Sajarah Jati, Tanaya, 1975, #296 (Bagian 2, Pupuh: 37–49)

1.	Sajarah Jati, Tanaya, 1975, #296 (Bagian 1, Pupuh: 01–10). Kategori: Arsip dan Sejarah > Umum.
2.	Sajarah Jati, Tanaya, 1975, #296 (Bagian 1, Pupuh: 11–22). Kategori: Arsip dan Sejarah > Umum.
3.	Sajarah Jati, Tanaya, 1975, #296 (Bagian 2, Pupuh: 22–36). Kategori: Arsip dan Sejarah > Umum.
4.	Sajarah Jati, Tanaya, 1975, #296 (Bagian 2, Pupuh: 37–49). Kategori: Arsip dan Sejarah > Umum.
5.	Sajarah Jati, Tanaya, 1975, #296 (Bagian 3, Pupuh: 50–59). Kategori: Arsip dan Sejarah > Umum.
6.	Sajarah Jati, Tanaya, 1975, #296 (Bagian 3, Pupuh: 60–74). Kategori: Arsip dan Sejarah > Umum.

Citra

Terakhir diubah: 11-02-2022

Pencarian Teks

Lingkup pencarian: teks dan catatan-kakinya. Teks pencarian: 2-24 karakter. Filter pencarian: huruf besar/kecil, diakritik serta pungtuasi diabaikan; karakter [?] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau satu huruf sembarang; simbol wildcard [*] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau sejumlah karakter termasuk spasi; mengakomodasi variasi ejaan, antara lain [dj : j, tj : c, j : y, oe : u, d : dh, t : th].

37. Dhandhanggula

1. arum manis nata malbèng puri | Jaka Sura kinanthyasta kiwa | manjing ing dalêm kadhaton | de patih pra tumênggung | pra punggawa ingkang sumiwi | wus samya kinèn bubar | sowang-sowang mantuk | rêrasaning pra kuswala | arda ngungun rare umur sapta warsi | waskithèng pramabasa ||

2. cara kraton myang sasami-sami | ngoko madya krama kawi tana | tarêcêp trampil kêcape | tangguh netya tar murud | boya wangwang

--- 2: 58 ---

nora smu jêrih | ririh tanduk pangarah | cukup praptèng wuwus | tan mantra yèn adoh praja | solah tingkah tênagane nggèndhèng asih | lah iya rare apa ||

3. ingsun duga kasrupan dewa di | sèwu mokal lamun sabarèsa | nora mangkono silane | kasor wran wrêda jambul | nêmbah nganggo pada patitis | pandêngan mamèt prana | tumungkul mèt sêndhu | sêndhone lawan narendra | wus têtela rare cêcalon bupati | narik drajad kamulyan ||

4. luwih manèh kadibyaning budi | wignya muji samadining puja | karya pusakaning katong | kang mahya saking êmbuh | kêris Jangkung Amangkubumi | kelokaning jawata | rare bisa nyakup | samput sakarsa narendra | tanpa pola suprandene bisa dadi | karti srana wasesa ||

5. kawarnaa kangjêng sri bupati | wus prapta ing purantara panggya | marang kusumaning wadon | dyah pramèswari munjuk | lah sinuhun sintên puniki | rare jêng padukasta | sri ngandika hèh wruh | anta yayi iki bocah | atmajane Si Supa Sujana Tubin | kang wignya karya kadga ||

6. kang patutan putrining Dipati | Siyunglaut raja ing Blambangan | mrene ngupa sudarmane | pribadi tanpa batur | nèng sor wringin yayah malar sih | arane Jaka Sura | umur pitung taun | wasesa guna widagda | mhrahut[1] karya curiga srana praja di | lêstarining widada ||

7. kadga dhapur Jangkung Mangkubumi | kadidene wirayating dewa | kang wus mashur jagad kabèh | sabên pra siswa ngrungu | swarèng antariksa dumêling | gya sun nêgês karsèng Hyang | sigra tumrun sung wruh | ing benjang ana kunthara | wasta Jaka Sura tumrapta pribadi | jangkaning Hyang Tritaya ||

8. katêmahan mau sun dhawuhi | karya kêris mahya nèng dupara | gya dadi iki warnane | karti guna srana yu | trah-tumêrah turun ngong benjing | ambawani bawana | mêngku prajarja gung | artinya dhapur Mangkurat | hèh bok ratu mulane rare puniki | dimèn nèng purantara ||

--- 2: 59 ---

9. nata nabda Ki Sura sinung ngling | aja mulih marang kuthanira | tampaa sih ingsun têmbe | tan cidra ratu agung | tinikêlan pradana rukmi | myang wiryaning wibawa | mbawahkên ing wadu | mangku kitha wijikara | Jaka Sura sandika amèstutining | sumarah ing jiwamba ||

10. dewajining sèswantara murti | misudhèng sih pra janma awiryan | pun dasih tansah cumadhong | arda gung kumacèlu | luluh labda dadya pratiwi | ing rèh prabuning jagad | darmyastutyèng dhawuh | nuwun-nuwun sih pramada | nistha papa kagunturan ing sabda ji | ajining Witaradya ||

11. sagêd mahya saking dama pingging | antuk bagya kang tanpa wasana | klunturan ing pradanane | lir supêna ngêlindur | kataman ing kawiryan aji | jawata ngejawantah | nrambahi sakojur | jiwamba mangun bawarja | botên ngintên saglêpung pinra sakêthi | yèn dadya abdi nata ||

12. sasat imbal sabda lan Hyang Êning | suka sukur sinihan bawana | ratu pramodaning rate | wiyaring jamuna gung | kaupami yayah suwargi | ing jaman tejamaya | sênêng rèh lumulut | têbih saking pancabaya | jiwa tambah narawang pakaryèng sandi | gunardikèng pamardya ||

13. samana jêng ratu Dwarawati | sadarpa sih ring Dyan Jaka Sura | tan ana trêpsilèng kraton | cakêp sarta wèh sêmu | titi tata dugi prayogi | sayogyaning suwita | lir giyotèng laut | mobah sumarah angarah | mênêng antêng têtêp rèhnya apatitis | lir baskara aryyana ||

Êmpu Pandhe Ki Jaka Sura akhire kasêbut Adipati Surèngrana ing Jênu

14. tan kawarna samana wus lami | Jaka Sura nèng dalêm mundraka | wus sirna pasmoning rare | samana sang aprabu | angyaktèni dwisthaning galih | Sura masa swasana | jêng narendra prabu | adarbe atma pamungkas | sampun nêdhêng nambut kramaning dumadi | sang nata pramèswara ||

--- 2: 60 ---

15. yeka narpa sih ring Sura sami | Ajidipa nimbali Kya Patya | Wahan kerid ngarsa age | liningan sabda arum | hèh ta patih wruhanta mangkin | sun arsa nadukrama | mêmangun praknya rum | ruruming putri pamungkas | atmajèngsun kabojakrama hyun panggih | Sura tanayèng Supa ||

16. naranata wajib misudhèng sih | wran katrima tinriman putranya | sri wèh wahyuning karaton | Sura gawanên mêtu | ring kapatyan besan narpati | angumpulna pra kuswa | bupati tumênggung | arya panèwu panêkar | mancanagri bawah kraton Majapait | anataa pranatan ||

17. amêmatut kang sarwa di murti | kyana patih munjuk atur sêmbah | sandika tas karsa rajèng | rampung ki patih mêtu | Sura kerid ring wisma patih | praptèng ing kapatihan | dugya ri kang tamtu | wus rampung manguparêngga | tanpa kara kartinya sajèn sumaji | umèstu dewa rêtna ||

18. lir dewanta surabasari panggih |[2] murcita kang priksa sing mandrawa | sarimbit kangjêng pangantèn | dhasar rêmbêsing madu | trahing wirya wiryawan bumi | jagad mêmujèng Suksma | widada sila yu | yuwananing dunya loka | ring pangantyan karweka kang nuksmèng sasi | kucêm sêsining dunya ||

19. gya ingarak pangantèn gung kalih | Jaka Sura nitih kuda pelag | abra murub busanane | jêng gusti radèn ayu | wahananya jêmpana adi | kathah lamun cinitra | pangantèning ratu | mubêng têtirah ing praja | umyang sagung wran jalu èstri raryalit | kang kyungyun atut wuntat ||

20. wusnya rampung pangupakara di | Jêng Swasana anèng kapatihan | atut runtut sakarone | tandya kangjêng sang prabu | paring dhawuh ring Kyana Patih | Jaka Sura ntuk pangkat | jinunjung kang lungguh | jêjuluk Radèn Dipatya | Surèngrana ing Jênu kasbut dipati | klilan laju boyongan ||

21. tata-tata tumulya miranti | pra pêpikul kang mèstu atusan | gumrudug barung swarane | panèwu mantri umyung | anggarêbêg

--- 2: 61 ---

pangantèn kalih | tan dangu anèng marga | nulya praptèng Jênu | lajêng ngêbroki sanggrahan | wus miranti pantês dalêming dipati | pantara lama arja ||

22. tuhu baut pangrèhing praja di | sirna durta glah-gêlahing jagad | kathah merang mèstu kabèh | tobat marang Hyang Agung | dening Surèngrana dipati | ingêring kadipatyan | akèh tambah dhusun | têgal wana dadya desa | lêmah sangar kayu aèng wus lêstari | sakala tawa tawar ||

23. nujwa ari juga Sang Dipati | Surèngrana èngêt yayah rena | samya misah-misah nggone | ibu wontên Sêdayu | rama Pangran Sêndhang nèng Tubin | hyun kaboyongan nglêmpak | ngumpul anèng Jênu | samana sigra utusan | mantri catur ingkang kalih dhatêng Tubin | ngaturi ingkang rama ||

24. mantri kalih mangetan tinuding | amboyongi ring Sêdayu kitha | kang ibu amrih kangkate | ambêkta bau-bau | wus sumêkta pangkat lêstari | duta kalih kang ngetan | craka kalihipun | mangulon prapta ing Tuban | tan kacatur ing marga saksana kerid | ing Jênu sampun prapta ||

25. dupi rawuh kang ibu mangèksi | gunging putra miwah mangku praja | myang swami tanayèng katong | sadarpa suka sukur | nulya sinung dalêm rêspati | prênah lor kulonira | tan tra kang dèn utus | ring Tuban ngaturi rama | Pangran Sêndhang wus kerid ing Jênu prapti | widada tanpa kara ||

26. nulya nutug sukaning panggalih | ingkang rama lawan ibunira | tunggal nèng ngriku garwane | samya mong kamuktyan gung | tanpa sesa sawiji-wiji | arjane praja murah | barang kang tinuku | adoh rubedaning angga | nêngna gantya kawuwusa sang dipati | bintara natapraja ||

--- 2: 62 ---

38. Sinom

Ing Bintara tata-tata miranti pêrang nêdya anggêmpur ing Majapait

1. wran anom prihatin ing tyas | nggrêgês kagagas ing galih | dyan dipati natapraja | rintên ratri dèn ling-eling | de rama jêng narpati | kang sinuhun Majalangu | tan arsa nut game Slam | miturut sare'at nabi | dutaning Hyang Mukhammadun Rasulu'llah ||

2. ciptaning prana mangkana | paranbaya sun ngaturi | sapa yogya kang kaduga | munjuk ngaturi pêpeling | ywa merang ing panggalih | kosut lingsêm salin kawruh | mrih lulus panjênêngan | sun tan durakèng sudarmi | paranbaya kadadiyaning wasana ||

3. warnanên kang ginupita | sagung pra wali pêrgadring | ngalumpuk nèng masjud[3] Dêmak | santri uliya mênuhi | karya yasa surambi | dupyantara sampun rampung | nulya Sinuhun Jaga | matur Sunan Benang sarwi | bisik-bisik nggusthi ingêring bawana ||

4. rèh wus parêk jangkanira | sang dipatyamba timbali | kêndho katlompèn pangrêmbag | pambudi dèrèng katawis | mêksih kalingan isin | sulaya lan ramanipun | nadyan jangkaning jagad | yèn tan kajangkah ing galih | tamtu lêpat wahyaning wahyu darajad ||

5. lah prayogi katimbalan | pêthuk Jêng Benang gya nuding | sahbat nimbali dipatya | lumaksana tantra kerid | wus lênggah dyan dipati | Sunan Benang ngandika rum | hèh jêbèng Natapraja | paran durung pisan galih | ubênging rat wus parêk salining jaman ||

6. jangkaning jangka kajangkah | ywa kêndho tlompe ing karsi | kurang prayitna wêweka | sudane kawruh mangudi | dining wahyu di murti | sirnakna ciptamu dudu | wajib ngupa sarana | ihtiyar ubênging bumi | hèh wruhanta praja Wilatikta tuwa ||

7. sayogyane tata-tata | ngrakit pirantining jurit | miwah pirukuning kratyan | pirukun patang prakawis | jaksa pangulu patih | papat ratu ngasta khukum | dadya rukuning praja | tandhane kraton ngyaktèni | kang biyantu mancas pakartining jagad ||

--- 2: 63 ---

8. sun liling-liling sun sawang-sawang |[4] ewuh pamikirmu isin | mungsuh bapa naranata | sadasa-dasa wus pêsthi | karsaning Dzat Kang Suci | janma mung mastutyèng dhawuh | pandoning Suksma Purba | jêbèng boya kêna mungkir | jangkaning rat sira mungsuh lan ramanta ||

9. ujare uliya pana | pramanêm kirdhaning bumi | nadyan ta pra bijaksana | kang tyas nirmala maladi | wus sung wirayat gaib | nadyan ramanira prabu | wus waskithèng pamawas | lamun nagri Majapait | bakal gêmpur rinabasèng pra uliya ||

10. pira-pira para Dewa | sajarwa ramanta aji | rambah-rambah sung sasmita | kadadiane ing wuri | kraton Wilatikta nis | ginêmpur tanayèng prabu | lah wis jêbèng kondura | wus parêk masaning jurit | matur nuwun Dyan Dipati Natapraja ||

11. sandika mundur tumulya | praptèng Bintara nimbali | para wrêda pinituwa | bêbuyut sêndhe pratinggi | sagung wong magêrsari | kanan kering wus ngalumpuk | sumahab pira-pira | angandika dyan dipati | hèh ki sanak kawaseswa[5] ing Bintara ||

12. ing mangke karsa manira | ingsun misudha papatih | paman Kyai Wanasalam | kang sun angkat dina iki | ingêring praja patih | kajibah dadi wêwêngku | karya kartèng Bintara | dene ta pangulu khakim | mangke katib anom karsaningsun dadya ||

13. pangulu prajèng Bintara | pradata kang ingsun kardi | Ki Iman Sêmantri Jaksa | pratama utamèng tulis | ing rèh prakara silib | jaksa kawajibanipun | ngrêmbag pangulu patya | têtêp jumênêng praja di | rèh wus ana pirukuning witaradya ||

14. nulya anggalih kang dadya | jagabayaning nagari | prajurit wong sêtya tama | kang tahan wutahing gêtih | crah jiwatma mayungi | dadi pratamèng praja gung | pangêkêring karajan | rumêksa ing siyang ratri | sabên dina Cina Jawa tega laya ||

--- 2: 64 ---

ing praja ngukuhi kitha ||

16. pasêmon kang warna rêkta | sêrênging budi mutya nis | ywa mingkuh tiksnaning astra | bandera kang warna kuning | narik marang kapengin | mêmengin enggala campuh | wahyaning wiratama | mamrih kawiryaning bumi | wajibing rèh prajurit tamènging praja ||

17. wutahing rah dadi tandha | arda gung rumêksèng Gusti | myang pradana pêkir papa | ywa mati kêna ing mimis | tumêrah praptèng siwi | kagunggung janma linuhung | dene bandera seta | prantandha eklasing pati | putih mulus pasrah marang yu layarjya ||

18. yeka karan sabilu'llah | têgêse dêdalan panggih- | he Allah Kang Maha Mulya | tur suka sukur srah pati | ring Hyang Kang Murbèng Urip | sabil asubnya kapundhut | sumaos pangayunan | mangkana prajurit luwih | wus tan ketang garwatma kang anèng wisma ||

19. patine janma tan kêna | nèng wisma ring ngêndi-êndi | yèn pandoning Suksma têka | kapriye dera ngoncati | sanadyan gêdhong wêsi | pan tinêmpuh nora wurung | ana mimis lir udan | lamun mêksih urip kalis | tan tumama kang duwe wong pasrah jiwa ||

20. mêngkono tansah sajarwa | nênggih Jêng Radyan Dipati | Natapraja ring kuswala | prajurit Bintara sami | sandika darmyastuti | sadaya mangajap campuh | mangentar karti sara | arpa mudya manrah pati | duk samana dinunung nulya pradana ||

21. boga wastra warna-warna | sara swasa wus kabagi | warata datan kuciwa | sasênêng-sênêng kang milih | landhêp tangguh patitis | kabudiyan mandi têrus | ngupa prabot rukmana | santosa nir bayèng wèsthi | sampun kathah kartihita tanuhita ||

22. mêmuja nayuh widada | prataksataning utami | rajah srana kalacakra | dadya pangasah kawanin | gurendaning tyas jêrih | sirnaning was sumlang kewuh | tur sabên ari ajar | campuh astra gosok godhi | duk samana ri wusnya alama-lama ||

23. prajurit mangayukara | sukarya têmpuhing pati | katara solah tênaga | pasêmon kudu ajurit | rêkyana patih nuli | darbyemut wêninging kalbu | dalu marêk byantara- | nira jêng radyan dipati | nêmbah matur Kyana Patih Wanasalam ||

--- 2: 65 ---

24. dhuh gusti jêng adipatya | kalamun panudyèng kapti | rèh wus katawis sudhiya | boya wande dados warti | konjuk jêng rama aji | sri maha ingkang sinuhun | tartamtu pasang cipta | cukul prayitnèng narpati | bokmanawi ngrumiyini mamrih brastha ||

25. prayogyamba jêng paduka | atur pirsa mring pra wali | yèn sampun sumêktèng karya | kaping kalih nyuwun idi | pramudyamantrèng wali | sarat timbuling rahayu | supayantuk panggasah | mathêmnya para prajurit | wajibing wran sarat timbuling srah jiwa ||

26. cocog karsaning dipatya | aturing rêkyana patih | yèn mangkono sun malaya | nglugas wastra ywa na uning | lumaku dalu iki | radèn dipati gya ngrasuk | sumbaga yayah sudra | patih dhinawuhan kèri | sêdyèng prana hyun sowan ring Ampèldênta ||

27. wus lêntari[6] ngendra brastha | datan cinatur nèng margi | ing Alpèlgadhing[7] tumrapta | jêng sunan nuju nèng masjid | kagyat sinuhun mèksi | mirudasta mèsêm manggut | gya marêk jêng dipatya | mangaras padaning yogi | wusnya tata munjuk ngaturi uninga ||

28. yèn sampun sudhiyèng karya | kathah kuswala mbêk pati | karti nirdeyaning baya | ngrbasèng jêng rama aji |[8] praja gung Majapait | kawula nyuwun pangèstu | ing guna srana dibya | pamujaning wali luwih | angandika jêng sunan wis masanira ||

29. iki sun paringi srana | katunu gya kinum warih | rajah kalimah tayibah | banyu bagenên kang wradin | kainumna prajurit | supaya tatag tyas nyamut | lah wis jêbèng mundura | sandika radèn dipati | nulya bidhal arsa mampir Giripura ||

30. laknyana tantara prapta | ing Giri panggya sang yogi | matur krana prêlunira | sang pandhita njurung amin | klilan wangsul gya mampir | ing Benang ugi atur wruh | jêng sunan sukur suka | saha maringi pamuji | mugi antuk widada parmaning Suksma ||

31. benjang lamun wus têmpuh prang | sadaya pra wali prapti | ring Dêmak mêmuja mantra | mugi unggula ing jurit | radèn dipati pamit | kalilan tumulya kondur | dhatêng kitha Bintara | tan kawarna anèng margi | praptèng pura patih wus sudhiyèng karya ||

--- 2: 66 ---

32. alatnya para sudira | katata sinêlir-sêlir | ingkang dharat nitih kuda | wus pira-pira piranti | katata jagi-jagi | sumêkta dêdamêlipun | giliran jaga pura | yayah caraning Kumpêni | masangkara wêweka guna sarana ||

39. Asmaradana

Kêris pusaka Majapait Kyai Condhongcampur kauningan kataman cacad cintraka

1. kasmaran gênti winarni | Sinuhun ing Majalêngka | patang praptèng masa Karo | tanggal wuku Mandhasiya | pringkêlan pringkêl janma | Hyang Sewandakala tumrun | nuju Aryang tampanira ||

2. hyun nyirami pusaka ji | waos golok sêking kadga | lêmbing jêmparing myang tamèng | ganjur gada para jimat | dhêdhawuh jêng pamasa | ring patih para tumênggung | dwijawara rêsi tama ||

3. enjing karsendra nyirami | samana sampun sumêkta | pya gung nayaka sumaos | pandhita wiku bramana | wus malbèng purantara | anèng pungkuran supênuh | tata madyaning udyana ||

4. sri narendra lênggah munggwing | bale sasana sucipta | tan tra gêndhaga wus miyos | sing pasaryan pusakendra | pêpak para susara | mung kangjêng kyai sang prabu | pribadi ingkang angasta ||

5. nulya ajidipa narik | jêng kyai pusakèng jagad | Condhongcampur wus umahyèng | kagyat narendra umiyat | tan nabda tri pandurat | pungun-pungun lênglêng njêtung | mangungun kadi supêna ||

6. dupi kêmbang kacangnya nis | pugut tri luk pucukira | kyagêng wus nir guwayane | biru samun tanpa cahya | wêlu kyèh pêdhot waja | wusana ngandika arum | smu wiyadi mancadrasa ||

7. ring Radyan Rêkyana Patih | Wahan ge sira majua | mangkya na rubeda gêdhe | kapriye karananira | jêng kyai nandhang ceda | kênèng duratmaka tri luk | pugut kêmbang kacang musna ||

8. mokal endrajalèng karti | kartining dus sandipaya | anèng sadalêm kadhaton | pratisthèng hulu pasaryan | lah mara waspadakna | manêmbah kya patih ndulu | munjuk gusti dede cidra ||

--- 2: 67 ---

9. manawi dhustha katawis | kajawi saking punika | nata dikbya gung sarike | sintên kang para duratma | ndupara mliyun yuta | kilap dewa cidrèng laku | mituhu gangkaning[9] praja ||

10. yèn botên pandoning Widdhi | kados botên kalampahan | samana kangjêng sang katong | mupus pêsthining jawata | ngawur durtèng pusaka | puluh-puluh wus sapuluh | bagyaning karsa bawana ||

11. tandya jêng pramodèng bumi | ngandika ring para dwija | paran baya wahanane | gya Ajar Cêmaratunggal | munjuk sri naranata | kajawi karsa sang prabu | wus sirna jati pusaka ||

12. dadya tandhaning praja di | nis wiryaning witaradya | hyun mahya ruhara gêdhe | kawistara rèh pusaka | arda karya pêpeka | sasmitane Suksma Luhur | cocog rontal Jayabaya ||

13. Daniswara ingkang pingging | tatkala panggih 'ulama | Jêng Sultan 'Ali Syamsune | risak prajèng Wilatikta | Jawa santun agama | bilih dumugining timbul | wahanane nata dahat ||

14. manggut pêthuk tyas narpati | hèh paman wiku sayogya | panarbukèsthi wus cocog | lan jangkaning Hyang Triyatra | nanging lamun narêndra | saru lamun tigas playu | yogya lamun bratayuda ||

15. ki patih mugut sabda ji | dhuh gustiku sri bathara | lêrês dhawuh dalêm rajèng | ratu mukaning bawana | pêpatih botên beda | sanadyan kawula rêmuk | kêkah rumêksakèng praja ||

16. jaman patihing narpati | brastha sarêng witaradya | pagasing jangga rah mahyèng | katampèn siti nagara | wêdhaking praja dadya | rumasa kamuktènipun | tatkalanya nagri arja ||

17. sinêmbah pinundhi-pundhi | narapraja narakarya | wibawa sebaknya rajèng | mila nagari ruhara | panggah karya srah jiwa | botên ketang dadya glêpung | makatên punggawa tama ||

18. wajib rumêksa duskarti | kartijaya parangmuka | campuh bandawalèng kewoh | Pêpatih Nayakawaktra | yèn mingkuh têmah nistha | nisthip satruning dewa gung | patine manjing naraka ||

--- 2: 68 ---

19. yèn punggawaning narpati | sarêng lêbur klayan praja | pati sumarah dewane | gêtih daging lan rasika | wor kisma nèng ranangga | tumut risaking praja gung | muktya gung lêliru nyawa ||

20. hoswaranan salwih tartip | ywa katamèng duratmaka | nanging yèn wontên prang gêdhe | tansah kinarya bujana | atumadhah saditya | mung ngajap têkaning layu | boya eman lara laya ||

21. wus jamak wadya di murti | kaboyong garwatmanira | lamun griwamba wus pêdhot | dadya tawuring palagan | kratone sirna ilang | punggawa pralayèng pupuh | antuk udan kêmbang-kêmbang ||

22. surabsara surabsari | suranggana ewon lêksan | mêthuk yitmakaning layon | pasêmon layu bandera | wèh tandha unggul jaya | mangka tumêmpuh jiwèstu | anggane wadya tan singlar ||

23. gumyak pra dipati inggih | lêrês aturnya ki luwah[10] | nadyan nayakaning kraton | botên siwah krêdyating tyas | tumênggung mantrimuka | kêdah palastra rumuhun | gusthika wor bangke uswa ||

Kyai Condongcampur arsa linêbur minulyakake manèh nanging banjur mêsat ngumbara dadi têluhbraja

24. jêng pamasa trênyuh mèksi | aturnya patih nayaka | rujuk panggah têmpuk gawe | sri narendra pasrangkara | hèh patih kayaparan | bab Kiya Gêng Condhongcampur | dera gung manggya cintraka ||

25. tuwin para dwija rêsi | priye prayoganing rêmbag | lah apa linarung bae | apa sinimpên kewala | rèh wus saru kang warna | Ki Supadriya Tumênggung | munjuk gusti dipaningrat ||

26. adhuh dewajining bumi | manawi pêthuk ing karsa | yogya kalêbur kemawon | pinurwaning dhapur kina | dêdêg agêng alitnya | yèn linarung tan pakantuk | nyirnakkên pusakèng dunya ||

27. yèn sinimpên tan prayogi | boya wande ndhandhang ngêlak | ngalub mangajap ing awon | mila kabibrah kewala | tan milalati krana | dadya malih Condhongcampur | rèh minulyèngkara kina ||

--- 2: 69 ---

28. dene kang kabubuh kardi | kawula lawan pun kakang | Supagati sakancane | para mantri kartisara | rujuk karsa narendra | adhêdhawuh tata matut | sumaji sajèning kriya ||

29. wus kalêksanan miranti | pêpak prabot kartisara | miwah para mantri pandhe | Pangran Sêndhang saha putra | Ki Nom Guling Dipatya | Dipati Surèngrana wus | ing Jênu nèng byantarendra ||

30. samya umèstu nglagani | ing êmbah Ki Supadriya | mituhu rèh sapakone | wus mulad ponang dahana | nata maringkên kadga | ligan Kyai Condhongcampur | ring Tumênggung Supadriya ||

31. matak aji anggaradi | dêdêr binuka wus mahya | Ki Condhongcampur ingobong | manjing prapèn dupi tuwa | mawa brasmasmu jingga | pating klêpyur ijo biru | abang yayah dewangkara ||

32. winawang-wawang sinupit | tumumpang paron dèn angkat | pukul hyun tumibèng paron | budi molah sebak nyawa | Kyagêng mêsat ngumbara | nèng luhuring dhatu prabu | kliling yayah cakranggana ||

33. sing nginggiling capuri |[11] midêr-midêr mawa nyawa | swara kêtug gêtêr èjèr | nata patih pra nayaka | tumênggung ngèksi kasa | kadya surya kêmbar wujud | pasrangkara sora cêtha ||

34. wimbèng ngling mangerang maring | Jêng Sinuhun Wilatikta | mangkana kya gêng sabdane | hèh Sang Prabu Brawijaya | sirarda mbêk nihaya | karya gung rusiyèng kewuh | sun sinung maladi brama ||

35. kita tan dosa rèh juti | dene kinarya cintaka | rinusak kinarya awon | de mitnah midana siswa | atas karsaning Suksma | wêsi sadarma mituhu | hèh Sang Prabu Brawijaya ||

36. sirantuk dhêndhaning Widdhi | sirna kautamanira | wujud nirbaya ginawe | siya-siya tanpa dosa | tan wande huru-hara | janma kèh pating bilulung | pêpuyêngan ngulon ngetan ||

37. ngalor ngidul ngupa urip | praja gêmpur kraton sirna | wus tan ana saranane | hèh prabu age lungaa | tinggalên nagrinira | de dun mulih hyun ring usul | Tejamaya Batharendra ||

--- 2: 70 ---

38. wus muksa datan kaèksi | manapak ing rawismara | ing sunyaruri tumamèng | Kyagêng cinêgah Hyang Endra | tan kêna wangsul asal | hèh balia Condongcampur | sira wus dadi wisasa ||

39. rèh kita dhudthèng[12] pakarti | dadya pusakaning la'nat | lah lanturên tyasmu awon | tan kêna sirambêk marta | kênèng sabda upata | salah dènira manêluh | nganggo karêpmu priyangga ||

40. dhawuhing Hyang Sidajati | dadya pusakaning lêkak | awor lêlêmbut kang asor | nèng antara bumi kasa | yèn tumrun dadi wisa | gya wangsul Ki Condhongcampur | dadi lêkak têluhbraja ||

41. manyidra karta tan yukti | kayanganira nggèn lintang | kumukus langgêng slamine | prapta ing dina kiyamat | yèn ledhang ring bawana | dadya antu têluh-têluh | gabag plênthing kubêng dunya ||

42. warnanên sri narapati | kang ngudyana pêpungkuran | patih bupati karya kèh | mantri panèwu panêkar | myang rêsi dwijawara | maksih supênuh mabukuh | munggwing ngarsaning narendra ||

43. têtela sasmita uning | suwarèng pusaka nata | tur manglairkên jangkane | ubênging kraton hyun rêngka | gêmpur rusak prajarja | jumênêng mungkasi prabu | mupus karsaning Triyatra ||

40. Pangkur

Sri Nata Majapait angutus Adipati Pêcattandha animbali Adipati Natapraja ing Bintara

1. tan mungkur Ki Patih Wahan | miwah para bupati kanan kering | sami panggah rèh pakewuh | ciptèng tyas sarêng brastha | pan rumasa ginanjar kawiryan agung | Patih Wahan matur nêmbah | pukulun kang misudhèng sih ||

2. sampun paduka nglocita | lamun wontên bêbaya gêng ndhatêngi | dikbyambêk dera prang pupuh | campuh madyèng ranangga | di-dalêm patih sawadya pra tumênggung | kang labuh wutah ludira | naning paduka ywa kongkih ||

3. wontên sadalêm mundrawa | lêlangênan laksma bêdhaya srimpi | amba sakanca kang magut | dadya tawuring yuda | dene lamun kawula

--- 2: 71 ---

wus sina layu | yuswa wor bangkening kuda | kaupadi tan pinanggih ||

4. paduka jênêng narendra | botên kenging ngadoni ing ajurit | sayogya lolos sang prabu | nistha jênênging nata | lamun ngantos watgata agêngnya murud | wontên madyaning ranangga | antuk sikuning dewa di ||

5. caritaning Ramayana | tatkala Sri Dasamuka Narpati | Ngalêngka Sinuhun Prabu | ratyagung binathara | mêngsah lawan Rama titis Murti Wisnu | Dasaswa pralayèng aprang | sinurak ing dewa luwih ||

6. kaèsi-èsi surabsa | mila datan sayogya magut jurit | kajawi patih tumênggung | pra arya narapraja | yèn wus layu asirna jênênging kratun | maêma amba ngarsa-arsa |[13] enggala jangka tumrapti ||

7. mênggah kraosing tyas kula | miwah para bupati wus anggalih | timbuling wirayat mashur | kang hyun ngrêbasèng karta | ing Bintara wontên drubiksa mbêk dudu | rintên ratri jêjêdhuman | karya sandi ngrêmbag 'ilmi ||

8. santri musibating jagad | kang arda gung mbêbujuk dhusthèng budi | saru silaning tumuwuh | putra dalêm kabegal | mêndêm lafal mituhu parentah palsu | ngapus susilaning arja | ing mangke sampun ngirubi ||

9. kanan keringing Bintara | kathah mèstu mêmunah cara sandi | janma kang tyasnya kasêdul | mantêp sabaya pêjah | saking manis luwês rèh tindaking tanduk | mila para janma dama | têmah mantêp dadya santri ||

10. putra dalêm sapunika | kawistara nggêgabah narakardi | kinarya prajurit tangguh | solah-tênaganira | kasudiran olah pêdhang lawan dhuwung | kawula sampun nyundaka | anyidikakên pawarti ||

11. kabêkta ing kartawara | mila mangke lamun parêng karsa ji | putra dalêm dipun gêpuk | ywa ngantos kalayatan | pami brama dèrèng ngantos mulad murub | kasirêp kewala nulya | bênêr aturira patih ||

12. nêmbah matur Sang Dipatya | Pêcattandha ing jêng sri narapati | dhuh gustyamba ingkang agung | lamun parêng karsendra | dèrèng yogya pêpatih kang majêng pupuh | manawi têksih kawula | patih prasasat narpati ||

--- 2: 72 ---

13. mung matah ingêring praja | myang nggêgasah dhatêng para prajurit | ring plataran alun-alun | nampèni dhawuh nata | saha nggusthi sadaya pratikêl ayu | rumêksaning karaharjan | saking pambudining patih ||

14. sanadyan nalar punika | maksih ngangge tandha pamamrih yukti | tan kewran Dipati Têrung | yèn antuk barkah nata | langkung trustha jêng sinuhun mirsa atur | yèn mangkono Pêcattandha | timbalana bae bêcik ||

15. sarana têmbung srangkara | lamun mêksa kakangira tan apti | apa sakarsamu rampung | praptaning pancakara | lah ta uwis adandanna sakancamu | kang sumêkta sara dibya | mangentar sukrêtèng bumi ||

16. kang hyun mbalela ing nata | lawan malih sira kalilan ngampil | pusakanya warna dhuwung | Kyai Sagarawedang | tinampènan Dipati Trung nêmbah muwun[14] | mangaras pada gya mêdal | bubaran saking jro puri ||

17. ki patih para nayaka | dupi prapta plataran andhawuhi | têngara munya gumuruh | tandha ana sukarya | wus sumahab prajuritira ngalumpuk | watawis cacah tri nambang | samya gambira mbêk wani ||

18. rèh wus angsal pangajaran | samya nggege angganya têmpuh jurit | mangkana abdining prabu | budyarda wira tama | ciptèng driya malês panjênêngan ratu | dènnya lami mangun bawa | atur liru lara pati ||

19. tan ajrih wahyèng ludira | pagasing kang griwa labuh nagari | wor bantala angga layu | marma ring pra sudira | dupi mirêng têngara hyun aprang pupuh | suka bingah lir ginanjar | wastra sêsotya mas adi ||

20. yayah gabah ingintêran | poyang-paying prajurit ngupa tandhing | ting bilulung takon tutur | têmpuhing karti sara | para swarja ngalumpuk nèng alun-alun | tata pranata mbalabar | sebak trunaning udadi ||

--- 2: 73 ---

21. wus busana warna-warna | kadya puspa pêjaning mèdêm enjing | wungu kumpul padha wungu | kuning jênar bang-abang | seta-seta rêkta ijo dadu jamus | yayah girindra pawaka | gêbyaring sara lir thathit ||

22. ring alun-alun mbêlabar | tata rakit bêbanjêngan urut glit | tumulya Dipati Têrung | lawan rêkyana patya | pra nayaka tumênggung ing Majalangu | ngubêngi prajurit tata | kangjêng rahadèn dipati ||

23. mahya sabda mriyêmbada | kadya ngimur kênya wwantên[15] jro kanthil | tan piniji sadaya ntuk | wicara hèh ta kanca | wira tama kang sayogya wirèng kewuh | sira wus lami kagabah | karoban pradana mili ||

24. boga wastra kang sarwendah | sampe cukup srayat[16] garwatma wibi | lami watara yuswamu | mangke nata wus warda | duskartèng rat santri Bintara kêkumpul | hyun ngrêbasèng prajanira | sun tampi dhawuhing gusti ||

25. sinuhun prabu sudibya | dhawuh dalêm pasrah ring sira sami | ngukuhi praja biyantu | kulit dagingmu padha | ketokêna pamalêsmu marang ratu | jêr naranata mung drêma | kang aran kraton sirèki ||

26. kukuhana uripira | ywa nganti crah mahya saking ing jisim | nanging ucule prajamu | yèn sira durung pagas | nadyan ingsun papatih lan pra tumênggung | uga mangatas lir sira | mati urip wor prajurit ||

27. pirabara unggul jaya | nadyan asor lamun punggawa luwih | tan sêdya manêmbah têluk | suka lêbur wor kisma | lamun nora luhung wisma nèng wana gung | mangkono trahing surasma | kang bijaksa olah budi ||

28. wus warata balakuswa | juga-juga tampi sajarwèng patih | sadaya tyasnya manggrêgut | dera mbêk tega laya | dhinawuhan pra prajurit klilan mundur | ring sananta sowang-sowang | benjang enjang kinèn mranti ||

--- 2: 74 ---

29. de Senapatyèng ranangga | Sang Dipati Pêcattandha prajurit | kang mangka manggalèng pupuh | nuli samya bibaran | mung kahadèn patih lan para tumênggung | ingkang mêksih nèng plataran | cumadhong dhawuh narpati ||

Para Wali Oliya mratikêlane carane mêthukake mungsuh yèn anêkani

30. kunêng malih kawuwusa | para wali uliya samya prapti | nèng masjid Dêmak supênuh | Sunan Ampèl wus prapta | Sunan Giri Sunan Benang Sunan Kudus | Jêng Sinuhun Kalijaga | lan Pangeran Sitiabrit ||

31. Pangran Têmbayat Sèkh Domba | Pangran Modang Cirêbon sampun prapti | Sunan Muryapada rawuh | Sèkh Mahgrib Maulana | Sunan Gêsêng Sèkh Bênthong lan Sèkh Majagung | pêpak nèng surambi tata | tumulya Jêng Adipati ||

32. Natapraja ing Bintara | rêraupan asta ring para wali | satata caraning makhluk | gya lênggah sang dipatya | wus antara dangu tumulya umatur | ring Jêng Mahgrib Maulana | kawula atur upèksi ||

33. mirêng pabrataning warta | yèn ing mangke Sinuhun Majapait | ngatur pirantining pupuh | nglêmpak prajurit kuswa | ingkang mangka Manggala Dipati Têrung | kinèn nimbali kawula | yèn mopo pinukul jurit ||

34. Jêng Sunan Ampèl ngandika | yèn mangkono jêbèng sira miranti | têpisira wetan kidul | dèlèhana pacalang | prajurit kang santosa taruna cakut | yèn prajurit Majalêngka | prapta enggal atur uning ||

35. dene prajurit Bintara | ingkang jaga pura myang kang narungi | mungguh manggalaning pupuh | kang yogya nata gêlar | amêmatah pratikêl ingêring pupuh | Sunan Ngudung wirèng tama | mêthukkên Têrung Dipati ||

36. sarta ngagêma pusaka | Kyai Antrakusuma brêkah Nabi | têmbungên sarana ayu | lamun dhangan ing karsa | marang yayi Sèkh Malaya lamun antuk | têmbe lamun maju ngrana | dadya sarat tyas kang miris ||

--- 2: 75 ---

37. lawan malih jêbèng sira | anjaluka têtulung wong prajurit | Ki Gêtaspandhawa Tarup | saanane kuswala | kathah warga ajarên campuh prang pupuh | rèh lwih abot mungsuh nata | akèh prajurit linuwih ||

38. lah uwis jêbèng mundura | matur nuwun radyan dipati nuli | kondur praptèng dalêm pangguh | patih pangulu jaksa | anggusthi kang pranatan ingêring wadu | manawa wus kalaksanan | gêntiya ingkang ginupit ||

41. Pocung

Senapati Adipati Pêcattandha sawadya budhal saka ing nagara Majapait

1. anglir pucung nênggya sang dipati Têrung | enjing tata-tata | nêmbang têngara nêdyapti | nglêksanani dhawuhing narendra tama ||

2. sampun kumpul sadaya prajurit Têrung | cacah kawan nambang | bidhal hyun sowan ki patih | hya wisata praptèng paglaran tumulya ||

3. panggya sampun lan kyana patih umatur | ki lurah kawula | sampun sumêkta ing kardi | mbêkta wadya Têrung cacah kawan sasra ||

4. ngandika rum ki patih ring dipati Trung | hèh anggèr sayogya | sowan jêng sri narapati | nywun pangèstu brêkah idi ing narendra ||

5. gya malêbu kêkalih jroning kadhatun | byantara pamasa | ki patih munjuk wotsari | dhuh sinuhun di dalêm Trung ngatas karsa ||

6. hyun amikut ring santri kang arda kanut | gama siya-siya | Bintara kang ambêk juti | lamun mopo yêkti karampungan yuda ||

7. jêng sang prabu ngandika hèh dipati Trung | kakangira Patah | nadyan mbalela narpati | timbalana srana aris madubrangta ||

8. yèn datan hyun apa sakarsamu rampung | nadyan têmah drêdah | pancakara rêbut sêkti | sakarsanta wus khukhume wong mbalela ||

9. rèh lakumu kanthi nalar durung tamtu | manawa têmah prang | marma nggawaa prajurit | têlung kuswa lan wadya ing wilatikta ||

--- 2: 76 ---

10. de balamu akèh kêdhik sakarêpmu | nêmbah ki dipatya | kawula sampun miranti | kawan sasra pinilihan wira tama ||

11. nata manggut pêthuk panggalih jumurung | hèh jêbèng mangkata | sandika sang adipati | nulya asung pamit ring Dyan Patih Wahan ||

12. pra tumênggung sadaya muji lêstantun | umahya wus pacak | wira tama Majapait | bidhal ngulon maring Dêmak kang sinêdya ||

13. nèng dêlanggung ngampak-ampak lir sêsulung | astra warna-warna | pistul sanjata bumbardhir | kalataka kadga tumbak warnaneka ||

14. tumbak tulup biring pêdhang lawan busur | jêmparing lan tinggar | lampahing wadya wus laris | kang katuju gonjang-ganjing kang pratala ||

15. dipati Trung nitih kuda dadya cucuk | tan cinatur marga | tlatah ing Bintara prapti | masanggrahan tata tarub masanggrahan ||

Surasaning layange Adipati Natapraja marang Adipati Pêcattandha

16. kang kawuwus pacalang Bintara wus wruh | asara wus prapta | prajurit ing Majapait | sigra-sigra ring Dêmak atur uninga ||

17. sigra munjuk sasolah barsih anggalur | wadya ing Bintara | munya têngara miranti | paratiwa kuswala sumêktèng karya ||

18. wus angrasuk sikêp gêgamaning pupuh | pratiwèng Bintara | yayah buta ngupa daging | ting brêgigih gadgada mbêk brajayuda ||

19. samya ngumpul tata lungguh urutipun | sikêp astra dibya | samana radyan dipati | hyun pêrgadring para pinituwa praja ||

20. ki pangulu jaksa kyana patih ngayun | ngandika dipatya | hèh paman kadya punapi | lah apa ta pinêthuk campuh ing yuda ||

21. yogya tunggu ngêntosi pamukulipun | Patih Wanasalam | umatur sang adipati | lamun parêng paduka yogya utusan ||

22. saenipun pêparing sêrat rumuhun | dhatêng senapatya | tur rayi dalêm pribadi | yèn panuju tinimbalan sinran (sinrahan) praja ||

23. kinèn matut mêmatut kang botên runtut | antero Bintara | ywa gandhulan ratu kafir | ing Bintara botên kirang kani'matan ||

--- 2: 77 ---

24. dupi tinut aturnya ki patih patut | sigra ngasta rontal | cinitra samana dadi | gya nyundaka mantri wrêda yitnèng baya ||

25. cacah catur lumaksana srat wus katur | ring Sang Pêcattandha | kang makuwon têpis iring | wus katampèn sinuksmèng jroning wardaya ||

26. mèsêm muwus hèh duta samliyun nuwun | ingsun tinimbalan | ring kakangmas adipati | yèn wus sirna Majapait sun sandika ||

27. dipati Trung karya sêrat kang sul-angsul | cinitrèng supatra | kathah têmbayaning tulis | sampun rampung sinungkên marang caraka ||

28. mantri catur wus pinaring sangu tur nwun | kalilan lumaksa | tantra nèng marga lêstari | malbèng kitha Bintara ngarsèng dipatya ||

Layang wangsulane Adipati Pêcattandha marang Adipati Natapraja

29. gya umatur dera anglampahi dhawuh | angsal wangsulan srat | punika nawalanèki | tinampènan mangkana têmbayèng sastra ||

30. sêmbah ulun rinta dipati ing Têrung | Arya Pêcattandha | kang mandhirèng senapati | wadya Wilatikta manggalaning yuda ||

31. kula sampun nuksmèng sastra srasèng têmbung | pustaka paduka | nimbali amba pinurih | malik cipta kinèn ngukiri narendra ||

32. rèhning kufur karsa padukamba mèstu | ring kanjêng kakangmas | sinrah Bintara nagari | sangêt suka sukur kapundhi mustaka ||

33. inggih nuwun-nuwun mopo sasra mliyun | kula trah kusuma | boya ajrih lara pati | angantêpi wicara kang sampun mahya ||

34. jêng sinuhun Majapait sihnya agung | sung dyana rimala | winiwaha tur trêsna sih | tur ginanjar dipati gung sinung praja ||

35. pantra dangu kawiryan kang kula wêngku | mangke wontên karya | wigati rêntênging bumi | gêtih daging kawula saurkên nata ||

36. jawatmèstu jêng sinuhun prabu agung | rintên ratri ngajap | mayu prajarja surasti | cipta kula botên ngeman kulawarga ||

37. satriya trus trahing wirya ati kukuh | mantêp panggah praja | ngêkahi tumadhah pati | nagri sirna sarêng lan griwa kawula ||

--- 2: 78 ---

38. botên ketung tekade prajurit agung | rêmuk wor bantala | nadyan Ratu Buddha kafir | boya merang makatên trah daniswara ||

39. cipta ulun botên pisan nêdya nungkul | ring kitha Bintara | kawula dede wran nisthip | trahing dama pidak dede pêkir papa ||

40. ratu agung wus kalokèng rat pinunjul | antero rat Jawa | budya di mangulah yogi | 'adil para galihnya matirtamarta ||

41. para wadu gung alit dana lumintu | rèh wastra baksana | kirang karya kawratên sih | mila wadya gung alit pasrah jiwatma ||

42. samya ngayun karya wigati toh gulu | gulung wor bantala | manrang baya manjing wèsthi | ciptanira barêng lêbur praja rêngka ||

43. botên ngetung pra dipati lan tumênggung | tan ginggang sakiswa | lair kalbu ngudi yukti | kayêktènnya lama dera mangun bawa ||

44. pra bupati garwatma brayat kang kantun | yun nanggulang durta | kang karyarda dhusthèng bumi | mring ruhara nggêmpalkên praja krêtarta ||

45. kula ngungun jêbul paduka kang mangun | murwani rèh jahat | mituhu budining santri | Majapait yêkti kagungan paduka ||

46. botên patut nênuwun sih srana ngrêbut | têmah praja pêksan | botên cumadhong sih Widdhi | bokmanawi botên sagêd trah-tumêrah ||

47. lampah ulun mriki dinuta sang prabu | ji rama paduka | kakangmas dipun timbali | lamun mopo kakangmas têtêp mbalela ||

48. durtèng ratu botên ayu kang tinêmu | hèh kangmas sumangga | kula turi sowan nagri | Majalêngka manêmbah rama paduka ||

49. nadyan nuwun nglungsur ratuning karatun | boya kirang marga | mamrih jumênêng narpati | sampun srana lampah sinangkan agama ||

50. botên prêlu mardi wran nêmbah Hyang Agung | atasing bijaksa | marsudi midada juti | ywa na durga kang mbrastha mamrih nyukarta ||

51. paduka gung trahing witaradya luhur | ngraksaka mêmala | wusana kangmas ngubyungi | mila sangêt tur kawula kagaliha ||

52. yèn datan hyun kula irid malbèng kratun | têmah kula pêksa | mahyakkên dibya gunasti | wisatamba sampun ngampil wênang nata ||

--- 2: 79 ---

53. sampun koguk taha mêngsah lan sadulur | campuh ing ranangga | èngêta lêpihan dhingin | Dananjaya Suryatmaja ngudi laya ||

54. tur sadulur yayah paduka lan ulun | èngêt rèh kusuma | wirya di wijaya murti | botên eman ragatma oncat wor kisma ||

55. awit sampun kalajêng kamuktènipun | nèng nagri Ngastina | tur jinunjung adipati | dèn antêpi makatên trahing kusuma ||

56. botên ketung antuk siksa nraka jakum | ing dunya dêlahan | Dipati Karna nyanggêmi | tur wus pirsa nagri Ngastina hyun sirna ||

57. nadyan ulun wus uning jangkaning kratun | srat duk Jayabaya | myang wirayat para rêsi | dwijawara kang wicaksana nirmala ||

58. sampun mashur kraton Majalêngka gêmpur | ramanta narendra | jumênêng nata mêkasi | rèhning kula trahing wirya labuh papa ||

59. dadya glêpung sarambut pinra samliyun | boya melik gêsang | yayah wran dama malar sih | santri kumpra amrih lêstarining badan ||

60. urip lowung têluk ngabêkti tyas blubut | wirang lawan pêjah | angur urip nadyan nisthip | têbihêna anak putu satus yuta ||

42. Asmaradana

1. yèn turasing danawarih | rêmbêsing madu subrangta | ngantêpi pangawulane | ing têmbe kawula arsa | têluk dhatêng Bintara | yèn Wilatikta wus gêmpur | banjir rah sarah kunarpa ||

2. datan susah dèn timbali | yêktyamba prapta pribadya | mbongkok bêdhil pêdhang tamèng | tur pasang bandera seta | ing dalêm kalih dina | êmèstu manrahkên gulu | nadyan kajabut narima ||

3. wangsul kangmas kadipundi | katimbalan ingkang rama | karsa punapa ta mopo | yèn kangmas kêkah tan seba | ing dalêm kalih dina | botên pêpanggihan ulun | wontên kalataka munya ||

4. titi têmbayaning tulis | ping sajuga masa Kasa | Julungpujud Taliwangke | Mawulu surya sangkala | nêmbah janma tri karsa |[17] katandhan Dipati Têrung | rinta Arya Pêcattandha ||

5. wusnya nis panuksmèng tulis | rontal ingaturkên sigra | konjuk Jêng Sinuhun Alpèl[18] | warata wali sadaya | gantya-gantya nupiksa | Sunan Crêbon ngandika rum | hèh Dipati Natapraja ||

--- 2: 80 ---

6. arinta Têrung Dipati | tuhu widagdèng lukita | pantês pramudaning kewoh | poma ywa sêrik tyasira | pangokoning wilapa | nora luwih pratikêlmu | sarat kartining ranangga ||

Senapati ing Bintara Sunan Kudus sawadya budhal mêthukake gêgaman Majapait

7. pêthukna madyaning jurit | rèh prawira tan tumama | dene manggalaning gawe | Sunan Kudus kang bijaksa | nrasuk[19] Antrakusuma | kang ngrakit gêlaring pupuh | wus byantu para oliya ||

8. jêbèng ywa sira ngawaki | rèhning dipati tan kêna | ginggang mahya saking kraton | hèh Kudus apa kaduga | panggah tangguh sukarya | sandika kula hyun campuh | lan pun Têrung Pêcattandha ||

9. ing rintên ratri tan ajrih | yèn ngangge Antrakusuma | kanang arda gung sawabe | nadyan karêbut mayuta | prajurit Majalêngka | boya wêgah lamun ngrasuk | Sultani Antrakusuma ||

10. Jêng Natapraja Dipati | sigra angundhangi bala | têngara umyung swarane | kang mangka prawira tama | Kyagêng Gêtaspandhawa | lan Ngabèi Anggaranu | kalawan Ki Suranata ||

11. ngagêm srêban jubah putih | enjang wus sumêktèng wadya | Jêng Sunan sampun mangangge | srêban wungu ngrasuk wastra | Kyai Antrakusuma | kaos cênela linuhung | lir malekat ngambil nyawa ||

12. gunggungnya prajurit santri | tri nambang klêbu arahan | wus miranti prayitnane | gya bidhal ring pabaratan | jêng sunan nitih kuda | gumrudug tilawat umyung | bêdhug trêbang salawatan ||

13. lagu srokan kang mbawani | catur santri mêksu syara' | anèng ara-ara jèjèr | srêbêg trampil cakut yayah | suldhadhu mara sêtya | warnanên Dipati Têrung | èngêt dera tur supatra ||

Gêgaman Majapait gumrêgut mêthukake pêrang Senapati Sunan Kudus gugur ing paprangan

14. ring raka Jêng Adipati | Bintara wus kalih dina | tanpa ana wangsulane | mangudasmarèng wardaya | têtêp kangmas mbalela | sigra nêmbang têngara sru | tata wadya wolung sasra ||

--- 2: 81 ---

15. kasaru wontên tur paksi | sajuga prajurit tama | gaman prajuris[20] rawoh |[21] ring pabratan têgal tata | senapati oliya | nitih kuda srêban wungu | songsong seta sèrèt prada ||

16. kagyat Sang Têrung Dipati | wantu tyas sura kasmala | sigra bidhal sawadyane | wus ayun-ayunan gêlar | nêmpuh wran Majalêngka | sarana astra gumridug | lir ditya mangsa kunarpa ||

17. samya cakutnya mbêk pati | wong Bintara Majalêngka | samya wuru nir dyèng wante | kosok godhi bênthak watang | dangu antaranira | Jêng Sunan Kudus katudu | watgata madyèng narangga ||

18. tatu jaja trus ngêmasi | ginosongan wadyanira | prajurit Bintara lolos | rèh senapati pralaya | kasaput ratri nulya | mundur wadya Majalangu | kang pêjah mung sawatara ||

19. kuswala Dêmak tur uning | yèn Sunan Ngudung[22] pralaya | umyang para wali kabèh | maos slawat tracah donga | nubuwat waliu'llah | kasah bêsnat balasrèwu | Jêng Sunan Benang ngandika ||

20. wruhanta para prajurit | jêbèng Ngudung marmanira | têka têkabur wahyane | suka dupi ngrasuk wastra | Kyai Antrakusuma | nanging tan kêna têkabut[23] | 'ujub riya tan prayoga ||

21. wus pira-pira palupi | tatkala jêng nabi duta | kasiku pangandikane | nalikanira prang Lakat | mingkis rasukan nabda | yèn mêksih paman Wong Agung | Hambyah ingsun datan wêgah ||

22. katêmahan sagung prapti | sarira dalêm sangsara | malbèng guwa prangnya kasêr | katuju èngêt martobat | ring Hyang Kang Murbèng Jagad | bagya nabi antuk ampun | sudibya unggul ranangga ||

23. jêbèng Ngudung ora eling | wahyaning ngling ngagêm jimat | Antrakusuma mbêk kaot | ananging iku tan kêna | katuduh takdiru'llah | nora luwih amung sukur | dene seda sabilu'llah ||

24. bagya layoning 'ulami | aprang lawan kafir kawak | antuk ganjaran kinaot | tandya rahadyan dipatya | umatur ring pra Imam | sintên ingkang yogi nambung | angêjum kumbala wêdhar ||

--- 2: 82 ---

25. punapa kula pribadi | ngandika Jêng Sunan Benang | nora lwih tatanên jêbèng | wadya kang miris tyasira | miwah kang anyar têka | ananging kowe ywa magut | dene gantining Manggala ||

26. sumanggakna para wali | mangke karsaning uliya | hyun nyampurnakkên layone | Pangran Ngudung kang pralaya | nèng madyaning ranangga | lah wis kondura sirèku | sigra mundur dyan dipatya ||

27. praptèng Bintara ngundhangi | ring pra prawira utama | warnanên miwaha layon | pantêsawa wus sumêkta | malbèng Krêndhawahana | ingiring laksanèng kubur | pra oliya mudasmara ||

28. kapêtak sakilèn masjid | wusnya nis saparipurna | pra wali rujuk karsane | kang kabanjêl malbèng rana | sayogya atmanira | Bagus Kusman putrèng Kudus | gumantya kanang sudarma ||

29. winisudha kasbut wali | nunggaksêmi ingkang rama | sampun dadya pêrgadringe | Dyan Kusman gya tinimbalan | praptèng ngarsa Jêng Benang | liningan sabda hèh kulup | sirantuk sih ing oliya ||

Para wali oliya ngrêmbug sakèh pambudidaya kang kudu katindakake murih ungguling prang

30. kang sinung sabda tur inggih | kapundhi êmbun mustaka | suka sukur ring Hyang Manon | nulya pra wali sadaya | nuju malêm Jumungah | hyun nggusthi ingêring pupuh | pêpak nèng masjid ngalêmpak ||

31. Jêng Natapraja Dipati | lan Kyagêng Gêtaspandhawa | Ki Wanasalam sumaos | sêdene Kudus Jêng Pangran | ngandika Sèkh Mulana | Mahgrib marang para jamhur | kaya priye pamunah prang ||

32. akèh wadya Majapait | kang dibya mbêk sura tama | bupati gêgaman ewon | nadyan kêrig wong Bintara | rare jalu wanudya | nêksih ji-tus tandhingipun | masa nggandraa sapira ||

33. kapriye margane inggil | prajurit kèh kang arahan | campuhing pêrang tandhane | senapatine pralaya | santri mlayu sarsaran | bêrtya kanang panggah katut | dene wadya santri desa ||

--- 2: 83 ---

34. Jêng Sunan Benang nambungi | bab lampah pêrang punika | boya wontên ing sarate | èsthi kula mung dwi warna | kang kenging linampahan | sapisan pasrah Hyang Agung | ngêkahi timbuling kodrat ||

35. kaping kalih pasang pripih | sarana sabda mangunah | pakartinya jêbèng Lèpèn | dhatêng nagri Majalêngka | namur sampun katara | marang rèh pagunanipun | sêsarat sirêping mêngsah ||

36. dene ingêring prajurit | Bintara campuhing aprang | winahya kabangkitane | paran dènira kajibah | panggah suraning laga | mangêjum wêdharing wadu | kanji sedaning manggala ||

37. kajawi catur priyayi | sajuga kang minggah anyar | tur ngudi tuwuh ramane | Pangran Kudus kang wus muksa | kalih Ki Suranata | tri Gêtaspandhawa Tarub | Ki Anggaranu kapatnya ||

38. sakawan punika yogi | damêla rampunganing prang | ngatingalna kasurane | matah mêmatut pratiwa | nggêgasah tyase brêtya | ing Bintara mung puniku | kang wus laksi wirya tama ||

39. Ki Gêtaspandhawa tampi | Pangran Kudus Suranata | Anggaranu samya ture | botên ketang nis jiwangga | layu madyèng ranangga | rêmuk ajur dadya glêpung | sakisma tan pancakdriya ||

40. lah uwis mundura kaki | bab rêrigên campuhing prang | benjang punapa yogyane | de jêbèng Sunan Malaya | sira masanga srana | lairna kabudayanmu | mamrih ungguling ayuda ||

Susuhunan Kalijaga pribadi marang Majapait masang jimat murih muruding narendra

41. sandika ingkang sinung ngling | Jêng Dipati Natapraja | mundur Kangjêng Sunan Lèpèn | gya laksana tanpa rowang | mangetan karsanira | ring nagari Majalangu | nèng marga pasang sarana ||

42. samana Jêng Sunan Kali | praptèng praja tumbal nulya | njujug Ki Supa wismane | kang karan Pangeran Sêndhang | pinuju anèng wisma | Ki Supa mangrangkul suku | Sunan Kali sigra lênggah ||

43. angandika arum manis | hèh Supa atmajanira | Ki Ênom undangên age | lan atmanta Surèngrana | warahên ana karya | wigati poma kang samun | ywa nganti ana wran wikan ||

--- 2: 84 ---

44. Supa wus waskithèng wèsthi | utusan siswa pracaya | nimbali ibnu karwa ge | ring Jênu Guling laksana | lêstari lampahira | prapta liningan pamuwus | kerid kalih sang dipatya ||

45. prêlu sung wruh kita sami | mangke ingêring bawana | wus parêk jaman masane | praja Wilatikta sirna | kari sawantra dina | hyun pulastha tanpa kantun | iku jangkaning oliya ||

46. sêdene pra dwija rêsi | kang bijaksa tyas nirmala | tan pae lan 'ulama kèh | brastha karatoning Buddha | ngalih marang Bintara | murwani jumênêng ratu | ing Jawa panatagama ||

47. Islam 'Arab maratani | nêbut kalimah tayibah | sayogya Ki Supa kowe | ibnu lan rubiyahira | kang enggal mirudaha | lamun tan mangkono kantun | pralaya madyèng ranangga ||

48. sakulawangsamu sami | iridên marang Mataram | besuk pêsthi dadi kraton | ing mangke mêksih dadyalas | sira babad -babada | nèng Mataram adhêdhukuh | manawantuk wahyu kobra ||

49. ping pindhone ingsun arsi | mubêng radya Majalêngka | pasang jimat paju-pate | lima têngah ywa katara | dimèn sang nata lunga | murud ing kahyanganipun | nêtêpi muksaning Buddha ||

50. sun pasang saratri iki | hèh Supa manira têrna | kang bêcik ngêndi prênahe | karweka kariya padha | jêng sunan lumaksana | dalu Supa atut pungkur | tumrapta pojok pracima ||

51. mungguh warnaning sumahil (mêsail) | kropak cinitrèng kênaka | rajah janma nungsang roro | laknyana ungkur-ungkuran | tur mawi balung tukang | pinêndhêm siniram banyu | mojar hong ilahèng kurdha ||

52. utara purwantara wis | wija wrata lima têngah | antara wringin ro nggone | dupi wus rampung mêkara | mundur Jêng Sèkh Malaya | ing ratri tumulya njujug | wismane Pangeran Sêndhang ||

Susuhunan Kalijaga yasa pusaka kraton rupa kêndhali aran Ki Macan-guguh

53. pra putra kêkalih maksih | Ki Nom lan Ki Surèngrana | jêng sunan lon ngandikane | hèh sira Jênu Dipatya | kasusrèng rat

--- 2: 85 ---

bijaksa | putus monah betalmakmur | mahya wêsi pamor waja ||

54. coba sun karyakna kaki | kang pantês anggon oliya | sakarêpmu prayogane | kang liningan tur sabdika | sidhakêp siku tunggal | panca pranawa katutup | mahya wêsi pamor waja ||

55. cinandhak ingukêl dadi | kadga sajuga luk tiga | gandhik dawa mawa grènèng | sêkar-kacang lambe-gajah | rêspati wilis rêkta | jêng sunan ngandika arum | iki kêris dhapur apa ||

56. matur borong amba darmi | mung mèstu dhawuh paduka | dados punapa sêdyane | jêng sunan aris ngandika | kêbo-lajêr dhapurnya | sarta sun wèhi jêjuluk | Kyai Maesapanular ||

57. iki gawèkna ngong malih | kêndhali wahana kuda | ingkang kaya wêsi kiye | sandika Sang Surèngrana | musus asta wus dadya | ebat wong kang samya ndulu | singa mulat brangtasmara ||

58. kêndhali sinung kêkasih | dening Sunan Kalijaga | Ki Macan-guguh namane | pantês kagêm para nata | pramodaning rat Jawa | ing têmbe turun-tumurun | Jêng Sèkh Malaya ngandika ||

59. wis Supa ingsun hyun mulih | kèria basuki arja | mahya plas wus datan katon | samana Kangjêng Suhunan | Kali rawuh Bintara | radèn dipati anuju | nggusthi ingêring ayuda ||

60. kasaru Jêng Sunan prapti | sadaya kang lênggah kurmat | satata Jêng Sunan Lèpèn | ngandika hèh jêbèng enggal | nuli maguta yuda | ywa na sumêlang ing kewuh | mungsuh wus ngong wèhi srana ||

61. sêdene ing Majapait | maju-pat lima lan têngah | dadining wruhanta kabèh | para prawira Bintara | ywa pancak tyasmu sura | kajaba pêsthi wus tamtu | Brawijaya nis mangendra ||

62. lan malih jêbèng sirèki | ingsun paringi pusaka | kêndhali bêcik wangune | tur kêna dadi pusaka | tumrah tumruning nata | wasta Kyai Macan-guguh | wus sun kapanggya oliya ||

43. Durma

Gêgaman ing Bintara ngêtoni ing paprangan senapatine Pangeran Kudus misih mudha

1. mundur sigra jêng sunan panggya Jêng Benang | lênggah anèng surambi | pêpak pra oliya | matur Jêng Kalijaga |

--- 2: 86 ---

ing purwa madya mêkasi | wali 'ulama | samya jumurung amin ||

2. suka sukur ring Jêng Sunan Kalijaga | dera mahyakkên pripih | warnanên rahadyan | Dipati Natapraja | enjing suwarèng prajurit | nêmbang têngara | mrêtya sumêktèng kardi ||

3. sikêp astra sunapan tumbak candrasa | kadga gada lan lêmbung |[24] ngalun-alun mbakar | busana cara 'Arab | kang minangka Senapati | Kudus Jêng Pangran | mêksih taruna pêkik ||

4. Kyai Gêtaspandhawa lan Suranata | Singaranu Ngabèi | jubah srêban seta | pratandha srah jiwangga | swandana wajik rêspati | dirèng tênaga | ciptèng tyas lir punagi ||

5. dene wadya Bintara mung kalih sasra | dwi nambang janma sabil | santri kyai wrêda | sadaya ngajap laya | sabel dêdalan Hyang Widhi | madhêp pracima | tekad anggulung pati ||

6. wus tan ketang rubiyah ibnu nèng wisma | malah wus dèn slamêti | surtanah tri dina | sapta ri kawan dasa | nyatus pêndhak kaping kalih | sèwu pratandha | eklas rêjasèng pati ||

Gêgaman ing Majapait sadhiya nadhahi Senapatine Adipati Pêcattandha

7. nulya budhal ring pabaratan ranangga | wus tata pacak baris | warnanên sang sena- | pati Sang Pêcattandha | sampun ingaturan uning | wadya Bintara | wus samya tata baris ||

8. ambalabar yayah kuntul made êlar | Têrung Sang Adipati | dhêdhawuh kuswala | kinèn nêmbang têngara | swara njrit karêngèng langit | sampun sumêkta | brêtya di Majapait ||

9. wolung nambang nggabag baris pinggir wetan | busana warni-warni | astra tumbak pêdhang | ganjur bindhi jatmaka | kalataka myang bubardhir | Sang Pêcattandha | nitih kuda malangkrik ||

10. ngasta pêdhang ngitêr ngubêngi kuswala | yèn tinon saking têbih | sebak Banaparta | yitna mbêk maha dibya | ngumbar kasuraning pati | mila tan siwah | lir klana Jayèngmurti ||

--- 2: 87 ---

11. sru sêsumbar Sang Pêcattandha Dipatya | hèh majua wong santri | glah-glahing bawana | prapta nglaras prakara | lir raryangon tuna budi | tan wurung sida | wutah sêga kêndhuri ||

12. iya iki andêle sri naranata | Sinuhun Majapait | pasrah mugut uswa | kawênangkên midana | pasthèkna patimu santri | wran ngrusak tata | nggêmpal krêtartèng bumi ||

13. sira iku durung wruh planggêraning rat | karya prang datan titis | purwa mèt agama | dudu tataning praja | sira mêndêm lafal hadis | Kuran lan kitab | de tutur kogandhuli ||

14. têmah kita ngukiri ratumu Jawa | kang bèrbudya mbêk niti | gunardikèng sastra | kang dibya pramabasa | asih ring Dewa Linuwih | kowe kang mbegal | nêmbah Rasulu'llahi ||

15. kaya priye bedane Allah lan Dewa | pagene sira santri | ngalih sêsêmbahan | apa sira tan wirang | wruh gêbyaring surya sasi | salin agama | kowe cubluk kêpati ||

16. dene kowe wong Jawa edan sare'at | brangta sêmbahhyang mahgrib | wran Dêmak Mukhammad | kacinthung pra oliya | kanut marang nabi wali | kawus'ulama | kabujuk santri nisthip ||

17. wuru sahdat siniwèn ring malaekat | prasan atimu yêkti | coba têkakêna | iki Sang Pêcattandha | aja manèh sira siwi | nguni ramanta | Sunan Kudus ngêmasi ||

Têmpuking prang wadya Bintara andhêsêk wadya Majapait kadhêsêk mundur mlayu

18. dupi mirêng prajurit santri têtela | sumbarnya Senapati | Têrung Pêcattandha | ngundhat silaning gama | malah anggurenda santri | gya ngamuk nêngah | lir ngangrang nêmpuh wani ||

19. gulung gulêt gumolong sajuga karsa | dera santri srah pati | riwut tambuh rowang | sarta muji la illah | wran Wilatikta nadhahi | sanjata tumbak | kalataka bubardhir ||

20. nanging datan budaya wit mimis langkah | samya tumibèng wuri | kawêkèn tyasira | brêtya sang senapatya | mirsa yudanya kalindhih | Sang Pêcattandha | waskithèng tyas ngabani ||

--- 2: 88 ---

21. alon mundur nanging klèruning pamyarsa | mlayu ninggal burbardhir | mriyêm kalataka[25] | tumbak pêdhang binuwang | bubar larut ngungsi urip | pating balêsar | bubrah tataning baris ||

22. sang dipati samana kari anggana | nyamêthi kuda aglis | nunggal wadyanira | angling kinèn mandhêga | pra prajurit tan na nolih | mung ngupa gêsang | katêmpuh dening santri ||

23. wus anggêndring rêbut ngarsa plajarira | dlajat tan ngupa margi | dupyantara bêthèt |[26] malbèng wana trataban | ana ngidul manrang wukir | nilar manggala | tan emut senapati ||

24. para santri mbêrêg yayah singalodra | sarwi muji Hyang Widhi | nêbut Allah Allah | mbrondong tinggar klantaka | wuwusên Têrung Dipati | kèsisan bala | mung kèri gangsal biting ||

25. iya iku kabuling jimat sarana | mangunah Sunan Kali | wadya Wilatikta | bingung tanpa jamuga | sadarpa tyasira jêrih | kèh kamigilan | dening tandanging santri ||

26. gya mangetan wadya Majalêngka arsa | mantuk ring Majapait | kathah kang katawan | samarga-marga suda | menggok umanjing wanadri | wadya Bintara | saya kèh tambah prapti ||

27. wran padesan kanan kering pinggir marga | umèstu marang santri | dilalah karsèng Dzat | ingkang samingun basar | ngudanèni pra 'ulami | sarta ambuka | kamandèn jimat pripih ||

28. saranane gunasti Jêng Kalijaga | papak wran Majapait | arda kamigilan | saking aji kamayan | antara lami tumrapti | têtirah praja | laju malbèng nagari ||

29. Sang Dipati Têrung sangêt kagawokan | solah prajurit tintrim | apa krananira | sirna panyakrabawa | gya ingetung pra prajurit | kantun kalih blah | laju malbèng sitinggil ||

30. hyun kapanggya lawan sang rêkyana patya | tur pariksa manawi | tiwas ing ranangga | arya mantri kèh laya | prajurit kantun sakêdhik | warnanên para | santri kang ngudi pati ||

--- 2: 89 ---

Wadya Bintara ngêpung kutha Majapait

31. samya kandhêg anèng sajabaning kitha | dhawuhnya Senapati | Kudus Jêng Pangeran | ring piniwrêda bala | lah kakang Gêtaspandhawi | sumangga samya | kinêpung dèn ubêngi ||

32. de pun kakang barisa kilèning pura | wetan kula pribadi | kidul Suranata | Anggaranu utara | yèn wong Majapait mijil | gya kabêstaa | kapugut lungaya glis ||

33. dene lamun nêbut kalimah tayibah | dèn uripana sami | tri matur sandika | lumaksana wus tata | laju anêbak wong santri | tur tambah kathah | wit brêkahing paripih ||

Kya Patih Wahan lan Adipati Têrung tuwin pra nayaka ngrêmbug ngundurake mungsuh

34. warnanên Sang Dipati Trung Senapatya | tundhuk sang nindyamantri | umatur trus têrang | purwa madya wusana | sadarpa ngungun ki patih | tandya manabda | swawi nggèr atur uning ||

35. jêng pamasa unjuka niskaranira | dera mangentar santri | marang ing Bintara | tiwas tanpa budaya | kêna kamayaning santri | sigra laksana | dyan patih malbèng puri ||

36. sarêng lawan Dipati Trung Pêcattandha | lunggyèng èmpèr pandhapi | ing sanasewaka | wêling unjuk nyi lurah | atur kangjêng sri bupati | tan tuk timbalan | nata lagya samadi ||

37. Kyana Patih Dipati Trung sigra mandhap | praptèng paglaran nggusthi | lan sagung nayaka | hyun ngundurakên mêngsah | ingkang ngêpung Majapait | warnanên pura | punggawa jro nagari ||

38. priya mantri manèwu panatus rangga | panêkar dêmang sêndhi | ngêdhap manahira | miris kêkês manglaras | sadaya mangucap ajrih | warnanên pura | Kangjêng Pangran Dipati ||

39. Bondhansrati panggih lawan Patih Wahan | ngandika arum manis | marang dyan dipatya | paran prayoginira | mungsuh santri tanpa wilis | mangrampit kitha | paran rêmbugmu patih ||

--- 2: 90 ---

40. patih matur dhuh gusti pangran dipatya | ing dintên benjing-enjing | karya parampungan | pêputusaning yuda | kawula pyambak ngawaki | mangentar mêngsah | mbirat sagung wran santri ||

41. jêng paduka sampun mahya saking pura | lamun mêksih pun patih | gya kondur jêng pangran | manjing dhatu sayasa | warnanên punggawa nagri | Pangeran Sêndhang | ngalêmpakakên siwi ||

Êmpu Kyai Supa sabrayat lolos marang ing alas tanah Mataram

42. Sang Dipati Surèngrana Jênu kutha | Ki Nom Dipati Guling | wus pêpak sadaya | nèng dalêmnya Ki Supa | Pangeran Sêndhang nabda ris | lah sutaningwang | kabèh payo sun irid ||

43. marang tanah Mataram mbabadi wana | mèstu sabdaning wali | Sunan Kalijaga | Ki Nom matur sandika | mung Surèngrana Dipati | matur ring rama | kula botên mèstuti ||

44. lamun rama ing mangke kêdah miruda | kawula jumrung amin | botên langkung amba | aminta sih widada | samana Supa wus mranti | sagarwa putra | nulya lolos ing wêngi ||

45. kathah siswa priyèstri samya tut wuntat | miwah pra magêrsari | lêstari kirdhanya | prapta wana Mataram | warnanên kang mêksih kari | Sang Surèngrana | lan laksma malbèng puri ||

46. ing byantaranira kangjêng sri narendra | ngandika arum manis | Surèngrana sira | mèlu labuh nagara | angêtokna wijayanti | pambudinira | sirnane para santri ||

47. kawarnaa eca lagya imbal sabda | ana unjuk udani | lamun Kyai Supa | sagarwatma miruda | para siswa magêrsari | mèlu miruda | kathah mantri tut wingking ||

48. sang dipati ing Guling ugi miruda | kilap sêdyaning kapti | duka jêng pamasa | mahya ingkang supata | prasapa ing wuri-wuri | ratu tan kêna | mèt mantu pandhe wêsi ||

--- 2: 91 ---

49. sinauran gêtêr patêr ing akasa | dhêdhêt munya rawanti | katrimaning sabda | nata kang ambêk darma | mila pandhe praptèng mangkin | nadyan digdaya | cêlus dadya bupati ||

Kya atpih lan para nayaka mangsah prang

50. kawarnaa paglaran para bupatya | lawan sang nindyamantri | dhêdhawuh punggawa | kinèn suwarèng yuda | têngara tinitir-titir | kuswala nglêmpak | nèng alun-alun mranti ||

51. nêdya karya karampungane ranangga | srah jiwa ngudi pati | hyun ngentar 'ulama | kang ambêk kumawawa | kuwa-kuwa cidrèng bumi | ki patih kagyat | wrin wadya mung sakêdhik ||

52. botên kiyat tinimbang kathahing mêngsah | lor kidul kulon ngrampit | wetan tanpa petang | matur para nayaka | kyai lurah bab puniki | yogya tinêrak | kang kandêl dèn dhingini ||

53. sampun nggalih ingkang dadya senapatya | paduka lan bupati | sarêng mangsah nêbak | ywa kadangonên lampah | lir sêsulung malbèng gêni | sadaya laya | bupati warta wingking ||

54. pra nayaka patih sarêng mangsah yuda | brastha sarêng lan nagri | nadyan garwatmaja | binoyong rinampasan | pating crêngèk swarèng tangis | tan dumadyèng tyas | yèn kula wus ngêmasi ||

55. kang kasêbut agami rontal kamuksan | kahyangan Wisnu Murti | dhawuhing Triyatra | wran pralaya ing yuda | manggih swarga sunyaruri | antuk rum jêbat | panggya Hyang Otipati ||

56. benjing pêjah mangke pêjah manggih marga | mênganing swarga murti | surab sri mangudan | rum-arum kêmbang-kêmbang | ring satriya tamèng pati | antuk sopana | sela matangkêp kori ||

57. radyan patih mirêng aturing nayaka | lan Têrung Sang Dipati | tambah mahyèng sura | nirdeya hyun nrang baya | ngrasuk busana miranti | ngagêm pratandha | puspa sinurèngpati ||

58. sampun pasrah ring Sang Hyang Sewandakala | mahyèng hoswa angga nis | yitmaka pralêbda | mangayu ngajab marta | Sang Hyang parêng Hyang njurungi | rumakêt atma | tan na nolèh ing wuri ||

--- 2: 92 ---

44. Pangkur

1. wus cancut pratikêl swanda | radyan patih lawan para bupati | myang Pêcattandha ing Têrung | mrêtya di Majalêngka | cacah sirah namung kantun tigang atus | sadaya wus sinung jarwa | tibane pêpêsthèn pati ||

2. dupi campuh yun-ayunan | nèng pabratan mungsuh yayah punagi | nulya wadya Majalangu | samya sèlèh jatmaka | lan sanjata duk wikan sidhakêp sikum | tunggal ngèsthi Endraloka | wus kèksi wiwarèng swargi ||

3. kèh surabsari rudasta | ngawe-awe ring satriya utami | wusnya trang pamulat murud | gya ngasta pêdhang kangkam | pra kuswala sadaya wastrawan ndulu | trangginas nyandhak gêgaman | dyan patih dhawuh mrêpêki ||

4. prajurit Majalêngka gya | kyat manubruk santri kuwat nadhahi | surak amin 'alaikum | samya nêmpuh byat sura | wantra dangu rukêt samya rêbut unggul | wran Majalêngka kasoran | sawiji tandhing sabiting ||

5. sirna tan mangga puliha | brastha mundur sarwa kadya rinujit | mung kantun dipati Têrung | anggana wor gusthika | kasaput ing ratri wong santri amundur | ring sanggrahan Senapatya | warnanên sajroning puri ||

Pamuksane Sri Bathara Prabu Brawijaya saha para putra lan sakèh pusaka nata dalah sakadhatone pisan

6. Sang Aprabu Brawijaya | wanci dalu dhawuh ring jurutulis | kinèn manurat nèng watu | sastra têmbung Sangskrita | sinangkalan jênêngnya purwaning dangu | wasanane kraton sirna | umur satus kalih warsi ||

7. Ratu Pamêkasing Buddha | nabda ring Sang Ratu Andarawati | wruhanta ingsun amurud | ring kraton Tejamaya | Batharendra Hyang Triyatra wus mangayun | de sutamu kaki Bondhan | surati nèstu ring mami ||

--- 2: 93 ---

8. Jaka Sura sagarwanya | padha manut kadewataning pati | de yayi sira tan antuk | rèhning batinmu Islam | lah mêtua njujuga Gênthan bok ratu | puluh-puluh pandoning Hyang | sujanma parasdyèng Widdhi ||

9. dyah anjrit mawa udrasa | ngaras pada dhuh ingkang misudhèng sih | dunya praptèng layu murud | dewatèng Tejamaya | kula nuwun tumutur paduka prabu | mawongan nyèthi sulakswa | tan sagêd kawula kèri ||

10. sang nata malih ngandika | ywa mangkono yayi sanès pamanggih | aja nggodha angrêridhu | ing rèh endraning laya | pandon dewa tan kêna gingsir sarambut | benjang sira antuk krama | tur padhe Slam dadi wali ||

11. sira datan kêna ngampah | Kirdhaningsun iki malêm Rêspati | Manis nuju Sri tumurun | wukune Julungkêmbang | Dewa Guru Hyang Pramèsthi andum ayu | kêkayoning Padmanaba | dewata kamulyan pati ||

12. akêkobok tirta mawar | umbul-umbul ngadêg manthêr ring langit | gêdhong mênga dewa mlaku | Sang Hyang jumurung karsa | lah ta age yayi Patni sira mêtu | anèng Gênthan mêmujaa | gya Dyah Dwarawati mijil ||

13. sri narendra lan pra putra | Surèngrana kakung putri lan laksmi | samya muja mantra nayuh | wahyaning pandon Suksma | ngêning cipta sasêdyaning tyas katuju | daut prabayasa sirna | mumbul ring rawismaya nis ||

14. manjing Tejamaya Suksma | sadaya kang nèng jro dhatu tan kèri | badan nyawa awor kanut | mênêng mangêning wênang | nèng Mahendran ngungkuli marcapada gung | tikêl sasra ni'mat swarga | kamulyan tanpa upami ||

15. datan èngêt lamun muksa | amung ketang Dwarawati ngêmasi | murud ring suwarga agung | Ratu Andarawatya | wus sampurna èngêtanira sang prabu | lah sumangga kagaliha | kang maca miwah kang myarsi ||

--- 2: 94 ---

16. kang mati manganggêp gêsang | ingkang gêsang sami manganggêp mati | kosokbali bali liru | saksine padha mrajak | wong kang nulis uthak-uthik wong wus lampus | ingkang maca lagya pêjah | kang mirêng anèng suwargi ||

17. kang mati ora uninga | lamun mati kang ngarani wong urip | nanging tatkalane murud | kang urip katon laya | lah cupana kaki cangkriman puniku | yèn hyun bijaksèng kawruh Khaq | ingkang kanggo urip mati ||

Pramèswari Dwarawati lan Adipati Têrung kaboyong Sang Senapati Pangeran Kudus

18. ucapên Sang Pêcattandha | ingkang awor gusthika bangun enjing | ngalilir sarira wutuh | tan sajuga watgata | nulya mbrangkang ngarah-arah ywa na wong wruh | lumaksana sigra-sigra | ciptèng tyas malbèng jro puri ||

19. hyun sowan sri naranata | tur uninga yèn patih wus kajodhi | lan pra nayaka tumênggung | bupati mancapraja | pra prajurit sajuga tan wontên kantun | dupi prapta purantara | Sang Pêcattandha umèksi ||

20. prabasuyasa wus sirna | tanpa sesa lan para kyai-kyai | pusaka ji waos dhuwung | tan wontên kaliwatan | dipati Trung mubêng-mubêng gya malêbu | njujug Gênthan sewa laksma | panggya kangjêng pramèswari ||

21. Sang Rêtna Andarawatya | nayuh waspa mancadrasa mawanti | emut sru trisnaning kakung | miwah sang narpatmaja | dene kari priyangga tan parêng mèstu | murud maring Endraloka | sadarpa putuk ing galih ||

22. Sang Pêcattandha aturnya | dhuh jêng ratu mugi èngêta gusti | wit pandoning dewa agung | kawula mung sadarma | mênêng osik atas saking Sang Hyang Guru | Hyang Pramèsthi Siwa Buddha | rintên ratri ngudanèni ||

--- 2: 95 ---

24. wangsul Gusti sariramba | senapati mêngku kitha dipati | gung sih wiryaning sang prabu | raka paduka nata | mangkya têmah kèri boya ndhèrèk murud | botên pralaya ing yuda | sadarpa dlap amba urip ||

25. sinurak ing janaloka | tri bawana arda gung ngèsi-èsi | mangerang satriya mblubut | mblêbêt sungkan pralaya | budi nistha jêmbêr satruning praja gung | tan sarêng risaking praja | dadya rêrêgêding bumi ||

26. satêngahnya imbal sabda | kasaru Jêng Pangran Kudus umanjing | ring pura sawadyanipun | Kyai Gêtaspandhawa | suranata Ki Ngabèi Anggaranu | angupa boyongan brana | jimat pusaka tumbak kris ||

27. rukma di sotya maneka | wus ngalumpuk samana dadi siji | mring gêdhong srang baya suwung | Kya Sêkardlima sirna | sawarnine pusaka tan wontên kantun | binêkta jêng sri narendra | lan prabasuyasa wus nir ||

28. mubêng Sunan Ngudung[28] prapta | bale wèni ing Gênthan sewa rêsmi | wrin wanudya kèh nèng ngriku | wontên priya sajuga | gya têtanya ririh Jêng Pangeran Ngudung[29] | hèh janma aranmu sapa | mêksih taruna nèng puri ||

29. wanudya di sapa garwa | Pêcattandha sugal dera nauri | hèh santri ywa tambuh ingsun | ingsun Trung Pêcattandha | nadyan kasor luhung belakna jiwèngsun | sarwi mangingêr kang kadga | Sagarawedang pinipit ||

30. tinarik-tarik tan kêna | angandika Pangran Kudus hèh yayi | praptèng sun ngriki ingutus | ring rakanta Bintara | natapraja sira tinimbalan gupuh | kairida laksitèngwang | dadya gantining narpati ||

--- 2: 96 ---

31. paran sira hyun migêna | lakuningsun mboyongi jroning puri | sawarnane jro kadhatun | wus pêsthi ingsun gawa | katur marang rakanta tandhane untung | mbêdhah kutha ntuk boyongan | mangkono prajurit luwih ||

32. lamun sirarsa hyun bela | tanpa karya têmah durakèng Widdhi | kang atma hoswa kapugut | yogi kasarèhêna | têmbe ingkang rakanta jumênêng ratu | karsa nglabêti utama | wusanane tuna wuri ||

33. wus kathah lêpihan kuna | para ratu kasor prang angabêkti | mèstu ring kang mênang pupuh | tan darbe ing tyas arda | lumaksana apa karsaning Suksma gung | yayi aywa salah cipta | ganti tekad gama nabi ||

34. wruhanira wali sanga | jroning kalbu mêksih Buddha kabudi | barang kawruh barang wuruk | Buddhane durung sirna | malah rujuk mung bedane asma santun | Allah sajatine tunggal | uga wor Hyang Hotipati ||

35. kang pinangran dunya khirat | nora luwih sawiji budi eling | kang ngèbêki buwana gung | cangkrama munggwing jiwa | kang ingaran uswa 'Arab têmbung kayun | kang tan mèlu lara lapa | susah bungah nora apti ||

36. wong urip nèng marcapada | muhung ngudi kawiryan ngrika ngriki | yèn wus kapanggya kacakup | cukup silaning janma | mati bungah urip suka muhung mèstu | pacangkriman Hyang Sudyarsa | dumunung janma linuwih ||

37. ingkang kadya sariranta | kang bijaksa surti mangulah budi | tan nggugu sabarang catur | tan nampik jarwèng liyan | mung angèsthi kang cocog ciptaning kalbu | kobo pira-pira rontal | kitab têmbunge 'Arabi ||

38. caritane nora beda | padha srana bènèh kêcaping lathi | rèh urip pacangan layu | ywa mati siya-siya | nora kurang janma tama mamrih lampus | ywa lantaran para cidra | patine kalêbu gêni ||

39. boya katimbang ing nalar | duga-duga watara anèng ati | sira yayi nêdya labuh | mèstu Sang Brawijaya | anèng swarga apa ta swargamu nunut | kang mangka atas manusa | kagungan swarga pribadi ||

--- 2: 97 ---

40. sêdene naraka sapta | tunggal juga campur janma linuwih | yeka agamaning rasul | mulane Sang Dipatya | Natapraja mituhu sare'at rasul | boya bodho kakangira | pangudining driya kingkin ||

41. gama 'Rab sre'at Mukhammad | salla'llahu Rasulu'llah sinêlir | nganggit musakab trang têrus | cêtha pratisthèng angga | boya beda rontal sre'at Sang Hyang Wisnu | ing rèh agama kamuksan | marma aja klèru tampi ||

42. lah yayi payo glis seba | ring rakanta Bintara Sang Dipati | sadarpa gung kumacèlu | ngarsa-arsa ring sira | rèh sadulur lunga bêbarêngan ngluru | kaluhuraning jiwangga | saking Plembang wran kêkalih ||

43. nèng marga pisah tan slaya | rukun tama ngantya praptèng samangkin | wus lami datan pinangguh | mung mèt pabratan warta | payo yayi enggal dandanna dèn mèstu | barêng lan laksitaningwang | myang rajabrana jro puri ||

45. Sinom

1. wong anom Sang Trung Dipatya | dupi wus mirêng sajarwi | ning Kudus Kangjêng Pangeran | èngêt purwakaning nguni | runtung-runtung samargi | saking tanah Plembang njujug | Grêsik Pangeran Modang | wusana Têrung Dipati | mancadrasa waspa mijil ingusapan ||

2. gya Sang Arya Pêcattandha | ing Têrung turira aris | dhuh kangmas kangjêng pangeran | kula mituhu sakarsi | èngêt pandoning Widdhi | mêmungsuhan lan sadulur | mangkya gêtun wus klampah | Pangran Kudus ngandika ris | hèh ta yayi iki wanudyane sapa ||

3. ulat tangguh balut netra | wênês sumèh kaduk wingit | pantês trahing witaradya | nadyan wus wrêda katawis | matur sang adipati | inggih punika jêng ratu | Kêncana Dwarawatya | pramèswarinya sang aji | marma botên murud rèh punika Islam ||

4. tan kenging nunggil jawata | wus kajawi saking jinis | makatên dhawuh narendra | lah punika kadipundi | karsa tuwan samangkin | ngandika Suhunan Kudus | yèn mangkono saiba | sukane Radyan Dipati | Natapraja dene kang ibu widada ||

--- 2: 98 ---

5. lah sumangga jêng kêncana | amba turi têdhak maring | Bintara panggih putranta | tamtu sukur sukèng galih | nitih punapa gusti | jêng ratu ngandika arum | lumembak sakarsanta | tandya nitih jêmpana di | Dipati Trung nitih kuda rinarêngga ||

6. jajar lan kangjêng pangeran | tuwin Ki Gêtaspandhawi | Anggaranu Suranata | pikulan rajabrana di | boyongan sarwa satwi[30] | pèni-pèni mas umancur | pirang-pirang gotongan | nèng ngarsa prajurit prapti | ing Bintara umatur kirdhaning wuntat ||

7. dene wadya Majalêngka | ingkang datan mati jurit | Kyai Bobos Kandhuruhan | Pangalasan Arya Simping | buyut lan Tejamantri | Ki Sumbul Dêmang Blagêdhur | Arya Tiron Pandlêgan | wisata ngarsa pribadi | nêdya marang Bintara manjing game Slam ||

Para Putra Nata Sri Brawijaya

8. gumrudug êlur sêluran | kang kambah bumi lir gonjing | watawis wran kalih nambang | cacah wadya Majapait | samyarda tyasnya jirih | kumacèlu nêdya nungkul | warnanên putra nata | kang wisma jawi nagari | sampun dangu miruda saking nagara ||

9. kang rama dupi wusnya trang | murud ring kadewan swargi | panyiptaning narpatmaja | dera nis pratisthèng ardi | Lawu jumnêng narpati | ajêjuluk Sunan Lawu | ananging wus marahyang | kajiman jinis rokhani | Prawijaya[31] Pamungkas sawêlas putra ||

10. Ratu Pambayun pangarsa | krama Dayaningrat Pêngging | kalih Arya Damar Plembang | tiga Rahadyan Dipati | Natapraja kang arsi | umadêg nata ping catur | Radèn Bondhan Kajawan | ing Tarub wus kocap dhingin | kaping lima Bhatara Katong juluknya ||

11. nêm Kangjêng Pangran Dipatya | Bondhansurati ndhèrèk nis | ing rama sri naranata | pitu Dyan Jaranpanolih | astha pêparabnèki | anênggih Radèn Mas Guntur | anèng Bali kêkutha | sanga krama Ki Nom Guling | sadasa kang kagarwa Ki Jaka Sura ||

--- 2: 99 ---

Ing Ngarsa Sang Adipati ing Bintara

12. nêngna putraning narendra | boyongan ingkang wus prapti | kitha Bintara Sang Rêtna | Dwarawati wus umanjing | pratisthèng dalêm wingking | pra rêrara atut pungkur | panggya garwèng dipatya | putrèng Alpèl[32] angabêkti | sêdene Sang Adipati Natapraja ||

13. ngujung ring pramèswarindra | yayah manêmbah swarga di | kurmatnya radèn dipatya | botên ketang ibu tiri | nulya mahya ring jawi | panggih Adipati Têrung | kang wus lênggah pandhapa | kumpul lan wong Majapait | Dyan Dipati Natapraja gya nambrama ||

14. ring kang rayi Pêcattandha | manêmbah nuwun kapundhi | êmbun mustaka trus driya | katuwawa lir wong ngimpi | wruh kawiryan di murti | Pêcattandha nêmbah matur | kangmas amba tur wikan | swargi jêng ramanta aji | nguni kula kinèn mangentar oliya ||

15. kula kangmas pinaringan | ngambil pusaka narpati | kadga kang tinatur rukma | Ki Sagarawedang nami | dhapur sèwu kris siji | gih punika warninipun | amba darmi kampiran | mangke sumangga kang wajib | kang gumantya wahyuning wahyu kobrarja ||

16. kang kadga pinundhut sigra | ingasta tandya tinarik | winawang wusnya prastawa | iya sun tarima yayi | samliyun gung mêmuji | muga antuka pitulung | tandya Sang Adipatya | Natapraja sung basuki | karahayon para brêtya Majalêngka ||

17. widadantuk pandon mulya | pra arya panèwu mantri | kapundhi kalingga murda | sih wilasa jêng dewadi | pun dasih darmastuti | rèh mungsuh yogya kajabut | lungayamba sêdaya | paran Gusti paring urip | botên ngintên sarambut samliyun pinra ||

18. manabda sang narpaputra | tekadmu dawêg prasami | mungsuh prapta asrah jiwa | sirik lamun dèn patèni | kajaba mung tinari | manjing Islam apa saguh | mèstu sre'at jêng duta | sadaya wran saur pêksi | inggih inggih sandika nuwun sandika ||

--- 2: 100 ---

Wadya Majapait kang têluk di-Islamake

19. tantra ratri sampun enjang | tandya jêng radyan dipati | dhawuh ring Ki Wanasalam | kinèn ngirida prajurit | arya panèwu mantri | sinowankên wali kutup | umanjing gama Islam | ngucap sahdat klimah kalih | kang kuswala winulangkên barjumungah ||

20. ingkang jênêng Kasan-Kasan | kang wus padha baut 'ilmi | Mêrsan aran Kasanrêja | kalawan Kasanmunangin | kang anèng desa Dawi | Kasanwiradi ing Butuh | Pundhong Mustakim wasta | catur padha rêmbag 'ilmi | iku padha kinèn mulang pra kuswala ||

21. padha wulangên dhikiran | kèhing dhikir catur warni | êndi kang dadi sarjèng tyas | dêdalaning dzat sifati | ring Hyang kang murbèng urip | janma catur nêmbah nuwun | sandika amba darma | nglampahi dhawuhing Gusti | kang rumuhun Satariyah mat dhikiran ||

22. wuwuse dhikir lailah | satari alip ping kalih | wuwusira mung hu Allah | akmaliyah kang kaping tri | Allahu wuwusnèki | dhikir ingkang kaping catur | kang ran Naisbandiyah | hu hu sêbute kang madni[33] | iku kêna dinggo waton dhêdhikiran ||

23. sadaya wus samya Islam | suka sukur ring Hyang Widdhi | gya wangsul sowan dipatya | pinriksa netya wus pulih | lon ngandika dipati | ring tukang wang kinèn ngrêmbug | angganjar wastra boga | sinalin lir patrap khaji | srêban jubah kotang dalêm satariyah ||

24. yèn cingkrang mundhuta bakal | aywa kongsi nguciwani | lakên palêmbit lan sutra | santya sèrsi ingkang wradin | sandika kang sinung ngling | ngampil nota sigra mundhut | tantara wus sumêkta | sadaya panganggo ganti | ting kajêdhêg khaji-khaji sêngguhira ||

Sagung jarahan lan boyongan katur para wali

25. warnanên boyongan brana | ingkang saking Majapait | mas sotya di neka-neka | perak rukmi pirang dhacin | tinumpuk nèng pandhapi | jaga gilir siyang dalu | samana Jêng Dipatya | Natapraja hyun tur uning | ngaturakên brana marang wali sanga ||

--- 2: 101 ---

26. sigra sowan jêng dipatya | ring masjid panggih pra wali | ngaturakên jêjarahan | pèni-pèni rajapèni | lan Jêng Andarawati | kalawan Dipati Têrung | myang panunggalnya wadya | arya panèwu pra mantri | Majalêngka sampun ingupa misrama ||

Para wali mrayogake nuli jumênêngan nata

27. Jêng Sunan Benang ngandika | hèh jêbèng prayoga mami | wus byantu wali sadaya | rèh kraton Wilatikta nis | ramanta sri bupati | marang kadewatan murud | anêtêpana jangka | sira ge jumênêng aji | ambawani wibawa bawana Jawa ||

28. amung sira kang prayoga | dhasar warismu pribadi | nuli karyaa pranatan | panjênjunging[34] para wali | saksi 'ulama mukmin | ana karsanta kasêbut | misudha wadyabala | myang ngganjar punggawa luwih | lawan malih kaprabon nata gawea ||

29. kang utama dina apa | ngumpulna nujum pra rêsi | sagung para tuwanggana | kawiradya wukir-wukir | paringa dhawuh wradin | praptaning dina kang tamtu | sandika dyan dipatya | praptèng dalêm dhawuh nuli | tandya yasa kaprabon busana nata ||

30. pacarane Ratu Jawa | gya nimbali juru rukmi | kang kinèn yasa amparan | kacu rukma sawunggaling | ardawalika jêmpring | bokor gêndhaga mas tatur | banyakmas walikarda | kathah kalamun winilis | tantra dina samana wus samya dadya ||

Jumênêngan Nata Rat Jawa ing Karaton Bintara

31. songsong gilap jêro jaba | sadaya praya di èstri | wus sumêkta wastra neka | wila pranatan wus dadi | praptèng ari kang dadi | pra wali wus samya rawuh | miwah para bupatya | kang têluk anyar tumrapti | tuwanggana kawirêja dwijawara ||

32. panèwu mantri panêkar | naradesa naranagri | prajurit sampun sumewa | mangrasuk mêntêring grutnip | ing bangsal Bintara di | kalêrêsan majêng ngidul | kangjêng dipati lênggah | ing wetan jajar dipati | kiwanira Radèn Arya Pêcattandha ||

--- 2: 102 ---

33. majêng mangilèn lênggahnya | de kang kilèn para wali | majêng mangetan ajajar | tunggal para dwija rêsi | nawungkridha ing wukir | de kang lèr piyambak suwung | mung isi palênggahan | amparan kêncana tuwin | songsong gilap miwah kapraboning nata ||

34. kang ngampil para biyada | sadaya sampun miranti | Jêng Sunan Benang angasta | pranatan tuwin prajangji | mèt saking Ratu Jawi | kalanya Prabu Susuruh | saking Bramasadhara | purwèng byuha Sang Hyang Êning | Nilakantha kanthane tuhu wasesa ||

35. mubarang caraning Buddha | ing ngriku têksih lêstari | tan kenging ewah sakiswa | Jêng Sunan Benabg[35] tumuli | maos srat dèn songsongi | gilap jêmênêng[36] dhêdhawuh | hèh sagung siswantara | kawula gung alit sami | katilingna surasaning partisara ||

36. pèngêt darma sihing wadya | miwah para wali rêsi | biyantu sajuga karsa | kalamun Sang Adipati | Natapraja samangkin | sumulih jumênêng Ratu | Bintara ngrèh rat Jawa | mila krunpinnya sang aji | ajêjuluk Sultan Adi Natapraja ||

37. gêr pra wali muja mantra | dwija rêsi mèstu muji | sigra Ki Pangulu maca | donga o junjung turun sih | sadaya tadhah amin | swara rêg lir gunung rubuh | wusnya tamat nubuwat | sultan ingaturan linggih | lênggah ngampar[37] kêncana songsong byar mêgar ||

38. gya para wali salaman | kumrubut ganti-gumanti | Kyana Patih Wanasalam | majêng lampah pocong bêkti | Kyai Pangulu nuli | tandya Dyan Dipati Têrung | jaksa para bupatya | pra arya samya ngabêkti | sigra Kangjêng Benang maos jangji byuha ||

39. rêringkêsan patang warna | wêwênanging pra narpati | kagadhuhan pancadriya | dudu darbèknya pribadi | kagungannya Hyang Widdhi | warna kapindo sang prabu | kajibah mancas durta | tri warna rumêksèng picis | catur warna pirsa ingêring bawana ||

40. panjang lamun jinèrènga | byuha kang catur prakawis | kangjêng sultan angandika | ring Sunan Benang samangkin | karsaning narapati | paman patih ingsun junjung | nama Radyan Dipatya | Wanasalam mêksih patih | nanging kêdah winruhkên prajangji byuha ||

--- 2: 103 ---

41. mung pinèt gangsal wlas warna | punggawa gung saur pêksi | Sunan Benang tandya maca | byakta katampan ing patih | para wadya umèksi | kya patih prajangjinipun | wusnya sanggêm gya sumpah | tumulya Pangulu lami | katêtêpkên tampi jangji Wisnukara ||

42. cacah kalih dasa warna | sandika sinumpah nuli | jêng sultan malih ngandika | Jaksa Ki Imansêmantri | winisudha ngabèi | maksih jaksa karyanipun | prajangji 'adil karsa | cacah tigang dasa kalih | byaha[38] kêrta wus winaca turut cêtha ||

43. nyandikani gya kasumpah | têmên-têmênnya sukardi | dera nindakkên prakara | ywa nganti baukapini | sultan ngandika malih | hèh ta patih wruhanamu | de yayi Pêcattandha | lulus jumênêng dipati | angrênggani ing Têrung tur tambah lênggah ||

44. sarta nêlukna bang wetan | êndi kang midakèng aji | ingsun paringi wêwênang | amatrapi khukum pati | kang wus tinimbang rêsik | kêna lapur kèri ring sun | kang sinabdan sandika | suka sukur trusthèng galih | dupi rampung ajad panjênêngan mahya ||

45. dene warnining sarana | panjênênganing narpati | rukma salaka myang swasa | mamèt kawruh byuha kaping | sèkêt nêm praptèng mangkin | srana panjênêngan ratu | tatkala Sang Hyang Wênang | jumênêng nata nèng Kêling | ajad nulya dinonganan dinum wrata ||

46. Dhandhanggula

1. rêsêp manis tan na nguciwani | wusnya rampung ing pangupakara | jumênêngnya jêng sang rajèng | gya sri narendra kondur | ginarêbêg biyada cèthi | praptèng made suyasa | pramèswari mêthuk | kang sumewa panangkilan | para wali tuwanggana dwija rêsi | kawiradya bubaran ||

2. wus lêstari sukaning tyas sami | ingkang samyantuk kulawisudha | suka sukur kawiryane | sadaya punggawa gung | narapraja lan narakardi | suka rêna tyas sumrah | tan srik manahipun | lir katêmpuh tirta marta | mila gêmah raharja brastha duskarti | krêtarta tanpa kara ||

--- 2: 104 ---

Adipati Pêcattandha boyongan lêstari ngrênggani kadipatèn Têrung

3. duk samana nuju juga ari | Kangjêng Sultan Bintara hyun karya | manjangakên kuncarane | bu-dalêm Kangjêng Ratu | Dwarawati ngaturan krami | antuk wali taruna | Jêng Pangeran Ngudung | sanadyan sang dyah wus wrêda | boya kurang lêpiyan ing nguni-uni | Siti Wuryan ing 'Ajam ||

4. lawan malih karsane Narpati | Sunan Kudus darbyari wanudya | Rêtna Salamah wastane | karsendra hyun kadhaup | lan kang rayi Têrung Dipati | wus dumadya kang rêmbag | kalêksanan sampun | pangantèn kalih kapanggya | winiwaha bojakramarda mênuhi | tan na winancak driya ||

5. wus samya tut pangantèn kêkalih | samana ri wusnya lama-lama | jêng sultan andhawuhake | tumrap ri Dipati Trung | dhawuh dalêm muliha yayi | ring Têrung prajanira | kanan kering ing Trung | padha kinèn manjing Islam | lan dhawuhna mèstu marang Bintara Ji | kang mogok rampungana ||

6. lan garwamu yayi jakên mulih | sêdene anane kang kuswala | umèstuwa sira kabèh | dene wong Majalangu | para mantri dêmang ngabèi | tarinên ndi kang dadya | rênane tyasipun | parsa mulih Majalêngka | sun lilani sakarsane nging ywa lali | marang nagri Bintara ||

7. lan malih sun pasrah mring sirèki | bangsal pangrawit ing Majalêngka | bukakên saosna mrene | lan bale witana gung | ingsun karya pasowan jawi | têtêp dadya bêtuwah | tilar rama prabu | sun duga saya utama | dene bangsal pangrawit sun karya srambi | wis yayi Trung mundura ||

8. munjuk nuwun rahadyan dipati | praptèng pamondhokan tata-tata | pinatut upacarane | wus sumêkta sadarum | dupyantara enjing gya pamit | tumanduk ingkang raka | Jêng Pangeran Ngudung | suka sukur jumrung karsa | sigra budhal pramèswari nitih joli | raka swandana kuda ||

--- 2: 105 ---

9. kathah para pêpikul umiring | bêkta kopêr bêkakas wanita | miwah pra rêrara wadon | sêdene rarya jalu | wadyanira mung sawatawis | gumrudug kadi ngarak | rêgêng sri dinulu | tan kawarna anèng marga | praptèng Têrung ing kadipatèn umanjing | abdi nyaoskên bêktan ||

10. kathah para wrêda samya prapti | miwah wadya ingkang lama-lama | kang têbih samya umarsèng | atur tandha pangungun | kasugêngannya dyan dipati | kèh punagi santana | samana wus kumpul | radi sinuyudan janma | sawantra ri sampun kagungan prajurit | watawis gangsal nambang ||

Susuhunan Kalijaga tansah anjangkung murih luhur kuncaraning karaton Bintara

11. kunêng kocap Jêng Suhunan Kali | wali pamungkas sidik nirmala | têdhak ring Bintara age | panggya ingkang sinuhun | sultan kagyat lênggah pribadi | anèng sana parasdya | waskithèng pandulu | jêng sunan prapta tumêdhak | ingacaran lênggah Jêng Kali nganthuki | gya rêraupan asta ||

12. Kangjêng Sunan Kali ngandika ris | hèh ta jêbèng kraton ing Bintara | saya luhur kuncarane | jroning tanah Jawa gung | nora ana ingkang nimbangi | ananging ingsun darbya | sumêlang ing kewuh | bang wetan Raja Blambangan | Siyunglaut ingkang wus jumênêng aji | nêdya ngrèh tanah Jawa ||

13. ing Lumajang Kraksan dèn angkuti | Bandawasa Pugêr Prabalingga | wus mèstu anganggêp rajèng | ring Prabu Siyunglaut | awit darbe srana kang gaib | kris dwi dhapur sangkêlat | kang mangka pangirip |[39] nguni pêpujaning Supa | turunane pusakanira jêng kyai | datan siwah sarema ||

14. iku bae budinên dèn kenging | lah pundhutên srana lus kewala | ewuh pukulên prajane | kajabane puniku | sun nyaosi pirsa sang aji | alas Mataram ana | janma adhêdhukuh | Ki Supa Pangeran Sêndhang | tur oliya 'ibadah nêmbah Hyang Widdhi | nguni wisma ing Tuban ||

--- 2: 106 ---

15. nèng Mataram mèstu dhawuh mami | saanak rabine aniringwang[40] | Rasawulan panêngrane | duk anèng Majalangu | ingsun purih miruda ratri | kalêksanan samangkya | timbalana prabu | rèh iku êmpu utama | luwih bêcik parêkana ing sang aji | dadya praboting praja ||

Êmpu Ki Supa kang ana ing alas Mataram katimbalan marang ing Bintara

16. lah wis jêbèng arsa mlayèng bumi | plas tan kèksi kondur sri narendra | adhêdhawuh mantri roro | marang wana Matarum | animbali Supa wus kerid | kalawan swaminira | ming Ki Nom kang kantun | mêsih ring wana Mataram | sabên ari sukarya akarya kêris | tumbak pêdhang tan kêndhat ||

17. Kyai Supa samana wus prapti | ing Bintara konjuk Jêng Pamasa | sinambramèng pambagya lon | manêmbah matur nuwun | wusnyantara Supa sinung sih | wisma tanapi sawah | dahat suka sukur | sarta pinisramèng brana | laju mukti nahên gantya kang winarni | ri Soma sri narendra ||

Sri Sultan Bintara ambudi murih tundhuke Raja ing Blambangan Prabu Siyunglaut

18. apratistha nèng manguntur tangkil | patih jaksa pangulu sumewa | para tuwanggana jèjèr | bupatyarya panèwu | supênuh nèng ngarsa sang aji | ngandika marang patya | hèh paran karsèngsun | utusan paring wilapa | ring Blambangan mundhut roro rupa kêris | kêmbar dhapur sangkêlat ||

19. marang Siyunglaut Adipati | yèn tan awèh ingsun pukul yuda | hèh patih sapa yogyane | ngampil nawalaningsun | patih matur gusti prayogi | pun Ngabèi Tohjaya | lan Tohjiwa cukup | mundhi pustaka narendra | ulat tangguh kaduk manis bèr kawanin | lan brêtya sawatara ||

--- 2: 107 ---

21. ingiring kuswala sawatawis | bidhal marang Banyuwangi kitha | gya gantya kang winiraos | nênggih Dipati Têrung | nêlukakên para dipati | ngabèi rangga-rangga | kang tan nêdya nungkul | marang kawasèng Bintara | ingkang bangga jinarah rinayah gusus |[42] barana binoyongan ||

22. pèni-pèni rukma sêsotya di | konjuk Kangjêng Sultan ing Bintara | ndlêdêg gêgotongan ewon | tan wontên kêndhatipun | arda suka kangjêng sang aji | Dipati Pêcattandha | sayarda ngalurug | kang têbih-têbih bupatya | Panaraga Trênggalèk Ngrawa Kadhiri | Brêbêg ing Kartasana ||

23. malang Gembong Bangil tanah Grêsik | ing Lamongan Japan Surabaya | ing Madura Sidakare | sadaya wus tumundhuk | tur upekti Jêng Sultan Adi | Nata Gama Bintara | arda suka sukur | tuhu prawira di guna | Pêcattandha tan kewran pakarti rumpil | malih kang winursita ||

24. duta kalih nata sampun prapti | ingkang marang kitha ing Blambangan | malbèng praja gya makuwon | pinarnah unggyanipun | dupyantara enjing sang aji | Siyunglaut sineba | pêpak punggawa gung | kyana patih anèng ngarsa | sri narendra wus ingaturan udani | wontên dwi duta nata ||

25. ing Bintara Jêng Sinuhun Adi | ngampil nawala kaling[43] punggawa | kalênggahan mantri anom | wus sumaos ring ngayun | gya ngandikan duta kêkalih | majêng ngaturkên sêrat | tinampèn sang prabu | binuka sinuksmèng driya | têmbayannya pèngêt iki layang mami | sultan nata agama ||

--- 2: 108 ---

ladèkêna ||

27. ring Bintara ya sadina iki | lawan malih sun mirêng pawarta | yèn paman jumênêng katong | angrênggani kaprabun | lamun nyata sun tan marêngi | kajaba adipatya | kabawah maring sun | lamun mopo tamtu sira | sun pidana dadya purwaning ajurit | ngatokna guna dibya ||

28. dhuwurêna bètèngmu kang inggil | pasangana kapurancang waja | kang amba jêro jagange | nggulang-gulanga wadu | anggabaha prajurit luwih | titi ungêl walgita | Bintara ping wolu | ing sasi Sura taun Dal | sinangkalan janma nir catur bupati |[44] Jêng Sultan Natapraja ||

29. titi pamaosnya Adipati | Siyunglaut swandana mbêk sura | mawinga-winga kakane[45] | hèh duta dwi sirèku | lah tutura gustimu santri | kumawawa wèh sastra | tanpa tindak tanduk | duga wêwekane cingkrang | sirna yudanagara krama nata nis | cêlus sun gêmang seba ||

30. gunêman moh têpung saya gêmil | santri nistha nyêthithis anglampra | nadyan mêngkono 'adate | jamake wong tur-atur | layang marang jênêng narpati | pirabara wèh madya | têmbung kramèng ratu | lurahmu bangêt tan tata | apa nguni durung ngaji tyas utami | wèh layang cara bujang ||

31. nulya mundur Tohjaya Ngabèi | tanpa pamit praptèng pamondhokan | gya natap têngara rame | wadya Bintara umyung | tigang atus sampun miranti | nhalèr[46] ngilèn ngupadya | sana kang pakantuk | sigra Sang Nata Blambangan | andhawuhkên mikut mantri kang kêkalih | duta saking Bintara ||

32. wong Bla,bangan[47] miranti prajurit | Patih Cluring kang mangka manggala | ginarbêg pra dipatya kèh | Ragajampi lan Bandhung | Pajarakan sumêktèng jurit | nèng alun-alun mblabar | watara nêm èwu | dene wadya ing Bintara | amung tigang atus mantri kalih iji | Tohjaya lan Tohjiwa ||

33. wus rumasa wadyanya sakêdhik | nèdhèng mundur ngiras ngupa lampah | molah lukita nalare | wadya Blambangan mburu | gya kacandhak

--- 2: 109 ---

têmpuh ing jurit | kasor brêtyèng Bintara | kawon kathah guyub | sarta papan dèrèng gonah | Ki Tohjaya Ki Togjiwa[48] angêmasi | wadya sirna kèh laya ||

34. amung kantun sakêdhik ngoncati | lumajar mantuk dhatêng Bintara | umatur marang sang katong | gancanging lampah nyamun | yayah sudra nyandi malat sih | tantra dangu nèng marga | prapta Dêmak sampun | jêng sultan lagya sineba | anjênêngi dhatêngnya bangsal pangrawit | kang saking Majalêngka ||

35. sêdene bangsal witana prapti | laju ngadêg kinarya paseban | de bangsal pangrawit kinèn | bêkta ring masjid agung | karsa nata kinarya srambi | ingkang lami karombak | kasaru kang rawuh | prajurit kang kasor yuda | sing Blambangan atur uning ring sang aji | duta dwi nata pêjah ||

36. marma amba sami mlajar gusti | kasor ing prang rèh karoban lawan | purwa wusana wus tètès | titi turnya trang têrus | arda ngungun kangjêng sang aji | ngandika ring ki patya | hèh priye karêpmu | de Dipati Balambangan | têtela trang midaka tan hyun ngabêkti | tumanduk ngarsaning wang ||

Sri Sultan Bintara animbali Adipati Têrung kadhawuhan anggêcak Blambangan

37. kyana patih umatur wot sari | dhuh gustyamba kajawi karsendra | pinukul ingkang sayêktos | rayi-dalêm pukulun | Pêcattandha sang adipati | sinrah ngrêbasèng kitha | Blambangan ginêmpur | dene mangke dèrèng sowan | langkung pyogi katimbalana tumuli | rujuk karsa narendra ||

38. nulya nuding wran gandhèk kêkalih | animbali Têrung sang dipatya | kang liningan sampun lèngsèr | lêstari lampahipun | tan cinitra marga wus prapti | ing Trung panggih dipatya | nuju akêkumpul | panèwu mantri pra rangga | dêmang bêkêl pratinggi para prajurit | dwi gandhèk jog tumrapta ||

--- 2: 110 ---

39. andhawuhkên timbalaning aji | nêdha sang adipati ngandikan | dening kangjêng sang akatong | kerida laksitèngsun | sang dipati sandika inggih | sêmbah nuwun parentah | gya winarna sampun | gandhèk ngaso gêdhong wetan | sinunggata sadrasa boga mênuhi | tan na winancak driya ||

40. sang dipati andhawuhkên wradin | pra dipati ingkang têluk anyar | kinèn mèstu sowan rajèng | sadaya nêmbah nuwun | sandikarda mèstu umiring | sowan dhatêng Bintara | tantaraning dangu | parentah wus tata-tata | kang sarwa di pêpikulan warni-warni | praptèng ari bidhalnya ||

47. Mijil

1. wus umijil kang para dipati | kang hyun dhèrèk saos | ring Bintara sowan jêng sang rajèng | de kang têngga dalêm sawatawis | pêpikul nèng ngarsi | budhal gumarudug ||

2. sang dipati nitih kuda tèji | busana rukma byor | pra tumênggung umèstu wurine | Dipati Trung yèn sinawang kadi | nèng luhuring wajik | kadya Bimasunu ||

3. pêpikilan[49] sarwa pèni-pèni | mas sêsotya kaot | tuwin palawija saanane | wêdal tanah ngriku kang adyadi | tan kawarnèng margi | samana wus rawuh ||

4. ing Bintara njujug dalêm patih | sadaya bupatos | têtêlukan ingkang samya ndhèrèk | wus pinarnah panti kang nyukupi | bujakramèng bukti | pêpak sarwa cukup ||

5. kyana patih enjing malbèng puri | tur uning sang katong | rayi dalêm sowan sakancane | pra tumênggung sowan angabêkti | têluk rèh sakapti | paduka sinuhun ||

6. dhawuh dalêm timbalana aglis | kabèh ring ngarsèngong | gya anuding gandhèk wisata ge | sampun kerid sumaos ngarsa ji | antuk sabdèng Gusti | pinaring rahayu ||

7. sêmbah nuwun kang liningan wradin | mrikêlu lumosor | Dipati Trung nulya ngaturake | bêboyongan pèni rajapèni | rêtna sotya murti | jêng sinuhun manggut ||

--- 2: 111 ---

8. angandika sun tarima yayi | sarta kang kawiyos | miwah panungkule para gêdhe | bupati tumênggung lan ngabèi | mangkya karsa mami | lêstaria mêngku ||

9. kuthanira kadya nguni-uni | lungguh ywa na kalong | malah wuwuhana sapantêse | munjuk nuwun sandika sabda ji | darma anglampahi | sih wilasa prabu ||

10. gya sang nata kondur malbèng puri | sadayantk[50] ngaso |[51] nulya mundur kapatihan nggone | samya manggung suka sukèng galih | badhaya sarimpi | tayub dhahar minum ||

11. sunggatanya jêng rêkyana patih | barang sarwa elok | dhêdhaharan ingkang modhèl-modhèl | sêdene pisalin wastra bathik | yèn siram tyo lêdhing | kalodarma sabun ||

12. pra bupati nayaka jro nagri | rintên ratri roro | gêgiliran manggihi tamune | ring kapatyan mèt sênênging tami | warnanên sang aji | sultan tyas gung limut ||

13. rintên ratri kèksi ing panggalih | tan lilih lalu dlok | Sang Dipati Blambangan midakèng | tan hyun nungkul malah karya pati | matèni duta ji | têtela nrak khukum ||

14. sajuga ri jêng sultan nimbali | patih lan pra dhayoh | Pêcattandha ing Trung sakancane | tumênggung rangga manca nagari | wus kerid ngarsa ji | jajar urut sêpuh ||

15. pasang karna murdanya tumiling | sultan ngandika lon | Pêcattandha yayi wruha kowe | sakancamu tumênggung pasisir | nguni sun pêparing | pustaka dhumawuh ||

16. Siyunglaut Blambangan Dipati | dutèngsun mantri ro | Êtohjiwa Tohjaya arine | sarta brêtya ring Blambangan panggih | ngong purih bedhami | tundhuka ngarsèngsun ||

17. lawan malih dipati darbe kris | dhapur sangklat roro | ingsun pundhut datan ngaturake | malah ngumbar kasuran mbêk luwih | duta dwi pinatin | sarowange lampus ||

18. têlung atus mung kari sathithik | lumayu sung wartos | prapta ngarsaningsun matur barès | purwa madya wusana lwih titi | mangkya priye yayi | kang dadya rêmbugmu ||

--- 2: 112 ---

19. rêmbugên lan sakancamu sami | kabèh kang nèng kono | Pêcattandha wus trang pamayarsane |[52] dhawuh dalêm gya matur wotsari | dhuh sultan manawi | parêng dipun gêpuk ||

20. sampun ngantos klayatan manawi | tambah kèh wran ngojong | ring duskarta tinarka prajarjèng | benjang punapa dhawuh narpati | sandika nglampahi | rêmuk dadya awu ||

21. tan suminggah patik darmastuti | tanggap pra bupatos | lêrês kyai lurah kula dhèrèk | nadyan lêbur wor bantala anis | yèn angsal sabda ji | tan sakit tyang lampus ||

22. benjang layu sapunika lalis | idinnya sang katong | jiwa amba sumanggêm sapangrèh | sri narendra angandika malih | adhi benjing-enjing | mangkata ywa mantuk ||

23. lah ta uwis sun muji basuki | jêng sultan ngadhaton | kang sumewa sadaya lumèngsèr | praptèng pondhok sadalu gya enjing | Radyan Adipati | Pêcattandha Têrung ||

Adipati Têrung lan para bupati sawadya budhal anglurugi Balambangan

24. wus ngundhangi sagung pra prajurit | sadaya mirantos | sakaprabon prang sumêkta kabèh | sêdene pra tumênggung pasisir | cacahing prajurit | gunggung wolung èwu ||

25. Dipati Trung wus nitih turanggi | tumulya ge bodhol | pra tumênggung pasisir gya ndhèrèk | ing samarga-marga antuk kanthi | tan kawarnèng margi | Pêcattandha rawuh ||

26. nèng Basuki bawah Banyuwangi | laju ngetan anjog | Bandawasa Bajulmati age | Bêngkalingan praptèng Banyuwangi | nulya nata baris | Adipati Têrung ||

27. dupyantara sadintên saratri | rêmbag pra bupatos | pêparing srat bêdhami rukune | rujuk Pêcattandha karya tulis | rampunging kintèki | surasaning têmbung ||

28. pèngêt ingkang sêrat dhawuh mami | Têrung prawira nom | Pêcattandha bêbauning gawe | andêling prang Kangjêng Sultan Adi | Panata Agami | Bintara kang kasub ||

--- 2: 113 ---

29. tumêkaa marang Sang Dipati | Blambangan kinaot | Siyunglaut kang arda prawirèng | liring layang praptèngsun ngariki | dinutèng narpati | hyun badhami patut ||

30. animbali sira srana aris | marang ratuningong | angladèkna krismu sangklat roro |[53] lamun kita hyun nêmu basuki | tulus awèt mukti | sowana tur dhuwung ||

31. wusnya titi sinung mantri kalih | lumaksana panggoh | lawan Siyunglaut jêng sang rajèng | kapanujon lênggah lan ki patih | miwah pra bupati | bawah Toyaarum ||

32. tinampanan supatra liniling | wus tamat pamaos | lir sinêbit nata talingane | jaja abang kumêdut kang lathi | ngandika ring patih | hèh Cluring wruhanmu ||

Adipati Blambangan sulaya rêmbug karo patihe têmahan sirna sampyuh sakarone

33. pêcattandha kinongkon si santri | Bintara mbêkta wong | tanpa duga watara budine | kumalungkung dgustha[54] glahing bumi | hèh cêkêlên patih | duta roro iku ||

34. patènana kêthokên jangga klih | ki patih turnya lon | sampun Gusti tindak botên sae | caraka tan kenging dèn pêjahi | ngrusak silèng krami | tan yogya tinêmu ||

35. kala 'alam pundi jaman pundi | purwa praptèng mangko | dèrèng wontên caraka pinatèn | kajawi tyang duratmaka têlik | pantês ukum pati | mangka prandosipun ||

36. wontên têlik kacêpêng tan mati | dèn culkên kemawon | malah ginanjar mas wastra sae | 'alamipun Ramawijaya di | baris Swelagiri | nyêpêng têlik diyu ||

37. sokasrana ditya mbêk linuwih | Dasamuka Katong | kang nyundhaka nêlik sasolahe | suprandene antuk aksama di | tur Sri Rama nguni | panjanmaning Wisnu ||

38. botên arsa siya-siyèng bumi | kang kadya sang katong | lamun arda paduka mbêk dede | patih kwela pêjahe rumiyin | nistha kraton ngriki | patih katut luput ||

--- 2: 114 ---

48. Durma

1. datan mundur sri jaja bang winga-winga | sarira lir mahyapi | sadarpa mbêk sura | yayah sinipi ngambra | nguman-uman ring ki patih | hèh Cluring sira | tan nêdya malês bêcik ||

2. sun wisudha saking dama praptèng mulya | mangkya walêsmu silib | kumintêr sajarwa | ambêk pandhita tama | sajatine wêdi mati | si nisthip pidak | tan wruh kamuktèn dhiri ||

3. kalingane mangkono pamalêsira | tan rumasa dana ji | yèn nagara karta | sêngguhmu kaya putra | mangkya na karya wigati | tan dadi rowang | malah wani narpati ||

4. yèn mangkono sun rampungi bae sira | katiban pusaka ji | narendra angasta | wangkingan Ki Sangkêlat | kang sinangklit gya tinarik | patih waskitha | ngrêbat criga narpati ||

5. ugi Kyai Sangkêlat kang dhapur kêmbar | wus kadaut sang patih | sêbrak sri narendra | nggoco jangganing patya | patih nangkis-nangkis kêris | sri nata kêna | asta bucêk ngêmasi ||

6. Patih Cluring kabêrèt jangganya laya | dadya susawa kalih | sang prabu lan patya | layon dwi gilang-gilang | warnanên dyah pramèswari | ngaturan wikan | nata sampyuh lan patih ||

7. sru anjêrit kalara-lara karuna | supe jatining èstri | marang panangkilan | nungkêmi kunarpendra | gya kabêkta manjing puri | tangis jro dhatyan | lir laleyan wor siti ||

8. kawarnaa swamining patih wus wikan | yèn kang raka ngêmasi | anèng panangkilan | nyai patih lumajar | lan sutanya alit-alit | manjrit karuna | sinungkêman kang mayit ||

9. gya ginotong kondur marang kapatihan | ucapên duta kalih | mantri Trung lumajar | nêdya ring pamondhokan | hyun tur uning sang dipati | tantara prapta | sinrêng sabda mawêngis ||

10. hèh caraka ana apa playunira | wigati nandhang ajrih | matur ponang duta | purwa madya wusana | arda ngungun sang dipati | eloking lampah | sampyuh narpati patih ||

--- 2: 115 ---

Adipati Têrung nêmbang têngara manjing kutha para bupati lan wadya Balambangan nungkul

11. Pêcattandha adhawuh nêmbang têngara | gumuruh ing wiyati | brêtya Trung sumêkta | sagagamaning yuda | sang dipati hyun mrêpêki | kutha Blambangan | sapa kang lawan jurit ||

12. sarta bendrong sanjata mariyêm munya | Bupati Ragajampi | bawah Balambangan | mêksih prênah nak-sanak | lan Siyunglaut sang aji | ciptaning driya | nêdya labuh nagari ||

13. amêthukkên wadya Têrung yuda brata | gênti rog silih ungkih | dangu antaranya | wong Blambangan lumajar | salang-tunjang rêbut urip | Bupati Raga- | jampi kèri pribadi ||

14. gya srah tobat nyuwun samlun pangaksama | Dipati Trung nampèni | nulya malbèng pura | layone sang dipatya | wus pinaripurna suci | binêktèng sema | lir caraning Dewa di ||

15. lawan malih layone rêkyana patya | sarêng sampurna kadi | rèh agama Budha | nulya Sang Pêcattandha | anjarahi jroning puri | kang sarwa endah | amparan sawunggaling ||

Adipati Têrung sawadya mulih marang Bintara anggawa têlukan boyongan lan jarahan

16. kacu rukmi kidang mas ardawalika | upacaraning aji | kadga dwi Sangkêlat | sampun munggwing gêndhaga | dene kangjêng pramèswari | lan putri putra | miwah lan para laksmi ||

17. kadhawuhan kaboyong nêdya wus 'adat | putri labuh nagari | mila dyah sumarah | sanadyan kang wus wrêda | amung Nyai Patih Cluring | datan jinarah | malah katrimèng kardi ||

18. sutanira priya kajunjung dipatya | nèng Blambangan nagari | sangêt sukur suka | ananging kinèn gama | Islam ngucap klimah kalih | wus kalêksanan | karti ngadêgkên masjid ||

19. kawarnaa bupati bawah Blambangan | kang ngungsi marang ardi | tumênggung Kraksaan | Lumajang Sètubanda | ing Prabalingga Bêsuki | samya rêmbagan | têluk ganti agami ||

--- 2: 116 ---

20. Islam manut Adipati Pêcattandha | mèstu Bintara nagri | kang umadêg sultan | putra Sri Brawijaya | kang wus risak kraton ngalih | marang Bintara | nulya para bupati ||

21. sampun rêmbag sadaya lajêng siyaga | sowan Têrung Dipati | lan sawadyanira | kang anèng dalêm kitha | tan kacrita anèng margi | praptèng Blambangan | sowan sang adipati ||

22. wus kapanggya Tumênggung Basuki lawan | sakanca asrah pati | yèn kaparêng nêdya | umèstu gama Islam | nêdya mruwita sang aji | Sultan Bintara | Adi Nata Agami ||

23. langkung suka Adipati Pêcattandha | sarwi ngandika aris | hèh kanca sayogya | jêngandika sadaya | nging panêdha kula mugi | anglêgakêna | sowan Jêng Sultan Adi ||

24. dhatêng nagri Bintara sarêng lan kula | umiring pramèswari | Raja Balambangan | lamun wus praptèng ngrika | kilap karsane narpati | kêdah sayogya | manjing Islam agami ||

25. pra tumênggung sadaya matur sandika | nulya radyan dipati | sampun tata-tata | mêmatut pirantinya | myang gotongan brana rukmi | kaprabon Nata | Blambangan wus karakit ||

26. sigra budhal kang hyun sowan ring Bintara | para pikul nèng ngarsi | de jêng pramèswara | nitih jêmpana rukma | pra rêrara pra laksmi |[55] sêlur nèng wuntat | nitih tandhu mantêsi ||

27. Sang Dipati Têrung aswandana kuda | tuwin kang pra dipati | bawah Balambangan | gumuruh swarèng lampah | kathah janma kang ningali | ngambah wanarga | sebak prabata agni ||

Ing ngarsa dalêm Sri Sultan Bintara

28. tan winarna ing marga samana prapta | ing Bintara nagari | njujug ing kapatyan | sampun sinung pondhokan | sunggata maneka warni | Radyan Dipatya | Wanasalam tur uning ||

29. ring jêng sultan lamun Têrung Pêcattandha | kang saking Banyuwangi | andon yuda brata | unggul angsal boyongan | rajabrana warni-warni | putra pra laksma | pra rara lan bupati ||

--- 2: 117 ---

30. ing bang wetan samyarsa sowan narendra | tobat nuwun umanjing | Islam gama mulya | jêng sultan langkung suka | angandika ring ki patih | hèh timbalana | kabèh boyongan putri ||

31. lan bupati bang wetan kang nêdya Islam | sandika kyana patih | nuding mantri nulya | kinèn ngirid sadaya | Pêcattandha Trung Dipati | sampun wisata | prapta byantarèng aji ||

32. sinambrama pambagya Sang Pêcattandha | munjuk nuwun kapundhi | gya matur dyan arya | dera nglampahi dhawah | pangèstu dalêm sang aji | unggul ing yuda | purwa madya mêkasi ||

33. pramèswarining Narendra Balambangan | wus ingaturan manjing | dhatu prabayasa | lan jêng ratu kapanggya | abagya-bagya ing wuri | sri naranata | manjing paring basuki ||

34. wusnya asung salam sang nata umahya | manggihi pra bupati | bawah Balambangan | kang nêdya manjing Islam | ugi sinambramèng puji | sadaya nêmbah | nuwun mliyun kapundhi ||

35. ingandikan majêng ingkang nuwun Islam | kangjêng sultan pribadi | ingkang nuntun sahdat | samana sampun tamat | wus kalilan ngaso maring | pondhokanira | dupi sawatara ri ||

36. pra bupati bang wetan sampun rinilan | mantuk lulus mandhiri | mêngku kithanira | lit 'adat kina-kina | nanging kinèn yasa masjid | ngislamna para | Budha kang lami-lami ||

37. lawan malih nata paring partisara | byuha jangji bupati | ingkang mêngku praja | aywa mèngèng sakiswa | sêdene tanayèng patih | ing Balambangan | kang wus dadya bupati ||

38. pinaringan partisara jangji byuha | samana sampun pamit | tumênggung bang wetan | kalilan lumaksana | tan kacrita anèng margi | praptèng puranya | agung sukaning galih ||

39. sarta ngislamakên sagung punggawanya | saha iyasa masjid | wus kathah oliya | makbut Allah Ta'ala | kathah para kyai-kyai | kang mulang kitab | tataning gama 'Arbi ||

40. kawarnaa putri kang saking Blambangan | tilas garwèng dipati | mangke karsa nata | hyun pinaringkên patya | Wanasalam Dyan Dipati | wus dhinawuhan | tata-tata miranti ||

--- 2: 118 ---

41. winiwaha mulya lir pangantèn kênya | sadarpa sukèng galih | dyah lan kyana patya | panggihnya tan winarna | têtriman sampun katampin | binêkta marang | dalêm kapatyan mukti ||

49. Sinom

Karaharjaning praja Bintara

1. sang anom wus singga lama | Jêng Sinuhun Sultan Adi | Panatagama Bintara | karatonnya tata titi | brastha durtèng pakarti | karti dudu juti larut | botoh akèh kabêtah | kathah tobat dhatêng masjid | narakarya sêmpulur tan kara-kara ||

2. mesa lêmbu yam kambangan | aglar nèng pangonan têgil | pari ndadi palawija | pala kêpêndhêm mênuhi | pala kasimpar ndadi | sêdene pala gumantung | pajêg mung sawatara | kèh têgal kailèn warih | rawa-rawa wana-wana dadi desa ||

3. pêkir papa sinung wisma | pinisrama brana rukmi | kathah luwar saking dama | sagung anak-anak yatim | pinaring wragad ngaji | boga wastra di lumintu | sirna roganing praja | desa tan ana gêgêring | wus akarya marga gung ring mancapraja ||

4. mlija nukarta pêpara | tan darbe sumlang sadêmi | prapatan sinung panjuta | ratri sambang jaga margi | gêgiliran wran cilik | pasar-pasar wisma plêtun | rinênggèng jaga bara | sinung lurah tandha jagi | marma eca marta gung alit punggawa ||

5. kathah naradesa kaya | narapraja sugih-sugih | sêmpulur pangupajiwa | sudagar wastra kèh prapti | lamun ana prakawis | gugat jawab glis kaputus | mupakat bawah praja | kang kasor narimèng galih | mila saya luhur kotamaning warta ||

6. wadya prawira tamtama | gêgiliran jaga ratri | wadana Gêtaspandhawa | ingkang nata mubèng ratri | sumêkta astra adi | jaga pakewuh prang pupuh | yayah Jêng Sultan Jiyat | putra ibnu 'Umar Sayid | glis kapikut kalamun ana durjana ||

7. mila gêmah arja karta | sirna parangmuka têbih | satrujaya dalêm musna | akèh pranatan waradin | sudagar santri tani | sinaji karêmanipun | sêdene tuwanggana | kawirêja kang nèng wukir | katimbalan nglêmpak wisma nèng jro praja ||

--- 2: 119 ---

8. dwijawara rêsi tama | kang ulah puja samadi | sinarah sakarêpira | juru tênung dhukun sakit | pinisrama rijêki | wastra di sacukupipun | yèn ratri jrining praja | yayah rina kèhning janmi | têpi marga sinung wisma dana tirta ||

9. nuju ing ari sajuga | jêng sultan darbe panggalih | nimbali pra nawung kridha | ingkang anèng wukir-wukir | Bantên kitha Ciringin | Pandhegêlang Rangkasbêtung | ing Batawi Jakarta | Bogor Bandhung lan Ciamis | ing Cianjur Kuningan Garut Sumêdhang ||

10. Krawang Crêbon Kêndhal Batang | Pakalongan lan Samawis | urut pasisir lèr wetan | Rêmbang Juwana lan Pati | Blora Grêsik Kêdhungpring | Lamongan Pajang Sêdayu | Surabaya Madura | Bangil Gêmbong Bangèr Tubin | Pugêr Kraksan Sètubanda Balambangan ||

11. Malang Blitar Krêtasana | Tulungagung ing Kadhiri | Srengat Brêbêg Panaraga | Trênggalèk Madiun Grati | Bagêlèn Kartanagri | Lowano Ambal Sêmawung | Kêbumèn Banyuêmas | Cilacap lan Purwasari | Lêdhok Gombong katimbalan ring Bintara ||

12. nadyan wong desa ngadesa | êndi ingkang ahli tulis | lan wong ahli crakabasa | bausastra krama kawi | sadaya dèn timbali | cekoh rogoh kaki jambul | kang dibyèng pramabasa | karsa dalêm sultan adi | hyun nyalini dina sasi taun Jawa ||

13. sinantunan basa 'Arab | duta kang ingutus prapti | wus sinabdan klilan bidhal | ngetan mangulon lêstari | panglêmpaknya kapêsthi | dina tanggal sasi taun | sêdene pra 'ulama | 'Arab kang wus putus tulis | kang wus nyata guna dibyèng Palak dunya ||

Sambunge kamot ana ing Bagiyan Pungkasan.

1	mrahut/mragut. (kembali) mrahut/mragut.
2	Lebih satu suku kata: lir dewanta surabsari panggih. (kembali) Lebih satu suku kata: lir dewanta surabsari panggih.
3	masjid. (kembali) masjid.
4	Lebih dua suku kata: sun liling sun sawang-sawang. (kembali) Lebih dua suku kata: sun liling sun sawang-sawang.
5	kawasesa. (kembali) kawasesa.
6	lêstari. (kembali) lêstari.
7	Ampèlgadhing. (kembali) Ampèlgadhing.
8	Kurang satu suku kata: ngrabasèng jêng rama aji. (kembali) Kurang satu suku kata: ngrabasèng jêng rama aji.
9	jangkaning. (kembali) jangkaning.
10	lurah. (kembali) lurah.
11	Kurang satu suku kata: saking nginggiling capuri. (kembali) Kurang satu suku kata: saking nginggiling capuri.
12	dhusthèng. (kembali) dhusthèng.
13	Lebih satu suku kata: marma amba ngarsa-arsa. (kembali) Lebih satu suku kata: marma amba ngarsa-arsa.
14	nuwun. (kembali) nuwun.
15	wantên. (kembali) wantên.
16	brayat. (kembali) brayat.
17	Tanggal: nêmbah janma tri karsa (1312 taun surya). (kembali) Tanggal: nêmbah janma tri karsa (1312 taun surya).
18	Ampèl. (kembali) Ampèl.
19	ngrasuk. (kembali) ngrasuk.
20	prajurit. (kembali) prajurit.
21	Kurang satu suku kata: gêgaman prajurit rawoh. (kembali) Kurang satu suku kata: gêgaman prajurit rawoh.
22	§ Sunan Ngudung iya Sunan Kudus (Tanaya). (kembali) § Sunan Ngudung iya Sunan Kudus (Tanaya).
23	takabur. (kembali) takabur.
24	Biasanya guru lagu i: lêmbing. (kembali) Biasanya guru lagu i: lêmbing.
25	kalantaka. (kembali) kalantaka.
26	Biasanya guru lagu a: bêthat. (kembali) Biasanya guru lagu a: bêthat.
27	Biasanya guru lagu i: jurit. (kembali) Biasanya guru lagu i: jurit.
28	§ Sunan Ngudung iya Pangeran Kudus. (kembali) § Sunan Ngudung iya Pangeran Kudus.
29	§ Pangeran Ngudung iya Pangeran Kudus (Tanaya). (kembali) § Pangeran Ngudung iya Pangeran Kudus (Tanaya).
30	sarwi. (kembali) sarwi.
31	Brawijaya. (kembali) Brawijaya.
32	Ampèl. (kembali) Ampèl.
33	mandi. (kembali) mandi.
34	panjunjunging. (kembali) panjunjunging.
35	Benang. (kembali) Benang.
36	jumênêng. (kembali) jumênêng.
37	dhampar. (kembali) dhampar.
38	byuha. (kembali) byuha.
39	Biasanya guru lagu u: pangirup. (kembali) Biasanya guru lagu u: pangirup.
40	ariningwang. (kembali) ariningwang.
41	Kurang satu suku kata: dwi duta lumaksana. (kembali) Kurang satu suku kata: dwi duta lumaksana.
42	Biasanya guru lagu i: gusis. (kembali) Biasanya guru lagu i: gusis.
43	kalih. (kembali) kalih.
44	Tanggal: wolu (8) Sura Dal: janma nir catur bupati (1401). (kembali) Tanggal: wolu (8) Sura Dal: janma nir catur bupati (1401).
45	dukane. (kembali) dukane.
46	ngalèr. (kembali) ngalèr.
47	Blambangan. (kembali) Blambangan.
48	Tohjiwa. (kembali) Tohjiwa.
49	pêpikulan. (kembali) pêpikulan.
50	sadayantuk. (kembali) sadayantuk.
51	Kurang satu suku kata: sadaya ntuk ngaso. (kembali) Kurang satu suku kata: sadaya ntuk ngaso.
52	Lebih satu suku kata: Pêcattandha wus trang pamyarsane. (kembali) Lebih satu suku kata: Pêcattandha wus trang pamyarsane.
53	Biasanya guru lagu e: angladèkna krismu sangklat kalèh. (kembali) Biasanya guru lagu e: angladèkna krismu sangklat kalèh.
54	dhustha. (kembali) dhustha.
55	Kurang satu suku kata: para rêrara pra laksmi. (kembali) Kurang satu suku kata: para rêrara pra laksmi.

Penanggalan

Leksikon

Telusuri