Bausastra Jawa, Poerwadarminta, 1939, #75 (Bagian 04: D)
1. | Bausastra Jawa, Poerwadarminta, 1939, #75 (Bagian 01: A). Kategori: Bahasa dan Budaya > Kamus dan Leksikon. |
2. | Bausastra Jawa, Poerwadarminta, 1939, #75 (Bagian 02: B). Kategori: Bahasa dan Budaya > Kamus dan Leksikon. |
3. | Bausastra Jawa, Poerwadarminta, 1939, #75 (Bagian 03: Kh). Kategori: Bahasa dan Budaya > Kamus dan Leksikon. |
4. | Bausastra Jawa, Poerwadarminta, 1939, #75 (Bagian 04: D). Kategori: Bahasa dan Budaya > Kamus dan Leksikon. |
5. | Bausastra Jawa, Poerwadarminta, 1939, #75 (Bagian 05: J). Kategori: Bahasa dan Budaya > Kamus dan Leksikon. |
6. | Bausastra Jawa, Poerwadarminta, 1939, #75 (Bagian 06: Dh). Kategori: Bahasa dan Budaya > Kamus dan Leksikon. |
7. | Bausastra Jawa, Poerwadarminta, 1939, #75 (Bagian 07: E). Kategori: Bahasa dan Budaya > Kamus dan Leksikon. |
8. | Bausastra Jawa, Poerwadarminta, 1939, #75 (Bagian 08: Ê). Kategori: Bahasa dan Budaya > Kamus dan Leksikon. |
9. | Bausastra Jawa, Poerwadarminta, 1939, #75 (Bagian 09: G). Kategori: Bahasa dan Budaya > Kamus dan Leksikon. |
10. | Bausastra Jawa, Poerwadarminta, 1939, #75 (Bagian 10: H). Kategori: Bahasa dan Budaya > Kamus dan Leksikon. |
11. | Bausastra Jawa, Poerwadarminta, 1939, #75 (Bagian 11: I). Kategori: Bahasa dan Budaya > Kamus dan Leksikon. |
12. | Bausastra Jawa, Poerwadarminta, 1939, #75 (Bagian 12: Y). Kategori: Bahasa dan Budaya > Kamus dan Leksikon. |
13. | Bausastra Jawa, Poerwadarminta, 1939, #75 (Bagian 13: K). Kategori: Bahasa dan Budaya > Kamus dan Leksikon. |
14. | Bausastra Jawa, Poerwadarminta, 1939, #75 (Bagian 14: L). Kategori: Bahasa dan Budaya > Kamus dan Leksikon. |
15. | Bausastra Jawa, Poerwadarminta, 1939, #75 (Bagian 15: M). Kategori: Bahasa dan Budaya > Kamus dan Leksikon. |
16. | Bausastra Jawa, Poerwadarminta, 1939, #75 (Bagian 16: N). Kategori: Bahasa dan Budaya > Kamus dan Leksikon. |
17. | Bausastra Jawa, Poerwadarminta, 1939, #75 (Bagian 17: NY). Kategori: Bahasa dan Budaya > Kamus dan Leksikon. |
18. | Bausastra Jawa, Poerwadarminta, 1939, #75 (Bagian 18: NG). Kategori: Bahasa dan Budaya > Kamus dan Leksikon. |
19. | Bausastra Jawa, Poerwadarminta, 1939, #75 (Bagian 19: U). Kategori: Bahasa dan Budaya > Kamus dan Leksikon. |
20. | Bausastra Jawa, Poerwadarminta, 1939, #75 (Bagian 20: O). Kategori: Bahasa dan Budaya > Kamus dan Leksikon. |
21. | Bausastra Jawa, Poerwadarminta, 1939, #75 (Bagian 21: P). Kategori: Bahasa dan Budaya > Kamus dan Leksikon. |
22. | Bausastra Jawa, Poerwadarminta, 1939, #75 (Bagian 22: R). Kategori: Bahasa dan Budaya > Kamus dan Leksikon. |
23. | Bausastra Jawa, Poerwadarminta, 1939, #75 (Bagian 23: S). Kategori: Bahasa dan Budaya > Kamus dan Leksikon. |
24. | Bausastra Jawa, Poerwadarminta, 1939, #75 (Bagian 24: T). Kategori: Bahasa dan Budaya > Kamus dan Leksikon. |
25. | Bausastra Jawa, Poerwadarminta, 1939, #75 (Bagian 25: C). Kategori: Bahasa dan Budaya > Kamus dan Leksikon. |
26. | Bausastra Jawa, Poerwadarminta, 1939, #75 (Bagian 26: Th). Kategori: Bahasa dan Budaya > Kamus dan Leksikon. |
27. | Bausastra Jawa, Poerwadarminta, 1939, #75 (Bagian 27: W). Kategori: Bahasa dan Budaya > Kamus dan Leksikon. |
28. | Bausastra Jawa, Poerwadarminta, 1939, #75 (Bagian 28: Z). Kategori: Bahasa dan Budaya > Kamus dan Leksikon. |
Pencarian Teks
Lingkup pencarian: teks dan catatan-kakinya. Teks pencarian: 2-24 karakter. Filter pencarian: huruf besar/kecil, diakritik serta pungtuasi diabaikan; karakter [?] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau satu huruf sembarang; simbol wildcard [*] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau sejumlah karakter termasuk spasi; mengakomodasi variasi ejaan, antara lain [dj : j, tj : c, j : y, oe : u, d : dh, t : th].
D
- da :
- (nda) kw. ak. banjur, nuli.
- dabag :
- kn 1 ak. tabag; 2 gabag; n.-[x] pc: tarap akèh bangêt; [x]-ên: gabagên.
- dablag :
- kn dabag.
- (dablêg) :
- n-[x] ks. ndhêndhêng (ora ngrèwès ing pakon, pangundang lsp).
- (dadah) :
- di-[x] kn. diginda ki 1 dipijêti sarta diurut (tmr. bayi); 2 pc. diingêl-ingêl, dipilara, dikalahake nganti ora bisa sambat lsp; (pan-) [x]-an: tapêl, wêdhak lsp. ubarampene wong ndadah bayi.
- dadak :
- (n-[x]) kn 1 (kok [x]) têka isih nganggo, ut. kok [x] takon barang, prêlune apa?; 2 êngg. andak iya; 3 pc. enggal-enggalan, rêrikatan; [x] apa?: nganggo nindakake apa?; [x] ora: andak ora, apa ora; n-[x] mangsa pc: nggege mangsa; di-[x]: digarap (dirampungake, digawe lsp) kanthi rêrikatan; [x]-an: 1 panggarape (panggawene lsp) kanthi rêrikatan; 2 enggal-enggalan, rêrikatan; kc. dumadakan, kêdadak.
- dadar :
- I di-[x] êngg. kn 1 diundhuh (tmr. tala (tawon); 2 ditètèr, dilèlèr (kapintêrane, kabisane lsp); (pan)-[x]-an: pacoban, panglèlèr, èksamênan.. II (ut. [x] êndhog) kn: gorèngan êndhog (sadurunge digorèng diublak dhisik); di-[x]: digorèng (sadurunge diublak dhisik, tmr. êndhog). III n-[x]-i êngg. kn: ndhadhari.
- dadar-lèlèr :
- kn ganjaran minangka piwalêsing jasa.
- (dadèk) :
- n-[x] gêni n, n-[x] latu k gawe gêni; kc. dadi, dadèn.
- dadèn :
- I [x] gêni pc ndadèk gêni. II di-[x]-i êngg. kn: dirakit, ditata, dirampungake.. III [x]-[x] (-an) pc: mung anggêre dadi (maujud); kc. dadi.
- dadi :
- n. dados k 1 ana ut. maujud saka ing ora ana (ora maujud) dening daya (kuwasa lsp), up. dadine sarana cipta; 2 madêg (ngrênggêp pangkat, sipat lsp) kaya kang kasêbut, up. [x] bupati; 3 malih kaanane maujut, up. [x] awu;
-
--- 63 ---
dadu ~ dalan.
- 4 wis rampung panggarape (panggawene), up.klambine wis [x]: 5 mujudi kaya kang kêsêbut ing crita lsp. up. Mas Nata [x] Gathutkaca; 6 lulus (ditampa) ênggone nglêboni èksamên; 7 kêlakon kaya kang disêdyakake (dijangka), up. ênggone jêjodhoan bisa [x]; ênggone nyambut gawe [x]; 8 sida, kêlakon, ora jugar, up. prakatane apa [x]; rêmbuge ora [x]; 9 kalah banjur kudu nggolèki lsp. tmr. dolanan jèlungan, gobag lsp; 10 nitik apa kang kasêbut, satêmah ..., up. [x] kowe ta sing njupuk layangku; 11 pc. marga saka iku, up. jênèh disrêngêni bae, [x] njur ora krasan; 12 (ut. dadia) sênadyan (mêngkono), up. [x]-a disilihake, bok iya sing wis lawas bae; 13 (ut. dadine) kang iku, marga saka iku, mulane; [x] ati n. dados manah k. [x] ing pênggalih ki: 1 (-pikir) tansah dirêmbug (dipikir); 2 sêrik, lara atine; [x] ing ak. [x] lan: jalaran saka iku satêmah, up. [x] lan patine; ora [x] (ng)apa: ora njalari apa-apa; n-[x]: 1 akèh bangêt ênggone awoh; 2 akèh bangêt sing mêtu tmr. laron lsp; 3 wis mêngangah ut. saya gêdhe urube; 4 saya bangêt, saya ndadra; didadèkake: 1 diangkat (digawe, digarap, dipiji lsp) supaya dadi; 2 êngg. dirampungake; 3 dijalari, disêbakake; kc. dumadi, kêdadean, kêdadèn.
- dadu :
- kn abang ênom.
- dados :
- k dadi.
- (dadra) :
- n [x] kn saya bangêt (tmr. piala lsp).
- dadya :
- br dadi.
- dajal-laknat :
- (A) kn eblis, setan.
- dadi :
- (S) kw. ak puhan kênthêl.
- daerah :
- êngg. kn 1 wêwêngkon, tlatah; 2 wawasaning panêmu (pangrêmbug); kc. derah.
- (daga) :
- n-[x] kw (wani) mbadal prentah, mbangkang lan nglawan.
- dagan :
- kn kang kaprênah ing sikil (tmr. wong turu, kuburan); n-[x]: turu (nêtêpi lsp) ana ing daganing kuburan; didagakake: disèlèhake lsp. ing dagan.
- dagang :
- I kn 1 êngg. adol raja-kaya diidêrake mrana-mrana; 2 nindakake pakaryan dol-tinuku ut. bêbakulan (gêdhe); [x] layar: nindakake dagang sarana lêlayaran; prau [x]: prau momotan barang-barang; wong [x]: sudagar; [x] tuna andum bathi pr: gawe bêcik nganggo lantaran wong liya; di-[x]: 1 ditindakake kaya sacarane wong dol-tinuku; 2 (-lakune) anyang-anyangan lsp. nganggo rewa-rewa lunga (mlaku) supaya diundhakana panganyange; 3 (-gawene) disêsuwe ênggone nggarap gawe supaya akèh buruhane; [x]-an: barang-barang sing diêdol; dêdagangan: bêbakulan, nindakake dagang. II n-[x]-i kn: 1 wiwit bisa ngadêg (mlaku) tmr. pêdhèt, gudèl lsp; 2 gronjalan ing nalikane mêcati; kc. jagang.
- dagda :
- (S) kw. ak. 1 kobong; 2 pintêr; kc. widagda.
- dagêl :
- êngg. kn dhagêl.
- daging :
- kn 1 kêklumpukaning sêrat-sêrat ing awak ing manusa ut. kewan; 2 peranganing wowohan sing êmpuk (sangisoring kulit); 3 (iwak [x] n, ulam [x] k.) iwaking kewan bêlèhan; 4 (ut. kulit [x]) sanak; nitipake [x] saêrêp pr: masrahake anake wadon marang kang ngêpèk bojo; n-[x]: akèh bangêt daginge; kê-[x]-an: nganti kiris ut. kêgêpok daginge.
- dah :
- pc sabawa nggêtak lsp.
- daha :
- (S) kw. ak kobong.
- dahana :
- (S) kw gêni; cs. 3.
- dahat :
- kw bangêt.
- dahgene, dahpuna :
- êngg. kn mendah-gene, mendah-puna.
- dahneya :
- êngg. kn mendahneya.
- dahuru :
- kn. ak kc. dauru.
- dahwèn :
- kn sênêng nyruwe (cawe-cawe).
- daya :
- I kn 1 kakuwatan; 2kakuwatan sing dumunung ing barang lsp. up. bumi diwe [x] panggèndèng; 3 prabawa kang mawa kakuwatan; ndayani: awèh daya (prabawa) marang; kêdayan: kêna ing daya, kêprabawan. II [x]-[x] kn: kalawan enggal-enggalan (kêsusu) supaya (bisa rampung, têkan lsp); sa-[x]-[x]: sawiyah-wiyah, sawênang-wênang.
- dayaka :
- (S) kw. ak wong kang mêlasi (pêparing).
- dayinta, dayita :
- (S) kw putri, pramèswari.
- dak :
- I n. kula k 1 atêr-atêr tanggap mratelakake yèn kang nandangi utama-purusa, up. dak-jupuk; 2 kanggo ing rimbag sananta ut. tandang (mratelakake niyat lsp), up. dak jupukake, dak jupuk. II (ndak) êngg. kn: andak iya! kc. dadak. III kn: kc. êdak.
- dakar :
- (A) kn umuk (gumêdhe) sarta ambêk sawênang-wênang.
- dakik-dakik :
- kn 1 pc. bêcik sarta pèni tmr. têtêmbungan lsp; 2 muluk, angèl digayuh tmr. wirasaning ngèlmu lsp.
- dak-mênang, daknang :
- kn ngunggul-unggulake kuwasane (ambêk sawênang-wênang lsp).
- daksa :
- (S) kw. ak pintêr.
- daksina :
- (S) kw. ak 1 kidul, têngên; 2 pawèwèh marang pêndhita.
- dakwa :
- (A) kn 1 panêrka; 2 wong kang digugat (dipriksa prakarane); di-[x]: ditêrka, diarani nglakoni ala (nyolong lsp).
- Dal :
- kn ar. taun kang kalima (ing Windu).
- (dal) :
- dipun-[x]-akên pc. k diwêtokake.
- dalah :
- I (ut. [x] kn 1 lan uga: 2 karo, sarta (kabèh katut kalêbu). II di-[x] êngg. kn: disèlèh(-ake).
- dalal :
- êngg. kn amit.
- dalan :
- n. margi k 1 papan sing dipijèkake dianggo liwat (diambah); 2 kanggo têmbung silihan atêgês kang diliwati, kang diambah, kang diênggo mêtu (mlêbu) lsp. kc. [x] banyu, [x] pangan, pipa [x] kêbul; 3 ent. sarana, jalaran, lantaran; [x] gawat bêcik disimpangi pr: wong sing angèl sratèn-sratènane (ala watake) bêcik disingkiri; dadi [x] suthik nganbah pr: wis êmoh sapa aruh; sarik [x], nyandhung watang pr: prakara sing angèl sarta mbêbayani; ora n-[x] pc: ora ngêrti
-
--- 64 ---
dalasan ~ daulat.
- tata, murang sarak; di-[x]-ake pc: dituduhake marang tata-krama; ke-[x]-an: kêliwatan.
- dalasan :
- êngg. kn dalah(-an).
- (dalèh) :
- di-[x] êngg. kn didalih.
- dalèr :
- kn dalir; n-[x] êngg: ndlarèh, nggalêr.
- dalêm :
- I ing [x] kn 1 êngg. pc. ing sajroning (layang lsp); 2 ing sajroning mangsa (wêktu), up. ing [x] patang taun; 3 sabên (tmr. cacah, takêran, ukuran lsp), up. ing [x] sadhacin rêga f 9. II kl: 1 omah; 2 (ut. [x] agêng) omah buri (tmr. dalême para luhur); dêdalêm ki: omah-omah (dêdunung, manggon); kang di-[x]-i ki: kang diomahi (diênggoni); ingkang dipun-[x]-i ing pundi?: surasane omahmu ingêndi?; kc. padalêman. III êngg. kn: sêsêbutane wong sing isih darah. IV ki: -mu; 2 e(-ne) tmr. panjênênganing nata, kc. matêdhakakên dhawuh timbalan [x]; kagungan [x] Sitinggil (sitinggile Sang Prabu); 3 (ut. adalêm, abdi-dalêm, abdi-dalêm kawula) aku, -ku.
- dalêman :
- êngg. kn sawah lsp. kagungane ratu.
- dalêr :
- êngg. pc gêlar.
- (dalih) :
- di-[x] kn. ak 1 dikira, disêngguh; 2 didakwa, ditêrka.
- dalil :
- kn ([x] ing Kur'an) têtêmbungan ing Kur'an; n-[x], [x]-an êngg. pc: dhikiran; kc. tahlil.
- dalir :
- kn galêran, corekan ing ulêsing kewal lsp.
- (dalit) :
- di-[x] kn 1 dirapêtake (ditambal) sarana dilèrèki dhêmpul, patri, lêmpung lsp; 2 pc. digêmèni bangêt, diirit-irit bangêt pangane.
- dalu :
- I knwis matêng bangêt tmr. wowohan; ka-[x] warsa br: kasèp, lungse. II k: bêngi, wêngi.
- dalon :
- êngg. k cèlèng.
- dama :
- I kw 1 asor, nistha; 2 bodho. II di-[x]-[x] kw: 1 diugung, diuja ing sapanjaluke (saking trêsnane); 2 diaji-aji; kc. dêdaman.
- damar :
- I n. dilah k. êngg diyan. II (ut. [x]-sela) kn: bngs. blêndoking wit dianggo nggilapake kayu lsp.
- damba :
- (S) kw. ak krenah, kajuligan.
- damèn :
- kn wit pari (garing); kc. dami.
- damêl :
- k gawe; dêdamêl k: gêgaman.
- dami :
- kn 1 wit pari; 2 (ut. damènan) tumpukan damèn ing sawah; 3 sêrat-sêrating nangka sing ora enak dipangan.
- dami-têlês :
- kn kuning sêmu abang (tmr. ulêsing jaran).
- (damu) :
- di-[x], didamoni kn disêbul sarana diababi.
- damu :
- êngg. n ko- (tanggap madyamapurusa).
- dan :
- (ndan) êngg. kn êndang, enggal, nuli.
- dana :
- (ndana) êngg. pc wc. ngêndi ana! sabawa nelakake ora ngandêl, gumun lsp.
- dana :
- (S) kn 1 pawèwèh mana suka (kanggo kautaman); 2 (ut. dêdana) awèh apa-apa kanggo kautaman; didanani: diwènèhi dana; didanakake: diwènèhake minangka dana; kêdanan: kêpotangan bêcik.
- dana bau :
- kn dêdana sarana nyambutgawe tanpa pituwas.
- dana-driyah :
- kn nindakake kautaman sarana dêdana.
- dana-jriyah :
- êngg. kn dana-driyah.
- dana-krama :
- kw ngêrti tata-krama.
- dana-raga :
- kw saèm. dana bau.
- danar-danar :
- pc kuning ngrêsêpake (praène wong wadon).
- danas :
- êngg. kn nanas.
- danawa :
- (S) kw buta.
- danawira :
- (S) kw. ak wong kang sênêng dêdana.
- dandan :
- n. dandos k tata-tata ngêtrap panganggo (sandhangan), macak; [x]-[x] (omah): gawe ut. tambal-sulam omah; di-[x]-i: 1 dipacak, dianggon-anggoni sandhangan; 2 dibênakake (dipulihake) tmr. barang sing rusak; 3 ditata lan dipajang-pajang; didandakake: diêtêrake lsp. supaya digawe (didandani); [x]-an: 1 prabot pêprincèning omah, kreta lsp. sing pêrlu-pêrlu; 2 sandhang-panganggo (kang kanggo yèn ana kapêrluan); 3 (ut. wis dadi [x]-an pc. jaragan, pancèn wis ... (ora susah digunêm); wurung (ora dadi) [x]-an: ora kanggo ing gawe, ora dadi wong sing bêcik.
- dandang :
- kn. bngs. kêndhil gêdhe lan dhuwur nganggo lambe njêbèbèh (dianggo adang).
- daning :
- êngg. kn 1 dening; 2 dene; 3 dene (dianggo sabawa nelakake gumun lsp).
- danu :
- I kêbo (n) [x] . maesa(n)[x] k. ak: kêbo alasan. II (S) kw. ak gêndhewa.
- danuja :
- I (S) kw. akbuta. II kw: linuwih.
- danujiwa :
- kw linuwih.
- danurdara :
- (S) kw. aksatriya, sêkti.
- danta :
- I (S) kw untu, gadhing; cs. 2 kc. dênta. II (S) kw. ak: sarèh, alon, lirih.
- dantên :
- êngg. k dara.
- danti :
- (S) kw. ak gajah.
- (dang) :
- I di-[x] pcX diêdang; kc. adang, êdang, dang-dangan. II (ndang) êngg. kn: 1 gêlis, enggal; 2 tumuli; kc. andang, êndang.
- (dangak) :
- n-[x] êngg. knndhangak
- dangan :
- kn petungan kèhing bêras, jagung lsp. awêwaton kalumrahane sing diêdang (± 8 - 10 kati); kc. dang, adang.
- danganan :
- êngg. kn gagang, garan, gagang-pèn.
- dangdanan :
- êngg. kn dandanan.
- dangur :
- êngg. kn kêtela kaspa.
- dangu :
- I kn gaganging kêmbang arèn. II 1 êngg. kn: biyèn; 2 k. suwe; 3 êngg. k wêngi. III di-[x] ki: ditakoni.
- dangus :
- kn ak kêrêng, nêpson.
- daugan :
- êngg. kn dêgan.
- daulat :
- kn 1 ak. pangèstu, sawab bêrkahing dhêdhuwuran lsp; 2 ora ana bêgjane: pancèn wis mèh olèh kabêgjan, nanging ora sida.
-
--- 65 ---
dauru - dede.
- dauru :
- kn gègèr, orêg-orêgan, ora têntrêm.
- daut :
- ki ompong; 2 pupak; 3 puput-pusêr; kc. dhaut, kêdaut.
- daoke :
- (C) kn juragan, pêngarêp (lêlurah); kc. taoke.
- dapak :
- êngg. kn 1 yèn, mênawa; 2 malah(-an); 3 (ut. [x]-[x] bok mênawa.
- dara :
- I kn ar. manuk bngs. dêruk, putêr lsp. tapak [x]: 1 ar. têtuwuhan; 2 cagaking gêdêbog kêlir wayang; 3 ar. caraning ngênam ut. ngglamit (tumpang-tumpangan mrapat). II (ndara) kn: wc. bêndara. III êngg. kn: bumbung pandèrèsan. IV (S) kw. ak: bojo, prawan.
- daradasih :
- (ut. ndaradasihi) kn kêlakon têmênan cocog karo kang katon ing impèn; di-[x]-i, di-[x]-ake: dilêksanani kaya kang katon ing impène.
- dara-gêpak :
- kn ar. wanguning omah (kampung nganggo èmpèr mubêng); kc. widara-gêpak.
- darah :
- kn turuning para luhur; kang n-[x]-ake: lêluhur sing nurun-nurunake; kc. dharah.
- (darak, daran) :
- (di-)[x]-i pc. diarani (disêngguh, dikira).
- daraka :
- (S) kw. ak. kukuh, têtêp, sabar.
- darana :
- (S) kw. 1 kukuh, sêntosa; 2 sabar; kc. drana.
- darani :
- (S)kw. ak. bumi; cs. 1.
- darapon :
- êngg. kn. supaya.
- darba :
- (S) kw. ak. sukêt.
- darbe :
- darbèk êngg. kn 1 apa-apa sing diduwèni; 2 duwe; didarbèni êngg: diduwèni.
- darès :
- kn ar. manuk saba bêngi.
- (dari) :
- n-[x] êngg. kn ndadari (ndhadhari).
- daridra :
- (S) kw. mlarat, kêcingkrangan.
- darya :
- (S) kw. ak 1 sarana, pikukuh, sêntosa; 2 ati, watak.
- darma :
- I (S) kw. ak1 kawajiban, kautaman, panggawe bêcik; 2 wêwarah, anggêr-anggêr; 3 papan suci, candhi, kuburan. II kn. (darmi k.ak) 1 (ut. sa-[x]) nindakake apa-apa mung marga nêtêpi kawajibane; 2 panjurung (pasumbang) saèm. dana; didarmani: diwènèhi darma; didarmakake: didanakake; kc. dêrma, sadêrma. III kw: bapa; kc. sudarma.
- darmaja :
- (S) kw. ak turuning wong utama, darah lsp.
- darmakausala :
- (S) kw. ak pakaryan kautaman.
- darmalaksana :
- (S) kw. ak ulah kautaman, nindakake adil.
- darmasastra :
- (S) kw. ak Kitab Suci.
- daru :
- kn bngs. lintang alih kang sumunar padhang; kêtiban [x]: olèh pulung (wahyu, kabêgjan).
- darubêksi, darubêsi :
- kn (kêna ing [x]) (kêna ing) guna-gawe (krenah, tuju, tênung, racun lsp).
- daruna :
- êngg. kn 1 sabab, jalaran; 2 marga saka iku, awit.
- (durung) :
- n-[x] ngaji ut. maca kur'an (bêbarêngan) ing sasi Pasa); [x]-an: bêbarêngan padha maca kur'an; kêdarus.
- darpa :
- (S) kw 1 wani, kêndêl; 2 galak, umuk.
- darpaya :
- kw kc. darpa.
- darpana :
- (S) kw. ak pangilon.
- darpita :
- (S) kw. ak kêndêl bangêt.
- darsana :
- (S) kw. ak conto, tuladan; kc. sudarsana.
- darwya :
- kw. ak: duwe.
- das :
- kn têtêngêr awujud bundêran, 0.
- dasa :
- I (S) kw puluh: dwi-dasa kw: 20; sa-[x] k: puluh-puluh. II (S) kw. ak: 1 batur; 2 juru amèk iwak.
- dasan :
- (-an) k puluhan.
- dasih :
- (S) kw batur, batur wadon.
- dastha :
- (S) kw. ak lêbur, rusak.
- dat :
- (A) kn kang mêngku sipat (kaanan).
- datan :
- kw ora.
- datapati :
- kw. ak srêngenge.
- datar :
- kw. ak ora.
- datatita :
- kw. ak sawuse iku (banjur), sigêg.
- (datuk) :
- n-[x] êngg. kn 1 manuh, kulina; 2 wis pundhuh (pintêr).
- datullah :
- (A) kn dating Allah.
- dat-sabên :
- pc adat sabên.
- dawa :
- n. panjang k, 1 kb. cêndhak; 2 dianggo têmbung silihan ngêmu surasa: nglantrah, nglantur, rowa, suwe lsp. up. [x] umure (bisa urip nganti suwe), yèn dipikir [x] (kanthi wawasan sing rowa), kêtiga [x] (nganti suwe), layange (critane) [x] bangêt (nglantrah, ora ringkês); 3 ujur up. palêmahan [x]-ne 45 m; [x] tangane: clêmêr; didawani: diwuwuhi dawane; didawakake; diulur, digawe supaya luwih dawa; kê-[x]-[x]: kêbanjur-banjur, dadi saya rowa (nglantrah).
- dawala :
- kw. ak 1 putih; 2 bngs. tali sutra sumampir ing pundhak dianggo nancang dodot (lmr. ing rêrênggan wayang).
- dawata :
- (S) kw. ak têpi, pinggir.
- dawêg :
- I êngg. kn 1 wis tutug, wis katog; 2 sêdhêngan; di-[x]-ake; dikatogake. II k. ak: lagi. III pc. êngg: ayo, ênya, mara!
- dawêgan :
- êngg. kn dêgan.
- dawir :
- kn sêmbir ing pinggir (tmr. kuping).
- de :
- I kw 1 ak.gawe; 2 dene; 3 dening. II êngg. n: di-. III (nde) êngg. pc: duwe.
- debagan :
- pc nggolang-nggoling jêmpalikan (marga sayah lsp); kc. deblag, gêdebag.
- dèbès :
- pc alus sarta bêcik panatane (tmr. sandhang-panganggo).
- (deblag) :
- n-[x] pc katon jêmbar sarta sêntosa tmr. dhadha; di-[x], didhèblêg êngg. kn: 1 digablog; 2 dipopok (diurug) tmr. galêngan lsp.
- (dèblèg) :
- n-[x] pc rantap sarta kêbak, êmplèk-êmplèkan.
- (deblo) :
- n-[x] kn. ak ndèblèg.
- dede :
- k dudu.
-
--- 66 ---
deha ~ dêdêg - pangadêg.
- deha :
- (S) kw. ak badan, awak.
- deyan, deyane :
- êngg. kn bok mênawa, rak iya ta.
- dèk :
- I êngg. pc sangka; kc. kadèk, kadi. II [x]-e (-ku, -mu) êngg. pc: duwèke (-ku, -mu).
- (dèkèk) :
- dipun -[x] k didokok.
- dèkèng :
- awak [x] pc awakku, aku dhewe.
- dèkna :
- I êngg. pc mulane; kc. kadèkna, kadèkneya. II (ndèkna, ut. ndèkne, ndèkneya) êngg. pc: andèkne.
- dèkpuna :
- (ndèkpuna) êngg. pc sênadyan mêngkono ewadene ...; kc. andèkne.
- dèlan :
- êngg. kn trasi.
- dele-dele :
- êngg. pc sabawa nelakake gumun.
- (dèlèh) :
- di-[x] êngg. kn disèlèh, didokok.
- (dèlèk) :
- I di-[x] êngg. kn disèlèh, didokok. II di-[x]-i êngg. kn: didhèdhèki.
- (dèlèp) :
- I n-[x] êngg. kn 1 ndhèwèki; 2 nekad; 3 takad. II di-[x]-i êngg. kn: didhèdhèki.
- (dèlèr) :
- n-[x] kn mili ndlèwèr.
- (demblo) :
- n-[x] kn kandêl êmplèk-êmplèkan.
- dèn :
- I kw 1 di-, up. dèn-prajaya; 2 di(pakon alus), up. dèn ngati-ati. II pc: 1 sêsêbutane wong sing isih darah; 2 êngg. sêsêbutane wong lanang (sing klêbu têngahan); kc. radèn.
- dèn-ajêng :
- pc radèn ajêng.
- dèn-ayu :
- pc radèn ayu.
- dèn-bèi :
- pc radèn ngabèhi.
- dene :
- kn 1 (ut. [x] kok) pc. têka, kok, up. kowe mau saka ngêndi, [x] esuk-esuk wis ana ing kene; 2 pc. (ut. awit [x], sabab [x]) amarga saka, up. nêpsune ora bisa lilih, awit dene piwaduling bojo; 3 awit (sambunganing ukara kang mratekakake karana, ut. wêtuning pangrasa: susah, bungah, isin, marêm lsp), up. lêga rasaning atiku, [x] bisa kêtêmu karo kowe; sangêt nuwun, [x] panjênêngan sami karsa rawuh; 4 (ut. ana dene n. wondening k) ananging, mung, mung, up. yèn panêmuku bêcik mêngkene bae, [x] panêmu êmbuh; pajêg saubarampène wis dak-sahi kabèh, [x] (ana dene) pasumbang durung; 5 (ut. padha dene) padha bae, up. bocah loro kuwi pancèn padha dene nakale; kc. sêsirahe têmbung-têmbung camboran kang nganggo dene.
- dene :
- (ndene) êngg. pc andèkne
- dènèng :
- kok, -si êngg. kn 1 dene kok; 2 geneya, sabab apa, kêpriye; kc. dene, dening.
- dening :
- 1 (ut. [x] kok) êngg. pc.dene kok; 2 br. marga saka, up. tibèng nistha [x] kumudu utama; 3 br. karana (karo), up.mêsthi mati [x] gêni; 4 br. marang, karo (ancêr-ancêr kang nindakake tmr. ukara tanggap), up. Nama-namaning rimbag têmbung Jawi mawi tuladha, katata [x] R. Sasrasoeganda; 5 (sabab) [x] apa êngg. pc: sabab apa, geneya; kc. dene.
- dènira :
- kw 1 (ut. dènya) dening dhèwèke; 2 dening kowe (ko-); 3 ênggone, olèhe.
- dènta :
- kw dening kowe.
- dèntên :
- êngg. k dene (ananging, mung).
- dènya :
- kw 1 dening dhèwèke; 2 ênggone, olèhe.
- (dèngèk) :
- n-[x] êngg. pc ndhangak; kc. dhêngak.
- dèngkèk :
- kn bengkong gêgêre.
- dera :
- kw dening.
- derah :
- I êngg. kn ndleya; n-[x] pati br: nekad nêmaha marang pati (nekad pati). II (A) kn. ak: 1 gêgambaran (pêpindhan) sing ngêmu wirasa dakik-dakik (muluk); 2 wawasan, andharan; kc. daerah.
- dèrèng :
- k durung.
- (dèrès) :
- n-[x] kn 1 ak:.mbêdhèl, mbêdhah; 2 amèk lêgèning krambil lsp. sarana kapagas manggare (dangune tmr. arèn) banjur ditadhahi ing bumbung; 3 amèk banyune wit sarana dipagas oyode banjur ditadhahi; banyu [x]-an: banyu olêh-olêhane ndèrès; krambil [x]-an: wit krambil sing mung dialap lêgène.
- desa :
- 1 (S) kw. ak. panggonan, keblat; 2 n. dhusun k. gêgrombolaning pomahan ing sajabaning nêgara (luwih gêdhe tinimbang dhukuh); njajah [x] milang kori pr: njajah mênyang ngêndi-êndi; [x] mawa cara, nêgara mawa tata pr: ing sabên panggonan duwe padatan (tata-cara) dhewe-dhewe; ndesani: kaku, ora luwês; padesan; kaklumpukane desa-desa, wêwêngkoning desa.
- detya :
- (S) kw buta.
- dewa :
- I (S) kn roh luhur sing dianggêp nguwasani salah sijining kodrat (ing crita); kêndhit mimang kadang [x] pr: luput ing bêbaya (kacilakan); di-[x]-[x] pc: dipundhi-pundhi; kadewan: 1 padunungane pada dewa; 2 sipating dewa; 3 agama ngabêkti marang para dewa; 4 jaman nalikane para dewa isih sok ngejawantah. II n-[x] êngg. k: ndèrès.
- dewaji :
- kw (dewa aji) panyêbut marang ratu.
- dewalaya :
- (S) kw. ak kadewan, kayangan.
- dewan :
- wong [x] êngg. kn wong ndèrès.
- dewana :
- (S) kw. ak sorot, cahya, linuwih.
- dewananggana, dewanggana :
- kw widadari.
- dewangkara :
- kw srêngenge.
- dewata :
- (S) kw dewa; manuk [x]; ar. manuk wulune endah bangêt; kadewatan: kadewan; kc. jawata.
- dèwi :
- kw 1 dewa wadon; 2 sêsêbutaning putri, widodari.
- (debal) :
- di-[x] êngg. kn digêbal.
- dêbog :
- pc gêdêbog.
- (dêdah) :
- dipun-[x]-akên êngg. k dituduhake.
- dêdaman :
- êngg. kn dhuwit lsp. sing diêmi-êmi bangêt marga wis ora ana tunggale; kc. dama.
- dêdamêl :
- k gêgaman.
- dêdêg :
- kn. dhuwuring pawakan (ut. barang); sa-[x]: dhuwure (jêrone) padha karo dêdêging wong; n-[x]-i ak: mara-dhayoh ing panggonane wong duwe gawe lsp, njênêngi.
- dêdêg-pangadêg :
- (-piadêg) kn wanguning pawakan.
-
--- 67 ---
dêdêg-pangawe ~ (dêngèngèk).
- dêdêg-pangawe :
- sa-[x] kn dhuwure (jêrone) sadêdêg punjul sadawane tangan diacungake munggah.
- (dêdêl) :
- I di-[x] kn diênêtake, disodhokake supaya mênga (tmr. lawang lsp). II n-[x] kn: 1 mumbul, muluk; 2 ent. saya dhuwur pangkate, saya sugih, saya mundhak-mundhak.
- dêdêr :
- I kn 1 garan panah; 2 landheyan; 3 êngg. ukiran (ing kêris). II di-[x] êngg. kn: disodhokake, dicêngkah; ([x]-)[x]-an: cêngkah-cêngkahan, sodhok-sodhokan.
- dêdosan :
- kn 1 pasakitan; 2 wong dosa; kc. dosa.
- dêdrêg :
- kn padha dene êmoh kalah (rame, tmr. kêrêngan, pêpadon).
- dêg :
- I êngg. pc dawêg (ayo, ênya, mara!). II di-[x]-i kn: 1 êngg. ditrapi (dipasangi, disèlèhi) apa-apa sing ngadêg, up. di-[x]-i omah (bêndera, tumbak lsp); 2 pc. didêdêgi (dijênêngi); di-[x]-ake pc: 1 dipasang (ditrap, disèlèhake) ngadêg; 2 digawe (tmr. pêkumpulan lsp); 3 dijunjung, didadèkake, up. di-[x]-ake ratu; kc. adêg.
- dêgan :
- kn krambil ênom (sing banyune isih lêgi).
- dêgrès :
- êngg. pc gêndhêng.
- dêgsura :
- kn ora ngêrti tata-krama, kurang ajar.
- (dêkêp) :
- di-[x] kn dicêkêl (ditutupi) sarana tangan dikuwungake (dikurêbake).
- dêkung :
- kw mbêngkêluk, têtikungan; n-[x] kn: linggih ndhungkluk; di-[x]: 1 kw. dijêblèsake ing dhêngkul; 2 êngg. kn. ditandur (sarana turus); [x]-an êngg: turus (pang lsp. sing ditandur).
- dêksina :
- kw kidul; kc. daksina.
- dêksura :
- kn ora ngêrti tata-krama, kurang-ajar.
- dêl :
- mak [x] kn sanalika mumbul; kc. dêdêl.
- (dêlah) :
- di-[x] êngg. kn disèlèh(-ake).
- dêlahan :
- kw (ing) têmbe, akerat.
- dêlalah :
- pc dilalah.
- dêlap :
- kn arêpan, kumudu-kudu ngêpèk (njaluk) darbèking liyan; [x]-[x]-e pc: têka arêp (gêlêm, sudi).
- dêlapon :
- êngg. kn supaya; kc. drapon.
- dêlasan :
- êngg. kn dalasan, dalah.
- dêle :
- êngg. pc. dak-dêlênge!
- (dêlèk) :
- di-[x] êngg. kn digolèki.
- dêlèr :
- I kn sêsêbutane para warga Rad Indiya. II n-[x] êngg. kn: ndilir, ndlidir, elur.
- dêlêg :
- kn 1 kayu lajêr (pokok) ing wit; 2 kutuk gêdhe; 3 (ut. [x]-e) pokoking rêmbug, prakara lsp; 4 (ut. [x]-an) gulungan têmbako; di-[x]-i: digulungi tmr. têmbako.
- dêlêm :
- êngg. kn bêruk (dianggo wadhah banyu).
- dêlêng :
- [x]-e, [x]-ane n. tingalipun k katone, sêmune; di-[x] n. dipuntingali k. dipriksa, dipriksani ki: 1 ditonton; 2 ditamatake, diingêtake; 3 pc. dititipriksa (tmr. pagawean lsp); kc. pandêlêng.
- dêlês :
- I kn tulèn, murni (tmr. sêduluran, turun, asal lsp); ula [x] êngg: ula dumung. II êngg. kn: ucêng-ucêng clupak.
- dêli :
- pc dak-dêlênge!
- dêlik-dêlik :
- êngg. kn amba (mênthêlêng) matane; kc. mêndêlik, pêndêlik.
- dêling :
- I kn ak. cêtha (katon, krungu); 2 kw. têmbung gunêm; di-[x]-ake: ditilingake, dirungokake têmênan; kc. dumêling. II k: pring.
- dêlir :
- I kn sêsêbutane warga Rad-Indiya, II di-[x]-[x]-ake kn: disrêngêni (dituturi) kanthi ditêrang-têrangake; kc. jêlir.
- (dêlul) :
- n-[x] êngg. kn ndleya, nggugu karêpe dhewe.
- (dêloh) :
- di-[x] êngg. kn disèlèh(-ake).
- (dêlok) :
- di-[x] êngg. pc didêlêng: [x]-i êngg. pc. dakdêlênge
- (dêmak) :
- di-[x] êngg. kn didêkêp.
- dêmang :
- kn. 1 ak. lêlurahing bêkêl (karèrèhane mantri ut. wong kang duwe sawah) ngiras dadi lêlurahing kapulisèn; 2 sêsêbutane sawênèhing abdi-dalêm: 3 ak. sêsêbutane glondhong (lurah desa); 4 ak. saèm. asistèn-wêdana; 5 êngg. panggêdhening tanah pêrdikan; ngiras tangkilan: dhayoh lêladi dhewe (ngiras dadi paladèn).
- dêmari :
- (-nên) êngg. kn lêlaranên sarta rèwèl bae tmr. bayi suson (marga wis kêsundhulan).
- dêmbaga :
- n. dêmbagi k. êngg, têmbaga.
- (dêmèk) :
- di-[x] pc didumuk, digrayang, didêmak.
- (dêmêk) :
- di-[x] êngg. kn didêmak, didumuk.
- (dêmênakake) :
- n-[x] n. ndêmênakakên k, 1 ora rèwèl sarta ora nakal (tmr. bocah cilik); 2 pc. nglêgakake ati, nyênêngake.
- dêmêng :
- kw. ak irêng.
- dêmi :
- kn atas namaning (têtêmbungan ing sumpah), up.[x] Allah.
- (dêmimil) :
- n-[x] pc tansah gunêman bae; kc. drêmimil.
- dêmumung :
- êngg. kn grênêngan, grundêlan; kc. drêmumung.
- dêmung :
- saron [x] kn saron gêdhe.
- dêmuwe :
- êngg. kn surti ngati-ati marang barang darbèke; kc. duwe.
- (dêmok) :
- di-[x] kn didumuk, digrayang.
- (dênang) :
- n-[x] êngg. kn ngonangi; kê-[x]-an: konangan.
- dênawa :
- I êngg. kn gêbayan (pulisi) desa. II k: buta; kc. danawa.
- dênta :
- kw 1 gadhing; 2 putih kaya gadhing; kc. danta.
- dêntawyanjana :
- kw urut-urutaning aksara (hanacaraka).
- (dêngak) :
- n-[x]) êngg. kn ndhêngak.
- (dêngang) :
- n-[x] êngg. kn ngonangi; ke-[x]-an: konangan.
- (dêngangak) :
- n-[x] kn ndhangak.
- (dêngap) :
- n-[x] kn ngangah-angah kêpengin (mangan lsp); [x]-[x]: ngagak-agak (ndomblong), kêcingkrangan.
- dêngarèn :
- pc dingarèn.
- (dêngèngèk) :
- n-[x] pc dumadakan êndhase didhangakake.
-
--- 68 ---
(dêngingak) ~ dilêm.
- (dêngingak) :
- n-[x] pc cingak, kagèt.
- (dêngkèk) :
- n-[x] kn gêgêre mbêngkuk (bangkèkane mlêbu); di-[x](-ake); dibêngkuk (ditêkuk) kanthi karosan; ke-[x]: 1 bangkèkane kêtêkuk; 2 pc. nandhang kapitunan (rêkasa lsp).
- (dêngkèng) :
- n-[x] kn 1 mbêngkuk mlêbu (tmr. gêgêr, bangkèkan); 2 mbêngkêluk (tmr. têkên, pêdhang lsp).
- dêngkêk :
- êngg. kn budhêg.
- dêngki :
- êngg. kn drêngki.
- (dêngok) :
- di-[x] êngg. pc didêlêng.
- (dêngongok) :
- n-[x] kn linggih (turon) êndhase ndhangak; kc. jêngongok, jongok.
- dêpara :
- êngg. pc mokal; kc. dupara.
- (dêpok) :
- di-[x] êngg. kn digêpok, didêmok.
- dêrana :
- kw sabar; kc. darana, drana.
- dêrap :
- (ut. n-[x]) kn nyongklang.
- dêrapon :
- êngg. kn supaya; kc. drapon.
- dêrbala :
- sugih n-[x] kn saya mundhak sugih bangêt.
- dêrbe :
- êngg. kn duwe; kc. darbe.
- dêrbis :
- kn. ak bngs. mriyêm.
- dêrbus :
- kn. ak bngs. mriyêm.
- dêrbombok :
- kn ar. manuk; kc. sribombok.
- dêrdah :
- êngg. kn congkrah, pêpadon.
- dêrêng :
- kn bangêt ênggone kêpengin (njaluk lsp); kc. adrêng, kapiadrêng, kêdêrêng.
- dêrêp :
- I (ut. n-[x]) kn buruh ngênèni pari (opahane pari bawon); [x] tinggal tumpukan pr: ninggal pagawean sing pancèn ngolèhake opah; n-[x] ngêdhok (-kêdhokan) êngg: mèlu nggarap sawah sarta ngênèni (opahane bawon); n-[x] ngrampyang êngg: mung dêrêp thok; di-[x]-ake: diburuhake (ênggone ngênèni). II n-[x]-i kn: wiwit padha nglèthèk (tmr. lara cacar lsp).
- dêrês :
- I kn 1 ak. bantêr, bancar iline (wêtune); 2 tibaning banyu kêrêp sarta akèh tmr. udan; kc. kadrêsan. II n-[x] kur'an kn: maca kur'an nganti tamat (ing dalêm 7 dina).
- dêrês-pathês :
- êngg. pc dêrês bangêt (tmr. udan).
- dêrganca :
- kn sulaya, bèncèng panêmu.
- dêrgil :
- kn srêgêp ing gawe (sugih akal kang ngolèhake mingsil).
- dêring :
- I êngg. kn ora. II kn: pinggiraning barang-barang sing njêbèbèh tipis.
- dêrkuku :
- kn dêruk.
- dêrma :
- kn kc. darma.
- dêrmaga :
- n. dêrmagi k. êngg, dalan gêdhe.
- dêrman :
- kn sugih anak (tmr. wong wadon)'; kc. drêman.
- (dêrmèmèl) :
- n-[x] pc ndêrmimil.
- dêrmenan :
- kn. bngs. sêmpritan sing digawe damèn.
- (dêrmêmêng, dêrmumung) :
- n-[x] êngg. kn tansah grênêngan.
- (dêrmimil) :
- n-[x] kn tansah gunêman (ndonga lsp).
- (dêrmis) :
- n-[x] êngg pc sênêng njêjaluk (kaya wong ngêmis); kc. dêrwis.
- dêruk :
- kn. ar. manuk (klêbu bngs. dara).
- (dêrwili) :
- n-[x] kn tansah gunêman (sêsambat lsp).
- dêrwis :
- (A) kn. ak pêndhita Islam sing ulah tapa (ut. tapa ngêmis); n-[x] êngg. pc: sênêng njêjaluk (kaya wong ngêmis).
- (dêrwolo) :
- n-[x] kn wangkal, wangkod, nggugu karêpe dhewe.
- dêstun :
- pc. kn 1 sabênêre (pantêse) bae prayoga ... up. bocah nangis ngono kok malah dibêbeda, [x] ditulung apa didolani; 2 (ut. [x] malah) ananging malah, up. ora watak aku arêp ngapusi, [x] malah kowe kuwi! 3 êngg. luwung (luwih prayoga tinimbang liyane), up. [x] iki ta, rada mèmpêr karo contone; [x] dene êngg: ngêmu surasa ora mèmpêr bangêt yèn; [x] mung: pancène malah mung; [x] têmên: bangêt têmên ênggone rêkasa lsp; kc. sêtun.
- di :
- I n. dipun- k, 1 atêr-atêr tanggap pratama-purusa, up. digawa; 2 pakon alus, up. di-tabêri ing gawe. II (ndi) pc: êndi. III br: wc. adi.
- dibya :
- (S) kw linuwih, pinunjul; kadibyan: kaluwihan, kasêktèn.
- diblêg :
- ks dablêg.
- digdaya, digjaya :
- kw patohan, mênangan.
- diksura :
- kn ora ngêrti tata-krama, kurang-ajar.
- digtya :
- kw. buta.
- digwijaya :
- (S) kw patohan, mênangan; kc. digdaya.
- (dihyang) :
- ma-[x] jk mati.
- (diya) :
- diya-diniya kn udur-uduran, pêpadon padha dene ngarani luput.
- diyan :
- n. dilah k piranti kanggo gawe pêpadhang (nganggo lênga ut. listrik, wujude warna-warna).
- diyat :
- (A) kn dhuwit dhêndhan ut. têtêmpuhe wong sing dipatèni.
- (diyêr) :
- n-[x] êngg. kn têrus mêmpêng (ênggone nindakake kang ora bêcik).
- diyu :
- kw buta.
- diyon :
- kn pêpadon prakara ênggone padha arêp nandangi pagawean (ana sing njaluk mayar lsp).
- dika :
- (ndika) êngg. kn. (uga k) kowe, -mu; kc. andika.
- (dikakake) :
- n-[x] ki dikon; di-ndikakake pc. ki: dikandhakake (kc. clathu, tutur); kc. kon, andika.
- dikira :
- kw. ak pangkat.
- dikdaya :
- kw digdaya.
- (dikêp) :
- di-[x] êngg. kn dikêkêp.
- dikir :
- kn. ak dhikir.
- dikne :
- (ndikne) êngg. kn andèkne.
- diksura :
- kn ora ngêrti tata-krama, kurang ajar.
- diktya :
- kw buta.
- dilah :
- k diyan; kc. dumilah.
- dilalah :
- kn 1 têka kêbênêran, kapinujon; 2. kojur (cilaka) ane!.
- (dilat) :
- n-[x] kn 1 namakake ilat (arêp ngicipi, ngrasakake lsp); 2 mrèmèn tmr. gêni; idu di-[x] manèh pr: nyêlêd kasaguhane; ndêdilat ks: njêjaluk kalawan ngasih-asih bangêt.
- (dilèk) :
- di-[x]-i (ut. [x])-i) êngg. pc digolèki.
- dilêm :
- I êngg. pc dalêm. II kn: ar. têtuwuhan godhonge ambune sêdhêp.
-
--- 69 ---
(dilêp) ~ dlamong.
- (dilêp) :
- n-[x] êngg. kn ndhêlik (ora ngaton-ngaton), mênêng bae (ora mèlu cawe-cawe); [x]-ên: rêkasa ênggone nggarap-banyu; kc: kamidêlêpên.
- (dilik) :
- n-[x] êngg. kn nonton, ndêlêng.
- (dilir) :
- n-[x] êngg. kn ndlidir,êlur.
- dim :
- kn 1 1/12 kaki (± 2,54 cm); 2 pc. cm.
- diman, dimane :
- êngg. kn supaya, karêbèn.
- dimar :
- êngg. kn damar (diyan).
- dimèk :
- êngg. kn 1 karêbèn; 2 supaya.
- dimèn :
- (-e) êngg. kn 1 karêbèn; 2 supaya.
- (dimêk) :
- di-[x] êngg. kn didêmêk, didêmak.
- dimêr :
- (ut. n-[x] kn. ak ora maèlu pitutur (nggugu sasênênge dhewe).
- dimik :
- kn 1 wilahan kayu lsp. nganggo wlirang (dianggo nularake gêni, ngobong omah lsp); 2 êngg. (biting) rèk.
- dimik-dimik :
- kn jangkahe ciyut sêmu rêkasa (mlaku).
- dimok :
- (-ne) êngg. kn 1 karêbèn; 2 supaya.
- dimon :
- (-e) êngg. kn 1 karêbèn; 2 supaya.
- dina :
- n. dintên k 1 wayah rina; 2 wêktu wiwit plêthèking srêngenge têkan surupe; 3. suwe ning wêktu (awan karo bêngi 24 jam) [x] gêdhe: dina kêbênêr riaya (tingalane ratu lsp); [x] iki: saiki (sajroning dina kang linakonan); [x] wêngi pc: rina wêngi, awan bêngi; ana [x] ana sêga pc: ora prêlu nusahake kang arêp dipangan; sa-[x]-[x]: ing sabên dina tansah; n-[x]: nutug nganti sadina; n-[x]-[x] êngg. dinan (dinanan êngg) n. dintênan k: pangètunge miturut sabên dina (tmr. nyambut-gawe, utang lsp); padinan n. padintênan k: kang kêlakon (lumrah, kanggo) ing sabên dina.
- dinakara :
- kw. ak srêngenge.
- dinar :
- (A) kn 1 ak. dhuwit êmas ajine ± f 10; 2 dhuwit êmas (wujude warna-warna dianggo pacakan); [x] ici êngg: dhuwit êmas gêdhene sakêthip (dhuwit Turki ajine ± f 1.20 - f 2.40); ukon: dhuwit êmas gêdhene saukon (dhuwit Inggris 1 sovereign = ± f 11 - f 12); [x] ringgit: dhuwit êmas gêdhene saringgit (dhuwit Amerika 20 dollar = ± f 43 - f 50); [x] rupiyah (-gelo êngg.) dhuwit êmas gêdhene sarupiyah (dhuwit Amerikah 10 dollar = ± f 21 - f 25); [x] talèn: dhuwit êmas gêdhene satalèn (dhuwit Inggris ½ sovereign = ± f 5,50).
- dindang :
- êngg. kn bencok.
- (dinding) :
- n-[x](-ake) pundhak kn (mlaku pêpacakan) njêngatake pundhak.
- dinèni :
- êngg. pc 1 diwènèhi; 2 diênèni.
- dingarèn :
- kn têka anèh (ora kaya adat sabêne, nelakake gumun).
- dingaryan :
- jk. dingarèn.
- (dingding) :
- kn. ak kc. dinding.
- (dingkik) :
- n-[x] kn ndhêdhêpi namatake (nêlik, ngintip).
- dintên :
- k dina.
- dipa :
- (S) kw 1 ak. diyan, obor; 2 ak. ratu; 3 gajah; 4 ak. pulo; kc. dwipa.
- dipaya :
- br dipa.
- dipaka :
- kw. gajah; kc. dwipaka.
- dipak :
- (-e, -na, -ne) êngg. kn 1 karêbèn; 2 supaya.
- dipangga :
- kw gajah; kc. dwipangga.
- dipara :
- I n-[x] êngg. kn nglêngkara, mokal; kc. dupara. II kw. ak: gajah; kc. dwipara.
- dipati :
- wc adipati.
- dipatya :
- br dipati.
- (dipe) :
- (ora) n-[x] kn (ora) ngira (nyana).
- dipun :
- k di-.
- dipta, diptya :
- kw. ak sorot, cahya.
- dir :
- kn gumêdhe, umuk; kc. êdir.
- dira :
- (S) kw. ak kukuh, panggah, kêndêl, wani.
- dirada :
- kw gajah; kc. dwirada.
- diraya :
- br dira.
- dirèn :
- êngg. kn irèn.
- dirga :
- (S) kw dawa.
- dirgama :
- pasang [x] kn masang krenah (pangapus, kajuligan); kc. durgama, drigama.
- dirgamaya, dirgasana :
- kw. ak dhampar.
- dirga-mêlik :
- kn. ak wulu mêlik (...).[1]
- dirga-mêndut :
- kn. ak suku mêndut (...).[2]
- dirga muraras :
- kn. ak têtêngêr pêdhotaning têmbang gêdhe.
- dirga-mure :
- kn. ak taling aswara ai (...)[3]
- dirga-mutak :
- kn. ak pêpêt aswara êu (...)[4]
- dirgantara :
- kw awang-awang.
- dirganca :
- kn. ak sulaya, gèsèh panêmu.
- dirham :
- kn dhuwit êmas (nganggo tulisan Arab).
- dite :
- kw Ngahad.
- ditya :
- kw buta.
- diwayah :
- kn. ak (wis -) wis tuwa.
- diwangkara :
- kw srêngenge.
- diwasa :
- I kn wis mangsane omah-omah, wis akil balig. II jk: dina.
- diwasasri :
- (S) kw. ak srêngenge.
- diwêg :
- êngg. k lagi; kc. dawêg.
- diwya :
- (S) kw. ak linuwih, pinunjul, sêkti; kc. dibya.
- (dladag) :
- n-[x] kn 1 mili bantêr; 2 kêndêl.
- (dlajah) :
- di-[x]-i kn kabèh dicaki (ditêkani, dijajah).
- dlajat :
- I kn 1 ngalamat (ala ut. bêcik); 2 ak. kabêgjan (sing wis pinêsthi); n-[x]-i: ngalamati, mahanani. II pc. drajat.
- dlajêg :
- pating [x] pc katon padha ngadêg; kc. dlêjêg.
- dlajig :
- , pating [x], [x]-an pc padha ngadêg (mlaku wira-wiri) sêmu murang tata. dlalah pc: dilalah.
- dlamakan :
- kn tlapakaning sikil.
- (dlame, dlamèh) :
- n-[x] kn tansah gunêman (ngame).
- (dlamong) :
- n-[x] êngg. kn gunêman clêmongan.
-
--- 70 ---
dlampu(-a) ~ (dublêg).
- dlampu :
- (-a) êngg. kn angur, aluwung; kc. lampu.
- dlancang :
- k dluwang.
- dlanggu, dlanggung :
- êngg. kn dalan.
- dlangkup :
- êngg. kn pasangan macan (bêkungkung).
- dlapakan :
- êngg. kn tlapakan, dlamakan.
- (dlape) :
- n-[x] êngg. kn ndlame.
- dlarèh :
- pating [x] kn katon mawa galêr-galêran (corèkan); jlarèh.
- (dlarung) :
- n-[x] kn kêbanjur-banjur ênggone nggugu sênênge dhewe.
- (dlawèr) :
- n-[x] kn 1 ndlèwèr; 2 pc. nglawèr kangsrah lêmah; 3 pc. ndleya, ora ngêmên-êmênake ênggone sêmayan lsp.
- (dlèdèk) :
- n-[x] kn mili mêtu (tmr. barang sing rada kênthêl).
- (dlèdèr) :
- n-[x], [x]-an kn mlaku-mlaku sêmu mamèrake sandhang-pênganggone.
- (dleya) :
- n-[x] kn nglirwakake wajib, nggugu sênênge dhewe, sêmbrana.
- (dleyah) :
- n-[x] kn. ak 1 sarwa aras-arasên (tandang-tanduke); 2 ora pati ngrèwès.
- (dlelo) :
- n-[x] êngg. kn ndlelah.
- (dlèngèr) :
- n-[x] êngg. pc rada ndhangak.
- dlera-dlere :
- kn plerak-plerok ngingêtake wong lanang; kc. blere.
- dlèrèng :
- I [x]-[x] êngg. kn lorèk-lorèk. II sa-[x]-an kn: sacleretan, satleraman.
- (dlèwèr) :
- n-[x], [x]-an kn 1 mili mudhun sarta alon: 2 pc. ndleya, ora ngêmên-êmênake; 3 pc. gunêman (rêmbugan) nyimpang saka lajêring gunêm.
- (dlêdêg) :
- n-[x] têka bêbarêngan akèh bangêt, mili bantêr (sarta akèh).
- dlêjêg :
- pating [x] kn katon padha ngadêg.
- dlêjêr :
- pating [x] kn pating dlajêg (dlêjêg).
- (dlêlêg) :
- n-[x] pc ndhêlêlêg.
- (dlêlês) :
- n-[x] êngg. pc gêlis êntèk; kc. glêlês.
- dlêmèk-dlêmèk :
- kn 1 pating blêntong ora ajêg; 2 (- bisa) sathithik rada bisa.
- (dlêming) :
- n-[x] kn 1 gunêman ora karuwan têgêse (dening lara panas lsp); 2 ks. gunêman sêmbarangan.
- dlêmok :
- kn 1 blêntong (tilas mangsi lsp); 2 êngg. ciri (kêlakuan), cihnaning kaluputan (salah); pating [x], n-[x]: pating blêntong (gupak mangsi lsp).
- dlêmok-cung :
- kn isih durung rata, ora padha.
- (dlêndêng) :
- n-[x] kn 1 tansah mili (ndlèdèk) bae; 2 pc. tansah têrus urut-urutan tanpa kêndhat (towong).
- (dlênjêt) :
- n-[x] pc lunga mrana-mrana (nggêgolèki).
- dlêpak :
- êngg. kn jlupak.
- (dlidir) :
- n-[x] kn elur, ndlidir.
- (dlijig) :
- n-[x] êngg. kn bêcik (kêpenak ambah-ambahane tmr. dalan).
- dligang-dligung :
- kn (mloka-mlaku) satêngah wuda.
- dlika :
- kayu (pring) malang (iga-iganing ambèn lincak, krêtêg lsp).
- dlima :
- kn ar. wit sarta wohe.
- (dlinding) :
- n-[x] ks (tansah) bêbanyu.
- dliring :
- kn janur arèn (digawe nglinting rokok).
- dludag :
- I kn umbul-umbul tanpa koncèr. II n-[x] êngg. kn: mbludag.
- (dludug) :
- n-[x] pc têrus nekad (ora pêrduli apa-apa).
- (dludur) :
- n-[x] pc nekad kurang ajar.
- (dludus) :
- n-[x] êngg. kn pijêr têtakon bae; kc. dhrudhus.
- (dlujur) :
- I n-[x] kn 1 nggêjojor jêjêg (tmr. tangan lsp); 2 têrus ngênêr ing; kc. jujur. II di-[x]-i kn: didondomi diganthètake (ut. diblabari).
- (dluya) :
- n-[x] kn saya bangêt ênggone nglirwakake pitutur (pakon lsp).
- (dlundèng) :
- n-[x] kn dhuwur sarta kuru (tmr.pawakan).
- (dlundung) :
- n-[x] kn 1 tansah têrus urut-urutan tanpa kêndhat; 2 ks. bêbanyu; kc. dlêndêng, dumlundung.
- (dlurêk) :
- n-[x] pc mlêruk (polatan ut. ênggone ndêlêng).
- dlurung :
- kn kayu sanggan mujur (balunganing omah, krêtêg lsp); n-[x]: saya ndlarung (nekad ênggone nglakoni kang kurang bêcik).
- (dlusup) :
- n-[x] kn, pc nlusup.
- dluwèk-dluwèk :
- êngg. pc (gunêman) jêwowak-jêwèwèk.
- dluwang :
- n. dlancang k 1 ak. klikaning wit dianggo sandhanganing (para tapa); 2 barang tipis kang kalumrah ditulisi, digawe buku lsp.
- (dlodog) :
- n-[x] kn: ndlodog.
- (dlodok) :
- n-[x] kn 1 saèm. ndlèdèk nanging luwih akèh; 2 nlotok; 3 ks. bêbanyu; 4 omong umuk-umukan (gêgorohan).
- (dlodor) :
- n-[x] pc ndludur.
- (dlojor) :
- n-[x] pc ndlijur, nggêjojor.
- (dlole) :
- n-[x] katon modot dawa (sêmu nêkuk).
- (dlolèr) :
- n-[x] kn mêtu modot ndlole; matane nganti n-[x] pc: ênggone ngingêtake ora kêdhèp-kêdhèp.
- (dlolo) :
- n-[x] pc mêndolo tmr. mata.
- (dlomok) :
- n-[x] pc kêladuk (tmr. gunêman lsp); ora -[x] pc: 1 têmênan! ora goroh!; 2 ora ilok! (nggumunake).
- (dlondèng) :
- n-[x] kn dhuwur sarta kuru (tmr. pawakan), dawa mêrit tmr. wêwangunan.
- (dlondong) :
- n-[x] pc. ks bêbanyu.
- (dlondor) :
- n-[x] êngg. pc kurang ajar.
- dlonyak-dlonyok :
- kn têka (mlaku lsp) ora nganggo tata-krama.
- dlongah-dlongèh :
- kn katon ngrêsêpake (bêcik atine) tmr. wong wadon.
- dlongap-dlongop :
- kn plonga-plongo.
- dlongop :
- kn kêmbang cubung (durèn); n-[x]: mlongo.
- (du) :
- di-[x] n. dipun-(a)bên k 1 ditarungake; 2 digathukake, dijodhokake; kc. adu.
- dubang :
- kn idune wong nginang.
- dubilah :
- (ut.setan) pc sabawa nelakake gumun bangêt; kc. ngudubilahi.
- (dublag) :
- di-[x] pc didulang sarana dijêjêl-jêjêlake (tmr. bayi).
- (dublêg) :
- n-[x] êngg. kn mênêng ora ngucap apa-apa; kc. jublêg.
-
--- 71 ---
dublong ~ dumèh.
- dublong :
- ks sêsukêr; n-[x] ks: bêbanyu.
- dubug :
- kn abuh ing sikil (marga lara bèri-bèri ut. busung).
- dubur :
- (A) kn silit.
- (duding) :
- di-[x] êngg. kn dituding.
- dudu :
- n. dede, sanès k, 1 mratelakake yèn seje (liya) ut. ora kurang tmr. têmbung aran ut. sêsulih, up. [x] iki, [x] aku, [x] watu; 2 (ut. [x]-[x] tindak kang ora bênêr (salah, ala), up. aja duwe cipta [x]; (ke-)[x]-[x] pc: bangét, kêluwih-luwih; [x] karêpe dhewe, [x] sabaene pc: ora lumrah; [x] mênus, [x] wong pc: ora ilok, ora lumrah bangêt; [x] suwadine ak: gawat bangêt; [x] (sa-) bênêre n. sanès lêrêsipun k: 1 kliru, salah; 2 dudu samêsthine, ora barès, ora adil; dudon kn. ak:kliru, dudu samêsthine; kc. padudon.
- duduh :
- I kn 1 banyuning wowohan lsp; 2 banyuning jangan (godhogan iwak lsp). II di-[x]-i(-ake) n. dipundêdahi(-akên) k. êngg: dituduhi(-ake).
- duduk :
- I n-[x] kn ngênêr munggah (tmr. lakuning panah lsp). II di-[x] kn. ak: dilajo ing dalêm sadina (supaya têkan, tmr. lêlungan); ke-[x]: kêna ing bêbaya (kacilakan) dadakan. III n-[x](-i) êngg. kn: lagi wiwit (sênêng) manggung.
- dudukên :
- kn nandhang lara bngs. wudun ing gulu.
- duduk-wuluh :
- kn têmbang mêgatruh..
- (dudul) :
- di-[x] kn disogok (disêdul) supaya sing ana ing jêro bisa mêtu.
- dudur :
- kn kayu (pring sanggan êmpyak serongan.
- (dudut) :
- di-[x] kn ditarik (dicènèng) tmr. tali, barang sing tumancêb lsp; [x]-an: tali lsp. kang didudut; n-[x]-i êngg. pc: wiwit mundhak dhuwur tmr. umur-umuraning bocah.
- duga :
- n. dugi k, kira, pangira; n-[x]: 1 ngira-ira, nyana; 2 nggagas, mangêrti; 3 êngg. têkan; ke-[x]: 1 kêconggah, kuwagang, saguh nandangi; 2 pc. rada sênêng (lêga) atine; pan-[x]: pangira, panyana; kc. dugi, dumugi.
- duga-duga :
- n. dugi-dugi k, 1 kira-kira; 2 (nganggo -) nganggo dipikir dhisik (amrih bêcike).
- dugan :
- êngg. kn dêgan.
- (dugang) :
- di-[x] kn ditêndhang (sing ditamakake pucuking dlamakan).
- dugang-mirowang :
- br sakawit ngrewangi, têmahane dadi mungsuh.
- duga-prayoga :
- n. dugi-prayogi k, pangrêmbug kang amurih bêcike.
- duga rumêksa :
- kn. ak ngrêmbug, migatèkake.
- duga-wêtara :
- kn pamikir, panêmu.
- duga :
- (dugi) sampeyan êngg. k: êmbuh! kc. duka.
- dugi :
- êngg. k: 1 têkan, têka; 2 tutug; kc. duga, dumugi.
- duging :
- êngg. kn: anak walang.
- duhêt :
- jk: dhuwêt.
- duhita :
- (S) kw. ak: putri, endah; kc. juwita.
- duhka :
- (S) kw. ak: sêdhih, lara.
- duhkata :
- (S) kw. ak: kasusahan.
- duhkita (S) kw :
- susah, sêdhih.
- duk :
- I kn: tapasing arèn; [x] sandhing gêni pr: wong lanang kumpul karo wong wadon (gampang tumiba ing laku ala). II kw: 1 ak: tuju; 2 nalika, dhèk; duk-dinuk: tuju-tinuju; kc. panduk.
- duka ki :
- nêpsu; didukani ki: disrêngêni.
- duka-dalêm :
- ki: êmbuh.
- duka sampeyan :
- k: êmbuh.
- dukacipta :
- (-cita) kw: susah, kasusahan.
- dukduk jk :
- tumbak.
- dukèk :
- (e, -ku, -mu) êngg: duwèke (-ku, -mu).
- dukul :
- (A) kn. ak: laku sahwat (jina).
- dukula :
- (S) kw. ak: sabuk sutra.
- dukut :
- êngg, k: sukêt.
- duksina :
- kw: kidul.
- dul :
- (A) kn. ak: ar. sêmpalaning agama Islam; santri dul ak: santri lêlamisan.
- (dulang) :
- n-[x] kn: nglantarake pangan marang wong lara ut. bocah cilik (saèm. ngloloh).
- dulêg :
- jk.: sêngit.
- (dulêk) :
- I di-[x] kn: disogok ing driji (tmr. bolongan). II n-[x] êngg. kn: nganduk bangêt ambune.
- duli :
- I [x] apa! ks: perduli apa! II (S) kw: ak: lêbu.
- dulinan :
- êngg. kn: dolanan.
- dulit :
- kn: luthik ênjêt; ma-[x], jk. cukit [x] ak: bakul ênjêt (= wong asor); di-[x]: 1 diluthik (nganggo driji, tmr. ênjêt lsp); 2 dicirèni nganggo ênjêt lsp, sarana driji dilèrèkake.
- Dulkaji, Dulkijah :
- kn. ak: sasi Bêsar.
- Dulkangidah :
- kn: ar. sasi kang kaping 11.
- (dulu) :
- n-[x] 1 êngg. kw: ndêlêng; 2 (yèn n-[x] ...) êngg. kn: yèn nitik ...
- (dulur) :
- di-[x] kw: diiring, diêtutake; di-[x]-i kn. ak: didumi, dituruti, dilêksanani; [x]-an kw: urut-urutan; kê [x] kn. ak: kêturutan, kalêksanan; kc. dumulur, sadulur.
- (dum) :
- di-[x]-([x])(-ake) kn dibage wrata; di-[x]-i: diwènèhi bagean, dibagèhi; kc. andum, dundum, kêduman, pandum.
- dumadakan :
- kn sanalika iku (rêrikatan) banjur ...; kc. dadak.
- dumadi :
- kw titah, kabèh kang dititahake; kc. dadi.
- dumahan :
- jk tata-tata, sêdhiya.
- dumaya :
- kw. ak kêbul, mega.
- duman, dumduman :
- kn 1 (sa-[x]) saperangan, sabagean; 2 bagean, panduman; kc. dum.
- dumara :
- kw. ak (wc. andum amara) kang minta-minta marang sakabèhing titah (Dewa kang linuwih, Allah).
- dumbul :
- êngg. kn saèm. gathuk (dhumpyuk).
- dumèh :
- kn mung amarga (jalaran) saka, up. [x] sugih bae, banjur ngêdir-êdirake; aja (ora) [x] aja (ora) mung awaton (anggêr), up. aja [x] bisa muni!
-
--- 72 ---
dumèhne ~ dusana.
- dumèhne :
- êngg. pc dumèh.
- dumêling :
- kn 1 ak. gilap, mêncèrèt; 2 ak. katon wela-wela (cêtha); 3 cêtha bangêt tmr. swara; kc. dêling.
- dumil :
- sa-[x] kn sathithik bangêt.
- dumilah :
- kw sumorot (padhang); kc. dilah.
- dumlundung :
- kn. ak urut-urutan banjur bae; anake [x] ak tansah duwe anak bae; kc. dlundung.
- dumuh, dumoh :
- êngg. ks picak.
- dumuk :
- tandha (cap) [x] kn cap jêmpol (gêgêntining tandha tangan); kêna ing [x] ak ditêrka, didakwa; di-[x] 1 digêpok nganggo pucuking driji; 2 diundhi, dilotre; pêtênge n-[x] irung pêtêng bangêt; n-[x]-[x] grayah-grayah, mèk-mèkan (marga pêtêng lsp); sa-[x] bathuk, sanyari bumi pr (padudon) prakara wong wadon utawa palêmahan, (dilabuhi toh pati); [x]-an bngs. lotrèn (nganggo ndumuk kêrtu lsp. sing sawalike ana angkane).
- dumunung :
- kn 1 sumèlèh (kêprênah) ana ing 2 ak. mapan, manggon; 3 sumurup (kapetung, minangka) dadi 4 tumanja marang (ditanjakake kanggo); 5 ak. wis (bisa) mangêrti dhodhok-sèlèhe; kc. dunung.
- dumung :
- kn ar. ula warnane irêng.
- dumuwe :
- kn surti lan ngati-ati ênggone nganggo barang darbèke; kc. duwe.
- dumrojog :
- kn dadakan têka (mlêbu, ngadhêp lsp); kc. drojog.
- duna :
- (duni) dungkap êngg. pc tuna-dungkap.
- dundum :
- kn mbage-bage, ngêdum-êdum; di-[x]-ake didum-dumake; kc. dum.
- dunung :
- kn 1 ênggon, panggonan; 2 prênah; 3 lungguhing prakara; 4 kêpetung (klêbu) ing wêwêngkon; durung (ora) [x] pc durung (ora) mangêrti têrang, ora cocog karo nyatane; dêdunung ak manggon; di-[x]-i diênggoni; di-[x]-ake 1 dipapanake diprênahake; 2 (ut. di-[x]-[x]-ake) ditêrang-têrangake, ditêrangake kêpriye lungguhing prakara; pa-[x]-an papan kang diênggoni; ka-[x]-an 1 diênggoni, didunungi; 2 duwe, olèh; kc. dumunung.
- dunungan :
- êngg. kn 1 palêrêban, palerenan; 2 lêlurah.
- dunung karas :
- ([x] numpang, [x] omah) êngg. kn mondhok (ing pomahaning liyan).
- dunya :
- kn. ak donga.
- dunga :
- êngg. kn donya.
- dungik :
- kw bngs. endhang (baturing pêndhita).
- (dungis) :
- n-[x] kn 1 cupêt sasisih, mênga sasisih; 2 (lambene-) lambene ing dhuwur rada cupêt sarta sêmu nucut.
- (dungkap) :
- n-[x] kn 1 mèh têkan ing; 2 bisa nyandhak (mangêrti); dêdungkapan br pangêrti marang; kc. tunadungkap.
- dupa :
- (S) êngg. kn kutug (mênyan lsp); dêdupa ngobong mênyan lsp; didupani dikutugi; wadhah dupa.
- (dupara) :
- n-[x] êngg. kn nglêngkara, ora kêtêmu ing nalar.
- dupèh, dupih :
- êngg. kn dumèh.
- dupi :
- kw barêng (ing nalika).
- dur :
- (S) kw ala.
- dura :
- (S) kw. ak 1 adoh. 2 nglêngkara.
- duradasih :
- kn. ak daradasih.
- duraka :
- kn 1 nglakoni dosa, kêdosan marang; 2 ak. mbangkang ing parentah, ngraman.
- durantara :
- (S) kw. ak (adoh antarane) mokal, nglêngkara.
- duratma :
- (S) kw. ak wong ala, maling, buta.
- duratmaka :
- (S) kw wong ala, maling.
- duracara :
- (S) kw 1 ak. kêlakuan ala, piala; 2 ak. goroh, gunêman gêgorohan (apus-apusan); kc. doracara.
- durbaga :
- (S) kw. ak cilaka, nistha.
- durbala :
- (S) kw. ak ringkih, ora rosa.
- durbiksa :
- 1 kw bêkasakan, buta; 2 (S) jk. pacêklik, kêkurangan pangan.
- durbud :
- kn. ak bngs. mriyêm.
- durbah :
- êngg. kn dêrdah.
- durjana :
- kn (wong ala) maling.
- dure :
- êngg. kn dumèh.
- durèn :
- kn ar. wit sarta woh.
- (durêk) :
- n-[x] êngg. kn ndlurêk.
- durga :
- (S) kw (angèl ambah-ambahane) bêbaya, pakewuh, sungil.
- durgama :
- (S) kw angèl diambah) bêbaya, pakewuh.
- durgati :
- (S) kw. ak bêbaya, pakewuh.
- duryan :
- jk durèn.
- duryas :
- kn ar. sêmbagi.
- duryasa :
- (S) kw. ak wirang, kawirangan.
- duryat :
- (A) kn. ak kabêgjan.
- durlaba :
- (S) jk angèl olèhe, angèl.
- durlaksana :
- kw 1 laku ala; 2 (S) jk. ngalamat ala.
- durlaksmi :
- (S) kw. ak cilaka.
- durma :
- kn ar. têmbang maca-pat.
- durmanggala :
- (S) kw. ak ngalamat ala, kacilakan.
- durmata :
- (S) kw. ak ala kêlakuane, bodho.
- durmeda :
- (S) kw. ak bodho.
- durna :
- 1 kn.wilah palangan (ing kranjang lsp); 2 kw. pangayoman.
- durnadur :
- kn. ak gurnadur (gupênur).
- durniti :
- (S) kw 1 kalakuan (pranatan) ala; 2 wong ala; 3 mungsuh, satru.
- durung :
- I n. dèrèng k isih kurang karo mangsane (kaanan, tindak, lêlakon) kang dituju, kb. wis; up. [x] tau, [x] matêng, [x] bisa.
- dursila :
- (S) kw 1 (tindak ala) maling; 2 êngg. kn. ala, kawêntar alane.
- durta :
- (S) kw 1 julig; 2 ala, piala.
- durcara :
- (S) `1 kw. ala kêlakuane; 2 êngg. kn. ala, kawêntar alane.
- durwiweka :
- (S) kw. ak 1 kurang ngati-ati; 2 bodho.
- durwyasana :
- (S) kw. ak kurang-ajar.
- dus :
- I êngg. kn dhus. II di-[x] kn dilapis ing êmas (sarana dicêmplungake ing banyu kêras sing wis didokoki êmas); di-[x]-i disirami ing banyu supaya rêsik (bocah, mayit); kc. adus, dus-dusan, padusan. III (S) kw ala, kc. dur.
- dusa :
- jk dosa.
- dusana :
- (S) kw. ak piala, nistha.
-
--- 73 ---
dus-dusan ~ don.
- dus-dusan :
- kn barang dandanan sing didus.
- duskarta, duskarti :
- kw panggawe ala, nglakoni ala.
- dustha :
- (S) kw kajuligan; di-[x] kw dicolong.
- dusthabudi :
- (S) kw. ak watak ala.
- duta :
- (S) kw 1 kongkonan (utusan); 2 ak. têlik; 3 ak. ngalamat; di-[x] kw dikongkon.
- duta-panglawung :
- kw ngalamat kêtiwasan.
- dutacara :
- (S) kw. ak alaku têlik.
- duwa :
- I di-[x] kn 1 dicuwak nganggo tangan, disodhokake (dicêngkah); 2 ditampik, dibadal (tmr. dhawuh), ditanggulang dibalèkake. II jk dhukuh.
- duwaja :
- kw kc. dwaja.
- duwara :
- kw kc. dwara.
- duwe :
- (ut. n-[x]) n. gadhah k. kagungan ki mêngku (kadunungan) wêwênang mungguh ing; [x] anak(-bayi) (mêntas) ngalairake anak (bayi); duwe atur (-rêmbug) ana sing arêp diaturake (diusulake); [x] gawe duwe kapêrluan mantu, nêtakake lsp; wong ora [x] wong mlarat; wong dêduwe (-dêduwèn) n. tiyang gêgadhahan k wong kêcukupan (rada sugih); nduwèni n. nggadhahi k 1 duwe, mêngkoni; 2 duwe wêwênang (hak) mungguhing; 3 kadunungan ing.
- duwèh :
- ak kc. duwèk.
- duwèk :
- I n. gadhahan k. kagungan ki kang didarbèni marang, up. [x]-e Naya, [x]-ku, [x]-mu. II n-[x] êngg. ks nanangis; kc. dhuwak.
- duwêg :
- jk dawêg, trêp wêktune, nêdhêng-nêdhênge, pantês.
- duwung :
- I êngg. pc luwung, angur. II kc. kêduwung.
- (doble, doblèh) :
- n-[x] kn kandêl sarta nggandhul (tmr. lambe).
- (doblog) :
- n-[x] êngg. pc mênêng bae (tanpa nywara, tanpa mangsuli lsp).
- (doblong) :
- n-[x] êngg. kn kêmpros, gunêman umuk; kc. dublong.
- dobol :
- kn 1 êngg. jêbol, bojot tmr. tenggok, dondoman lsp; 2 bole mêtu (marga lara ngising lsp); [x] ilat êngg. pc dhêmên goroh; n-[x] ks bêbanyu, ngêntut.
- dobong :
- kn 1 tombong; 2 êngg. tobong, pangobongan gêndhèng lsp.
- dodod :
- kn. kampuh ki jarit amba sarta dawa (dianggo priyayi yèn pasowanan, grêbêgan lsp); [x]-an nganggo dodod.
- dodok :
- êngg. kn saèm. têlik (kongkonane pulisi ut. durjana); [x] acung-acung nuduhake papan sing arêp dimalingi.
- dodol :
- I n. sade k adol barang-barang (diidêrake ut. didhasarake); [x]-an n. (se-) sadean k 1 adol apa-apa; 2 barang dagangan (sing ora pati pangaji); kc. adol, dol. II kn ar. pêlêm, ar. jênang.
- (dodor) :
- di-[x] kn disodhok (disogok) nganggo barang sing dawa; di-[x]-ake disogokake (tmr. barang sing dawa).
- dodosan :
- kn, ak dêdosan.
- dodot :
- kn. kampuh ki kc. dodod.
- doh :
- n. têbih k dawaning antara (panggonan siji lan sijine); [x] kana [x] kene pc saka ing kana têkan ing kene; [x] cêdhake dohe, antarane; di-[x]-i disingkiri; saka ka-[x]-an saka ing panggonan kang adoh; kc. adoh, ngêdoh.
- dohitra :
- (S) kw. ak putu.
- doyan :
- kn. kêparêng ki 1 gêlêm mangan (dening rumangsa enak), karêm; 2 ent. gêlêm (karêm) nindakake, up. [x] ing gawe, [x] turu; sing di-[x]-i sing disênêngi (dikarêmi); [x]-an 1 sing dikarêmi; 2 ks. arêpan, ora tampikan.
- dok, dokan :
- êngg. kn manuk wulung.
- doki :
- (ndoki) êngg. pc ndêloki (dakdêlênge).
- (dokok) :
- di-[x](-ake) n. dipundèkèk(-akên) k disèlèhake ing, diprênahake ing; di-[x]-i disèlèhi, ditrapi.
- dol :
- [x] tinuku n. sade tinumbas k (bab) adol lan tuku barang-barang (dêdagangan); di-[x] n. dipunsade k dikon nuku, diwènèhake kanthi lêliru dhuwit; di-[x]-i n. dipunsadèni k 1 didol, dodol, ngêdol.
- dolan :
- (ut. [x]-[x]) kn. amêng-amêng ki 1 ngenggar-enggar ati sarana mlaku-mlaku lsp; 2 êngg. main; di-[x]-ake 1 diajak dolan-dolan; 2 (ut. didolakake) diwènèhake supaya dianggo dolanan); di-[x]-i diênêng-ênêngi sarana dolanan lsp; [x]-an kn. amêng-amêng(-an) ki 1 ngenggar-enggar ati; 2 sarana kang dianggo sênêng-sênêng (tmr. bocah), kc. gobag, jèlungan lsp; 3 barang-barang sing dianggo sênêng-sênêng, kc. bonekah, montoran lsp; 4 êngg. main.
- dolèk :
- êngg duwèk.
- doloh :
- êngg. kn dokok.
- dolop :
- êngg. pc 1 pulisi sandi (rêsisir); 2 wong sing dianggo jontror (tmr. ing ngabotohan lsp); di-[x]-(i) 1 ditêlik, dilari (tmr. wong ala); 2 dijontrot (tmr. ngabotohan).
- dom :
- kn 1 saèm. biting cilik alandhêp sing digawe waja (wêsi) kanggo dondom-dondom lsp; 2 ak. jarum; [x] inggris, [x] bundhêl, [x] gorèng warna-warnaning jinise dom; [x] sumurup ing banyu pr laku samar (samun) kaya lakuning têlik; ênggon cina didoli [x] pr ngumukake kapintêran marang wong sing wis luwih pintêr; kc. dondom ngêdom-êdom.
- domba :
- (Prs) kn 1 wêdhus gêdhe; 2 (jinis) kang gêdhe; apêm [x] apêm gêdhe; didombani 1 diawat-awati; 2 dipanggêdhèni.
- (domble, domblèh) :
- n-[x] kn kandêl sarta nggandhul (tmr. lambe).
- (domblong) :
- n-[x] êngg. kn mlongo marga gumun; kc. jomblong.
- (domèl) :
- n-[x] êngg. kn ngomèl, gunêman tanpa têgês.
- domèhi :
- êngg. kn disrêngêni; kc. omèh.
- don :
- kw 1 ênggon, papan; 2 tuju, kang diênêr; têkan ing [x] têkan ing panggonan sing dituju, pungkasane, wasanane; kc. andon, êndon.
-
--- 74 ---
(dondom) ~ drêngki.
- (dondom) :
- [x]-[x] kn lagi dondom di-[x]-i diganthètake sarana didomi (tmr. bakal klambi lsp); [x]-an apa-apa didindomi;[5] kc. dom.
- (dondon) :
- n-[x] êngg. kn ajêgan nindakake; [x]-an ak ajêgan, kulina, padinan; kc. andon, êndon.
- donok :
- (n-[x]) pc (wc. ngêndi ana!) ah mokal!
- donya :
- (A) kn 1 jagad (kang dialami iki); 2 (ut. [x] brana) barang-barang kasugihan lsp; tinggal (pancal) [x] mati; ing [x] ngakir saiki tuwin ing jaman kalanggêngan; kadonyan apa-apa kang gêgayutan karo donya.
- donga :
- (A) kn têtêmbungan basa Arab kang dianggo sêmbahyang (nalikane ana kapêrluan); ndêdonga mêmuji; n-[x] ngucapake donga (sêmbahyang); didongani disêmbahyangake sarana ndonga (tmr. kêndurèn lsp); didongakake dipujèk-pujèkake supaya slamêt lsp; pan-[x] pamuji slamêt.
- dongèng :
- kn crita karangan (ent. ngaya-wara); di-[x]-i dicritani dongèng; (de-) [x]-an cêcritan.
- (dongong) :
- n-[x] kn mung mênêng (nyawang) bae (ora tumandang ut. ora olèh-olèhan apa-apa).
- dongos :
- (ut. n-[x]) kn lambene ing dhuwur maju (rada turah).
- (dopok) :
- n-[x] êngg. kn umuk, sombong, kêmpros.
- dora :
- k goroh.
- doradasih :
- kn kc. daradasih.
- doran :
- kn garan pacul.
- dorapala :
- kw. ak panjaga lawang.
- dora-sêmbada :
- kn goroh dening kêpêksa (nutupi kaluputane wong liya lsp).
- doracara :
- kn goroh, gêgorohan; kc. duracara.
- (dorès) :
- n-[x] êngg. pc gumrêmêng gêdumêlan, sugih omong.
- dos :
- pc. k dados, kados.
- dosa :
- (S) kn 1 nêrak (panêrak) marang anggêr-anggêring agama kalawan njarag; 2 nglakoni piala; 3 kaluputan, salah; kc. dêdosan, dodosan.
- dosa-pati :
- n. dosa-pêjah k 1 kaluputan marga agawe pati; 2 ak. ukum pati.
- dos napa :
- pc. k kados punapa?
- dos pundi :
- pc. k kados pundi?
- dota :
- kw. ak pêpadhang, kilat.
- dowa :
- êngg. kn donga.
- (dowèh) :
- n-[x] kn lambene ngisor maju (kaya yèn kêpêdhêsên).
- (dowèr) :
- n-[x] êngg. pc 1 lambene karo pisan mênga rada njêbrèt; 2 tansah gunêman bae, gêmrumung.
- drabya :
- kw. ak duwe.
- drad :
- (W) kn gêgalêraning uliran (sêkrup).
- drajag :
- [x]-[x], [x]-an kn drojog-drojog têka lsp.
- drajak :
- êngg. pc pathokan jèjèr-jèjèr dianggo watês lsp; kc. tlajak.
- drajat :
- kn pangkat kaluhuran.
- dragêm :
- kn abang sêmu irêng (tmr. ulêsing jaran).
- drah :
- kn ar. sukêt godhonge lêmbut-lêmbut; kc. sadrah.
- drak :
- jk enggal, dumadakan.
- drana :
- (sabar [x]) kw sabar; ora [x] ora sabar (sarèh); kc. darana.
- drap :
- (W) kn njojrog.
- drapon :
- êngg. kn 1 mung waton ditandangi (digarap lsp); 2 (ut. drapona) supaya.
- drastul :
- (W) kn bngs. tandhu.
- drasthi, drêsthi :
- (S) kw pandêlêng, mata; cs. 2.
- drawa :
- (S) kw. ak lèdèng, luluh, ajèr.
- drawaya :
- br drawa.
- drawalan :
- êngg. pc gurawalan.
- drawana :
- (S) kw. ak mili, luluh, lèdèng.
- (drawas) :
- n-[x]-i kn mbêbayani, mutawatiri; kc. kêdrawasan.
- (drawili) :
- n-[x] kn. ak gunêman tanpa kêndhat.
- drawina :
- (S) kw. ak kasugihan, kamulyan; an-[x] kw (suka-suka) mangan minum.
- drawya :
- (S) kw. ak duwe.
- (drèdès) :
- n-[x] kn nrocos mêtu (mili) banyune.
- (drèjès) :
- n-[x] pc nywara jès-jès (lênga dianggo nggêgorèng lsp).
- drèg :
- êngg. kn cikar, dhokar.
- drègdrègan :
- êngg. pc ênjal-ênjalan, sarwa kêsusu (rongèh).
- drèi :
- kn saèm. tatah cilik dianggo mutêr sêkrup lsp.
- drèl :
- kn unining bêdhil bêbarêngan (kanggo kurmat lsp); di-[x]-(i) 1 dikurmati sarana drèl; 2 dibêdhili.
- (drèndès) :
- n-[x] pc ora omah (tmr. wong wadon).
- drèng :
- êngg. pc swaraning tambur.
- drèngas-drèngas :
- pc cêngèngas-cêngèngès.
- drèngès :
- I kn kêmbang suruh. II n-[x], [x]-an pc nyêngèngès, cêngèngèsan.
- (drèwès) :
- n-[x] kn ndlèwèr, ndlèdèk.
- drêbya :
- kw duwe.
- drêdah :
- kn pêpadon, udrêg-udrêgan.
- drêjêg, drêjêt :
- pating [x] kn katon pating crongat landhêp-landhêp (tmr. alang-alang).
- (drêdhêg) :
- n-[x] êngg. kn ndhrêdhêg.
- drêg :
- pc kc. drig.
- drêgang-drêgang :
- êngg. kn katon gêdhe dhuwur (tmr. dêdêg piadêg).
- drêgdrêgan :
- pc udrêg-udrêgan.
- (drêgil) :
- n-[x] kn srêgêp lan sugih reka kang ngolèhake pamêtu; kc. dêrgil.
- drêma :
- (ut. sa-[x]) kn nindakake apa-apa mung karana nêtêpi wajib; kc. darma, dêrma.
- drêman :
- kn sugih anak; kc. dêrman.
- drêmba :
- kn (yèn mangan) akèh tadhahe.
- drêmbombok :
- êngg. kn sribombok.
- drêmi :
- k drêma; kc. darma, dêrma.
- (drêmimil) :
- n-[x] kn tansah gunêman bae (donga lsp).
- (drêmunuh) :
- n-[x] kn arêpan (melikan) marang darbèking liyan.
- (drênjêt) :
- n-[x] êngg. kn ndlênjêt.
- drêng :
- kw dêrêng.
- drênggêm :
- êngg. kn brênggi.
- drêngki :
- kn mèri (melik) marang kabêgjaning [kabêg...]
-
--- 75 ---
drês ~ dyata.
- [...janing] liyan (ora sênêng yèn wong liya olèh kabêgjan).
- drês :
- kn. ak dêrês; kc. kadrêsan.
- drêstanta :
- (S) kw. ak tuladan, tuladha.
- drêstha, drêsthi :
- (S) kw. ak mata; cs. 2.
- drêwya :
- (S) kw. ak duwe, duwèk.
- dri :
- kw. ak (adri) gunung.
- driji :
- kn gêgêlitaning tangan (sikil) kang pucuk; ngêmut [x] pc ora olèh-olèhan apa-apa.
- (drijis) :
- n-[x] êngg. kn mèlikan, cêthil.
- (dridhis) :
- n-[x] êngg. kn ndhridhis.
- (drig, drik) :
- di-[x] pc dicap; [x]-[x]-an pc cap-capan.
- drigama :
- n. drigami k 1 ak. borang; 2 bêbaya; 3 êngg. wêdi; masang (pasang) [x]; gawe gêlar semêdya ngapusi lsp, sarana krenah (akal, kajuligan).
- driganca :
- kn. ak sulaya, pêpadon.
- drigdrigan :
- pc 1 tansah obah (polah); 2 cap-capan.
- drigul :
- kn ar. manuk.
- driya :
- kw (tuking pangrasa) ati; an-[x] nggagas, ngrasa, ngêrti; ke-[x] krasa ing ati, klêbu ing ati.
- driyah :
- kn. ak dana; n-[x]-i; dêdana marang; di-[x]-ake didanakake, didarmakake.
- dril :
- (W) pc ar. bakal.
- drimolên :
- (W) pc trim mubêng.
- (drindhil) :
- n-[x] êngg. kn ndhrindhil.
- dringak :
- pating [x] kn. ak padha cingak.
- dringin :
- kn ar. bakal tênunan (sutra) disêlap ing bênang êmas (lmr. dianggo sabuk).
- dringo :
- kn ar. êmpon-êmpon (dianggo tamba lsp).
- dringsêm :
- kn ar. wit.
- (driwili) :
- n[x] êngg. pc ndrêwili.
- drub :
- kn ar. kêrtu gêdhe (truf).
- drubiksa :
- kn bêkasakan (buta lsp, sing manggon ing alas).
- druju :
- kn ar. wit.
- (drudhul) :
- n-[x] êngg. kn ndhrudhul.
- (drudhus) :
- n-[x] êngg. kn ndhrudhus.
- (drug) :
- di-[x]-[x]-ake pc digêdrug-gêdrugake.
- druhaka :
- êngg. kn duraka.
- drum :
- êngg. kn rukun, ayon.
- drumas :
- kw. ak mas.
- druni :
- êngg. kn gêmi, mêdhit.
- druta :
- (S) kw. ak bantêr.
- drutawilambita :
- kw ar. têmbang gêdhe.
- druwaka :
- êngg. kn duraka.
- (druwêng) :
- n-[x] kn. ak wangkal bangêt.
- (druwili) :
- n-[x] êngg. pc ndrêwili.
- (druwis) :
- n-[x] pc ndrêmis.
- (drodos) :
- n-[x], [x]-an kn akèh wêtuning luh (kringêt).
- (drojog) :
- [x]-[x] kn têka tanpa sraba-sraba; n-[x] 1 bisa mili banter (banyu ing payon lsp); 2 mayat bangêt tmr. payon, dalan lsp; kc. dumrojog, dronjong.
- (drojos) :
- n-[x] pc ndrèjès.
- (drodhos) :
- n-[x] êngg. kn ndhrodhos.
- drohaka :
- (S) jk laku cidra, mbangkang parentah, ora sêtya; kc. duraka, druhaka.
- drohi :
- (S) kn. ak 1 cidra, ora sêtya; 2 drêngki, jail.
- drohun :
- kn. ak têmbung pamisuh.
- (drokong) :
- n-[x] êngg. kn gunêman sêru (murang tata).
- dromdroman :
- êngg. pc mlaku dhêdhampyakan ut. rêroyoman (karo bêngak-bêngok).
- (dromos) :
- n-[x] êngg. pc ndrêmis.
- drona :
- (S) jk jun, klênthing.
- drondus :
- (t) êngg. pc têmbung pamisuh.
- (dronjong) :
- n-[x] êngg. kn mayat bangêt tmr. dala,[6] payon lsp; [x]-an papan sing ndronjong; kc. drojog.
- dwa :
- (S) jk goroh, kliru.
- dwadasa :
- (S) jk 12.
- dwadwat :
- jk dodot.
- dwaja :
- (S) kw 1 ciri, têtêngêr; 2 gêndera.
- dwaya :
- (S) jk loro.
- dwal :
- jk. dol.
- dwan :
- jk don.
- dwandwa :
- (S) jk sarakit, sajodho, tandhing.
- dwani :
- (S) kw. ak swara.
- dwapara :
- (S) kw. ak ar. jaman (yuga) kang katêlu.
- dwara :
- (S) kw. ak lawang, gapura; cs. 9.
- dwarapala, dwarapati :
- (S) kw. ak panjaga lawang.
- dwasta :
- (S) kw. ak sirna, lêbur; cs. 0.
- dwesa :
- (S) kw. ak sêngit, mêmungsuhan.
- dwi :
- (S) kw 1 loro, 2 ak. swiwi.
- dwidasa :
- (S) kw 20.
- dwija :
- (S) kw 1 pêndhita; 2 guru; cs. 8.
- dwijati :
- (S) kw. ak kc. dwija.
- dwijawara :
- (S) kw pêndhita linuwih.
- dwilingga :
- kn ar. rimbaging têmbung sing dirangkêp linggane, kyt. dolan-dolan.
- dwipa :
- I (S) kw gajah. II (S) kw pulo.
- dwipaka :
- (S) kw. ak gajah.
- dwipangga :
- (S) kw gajah.
- dwipurwa :
- kn ar. rimbaging têmbung kang dirangkêp purwaning lingga, kyt. têtêku[7] (tutuku).
- dwirada :
- (S) kw gajah.
- dwirapa :
- (S) kw. ak gajah.
- dwitiya :
- (S) jk kapindho.
- dwiwasana :
- kn ar. rimbaging têmbung sing dirangkêp pungkasane, kyt. cêluluk (cêluk).
- dyah :
- 1 jk (sêsêbutane) putra tuwin putrining para luhur; 2 kw. (sêbutane) putri; kadyahan gêgolongane para dyah.
- dyayi :
- (S) kw. ak mêlêng puja sêmadi.
- dyan :
- kw nuli, banjur.
- dyana :
- (S) kw. ak mêlêng puja sêmadi.
- dyaksa :
- ke. ak pintêr.
- dyatmika :
- kw 1 jêtmika; 2 kaalusan, karohanèn.
- dyun :
- jk jun.
- dyus :
- jk dus (adus).
- dyusta :
- kw. ak sirna, lêbur, kc. dwasta.
- dyuta :
- (S) kw. ak dhadhu, ngabotohan.
- dyota :
- (S) kw. ak sorot.
1 | Huruf Jawa: wulu mêlik. (kembali) |
2 | Huruf Jawa: suku mêndut. (kembali) |
3 | Huruf Jawa: taling aswara ai. (kembali) |
4 | Huruf Jawa: pêpêt aswara êu. (kembali) |
5 | sing didondomi. (kembali) |
6 | dalan. (kembali) |
7 | têtuku. (kembali) |