Suluk Sèh Malaya, Angabèi IV, c. 1900, #1313

Terakhir diubah: 22-09-2020

Pencarian Teks

Lingkup pencarian: teks dan catatan-kakinya. Teks pencarian: 2-24 karakter. Filter pencarian: huruf besar/kecil, diakritik serta pungtuasi diabaikan; karakter [?] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau satu huruf sembarang; simbol wildcard [*] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau sejumlah karakter termasuk spasi; mengakomodasi variasi ejaan, antara lain [dj : j, tj : c, j : y, oe : u, d : dh, t : th].

Sêrat Suluk Sèh Malaya[1]

1. Dhandhanggula

1. cinarita kang têmbang artati | pan binengkas ingkang sêkarira | rikala ing pangapuse | anglêluri pitutur | kang tinular têpa palupi | lêpiyan kang tinulat | ing tatkalanipun | Jêng Susunan Kalijaga | duk andhugal cinoba dening sang yogi | Kangjêng Sinuhun Benang ||

2. Lokajaya wayah putra siji | apan wontên ing nagari Tuban | kang garwa tinilar bae | kalangkung dhugalipun | saba wana ing siyang ratri | ngupaya gon botohan | rina lawan dalu | para botoh dipun ajak | lamun kalah anèng wana andhêdhêlik | begal ing karyanira ||

3. lamun kalah kêplèk kècèk posing | datan gothang saliring kasukan | rina wêngi pakaryane | kalawan dhahar apyun | sadinane têlas satail | ambedhang bojoning lyan | kanan keringipun | yèn konangan ingkang lanang | ingkang lanang anulya dipun pêjahi | tan etang utang nyawa ||

--- 50 ---

kang darbe pinêjahan | donyane kinukup | mangkono salamènira | sabên kalah wau gyanira amain | akêplèk karêmênnya ||

5. dinukanan apan nora mari | pan inguja pan saya andadra | kang rama kaku galihe | sinebratakên sampun | lamun ingsun nora darbèni | anak ingkang badhigal | matia sun tan wruh | luhung nuli pinulunga | anèng donya agawe wirang sakalir | mandhak kèh durakanya ||

6. wus misuwur dhugale nglangkungi | Radèn Lokajaya nagri Tuban | putra sang adipatine | ya ta wus kesah nglangut | datan tolih ing yayah bibi | wus pirang-pirang dina | rahadèn anglangut | pundi tanah gèn bêbegal | pinaranan tan ketang lêt jurang trêbis | têmah kalunta-lunta ||

7. ya ta kojur sang pêkik lumaris | nora mênang malah kang pawitan | têlas tombok sandhangane | sanès anggaranipun | para botoh dipun utangi | têmah kinuya-kuya | ing sagon-gonipun | watara ing tigang dina | tigang wêngi angampah pan nora olih | ambegal datan angsal ||

--- 51 ---

8. apan dhêlik nèng têngah wanadri | lamun ana sujanma kang prapta | binegal mamrih patine | sawiji dina nuju | Jêng Susunan Benang lumaris | ijèn datanpa rowang | nèng têngah wana | Dyan Lokajaya tumingal | lamun ana sujanma ingkang lumaris | abyor pangagêmannya ||

9. pinarpêkan susunan tumuli | gya binegal wau karsanira | wus priksa susunan age | mêdal karamatipun | janma papat gangsal sang yogi | sami ing warnanira | ngêpung sang binagus | ginêbug jungkat Rahadyan | Lokajaya kalêngêr tan bisa osik | èngêt nulya lumajar ||

10. pan mangilèn plajênge sang pêkik | sinabêt jungkat tiba jungkelang | lumayu ginêbug manèh | mangilèn gya ginêbug | mlayu ngalor dipun gitiki | kakune ing tyasira | dheprok sang binagus | sigra têdhak Sunan Benang | Lokajaya èngêt tobatnya dharindhil | anut ing karsanira ||

--- 52 ---

[...ka] ingsun | aturnya inggih sandika | jêng susunan anulya kondur lêstari | sang bagus kari gana ||

12. tan nyidrani dhawuhe sang yogi | pan sawarsa nênggih lamènira | tanpa dhahar lawan sare | wus ical prênahipun | thukul kajêng ing ngarsa wuri | kering miwah ing kanan | wus dadya garumbul | oyot-oyot gêgubêdan | Sunan Benang anulya èngêt tumuli | jungkate anèng wana ||

13. pan wus sirna prênahe sang pêkik | sang pandhita anyipta dahana | dèn obong ing wana gêdhe | sapurug-purugipun | saking sangêt dahananèki | Lokajaya tan ginggang | saking prênahipun | sarira gêsêng sadaya | pan wus lami nora dhahar lawan guling | lan kobong angganira ||

14. pinarpêkan wau mring sang yogi | Lokajaya tan wikan samana | katèmpêr ical èngête | Jêng Sunan Benang sampun | nyipta sêga angêt tumuli | ingungkulkên saksana | èngêt sang binagus | nanging tan bisa gulawat | kinèn dhahar sakêpêl nulya binukti | rosa sagêd anyêrat ||

2. Asmaradana[2]

1. jêng sunan ngandika aris |

--- 53 ---

sira jênênga Sèh Mlaya | dene malaya maune | sèh sinihan ing Hyang Suksma | dene sira akêlar | tan dhahar minum sataun | tăndha kalilan katêkan ||

2. puruhita wus alami | tan antuk tuduh wêkasan | mung nglakoni tapa bae | pan anggung kèn atêtapa | dhatêng Sinuhun Benang | kinèn têngga gurda agung | datan kenging kesah-kesah ||

3. anèng satêngah wanadri | dènnya têngga kajêng gurda | sampun sawarsa lamine | nulya kinèn ngaluwat |[3] pinêndhêm têngah wana | sataun nulya kadhudhuk | dhatêng Jêng Sinuhun Benang ||

4. anulya kinèn angalih | pitêkur nèng Kalijaga | mila aran kêkasihe | sawarsa tan kêna nendra | lan datan kêna dhahar | tinilar mring Mêkah sampun | rahadyan datan sêmbrana ||

5. apan wus jangkêp sawarsi | Sèh Malaya tinilikan | pinanggih pitêkur bae | jêng sinuhun angandika | luwara tapanira | jênênga wali sirèku | panutup panatagama ||

6. dèn bêcik gamanirèki | agama panata krama | krama kramating Hyang Manon | yèn sira mranata sarak | sarak iman [i...]

--- 54 ---

[...man] hidayat | hidayat iku Hyang Agung | kang agung nugrahanira ||

7. kanugrahaning Hyang Widi | ambawani kasudibyan | panguwasan apadene | kadigdayan kaprawiran | kabèh rèhing ayuda | tan liyan nugraha luhur | utama ing kautaman ||

8. utamanira ki bayi | dèn awas marang kang murba | kang murba maring dhèwèke | wasesane anèng sira | nanging tan darbe purba | sira kapurba Hyang Agung | agung kanugrahanira ||

9. Sèh Mlaya umatur aris | kalangkung nuwun patigbra[4] | kalingga murda wiyose | amba umatur ing tuwan | anyuwun babar pisan | sajatining Suksma Luhur | kang wasta iman hidayat ||

10. kang mantêp ing panrimèki | ingkang pundi sanyatanya | kula nyuwun samêloke | yèn ngamungna băngsa swara | amba manut kumandhang | yèn pralena anglir kukus | tanpa kardi ulah sarak ||

11. Sunan Benang ngandikaris | Sèh Malaya bênêr sira | nanging ing pamanggih ingong | ingkang aran panarima | elinga maring kang murba |[5] duk lagya kamulanipun | apa nora kadi mega ||

12. pan kadi hidayat êning | warnane [warna...]

--- 55 ---

[...ne] iman hidayat | ingkang katon sabênêre | Sèh Malaya wruhanira | tan kêna duga-duga | utawa yèn sira dulu | kalawan netra kapala ||

13. ingsun iki lir sirèki | kapengin kang kaya sira | mring hidayat samêloke | hidayat pan durung wikan | nyataning dayatolah | mung warta kang ingsun gugu | jêr iku andikaning hyang ||

14. Sèh Mlaya umatur aris | kawula nyuwun jinatyan | mring hidayat samêloke | ing sipat tanpa aran |[6] kang aran tanpa sipat | kawula nyuwun pituduh | anggèn-anggèn kang wêkasan ||

15. Sunan Benang ngandikaris | yèn sira murih wêkasan | matènana rêragane | sinau pêjah sira |[7] mumpung sira agêsang | anêpia ing wana | aja kongsi kamanungsan ||

16. wus têlas gènnya wêwarti | Jêng Sunan Benang gya jêngkar | saking ing Kalijagane | ngalèr ngetan lampahira | antawis saonjotan | Sèh Malaya atut pungkur | malêbèng ing wanawasa ||

--- 56 ---

nora kantun | pan kadi sutaning kidang ||

18. ya ta wus jangkêp sawarsi | Sèh Malaya tinilikan | malah langkung ing janjine | wuwuse Sinuhun Benang | arsa salat mring Mêkah | sakêdhèp netra wus rawuh | bakda salat kondur nulya ||

19. kèndêl satêngah wanadri | amulat ingkang lumajar | kidange asêsuta wong | Sinuhun Benang kèngêtan | yèn ana wali ngidang | Sèh Malaya namanipun | sigra wau pinarpêkan ||

20. Sèh Mlaya lumayu gêndring | palayune nunjang-nunjang | tan ngetang jurang pêpèrèng | pinarpêkan datan kêna | jêjaring lawan kinala |[9] yèn kênèng kala marucut | narajang jaring pan liwat ||

21. bramantya wau sang yogi | sêsumbar sajroning nala | mêjanani kidang kowe | ing nguni anyêkêl barat | sun dumuk datan alêpat |[10] luwih lêmbut tan marucut | kang agal têka agagal ||

22. yèn luput nyêkêl sirèki | luhung aja dadi janma | wali wadat tanpa gawe | sigra mangsah Sunan Benang | pan sarwi nyipta sêga | tigang kêpêl apan sampun | kinarya durma bêbalang ||

3. Durma

1. sigra mangsah

--- 57 ---

wau Jêng Sinuhun Benang | narajang wana sêpi | ya ta wus pinanggya | kang lagya laku ngidang | lumayu binalang nuli | sêga kêpêlan | pan kênèng gigirnèki ||

2. dadya abêr lampahe Sang Sèh Malaya | anulya pining kalih | kênèng lambungira | dheprok Sang Sèh Malaya | pingning[11] tiga balangnèki | Sang Sèh Malaya | èngêt sigra ngabêkti ||

3. pan andhêku sumungkêm angaras pada | ngandika sang ayogi | hèh jêbèng wruhanta | sipat hidayatolah | pan sira munggaha kaji | marang ing Mêkah | iku marga kang sukci ||

4. angambila banyu hèr janjan ing kadbah | iku banyu kang sukci | angalapa barkah | ing kangjêng nabi duta | Sang Sèh Mlaya angabêkti | mangaras pada | pamit sigra lumaris ||

5. sang pandhita wus lajêng ing lampahira | mring Benang dhukuh sêpi | ya ta kawuwusa | lampahe Sèh Malaya | kang arsa amungguh[12] kaji | marang ing Mêkah | lampahe murang margi ||

--- 58 ---

ginawa | mulih marang ing akir ||

7. anauri brêkutut ginawa pisan | tininggal kèksi-èksi | nèng donya rewangnya | lara lawan kapenak | tininggal mulih mring akir | pan siya-siya | nyampurnakkên tan bangkit ||

8. pan mangkono pratikêl ingsun ing benjang | sun lăndha kang barêsih | nuli ingsun sikat | sun obong ing dahana | sun galintir wus adadi | samrica nulya | sun untal pasthi sukci ||

9. ingaranan warăngka manjing curiga | sang gêmak anauri | iya karonean | alus anggawa wadhag | mundhak wuwuh kontrang-kantring | mikir si wadhag | aluse durung pasthi ||

10. sampurnane ulihe kadi duk nora | mikir wadhag ngribêti | muwus platuk bawang | padha bênêr sadaya | sabênêr-bênêrirèki | marga wus padha | dadi kêncênging ati ||

11. Sang Hyang Suksma nora akon nora cêgah | sakarêp-karêpnèki | wus padha kaganjar | marang Kang Murbèng Jagat | wêruh padhang hawa sami | sinung kuwasa | darbe nampik amilih ||

12. pan kapriye pamisahe lus lan wadhag | anèng donya puniki | yèn kakumpulêna | bae [ba...]

--- 59 ---

[...e] sirik dadinya | lamun pinisahna nênggih | pan siya-siya | rewang lara prihatin ||

13. dèn prihatin mupung sira maksih gêsang | yèn mati nora bali | pan wus katutupan | iya kang lawang tobat | beda lawan maksih urip | sinung kuwasa | yèn mati wus babarji ||

14. bêcik êndi besuk iku jisimira | musna padha samangkin | ingkang dadi cahya | lan kilang dadi toya | ana ilang benjing-enjing | iku wus lumrah | kaprah dipun tingali ||

15. lawan nyawa yèn mati ngêndi marganya | yèn mêtu saking kuping | yêkti mambu curak | yèn mêtua paningal | pasthi molèr netranèki | yèn mêtu grana | sayêkti mambu upil ||

16. lamun mêtu cangkêm jêmbêr sayêktinya | yèn mêtu saking nginggil | iya kanang nyawa | pasthi bolong kang sirah | lamun sira nganggo rincik | yèn sira awrat | cèwèt ingkang prêmati ||

17. pan ing pati iku akèh wicaranya | êndi kang aran mati | mula-bukanira | kang êsah ywa sêmbrana | dadi siji insan kamil | yèn sira wus sah | nikmatira kêpati ||

18. pangêmore ing têmbaga lawan êmas | winasuh [wina...]

--- 60 ---

[...suh] kang têmbagi | rêsik datan ninja | winor lawan kancana | wus sirna kang wujut[13] kalih | dadya satunggal | aran sawasa[14] murni ||

19. sok anggêra kêmasan sayêkti bisa | gawe suwasa bêcik | yèn kang wicaksana | bisa amisahêna | suwasa pinrih amulih | ing kamulanya | êmas lawan têmbagi ||

20. nora bisa kêmasan rucah misahna | yèn nora janma luwih | ngluwihi sasama | bisa misah ngumpulna | nora samar pati urip | ganthêng ciptanya | salamêt donya akir ||

21. payo padha rasakna ingkang karasa | luput lan bênêr mami | brêkutut lan gêmak | dhêku dènnya noraga | datan bisa amangsuli | nugrahanira | ayun wêruha mami ||

22. sang palatuk bawang alon saurira | janji sira lêstari | manut marang ingwang | kang kêna linakonan | musna pêksi tiga sami | Sang Sèh Malaya | graita iku pêksi ||

23. dene duwe sêsulang kaya mangkana | ingsun iki sujanmi | nora darbe karkat | apa bêcik pêksinya | laju dènira lumaris | Sang Sèh Malaya | lumampah lan prihatin ||

24. nrajang wana munggah gunung mudhun jurang |

--- 61 ---

èrèng-èrèng malipir | jurang kang tinrajang | tan ana baya ketang | wus prapta pinggir pasisir | putêk tyasira | pakewuh marganèki ||

25. pan pangkalan samodra langkung dohira | ngalangut tanpa têpi | pan jêtung kewala | anèng pinggir samodra | wontên ta ingkang winarni | Sang Marbudèngrat | nêdhaki sang kaswasih ||

26. datan antuk tuduh tan uningèng lampah | Sèh Malaya prihatin | arsa wruh hidayat | iya datanpa arah | suksma sinuksma mawingit | tangèh manggiha | yèn tan nugraha yêkti ||

27. ya ta wau sira risang Sèh Malaya | nèng têpining jaladri | sampun pinanggihan | pan kadya wong lêledhang | pêparabnya Nabi Kilir | datanpa sangkan | ngandika Nabi Kilir ||

28. Sèh Malaya ana apa karêpira | ana ing kene iki | apa kang sinêdya | dene măngsa anaa | tan ana busana adi | lan sarwa boga | sakalir sarwa mamring ||

29. lamun ana patra aking kumaleyang | tiba ing ngarsa mami | iku kang sun pangan | yèn ora ana ora | garjitèng tyas duk miyarsi | Sang Sèh Malaya | dene sang wiku sidik ||

--- 62 ---

30. Marbudèngrat ngandikaning mring kang prapta | putu ing kene iki | akèh păncabaya | yèn ora êtoh pêjah | măngsa têkana ing ngriki | ing kene mapan | sakalir sarwa mamring ||

31. ngagungakên paripêksa ciptanira | nora angeman pati | sabda kaluhuran | kene măngsa anaa | kewran ing tyasnya sang kaswasih |[15] sasaurira | măngsa-borong sang yogi ||

32. dadya alon umatur Sang Sèh Malaya | pun patik anuwun sih | ing sasaurira | apan ta sira uga | arsa wruh hidayat sukci | wêkasaningrat | mêloke kang sayêkti ||

33. anglakoni pituduhe guronira | Sunan Benang sang yogi | tuduh marang sira | kinèn mring nagri Mêkah | pamrihe munggaha kaji | mulane tapa | angèl pratingkah urip ||

34. aja lungan lamun sira dèrèng wikan | aja anganggo ugi | yèn dèrèng wêruha | warnane kang busana | lawan sira aja bukti | yèn durung wêruha |[16] rasane kang binukti ||

35. awit wêruh atêtakon tinironan | lawan padhaning janmi |

--- 63 ---

dadi lan tumandang | mangkono ing agêsang | ana jugul saking wukir | arsa tuku mas | mring kêmasan dèn wèhi ||

36. dumèh kuning ingakên kêncana mulya | dadi kuningan nênggih | yèn durung wêruha | prênahe kang sinêmbah | Sèh Malaya duk miyarsi | dhêku noraga | dene sang wiku sidik ||

37. sarwi sila ature nuwun sandika | măngsa-borong sang yogi | amba inggih datan | wruh puruhitèng badan | sasat sato ing wanadri | tan măntra-măntra | waspada badan sukci ||

38. langkung mudha-punggung cinacat ing jagat | kèksi-èksi[17] ing bumi | engganing curiga | ulun tanpa warăngka | wacana datanpa sêsiring |[18] ya ta ngandika | manis Jêng Nabi Kilir ||

4. Dhandhanggula

1. lamun sira arsa munggah kaji | marang Mêkah ya ana apa ta | Mêkah patilasan bae | Nabi Brahim karuhun | ingkang iyasa ponthang masjid | miwah tilasing katbah[19] | kang kari mung watu | gumantung tanpa canthelan | apa iku kang arsa sira bêktèni | dadya mangran brahala ||

2. kadya pangidhêpaning wong kapir | panêmbahe èsmu ngăngka-ăngka |

--- 64 ---

madhêp marang tapekonge[20] | nadyan wong kaji iku | yèn tan wêruh paraning kaji | katbah pan dudu lêmah | kaya watu dudu | margane tan nganggo lunga | lamun sira arsa wruh ing katbah jati | jati iman hidayat ||

3. babing salat ginupita kriyin | duk mulane salat waktu lima | tinutur mulabukane | êndi dêdalanipun | wong tumêka marang Hyang Widhi | dèn sami ngawruhana | ing kamulanipun | duk durung nèng apa-apa | sadurunge ana bumi lawan langit | iku apa kang ana ||

4. amung kayu kang ana kariyin | ingkang aran Sajaratul Muntaha |[21] lan ênur kang ana mangke | kayu ana rumuhun | ênur iku anane kari | Allah măngka ngandika | napda[22] kun payakun | ana langit lan pratala | saisine ngalam donya dèn pêpaki | saking iku purwanya ||

5. ari-ari apan dadi paksi | lawan dadya buron wana samya | dadi pitik iwèn kabèh | dene dadining usus | dadi sawêr donya puniki | lan dadi iwak toya | saisènirèku | poma sira dèn waspada | yèn kinarya kêkasihira Hyang Widi | dadi ingkang sinêdya ||

--- 65 ---

6. lah ta iku purwanira nguni | pan dadine sakèhing dumadya | ing ngalam donya pêpake | pan saking ing Hyang Agung | urip iku saking Hyang Widhi | pan wêngkon-winêngkonan | ya limput-linimput | lamun sira tan waspada | mring Hyang Suksma sayêkti tan angidèni | sakarsa-karsanira ||

7. lah ta mara Sèh Malaya aglis | umanjinga guwa garbaningwang | kagyat miyarsa wuwuse | dadya matur gumuyu | sarwi guguk umatur aris | dene panduka bajang | kawula gêng luhur | kadugi măngsa cêkapa | saking pundi margane gyan kula manjing | dene buntu kewala ||

8. angandika Kangjêng Nabi Kilir | gêdhe êndi sira lawan jagat | kabèh iki saisine | kalawan samodra | ardi miwah alase sami | tan sêsak lumêbua | guwa garbaningsun | Sèh Malaya duk miyarsa | sêmu ajrih kumêl sandika turnèki | mènglèng Sang Marbudèngrat ||

--- 66 ---

[...lir] nguwuh | hèh apa katon ing sira | dyan umatur pukulun kalangkung têbih | tan wontên katingalan ||

10. awang-awang kang kula tingali | uwung-uwung têbih tan kantênan | ulun saparan-parane | tan mulat lor lan kidul | wetan kulon datan udani | nginggil miwah ing ngandhap | ngarsa lawan pungkur | kawula botên uninga | langkung bingung ngandika Jêng Nabi Kilir | aja maras tyasira ||

11. byar katingal ngadhêp Nabi Kilir | Sèh Malaya jêng nabi kawawang | umancur katon cahyane | nulya wruh ing lor kidul | wetan kulon sampun kaèksi | nginggil miwah ing ngandhap | pan sampun kadulu | lawan andulu baskara | eca tyase miwah sang wiku kaèksi | anèng jagad walikan ||

--- 67 ---

kuning pêthak ||

13. angandika Kangjêng Nabi Kilir | ingkang dhihin sira anon cahya | gumawang tan wruh arane | păncamaya ranipun | sajatine tyasira yêkti | pangarêping sarira | têgêse tyas iku | ingaranan muka sipat | kang anuntun marang sipat kang linuwih | sajatine ing sipat ||

14. pan isining jagat wus mêpêki | iya ati kang têlung prakara | pamurunging laku gêdhe | kang bisa misah iku | yêkti bisa amor ing kapti | yèku mungsuhe tapa | ati kang têtêlu | abang irêng miwah jênar | angadhangi cipta karsa kang lêstari | paworing suksma mulya ||

15. lamun ora kawilêt ing katri | yêkti bisa paworing tyas suksma | lêstari ing panunggale | poma dèn awas emut | dirgama kang munggèng ing ati | pangwasaning wêruha | wiji wijènipun | kang irêng luwih prakosa | panggawene aduka sabarang runtik | dadra angămbra-ămbra ||

--- 68 ---

[...mbuntoni] cipta karsa kang lêstari | marang ing kawaspadan ||

17. mungguh iku ati ingkang kuning | pangwasane nanggulang sabarang | cipta kang bêcik dadine | panggawe kang mrih tulus | ati kuning ingkang ngadhangi | mung panggawe ngrêrusak | binanjur jinurung | mung kang putih iku nyata | ati antêng asukci tan ika-iki | mila anggung kasoran ||

18. lamun iya bisa nambadani | marang sêsukêr kang têlung prakara |[24] ing kono sida amore | tanpa pituduh iku | ing pamore kawula Gusti | Sèh Mlaya duk miyarsa | sêngkut pamrihipun | sansaya birahènira | saya mantêp marang wêkasaning urip | sampurnaning panunggal ||

19. sirna warna kang patang prakawis | nulya urub siji wolu warna | Sèh Mlaya alon ature | punapa wastanipun | urup siji wolu kang warni | pundi ingkang sanyata | rupa kang satuhu | wontên kadi rêtna muncar | wontên ingkang maya-maya angebati | wontên abra markata ||

20. sang Amarbudèngrat ngandikaris | iya iku sajatining tunggal | saliring rupa têgêse | iya wus anèng sirèku |[25] miwah kabèh [ka...]

--- 69 ---

[...bèh] isining bumi | ginambar angganira | lawan jagat agung | jagat cilik tan prabeda | purwa ana lor kidul kulon puniki | wetan lan nginggil ngandhap ||

21. miwah abang irêng kuning putih | iya iku uriping buwana | jagat cilik jagat gêdhe | pan padha isinipun | tinimbangkên nèng sira iki | yèn ilang warnane kang | jagat kabèh suwung | saliring rekang tan ana | kinumpulkên ana rupa kang sawiji | tan kakung tan wanodya ||

22. Kangjêng Nabi Kilir ngandikaris | iku dudu ingkang sira sêdya | kang mumpuni ambêg kabèh | tan kêna sira dulu | tanpa rupa datanpa warni | tan gatra tan satmata | iya tanpa dunung | mung dumunung ingkang awas | ing sasmita anèng jagat wus mêpêki | dèn dumuk datan kêna ||

23. nora kêna iku yèn sira prih | ing kaanan kasap katingal |[26] gampang angèl pratikêle | Sang Sèh Malaya matur | kula nyuwun pamêjang malih | inggih kêdah uninga | babar pisanipun | pun patik ngaturkên pêjah | kula nyuwun anggèn-anggèn ingkang pasthi | sampun tuwan kangelan ||

5. Mijil

1. andikanya Kangjêng Nabi Kilir |

--- 70 ---

pralambange kang wong | pan sumurup sawiji-wijine | rahsa suksma kang kinarya wiji | nurbuwat pinasthi | rahsa dadènipun ||

2. sipat jamal iku wujut nênggih | johar cahyaning wong | pan ingakên rahsa sajatine | johar akir wujut kang kêkalih | mati lawan urip | nunggal sadayèku ||

3. johar awal lawan johar akir | mati urip amor | dèn kawawang rina lan wêngine | sêmbah pujènira mring Hyang Widi | ujar wali-wali | kang siji dumunung ||

4. rasul patêmonira sajati | rahsa gêtihnyawor | iku êdat ingkang sanyatane | malaekat samya anêksèni | Mukamad kang urip | gêtihe saèstu ||

5. lamun mati tan ana kang gêtih | atus wus agolong | pan wus ilang awor lan suksmane | suksma ilang wus dadi sawiji | langgêng Maha Sukci | jumbuh tanpa dhapur ||

6. pan ingaran sira ta Hyang Widhi | sapa wong kang wêroh | marang kono pasthi sampurnane | nanging nora kêna wali-wali | luput bênêrnèki | pan saking sirèku ||

7. lamun [la...]

--- 71 ---

[...mun] bênêr tekatnya sayêkti | sampurna kang ing gon | yèn luputa kasasar têmahe | apan kêna ginodha ing eblis | milane dèn titi | sira mupung durung ||

8. sadurunge ana bumi langit | mung sira kang wêroh | ingkang ana kaanannya dhèwèk | mapan awor lawan Hyang Suksma Sajati |[27] sirèku sêsulih | sulihing Hyang Agung ||

9. sêmbahira ingkang tanpa tapsir | eling ing Hyang Manon | tan apêgat ing rina wêngine | malaekat samya anêksèni | sira wus pinasthi | gêntine Hyang Agung ||

10. iya Allah arane kang urip | urip iku êroh | ingaranan makripat uripe | iku sadat tunggal uripnèki | sirèku pinasthi | dadya ing Hyang Agung ||

11. urip iku uriping Hyang Widi | lamun sira layon | pan wus dadi tunggale badane | wêruh nora nganggo netra kalih | mirêng tanpa kuping | tanpa lidhah muwus ||

--- 72 ---

Agung ||

13. sira dinadèkkên ing Hyang Widhi | sipate kinaot | sinung budi sarta ihtiyare | beda lawan kewan kêbo sapi | patine binukti | marang manungsèku ||

14. ênggonira anèng ngarsa wuri | wetan miwah kulon | anèng ngisor lan anèng dhuwure | anglimputi marang manungsèki | miwah anglimputi | sakèhing tumuwuh ||

15. apan cakêt anane Hyang Widhi | cêdhak ora gêpok | adoh nora ana watêsane | ngalimputi ananing Hyang Widhi | satuhu linuwih | sadaya kawêngku ||

16. kawasane anane Hyang Widhi | bisa manjing atos | pan barojol iya ing karêpe | punjul papak anane Hyang Widhi | sakèhing dumadi | kauban sadarum ||

17. nora akon lawan datan mênging | marang karêping wong | ala bêcik saking ing dhèwèke | sêdya ala ala kang pinanggih | yèn wong karêm bêcik | basuki tinêmu ||

18. ala bêcik saka ing sirèki | dudu ing Hyang Manon | yèn manungsa wus matêng tekate[28] | bisa miwah mung

--- 73 ---

kari sawiji | yèn nora pinasthi | tan katiban pulung ||

19. sira uga gêgêtining[29] Widhi | wakiling Hyang Manon | mobah mosik sira darma bae | mobah molah iku saka ngêndi | lan ananing êsir | saka sapa iku ||

20. Sèh Malaya sadaya wus tampi | gèn-anggèn jro batos | tan kaliru ing sêsurupane | pan wêkasan dumugining mulih | Sèh Mlaya tan pangling | wulang kang tumimbul ||

6. Maskumambang

1. iya kapir têgêse puniku singgih | datan ana swarga | naraka iku pan sêpi | tan ana panutanira ||

2. kapir iku tan cêdhak Pangeranneki | kapir kupur sirna | kang pasthi Allah sayêkti | pan dattolah iku uga ||

3. kapir iku ananing êroh ilapi | gêsanging Hyang Suksma | tan ana padhanirèki | roh ilapi iku witnya ||

4. dadya êdate ing gêsang roh ilapi | ana rasulolah | ananira imam tokit | witnya saking ing Hyang Suksma ||

5. roh ilapi tunggal ingaranan tokit | iya Maha Mulya | i[30] iman kalawan tokit | pan Mukamat iya sira ||

6. ywa pêpeka ngaurip dèn ngati-ati |

--- 74 ---

lan kang Maha Mulya | mulyane badan puniki | ananing donya ngakerat ||

7. surupaning gêsang uriping Hyang Widhi | pan ing aworira | kawula kalawan Gusti | sakarate iku tunggal ||

8. datan ana kêkalih amung satunggil | kang among mring sira | urip kalawan ing pati | tan ana ing bedanira ||

9. kaki sira nêmbah mring Hyang Maha Sukci | iya ingaranan | salat daim iku kaki | puji kang tan kêna pêgat ||

10. duk ing nguni iku kang ingaran urip | urip donyakerat | sastra alip iku kaki | pan unine takokêna ||

11. jabar jère êpèse kalawan tahwin | unine kang sastra | wêruh sampurnanirèki | ing donya lawan akerat ||

12. moring Gusti kawula salat sajati | urip tanpa nyawa | mengku donya lawan ngakir | wasesa purba punika ||

13. roh ilapi astanane para mukmin | sakèhing roh ingkang | ratune roh-roh ilapi | sipat jamal astananya ||

14. sipat jamal elok sajatine ugi | batin panganggonya | makaming rasul sayêkti |

--- 75 ---

êdat langgêng Maha Mulya ||

7. Pocung

1. jisim latip jaratan kang pasthi iku | talatahe mapan | urip kang tan kêna pasthi | maejane kinarya têtêngêrira ||

2. maejane roh iku ingkang satuhu | iya tanpa jasat | tanpa jisim Maha Sukci | iya iku musthikaning Rasulolah ||

3. luwangira sasmita janma di-luhung | sayid ingaranan | johar awal ingkang pêsthi | pan apapan sinasmita ing Pangeran ||

4. papanira sirna sasmita kang wujud | kang kari tan ana | kari padha ing samangkin | têlung dina tan ana kari wujutnya ||

5. têlung dina mati ing donya puniku | urip ing akerat | pitung dina winatawis | duk dadine bapa babu lawan eyang ||

6. pitung dina kèngêtan titipanipun | tokit lan makripat | lan sadat sakaratnèki | sasmitane kang pitung dina puniku ||

7. tinangisan mêtu luh maripatipun | urip nguni tunggal | saking cahya mulih adi | sasmitane janma kang nangis punika ||

8. apan padha kaelangan sadayèku | suksma

--- 76 ---

tilasira | sirna datan ana kari | sadayane catur dasa kang gumantya ||

9. catur dasa sirna sakabèhe iku | Allah lan Mukamat[31] | kawulane tunggal sami | sasmitanya catur dasa tri prakara ||

10. satus dina tunggal wujut tanpa dhapur | mulih marang cahya | cahyane Mukamat jati | satus dina sampurna sasmitanira ||

11. pan wus kantun ilang karo tunggal wujut | roh kalawan jasat | ilang jaba jronirèki | sèwu dina kabèh titipan tan ana ||

12. mulih kabèh mring kang nitipi puniku | mulih mring duk nora | tan ana wujutirèki | Sèh Malaya tyasira padhang sumrawang ||

13. duk miyarsa mring jêng nabi wuwusipun | kalangkung kacaryan | pangagêm sajroning galih | matur nêmbah lir ron katut ing maruta ||

8. Sinom

1. ananira ing pamolah | sajatine anèng kadhih | ananira nguni apan | dadya kêliring Hyang Widhi | upama ingkang ringgit | tan ngawruhi kêliripun | dene ta wayangira | junun kang sinarawèdi | kang jinabat kang nipas ing jisimira ||

2. sajatine ya Mukamat |

--- 77 ---

kalawan ing Allah jati | Mukamat ing yêktinira | tan ana kari kêkalih | yèn iman kang sajati | Mukamat ing imanipun | dene têgêse uga | kagêntèn ananing Widhi | apan iku jumênênging Rasulolah ||

3. iman mukmin nyata badan | roh ilapi iman mukmin | kang iman maksum punika | kajabane roh ilapi | ganjaraning ngaurip | ya puniku têgêsipun | ingkang antuk panutan | lamun bisa anglumuhi | ing godha rêncananira eblis lanat ||

4. uripira anèng donya | padha lawan kêbo sapi | tanpa karya ing ngagêsang | kaèksi-èksi[32] nèng bumi | lah graitanên sayêkti | wuruk ingsun mring sirèku | raganira ing benjang | tan wurung mulih mring siti | yèn tan wruha patine kasasar-sasar ||

5. têmah kapir patènira | tibane badanirèki | nora wurung dèn jak setan | kêna ginodha ing eblis | kabèh ingkang dumadi | datan liya saka Ingsun | pan sira kawruhana | kang kapir dadinirèki | pan wong kapir tan mulih maring Pangeran ||

6. Pangeran Ingkang Winulya[33] | munggèng sajroning [sajro...]

--- 78 ---

[...ning] kang ati | kapir iku pan kapiran | ing salaminira urip | Pangeran datan mênging | ing sakarêp-karêpipun | kêkalih panutannya | Mukamat ingkang kaèksi | kapir iku angalup lir paksi nila ||

9. Dhandhanggula

1. yèn makatên kula botên mijil | sampun eca nèng ngriki kewala | botên wontên sangsayane | tan niyat mangan turu | botên arip lan botên ngêlih | botên rasa kangelan | botên ngêrês linu | amung nikmat lan mupangat | Nabi Kilir lingira iku tan kêni | yèn nora lan palastra ||

2. sansaya sihira Nabi Kilir | marang sang kaswasih ing panêdha | lah iya dèn awas bae | mring pamurunging laku | aja ana sira karêmi | dèn bênêr dèn waspada | ing panganggêpipun | yèn wus kasikêp ing sira | aja umuk dèn nganggo warah yèn angling | iku rèh piningitan ||

3. nora kêna yèn sira rasani | lan sasama samaning manungsa | yèn tan lawan nugrahane | yèn ana nêdya padu | angrasani rasanan iki | ya têka kalahana | aywa kongsi banjur | aywa ngadèkkên sarira | ywa karakêt marang wisayaning urip | balik sikêpên uga ||

--- 79 ---

4. kawisayan kang marang pêpati | dèn kaèsthi pamanthênging cipta | rupa ingkang sabênêre | sinêngkêr buwanèku | urip nora ana nguripi | datan antara măngsa | iya ananipun | pan wus ana ing sarira | tuhu tunggal dêdalan lawan sirèki | tan kêna pinisahna ||

5. datan wênèh sakanira nguni | tunggal sapakartining buwana | pandulu pamiyarsane | wus ana ing sirèku | pamyarsane suksma sajati | datan kalawan netra | ing pandulonipun | iya nora lawan karna | netranira karnanira kang kinardi | anane anèng sira ||

6. yèn amore wruh kawula Gusti | sarta suksma kang sinêdya ana | iya anèng sira gone | lir wayang salirèku | saking dhalang solahing ringgit | măngka pêpanggung jagat | kêlir alamipun | amolah lamun pinolah | sapolahe kumêdhèp sarta ningali | tumindak lan pangucap ||

--- 80 ---

kaca | iya sira jênênging manungsa jati | rupa sajroning kaca ||

8. luwih gêngnya kalêpasan ugi | lawan jagat agêng kalêpasan | yèn lêmbut luwih lêmbute | salêmbutaning banyu | maksih lêmbut kamuksan ugi | luwih alit kamuksan | saalite têngu | pan maksih alit kamuksan | liring luwih amisesa ing sakalir | liring lêmbut alitnya ||

9. bisa nukma[35] ing agal lan alit | kalimputan kabèh kang rumangkang | kang gumrêmêt datan pae | kaluwihan satuhu | luwih gyanya ingkang nampani | tan kêna ngandêlêna | ing warah lan wuruk | dèn sangêt panguswanira | raganira wasuhên dipun arêsik | wruha wangsiting tingkah ||

10. wuruk iku upamane wiji | kang winuruk upamaning kisma | anglir kacang lawan dhêle | sinêbar anèng watu | yèn watune datanpa siti | kodanan kapanasan | yêkti datan thukul | yèn sira wus wicaksana | tingalira sirnakna ananirèki | dadya tingaling suksma ||

11. yèn dadia anggêpira yêkti | yèn angrasa roro maksih was-was | kêna ing rêngu yêktine | yèn wus sawiji kang wujut |[36] sakarêntêgira

--- 81 ---

ing ati | ingkang sinêdya têka | kang kacipta rawuh | wus kawêngku anèng sira | jagat kabèh jêr sira kinarya yêkti | gêgêntining sêsêgah ||

12. yèn wus mudhêng pratikêl puniki | dèn awingit sarta dèn asasap | sasap pamèr panganggone | nanging ing batinipun | ing sakêdhap tan kêna lali | laire sasapana | kawruh patang dhapur | padha gêpên sadayanya | kalimane kang siji iku prêmati | kanggo ing kene kana ||

13. liring mati sajroning ngaurip | urip iku sajroning apêjah | urip bae salawase | kang mati iku napsu | badan lair darma nglakoni | katampan badan nyawa | aworing sawujut | pagene ngrasa matia | Sèh Malaya tyasira padhang nampani | wahyu nugraha prapta ||

14. lir sasăngka katawêng ing riris | praptaning wahyu ngima nir maya | sumilak ilang rêgêde | angling malih nulyarum | Nabi Kilir manis aririh | tan ana aji paran | kabèh wus kawêngku | tan ana ingulatana | kaprawiran kadigdayan wus kawingking | kabèh rèhing ayuda ||

15. sampun têlas [tê...]

--- 82 ---

[...las] wulanging jêng nabi | Sèh Malaya ing tyas datan kewran | wruh namane ing dhèwèke | ardaning swara muluk | tanpa êlar anjajah bangkit | sawêngkon jagat driya | angganya amêngku | mantêp pamardining basa | saengganya sêkar maksih kudhup lami | mangkya mêkar ambabar ||

16. wuwuh warna lan gănda pan amrik | wus kakênan ingkang pănca rêtna | mêdal sing guwa garbane | wus salin alamipun | angulihi alame lami | Nabi Kilir wus musna | mangkana winuwus | tyasira Sang Sèh Malaya | lulus saking gandaning kasturi jati | pêpanasing tyas sirna ||

17. wus lêksana salêkêring bumi | ujar bae wruh patakonira | nir ing wardaya malane | mung panarima ketung | pan wus kadya ngangge sutradi | maya-maya sarira | kabèh wus sarwalus | sinukma-suksma ing êmas | arja sotya-sinotya manik-minanik | wruh paekaning tingkah ||

--- 83 ---

pan kaasta sanalika datan lali | dèn tuhu anggêpira ||

19. apan iku kinarya ling-aling | pambengkase sumungah jubriya | dèn kèsthi siyang dalune | pan kathah dènnya ngrungu | pratingkahe para maharsi | kang samya kaluputan | ing panganggêpipun | pangucaping kawruhira | wus abênêr wêkasan mati tan dadi | kawilêt ing trap-trapan ||

20. ana ingkang mati dadi pêksi | amung milih pencokan kewala | kayu kang asri dulune | sana lan nagasantun | tanjung miwah uwit waringin | têmah nèng pinggir pasar | êngkuk mangkruk-mangkruk | angungkuli wong sapasar | pindha-pindha kamuktèn sapele pinrih | kasasar kabalasar ||

21. ana ingkang anitis paraji | sugih brana garwa miwah arta | ana kang nitis putrane | putra kang arsa mêngku | karêmane sawiji-wiji | samyantuk kaluwihan | ing panitisipun | yèn ta mungguh jênêng ingwang | tur mung mamrih ing awakira pribadi | tan bisa babar pisan ||

--- 84 ---

[...mên] ciptanira | durung antuk pratikêl ingkang sayêkti | mung lagi ngayawara ||

23. seje băngsa kang tunggal pamanggih | băngsa mati lan pêpati ika | pêpatining băngsa kabèh | băngsa mati puniku | ujar pisan tan wali-wali | suka lila mardika | wus sukci puniku | Sèh Malaya sampun suka | donya ngakir ing tyasnya tan wali-wali | murca tan ana Allah ||

24. pan wus mudhêng sajatining pati | Sèh Malaya wus wikan warana | tunggal parêng sampurnane | datan dulu-dinulu | sangkan paran mulya wus wêning | tamat isining jagat | Sèh Malaya sampun | luwaran kang sêdya murba | lulus saking wêdale ati kang sukci | budi alus awijang ||

25. rangu-rangu dènira lumaris | Sèh Malaya mêdal ing dharatan | prapta têngah wana gêdhe | cahyanira umancur | kadya wulan purnamasidhi | jro wana mèlu padhang | ujwalaning sêmu | wrêksa gung samya | ajrih lamun ngungkuli nugraha êning | kasmaran mèlu mulya ||

10. Asmaradana

--- 85 ---

milanya datan winuwus | kinarya cêkak kewala ||

2. lajêng dènira lumaris | prapta pulo Upih sigra | apan kèndêl ing lampahe | para sèh kang wus sinihan | marang Hyang Maha Mulya | sadalu winangsit sampun | enjing lajêng lampahira ||

3. sakêdhap[38] netra wus prapti | tanah Carêbon nagara | pitung dina nèng ardine | apan lajêng lampahira | wus prapta Pandhanarang | mangkana wau winuwus | lampahe Sang Sèh Malaya ||

4. nahên gantya kang winarni | garwanya Sang Sèh Malaya | kang tinilar ing kakunge | ana ing nagari Tuban | kalangkung kawlasarsa | lagya momong putranipun | anama Jaka Saida ||

5. warnanya kalangkung pêkik | Ki Jaka Saida Tuban | wus diwasa ing wayahe | duk tinilar ramanira | pan umur pitung dina | ing mangkya diwasa sampun | ayuswa sadasa warsa ||

--- 86 ---

dadya balaka mring putra ||

7. adhuh putraningsun gusti | aywa takon ramanira | sudarmamu buh parane | tinundhung ing eyangira | dosane ngabotohan | begal munggèng ing wana | matèni wong tanpa dosa ||

8. dinukanan ora mari | dèn uja pan saya dadra | eyangira kaku tyase | dadya sangêt bêndonira | supe ing yayah rena | iku purwane tinundhung | dene karyane angampak ||

9. lungane ramanirèki | sira umur pitung dina | kongsi mangke dèrèng rawoh | tan ana ing wartanira | buh sugêng buh sedanya | lamun sira putraningsun | aja tiru ramanira ||

10. kang putra umatur aris | ibu lêrês karsa dika | yèn kula nurut karsane | ing pasthine mèlu ala | nanging ta kajêng kula | arsa sowan ramaningsun | warnane kadi punapa ||

11. ibu kula nyuwun pamit | nusul marang ramaningwang | kang ibu asru tangise | adhuh nyawa putraningwang | lamun sira nusula | dadya tan wêlas maringsun | sira ninggal marang ingwang ||

12. kang putra pan saya

--- 87 ---

runtik | gya mêksa lampahira |[39] nusul marang ing ramane | lumajar ing lampahira | cinêgatan datan kêna |[40] êmban inya samya nusul | binuru lumayu mlajar ||

13. êmban inya samya bali | tan angsal ngadhangi marga | biyas lan maras ing tyase | pan enggal atur uninga | marang Dipati Tuban | wus katur sasolahipun | sang dipati langkung duka ||

14. dukanya yayah sinipi | lir nuwêk wong tanpa dosa | wadyagung sinêbar kabèh | kinèn ngupaya kang wayah | ya ta ganti kocapa | ingkang ibu apan nusul | ajrih dinukan ing rama ||

15. wus lama dènnya lumaris | samarga-marga karuna | dhuh Saida putraningong | pun biyang nusul ing sira | kulup lah antènana | lara têmên sikil ingsun | malênthung sakacang-kacang ||

16. ya ta wau wus alami | Ki Jaka anèng ing wana | tan adhahar miwah sare | watara wus tigang wulan | gènira anèng wana | ya ta gênti kang winuwus | kangjêng sinuhun ing Benang ||

17. ing dalu midêr wanadri | mulat [mu...]

--- 88 ---

[...lat] ing wana apadhang | jêng sunan tan eca tyase | nulya age pinarpêkan | praptane têngah wana | jêng sunan ing Benang dulu | pan wontên lare lumampah ||

18. jêng sunan ngandika aris | hèh bayi sira mandhêga | bocah apa sira thole | wêngi-wêngi alumampah | apa ta sêdyanira | Ki Jaka alon umatur | kiyai lampah kawula ||

19. ngulati sudarma mami | kesahe saking nagara | saba wana ing karyane | matèni wong dêdagangan | ambegal sabên dina | kasukan rêmênanipun | maling ngampak darbèking lyan ||

20. duk kesahe rama mami | kula umur pitung dina | ngantos mangke dèrèng panggoh | pan saking dêlap kawula | badhe uningèng bapa | milanya kawula nusul | wartane anèng ing wana ||

21. jêng sunan karasèng galih | dadya alon angandika | hèh bayi nuruta ingong | tutur ingsun marang sira | yèn sira arsa panggya | kalawan ramanirèku | sira angajia sarak ||

22. iku margane kapanggih | kulup lawan ramanira | maranga Bintara age |

--- 89 ---

ramanira wus sinihan | ing Hyang Ingkang Misesa | wus dadi wali panutup | panêtêp panatagama ||

23. wusnya pitutur nulyaglis | pan lajêng ngidêri jagat | Ki Jaka lumampah age | lajêng marang nagri Dêmak | pan arsa ngaji sarak | ing marga datan winuwus | gantya ingkang cinarita ||

24. kang nênêpi dhatêng wukir | ya ta wau Sèh Malaya | anênêdha mring Hyang Manon | sampun angsal tigang căndra | manêkung Pandhanarang | wus dumugi karsanipun | mudhun saking ing ancala ||

25. wus lajêng gènnya lumaris | arsa mampir karsanira | marang wismane Ki Gêdhe | ya ta ingkang kawuwusa | Ki Agêng Pandhanarang | wibawa sugih kalangkung | kèdhêp ing parentahira ||

26. pinarak anèng pandhapi | sineba para punggawa | tan dangu nulya praptane | wau ta Jêng Sèh Malaya | amindha santri kompra | angêmis pakaryanipun | andhodhok nèng palataran ||

27. Ki Gêdhe aglis nauri | iya nora wèwèh ingwang | kang mindha santri wuwuse | kula botên nêdha băndha | wus bangkit karya êmas | Ki Gêdhe sugal amuwus | langar têmên wuwusira ||

--- 90 ---

28. yèn sira bisa akardi | sira ta măngsa ngêmisa | ki santri anulya age | anyandhak pacul saksana | amacul sagacrokan | lêmah kang kantun ing pacul | mancorong dadya kancana ||

29. Ki Gêdhe jêngêr ningali | apan alon wuwusira | nyata pintêr paman kowe | aku paman warahana | gawe mas kaya sira | kang mindha santri amuwus | gampil wontên kula têdha ||

30. andika akarya masjit[41] | kalawan bêdhuge pisan | katabuha ing wancine | pasthine dika katêkan | marang Hyang Maha Mulya | pan angsung kancana agung | Ki Gêdhe alon angucap ||

31. gih kyai kula lampahi | paman napa tutur dika | nging sampun cidra wuwuse | dika pundi wismanira | sun susul marang sira | kang mindha santri amuwus | gih kula apan ing Pajang ||

32. sawusnya amituturi | Sèh Malaya nulya kesah | ya ta lajêng ing lampahe | wau gênti kawuwusa | lampahe garwanira | kapêthuk munggèng wana | kalara-lara karuna ||

33. kang raka ngandika aris | ana apa karsanira | anusul mring raganingong |

--- 91 ---

aparsa panggih maringwang | dene ta nusul sira | kang garwa nulya umatur | adhuh gusti atur kula ||

34. gèn kula kesah puniki | ngupadosi putra tuwan | botên madosi dhèwèke | wus lami dèrèng kapanggya | inggih Jaka Saida | duk tinilar maksih timur | ing mangke sampun diwasa ||

35. mila putra kesah gusti | ngupadosi marang tuwan | wikan samangke puruge | kang raka alon ngandika | uwis sira muliha | ingsun dhewe kang lumaku | angulari putraningwang ||

36. kang garwa umatur aris | kawula ajrih dinukan | yèn mantuka awak ingong | kulajrih yèn pinêjahan | dhatêng rama paduka | prakawis putra sang bagus | sumăngga putra paduka ||

37. wus lajêng dènnya lumaris | ing marga datan winarna | wus prapta Benang dhepoke | wus panggih Jêng Sunan Benang | Sèh Malaya tur sêmbah | Sunan Benang ngandikarum | lah bagea Ki Malaya ||

--- 92 ---

Sèh Malaya nêmbah matur | puniku bojo kawula ||

39. marmanta nusul ing kami | ngupadosi wayah tuwan | mila kapanggih lan ingong | inggih pun Jaka Saida | ngupadosi mring amba | punika ing purwanipun | kawula nuwun sumăngga ||

40. măngsaborong sang ayogi | punika putra andika | kula kesah dugèkake | ngupadosi wayah tuwan | nênggih pun Jaka Saida |[42] Sunan Benang ngandikarum | hèh jêbèng sira lerena ||

41. aja sungkawa ing ati | prakara ing lunganira | ki bayi iku ta mangke | Sèh Malaya matur nêmbah | inggih kawula datan | kawasa ing margènipun | langkung dening rungsitira ||

42. Jêng Nabi Kilir wêwarti | gèn kadbah pan dede lêlêmah |[43] ing Mêkah sela têgêse | Nabi Ibrahim kang yasa | amba kinèn wangsula | dhatêng paduka pukulun | kinèn anyuwun pitêdah ||

--- 93 ---

jêng nabi luwih pinunjul | kang gadhuh ilmining Allah ||

44. ingsun iki pan kapengin | pinanggiha kaya sira | mring nabi kang luwih kaot | mundur têka abêbakal | sira wus padha lan ingwang |[44] jumênêng wali panutup | pusakaning waliyolah ||

45. Sèh Malaya angabêkti | sinuhun pangèstu tuwan | nanging amba utamine | sarana pitêdah tuwan | dados tan ngăngka-ăngka | Sunan Benang ngandikarum | wuwusa arum lir kilang ||

11. Dhandhanggula

1. ana ingkang pawarta dumadi | Sèh Malaya iku kawruhana | kang waskitha sampurnane | tan owah calêkipun[45] | lara pati yêkti kapanggih | tan lana jênêngira | tan wande yèn lampus | aja lali ing dunungan | anèng donya dèn prihatin sira kaki | angwasah pagunêman ||

--- 94 ---

[...la] sotya nglêgawa ||

3. dèn pakeling anèng donya kaki | dèn abisa angenaki sarak | sira anèng donya mangke | bêkja[47] kang wus gêguru | gêgulangan enaking ati | kang padha suka wirya | wong têmên ing guru | wêwangunan endah pelag | nora ana cacate têka maligi | sarta sinihan Suksma ||

4. aja lali ing badanirèki | akèh bajang tibaning wêkasan | ywa katungkul sastra bae | yèn durung antuk duduh[48] | gêgurua mupung aurip | kang anon têtironan | tan liyan mung dunung | tan wande anêmu rusak | badanira tan wurung pulang mring siti | jêbèng kawikanana ||

5. pan wus pasthi wong mangkono kaki | lamun nora pêtênge tumêka | eblis lanat pangridhune | ana rupa sadulur | ana rupa ibu lan nini | amindha pawong sanak | lan amindha guru | ayun warah ingkang iman | kang sawênèh arupa swarga linuwih | paningaling sakarat ||

6. poma jêbèng lamun sira sakit | iya iku tingale sakarat | durung mulya ing tingale | akèh ingkang kadulu | yèn kapencut [kapencu...]

--- 95 ---

[...t] tingaling pati | paningaling sakarat | ingkang gawa dudu | yèn tingal ingkang sampurna | jroning pati tan ana panggih-pinanggih | mulya kadi duk nora ||

7. poma kaki yèn katêkan sakit | aywa pêgat kaki dhikirira | dèn awas ing rupa dhewe | elinga gamanipun | iya iku bêbaya pati | wêruha ing sakarat | angèling tumuwuh | ywa katungkul ing wong gêsang | nora wurung badannya pulang mring siti | aywa rêmên kadonyan ||

8. karanane wong urip puniki | aywa pêgat aniyata atapa |[49] dadi loro panyaure | kamuktèn lawan ngèlmu | nora sêpi salah sawiji | kauningan wêkasan | sampun manjing makbul | iman donya ing akerat | pan salamêt kang potang lara prihatin | darajat waliyolah ||

9. utamane ngaurip puniki | sabên dina niyata atapa | aywa pêgat salawase | lan malih sabên dalu | aniyata mêlèk ing wêngi | sabên dina niyata | rialat saumur | darapon sinihan Suksma | lamun turu mung kinarya tămba arip | angona napasira ||

--- 96 ---

10. donya ngakir pan sinung kamuktin | kadya mênang aprang lan wong kopar | yèn mênang lawan nêpsune | puniku laku luhung | ingkang kagêm ing nabi wali | pan sêdhêng ingapura | kalanira bêndu | lamun sêdhêng tan arsaa | lamun mêlèk kinarya sêdhênging arip | utawa luwenira ||

11. iku tapane wong agung luwih | pandhita waliyolah kang nyata | kang wus sampurna tekate | yèn wong bêbakal iku | jiwa raga dipun sakiti | pinrih paworing suksma | lali mangan turu | ayun wruh maring duksina | milanipun jasat iki dèn sakiti | pan agung mati raga ||

12. yèn wus awor tapane binukti | dadya sarira suksma balaka | dadi lawan sasêdyane | ing donya ngakiripun | nora beda klawan samangkin | sêmbah-sinêmbah dhawak | ananira iku | pan aran ingkang sinêmbah | angarani ananing badan pribadi | iya hu iya Allah ||

--- 97 ---

wus awas ing panêmbah | manjing wêtuning napas kang dipun kawruhi |[50] puji tan kêna pêgat ||

14. pangandikane Jêng Nabi Kilir | aywa nêmbah lamun durung awas | pan tuwas kangelan bae | sawênèh sasar susur | amangeran marang ing eblis | sêmbahe tawang tuwang | ingkang tanpa wujud | kapaung amènèk wrêksa | panyanane kinira ana ing nginggil | tan wruh yèn kangsrah têmah ||

15. Sèh Malaya nêmbah amintasih | adhuh amba anyuwun pitêdah | ing katbah sami samangke | yèn ngamungna cinatur | băngsa swara amba tan apti | mèsêm sang prabu wadat | nyandhak astanipun | dhumatêng Sang Sèh Malaya | sêmèng jaja suku jaja netra aris | sakêdhap praptèng Mêkah ||

16. bakda salat jêng Sinuhun Kali | sigra lajêng dhatêng ing Bintara | para wali pêpak kabèh | Sèh Malaya pan sampun | sinamatan kang para wali | mupakat juluk Sunan | Kalijaga mungguh | nulya samya pirêmbagan | karya masjit ing Dêmak pan sampun rakit | saka kirang satunggal ||

17. Jêng Sinuhun Giri ngandikaris |

--- 98 ---

hèh ki jêbèng gawene pan karya | sakaguru bubuhane | Sunan Kalijaga mungguh |[51] karya saka tatal kinardi | dèn usap kaping tiga | wutuh tatalipun | wus dadya saka saksana | sampun katur dhumatêng Sinuhun Giri | lajêng ingangkat karya ||

18. sampun ngadêg wau ingkang masjit | duk purwane jaman nandhang iman | masjid Dêmak ing ngadêge | satêmah kirang ngidul | ana ingkang ngalorkên malih | lêrêsnya lawan katbah | têmah ngalor ngidul | Sèh Malaya ngadêg sigra | majêng ngidul brêgagah suku kêkalih | astanya kalih pisan ||

19. asta kiwa nyandhak sirah masjit | asta kanan nyandhak behetolah[52] | ginathukkên ing sirahe | Sunan Kali lingirarum |[53] inggih kănca pan kadipundi | niki punapa sampun | lêrês keblatipun | pra wali umyung saurnya | sampun-sampun alêrês keblatirèki | kalawan katbahtolah ||

--- 99 ---

wukunya kulawu | duk samana sinangkalan | sirna ilang kartinira ratu singgih |[54] gantya kang kawuwusa ||

21. Kyai Gêdhe Pandhanarang lagi | apan arsa amangun bujana | wau Ki Gêdhe karsane | kathah kang sinungan wruh | pra pangagêng dipun aturi | miwah para sudagar | tan ana kang kantun | samana sawiji dina | apan arsa amanggihkên pangantin |[55] tamune agung prapta ||

22. kinurmatan gangsanya angrangin | Sunan Kali samana praptanya | sarwa amoh sandhangane | tan muni gangsanipun | sapraptane pandhapa sêpi | tan ingaturan lênggah | tan ana kang wêruh | kesahira palarasan | sapraptane ngagêm busana miranti | ngungkuli pasamuan ||

23. pinêthukkên gangsanira ngrangin | angarubut kyèhning tamonira | mudhun saking lênggahane | ngaturi sang awiku | angurmati Sinuhun Kali | samana sampun lênggah | munggèng tarub agung | kinurmatan sinugata | Sunan Kali micorèng[56] sajroning galih | lah iki kadang konang ||

24. nadyan bapa biyangne pribadi | kaki nini uwa paman kakang |

--- 100 ---

yèn nora padha sugihe | datan ana kang ngaruh | apadene tuwi-tinuwi | êmpaning raganingwang | mau iya ingsun | sabab dene nora nyandhang | samêngkone ingsun nganggo adi luwih | kabèh suyut maringwang ||

25. yèn sandhangan kang sira ji-aji | dudu wonge kang ingajenan |[57] lah prabotku kabèh kiye | sun lila mring sirèku | ingsun arsa nutuggên[58] kapti | wis padha tutugêna | goniramong kayun | sadaya eram tumingal | lagi tumon janma lila kadi iki | ya ta Ki Pandhanarang ||

26. pan saksana nututi Jêng Kali | Kyai Gêdhe Pandhanarang nulya | tamune tinilar bae | lampahira lêstantun | nasak jurang sumêngkèng wukir | tan ana baya cipta | mung antêping kalbu | sawarsa ing lamènira | Kyai Gêdhe Pandhanarang angulati | mring Sunan Kalijaga ||

27. duk sêmana Ki Gêdhe ngulati | pan kapanggih anèng wanawasa | Kyai Gêdhe age-age | sujut marang sinuhun | ngaturakên kang pati urip | Sunan Kali ngandika | lah jêbèng sirèku | apa mantêp marang ingwang | Kyai Gêdhe aturnya inggih suwawi | ulun kapêjahana ||

--- 101 ---

28. ngaluwata nèng têngah wanadri | aja luwar yèn sun durung têka | sandika wau ature | sawarsa lamènipun | tinilikan mring Jêng Sunan Kali |[59] kinèn ngalong lampahnya | wus luwar sataun | lajêng ngalih mandêng surya | pan sawarsa laminya nuntên angalih | rata sakèhing lampah ||

29. wus katrima marang ing Hyang Widi | sampun mêdal ing karamatira | dadi lawan sasêdyane | wau kangjêng sinuhun | amanggihi Ki Gêdhe nuli | jêbèng sira muliha | besuk ingsun rawuh | ing dina Rêbo wêkasan | uwis sira mangkata padha samangkin | Sunan Kali ngandika ||

30. wus kaidèn marang sang ayogi | Sunan Kali angandika enggal | elinga marang kang gawe | yèn dadya jalma luhung | unusaning nyawa sakalir | bakalira pan toya | lan angin puniku | gêni bumi angin samya | apan saking ing Hyang Kang Maha Linuwih | iku sadulurira ||

--- 102 ---

[...ja] dumèh tan katingal | Gusti Allah tan samar ing ênggonnèki | nèng wuri ngarsanira ||

32. anèng kanan miwah anèng kering | anèng ngisor miwah luhurira | nora arah nora ênggon | tan warna tan rupa iku |[60] pitung bumi lan pitung langit | winêngku sadayanya | agal lawan lêmbut | wêruhe tanpa tuduhan | lamun sira ayun wikan ing Hyang Widi | guwangên kanthènira ||

12. Kinanthi

1. Sunan Kali pamit sampun | anganglang jagat tumuli | kang kari nora sêmbrana | dènnya têtêp anêtêpi | anut sarak Rasulolah | kang kinarya aling-aling ||

2. lah jêbèng apa karêpmu | sira iku dèn timbali | marang ing Dêmak nagara | dutane wus anèng margi | aturamu sêmayaa | samăngsa seba tumuli ||

3. sesuk têkane dutèku | kang sarta amundhi tulis | wus slamêt padha kariya | sun nutugkên laku mami | sêmadi Jêng Sunan Bayat | lorode masjiderèki ||[61]

4. wancènira bêdhug dalu | malorot kang ponang masjit | datan ana kang uninga | enjinge wus anèng bumi | eram kang sami

--- 103 ---

tumingal | kasaru caraka prapti ||

5. ingulukan salam sampun | asalamu ngalaikumi |[62] sawusnya anjawab tangan | duta kalih sampun linggih | munggèng kang masjit lorodan | saking pucake kang wukir ||

6. maringakên nawala wus | binuka kang ponang tulis | pèngêt iki layang ingwang | kang jumênêng Dêmak nagri | gêgênti nayakaningrat | mêngkoni sakèh agami ||

7. sandika ing aturipun | seba mring Dêmak nagari | yèn wus kalilan ing Suksma | botên sontên botên enjing | kula sowan mring Bintara | nuwun duka lawan mami ||

8. Kangjêng Sunan Bayat wau | wêwarah tan duwe wadi | yèn iku nora palastra | murwani sarengat nabi | wêkasan bubrah sarengat | suwung kabèh ingkang masjit ||

9. kudu Jumungah ta wau | kangjêng susunan marêngi | nglolos wau kang wasiyat | saking lêluhure nênggih | ngandika sêmu prasaja | sing sapa uwongerèki ||

10. mati saking golok ingsun | pasthi suwarga linuwih | aja sing jalma manungsa | kabèh sakèhing

--- 104 ---

dumadi | mati marga golok ingwang | munggah suwarga linuwih ||

11. nuju ana lalêr mabur | mencok ing golok ngêmasi | lajêng musna saraganya | munggah marang swarga luwih | Sèh Domba prayitnèng nala | nubruk golok angêmasi ||

12. Jêng Sunan Bayat sru ngungun | layon pan kinèn ngrêsiki | samana kinubur pisan | munggèng cakaran kang wukir | Sèh Domba asru nyuwara | anèng kubur rina wêngi ||

13. kapenak têmên wong lampus | kang munggèng suwarga adi | yèn wruha lamun kapenak | nèng donya lawan tan apti | padha busuk wong nèng donya | pan nora gêlêm ngêmasi ||

14. sabên rina wêngi muwus | Jêng Sunan Bayat nêdhaki | kubure gya tinêdhakan | apan jinêjêgan nênggih | sarwi sru dènnya ngandika | wong wis kapenak bok uwis ||

15. cêp mênêng datanpa muwus | praptane ing alam akir | mila wong kêthul tyasira | miwah swara kang tan bêcik | padha angambila sawab | kubure Sèh Dumba nênggih ||

16. antara ing dadosipun | Jêng Sunan Bayat nimbali | garwa putra lan pra wayah | tanapi [tana...]

--- 105 ---

[...pi] sêlir kêkalih | putra kakung anèng ngarsa | kang rama ngandika aris ||

17. wus karia putraningsun | kang padha bêcik akari | Jêng Sunan Bayat wus mapan | narik napas wus ngêmasi | ingkang kantun bilulungan | prasamya mêngku prihatin ||

18. dhatêng gara-garanipun | ardi Jabalkat agonjing | Lawu Mrapi samya swara | gumludhug amêtu gêni | lesus mêsês awor jawah | udan awu banjir warih ||

13. Asmaradana[64]

1. Jêng Susunan Benang nuli | ngandika wali sadaya | hèh sanak manira kabèh | punika kasihing alam | kang roh Nabi Mukamat | jênênging roh sêmonipun | yèn ta mungguh imanira ||

2. nora beda rohe iki | yèn sêdyamu abêrata | tan beda ing panunggale | kadyaparan karsa dika | matur wali sadaya | botên sanès kang winuwus | sampun antuk sabda tuwan ||

3. pundi kang ingaran nabi | jênênging [jênêng...]

--- 106 ---

[...ing] roh sêmonira | mapan iku kêkasihe | sadèrènge dadi jagat | mapan jênênging tunggal | dinadèkakên rumuhun | kang minăngka kanyatahan ||

4. Pangeran Majagung nuli | amêdhar ing pangawikan | ing karsa manira dhewe | iman tokit lan makripat | tan kocap ing akerat | mung padha samêngko wujut | ing akerat nora ana ||

5. nyatane kawula Gusti | iya kang muji kang nêmbah | ing samêngko lêlakone | ing akerat nora ana | lamun nora anaa | tan wêruh jênênging ngèlmu | nora thukul dadi jalma ||

6. Pangeran Carêbon nuli | amêdhar ing pangawikan | dèn waspada ing mêngkono | sampun ngangge kumalamar | dèn awas ing Pangeran | kadyaparan awasipun | apan nora warna rupa ||

7. nora aran nora warni | tan ana ing wujutira | tanpa măngsa tanpa ênggon | sajatine nora ana | lamun ora anaa | dadi jagatira suwung | nora ana wujutira ||

8. Sèh Gênthong samya mêlingi | amêdhar ing tokidira | kang aran Allah jatine | tan ana liyan [liya...]

--- 107 ---

[...n] kawula | kang dadi kanyatahan | nyata ing kawulanipun | kang minăngka katunggalan ||

9. Jêng Maolana Mahribi | amêdhar ing pangawikan | kang aran Allah jatine | wajibul wujut kang ana | Sèh Lêmah Bang ngandika | ajana kakehan padu | iya ingsun iki Allah ||

10. nyata ingsun kang sajati | jêjuluk Prabu Catingrat | tan ana liyan jatine | ingaran băngsa Allah |[65] Maolana Mahrib mojar |[66] iki jisim aranipun | Sèh Lêmah Bang angandika ||

11. kawula amêdhar ngèlmi | angraosi katunggalan | dene jisim sadangune | mapan jisim ora ana | dene kang winicara | mapan sajatining ngèlmu | sami amiyak warana ||

12. lan malih sadaya sami | sampun wontên kumalamar | yêkti tan wontên bedane | saliringan punapaa | dene sêdya kawula | ngukuhi jênênging ngèlmu | sakabèhe iku padha ||

13. Sèh Maolana Mahribi | sarwi mèsêm angandika | inggih lêrês ing sêmune | puniku dede wicara | lamun ta kapiyarsa | ing jalma kathah puniku | dene mung dhewe rêrasan ||

14. gih tuwan kula pribadi | ajana [a...]

--- 108 ---

[...jana] lyan miyarsakna | angamungna kula dhewe | ujêr puniku kêkêran | lamun tan kênaa tuwan |[67] amalangi jênêng ingsun | bok sampun kadi mangkana ||

15. pangeran ing Ratu Giri | amêdhar ing pangawikan | pasthine Allah jatine | jêjuluk Prabu Katingal | sampun pănca wicara | tan ana pêpadhanipun | anging Allah ingkang tunggal ||

16. ya ta sakathahing wali | angèstokakên sadaya | mapan sami ing kawruhe | lamun sira Sèh Lêmah Bang | tan kêna pinalangan | cinêgah wali sadarum | tan owah ing tekadira ||

17. ngandika Sèh Siti Abrit | pan wus ing ujar manira | dènnya nututi kapriye | dhêdhasare ingkang amêdhar |[68] pamêjange maringwang | puniku wuruking guru | botên kenging ingowahan ||

18. amêksa tan kêna gingsir | sinuwalan ing akathah | tan kêna owah tekade | sampun ujar linakonan | pan wus janjining Suksma | ngandika Pangeran Carêbun |[69] sampuna tuwan mangkana ||

19. puniku ujaring janji |

--- 109 ---

yêkti ginugu ing kathah | nênggih sampun ing ukume | wong ingkang angaku Allah | ngandika Sèh Lêmah Bang | lah mara tuwan dèn gupuh | sampun ngangge kaloreyan ||

20. dhasar kawula labuhi | ngulati pati punapa | pan pati iku parênge | parênging sih kawimbuhan | lan tansah kawisesa | kang têka jatining suwung | ana kadim ana anyar ||

21. ngulati punapa mami | nora ana liyan-liyan | apan apês salawase | nanging Allah ingkang tunggal | iya jisim ya Allah | tokit têgêse puniku | apan tunggal kajatenan ||

22. sakathahing para wali | prasamya mèsêm sadaya | miyarsa ing pamuwuse | kukuh tan kêna ingampah | saya banjur micara | amiyak warananipun | tan anganggo subasita ||

14. Kinanthi

1. yèn nêmbaha sêmbahipun | lamun pujine amuji | pan iya katur ing sapa | yèn katura ing Hyang Widi | dene nora warna rupa | yèn tan katur ing Hyang Widi ||

2. tawang tuwang unènipun | angur aja nêmbah muji | yèn katura [ka...]

--- 110 ---

[...tura] maring Allah | sumantana tan wrin dhiri | kawula botên gêgadhah | apan kapurba ing Gusti ||

3. pan kawisesa sirèku | wruha wiwitaning puji | ya ta kang sêmbah-sinêmbah | puji sapa kang duwèni | puji pan pujining Allah | kawula tan darbe puji ||

4. tan kawasa slamènipun | miwah pagawenirèki | tuwin panggawe sadaya | amung Allah kang darbèni | êndi aran puji êmbah | têgêse sêmbah lan puji ||

5. kanugrahan jatènipun | kang tumiba marang dasih | êndi aran kanugrahan | iya sajatining urip | lan urip-uripe sapa | lamun uriping Hyang Widi ||

6. urip datanpa nyawèku | uripe urip pribadi | uripe tan kêna pêjah | beda lan uriping dasih | uripe kalawan nyawa | kang tibèng kawula iki ||

7. kanugrahaning Hyang Agung | liring kanugrahan urip | iya uriping manungsa | kanugrahaning Hyang Widi | dalile Allah kang murba | dipun padha angawruhi ||

8. êndi urip jatènipun | panglêburan papan tulis | tan ana Gusti kawula | kaya ngapa lamun tunggil |

--- 111 ---

yèn beda di bedanira | pan ora pisah sanyari ||

9. dene salamêting kawruh | têgêse kang iman tokit | pan iku wus nyata tunggal | tunggal kawula lan Gusti | apan jênênging kawula | sajati-jatining sêpi ||

10. tanpa polah tingkahipun | têgêse makripat nênggih | ingkang awas ing Pangeran | têgêse awas kang êndi | kang awas puniku sapa | kawula pan wuta tuli ||

11. bisu lumpuh lawan suwung | kuwasa nora darbèni | katuring puji lan sêmbah | wus ora ngulati malih | katur marang dhèwèkira | ing dhèwèk Allah pribadi ||

12. pan sêmbah-sinêmbah iku | puji-pinuji pribadi | apan kang dadya lantaran | iya kang nêmbah amuji | kanyatahaning datolah | dudu unine pribadi ||

13. mantêp jênêng kawulèku | têgêse ta panrimèki | tanpa wujut tanpa polah | lir sarah munggèng jaladri | amuji lawan anêmbah | dènira pasrah dèn bêcik ||

14. lan narima pasrahipun | dene kawruh tanpa lami | ing Pangeran Kang Winulya | lire kawruh tan ngawruhi | yèn kang narima [nari...]

--- 112 ---

[...ma] dèn trima | nyata yèn sira pribadi ||

15. Mêgatruh

1. saking Kitab Bayan Mani nukilipun | sotya kang kawan prakawis | têgêse ingkang winuwus | sotya puniku pan warih | kang patang prakara kono ||

2. ingkang dhihin banyu badan namanipun | banyu ahmat kaping kalih | banyu urip kaping têlu | kayat kaping catur nênggih | kumpule nèng jisiming wong ||

3. kang gêgawan saking ing Allah lan rasul | anênggih ngawan prakawis | kang saking bapa lan babu | anênggih ngawan prakawis | wus tunggil dadya sagolong ||

4. saking Allah mripat kuping cangkêm irung | dene kang saking jêng nabi | ati limpa pusuh jantung | ingkang saking bapa nênggih | utêg balung sungsum otot ||

5. saking biyung kulit daging gêtih wulu | duk maksih nèng atasangin | nukat gaip namanipun | duk nèng pucuk rambut nênggih | akerat aran kinaot ||

6. duk amblês ing kapala ingaran samut | jêjuluk êroh hyang tulis | sing kêmpêling alam iku | duk anèng ngriku winarni | ingaran cahyadi kaot ||

7. tumuruning êmbun [êmbu...]

--- 113 ---

[...n] anèng betal makmur | cahya nur cahya namèki | prapta ing gêgithok ngriku | iya kang aran tubadil | praptèng ula-ula kono ||

8. kang ingaran sêgara rante puniku | anèng silitkodhok nênggih | sulbi puniku ranipun | praptaning pok kalam nênggih | kang ingaran niyat kono ||

9. prapta têngah nukat namanipun |[70] anèng pucuk kalam nênggih | ingaran mani puniku | mêtu saking kalam nênggih | marêntul nama dat kaot ||

10. ngangkat tètès nêptu gaip namanipun | tumètèsing kalam nuli | puniku ingaran naptu | lumêre nibani nênggih | ing sagaranakan kono ||

11. ênur royat puniku jêjulukipun | duk kênthêl ungguh namèki | ngangkat bundêr namanipun | Allah jêjulukirèki | kadya mutyara cumlorot ||

12. duk kawungkus puniku ingaran samut | duk netra kapala dadi | ing ngriku jêjuluk rasul | angadêg nama Hyang Widi | wus samya gatra wêwêngkon ||

16. Pocung

1. kang pinocung nênggih wasiyating guru | marang muridira | bismilah rahmanirkim |[71] alkamdulilah hirabil ngalamina ||

2. wasatu[72] wasalamu salajêngipun[73] | ngala [nga...]

--- 114 ---

[...la] sayidina | maolana mokamadin | wa alihi wasabihi atmangina ||[74]

3. asmabadu[75] asnapun[76] sasampunipun | amuji ing Allah | lan amuji ing jêng nabi | rasulolah măngka sami ngawruhana ||

4. ingkang ngèlmu akekat ingkang wus kosus | sajatine ingkang | nampurnakkên ing ngaurip | lire iki ngèlmu ingkang linarangan ||

5. kang sinêrung ing nabi wali mukminun | nguni-uni datan | wontên kang purun nimbangi | saking sangêt wêdining ngèlmi punika ||

6. awitipun iya tinêmbangkên iku | Mas Răngga Sasmita | nêmpuh byat amêdhar wadi | sarupane pamêjanging guronira ||

7. kang dèn rêmbug ing parimbon sadayèku | samya tinêmbangan | dinadèkakên puniki | pan kinarya pambengkasing tyas mrih arja ||

8. nalika duk kinuncang dening Hyang Agung | pisah donya rencang | anèng sabrang nagri Ngacih | wong kêkalih lan Mas Yakir namanira ||

9. nanging nuju sakit sangêt pamanipun | mila gung sungkawa | tan kêna tinari-tari | duk makirtya Jumungah Rabingulakir ||

10. lèk ping pitu taun Je măngsa kapitu |

--- 115 ---

de sangkalanira | karya gusti pandhitadi |[77] nênggih antuk anukil saking ing kitab ||

11. Akya Ngulunmudin kang saking puniku | tapsir Ngipnu Ngabas | ngèlmu kak kang dèn rasani | kang wus nyata nênggih masalah paesan ||

12. kang dèn ilo lawan kang ngilo punika |[78] anapon wayangan | anèng ingkang ngilo sami | iya iku tan ana prabedanira ||

13. têgêsipun kang ngilo iki Hyang Agung | anapon sêmunya | kang wêwayangan sayêkti | iya iku ingkang ingaran datolah ||

14. têgêsipun aran sipatolah iku | iya sipatira | pasthine kang dèn arani | apngalolah pan iya panggawenira ||

15. dèn tawajuh poma aywa sak puniku | kulamar ta aja | lan aywa pindho ing kardi | krana wong kang makripate wus sampurna ||

16. lire kang wus têka ing wahatul[79] wujud | sakathahing asya | ing ukumira pan napsi | dene akekate dèn arani asya ||

17. isbatipun nênggih datolah puniku | pasthi awakira | nanging ta dudu sirèki | êndi ana manèh lamun dudu sira ||

18. iya êndi ing kono [ko...]

--- 116 ---

[...no] sanyatanipun | marma kathah wong kang | kasamaran tan wrin jati | sababe kèh keron ing sajroning patinya ||[80]

19. momor sambu keron nora sah pangawruh | ingkang tansah niyat | iya ing wujud kêkalih | yèn maksiha kêkalih durung sampurna ||

20. kawruh iku poma dèn aling ta sagung | anak murid ingwang | poma aja wani-wani | angarani Allah sakathahing asya ||

21. dene lamun dèn arani Allah iku | yèn maksih umiyat | iya ing wujud kêkalih | wong kang kupur puniku mutamad dêhab ||

22. apa tan wruh ing dalile awakipun | yèn ngaining Allah | karana andika nabi | rasulolah lapale waman ngarapa ||

23. lan napsahu wakab ngarapa rabahu | têgêse sing sapa | wêruh ngawake pribadi | măngka têmên-têmên wruh Pangeranira ||

24. lawan malih pangandikaning Hyang Agung | lapal jroning kur'an | lah iki dalile wapi | anpusikum lan apalatubsirunnya ||

25. têgêsipun ing dalêm awakirèku | sadaya awuta | tan ana sira tingali | satuhune awak iku kanyataan ||

--- 117 ---

26. ing Hyang Agung wajah kang sawiji iku | nyata lamun tunggal | lawan wontên lapal malih | saking Asya[81] Ngulumudin asalira ||

27. inalaha tangala iya gaibun | lan malih litdara | wal insanu ya gaibi | lire Allah Tangala puniku Suksma ||

28. nadyan mungguh kawulane ya suksmèku | lawan malih lapal | walahu batinu nasi | lawan malih al insanu lahirolah ||

29. wabatinul kakuwalatinul kaku | têgêse Hyang Suksma | nyatane manungsa tuwin | manungsèku mapan lairing Hyang Suksma ||

30. batinipun tan nêdya ing lairipun | sami nyatanira | tan ana bedanirèki | nora pisah ing antaraning atunggal ||

31. ujar iku poma ajana kawêtu | mapan wong akathah | dèn sasab dipun wêrit |[82] ing pasthine iku nasarakên uga ||

32. jêr wong iku adoh ing pangupayèku | panyanane ana | ing kana ana Hyang Widi | ing panyana ana kene kana ana ||

33. miwah

--- 118 ---

lamun parêka parêgên iku | dèn arani ana | ing kene Pangerannèki | utawane ginalih kene tan ana ||

34. dadi èstu tan mangkono kawruhipun | dêstun ingsun sabab | suwung ngèlmune tan dadi | ing patine anêmbah pangeran setan ||

35. rakya makdum sarat dèn ucapên iku | tur măngsa gêlêma | pan nyata tandhanirèki | wong kang durung duwe guru kasampurnan ||

36. ngèlmonipun dadya sasar kawruhipun | kapir katêmahan | pangandikane ngulami | anadene wong iku kang durung ingkang ||

37. darbe guru kang pasthi pituduhipun | satuhune setan | kang măngka gurunerèki[83] | dadi anut mangeran marang aksama ||

38. silang sambut sakèh-akèh kang cinatur | pan pijêr kalangan | ing wicaranira pribadi |[84] ngasak olil saking ngakalih priyăngga ||

39. ngèlmu iku poma anak murid ingsun | dèn agêma padha | simpênên sajroning ati | ywa kawêtu yèn dede prayoganira ||

40. dèn asêrung dèn nganggo warah yèn [yè...]

--- 119 ---

[...n] muwus | karana yèn măngsa | datan akèh manungsèki | mêngko akèh kang katungkul băngsa swara ||

41. pan katungkul ujaring sastranirèku | ngèlmu kalêpasan | lan katungkul aningali | saranane kandhêg ing ucap-ucapan ||

42. liring ngèlmu sarak karana katungkul | kandhêg ing sarengat | angèl tumêka ing gaip | luwih bênêr pan kina tujonira ||[85]

43. kang rahayu mungguh marang ing Hyang Agung | anadene kanang | makripate sampun wasis | angawruhi ing sawarga lan naraka ||

44. inggih amung ngawruhi pribadènipun | sajatine ingkang | Maha Luhur Maha Sukci | nora liya anadene wong kang samya ||

45. kumalungkung iku dadi bodhonipun | jêr ta pawong sanak | kalawan wong pêkir miskin | kang mangkono măngsa dadak ta oleha ||

46. marga ayu nyalamêtakên ing kawruh | mungguh ing makripat | milakèh kang bodho sami | sabab iku angagungkên kang sarengat ||

47. kitab nahwu

--- 120 ---

mantèhkên ing miskalipun | dèn gunggung ginulang | kalimput ing setan tarkip | kamajidun lawan ratasedun ngaral ||

48. lakrabahu jidan jadidun kakipun | lan irib jiyadan | pan iku dadi upêksi | insan ngalap apa ana kaya ingwang ||

49. ingsun wêruh ing rasaning kitab agung | tur ta maksih mêntah | katungkul amuruk ngaji | brahalane dadi dèn gendhong dèn rêmbat ||

50. dèn nyana wus mangkene bae ta iku | agung padha kitab | tur siji durung kakapti | kang mangkono iku tahlid jait pitnah ||

51. ngèlmonipun sirik dadi marganipun | sasar kabalasar | dene ngèlmi kang wus taksis | ingkang nyata nora ana tingal liyan ||

52. anèng suluk miwah anèng kitab rusul | kadya kang angucap | sira urip ana dhingin | ana kèri ana kadim ana anyar ||

53. ana mêtu kalawan ana malêbu | ana dhèwèk lawan | ana kang barêng sayêkti | lawan ana wêkasan lawan pungkasan ||

54. kabèh [ka...]

--- 121 ---

[...bèh] iku iya dadi pujènipun | dene ta awasna | marang ingkang Maha Sukci | êdatolah sipatolah apngal asma ||

55. têgêsipun iya kang awèh puniku | kurup ing paesan | mapan ing ananirèki | angêgungkên ing wujude kidam baka ||

56. pasthi idhup langgêng tan kêna ing lampus | wêruh tan winarah | nyata sadurunge lair | amiyarsa sadurunge ana ngucap ||

57. iya iku ingaranan nguludinu | ngawruhi têgêsnya | ing aranira pribadi | poma dipun bêcik ing panarimanya ||

58. lawan dipun rakit ing panămpa iku | lawan ciptanira | lan tekatira dèn tunggil | tunggil wujud ing wujude iku mêksa ||

59. marmanipun ingaran êsa iku |[86] sabab tan narima | ana wêwayangan kalih | upamane kadi êroh lawan jasat ||

60. kadya durung mati êsa namanipun | nyata anarima | ing wilangan duk ing urip | măngka kêna sakèhing asya ingaran ||

61. sadayèku jumênêng lawan Allahu | de Allah punika |[87]

--- 122 ---

jumênêng Allah pribadi | iya iku sajatine ing sahadat ||

62. dene măngka uwiting urip sadarum | mila jinulukan | nênggih abadan rohkani | pan karana iku nyatane datolah ||

63. êkak iku anapon sajatènipun | iya rasulolah | iya ing wajah sawiji | poma-poma aja êsak malih sira ||

64. ujar iku kang êsak sayêktènipun | kupur kapirolah | dene ingkang para nabi | para wali lan para mukmin sadaya ||

65. inggih lamun anglakoni ujar iku | singga kongsi prapta | ing surahsa kang sajati | iya kaya nora ana bedanira ||

66. lawan rasul pan mangkono ujar iku | iya dadi nyata | tyas têtêp ingkang wus pasthi | ing wujude kawula wujuding Allah ||

67. iya iku manungsa kang nang wus ngubur | ing papan sadaya | lawan sakathahing tulis | lawan ingkang anglêbur urip sadaya ||

68. hèh ta sagung gêng alit nak murid ingsun | padha ngawruhana | kang aran Allah sayêkti | iya iku kang ngucap Allahu akbar ||

69. poma dipun pracaya [pra...]

--- 123 ---

[...caya] ing ujar iku | aja kumalamar | poma aja mindho kardi | krana angèl mungguh yêktine ngagêsang ||

70. rahsa iku kudu dèn pindêng ginilut | mapan nora ana | ingkang angluwihi malih | nênggih saking ngèlmu pituduh punika ||

71. nanging kudu dèn wêrit aja kawêtu | marang ing wong kathah | karana tan angrasani | jisim lair tan angrasani kang rusak ||

72. aja kuwur dèn gênah pangrakitipun | wruha ing pinăngka | rahsa iku goning pati | pati iku gon mulih mring darusalam ||

17. Mêgatruh[88]

1. wontên malih wasiyating para guru | hèh sagung kang wuri-wuri | poma ajana katungkul | karana iku wong urip | tan wurung tumêkèng layon ||

2. marmanipun dèn tumêmên ulah ngèlmu | wasiyating para wali | lan wulanging guru-guru | dèn tumancêp jroning ati | aja dèn sambi gêguyon ||

3. supayane dadia pangemut-emut | pamêjanging Sunan Giri | Kadhaton ing garwanipun | dadia têpa palupi | mamrih waspadèng pasêmon ||

4. mungguh kang wruh kang mring ngayunan Hyang Agung | saksana [saksa...]

--- 124 ---

[...na] kang rayi ngambil | dhaon ingisenan banyu | nulya katur marang laki | Sinuhun Giri Kadhaton ||

5. ingkang garwa dèn jak mring ênggon kang samun | susunan ngandika aris | nyai sun wruhkên sirèku | rungokna pasêmon iki | mêngkono mungguhing kawroh ||

6. tingalana ing padhange ingkang banyu | ya iku ngibarat Gusti | ing obah-obahe banyu | ngibarate kawulèki | dene iku ingkang dhaon ||

7. kang kinarya wêwadhahing banyu iku | iya ngibarat jasmani | kawruhana obahipun | banyu ing obahe nênggih | ing padhang-padhange kono ||

8. krana padhang ing jro nyataning banyu |[89] banyu nyata padhang iki | têgêse paningal iku | tunggal kajatène dening | tampaning sih apadudon ||

9. iku kawruh wus sampurna lan wus kosus | yon[90] ora mangkono nyai | luput tur sasar wong iku | kang garwa umatur aris | dhuh sinuhun guron ingong ||

10. kadospundi kawula dèrèng anggayuh | timbalan tuwan kang yêkti | maksih pasêmon puniku | ngandika Susunan [Susuna...]

--- 125 ---

[...n] Giri | têgêse nyai iku wong ||

11. kang wus têka ing Islam ingkang satuhu | karana mungguh Hyang Widi | tansah dènnya maksih iku | ya mulane dèn arani | wus tumêka Islaming wong ||

12. iya ingkang aningali ing Hyang Agung | kewala dènnya ningali | lan tingal kapala iku | lah iku jatine nyai | kang rayi umatur alon ||

13. kadyaparan paningal amba pukulun | mripat kapala kang pundi | angandika jêng sinuhun | nyai tan nyandhak sirèki | ing pasêmon kang mangkono ||

14. yèn mangkono majua parêk lan ingsun | saksana lênggah sumandhing | sarwi dhêpèpèl agupuh | mangkana nuli dèn wangsit | hèh nyai yèn arsa wêroh ||

15. băngsa mripat kapala paningalipun | ya mripatira pribadi | kang bundêr iku sing dulu | ing Allah măngka dèn aglis | dulunên cahya ing kono ||

16. ing cahyane ing paningal iya iku | nyata yèn tunggal kaèksi | dadi nyatane puniku | tan liyan dhèwèkerèki | kang anonton kang tinonton ||

17. jêr Pangeran tanpa netra yèn andulu | lan tanpa

--- 126 ---

swara yèn angling | iya netranira iku | swaranira kang kinardi | ya sira iku Hyang Manon ||

18. ingkang sêmbah kang sinêmbah iya iku | iya puji kang pinuji | ya iku jatining kawruh | kang garwa aglis nungkêmi | ing suku wiku sang katong ||

19. ngandikarum ing garwa nyai sun pemut | poma aja salah tampi | lan aja kongsi kawêtu | iya mring liyanerèki | dèn asêrung kasarombong ||

20. iya iku kawruh ingkang padha ingsun | têlas wijangnya Jêng Giri | wontên malih wêjangipun | nênggih Pangeran Sumêndhi | nalika amêdhar kawroh ||

21. mring kang putra Tasikjati wêjangipun | pratingkahing sikêp iki | kulup băngsa salat iku | apan iya lungguh iki | sahadat pangucap ingong ||

22. băngsa puji iku pêpanganan ingsun | băngsa wujud rasa mami | băngsa urip atiningsun | têgêse mungguhing pati | iku ratu gêng kinaot ||

23. yèku ratu aran ing sabênêripun | ratu ingkang maha luwih | karana wong urip iku | yèn durung tumêkèng pati | Islame durung gumêcos ||

24. têgêsipun wong ngrasajani ta mungguh | yèn ora waspadèng pikir | kapêndêng madhêp kang saèstu |[91]

--- 127 ---

ing datolah iku maksih | wong iku bingung kemawon ||

25. anggurayang was-uwas panganggêpipun | yèn kawawas nêniwasi | ing wasana tanpa wuwus | ya dadi patine modir | kaya ing patine sato ||

26. iku kulup wruhanta aja kapencut | marang wong akèh sirèki | lawan ngandêlake ngèlmu | sarak iku tan nguwisi | mring wêkasan angathuwos ||

27. têlas Pangran Sumêndhi pamêjangipun | Pangran Juminah winarni | duk miraos têgêsipun | ing sarira lan kang siwi | hèh kulup sira apa wroh ||

28. ing jatine kang aran sarira iku | aturing putra dèrèng wrin | yèn botên paduka tuduh- | akên kang rama lingnyaris | ya kulup ingsun kang tudoh ||

29. marang sira kang aran sarira iku | saka tan owah tan gingsir | kang tan ana wêkasipun | datanpa tuduh lirnèki | dudu jisim kang brêgogok ||

30. dudu ati dudu roh ngakal pan dudu | ya sarira iku kaki | ingkang murba misesèku | ing awal kang lair batin | têgêse pisan mangkono ||

31. ya datolah kang aran sarira iku | dadi kanyataannèki | ing sariranira iku | kanyataan [kanyataa...]

--- 128 ---

[...n] datolahi | iku aran tingal wutoh ||

32. dadi Allah kewala paningal iku | karana ya ing ngaurip | yèn tan wruh sariranipun | măngka wuta praptèng pati | nora kaya kang waspaos ||

33. ing sarira dadi wruh paraning lampus | poma kulup dèn udani | ing sariranira iku | marmane akèh wong tan wrin | ing sarira babe keron ||

34. keronipun ing panggawe kapir kupur | mung iku kang dèn kawruhi | mila antêp iku kulup | aywa kandhêk[92] saraknèki | karone uwis katonton ||

35. manungsa kang kakandêlên sarakipun | angèl tumêka ing gaip | kang putra anêmbah nuwun | ramanta ngandika malih | kulup yèn sira wus wêroh ||

36. ing pratingkah kang kaya mangkono iku | aywa kulinèng nagari | dèn mantêp panarimèku | wus têlas poma dèn titi | wontên malih winiraos ||

37. Jêng Susunan Kalijaga ngandikarum | pawong sanak ingsun sami | tekate wajibul wujud | lire anane kang pasthi | yèn dhèwèk nora mangkono ||

38. salawase pan nora têmu-tinêmu |

--- 129 ---

kalawan ujare sami | lailaha ilolahu | karana kang bumi langit | tan kagawe ing Hyang Manon ||

39. sabab anyar Allah tangala puniku | apan manungsa kang kadim | Allah iku urip ingsun | kalawan êroh sayêkti | manungsa urip tanpa roh ||

40. Allah iku uripe kêna ing lampus | manungsa tan kênèng pati | lamun ana kang amuwus | Allah tan kêna ing pati | manungsa kang kêna layon ||

41. dadi sungsang bolak-balik tampanipun | kaya bêbasan sajroning | matêng atêmahanipun | yèn mungguh ing tekat mami | yèn matêng matêng jaba jro ||

42. lire Allah uripe tan kêna lampus | sanadyan kawulanèki | ya urip tan kêna lampus | yèn mangkono iya dadi | jaba mêntah matêng ing jro ||

43. yèn dèn nyana Allah kewala kang idhup | kawulane angêmasi | dadi ana gèthèk nungsung | sêsatange dèn bongkoki | anglêrêsi toyanya rop ||

44. nadyan wus wruh yèn anggung gawe katungkul |

--- 130 ---

mila ajana akibir | jêr sirèku padha durung | angrasakakên ing pati | apan ingsun iki lumoh ||

45. ngaji sarak takon tarekat babipun | hèh ta pawong sanak mami | yèn arsa têtakon ngèlmu | akekat tarekat nênggih | sawêcane dèn gumêcos ||

46. saratipun wong umanjing marang guru | kudu pasrah jiwa jisim | aja rumăngsa anggadhuh | mapan ingantêp puniki | boya kaya wong wus wêroh ||

47. kang binunton atine marang Hyang Agung | hèh ki luhung kalamun wis | waspada maring Hyang Agung | nuli waspadaa maring | rupane dhewe ywa keron ||

48. ya puniku salat daim namanipun | ingaran puji nêksèni | yèn kinarsakakên iku | dening hyang sayêkti dadi | waliyolah kang kinaot ||

49. lamun ora mangkono mukmin kas iku | dene ta ujaring dhikir | lailaha ilolahu | Mukamad iya kang batin | têtèbèng lair kemawon ||

50. sampun têlas poma-poma dipun emut | ana ta wêwêka mami | ing jatine

--- 131 ---

ujar iku | lamun ana kang tan ngrêti | budinên praptèng mêgatroh ||

51. agunêman marang wong kang tunggal kawruh | liyane aja dèn wruhi | yèn tan sêmbada nyawèku | iku poma wêkas mami | aja ngêbrèh bok kacênthok ||

52. kacênthoke krana gêng-gênging pakewuh | amung sampurnaning pati | marmakèh kang tibèng siku | wus bênêr pangrakitnèki | ing pati têmah maloncong ||

53. pan kaliru dene pakarêmanipun | tan kêlar tibaning pati | keron taksih momor sambu | donya arta anak rabi | kabèh padha dadi mungsoh ||

54. iya iku abote ing wong tumuwuh | ora kêna apakolih | anak rabi băngsa batur | brana arta myang kêkasih | sajrone mamrih mulywèng gon ||

55. ujar iku gêgulanga mupung durung | yèn wus kasèp nêniwasi | sapa kang bisa têtulung | aja pijêr olah mukti | ing pati ywa kabêsturon ||

56. ing kamuktèn tilar kawibawanipun | sun palaur laku santri | tur nistha tanpa karyèku | nanging ingsun wus udani | pan pamrih ingsun ing batos ||

57. karya sasap panyirêpira [pa...]

--- 132 ---

[...nyirêpira] takabur | dene katara baribin | sun tekatakên satuhu | lamun tan sampurnèng pati | singga jisim kongsi bosok ||

58. tuwin wutuh lamun tan pracaya sirèku |[93] besuk yèn ingsun ngêmasi | kalamun sira padha wruh | wus kinubur dipun aglis | dhudhukên singga nglêgorong ||

59. tuwin bosok enggal pakakna ing asu | aja kang mangkono malih | nadyan siji wulon ingsun | sampurna tan ana kari | mulih mring sipat Hyang Manon ||

60. ujar iku ajana kang mèlu-mèlu | yèn durung wruh sajatining | puruhita aja ngawur | têmah sasar mati kapir | wong urip yèn tanpa dudoh ||[94]

61. ngapirani yèn ngandêlkên sarakipun | yèn tan wruh ing ngèlmu jati | dene babarpisanipun | nora kalêbu ing tulis | larangan agêng kinaot ||

62. wontên malih kojah saking guru-guru | kang wus winêjangkên mami | sun kumpulakên sasuluk | sual masalah dadya tri | têmbang durma pangkur sinom ||

18. Durma

1. kawruhana lamun sira tinakonan | apa têgêse lajim | jawabên dèn enggal |

--- 133 ---

mani pan têgêsira | sêmune punapa lajim | saurana enggal |[95] sipat suhut sayêkti ||

2. lajim lawan suhut artine punapa | saurana dèn aglis | kadi urip kita | kang wikan ing priyăngga | kang kawawas ing pribadi | ingkang miyarsa | nora liyan pribadi ||

3. kang akarya nora liyan ing priyăngga | miwah kang aningali | anabda priyăngga | iku lire kang warah | kang langgêng kêkêl pribadi | Kang Maha Mulya | apan iya pribadi ||

4. nênggih ingkang pundi pribadining Allah | saurana dèn aglis | apan sêdya blaka | pundi sêdyaning Allah | sêdya kang langgêng pribadi | Kang Maha Mulya | ingkang murba ing urip ||

5. ingkang nabda ingkang ningali kang liyan | kahananing Hyang Widi | pundi dhèwèk ingwang | anuli saurana | isun dhèwèk ing Hyang Widhi | ingsun punika | têgêse punapi ||[96]

6. saurana iya mantêp têgêsira | kang sêdya Ingsun yêkti | têgêse pan iya | nora akaanan |[97] roro myang tingal kêkalih | pan ora nana | iya pangucap kêkalih ||[98]

7. ing têgêse iya Ingsun ingkang sêdya | ya Ingsun kang miyarsi |

--- 134 ---

Ingsun kang tumingal | ya Ingsun kang awikan | ya Ingsun Kang Maha Luwih | Ingsun kang murba | Ingsun Kang Maha Sukci ||

8. Ingsun Ingkang Maha Luhur Maha Mulya | Ingsun kang anjatèni | Ingsun kang nugraha | Ingsun ingkang anabda | ya Ingsun Suksma linuwih | Ingsun kang tunggal | nyata tan bêstu jisim ||

9. iya Ingsun ingkang urip tanpa nyawa | saking tan owah gingsir | Ingsun kang sampurna | kang agung kang misesa | kang elok Ingsun sayêkti | pan Ingsun ingkang | amuji kang pinuji ||

10. Ingsun ingkang tanpa ênggon tanpa arah | Ingsun kang tanpa warni | Ingsun tanpa rupa | Ingsun kang tanpa măngsa | kang tanpa jiyat punapi | tan amusapah | tanpa tuduhan sami ||

11. Ingsun ingkang mantêp ananing Sun dhawak | malih yèn dèn takoni | êndi jatining Hyang | dèn enggal jawabira | jatining Allah kang pêsthi | kahananing Hyang | sêdya ana pribadi ||

12. têgêsipun purba karuhun kang tanpa | wiwitan lan tanpa uwit |[99] pan inggih punika | kang yêkti jatining

--- 135 ---

Hyang | pundi kahananing wadi | ingkang sanyata | saurana dèn aglis ||

13. angèstokkên ing dhirènira piyambak | liripun tan ngulati | sakabèhe mapan | wus kawêngku dening Hyang | jêr ingsun ratu linuwih | luwih sasama | satunggal tan kêkalih ||

14. yêkti Ingsun kang madhêp ing dhèwèking Hyang | madêk ratu pribadi | ngrat kawêngku ingwang | tan ana mêmadhaa | agunging karaton mami | langgêng tan owah | urip tan kêna pati ||

15. lamun sira tinakon êndi datolah | dèn enggal anauri | apan iya sêdya | sadurunge nèng jagad | lan sawuse jagad dadi | asêdya uga | birai ing pribadi ||

16. nênggih pundi kanang sêdya ing datolah | saurana dèn aglis | iya tanpa molah | iya tanpa wêkasan | ingkang aran Allah pasthi | jawabên enggal | kahananira yêkti ||

--- 136 ---

kêna ing owah gingsir ||

18. lawan malih wontên ingkang patakonan | sampun tunggal ing Widi | enggal saurana | aran lan kang ingaranan |[100] tunggal wus tan wujud kalih | wus nora mamang | lan nora pindho kardi ||

19. dene lamun tinakonan malih sira | saka tigang prakawis | ingkang dhihin uga | tan adoh lan sarira | tan anèng ing sarirèki | ping tri kaslira | saurana dèn aglis ||

20. kang tan adoh ing sarira sahadat |[101] tan anèng slira takbir | kaslira sakarat | kadyaparan lirira | saurana dipun aglis | lire sahadat | amung winong pribadi ||

21. têgêsipun takbir pan sira Pangeran | anêmbah lan amuji | ing pribadènira | têgêse kang sakarat | dene tan êsah ing pati | lan ora mamang | lan malih bokmanawi ||

22. tinakonan masalah tigang prakara | dene ingkang rumiyin | imbar wêwayangan | lan kitab amakutha | latar putih tanpa tulis | wus jangkêp tiga | saurana dèn aglis ||

23. imbar wayangan wus wêruh ing bêbakal | lire kang kaping kalih |

--- 137 ---

kitab amakutha | dene wruh dadènira | latar putih tanpa tulis | lire dene ta | kang iman mulya sukci ||

19. Pangkur

1. sasmitaning kawimbuhan | kawruhana ya pangucapirèki | miwah ing pangrungonipun | tuwin paningalira | nora karna pangucap roro puniku | dadi polah tingkahira | tanna êsak sarta sêrik ||

2. datan tasbèh mung datolah | lan kewala dèn karasa bukti |[102] dèn karasa yèn aminum | sêmbayang dèn karasa | dèn karasa datolah inggih puniku | ingsun wus awuru Allah | yèn kita asalat daim ||

3. lawan malih ingaranan | martabate ing kasdu takrul takyin | kasdu nênggih titènipun | mapan karêping niyat | dadi cipta anênggih ing têgêsipun | iku pamêksaning niyat | rêrakitan dadinèki ||

4. lire ingkang takyin nyata | ing cipta dadosipun punapi |[103] kasdu iman têgêsipun | takrul pan tokit têgêsnya |[104] ingkang takyin makripat iku liripun | ingkang iman ta anaa | gumlèthèk yêkti tan sêrik ||

5. sasmitaning rasanira | kang

--- 138 ---

dèn ucap kang angucap Hyang Widi | poma dipun awas emut | norana liyan-liyan | anadene yèn tinakonan sirèku | punapa pangawruhira | ing Allah jawabên aglis ||

6. pangawruh ingsun ing Allah | pan kawimbuhan ing ngèlmune Widi | wontên malih sualipun | mapan ujar sakêcap | lawan laku satindak mênêng puniku | nuli enggal saurana | ujar sakêcap puniki ||

7. iya kang ngucap Hyang Suksma | dene laku satindak sarta Widi | kang aran mênêng gonipun | ingkang wus nora susah | angulati Allah lyan ing dhirènipun | pira martabating tingal | saurana tri prakawis ||

8. nênggih tasnip kang sapisan | kaping kalih puniku insan kamil | kadil kaping tiganipun | tasnip liyêp têgêsnya | insan kamil kang sampurna artènipun | kadil roh ilapi lirnya | utawi sêmuning tasnip ||

9. tingal kang luluh sampurna | iya wahyu iku têgêse nênggih | dadi paningal kang kusus | têgêse wahyu nyata | mila wajib sami dèn êningna [ê...]

--- 139 ---

[...ningna] iku | prabedanirèng paningal | ing nabi wali lan mukmin ||

10. nabi têtêp tingalira | mara mundur tingale wali mukmin | pira martabating laku | jawabên dipun enggal | kadi gêni kang dhihin ping kalihipun | kadi angin têgêsira | sêmune kang kadi gêni ||

11. pinèt panase kewala | têgêsipun puniku mamrih gêlis | panarimanira sampun | kasuwèn dene ta kang | kadi angin pinètakên rinaruruh | têgêse wus nora pisan | susah angulati malih ||

12. pintên martabat sarira | saurana iya tigang prakawis | anadene kang karuhun | kadya tanggal kaping pat | kaping kalih kadya tanggal sanganipun | ping tri lir tanggal patbêlas | dene ta ingkang rumiyin ||

13. kang kadya tanggal kaping pat | iya dene tulis lair myang batin | kang kadya ping sanganipun | têgêse luluh sirna | kaanane ing kaananing Hyang Agung | kang kadya tanggal patbêlas | dene panêdhane sami ||

14. kadya kang andadèkêna | têgêse yèn kadi kang patbêlas ri | wus têka ing watêsipun |

--- 140 ---

têgêse ing kawula | nora takyin dadya guru pasthènipun | nanging dadi guru uga | pan martabat pamanggih ||[105]

15. jawabên limang prakara | kang rumiyin nênggih glèthèking ati | pan katêpêking laku |[106] pan iya ing pangucap | marmanipun iya dipun kadi laku | ing tekad dene wus tapa | iya kasèrèt ing ati ||

16. lire sipat jamalolah | dene kêtuge tuhu lirnèki |[107] wêdale pangucapipun | nyata yèn nora mamang | nora susah angulati ing Hyang Agung | ya kang ngucap iku Allah | poma aja pindho kardi ||

17. martabate bumi pira | saurana kèhe tigang prakawis | date roh ilapi iku | nênggih ingkang sapisan | kapindhone roh jasadi sadayèku | kaping tiga tanpa prênah | tanpa tuduhan lirnèki ||

18. êndi kang aran Mukamad | kang makiki kalawan kang majaji | saurana dipun gupuh | aran Nabi Mukamad | kang makiki dating roh ilapi iku | dene Mukamad majajwa | yaiku dating jasadi ||

19. makiki lawan majajwa | nora pisah lawan roroning tunggil | nyata yèn [yè...]

--- 141 ---

[...n] ing sira iku | dene ingkang tanpa prênah |[108] lawan ingkang tanpa tuduhan puniku | pan kakekade datolah | tan liyan pasthi sirèki ||

20. Sinom

1. martabating kanugrahan | lamun sira dèn takoni | pintên kanugrahan sadat | saurana tri prakawis | nênggih ingkang rumiyin | ngêncêngkên ing imanipun | ping dwi nêguhkên ing tyas | dene ta kang kaping katri | mapan iya nglampahakên anggaota ||

2. pintên nugrahaning salat | lamun sira dèn takoni | dhingin mêgatakên karsa | tinggal cipta kaping kalih | madhêp ingkang kaping tri | pintên kanugrahanipun | takbir măngka dèn enggal | jawabên tigang prakawis | dhingin kawruh wêruh kaping kalihira ||

3. jatining wruh kaping tiga | pintên nugrahaning budi | jawabên tigang prakara | nênggih cipta kang rumiyin | panggraita ping kalih | kang cipta ing têgêsipun | nugrahane roh pira | jawabên tigang prakawis | kang rumiyin urip tan kalawan nyawa ||

4. kaping kalih ananira | tan dèn anakkên liyaning | kaping tri Allah kewala | nora ana kang

--- 142 ---

momori | ing wahdat kang wujudi | pintên kanugrahanipun | nênggih ingkang sakarat | saurana tri prakawis | dhingin madhêp idhêp kaping kalihira ||

5. mantêp ingkang kaping tiga | lan pira kanugrahaning | iman enggal saurana | pan iya tigang prakawis | sokur ingkang kariyin | tawêkal ping kalihipun | sabar kang kaping tiga | lamun tinakonan malih | nugrahaning tokit mapan amung tiga ||

6. nênggih têtêp kang sapisan | wêdi ingkang kaping kalih | wontên malih sualira | pintên ingkang nugrahaning | makripat măngka nuli | saurana dèn agupuh | iya amung satunggal | ana ing ananirèki | nênggih karsa rahsa wisesa priyăngga ||

7. pintên martabat karêman | saurana tri prakawis | para mukmin karêm apngal | karêm sipat para wali | dene kang para nabi | êdat pakarêmanipun | lire karêm datolah | sok anaa asya nênggih | karêm sing sok ana agumalèthèka ||

--- 143 ---

[...mal] kaharipun | dandananing imanira |[110] makbul gumlèthèking ati | dadi antuk sampurna yakining gêsang ||

9. pintên martabating nyawa | saurana dipun aglis | nyawa pan amung satunggal | iya amung roh ilapi | marma amung sawiji | têgêse urip puniku | pan iya mung satunggal | tan ana urip kêkalih | ing pasthine amung kahanan satunggal ||

10. lamun sira tinakonan | êndi Allah padha mangkin | dèn enggal pan saurira | sapa ingkang ngucap iki | aja ta sira galih | yèn dudu sira Hyang Agung | sayêkti yèn kaucap | kang ngucap liyan Hyang Widi | nanging kudu wêruha ing panarima ||

11. anapon ing panarima | dèn kadi toya lan siti | lawan dipun kadi udan | miwah dipun kadi wêsi | lan dèn kadi jaladri | kang kadi lêmah lan banyu | dèn rumêsêp têgêsnya | nora pêgat kang rohkani | anadene têgêse kang kadi udan ||

--- 144 ---

[...n] owah ing sipatipun | maksih wêsi kewala | dene kang kadi jaladri | iya iku ing tuduhe ngriku uga ||

13. punika pasthi kang angsal | ing ujar sakêcap tuwin | kang mênêng saênggènira | yèn sampun kadi jaladri | kang wus awas sayêkti | nora owah tingalipun | dulu-dinulu dhawak | tan ana tingal kêkalih | nora ana pangucap loro punika ||

14. dadi salate sampurna | wêruh paraning ngabêkti | wêruh paraning sêmbahyang | bênêre nyata lan sisip | awêruh paraning osik |[111] wruh paraning nêngipun |[112] wruh paraning pangucap | wruh paraning amiyarsi | wruh paraning ngadêg wruh paraning lênggah ||

15. awêruh paraning nendra | ya wruh paraning tangi |[113] wruh parane amangan |[114] wruh parane minum warih | wêruh paraning isin | wruh rasa parane uyup | iya wruh parane suka |[115] wruh parane prihatin |[116] wruh parane ngalor ngidul ngulon ngetan ||

--- 145 ---

[...mêt] kang kumêlip | nora samar wruh parane sadaya ||[117]

17. têlas kang sual maalah[118] | poma kang sêdya utami | aywa kakèhan sêmbrana | dèn wêruh parane iki | yèn wus wruh dipun wêrit | dipun sasab aja umyung | aywa sawiyah-wiyah | nganggea warah yèn angling | lawan aja kawêtu wong ahli sarak ||

18. yèn maido têmah kopar | karana rasane iki | nora amicara sarak | amung sajatining ngèlmi | rèntèng-rèntèng karicik | tan ana ingkang kaetung | lan malih ingsun kojah | padha anggitên ing batin | dadi wijang yèn sira wus wicaksana ||

21. Gambuh

1. lah iki kojahipun | wontên caritane wali kutup | saking Jawi nama Sang Sèh Sutabarit | langkung wantêr kekatipun | karamatipun kinaot ||

2. myang warnane abagus | dêdêg pidêksa pan rada ngrangkung | alêlana mring Arab mindha larywalit | sami lan ngumur tri taun | sarywa wêwuda kemawon ||

3. ing praptanira nuju | ari Jumungah pêpak kang para kaum |[119] myang ngulama mrêbot kêtip lawan modin | pêpak para salèh

--- 146 ---

jamhur | nèng Masjidilkaram kono ||

4. myang pandhita gung-agung | miwah maolana amir kaji Rum |[120] dèrèng kondur gyanira amunggah kaji | ing ari Jumungah kumpul | rarywalit prapta dumrojog ||

5. tanpa larapan kulup | asalamu angalaikum |[121] ngalaekum salam wau amir kaji | lan para nujum sadarum | nulwa[122] anjawab gumuroh ||

6. yala ya ngalamu |[123] hèh rarywalit lungguha sirèku | lajêng lênggah nèng ngarsane Rum mir kaji | ngandika amir kaji Rum | hèh pra Jumungah sapa wroh ||

7. rare kang darbe sunu | para Jumungah sadaya umatur |[124] dhuh pukulun botên wontên kang udani | sudarma rare puniku | tingale ngriki tan tumon ||

8. inggih prayogènipun | tuwan dangu pribadi pukulun | asalipun rare saking tanah pundi | ngandika amir kaji Rum | hèh thole ingsun atakon ||

9. ing êndi pinangkamu | dene têkamu tanpa larapan iku |[125] rare matur ya tuwanku amir kaji | dèrèng purun jarwa ulun | purwane ing praptaning ngong ||

10. amba tanya rumuhun | lawan para Jumungah sadarum | angandika

--- 147 ---

maolana ruming[126] kaji | ya thole apa karêpmu | bêcik takona maring ngong ||

11. apa kang adi luhung | apadene masalahing ngèlmu | ingkang êkak miwah ingkang gaip-gaip | raywalit[127] nulya umatur | inggih yèn tuwan wus sagoh ||

12. dene patakon ulun | gaibing Allah lan malihipun | gaibing Mukamad puniku kang pundi | mèsêm ngandika amir Rum | hèh bajang yèn sira takon ||

13. gaibing Allah iku | ya Mukamad de Mukamad iku | ing gaibe pan iya Allah sayêkti | iku yèn sira arsa wruh | rare gumujêng turnyalon ||

14. ya tuwan maolana Rum |[128] lawan para Jumungah sadarum | panjawabe Mukamad gaipbing[129] Widi | ingakên punapa iku | Mukamad dening Hyang Manon ||

15. mara jarwaa gupuh | têka êndi pinangkamu iku | rare matur ya tuwan mulana kaji | dèrèng purun jarwa ulun | malih amba atêtakon ||

16. ing tuwan sang amir Rum | miwah para Jumungah sadarum | salat Jumungah kang tuwan sêmbah punapi |[130] tuwin salat limang waktu | ulun arsa wruh kang yêktos ||

17. ngêndi kamulanipun |

--- 148 ---

saha para salèh para jamhur | iya thole ingsun salat Jumngah iki | tuwin salat limang waktu | tan lyan anêmbah Hyang Manon ||

18. lamun datan kadyèku | nora êsah puji sêmbahipun | wus mutamat kang muni ing dalil kadis | rarywalit iku duk ngrungu | guguk wêntise dèn êntrog ||

19. sun sidhêp tan kadya iku |[131] ya tuwan maolana amir Rum | ing panêmbah tuwan anêmbah Hyang Widi | luwih saking sèwu luput | prasasat nêmbah mring dheyos ||

20. panêmbah tuwan ngawur | siya-siya tan wruh gênahipun | ing asale sêmbah tuwan saking pundi | dhatêng pundi purugipun | pundi ênggène Hyang Manon ||

21. dhêlêg amir kaji Rum | pra Jumungah kabèh ting calinguk | dènnya kaluhuran sabdanira raywalit |[132] dangu-dangu mojar Sang Rum | ya thole ingsun tan wêroh ||

22. ênggone ing Hyang Agung | lawan paraning sêmbah sun tan wruh | miwah witing sêmbah ingsun tan udani | măngka rare nulya muwus | ya tuwanku Rum sang katong ||

23. myang para salèh jamhur | pangucape kaya rare timur | anggurayah tan ana ingkang amirip | anêmbah muji Hyang Agung | tuwan jarwakna maring

--- 149 ---

ngong ||

24. kaakên para iku | Allah dene paduka amir Rum | angandika maolanamir Rum kaji | ya kunthing marma sun sêbut | sun mulya-mulya Hyang Manon ||

25. dene agawe ingsun | lan agawe manungsa sadarum | andadèkkên bumi aras bumi langit | miwah ing saisènipun | dinadèkkên ing Hyang Manon ||

26. naraka myang swargèku | awal akir lair batinipun | ora liyan kabèh titahing Hyang Widi | raywalit asru angguguk | hèh gênah apa sang katong ||

27. pangucapira iku | tuwin para salèh para jamhur | pamuwuse tan ana ingkang pramati | mung rèh kang padha katungkul | musthi dhikir lenggak-linggok ||

28. pijêr muji lan rukuk | wus marêm ing sujud sêmbahipun | tangèh lamun tumêkaa marang gaip | pangrasane wus pinunjul | tan wruh yèn tan têkèng ênggon ||

29. nanging sirèku ngawur | angarani tan wrin paranipun | amir matur ya tuwanku rare alit | paduka jarwa rumuhun | jasat tuwan kang sayêktos ||

30. ngandika sang sèh timur | hèh maolana kaji amir Rum | saka êmbuh-êmbuh saka mami |[133] kabèh kadadeyan durung | kang dadi dhingin pan [pa...]

--- 150 ---

[...n] ingong ||

31. ingkang gaibul guyup | durung dadi ya Allah ya rasul | durung dadi ingsun kang dadi kariyin | kang luwih mulya ya ingsun | saking sakèhing dumados ||

32. mangkana maolana Rum |[134] lawan para Jumungah sadarum | samya sujud ing sukunya sang sèh alit | raywalit malih amuwus | hèh mulana Rum sang katong ||

33. panjawabmu Hyang Agung | sira arani gaipbing rasul | rasul sira arani gaipbing Widi | bocah bae bisa muwus | kaya ujarmu mangkono ||

34. lan sêmbahyangirèku | sira sêmbah-sêmbah ya Hyang Agung | yèn mangkono sira padha maksih kapir | durung têka Islam tuhu | dene tekatmu mangkono ||

35. makaming Allah iku | kaya apa apan wujudipun | lawan kaya apa wujuding Hyang Widi | sira apa wus kapangguh | ana lanang ana wadon ||

36. mangkana maolana Rum |[135] lawan para Jumungah sadarum | samya sujud ing sukune sang sèh alit | raywalit malih amuwus | hèh mulana Rum sang katong ||[136]

37. mojar amir kaji Rum | lawan para Jumungah sadarum | ya sèh alit ulun dahat tan udani | ing sual tuwan puniku | raywalit malih miraos ||

--- 151 ---

38. yèn mangkono amir Rum | aja nêmbah mring Allah sirèku | tan sampurna sira mundhak kupur kapir | andhêku amir kaji Rum | pan sarwi aris têtakon ||

39. hèh tuwanku sèh timur | amba myang para Jumungah yun wruh | sèh ngandika sarywa rupa kaki-kaki | lênggah ing kursi murup |[137] nèng ngarsane Rum sang katong ||

40. kursi karamatipun | sami gawok ingkang samya dulu | pangagêman sadaya pan sarwa langking | pamuwuse mring amir Rum | hèh amir yèn sira takon ||

41. sajatine ya ingsun | ingkang awal akir iya ingsun | miwah ingkang minu-minunun iya mami |[138] kang tandhak-tandhak pan ingsun | kang edan iya pan ingong ||

[...]

--- 152 ---

1	Judul berdasarkan pada daftar isi. (kembali) Judul berdasarkan pada daftar isi.
2	Teks asli: Asmara. (kembali) Teks asli: Asmara.
3	Kurang satu suku kata: nulya kinèn angaluwat. (kembali) Kurang satu suku kata: nulya kinèn angaluwat.
4	patikbra. (kembali) patikbra.
5	Lebih satu suku kata: elinga mring kang murba. (kembali) Lebih satu suku kata: elinga mring kang murba.
6	Kurang satu suku kata: ing sipat datanpa aran. (kembali) Kurang satu suku kata: ing sipat datanpa aran.
7	Kurang satu suku kata: sinaua pêjah sira. (kembali) Kurang satu suku kata: sinaua pêjah sira.
8	anangsang. (kembali) anangsang.
9	Lebih satu suku kata: jêjaring lan kinala. (kembali) Lebih satu suku kata: jêjaring lan kinala.
10	Lebih satu suku kata: sun dumuk datan lêpat. (kembali) Lebih satu suku kata: sun dumuk datan lêpat.
11	pining. (kembali) pining.
12	amunggah. (kembali) amunggah.
13	wujud (dan di tempat lain). (kembali) wujud (dan di tempat lain).
14	suwasa. (kembali) suwasa.
15	Lebih satu suku kata: kewran ing tyas sang kaswasih. (kembali) Lebih satu suku kata: kewran ing tyas sang kaswasih.
16	Lebih satu suku kata: yèn durung wruha. (kembali) Lebih satu suku kata: yèn durung wruha.
17	kèsi-èsi. (kembali) kèsi-èsi.
18	Lebih satu suku kata: wacana tanpa sêsiring. (kembali) Lebih satu suku kata: wacana tanpa sêsiring.
19	kakbah (dan di tempat lain). (kembali) kakbah (dan di tempat lain).
20	têpekonge. (kembali) têpekonge.
21	Lebih satu suku kata: ingkang aran sajratul muntaha. (kembali) Lebih satu suku kata: ingkang aran sajratul muntaha.
22	nabda. (kembali) nabda.
23	panasbaranan. (kembali) panasbaranan.
24	Lebih satu suku kata: marang sêsukêr têlung prakara. (kembali) Lebih satu suku kata: marang sêsukêr têlung prakara.
25	Lebih satu suku kata: iya wus nèng sirèku. (kembali) Lebih satu suku kata: iya wus nèng sirèku.
26	Kurang satu suku kata: ing kaanan kasap kang katingal. (kembali) Kurang satu suku kata: ing kaanan kasap kang katingal.
27	Lebih dua suku kata: mapan awor Hyang Suksma Sajati. (kembali) Lebih dua suku kata: mapan awor Hyang Suksma Sajati.
28	tekade (dan di tempat lain). (kembali) tekade (dan di tempat lain).
29	gêgêntining. (kembali) gêgêntining.
30	ing. (kembali) ing.
31	Mukamad (dan di tempat lain). (kembali) Mukamad (dan di tempat lain).
32	kaèsi-èsi. (kembali) kaèsi-èsi.
33	Minulya (dan di tempat lain). (kembali) Minulya (dan di tempat lain).
34	Kurang satu suku kata: tan antara pan pamoring karsa. (kembali) Kurang satu suku kata: tan antara pan pamoring karsa.
35	nuksma. (kembali) nuksma.
36	Lebih satu suku kata: yèn wus sawiji wujud. (kembali) Lebih satu suku kata: yèn wus sawiji wujud.
37	Lebih satu suku kata: amung putih kang nyata. (kembali) Lebih satu suku kata: amung putih kang nyata.
38	sakêdhèp. (kembali) sakêdhèp.
39	Kurang satu suku kata: gya amêksa lampahira. (kembali) Kurang satu suku kata: gya amêksa lampahira.
40	Lebih satu suku kata: cinêgat datan kêna. (kembali) Lebih satu suku kata: cinêgat datan kêna.
41	masjid (dan di tempat lain). (kembali) masjid (dan di tempat lain).
42	Lebih satu suku kata: nênggih Jaka Saida. (kembali) Lebih satu suku kata: nênggih Jaka Saida.
43	Lebih satu suku kata: gèn kadbah pan dede lêmah. (kembali) Lebih satu suku kata: gèn kadbah pan dede lêmah.
44	Lebih satu suku kata: sira wus padha ingwang. (kembali) Lebih satu suku kata: sira wus padha ingwang.
45	cêlakipun. (kembali) cêlakipun.
46	Kurang satu suku kata: aliya sastrane bae. (kembali) Kurang satu suku kata: aliya sastrane bae.
47	bêgja. (kembali) bêgja.
48	tuduh. (kembali) tuduh.
49	Lebih satu suku kata: aywa pêgat niyata atapa. (kembali) Lebih satu suku kata: aywa pêgat niyata atapa.
50	Lebih satu suku kata: manjing wêtuning napas dipun kawruhi. (kembali) Lebih satu suku kata: manjing wêtuning napas dipun kawruhi.
51	Lebih satu suku kata: Sunan Klijaga mungguh. (kembali) Lebih satu suku kata: Sunan Klijaga mungguh.
52	baetolah. (kembali) baetolah.
53	Lebih satu suku kata: Sunan Kali lingnyarum. (kembali) Lebih satu suku kata: Sunan Kali lingnyarum.
54	Tanggal: sirna ilang kartinira ratu (1400). (kembali) Tanggal: sirna ilang kartinira ratu (1400).
55	Kurang satu suku kata: apan arsa amanggihakên pangantin. (kembali) Kurang satu suku kata: apan arsa amanggihakên pangantin.
56	micarèng. (kembali) micarèng.
57	Kurang satu suku kata: dudu wonge ingkang ingajenan. (kembali) Kurang satu suku kata: dudu wonge ingkang ingajenan.
58	nutugkên. (kembali) nutugkên.
59	Lebih satu suku kata: tinilikan Jêng Sunan Kali. (kembali) Lebih satu suku kata: tinilikan Jêng Sunan Kali.
60	Lebih satu suku kata: tan warna tan rupèku. (kembali) Lebih satu suku kata: tan warna tan rupèku.
61	masjidirèki. (kembali) masjidirèki.
62	Lebih satu suku kata: asalamu ngalekumi. (kembali) Lebih satu suku kata: asalamu ngalekumi.
63	Tanggal: Kêmis limalas (15) Mukaram (Sura) Alip: nir molah kartaning bumi (1460). (kembali) Tanggal: Kêmis limalas (15) Mukaram (Sura) Alip: nir molah kartaning bumi (1460).
64	Teks asli: Sêmaradana. (kembali) Teks asli: Sêmaradana.
65	Kurang satu suku kata: ingaranan băngsa Allah. (kembali) Kurang satu suku kata: ingaranan băngsa Allah.
66	Lebih satu suku kata: Molana Mahrib mojar. (kembali) Lebih satu suku kata: Molana Mahrib mojar.
67	Lebih satu suku kata: lamun tan kêna tuwan. (kembali) Lebih satu suku kata: lamun tan kêna tuwan.
68	Lebih satu suku kata: dhêdhasare ingkang mêdhar. (kembali) Lebih satu suku kata: dhêdhasare ingkang mêdhar.
69	Lebih satu suku kata: ngandika Pangran Carêbun. (kembali) Lebih satu suku kata: ngandika Pangran Carêbun.
70	Kurang dua suku kata: prapta têngah nukat gaip namanipun. (kembali) Kurang dua suku kata: prapta têngah nukat gaip namanipun.
71	Kurang satu suku kata: bismilah rahmanirakim. (kembali) Kurang satu suku kata: bismilah rahmanirakim.
72	wasalatu. (kembali) wasalatu.
73	lajêngipun. (kembali) lajêngipun.
74	ajmangina. (kembali) ajmangina.
75	amabadu. (kembali) amabadu.
76	anapun. (kembali) anapun.
77	Tanggal: Jumungah pitu (7) Rabingulakir Je: karya gusti pandhitadi (AJ 1714). Tanggal Masehi: Rabu 16 Januari 1788. Tahun AJ 1714 adalah tahun Jimakir dan bukan Je. Pada bulan Rabingulakir tahun AJ 1714, hari Jumungah jatuh pada tanggal: 2 (Jumungah Kliwon), 9 (Jumungah Paing), 16 (Jumungah Wage), dan 23 (Jumungah Lêgi), maka mungkin tanggal yang dimaksud adalah Jumungah 2, 9, 16 atau 23 Rabingulakir 1714 (11, 18, 25 Januari, atau 1 Februari 1788). (kembali) Tanggal: Jumungah pitu (7) Rabingulakir Je: karya gusti pandhitadi (AJ 1714). Tanggal Masehi: Rabu 16 Januari 1788. Tahun AJ 1714 adalah tahun Jimakir dan bukan Je. Pada bulan Rabingulakir tahun AJ 1714, hari Jumungah jatuh pada tanggal: 2 (Jumungah Kliwon), 9 (Jumungah Paing), 16 (Jumungah Wage), dan 23 (Jumungah Lêgi), maka mungkin tanggal yang dimaksud adalah Jumungah 2, 9, 16 atau 23 Rabingulakir 1714 (11, 18, 25 Januari, atau 1 Februari 1788).
78	Biasanya guru lagu u: puniku. (kembali) Biasanya guru lagu u: puniku.
79	wahdatul. (kembali) wahdatul.
80	Lebih satu suku kata: sababe kèh keron sajroning patinya. (kembali) Lebih satu suku kata: sababe kèh keron sajroning patinya.
81	Akya. (kembali) Akya.
82	Kurang satu suku kata: dèn sasab dipun awêrit. (kembali) Kurang satu suku kata: dèn sasab dipun awêrit.
83	gurunirèki. (kembali) gurunirèki.
84	Lebih satu suku kata: ing wicarane pribadi. (kembali) Lebih satu suku kata: ing wicarane pribadi.
85	Kurang satu suku kata: luwih bênêr pan kinarya tujonira. (kembali) Kurang satu suku kata: luwih bênêr pan kinarya tujonira.
86	Kurang satu suku kata: marmanipun ingaran êsa puniku. (kembali) Kurang satu suku kata: marmanipun ingaran êsa puniku.
87	Teks asli: tertulis halaman 112 dan seterusnya. (kembali) Teks asli: tertulis halaman 112 dan seterusnya.
88	Teks asli: Mêgatroh. (kembali) Teks asli: Mêgatroh.
89	Kurang satu suku kata: krana padhang ing jro kanyataning banyu. (kembali) Kurang satu suku kata: krana padhang ing jro kanyataning banyu.
90	yèn. (kembali) yèn.
91	Lebih satu suku kata: kapêndêng madhêp kang èstu. (kembali) Lebih satu suku kata: kapêndêng madhêp kang èstu.
92	kandhêg. (kembali) kandhêg.
93	Lebih satu suku kata: tuwin wutuh lamun pracaya sirèku. (kembali) Lebih satu suku kata: tuwin wutuh lamun pracaya sirèku.
94	tudoh. (kembali) tudoh.
95	Lebih satu suku kata: saura enggal. (kembali) Lebih satu suku kata: saura enggal.
96	Kurang satu suku kata: têgêse sun punapi. (kembali) Kurang satu suku kata: têgêse sun punapi.
97	Kurang satu suku kata: nora ana kaanan. (kembali) Kurang satu suku kata: nora ana kaanan.
98	Lebih satu suku kata: iya pangucap kalih. (kembali) Lebih satu suku kata: iya pangucap kalih.
99	Lebih satu suku kata: wiwitan lan tanpa wit. (kembali) Lebih satu suku kata: wiwitan lan tanpa wit.
100	Lebih satu suku kata: aran kang ingaranan. (kembali) Lebih satu suku kata: aran kang ingaranan.
101	Kurang satu suku kata: kang tan adoh ing sarirèku sahadat. (kembali) Kurang satu suku kata: kang tan adoh ing sarirèku sahadat.
102	Kurang satu suku kata: lan kewala dèn karasa abukti. (kembali) Kurang satu suku kata: lan kewala dèn karasa abukti.
103	Kurang satu suku kata: ing ciptanya dadosipun punapi. (kembali) Kurang satu suku kata: ing ciptanya dadosipun punapi.
104	Lebih satu suku kata: takrul tokit têgêsnya. (kembali) Lebih satu suku kata: takrul tokit têgêsnya.
105	Kurang satu suku kata: pan martabate pamanggih. (kembali) Kurang satu suku kata: pan martabate pamanggih.
106	Kurang satu suku kata: apan katêpêking laku. (kembali) Kurang satu suku kata: apan katêpêking laku.
107	Kurang satu suku kata: dene kêkêtuge tuhu lirnèki. (kembali) Kurang satu suku kata: dene kêkêtuge tuhu lirnèki.
108	Lebih satu suku kata: dene kang tanpa prênah. (kembali) Lebih satu suku kata: dene kang tanpa prênah.
109	Kurang satu suku kata: sok ana obah lan osik. (kembali) Kurang satu suku kata: sok ana obah lan osik.
110	Lebih satu suku kata: dandanan imanira. (kembali) Lebih satu suku kata: dandanan imanira.
111	Lebih satu suku kata: wêruh paraning osik. (kembali) Lebih satu suku kata: wêruh paraning osik.
112	Kurang satu suku kata: ya wruh paraning nêngipun. (kembali) Kurang satu suku kata: ya wruh paraning nêngipun.
113	Kurang satu suku kata: ya wêruh paraning tangi. (kembali) Kurang satu suku kata: ya wêruh paraning tangi.
114	Kurang satu suku kata: ya wruh parane amangan. (kembali) Kurang satu suku kata: ya wruh parane amangan.
115	Lebih satu suku kata: ya wruh parane suka. (kembali) Lebih satu suku kata: ya wruh parane suka.
116	Kurang satu suku kata: ya wruh parane prihatin. (kembali) Kurang satu suku kata: ya wruh parane prihatin.
117	Kurang satu suku kata: nora samar wêruh parane sadaya. (kembali) Kurang satu suku kata: nora samar wêruh parane sadaya.
118	masalah. (kembali) masalah.
119	Lebih dua suku kata: ari Jumngah pêpak kang pra kaum. (kembali) Lebih dua suku kata: ari Jumngah pêpak kang pra kaum.
120	Lebih satu suku kata: miwah molana amir kaji Rum. (kembali) Lebih satu suku kata: miwah molana amir kaji Rum.
121	Kurang satu suku kata: asalamu angalaikumu. (kembali) Kurang satu suku kata: asalamu angalaikumu.
122	nulya. (kembali) nulya.
123	Kurang satu suku kata: ya ngala ya ngalamu. (kembali) Kurang satu suku kata: ya ngala ya ngalamu.
124	Lebih satu suku kata: pra Jumungah sadaya umatur. (kembali) Lebih satu suku kata: pra Jumungah sadaya umatur.
125	Lebih dua suku kata: de têka tanpa larapan iku. (kembali) Lebih dua suku kata: de têka tanpa larapan iku.
126	Rum mir. (kembali) Rum mir.
127	rarywalit (dan di tempat lain). (kembali) rarywalit (dan di tempat lain).
128	Lebih satu suku kata: ya tuwan molana Rum. (kembali) Lebih satu suku kata: ya tuwan molana Rum.
129	gaibing. (kembali) gaibing.
130	Lebih satu suku kata: salat Jumngah kang tuwan sêmbah punapi. (kembali) Lebih satu suku kata: salat Jumngah kang tuwan sêmbah punapi.
131	Lebih satu suku kata: sun sidhêp tan kadyèku. (kembali) Lebih satu suku kata: sun sidhêp tan kadyèku.
132	Lebih satu suku kata: de kaluhuran sabdanira rarywalit. (kembali) Lebih satu suku kata: de kaluhuran sabdanira rarywalit.
133	Kurang dua suku kata: saka êmbuh-êmbuh saka asal mami. (kembali) Kurang dua suku kata: saka êmbuh-êmbuh saka asal mami.
134	Lebih satu suku kata: mangkana molana Rum. (kembali) Lebih satu suku kata: mangkana molana Rum.
135	Lebih satu suku kata: mangkana molana Rum. (kembali) Lebih satu suku kata: mangkana molana Rum.
136	Bait ini sama dengan bait 32. (kembali) Bait ini sama dengan bait 32.
137	Kurang satu suku kata: lênggah ing kursi kang murup. (kembali) Kurang satu suku kata: lênggah ing kursi kang murup.
138	Lebih satu suku kata: miwah ingkang minum-minum iya mami. (kembali) Lebih satu suku kata: miwah ingkang minum-minum iya mami.

Penanggalan

Leksikon

Telusuri