1837-11-27 - Sasradiningrat kepada Residen Surakarta

Ringkasan: Permohonan Singareja dari Bangak, supaya anaknya yang dipenjara di Gladag selama 10 bulan dapat dibebaskan. Kedua, Kyai Selajaya menggugat lurahnya, karena gajinya diambil dan tidak diberikan. Mengenai permohonan Singareja, diceritakan tentang kesalahan anaknya yaitu Demang Bandhol, ia bersama 3 temannya sering merampok di jalan antara Ngasem sampai Banyudana, walaupun sudah dibuatkan pos jaga, setiap pos dijaga oleh 8 orang. Akhirnya Demang Bandhol dapat ditangkap tetapi 3 temannya melarikan diri. Oleh sebab itu, dibebaskan atau malah harus dibuang, itu terserah residen. Tentang masalah Selajaya, setelah lurahnya diperiksa, memang mengakui menggunakan uang gajinya, tetapi lurahnya sanggup mengganti. Karena jumlahnya Rp. 68,- dia tidak mampu membayar sekali, maka disanggupi 2 bulan dan dibayar 2 kali. Selajaya tidak mau dan mengajukan gugatan ke pengadilan.

Atur tabe kula saha kaurmatan akathah-kathah, Kangjêng Radèn Adipati Sasradiningrat. Katur kangjêng tuwan mayor, residhèn ing Surakarta Adiningrat.

Sasampuning kadya punika wiyosipun. Kula sampun anampèni sêrat pêparingipun kangjêng tuwan residhèn. Kang katitimangsan Surakarta kaping 23, wulan Nopèmbêr taun 1837, ingkang mungêl ing sêrat kangjêng tuwan residhèn, amaringakên sêrat paturanipun Singarêja ing Bangak. Anuwun mêdal anakipun, ingkang dipun kunjara wontên ing Gladhag, sampun sadasa wulan punika.

Punika pamundhutipun kangjêng tuwan residhèn. Mugi wontêna pratela kula, mênggah prakawis wau dhumatêng kangjêng tuwan residhèn.

Ingkang kaping kalih, kala ingkang wau kangjêng tuwan residhèn sampun amaringi sêrat dhatêng ing kula, kang katitimangsan kaping 29, wulan Sèptèmbêr taun 1836, kalih kaping 17 Agustus 1837, sarta kangjêng tuwan residhèn amaringakên sêrat paturanipun Kyai Selajaya kaparak têngên ing Purwadiningratan. Anggugat dhatêng lurahipun. Awit bêlanjanipun ingkang sangking panjênêngan dalêm Ingkang Sinuhun Kangjêng Susuhunan, botên kaparingakên kapêndhêt lurahipun piyambak. Kala ingkang wau kula sampun kadhawahan supados yatra ingkang kèndêl wontên lurahipun wau, kaparingêna dhatêng Kyai Selajaya sadaya, sarta kula kadhawahan atitipariksa, mênawi wontên abdinipun Ingkang Sinuhun,

ingkang sami dipun kaniaya dhatêng lurahipun. Amargi dipun pêndhêti bêlanjanipun. Ananging ngantos sapunika kula dèrèng angaturi wangsulan. Mila pamundhutipun kajêng[1] tuwan residhèn, mugi wontêna atur wangsulan kula mênggah prakawis punika.

Ingkang punika atur wangsulan kula ing kangjêng tuwan residhèn, mênggaha prakawis anakipun Singarêja dhusun ing Bangak, ingkang nama Dêmang Bandhol, punika ingkang wau kala margi agêng antawis ing Ngasêm dumugi ing Toyadana, asring rêsah adamêl ambegal. Têrkadhang gènipun begal wau siyang utawi dalu, tumuntên kangjêng tuwan residhèn amaringi sêrat dhatêng ing kula, ungêlipun ing sêrat mênggah margi agêng antawis ing Ngasêm kalih ing Toyadana wau, ngandikakakên angrêmbag supados mantuna kadamêl ambêbegal, dhatêng tiyang durjana, lajêng kula adamêl sêrat parentah dhatêng Ngabèi Băndawasa ing Kartasura, yèn awit ing Toyadana dumugi ing Ngasêm wau, sami kasukanana griya pajagèn. Sarta katênggaa ing têtiyang griya satunggil tiyang 8, ambêktaa dêdamêl sawêtawis. Sarêng sampun dipun lampahi margi agêng mawi kajagi, lajêng kangjêng tuwan residhèn amaringi sêrat malih dhatêng ing kula, yèn margi agêng ing Ngasêm dumugi ing Toyadana, têksih rêsah kadamêl begal tiyang durjana, kabaripun tiyang ingkang adamêl rarêsah ambegal wau tiyang sakawan. Ingkang tiga tiyang bawah ing Kaprangwêdanan, kapundhut sangking kantor sami minggat. Ingkang satunggil Dêmang Bandhol tumut bawahing Kadospatèn. Ngandikakakên nimbali utawi anyêpêng, kalêbêtêna pasakitan ing Gladhag, lajêng kula timbali kacêpêng wontên ing Kapatihan. Sarêng sampun wontên ing pasakitan pun Dêmang Bandhol punika, margi ing Ngasêm kalihan ing Toyadana,

mantun rêsah botên wontên tiyang durjana ambêbegal. Ingkang punika mênggah pun Dêmang Bandhol wau, mênawi kêrsa lajêng kabucal utawi kaluwaran, kula sumăngga panggalihipun kangjêng tuwan residhèn.

Ingkang kaping kalih, atur wangsulan kula, prakawisipun Selajaya kaparak têngên, sampun kula titipriksa lêlurahipun ingkang angèndêlakên bêlanjanipun, tigang dasa sakawan wulan, kathahipun 68 rupiyah abrit, mênggah tiyang sagolonganipun Selajaya wau, Panèwu Ngabèi Purwadipraja, Mantri Ngabèi Jayawiruna, Têrbis Kyai Citrayuda, sakancanipun sagolongan punika, kaetang bêlanjanipun ing sawulan amung kantun 50 rupiyah abrit. Aturipun sarèhning botên sagêd angaturi bayar sahipun ing sawulan, kasuwun kabayar dados kaping kalih, kala ing wulan Bêsar sapalih 34 rupiyah abrit, kalih ing wulan Sura ingkang sapalih 34 rupiyah abrit. Pun Selajaya botên ajêng anampèni, dipun pilalah lumajêng sowan ing kantor malih, sarêng dumugi ing wulan Sura yatranipun panicil sangking tiyang sagolongan jangkêp 68 rupiyah, pun Selajaya dèrèng sowan-sowan dhatêng Bale Mangu, ing Kapatihan. Ing sapunika wontên dhawahipun kangjêng tuwan residhèn, amaringakên yatranipun Selajaya, mênggah yatra kathahipun 68 rupiyah, kula aturakên, sumăngga ing kangjêng tuwan residhèn.

Kasêrat Surakarta ing dintên Sênèn kaping 28, wulan Ruwah ing taun Jimawal, ăngka 1765.