Sajarah Jati, Tanaya, 1975, #296 (Bagian 1, Pupuh: 01–10)
1. | Sajarah Jati, Tanaya, 1975, #296 (Bagian 1, Pupuh: 01–10). Kategori: Arsip dan Sejarah > Umum. |
2. | Sajarah Jati, Tanaya, 1975, #296 (Bagian 1, Pupuh: 11–22). Kategori: Arsip dan Sejarah > Umum. |
3. | Sajarah Jati, Tanaya, 1975, #296 (Bagian 2, Pupuh: 22–36). Kategori: Arsip dan Sejarah > Umum. |
4. | Sajarah Jati, Tanaya, 1975, #296 (Bagian 2, Pupuh: 37–49). Kategori: Arsip dan Sejarah > Umum. |
5. | Sajarah Jati, Tanaya, 1975, #296 (Bagian 3, Pupuh: 50–59). Kategori: Arsip dan Sejarah > Umum. |
6. | Sajarah Jati, Tanaya, 1975, #296 (Bagian 3, Pupuh: 60–74). Kategori: Arsip dan Sejarah > Umum. |
Pencarian Teks
Lingkup pencarian: teks dan catatan-kakinya. Teks pencarian: 2-24 karakter. Filter pencarian: huruf besar/kecil, diakritik serta pungtuasi diabaikan; karakter [?] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau satu huruf sembarang; simbol wildcard [*] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau sejumlah karakter termasuk spasi; mengakomodasi variasi ejaan, antara lain [dj : j, tj : c, j : y, oe : u, d : dh, t : th].
Bagiyan saking kalêmpakaning pinanggihipun sêrat-sêrat ingkang sumbêr aslinipun sakawit saking gêgubahanipun ingkang pinudyasma Radèn Panji Natarata ingajêng Panji Dhistrik Ngijon Nayugyakarta,[1] lajêng sali[2] nama Radèn Sasrawijaya
A. Sajarah Jati
(Bagiyan I Kawitan)
--- 1: [0] ---
Utamane nguningani Sajarah
Miwah ta nagara krama, tindak tanduk myang bêbasan, kang tumiba marang nistha, tuwin kang tiba ing madya, lawan kang tibèng utama, iku sira takokêna, ya marang para sujana, miwah wong kang tuwa-tuwa.
Kang padha bisa micara, tuwin ta kang ulah sastra, iku pantês takonana, bisa madhangkên tyasira, karana ujaring sastra, utawa saking carita, ingkang kinarya gendholan, amêmuruk mring wong mudha.
Lawan sok kêrêpa maca, sabarang layang carita, aja anampik barang layang, carita kang kuna-kuna, layang Babad kawruhana, caritane luhurira, darapon sira wêruha, lêlakone wong prawira.
Miwah lêlakone padha, kang para Wali sêdaya, kang padha antuk nugraha, angsale saking punapa, miwah kang para Satriya, kang digdaya ing ayuda, lakune sira tiruwa, lêlabuhan kang utama.
Nora susah amirungga, mungguh lakuning Satriya, carita kabèh pan ana, kang nistha lan kang utama, kang asor kang luhur padha, miwah lakuning nagara, pan kabèh ana carita, ala bêcik sira wruha.
Yèn durung mangêrti sira, caritane takokêna, ya marang wong tuwa-tuwa, kang padha wruh ing carita, iku ingkang dadi uga, mundhak kapintêranira, nanging ta dipun elingan,[3] sabarang ingkang kapyarsa.
Wulang Rèh Sri Susuhunan Pakubuwana IV.
--- 1: [0] ---
Têdhakan Sajarah Jati
Nêdhak saking srat Sajarah Jati, karya Rahadyan Sasrawijaya, kang kasub pinudyasmane, ing Ngayugyakartèku, nalikanya petung Masèhi, akhir abad Sangalas, kang sampun winangun, dening siswanira ingkang, pramèng sastra duk nalika salêbaring, Prang Dunya kang Sapisan.
Katêdhak dening R. Tanaya.
Surakarta, Juli 1975.
--- 1: [0] ---
Sajarah Jati
(Bagiyan Kawitan)
Sajarahe para Satriya Tama trahing Nata Majapahit sri Bathara Prabu Brawijaya Pamêkasing Nata Dewata.
Uga Sajarahe para Waliu'llah ing talatah nusa Jawa.
Kidung basa Mardawa
Sakawit gubahan bangunane Radèn Sasrawijaya ing Ngayugyakarta nalika akhire abad 19 Masèhi.
Kang wis kabangun manèh dening siswane kang paramèng sastra ing salêbare Pêrang Dunya I.
Asline tulisan carik aksara Jawa
Kang nyalini aksara Latin R. Tanaya.
--- 1: [0] ---
Isi buku iki
Bagiyan Kawitan
... | Kaca: | ||
BABAD MAJAPAHIT | ... | 1 | |
1. | Bêbukaning Pambangun | ... | 1 |
2. | Sri Bathara Prabu Brawijaya ing Majapahit | ... | 1 |
3. | Ki Jaka Dilah | ... | 2 |
4. | Putri Cina | ... | 4 |
5. | Radèn Sahid Putra ing Tuban | ... | 6 |
SAJARAH JATI | |||
1. | Bêbukaning Sajarah Jati | ... | 9 |
2. | Radèn Sahid Putra ing Tuban | ... | 10 |
3. | Dyah Rasawulan Putri ing Tuban | ... | 12 |
4. | Ni Randha ing Tarub olèh suta pupon pêparab Kidang têlangkas | ... | 15 |
5. | Laire Radèn Bondhan surati lan Radèn Bondhan Kajawan | ... | 18 |
6. | Radèn Sahid sinêbut Sèkh Malaya | ... | 18 |
7. | Diwasane Jaka Tarub lan pikramane olèh Dèwi Nawangwulan | ... | 19 |
8. | Jaka Tarub wis kasêbut Kyai Agêng Tarub sarta bêbrayatane karo garwa putra | ... | 31 |
9. | Diwasane Radèn Bondhan Kajawan kauningan Sang Prabu Brawijaya | ... | 36 |
10. | Kyai Agêng Tarub nampani Sang Narpatmaja Radèn Bondhan Kajawan ingêlih nama Radèn Lêmbupêtêng | ... | 38 |
11. | Kêkadangane Radèn Lêmbupêtêng karo Rêtna Nawangsih | ... | 40 |
12. | Tata-tata pamiwahane Rêtna Nawangsih dhaup karo Radèn Lêmbupêtêng miturut caraning widodari kasuwargan | ... | 45 |
13. | Asal-usule Radèn Patah lan Radèn Timbal | ... | 51 |
14. | Pangajawane Radèn Kêkalih jumujug ngarsane Wali Pangeran Modang ing Cirêbon | ... | 52 |
15. | Tindake Radèn Kêkalih mangetan tumêka ing alas Roban olèh kanthi Ki Wanasalam | ... | 54 |
16. | Radèn Timbal katampan pamagange ana ing ngarsa Nata Sri Pamasa ing Majapahit | ... | 55 |
--- 1: [0] --- | |||
... | Kaca: | ||
17. | Radèn Patah katampan panyantrine marang Wali Susuhunan ing Ampèl gadhing kinèn adhêdhukuh ana ing alas Bintara | ... | 56 |
18. | Pamisudha Nata Sri Pamasa ing Majapahit marang: Radèn Patah nama Adipati Natapraja ing Bintara kalilan mêncarake agama Islam marang kang sarju Radèn Timbal nama Adipati Pêcattandha ing Têrung | ... | 58 |
19. | Wali Sèkh Maulana Mahgribi ing Guwa Langse kauningan tapane dening Sèkh Malaya | ... | 59 |
20. | Sèkh Malaya tapa nendra ana ing dalan prapatan tanah Grêsik Cirêbon kauningan Pangeran Modang | ... | 60 |
21. | Sèkh Malaya arsa munggah khajji marang Mêkah cinêgat ing marga dening Sèkh Maulana Mahgribi | ... | 61 |
22. | Sèkh Malaya tapa têpi kali sèndhèn galinggang akhire jêjuluk Susuhunan Kalijaga | ... | 62 |
23. | Susuhunan Kalijaga kaidèn jumênêng dadi ganêpe Wolu para Wali kang Pamungkas | ... | 64 |
24. | Susuhunan Benang mêjang pangawikan jati marang Susuhunan Kalijaga | ... | 65 |
25. | Dumadine Sèkh Lêmahbang iya Sèkh Sitijênar | ... | 67 |
26. | Para Wali arsa ngadêgake Masjid ing Dêmak | ... | 70 |
27. | Patêmone Kangjêng Susuhunan Kalijaga karo Prabu Darmakusuma saha garwa Dèwi Drupadi | ... | 70 |
28. | Prakarane Ula lan Kodhok padha narima marang Susuhunan Kalijaga | ... | 72 |
29. | Susuhunan Kalijaga nêmokake rayi Dyah Rasawulan kadhaupake olèh Êmpu Jaka Supa ana ing Tuban | ... | 73 |
30. | Susuhunan Kalijaga yasa kêris Kyai Sangkêlat | ... | 75 |
31. | Ki Supa sagarwa marang praja Majapahit ngujung kang rama Tumênggung Supadriya | ... | 76 |
32. | Adêge Masjid Agung ing Dêmak | ... | 77 |
33. | Susuhunan Benang nganjurake dhikiran pana nginjên Dzatu'llah | ... | 80 |
34. | Asale klambi pusaka Kyai Antrakusuma lan Kyai Gondhil | ... | 81 |
35. | Karaton Majalêngka kambah lêlara gêdhe | ... | 82 |
36. | Pramèswari Ratu Dwarawati kataman têluh | ... | 83 |
--- 1: [0] --- | |||
... | Kaca | ||
37. | Kêris pusaka Nata Kyai Condhongcampur nênêluh cinêgah dening Kyai Bêthok lan Kyai Sangkêlat Pramèswari Nata têmahan waluya mulya jati | ... | 85 |
38. | Adipati Siyunglaut ing Balambangan sawise utusane bisa andhustha Kyai Sangkêlat banjur jumênêng Narendra | ... | 88 |
39. | Susuhunan Kalijaga angutus Ki Supasujana ngupaya sakêtêmune Kyai Sangkêlat | ... | 93 |
40. | Tanduran lan uwohing pakartine Ki Supasujana kang tinêmu | ... | 95 |
41. | Asal-usule Kyai Agêng Gêtaspandhawa | ... | 106 |
Sambungane kamot ana ing Bagiyan Têngahan.
--- 1: [9] ---
Sajarah Jati
Sajarahe para Waliu'llah ing talatah nusa Jawa, kang padha amêdharake 'ilmu kajatèning urip lan pati. Sakawit gubahan bangunane Radèn Sasrawijaya ing Ngayugyakarta, nalika akhire abat 19 Masèhi. Kang wis kabangun manèh dening siswane kang paramèng sastra, ing salêbare Pêrang Dunya I.
1. Dhandhanggula
Bêbukaning Sajarah Jati
1. sutarbèng budya nuksmèng sutami | wit umèksi gancar neka-neka | lir sarah sadaya criyos | pranarda yayah laut | nora sêsak lêbdèng tyas kalbi | cakraning tyas manusa | padhang jêmbar nglangut | guna wang lawang sang kêrta | pardikane ati suselambêk niti | nitèni jarwèng sastra ||
2. tan lèn tabri ngataskarèng tulis | para siswa ngudi monah jarwa | ring pandoming bangsa êroh | sampurnaning tumuwuh | wruh ing dora wêruh ing yêkti | tan kewran gunardika | kabèh dadya kawruh | rèh pusthikaning jiwangga | mardi budi wasiyatan Babad Jawi | têtêp dadya gurenda ||
3. marmèr cut duryaning Babad Jawi | mamrih mardi putra wayah wuntat | tumandar sagung trah ingong | èsthinên carita yu | sadaya srat mila tinulis | kathah paedah barkah | sawabnya pra luhur | laksananing wali tama | tamèng budya dadya budinta marjawi | dêdalaning widada ||
4. ngayuh wara puwaraning tulis | saking mokal tinulad tan kêna | tyasira kapengin aèng | rèhning jaman wus santun | pami para mirib ingkang wis | nora yogya pinanggya | jaman mangke luput | de sun sewaya supaya | sira wignya rumakêt wimbaning yêkti | ywa kèlu ciptanira ||
--- 1: 10 ---
5. ingkang panggah panyêgahmu kaki | duga wantra ring panyakrabawa | ywa sah pamikirmu dhewe | rintên ratri kogêlung | gêlênganing bijaksèng budi | beda-bedaning crita | manuksmèng pra jumbuh | wimbuh wardaya ywanjana | suptèng guna kawentar mindrawèng bumi | malaya nyakrawarta ||
Radèn Sahid Putra ing Tuban
6. nahên gantya ginupitèng tulis | warnanên putra Dipati Tuban | Radyan Sahid panêngrane | gung rumakêt durta yu | murang silakramèng dumadi | tyas arda mbêk pitênah | ngumbar hawa bapsu[4] | wahyèng pancadriya durga | mubal jagad mupagan dhusthèng pakarti | kêrti lumuh kêrtêrta ||
7. saking sangêt panggèndèng Hyang Jajil | dajal la'nat rumangsuk jiwangga | têmah murka gêng mbêk awon | kumpulan para dudu | ngabotohan angadu pitik | kêplèk dhadhu slikuran | gimêr sampak kêrtu | lamun kalah nglugas wastra | budidaya dibyanta tindak tan yukti | mbêbegal maling nayab ||
8. kumalungkung punggung tunèng budi | nuksmèng durta tindak tan yuwana | mung culikarda ti sèdhèng | mugut yitmèng tumuwuh | mêmatèni samèng dumadi | labêtnya main kalah | ngathik-athik ngècu | madat rumakêt ing angga | apyun candu wani anuntun dadyeblis | tintrim para sukarta ||
9. mêmatèni dalan kanan kering | ngantya kasub kondhang janaloka | Radyan Sahid pakartine | ring kartisampeka dur | ingkang rama sadarpa ngudi | sayogyaning tanaya | nanging arkya wanuh | nirnakkên rubedèng atma | wusaning rèh mung mupus ring dzatu'llahi | narimèng panduming Hyang ||
10. ucapên Jêng Sunan Benang tampi | wartèng loka dhasar waskithèng tyas | ring ganal gaib têgêse | Radyan Sahid puniku | kêkasih Hyang ananging mêksih | kinêkêr ing Hyang Suksma | yun winayèng langkung | badhe kababar ing puja | mêksih nganti pandoming Hyang Kang Sajati | wahyèng waktu utama ||
--- 1: 11 ---
11. Sunan Benang angandika aris | mring sagunging pra siswa sadaya | wruhanta murid sun kabèh | ing Tuban ana dudu | Radyan Sahid cêcalon wali | payo samya ginodha | pamrih nirdyèng kewuh | manjing gamaning uliya | nulya Kangjêng Sunan Benang ngrasuk rukmi | tungkat tinatur rêngga ||
12. pinatik mas sêsotya rêtna di | warna-warna ujwala gumêbyar | nuksmèng thathit ting pancorong | pra sahbat murid jumbuh | gya nukarta wisatèng Tubin | tantra kirdhaning prapta | janma dursila yu | Radyan Sahid putra Tuban | kapanujon mêntas kalah ngadu pitik | ciptèng tyas yun mbêbegal ||
13. dupi mèksi jêng sunan lumaris | para siswa umèstu ing wuntat | Radyan Sahid wus waspaos | gya mijil sing garumbul | muwus ngandhêg ingkang lumaris | mangkana sabdanira | hèh paman kang mlaku | mandhêga sun arsa minta | prabotira kang pinatik ing sotya di | yèn tan awèh sun roda ||
14. pan sapira bobotmu ngong wani | lamun arsa panggah lawan yuda | payo ngadu jayèng kewoh | jêng sunan ngandika rum | o lah jêbèng Sahid sirèki | yun tampa wahyu kobra | de sirarsa limput | tan mèstu jarwaning Kuran | ngumbar hawa napsu arsa mêmatèni | melik rajabranarta ||
15. paran kingkin sudarsaning Widhi | sadarpa yun ring dana ri mala | sarwendah kang ingsun angge | sapira ajinipun | maksih akèh kagungan Widhi | kang sumêbar rat dunya | pirang-pirang mliyun | lah ta jêbèng ika ana | wohing arèn kolang-kaling mêsthi dadi | sotya di nawarêtna ||
16. lah njukuka kanggo jêgmu urip | sira sadarpa melik pradana | tandya sinogok woh rontog | woh arèn sadaya wus | dadya intên sotya di murti | kagyat njêngêr sakala | Dyan Sahid dupi wruh | kaelokaning dzat mutlak | kang lantaran sabdaning wali linuwih | gya njungkêl nguswèng kisma ||
17. manca rawat manca prasèng[5] mèksi | swanita lir turas umahyanya | yun tobat umèstutyarjèng | tumutur rèh satuduh | Sunan Benang laju lumaris | Dyan Sahid atut wuntat | marawayan kang luh |
--- 1: 12 ---
jêng sunan aris ngandika | paran karsa de sira ngêtutkên mami | jagad tan kurang brana ||
18. rèh sadarpa sirarsa mbêk sugih | Radyan Sahid matur wor udrasa | o tuwan ambarsa barès | kapengin lir sang wiku | barang karsa cinipta dadi | kula hyun nilas tapak | umèstu satuduh | ing pundi karsa paduka | Kangjêng Sunan Benang angandika aris | hèh jêbèng wruhanira ||
19. ingsun iki arsa munggah khaji | marang Mêkah yèn sira tut wuntat | durung sah lakumu jêbèng | yèn pinuju karêpmu | sira ingsun pêtak kariyin | nèng madya wana pringga | satus dina kulup | paran dyaning cipta kita | aywa tangi saking kluwat wana ngriki | yèn ingsun durung prapta ||
20. nadyan dadya susawa wor siti | aja mahya Dyan Sahid sandika | jêng sunan nulya dhawuh ge | ring pra sahbat sadarum | kinèn karya kaluwat nuli | tan lama sampun dadya | Radyan Sahid gupuh | kinèn umanjing kaluwat | atêturon jêng sunan dhawuh ngurugi | lir caraning gusthika ||
21. nèng madyaning wana Gambira di | wus pinêtak anulya tinilar | jêng sunan lêpas kirdhane | yun ring Mêkah asujud | anuywari[6] Jumungah prapti | sakêdhap ring Baitu'llah[7] | bakda Jumungah wus | rawuh malih tanah Jawa | midêr ing rat wau ta ingkang winarni | Sang Rêtna Rasawulan ||
Dyah Rasawulan Putri ing Tuban
22. putri Tuban warnanya yu luwih | ulat tangguh wênês prabèng waktra | tapa ngidang mawor sato | nèng madyaning wana gung | graning srêngga ing Glagahwangi | sang rêtna nut pratingkah | ing kidang miturut | saparan-paran tut wuntat | tan cinatur laminya dènnya têtèki | wanuh para arina ||
23. kang dhinahar ron myang wohing klampis | kadya kidang ing wana tan siwah | ucapên wali kinaot | saking 'Ajam tumurun | anga-Jawa yun matiragi | panêngran Sèkh Mulana | Mahgrib trah Jêng Rasul | wus waskitha tyas nirmala | mbangun tèki nèng madyaning Glagahwangi | pratisthèng luhur wrêksa ||
--- 1: 13 ---
24. pinudyèng nggon wiyu ana bêlik | turtanya[8] jro wêning sawatara | kacaryan Mulana tumon | pitêkur luhur kayu | tarak boga tan nginum warih | yun nêgês kasaning[9] dzat | kang wajibu'lwujud | munajad sadalêm cipta | Glagahwangi ing têmbe dadya praja di | tur ngglarkên gama Islam ||
25. rèh tinuding maring ing sudarmi | jêng pangeran ing Atasmaruta | kinèn ngislamkên wran akèn | tanah Jawi sadarum | marma Jêng Sèkh Mulana Mahgrib | mbangun tèki abrangta | driyarda manungku | paran dyaning tinuruta | pakaryèslam marang wran satanah Jawi | yèku purwaning tapa ||
26. dupyantara Mulana nèng nginggil | lah ucapên sang rêtna kang tapa | ngidang saparan-parane | nèng madyèng Glagaharum | gya umèksi wontên tirta ning | kayoman wrêksa-wrêksa | ngrêmbaka asingup | sang rêtna kacaryan mulat | nulya arsa siram lawan nginum warih | ponang blik ginêbyuran ||
27. byar katingal sajatining èstri | tan uninga sang dyah ring kang tapa | nèng luhur sêndhang mathongkrong | rèh madyaning wana gung | sèwu mokal yèn ana jalmi | nir prayitnèng wanita | lagnyana nèng ranu | kawarnaa ingkang tapa | Sèkh Mulana Mahgrib waskitha umèksi | ring dyah kang agung brangta ||
28. wus kagiwang ciptanya sang rêsi | sakala supe kapandhitannya | tumulya kerut nutfahe | tumètès madyèng ranu | wantu mani yun dadya wiji | satêngah darbe nyawa | manjing sang rêtnayu | sakala kraseca rahmat | yayah nendra raras nèng madyaning kanthil | Sang Sukèngsi sru kagyat ||
2. Asmaradana
1. sadarpa ngunguning galih | merang ngrasa sacumbana | datan ana lawanane | mangkana osiking driya | dhuh Hyang Jagad Bathara | pagene sun ngrasa kasut | lir nambut tingkahing krama ||
2. apa setan apa êjin | gêndhak sikara migêna | nyidrasmara rêsmining rèh | dupyantara sang juwita | nèng sadalêming tirta | dhara molah ting panjêlut | tandha trang isi kunthara ||
--- 1: 14 ---
3. jabang bayi mobah mosik | sebak bayi sangang candra | sang dyah saya kapitane | bingun[10] tan ana tinarka | glis mêntas saking tirta | jabang bayi mumbul-mumbul | polahnya sadarpa rosa ||
4. sang dyah tyas bingung makantring | têtela trang jroning garba | wus ana kunthara gêdhe | mangkana sang dyah sabdanya | dhuh Dewa Kang Minulya | sapa nyidrasmarèng laku | migêna gêndhak sikara ||
5. apa jroning tirta iki | ana dewa mbêk niaya | tandya mangungak jroning we | ana mayangga katingal | jubah srêbannya seta | nyingkruk mathangkrong pang wiyu | dyah tumêngèng nginggil lumyat ||
6. ana janma tèki-tèki | midik mlêng ngèsthi parasdya | katarèng tangguh sêmune | sang dyah sugal pasrangkara | hèh la'nat tumuruna | wiku wikuning antêlu | migêna arda sikara ||
7. nyidrasmaratantra rêsmi | sun nèng jro we ngrasa tampa | nutfah parasèng jiwèngong | sêbak mêdhotkên kang uswa | midrawa badan wrata | bakda ragèngsun ngalumpruk | jro garba ana kunthara ||
8. watarantuk sangang sasi | sun kamitênggêngên ngrasa | kalingane jêbul kowe | kang ngganggu gung palacidra | têfsirngong rika brata | pagene nyidrèng sila yu | murang tindaking krêtarta ||
9. sang awiku tumrah ririh | ngarah-arah ciptèng driya | rumasa merang jro tyase | pêsthi kajibah panarka | dhasar yêkti rèh cidra | ngrasa mahyèng mani murud | saking brajamusthinira ||
10. arda mangunguning galih | sigra mamrês triwikrama | rumasa cidra lakune | Mulana Mahgrib tumulya | njabut brajamusthinya | sakala dakar wus pugut | landhungan wus katon sirna ||
11. pinudyèng cipta kapusthi | minangka taklit kanisthan | dakar tandya warni waos | wit saking tinrimèng sabda | pandoning Dzat Kang Mulya | wus cinitra nèng lokhmakful | lêlampahaning kawila ||
12. sang wiku wusnya nrah munggwing | bantala marêk sang rêtna | sarya rum pangandikane | hèh adining rêtna brata | pagene sira duka | lah ta apa karanipun | nguwuh-uwuh mring manira ||
--- 1: 15 ---
13. mangsuli sang dyah sru wêngis | hèh durta ngikal durgama | ngukiri lakumu sèdhèng | dera nyidrasmaratantra | têmah nggarbini kita | saka pakarti dhusthamu | karya sangsaraning kênya ||
14. sun mung wruh sira wran luwih | nora wruh janma druhaka | pandhita di sifat êndhog | sang wiku gya mbukak wastra | lah yayi wruhanira | ngong tan priya awit timur | brajamusthi ingsun tanpa[11] ||
15. kadi paran nggon sun rêsmi | sun mlas mada tan budaya | nyidrasmara nora darbe | sang dyah waskitèng pamulat | Jêng Mahgrib lir wanudya | tumulya nguswa mrikêlu | jêng paduka dining tapa ||
16. nuwun jêng paduka rêsi | sarwi matur manuhara | dhuh jêng wiku sang kinaot | sayuta nuwun aksama | rèh wahyèng wicaramba | monah ring sabda kang dudu | tobat manira sumangga ||
17. botên amung mêminta sih | tuwan lumintura kang wlas | nuwun sirnane wiyade | deramba nggarbini jiwa | jro dhara na kunthara | sintên kang yogya têtulung | luwarnya bayi jro dhara ||
18. amung paduka sang rêsi | yèn tuwan botên sung mirma | amba dahat cintrakane | tanpa priya darbyatmaja | lah ruwatên kawula | yèn paduka tan têtulung | luhung untapna kewala ||
19. amba trimah praptèng lalis | nèng dunya nandhang druhaka | tan wun ngèsêman gunging wong | ing janaloka rat dunya | sang wiku wlas miyarsa | yèn sira aminta tulung | lah rara age mungkura ||
20. manawa parêng Hyang Widhi | sun tulungi wahyèng jabang | tandya mungkur sang lir sinom | Jêng Mulana sigra natap | lambungnya sang juwita | kanang bêbayi gya mêtu | saking lambung dyah kang kiwa ||
21. mlumpat lir arina siwi | jabang bayi mahya priya | cahya nuksmèng candramane | Dyah Rasawulan waskitha | kunthara sampun mahya | sigra sang rêtna lumayu | yayah kidang malbèng wana ||
Ni Randha ing Tarub olèh suta pupon pêparab Kidangtêlangkas
22. sigêg ginupitèng kawi | wontên trahing waswa papa | nandhang cintraka wus suwe | kadya sarêng lampahira | nanging gênti cinitra |
--- 1: 16 ---
nênggih tanah dhusun Tarub | wontên randha kawlas-arsa ||
23. sabab tinilar ing laki | laya dèrèng patya lama | atinggal putra sawiyos | lagya 'umur kalih warsa | datan antara lama | sawarsa atmaja lampus | ni randha sangêt gung brangta ||
24. mangêningkên tyas kang wêning | ningkên sabda nungku karsa | nèng kubure tanayane | arda dera tarak brata | tan nginum datan boga | pungunnya kêlantur-lantur | nèng dagan atma kang laya ||
25. nganti tikswèng grana ngudi | mring Hyang Kang Samingun Basar | antuka marma sêdyane | dera manggya duka cipta | kaluluh-lulah tapa | dupi ingkang laki murud | tantaratmaja pralaya ||
26. mila sru dènira nglintrih | nêgês karsaning sudyarsa | mêlênging budi rumojong | minta aksamèng Kang Murba | wasitanên Mulana | Mahgrib ingkang tapa nungku | nèng Glagahganda mamrês dzat ||
27. kang wus tan samar ing wèsthi | èsthining cipta waspada | dhusun Tarub ana wadon | sru brata amati raga | wit katamèng paparda | mung Mulana Mahgrib wus wruh | darbyemut rumat kunthara ||
28. yun pinaring kang prihatin | sang panêmbahan nggrita |[12] sayogyane bayi kiye | sun paringne nyai randha | Tarub kang tarak brata | supaya ingakon sunu | mrih dadya marêm tyasira ||
29. ing wancinira marêngi | watara gathita tiga | kunthara sinambut age | binêkta mêsat gagana | tantara laksitanya | ring kuburan dhusun Tarub | pinuju ni randha lagya ||
30. sendheyan satêngah guling | byar nglilir tumêngèng wiyat | wrin cahya padhang mancorong | atêrus langit kasapta | tinon sumilak sirna | tumrun sing dirgantara sru | jlêg tumrapta ngarsanira ||
31. Sèkh Mulana ngandika ris | hèh ni randha wruhanira | iki bêbayi sawiyos | jalu trahing daniswara | ibu seda konduran | tampanana dadya liru | tanayanta kang wus laya ||
32. mètên suta dunya akhir | manawa nêkakkên bêgja | Kidangtêlangkas parabe | lan iki tumbak sajuga | dhapur sangkuh sanjata | Kyai Plèrèt wastanipun | têmbe pusakaning nata ||
--- 1: 17 ---
33. ratwagung ing tanah Jawi | sanadyan putranta benjang | manrahkên drajad kinaot | wahyanirèng wahyu kobra | mbawani ing bawana | wibawaning ratwa agung | midana para duskarta ||
34. arda bagyane ing wuri | kêna dadi pangauban | kabêgjanmu luwih gêdhe | saka barkahing kunthara | lah iki tampanana | iya wruhanamu ingsun | Sèkh Mahgribi Maulana ||
35. nyi randha muka wor siti | ngraup sitiksma paduka | sarwi karuna ature | adhuh kang sebak Jawata | nuwun sayuta tampa | pêparing paduka ibnu | amba tan bangkit narima ||
36. sêdyanta tanpa sebak nir | botên langkung amba pasrah | ring Hyang Sudyarsa ing têmbe | mung nuwun pangèstu tuwan | pun abdi atas darma | momong trahing kusuma tus | tètèsa mituhu sabda ||
37. nulya Jêng Mulana Mahgrib | banda arum ring nyi randha | lah uwis nyai ngong bodho | masaborong atmajanta | gya mendra Jêng Mulana | mêsat ing awiyat sampun | sebak cancala plas sirna ||
38. nyi randha datan antawis | binêkta mantuk saksana | sang kunthara gya binopong | ri-ari mêksa durung sah | saking nabining bocah | sarwi ngglolo sênggrak-sênggruk | byar rahina praptèng wisma ||
39. kathah tangga kanan kering | miwah para manca desa | nom wrêda jalwèstri tinjo | kondhang kasumbagèng loka | ni randha antuk atma | pêparinging Jawata Gung | malekat kang nidhikara ||
40. pinaripurna kasubing | pinagas ponang kastara | lir 'adat bêbayi akèh | samana wismaning randha | sakala dadi pasar | singa prapta sung pisungsung | boga wastra neka-neka ||
3. Sinom
1. ni randha sugih sakala | pèni-pèni rajapèni | tuwin kang tyang kaya-kaya | samyangsung sumbaga rukmi | glang kalung anting-anting | kroncong sumping mas umancur | guyub pra narakarya | rintên ratri angêlèki | amiwaha satriya anyar kang prapta ||
2. pantara trahing paradya | waktra wênês nuksmèng sasi | baluting wadana netra | njait tandhane trah gusti | nanging sang jabang bayi | datan nginum hèr parasu | mung ngêmbêng suwedanya | pribadi ing kanan kering | yeka ingkang kinarya bagas subagya ||
--- 1: 18 ---
3. de pusaka warna tumbak | Jêng Kyai Plèrèt sumandhing | datan têbih luhur saryan | tumbal sarab sawatawis | têbih rubedèng bayi | tulus lulus gêng sêmpulur | Bagus Kidangtêlangkas | nahên ta ing Majapait | Brawijaya garwaji nggarbini tuwa ||
Laire Radèn Bondhansurati lan Radèn Bondhankajawan
4. kalis roga sigra mbabar | mahya jalu warna pêkik | umijil Dyah Putri Cêmpa | kangjêng ratu pramèswari | sinung ran Bondhansrati | karsanya jêng sang aprabu | dupi antara lama | sang nata ing Majapait | kênèng roga arda cintraka tumrapta ||
5. katêmpuh grah rajasinga | saklangkung putêg tyas kingkin | gya manjing sanggar pamlêngan | ngatas ring Hyang Otipati | minta waluyèng sakit | katarima ing panuwun | ana swara kapyarsa | tumêrah karna sang aji | hèh sang prabu lamun sira hyun waluya ||
6. kramaa putri ing Wandhan | kang wignya mbirat prihatin | yèku gung dumadya saras | sang nata gya têdhak saking | sanggar langgatan maring | sanasewaka dhêdhawuh | mring Patih Gajahmada | mundhut laksmana utami | bêboyongan saking Wandhan yun sun garwa ||
7. kaparêng pinujwèng karsa | wontên tawan wanita di | putri tama tanah Wandhan | dhasar kênya yu prak-ati | konjuk jêng sri bupati | cocog ing karsa panuju | wus winiwaha dadya | laksmana ing dalêm puri | winasmara kaparêng sapisan dadya ||
8. garbini tantara lama | sangang candra praptèng wanci | mbabar jabang mahya priya | bagus trah janma linuwih | wus sinungan kêkasih | Bondhan Kajawan Sang Kusnun | kang ibu laju seda | karsanya sri narapati | kunthara di pinaringkên juru sawah ||
9. ki juru mangabyantara | sinabdan ki juru sabin | sutaningsun rawatana | mètên atmaja pribadi | ywa taha ring bêbayi | deranta wèh wulang wuruk | nahên ingkang cinrita | Jêng Sunan Benang tyas eling | nguni darbe pêndhêman calon uliya ||
Radèn Sahid sinêbut Sèkh Malaya
10. sahbat murid dhinawuhan | kinèn mbêkta pacul linggis | wus samêkta gya mangendra | glis prapta prênahing nguni | têtêngêr wus
--- 1: 19 ---
pinanggih | glagah lang-alang ngrêmbuyung | cukulan gya binabad | romod sinaponan brêsih | gya dhinudhuk kapriksa yayah gusthika ||
11. Dyan Sahid binopong mêntas | nèng pante lir sawa putih | tandya binopong mring Benang | kantaka tan wruh sakalir | tan cinatur nèng margi | praptèng nggon katiyup kukus | mring mukswaraning boga | krêjêt eling tyasnya mosik | sigra lênggah Jêng Benang aglis manguswa ||
12. jinunjung saking pantean | sila Jêng Benang arda sih | tantra lama pinèt kadang | tarunantuk kang ri èstri | nuli sinung kêkasih | Sèkh Malaya jarwanipun | midêr ing rat buwana | kocap dènnya nambutkrami | atut tanpa rubeda salaminira ||
Diwasane Jaka Tarub lan pikramane olèh Dèwi Nawangwulan
13. kawarnaa kang carita | ni randha ingkang ginupit | klintang sihira mring atma | yayah sutanta pribadi | dera angêmong bayi | kalis roga adoh dudu | agêng wataranira | winêngakakên ing budi | tuhu nuksma patrap silaning utama ||
14. wus mangkono trahing wirya | pasanging graita lungid | suselambêg kasusastran | ing gunadika rèh niti | surti prayitnèng yukti | budya yu yudapraja gung | silarja brantasmara | nirdeyarda manrang wèsthi | klintang beda lan rare kiwa têngênnya ||
15. kathah para mèstu karta | pra wrêda rare taruni | tumutur ring sang kusuma | kasêbut satriya tami | Jaka Tarub kang warni | warta tamaning sang bagus | samana sampun yuswa | pitulas warsa sang pêkik | sabên dina pribadi pêparèng wana ||
16. jurang trêbis guwa-guwa | kutha kabèh dèn lêbêti | singub singid pan kajajah | mung ketang mêmangun tèki | mangkana wran yun tampi | kanugrahaning Hyang Agung | lit mila wus bineda | solahbawa trapsila di | wus têtela manoning Hyang trah sutama ||
17. nanging kasênênganira | sabên ri anulup pêksi | marang jroning wanapringga | tulup sinung brajamusthi | kang sadarpa mawrêdi |
--- 1: 20 ---
pratisthèng dêmon ing pucuk | kèksi lir sangkuh tinggar | Kyai Plèrèt dèn wastani | yèn tuna ya kukila dêlok kewala ||
18. ponang dêlok wus kawawas | kukila nulya ngendrani | tan têbih ibêrnya sigra | Dyan Jaka nguni nututi | sadarpa nyipta kenging | tuwanggana kang mangungkung | nulya garimis prapta | drês saking dirgantaraning | Radyan Jaka gya ngeyub soring mandera ||
19. pêksi mangkana wus sirna | radyan kelangan pangèksi | tambuh paraning kukila | Jaka Tarub maksih nganti | sirnaning ponang riris | ucapên sakidul wiyu | cakêt wontên talaga | bèji gung tirtèsmu wilis | lir rinêngga botrawi sinuji sela ||
20. têpining tlaga pot puspa | bêbanjaran sruni krustin | argulo tluki rus mawar | kapasang yogya marêngi | wontên catur absari | sing dirgantra tumrun adus | prana nir dyèng wêweka | tan wruh sor kayyan[13] na janmi | rèh wus nyita dupara madyaning wana ||
21. kadya dus caraning janma | dera jêjamba nèng bèji | lagya na catur surabswa | pakeyan sinung nèng pinggir | prapta Ki Jaka mèksi | solahbawanya kang adus | miwah nggoning sumbaga | cukul wênganing panggalih | wus manyakra yèn widadari kang jamba ||
22. darbyèmut manyidra wastra | pakeyan pinggiring bèji | tandya marêk ngarah-arah | ririh nyamar tan kaèksi | gya busana cinuthik | ing wuluh kang mawi sangkuh | wus kalêksanan kêna | kang darbe sumbaga tan wrin | lagya eca jêjamba kungkum ing tirta ||
23. warni tiga ingkang kêna | rasukan sumêkan nyamping | Dyan Jaka mundur singidan | kang darbe datan udani | katungkul kungkum warih | Dyan Jaka wisata laju | kondur sêdyaning karsa | tantra ing wisma glis prapti | njujug nglumbung pari sawetaning wisma ||
24. wastra tri warna pinrênah | lumbung sinasaban pari | nèng ngandhap kinarya dhasar | dimèn tan na janma kang wrin | wusnya sinimpên trêtip | Dyan Jaka nggraitèng kalbu | sun gêtake kang siram | paran polahira mangkin | nanging ingsun anggawakakên sumbaga ||
--- 1: 21 ---
25. sawontêning prabot desa | rasukan sumêkan nyamping | gya malbèng panti ngupaya | busana wastra tri nuli | sinabukakên trêtip | Dyan Jaka Tarub glis wangsul | pribadi mring sor wrêksa | dupi prapta umarêk ing | têpi blumbang mêksih gêguyon kang siram ||
26. Dyan Jaka nyabawa nabda | hèh sapa siram ring bèji | sru kagyat pra widadarra[14] | trangginas mêntas ing pinggir | yun ngrasuk busana glis | age-age rêbut dhucung | widadari kang tiga | wusnya ngrasuk busana glis | njêjêg kisma mêsat napak ngantariksa ||
27. mung juga kèri anggana | kang pêparab Nawangsasi | awit busana tan ana | nyana katut kang rumiyin | satêmah kontrang-kantring | kitrang-kitrang mingak-minguk | bingung manggya sangsara | kamanusan ing pakarti | tandya ndhodhok moprok mangusapi waspa ||
28. wus nyita mabur tan wignya | mangka sagunging absari | mumbul munggah jumantara | wit saking busana adi | mabur sarana klambi | pêparinging Jawata Gung | Hyang Endra Jonggringslaka | ganjaran sangkaning alit | mindhak warsa ponang klambi mindhak gêngnya ||
29. marma tan sagêd mring tawang | wit klambi Kendran tan panggih | sêdène nyamping kasmêkan | mila sang rêtna gung nangis | sêsambat mêlas-asih | dhuh dewa banjutên ingsun | dene kita gung papa | rubeda lwih satus kêthi | dadya manglah pangèsthining tyas sang rêtna ||
4. Kinanthi
1. dhuh Jagad Dewa Kang Agung | niaya têmên ring dasih | siksarda nandhang cintraka | amba tan kwawi nglampahi | tumindak ring ngarcapada | tan wun duraka kang prapti ||
2. lun tan ngrasa tindak dudu | de antuk rênguning Widhi | Widhi kang paring widada | ywa katara darmèng ciri | adhuh Hyang Sewandakala | pagasèn urip ngong iki ||
3. wisaya mina wak ingsun | pulo loring Surabanggi | tan wande nêmu duraka | marang jaka kang wiyadi | wran sukantuk duka cipta | sintên sayogya nulungi ||
4. kawi tampar dhuh Dewa Gung | kunir pita ing wanadri | manggih sangsara wak ingwang | pênjalin panggêtak wajik | surya kang tumamèng arga | pêsthi tan kêna wah gingsir ||
--- 1: 22 ---
5. sintên kang wignya têtulung | jayèng tirta saupami | pring alit kang rose dawa | puluh-puluh awak mami | nêmpuh bêbaya sadarpa | kabutuh têmtu nglakoni ||
6. kêncana kang tumrap dhuwung | sun pasrah sapati urip | kudhandhang kang sirah seta | sapa yogya anulungi | uji gung Sang Tasikwaja | kang dadya sangsarèng mami ||
7. sudara Rahwana Prabu | jangji bisa wlas ring mami | atmèng Sri Bathara Krêsna | boya selak ujar mami | jarwa namaning dipangga | tan milih janma sun nyèthi ||
8. waskitha Ki Jaka Tarub | ananging maksih mangintip | kaling-kalingan mandera | sang rêtna yu dèrèng mèksi | mung lagya mirêng suwara- | ning janma durung wruh warni ||
9. wus dangu antaranipun | Dyah Nawangwulan sru anjrit | udrasarda wawan sabda | sênggruk-sênggruk ngêlik-êlik | sambat yayah calapita | kapitêng tyas ngrasa isin ||
10. sru ngandika awor guguk | rèh wus ngrasa pandum Widhi | adhuh sêksènana Dewa | bumi langit angin warih | surya candra taranggana | sapa kang yogya asung sih ||
11. nulung kawiranganingsun | wèh wastra kêmbên lan klambi | lanang wrêda ngong pèk bapa | kitambil biyung yèn èstri | ujarngong manjing tanaya | ywa dumèh kabutuh kingkin ||
12. de lamun taruna jalu | sun ambil sudara tunggil | yayah rena dunya dlahan | kakang adhi manut warni | pa dene janma wanita | nora beda cipta mami ||
13. puluh-puluh ping sapuluh | tita tiwasing pambudi | èstune nyata tar wignya | bali mring kahyangan malih | mokal kancaku kang cidra | nggawani busanèng mami ||
14. Jaka Tarub trang pangrungu | ring dyah prasêtya punagi | gya ngejawantah umarak | saking sor mandera mijil | mring ngarsèng dyah kang udrasa | sarwi ngandika rum manis ||
15. dhuh dhuh musthikaning wadu | kang sawang rêtna ingukir | lun wêlas mirêng swaranta | tur sarwi punagi ndhrindhil | cacade kaulmu datan | pêthuk lan tyas ingsun yayi ||
--- 1: 23 ---
16. pama sabdanta sarujuk | ingsun tohi pati urip | pa sirarsa manut ring wang | sapakoningsun nuruti | sabdaning dyah kang nrus manah | kandhasing mring manah suci ||
17. nanging sang rêtna sun durung | trang kranane ingkang tangis | lan sira jinis punapa | lan sintên sinambat ing sih | ing pundi wisma kang nyata | lan sintên ingkang wêwangi ||
18. ywa wancak ingsun sung sintru | mung minta prasajèng mangkin | sang rêtna sumambung sabda | hèh satriya mbêk sutami | kadya carakaning nata | niti waskitha tumrampil ||
19. sun absarining Hyang Guru | de kula pratisthèng ngriki | puwaraning tyas jêjamba | patirtan bèji puniki | kancamba absari tiga | surènggana tunggil kapti ||
20. saking antariksa tumrun | srana wangkawa lumaris | dupi praptèng ngriki sigra | yun siram kungkum ing warih | puwara yèn wontên janma | sirna budayèng pamikir ||
21. kula gya laknyana ambyur | wastra ngong tinggal nèng pinggir | rèh amba kalêbêt lurah | tuwaning absari katri | mila mèstuti tyas amba | sadaya ambyur ring ngriki ||
22. laglèca[15] kawula adus | wontên suwaraning janmi | trangginas kula sakanca | tandya mangrasuk sumbagi | mancal kisma napak wiyat | kawula kantun pribadi ||
23. rèh busanamba kalimput | murcita datan pinanggih | pandugyamba bok kacidra | ring dhustha karti tan yukti | manawi paduka ingkang | migêna pamanggih mami ||
24. de namamba ingkang kasub | ing Endraloka tan kalih | pêparab Dyah Nawangwulan | kang nglurahi pra absari | wangsul paduka satriya | sintên sinambut ing wangi ||
25. ing pundi wismanta sèstu | wontên ngriki paran kapti | lan malih jinis punapa | Dyan Jaka aturira ris | dhuh sang juwita namamba | tan darbe nama hakiki ||
26. dunung anèng dhukuh Tarub | trahing dama narakardi | de praptèngsun ngriki nêdya | ngupa tuwanggana nguni | yun kula prajaya musna | kukila dadya sang dèwi ||
--- 1: 24 ---
27. lah barèse sang rêtna yu | punapa paduka pêksi | sokur ring Hyang Maha Mulya | tuwanggana malih janmi | dhasar wanudya utama | nuksmèng kirana yu luwih ||
28. yèn makatên padukèstu | ingkang gadhah kula pêsthi | pandoming Suksma Kawêkas | andika kula sêngkêri | bagya gung manawi benjang | malih twanggana lir nguni ||
29. sang dyah kagyat sarwi muwus | hèh wong bagus paran mami | kuthung têmên ciptanira | de tan pisan galih wêning | katuntun prana dupara | pêksi dadya widadari ||
30. bok sampun kakehan wuwus | kadar botên migunani | atas kula tanpa karya | pawartan kang tuduh nisthip | mung nuwun ing sih kawlasan | mulwakna mring wong prihatin ||
31. sintên kang yogya têtulung | wèh kêmbên rasukan nyamping | kulanggêp sudara tuwa | ingkang tunggil yayah wibi | ing marcapada dêlahan | lara pati sun labuhi ||
32. ngong wawas paduka mungguh | dadya sudaramba mirib | warna tanduking wicara | kêkulitan tan salisir | mung kaot paduka cingkrang | tan lêpas dugi prayogi ||
33. lun widadari swarga gung | panyiptanta sêngguh pêksi | nadyan kewan nyambut warna | nanging lambe tanpa dalir | yeka tandhaning manusa | têtela dèrèng nitèni ||
34. lan malih sun minta tuduh | asma paduka kang yêkti | andika mungkir tanpa ran | langkung dupara sakêthi | sadaya manusa gadhah | nama kinodrad Hyang Widhi ||
35. kawula samliyun ngungun | gumun dene sunya nami | Radyan Jaka pasrangkara | lêrês panarkanta gusti | rèh modhèl nama kawula | rikuh yèn kula blakani ||
36. rèh ndika sadarpa yun wruh | poma yayi ja wêwarti | nama kawula kakangmas | sang dyah jroning tyas ngêcupi | sarya nabda mêlas-arsa | kakangmas kula minta sih ||
--- 1: 25 ---
37. sirnakna cintraka ulun | wanudya nom tanpa tapih | panganggèngsun samya musna | Dyan Jaka aglis mangsuli | dhuh yayi sirarsa minta | busana sumêkan nyamping ||
38. kagyat ing tyas sang rêtna yu | wasita rada nyênyêngit | dene satriya mbêk pidak | têka wani ngundang yayi | ingsun kira wruhing tata | he e gumun têmên mami ||
39. Dyan Jaka kagyat sru muwus | ho o jêbul anyênyêngit | pancène jamak kang lumrah | wran lagya nandhang prihatin | wahya ngling karya la-ela | pagene sang dyah mbêk silib ||
40. pangrasanta ingsun cubluk | tanpa nalar supêk budi | tan wruh yèn dhèwèke ingkang | tan duwe dugi prayogi | dèn rêngkuh punapa ingwang | dene salah basa yayi ||
41. mungguh têmbung basa luhur | kangmas winangsulan yayi | mangkono lumrahing kathah | têka ewuh ngong mangsuli | têmbung madya basa kakang | winangsulan inggih adhi ||
42. e sang rêtna yèn durung wruh | bèji andika angumi | kalêbu wêwêngkon ingwang | miwah endraning wanadri | iya padha duwèkingwang | ing mangke isi absari ||
43. nèng wana kang rupa manuk | sun kala ingsun tulupi | nèng toya kang rupa mina | sun susuk ingsun jalani | ing mangke isi wanudya | ewuh nggon ingsun miranti ||
44. dyah wrin kalbunya kumêpyur | tarataban nêbik-nêbik | rumasa ingapus krama | nggènira ajêjarwani | ngaku nama kakang êmas | mung mamrih mangsuli yayi ||
45. sajatine wong puniku | kang ndarbèni wana ngriki | miwah pasiraman ingkang | sagunging para absari | mangka mau pangakunya | trahing dama narakardi ||
46. mardawa nèng jroning ranu | pasrangkara rum amanis | sisip kawula kakangmas | aksamanên kang sayêkti | de ngong laknyana nèng tirta | tan wignya marmèng ngabêkti ||
47. de kaul kula tan rujuk | sulayèng lawan sang pêkik | lah mundhut kaul punapa | amba tuntunên punagi | sadasa-dasa sriramba | lagya rumakêt prihatin ||
--- 1: 26 ---
48. kêna winduning Dewa Gung | duka cipta satus kêthi | adhuh Sang Parta sumangga | kawula ndhèrèk sakapti | tan lênggana ring satêdah | rèh jiwangga samangke prih ||
49. Ki Jaka Tarub nabda rum | sajêg jumblêg sun durung wrin | wong punagi kinèn netah | kang lumrah wahyaning lathi | pribadi iku kang dadya | widadaning trah Hyang Widhi ||
50. sang dyah wus waskithèng sêmu | tangguhing sasmita kèksi | Dyan Jaka nuksmèng wardaya | sang rêtna umatur manis | lah sêksènana Sang Parta | sintên wignya tulung nyamping ||
51. nyampêti kawlas-arsèngsun | sinjang kasmêkan kulambi | amba yun nyèthi mbêk laksma | mawongan mituhu karsi | nadyan dadya juru masak | pangangsu lan suci piring ||
52. panyapu myang tukang nutu | datan suminggah wak mami | sokur tukang pasarean | dhasar wus sun sêdyèng ati | mung ge pinaringa wastra | kinarya tambak wong kingkin ||
53. Dyan Jaka tyasnyarda pêthuk | rèh wus kagiwang ing galih | rumakêt brangtèng asmara | ciptèng tyas apan wus swami | dhasar surènggana tama | sampurna nom yu mrak-ati ||
54. kèwês luwês mawèh gandrung | padusaning jêbat wangi | musthikaning surab swarga | ing Endraloka tan manggih | roro tumrah ngarcapada | dadya mijiling prak-ati ||
5. Mijil
1. Jaka Tarub angandika aris | adhuh sang lir sinom | wus adarbe punagi wiyade | sapa-sapa wong tulung wèh nyamping | sira yun nglakoni | sapakoning kakung ||
2. sinêksènan ring Hyang Hotipati | Dewata kinaot | yèn mangkono sun istiyarake | saanane prabotnya wong miskin | warna kluwuk pêsing | apa sira ayun ||
3. yèn wus saguh kitarsa yun ngambil | mring wismèngngong mêngko | sang dyah nrima mangkana ature | adhuh kangmas kula sèwu tampi | sadasa lir pundi | kabutuh katêmpuh ||
4. dupyantara dangu dènnya nyingid | gya wangsul sang anom | praptèng têpi bèji panggonane | Sang Dyah Nawangwulan kang wiyadi | kang wastra kinêmpit- | kêmpit anèng sikut ||
--- 1: 27 ---
5. pyur kumêsar sang dyah duk umèksi | wangsulnya sang anom | sarwi mbêkta wastra tri cacahe | Jaka Tarub angandika aris | dhuh riningsun gusti | ywa manggung rawat luh ||
6. ge biratên dera mahya tangis | sirnakna luh miyos | nggih punika nggèr wastra warnine | sinjang dhusun awon pêsing sangit | dhasar sarwa lurik | sumangga kaatur ||
7. nyamping sutra dhasar lurik abrit | sinulam mas abyor | sutra gadhung mlathi kasmêkane | rasukane kastup sora-sari | kancing kancana di | tinrap intên murub ||
8. mèsêm ing tyas sang dyah duk umèksi | micarèng ing batos | dhasar bangêt priyèku linyoke | pangakune nara dama miskin | sinjang pêsing sangit | wusana samya lus ||
9. dangu sang dyah dera anon swarni | ing tyas sêmu gawok | dene mokal sadya pamuwuse | sarwi minggir dènnya ngum ing warih | sapraptaning têpi | Dyan Jaka lon muwus ||
10. wus pêpêsthèn kodrad Dzatu'llahi | ywa andika mopo | nggih punika sakawontênane | gya tinampèn rinasuk tumuli | nyamping lurik adi | sumêkan baju wus ||
11. Jaka Tarub angandika aris | sumangga sang sinom | prayogine nuhokkên prasêtyèng | lah sumangga kawula aturi | kondur marang panti | dhukuh dhusun Tarub ||
12. sang juwita muwus ingkang pêsthi | karsane kang momong | tan lênggana umèstu sapangrèh | lon umatur kakangmas saèsthi | amba nut sakarsi | pandoning Dewa Gung ||
13. tandya bidhal sang dyah lan sang pêkik | rèrèh alon-alon | ngarah-arah pan dede 'adate | laksana lir Kamajaya Ratih | Ki Jaka ing ngarsi | sang dyah atut pungkur ||
14. wisata lon tan dangu gya prapti | Tarub wau kang bok | nyai randha gugup mêthukake | ingkang putra wus anggawa padmi | dhasar yu linuwih | yayah nuksmèng santun ||
15. malajêngi mangrangkul sang pêkik | sarwi gêmbor-gêmbor | kathah tangga ing kanan keringe | mirêng randha nywara tawan tangis | kathah janma prapti | ring wisma sung tulung ||
--- 1: 28 ---
16. samya ngira yèn ana prakawis | dupi wus praptèng nggon | Jaka Tarub antuk wanudya nèh | sadarpa gung jalwèstri tumrapti | rara rare nggili | dulur sêlur êlur ||
17. kawarnaa pan wus sêpi janmi | nyi randha tannya lon | mring tanaya mungguh karanane | Ki Jaka sung wruh purwa mêkasi | ingkang bok gung muji | dahat suka sukur ||
18. darbe karsa nyi randha yun kardi | mulyakkên putra ro | winiwaha ing sakuwasane | ngarah apa caraning wran dèwi | bawa ambawani | lir 'adating dhusun ||
19. dupi ratri kathah janma prapti | kurmat pangantèn ro | jêjêl uyêl ni randha wismane | kathah mara maliha wèh rukmi | bêras pitik gêndhis | jadah jênang cucur ||
20. pra nukarta sung wastra di-adi | supadya dèn anggo | ring pangantèn kang anyar praptane | jor-êjoran pèni rajapèni | saking kraya karti | kanan kering Tarub ||
21. nyai randha saya tambah sugih | pradana dunya wos | kang sapisan wit brêkahing rare | kaping kalih pangantèn priyèstri | nahên bojakrami | warnanên Sang Kusnun ||
22. radyan darbyèmut titahing krami | nèng jinêm sakaron | pangantèn dwi wus nêdhêng masane | Radyan Jaka ngimur sang lir Ratih | swara rum amanis | anggêtirkên madu ||
23. manuhara rèh guruning laki | yarsa satriya nom | lir brêmara wilaseta lare | dibyèng srêngkara prana ingungkih | ngêngudang mangudi | ngudi rahsa runtuh ||
24. truh ing cipta Ki Jaka malar sih | jayaning priya nom | nabda manuhara mangarahe | dhuh juwita kang lir putran rukmi | kalilanna ngabdi | pamagang satuduh ||
25. amagangi rèh sabin mung slupit | mipit bayu ijo | byaring pucang dènta wayah sore | kanang manuswaning jêbat mamrik | minging nggèndèng budi | budya kang rahayu ||
26. yayah teja wangkawaning urip | wêwangi paturon | jroning suptan na usada gêdhe | karya bêngkas ring wong tarak branti | ayun birèng pamrih | mring dyah kang wèh gandrung ||
--- 1: 29 ---
27. adhuh yayi kang kula ngèngèri | sumbaga santero | jiwanggamba kapetang nah anggèr | suptèng raras ngindraning pangasih | campuhing rahsa di | samya anggêguru ||
28. guruning priya wanita luwih | de guruning wadon | kakung dibya kang trahing pra wadyèng | rahsa campur juga wahyèng wadi | nuksmèng antayurip | sebak potong idhup ||
29. ni'mating wran priya lawan èstri | wus padon nèng kono | suptèng wastra campur juga anggèr | lah sumangga mangun ngaji pati | patine sah rêsmi | wadon lawan kakung ||
30. wajib wênang ngukum monah pati | kang wus nunggal kawroh | juga karya nutfah mahya karo |[16] krana awit tumitah murwani | trah tumêrah dadi | mêmuji Hyang Agung ||
31. wus dilalah jangjine Hyang Widhi | datan kêna kêlon | jodho lêta tri sagara gêdhe | duparaning titah pêsthi panggih | kanan kering guling | gulung têmpuh campuh ||
6. Dhandhanggula
1. taru manis Jaka Tarub ngudi | babu dayaning priya atmaja | rèh nêdhêng kang masa karo | dyah kagunturan rum-rum | ruming sabda nusmèng tinarik | sacakraning jiwngga |[17] dhasar Jaka Tarub | bagus trahing daniswara | boya kurang ngupa trisna nggèndèngkên sih | sakala bayu musna ||
2. lir supêna sang dyah matur ririh | dhuh Pramodèng Kusnun kadya paran | nirnakkên budayèng wadon | jiwamba pan sakojur | yayah maras mawor ingkang sih | otot bayu lir rucat | pradada matrênyuh | robing sabda priyêmbada | lah sumangga sampun kêkathahên mèksi | manawi mugut yuswa ||
3. ulun wus tan budayaning èstri | miyak wana katon têlênging tyas | jênênge wadon wadine | nir dyatmikaning kalbu | gumêbyur tur karweka kadi | kantaka swarni arda | otot bayu nglumpruk | urmat pêthukan rasanya | pamlêng sirna wantine rara arini | mangsah sang dyah tumadhah ||
--- 1: 30 ---
4. tan cinitra rêngganing karon sih | kaprajaya dyah jayaning priya | midrèng jagad rasèng pêdhot | kantaka kalihipun | kalêksanan ciptaning galih | sirna jati kawula | apa êmbuh mau | dangu anèng jro pasuptan | samya mahya yayah Kamajaya Ratih | kang myarsa karasèng tyas ||
5. dupyantara dangu dènnya mong sih | pêpasihan lir mimi mintuna | tan ana sasêtrip sahe | gulêt magulung glundhung | kocapa wran Tarub samya jrih | sênêng marang Ki Jaka | satêngah rumatu | prapat manca desa-desa | ingkang têbih-têbih samya ngatas karsi | sowan jagi giliran ||
6. wusnyantara lama ingkang bibi | Nyai Randha Tarub ajêjarwa | mring putra mantu sabdane | hèh padmining jinêm rum | nggèr punika wus dadya janmi | pandoming Suksma Purba | botên kenging mungkur | biratên surèngganan ta | aywa taha-taha rumêksèng ing laki | ingsun wus sêdhêng wrêda ||
7. sun misah nggon gandhok kilèn iki | arsa midik mlêng ring Dzat Kang Mulya | wêningkên sanguning layon | sang dyah manêmbah nuwun | gandhok pinêsrama wus dadi | prênah sakilèn wisma | kalêksanan sampun | wus kadunungan sakala | sang lir rêtna tan taha caraning tani | rumanti pirantinya ||
8. amung klakuwan sajuga maksih | dèrèng sirna caraning kahyangan | surabsari pakartine | derandum sêkul tuwuk | ring sabrayat jalu lan èstri | malah bukti ping tiga | sanès lamun dalu | mung gung klakuwan tan tumrap | lamun adang mung srana pari sawuli | tinumpangkên dang-dangan ||
9. tan antara dadya sêga putih | sapira karsaning dyah glis dadya | sêkul sadarpa akèhe | pari sawuli wutuh | wus mangkana lakuning Ratih | widadari suwarga | kabudayannyalus | awèt tur barkah mupangat | kang pinurih aywa krêp manandur pari | sabên dina mangkana ||
--- 1: 31 ---
Jaka Tarub wis kasêbut Kyai Agêng Tarub sarta bêbrayatane karo garwa putra
10. kyai agêng waskitha tyas wêning | ngunandika sajroning antaya | tangguhnya pari mèh êntèk | kyai mangungak lumbung | wetan griya kagèt mangèksi | duparaning pratingkah | pari maksih wutuh | drung kalong pisan-pisanna | njêgrêg njêtung gumun jêngêr ngeling-eling | priye karananira ||
11. kyai agêng prayitnêng ngupadi | kanyataaning klakuwaning dyah | paranbaya pratikêle | dupi lamining santun | Sang Dyah Nawangwulan garbini | praptèng samaya mbabar | mahya wanudya yu | nur cahya nuksmèng kirana | sinung têngran ring rama Rêtna Nawangsih | sadaya wran kèh trêsna ||
12. samana manujwari sawiji | Sang Dyah Nawangwulan olah-olah | adang sêkul ngiras momong | brayat pinuju suwung | nambut karya ring têgal sabin | kyai agêng anggana | ring langgar pitêkur | kocapa Dyah Nawangwulan | ingkang lagya adang nyambi momong siwi | kaparêng putra mular ||
13. sadarparda sumuk parêk gêni | Kusumèng Rum kudu marang langgar | sarwi mbopong tanayane | dhuh kangmas nyuwun tulung | ambaturi nênggani agni | ring pawon prama adang | kiyai pukulun | yun nyirami putra mular | mring narmada supadya srêp sampun nangis | dang-dangan têngganana ||
14. nanging wêling kula wanti-wanti | mugi kangmas ywa ngantos pariksa | mung têngganana kemawon | kêkêp ywa nganti keguh | jro kukusan sampun kaèksi | sangêt atur manira | mugi kangmas sampun | kyai agêng sigra-sigra | malbèng pawon sang dyah mring narmada prapti | dyah rara siniraman ||
15. ucapên kang lagya têngga gêni | kyai agêng tuwuh graitanya | de sadarpa wêwalêre | apa ta karanipun | wanti-wanti tan awèh kèksi | paran suwadinira | sun cobarsa wêruh | tumulya kêkêp kabuka | jro kukusan ana pari mung sawuli | kyai agêng nggraita ||
--- 1: 32 ---
16. layak pari awète kêpati | kaya datan owah saban-saban | karwaku iki akale | mêksih dewatanipun | nora manut caraning janmi | tindaking suranggana | dandang gya tinutup | wus tan siwah kadya adat | kawarnaa kang nèng narmada sêsuci | brêsih mèndêl sakala ||
17. praptèng latar gya manguwuh laki | lah sumangga kula turi ngajak | putra paduka ndika mong | kyagêng sing pawon mêtu | anampèni ponang kunthari | ingêmban lela-lela | lêlagon lwih arum | sêkar Orawilalalita |[18] Sang Dyah Nawangwulan mring pawon ulèksi[19] | dang-dangan jro kukusan ||
18. krone maksih mung sawuli pari | durung dadya sêga pangêdangnya | margi saking kurang suwe | sinantêr gêni murub | wusnyantara binuka malih | kang pari mêksih wêtah | tinutup lir mau | wusnya dangu gya binuka | dyah umiyat rupa pari gya anjêrit | arda tawan karuna ||
19. sebak grantang muring lir sinipi | kakung mirsa sarwi atêtanya | ana apa yayi kowe | manjrit swara kang dudu | wahyaning ngling sadarpa ngèksi | sang dyah maksih karuna | kyai gya mangimur | lêbdaning sabda nyrangkara | muwus sêrêng sang dyah ndika nyidrèng padmi | tan mituhu pitungkas ||
20. punapa ta dene wani-wani | ambuka dang-danganing wanita | kang wus kula pelingake | dene ciptanta limut | durtèng budi nyidrèng ing karti | kartining wadon tama | kyai cupar kêthuk | saru-saru ingungkaban | yèn makatên lumuh kamulyan ing dhiri | tan ngeman jiwa raga ||
21. tur akarya wiranging pawèstri | mbuka wadi sulaksmaning krama | kang yun kangge satumrahe | iku rumakêt dudu | duraka gung ndika pinurih | malah praptaning têdhak | kongsi run-tumurun | kangèlan saking paduka | cidranira pribadi ing dunya akhir | tan wande boros bêras ||
22. kyai agêng gêtun dènira wis | kalêksanan dera mbuka dandang | mila sangêt pangrêpane | dhuh mustikaning ayu | rèh wus salah
--- 1: 33 ---
minta aksami | puluh-puluh sakadar | takdir Dzatu'llahu | pandan datan kêna owah | nora luwih kawula amung sadarmi | sang dyah muwus dilalah ||
23. sru sinamun ywa katarèng isin | kamanusan triwikramèng adang | duk samana dyah purwane | karya bras nutu pantun | ngliwêt adang tataning janmi | pan sabên dina tansah | lama-lama pantun | kang nèng lumbung sampun têlas | nandhês dhasar sang rêtna kagyat umèksi | wastra antrakusuma ||
24. kang sumêkan lan nyamping ing nguni | gya rinasuk dyah èngêt ing driya | arda culikaning bojo | sirna katrisnan murud | kang kaetang durtèng pakarti | kartining triwikrama | kamanusan sampun | sang dyah saking lumbung mahya | mandrawasa mugut katrêsnaning laki | mêdhot talak ciptanya ||
25. sêdyèng nala sang dyah kondur maring | Endraloka tan èngêt ring atma | èstri ayu mêksih suson | gya marêk mring kang kakung | lêbdèng sabda tan darbe ajrih | adhuh kangmas kawula | kalilana mantuk | dhumatêng Endrabawana | rèh têtela culikarda marang laki (rabi) | warni kalih prakara ||
26. de Nawangsih trahirèng sujanmi | pantês lamun kèri marcapada | paduka kajibah ngêmong | wus wênang wajib kakung | kula boya krasan nèng ngriki | rèh triwikrama amba | kamanusan sampun | marma yun pralêbdèng swarga | kyai agêng mirêng lir glas tibèng jobin | adrasa yayah laksma ||
27. manabda rum marang ingkang rayi | dhuh Ratuning Suranggana tama | ywa darbe tekad mangkono | lah priksanên putramu | sêsêmpalan khayatmu gusti | tur mahya garbanira | dene arda limut | marang tanaya wanita | dhasar mêksih nginum pêrasumu gusti | salah cipta tyasira ||
28. ywa mangkono wruhanira yayi | dadining kunthra ingsun lan sira | kang mangka lêlantarane | purwaning karsa kumpul | juga dadya ingaran wadi | madi mani wor karsa | manikêm ranipun | yayah pulut jiwitanta | rahswèng uswa rèh pêpasihan dening sih | jimpit nyawamu mirah ||
--- 1: 34 ---
29. bundêr nyimplêng lan nyawaku yayi | pêparêngan pandoning Jawata | pathining rahsa nuksmèng nggon | sebak bun warnanipun | dèn arani sotya di murti | gya kapanjingan obah | ingkang tanpa dhawuh | purbaning napas sarosa | rahsa dadya gêtih mobah rintên ratri | jumênêng dhèwèkira ||
30. dumunung nèng tlaga ingkang wêning | basa 'Arab aran kalkahosar | yeka jro garbamu anggèr | angodrat khayat khayun | jumênêngnya saka pribadi | marma bayi punika | gêmpalaning umur | sanadyan nguni sriranta | nora beda lir atmajanta puniki | nèng garba ibunira ||
31. basa ibu iku têmbung 'Arbi | pradikane plawanganta mirah | marmanta utang mring êmbok | de yayi panyaurmu | marang sutanira pribadi | jêr rêrasaning rahsa | juga cipta kumpul | kêmpêl dadya wujud tunggal | ananira nganakakên amung nyilih | purwane babu bapa ||
32. lan malih sun kang luput trap silih | pantês sira swardaa maring wang | de atma milwantuk rêngon | lah aja ta wong ayu | sarwi nangis swanita mili | kadiparan wak ingwang | ngrêksatma katêmpuh | yèn sira adrêng ing karsa | iki rare sayogya gawanên yayi | dyah wus tan kênèng ampah ||
33. kyai agêng wus waskithèng ngèksi | èsthining tyas tinubruk sakala | gya njangkah asta kumlawe | dyah prayitnèng pakewuh | gyancat mancat kisma manginggil | nèng dirgantara nabda | kangmas kula pemut | rèh kyai momong kunthara | bokmanawi putranta nangis kêpati | kadunungna panggungan ||
34. lan sêsaji mênyan ingkang putih | sarta mêrang cêmêng mawa brama | dupa lêbokna ing kono | tamtu kula gya mambu | gandaning mrang lan mênyan putih | mratandhani pun rara | arda mular muwun | tandyage kula tumêdhak | sung pêrasu ring putranta Ni Nawangsih | poma wêwêling kula ||
35. sampun ngantos supe momong bayi | lah ta sampun kangmas lilannana | paduka kantun raharjèng | sigra sang dyah mangayuh |
--- 1: 35 ---
antariksa dayaning klambi | antrakusuma mulya | tantara jumujug | ing jagad Endrabawana | dupi prapta ing sela matangkêp kori | gya Dewa ingkang têngga ||
36. hèh sang rêtna kula sampun tampi | dhawuh dalêm ing Hyang Siwa Buddha | paduka tan kenging malbèng | ge pakênira wangsul | lamun mêksa sun pikut manjing | kawah Candradimuka | dyah cangkêlak wangsul | yun mring arcapada merang | têmah manggèn nèng antara bumi langit | Sang Rêtna Nawangwulan ||
7. Asmaradana
1. kasmaran ki agêng dupi | anyar tinilar ing garwa | sadarpa gêng sungkawane | wran priya momong tanaya | èstri tur mêksih jabang | wus atas ing lokhilmakful | wus narima ing satitah ||
2. mung mangèsthi kang wêwêling | kalamun kang putra mular | gya ki agêng kinèn gawe | bale tawang pêpanggungan | manawi putra mular | kinèn ngobong mêrang wulung | mênyan seta ring panggungan ||
3. sabên-sabên putra nangis | kalêksanan kang pitungkas | ing 'adat iya mangkono | kalis ing roga doh lara | nir sarap-sawanira | tan na cintraka tumanduk | sêmpulur tulus widada ||
4. wus mangkono trah utami | wêlagang enggal agêngnya | lir siniram banyu gege | gancaring crita dyah rara | wayah rumusak puspa | rumaja putri dyah ayu | nur cahya yayah kirana ||
5. yèn cinandra ingkang warni | Nawangsih Kusuma Rara | lir Ratih ing sawargane | mrak-ati dêdêg pidêgsa | gandês luwês ing sabda | pakulitan lir baludru | kang asta lurus araras ||
6. ngêrayung ingkang dariji | otot wilis ting karêncang | gêbyar-gêbyar pamulune | ngrungih gêrana araras | larapan cêndhani nyêla |[20] jangga lumunglunging gadhung | ndurèn sajuring pangrasan ||
7. imba njait netra lindri | mirib kang ibu tan slaya |
--- 1: 36 ---
nahên gênti winiraos | didalêm nata jru sawah | kang ginadhuhan putra | Amongsuta wastanipun | hyun sowan Kangjêng Pamasa ||
Diwasane Radèn Bondhankajawan kauningan Sang Prabu Brawijaya
8. ngunjukkên walaning dèsi | kang pantês konjuk sri nata | tinatur rêngga rakite | rêmbatan mawarna-warna | ki juru ciptèng driya | Dyan Bondhan aywa ngantya wruh | mangkatnya marang nagara ||
9. gya pasrangkara mring rabi | hèh Rumiyah[21] wruhanira | sun hyun mring praja ngladèkke | wala kagungan narendra | Dyan Bondhan singidêna | ngong budhal ja kongsi wêruh | manawa klayu mring praja ||
10. rubiyah tanggap ing kardi | Dyan Bondhan sigra binêkta | marang têgal kêbon-kêbon | ki juru atata-tata | mêmatut pirantinya | tandya bidhalan pêpikul | tumrapta tirahing praja ||
11. manjing tirahing praja di | warnanên nyai lan radyan | mantuk saking pagagane | tantara tumraptèng pra |[22] kagyat Rahadyan Bondhan | de kang bapa tan kadulu | radyan nyakra malbèng praja ||
12. ciptèng tyas arsa nututi | ring bapa marang nagara | enggal wisata ge-age | nyai sru pangampahira | ananging tanpa daya | sigra-sigra radyan bagus | tandya wus praptèng nagara ||
13. laju marang jroning puri | malbèng kori Brajanala | ing Danapradapa anjog | tumamèng gapura pura | prajurit tunggk lawang |[23] sajuga tan na kang wêruh | rèh rare mangangge desa ||
14. ri wusnya praptèng jro puri | Dyan Bondhan Kajawan lagya | jumujug malbèng jro gêdhong | pradangga Sêkardalima | bêtuwah Nata Budha | Bondhan Kajawan gya nabuh | nganggo karsanya priyangga ||
15. mawanti-wanti tinitir | narendra kagyat duk myarsa | dhawuh ring parêkan age | kinèn mriksa swarèng gangsa | sapa kang kumawawa | nabuh gangsa tanpa dhawuh | kaparak gya lumaksana ||
16. tumraptèng gêdhong wus panggih | lan rare kang nabuh gangsa | tannya hèh ta bocah kowe | nabuh gangsa ranmu sapa | lan ngêndi wismanira | sapa ingkang darbe sunu | de sadarpa cumanthaka ||
--- 1: 37 ---
17. nabuh gong tan dèn dhawuhi | rare arda datan tata | kang tinanya lon saure | nadyan ta ingsun nabuha | iki gamêlan ingwang | pêsthi ora na kang ngukum | lah duta age tutura ||
18. de kang nganakake mami | jênêng Kyai Juru Sawah | Bondhan Kajawan ran ingong | parêkan wangsul cangkelak | marsèng ngarsaning nata | munjuk tur uning sang prabu | kang nabuh gong Sêkardlima ||
19. rare priya arda nylinthis | amba priksa tanpa krama | sêmu dêksurambêk kaot | cumanthaka ngakên gangsa | darbèkipun priyangga | gyamba tanya namanipun | Jaka Bondhan namanira ||
20. anakipun Juru Sabin | antawis yuswa kalihwlas | tur bagus sangêt ndhugale | Jêng Pamasa angandika | Juru Sawah kang lagya | sowan ngunjukkên pisungsung | walan katur sri narendra ||
21. majua ingsun takoni | gya umarêk ngarsèng nata | sumungkêm kisma murdane | pasang karna yitnèng sabda | sang prabu lon ngandika | hèh juru apa anakmu | tut wuri malbèng jro pura ||
22. ki juru matur wotsari | adhuh Dewajining Jagad | botên umèstu sumaos | kawula tilar ring wisma | nata nabdèng parêkan | lah iridên bocah mbêrung | kang liningan lumaksana ||
23. tantara radyan wus kerid | munggwing ngarsaning narendra | jajar ki juru linggihe | cingak sagung-sagung laksma | mèksi sunaring cahya | Bondhan Kajawan satuhu | turas trahing Brawijaya ||
24. sadarpa ngungun ing galih | sri narendra duk umèksa | mring Radyan Bondhan warnane | titi waskithèng tyas pana | wanda wukiranira | tandya angandika arum | marang ki juru mangkana ||
25. hèh juru sutanta iki | ngong sidhêm jawal tur sugal | yèn panuju lawan kowe | sarujuk lan rabinira | ywa suda trêsnanira | ungsèkna nèng desa Tarub | kono ana trahing wirya ||
26. wruhanta ing Majapait | wus gingsir kang wahyu kobra | hyun rusak karaton kiye | tan liyan trah Majalêngka | sarta salin agama | herahèru ruhara gung | tur salin jaman Dupara ||
27. ana sarat kang nayuti | wus pandonira Dzat Mulya | mung istiyar wran wajibe | jaga tumêkaning jangka | atmanta kaki Bondhan | ngèngèrna Ki Agêng Tarub | darbyatma juga wanita ||
--- 1: 38 ---
28. trahing Suranggana swargi | dhaup kyagêng darbe suta | Dyah Nawangsih panêngrane | lagya 'umur sawlas warsa | jodhone atmajanta | yun murwani nrahkên ratu | wahyaning wahyu wibawa ||
29. dhawuhna timbalan mami | marang Ki Tarub ywa taha | mangkata sadina kiye | iki sun paringi tandha | kadga wak-awak waja | Mlêlangêndhaga ranipun | lan panakawan sajuga ||
30. Ki Sutiya ingkang nami | asli sudra punggung mudha | Juru sandika ature | Dyan Bondhan wus kadhawuhan | umèstu tan lênggana | budhal janma tri laju |[24] prapta madyèng wanapringga ||
31. tandya na durta pakarti | sujanma astha kasusra | mbegal wran katri sêdyane | radyan datan kêkilapan | mingis panarkèng cipta | janma dur mlaksanèng gapyuk | nanging cuwa tanpa daya ||
32. sirna subadining karti | dening Sang Bondhan Kajawan | nêm lumayu mati roro | kataman curiganira | nanging cacad kang kadga | kalêrês tikwaning pugut | sagabah mèh tan katara ||
33. dèn iling-ilingi titi | têtela radyan prêsapa | hèh satêrah-turun ingong | pêpèngêt aja pêpeka | nganggo kris awak waja | yèn katêmpuh dening mungsuh | ing pucuk pugut sakala ||
Kyai Agêng Tarub nampani Sang Narpatmaja Radèn Bondhankajawan ingêlih nama Radèn Lêmbupêtêng
34. tantra dangu anèng margi | lampahe tri sampun prapta | ing dhusun Tarub têtakon | têtela gya manjing wisma | Juru Sawah pranata | tataprajane tumuwuh | Kyagêng Tarub wus waskitha ||
35. marang tamu kang tumrapti | laju katangguh katara | mawa wangkawa pasêmon | wingda wahananing jangka | têtela trah sutama | nadyan rare wahyèng sêmu | kandhêgan nurbuwat praja ||
36. wusnya samya tur basuki | Juru Sawah paring priksa | ngêmban timbalaning katong | myang jangka jangkaning praja | kadadyaning wasana | samana Kya Agêng Tarub | wus kajaja sabdèng nata ||
--- 1: 39 ---
37. purwa madya amêkasi | ki agêng nuwun sandika | manjing ngêmbun sabdèng katong | sangêt suka sukur ing tyas | dènnya manuju samya | ki agêng pêthuk ing kalbu | mèksi citraning satriya ||
38. Kyagêng Tarub gya nimbali | putrèstri sampun tumrapta | nini sun jarwani kowe | wruha sudaranta priya | tunggal rama lan sira | ing nguni ibune murud | duk laire kakangira ||
39. tandya sun titipkên maring | Ki Juru Sawah punika | barêng wus antara gêdhe | adrêng takon ring sudarma | kagawa mrene iya | Lêmbupêtêng ingkang kasub | nini sira aywa taha ||
40. sang rêtna umatur inggih | sandika mèstu sudara | Ki Agêng Tarub angawe | mring ki juru kinèn mêrak | yun pinajar kang pêdhak | dènnya ngêmban dhawuh Prabu | Brawijaya Majalêngka ||
41. mangkana lingnya kiyai | hèh juru ingsun wus tampa | dhawuh dalêm sang akatong | pinaringan narpatmaja | kinèn manidhikara | karane sarujuk dhaup | lan putraningsun ni rara ||
42. kapindho ngong kinèn mardi | gunardikaning sutama | mênganing budi bijaksèng | susilarja parikrama | budi mbêk samahita | saanane desa Tarub | manira munjuk sandika ||
43. sêmbah sinuhun kapundhi | antuka barkah narendra | myang lêluhurnya sang katong | pêpudyèng Widha widada | dadi sabdaning dibya | saha sang narpatmajèku | sun lih jêjuluk mèn lalwa ||
44. Lêmbupêtêng kang wêwangi | lêmbu jarwane andaka | têgêse puniku banthèng | pêtêng maksih kasamaran | dènira pandoning Hyang | Juru Sawah maturnuwun | sandika pamit sakala ||
45. klilan lampahnya lêstari | prapta têtirahing praja | sigra lumêbèng kadhaton | Jru Sawah praptèng ing ngarsa | manêmbah tur prasaja | dera ngampil dhawuh prabu | purwana madya wusana ||
46. langkung suka sri bupati | Juru Sawah winisrama | pradana mas sapantêse | kalilan mantuk ing wisma | mundur laksitèng marga | praptèng wisma sung pitutur | lampahnya putra sri nata ||
--- 1: 40 ---
8. Sinom
Kêkadangane Radèn Lêmbupêtêng karo Rêtna Nawangsih
1. gya gantya kang winursita | nênggih Ni Rara Nawangsih | atut runtut akêkadang | lan Lêmbupêtêng putra ji | tan wontên mantra kadi | sudara agêng katêmu | sayuta nora nyipta | runtung-runtung sabên ari | amêng-amêng dhatêng têgal pakêbonan ||
2. nanging adining kusuma | Lêmbupêtêng trang mangèsthi | rèh wus yuswa rolas warsa | tan samar karsèng narpati | hyun kagarwakkên maring | Sang Dyah Nawangsih puniku | jamak titahing krama | marma sang pêkik angudi | rèhnya wus trang solahbawaning tênaga ||
3. dupi sawatara lama | kyagêng babad ring wanadri | karya cithaking pagagan | prênah sakiduling dèsi | kapara parêk kali | tandya tinanêman sampun | mawarna palawija | pari tataning wran tani | wusnya dadya kyagêng srah ring Narpatmaja ||
4. supadya nunggoni gaga | ngiras tarak-brantèng kapti | radyan amituhu karsa | têngga nèng pagagan nganthi | Ki Sutiya kang abdi | wusnya saantara dangu | pitung bêngi sapta dina |[25] sang narpatmaja tan bukti | Ki Sutiya krasa lêsah jiwangganya ||
5. sigra mantuk marang wisma | matur mring Rara Nawangsih | anggèr kula suka warta | raka paduka watawis | ngraos luwe sapta ri | datan bukti datan nginum | ngarsa-arsa kintunan | paduka tan ngintun ngirim | Kyagêng Tarub myarsa ature Sutiya ||
6. gya ngandika mring kang putra | hèh sira nini Nawangsih | prite[26] kang dadi karsanta | sira tan ngirim mring gagi | sudaranta kêlantih | dene tan ngirim sadulur | lah dèn age ngrakita | sang dyah gya mangrakit bukti | tata-tata mêmatut miranti boga ||
7. wus rampung gya lumaksana | pagagan panggya raka wis | lunggyèng bale gubug ngandhap | sang dyah lênggahnya sumandhing | gya sinèlèhkên cêthing | jangan bobor wadhah tuwung | tempe lethok sambêlnya | lalab cambah lan tya kêndhi | pasrangkara sang rêtna kakang dhahara ||
--- 1: 41 ---
8. kula watawis klaipan | tan wlas sudara mbut kardi | dene ngantya sapta dina | mugi aksamanên mami | ywa gêrah kang panggalih | milamba maksih balilu | tan wrin duga prayoga | puluh-puluh wis bêjaning | yèn si kakang kudu ngêlih pitung dina ||
9. radyan lon pangandikanya | wis tan dadi ngapa yayi | jêr iki wus ingsun sêdya | yèn nora sira kang ngirim | pilaur nora bukti | nadyan ta têkèng sataun | Rara Nawangsih nabda | aèng sabdanira kuwi | nadyan ngono tur aku masa tegaa ||
10. manawa dinukan rama | yèn nora ngirim sirèki | radyan amanthuk tarima | payo dhar lan sira yayi | kêmbulan ajang siji | dyah tanpa taha miturut | dupi samadyèng dhahar | rahadyan grêgêtên mèksi | gya dèn urut Dyah Nawangsih ingkang asta ||
11. kipat-kipat kêpêl nyiprat | ndhodhok ngungkurkên sang pêkik | oncat sing panggènanira | mutung jangga tyasmu runtik | arda tyas merang ning wrin | wantu dèrèng wancinipun | kirang sawarsa êngkas | radèn mahyakkên pangliring | ngarah-arah lilihnya kusuma rara ||
12. dèn imur lir badubrangta[27] | pait kilang wimbaning ngling | sabdanya hèh yayi aja | aywa duka sira yayi | ngong sadulurmu yêkti | sampun klèntu pamanggihmu | aywa sok rêmên gila | sudara wrêda arja mrih | nora pisan nyirnakkên têntrêming kênya ||
13. Nawangsih sakala mudhar | musna gêmpaling prihatin | Dyan Bondhan nutugkên jarwa | payo yayi dhahar malih | sarêngan dadya siji | tan wus ing sadulur sêpuh | bukti ingsun tan arsa | yèn yayi datan nyarêngi | pakaulan sudara lama tan panggya ||
14. sang rêtna gya jajar lênggah | mèsêm ring raka sumandhing | tumulya bukti karweka | Sang Parta saya gung ngudi | grêgêt-grêgêtên ati | watara dangu Sang Kusnun | asta mangêpêl boga | tinutulakên ing pipi | kagyat ing tyas sang rêtna mundur plarasan ||
15. grundêlan anguman-uman | dene jêbul nyulayani | sun turut angajak dhahar | sêmbranarda wani-wani | sêga nggo nutul pipi | kaya ta wong mêndêm apyun | grèmèngan suraweyan | layak ta tan gêlêm bukti | sabda mau yèn aku nora ngirima ||
--- 1: 42 ---
16. sawarsa lawase tan dhar | dene jêbul darbe karsi | tindak kang datan prayoga | nyêkêl tangan dèn uruti | ngajak dhar jang di siji | bêtèke ne arêp antuk | lantaran nyêkêl tangan | saking pintêre wong iki | bokmanawa ajrih dinukan jêng rama ||
17. pangglêmbuke pakaulan | lama tan panggya sudarmi (sudari) | ujare sadulur tuwa | linyok dene tan tan yukti | kêlantur arda silib | layak yèn micara kudu | ririh ngajak bisikan | dudu wadi dèn nggo wadi | mung bisaa ngaras pipi kang sinêdya ||
18. he e priye awak ingwang | de ana tindak tak yukti | sêngadi sadulur tuwa | dene pêksa ambêk silib | ujare satriya di | ngliring netyane wèh sêmu | patrapnya ngajak sobat | kèjêp-kèjêpe ndharindhil | sabên dina karya kagyat kêpyuring tyas ||
19. enggal-enggal wisatanya | kondur ing wisma glis prapti | sarya marawahyèng waspa | gumêtêr swanita mijil | nèng ngarsaning sudarmi | tan paturan sênggruk-sênggruk | kyagêng kagyat ing nala | dènnya wrin atmaja nangis | nging jêng kyai sasmitane putra priksa ||
20. ngandika nini na apa | têka-têka banjur nangis | matur sarwi mêgap-mêgap | karananira luh mijil | ramamba mbotên ndugi | satriya kang têngga gubug | wau kula sung boga | nèng panti sarêng abukti | pipi kula dinumuk kêpêlan sêga ||
21. ngurut-urut tangan kula | solahnya kinardi-kardi | kèjêping netra tan kêndhat | rama kula dèrèng manggih | wran nggêndhak mring sudarmi (sudari) | midêra jagad tan mangguh | agama Cina Landa | Budha Islam nggih dèrèng wrin | botên apti kula ingakên sudara ||
22. karya rusaking bawana | kyagêng manabda rum manis | hèh jiwatmèngsun ni rara | aywa mangkono sirèki | ya sadulurmu yêkti | têmbe dadi gêntiningsun | duparèng tyas yun karya | silib panggawe tan yukti | wataramba sing kangêning mring sriranta ||
23. iba pisahe wit jabang | kongsi umur rolas warsi | anèng Majapait lola | tan darbe sadulur èstri | marma barêng kapanggih |
--- 1: 43 ---
marang sira lir kêkaul | kudu mbopong mangêmban | rèh kita nggèr wus mèh akhir | nora kangkat marma mung ngaras kewala ||
24. mangkana caraning kadang | rèhning maksih padha cilik | nadyan diwasa tandya pa | jêr durung ana wêwarti | sadulur nyidra rêsmi | mila sirarda ywa lumuh | nadyan pinotha-potha | wus wajib sadulur tunggil | Dyah Nawangsih sakala lêjar tyasira ||
25. warnanên kang têngga gaga | datan sah nandhang prihatin | rumasa antuk dêduka | dera nggêgodha sang putri | tan kalêksanan nganti | mundur plarasan rawat luh | tartamtu praptèng wisma | wêwarta rama jêng kyai | dene ingsun anggege masaning karya ||
26. wusnya antuk kalih dina | sang narpaputra tan mulih | dyah rara tan ngintun boga | kyagêng panyakraning galih | bocah iki yèn isin | sun susule marang gubug | kyai agêng gya tindak | Ki Sutiya ingkang ngiring | ciptèng driya kyagêng narpatma kondura ||
27. arsa kinèn ngela-ela | mring Dyah Ni Rara Nawangsih | supadya lilih ing driya | dyah rara lan narpasiwi | dhasar ing wisma sêpi | yèn arsa kasukan nutug | kyagêng laksitanira | praptèng pagagan umanjing | gubug panggya sang narpa lênggah anggana ||
28. hèh anggèr satriya tama | trahing Witaradya kaki | lah age sira kondura | rinta rum-rumên mring lilih | pulih tyasnya kang ajrih | supadya manut miturut | kita trah Daniswara | rêmbêsing srêngkara murti | tamtu datan kewran priyêmbadèng kênya ||
29. radyan jro driya kumêsar | wasana suka lir manggih | gunung mas tanpa upama | dyan nêmbah pamit gya mulih | suka sukur ring galih | tantra dangu praptèng dhusun | manjing wisma gya lênggah | nuju Sang Rêtna Nawangsih | lagya ngarang puspa rinêka gêrdara ||
30. Sang Parta marêk ing ngarsa | andhodhok ngiling-ilingi | dyah mingêr mengo sakala | kang sêkar cinuwil-cuwil | rinêbut mring sang pêkik | tan kenging nuli kinandhut | nora jaman mas mirah | ariku têka ngladaki | dyah tumungkul sarwi nguthik-uthik kisma ||
--- 1: 44 ---
31. Dyan Lêmbupêtêng ngrêrêpa | mring rinta Nawangsukèngsi | de yayi racutên poma | derarsa duka ring mami | yèn tan sirna samangkin | kita yun mring Majalangu | kang sun ngèngèri sira | têmah andika tan sudi | e bok uwis nora dèn aku sudara ||
32. layak sun wong nistha papa | nèng kene sira tukari | kadang tuwa nora pakra | pantês pinidosèng lathi | puluh-puluh wus pêsthi | adhiku tega sadulur | sang dyah mèsêm sru mojar | sapa wonge kang tan sudi | punapaa paduka rêmên sêmbrana ||
33. wingi duk wontên pagagan | sêmbrana ndika tan yukti | ngurut-urut tangan kula | sêga tinutulkên pipi | karya kagyating ati | sapriki pan dèrèng mantun | têksih trataban kula | pipi njarême kêpati | sapa wonge kang gêlêm ngaku sudara ||
34. gêguyon datanpa krama | bok inggih dipun mantuni | sayêkti kula nut karsa | jêr sudaramba sayêkti | wangsul yèn ndika mêksih | sêmbrana kula tan ayun | sumambung sang narpatma | dhuh yayi wis tak marèni | sun wus kapok sira duka tanpa taha ||
35. dupi ing alama-lama | ki agêng tan mulih-mulih | nèng gubug têngga pagagan | klantur tan antara lami | sang dyah lawan sang pêkik | runtut wus yayah sadulur | Nawangsih dèrèng wikan | yèn punika sang sutaji | amagangi ring dyah dadya jatukrama ||
36. samana putra narendra | Sang Sukèngsi sampun pulih | sru trêsna nganggêp sudara | runtung-runtung kusuma di | ring kêbon marang bèji | mring pijana ngalap mênur | Lêmbupêtêng sadarpa | mangunggut-unggut ing galih | gêtêm-gêtêm grêgêtên gatining cipta ||
37. sang dyah lagya ngayuh padma | kang asta dipun cêpêngi | kagyat muntir palintiran | sweda dènira sang pêkik | ambal-ambalan kaping | sang dyah ndhodhok ndhoprok sluku | rêtna binopong sigra | kinuswa wastraning Ratih | dhuh pujanku kang yayah pratima rêtna ||
38. binopong kondur sakala | wadana liniling-liling | dèn aras sarwi ngandika | kadangku ing dunya akhir | tampanana sih mami | kang lathi cinucup-cucup | cinêcêp sang tanaya | sang dyah sarosa mêrbudi | praptèng madya ing natar sinèlèh kisma ||
--- 1: 45 ---
39. sang rara kiswanya wudhar | mawur argulo mêlathi | pinjung malorot lumajar | sosot krawuse ndrêwili | ngèksi-èksi prajangji | jangjiku kowe wus saguh | mbirat budi sêmbrana | parikêna ambêk krami | paranbaya mangke nyidrani prasêtya ||
40. tuhu satriya duskarta | murang kramaning sutaji | angêblak balaka suta | tanpa tèdhèng aling-aling | caluthak ngglathak nylinthis | mring wèstri ngruda kêlangkung | baya wis nguntal dhendhang | warangan miwah murpini | kalung tampar nèng madya mandera arda ||
41. tan ngeman trahing ngawirya | tur suwarnanira pêkik | darbe tindak kang mangkana | lah ngêndi ana caraning | lathi didu dha lathi | irung tarung padha irung | ah iku satus mokal | cara-caraning pribadi | jare kadang têkèng êndon lok-olokan ||
42. pangrêngkuhe luwih nistha | arda mangrurah ring mami | yèn dhasar kadang sanyata | tan darbe tindak tan yukti | nekad mangaras pipi | lwih bêcik ingsun umatur | wisata gêgancangan | ring pagagan tawan tangis | praptèng gubug nungkêmi padaning rama ||
9. Mêgatruh
Tata-tata pamiwahane Rêtna Nawangsih dhaup karo Radèn Lêmbupêtêng miturut caraning widadari kasuwargan
1. truh ing sabda jêng kyai ngandika arum | paranbaya sira nangis | sang dyah matur têrang tarus | tan muwuhi tan ngêlongi | purwa madya wusana lon ||
2. sigra Kyagêng Tarub angandika arum | lah wêruhanira nini | satriya kang rêmên ngganggu | punika atmèng narpati | ing Majapait sang katong ||
3. anèng kene wus lami magang maring sun | tan ketang wibawèng nagri | caraning desa miturut | mituhu sakèh pakarti | magangi sira putrèngong ||
4. sèwu bagya suka sukur ring Hyang Agung | de sira kinarsèng Gusti | sinuhun ing Majalangu | mèt tanaya sira nini | antuk bagya tur kinaot ||
--- 1: 46 ---
5. tur wus klêbu ing jangka wirayatipun | sira benjang asêsiwi | murwani mbawani agung | wahyaning wahyu linuwih | têmbe nrahkên para katong ||
6. ing rat Jawa bawana bakal kinêlun | trah-tumêrah datanpa nis | mung kasêlan catur Mulku | mila ywa pêpeka nini | wus masa sira mong tuwoh ||
7. rakamu dyan wus yuswa wolulas taun | sira dasa rasa warsi | paran karsanta putrèngsun | sang dyah tumungkul nglus wèni | mrêtandhani yèn sang sinom ||
8. wus darbyemut jatukramaning tumuwuh | wanudya jêjodhon laki | sang rêtna tan darbe atur | tumungkul anurat siti | kyagêng waspadèng pasêmon ||
9. têtela trang klakuwane wanita yu | wanudya nêdhêng birai | jêng kyai sigra dhêdhawuh | mring Sutiya kinèn mulih | kyagêng kondur lan sang sinom ||
10. tantra dangu wisatanya sampun rawuh | lunggyèng langgar gya nimbali | Dyan Lêmbupêtêng cumundhuk | liningan sabda rum manis | hèh radèn kita sung wêroh ||
11. nguni ingsun tampi sabdaning sinuhun | kang diêmban Juru Sabin | amaringkên sang abagus | karsendra mrih sun mèt siwi | anjangkah jangkaning kraton ||
12. kang wus kasbut wirayate jagad kêmput | si Parta andika benjing | nrahkên panjênêngan ratu | mbawani ing tanah Jawi | mila ing mangke karsèngong ||
13. sira yogya nambut titahing tumuwuh | ramanta jêng si bupati | Nawangsih pinundhut jatu- | krama arinta pribadi | sarat mardawèng lêlakon ||
14. narpatmaja nêmbah matur nuwun-nuwun | mèstu miturut sakapti | èsthining tyas sebak wahyu | nubuwat pandoning Widhi | antuk kawidadèng lakon ||
15. kyagêng gupuh nimbali pra wrêda ngriku | manca prapat sampun tampi | ngêningkên satuwan dhaup | radyan lawan sang sudèwi | panggih arinira têmon ||
--- 1: 47 ---
16. myang anggusthi wahananira katêmu | cawangan panggya basuki | samana Ki Agêng Tarub | wiwit tata-tata mranti | miranti kartining kewoh ||
17. dupi wanci ki agêng ratri kêkutug | merang wulung mênyan putih | kos mêrdu gandanya arum | sumundhul rawismara di | Dyah Nawangwulan sumêdhot ||
18. kad gandaning mênyan lawan mêrang wulung | nyakrèng tyas ana karya di | Dyah Nawangwulan gya tumrun | mring marcapada yun mèksi | putrèstri pan sarwi takon ||
19. cumalorot lir cancala jlêg gya rawuh | jumujug ing langgar panggih | kyagêng lagya gunêm rêmbug | kagyat myat rayi ngurmati | wus samyandum karahayon ||
20. Nawangwulan matur krana prêlunipun | mbêsêm dupa mênyan putih | srana mêrang kêtan wulung | kagyat ing tyas praptèng ngriki | kyagêng angandika alon ||
21. ana karya wigati marmaba[28] kutug | wruhanta nini Nawangsih | yayi wus watarèng mangun | sun tampa sabdèng narpati | ing Wilatikta sang katong ||
22. maringakên narpatmaja juga jalu | Bondhan Kajawan wêwangi | kinèn rumagang maring sun | putranta Rara Nawangsih | kang pinrih karsaning katong ||
23. pinèt putra dhaup lan sang narpasunu | natèng nyasmitani ngakhir | nurunkên para ratwagung | pramudyaning tanah Jawi | kita sumangga rumojong ||
24. tan luwih mung aturku sandika nuwun | rèhning wêktu iki yayi | wayah birai sutamu | wus nêdhêng manuksmèng krami | kakung putri yuswa cocog ||
25. sun ngupaya dina kang yogya katêmu | panggih pangantèn kêkalih | ing tanggal slikur Ramlammu[29] | ku purwane sira yayi | sun undang marang ngarsèngong ||
26. Sang Dyah Nawangwulan matur nuwun-nuwun | kula mudyèstutèng Widhi | dadia widadanipun | angrèh trah-tumêrah wingking | jamak urip tamèng jodho ||
--- 1: 48 ---
27. nanging wontên cipta kula kang panuju | para wrêda lan kiyai | rèhning Nawangsih puniku | wor turasing surabsari | kêdah mèstu caraningong ||
28. kang wus tamtu dhawuhnya Kang Among Tuwuh | caraning cara surabti | kaswargan warata mlaku | ing sarat manrut kang pêsthi | ing têmbe dadya pangilon ||
29. ngangge pranti mbubak-kawak[30] warninipun | bêras kawak kacang lami | dandang kèncèng kêndhil gênuk | enthong munthu irus ilir | sarta pirantining wadon ||
30. sokur mawi sênik tampah tebok alu | minangka gêgawan saking | pangantèn kakung yun katur | kasrah ing pangantèn putri | lamun kaendran mangkono ||
31. yèn kapanggya dina yun ingkang katamtu | kirang ing sapasar mawi | tarub blarak mubêng dhatu | kapalisir janur kuning | tugur para wrêda anom ||
32. amêmule èsthi widada rinipun | ngawruhi para naluri | kang wus nèng kahyang dèn ujud | de lamun kurang saratri | samya dèn lèki ywa pêdhot ||
33. widadara widadari surabsantun | samya amidadarèni | nirnya mêmuja kang ayu | wusana kalih kajagi | barang pakartining kewoh ||
34. botên kenging nendra ing sadalunipun | dupi praptèngira sa-ri | pangantèn kalih kalulur | sêsuci caraning swargi | nulya busana mirantos ||
10. Asmaradana
1. turida dyah matur malih | bab caraning kadewatan | kyagêng paduka waspaos | lêlampah pangantèn swarga | Jawi tan yogya tinggal | punika nalurinipun | kang kangge têrah-tumêrah ||
2. kajawi punika kyai | ing dintên tarub katata | kêdah sumaji sajène | jroning pasarean têngah | kêdah kapajang-pajang | cêpaka sadya winangun | têtuwuhan kêmbang-kêmbang ||
3. panjuta tan kenging mati | kutug dupa yayah nglanggar | de pakobongan wastane | lah punika têmbung salah | mênggah wêtahing basa | pangobongan wastanipun | lirnya pambêsêming dupa ||
--- 1: 49 ---
4. kinarya pamlêngan budi | jro mangobong yayah yoga | lan malih lamun pangantèn | wus bêndra yayah sarasa | kêdah kakung wanodya | kramas suci banyu pitu | kacampur puspa udwana ||
5. Kyagêng Tarub ngandika ris | ring Sang Dyah Nuksmèng Dewata | hèh yayi yèn ingsun supe | akèh têmên princènira | sapa kang wignya tampa | kalamun panujyèng kalbu | lah sira kang tata-tata ||
6. nata piranti rumanti | têtawuran dèn prayitna | ingsun masaborong kowe | warnanên kusuma rara | kalawan narpatmaja | Lêmbupêtêng malbèng tajug | yun panggya lan ibunira ||
7. Dyah Nawangsih kang rumiyin | manguswa ibu dyah rara | sang dyah sru mahya waspane | Radyan Lêmbupêtêng sigra | gantya mangaraspada | karweka sadaya mundur | kyagêng malih angandika ||
8. hèh yayi prakara iki | wus parêk karyaning masa | kang bakal sun mulyakake | bawahanira wiwaha | mring pangantèn atmanta | tata-tataa mêmatut | tibane dina bujana ||
9. yayi sira aja mulih | Nawangwulan nambung sabda | kula botên sagêt rèrèn | kajawi benjang kewala | malêm ari widada | kula sakanca arawuh | mêmudyèsti mring Dewata ||
10. bubar nggèning putra putri | pangantèn dwi sarta amba | maringi panganggo sae | rukma di tinatur rêngga | tirah pinatik rêtna | katamtokna kyai ulun | tandya pamit lumaksana ||
11. nèng natar mancal pratiwi | ngayuh dirgantara musna | warnanên rêmbug dadine | kyagêng wusnya dhawuh wrata | ing prapat manca lima | myang kang têbih-têbih ngriku | dera hyun arsa wiwaha ||
12. samana kathah kang prapti | samya ngaturkên pasumbang | bêkakas barang myang prantos | bêras kayu ayam tigan | rajakaya maesa | kathah tan kenging kagunggung | gunging wran desa kèh trêsna ||
13. dupyantara praptèng wanci | wus parêk ing nawasana | priyèstri kang prapta ewon | mbêkta pring janur balarak | kepang kajang sumêkta | tandya kapasang kang tarub | miturut caraning swarga ||
--- 1: 50 ---
14. sêsajèn sumaji-saji | kobongan rinêngga-rêngga | budyana kêmbang mayange | têtuwuhan warna-warna | mêmule Dewa yitna | rampung wikaraning tarub | samana praptaning dina ||
15. malêm widada arèni | dalu para suranggana | sing swarga praptèng pakobong | miwah Dèwi Nawangwulan | ganda kasturi ngambar | sumêbar minging mamrêdu | kagyat pra tamu sadaya ||
16. ring Hyang Jawata Linuwih | jinurung angga tri angga | kasukarjwaning pangantèn | sadalu tan ana nendra | enjang kusuma rara | binêktèng narmada slulup | sêsuci lir surabsara ||
17. wusnya mantuk gya dèn iring | surab wida rasamala | linulur-lulur anggane | wusnya nulya binusanan | raja kaputrèn rukma | dene ta pangantèn kakung | nèng langgar pinaripurna ||
18. tan siwah dera miranti | pirantine lulur ganda | winida rasamalane | wus ngrasuk cara wasana | pangantèning narendra | dhasar narpatmaja bagus | pantês nuksmèng Kamajaya ||
19. Ni Rara Yu Nuksmèng Ratih | pangantèn dwi yèn cinandra | kurang krêtas luwih elok | gancaring crita samana | wakci[31] suruping arka | pradangga munyarda arum | ladrang pangantèn lagunya ||
20. tandya pangantèn rinakit | yun panggih caraning Dewa | kakung putri wus kagandhèng | binayang-bayang pra wrêda | umahya saking langgar | malbèng wisma mrih kêtêmu | gathuk nèng madyèng wiwara ||
21. têmpuking netra kêkalih | kadya thathit lan cancala | nèng madya dwara dwi rèrèn | sami balangan panjana | kaping tri priya mangsah | dyah nucèni kakungipun | sigra akêkanthèn asta ||
22. lunggyèng tilampatra sidi | nèng ngajênging pangobongan | widadari ngobong-obong | dupa rasamala tantra | mindrawa rum muktyara | kèh wran wruh samya kapencut | kathah lamun winuwusa ||
23. pangantèn malbèng jinêm-mrik | tan kacatur solahira | sang kalih nêdhêng masane | wus samya kadugèng karsa | enjing para Jawata | sami ngangsu banyu pitu | lan mamèt kuswa ngudwana ||
24. sawuse sajèn sumaji | karweka samya umahya | umanjing patirtan age | kêpung kapang suranggana | gya sinuci ing tirta | tan adangu sampun rampung | dènnya mikara tanaya ||
--- 1: 51 ---
25. samya lênggah pra surabti | biyantu ing karsanira | yun mantuk mring kahyangane | warnanên Dyah Nawangwulan | ngaturi ingkang raka | Kyagêng Tarub lênggah sampun | Nawangwulan alon turnya ||
26. jêng kyai kula mit mulih | masaborong putra tuwan | ing mangke wus darbe jodho | ingkang sagêd momong karsa | ywa na juga rubeda | Kyagêng Tarub lon sumambung | sabda rèh manuhararda ||
27. priyêmbada ngasih-asih | aruming sidi wacana | hèh yayi lamun panujyèng | karsanta bok aja sira | kondur marang kahyangan | bêcik padha momong mantu | sira ingsun padha tuwa ||
28. lah kang wis iya bok uwis | biratên swadanta aja | kêlantur-lantur lêpat ngong | mupusa sira karsèng Dzat | pandoning Sukmantaya | padha nglanturna kang maklum | ywa mangeling-eling ala ||
29. wran kasiku mring Hyang Widhi | yèn tobat sadurung laya | têrtamtu antuk aksamèng | balik minta aksamanta | pagene tanpa marma | apa kranane riningsun | Nawangwulan pasrangkara ||
30. inggih yèn manusa kenging | wangsul para suranggana | luput pisan salawase | mila kula datan arsa | manggèn nèng marcapada | kêrêp luwe kêrêp tuwuk | suka bungah duka cipta ||
31. marma sayuta tan apti | gêtunku tanpa upama | saking kabutuh ing kowe | ing nguni mung mèstu karsa | mring wran kang asung boga | Ki Agêng kantuna lungguh | pra surabti ngayuh kasa ||
32. sakêdhap wus tan kaèksi | warnanên kang pêpasihan | Lêmbupêtêng sang lir sinom | rumakêt runtut têtela | wong Tarub akèh prapta | tur pranata cara dhusun | nahên gênti kawuwusa ||
Asal-usule Radèn Patah lan Radèn Timbal
33. wontên trahing narapati | narendra ing Wilatikta | jalu Pêndhawa namane | Arya Damar tyas sumarta | kawisudha dipatya | pangwasa satêngah Mulku | nèng Plembang tanah Sumatra ||
34. ing ngriku wus nyakrawati | bahudhêndha rèh midana | dina lumintu danane | ucapên Sang Brawijaya | darbe pêpara rara | dêdêg sêdhêng bayu tulus | putri saking nagri Cina ||
--- 1: 52 ---
35. wus kagêm sinaryyan dadi | pantarantuk limang candra | nanging candhala watêke | brangasan tanpangon masa | milarda antuk duka | dènira ingkang sinuhun | winêdalakên sakala ||
36. sang dyah kapambêng garbini | têtela hèrnya sang nata | karsane nata samangke | putri Cina ingkang wawrat | pinaringkên mring Plembang | Dipati Arya Damar wus | lêpas tindaking sulaksma ||
37. nanging dhawuhing narpati | yèn durung mahya kunthara | sang arya tan kalilan wor | kang kadya tataning krama | pêpacuh sangêt nata | praptèng Plembang tampi sampun | dipati mituhu karsa ||
38. nyandikani tur nyanggêmi | sadarpa panyêgahing tyas | wusnya praptèng wanci miyos | umahya kunthara priya | sinung ran Radèn Patah | lami-lami asêsunu | kalawan sang adipatya ||
39. babar jalu warna pêkik | tan siwah lan Radèn Patah | Radèn Timbul pêparabe | wus trang putrane dipatya | samana lama-lama | tanaya karwa tunuduh | mring prataksirèng utama ||
40. mingising cipta ing budi | kadibyan myang kanuragan | srat Jawa 'Arab bijaksèng | samana wus kawistara | samya gêng putra karwa | sang adipati darbyemut | kamagangakên mring praja ||
1 | Ngayugyakarta. (kembali) |
2 | salin. (kembali) |
3 | elinga. (kembali) |
4 | napsu. (kembali) |
5 | drasêng. (kembali) |
6 | anujwari. (kembali) |
7 | Baca: Bètu'llah (dan di tempat lain). (kembali) |
8 | tirtanya. (kembali) |
9 | karsaning. (kembali) |
10 | bingung. (kembali) |
11 | tampa. (kembali) |
12 | Kurang satu suku kata: sang panêmbahan nggraita. (kembali) |
13 | kaywan. (kembali) |
14 | widadara. (kembali) |
15 | lagyeca. (kembali) |
16 | Biasanya guru lagu e: juga karya nutfah mahya kalèh. (kembali) |
17 | Kurang satu suku kata: sacakraning jiwangga. (kembali) |
18 | Lebih satu suku kata: sêkar Orawilalita. (kembali) |
19 | umèksi. (kembali) |
20 | Lebih satu suku kata: bathuk cêndhani nyela. (kembali) |
21 | Rubiyah. (kembali) |
22 | Kurang satu suku kata: tantara tumraptèng praja. (kembali) |
23 | Kurang satu suku kata: prajurit tunggak lawang. (kembali) |
24 | Kurang satu suku kata: budhaling janma tri laju. (kembali) |
25 | Lebih satu suku kata: tung bêngi sapta dina. (kembali) |
26 | priye. (kembali) |
27 | madubrangta. (kembali) |
28 | marmamba. (kembali) |
29 | Ramlannu. (kembali) |
30 | mbubak-kawah. (kembali) |
31 | wanci. (kembali) |