Bausastra Jawa, Poerwadarminta, 1939, #75 (Bagian 15: M)

M

ma :

I wc. lima. II êngg. pc: bae. III kn: aksara [...],[1] [x] lima: piala limang prakara yaiku: madat, main, minum, madon, mangani; [x] pitu br: piala pitung prakara yaiku: madat, main, minum, madon, mangani, maling, mada.

ma'af, ma'ap :

êngg. pc. (minta [x]) (njaluk) pangapura.

mabang :

kw. abang.

--- 284 ---

mahên ~ majêr.

mahên :

I k. madu; [x]-i, [x]-akên k: madoni, madokake; kc. padu. II k. ak: madung; kc. wadung. III êngg. k. madu(ning tawon).

mabyar :

kn. ak. mênga (mêgar) byar.

mabyungan :

kw. byung-byungan akèh bangêt.

mabyur :

kn. cuwèr awujud banyu (tmr. bêbanyu).

mabyor :

êngg. kn. pating glêbyar, sumorot; kc. abyor, byor.

mabluk :

kn. 1 katon putih-putih; 2 akèh uwane (tmr. rambut).

mabuk :

êngg. kn. 1 mêndêm; 2 nêpsu bangêt, muring-muring.

mabukuh :

kw. linggih tumungkul.

mabul :

(-mabul) kn. 1 sumêbar mrana-mrana (tmr. barang kang têmbut, blêdug lsp); 2 pc. pating jlêmprah ora karuwan, ent. êntèk akèh ora tumanja; kc. bul, abul.

mabur :

kn. ngambah ing awang-awang; kc. bur, abur.

mabok :

êngg. pc. mabuk.

mada :

I ut. mêmada kn. nacad, maoni; kc. wada. II ut. madan êngg. rada. III (S) kw: mêndêm, umuk.

madahab :

(A) kn. 1 ([x] papat) panêmu babagan piwulang agama Islam; 2 êngg. keblat papat; dohe 3 (7) madahab pc: adoh bangêt.

madaya :

kw. ngapusi, maeka, ngrekani; kc. daya, mêrdaya.

madak :

êngg. kn. andak, ndadak.

madal :

I kn. 1 ngênêtake (njêjak) ing; 2 ak. nampik, êmoh nggugu; [x] pasilan ak: lunga saka ing pajagongan; [x] sumbi: 1 ana kang mbrênjul (njêkêthut) tmr. tênunan; 2 ngêndhêg-êndhêgi rêmbug, nyulayani; [x] tamba (-jampi k, -usada kw) wis ora kêna ditambani; kc. padal. II êngg. ak: asok dhuwit supaya bebas saka pagawean aradan; kc. wadal.

madana :

(-raga) kw. sih, sêngsêm, katrêsnan.

madani :

kn. moyoki, nacad, maoni; kc. wada.

mada plera :

êngg. moyoki.

madas :

kn. ak. magêl, satêngah matêng.

madat :

êngg. kn. candu, [x]-i, [x]-an êngg. ak: nyêrèt.

made :

I êngg. k. adol; kc. wade. II kw. (êngg. k): bale. III kw: têngah; kc. madya.

made kambang :

kw. bale kambang.

madèni :

I n. madosi k. ak. nyimpên wadi; kc. wadi. II êngg. k. ngêdoli; kc. wade.

madêg :

kn. jumênêng ki. 1 ak. ngadêg, ora rubuh; 2 dadi ana (tmr. yêyasan, pakumpulan lsp); 3 dadi ut. ngrênggêp pangkat, up. [x] ratu; kc. adêg.

madêr :

êngg. jêrnèh.

madhab :

(A) kn. madahab.

madu :

I kn. banyuning kêmbang kang rasane lêgi, banyu ing tala tawon asal saka banyu kasêbut; kêbanjiran sêgara [x] pr: nêmu kabêgjan gêdhe; mubra-mubru blabur [x] pr: sarwa kecukupan; sirat-sirat [x] pr: mung dianggo lamis bae. II n. mabên k: rêbut bênêr; kc. padu.

madubrata :

kw. 1 kêmbang; 2 tawon.

madukara :

(S) kw. tawon.

maduli, madulake :

kn. wêwadul marang; kc. wadul.

Maduntên :

êngg. k. Madura.

madung :

kn. namakake wadung; kc. wadung.

madon :

I kn. satêngah matêng (tmr. êndhog godhogan). II kn. ak: mojok; kc. padon. III ut. madoni n. ngèstri, ngèstrèni k: royal wong wadon; madoni kn. kaya wong wadon; kc. wadon.

madoni :

n. mabêni k. mbantah; kc. padu.

mados :

I [x]-i k. madi, madèni; kc. wadi. II [x]-i k. nggolèki; kc. golèk.

madraka :

kw. ar. têmbang gêdhe.

madya :

kw. 1 têngah; 2 sêdhêng(-an); 3 bangkekan; 4 (basa [x]) antarane basa krama karo ngoko; sa-[x]: sacukup, sêdhêngan.

madya-gantang :

kw. awang-awang.

madyantara :

kw. awang-awang.

madyapada :

kw. jagat, donya.

madyasta :

kw. ora bau kapine, ora pilih sih.

maja :

kn. ar. wit sarta woh.

maja-maja :

êngg. kn. 1 pantês, kaya ing samêsthine; 2 (ut. [x]-e) pantês bae, mêsthi bae; ora [x] pc. ora lumrah, ora mèmpêr.

majakan :

kn. ar. wit sarta wohe (sok dianggo sisig lsp).

Majalêngka :

êngg. k. Majapait.

majan :

kn. ak. panggonan tukang mêdêl.

majang :

I kn. ngrêrêngga supaya asri; kc. pajang. II nglakèni; kc. wajang.

majang-pasisiran :

kn. ak. tampa ayahan lêlungan sajabaning nêgara.

majang wulan :

kn. ak. lêlangên ana ing jaba nalikane padhang bulan.

majar :

(-i, -ake) I êngg. kandha, ngandhani, ngandhakake. II êngg: madhangi; kc. pajar. III majar êngg. ak: bngs. dhadhu.

majas :

(A) kn. 1 ora ana rêmênan; 2 êngg. pantês, majad.

majêg :

(-pangan n. -têdha k): nyanggakake pangan.

majêgan :

n. maosan k. ak. tanah kang disewakake; kc. pajêg.

majêgi :

kn. êngg. kang nandur uga dikon ngênèni pisan.

majêgi :

n. maosi k. mbayari pajêg (sewane tanah); kc. pajêg.

majêlis :

(A) kn. ak. pakumpulan ut. parêpataning para pintêr.

majêmuk :

(-an) kn. slamêtan bêbarêngan wong akèh.

majênun :

(A) kn. 1 rada gêndhêng dening kêladuk ênggone nglakoni nggêgêgi agamane (Islam); 2 êngg. kêlulut marang.

majêng :

k. 1 madhêp; 2 maju; 3 êngg. mayu; [x]-i êngg. k: mayungi; [x]-akên k: mayokake.

majêr :

kn. ora bisa duwe anak (tmr. kewan).

--- 285 ---

maji ~ magrok.

madi :

êngg. pc. mangsa! (ora kalal).

majibi :

kn. mènèhi wajib (kawajiban); kc. wajib.

majik :

êngg. kn. ngindhung, mondhok.

majikan :

êngg. kn. 1 bêndara; 2 lêlurah (ing wong nyambut gawe).

majir :

êngg. kn. majêr.

majirake :

êngg. merang-merang; kc. wajir.

maju :

I n. majêng k. 1 mlaku mêngarêp; 2 ent. mundhak-mundhak (bêcik, pintêr, tata, laris lsp); 3 mêtoni ing (papêrangan, pangadilan lsp); 4 ([x] marang panggawean) sênêng nyambut gawe; 5 êngg. seba ut. tansah ngadhêp marang bêndara, lêlurah lsp); majokake: ngundhakake ut. agawe supaya maju; kc. aju. II kn: nyigar nganggo paju; kc. paju.

muju-mundur[2] :

kn. gojag-gajêg.

maju-pat :

(-têlu, -lima lsp) n. majêng-sêkawan (-tiga, -gangsal lsp) k: lumah kang winatêsan ing sisih 1, 3, 5 lsp.

majuh :

êngg. ak. mangan.

majusi :

(A) kn. juru tênung.

madha :

n. nyami k. agawe padha karo, padha karo; kc. padha.

madhaharan :

kn. ak. (juru [x]) juru olah-olah.

madhahi :

kn. nglêbokake ing wadhah; kc. wadhah.

madhang :

êngg. pc. 1 mangan (-sêga); 2 (ut. [x]-an) lawuh.

madhangi, madhangake :

agawe padhang marang; kc. padhang.

madhar :

êngg. kn. mepe pari ana ing sawah; kc. padhar.

madharan :

1 êngg. k. wêtêng; 2 juru olah-olah (ing dalême para luhur).

madhas :

kn. kaya padhas.

madhèhi :

kn. 1 (ut. madhèni) êngg. njêlèhi, bosên; 2 (ut. madhèhake) mêdharake marang sabên wong; kc. wadhèh.

madhèng :

kn. ak. wis mari manak; kc. adhèng.

madhêk :

kw. nyêdhak, seba; kc. padhêk, parêk.

madhêmi :

êngg. k. matèni; kc. padhêm.

madhêp :

n. majêng k. 1 marêp; 2 sênêng marang, karêm marang; kc. adhêp.

madhêt :

pc. atos marga diênêt-ênêt (tmr. lêmah lsp); kc. padhêt.

madhug :

êngg. madhuk.

madhuk :

kn. mbludhuk (tmr. lêmah); kc. adhuk.

madhuki :

kn. ak. 1 njêjêli, ngisèni; 2 dhêmên mangan, akèh tadhahe; kc. wadhuk.

madhul :

(-madhul) kn. 1 pating bêsasik ora tata (tmr. rambut lsp); 2 pc. êntèk akèh ora tumanja (tmr. panganggone dhuwit lsp); adhul.

maedahi :

kn. migunani; kc. paedah.

maejan :

kn. kayu (watu) ditrap ing dagan lan ulon-uloning kuburan (ut. kijing).

maekani :

kn. ngapusi; kc. paeka.

maèlu :

kn. nggatèkake marang; kc. paèlu.

maèn :

I êngg. pc. dolanan, main. II êngg: bêcik bangêt.

maènda, maèndha :

êngg. k. wêdhus; kc. menda.

maèr :

I êngg. ak. prigêl, wasis, kulina nindakake. II di-[x] êngg. kn: dilarihi (ing nalikane nayuban).

maèrèl, maeril :

êngg. pc. 1 ayu; 2 kang dikasihi.

maesa :

k. kêbo.

maesan :

êngg. kn. maejan.

maetala :

kw. lêmah, bumi.

maêm :

pc. mangan (têtêmbunganing bocah).

maêng :

êngg. mau.

magag :

kn. ak. mangu-mangu, rada wêdi.

magah :

êngg. kn. wangkod.

magak :

êngg. pc. 1 ajêg, têtêp, ora owah; 2 manggon; 3 ora mundhak gêdhe.

magal :

kn. ak. agal.

magan :

ut. mêmagan kw. kliru, cuwa.

magang :

kn. 1 (ut. [x]-i) êngg. adhang-adhang (ngadhang) wong dodolan lsp; 2 calon dadi (-priyayi), punggawa lsp); 3 ([x] gawe, [x] tani) êngg. calon olèh bagean ndarbèni sawah; [x]-an: 1 êngg. pangadhangan; 2 apapan pasowananing para magang; kc. adhang, pagang.

magas :

kn. 1 ngiris sathithik; 2 êngg. isih tigas (anyar); kc. pagas.

magasesa :

kw. kagol, cuwa

magawan :

kw. dadi bagawan; kc. bagawan.

mage, magèk, magèn :

êngg: ayo, mara!

magene :

êngg. mangka.

magêl :

êngg. pc. 1 durung matêng. satêngah matêng; 2 durung sampurna; 3 isih tanggung-tanggung, isih durung dadi (tmr. rêrêmbugan lsp); kc. dhagêl, wagêl.

magêlang, magêlêng :

kn. ak. nekad, ndlarung, êmoh nggugu.

magêlaran :

kw. seba marang (mênyang); kc. pagêlaran.

magêmpuran :

kw. padha rusak; kc. gêmpur.

magênturan :

kw. padha nywara gumludhug.

magêng :

kw. gêdhe; kc. agêng.

magêp-magêp :

êngg. pc. mêgap-mêgap.

magêpokan :

kn. gêgayutan karo; kc. gêpok.

magêrsari :

n. magêrsantun k. wong kang ngindhung ing pomahane para luhur.

magêr timun :

br: kaya pagêr timun (candraning laku kang bêcik).

magesin :

(W) kn. gudhang.

magih :

êngg. isih.

maglêg :

êngg. pc. mirasa bangêt.

magut :

([x] jurit, [x] pupuh) kw: mêthukake pêrang (maju pêrang); kc. pagut.

magoli :

kn. ngalang-alangi; kc. pagol.

magol-magol :

kn. ak. megal-megol.

magon :

(-i) kn. ak. nêtêpi, nuhoni, ngukuhi; magoni êngg: nyangêmi,[3] nêtêpi (mbênêrake); kc. pagon.

magru, magro :

êngg. ak. durung putus (-rampung).

magrok :

êngg. pc. 1 manggon lan mandhêg ing; 2 mandhêg bae, ora owah-owah.

--- 286 ---

magrong-magrong ~ maju.

magrong-magrong :

kn. katon gêdhe lan dhuwur (tmr. omah lsp).

mah :

I êngg. kn. mèh. II êngg: êmbok, biyung; [x] tuwa êngg: êmbah wadon; kc. mamah.

maha :

I kw. bangêt ut. linuwih (ing têmbung camboran). II di-[x] kn. ak. 1 ditêmaha, dijarag; 2 salahe dhewe.

maha-agung :

kn. luhur (gêdhe) bangêt.

mahabaya :

kw. mbêbayani bangêt (bêbaya gêdhe).

mahabala :

kw. ak. rosa (sêntosa) bangêt.

mahabara :

kw. ak. abot bangêt.

mahabewara :

kw. ak. mêmêdèni bangêt.

mahabirama :

kw. ak. ayu (endah) bangêt.

mahabisana :

kw. ak. nggêgirisi (mêdèni) bangêt.

Maha-biskop :

kn. ngulama Katulik sadhuwuring biskop.

mahadibya :

kw. sêkti (luhur) bangêt.

nahadurgama :

kw. ak. gawat bangêt.

mahadwija :

kw. guru (pêndhita) linuwih.

mahayana :

kn. sêmpalaning agama Buda.

mahayati, mahayêkti :

kw. pêndhita linuwih.

mahakuwasa :

kn. kuwasa bangêt (sipating Allah).

mahakrura :

kw. ak. ambêk siya bangêt.

mahal :

êngg. pc. 1 larang; 2 kurang pakolèh; kc. mowal.

maha-luhur :

kn. luhur bangêt (sipating Allah).

mahamake :

êngg. pc. nanjihake, maspadakake; kc. paham.

mahamantri :

kw. patih.

mahambara :

kw. ora lumrah, langka.

maha-mulya :

kn. mulya bangêt.

mahamuni :

kw. pêndhita linuwih.

mahanani :

kw. nyasmitani, nêrangake yèn; kc. wahana.

mahapawitra :

kw. ak. suci (wingit) bangêt.

mahaprana :

kw. kanthi napas akèh (tmr. aksara yaiku aksara murda).

mahar :

kn. ak. maskawin.

maharaja :

kw. ratu gêdhe.

mahardikèngrat :

kw. (Sang [x]) kang wicaksana sarta kuwasa.

maharja :

kw. rêja, slamêt.

maharêsmi :

kw. rêmbulan.

maharsi :

kw. pêndhita luhur.

mahas :

kw. dolan-dolan; [x] ing asêpi kw: dêdunung ing papan kang sêpi (ninggal kadonyan).

mahasadu :

kw. ak. utama bangêt.

mahasura :

kw. kêndêl bangêt, senapati.

maha-suci :

kn. suci bangêt (sipating Allah).

mahat :

I êngg. kn. ndèrès. II kn: gawe lênga wangi; kc. pahat.

mahawikan :

kn. wêruh ing samubarang prakara (sipating Allah).

mahitala, maitala :

kw. bumi, lêmah.

mahfut :

(A) kn. ak. sinimpên ing angên-angên.

mahidhara :

(S) kw. ak. gunung.

mahiman :

(S) kw. ak. (ka-)luhur(-an).

mahisa :

(S) kw. kêbo.

mahisi :

(S) kw. pramèswari (garwaning ratu).

mahitala :

(S) kw. bumi.

mahyakake :

kw. mêdharake, nêrangake; kc. wahya.

maho :

kw. bêning, padhang.

mahodadi :

(S) kw. sêgara(-gêdhe).

mahojwala :

(S) kw. padhang bangêt.

mahosada, mohosadi :

kw. tamba kang mandi bangêt.

mahotsawa :

(S) kw. ak. kasukan andrawina.

mahoca :

(S) kw. ak. dhuwur bangêt.

mahrib :

(A) kn. 1 ak. (sisih-) kulon; 2 tanah-tanah sakulone Arab (Afrika lor); 3 (sêmbahyang [x]) sêmbahyang ing wayah surup srêngenge.

maibên :

k. maido.

maidahi :

kn. ak. migunani; kc. paedah.

maido :

n. maibên k. ora ngandêl; kc. paido.

mail :

kn. ak. jimat.

main :

êngg. pc. 1 ngabotohan nganggo kêrtu; 2 (ut. [x]-an) dolanan; 3 wiwit mitongtonake (tmr. tontonan, wayang wong lsp); 4 tumindak kaya, gawe reka (pokal kang ora lumrah); [x] api: kêmbang api; [x] bal: bal-balan; [x] bolah: bilyart; [x] gila pc: edan-edanan; [x]-mata pc: nandukake pamandênge kang ora barès; [x] mubêng pc: mung tansah sangsalan;[4] [x]-[x] pc: sêmbrana; [x]-an êngg. pc: rêrênggan ing rante jam lsp.

maingsa, maisa :

êngg. k. kêbo.

maisi :

kw. kc. mahisi.

maiti :

pc. mènèhi pawitan: kc. pawitan, pait.

maya :

I (S) kw. 1 sêmu, samar, sulapan; 2 pangapus, wêwayangan; 3 padhang nrawang; 4 endah bangêt; [x]-[x]: sêmu padhang sumamar (tmr. warna ijo lsp); kc. kamayan. II kn: kêmbang blimbing.

mayag-mayag :

kn. ak. gêdhe bangêt (tmr. wêtêng).

mayahake :

kn. njalari payah; kc. payah.

mayak-mayak :

êngg. pc. sarwa kêcukupan, ora sêsêk wêktune.

mayan :

êngg. kn. isih.

mayang :

I kn. kêmbang jambe; disêndhal [x] br: dijabut nyawane. II n. ngringgit k: nglakokake wayang; kc. wayang. III kn: ar. prau dianggo misaya iwak; kc. payang. IV kn: urat-urat kêbo (sapi) ing gêgêr.

mayangi :

kn. kaya wong edan (solah tingkahe); kc. kêmayangan.

mayar :

kn. 1 ([x] goyar êngg. pc) ora rêkasa, ora abot, gampang; 2 wis rada mari (tmr. lara).

mayat :

kn. rada miring (ora ndêdêr).

mayêg-mayêg :

êngg. pc. abot bangêt gêgawane.

mayêng :

(-mayêng) êngg. kn. lunga mênyang êndi-êndi (mubêng-mubêng).

mayig-mayig :

kn. obah oyag-ayig.

mayit :

kn. layon ki. jisim (wong kang wis mati).

mayu :

I êngg. kn. masang payoning omah; kc. payu. II ut. mêmayu kw. agawe bêcik, mbêbêcik; kc. ayu, hayu.

--- 287 ---

mayug-mayug ~ malad(-alad).

mayug-mayug :

kn. obah-obah arêp rubuh mêngarêp; kc. mayuk.

mayuh :

kn. ngrangkêp bojo (pagawean, guru lsp); kc. wayuh.

mayuk :

kn. tumêlung (ndhoyong) mêngarêp, tumungkul mêngarêp.

mayung :

êngg. kn. 1 kaya payung yaiku ana ing sadhuwuring êndhas jêjêg (tmr. layang); 2 dadi tukang mayungi; kc. payung.

mayungyung :

kw. mbungkêm, mbanda; kc. wayungyung.

mayura :

kw. mêrak; kc. manyura.

mayus :

kn. ak. pucêt bangêt; kc. payus.

mayo :

I ut. mayuh êngg. ak. ayo! II ut. mayonên kn: lara mata (saèm. bèlèk).

mayokake :

I n. majêngakên k. ngêdolake supaya payu; kc. payu. II kn: nglèrènake sawêngi; kc. wayu. III kn. ak: ngêtrapake payon; kc. payu, payon.

mayoni :

kn. ak. ngêtrap payon ing; kc. payu.

mayor :

(W) kn. 1 pangkat sadhuwuring kaptin; 2 êngg. sêsêbutane punggawa desa kang pinatah ngawat-awati pangêduming banyu.

mayoran :

êngg. pc. mangan enak.

mak :

I êngg. êmbok, biyung; kc. mamak. II êngg. bapak; [x] dhe êngg: êmbah; [x] nyai êngg: êmbah wadon; [x] gus êngg: paman; [x] tuwa êngg: uwa. III êngg: ko-. IV pc: têmbung kang mratelakake tumindak, kaanan lsp. kang dadakan (sanalika, ngêgèt), up. [x] glimpang, [x] byar. V kn: bngs. ganda-rukêm (dianggo nggosok sênggrèng rêbab lsp).

makadi :

I kw. kang dadi pangarêp, kang dhisik. II kw: lan uga, malah uga.

makajangan :

kn. ak. padha lêrêb ana ing alun-alun (nalikane seba ut. ndêdêgi karamean, tmr. para abdining ratu).

makah :

kn. ak. ngrangkêp; kc. pakah, mangkah.

makakake :

mènèhake pakan marang; kc. pakan.

makakna :

pc. kang mangka.

makal :

kn. nutupi bolong-bolongan ing prau; kc. pakal.

makam :

(-an) êngg. kn. kuburan, jaratan.

makan :

êngg. pc. 1 mangan; 2 ngêntèkake (wragat, waktu lsp); 3 mlêbu (manjing) ing; 4 bisa nampa (piwulang lsp), bisa tumama ut. pasah; [x]-an êngg. pc: panganan.

makan ati :

êngg. pc. njalari susah (ngênês), mangkêlake.

makan dharah :

pc. mêrês gêtihing liyan (ngolèhake awake dhewe).

makani :

kn. mènèhi pakan; kc. pakan.

makan tuwan :

pc. malah dadi dhadhakan konangan pialane ut. njalari disrêngêni.

mangkasali[5] :

k. ak. makolèhi; kc. pakolèh!

makapake :

kn. ndanakake dianggo wakap; kc. wakap.

makara :

kw. urang; kc. mangkara.

makatên :

k. mêngkene, mêngkono.

makbud :

(A) kn. ak. panêmbah marang Allah.

makdum :

(A) kn. ngulama.

makèhi :

kn. ngêtrapake pakean; kc. pakean.

makeringi :

kw. ering marang; kc. pakering.

makewuhi :

n. makèwêdi k. njalari pakewuh; kc. pakewuh.

makêdi :

êngg. pc. matêsi; kc. wakêd.

makêm kêndhali :

kn. 1 nggêgêt kêndhali (tmr. jaran); 2 pc. ora uwal-uwal; 3 pc. ngurangi, ngênthêt, ngunthêt; kc. pakêm.

makidhupuh :

kw. linggih tumungkul urmat bangêt.

makiki :

(A) kn. nyata ana têmênan, tus-tulèn.

makili :

kn. nyulihi; kc. wakil.

makirta, makirtya :

kw. gawe (ngarang lsp).

maklar :

(W) kn. tukang nawakake ut. ngêdolake.

makluk :

(A) kn. titah, tumitah.

maklum :

(A) kn. 1 ak. pangapura, apura; 2 (ut. [x]-e) pc. sampeyan apuntên (dene kula botên sagêd nyukani, wangsulan marang wong ngêmis); di-[x]-i ak: diapura; [x]-an ak: apura ingapura.

makmak :

(-an) êngg. mung mikir awake dhewe.

makmum :

(A) kn. 1 mèlu sêmbahyang (karo imam, Islam); 2 pc. mèlu, nunut, nêmpil.

makna :

(A) kn. 1 têgês, katêrangan, surasa; 2 pc. wis têrang; dimaknani: ditêgêsi, ditêrangake surasane.

maku :

kn. nganjingake lsp. nganggo paku; kc. paku.

makung :

kw. sêngsêm, kedanan; kc. kung.

makutha :

1 kn. bngs. songkok agêming ratu yèn pinuju sinewaka; 2 ki. kuluk.

makrak :

kw. mbêngok, njêlih; kc. mangkrak.

makramak, makromah :

êngg. pc. kudhung (tmr. wong wadon Islam).

makripat :

(A) kn. panyawang marang sipating Allah (kawruh gaib).

makruh :

(A) kn. 1 pantês ora dilakoni, pantês dicêri-cêri (miturut anggêr-anggêr Islam); 2 êngg. pc. rada mangkêl.

makrup :

kn. ak. misuwur.

makroni :

kn. bngs. mihun.

maksi, mèksi :

kw. ndêlêng, wêruh; kc. aksi.

maksih :

êngg. k. isih.

maksiyat :

(A) kn. dosa, ngakoni ala; [x]-an: duraka.

maksud :

(A) kn. karêp, têgês (surasa); di-[x]-i ak: ditêgêsi.

maktal :

kn. ar. wuku kang kaping 21.

mal :

(W) kn. klêbut.

mala :

I (S). 1 kw. rêrêgêd, lêlêthêk; 2 kw. dosa, cacad; 3 kw. kacilakan, kasangsaran; 4 (ut. mêmala) êngg. lêlara kulit (gudhig lsp). II kn: nggêbugi (nggitiki); kc. pala.

mulabuka :

(ne) kn. wiwitane; kc. mula-buka.

malad :

(-alad), maladi kw. 1 murub, mêngangah; 2 enr. mêmpêng bangêt,

--- 288 ---

malaekat ~ mamah-mumuh.

dêrêng bangêt, kêpengin bangêt; (mê-)malad kung(-sih) kw: ngrêrêmih (njaluk) supaya disihi; malad puja kw: sêmadi; maladi ning(-êning) kw: mêmpêng ngêningake cipta; kc. alad.

malaekat :

(A) kn. ar. roh ing swarga (tmr. agama Islam, Kristên, Yahudi).

malah :

kn. 1 (ut. [x] uga êngg) luwih-luwih uga ...; 2 kêjaba iku uga ...; 3 nanging (kosok baline).

malahan, malahên, malah-malah, malah-mandar :

êngg. kn. malah.

malahi :

kn. ora miturut (wani mbangkang, njalari kangèlan); kc. kuwalahan.

malaya :

kw. (ar) gunung.

malak :

(-i) I kn. 1 (kumudu-kudu) olèh luwih akèh tinimbang liyane; 2 êngg. pamêtune panenan dadi darbèke kang duwe sawah (ora paron). II malaki kn. ak: nalati.

malak :

(-an) êngg. kn. malah.

malakulmaot :

(A) kn. malaekat pati (kang njabut nyawa).

malam :

n. lilin k. ar. jasat rupane mèmpêr kêndhal (asal saka tawon ut. campuran liyane) dianggo mbathik lsp; ati [x] pc: gampang lilihe.

malandhi, malanji :

êngg. kn. rampung.

malang :

I kn. 1 sumèlèh sumlandhang (miturut alange), kb. mujur; 2 sisih sakarone amba (tmr. uwang, pundhak lsp); 3 turah ut. ora cèplês (tmr. wilangan kang dipara); 4 (dina [x]) ak. dina kang dianggêp suci (yaiku Jumuwah, Slasa Kliwon); 5 êngg. sêsêbutaning prabot desa (pulisi desa); 6 êngg. saèm. glondhong (sadhuwuring lurah desa); [x]-i: 1 mêpêti; 2 ak. ngelikake, nyandhêt; kc. alang, palang. II kn. 1 ak. golèk walang; 2 kaya walang.

malang atèni :

kn. ak. njalari susah (mbêbayani, matiri); kc. walang-ati.

malang gambuhi :

pc. bêbojoan sing lanang luwih cilik (ênom) tinimbang sing wadon.

malang kadhak :

kn. mêthènthèng (katon umuk).

malang kêrik :

kn. tangan sakarone didokok ing bangkèkan.

malang megung :

kn. sumèlèh ora karuwan alang-ujure.

malang sumirang :

kn. ak. nggugu karêpe dhewe (sawiyah marang liyan).

malar :

I êngg. ak. malah. II êngg. ak: 1 njupuk, murih, golèk; 2 njaluk; [x]-i ak: ngrêsaya, njaluk tulung; kc. palar. III [x]-[x] êngg. ak. muga-muga.

malariyah :

(W) kn. lara panas-tis.

malati :

kn. ngêtokake walat; kc. walat.

malbèng, malbung, malbwèng :

kw. mlêbu ing.

malèh :

êngg. malih.

malèhake :

kn. mblakakake, kandha blaka; kc. walèh.

malekat :

kn. ak. malaekat.

malela :

kn. (wêsi [x]) waja irêng; kc. mlela.

malèni :

kn. ak. dadi walining wong ningkahan; kc. wali.

malêd :

êngg. kn. olèh walêdan (bayar tunggakan); malêdake, malêdi: nunggak (bayarane lsp); kc. walêd.

malêdi :

kw. kêpengin (kêdêrêng) bangêt; kc. maladi.

malêk :

êngg. kn. malak.

malêm :

I kn. isih rada têlês. II kn: bêngi ing ngarêpake dina candhake, up. [x] Kêmis (Rêbo sore); [x]-an: slamêtan ing sajroning sasi Pasa (tanggal 21, 23, 25, 27, 29); [x] lowong: tanggal 22, 24, 26, 28 ing sasi Pasa.

malêr :

êngg. kn. tansah, pijêr, isih (-ana) bae.

malêri :

êngg. ak. 1 nglarangi; 2 matêsi; kc. walêr.

malês :

I kn. gênti mènèhi, gênti mbalèkake tindaking liyan kang ditamakake; kc. walês. II êngg. pc. kêsèd.

malige, maligèn :

kw. dhampar palinggihan.

malih :

I kn. ganti rupa (warna, wujud, kaanan); di-[x]-ake: didadèkake (diowahi) sipate ut. rupane; [x]-an: ganti rupa (kaanan), kang wis malih. II k: maro; kc. palih, paro. III k: manèh.

maliyo :

kn. ak. ar. bakal bngs. lawon alus.

malik :

kn. 1 kang jêro (ngisor) dadi ana ing jaba (ing dhuwur) uga, dianggo entar; 2 mluku kang kapindho; kc. walik.

malik klambi :

. 1 kang jêro didadèkake ana ing jaba (tmr. klambi); 2 pc. kc. malik tingal.

malikat :

kn. ak. malaekat.

malik monthok :

pc. ora têtêp panêmune (gonta-ganti).

malik tingal :

kn. ganti panêmu, nyelaki kaantêpane, mbalik ngiloni mungsuh.

malim :

êngg. ak. 1 pintêr, wasis; 2 panuduh dalan, prau panuduh.

malimirma :

kn. ak. ngeman, mêlasi; kc. palimirma.

maling :

1 (n. pandung k) durjana kang nyênyolong ing wayah bêngi; 2 (n. mandung k) nyênyolong ing wayah bêngi; di-[x]-i: dicolong (dilêboni) maling; [x]-an ak: (barang) colongan.

maling arêp :

pr. nyênyilih êmoh ngulihake, ngilangake êmoh nêmpuhi.

maling dhèndhèng :

pc. ndhêmêni wong.

maling raras :

(-rêtna) br. nyidra asmara.

malir :

kn. gawe kalenan; kc. palir.

maliwêran :

kw. pating blêbêr (-kliwêr).

malya :

(S) kw. oncèn, gubahan.

malmil :

pc. tansah mêmangan.

mal-mol :

pc. cêmal-cêmol.

malu :

I kn. namakake palu; kc. palu. II (M) êngg. isin.

maluh :

êngg. jêblog, akèh blêthoke; kc. paluh.

maluya :

kw. mangsuli.

maluyakake :

kw. mbênakake, mbênêrake, marèkake; kc. waluya.

malo :

di-[x] kn. dikêmalo.

maloni :

êngg. maoni.

mamah :

I kn. nggilut ki. 1 nglêmbutake sarana untu; 2 pc. ora nggugu pitutur; di-[x]: 1 dilêmbutake sarana untu; 2 pc. ora digugu; 3 pc. ditindakake kalawan gampang; [x]-an: kang wis dimamah. II êngg. pc. êmbok, biyung.

mamah-mumuh :

kn. ak. mubra-mubru, sarwa kêcukupan.

--- 289 ---

mamak ~ mandene.

mamak :

I êngg. 1 bapak; 2 êmbok. II ([x] mumuk) kn. 1 matane mêlèk nanging ora wêruh; 2 nekad nggugu karêpe dhewe; 3 ngawang, ngawur.

maman :

kn. ak. nyêbut paman; kc. paman.

mamang :

I kn. ak. sêmang-sêmang, tidha-tidha, durung têrang. II êngg. kn: paman.

mamar :

kn. ak. sumamar, rêmêng-rêmêng.

mamas :

kn. ak. nèkêl (saèm. slaka).

mamblak :

(-mamblak) êngg. ak. sumêbar mratani.

mambang :

kw. bngs. lêlêmbut (dewa).

mambêg :

kn. 1 mandhêg ora bisa mili; 2 ak. patohan dhewe (tanpa tandhing); kc. bêbêg.

mambêk :

kn. ak. gumêdhe, umuk; kc. ambêk.

Mambêng :

êngg. k. Malang.

mambêngi :

k. ngalang-alangi; kc. pambêng, palang.

mambêt :

k. mambu.

mambil :

kw. njupuk; kc. ambil.

mambu :

n. mambêt k. 1 kêtaman (ngrasakake) ambu; 2 ngêtokake (nganakake) ambu; 3 bosok ngêtokake ambu kang ora enak; 4 pc. wis ora payu (-wayu), ora ana kang arêp; ora [x] ... (bocah, wong wadon lsp); [x] ati pc: rada kêgimir atine (dhêmên marang); kêsêlak [x] angin pc: kêsêlak kasèp; [x] dhêm pc: kêna ing adhêm; [x] ilu pc: kanji, wêdi; ora [x] enthong irus pc: dudu sanak dudu kadang; isih [x]-[x] -kulit daging) pc: isih rada sanak; isih [x] kuku pc: isih kurang; kc. ambu.

mambrah-mambrah :

êngg. kn. pating jlêmpah mrana-mrana.

mambrih :

êngg. kn. mamrih.

mamèri, mamèrake :

kn. pamèr marang; kc. pamèr.

mamèt :

kw. golèk; [x] prana kw. golèk ati (supaya disihi).

mami :

kw. - ku, aku; kc. kami.

mamin :

kw. pêthukan.

mamiti :

kn. pamit marang; kc. pamit.

mamuk :

kw. ngamuk; kc. amuk.

mamut :

kw. ilang, sirna, lunga.

mampang :

(-mampang) kn. nêpsu bangêt (marga kêcênthok, êmoh nurut lsp).

mampang-mumpung :

kn. ak. nekad mumpung kêbênêran mangsane.

mampêt :

kn. nutup supaya pampêt; kc. pampêt.

mampir :

kn. mêdhayoh (lèrèn) sadhela ana ing panggonan kang kêdalanan; kc. ampir.

mampu :

êngg. kn. sugih; ora [x] êngg: ora bisa (-kuwat).

mampus :

êngg. pc. 1 lunga; 2 mati.

mamprah :

pc. ndêdêl ênggone dêdagangan; kc. maprah.

mamprang :

kn. sanalika nêpsu bangêt; kc. mampang.

mamprung :

kn. kabur (mabur) bablas.

mamrih :

kn. ak. murih; kc. pamrih.

mamring :

kn. (sêpi [x]) sêpi bangêt.

man :

pc. paman.

mana :

I n. mantên k. kèhe (gêdhene) padha karo kae, up. sa-[x], rong [x]: dèk [x] kae êngg. pc: ing nalika samana. II pc: mratelakake pambangêt (ngantêpake surasa, pamuji lsp). III (S) kw. ak: pangangên-angên, ati, rasa-rumangsa.

manaduganda :

kw. njurungi, ngrujuki.

manadukara :

kw. njurungi, ngrujuki, nayogyani.

manadhêm :

kn. ak. limun (ombèn-ombèn).

manah :

I k. ati. II k: mikir; kc. pikir. III kn: nglêpasake panah; kc . panah.

manail :

kn. ar. wuku kang kaping 23.

manak :

kn. 1 nglairake (duwe) anak; 2 nganggo anakan (uyahan); kc. anak.

manakawan :

kn. ak. dadi panakawan; kc. panakawan.

manang :

I kw. ak. kliru, nêpsu. II (abang-) [x]-[x] kn. abang bangêt (tmr. rai, wudun lsp).

manas-ati :

kn. njalari panas ati; kc. panas ati.

manasi :

I n. mbêntèri k. 1 agawe panas; 2 mèri bangêt marang, gawe piala marang; 3 nêdya golèk pêpulih; kc. panas. II kw. ak. ngêmis.

manasija :

(S) kw. ak. trêsna, katrêsnan, sêngsêm.

manasika :

(S) kw. roh, kaalusan, kabatinan.

manasuka :

êngg. pc. 1 sasênênge dhewe; 2 ora kanthi pêksa.

manastapa :

kw. susah, sêdhih.

manawa :

n. manawi k. 1 yèn; 2 mungguh ing (-aku, -kowe lsp); 3 (bok [x]) bisa uga; 4 pc. yèn ora mêngkono mundhak; mung [x]-[x] (ut. manawa-manawi) pc: isih durung mêsthi.

manawa-silih :

êngg. bok manawa.

manawibawa :

(S) kw. ak. gumêdhe, kibir, jubriya.

manda :

I (ut. [x]-[x], mandan) êngg. ak: rada. II (S) kw: alon, lirih, sathithik; [x]-[x] kn. ak: mung sathithik (rada kadunungan sipat ...).

mandabagya :

(S) kw. cilaka.

mandah :

(-ane, -neya), mandane êngg. ak: 1 saiba bakal ...; 2 (ut. mandahpuna) êngg. ak. mendahpuna; kc. mendah.

mandaya :

I kw. ngreka-reka supaya ...; kc. daya, pandaya. II kw: sêgara.

mandana :

kw. mènèhi; kc. dana.

mandang :

I (ut. [x]-an) êngg: barêng ... (banjur ...). II [x] gawe êngg. pc: tumandang ing gawe.

mandar :

I êngg. ak. malah. II [x]-[x] êngg: muga-muga.

mandara :

kw. macak, dandan.

mande :

I k. marung; kc. warung. II mandèkakên k. ak: murungake; kc. wurung.

mandean :

êngg. bok manawa iya.

mandèkne :

(-ya), mandene, mandikne(-ya) êngg: sênadyana ... suprandene; kc. andèkne.

mandene :

êngg. mendah iba ...

--- 290 ---

mandêk ~ manêlahi.

mandêk :

êngg. kn. lêngganan; kc. pandêk.

mandêng :

kn. ngingêtake, nyawang; kc. pandêng.

mandi :

I kn. akèh dayane, ampuh (tmr. wisa, tamba, têtêmbungan, donga lsp). II êngg. pc: 1 padha karo, kaya; 2 ditimbang karo.

mandira :

kw. wit wringin.

manduk :

kw. kêna ing; kc. panduk.

mandul-mandul :

kn. obah munggah-mudhun (tmr. susu).

mandum :

kn. ngêdum, mbage; mandumi: mènèhi panduman; kc. pandum.

mandung :

(ut. mêmandung) k: maling.

mandungi :

k. ak. manglingi; kc. pangling.

mandos :

k. ak. mandi.

mandose, mandosipun :

êngg. k. mandèkne.

mandra :

I kw: lunga, lêlungan, lêlana; kc. mendra. II kn. ak: kêluwih-luwih, bangêt. III [x]-[x] kw: lirih, alon.

mandragini, mandrakini :

kw: (gupit [x]) gêdhong paturon.

mandraguna :

kw. wasis (digdaya) bangêt.

mandrawa :

kw. (saking [x]) (saka-) kadohan.

manja :

êngg. kn. gawe tanjan (panjan); kc. panja.

manjang :

ut. mêmanjang kn. ak. ura-ura, maca karo ura-ura.

manjangakên :

k. ndawakake; kc. dawa.

manjat :

kn. 1 munggah (tmr. dalan); 2 êngg. munggah (ing gunung lsp); kc. panjat.

manjêl :

êngg. kn. maju; kc. anjêl.

manjêr :

I kn. 1 wis nglayang ing awang-awang (tmr. layangan); 2 dumunung ing têngah bênêr (tmr. srêngenge); 3 ngêdêgake (masang) gêndera lsp; kc. panjêr. II kn: dhuwit minangka pikukuhing wong têtuku; manjêri: mènèhi manjêr;[6] kc. panjêr.

manjing :

1 kw. mlêbu, lumêbu; 2 êngg. bêburuh; 3 wis mlêbu (ora kêna dicopot; 4 wis klêbu dadi ...; 5 ngrasuk ing (agama); 6 pc. sumurup dadi ...; kc. anjing, panjing.

munjung-munjung :

kn. ak. têtumpukan dhuwur.

manjur :

I kw. ngênêr maju, mêncongol; kc. anjur. II êngg. pc: mandi (tmr. tamba).

manjurung :

kn. ak. nyumbang; kc. jurung, panjurung.

manjut :

êngg. banjur, nuli.

mandha :

kw. sêdhih; kc. mondhah.

mandhah :

êngg. kn. ngalih sawêtara mangsa mênyang ing; di-[x]-ake: diêlih ana ing liya panggonan sawêtara mangsa; kc. kumandhah.

mandhak :

êngg. kn. malah, mandar.

mandhakaki :

kn. ar. kêmbang.

mandhakiya :

kw. (bale [x]) omah dianggo nênêpi (mêmuja).

mandhala :

kw. 1 kubêng, buwêngan, wêwêngkon; 2 patapan, pasraman; 3 tlatah.

mandhalika :

kw. 1 tanah gadhuhan; 2 ar. têtuwuhan.

mandhap :

1 k. mêdhun, mudhun; 2 ki. ak. mulih; kc. andhap.

mandhapa :

(S) kw. pandhapa.

mandhasiya :

kn. ar. wuku kang kaping l4.

mandhe :

kn. nggêmblèng wêsi, dadi pandhe; kc. pandhe.

mandhegani :

kw. mangarêpi, dadi pangarêp (lêlurah); kc. pandhega.

mandhèng :

I êngg. kn. wis rada suda (tmr. lêlara lsp); kc. adhèng. II êngg. kn: pêngaron (grabah, têmbaga).

mandhêg :

n. kèndêl k. lèrèn mari mlaku (-obah lsp); kc. andhêg.

mandhêg-mayong :

pc. 1 mlaku ora têrus (tansah mampir-mampir); 2 gojag-gajêg, rangu-rangu.

mandhêg-mangu :

kn. gojag-gajêg, rangu-rangu.

mandhêg-tumolih :

kn. gojag-gajég dening kuwatir (sumêlang).

mandhêm :

kw. mbandhêm; kc. pandhêm.

mandhês :

kn. nyukur lsp. nganti pandhês; kc. pandhês.

mandhi :

kn. nggawa (gada lsp) dipanggul; kc. pandhi.

mandhing :

(-i) êngg. ak. nandhingi, madhani; kc. pandhing.

mandhirèng :

(-pribadi) kw. madêg dhewe.

mandhiri :

kw. madêg; kc. dhiri.

mandhita :

kw. dadi pandhita.

mandhuka :

(S) kw. kodhok.

mandhukake :

êngg. ngurupake, nglirokake tanpa tambahan; kc. pandhuk.

mandhung :

kn. 1 tandhon; 2 êngg. sawah ênggone babad dhewe; 3 êngg. wong kang mung duwe pomahan (ing padesan); 4 (ut. mandhungan êngg); mung wajib nyambut gawe ing padesan; kc. andhung.

mandhung-mandhung :

êngg. kn. tumpuk-tumpuk.

mandho :

kn. ngathungake tangane loro mêgar (kaya patrape wong ngêmis, nênampani arêp njaluk).

mandhok :

kn. 1 manggon ut. dêdunung ing; 2 ([x] atine) êngg. pc. ora lêga atine; kc. andhok, dhok.

mandhor :

kn. 1 lêlurah (pangarêp) ing kuli nyambut gawe, jongos hotèl lsp; 2 wong kang tunggu pasanggrahan, padusan lsp.

mandhoran :

êngg. sumbangan.

manèh :

n. malih k. 1 mbalèni (nglakoni, muwuhi, ngambali lsp) kaya kang uwis; 2 ([x] ..., yèn ...) aja sing, up. kowe [x] yèn bisaa, lah wong kakangmu ora bisa.

manèk :

I êngg. mènèk; kc. panèk. II kêna ing [x] êngg: kêna ing walat.

manèkake :

n. murunakên k. agawe wani; kc. wani.

maneka-neka, maneka-warna :

kw. warna-warna, rupa-rupa; kc. neka.

manèni :

I n. muruni k. ak. wani karo; kc. wani. II êngg: ngênèni; kc. panèn.

manèngan si :

êngg. mulane mêsthi, mêsthi bae.

manêdya :

kw. ngarah, njarag; kc. sêdya.

manèh :

kw. batur.

manèhta :

kw. ingkang abdi (kawula).

manêkung :

kw. mêmpêng ênggone muja-sêmèdi (nênuwun); kc. sêkung.

manêlahi :

kw. madhangi, nyunari; kc. têlah.

--- 291 ---

manêngah ~ mantri.

manêngah :

kn. mênyang ing têngah.

manêngên :

kn. mênyang ing têngên.

manêt :

kn. padhêt bangêt; kc. ênêt.

manhab :

kn. madhab.

mani :

I (S) kw. intên. II kn: wijining manungsa kang saka wong lanang. III mêmani n. mêmurun k. nggêgasah supaya wani.

manidikara :

kw. nyêmbahyangake, ndongani; kc. sidikara.

manih :

kw. manèh.

manik :

1 kw. intên, sêsotya; 2 kn. têlênging mata kang têngah; 3 êngg. kalamênjing (ing gulu).

manikêm :

kw. kc. mani, manik.

manikya :

(S) kw. mirah.

manila :

(S) kw. intên biru.

maning :

êngg. manèh.

manira :

kw. aku (dhêdhuwuran marang sosoran).

manis :

kn. 1 êngg. lêgi; 2 êngg. Lêgi (dina pasaran); 3 bêcik ut. ngrêsêpake (tmr. rupa, wêwujudan lsp); 4 (driji [x], jênthik [x]) driji antarane panêngah karo jênthik; mêmanis: 1 apa-apa kang manis (têtêmbungan lsp); 2 pc. rêruba, bêsêl; di-(me-) [x](-i): 1 ditamani têmbung manis; 2 digawe manis; [x]-an: wowohan kang dicêncêm ing gula.

manis-jangan :

kn. ar. wit klikane rasane lêgi.

manub :

kw. nrajang, nyêrang; kc. tub.

manubawa :

kw. manobawa.

manuja :

(S) kw. ak. manungsa.

manuju :

kw. nuju, ngênêr; kc. tuju.

manuh :

kn. 1 êngg. ak. têpung ut. kulina karo; 2 wis kulina nindakake, kêbanjur njatuh; [x]-ake: nêpungake karo; kc. wanuh.

manuhara :

kw. kc. manohara.

manuk :

n. pêksi k. bngs. kewan iwèn; dijuju kaya [x] pc: diuja pangane; mêcêl [x] mibêr pc: agahan (apa-apa kêduga); saur [x] pr: mangsuli bêbarêngan (nayogyani); di(me-)[x]-i êngg. ak: diulat-ulatake saka kadohan, diawat-awati; [x]-an: 1 (ut. [x]-[x]-an) têtironing manuk; 2 sindik nyongat ing pasangan (sapi).

manukara :

kw. miturut, manut, nulad.

manukma, manuksma :

kw. nitis, manjalma, manjing ing; kc. sukma.

manungsa :

kn. titah kang kadunungan sukma lan budi.

manus, manusa, manusya, manuswa :

kw. manungsa.

manusapada, manusaloka :

kw. jagat, donya.

manusmara :

kw. nyipta, muja.

manut :

kn. 1 nurut, miturut; 2 ora bangga, ora ndaga; kc. tut.

manobawa :

(S) kw. 1 ak. trêsna, sêngsêm, sih; 2 ngaton; 3 ngatonake sênênge, nayogyani.

manojawa :

(S) kw. bantêr bangêt (bablas).

manohara :

(S) kw. 1 endah, nêngsêmake; 2 mêmalad sih, ngarih-arih.

manol :

(-an) êngg. kn. kuli, buruh.

manon, Hyang Manon :

kang mahawikan (Gusti Allah); [x]-i ak. nyipati dhewe; kc. ton.

manonbawa :

kw. sêdhih, susah; kc. manobawa.

manongan :

kn. wong kang tanpa padunungan.

manpangat :

kn. ak. piguna marang kaslamêtaning badan lsp; kc. munpangat.

manrang :

I kw. nyêrang, nrajang; kc. sêrang. II kw: nêrang, kc. têrang.

(mantah) :

([x]-) [x]-ane êngg. pc. ayake bae ...

mantah-ewuh :

êngg. pc. bisa uga ...

mantak :

(mantêk) aji kn. ngucapake aji; kc. matêk, watak, watêk.

mantang :

(-i) êngg. pc. nglarangi (mangan lsp); kc. pantang.

mantar :

kn. ak. mèntèr.

mantari :

êngg. kn. babag, mèh padha; kc. antar, pantaran.

mantat :

êngg. ks. nyanggama; kc. pantat.

mantega :

kn. ak. mêrtega.

mantèk :

kn. nganjingake pantèk; kc. pantèk.

mantèn :

êngg. pc. pangantèn.

mantêl :

(W) pc. bngs. klambi dawa dianggo tadhah udan.

mantên :

I k. mana, mene, mono. II êngg: tilasan, pocotan; kc. mari.

mantêp :

kn. 1 kukuh lan sêtya marang pasuwitan (panêmu lsp); 2 wis têtêp têmênan; kc. antêp.

mantês :

ut. mêmantês kn. ak. agawe pantês; sarwa [x]-i: sarwa bêcik (pantês); kc. pantês.

mantiyanta :

kw. bangêt, kêluwih-luwih.

manting :

kn. 1 êngg. nggêblègake wasuhan ing watu lsp; 2 ([x] salira) br. mêsu badan, mati-raga: kc. wanting.

mantu :

I kn. 1 (anak [x]) bojoning anak; 2 (ut. mêmantu) duwe gawe ngomah-omahake anake, (ut. ngomah-omahake anake wadon); dimantokake: diomah-omahake. II bah [x] êngg. pc: panyêbut marang Cina pranakan kang isih ênom (sarta dadi lêlurahe).

mantuk :

k. mulih; kc. ulih, antuk.

mantun :

k. mari.

mantuni :

êngg. k. manèni; kc. wani, wantun.

mantog :

kn. ak. têkan ing, anjog ing; kc. pantog.

mantol :

(W) kn. bngs. klambi dawa dianggo tadhah udan (ut. angêt-angêt).

manton :

kn. duwe gawe mantu.

mantoni :

kn. ak. nêsêli, muwuhi; kc: wantu.

mantos :

êngg. k. mangsa! (pamaido).

mantos-mantos :

k. ak. manti-manti; kc. wanti.

mantra :

I kn. donga, têtêmbungan dianggo njapani lsp; dimantrani: dijapani, didongani. II [x]-[x] kw. sumamar, ora cêtha; ora [x]-[x]: ora mèmpêr karo.

mantri :

(S). 1 kw. ak. juru rêmbug, nayaka; 2 kn. ar. pangkat ing kraton; 3

--- 292 ---

mantri-alas ~ manyura.

sêsêbutaning priyayi Nêgara kang pagaweane warna-warna, up. [x] guru, [x] cacar, [x] cêngkal lsp.

mantri-alas :

(-blandhong): ar. punggawa Nêgara kang pinatah ngawat-awati alas pajatèn.

mantri anom :

kn. ak. priyayi ing kraton.

mantri jêro :

(n. -lêbêt k): ar. prajurit ing kraton (Ngayogya).

mantri dhudhuk :

kn. 1 ak. priyayi kang pinatah cacah-jiwa lsp; 2 pc. maling.

mantri gudhang :

kn. panggêdhening gudhang kopi lsp.

mantri kabupatèn :

kn. juru tulis nomêr siji ing kabupatèn.

mantri kawêdanan :

kn. juru tulis nomêr siji ing kawêdanan.

mantri kewan :

kn. priyayi Nêgara kang pinatah mriksa lan ngawat-awati kasarasaning raja-kaya.

mantri kit :

(-candu) kn. priyayi kang ngurus panjuwalan candu.

mantri lanbau :

(-tani) kn. priyayi Nêgara babagan têtanèn.

mantri lumbung :

kn. priyayi Nêgara kang ditanggênah ngurus lumbung desa.

mantri-muka :

(-mukya, -wisesa) kw. patih.

mantri ukur :

(-cêngkal) kn. priyayi Nêgara kang ngukur palêmahan.

mantri pulisi :

êngg. punggawa kang mriksa bab omah (manut tatanan nanggulang lêlara pès).

mantrus :

(W) kn. punggawa prau (kapal).

mantrol :

pc. mantol.

mantyanta :

kw. bangêt, kêluwih-luwih.

manca :

kn. (wong [x], tanah [x], nêgara [x]) wêwêngkon ing liya nêgara.

mancad :

kn. napakake sikil dipênêtake ing (arêp mènèk lsp); kc. pancad.

mancahi :

kn. 1 nacad; maoni; 2 madoni, mêrangi, ora miturut; kc. pancah, wancah.

mancak :

I êngg. kn. 1 nampani, nadhahi (apa-apa kang diuncalake); 2 golèk walang lsp; kc. pancak. II kn. ak: nglakèni (tmr. kewan).

mancakaki :

êngg. kn. wong-wong kang tuwa (ing padesan).

mancal :

kn. 1 nyodhokake sikile (sarta nggênjot); 2 mangkat lêlayaran (tmr. prau); 3 ak. mêgat kang lanang (srana pamancal); kc. pancal.

mancal donya :

kn. mati.

mancala-putra, mancala-putri :

kw. bisa malih dadi apa-apa.

mancal-kêmul :

kn. (diênggo [x]) pangan saanane ing wayah sore.

mancana :

kw. nggodha, ngridhu; kc. bancana, bêncana.

manca-nêgara :

kn. 1 ak. tanah-tanah sajabaning tanah Kêjawan; 2 nêgara-nêgara manca.

manca-udrasa :

(-rawat) kw. nangis.

manca-pat :

-lima (n. -sêkawan k, gangsal k. ak); tangga desa kang ngubêngi.

mancas :

kn. ngêthok pang lsp. mayat; [x]-i: mutusi; kc. pancas.

mancawara :

kw. nggunani (mênggawe lsp) sarana mantra; kc. pancawara.

mancawarna :

kn. warna-warna.

mancèni :

I kn. ak. mancahi, nacad, maoni; kc. wanci. II kn: mènèhi (nêtêpake) pêpancène; kc. panci, pancèn.

mancêb :

pc. tumancêb.

mancêd :

kn. ak. nêtêpake rêgane (ora kêna kurang); kc. pancêd.

mancêr :

kn. ak. mandêng ora kêdhèp; kc. pancer.

manci :

I kn. ak. nêtêpake (mènèhi) pêpancèn; kc. panci, pancèn. II êngg. pc. panci (ar. wadhah).

mancik :

kn. 1 anc ik-ancik ing; 2 têkan ing; 3 wiwit, miwiti; kc. ancik, pancik.

mancing :

kn. misaya iwak nganggo pancing; kc. pancing.

manclap :

êngg. kn. sumurup (tmr. srêngenge).

manclas :

êngg. kn. mancas; kc. pancas, panclas.

mancud :

(-an), mancut(-an) kn. awangun lancip, nyongat munggah.

mancuh :

êngg. kn. munggah tmr. banyu.

mancung :

kn. buntêl (tlakupan) ing manggar; [x]-an êngg. adu [x]: padoning ikêt gathuk ing bathuk (caraning ikêt-ikêtan).

mancur :

kn. 1 mili mêngisor; 2 br. sumorot (tmr. cahya); kc. pancur, cur.

manco :

I êngg. kn. mancahi;kc. panco. II êngg. kn. ar. panganan.

mancrut :

(-mancrut) êngg. kn. wutah mancur mrana-mrana.

mantha garwa :

kw. ngêpèk bojo.

mantha-mantha :

kn. ak. merang-merang gêgolongan; kc. pantha.

manthal-manthal, manthalan :

pc. susune katon (ora kêmbênan).

manthang :

I êngg. kn. bngs. kêtela. II manthang-manthang kn. katon abuh sarta abang (tmr. wudun lsp); manthang-manthangên pc: nêpsu bangêt.

manthêng :

êngg. kn. 1 narik kêncêng (tmr. bolah, tali lsp); 2 mêmpêng bangêt panuwune lsp; kc. panthêng.

manthêr :

kn. 1 saèm. mancur; 2 sumorot (tmr. cahya).

manthuk :

kn. ndhungklukake êndhase; kc. anthuk.

manthur :

kn. saèm. mancur, manthêr.

manyak :

(-i) pc. miwiti, ngayati.

manyak-manyak :

kn. ak. nyak-nyakan ora tata; kc. mênyak.

manyar :

kn. ar. manuk.

manyêr, manyur :

êngg. kn. ngadêg nganyur.

manyuk :

pc. têka sadhela, nyangklêg.

manyul :

kn. nonong mêngarêp (tmr. bathuk).

manyung :

kn. ar. iwak sêgara.

manyura :

1 kw. mêrak; 2 kn. ar. pathêting gêndhing.

--- 293 ---

mang ~ mangkara-kara.

mang :

I pc. wc. samang, up. [x] pangan: ko-pangan. II êngg: mau.

manga :

êngg. kn. mangap.

mangada-ada :

kw. njêgrag (tmr. idêp).

mangah-mangah :

kn. katon abang bangêt (tmr. rai lsp).

mangaksi :

kw. ndêlêng, nonton; kc. aksi.

mangan :

n. nêdha k. dhahar k. 1 migunakake pangan; 2 ent. nganggo, migunakake, butuh nganggo, ngêntèkake; 3 uripe saka, up. mung [x] anakan: 4 pc. nampa ut. nglêbokake (piwulang lsp); [x]-i: 1 ak. mènèhi pangan; 2 tansah mangan, sênêng (royal) mangan; [x]-an êngg: slamêtan ana ing kuburan lsp; kc. pangan.

mangan-nginum :

(-ngombe) pc. enak-enakan mangan karo ngombe.

mangan-turu :

pc. enak-enakan mung mangan karo turu bae.

mangang :

I kw. mênga amba, mangap amba. II kn. rada wêgah (êmêng), angèl panyêkêle (marga kêgêdhèn lsp).

mangap :

kn. 1 ngêngakake cangkêm; 2 pc. ks. clathu, gunêman; 3 mênga amba; kc. angap.

mangar-mangar :

kn. katon abang raine (marga pêpanas lsp).

mangarêp :

n. mangajêng k. mênyang ingarêp.

mangarsa :

kw. mangarêp.

mangarsa-arsa :

kw. ngarêp-arêp.

mangas :

êngg. kn. drêmba, murka.

mangastawa, mangastuti :

kw. mêmuji, ngalêmbana, nêmbah.

mangastungkara :

kw. nayogyani, mêmuji.

mangde :

kw. ak. agawe, njalari, marakake.

mangèksi :

kw. ndêlêng, nonton; kc. èksi.

mangèl :

kw. ak. sayah, kêsêl.

mangeran :

kn. nganggêp pangeran marang (ngabdi, mêmuji); kc. pangeran.

mangèstupada :

kw. ngabêkti, sujud.

mangèstoni :

kn. ak. ndongakake, mènèhi bêrkah; kc. pangèstu.

mangèsthi :

kw. mêndêng (njangka) marang, kêpengin bangêt; kc. èsthi.

mangêb :

kw. ak. ngaub, ngeyub.

mangêni :

kn. matêsi wangêne; kc. wangên.

mangêrti :

n. mangêrtos k. pc. wis nyakup marang surasaning piwulang (têtêmbungan lsp); kc. ngêrti.

mangêt-mangêt :

kn. rada panas; kc. angêt.

mangga :

I kw. gêlêm. II k. ayo; 2 ênya, mara. III kn. ak: têgêl(-an). IV ut. manggaa êngg: mênawa, samangsa. V êngg. ak: pêlêm. VI pc: kêmangga.

manggahi :

kn. ak. ngukuhi, nggêgêgi; kc. panggah.

manggal :

kn. ak. mbalang, mbandhêm; kc. banggal, panggal.

manggala :

(S) kw. 1 ak. bêgja, kabêgjan, bêrkah; 2 ak. bêbukaning pujian (sêmbahyangan); 3 ([x]-ning prang) pangarêp, senapati; manggalani kw: mêngarêpi prang.

manggalih :

ki. mikir; kc. panggalih.

manggalya :

(S) kw. wêwêcan (sasmita) mahanani kabêgjan.

mangga-manggu, mangga-mara :

êngg. kn. gojag-gajêg.

manggan :

êngg. kn. têgêlan; kc. mangga.

manggang :

kn. nggarang; kc. panggang.

mangga puliha :

kw. (tan [x]) (ora) bisa mênang.

manggar :

kn. kêmbang krambil.

mangga sapira :

(-pira) ak. ora sapiraa.

mangga sesa :

(-sisa) kn. ak. cuwa, gêla.

manggèn :

k. manggon.

manggêng :

kn. ak. lêstari, ajêg; kc. panggêng.

manggih :

(-i) k. nêmu, nêmoni; kc. têmu.

manggis :

kn. ar. wit sarta wohe.

manggistha :

kw. manggis.

manggya :

kw. nêmu; kc. manggih.

mangguh :

kw. nêmu; kc. manggih.

mangguha, mangguh anua, mangganua :

êngg. samungguha ...

manggul :

I kn. nggawa katumpangake ing pundhak (cêngêl); kc. panggul. II kn: ar. jênang.

manggulan :

êngg. kn. midadarèni.

manggu-manggu :

kn. ak. gojag-gajêg.

manggung :

I kn. 1 ak. tansah ora kêndhat; 2 tansah ngêtokake swara (tmr. pêrkutut). II ([x] kêtanggung) kn. bngs. bêdhaya kang ndhèrèkake panjênênganing ratu yèn miyos siniwaka.

manggut :

(-manggut) êngg. kn. manthuk(-manthuk).

manggok :

pc. mandhok.

manggoki :

pc. mrêgoki; kc. panggok.

manggon :

n. manggèn k. 1 dêdunung ana ing; 2 wis manjing ora bisa mari (tmr. lêlara, kamanuhan lsp); 3 pc. krasan; 4 pc: wis mathuk, wis cocog karo watake; kc. ênggon, panggonan.

manggrahi :

êngg. pc. tansah nyulayani rêmbug.

manggrok :

pc. mandhêg, manggon sawatara mangsa.

manggrong-manggrong :

êngg. magrong-magrong.

mangka :

I kn. têtêmbungan pangikêt nêrangake surasane kosok balèn. II kw. kang dadi, kang dianggêp dadi; kc. minangka.

mangkadi :

kw. tur, lan uga; kc. makadi.

mangkah-mangkah :

kn. katon gêdhe kêbak banyu susu (tmr. susu).

mangkak :

I kn. sêmu rêgêd (warna putih kêcampuran irêng). II êngg. kn. atos (tmr. abuh); kc. bangkak.

mangkakna, mangkakne, mangkaknè, mangkaknea, mangkane :

êngg. mangka.

mangkali :

kn. ora nggugu, ndaga, madoni; kc. wangkal, pangkal.

mangkana :

n. makatên k. kaya kae; kc. mangkene, mangkono.

mangkara :

kw. urang.

mangkarabyuha :

kw. ar. gêlaring bêris.[7]

mangkara-kara :

kw. murub mubyar.

--- 294 ---

mangkas ~ mangsatara.

mangkas :

I kw. cukat; kc. akas. II mangkas-(mangkas) kw: kumudu-kudu arêp gunêman.

mangkat :

kn. têdhak ki. budhal lêlungan; kc. angkat, pangkat.

mangke :

k. mêngko.

mangkene :

n. makatên k. kaya iki.

mangkidi :

êngg. ak. matêsi; kc. wangkid.

mangkil :

kn. migunakake wangkil; kc. wangkil.

mangking :

I êngg. k. mêngko. II ki. nyêngkêlit; kc. wangking.

mangkir :

I êngg. kn. cangkir. II (W) kn. 1 ora têka nalikane diapèl; 2 ora mlêbu nyambut gawe lsp; 3 êngg. mlincur; 4 lunga (minggat) saka ing tangsi (tmr. saradhadhu); 5 êngg. wêla (ora nicil).

mangkis :

kn. ngêncêngake wlulang kêndhang lsp; kc. wangkis.

mangku :

kn. 1 nyèlèhake ing pangkon; 2 ent. ngadhêpake; 3 ngajangi duwe gawe lsp; kc. pangku.

mangkud :

kn. ak. ngangkud; kc. angkud.

mangkul :

êngg. kn. ngrangkul, manggul; kc. pangkul.

mangkok :

kn. saèm. pinggan nanging luwih cilik.

mangkono :

n. makatên k. kaya iku(-kae).

mangkoti :

kn. ak. wangkot marang; kc. wangkot.

mangkrag :

êngg. kn. mogok (êmoh nyambut gawe).

mangkrak :

kw. mbêngok (muring bangêt); kc. makrak.

mangkring :

kn. 1 mencok ing pang lsp. (kang dhuwur); 2 pc. ngundhakake rêga; kc. pangkring, plangkring.

mangkruk :

(-mangkruk) kn. linggih (thêthênguk) ana ing papan kang dhuwur.

mangkrong :

(-mangkrong) pc. mangkruk-mangkruk.

manglah :

kw. ngêsah, sêsambat.

manglar :

kn. wis duwe lar (tmr. gangsir lsp: kc. lar.

manglèng :

kw. ngêlèng; kc. êlèng.

manglêr :

kn. ak. anglêr.

mangli :

kn. ar. têbu.

manglih :

I êngg. ak. malih. II k. ak. mangro. III kw. ngêlih.

mangling :

kw. clathu, gunêman; kc. angling, ling.

manglingi :

kn. njalari pangling; kc. pangling.

mangluh, mangloh :

êngg. kn. nutuh (ngundhat-undhat); kc. pangluh.

manglung :

kn. tumungkul (tumêlung) mêngarêp; [x] gulu br. nungkul (têluk); kc. anglung.

manglong-manglong :

kn. ungak-ungak manglung.

mangmang :

êngg. kn. rada samar, tidha-tidha.

mangu-mangu :

kn. 1 gojag-gajêg, mangga-mara; 2 rada bingung pikire.

manguyu :

kw. bngs. cantrik.

manguk :

(-manguk) kn. ak. ngungak, ungak-ungak; kc. anguk.

mangul :

kn. ak. mongol; kc. pangul.

mangulah :

kw. nindakake, ngêcakake; kc. ulah.

mangulun :

kw. ngabdi, ngawula; kc. ulun.

mangun :

kn. 1 mujudake (nyithak lsp) supaya wangun; 2 agawe (nêgara lsp); 3 awujud; kc. wangun, bangun.

mangunah :

(A) kn. ak. duwe kaluwihan bisa nggayuh marga saka imane.

mangunêng :

kw. kêsêngsêm, sêdhih; kc. onêng.

mangun-kung :

kw. sêdhih dening kêsêngsêm.

manguntur :

kn. ak. bangsal ana gilange palênggahan.

mangungkang :

kw. ngungkang ing.

mangungkung :

kw. kc. mangun-kung.

manguri :

I êngg. ak. masahi untu; kc. pangur. II kw. mêdharake wadi lsp; kc. kuwanguran.

mangut :

kn. ar. iwak loh.

mangohan :

kw. gêro-gêro (sêsambat).

mangot :

kn. 1 namakake pangot; 2 awangun kaya pangot; kc. pangot.

mangrèh :

kw. ngêrèh; kc. rèh, pangrèh.

mangro :

kn. 1 cawang loro, ngênêr rong panggonan; 2 ak. ngrangkêp; 3 pc. saêlèng isi loro (tmr. lèng gangsir lsp); [x] atine (-karêpe) pc: gojag-gajêg dening kêpêksa milih rong prakara; [x] tingal: panêmu rong prakara kang kosok balèn diantêpi kabèh; kc. ro.

mangsa :

I kn. 1 wêktu; 2 wêktu nêdhêng ..., ungsum; 3 molah-malihing hawa lsp. ing taun, up. [x] rêndhêng; 4 saèm. sasi miturut pranata mangsa (umure ora kaya sasi lumrah) dene arane: kasa (kartika), karo (pusa), katêlu (manggasri), kapat (sitra), kalima (manggakala), kanêm (naya), kapitu (palguna), kawolu (wisaka), kasanga (jita), kasapuluh (srawana), dhêstha (padrawana), saddha (asuji); kc. mangsan, samangsa. II kn: 1 (... + sambawa) mokal yèn ... up. [x] gêlêma têka; 2 (gèk [x]) pc. ah mokal (nelakake pamaido). III kn: mangan (tmr. kewan galak, buta); kc. (mê)mangsan.

mangsabaksa :

kw. ak. mangan daging.

mangsa bodhoa :

n. (-borong k); (kowe mokal yèn bodhoa) dakpasrahake marang kowe.

mangsah :

I kw. 1 maju pêrang; 2 mungsuh; kc. angsah. II kn. (ora-) (ora-) bisa tumama, ora pasah.

mangsak :

kn. olah-olah, gawe obat lsp; kc. masak.

mangsa-silih :

êngg. mokal yèn ...; kc. mangsa.

mangsan :

I kn. ungsum-ungsuman, anane miturut mangsa; kc. mangsa. II ut. mêmangsan kn. apa-apa kang (bakal) dimangsa ing kewan galak (buta); kc. mangsa.

mangsane :

êngg. pc. samangsa, mênawa.

mangsatara :

kn. ak. mangsa ora ana udan ing sajroning mangsa rêndhêng; kc. taramangsa.

--- 295 ---

mangsêg ~ marang.

mangsêg :

kn. 1 wis krasa warêg bangêt; 2 mangsa wowohan lsp. sabakdane mangan sêga; 3 (ut. [x]-an) ak. wowohan lsp. kang dipangan sabakdane mangan sêga; kc. angsêg.

mangsèn :

kn. wadhah mangsi.

mangsi :

I êngg. k. mangsa (mokal yèn ...). II kn: barang cuwèr mawa warna irêng lsp. dianggo nulis; di-[x] pc. ditulis lsp. nganggo mangsi.

mangsil :

êngg. kn. ikalan lawe ing kisi.

mangsit :

(-i) kn. 1 ak. akon (wêling) marang; 2 ngandhani sarana bêbisik kc. wangsit.

mangslup :

kn. mlêbu ing (bolongan lsp); kc. angslup.

mangsud :

kn. ak; maksud.

mangsuh :

kw. maju pêrang; kc. mangsah.

mangsuk :

kw. 1 mlêbu; 2 pc. mlêbu ing agama lsp; 3 pc. cocog bangêt (tmr. panganggo karo sing nganggo); [x]-[x] êngg. pc: tontonan ing karamean (sulapan, wayang wong lsp).

mangsuk-angin :

kn. lara marga kadhêmên.

mangsul :

k. ak. malik; kc. walik.

mangsuli :

I k. mbalèni; kc. bali. II kn. njawab gunêming liyan, mbalêsi; kc. wangsul(-an).

mangsur :

kn. mancur (mili) bantêr tmr. bêbanyu); kc. sur.

mangwa :

kn. ak. mawa.

mangwang :

êngg. kn. nganggo nyawang marang; kc. wangwang.

mau :

n. wau k. 1 mêntas bae, waktu kang kêpungkur durung suwe (kang lagi mêntas kêlakon); 2 kang mêntas disêbutake; [x] awan ([x] bêngi, [x] esuk, [x] sore): awan (bêngi, esuk, sore) kang mêntas kêlakon; [x]-[x]-ne pc: kang dhisik (ing sadurunge kêlakon).

maujud :

kn. mawa wujud, bisa katon.

maugi, mauki :

êngg: mbêngoki, nyêluk; kc. paug.

maulana, maolana :

(A) kn. sêsêbutaning para ahli agama Islam kang pinunjul.

maulud :

(A) kn. riyaya (slawatan) ing dina wiyosane K.N. Muhamad; kc. mulud.

maut, maot :

(A) kn. ak. mati.

maonah :

kn. ak. mangunah.

maoni :

kn. nacad, mancahi; kc. waon.

maos :

I k. maca; kc. waca, waos. II ki. ak: nyakot; kc. waos, untu. III k. ak: numbak; kc. tumbak, waos. IV êngg. k: maja.

maosi :

k. majêgi; kc. pajêg, paos, majêgan.

Maospait :

k. ak. Majapait.

maot :

(A) kn. ak. mati.

mapa :

kw. apa.

mapag :

(-ake) kn. mêthuk(-ake); [x]-an: pangadhangan; kc. papag.

mapag tanggal :

kn. ak. nggarap-sari (pambêngan).

mapah :

kn. ndhêlik (mencok) ing papah; [x] gêdhang: kaya papah gêdhang; kc. papah.

mapak :

kn. 1 (ut. [x]-i) ngêthok lsp. supaya papak; 2 katon racak (tmr. tanduran ing sawah, têgal); [x]-i: madhani, padha karo; kc. papak.

mapal :

kn. 1 ngêthoki dicêndhakake; 2 êngg. ks. mangan; kc. papal.

mapali :

êngg. ak. ndaga, mbangkang; kc. papal.

mapan :

I kn. 1 milih (golèk, olèh) papan, tata-tata arêp manggon (linggih, turu lsp); 2 tata-tata nêdya nanggulang mungsuh lsp; 3 manggon ing papan kang prayoga; 4 ent. maton bangêt (tmr. wangsulan, rêmbugan), pakolèh bangêt (tmr. panggonan lsp; kc. papan. II kw: 1 jêr, awit; 2 nanging; kc. apan.

mapar :

(-i) kn. ngrata, mapak; kc. papar.

mapas :

kn. 1 ak. ngêthok pucuke lsp; 2 nyugag rêmbug lsp; kc. panas.

mapat :

I n. nyêkawan k. siji-sijine papat. II kn. ak: mati; kc. wapat.

mapatih :

kw. patih.

maphum :

(A) êngg. ngêrti.

maputêran :

kw. mubêng-mubêng; kc. putêr.

maprah :

êngg. kn. kaprah, ngêndi-êndi ana; [x]-[x] pc. akèh bangêt dagangane.

mapras :

kn. ngêthok pucuke (wit lsp); kc. papras.

maprung :

kn. ak. mamprung.

mar :

kn. cape, tanpa daya, rasa kaya gringgingên; kc. êmar.

mara :

I kn. têka nyêdhaki; kc. marani. II êngg. ak: coba ta! III kn: merang, mbage; kc. para. IV êngg. kn: muwara. V kw: aku, -ku. VI (S) kw. ak: pati, mati.

mara awak :

n. (-bau k), mara bau kn. rewang ut. têka nyambut gawe mung awak thok (tanpa piranti, pasumbang lsp).

marab-marab :

kw. murub mubyar.

marabi :

1 êngg. njênêngi pêparab; 2 kw. ngarani, njênêngi; kc. parab.

mara-dagang :

kn. dêdagangan ana ing.

mara-desa :

n. mara-dhusun k. mênyang ing padesan.

mara dina :

êngg. sabên dina dibage (olèh-olèhane dêrêp).

mara-jêlèh :

êngg. jêlèh, bosên.

mara-dhayoh :

n. mara-tamu k. têka tilik lsp.

marag :

kn. ak. nrajang; kc. parag.

marah :

I ut. [x]-i êngg. ak: 1 ngandhani, nuturi; 2 mulang; 3 êngg. ngandhani (ngulêmi, ngundang); kc. warah. II kw: nyigar; kc. parah.

marahi :

pc. njalari.

marah-muruk :

êngg. ak. muruki, mulang, nuturi.

marak :

I kw. seba ngadhêp; kc. parak. II kw: mêrak (ar. manuk).

marakake :

n. murugakên k. 1 ak. ngêtêrake (nggawa mara); 2 njalari, nyêbabake; kc. paran.

marakarma :

kw. kasangsaran, kacilakan. marakata kw. 1 jumêrud; 2 mirah.

marakèh :

kn. ar. wuku kang kaping 18.

marana :

kw. pati, mati, lêlara.

marani :

n. murugi k. nêdhaki ki. mara ing, nêkani; kc. paran, mara.

marang :

I n. dhatêng k. 1 tumuju (ngênêr) ing; 2 mungguh (tumrap) ing; 3 ing, dening (ing ukara tanggap); kc. mênyang.

--- 296 ---

marangi ~ marna.

II kn: namakake parang; kc. parang.

marangi :

kn. misani sarana warangan, nggosok kêris lsp. nganggo warangan; kc. warangan.

maras :

I êngg. kn. miris, rada wêdi (kuwatir). II kn: kêbuk (ing kewan iwèn).

marasadu :

kw. ngapusi, julig.

marasake :

n. nyarasakên k. marèkake, nambani, njalari waras; kc. waras.

maraseba :

n. marasowan k. seba marang (panjênênganing ratu).

mara sêrêk :

êngg. mbosêni, njêlèhi.

marasi :

I 1 kw. ngêthok êndhas; 2 ngilangi sêpête (tmr. dêgan); kc. paras. II ki: nyukur; kc. paras.

maracoca :

knb. ar. wadêr.

mara-tangan :

kn. milarani nganggo tangan (ngantêm, nabok lsp).

maratapa :

kn. nglakoni tapa.

maratuwa :

n. marasêpuh k. wong tuwane bojo.

marawayan :

kw. ndlèwèr, mili, gumantung rawe-rawe.

marbuk :

kw. sumêrbak, ngambar.

marbuka :

kw. mbukak, mbukani.

mardala :

kw. ak. kêndhang, têtêg.

mardawa :

(S) kw. 1 lêmês, lêmbut; 2 alus, sarèh, nyênêngake.

mardawa-basa :

kw. 1 têmbung (basa) kang ngrêsêpake (alus); 2 ahli basa (ulah kêkarangan).

mardawa-lagu :

kw. 1 lêlagon kang ngrêsêpake; 2 ahli têmbang (gêndhing).

mardi :

kn. ak. kc. mêrdi.

mardika :

I Sang [x] kw. kang kuwasa lan wicaksana. II kn: 1 ora kawêngku lan kaêrèh ing panguwasa liyane (ora kêbawah ora kêprentah); 2 luwar saka ing sêsanggan (pajêg, gugur gunung lsp); 3 ak. patikêlir; kc. pêrdikan.

mardikani :

kw. njarwani, nêrangake; kc. pardika.

mardikèngrat :

kw. kang nguwasani jagat (kang wicaksana lan kuwasa).

marjan :

kn. ak. mêrjan.

marèkake :

n. mantunakên k. 1 nglèrènake; 2 nambani supara mari; 3 êngg. ngrampungake; kc. mari.

marèni :

n. mantuni k. 1 lèrèn ênggone ...; 2 êngg. mocot, nglèrèhi; kc. mari.

marèng :

I kn. (mangsa [x]) mangsa ngarepake mangsa katiga (bakda rêndhêng, Marêt, April, Mei). II kw. ak: marang, mênyang.

marêgake :

n. nuwukakên k. njalari warêg, ngingoni lsp. supaya warêg; kc. warêg.

marêk :

(-i) êngg. kn. mara, nyêdhak; kc. parêk.

marêm :

kn. wis nrima (lêga) atine; kc. arêm.

marêngi :

I kn. ak. mbênêri, pinuju ...; kc. parêng, barêng. II kn: nglilani, ngidini; kc. parêng.

marêngake :

kn. nglilani; kc. parêng.

marêp :

n. majêng k. madhêp; kc. arêp.

marês :

(W) kn. rikat (tmr. baris), ora antal (tmr. lagu musik).

Marêt :

(W) kn. ar. sasi kang katêlu.

marga :

I kw. 1 dalan; 2 ent. dêdalan, srana. II [x] (-sangka) n. margi (-saking) k: jalaran (sabab) saka; kc. mêrga.

margaina :

kn. guwagarba.

margana :

(S) kw. panah.

margi :

k. marga.

margiyuh :

kw. kc. giyuh.

margupe :

kw. sayah, kêsêl.

marhaèn :

kn. (kaum [x], bangsa [x]) gêgolonganing wong kang ora dêduwèn, panguripane mung pawitan bau (bêburuh).

marhum :

(A) kn. `jênate ... (kang wis ajal).

mari :

n. mantun k. 1 wis lèrèn ênggone nindakake, up. [x] dadi carik; 2 wis pulih bêcik (ora nindakake ala), up: [x] kurang ajar; 3 êngg. wis rampung, êntèk; 4 waras, pulih kaya kang mau; [x](-[x])mati pc: ora ganti-ganti tansah ... bae; [x]-ne êngg: 1 sawise, sabakdane; 2 [ut. sa-[x](-[x])ne] sawise iku nuli ... banjur ...

maribasakake :

ak. nganggo paribasan, numrapake paribasan marang; kc. paribasa.

maribasani :

kn. ak. numrapake paribasan.

maridake :

ak. mulang marang, mêjang, ngandhani; kc. warid.

marihi :

kw. mbanyoni; kc. warih.

marik-marik :

êngg. pc. tharik-tharik, larik-larik; kc. morak-marik.

marikêlu :

kw. linggih tumungkul urmat bangêt.

marine :

(W) kn. babagan kaprajuritan ing sêgara.

marinyu :

êngg. kn. bngs. gêbayan (tmr. desa).

maring :

êngg. 1 marang, mênyang; 2 lunga mênyang ...

maringi :

ki. mènèhi; kc. paring, wènèh.

maris :

kn. 1 mbage warisan; 2 olèh warisan; [x]-i: ningali warisan; kc. waris.

marisan :

êngg. k. lading.

marisi :

êngg. kn. ngirisi krambil; kc. paris.

marit :

êngg. angok, surud; kc. morat-marit.

maryada :

kw. 1 têtêngêr, kalakuan; 2 rikuh, isin.

markata :

kw. jumêrud.

markis :

I kn. kuncunging pêndhapa dianggo ngeyubi kang mudhun saka kreta (montor). II ut. markisah kn. ar. woh.

marlêsu, marlupa :

kw. kêsêl bangêt. sayah.

marma :

I kw. wêlas marang, duwe palimirma; kc. parman. II (ut. [x]-ne) kw: 1 marga saka iku; 2 mulane.

marmêr :

kn. bngs. watu gamping kang atos (digawe jobin lsp).

marmi, marmita :

(-ne) kw. kc. marma.

marmut, marmot :

kn. bngs. tikus gêdhe (warnane putih lsp).

marna :

n. marni k. ak. 1 ngêcèt, nyungging; 2 ngrumpaka, nyritakake; marnani

--- 297 ---

maru ~ masing-masing.

ak: 1 warna-warna; 2 (ut. marnakake) mujudi, nganakake; kc. warna.

maru :

kn. 1 bojoning bojo (tmr. wong kang wayuh); 2 ent. wong kang padha dene jor-joran (golèk sih lsp).

marud :

kn. nisir krambil lsp. nganggo parut; kc. parud.

maruk, marug :

êngg. kn. madhuk (tmr. lêmah).

maruki :

kn. akèh ênggone mangan (marga mêntas lara lsp); kc. kêmaruk.

marung :

I n mande k. dodolan ing warung; kc. warung. II êngg. kn. janggrungan. III ([x] gêni) êngg: ngurubake gêni dianggo ngobong alang-alang lsp. (palêmahan kang arêp digarap).

marus :

kw. gêtih.

marusa, marosa :

kn. ak. mrusa; kc. prusa.

maruta :

(S) kw. angin.

maro :

n. malih k. 1 merang (mbage) dadi loro; 2 pamêtune didum wong loro (tmr. nandur pari); kc. paro.

maro-tingal :

kn. mangro tingal.

maron :

I n. malihan k. (sawah) kang digarap pamêtune diparo; kc. maro, paro. II ut. mêmaron kn. duwe maru, tangkêpe kaya maru. III êngg: pangaron.

marong :

(-marong) kn. mêngangah murub.

marsudi :

kn. ngudi, nggêgulang supaya bisa; kc. parsudi, mêrsudi.

marsose :

(W) kn. bngs. saradhadhu pilihan.

marta :

kw. lêmbah manah, sarèh.

martabak :

(A) kn. ar. panganan Arab.

martabat :

(A) kn. ak. 1 pangkat; 2 pêpangkatan (ing kawruh gaib).

martana :

kw. kc. marta.

martani :

I n. martèni, martosi k. ak. awèh kabar, ngabari; kc. warta. II kw: njalari lipur; kc. marta.

martèl :

êngg. pc. palu.

martuwi :

k. ak. tilik; kc. maradhayoh.

martobat :

êngg. kn. tobat.

martyaloka, martyapada :

(S) kw. alam-donya.

marcapada :

kw. alam donya (ing jagat).

marwata suta :

kw. (kaya gunung anakan) bungah bangêt.

marwita :

kw. mêguru; kc. purohita.

mas :

I n. jêne k. ar. logam kang larang rêgane digawe rêrênggan, dhuwit lsp; [x] ênom: mas kang dicampuri logam liyane warnane kuning ênom; [x] ure, [x] pasir: mas kang durung diluluh; [x] tuwa: mas kang akèh murnine; kc. kêmasan, masmasan. II kn: 1 êngg. sêsêbutan marang wong kang isih darah; 2 sêsêbutan marang wong kang duwe pangkat ut. kang apangkat têngahan (ut. [x] ngabèhi, [x] lurah, [x] bêkêl lsp); 3 panyêbut marang mitra lsp. kang rumakêt; [x] ajêng, [x] ayu: sêsêbutane sêlir (ut. bojoning) priyayi kang ora pangkat dhuwur; [x] agus: sêsêbutane anaking priyayi kang dudu radèn; [x] lara, [x] rara: padha karo [x] agus nanging tumrap bocah wadon; [x] mirah kw: kêkasih (têmbung pamiluta).

masa :

I (S) kw. petungan waktu suwene 2 sasi; cs. 6. II pc: mangsa (mokal yèn ta); [x] borong pc: mangsa borong.

masah :

I kn. nggarap nganggo pasah; kc. pasah. II êngg. kn. wis rumasuk (tmr. wedang tèh lsp). III kw. mungsuh.

masak :

I êngg. kn. pawèwèh (opahan) marang tlèdhèk. II êngg. pc. kc. mangsak; [x]-an êngg: racikan kinang.

masakèh :

(A) kn. ak. wong pintêr(-utama).

masalah :

(A) kn. 1 bab (prakara) kang isih dadi rêmbug; 2 andharan kang nêrangake sawijining bab; 3 mungguh ing bab.

masa'llah :

pc. karsa dalêm Gusti Allah (dianggo sabawa nelakake kagèt lsp).

masang :

kn. nata, ngêtrapake; kc. pasang.

masang drigama :

(-taji) kn. nêdya mialani liyan.

masang sêmu :

(-ulat): namakake pasêmoning praèn marang.

masar :

n. mêkên k. 1 ak. dodolan mênyang pasar; 2 êngg. têtuku mênyang pasar, nêmpur; kc. pasar.

masarakat :

(A) kn. pasrawungan lan bêbrayaning ngaurip.

masbuk, masbok :

kn. ak. nrambul mèlu mangan (mêdhayoh lsp) tanpa diundang.

masbun :

kn. ak. ati, pangrasaning ati.

masjid :

kn. omah dianggo sêmbahyang (Islam).

Masèhi :

kn. Kristên.

masèk :

kn. ak. urip sacaraning wong kapir; kc. pasèk.

masêk, masêg :

êngg. kn. 1 ngênêtake nganti manêt, ngurugi nganggo lêmah banjur diênêt-ênêt; 2 ks. matèni; kc. pasêk.

masêlat :

kn. ak. jimat.

masêm :

kn. 1 isih rada mêntah (isih kêcut) tmr. wowohan; 2 wis rada lawas nanging isih bêcik (tmr. jarit lsp); kc. asêm.

masêr :

kn. namakake (nglêpasake) pasêr; kc. pasêr.

masgul :

(A) kn. ak. 1 susah, sêdhih; 2 sêrik, lara atine, ora nrima dening disêrikake.

mashur :

(A) kn. ak. misuwur.

masi :

I êngg. k. masa (mokal yèn ...); kc. mangsa, mangsi. II êngg: sênadyan.

masih :

êngg. pc. isih.

masiya :

êngg. sênadyan.

masiyati, masiyatake :

ak. ninggal wasiyat; kc. wasiyat.

masik :

êngg. k. isih.

masin :

I kn. mangan (nucuki) lêmah, wêdhi lsp. (tmr. manuk). II êngg. kn. ngasin, asinan (iwak loh lsp); kc. asin. III (W) kn. ak: mêsin.

masinis :

(W) kn. tukang nglakokake mêsin (sêpur, pabrik lsp).

masing-masing :

êngg. kn. siji-sijine, dhewe-dhewe.

--- 298 ---

masir ~ matêsi.

masir :

kn. 1 kaya wêdhi (tmr. salak lsp); 2 akèh wêdhine; kc. pasir.

masiran :

êngg. pc. pasiran.

maskape :

(W) kn. 1 pakumpulan dagang (kongsi); 2 êngg. Ned. Handelmij; 3 êngg. N.I.S.

maskawin :

êngg. kn. dhuwit minangka tukon marang pangantèn wadon.

maskèntar, maskentir :

kw. maskumambang.

maskèt :

êngg. kn. trêp bangêt, plêk.

maski :

êngg. kn. sênadyan.

maskumambang :

kn. ar. têmbang macapat.

maslakat :

kn. ak. karahayon.

masmasan :

kn. ak. 1 barang-barang mas; 2 mas tiron; 3 bakul dodolan mas intên; kc. kêmasan, mas.

masmu :

kw. sêmu, katon kaya.

masmur :

(A) kn. ar. kitab suci anggitane Nabi Dawud.

masnis :

pc. masinis.

masud :

pc. maksud.

masuh :

kn. 1 ngumbah (jarit lsp); 2 nggarap-sari; 3 pc. milara, ngujar-ujari lsp; kc. wasuh.

masuk :

êngg. pc. mlêbu; kc. mangsuk, manjing.

masung :

kw. awèh; kc. asung, sung.

masogi :

kn. ngêjogi dagangan; kc. pasog.

masoh :

êngg. masuh.

masoki, masokake :

kn. mbayarake marang; kc. pasok.

maspadakake :

n. maspaosakên k. namatake bangêt; kc. waspada.

masrahi, masrahake :

kn. pasrah marang; kc. pasrah.

masra-masru :

kn. ak. nêpsu bangêt.

masrik :

(A) kn. ak. wetan(-an).

masrut :

(sarat [x]) kn. ak. 1 srana, tamba; 2 mêjani (opahan marang dhukun).

mastaka :

1 kw. pucuk, puncak; 2 kw. makutha; 3 kw. êndhas; 3 kn. ak. êndhas-êndhasan (pucuking) mêsjid.

mastar :

kn. ak. bngs. garisan.

mastu :

(na) kw. dina.

mastuti :

kw. ngalêm, nyêmbah.

mat :

pc. 1 trêp pangincêngi,[8] pênêr; 2 ngêrti têmênan; 3 enak (kêpenak) bangêt; di-[x]-ake pc: 1 diincêng (dipandêng) têmênan; 2 dirasakake têmênan; kc. nikmat, tamat.

mata :

1 (n. mripat k. tingal ki) pirantining panca-driya kang dianggo ndêlêng; 2 kn. bolongan ing nam-naman (kranjang lsp); 3 kn. undêraning wudun, plêniking dhadhu (dhomino lsp), brênjulaning wiji ing pête, kara lsp, lêkikan ing bathok krambil, intên lsp, ing ali-ali (suwêng lsp); 4 êngg. soca ing kayu; 5 timbangan candu ana 1/100 tail (0,386 g); 6 êngg. wuwuhan pambayaran (pajêg) marang lurah desa; micakake [x] mêlèk pr: nganggêp marang liyan yèn ora ngêrti (wêruh); ngrabèkake [x] pr: sênêng nonton wong wadon; nyolok [x] pr: nglakoni piala dijarag ana ing sangarêpaning sanak lsp; [x]-[x] (kapi-)kapèn pr: wêruh nanging durung tamat; kc. kêmata.

mata dêruk :

kn. bolongan ing klambi dianggo ngancêbake bênik.

mata dhuwitên :

kn. kang dimelik mung dhuwit.

mata era :

kn. ar. nam-naman kang rênggang-rênggang (tmr. kranjang).

matag :

kw. akon; kc. atag.

matah :

kn. ak. nanggênah marang; kc. patah.

mata itik :

kn. bolongan ing klambi dianggo nganjingake bênik.

mata iwak :

kn. 1 ar. têtuwuhan sing kumambang ing banyu; 2 cuplak sing ngurêng.

mataya :

kw. njogèd.

mata yuyu :

pc. tansah arêp nangis.

matak, matêk :

kn. kc. mantak.

mata-kapèn :

kn. ak. kaya-kaya.

mata kucing :

kn. bngs. damar.

matal :

pc. mèh garing (tmr. jagung lsp); kc. maktal.

mata lele :

kn. 1 sêmu putih (tmr. matane gêmak); 2 lagi wiwit trubus godhonge (tmr. têmbako).

mata loro :

pc. mangro tingal.

mata-mata :

kn. têlik, pulisi kapêtêngan.

mata-pita :

kn. (kw. bapa-biyung), wong kang dipitaya (ngawat-awati).

mata-pitaya :

kn. ak. mata-pita.

mata-sapi :

pc. êndhog dicêplok.

mata walangên :

kn. kêsêl bangêt marga kêsuwèn mandêng (tmr. mata).

mata walik :

kn. ar. nam-naman.

matang :

I kn. ak. numbak; [x] tuna numbak luput pr: kang dijangka ora ana kang kêcandhak; kc. watang. II kw: sabab, jalaran; matangnya kw: sababe, amarga ... III n. nyêkawan k: siji-sijine patang (-puluh, sèn lsp).

matangga :

(S) kw. gajah.

matang puluh :

pc. kêpêksa kandhêg.

matar :

kn. ngikir; kc. patar.

Matarum :

kw. mataram.

matèk :

I êngg. mantèk; kc. pantèk, patèk. II êngg. pc. mati; [x]-ake n. mêjahakên k: 1 nyirêp (hawa napsu lsp); 2 nêtêpake dianggo baku; 3 ora ngatutake; kc. mati, patèn, pati.

matèni :

n. mêjahi k. njalari (agawe) pati ut. mati; kc. pati, mati, patèn.

matêk :

kn. ak. ngucapake donga (aji); kc. matak, watak, watêk.

matêng :

kn. 1 wis tuwa lan wis enak dipangan (tmr. wowohan); 2 wis tanak, rampung pangolahe (panggodhoge); 3 wis tutug panggarape (tmr. lêmah lsp), wis kêkêr ut. kêncêng (tmr. tamparan), wis dadi (tmr. rêrêmbugan); 4 wis tutug ut. ngêrti têmênan (tmr. ngudi kawruh, nglêlimbang lsp); 5 wis mèh mêcah (tmr. wudun); 6 êngg. wis dadi hak (tmr. tanah pêrsil).

matêng ati :

kn. kang matêng lagi ing jêro (tmr. pêlêm lsp).

matêngga :

kw. gajah.

matêsi :

kn. ndokoki watês, mangêni; kc. watês.

--- 299 ---

mati ~ mathu.

mati :

I n. pêjah k. 1 (surud, seda ki) ilang nyawane (uripe); 2 (ut. mêmati ak) matèni, agawe pati; 3 ora urip (tmr. gêgambaan,[9] karangan lsp); 4 ora bisa olèh laku kang prayoga (tmr. main); 5 wis ora murub (tmr. diyan lsp); 6 têtêp, ora owah-owah (tmr. rêrêgan lsp); 7 wis ilang banyune (tmr. sumur, bêlik lsp); 8 mandhêg, ora mlaku (tmr. jam, mêsin lsp); 9 wis ora dianggo (tmr. dalan, pasar lsp); 10 ak. tanpa, ora nganggo; 11 ak. kurang saka mêsthine (tmr. takêran lsp); 12 ak. wis kêpungkur (tmr. sasi lsp); 13. tanpa rasa pangrasa) tmr. kulit, ilat lsp; 14. ak. buntu, tanpa bolongan; 15. disigêg (tmr. aksara); kc. pati, patèn. II kw: nyanggama; kc. wati.

matianta :

kw. bangêt, kêluwih-luwih.

mati branggah :

kn. ak. mati utama bangêt.

mati kunduran :

kn. mati ing nalikane duwe anak.

matil :

kn. 1 namakake patil; nglakèni; kc. patil.

matimbun-timbun :

kn. ak. tumpuk-tumpuk.

mati ngurak :

kn. mati marga wis tuwa bangêt (tmr. kewan).

mati raga :

kn. nindakake kasutapan (ngêngurangi, nyêgah hawa nêpsu).

matiri :

pc. mutawatiri.

matis :

I êngg.kn. nyêmbêlèh. II ut. matistis kw. atis, adhêm.

mati sabil :

kn. 1 mati marga pêrang sabil; 2 mati kunduran.

mati salah :

kn. ak. mati ora krana Allah.

mat-matan :

pc. enak-enakan; kc. nikmat.

matu :

n. nyela k. 1 ndèkèki watu (ing dalan lsp); 2 atos kaya watu; kc. watu.

matuh :

êngg. pc. manuh; kc. patuh, kêpatuh.

matuhake :

êngg. nêtêpake dadi baku (patuh); kc. patuh.

matuk :

kn. 1 ak. nucuk, nothol; 2 êngg. natah; kc. patuk.

matuki :

kn. njalari lara watuk; kc. watuk.

matun :

kn. mbubuti sukêt lsp. ing têgal ut. sawah; kc. watun.

matungi :

êngg. ak. mèlu, ngiloni; kc. patung(an).

matur :

kn. munjuk ki. kandha (kalawan urmat); kc. atur.

matut :

ut. mêmatut kn. nata (ngêtrap, masang, lsp) supaya patut; kc. patut.

matoh :

êngg. matuh.

maton :

kn. 1 gumathok, miturut pathokan; 2 kêna dipracaya; kc. waton.

matosi :

êngg. k. matiri.

matra :

(S) kw. 1 ukuran; 2 sathithik; kc. mantra.

matra-kelasa :

(-kilasa) kw. ngatut.

matrap :

kn. ak. ngêcakake, numrapake; matrapi ak: ngukum; kc. patrap, trap.

matrèni, matri :

kn. ngrakêtake nganggo patri; kc. patri.

matrus :

(W) kn. punggawa prau.

matroli :

kn. ngrondhani; kc. patrol.

matros :

êngg. k. matri.

matsara :

(S) kw. ak. murka, ngangsa, mèri.

matsya, matswa :

(S) kw. iwak(-loh).

matyanta :

kw. bangêt, kêluwih-luwih.

maca :

n. maos k. 1 ngunèkake surasaning tulisan; 2 nêmbangake layang têmbang; kc. waca.

macak :

kn. 1 nata; 2 ngêmot ing layang kabar lsp; 3 êngg. pc. sarwa bêcik panganggone (pêpasrène); kc. pacak.

macal :

(-i) êngg. k. matar; kc. pacal.

macan :

n. sima k. ar. kewan galak, dene arane: [x] kombang, [x] gembong, [x] tutul, [x] gadhungan: macan malihan wong; [x] guguh: pêpindhaning wong luhur sênadyan ilang kuwasane mêksa isih mêdèni; kudhung wlulang [x] pr: aling-aling jênênge wong kang duwe kuwasa; nguthik-uthik [x] dhedhe pr: ngganggu gawe wong sing wis lilih nêpsune; singidan nêmu [x] pr: nêdya nyamur laku malah kêpêthuk karo wong sing mangêrti.

macanan :

kn. ar. dolanan bngs. bas-basan.

macangake :

kn. ndadèkake pacangan; kc. pacang(-an).

maca udrasa :

kw. nangis.

macapat :

kn. 1 ak. tangga desa kang ngubêngi (mancapat); 2 têmbang kang kalumrah ing layang-layang anyar.

macar :

kn. ngabang kuku nganggo pacar; kc. pacar.

macas :

êngg. macas; kc. pacas.

mace :

I êngg. kn. wis êntèk-êntèkan. II pc: ngapusi; kc. pace.

macêki :

êngg. kn. nglarangi, macaki; kc. pacak, pacêk.

macêl :

kn. nganjingake nganggo pacêl; [x]-ake êngg: nêsêlake; kc. pacêl.

macêm :

êngg. pc. 1 jinis, warna; 2 cocog, jodho.

macêt :

êngg. kn. lèngkèt, nèmplèk krakêt; kc. pacêt.

macit :

kn. ak. mangan pacitan; kc. pacitan.

macuhake :

kw. nglarangi, macaki; kc. pacuh.

macuki :

êngg. pc. nglantarake; macukake, macokake: nyêmbranani diarani dhêmên ut. dijodhokake karo; kc. pacuk.

macul :

(-i) kn. nggarap lêmah nganggo pacul; kc. pacul.

macung :

kn. (-dhewe marang) têrus matur dhewe marang dhêdhuwuran; kc. pacung.

mathak :

I pc. mbalang nganggo barang kang atos; kc. pathak. II kn: ar. bakal gilap digawe kuluk.

mathar :

êngg. kn. sarwa tata lan bêcik.

mathêm :

kn. sênêng (marêm) bangêt.

mathêt :

kn. 1 narik kêncêng; 2 ngênêtake kêncêng; 3 mêkak, nyandhêt; 4 êngg. ngêthoki (godhong lsp); kc. pathêt.

mathi :

I kn. unyêng-unyêng jaran (dadi têngêraning wêwatêkan). II kn: gawe pathi; kc. pathi.

mathis :

kn. 1 trêp bangêt, dhamis, cocog bangêt; 2 bêcik lan bênêr panganggone (pangêtrape) tmr. têtêmbungan lsp.

mathu :

kn. namakake ing gangsingan liyane; kc. pathu.

--- 300 ---

mathuk ~ mêgêng-mêgêng

mathuk :

kn. 1 êngg. gathuk, kêpêthuk; 2 cocog, jodho; di-[x]-i: disênêngi, dicocogi.

mathok :

kn. 1 kaya pathokan, têtêp, ora kêna owah, gumathok; 2 êngg. mathoki; [x]-i: 1 ndokoki pathokan; 2 nêtêpake wêwatone (pathokane); kc. pathok.

matholi :

éngg. notholi; kc. pathol.

mawa :

I n. mawi k. ak. 1 nggawa, ngêmot; 2 nganggo, kadunungan; 3 jalaran, njalari; [x]-[x]: miturut kaanane. II kn: gêni arêng kang mêngangah. III êngg. kn: kakehan wiayèn, ora nriman.

mawahi :

kn. ak. nglowahi; kc. wawah.

mawak-mawak :

pc. mênga amba (nangis).

mawal :

I kn. pisah, uwal, kc. wawal. II [x]-i kn. ak: madoni, êmoh nurut; kc. wawal.

mawalikan :

kn. ak. molak-malik.

mawali-wali :

kw. kêrêp, bola-bali; kc. wali.

mawanti-wanti :

kn. ak. wanti-wanti, kêrêp; kc. wanti.

mawantu-wantu :

kn. ak. tansah, bola-bali; kc. wantu.

mawang :

1 kw. nyawang, ndêlêng; 2 kn. nganggo ngèlingi kaanane; kc. wawang.

mawar :

kn. ar. kêmbang.

mawari :

kn. ngirisi krambil; kc. wawar.

mawarna :

(-warna) kw. warna-warna; kc. warna.

mawas :

kn. ak. 1 ngawasake, namatake; 2 ngênêr, nuju marang; 3 gawe wawasan; kc. wawas, awas.

mawat :

kw. awèh.

mawat-gawe :

(-karya) kw. nglakoni piala.

mawèh :

kw. awèh.

mawêlu :

kw. burêng, pucêt; kc. wêlu.

mawêrdi :

kw. mundhak-mundhak.

mawi :

k. mawa.

mawijah-wijah :

kw. sênêng-sênêng; kc. wijah.

mawinga-winga :

kw. mbrabak abang dening nêpsu.

mawiti :

kn. mènèhi pawitan; kc. pawitan.

mawud-mawud :

kn. pating jlêmpah mobrak-mabrik; kc. awud.

mawug :

kn. lêmbut lan madhuk (tmr. lêmah); kc. awug.

mawuh :

êngg. ak. têpung manèh (tmr. sêsatron); kc. wawuh.

mawur :

kn. 1 pating slêbar disawurake (tmr. kêmbang lsp); 2 êngg. lêmbut ora kêmpêl (tmr. lêmah lsp); kc. awur.

mawut-mawut :

kn. 1 sumêbar wutah mrana-mrana; 2 êntèk akèh bangêt tanpa tanja; kc. awut.

mawoh :

êngg. ak. wawuh.

mawon :

k. pc. bae, kc. kemawon.

mawong :

I kw. nitis. II [x] sanak(-pasanakan) kn. ak. mêmitran, sêsanakan; [x]-ake ak: ngabdèkake dadi pawongan; [x]-an kw: ngabdi dadi pawongan; kc. pawong(an).

mawratakên :

k. 1 mêtêngake; 2 mbobotake.

(me) :

di-[x] pc. diêpe.

mebah :

k. ak. mobah.

mèbêl :

(W) kn. praboting omah (meja, kursi, lêmari lsp).

mèbrèt :

pc. nganggo sandhangan kang apik lan anyar.

meda :

I kn. lagean ala, cacad (tmr. jaran). II (S) kw: 1 sidhêkah, slamêtan, sêsaji; 2 budi, kawicaksanan.

medahi :

pc. maedahi.

medan :

kw. têgal; 2 papan jêmbar, papan paprangan; kc. pamedan.

medang :

kn. ngombe wedang (ing nalikane ngaso); [x]-i: 1 wis manuh ngombe wedang (tèh, kopi); 2 mènèhi wedang tèh (kopi); 3 ngêsoki lsp. nganggo wedang; kc. wedang.

mèdèd :

pc. ndêgèg bangêt (nalikane mlaku).

mèdèl-mèdèl :

pc. mêtu nlolèr, mlaku wêtênge katon.

mede-mede :

pc. mete-mete, mèdèl-mèdèl.

mèdêm :

kn. 1 durung mêgar (tmr. kêmbang), durung matêng bangêt (tmr. woh); 2 ent. isih durung mêkar (tmr. kawruh lsp), isih ngarêpake brai (tmr. prawan), rada nyênêngake.

mèdi :

kw. silit.

mèdini :

(S) kw. bumi.

medok :

pc. royal wong wadon; [x]-i kaya wong wadon; kc. wedok, wadon, madon.

medol-medol :

pc. mlaku bokonge ketol-ketol.

medong-medong :

kn. mlaku bokonge obah-obah.

meja :

I (Prt) kn. bangku(-mangan, -panulisan). II pc: kêmeja.

mejan :

I pc. maejan. II pc. kêmejan.

mèjèt :

kn. ngênêtake nganggo jêmpol; kc. pèjèt.

medhak-mèdhèk :

(-medhok) pc. ngadêg ana sangarêping wong supaya didêlêng.

medhang :

êngg. kn. lêledhang; kc. midhang.

medhang-mèdhèng :

kn. ngêdhèng, ngêblak.

mèdhèng-mèdhèng :

kn. ngêdhèng.

mèdhèti :

kn. ak. matane angèl diêlèkake (tmr. bayi); kc. pèdhèt.

mèdhêk, mêdhêk :

êngg. ak. nyêdhak, nyêrak; kc. pêdhak, pêdhêk.

mèdhês :

êngg. mithês; kc. pèdhês.

medhok-medhok :

kn. medhak-medhok.

mega :

kn. kumpuling uwab ing awang-awang kang katon putih.

mega-malang :

kn. mega kang malang (ing wayah esuk).

mega-mêndhung :

kn. ar. têmbang gêdhe lan ar. gêndhing.

megan :

kn. klawu sulak biru (tmr. ulêsing dara).

megantara :

kn. dhawuk sêmu irêng (tmr. ulêsing jaran).

megang-megung :

kn. ora mujur jêjêg (dadi ngewuh-ewuhi); kc. malang megung.

megat-megot :

pc. 1 maju mingar-mingêr; 2 mengkat-mengkot (marga êmoh).

mègèg, mègèk :

êngg. pc. ora owah-owah, mênêng bae.

mègèng-mègèng :

pc. mbêgènggèng, règèng-règèng (mêntas lara).

--- 301 ---

mègès ~ mendhong.

mègès :

kn. ngiris mayat; kc. pègès.

megin :

êngg. isih.

meglang-mèglèng :

pc. tansah ngaton.

megung :

I kn. ak. nyimpang saka ênêre; kc. megang-megung, malang-megung. II kw: oyag, gonjing.

megok :

êngg. patut, pantês.

megos :

kn. ngèncèng-èncèng, ora pênêr.

megot-megot :

pc. saèm. megat-megot.

mèh :

kn. ndungkap, kurang sathithik.

mehak :

êngg. pc. ngênêr marang, nisih, mèlu ngrewangi, ngiloni; kc. pehak.

mehan, mèhèn, meyan, mèyèn :

êngg. awèh.

mehan, mèhna :

êngg. pc. mèh.

meyang-meyong :

ut. meyar-meyor kn. tansah nywara (tmr. kucing).

meyar-meyor :

kn. ak. miyar-miyur.

mèyèk-mèyèk :

kn. gêgêre nganti ndêngkèk saking rêkasa (abot) bangêt.

meyok :

kn. mleyok; kc. peyok.

meyos :

(ên) êngg. (nandhang) lara pating plêmpung (tmr. bocah cilik).

mèk :

I ut. [x]-e êngg. pc: karêbèn, cikbèn. II êngg: mung. III di-[x] êngg. pc: dipèk; kc. pèk. IV di-[x](-[x]) kn. digrayangi, didumuk-dumuk; di-[x]-[x]-i: digrayangi, digrayahi.

mekah-mèkèh :

kn. mlaku sikile mêtu; kc. pèkèh.

mekala :

(S) kw. lambung, bangkekan, ambên.

mekani :

I êngg. ak. njaga (ngati-ati) ing sadurunge; kc. weka. II êngg: ngrekani, ngapusi; kc. paeka, peka.

mèkèh :

kn. ak. ngêmban pèkèh; [x]-[x]: mlaku sikile mêtu; kc. pèkèh.

(mèkên) :

di-[x] êngg. diwènèhake.

mèk-mèkan :

kn. grayahan.

mekrad :

(A) kn. munggah swarga saragane; [x]-an: riyaya mekrade K.N. Mukamad.

mèl :

kn. donga, rapal; di-[x]-i: didongani.

mela-mela :

êngg. wela-wela.

mela-mèlu :

pc. mung manut, tansah mèlu; kc. mèlu.

melai :

êngg. k. mulai (wiwit).

melar-melor :

kn. ak. kêndho, ora kêncêng; kc. melor.

mele-mele :

kn. 1 katon mèlèd ilate; 2 pc. warêg bangêt.

mèlèd :

kn. mêtu ilate; kc. èlèd.

mèlèd-mèlèd :

kn. 1 tansah mèlèd; 2 br. mêtu tmr. gêni, murub mubyar.

mèlèr :

kn. mêtu mili (tmr. umbêl).

mèlèti :

kn: 1 diusapi lênga pèlèt; 2 diusari (tmr. tembok); kc. pèlèt.

mèlêg :

êngg. kn. wis kabong; kc. milêg, mèlêk.

mèlêk :

(W) kn. puhan, pêrêsan.

mèlêm :

kn. ar. iwak sêgara.

melih :

êngg. milih.

melik :

I kn. 1 kêpengin ndarbèni, arêp ngêpèk; 2 kêpengin bangêt ngêpèk; 3 pc. murih; [x]-an: gampang melik marang darbèke liyan, arêpan; [x] nggendhong lali pr: kêpengin bangêt njalari lali (wani nindakake kang dudu samêsthine); kc. kamelikan. II êngg. ak. barang darbe (kang dadi hak); kc. milik.

melingi :

kn. ak. 1 ngelingake, ngelikake; 2 mènèhi peling (imbuh); kc. peling.

mèlu :

n. tumut k. ndhèrèk ki. [x]-[x]: mèlu ngiloni; [x] grubyug: mung miturut ombyaking akèh; [x] payu pc: tuku rêgane manut wong liyane.

melung :

êngg. mbêngkêluk, melot.

melog :

kn. nywara laras pelog.

melok :

I êngg. pc. mèlu. II êngg. pc: mêlok, katon cêtha.

melokake :

êngg. pc. ngilokake; kc. ilu.

meloni :

kn. ak. pelo.

melor :

I kn. ak. miyur, ora kêncêng. II kn: (kreta [x]) ar. kreta.

melot :

kn. mbêngkêluk nêkuk (tmr. dhuwit, kêris lsp).

memang :

êngg. pc. pancèn mula.

memba :

I kw. mêtu; kc. wimba. II kn. ak: ngèmpêri. madhani, niru; kc. emba, wimba.

mèmblèh-mèmblèh :

pc. mênga lambene arêp nangis.

meme :

kn. mepe; [x]-an: kang dianggo ngêpe, barang kang dipe.

mèmèk :

êngg. njupuk; kc. mèk.

mèmès :

êngg. pc. pèmès.

mèmèt :

êngg. kn. 1 golèk iwak (ora nganggo piranti); 2 golèk janganan lsp; [x]-i: bingung golèk ênggon dianggo ngêndhog; kc. pèt.

memuti :

kn. ak. ngelingake; kc. pemut.

mèmpêr :

kn. 1 mèh padha karo; 2 pc. rada pantês(-patut, bêcik); kc. èmpêr.

mèmrèng :

knb. tipis lan arang-arang (tmr. tênunan).

mèn :

I êngg. pc. karêbèn, cikbèn. II êngg: tansah; kc. amèn. III di-[x]-i êngg: diwènèhi.

menak :

I êngg. pc. enak, kêpenak. II êngg: bêndara (sêsêbutan marang wong luhur).

menda :

k. wêdhus.

mendah :

I èngg. pc. supaya. II (-ana, -ane, -nan, -baya, -gene) êngg. ak. saiba bakal ... mênawa ... III [x]-[x], [x]-neya kn. ak. andèk puna; kc. endah.

mèndès :

êngg. pc. kênès bangêt.

mèndêl :

k. êngg. 1 mandhêg; 2 lèrèn; 3 mênêng; kc. kèndêl.

mendra :

kw. lunga, lêlungan.

mèndrès :

kn. kênès bangêt.

mendring :

êngg. pc. nicil, cicilan; kc. mindring.

mendro-mendro :

kn. pc. ayu sarta kênès.

menje :

kn. kluwak ênom.

mènjèng :

kn. lèndèr, palanyahan.

mènjêp :

êngg. pc. mèncêp.

mendha :

I êngg. k. wêdhus. II êngg. kn. niru, ngèmpêri; [x]-a êngg: saupama; kc. pindha, mindha.

mèndhèng :

êngg. kn. bngs. pêngaron.

mèndhol-mèndhol :

pc. isi akèh sarta gumandhul (tmr. têlih lsp).

mendhong :

I kn. bngs. sukêt sok digawe klasa lsp. II êngg. kn. ar. ama pari.

--- 302 ---

mene ~ mèprèl.

mene :

I (sa-, rong-) n. mantên k. kèhe padha karo iki. II n. mriki k. êngg: mrene.

mènèhi :

n. nyukani k. maringi, nyaosi ki: awèh marang; kc. wènèh.

mènèk :

kn. munggah ing wit sarana ngangkrok; kc. pènèk.

mènèng-mènèng :

êngg. kn. abang bangêt; kc. manang-manang.

mènèt :

kn. ngênêtake; kc. pènèt, pênèt.

mènmèn :

kw. mbarang; kc. amèn-amèn.

mènol :

êngg. pc. nyênol ing kulit.

mèntak :

êngg. pc. njaluk.

mentar :

kw. mangkat, lunga.

mèntèng :

I êngg. kn. jirak, kêpundhung. II [x]-[x] pc. mlaku wêtênge katon maju.

mèntèr :

êngg. pc. 1 bisa murub ajêg (tmr. gêni); 2 katon bêcik; 3 ora kêtaton.

mèntên :

êngg. k. mene.

mèntêr :

kn. marna nganggo wèntêr; kc. wèntêr.

mentol :

kn. abuh tmr. lambe.

mèntrok-mèntrok :

pc. katon ayu.

mencang-mèncèng :

(-mèncong) pc. ora pênêr.

mencas-mencos :

pc. tansah mencos (ora pênêr).

mèncèd êngg :

kn. jinjit.

mèncèng :

kn. 1 ora pênêr; 2 ent. nyimpang saka kang bênêr; kc. pèncèng.

mèncêp :

kn. ngajokake lambe ngisor (tandha ora sênêng, moyoki lsp) kc. èncêp.

mencla-mencle :

pc. gunême molah-malih (ora kêna diêndêl).

mènclok :

êngg. mencok; kc. pènclok.

menco :

kn. ar. manuk bisa nirokake gunêming wong lsp.

mencok :

kn. 1 mandhêg ing pang lsp. (tmr. manuk, ibêr-ibêran lsp); 2 tumancêb ing lèsan (tmr. manah); 3 pc. wis mapan, cocog, wis bênêr ut. laras (tmr. nêgêsi têmbung lsp); kc. encok, pencok.

mencong :

kn. ora pênêr; kc. encong, pencong.

mencos :

kn. 1 ora pênêr, ora sipat; 2 merot (tmr. cangkêm); kc. encos.

mèncrèt :

kn. bêbanyu lêmês kaworan banyu.

mèncrok :

êngg. kn. mencok.

mènthak-mènthèk :

pc. tansah têka (nyanak-nyanak).

mènthèh-mènthèh :

pc. gêdhe nggandhul (tmr. wêtêng).

mènthèk-mènthèk :

pc. mlaku alon obah-obah.

mènthèl :

pc. kênès bangêt.

menthog :

kn. bngs. bèbèk.

mènthong :

pc. sikile nêkuk; kc. penthong.

mènyak :

êngg. pc. lênga.

menyar-menyor :

êngg. pc. miyar-miyur.

mènyèt :

êngg. ak. ngênêtake, mênêt; kc. pènyèt.

mènyok :

êngg. kn. tela kaspa.

mèng :

êngg. pc. 1 ah gèk mangsa! 2 aja.

menga-mengo :

kn. tansah mengo.

mèngas :

kw. mlengos, nolèh.

mèngèh-mèngèh :

pc. 1 abang bangêt; 2 anyar bangêt; kc. mangah-mangah.

mèngèng :

kn. ak. nolèh, mengo; 2 lèrèn sêdhela, ninggal kawajiban, mundur ora wani nadhahi.

mèngèr-mèngèr :

kn. katon abang ngrêsêpake (tmr. lambe).

mèngès :

kn. ngiris, mègès; kc. pèngès.

mèngêt :

kw. eling, kèlingan; [x]-i: nyathêti; kc. pèngêt.

menggak-menggok :

kn. tansah (kêrêp) menggok, têtikungan; kc. enggok.

menggal :

kw. enggal.

menggar :

kw. ngenggar-enggar.

mènggèr :

êngg. kn. bngs. cangkrang (cacar).

menggok :

kn. ganti ênêr; kc. enggok.

menggos :

kn. ak. mencos, mèncèng; kc. megos.

mengini :

kn. ak. kêpengin marang; mêmengin: njalari kêpengin; menginake: marakake kêpengin; kc. pengin.

mèngkak-mengkok :

kn. pratingkah nelakake êmoh.

mengkal :

kn. nyepak nganggo sikil buri (tmr. jaran); kc. pengkal.

mèngkal-mèngkol :

kn. ak. padha mbêngkêluk, menggak-menggok.

mengkat-mengkot :

kn. mengkak-mengkok.

mèngkod-mèngkod :

kn. ak. mengkat-mengkot.

mèngkog-mèngkog :

kn. ak. mègog-mègog (kêgêdhèn bokong).

mèngkok-mèngkok :

kn. ak. mengkak-mengkok.

mèngkol :

kn. 1 êngg. mbêngkêluk, menggok; 2 pc. nyidhat dalan, nggiwar; kinang [x]-an ak. kinang racikan gêdhe; kc. engkol.

mèngkot-mèngkot :

kn. kakehan pratingkah nelakake êmoh.

mèngkrang :

pc. linggih ing papan kang dhuwur.

mèngkrèng :

I kn. linggih (sumèlèh) ing pinggir ut. bambing; kc. èngkrèng. II êngg: lombok.

mènglèng :

kn. ndhungkluk nisih (nilingake lsp); kc. èngklèng.

mengo :

kn. 1 ndêlêng nisih, nolèh; 2 ent. êmoh, suthik.

mengoh-mengoh :

pc. katon ayu.

mèngol :

êngg. kn. wangkod, brangasan.

mèngos :

pc. 1 mlengos, tumolèh; 2 ngèncèngake; kc. engos, pengos.

mepe :

kn. nggaringake ing panasan; kc. pepe.

mèpèd :

kn. 1 cêdhak bangêt, nyêdhak rakêt bangêt; 2 pc. wis sathithik bangêt bathine, wis diirit-irit bangêt; kc. pèpèd.

mèpèh :

kn. ak. nuthuki êmas; kc. pèpèh.

mèpèli :

pc. mipili.

mèpèri :

kn. ngrêsiki jubur lsp. nganggo dluwang lsp; kc. pèpèr.

mèpès :

êngg. ngêpès; kc. pès, pèpès.

mèpi :

kw. ngimpi.

mèpu :

kw. susah (sêdhih) bangêt.

mèprèki :

êngg. kn. mupuh, nuthuki; kc. pèprèk.

mèprèl :

kn. gampang gêmpil (pêcah); kc. pèprèl.

--- 303 ---

merad ~ mêjêr.

merad :

I êngg. ks. minggat, nggêblas. II kn. ak: mekrad.

merah :

êngg. pc. (kaum [x]) golongan wong komunis; ama [x] êngg: ar. ama pari.

merak :

êngg. misah, mêgat; kc. perak.

merang :

I ut. [x]-[x] kn. mbage, ngêdum, mara-mara; kc. perang. II kw. (êngg. k): isin.

merat :

êngg. ks. minggat, lunga nggêblas.

merat-merot :

kn. ngobahake cangkême ngiwa nêngên; kc. perot.

mèrèh-mèrèh :

kn. abang sumringah (kaya gêtih).

mèrèkake, mèrèni :

kn. mèri marang.

mèrèl :

êngg. ayu; kc. maèrèl.

mèrèn :

(-an) kn. awatak sênêng mèri.

mèrèng :

kn. ak. kaya pèrèng, mayat; kc. pèrèng.

mèrès :

kn. 1 nakêr digawe pèrès; 2 êngg. rada gêndhêng; kc. pèrès.

mèrèt :

kn. 1 (ut. [x]-an) ikêt-ikêtan diwiru mlipis; 2 pc. ayu, bêcik; kc. pèrèd.

mèrêg :

kn. golèk kuli kontrak; kc. wèrêg.

mèrêk :

I êngg: nyêdhak, mara; kc. pèrêk. II (W) kn: 1 ciri ut. tandha; 2 cap ing pabrik lsp; 3 tèkên jênênging toko lsp.

mèri :

kn. 1 ak. sênêng mada (maoni); 2 ora sênêng atine dening wong liyane diganjar, olèh kabêgjan lsp.

mèru :

kw. gunung.

mèru-pancaka :

kw. pangobongan mayit.

mero-mero, merok-merok :

pc. kandêl bangêt ênggone pupuran.

meron :

kw. èmpèr.

merong :

I êngg. kn. nylonèhi, ngrêgêdi, nylorèngi; [x]-[x] pc. pupuran kandêl bangêt, pating clorèng; kc. perong. II kn: ngarêpake niba gêndhing.

merot :

kn. ngencosake cangkêm; kc. perot.

mesa :

êngg. k. kêbo; kc. maesa.

mesan :

êngg. kn. maejan.

mèsêm :

kn. ngguyu kang ora kawêdhar; kc. èsêm.

mèsi :

kw. ngêmot, isi.

mèsih :

êngg. isih.

mèstêr :

(W) kn. 1 ak. guru (pamulangan); 2 sêbutane para ahli kukum.

mèstri :

kn. ak. 2 mèstêr (ahli kukum); 2 dhukun.

mèt :

kw. golèk, njupuk, ngêpèk; [x] prana kw. golèk ati, sumanak; di-[x] êngg: dijupuk, dipèk.

metak-metak :

êngg. ngguthêk-ngguthêk; kc. petak.

metani :

kn. ngulik ki. 1 nggolèki tuma; 2 pc. nlêsihake; kc. petan.

metang :

k. metung.

metal :

(W) kn. logam.

metar :

kn. ak. ngêdrèl (mbendrongi) nganggo mriyêm.

mete :

I pc. ks. mata. II jambu [x] kn. ar. woh; [x]-[x] pc: katon mêtu dawa.

mètêr :

(W) kn. ar. ukuran lajuran (saprapatangpuluh yutane kubênging jagat); [x]-an: pangukure nganggo mètêr, piranti ngukur dawane 1 mètêr; pajêg [x]-an êngg: pajêg lêmah.

metung :

n. metang k. 1 milang, nacahake; 2 pc. nganggêp ut. nglêbokake ing petungan; kc. petung.

mecak :

êngg. kn. midak (tmr. jaran).

mècèl :

(-i) kn. mêcèl(-i) kayu lsp.

methang-mèthèng :

pc. ngêblak, ngaton; kc. èthèng.

mèthèh-mèthèh :

pc. katon lêmu; kc. èthèh.

mèthèk :

kn. ngulukake layangan; kc. pèthèk.

mèthèli :

êngg. mithili, nyêmpali; kc. pèthèl.

mèthèng-mèthèng :

pc. katon ngêblak, ora ditutupi; kc. èthèng.

methok :

kn. 1 ak. jêmbar (tmr. rai); 2 raine katon kabèh, lumahe kang ngarêp katon kabèh; 3 pc. melok.

methos, methot :

pc. merot, mencong.

methot :

pc. melot.

mèwèhi :

n. ak. mènèhi; kc. wèwèh.

mèwèh-mèwèh :

pc. katon amba (bolongan lsp).

mèwèk :

(-mèwèk) pc. 1 suwèk amba; 2 nangis (tmr. bocah).

mèwêh, mewuh :

kw. ewuh.

mêdal :

k. mêtu.

mêdamêl :

k. mêgawe.

mêdanani :

kn. ak. dadi wêdana tumrap ing, manggêdhèni; kc. wêdana.

mêdèni :

n. ngajrih(-ajrih)i k: njalari wêdi; 2 marakake wêdi; 3 ak. wêdi marang; kc. wêdi.

mêdêd :

pc. 1 mubêng ngganjrêt; 2 (nggêgolèki lsp) mênyang ngêndi-êndi; 3 bêcik bangêt (ênggone macak, mênganggo); kc. mudêd.

mêdêdêng :

pc. kêncêng bangêt, mêmpêng bangêt.

mêdêlab, têlung :

[x] pc. adoh bangêt; kc. madhab.

mêdêl :

n. nyêlêp k. ngirêng (mbiru) nganggo nila; kc. wêdêl.

(mêdi) :

mêmêdi kn. lêlêmbut (dhêmit) kang ngaton, kc. wêdi.

(mêdidang-) :

mêdiding kn. ndhrêdhêg, pating prinding.

mêdudung :

pc. njêmbluk gêdhe (tmr. wêtêng. warêg bangêt).

mêdodong :

kn. 1 mulur sarta abuh kêncêng; 2 ks. mati; kc. bêdodong.

mêdosi :

êngg. k. mêdèni; kc. wêdi; mêmêdos êngg. k. mêmêdi.

mêjaji :

kn. 1 pangaji, murwat; 2 ana ajine.

mêjahi :

k. matèni; kc. pati.

mêjak :

êngg. ak. muntir; kc. wêjak.

mêjana :

I êngg. pc. sêdhêngan, tanggung, rada lumayan. II dimêjanani kn. ak. dirèmèhake, disorake.

mêjani :

kn. ak. opahan marang dhukun; dimêjanèni: diwènèhi mêjani.

mêjang :

kn. mulang bab ngèlmu kasampurnan; kc. wêjang.

mêjao :

pc. ngewuhake; kc. mêrjao.

mêjêk :

êngg. ak. mêjak.

mêjêmuk :

pc. majêmuk.

mêjên :

kn. 1 ora bisa muni (tmr. mêrcon, bêdhil lsp); 2 (lara [x]) lara ngising gêtih umbêl.

mêjênun :

pc. majênun.

mêjêng :

êngg. ak. nggocèki kêncêng; kc. pêjêng.

mêjêr :

êngg. njêjêr.

--- 304 ---

mêjing-mêjing ~ mêkar.

mêjing-mêjing :

kn. ak. nyuwèk-nyuwèk; kc. wêding.

mêjujag :

êngg. kn. kurang ajar; kc. bêjujag.

mêjrah :

êngg. ngetung kalawan titi; kc. pêjrah, mijrah.

mêdhadhag, mêdhagdhag :

êngg. kn. katon jêmbar dhadhane; kc. bêdhadhag.

mêdhaya :

êngg. dadi ut. kaya tlèdhèk; kc. bêdhaya.

mêdhayoh :

n. mêrtamu k. mara dhayoh.

mêdhak :

êngg. k. mêdhun.

mêdhaki :

kn. ngusari wêdhak; kc. wêdhak.

mêdhali :

(W) kn. saèm. dhuwit wangun bundêr (bligon) dianggo ciri, tandha kaurmatan lsp.

mêdhang :

kn. namakake pêdhang; kc. pêdhang.

mêdhar :

(-ake) kn. 1 ak. mbukak, ngudhar; 2 nyugag; 3 ngandharake (panêmu lsp); 4 mbiyak (mahyakake) wadi lsp; kc. wêdhar.

mêdhar sabda :

kn. sêsorah.

mêdhèdhèh :

pc. mbêdhêdhêg.

mêdhêk :

I êngg. k. mêdhun. II êngg. kn. mara, nyêdhak; kc. pêdhak, pêdhêk.

mêdhêng :

I êngg. kn. 1 sêdhêngan; 2 mbênêri, nêdhêng; kc. sêdhêng. II kn: 1 êngg. ora bisa maju têrus; 2 êngg. kodhêng, ora ngêrti; 3 mandhêg ut. ora laku (tmr. dêdagangan).

mêdhêsi :

kn. muwuhi pêdhês; kc. pêdhês.

mêdhi :

kn. 1 kaya wêdhi (tmr. êndhog, salak lsp); 2 nggarap nganggo wêdhi; kc. wêdhi.

mêdhidhig :

pc. umuk, gumêdhe.

mêdhing :

I êngg. mlêdhing. II êngg: njaluk ujuran olèh-olèhane misaya iwak.

mêdhit :

kn. cêthil bangêt, yèn dijaluki ora awèh.

mêdhudhuk :

pc. mbêdhudhug.

mêdhuk :

I kn. êmpuk padha nglinyam dening kaêkum ing banyu. II pc: mêdhun.

mêdhukun :

kn. njaluk rêmbug (tamba) marang dhukun.

mêdhun :

n. mandhap k. tumêdhak ki. 1 mênyang ingisor; 2 tumurun saka ing tunggangan (kreta, sêpur lsp); 3 suda (tmr. rêrêgan), dadi kurang tinimbang maune; 4 pc. mènèhi (urunan lsp); [x] lêmah: slamêtan ing nalikane bocah diambahake lêmah kang kawitan; kc. udhun.

mêdhut :

(-i) kn. 1 ak. nglimputi pêdhut; 2 êngg. adoh bangêt; kc. pêdhut.

mêdhodhok :

pc. 1 padha njêgrag wulune; 2 mbêdhodhog.

mêdhok :

kn. 1 êmpuk padha nglinyam marga diêkum ing banyu; 2 ([x] atine) pc. bungah, sênêng.

mêdhot :

kn. 1 ngêthok tampar, tali lsp; 2 ucul (tmr. jaran lsp); êngg. lunga ngoncati; 3 lèrèn ênggone duwe pakarêman ala (madat lsp); 4 mari sêsrawungan (mêmitran lsp); [x] (ing) dalan pc: (ngêtêrake) ana ing dalan bali (ora têrus); [x] banyon pc: kandhêg, ora nutugake; kc. pêdhot.

mêgagah :

êngg. mbêgagah.

mêgahake :

kn. njalari wêgah; kc. wêgah.

mêgani :

kn. ngêbuli; kc. pêga.

mêgap-mêgap :

kn. ambêkan rêkasa (mangap-mangap) marga mêntas mlayu lsp.

mêgar :

kn. 1 mênga jumèrèng (tmr. kêmbang, payung lsp); 2 njênggar, ora kêmpêl (tmr. driji lsp); 3 ([x] rêjêkine) pc. sêmpulur ênggone golèk rêjêki; kc. êgar, mêkar.

mêgari :

êngg. kn. wong kang rêrewang.

mêgat :

kn. 1 êngg. ak. mêdhot (tali lsp); 2 mêdhot, misah; 3 mènèhi talak; 4 br. ngêthok (gulu); [x]-i pc: ngêgati, ngadhang; kc. pêgat.

mêgatruh :

kn. ar. têmbang macapat.

mêgawan :

kw. dadi bêgawan, mêndhita.

mêgawe :

n. mêdamêl k. nyambut gawe nggarap sawah (têgal); dimêgawèkake: dikon mêgawe, dianggo nggarap sawah (têgal) tmr. kêbo, sapi; kc. mênggawe, gawe.

mêgègèh :

pc. rada mbêgagah.

mêgêg-mêgêg, mêgêgêg :

pc. mbêgêgêg.

mêgêgêh :

kw. mbêgêgêg.

mêgêlake :

pc. mangkêlake ati; kc. pêgêl.

mêgêlang, mêgêlêng :

kn. ak. puguh, wangkod.

mêgêng :

kn. 1 ak. ngampêt(-napas lsp); 2 ki. nyapih (-bayi); 3 (ut. mêgêngan) wiwitaning sasi Pasa.

mêgêp :

kw. katon gagah(-bêcik. sêmuwa).

mêgêr-mêgêr :

pc. 1 ngadêg njêjêr (tmr. barang kang gêdhe); 2 isih ana(-waras, ora mati).

mêgilan :

kn. ak. gila.

mêgu :

êngg. kn. mêgung.

mêguguk :

kn. ak. mbêguguk.

mêguk-mêguk :

pc. mbêgogok.

mêgung :

kn. mambêg ora mili (tmr. banyu kali lsp).

mêguru :

kn. ngangsu kawruh marang guru (ngèlmu kasampurnan).

mêgogok :

pc. mbêgogok.

mêgok-mêgok :

pc. mbêgogok.

mêgot :

êngg. kn. mêdhot; kc. pêgot.

mêgrak :

pc. mêgar.

mêgrak-mêgrik :

pc. 1 ora kukuh; 2 kêrêp lêlaranên.

mêgruk, mêgrok :

pc. mêkrok (tmr. kêmbang).

mêhêng :

kw. mung; kc. muhung.

mêk, mak :

[x] pc. sanalika dicêkêl (didêkêp lsp); kc. mêk-mêk.

mêka :

kn. ana ut. akèh wêkane.

mêkak :

kn. 1 mêpêg supaya ora mbandhang (tmr. jaran lsp); 2 nyandhêt (hawa nêpsu); 3 pamêkak; kc. pêkak.

mêkakah :

pc. mbêgagah.

mêkakat :

ora [x] pc. ora lumrah, ora mèmpêr; kc. mupakat.

mêkaki :

êngg. kn. mara-kaki; kc. mêrkaki.

mêkan :

êngg. tumama, rumasuk; kc. makan.

mêkanjar :

1 kw. njogèd (têtironing pêrang); 2 kn. ak. nekad, mbrêngkêlo.

mêkangkang :

pc. linggih (turon) sikile dibêgagahake.

mêkao :

kn. ngasud kêrtu (ora mèlu main).

mêkar :

: kn. 1 ak. njênggar, mundhak gêdhe (rowa); 2 mêgar (tmr. kêmbang).

--- 305 ---

mêkara ~ mêmbêk-mêmbêk.

mêkara :

n. mêkawis pc. mrakara; kc. prakara.

mêkas :

kn. ak. mêling marang; kc. wêkas.

mêkatên :

k. mêngkene, mêngkana, mêngkono.

mêkèkèh :

kn. mlaku sikile mêtu; kc. pèkèh.

mêkèni :

êngg. nuruti, ngabulake (panjaluk lsp); kc. wêkèn.

mêkenaki :

kw. ngêpenaki, ngêpenakake; kc. kêpenak.

mêkèngkèng :

pc. sikile njênggar; kc. mêrkèngkèng, pêkèngkèng.

mêkètên :

êngg. k. mêngkene.

mêkewuhi :

n. mêkèwêdi k. ngribêdi, ngalang-alangi; kc. pêkewuh.

mêkêh-mêkêh :

êngg. mênggèh-mênggèh napase).

mêkêk :

êngg. mêkak, mêpêg.

mêkên :

k. masar.

mêkêna :

kn. krudhuk tutup êndhas.

mêkênêng :

kn. ak. kêncêng (tmr. otot); kc. pêkênêng.

mêkêngkêng :

pc. kêncêng bangêt, ora kêna diêluk; kc. mêrkêngkêng, pêkêngkêng.

mêkik :

pc. njêrit, njêlih.

mêkiki :

êngg. makiki.

mêkiklak-mêkiklik :

pc. cêthil bangêt.

mêkingking :

pc. garing (kuru) bangêt.

(mêkmêk) :

di-[x] kn. dicêkêl didumuk-dumuk.

mêkuh :

êngg. ak. mbêkuh.

mêkul :

kw. ngrangkul; kc. pêkul.

mêkungkung :

pc. mbêngkuk, mbungkuk (turu, mati); kc. pêkungkung.

mêkongkong :

pc. linggih mbêngkuk; kc. pêkongkong.

mêkotên :

êngg. k. mêngkono.

mêkruh :

kn. makruh.

mêkrok :

kn. 1 wiwit mêgar (tmr. kêmbang lsp); 2 mêgar.

mêksa :

kn. njiyat, ngudokake tumandang; kc. pêksa.

mêksi :

êngg. kn. pamêksi.

mêksih :

êngg. k. isih.

mêkca :

êngg. kn. walèh, kandha sanyatane; kc. wêkca.

(mêla) :

mêmêla kn. ak. mêlas-asih (sêsambat lsp. mêsakake).

mêlad :

kn. ak. ngiris nganggo wêlad; kc. wêlad.

mêlagake :

êngg. nyladhangake, ngalangake; kc. pêlag.

mêlahi :

kn. nglakokake prau nganggo wêlah; kc. wêlah.

mêlaya :

kw. lêlana, lunga mrana-mrana, lêlungan.

mêlak :

I êngg. ak. nggêlak; kc. pêlak. II êngg: katon cêtha; kc. mêlok.

mêlak-mêlik :

pc. 1 kêlap-kêlip (matane ora bisa turu); 2 tansah kuwatir ut. wêdi (marga ijèn).

mêlani :

êngg. kn. mènèhi wêlan, ora nicil; kc. wêla, wêlan.

mêlang-mêlang :

êngg. ak. sumêlang, kuwatir.

mêlang-mêlung :

kn. ak. sêru sarta mulur (tmr. swarane wong ura-ura lsp).

mêlar :

I kn. mundhak amba (-rowa, -gêdhe); kc. êlar, wêlar. II êngg: mluku, ngluku; kc. wêlaran. III êngg: cêplik (bngs. suwêng).

mêlar-mingkus :

kn. 1 mundhak amba nuli ciyut mênèh; 2 rêkasa (tmr. ambêkan).

mêlas :

ut. mêmêlas, mêlas-asih kn. mêsakake, njalari rasa wêlas; [x]-i: wêlas marang; kc. wêlas.

mêlathi :

kn. ar. kêmbang.

mêlèh-mêlèh :

êngg. biblak (tmr. tatu).

mêlèhake :

kn. ngandhakake (nundhês) ênggone digorohi; kc. wêlèh.

mêlèk :

n. wungu k. 1 ora mêrêm; 2 ora turu, nglilir; kc.lèk.

mêlèng :

êngg. pc. nglênthar, ndleya.

mêlèng-mêlèng :

êngg. kn. mêling-mêling.

mêlêd :

êngg. kn. kêpengin (adrêng) bangêt.

Mêlêd :

êngg. k. Mulud.

mêlêg :

kn. nguja pangane; kc. wêlêg.

mêlêk :

I êngg. nggêlak; kc. pêlak. II kn. ak. mulêk.

mêlêng :

kn. 1 mêndêng (ngênêr) marang, ngèsthi; 2 nyawijèkake gagasan; [x] puja (-sêmadi) kw. ngêningake cipta; kc. pêlêng. II [x]-[x] kn. 1 ak. katon gilap, mêling-mêling; 2 êngg. pc: katon cêtha. III êngg. kn: têlêng (ing mata).

mêlêp :

kn. ak. kêbak mêncêb; kc. êlêp.

mêlês :

kn. katon gilap (tmr. warna irêng); kc. brêbês.

mêlid :

mêlit êngg. kn. mêdhit.

mêlih :

êngg. k. pc. manèh.

mêlik :

I kn. golèk lan ngrêsiki (êmas lsp); kc. pêlik. II [x]-[x] kn: kêlip-kêlip (tmr. diyan lsp).

mêling :

I kn. 1 ([x]-ake) akon têka, akon ngirimi; 2 (ut. [x]-i) wêkas marang; kc. wêling. II [x]-i kn. ak: rame (tmr. swara).

mêlip-mêlip :

pc. mêlik-mêlik, kêlip-kêlip.

mêlit :

kn. 1 gawe wêlit; 2 mayu nganggo wêlit; kc. wêlit.

(mêlmêl) :

di-[x] pc. dipangan.

mêluk :

I kn. ak. nêkuk, mbêngkêluk, ngêluk; kc. luk. II kn. ak: ngrangkul; kc. pêluk.

mêlung :

kn. 1 êngg. mbêngok, njêlih; 2 ak. sêru lan mulur (tmr. swara).

mêlur :

I kn. lêmês, gampang mbêngkêluk. II kn: ndokoki pêlur; kc. pêlur.

mêlut :

kn. golèk wêlut; kc. wêlut.

mêlok :

(-mêlok) kn. katon cêtha bangêt.

mêlong-mêlong :

kn. 1 saèm. mêlêng-mêlêng; 2 pc. buthak amba.

mêmak :

kn. ak. kêtêl sarta lêmês (tmr. rambut).

mêmani :

n. mêmurun k. agawe wani; kc. wani.

mêmbak-mêmbik :

kn. 1 pc. mêncêb-mêncêb; 2 (ut. mêmbêg-mêmbêg) matane kêbak luh arêp nangis.

mêmbat :

kn. 1 bisa mêntul (ora kaku bangêt); 2 ([x] pikirane) ora puguh (-cukêng), bisa mulur pangrêmbuge; kc. êmbat.

mêmbat-mêntul :

kn. mêntul-mêntul (kaya pir).

mêmbès-mêmbès :

êngg. pc. nangis luhe trocosan.

mêmbêk-mêmbêk :

pc. nangis luhe kaca-kaca.

--- 306 ---

mêmbêng ~ mênjutu.

mêmbêng :

êngg, ak. ora bisa mili.

mêmblêg-mêmblêg :

êngg. pc. rada kênthêl lintrêg-lintrêg.

mêmblêng :

êngg. pc. ora bisa mili.

mêmbut :

kn. êmpuk gênjuk-gênjuk (grayangane, tmr. woh lsp) kc: êmbut.

mêmêdi :

kn. mêmêdos k. êngg) lêlêmbut (dhêmit) kang katon.

mêmêk :

kn. ak. mêmak.

mêmêl :

kn. êmpuk ora alot (tmr. iwak daging).

mêmêla :

kn. ak. mêsakake, mêmêlas.

mêmêlas :

kn. mêlas-asih; kc. wêlas.

mêmêng :

êngg. pc. awang-awangên, rada wêgah; kc. êmêng.

mêmêngan :

êngg: dolanan.

mêmês :

kn. 1 êmpuk lêmês ora kêmrasak (tmr. janganan lsp); 2 ak. ngrêsêpake, nyênêngake.

mêmêt :

kn. dhuwur (luhur) bangêt; 2 angèl digayuh; 3 (bundêr [x], gilig [x]) bundêr (gilig) kêplêng; 4 titi bangêt (ênggone nlêsihake, nyinau lsp); 5 (ajur [x]) ajur ut. luluh babar pisan; 6 (pêcahan [x]) pêcahan pinara pêcahan (ing ngèlmu etung).

mêmêtri :

kn. ngopèni lan mêmundhi; kc. pêtri.

mêmpan :

kn. 1 bisa têdhas (tumama) tmr. lading, gêgaman lsp; 2 bisa kobong; 3 bisa nyakup (ngêmot, ngêrti); 4 kêna dicakake marang; kc. êmpan.

mêmpès :

pc. kêmpès.

mêmpên :

kn. ak. 1 ora mêtu-mêtu saka ing omah, ndhêlik; 2 wêkêl, ora sênêng dolan(-dolan).

mêmpêng :

kn. kanthi kêkuwatan (grêgêt, mantêp) ênggone nindakake.

mêmping :

pc. kumêmping.

mêmpis-mêmpis :

pc. kêmpis-kêmpis (ambêkane).

mêmplak :

kn. (putih [x]) putih bangêt.

mêmplêk :

êngg. kn. mêmplak.

mêmpuh :

êngg. kn. lêmu êmpuk.

mêmpur :

kn. êmpuk mblubur (tmr. tela godhogan lsp).

mên :

pc. têmên, bangêt.

mêna :

êngg. ak. aku, -ku.

mênagèn :

(-a), mênakên êngg. mênawa.

mênahi :

êngg. kn. ngukudi disinggahake; kc. wênah.

mênantên, mênantun :

êngg. k. mênawa.

mênang :

I kn. 1 bisa ngalahake (mungsuhe); 2 luwih unggul tinimbang, up. [x] rosa; 3 dhuwit ênggone olèh marga ngalahake (tmr. main); di-[x]-ake: dianggêp mênang, dianggêp luwih tinimbang liyane; [x]-an: tansah mênang. II [x]-ake ak. mènèhi wêwênang marang; kc. wênang. III [x]-i n. mêningi k: ngalami, nyipati.

mênapa :

k. pc. apa.

mênapi :

k. êngg. pc. apa.

mênara :

kn. 1 panggungan dhuwur ana ing wêwêngkon mêsjid ut. greja; 2 ([x] gêni) panggungan dhuwur ing dhuwur nganggo diyan (ting gêdhe) kanggo ancêr-ancêr panuduhing prau kang lêlayaran ing wayah bêngi.

mênatu :

(mênatos êngg. k) pc. pênatu.

mênawa :

n. mênawi k. 1 yèn; 2 mungguh ing (-aku, kowe lsp); 3 (bok [x]) bisa uga; 4 pc. yèn ora mêngkono mundhak; mung [x]-[x] (ut. [x]-mênawi) pc: isih durung mêsthi.

mêndal-mêndal :

kn. yèn diênêtake mêndat bali (kc. karèt, bal lsp).

mêndamêl :

k. mênggawe.

mêndap-mêndip :

pc. 1 wis mèh mati; 2 kuwatir bangêt.

mêndat :

kn. mêntul, mêmbat.

mêndat-mêndut :

kn. obah ngêpir.

mêndat-mêntul :

kn. mêntul-mêntul.

mêndèl :

kn. nothol, ngabruk; kc. pêndèl.

mêndêking :

kn. 1 êngg. larang pangan, pacêklik; 2 (mêtêng [x]) ak. mêtêng kang kaping 3, 5, 7 lsp.

mêndêlap-mêndêlip :

pc. mêndap-mêndip.

mêndêlêm :

êngg. kn. wadhah banyu kang digawe bathok.

mêndêlêp :

pc. mlêbu (ing bolongan).

mêndêlik :

kn. mênga amba (matane).

mêndêlo :

kn. 1 katon gêdhe mêtu (tmr. mata); 2 êngg. pc. gumun bangêt (nganti ora kêdhèp-kêdhèp).

mêndêm :

kn. wuru ki. 1 krasa nggiyêr (ut. lali apa-apa) marga dayaning inuman kêras, kêcubung lsp; 2 ent. lagi kêbangêtên ênggone sênêng, kumudu-kudu diurmati; [x]-i: njalari mêndêm; kc. êndêm.

mêndêng :

kn. mêlêng, mindêng; kc. pêndêng.

mêndi :

êngg. êndi.

mêndip-mêndip :

pc. mèh mati; kc. mêndap-mêndip.

mêndir :

kn. ak. mlindêr panggawean; kc. pêndir.

mêndirang :

kn. ak. ngingêtake ngêndi-êndi.

mêndiring :

kn. krasa wêdi (miris).

mêndlap-mêndlip :

pc. mêndap-mêndip.

mêndul :

kn. rada abuh (tmr. mata); kc. pêndul.

mênduli :

êngg. kn. maculi lêmah garing; kc. pêndul.

mêndut :

kn. 1 (ut. [x]-[x]) obah-obah ngêpir; 2 ar. panganan.

mêndolo :

êngg. pc. pambêkan, umuk.

mêndrap-mêndrip :

pc. mêndap-mêndip.

mênjait :

kn. 1 ndondomi klambi lsp; (tukang [x]) gêrji.

mênjalin :

êngg. kn. pênjalin.

mênjalma, mênjanma :

kw. dadi manungsa.

mênjangan :

n. sangsam k. ar. kewan bngs. kidang.

mênjèng :

kn. ampas wijèn (sawise dijupuk lêngane).

mênjele :

pc. katon mêtu mlênte.

mênjêlut :

kn. krasa pating pêndhêkêl ing wêtêng.

mênjêro :

n. mlêbêt k. mênyang ing jêro, mlêbu.

mênjila :

kn. 1 mêncil dhewe, rada anèh; 2 ngijèn.

mênjurung :

kn. ak. nyumbang; kc. jurung.

mênjuluk :

kn. mingsêr (nggangsur) munggah (tmr. wong turu, têturon).

mênjutu, mênjoto :

kn. abuh (bênjut) mêtu.

--- 307 ---

mêndha ~ mêntal.

mêndha :

kn. rada suda, ora bangêt-bangêt.

mêndhak :

I kn. rada ndhungkluk (tandha taklim); 2 rada mudhun (tmr. cagak, omah lsp); rada amblêg (tmr. lêmah, liwêt), ora munjuk (tmr. cacing ing wêtêng), suda (tmr. lêlara, kawanèn); kc. êndhak. II kn: alèn-alèn sanggan ukiran (ing kêris). III ([x] pisan, [x] pindho) kn. slamêtan wong mati mbênêri dina ajale (sataun, rong taun); kc. pêndhak.

mêndhak-mêndhukul :

kn. ora wrata (pating brênjul).

mêndhala-giri :

kn. ak. ar. lurik (tênunan).

mêndhalungan :

kn. 1 êngg. pranakan campuran, jinis campuran; 2 pc. gunêman ora karuwan unggah-ungguhe; kc. gêndhalung.

mêndhang :

êngg. kn. kulit bêras kang lêmbut bangêt; [x] kêbaratan pr: ora karuwan padunungane.

mêndhapa, mêndhapi :

kw. pêndhapa.

mêndhapan :

kn. ak. mlaku mêndhak-mêndhak (tandha urmat bangêt).

mêndhe :

kn. ak. lèrèn, mandhêg; kc. êndhe.

mandhegani :

kw. mangarêpi, nglurahi; kc. pandhega.

mêndhèlès :

pc. ora pêrdulèn, kurang ajar, mbèlèng bae.

mêndhèsèl :

kn. ak. mêndhisil.

mêndhêk :

kn. 1 ak. mêndhak; 2 êngg. ndhodhok; 3 êngg. ar. ama pari; kc. mêndhak.

mêndhêkêl :

kn. 1 mblêndhuk (ngrênjêl)[10] atos; 2 ([x] atine) krasa rada mangkêl, sêrik.

mêndhêlis, mêndhêlus :

kn. ak. katon mêncungul irêng klimis.

mêndhêlong :

kn. 1 kêndho banjur mêngisor (tmr. tali, tampar lsp); 2 pc. mari mêmpêng.

mêndhêm :

kn. 1 nglêbokake ing lêmah banjur diurugi; 2 ks. ngubur; 3 pc. ora mêtu-mêtu saka ing omah, ndhêlik; kc. pêndhêm.

mêndhêm kula :

([x] raga) kw. nyamur laku, ora ngatonake pangkate (kaluhurane).

mêndhêt :

k. amèk; 2 njupuk; 3 ngêpèk; kc. pêndhêt, pèk.

mêndhikil :

kn. mbrênjul sathithik.

mêndhil :

pc. tai tikus; kc. cêmêndhil.

mêndhing :

êngg. luwung, rada lumayan.

mêndhiri :

kw. kc. mandhiri.

mêndhisil :

kn. mêncungul lan mbrênjul sathithik.

mêndhuh-mêndhuh :

êngg. ak. mbiyêt bangêt (wohe), akèh nganti turah-turah.

mêndhukul :

kn. mbrênjul bangêt (nganti kaya gumuk).

mêndhulus :

kn. ak. saèm. mêndhêlis, mêndhêlus (nanging luwih bangêt).

mêndhung :

kn. 1 mega irêng (ngatarani arêp udan); 2 ana ut. kasaput ing mega irêng (ngarêpake udan).

mêndhusul, mêndhosol :

kn. saèm. mêndhisil (nanging luwih gêdhe).

mêndhuwur :

n. mênginggil k. mênyang ing dhuwur, munggah.

mêndho :

êngg. ak. 1 durung atos (satêngah matêng) tmr. gula krambil lsp; 2 bodho, rada gêndhêng.

mêndhokol :

kn. 1 mêndhukul; 2 mbrênjul (nggrênjêl) atos, mêndhêkêl; 3 êngg. pc. mangkêl bangêt, sêrik.

mêndhon :

(-an) êngg. kn. wong bodho; kc. mêndho.

mêndhot :

êngg. kn. mbiyêt wohe, onte-ontean.

mêne :

kw. 1 mêngko; 2 (ut. sa-[x]) saiki; 3 êngg. sesuk.

mênèh :

pc. manèh.

mênèk :

kn. ak. mênawa, bok mênawa.

mênêb :

kn. 1 êndhêg-êndhêge wis padha ana ing dhasar; 2 pc. wis sarèh, ora nêpsu; kc. ênêb.

mênêng :

n. kèndêl k. 1 ora nywara; 2 ora obah; kc. ênêng.

mênêngên :

kn. mênyang ing têngên; kc. panêngên, têngên.

mênêr :

kn. 1 ngênêr ing; 2 êngg. kêna ing, ngênani; kc. pênêr, bênêr.

mênêri :

n. nglêrêsi k. mbênêri, nuju ing; kc. bênêr.

mênêsêl :

êngg. pc. gêtun, kêduwung.

mênêt :

(-ake) kn. midih, ngênêtake; kc. ênêt, pênêt.

mênig-mênig :

pc. dhêg-dhêgan, kuwatir.

mênik :

kn. kêmbang lombok.

mênika :

k. pc. iki, iku, ika.

mênilêm :

êngg. k. nginêp; kc. tilêm.

mêninga :

k. ak. wêruh; kc. uninga.

mêningi :

k. mênangi.

mêning-mêning :

pc. rêsik, bêcik.

mênir :

I kn. tugêlan bêras ut. jagung kang lêmbut-lêmbut; [x]-an: 1 mênir; 2 ar. panganan kang digawe mênir; 3 ar. têtuwuhan godhonge digawe tamba (jamu). II (W) kn. tuwan.

mênirên :

(-lambene) pc. kêsêl cangkême marga kakehan gunêman.

mênis-mênis :

pc. katon klimis gilap (tmr. barang bundêr cilik).

mênit :

I pc. wis adoh bangêt (ênggone mlayu, mlaku). II kn: 1/60 jam.

(mênmên) :

di-[x]-ake pc. dipêrlokake bangêt; kc. têmên.

mênuhi :

kw. ngêbaki, akèh bangêt; kc. pênuh.

mênuk-mênuk :

pc. katon gêdhe êmpuk.

mênul-mênul :

pc. êmpuk sêmu plikêt (sêga lsp).

mênunuk :

kn. ak. mêndhukul.

mênungsa :

pc. manungsa, manusa.

mênur :

kn. 1 ak. slaka; 2 bngs. kêmbang mlathi; 3 pêpêthan kêmbang (dianggo rêrênggan, pêpasrèn); 4 ak. putih, pucêt (tmr. slaka lsp).

mênus :

dudu [x] pc. dudu wong (bangêt, kêbangêtên).

mênusa :

pc. manusa.

mênut :

kn. 1/60 jam.

mênuwa, mênowa :

êngg. kn. ar. woh (buah nona).

mêntah :

kn. 1 durung matêng; 2 durung diolah (digodhog, dimasak); têgês liyane dadi kosok baline kang kasêbut ing matêng; di-[x]-i ak: diêndhêg-êndhêgi (tmr. rêmbugan lsp), dijugari.

mêntal :

êngg. kn. mêndal, mêndat.

--- 308 ---

mêntala ~ mênthik.

mêntala, mêntalan :

kn. têgêlan; kc. wêntala.

mêntaos :

kn. ar. têtuwuhan sok digawe bumbu rokok.

mêntas :

kn. 1 munggah saka ing banyu (wong adus ing kali lsp), mênyang (têkan) ing dharatan; 2 luwar saka ing (bêbaya, kangelan); 3 wis diomah-omahake (tmr. anak); 4 lagi bae kêlakon; kc. êntas, pêntasan.

mêntega :

pc. mêrtega.

mêntèrèng, mêntering :

êngg. kn. sandhangan gadhuhan (pawèhing bêndara).

mêntêlung :

kn. tumiyung (tmr. pang).

mêntêr-mêntêr :

pc. katon bundêr akèh banyune susu (tmr. susu).

mêntês :

kn. ana isine, ora gabug (tmr. pari lsp).

mêntiyung :

kn. saèm. mêntêlung marga kakehan woh lsp.

mêntul :

(-mêntul) kn. mêmbat mêndal-mêndal.

mêntog :

pc. pantog.

mêntrik :

kw. para nyai ing pratapan.

mêncak :

kn. main pêncak; [x]-[x] pc: nêpsu bangêt.

mêncala-putra mêncala putri :

kw. bisa molah-malih.

mêncalang :

êngg. kn. pulisi desa.

mêncangah :

êngg. kn. katon sumringah saras (tmr. praèn).

mêncangul :

kn. ak. ndhugal, ora idhêp isin.

mêncar :

kn. njêngar sumêbar, mratani; kc. pêncar.

mêncèngèh :

pc. sumringah(-abang).

mêncèngèl :

pc. katon maju.

mêncèrèt :

kn. gilap bangêt (marga digosok lsp).

mêncèt :

êngg. kn. mijêt, mèjèt; kc. pêncèt.

mêncêb :

(-mêncêb) kn. kêbak bangêt.

mêncêlat :

pc. 1 mêsêlat[11] adoh; 2 ([x] dhewe) mênjila.

mêncêlèk :

pc. mênga (tmr. mata, palanangan).

mêncêning :

êngg. kn. katon bêcik (rêsik); kuning [x]: kuning rêsik.

mêncêno :

pc. mêncêngèh.

mêncêngèh :

pc. katon cêtha (marga cêdhak bangêt).

mêncêngèl :

pc. katon maju.

mêncêngès :

pc. nyêngèngès, mringis.

mêncêngis :

pc. mêncèngès.

mêncêngoh, mêncêngol :

pc. mêncêngèh.

mêncêrêng :

kn. katon sêrêng pamandênge; kc. pancêrêng.

mêncil :

kn. 1 ngijèn, mênjila; 2 pc. mbêncèt; kc. pêncil.

mêncilak :

kn. mênga katon sêrêng (tmr. mata); kc. pêncilak.

mêncing :

êngg. kn. njaluk ujuran; kc. pêncing.

mêncingis :

pc. mêtu pucuke sathithik.

mêncingkar :

êngg. kn. dhewe.

mêncir :

I êngg. nothok. II [x]-[x], [x]-i êngg: 1 mrênca; 2 pating prênca; 3 ijèn, ndhewe; kc. pêncir.

mêncira :

êngg. kn. mênjila.

mêncit :

kn. 1 têkan ing pucuk ut. puncak (mènèk lsp); 2 pc. bangêt, up. cilaka [x].

mênclok :

êngg. kn. mbacok, mêncok, nêgor; kc. pênclok.

mêncu :

kn. awangun kaya pêncu; kc. pêncu.

mêncug :

êngg. kn. nyugag, njujug (ora diurutake); kc. pêncug.

mêncul :

kn. ndhugal, ugal-ugalan; kc. gêcul.

mênculat :

kn. mêncolot adoh (kodhok lsp).

mêncungul :

kn. katon mêtu êndhase dhisik (saka ing banyu lsp).

mêncurat :

kn. muncrat (tmr. banyu lsp).

mêncurêng :

kn. mêncêrêng matane marga nêpsu.

mêncok :

êngg. kn. mbacok, nêgor; kc. pêncok.

mêncolèng :

pc. mbêncolèng.

mêncolot :

kn. mlumpat bantêr; kc. colot, pancolot.

mêncono :

kn. 1 abuh gêdhe sêmu maju; 2 pc. murang tata.

mêncongol :

pc. saèm. mêncungul.

mêncorong :

kn. katon sumorot padhang; kc. corong, pancorong.

mêncorot :

kn. ak. padhang mawa cahya.

mênthalèt, mênthalit :

kn. 1 sikile digubêdake ing; 2 pc. mubêng mingêr gunême; kc. pênthalèt.

mênthang :

kn. 1 narik (gêndhewa lsp); 2 njèrèng ditarik (wlulang lsp); 3 nyalib; kc. pênthang.

mênthangul :

kn. ak. mêncangul.

mêntheyot :

pc. rêkasa lakune (kabotan gawan).

mênthèk :

kn. ar. ama pari oyode dipangan bngs. ulêr (gugon tuhone dipangani setan cilik-cilik).

mênthelang :

kn. ndhugal, kurang ajar.

mênthelas :

pc. gundhul klimis; kc. mênthilas.

mênthele, mênthèlès :

pc. mêndhèlès.

mênthèng :

kn. saèm. mênthang; [x] kèlèk pc. 1 tangane dipêthènthèngake; 2 ora nggugu, wani madoni, tansah mêntahi rêmbug; kc. pênthèng.

mênthèngèl :

kn. (têturon) êndhase njèngèk.

mênthèrake :

ak. 1 nêrangake, ngandharake; 2 (-ati) mbungahake; kc. pênthèr, pêthèr.

mênthès :

êngg. pc. mêthès; kc. pênthès, pêthès.

mênthèsèl :

pc. mêndhèsèl.

mênthêk :

(-mênthêk) kn. 1 katon lêmu; 2 pt.[12] warêg bangêt; 3 ([x] atine) pc. bungah, mantêp.

mênthêl :

êngg. pc. mrênthêl (bisa nyèlèngi lsp).

mênthêlèt :

kn. 1 nglêmpèt (wêtênge); 2 pc. rêkasa (nyambutgawe); kc. pênthêlèt.

mênthêlêng :

kn. mandêng ora kêdhèp-kêdhèp; kc. pênthêlêng.

mênthêng-mênthêng :

kn. 1 mlênthung (abuh) kêncêng bangêt; 2 pc. katon mêmpêng bangêt; 3 pc. wis mêmpêng (têtêp) tmr. kasaguhan sêmayan lsp.

mênthêngêl :

pc. sajak ora pêrdulèn.

mênthêngil :

pc. mênthingil.

mênthêr :

êngg. bribil (½ sèn).

mênthiyèt :

pc. mêntheyot.

mênthik :

I cilik [x] kn. cilik bangêt. II [x]-an êngg. kn. genjah, wis tuwa sadurunge mangsa panèn (tmr. pari sawah, panèn).

--- 309 ---

mênthil ~ mêngilèn.

mênthil :

kn. 1 kaya pênthil; 2 ngginyêr-ginyêr pênthil; kc. pênthil.

mênthilas :

kn. gundhul plonthos.

mênthing :

êngg. kn. ar. prau cilik (dianggo misaya iwak).

mênthingil :

kn. mêncungul (mêtu) sathithik.

mênthuyut :

êngg. mêntheyot.

mênthul :

pc. 1 saèm. mbêndhol, mênthol; 2 katon nyêmpluk (tmr. pawadonan); 3 mbarang pênthul (topèng lucon); kc. pênthul.

mênthung :

(-i) kn. nggêbug(-i) nganggo pênthung; kc. pênthung.

mênthungu :

l kn. mêncungul.

mênthur :

kn. putih bangêt (tmr. sêga, bêras lsp).

mênthol :

kn. njêndhul, kaya pênthol.

mêntholos :

pc. 1 katon mênthelas; 2 katon gêdhe klimis.

mênthong :

êngg. nabuh kênthongan; kc. pênthongan.

mênthongol :

pc. saèm. mênthungul, mêncongol.

mênthoros, mêntoros :

pc. katon cêtha (ora kêtutupan).

mênyak :

kn. ak. midak; kc. pênyak.

mênyambik :

êngg. kn. mênyawak.

mênyan :

kn. bngs. blêndok dianggo kutug; [x] madu: mênyan putih.

mênyanyi :

(M) kn. rêngêng-rêngêng (rêrêpèn) lagu Eropah ut. Mlayu.

mênyang :

pc. n. dhatêng k. 1 marang; 2 lunga ut. mangkat ngênêr ing, up. [x] Sala; [x]-i n. ndhatêngi k. ak: nêkani; [x]-an kn. ak: 1 lakon, lungan; 2 sênêng mênyang ing.

mênyar-mênyir :

êngg. 1 ora kukuh; 2 (-atine) gojag-gajêg, ora têtêp.

mênyat :

kn. 1 wiwit (ngayati) ngadêg saka palinggihan; 2 êngg. pc. ngadêg tumandang, lunga.

mênyawak :

kn. ar. kewan rumangkang saèm. slira nanging cilik.

mênyènyèh :

pc. nyènyèh tmr. tatu, gudhig lsp.

mênyènyèng :

pc. rada ndhugal.

mênyèr, mênyir :

pc. tipis bangêt, miyur.

mênyèt :

pc. mènyèt.

mênyêd, mênyêt :

kn. 1 mijêt, ngênêtake; 2 nglêmbutake sarana diwênyêd; kc. pênyêt, wênyêd.

mênyês :

pc. nyênêngake (tmr. tingkah, swara lsp).

mênyêsêl :

êngg. pc. gêtun, kêduwung.

mênyu :

kn. ak. gilap kaya pênyu; kc. pênyu.

mênyuk, mênyok :

êngg. pc. midak tlethong lsp.

mênyunyang :

kn. ndhugal, kurang-ajar, ora manutan.

mênyunyu, mênyunyung :

kn. ak. mênyonyo.

mênyonyo :

kn. abuh ing bathuk (êndhas) marga kêjêglug lsp.

mênyonyong :

kn. ak. mênyonyo.

mênyoro :

êngg. kn. anak mênjangan.

mêng :

I êngg. mung. II êngg: mênyang, marang. III êngg. pc: rada wêgah, awang-awangên.

mênga :

kn. 1 ora (mari) tumutup; 2 ([x] atine) kêna diajak rêmbugan, bisa lêga (olèh yèn dijêjaluki); kc. wênga.

mêngagêngi :

k. mênggêdhèni; kc. panggêdhe.

mêngalor :

n. mêngalèr k. mênyang (ngênêr) ing lor.

mêngandhap :

k. mêngisor.

mêngani :

kn. ngêngakake lawang marang; kc. mênga, wênga.

mêngangah :

kn. 1 katon abang murub (tmr. gêni); 2 katon abang raine.

mênganggo :

n. mêngangge k. mêngagêm ki. nganggo sandhangan; kc. panganggo.

mêngarab-arab :

kw. murub mubyar.

mêngaras :

kw. ngambung; kc. aras.

mêngarêp :

n. mêngajêng k. maju ingarêp; [x]-i: dadi pêngarêp; kc. pangarêp.

mêngarêp-arêp :

n. mêngajêng-ajêng k. ak. ngarêp-arêp.

mêngarsa :

kw. mêngarêp.

mangarsa-arsa :

kw. ngarêp-arêp.

mêngarsani :

kw. mêngarêpi.

mêngastani :

kw. ngalêm, nyêmbah.

mêngèngèh :

kn. ak. polataning wong ngguyu.

mêngèngès :

kn. ak. nyêngèngès.

mêngetan :

kn. mênyang ing wetan; kc. pangetan.

mêngêng :

I kw. mbrêngêngêng. II 1 kw. judhêg, ngênglêng; 2 durung cumêtha; 3 durung ana putusane kang gumathok.

mêngêrti :

n. mêngêrtos k. pc. ngêrti.

mêngês :

(-mêngês) kn. irêng sêmu gilap.

mênggah :

I k. mungguh. II [x]-[x] kw: gunêman pêdhot-pêdhot, mênggèh-mênggèh.

mênggak :

kn. nyandhêt, ngelikake; kc. pênggak.

mênggalih :

ki. mikir; kc. panggalih, pikir.

mênggang :

êngg. kn. mbênggang; kc. pênggang.

mênggaota :

kn. nindakake pagawean; kc. panggaota.

mênggawe :

n. mêndamêl k. ngguna-gawe; kc. panggawe.

mênggèh-mênggèh :

kn. rêkasa ambêkane.

mênggêdhèni :

n. mêngagêngi k. dadi panggêdhe mungguh ing; kc. panggêdhe.

mênggêl :

êngg. kn. ngêthok-ngêthok; kc. pênggêl.

mênggêp :

kw. katon pantês (patut) bangêt.

mênggêpokan :

pc. magêpokan.

mênggêr :

kn. dumunung ing papan kang dhuwur. katon gêdhe dhuwur (tmr. gunung).

mênggik :

kn. tipis (cilik) ing têngah (tmr. barang kang dawa); [x] mênthol: ora lurus (ana kang mênggik ana kang mênthol); kc. ênggik.

mêngguk :

kn. bngs. lara mêngi (napas).

mênggung :

pc. tumênggung.

mênggos-mênggos :

êngg. krênggosan (ambêkane).

mênggrak-mênggrik, mênggrik-mênggrik :

kn. kuru bangêt (lêlaranên).

mêngi :

kn. lara napas.

mêngidul :

kn. mênyang ing kidul; kc. pangidul.

mêngilèn :

k. mêngulon.

--- 310 ---

mênging ~ mêrdamêl.

mênging :

kn. ngelikake, nglarangi; kc. pênging.

mênginggil :

k. mêndhuwur.

mêngingis :

kn. ak. mêringis.

mêngisor :

n. mêngandhap k. mênyang ingisor; kc. pangisor.

mêngiwa :

kn. mênyang ing sisih kiwa; kc. pangiwa.

mêngkab :

kn. mênga nglingkab; kc. êngkab.

mêngkak :

kn. ([x] atine) judhêg, susah; kuna [x] pc. kuna bangêt.

mêngkakna, mêngkakêne, mêngkanane, mêngkane :

êngg. mangka.

mêngkana :

n. mêngkatên k. ak. kaya kae.

mêngkang :

êngg. kn. mbênggang kanthi kêkuwatan; kc. wêngkang.

mêngkarag :

kn. njênggrag[13] wulune (rambute) marga wêdi.

mêngkarèk :

pc. rèwèl, nggugu karêpe dhewe.

mêngkatên :

êngg. k. mêngkana.

mêngke :

pc. k. mêngko.

mêngkèh :

êngg. pc. mangke; kc. mêngke.

mêngkene :

n. makatên k. kaya iki; dimêngkènèkake: ditindakake kaya mêngkene.

mêngkènèk, mêngkènèn :

êngg. mêngkene.

mêngkètên :

êngg. k. mêngkene.

mêngkêk-mêngkêk :

kn. ak. kukuh ora blendra-blendre, nyathok kêncêng (ora owah-owah); kc. mêngkak.

mêngkêlang :

1 kn. atos (tmr. sêsukêr); 2 kw. ora manut, wangkal, mbêguguk.

mêngkêluk :

kn. mbêngkêluk: kc. pêngkêluk.

mêngkêlung :

kn. ak. mêntiyung nêkuk; kc. pêngkêlung.

mêngkêr :

k. mungkur; [x]-i(-akên) k. ngungkuri, ngungkurake; kc. ungkur, pungkur, pêngkêr.

mêngkêrêd :

kn. suda dawane, kb. mulur; kc. pêngkêrêd.

mêngkêruk :

êngg. kn. mlêruk, mrêngut.

mêngkik :

êngg. pc. mênggik.

mêngkin :

êngg. k. mêngko.

mêngkirig :

kn. rada njêgrag wulune (wêdi bangêt).

mêngkis-mêngkis :

kn. rêkasa ambêkane, mênggèh-mênggèh.

mêngku :

kn. 1 nguwasani, ngêrèhake; 2 duwe sêsanggan ngrêmbug (anak, brayat lsp); 3 ngrêngkuh kalawan sabar; kc. wêngku.

mêngkuhi :

kn. ak. mbêngkuk (gêgêr lsp).

mêngkul :

kw. ngrangkul; kc. pêngkul.

mêngkurah :

êngg. kn. 1 ak. kayu amping-amping (pêpagêr) ing kuburan; 2 pipitan lênga krambil.

mêngkurêb :

kn. 1 sumèlèh perangane kang ing dhuwur ana ing ngisor; 2 têturon ungkêb-ungkêb; kc. kurêb.

mêngkus-mêngkus :

kn. ak. mêngkis-mêngkis.

mêngko :

n. mangke k. 1 wêktu kang tumuli bakal kêlakon; 2 sadhela êngkas; 3 ([x] ta, [x] dhisik) sarèh dhisik (aja kêsusu); 4 ([x] sêlak) bok mênawa bae ..., mundhak ...; 5 (ing [x], sa-[x], dina [x], mangsa [x], jaman [x]) saiki; [x] awan (bêngi, [x] sore): awan (bêngi, sore) kang bakal kêlakon; [x] esuk êngg: sesuk; [x] anyar, [x] iki êngg: kang mêntas kêlakon iki, anyar iki.

mêngkoni :

kn. 1 nguwasani, ngêrèh, duwe sêsanggan ngrêmbug (anak, brayat lsp); 2 ngêtrapi wêngku; kc. wêngku.

mêngkono :

n. makatên k. kaya iku, kaya kuwi; dimêngkonokake: ditindakake mêngkono.

mêngkono mau :

[x] uga n. makatên wau, [x] ugi k. lan uga.

mêngkonok, mêngkonon :

êngg. mêngkono.

mêngkorog :

kn. njêgrag rambute (wulune) marga wêdi.

mêngkos-mêngkos :

kn. ak. krênggosan, mêngkis-mêngkis bangêt.

mêngkotên :

êngg. k. mêngkono, mêngkene.

mêngkrêd :

pc. mêngkêrêd.

mênglayang :

kw. nglayang; kc. layang.

mêngulon :

n. mêngilèn k. mênyang ing sisih kulon; kc. kulon, pangulon.

mêngung :

kn. mbêngung.

mêngsah :

k. mungsuh.

mêpaki :

kn. 1 pêpak bangêt; 2 muwuhi supaya pêpak; kc. pêpak.

mêpêg :

I kn. mêkak; kc. pêpêg. II [x] birai kn. wis mangsane birai.

mêpêki :

kn. ak. mêpaki.

mêpêr :

kn. 1 nyuda landhêpe; 2 nyirêp nêpsu lsp; kc. pêpêr.

mêpês :

kn. 1 tata lan ringkês (ênggone sila); 2 ut. [x]-ake) agawe pêpês; kc. pêpês.

mêpêt :

(-i) kn. 1 mbuntu (dalan lsp); 2 ngêndhêgake (ilining gêtih lsp); kc. pêpêt.

mêprêl :

êngg. kn. mèprèl.

mêpro :

pc. nyonyah.

mêrah-mêruh :

êngg. kn. rêgêd, mblêdêr.

mêrak :

I kn. ar. manuk kang wulune endah bangêt; [x]-an: ar. sukêt. II êngg. kn. nyêdhak, mara; kc. pêrak. III kn. ak. gawe cokak; kc. wêrak.

mêrang :

I kn. 1 gaganging pari; 2 êngg. kulit gabah. II êngg. kn. mbacok, namakake lêlandhêp; [x]-i ak. nglawan, pêrang mungsuh ..., kc. pêrang.

mêrasa :

n. mêraos k. 1 mirasa, enak bangêt; 2 ak. ngrasa, rumangsa.

mêrbabak :

kn. ak. kaca-kaca matane (arêp nangis, muring).

mêrbal :

kn. gawe palapuran; kc. pêrbal.

mêrban :

kn. mblêbêd tatu lsp; kc. pêrban.

mêrbangbang :

kw. bang-bang wetan (wayah esuk).

mêrbêbêng :

kw. mêrbêng-mêrbêng.

mêrbêng-mêrbêng :

kn. ak. abang raine (marga kêpranan, nêpsu).

mêrbês :

kn. ak. mbrêbês.

mêrbês mêlês :

pc. susah (gêtun) bangêt.

mêrbês mili :

kn. ngêtokake luh.

mêrbuk :

kw. ([x] wangi) sumêrbak awangi.

mêrbung :

kuna [x] kn. kuna bangêt.

mêrbot :

kn. punggawa mêsjid.

mêrdagang :

kn. ak. dêdagangan; kc. dagang.

mêrdaya :

kw. maeka, ngapusi.

mêrdamêl :

k. êngg. mêrgawe.

--- 311 ---

mêrdangga ~ mêrnèni.

mêrdangga :

kw. gamêlan.

mêrdapa :

kw. trubus; kc. pradapa.

mêrdawa :

kw. kc. mardawa.

mêrdèni :

kn. njarwani, nêgêsi, nêrangake; kc. wêrdi.

mêrdesa :

n. mêrdhusun k. ak. mênyang ing desa; kc. mara-desa.

mêrdêng :

êngg. ak. adrêng bangêt, sêlak pêrlu.

mêrdi :

kn. 1 mulang-muruk (nggêgulang) supaya ...; 2 ngudi, mêrsudi; kc. pêrdi.

mêrdi desa :

êngg. kn. bêrsih desa.

mêrdika :

kw. mardika.

mêrdikani :

kw. mêrdèni; kc. pardika.

mêrdu :

kw. alus, lêmês, nyênêngake; kc. mrêdu.

mêrdud :

kn. ak. ora nrima, mbangkang.

mêrduli :

kn. pêrduli marang; kc. pêrduli.

mêrdondi :

kn. ak. padon, sulaya; kc. pêrdondi.

mêrjaya :

kw. ngalahake, matèni.

mêrjan :

kn. bngs. kewan sêgara ing karang-karang sok digawe rêrênggan.

mêrjao, mêrjauh :

pc. mêjao.

mêrjit-mêrjit :

kn. merang-merang.

mêrdhayoh :

n. mêrtamu k. ak. maradhayoh.

mêrdhatêng :

kw. mêntas têka, nênêka.

mêrdhukuh :

kn. ak. dhêdhukuh; kc. dhukuh.

mêrdhukun :

kn. ak. mêdhukun.

mêrdhusun :

k. mêrdesa.

mêre :

I kn. nywara mbêkèr (kêthèk lsp). II pc. mire.

mêrèkake :

êngg. ngupamakake.

mêrêg :

êngg. ak. mbêrêg (rajakaya); kc. wêrêg.

mêrêk :

êngg. ak. nyêdhak; kc. pêrak.

mêrêm :

kn. 1 ora mêlèk, tumutup tmr. mata, 2 pc. ora ngrêmbug marang sanak sêdulur, ora duwe wêlas.

mêrêm-mêlik :

(-mêlèk) kn. 1 ora bisa turu kêpenak; 2 tansah kuwatir (sumêlang).

mêrêpi :

kw. nyêdhaki, marani; kc. pêrêp.

mêrês :

kn. 1 mèjèt (ngênêt) supaya apuh; 2 ngêpuh susu sapi lsp; 3 mêksa (ngêtog) budi lsp; kc. pêrês.

mêrga :

I kw. dalan; kc. marga. II n. mêrgi k. pc. marga (jalaran).

mêrgag, mêrgak :

pc. rêgag, ringa-ringa.

mêrgagah :

pc. mbêgagah.

mêrgaya :

êngg. atidaya, pirangbara; ora [x] êngg. ora sapiraa.

mêrgana :

kw. panah.

mêrgangsa :

kw. kalang [x]) tukang kayu, blandhong.

mêrgawe :

n. mêrdamêl k. êngg: nyambut-gawe; kc. mêgawe.

mêrgègèh :

pc. mbêgagah.

mêrgènggèng :

pc. mbêrgènggèng.

mêrgêdud :

pc. mbrêgêdud.

mêrgêgêg :

pc. mbêgêgêg.

mêrgi :

I k. dalan. II k. pc. marga (jalaran).

mêrgigih :

pc. mbêgigih.

mêrgil :

kn. ak. misah, ndhewe.

mêrgujug :

pc. gumrujug (ing wêtêng).

mêrguyokake :

n. mêrgujêngakên k. ak. lucu; kc. guyu.

mêrgul :

kn. nglapis êmas; kc. pêrgul.

mêrgogok :

pc. mbêgogok.

mêrgoki :

pc. kêpêthuk karo, kêtêmu karo.

mêri :

kn. anak bèbèk.

mêrit :

kn. 1 saya mucuk saya cilik, ora mbêmbêng; 2 cilik dhuwur larase (tmr. swara).

mêryayang, mêryangyang :

kw. dadi lêlêmbut (dewa).

mêrkah :

pc. mlêkah.

mêrkayangan :

1 kw. munggah ing kayangan; 2 êngg. ak. dhanyang.

mêrkakah :

kn. ak. saèm. mbêgagah.

mêrkaki :

êngg. kn. 1 tuwa(-pikun); 2 wong sing wis jêmpo ora kawajibake nggarap gawe ing padesan; kc. mara-kaki.

mêrkangkang :

kn. sikile njênggar (ing nalikane turon, tiba lsp).

mêrkara :

n. mêrkawis k. pc. mrakara; kc. prakara.

mêrkasa :

kn. ak. mêksa; kc. prakasa.

mêrkata :

kw. jumêrut.

mêrkatak :

kn. 1 wiwit padha kuning (tmr. pari ing sawah); 2 ak. nywara krètèk-krètèk.

mêrkèkèh :

kn. mêrkakah, mbêgagah.

mêrkèngkèng :

kn. mêrkangkang, mêrkèkèh.

mêrkèngkong :

pc. ngewuhake, rèwèl.

mêrkènco :

pc. ngewuhake, rèwèl.

mêrkètèk :

pc. nywara krètèk-krètèk (gêni lsp).

mêrkewuh :

n. mêrkèwêd k. pc. mêkewuh.

mêrkênêng :

kn. kêncêng (tmr. urat, otot); kc. pêrkênêng.

mêrkêngkêng :

kn. 1 kêncêng kêngkêng; 2 ent. cukêng, puguh.

mêrkêtêk :

pc. nywara rêkêtêk-rêkêtêk.

mêrki :

kn. 1 tuma pitik; 2 êngg. sindap.

mêrkiyu :

kn. ak. kiyu, cape (tmr. tangan).

mêrkinding, mêrkinting :

pc. krasa mrinding (ing kulit).

mêrkinyèh, mêrkinyih :

pc. mênyènyèh (gudhig lsp).

mêrkitik :

kn. 1 nywara kritik-kritik (gêni lsp); 2 pc. sêrik bangêt, nêpsu batin.

mêrkungkung :

kn. mêkungkung.

mêrkunung :

êngg. kn. nggugu karêpe dhewe.

mêrkutu :

I ut. mêrkotok kn. pating pruntus kasar (tmr. kulit). II kn. ak: mêksa, njiyat, miyagah; kc. pêrkutuk.

mêrkongkong :

kn. mêkongkong.

mêrkosa :

kn. ak. mêksa, njiyat; kc. prakosa.

mêrlik :

kn. kêlip-kêlip cilik.

mêrlokake :

nganggêp pêrlu; kc. pêrlu.

mêrlos :

kn. ak. nglèrèni, mocot; kc. pêrlos.

mêrmumuh :

pc. abuh ngêmu nanah (tmr. gudhig).

mêrmomong :

kn. ak. murub mêngangah.

mêrna :

n. mêrni k. ak. ngêcèt, nyungging; mêrnani, mêrnakake n. mêrnèni k. ak. nganani, mujudi; kc. warna, wêrna.

mêrnah :

kn. manggon ing; kc. pêrnah.

mêrnèni :

êngg. pc. warna-warna.

--- 312 ---

mêrnèng-mêrnèng ~ mêtèntèng.

mêrnèng-mêrnèng :

pc. katon bêcik panggonane.

mêrnèsi :

pc. kêmayu, gumagus; kc. pêrnès.

mêrnis :

kn. nglapis nganggo pêrnis; kc. pêrnis.

mêrnyanyang :

kw. mêryangyang.

mêrngangas, mêrngèngès, mêrngingis, mêrngongos :

kn. ak. mringis, mrongos.

mêruhi :

n. nyumêrêpi k. mriksani ki. 1 wêruh marang; 2 ndêlêng; kc. wêruh.

mêrung :

kn. ak. ngêthok kuping; kc. pêrung.

mêrpak, mêrpêk :

êngg. kn. wis cêpak.

mêrpat :

pc. manca-papat (tangga desa).

mêrpêk :

êngg. mêrpak; mêrpêki kw. nyêdhaki, mara.

mêrpêt :

êngg. kn. pêtêng bangêt marga mêndhung.

mêrsabêni, mêrsabênake :

awèh wêruh; kc. pêrsabên.

mêrsalah :

êngg. pc. tumindak salah.

mêrsanak :

kn. ak; nyanak-nyanak; kc. sanak.

mêrsèni :

kn. mènèhi pêrsèn.

mêrsêkoti :

pc. mènèhi pêrsêkot.

mêrsihi :

êngg. ak. ngrêsiki; kc. bêrsih.

mêrsil :

kn. mbukak (duwe, gawe) pêrsil.

mêrsudi :

kn. nggêgulang, ngudi; kc. pêrsudi.

mêrsul :

êngg. kn. ndhugal, nakal.

mêrsut :

êngg. kn. mêrsul.

mêrsobat :

êngg. pc. nyanak, mêmitran karo.

mêrtal :

pc. nyalin ing basa liya; kc. pêrtal.

mêrtamu :

k. mêrdhayoh.

mêrtani :

n. mêrtèni, mêrtăsi k. ak. ngabari; kc. warta.

mêrtandhu :

êngg. kn. nyêkêl (nganggo) sawah minangka panyauring utang.

mêrtanggung :

n. mêrtanggêl k. tanggung-tanggung, ora gêdhe ora cilik, ora cukup.

mêrtapa :

kn. nglakoni tapa.

mêrtega :

kn. puhan dikênthêlake lan diasin.

mêrtelani, mêrtelakake :

nêrangake marang; kc. pratela.

mêrtèni :

êngg. pc. ngopèni; kc. pêrti.

mêrti desa :

êngg. kn. bêrsih desa.

mêrtinjo :

êngg. ak. tilik, mêdhayoh; kc. tinjo.

mêrtingkah :

kn. ak. kakehan pratingkah; kc. pratingkah.

mêrtuwi :

kn. ak. tilik.

mêrtobat :

êngg. kn. kapok, kêduwung; kc. tobat.

mêrtongtong :

kn. ak. njêngêr mandêng (nyawang).

mêrtosi, mêrtosakên :

k. mêrtani, mêrtakake; kc. warta.

mêrtowin :

ora [x] ak. ora patia.

mêrtyu :

kw. 1 blêdhèg; 2 gêni, urubing gêni.

mêrcaya :

n. mêrcados k. pc. pracaya marang; kc. pracaya.

mêrcon :

kn. lintingan obat yèn disumêd bisa muni.

mêrwasa :

kw. milara, niksa; kc. prawasa.

mêrwinci :

êngg. kn. mrinci-mrinci; kc. pêrwinci.

mêsa :

pc. mêksa.

mêsah :

êngg. k. mungsuh.

mêsail :

kn. ak. watu lsp. dianggo jimat.

mêsakake :

1 wêlas marang; 2 mêmêlas.

mêsanggrahan :

kn. ak. lèrèn (lêrêb) ana ing pasanggrahan.

mêsasa :

êngg. kn. mêksa.

mêsat :

kn. ak. mêncolot nggêblas, mabur; kc. pêsat.

mêsbuk, mêsbok :

kn. ak. masbuk.

mêsjid :

pc. masjid.

Mêsèhi :

kn. Kristên.

mêsêng :

êngg. kn. masang.

mêsês :

I kw. nywara kumrosak (angin, prahara). II kn. ak. nyandhang mênganggo sarwa becik.

mêsgul :

kn. susah, sêrik; kc. masgul.

mêsi :

I kn. atos kaya wêsi. II kn. pamêksi.

mêsigit :

pc. masjid.

mêsih :

êngg. isih.

mêsiyasat :

kn. ak. niksa, ngukum; kc. wêsiyasat.

mêsin :

(W) kn. 1 piranti mawa rodha dilakokake sarana asêp, bènsin ut. tangan; 2 ([x] mênjait) piranti dianggo ndondomi.

mêsin-mabur :

kn. montor mabur.

mêsisani :

kn. ak. mbabarpisani, ngrampungake; kc. wêsisan.

mêski :

êngg. ak. sênadyan.

mêsu :

kn. ngêtog kakuwatan (budi lsp); kc. pêsu.

mêsud :

êngg. kn. ngusap, mbêsut; kc. pêsud.

mêsum :

êngg. kn. 1 ak. katon acum (pucêt); 2 aras-arasên, lêsu.

mêsusi :

êngg. mususi (bêras).

mêsoyi :

kn. ar. klika dianggo bumbu (jamu).

mêspir :

kn. intên tiron.

mêsri :

êngg. kn. mêsi, pamêksi.

mêstagèn :

kn. ak. sêtagèn.

mêstail :

êngg. kn. mokal, nglêngkara.

mêstak :

kn. peranganing kathok kang kapênêr ing lakang.

mêstaka :

pc. mastaka.

mêstani :

k. ngarani; kc. wasta.

mêstar :

(-an) kn. ak. saèm. garisan.

mêstèr :

(-an) kn. jrambah diplêstèr.

mêstri :

kn. ak. 1 mèstêr (sêbutan); 2 dhukun; dimêstrèkake ak: 1 dikon nggarap marang; 2 wis kêpanjingan (sarana dibuwang ing kuburan, papan kang angkêr lsp).

mêsthi :

kn. 1 (ut. mêsthèkake) nêtêpake ing sadurunge; 2 wis têtêp (tmr. kèhe, wêktune); 3 pc. trêp kaya, wis sapantêse, patut-patute; kc. pêsthi.

mêt :

êngg. kn. trêp, cèplês.

mêta :

kw. nêpsu bangêt.

mêtagihi :

kn. ak. njalari kêtagihan.

mêtahakên :

k. mutuhake; kc. wutuh.

mêtak :

k. ak. mêndhêm, ngubur; kc. pêtak.

mêtaki :

êngg. kn. nggusah sarana nggêtak; kc. pêtak.

mêtal :

pc. logam.

mêtara :

n. mêtawis k. ngira-ira; kc. watara.

mêtèhi :

êngg. pc. wayang potèhi.

mêtèntèng :

pc. ngewak-ewakake (gumaib) pratingkahe.

--- 313 ---

mêtengge ~ mêthèthu.

mêtengge :

pc. linggih ndêgèg.

mêtènggèng :

pc. linggih ing papan kang dhuwur.

mêtete :

pc. mêtu mete-mete.

mêtêk :

I 1 kn. ngênêtake sêru; 2 (ut. [x]-i) ki. mijêti; 3 pc. mênêt, mlindêr pagawean; kc. pêtêk. II êngg. mêndhêm; kc. pêtak.

mêtêl :

kn. ngênêtake sêru; kc. pêtêl.

mêtêng :

1 n. wawrat k. mbobot ki. ngandhut jabang-bayi ing wêtêngan; 2 kn. wis diisèni (tmr. bêdhil lsp); kc. wêtêng.

mêtêngan :

I kn. ak. wong-wong picak kang diopèni priyayi gêdhe. II êngg. ak. bngs. pulisi kapêtêngan, jaga malêm.

mêtênggêng :

pc. linggih ora obah-obah.

mêtêngi :

kn. njalari pêtêng; kc. pêtêng.

mêtis :

kn. gawe pêtis.

mêtu :

n. mêdal k. miyos ki. 1 mênyang ut. têkan ing jaba (saka ing jêro); 2 (saka ing guwa garba); 5 dicap lan diumumake (tmr. layang kabar, buku lsp); 6 ngêtokake woh (tmr. têtanduran); 7 dibayarake, dipasokake; 8 thukul ut. tuwuh (tmr. rambut, untu, lsp) 9 lèrèn saka ing (pagawean, pamulangan lsp); kc. mêtoni, wêtu.

mêtuk, mêtung :

êngg. pc. mêtu ing (liwat ing).

mêtoni :

n. mêdali k. 1 mêtu ing; 2 ngaton ut. maju ing (paprangan, pasamuwan lsp); 3 bisa duwe anak; kc. mêtu, wêtu.

mêtontong, mêtotong :

pc. katon mêtu dawa.

mêtoto :

pc. saèm. mêtete nanging luwih gêdhe.

mêca :

kn. 1 ak. walèh, kandha blaka; 2 ngandhakake bakal anane lêlakon; kc. pêca, wêca.

mêcah :

kn. 1 agawe pêcah; 2 pêcah dhewe (tmr. wudun lsp); 3 merang-merang; 4 ngrusak (pakumpulan, prajanjian lsp); 5 ak. miyak (ngandharake) wadi; kc. pêcah.

mêcak :

I kn. ak. midak; [x]-i: ngukur nganggo sikil; kc. pêcak. II pc: wurung, jugar. III [x]-i kn. mbumboni iwak; kc. pêcak. IV [x]-ake kn. ak: mêca bab; kc. wêca.

mêcalang :

n. mêcambêng k. ak. dadi pacalang.

mêcat :

kn. 1 nyopot, mbêdhat; 2 mocot, nglèrèni; [x]-i L sêkarat ngarêpake mati; kc. pêcat.

mêcèdhèl, mêcèdhèt :

pc. mêtu jêroane.

mêcèl(-i) :

kn. ngêthoki kayu (rèncèk lsp); kc. pêcèl.

mêcete, mêcèthèt :

pc. 1 sanalika mêtu peranganing kang jêro (jêroane, isine); 2 ks. lair; kc. cèthèt.

mêcece :

pc. katon gumaib.

mêcethot :

pc. 1 mlethot, mencong-mencong; 2 ora ana nyatane (tmr. kasaguhan lsp).

mêcêl :

kn. olah pêcêl.

mêcêngès, mêcêngis :

pc. katon mak pringis.

mêcing :

êngg. kn. njaluk pêcingan; kc. pêcing.

mêcir-mêcir :

kn. ak. mung pating prêncil (sathithik-sathithik).

mêcicil :

kn. mêndêlik matane ora kêdhèp-kêdhèp.

mêcithat :

kn. 1 katon nyênthang njêgrag (tmr. alis); 2 katon amba mênthêlêng (tmr. mata); 3 pc. umuk, gumaib.

mêcuk mêcukilan :

kn. mèlu ngrasakake enake, mèlu nganggo.

mêcut :

kn. nyabêt nganggo pêcut; kc. pêcut.

mêcucu, mêcoco :

kn. cangkême maju.

mêcuthat :

pc. saèm. mênculat.

mêcohi, mêcrohi :

kn. 1 notholi, ngabruki; 2 tansah ngajak padu; kc. pêcoh.

mêcok :

kn. ngêthok (mbacok) pang; kc. pêcok.

mêcoto, mêcothot :

kn. saèm. mêcèthèt nanging luwih akèh.

mêtha :

kn. 1 mangun, nggambar; 2 mujudake; kc. pêtha.

mêthak :

k. mutih; kc. putih, pêthak.

mêthakil :

pc. 1 sikile mênthalit; 2 sugih reka ala; kc. pêthakil.

mêthakol :

pc. sikile nggubêd ing (wit lsp).

mêthal :

kn. misah supaya pêthal; 2 pisah karo; kc. pêthal.

mêthanthang, mêthangthang :

kn. linggih lsp. sikile dijênggarake.

mêthangkus, mêthangkrus :

kn. ak. ambêk kuwasa, nggugu karêpe dhewe.

mêthangkrèk, mêthangkrik, mêthangkring, mêthangkling, mêthangkruk, mêthangkrong, mêthangkrok :

pc. linggih (ngangkrok) ing papan kang dhuwur.

mêthar :

kn. ak. mêlar (tmr. gêlang lsp); kc. pêthar.

mêthat :

I kn. ak. nyopot, mêcat; [x]-ake sikil pc. mbêgagahake; kc. pêthat. II [x]-i ki: njungkati; kc. pêthat.

mêthathus :

pc. nyêthathus.

mêthèk :

kn. 1 mêca; 2 mbêdhèk; kc. pêthèk.

mêthèklu :

êngg. mêthêkul.

mêthekol, mêthêkêl :

pc. kêncêng kiyêng tmr. lêngên lsp.

mêthèl :

kn. namakake pêthèl; kc. pêthèl.

mêthènthèng, mêthèngthèng :

kn. tangane ditrap ing bangkekan (umuk, nêdya wani).

mêthèngkrak :

pc. (linggih) sajak pambêkan (umuk).

mêthèngkrang :

kn. linggih sikile diunggahake.

mêthèngkrèng :

kn. linggih ing pinggir ut. ing papan kang dhuwur.

mêthèngsèt :

êngg. pc. linggih mbêngkuk.

mêthèr :

kn. mêlar amba (tmr. gêlang lsp); kc. pêthèr.

mêthès :

kn. mulang muruk kalawan kêrêng; kc. pêthès.

mêthêsèl :

pc. cilik nanging kiyêng (tmr. pawakan).

mêthèt :

I kn. ngêlih tanduran ing tamanan lsp; kc. pêthèt. II [x]-i kn: nyêthèti nganggo driji.

mêthethah :

pc. linggih sikile njênggar.

mêthethe, mêthèthèk, mêthèthèng :

pc. (pawakan cilik nanging) katon pambêkan.

mêthèthèh :

pc. wêtênge katon njêmbluk (ing nalikane linggih).

mêthèthu, mêthetho :

êngg. pc. mongkog, bungah.

--- 314 ---

mêthêkêl ~ migut-migut.

mêthêkêl :

pc. mêthekol.

mêthêkul :

kn. tumungkul sêngkut pamangane.

mêthêl :

êngg. kn. mbêdhêl.

mêthêli :

kn. srêgêp bangêt (ênggone nyambut gawe); kc. pêthêl.

mêthênthêng :

pc. katon kêncêng (otote lsp); kc. pêthênthêng.

mêthêngkrêng :

pc. linggih ora obah-obah.

mêthêngkrus :

pc. linggih ora tumandang apa-apa.

mêthêngthêng :

pc. mêthênthêng.

mêthêt :

I kn. ngêthok pucuke; kc. pêthêt. II êngg. kn. mbêdhêl.

mêthêthêk :

pc. mbêthêthêt.

mêthik :

kn. ngundhuh woh (kêmbang lsp); 2 mirit; kc. pêthik.

mêthil :

kn. mêdhot gantilan lsp; kc. pêthil.

mêthingil :

pc. mênthingil.

mêthingkrak, mêthingkrang, mêthingkrik, mêthingkring :

pc. linggih ing papan kang dhuwur.

mêthingthing, mêthinthing :

pc. sarwa kêncêng singsêt (ênggone mênganggo).

mêthit :

kn. 1 têkan ing pêthit (pucuk); 2 mêrit, saya cilik; kc. pêthit.

mêthithil :

pc. cêthil bangêt.

mêthithit :

pc. mbêthithit.

mêthuk :

kn. mapag(-ake); kc. pêthuk.

mêthul :

êngg. kn. kêthul.

mêthunthang :

êngg. kn. ndugal, nakal.

mêthunthêng, mêthungthêng :

pc. (irêng [x]) irêng bangêt.

mêthunthung, mêthungthung :

pc. mlênthung gêdhe.

mêthungkruk, mêthungkrung :

pc. linggih (ngadêg) mbêngkuk.

mêthur :

êngg. kn. katon gêdhe êmpuk (tmr. srabi, apêm lsp).

mêthuthuk :

pc. awujud punthukan.

mêthoki :

kn. ak. nuthuki paju lsp; kc. pêthok.

mêtholi :

êngg. kn. 1 notholi; 2 nggêmpuri gêmpalan lêmah; kc. pêthol.

mêthongkrong :

pc. ndhodhok (ing papan kang dhuwur).

mêthongsot :

pc. saèm. mêthongkrong (mbungkuk).

mêthot :

kn. 1 narik (nyopot lsp) kanthi pêksa; 2 misah, mêgat; kc. pêthot.

mêthothok :

pc. linggih (turon) sikile mênga.

mêwahi :

k. muwuhi.

mêwêr :

kw. nggulung, nglinting, nglunthung; kc. wêwêr.

mêwês :

kn. ak. mêksa, ngêtog.

mi :

(C) kn. glêpung diasin digawe sluwiran.

miangkuhi :

kw. ngrêngkuh kalawan angkuh; kc. piangkuh.

miarsa :

kw. krungu; kc. miyarsa, piarsa.

mibah :

êngg. k. mubah.

mibêr :

kn. mabur; kc. ibêr.

mibur :

êngg. kn. mabur.

midadarèni :

kn. 1 êngg. ndhadhari (rêmbulan); 2 (slamêtan lsp) ing bêngi ngarêpake kêtêmune pangantèn; kc. widadari.

midak :

kn. ngidak, mênyak; kc. pidak, idak.

midana :

kw. ngukum, niksa; kc. pidana.

midèni :

I êngg. kn. nanjihake (mbalèni) ngetung; kc. widi. II êngg: nglilani, ngidini; kc. idi.

midêk :

êngg. midak.

midêr :

kn. lunga mênyang ing êndi-êndi (mubêng-mubêng); kc. idêr.

midêrêng :

kw. kumudu-kudu, nyrêmpêng; kc. pidêrêng, dêrêng.

midid :

kn. sumribit alon lan ajêg (tmr. lakuning angin).

midih :

I kn. ngênêtake, mênêt; kc. pidih. II kn. ngusiri (nglapis) nganggo pidih; kc. pidih.

midik-midik :

kn. ak. namat-namatake; kc. widik.

miduli :

êngg. mêrduli.

miduwung :

kn. ak. kêduwung.

midosa :

kw. nganggêp dosa marang; kc. dosa.

mijah :

I êngg. kn. metung, milang; kc. wijah. II kn: 1 mênyang ing pêntasan (sawah lsp, tmr. iwak loh); 2 ak. mubra-mubru, akèh bangêt; kc. wijah.

mijèn :

kn. ak. (ut. dimijèkake) dipilah (ditêtêpake) mung kanggo (panjênênganing ratu, mirunggan lsp); kc. miji, piji.

mijèni :

kn. 1 nyêbari (mènèhi) wiji; 2 njalari; 3 (ut. mijèkake) nurun-nurunake; kc. wiji.

mijêr :

kn. ngusari nganggo pijêr; kc. pijêr.

mijêt :

kn. 1 ngênêtake sêru; 2 (mêtêk ki) ngênêtake lan ngurut badan; kc. pijêt.

miji :

kn. 1 matah akon nindakake kang mligi; 2 êngg. kang dipiji (dipijèkake); kc. piji.

mijiki :

ki. misuhi; kc. wisuh.

mijil :

I kn. ak. mêtu; kc. wijil. II kn: ar. têmbang macapat.

mijir, mijrah :

kn. ak. ngetung-etung, milang; kc. pijir, pijrah.

midhang :

kn. 1 êngg. lêledhang, lunga sênêng-sênêng; 2 lunga ngluwari ujar mênyang ing papan kang kêlumrah dianggo ngluwari ujar; kc. idhang.

midhangan :

kw. pundhak.

midhangêt :

ki. ngrungu, krungu; kc. pidhangêt.

midhe :

I kn. ak. nyambung nganggo anthok; kc. widhe. II kn. ak. tuku iwak daging (ora mbêlèh dhewe ing nalikane duwe gawe); kc. widhèn.

midhêt :

êngg. ks. turu.

midhun :

êngg. mêdhun.

migag-migêg :

pc. obah-obah ora maju-maju.

migag-migug :

pc. mung obah-obah bae (marga kêlêmon lsp).

migêna :

kw. ngribêdi, ngalang-alangi, mitênah; kc. wigêna.

miguna :

kw. pintêr; migunani: maedahi; migunakake: nganggo; kc. guna, piguna, wiguna.

migung :

kn. ak. nyimpang, nasar, nggiwar.

migut-migut :

kn. obah-obah nglêmêr ora maju-maju.

--- 315 ---

mihak ~ mimang.

mihak :

êngg. pc. ngênêr ing, ngiloni sasisih; kc. pihak.

mihun :

(C) kn. saèm. mi nanging lêmbut.

miyaga :

êngg. kn. niyaga.

miyagah :

kn. nindakake apa-apa sarana awangan (kira-kira bae); kc. wiyagah, piyagah.

miyak :

kn. 1 mbiyak lan nisihake; 2 mbukak (wadi lsp); kc. piyak, wiyak.

miyambak :

k. ndhewe.

miyang :

êngg. mênyang.

miyangga :

1 kw. ula; 2 kw. êngg. kodhok; 3 êngg. ar. dhêmit; 4 êngg. k. baya.

miyara :

n. miyantên k. êngg. ngingu, ngopèni; kc. piyara.

miyarakên :

k. ngambakake.

miyar-miyar :

kn. nglêmir tipis (kc. sutra).

miyar-miyur :

kn. ora kaku(-kukuh); kc. miyur.

miyarsa :

I kw. ngrungu, krungu; miyarsakake kw: ngrungokake; kc. piyarsa. II êngg. ak. wêruh, nonton; kc. piyarsa, pirsa.

miyat :

kw. ndêlêng, wêruh.

miyata :

kw. mulang; kc. wiyata.

miyatani :

kn. ak. kêna diêndêlake (mandi, digdaya, kuwat).

miyêg-miyêg :

pc. rêkasa dening kabotan gêgawan.

miyêk :

kn. ak. nindhês; kc. piyêk.

miyud-miyud :

kn. mêntêlung mêntul-mêntul.

miyum :

kw. mèsêm.

miyup :

kw. niyup; kc. tumiyup (tiyup).

miyur :

kn. 1 ora kaku, mêntul; 2 ora kukuh (atine).

miyos :

ki. 1 mêtu; 2 lair; 3 êngg. lunga; kc. wêtu, wiyos.

mik :

I pc. nusu, ngombe (têtêmbungan bocah). II êngg. pc. mung. III pc: dhisik; kc. dhimik.

mikalah :

(-i) n. mikawon(-i) k. ak. ngalah(-i); kc. kalah, pikalah.

mikantuki :

k. mikolèhi, makolèhi; kc. pakolèh.

mikara :

kw. niksa, abêk[14] siya marang.

mikat :

kn. golèk manuk; kc. pikat.

mikèni :

kn. ak. kikrik.

miki :

êngg. mau.

mikir :

n. manah k. mênggalih, nggalih ki. nglêlimbang ing pikiran, ngrêmbug marang; kc. pikir.

mikul :

n. ngrêmbat k. nggawa nganggo pikulan; kc. pikul.

mikrab :

(A) kn. pangimaman (ing mêsjid).

mikrad :

(A) kn. ak. munggah swarga saragane; kc. mekrad.

mikramakake :

kw. ngomah-omahake (mbayangkare) kc. pikrama.

mil :

kn. 1 ([x] dharat) 7420 m; 2 ([x] laut) 1609 m; 3 (kapal [x]) kapal kang nggawa layang-layang.

mila :

k. mula.

milah :

I (ut. [x]-[x], [x]-ake) kn. merang-merang, nyilah-nyilah; kc. pilah. II kn. nglulus kêris kang dianggo; kc. wilah.

milai :

êngg. k. mulai.

milake, milakne, milakna :

êngg. k. mulane.

milala :

kn. ngajèni (ngêmi-êmi) bangêt; kc. pilala.

milalah :

kn. ak. aluwung, milaur; kc. pilalah.

milalati :

kn. ak. malati; kc. walat.

milalu, milampu :

kn. ak. aluwung, angur, milalah; kc. pilalu.

milang :

I n. mical k. ngetung, metung; kc. wilang. II êngg. k. mulang; kc. wulang.

milang kori :

kn. (takon-takon lsp) anggêr omah dilêboni.

milang-miling :

kn. ngingêtake (nênamatake) ngiwa nêngên arêp nggêgolèki, madik lsp; kc. iling.

milang usuk :

kn. 1 ngetung usuk; 2 pc. têturon mlumah (kêsèd-kêsèdan).

milangoni :

kw. nêngsêmake, nyênêngake, ngrêsêpake.

milaur :

kn. aluwung, angur; kc. plaur.

milar :

I kn. minglar, mlumpat nisih; kc. ilar. II kn. nyigar mujur; kc. pilar.

milara :

n. misakit k. nggêbugi lsp, niksa; kc. pilara.

milasa :

kw. mêlasi, asih marang; kc. wilasa.

milèh :

êngg. milih.

milêg-milêg :

pc. kêwarêgên bangêt.

milênggah :

k. milungguh; kc. pilungguh.

milês :

êngg. kn. 1 nguntir (tali lsp); 2 ngulêt; kc. pilêt.

milêt :

I êngg. k. 1 mili; 2 mèlu; 3 milih. II [x]-i kn. ak. 1 nggubêdi; 2 mubad-mubêd (tmr. pêpadon); kc. wilêt.

mili :

I kn. mlaku tmr. banyu (barang cuwèr); kc. ili. II kn. mm ( 1/1000 mètêr ).

milih :

kn. nggolèki kang disênêngi (kang bêcik); kc. pilih.

milik :

I êngg. kn. melik. II êngg. ak. barang darbe, hak; di-[x]-i ak. didarbèni.

miling-miling :

kn. ndêdêlêng arêp dituku (dianggo lsp).

milir :

kn. manut ilining banyu (tmr. mrau) kb. mudhik; kc. ilir.

milis :

êngg. k. milang, kc. wilang, wilis.

milisi :

I kn. nèmplèki pilis; kc. pilis. II (W) kn: kawajiban dadi saradhadhu.

militèr :

(W) kn. saradhadhu.

milu :

êngg. mèlu.

milujêngi :

k. nylamêti; kc. slamêt(-an).

milulu :

kw. ngêmungake; kc. mlulu.

milungguh :

(-ake) n. milenggah(-akên) k. ak: ngêlahake marang; kc. pilungguh.

milut :

kn. ak. mulêt, pulêtan; kc. wilut.

miluta :

kn. ak. ngarih-arih (nênarik ati); kc. piluta.

milo :

kn. pamulangan Mulo (banjurane pamulangan wiwitan).

milok :

êngg. pc. mèlu.

mimang :

kn. oyod wringin (sok dianggo srana panulak bêbaya sarana dikêndhitake); kêndhit [x] kadang dewa pr: luput ing bêbaya (pangrenahing satru), nglangkahi oyod [x] pr: bingung.

--- 316 ---

mimba ~ minyik-minyik.

mimba :

I kw. mêtu; kc. wimba. II kn. ak. ngèmpêri, niru; kc. emba, memba.

mimbar :

kn. saèm. kursi dhuwur dianggo sêsorah (ing mêsjid).

mimbuhi :

(mimbêti êngg. k) ak. ngimbuhi, ngundhaki; kc. wimbuh.

mimi :

kn. bngs. yuyu sêgara kang gêdhe; kaya [x] lan mintuna pr: tansah runtang-runtung (ora pisah-pisah).

mimik :

kn. bngs. mrutu.

mimir :

I kn. bngs. baya cilik. II pc. nglêmir, tipis bangêt.

mimis :

kn. pelor, punglu, gotri.

mimisên :

kn. irunge mili gêtih.

mimpang :

êngg. k. mênang.

mimpês :

kn. kêmpès, kimpês; kc. impês.

mimpin :

êngg. pc. nuntun (pakumpulan lsp).

mimrih :

êngg. kn. mamrih, murih.

mimring :

pc. tipis bangêt, nglêmir.

min :

di-[x] kn. ak. dinunuti nganggo (maca lsp); kc. êmin.

mina :

I kn. ak. wis mirunggan (turahan); diminakake ak. sêngaja diturahake, dianggo mirunggan. II (S) kw. iwak loh.

minak-minuk :

pc. lêmu ginuk-ginuk.

minal-minul :

pc. wuda mblêjêd.

minantaka :

(S) kw. ak. juru misaya iwak.

minantên :

êngg. k. mênawa.

minangka :

kn. kang dadi, dianggo ...; minangkani: nuruti, nglêksanani, nganani; kc. pinangka.

minangsi :

br. dimangsi; kc. mangsi.

minangsraya :

êngg. kn. (njaluk) pitulungan; kc. sraya.

minaraki :

ki. ak. nglinggihi; kc. pinarak.

minat :

kn. ak. pantês ut. sêdhêngan (tmr. wèwèh); ora [x]: ora majad (= lumrah); sa-[x]-e: sakadare, sakuwasane (tmr. wèwèh).

minda :

êngg. k. wêdhus.

mindah :

pc. mendah.

mindaka, mindakani :

kw. nêdya mblela, mrêngkang (nêdya ngrusak).

mindêl :

êngg. mèndêl.

mindêng :

I kn. ak. mêlêng, mêndêng marang; kc. pindêng. II sadina [x] êngg: sadina muput; kc. indêng.

mindêr liring :

kw. tansah nyawang; kc. pindêr.

mindi :

I ut. mindoni kn. ndokoki windu ing sumur; kc. windu. II êngg. kn. gumun bangêt (lan rada mangkêl); kc. minggu.

mindring :

êngg. pc. têtuku sarana nicil, cicilan; cina [x]: cina singkèk kang padha sêsaba ing padesan motang-motangake dhuwit ut. nicilake jarit lsp; di-[x]-ake êngg. pc. diêdol sarana cicilan.

mindha :

I êngg. k. wêdhus. II kw. ngemba, niru, ngèmpêri; kc. pindha.

mindhah :

I êngg. k. 1 misah; 2 mêgat; kc. pindhah. II [x]-i êngg. k. milihi; kc. pindhah. III k. ngêlih; kc. pindhah. IV ut. [x]-an êngg. k. misan(-an). V êngg. k: milih.

mindhak :

k. mundhak; kc. undhak, indhak.

mindhik-mindhik :

kn. mlaku alon jangkahe ciyut.

mindho :

n. ngaping kalih k. 1 ngambali mênèh kang kapindho; 2 nindakake kang kapindho; sêdulur [x](-an): sêdulur tunggal êmbah buyut; [x] gawe ([x] gawèni) kn. ora mbabarpisani (kêpêksa ndandak[15] mindhoni); kc. pindho.

minêb :

kn. tumutup (tmr. lawang lsp); kc. inêb.

minêngsah :

kw. minungsuh (dimungsuh, ditêmpuh).

minihi :

kn. ak. mijèni; kc. winih.

mining-mining :

pc. katon abang (tmr. rai, mêntas kêpanasên); kc. manang-manang.

ministêr :

(W) kn. nayaka(ning praja).

minuk-minuk :

kn. katon lêmu ginum-ginuk.

minul-minul :

pc. 1 katon lêmu (nanging êmpuk); 2 wuda mblêjêt.

minule :

kw. diaji-aji; kc. mule, mulya.

minulya :

1 kw. diluhurake; 2 (kang [x]) panyêbut (sêbutan) marang wong kang apangkat luhur; kc. mulya.

minum :

1 kw. ngombe; 2 kn. ngombe inuman kêras; [x]-an: inuman kêras; kc. inum.

minungsuh :

n. minêngsah k. kw. dimungsuh, ditêmpuh.

minta :

I ut. [x]-[x] kn. nêtêpake sapira kèhe kang kudu dianggo lsp; kc. pinta. II kw: njaluk.

mintaksama :

kw. njaluk pangapura.

mintar :

kw. lunga; kc. mentar.

mintên :

k. mira; kc. pira.

mintêri :

kn. ngrekani, ngapusi; kc. pintêr.

mintip-mintip :

pc. mêtu sathithik pucuke, ungak-ungak nginjên; kc. intip.

mintuhu :

kn. ak. mituhu.

mintuna :

1 kw. ak. jodho, lanang wadon; 2 kn. mimi wadon.

mintokake, mintoni, mintonake :

nyêmantakake: kc. pinton.

mincar-mincur :

êngg. kn. ora jêjêg (lakune).

mincis-mincis :

êngg. kn. katon ayu.

mincla-mincle :

êngg. pc. mencla-mencle.

minthag-minthug :

pc. mlaku migag-migug marga kêlêmon.

minthak-minthik :

pc. tansah têka bae.

minthal-minthul :

pc. wuda (tmr. bocah wadon).

minthêl-minthêl :

pc. katon lêmu.

minthi :

kn. anak menthog; [x]-[x] pc: katon njêmbling (tmr. wêtêng).

minthug-minthug :

pc. kc. minthag-minthug.

minyak :

I êngg. pc. midak, minyak; kc. pênyak. II êngg. lênga.

minyik-minyik :

pc. 1 mlaku jangkahe ciyut (kaya lakune wong wadon); 2 lagi mêntas wiwit (lagi arêp miwiti.

--- 317 ---

ming ~ miring.

ming :

I kn. ([x] pindho, [x] têlu lsp) ngambali kang kaping pindho, têlu lsp, saambalan ping pindho, têlu lsp; kc. ming. II êngg. mung; di-[x]-ake pc: dirèmèhake. III êngg. 1 mênyang ing; 2 marang; 3 ing. IV êngg. pc. nanging.

mingak-minguk :

kn. ak. lingak-linguk; kc. inguk.

mingar-mingêr :

kn. 1 tansah mingêr; 2 pc. ora blaka; kc. ingêr, mingêr.

mingat :

kw. ndêlêng, nyawang, ngingêtake.

minge, mingi :

kn. ak. mengo.

mingêr :

kn. mengo, menggok (ora ngarêpake); kc. ingêr.

mingêt-mingêt :

kw. ndêdêlêng, ngingêtake.

minggah :

k. munggah.

minggat :

kn. lunga nggêblas; kc. inggat.

minggêl :

êngg. kn. nugêl-nugêl; kc. pinggêl.

minggêtake :

(minggêti) ati pc. nyêrikake ati; kc. pinggêt.

minggir :

kn. mênyang ing pinggir, liwat ing pinggir; [x]-an: manggon ing pinggir (kali); kc. pinggir.

minggu :

I kn. ak. mênêng bae (êmoh mangsuli), nggêglêg. II kn. 1 êngg. pc. dina Ngahad; 2 waktu pitung dina (6 dina tmr. wong nyambut gawe); kc. minggon.

minggun :

kn. ak. suminggun.

minggung :

kw. gonjing, orêg.

minggol :

êngg. pc. bènggol (2½ sèn).

minggon :

kn. 1 sabên minggu (wêtune, bayarane lsp); 2 êngg. pc. plêsir-plêsir ing dina Ngahad).

minggrang-minggring :

kn. ora cak-cêk panyêkêle, rada wêdi.

mingid-mingid :

kn. katon landhêp bangêt.

minging :

kw. ngambar awangi.

mingip-mingip :

kn. mêtu sathithik pucuke (êndhase).

mingis :

I kw. ngaton, katon (siyunge lsp). II [x]-[x] pc. landhêp bangêt.

mingit :

kn. ak. ndhêlikake kalawan prêmati; kc. pingit.

mingka :

pc. atos kaya wingka.

mingkar :

(-mingkur) kn. ak. nisihi, nyimpangi.

mingkara :

kw. nglawan, nêmpuh, mêksa; mingkarani bêbaya kw: nanggulang bêbaya.

mingkêd :

pc. mingsêt (owah saka ênggone).

mingkêg-mingkêg :

pc. mingkug-mingkug.

mingkêm :

kn. 1 tumutup cangkême; 2 pc. ora gunêman; kc. ingkêm.

mingkis :

1 kw ngêngakake, mbukak. mbiyak (lambe lsp); 3 êngg. nancutake, nancutake lan nguntir lêngênan klambi lsp; kc. wingkis.

mingklik-mingklik :

pc. 1 ana ing papan kang dhuwur; 2 ent. dhiri bangêt.

mingkug-mingkug :

kn. rêkasa lakune (ajune) marga kêlêmon.

mingkuh :

kn. ak. nêdya ngêmohi (nyingkiri) kawajiban lsp.

mingkung :

kw. êmoh, nampik.

mingkup :

kn. tumutup, ora mêgar; kc. ingkup.

mingkur :

kn. ak. nisihi, nyimpangi, ngêmohi.

mingkus :

kn. ora jêmbar (tmr. dhadha). mringkus; kc. ingkus.

mingkrang :

pc. (sikile) tumumpang ing papan kang dhuwur.

minglar :

kw. milar, mlumpat nisih.

minglêp :

kn. (mêtu) nuli mlêbu manèh; kc. mingslêp.

minguk-minguk :

kn. ak. nginguk, ngungak mlêbu; kc. inguk.

mingut-mingut :

kn. nêpsu bangêt (katon ing raine).

mingsa :

êngg. k. kêbo.

mingsêd :

kn. 1 mingsêr ngalih sathithik; 2 ent. lunga; kc. ingsêd.

mingsêg-mingsêg :

kn. nangis sênggruk-sênggruk.

mingsêl-mingsêl :

pc. katon lêmu wêwêg.

mingsêr :

kn. 1 nglasut alihan ênggon; 2 ganti ênggon (pangkat lsp); kc. ingsêr.

mingsil :

pc. misil.

mingslêp :

kn. mêncungul banjur mlêbu manèh; kc. ingslêp.

mingsra :

pc. misra.

mingsri :

êngg. pc. 1 pamêtu; 2 klèlèt.

miun :

kn. saèm. mi nanging lêmbut.

mipakat :

êngg. k. mupakat.

mipi :

I ([x] kori, [x] lawang) kn. ana ing pipining lawang (kori). II kw: ngimpi.

mipih :

kn. ak. nuthuki êmas lsp; kc. pipih.

mipik :

pc. madik, tuku sandhangan; kc. pipik.

mipil :

kn. 1 mêthili jagung; 2 êngg. mbayar, ngêsahi; kc. pipil.

mipis :

kn. nglêmbutake ing pipisan; kc. pipis.

mipit :

kn. 1 gawe lênga sarana diprès; 2 pc. nindhês; kc. pipit.

mir :

kn. ak. ([x] atine) tansah sumêlang.

mira, mirang :

n. mintên k: siji-sijine pira(-pirang).

miradati :

kn. ak: golèk srana; kc. wiradat.

mirah :

I kn. murah. II 1 kw. abang; 2 kn. intên abang.

mirak :

êngg. kn. mêgat; kc. pirak.

miranti :

n. mirantos k. pêpak ubarampene, wis sêdiya; kc. piranti.

(mirang) :

mêmirang, [x]-ake kn. gawe wirang; kc. wirang.

mirasa :

n. miraos k. 1 enak bangêt; 2 nyurasa; kc. wirasa.

mire :

kn. nisih nyimpang, nggiwar.

mirêng :

k. ngrungu, krungu; dipun[x]-i(-akên) k. dirungoni, dirungokake; kc. rungu, pirêng.

miri :

pc. kêmiri.

mirib :

kn. ngèmpêri, mèmpêr karo; kc. irib.

mirid :

kn. 1 miturut, niru; 2 ([x]sangka) miturut sangka; 3 mêthik (kêkarangan lsp); kc. pirid.

mirik :

êngg. kn. mindêng, nuju marang; kc. pirik.

miring :

kn. 1 ora methok (saka ingiringan), ora jêjêg (rada nisih); 2 mayat, ndhoyong; 3 durung têtêp (tmr. wangsulan, rêmbugan); 4 pc. rada murah (tmr. rêrêgan); 5 ([x]utake) pc. rada gêndhêng; mêmiringi [mêmi...]

--- 318 ---

miris ~ miwal.

[...ringi] ak. nênuturi ora dicêplosake; kc. iring, piring.

miris :

kn. ([x] atine) wêdi sarta sumêlang.

mirma, mirmakake :

kn. 1 wêlas marang; 2 mrayogakake murih bêcik; kc. pirma.

mirmir :

pc. nglêmir, tipis bangêt.

miru, mironi :

kn. gawe wiron; kc. wiru.

mirud :

(-kerud) kw. larud kèli, katut kabuncang, kèli.

miruda :

I kw. (êngg. k): minggat. II kw: karêp.

mirungga :

kn. 1 ak. mligi, pilah karo liyane; 2 anèh; 3 (ut. mirunggan) wuwuhan kang mligi (nyêbal saka adate).

mirut :

kn. ak. mêngkêrêd.

mirong :

kn. ak. 1 ngêmulake kampuh (jarit) ing pundhak têrus nutupi badane (ent. susah bangêt, isin bangêt); 2 ora pêsaja, nêdya mblela, ngêdoh ora gêlêm kumpul; 3 (ut. merong) ar. gambar rêrênggan, ar. gêndhing; kc. rimong.

mirowang :

kn. ak. mitulungi, ngrewangi.

mirsa :

I ki. pc. wêruh; kc. pirsa, priksa. II kn. ak: krungu, ngrungu; kc. piyarsa, miyarsa.

mis :

kurban [x], [x] suci kn. kurban suci ing agama Katolik.

misa :

êngg. k. kêbo.

misah :

kn. milah supaya ora gandhèng; kc. pisah.

misaya :

kn. 1 ak. namakake wisaya; 2 ([x] iwak) golèk iwak; kc. wisaya.

misakake :

êngg. pc. mêsakake.

misalin :

n. misantun k. ak. mènèhi pisalin (sandhangan).

misan :

(-an) kn. (sêdulur [x]) sêdulur tunggal êmbah.

misanjangi :

k. ak. mituturi; kc. pitutur.

misani :

kn. ak. ngupasi; kc. wisa.

misata :

n. misados k. êngg. lêlungan; kc. wisata.

misbah, misbyah :

(A) kn. saèm. meja ut. tumpukan watu dianggo nyaosake kurban.

misesa :

kn. ak. 1 (ut. misesani) nguwasani; 2 niksa, mêksa; kc. wisesa.

misêpuh :

k. 1 mituwa; 2 êngg. kamituwa.

misêr :

kn. ak. mlintir, muntir; kc. pisêr.

misi :

kn. babagan mêncarake agama (Katulik).

misih :

êngg. pc. isih.

misik :

kn. 1 ngandhani bab ngêlmu gaib; 2 mènèhi wangsit; 3 ak. ngingu (kewan) wiwit cilik mula; 4 ks. sanggama; kc. wisik.

misil :

pc. kauntungan, pamêtu, pituwas.

misin :

êngg. pc. mêsin.

mising :

êngg. ak. ngising.

miskin :

kw. mlarat.

misudha :

kw. ngunggahake pangkat, ngangkat; kc. wisudha.

misuh :

(-i) kn. ngucapake têmbung saru; kc. pisuh.

misuhi :

kn. mijiki ki. ngrêsiki tangan lsp. nganggo banyu; kc. wisuh.

misungsung :

(-ake) kn. mènèhake pisungsung.

misuwur :

kn. kawruhan ing akèh (kapintêrane, jênênge lsp).

misowa, misowah, miswa, miswah :

(C) kn. bngs. mihun lêmbut.

mispra :

pc. muspra.

misra :

kn. (ora [x]) (ora-) mbêjaji, (ora-) sumbut karo kangèlane.

misri :

êngg. pc. 1 pamêtu; 2 klèlèt.

mistêr :

kn. ak. mèstêr.

mit :

I [x] sèwu pc. amit sèwu. II kn. kupluk (topi) saradhadhu. III pc: wiron ikêt (kang lêmbut).

mitaya :

n. mitados, mitajêng k. pitaya marang; mitayani: kêna dipitaya; kc. pitaya.

mitambuh :

(-i) n. mitambêt(-i) k. ak. ethok-ethok ora wêruh.

mitêdah :

(-akên) k. mituduh(-ake); kc. pituduh.

mitênah :

kn. 1 mialani liyan; 2 ngala-ala; kc. pitênah.

mitêrang :

kn. ak. njaluk katêrangan; kc. pitêrang, têrang.

mitu :

(-ng) kn. siji-sijine pitu(-ng).

mituduh :

n. mitêdah k, ak: awèh pituduh marang; kc. pituduh.

mituhu :

kn. sêtya, nggugu; kc. pituhu, tuhu.

mitulungi :

kn. awèh pitulungan; kc. pitulung.

mitunani :

kn. njalari tuna; kc. pituna, tuna.

mitung-dinani :

kn. nylamêti pitung dina saka ajale.

mitungkasi :

kn. ak. mêling, mêkas; kc. pitungkas.

miturut :

kn. 1 manut, nggugu; 2 mirid saka; kc. piturut.

mituturi :

kn. awèh pitutur marang; kc. pitutur.

mituwasi :

kn. ak. mènèhi pituwas.

mitongtonake, mitontonake :

nuduhake marang wong akèh; kc. pitongton.

mitra :

kn. kanca kang rakêt; mêmitran: têtêpungan, kêkancan.

mitra-darma :

kw. mitra kang bêcik bangêt.

mitrahi :

kn. mènèhi pitrah tumrap marang; kc. pitrah.

mitraliyur :

(W) pc. bêdhil mêsin.

micak :

kn. 1 ethok-ethok picak; 2 ks. turu; kc. picak.

mical :

k. milang.

micantên :

k. 1 ak. micara; 2 ak. clathu.

micara :

1n. micantên k. ak) nggunêm bab; 2 kn. pintêr gunêman; kc. wicara.

micêk :

êngg. ks. turu; kc. picak, picêk, micak.

micik :

êngg. pc. mung tansah ngrêmbug butuhe dhewe.

micis :

kn. ak. ngukum sarana diiris; kc. picis.

mithat :

kn. milahake; [x]-i: milihi, banjur disilahake; kc. pithat.

mithês :

kn. ngênêtake nganggo driji (jêmpol); kc. pithês.

mithêt :

êngg. pc. mênêt, mèjèt; kc. pithêt.

mithing :

kc. njapit nganggo pupu (sikil); kc. pithing.

miwah :

k. muwah.

miwaha :

kw. mulyakake (mbawahi) pêngantèn, pista; kc. wiwaha.

miwal :

kn. ak. nulak, ngêmohi, nampik, nêdya uwal; kc. wiwal.

--- 319 ---

miwekani ~ mlèntèk.

miwekani :

kn. ak. mrayitnani; kc. wiweka.

miwir :

kn. njèrèng; kc. wiwir.

miwiti :

kn. wiwit nindakake, mucuki; kc. wiwit.

myang :

I êngg. mênyang. II kw. lan, karo; kc. mwang.

myat :

kw. ndêlêng; kc. miyat.

mlajar :

êngg. k. 1 mluku; 2 mlayu.

mlajêng :

k. mlayu.

mlagangake :

ak. ngenggalake gêdhene; kc. wlagang.

mlagar :

êngg. ak. ngobong alang-alang lsp; kc. wlagar.

mlaha :

pc. lêlahanan; kc. laha, wlaha.

mlaya :

kw. lunga mrana-mrana; kc. malaya.

mlayan :

êngg. kn. lumayan.

mlayu :

n. mlajêng k. 1 mlaku bantêr; 2 minggat, miruda; 3 pc. lunga njaluk tulung marang; 4 pc. kalah, kasoran; kc. layu, playu.

mlaka :

pc. kêmlaka.

mlaku :

n. mlampah k. 1 obah (napakake) sikil maju; 2 ora mandhêg (tmr. jam, mêsin lsp); 3 bisa payu (tmr. dêdagangan); 4 tumindak mubêng (tmr. dhuwit kang dilakokake); 5 (-gawe) nindakake pagawean, cêkêl gawe; 6 êngg. mênyang ing papane wong duwe gawe lsp); 7 (ut. mlakoni) ak. njaluk, kumudu-kudu; [x]-[x] pc: dolan-dolan, mlancong; [x]-[x]-a ak. kumudu-kudu; kc. laku, lakon.

mlaksana :

kw. 1 ngroda-pêksa; 2 ngukum; kc. plaksana.

mlala :

kn. ak. milala.

mlalah :

kn. ak. milalah.

mlalu, mlampu :

kn. ak. angur, aluwung; kc. pilalu.

mlana :

êngg. kn. lêlungan; kc. lêlana.

mlandakake :

n. mlandèkakên k. ak. 1 nyalin ing basa Wlanda; 2 nyewakake omah marang kabudidayan; kc. Wlanda.

mlandani :

n. mlandèni k. pambêkane kaya Wlanda.

mlandang :

I kn. ak. nêmpuh; kc. plandhang. II êngg. kn. mêngarêpi, nglurahi; kc. wlandang. III êngg. kn. sêmpulur bangêt ênggone dêdagangan lsp.

mlandêr :

êngg. ak. ngowahi, nyorèk; kc. plandêr.

mlanjêr :

kn. mêtu planjêre; kc. planjêr.

mlanji, mlandhi :

êngg. wis cumawis, rampung.

mlandhingan :

kn. kêmlandhingan.

mlantar :

éngg. kn. bênthèt.

mlantên :

kn. ak. masuhi, mutih; kc. wlantên.

mlantrah, mlantrang :

kn. ak. nglambrang; kc. plantrang.

mlancong :

kn. mlaku-mlaku, plêsir, klintong-klintong.

mlanthang :

kn. ak. mepe diglanthang; kc. planthang.

mlanthir :

êngg. kn. gawe planthir; kc. planthir.

mlanggar :

pc. nêrak, nrêjang; kc. planggaran, langgar.

mlanggêri :

kn. ak. nglarangi, nganggêr-anggêri; kc. planggêran.

mlanggrangake :

numpangake ing planggrangan; kc. planggrang.

mlangkah :

kn. mlumpat ngungkuli; kc. langkah, plangkah.

mlangkring :

kn. 1 mencok (linggih, ngadêg) ing papan kang dhuwur; 2 ngundhakake rêga (marga sing tuku katon sênêng); kc. plangkring.

mlangkruk, mlangkrong :

pc. linggih ana ing papan kang dhuwur (ing pang lsp).

milaur :

kn. ak. angur, aluwung; kc. pilaur.

mlapar :

kn. ak. lubèr (banjir).

mlapati :

kn. ak. ngilapati, nyasmitani, ngalamati.

mlara :

kn. ak. milara; kc. pilara.

mlarah :

êngg. kn. nggrayahi, nggrayangi.

mlarak :

êngg. kn. nglarak; kc. larak, kêplarak.

mlarangi :

kn. ak. tuku larang; kc. larang.

mlarat :

kn. miskin, ora dêduwèn; [x]-i: njalari mlarat.

mlasah :

kn. ak. mblasah.

mlas-asih :

([x] ayun, [x] arsa kw) kn. mêmêlas, mêsakake.

mlatah :

pc. mratah, lumrah.

mlatar :

êngg. kn. blatèr.

mlatuk :

kn. 1 nucuk; 2 nuthuk (tmr. platuking bêdhil); 3 nêgor glugu; 4 ks. sanggama; kc. platuk.

mlathi :

kn. ar. kêmbang.

mlathing :

êngg. kn. sarwa tata bêcik.

mlathit :

êngg. pc. gathekan, pintêr.

mlathok :

kn. nyigar barang atos (kayu lsp); kc. plathok.

mlawang :

kn. ak. ngêdhèng, ngêblak.

mlèhèr :

kn. mblèbèr, mblabar; kc. lèbèr.

mlèdhèh :

êngg. kn. mblêdhèh.

mlegung :

kn. lèrèn njêrum ing sangisoring wit (tmr. sapi lsp); kc. plegung.

mlegrok :

pc. mencok, andhok, manggrok.

(mleyat-)mleyot :

kn. oyag-ayig mèncèng.

mlèyèk, mlèyèt, mlèyok :

pc. pleyot.

mlèkèk :

êngg. kn. mbêlèh, nyêmbêlèh; kc. plèkèk.

mlela :

I kn. ak. katon cêtha, wela-wela. II wêsi [x]: waja irêng.

mlele, mlèlèk :

pc. 1 mlolo (matane); 2 mung mênêng bae (ora tumandang).

mlèlèh :

kn. ak. lèlèh, luluh.

mlèmbak :

kw. lembak-lembak.

mlèmbang, mlèmbar, mlèmbat :

kn. alihan ing panggonan liya; kc. lembat.

mlèmpèng :

kn. ak. mèncèng; kc. plèmpèng.

mlenang :

êngg. kn. 1 abang bangêt; 2 katon bêcik bangêt.

mlenas :

êngg. kn. mênthilas (gundhul).

mlendo :

pc. 1 ora nutugake panggarape; 2 ora tumama (marga kêthul lsp); 3 ora nêtêpi kasaguhane.

mlendhung :

êngg. ak. lèrèn ngeyub, ngaub; kc. lindhung.

mlendho :

kêndho [x] êngg. kêndho bangêt.

mlènèt :

pc. mênêt sêru, mlèpèt.

mlèntèk :

êngg. kn. têtakon (nggolèki) mrana-mrana; kc. plèntèk.

--- 320 ---

mlèntrèng - mlênthing.

mlèntrèng :

pc. mlantrang.

mlèncèng, mlencong :

pc. mèncèng, mencong.

mlenthas :

kn. gundhul kabèh; kc. plenthas.

mlenthe :

êngg. kn. laku ngiwa (tmr. wong wadon).

mlènthong :

êngg. kn. mlethot, bengkong; kc. plenthong.

mlèncèh :

kn. pêcah lan mêtu banyune (tmr. gudhig lsp).

mlèngèh :

kn. tansah ngguyu (pasêmoning praèn).

mlèngko, mlèngkong :

kn. ak. bengkong, mawa tikungan.

mlèngkrang :

kn. linggih ing kursi lsp. sikile diunggahake; kc. plèngkrang.

mlengo :

pc. 1 mengo; 2 mlongo.

mlengok :

êngg. pc. mengo.

mlengos :

kn. nolèh êmoh ngingêtake (marga ora sênêng, isin lsp); kc. plengos.

mlèpèd :

kn. ngênêtake nganggo barang kang ditangkêbake; kc. plèpèd.

mlèpès :

pc. 1 mèpèd bangêt; 2 bêcik bangêt ênggone sila (linggih); 3 andhap asor bangêt.

mlerah, mlèrèh :

kn. abang kaya gêtih.

mlere :

kn. 1 mingsêd lumèrèg; 2 mletre; kc. plere.

mlèrèd :

kn. mayat njronjong (kaya plorodan); kc. plèrèd.

mlèrèg :

kn. ak. lumèrèg; kc. lèrèg.

mlèrètan :

pc. mèrètan.

mlerok :

kn. ngingêtake nisih (tandha ora sarju); kc. plerok.

mleroni :

kn. ak. mleroki.

mlèsdrèng :

êngg. pc. katon bêcik (nyênêngake).

mlèsèd, mlèsèt :

I kn. 1 mletre; 2 mingsêt ora trêp gathuke; 3 ora nuhoni janji; 4 pc. nyimpang saka lajêr, ora pênêr; kc. plèsèd. II jaman mlèsèt pc. jaman malaisê (jaman rêkasa).

mlèsèh :

kn. ak. mblèsèh, mblasah; kc. plèsèh.

mlèstêr :

I kn. nèmplèkake plèstêr. II ut. mlèstêr, mlêstèr êngg. kn. nglapis nganggo adon-adon wêdhi karo sêmèn; kc. plèstêr, plêstèr.

mlete :

êngg. pc. mloto.

mletre :

pc. mlèsèd mêdhun.

mlètrèk :

I pc. mletre, mlotrok. II pc: katon lêlapisan (wiron lsp) tipis sarta bêcik.

mlenca :

kw. 1 wong alasan(-asor); 2 ora tuhu, ora nuhoni.

mlècèh :

êngg. kn. nglècèp (tmr. kulit).

mlècèt :

pc. mlicèt; [x] (-i) kn. 1 nglècèpi cangkok, kulit lsp; 2 pc. mblèjèti; kc. plècèt.

mlèthès :

êngg. kn. nutu (nosoh) kopi lsp; kc. plèthès.

mlèthèt :

kn. saèm. mlothot.

mlethos, mlethot :

pc. bengkong nêkuk (tmr. lading lsp); kc. methot.

mlewah, mlèwèh, mlèwèk :

kn. mênga amba, bolong amba; kc. blèwèh.

mlèwèd, mlèwèr :

êngg. kn. mbludag lubèr.

mlèbèk :

kn. ak. mili nywara plupuk-plupuk; kc. blêbêk.

mlêbêt :

k. 1 mlêbu; 2 mênjêro.

mlêbu :

n. mlêbêt k. 1 mênyang têkan) ing jêro; 2 mênyang ing pagawean, pamulangan lsp; 3 mèlu iksamên lsp; 4 mênyang (seba) ing kraton (dalême priyayi gêdhe); 5 dadi (saradhadhu, warga pakumpulan lsp); 6 ngrasuk agama; 7 kang ditampa (tmr. dhuwit); kc. lêbu, lêbon.

mlêdug :

kn. ak. mblêdug.

mlêdhag :

pc. mblêdhag.

mlêdhèh :

êngg. mblêdhèh.

mlêdhing :

kn. katon bokonge (silite); kc. plêdhing.

mlêdhit :

êngg. pc. mlêdhing.

mlêdhos :

êngg. kn. putung cêklèk (tmr. pikulan).

mlêk :

pc. plêk.

mlêkah :

kn. 1 pêcah mênga, sigar mênga; 2 ks. manak; kc. plêkah.

mlêkak-mlêkèk :

(-mlêkuk) êngg. mungkak-mungkuk (arêp mutah).

mlêkèk, mlêkok :

ks. mênga amba.

mlêkênuk :

êngg. kn. linggih tumungkul (mêmpên nyambut gawe).

mlêkuthar, mlêkothar, mlêkoto :

pc. nglênthar.

mlêlêng :

kn. ora kêdhèp-kêdhèp (tmr. mata); kc. plêlang-plélêng.

mlêlêt :

kn. ak. nggubêd, mulêt; kc. lêlêt.

mlêmbung :

kn. dadi gêdhe marga kêlêbon angin lsp, (tmr. balon lsp); kc. plêmbung.

mlêmpak :

k. mlumpuk.

mlêmpat :

êngg. mlumpat.

mlêmpêm :

kn. 1 wis ora kumripik, wis lêmês (tmr. gorèngan lsp); 2 ora bisa muni (tmr. mêrcon lsp); 3 kêndho, ora duwe daya.

mlêmpuh :

kn. mundhak gêdhe (kandêl).

mlêmpung :

kn. saèm. mlêmbung (tmr. tatu lsp).

mlêndèk :

pc. ora bisa (gêlêm) nêrusake, wis jêlèh, ora miyatani.

mlêndêr, mlêndrêng :

êngg. mlindêr.

mlêndir :

kn. mêksa akon nyambut gawe abot (akèh); kc. plêndir.

mlêndhung :

kn. saèm. mlêmbung (tmr. layar katampêk angin lsp); kc. plêndhung.

mlênèt, mlênêt :

pc: 1 mlènèt, mênêt; 2 ks. bêbanyu.

mlêni :

tani [x] pc. wêkêl bangêt (ora royal) tmr. wong lanang.

mlênik :

pc. mung sathithik bangêt.

mlênis-mlênis :

pc. mênis-mênis.

mlênuk :

pc. mêthuthuk, katon nyêmpluk gêdhe.

mlênong :

pc. saèm. mlênuk.

mlênos-mlênos :

pc. mênis-mênis (nanging barange luwih gêdhe).

mlêncat :

kn. 1 êngg. mênculat; 2 ndhewe, ora ngumpul; kc. plêncat.

mlêncing :

pc. lunga (mlayu) rikat; kc. plêncing.

mlêncung :

êngg. kn. mênculat adoh.

mlêncut :

kn. ak. mlêncat, ndhewe (ora ngumpul); [x]-i: dlêmok cung padha wiwit kuning (tmr. pari); kc. mlêncat.

mlênthi :

pc. 1 katon njêmbluk wêtênge; 2 ks. mêtêng.

mlênthing :

kn. mlênthing cilik bakal dadi gudhig lsp; kc. plênthing.

--- 321 ---

mlênthu ~ mlirit.

mlênthu :

pc. katon bundêr gêdhe.

mlênthung :

kn. saèm. mlênthing nanging luwih gêdhe; kc. plênthung.

mlênthus, mlênthos :

pc. katon bundêr gêdhe.

mlênthong :

êngg. pc. jêblog; kc. blênthong.

mlênyèk, mlênyok :

kn. êmpuk lèdrèg ngêmu banyu.

mlênyèn :

êngg. kn. mlêndèk, nglênthar.

mlêngah, mlêngèh :

pc. mlèngèh.

mlêngak, mlêngêk :

kn. ak. njêngêr kagèt (gumun bangêt).

mlêngêr :

kn. ak. sumlêngêrên, njêngêr.

mlênggong :

kn. sanalika gêla bangêt; kc. plênggong.

mlêngkêk :

êngg. kn. nêpsu (mangkêl) bangêt nanging ora dilairake.

mlêngkêr :

pc. nylêkênthung; kc. blêngkêr.

mlêngkung :

kn. awangun plêngkungan; kc. plêngkung.

mlêngok :

pc. njêngêr kagèt.

mlêpah :

I êngg. k. mlupuh; kc. plupuh. II [x]-[x] kn. njêjaluk ngasih-asih; kc. mlupuh.

mlêpêk :

I pc. mrêpêk. II [x]-i kn. ak. njalari ora bisa ambêkan; kc. kêplêpêkên. III [x] -ake ak. mblêbêkake ing banyu.

mlêpêr :

kn. ngêmu banyu (tmr. mata).

mlêpês :

pc. 1 apês, tanpa daya; 2 mblêbês (tmr. kayu lsp); 3 linggih (sila) sarwa tata (andhap asor bangêt).

mlêpuh :

pc. mlêmpuh.

mlêrak, mlêrêk :

pc. 1 surêm, ora padhang (tmr.diyan); 2 mlêruk (tmr. polatan).

mlêrêt :

pc. 1 mblêrêt; 2 ora bêning ut. ora mêncêrêng (tmr. mata); 3 mari kêndêl, kêndhak suda kaluhurane.

mlêruk :

kn. katon mrêngut, ora padhang polatane.

mlêsat :

kn. 1 mênculat adoh; 2 pc. sumingkir adoh, ngêdoh, ndhewe, akèh kacèke (bedane).

mlêsêk :

kn. amblêg, mblêsêk.

mêsit :

kn. ak. saèm. mlêsat adoh.

mlêstèr :

kn. nglapis nganggo plêstèr.

mlêtêr :

kn. 1 êngg. ak. tut-buri; 2 ngoyak(-oyak); kc. plêtêr.

mlêtik :

kn. 1 ak. mênculat, mêncolot; 2 mênculat tmr. gêni, 3 ana tutule putih (tmr. mata); kc. plêtik.

mlêtuk :

pc. katon putih kabèh sarta pating pruntus.

mlêcèk :

pc. mênga sumilak.

mlêcèt :

pc. lunga, minggat; kc. plêcèt.

mlêcing :

êngg. kn. gêmi, cêthil.

mlêcit :

kn. ngoyak, mlêtêr; kc. plêcit.

mlêcu :

I kn. cangkême mêcucu; kc. plêcu. II biru [x] êngg. biru kêcu.

mlêcuti :

kn. mlêncuti; kc. plêcut.

mlêthèk :

kn. 1 mênga pêcah kulite (tmr. woh, wiji lsp); 2 mêtu (tmr. srêngenge); 3 ak. wiwit (tmr. tanggal, sasi lsp); 4 pc. ks. lair; kc. plêthèk.

mlêthètake, mlêthêtake :

pc. mênêtake, mlèthèt.

mlêthês :

pc. 1 mlithês, nindhês; 2 mlêsêk putung (tmr. pikulan lsp); 3 ora bisa murub, mlêmpêm; 4 ora bisa laku (tmr. main, dagangan lsp); 5 mblêdhês(-ake); 6 matèni; kc. plêthês.

mlêthik :

kn. pêcah nywara mak plêthik (tmr. sêmprong lsp).

mlêthis :

pc. 1 mlêthik; 2 ana tutule putih (tmr. mata); 3 mblenjani (janji); kc. mlêthus.

mlêthus, mlêthos :

kn. 1 pêcah nywara mak plêthus (sêmprong lsp); 2 pc. matane ana tutule putih rada gêdhe (arêp dhilêng).

mlêwa-mlêwu :

êngg. kn. sarwa kêcukupan, mubra-mubru.

mliding :

kuning [x] êngg. kuning alus (kulit).

mligi :

kn. 1 ak. tulèn, ora kêcampuran apa-apa; 2 ngêmungake, ora ana liya kêjaba mung; dimligèkake ak. dilugokake, diwantahake.

mliyun :

pc. yuta.

mliyunèr :

pc. wong kang sugih bangêt.

mlikat :

êngg. kn. sêrêng, nêpsu, muring.

mlikêti :

kn. njalari plikêt; kc. plikêt.

mliklik :

êngg. kn. gêmi bangêt.

mlite :

pc. 1 ora dadi (tmr. kêbirèn); 2 asor, ora bêcik.

mlilik :

pc. ndêlêng ora kêdhèp-kêdhèp.

mlilis :

êngg. mlilit.

mlilit :

êngg. kn. 1 muntir, muntir-muntir; 2 krasa pating plilit wêtênge; kc. plilit.

mlimping :

I êngg. pc. bolong cilik bundêr. II [x]-i kn. ak: 1 ngiris (mbacoki lsp) turut pinggir; 2 nuturi sarana pasêmon, mêmiringi; kc. plimping.

mlindêr :

kn. krasa kêsêl dening dipênêt (tmr. pundhak lsp); kc. plindêr, plêndêr.

mlinjo :

kn. wit/woh so.

mlindhês :

kn. nindhês (tmr. kreta lsp); kc. plindhês.

mlindhung :

kn. ak. ngayom marang, ngungsi; kc. lindhung.

mlintir :

kn. nguntir tali, brêngos lsp; kc. plintir.

mlintu :

êngg. kn. lumintu.

mlincur :

kn. ora srêgêp, kêrêp nglowongi pagawean lsp.

mlinthas, mlinthis :

pc. gundhul plonthos.

mlinthêng :

kn. 1 nglêpasake krikil lsp. nganggo plinthêng; 2 êngg. pc. kukuh lan kêncêng (tmr. pawakan); kc. plinthêng.

mlinyah, mlinyèh :

pc. mlènyèh, nglinyam.

mlinguk :

pc. lingak-linguk.

mlingsêng :

irêng [x] pc. irêng bangêt (tmr. kulit).

mlingsi :

pc. alus gilap.

mlipid :

(i) kn. ndondomi pinggiran; kc. plipid.

mlipir :

kn. 1 mlaku turut pinggir; 2 (bisa [x]) pc. gunêman nganggo têmbung krama kang alus bangêt; kc. plipir.

mlipis :

kn. 1 ak. ngênêtake mèpèd; 2 pc. alus bêcik (tmr. wiron), sarwa bêcik (tmr. nyênyandhang); kc. plipis.

mlira :

kn. awangun kaya wlira; kc. wlira.

mlirang :

kn. ak. migunakake wlirang.

mlirid :

kn. ngênêtake nganggo driji diurut; kc. plirid.

mliring :

(-i) êngg. kn. nyimpang(-i).

mlirit :

kn. ak. mlirid.

--- 322 ---

mlisir(-i) ~ mubêr.

mlisir :

(-i) kn. ngêtrapi plisir; kc. plisir.

mlistur :

êngg. pc. mlitur; kc. plitur.

mlitur :

kn. ngêcèt nganggo plitur.

mlicat, mlicèt :

kn. thèthèl kulite (kêsiram wedang lsp).

mlithês :

pc. nindhês; kc. plithês.

mlithit :

pc. sarwa singsêt lan bêcik (ênggone mênganggo).

mliwe :

pc. mlile.

mliwis :

kn. bngs. bèbèk alasan.

mludag :

êngg. kn. mbludag.

mlujêng :

êngg. kn. mluku.

mlukèk-mlukèk, mlukok-mlukok :

êngg. pc. krasa arêp mutah (marga kêwarêgên lsp).

mluku :

kn. nggarap lêmah nganggo wluku; kc. wluku, luku.

mlulèk matane :

pc. nyawang kalawan kêpengin bangêt.

mlulu :

êngg. kn. ngêmungake, mligi.

mlumah :

kn. 1 sumèlèh raine (lumahe kang ngarêp) dumunung ing dhuwur, turon dhadhane ana ing dhuwur, kb. mêngkurêb; 2 bolongane dumunung ing dhuwur (tmr. wadhah lsp. kang disèlèhake); 3 ora mayat(-miring); 4 gampangan tmr. wêwatakan; kc. lumah.

mlumba-mlumba :

kn. nglumba-nglumba; kc. lumba.

mlumpat :

kn. mêncolot nglangkahi; kc. lumpat.

mlumpuk :

n. mlêmpak k. pc. nglumpuk, ngumpul.

mlunus :

pc. saèm. mlênos, mlunthus.

mluntir :

kn. ak. muntir, ngikal; kc. pluntir.

mlunthus :

kn. plonthos, gundhul.

mlungkêr :

kw. nylêkênthung, nêkuk ukêl.

mlungsung :

kw. misalin, mènèhi sandhangan anyar; [x]-i: ganti kulit (tmr. ula lsp); kc. wlungsung.

mlupuh :

I kn. nuthuki pring digèpèngake; kc. plupuh. II kn. ak. nriman, ora mêmpêng: [x]-[x] ak: njaluk ngasih-asih.

mlurud :

êngg. kn. mlorod.

mlusat, mlusut :

êngg. pc. mlèsèd, ora tumama (tmr. lading lsp. kang ditamakake).

mlucu, mluthus :

pc. wuda mblêjêd; kc. plucu.

mluwa :

kn. ora ditanduri (didunungi) tmr. palêmahan.

mluwèk :

kn. tatu amba.

mluwèr :

pc. kumudu mutah; kc. bluweran.

mluwêr :

êngg. kn. jêblog; kc. bluwêr.

mlobok :

êngg. mblobok; kc. blobok.

mlodong :

êngg. kn. kuning bangêt (tmr. pakulitan); kc. mliding.

mlodhok, mludhuk :

êngg. kn. thèthèl, nglènyèm.

mloyok :

pc. wis mèh rubuh tmr. omah; kc. mleyot.

mlole, mlolèk, mlolèr :

pc. nyawang ora kêdhèp-kêdhèp.

mlolo :

kn. amba mêncêrêng (tmr. mata).

mlolok, mlolong :

kn. ak. amba (tmr. mata).

mlompong :

kn. bolong têrus; kc. plompong. lompong.

mlondhan :

êngg. kn. jangkrik ênom (anak jangkrik).

mlondho :

pc. durung mêtu wulune (tmr. jangkrik, gangsir).

mlonos, mlothos :

pc. gundhul plonthos.

mlonyoh :

kn. êmpuk lèdrèg; kc. mlèntrèh.

mlongo :

kn. mênga cangkême; kc. plonga-plongo.

mlongoh :

pc. saèm. mlèngèh, mlêngèh.

mlongok :

pc. ndêdêlêng sajak gumun.

mlongop :

pc. mênga, mangap; kc. longop.

mlopor :

I pc. ajur cuwèr (tmr. utak lsp). II kn. dadi plopor; kc. plopor.

mlorod :

kn. 1 nggangsur mêdhun (saka ing wit lsp); 2 mêdhun, suda (tmr. rêrêgan, pangkat); kc. lorod, plorod.

mlorok :

kn. ndêdêlêng matane katon amba.

mlosdrong :

êngg. pc. bêcik, ayu.

mlosnong :

êngg. kn. mblêjêd.

mlosoh :

kn. êmpuk kabèh (bosok).

mlosok :

kn. ak. mlêsêk.

mloto :

pc. 1 sêmbrana, lucu; 2 sugih omong umuk-umukan.

mlotro :

êngg. kn. mlotrok.

mlotrok :

kn. mlorod mêdhun (tmr. sandhangan lsp); kc. plotrok.

mloco :

kc. mlèsèd, mlusut.

mlocoh :

êngg. pc. 1 mlocot; 2 mutah (malih warnane tmr. sêmbagi, tênunan lsp); 3 ora nuhoni janji, mblenjani.

mlocot :

kn. tèthèl kulite (marga kêsokan wedang lsp); kc. plocot.

mlothot :

pc. 1 mèjèt supaya mêtu isine (tmr. wudun, woh lsp); 2 ora sida, ora dadi tmr. rêrêmbugan, mblenjani; 3 ora klêbu èksamêne; kc. plothot.

mlowa :

êngg. kn. mulwa (buwah nona).

mlowèh, mlowoh, mlowok :

pc: katon mênga amba (tmr. bolongan lsp).

mu :

I n. nelakake pandarbe madyama-purusa, up. jaranmu. II êngg. pc. mau.

muaya, miayan :

kn. ak. (panêmu ut. panganggêp kang) lumrah ing akèh.

mualap :

(A) kn. (wong kang) martobat dadi Islam.

mualim, malim :

(A) kn. ak. panuduh dalan, juru mudhi.

mubadir :

kn. 1 tanpa guna, ora dipigunakake; 2 kapiran.

mubah :

I (A) kn. kêna dilakoni (ora mêkruh). II êngg. pc. ora ana kêdadeane, tanpa jêbul.

mubal :

kn. mundhak gêdhe sarta mumbul (tmr. gêni), padha mumbul udhêg-udhêgane (tmr. banyu lsp); kc. ubal.

mubalig :

(A) kn. wong kang mêmulang (mêncarake) agama Islam.

mubarang :

n. mukawis k. pc: samubarang.

mubêd :

kn. 1 nggubêd; 2 pintêr ngubêtake kabutuhane (pintêr golèk butuh lsp); kc. ubêd.

mubêng :

kn. 1 obah ngubêngi pusêr (indhên); 2 mlaku ngubêngi, kupêng têmpuk; 3 (ut. [x] mingêr) pc. tansah sêmaya, tansah mangsuli; kc. ubêng, kubêng.

mubêr :

kn. ak. campur kaya diudhêg.

--- 323 ---

mubyar ~ mukim.

mubyar :

kn. (murub [x]) murub ngêtokake sorot.

mublak-mublak :

pc. putih ngrêsêpake (tmr. praèn).

mubra-mubru :

pc. sarwa kêcukupan (turah-turah).

mud :

I (A) kn. ak. takêran bêras sarana tangan loro digathukake èpèk-èpèke nyêkodhong. II di-[x] ak. dimut; kc. mut.

muda :

(S) kw. ak. bungah.

mudal :

kn. mumbul tmr. wêtuning tuk; kc. udal.

mudaloh :

kn. ak. ngakoni kaluputane.

mudani :

kn. nglukari ki. nguculi sandhangane; kc. wuda.

mudangkara :

kw. êndhas.

mudaris :

(A) kn. guru (agama Islam).

mudêd :

(-saka) pc. mubêng ngganjrêt.

mudgara :

(S) kw. palu, gada.

mudul :

kn. ak. nyédul, ndudul; kc. wudul.

muja :

kn. sêmbahyang, ngabêkti; kc. puja.

mujadah :

(-i) (A) kn. mêrangi, nyandhêt (hawa nêpsu).

mujah :

kn. ak. kaos sikil(-tangan).

mujang :

kn. ak. dadi bujang (batur tukon), bêburuh; kc. bujang, wujang.

mujangga :

kn. ak. nganggit têmbang (karangan); kc. pujangga.

mujarab :

êngg. kn. mandi bangêt tmr. tamba lsp.

muji :

kn. 1 sêmbahyang, ndonga; 2 êngg.ngalêm; kc. puji.

mujijat :

kn. ak. mukjijat.

mujudi :

kn. 1 mêtha, nganani wujudi;[16] 2 mbayar (utang lsp) nganggo barang lsp; kc. wujud.

mujuh :

êngg. kn. njaluk dhuwit marang dhêmênane.

mujuk :

kw. mbujuk; kc. bujuk.

mujung :

kn. turu mlumah awake dikêmuli kabèh.

mujur :

I kn. 1 sumèlèh lsp. manut ujure, kb. malang; 2 ([x] ngalor) ks. mati; kc. ujur. II kn. njaluk ujuran; kc. ujur.

mudha :

I kw. ênom. II (S) kw. bodho.

mudha-dama :

kw. bodho lan asor.

mudhak :

êngg. pc. mbatur; kc. budhak.

mudhak-mudhêk :

kn. bola-bali tansah, ana ing sapanggonan; kc. udhêk.

mudha-pangarsa :

kn. pangarsaning pakumpulan lsp. kang kapindho.

mudhar :

kn. ak. 1 ngudhar(-i); 2 udhar; kc. udhar, wudhar.

mudhêng :

pc. mangêrti, têrang pangêrtine.

mudhi :

pc. kêmudhi.

mudhik :

kn. lêlayaran nungsung ilining banyu; kc. udhik.

mudhun :

n. mandhap k. ak. mêdhun; kc. mêdhun, udhun.

mudhokake :

njalari wudhu; kc. wudhu.

mudhoni :

kn. 1 urun (rêmbug lsp); 2 asok toh; kc. wudhu.

mufakat :

kn. mupakat.

mufangat :

kn. manpangat, munpangat.

mufti :

(A) kn. juru rêmbug babagan agama (Islam, klêbu golonganing ngulama kang luhur dhewe).

muga :

(-muga) n. mugi(-mugi) k. têmbung kanggo mratelakake pamuji (pangarêp-arêp) supaya kêlakona mangkono.

mugag :

êngg. kn. nugêl, ngêthok, nyigêg; kc. pugag.

mugag-mugêg :

kn. ora bisa maju-maju.

mugal :

êngg. kn. enggal obah; kc. mogal.

mugên :

kn. 1 mungkul (wêkêl) nyambut gawe; 2 êngg. tansah ana ing omah (ora royal).

mugês :

êngg. ak. munthês, nyurês; kc. pugês.

mugêl-mugêl, mugêt-mugêt :

kn. obah-obah jêngkêrutan (tmr. cacing lsp).

mugi :

k. muga.

mugut :

1 kn. ngêthok pucuke; 2 êngg. k. dêrêp; kc. pugut.

muha :

êngg. kn. muncul mabur (tmr. anak manuk); kc. muwa.

muhal :

êngg. kn. pulên.

muhalap :

(A) kn. ak. wong kang mêrtobat dadi Islam.

Muharam :

kn. sasi Sura.

muhun :

kw. nangis; kc. muwun.

muhung :

I kw. muwung; kc. puwung. II kw. mung.

muyab :

(-atine) êngg. ak. ora têntrêm atine.

muyar :

(-pikirane) kn. ak. bingung; kc. buyar, moyar.

muyêg :

kn. 1 wis campur têmênan ênggone ngasud (tmr. kêrtu); 2 rame sarta sarwa tata (tmr. rêrêmbugan lsp); 3 wrata bêcik (tmr. warna); kc. uyêg.

muyêngi, muyêngake :

(êngg) ki. ngêloni, ngêlokake (njalari ngêlu); kc. puyêng.

muyi, muyèn :

êngg. kn. ngêlèki bayi (njagong bayèn).

muk :

I êngg. mung. II êngg. êmpuk; kc. muk-mukan.

muka :

(S) kw. 1 rai; 2 ngarêp.

mukah :

kn. mêdhot ênggone pasa.

mukalapah :

êngg. pc. kakehan polah, ora lumrah; kc. muhalap.

mukalid :

êngg. kn. kêlulut marang.

mukara :

kw. ak. pangarêp, lêlurah.

mukarab :

(A) kn. ak. cakêt ut. kêcêdhak (ing Allah).

Mukaram :

kn. sasi Sura.

mukaranah :

êngg. kn. 1 mbênêri, pinuju, kapinujon; 2 kêbênêran.

mukawis :

k. mubarang.

mukjijat :

(A) kn. pangeram-eram (lêlakon kang nyimpang saka kodrat marga panggawening para nabi lsp. atas karsaning Allah pêrlu ginawe tandha-bukti).

mukêt :

I êngg. kn. nalèni, mbuntêl; kc. pukêt. II pc: 1 wis carub lan rumasuk (bumbune); 2 ent., mirasa; 3 bêcik lan nyênêngake (tmr. crita lsp).

mukim :

(A) kn. ak. dêdunung, manggon.

--- 324 ---

mukir ~ mulung.

mukir :

êngg. kn. selak, ora ngaku; kc. mungkir.

mukitun :

(A) kn. ak. ngêmot, nyrambahi.

mukya :

(S) kw. 1 pangarêp, lêlurah; 2 kang nomêr siji.

muklis :

(A) kn. 1 ak. suci uripe; 2 êngg. mung siji (tanpa nganggo wuwuhan apa-apa) tanpa apa-apa.

mukmin, mukminin, mukminun :

(A) kn. wong kang têmên-têmên pracaya ing Allah (tmr. Islam).

muk-mukan :

kn. grayangan ana ing pêpêtêng.

mukul :

kn. 1 êngg. nggêbug, nggitik; 2 kw. nêmpuh, nyêrang; 3 êngg. narik (pajêg lsp); 4 pc. mblithuk, ngarah bathi akèh; [x]-ake êngg: nangkarake; kc. pukul.

mukun :

êngg. kn. bngs. tuwung nganggo tutup.

mukok :

kn. mutah sathithik (marga kêwarêgên lsp).

mukrim :

(A) kn. ak. wong wadon kang isih sanak kang ora kêna diêpèk bojo.

muksa :

kw. 1 oncat luwar saka ragane; 2 ilang; 3 mati ilang saragane; kc. kamoksan.

muksab :

(A) kn. ak. ilang (sêmingkir) adoh.

muksil :

kn. ak. mung golèk kauntungan dhewe.

mukta :

kw. muksa, mati.

muktah :

kw. ak. kc. mukta.

muktamat :

(A) kn. ak. (panêmu kang) kang wis dianggêp bênêr (tmr. agama Islam); kc. mutamat.

mukti :

1 kw. ngrasakake, mangan (kc. bukti); 2 ([x] wibawa) kn. ngrasakake kasênênganing ngaurip, ora kêkurangan apa-apa; dimuktèkake: disênêngake uripe.

mula :

1 kw. asal, oyod, wiwitan; 2 n. mila k. (wiwit ... [x]) wiwit kawitan (biyèn), pancèn wis asal mangkono; 2 (ut. mulane) ak. kang dadi jalarane (wiwitane); 3 (ut. mulane) ênggone mangkono iku marga ...; 5 êngg. pancèn, dhasar iya mangkono; 6 (ut. mbok-, mêsthi-) êngg. mêsthi bae; [x]-[x] n. mila-mila k. êngg: pancène, asale.

mula-buka :

kn. wiwitan, kang dadi jalaran.

mulad-mulad :

kn. murub ngalad-alad.

mulai :

n. melai, milai k. êngg. wiwit.

mulak-mulak :

kn. obah mawalikan (tmr. ilining banyu).

mulake, mulakne, mulakna, mulakneya :

n. mila k. êngg: mulane.

mulana :

(A) kn. ak. sêsêbutane para ahli agama (Islam) kang pinunjul; kc. maolana, molana.

mulang :

(-i) I kn. ak. mrêduli marang; kc. pulang. II kn: ngajar, muruki; kc. wulang.

mulanguni :

kw. milangoni.

mulang-sarak :

êngg. kn. murang-sarak.

mular :

kw. (êngg. k): nangis.

mulas :

kn. ngêcèt, nyungging, nglapis; kc. pulas.

mulasara :

kn. micara, nggula-wênthah, nggarap; kc. pulasara.

mulat :

I êngg. kn. 1 ndêlêng ngawasake, 2 prayitna, ngati-ati; kc. ulat, wulat. II kw. intên.

mulat-tènge :

éngg. kn. kangên bangêt, kumudu kêtêmu.

(mule) :

I mêmule kn. ngurmati para lêluhur sing wis ajal sarana slamêtan lsp; dimêmule, dimulèkake ak: dimulyakake, diaji-aji (dislamêti); kc. mulya. II êngg. kn. loma.

mulèh :

êngg. pc. mulih.

mulêk :

kn. 1 ngumpul ora lunga-lunga (tmr. kêbul, ambu); 2 ak. mubêng (tmr. banyu); kc.ulêk.

mulês :

kn. 1 êngg. ak. muntir, pêpulêtan; 2 lara kaya diplintir-plintir (tmr. wêtêng); 3 (ut. [x]-[x]) ak. ngujêg ênggone njêjaluk; kc. pulês.

mulêt :

kn. 1 ak. mukêt, wis campur; 2 nggubêd; 3 ak. mbêslah; kc. pulêt, ulêt.

mulih :

I n. mantuk k. kondur ki. 1 bali mênyang (têkan) ing omah; 2 ([x] mênyang kalanggêngan) ak. mati; 3 pc. wis dibalèkake (tmr. barang silihan, utangan; 4 cocog, gathuk, kêtêmu; kc. ulih. II kn. ak. 1 pulih, bali kaya maune; 2 ak. nglilihake, nglipur; kc. pulih.

muli :

kn. muntir (nyêthot lsp) diubêngake; kc. pulir, ulir.

mulisèkake :

pc. nglapurake marang pulisi; kc. pulisi.

mulya :

I kn. ak. mari, bali kaya maune, pulih; dimulyakake ak. didandani dipulihake kaya kang mau. II kn. 1 luhur (diurmati, tanpa pangaji-aji); 2 ak. sarwa kêcukupan lan sênêng uripe; dimulyakake: diluhurake, diurmati, diaji-aji; kc. mule.

mulyawan :

(S) kw. ak. luhur (mulya) bangêt.

mulku :

(A) kn. ak. 1 kraton; 2 (Sang [x]) ratu, Sang Prabu.

mulu :

I kn. ak. rada bundêr kêplêng. II kn. ak. akèh rambute; kc. wulu. III [x]-[x] êngg. kn. walak-walak, mawa-mawa; kc. pamulu.

Mulud :

kn. 1 dina wiyosan lan sedane K.N. Mukamad, 12 Rabingulawal; 2 sasi Rabingulawal; [x]-an: 1 slamêtan ing sasi Mulud; 2 saèm. slawatan ing sasi Mulud.

muluh :

kn. nggosok nganggo wuluh; kc. wuluh.

muluk :

I kn. 1 mumbul (mabur) dhuwur ing awang-awang; 2 ent. dhuwur bangêt (tmr. panêmu lsp); kc. uluk. II kn. 1 nyêkêl sêga nalikane arêp mangan; 2 (ut. mêmuluk) êngg. sarapan; kc. puluk.

mulung :

I kn. 1 tangan sakarone ngathung (kaya arêp mèlu); 2 ak. dumadakan têka (tmr. pawèwèh); 3 (atine [x]) duwe rasa sênêng gêlêm wèwèh, miturut lsp; 4 ak. mêlung (tmr. swara); kc. ulung. II kn: 1 êngg. mbêntèli (nggèdhèngi) pari; 2 ak. ngêntas ut. nglêbokake pari kang diêpe (ut. kang mêntas diênèni); kc. pulung. III kw: njupuk, njabut, ngêpèk; kc. pulung. IV kn. ak: mêdêl ikêt lsp, mbiru; kc. wulung.

--- 325 ---

mulur ~ munting.

mulur :

kn. 1 mundhak dawa; 2 munggah marang pangadilan kang luwih dhuwur (tmr. prakara); 3 mundhak suwe (tmr. cicilan lsp); 4 ([x] nalare) pc. kanthi digagas dawa; kc. ulur.

mulus :

kn. 1 tanpa kêcampuran warna liyane (tmr. warna putih lsp); 2 ak. tanpa ciri, tanpa cacad; 3 bêcik bangêt (tmr. kalakuan lsp); rêsik (suci) atine.

mulut :

I kn. golèk manuk lsp. nganggo pulut (uga. ent.); kc. pulut. II pc. ks. cangkêm.

muloni :

kn. ak. ngrêsiki mayit sacarane wong wulu; kc. wulu.

multak :

kw. ndlêdêg mêtu (utake).

mulwa :

kn. ar. woh (buah nona).

(mum) :

di-[x](-i) pc. dinunuti dijaluki bêrkah supaya iya bisa olèh kabêgjan lsp; kc. umum, makmum.

mumah-mumuh :

êngg. mubra-mubru.

mumblug :

êngg. kn. mumbluk.

mumbluk :

kn. mumpluk putih (marga diudhêg, tmr. jladrèn lsp).

mumbuk :

êngg. kn. têtumpukan akèh bangêt.

mumbul :

kn. 1 munggah ing awang-awang; 2 ent. misuwur bangêt; [x]-[x]: mêndal-mêndal munggah, kumambang timbul; kc. umbul.

mumbra-mumbru :

êngg. mubra-mubru.

mumbruk-mumbruk :

pc. têtumpukan akèh.

mumêt :

kn. 1 êngg. ak. mubêng mênyang êndi-êndi; 2 krasa buyêr pandêlênge, ngêlu; kc. umêt.

mumuk :

kn. ak. bodho; kc. mamak.

mumur :

ajur [x] kn. ajur rêmuk babar pisan.

mumut :

kn. êmpuk bangêt (tmr. godhogan iwak lsp).

mumpal-mumpal :

kn. mumbul-mumbul tmr. banyu (banjir, wedang umob).

mumpang :

n. mimpang k êngg: mênang.

mumpang-kara :

kw. wani ndaga prentah (wani marang panggêdhe).

mumpang-mumpung :

kn. ak. tumindak nggugu karêpe dhewe.

mumpêt :

kn. ak. ndhêlik; kc. umpêt.

mumpyar :

kn. ak. mubyar sumorot (tmr. intên lsp).

mumpluk :

kn. mêtu umpluke.

mumpuni :

kw. 1 ak. ndarbèni, nguwasani; 2 pintêr ing sakèhing kawruh.

mumpung :

kn. ing nalikane isih (kêbênéran, prayoga kaanane).

munajat :

(A) kn. ak. supêkêt (bawarasa) karo Allah ing sajroning sêmbahyang.

munajim :

(A) kn. ak. ahli palintangan.

munagèni :

kn. ak. ngucapake punagi marang; kc. punagi.

munah :

kw. ngrusak, nyirnakake, matèni; kc. punah.

munakawan :

kn. ak. dadi panakawan; kc. punakawan, panakawan.

muna-muni :

pc. tansah muni (gunêman); kc. muni.

munapèk, munafèk :

(A) kn. ak. sumuci-suci (tmr. prakara agama).

munasabah :

(A) kn. ak. cocog karo.

munasika :

kn. nyikara, ngganggu gawe.

mundang :

kn. ak. ngundang; kc. undang.

mundul :

kn. ak. mêndul (tmr. tatu).

mundur :

kn. 1 mlaku mêmburi, kb. maju; 2 ki. ak. mulih; kc. undur.

mundrawa :

kw. nyêmbah.

mundri :

kw. 1 nyamat (ing kuluk); 2 pênthil; mumundri, [x]-[x] kw. barang kang pangaji bangêt (ent. kang kinasih).

munjêr :

êngg. kn. manjêr (layangan); kc. punjêr.

munji :

êngg. kn. saèm. manggul; kc. punji.

munjuk :

I êngg. kn. 1 rada munggah, mêndhuwur; 2 kurang tata krama. II ki: matur; kc. unjuk.

munjul :

kn. ak. moncol mêncungul; [x]-i n. nglangkungi k. ak. linuwih tinimbang pêpadhane; kc. punjul.

munjung :

I kn. kêbak bangêt nganti ngungkuli lambening adhah (tmr. takêran lsp). II kn. mènèhi apa-apa marang wong tuwa lsp; kc. punjung.

mundhak :

I n. mindhak k. wuwuh-wuwuh, dadi luwih akèh; 2 satêmah bakal (ing ukara kang ngêmu surasa ngelikake); kc. undhak. II kn. gocèkan pundhak; kc. pundhak.

mundhati :

kn. ngêsahi; kc. pundhat.

mundhi :

kn. 1 êngg. ngumbulake sadhuwuring êndhas (tandha ngajêni bangêt), nampa (dhawuh lsp); 2 (ut. [x]-[x]) ngajèni bangêt, ngunggul-unggulake; kc. pundhi.

mundhing :

kw. kêbo.

mundhu :

kn. ar. wit sarta woh.

mundhuk-mundhuk :

kn. mlaku mêndhak-mêndhak (tumungkul).

mundhung :

kn. kêmundhung (ar. woh).

mundhung-mundhung :

pc. têtumpukan sungsun-sungsun; kc. undhung.

mundhut :

ki. 1 njupuk; 2 njaluk; 3 ngêpèk; 4 tuku; kc. pundhut, pèk.

munêk-munêk :

kn. kumudu arêp mutah.

munfangat :

(A) kn. 1 ak. piguna, kaslamêtan; 2 (ut. [x]-i) njalari slamêt (prayoga), migunani.

muni :

I n. mungêl k. ngêtokake swara, nywara; kc. uni. II (S) kw. wong tapa, pêndhita.

munindra, muniswara, muniwara :

(S) kw. pêndhita linuwih.

munkir :

êngg . ak. mungkir.

munuh :

kw. matèni; kc. wunuh.

munpangat :

kn. kc. munfangat.

muntab :

kn. ak. mêtu brol-brolan, nêpsu bangêt; kc. untab.

munte :

êngg. kn. 1 bngs. mêrjan; 2 mutiyara; kc. mote.

muntêk :

pc. uyêk-uyêkan akèh bangêt; kc. untêk.

muntêl :

pc. 1 untêl-untêlan; 2 ora mêtu-mêtu; 3 njintêl (turu); kc. untêl.

muntiyara :

êngg. kn. mutiyara.

munting :

kn. 1 cilik aringkih (kuru bangêt); 2 êngg. ora akèh wohe.

--- 326 ---

muntir ~ mungsing.

muntir :

kn. 1 nguntir; 2 nggubêd pêpulêtan; 3 pc. êmoh tumandang; kc. untir, puntir.

muntlap-muntlup :

pc. mlêbu-mêtu.

muntu :

kn. ak. 1 mlintir (bolah lsp); 2 ngênam bolah lsp. digawe sabuk lsp; 3 têmênan ênggone nggagas; kc. puntu.

muntup-muntup :

kn. mêtu (mêncungul) êndhase ut. pucuke; kc. untup.

muncang :

I kn. ak. nginang. II kw. mbuncang.

muncar :

kn. gumêbyar, sumorot.

munci :

êngg. ak. gundhik (sêlir).

muncla-muncla :

pc. saya kurang ajar.

muncu :

kn. 1 (ut. [x]-[x]) kêbak bangêt nganti munggul; 2 pc. mantêp (umuk) bangêt; kc. puncu.

muncul :

kbn. ngaton, mêtu, mabur saka susuhe (tmr. anak manuk); kc. uncul.

muncung, moncong :

êngg. ks. cangkêm, congor.

muncrat :

kn. mêncurat (tmr. banyu lsp); kc. uncrat.

muntha :

pc. motha.

munthil-munthil :

pc. bundhêlan cilik kêncêng.

munthu :

êngg. kn. ulêg-ulêg.

munthuk :

kn. 1 (ut. [x]-[x] awangun kaya punthuk; 2 mumpluk, mêtu unthuke; kc. unthuk, punthuk.

munthul :

êngg. kn. kêtela (pêndhêm).

munya :

kw. muni.

munyak-munyuk :

pc. tansah têka.

munyal-munyal :

pc. saya ndadra ndhugale.

munyêng :

kn. ak. mubêng-mubêng mênyang êndi-êndi.

munyik :

êngg. kn. mèsêm.

munyuk :

I kn. kêthèk (cilik). II [x]-[x] pc. têka (mara) alon-alonan.

mung :

I n. namung k. ora ana liyane, mligi. II pc. pêpindhan swaraning bêndhe.

mungayan :

kn. ak. muayan.

mungal :

kn. ak. 1 maju mêtu (tmr. dhadha); 2 mêtu gêdhe urube (tmr. sumbu diyan); 3 ak. muni, nywara.

mungal-mungil :

pc. gojag-gajêg.

mungêl :

k. muni.

mungêr-mungêr :

pc. nêpsu bangêt.

munggah :

n. minggah k. 1 mênyang ing dhuwur, mêndhuwur; 2 dadi luwih dhuwur pangkate; kc. unggah.

munggah kaji :

n. minggah kaji k. 1 jiyarah mênyang ing Mêkah (dadi kaji); 2 êngg. ningkahan mênyang pangulon.

munggah papahan :

kn. ak. ngêpèk bojo bakyune bojo kang dipêgat ut. kang mati.

munggal :

kn. ak. munggêl.

munggang :

kn. ar. gamêlan.

munggèng, mingging, munggwing :

kw. ana ing.

munggêl :

kn. 1 ngêthok pucuke; 2 mêdhot gunêm; kc. punggêl.

munggês :

êngg. ngêthok, nyoklèk; kc. punggês.

mungguh :

I kn. 1 manggon, dumunung; 2 mapan, wis prênah bangêt; 3 pc. pantês bangêt, patut. II n. mênggah k. (ut. [x]-a) yèn tumrap ing (kowe, aku lsp), ing saupama; mungguhane pc. upama, andhene.

munggul :

kw. mêncungul dhuwur; kc. unggul.

munggur :

I kn. ak. katon dhuwur, dumunung ing dhuwur; kc. mênggêr. II êngg. kn. ngêthok; kc. punggur. III kn. ar. wit.

munggut :

kn. mêtu mêncungul (tmr. iwak loh).

mungil :

kn. ak. nyongat mêncungul sathithik; kc. mungal-mungil.

mungkab :

kn. ak. mênga mêngkab (tmr. tutup lsp); kc. ungkab.

mungkad :

kn. padha obah lunga saka ing wêtêng (tmr. cacing, ent. nêpsu manèh); kc. ungkad.

mungkal :

kn. ak. ngasah ing wungkal; [x] gêrang: kaya wungkal gêrang (lêgok tmr. pipi); kc. ungkal, wungkal.

mungkar :

I kn. 1 ak. njênggar, mundhak akèh (tmr. barang darbe lsp); 2 êngg. wis omah-omah dhewe (tmr. anak kang diomah-omahake); 3 ([x] atine) mantêp bangêt. II (A) kn. ak. ora prayoga, ala.

mungkasi :

kn. ngrampungi; kc. pungkas(-an).

mungkir :

(A) kn. selak, ora ngakoni; [x]-i: nyelaki.

mungkug-mungkug :

pc. wêtênge krasa ora kêpenak kumudu mutah.

mungkuk :

kn. mbungkuk, wungkuk.

mungkul :

kn. tumêmên ênggone nyambut gawe, ora royal.

mungkur :

kn. 1 mingêr ora marêp; 2 ora madhêp; 3 n. mêngkêr k. wis liwat (-mangkat); [x] gangsir pc. wis êmoh cawe-cawe, ora ngrêmbug babar pisan; kc. ungkur, pungkur.

mungkus :

kn. mbuntêl nganggo godhong lsp; kc. wungkus.

mungkok :

pc. mukok.

mungkrêd :

kn. dadi cêndhak, suda dawane, kb. mulur; kc. ungkrêd, mêngkêrêd.

mungkruk :

pc. 1 mêthuthuk, munthuk; 2 gêgêre ndhêgèg; 3 ([x] atine) mantêb lan bungah; kc. pungkruk.

mungu :

ki. nggugah; kc. wungu.

mungup :

kn. katon ut. mêtu pucuke (êndhase); kc, ungup.

mungur-mungur :

kn. 1 katon abang raine (marga lara panas lsp); 2 pc. muring bangêt.

mungut :

I êngg. kn. narik (-pajêg lsp); kc. pungut. II [x]-[x] kn. ak. katon sêrêng (nêpsu bangêt) polatane.

mungsahibat :

(A) kn. ak. prakara kang isih pêtêng (mbingungake).

mungsêng :

kn. ak. (nggêgolèki) mênyang ing êndi-êndi; kc. pungsêng.

mungsêr, mungsrêt :

kn. mubêng ngganjrêt.

mungsig :

pc. musik (gamêlan Eropah).

mungsing :

êngg. kn. ar. iwak sêgara (bngs. iwak cucut).

--- 327 ---

mungsir ~ murong.

mungsir :

kw. nundhung, ngoyak; kc. usir.

mungsuh :

n. mêngsah k. 1 kang dadi lêlawaning pasulayan (kêrêngan, pêrang, main lsp); 2 nglawan, mêrangi, nandhingi; di-[x]-i: dilawan, ditandhingi, dipêrangi.

mungsra-mungsru :

kn. ak. bêngak-bêngok sarta muring.

mupadrawa :

kw. ngukum; kc. upadrawa.

mupak :

êngg. kn. gapuk (tmr. kayu); [x]-i: nyêthil untu; kc. pupak.

mupakara :

kw. ngupakara; kc. upakara.

mupakat :

(A) kn. 1 pc. cocog karo; 2 rujuk, tunggal panêmu; 3 pc. panêmu; 4. êngg. pakumpulan desa; di-[x]-i: dirujuki, disayogyani; di-[x]-ake: 1 disêmantakake; 2 dirujukake; [x]-an ak: rêrêmbugan.

mupangat :

pc. munpangat.

mupu :

kn. 1 njupuk, ngêpèk (-anak); 2 êngg. narik (beya, pajêg lsp); 3 êngg. mêthik; kc. pupu.

mupug :

I êngg. ak. ngêthok pucuke; kc. pupug. II [x]-i kw: mumpuni, pintêr bangêt.

mupuh :

I kn. ak. nggêbug; kc. pupuh. II [x]-ake ak: nètèsake ing mata: kc. pupuh.

mupuki :

kn. ndèkèki pupuk; kc. pupuk.

mupulake :

kw. ngumpulake, nglumpukake; kc. pupul.

mupung :

éngg. kn. mumpung.

mupur :

I êngg. kn. mipili jagung; kc. pupur. II [x]-i kn. nasiki ki. ngusari nganggo pupur; kc. pupur.

mupus :

I kn. ngurut jala; kc. pupus. II kn. nrima marang kaanane lêlakone; kc. pupus.

muput :

kn. kêmput, ngêntèk; sadina [x]: sadina dhêg; kc. puput.

mupruk :

pc. mêthuthuk akèh.

mur :

I kn. mênyan Arab (kang digawe blêndok). II kn. ak: bakal kang disulam ing bênang mas (sok digawe kuluk). III 1 mabur; 2 lunga, ilang.

mura :

kw. lunga, ilang.

murad :

(A) kn. têgês, maksud; di-[x]-i: ditêgêsi, ditêrangake.

muragili :

kn. ak. dadi wuragil.

murah :

n. mirah k. 1 ora larang (tmr. rêrêgan); 2 akèh bangêt, up. [x] banyu; 3 loma wêlasan (tmr. Gusti Allah); di-[x]-i: diwènèhi murah.

murak :

kn. mothèng-mothèng rajakaya lsp, kang mati; kc. purak.

murakabi :

éngg. kn. migunani, maedahi.

murang :

I êngg. kn. ngarang (rontog godhonge). II êngg. ak: nyimpang, ora manut (kêlumrah dianggo ent).

murang-kara :

kw. ndaga marang prentah.

murang-krama :

(-tata) kn. ak. ora nganggo tata-krama (dêksura).

murang-marga :

kw. nyimpang saka dalan kang bênêr (ora miturut pranatan).

murang-sarak :

kn. ak. (nyimpang anggêr-anggêr) ora manut marang pitutur bêcik; kurang ajar.

murat :

I êngg. kn. êntèk babar pisan; kc. rat. II kn: wêwadi (planangan, pawadonan).

murba :

kw. ngêrèhake, nguwasani; Kang Murba: Kang nitahake sakabèhe (Gusti Allah); kc. purba.

murba-wisesa :

kw. mêngkoni lan nguwasani; Kang Murba-wisesa: Kang Mahakuwasa (Gusti Allah).

murda, murdaka :

(S) kw. êndhas, pangarêp; dimurdani kw: diwiwit,[17] didhisiki; aksara murda: aksara gêdhe.

murdaging :

kn. ar. bumbon crakèn.

murdrah :

kn. sêsorah; kc. purdrah.

murêng :

kn. 1 mêngangah ing jêro (ing jaba kaya mati tmr. gêni); 2 ngigit-igit, katon muring; kc. urêng.

murga :

êngg. ak. nganakake (gawe) manèh kang luwih bêcik sênadyana ing kono wis ana; murgan ak: 1 ora nganggo wuwuhan apa-apa; 2 mirunggan; kc. mruga, mirungga.

(muri) :

mêmuri kw. mêmêtri, nglêluri; kc. wuri.

murid :

(A) kn. wong (bocah) kang diwulang (mêguru).

murih :

kn. 1 njangka marang; 2 ngarah; 3 akon supaya; 4 supaya; kc. purih.

muriki :

kn. ak. lunga purik: kc. purik.

murina :

kn. ak. mèlu muring (ngrewangi) dening kancane (sanak sêdulure) dipialani ing liyan; kc. mrina.

muring :

I kn. nêpsu bangêt; kc. uring. II kn: bngs. mrutu.

muringring, muriring :

kw. ndhrêdhêg, giris.

muris :

kw. mlayu marga wêdi (isin).

murit :

êngg. ak. ali-ali.

muryani :

kw. 1 nyawang; 2 mbênêrake, nata; kc. wurya, kawuryan.

murka :

1 kw. bodho, gêndhêng; 2 (angkara [x]) kn. bodho, gêndhêng; 2 (angkara [x]) kn. ora nrima ing pandum, kumudu ndhèwèki; 3 êngg. ak. mèlikan, cêthil.

murni :

kn. tulèn, tanpa campuran apa-apa, rêsik.

murub :

kn. 1 mubyar mêtu gênine; 2 ([x] atine) pc. nêpsu, panas atine; 3 [x] jarake) pc. sêmpulur gampang ênggone ngupaboga; kc. urub.

murud :

kw. 1 mundur, sumingkir saka; 2 lunga, mangkat; 3 mati.

murugi :

k. marani; kc. paran.

muruh :

kn. mêtu umpluke (tmr. cangkêm); kc. muruh, uruh.

muruhita :

kw. mêguru; kc. puruhita.

muruk :

(-i) kn. ngajar, mulang; kc. wuruk.

(murun) :

mêmurun k. mêmani; kc. wani, purun.

(murung) :

mêmurung ak. [x]-ake: njalari wurung; kc. wurung.

murus :

kn. bêbanyu mangsur; kc. urus.

muroni :

ki. ngêndêmi; kc. wuru.

murong :

êngg. kn. (upêt [x]) upêt murêng.

--- 328 ---

mursal ~ mucak.

mursal :

kn. nglakoni patrap kang ora bêcik (ala kalakuane).

mursid :

kn. utama uripe (suci).

mursita, murcita :

kw. gunêman, kandha, nyritakake; mursitani kw. mulang; kc. wursita.

murta :

kw. ilang.

murtad :

(A) kn. selak marang agamane (mari nglakoni agama).

murti :

kw. awak, pawakan, cs. 8.

murca :

(S) kw. 1 klêngêr, sumaput; 2 ilang, oncat.

murcat :

(S) kw. ilang, mati.

murcita :

I kw. klêngêr, sumaput. II kw: gunêman, kandha; kc. mursita.

murwakala :

kn. wayangan dianggo srana nulak kacilakan kang bakal tumiba (marang bocah mêcahake pipisan lsp).

murwani :

kw. miwiti, ngadani; kc. purwa.

murwat :

kn. (pangajine-) timbang karo kaanane; di-[x]: dikira-kira pangajine, ditêpsir; 2 ditimbang karo kaanane; [x]-an: têksiran, pangira-ira rêgane.

musabiyat :

(A) kn. ak. ora cêtha (aksara loro panulise mèh padha).

musalir, musapir :

(A) kn. 1 ak. wong lêlungan, lêlungan, lêlana; 2 êngg. wong ngêmis, ngêmis (kanggo kautaman).

musakaf, musakap :

(A) kn. ak. kitab (kuran).

musakakake, musakani :

kn. ningali, mènèhi pusaka; kc. pusaka.

musakat :

(A) kn. mlarat, kacingkrangan.

musala :

(S) kw. gada, pênthung.

musama :

(A) kn. ak. karam, kaanane kang lugu.

musanif, musanip :

(A) kn. ak. pangarang, pujangga.

musapir :

kn. kc. musafir.

musara, musarani :

kw. nalèni, mbanda; kc. pusara.

musarakat :

kn. ak. masarakat.

musawarat :

(A) kn. ak. rêmbug; di-[x]-ake ak. dijalukake rêmbuge wong akèh; [x]-an ak: srasehan ut. rêrêmbugan prakara agama.

musêng :

kn. ak. mungsêng; kc. pusêng.

musêr :

kn. ak. mungsêr; kc. pusêr.

musi, mosi :

kn. kênthêling rêmbug (ing pakumpulan).

musibat :

(A) kn. wêwêlak, sot.

musig, musik :

(W) kn. bngs. gamêlan Eropah.

musika :

(S) kw. tikus.

musikan :

(A) kn. wêwarahe pangulu nalikane ngijabake.

Muslim, Muslimin :

(A) kn. wong Islam.

muslim, muslin :

kn. lawon putih.

musna :

kw. ilang tanpa lari.

musuh :

kn. ak. mungsuh.

musus :

kn. 1 mênyêt nggosokake tangan; 2 kw. mubêng (tmr. lesus, angin); [x]-i: ngumbah bêras; kc. pusus.

muspra :

kn. tanpa tanja.

musrik :

(A) kn. wong kang nêmbah brahala, wong kapir.

mustachil, mustakil :

(A) kn. ak. mokal, nglêngkara.

mustajab, mustijab :

(A) kn. 1 ak. kaidèn (kalêksanan) panuwune; 2 mandi bangêt (tmr. tamba lsp); sêkti.

mustajilah :

pc. mutajilah.

mustail :

êngg. mokal, nglêngkara.

mustaka :

kw. pucuk, êndhas; kc. mastaka.

mustapa :

(A) kn. ak. kang pinilih.

musthi :

I kw. nyêkêl (gêgaman lsp); kc. pusthi). II 1 kw. ngèsthi, mindêng, mêlêng; 2 êngg. pc. mêsthi; kc. pusthi, mêsthi.

musthika :

I kn. bngs. watu kang ngêtokake kaluwihan; 2 kw. intên, kang bêcik dhewe. II kw: tikus.

Musthikaning kidung :

kn.: ar. kidungan ing Kitab Suci Prajanjian lawas (anggitane Nabi Suleman).

(mut) :

di-[x] kn. diingkêmi ing cangkêm.

muta :

kn. ak. micak; kc. wuta.

mutabar :

kn. ak. sumêbar (kawruhan) ing akèh.

mutajilah :

(A) kn. ak. nyimpang (nyêbal, nasar) saka wêwaton kang bênêr (tmr. agama Islam).

mutah :

1 (n. nuntak k. luntak ki) bali mêtu saka ing cangkêm; 2 ks. walèh, blaka; 3 luntur (tmr. sêmbagi lsp); lara [x] ngising: lara kolerah; kc. wutah, utah.

mutamat :

I (A) kn. ak. kang wis dianggêp bênêr (tmr. panêmu Islam). II kn. ak: waskitha, wis tamat (ngêntèk).

mutasawur :

kn. ak. jumbuh, cawuh.

mutatuli :

kn. ak. ora pêrduli apa-apa (nekad bangêt).

mutawatir :

n. mutawatos k. 1 ak. kuwatir, sumêlang; 2 (ut. [x]-i) nyumêlangi, mbêbayani.

mutèh :

êngg. pc. mutih.

mutèhi :

êngg. pc. motèhi.

mutêr :

kn. 1 ngubêngake; 2 ngêlih (tanduran lsp); 3 br. ngêrèhake; kc. putêr.

mutih :

n. mêthak k. 1 ngêthèl, nggawe supaya putih (sandhangan lsp), nggilapake (gêgaman lsp); 2 ak. nglakoni mung mangan sêga thok; kc. putih.

mutihan :

n. mêthakan k. ak. 1 (wong [x]) santri; 2 pasantrèn; kc. putih.

mutiyara :

kn. jêndhêlan ing kuliting kima kang njêro dianggo mata ali-ali lsp.

mutik :

êngg. kn. ([x] atine) sêrik, lara atine.

mutlak :

(A) kn. 1 nyrambahi, umum, babar pisan; 2 kabèh, tanpa ana liyane.

mutmainah :

(A) kn. sarèh lan têntrêm (tmr. suksma).

mutuhake :

n. mêtahakên K nggawe wutuh; kc. wutuh.

mutung :

kn. 1 (ut. [x]-ake) nyoklèk; 2 banjur êmoh lêlawanan (rêrêmbugan lsp) manèh; kc. putung.

mutus :

kn. nêtêpake, mancasi; kc. putus.

mutra :

kw. uyuh; kc. putra.

mutrakake :

ki. ak. nganakake, nglairake; kc. putra.

mutrèni :

kn. ak. kaya putri.

mutyara :

kw. mutiyara.

mucak :

kn. ak. têkan ing pucak.

--- 329 ---

mucal ~ moyang.

mucal :

êngg. k. mulang; kc. wulang.

mucang :

I êngg. k. nginang. II kn. ak. kaya wit pucang.

mucap :

kw. gunêman, clathu; kc. ucap.

mucicil :

kn. ak. mêcicil.

mucuk :

kn. 1 têkan ing pucuk; 2 ([x] bung, [x] ri) kaya pucuking bung, êri; kc. pucuk.

mucuki :

kn. ak. miwiti; kc. pucuk.

mucu-mucu :

pc. muncu-muncu.

mucung :

kn. ak. nêmbang (ngarang) pucung.

muthakil :

kn. ak. sugih reka ala; kc. mêthakil.

muthêk :

êngg. kn. bngs. arit cilik.

muthu :

kn. ulêg-ulêg, munthu.

muthun-muthun :

kn. ak. nguthun-uthun; kc. uthun, puthun.

muwa :

êngg. kn. muncul mabur; [x]-[x] êngg. pc: rèwèl, beka.

muwah :

n. miwah k. ak. 1 lan, tur, karo manèh; 2 kw. manèh.

muwah-muwuh :

pc. mubra-mubru; kc. muwuh.

muwak-muwak :

pc. suwèk amba bangêt.

muwal :

êngg. kn. mêmêl, êmpuk.

muwang :

kw. ak. lan; kc. mwang, myang.

muwapakat :

(A) kn. ak. mupakat.

muwara :

kn. sungapaning kali ing sêgara.

muwaril :

kn. ak. alangan, larangan; kc. waril.

muwasani :

n. nyiyami k. ak. pasa mungguh ing; kc. puwasa.

muwêl :

kn. 1 uwêl-uwêlan dadi siji; 2 untêl-untêlan; kc. uwêl.

muwêng :

I kn. ak. jêro bangêt (tmr. luwêng, sumur lsp). II kn. ak. mubêng; kc. buwêng.

muwêr :

kn. ak. 1 mubêng ngganjrêt; 2 mungsêng.

muwuhi :

n. mêwahi k. ngundhaki; kc. wuwuh.

muwun :

ki. nangis.

muwung :

I kn. 1 ngêtrap wuwung ing wuwungan omah; 2 nyirami êndhas (nalikane adus lsp); kc. wuwung. II kn: nrimakake saanane; kc. puwung.

muwur :

kn. ak. nyawurake, nyêbarake; kc. uwur, wuwur.

muwus :

kw. clathu, gunêman; kc. wuwus.

moal :

êngg. kn. mokal.

mobah :

I ([x] mosik) kn. ak. obah. II êngg. kn: mubah.

mobal-mabul :

pc. mabul-mabul.

mobat-mabit :

kn. obah sumiyut ngiwa nêngên; kc. obat-abit.

mobèt, mobit :

pc. kobèt.

mobyar, mobyor :

kn. ak. mubyar, mumpyar.

moblong :

(-moblong) pc. katon bundêr putih (ayu, tmr. praèn).

mobol-mobol, mobrol-mobrol :

pc. padha mêtu isine (ususe lsp).

mobrak-mabrik :

pc. rusak ora karuwan; kc. obrak-abrik.

mobrat-mabrut, mobrot-mobrot :

pc. saèm. mobol-mobol.

(mod) :

di-[x] êngg. dimut; kc. mut.

modang :

kn. ar. bathikan (ikêt, kêmbên).

modar, modir :

ks. mati.

modin :

(A) kn. 1 tukang adan, punggawa mêsjid; 2 êngg. kaum, lêbe.

modod :

kn. mêtu mundhak dawa; kc. odod.

modo-modo :

êngg. modod.

mojah :

kn. kaos sikil(-tangan).

mojar :

kn. 1 ak. kandha, gunêman; 2 êngg. rêrêmbugan karo, sêmayan karo; kc. pojar, ujar.

mojèd, mojid :

êngg. ks. mati.

mojèl :

êngg. kn. mogèl, obah.

mojok :

kn. mênyang ing pojok; [x]-i: nggarap ing pojok; kc. pojok.

modhal :

êngg. kn. pawitan.

modhal-madhil :

pc. padha dhèdhèl (lolos); kc. odhal-adhil.

modhal-madhul :

pc. madhul-madhul.

modhèl :

(W) kn. 1 cithakan, wangunan; 2 conto; 3 cara anyar (kang durung ana), gagrag anyar; 4 pc. nganèh-anèhi.

modhèrên :

pc. miturut gagrag anyar.

modho :

pc. modhèl; wis [x]-ne êngg. pc. wis kêlumrah.

modhol-modhol :

pc. padha bodhol mêtu.

moèl :

êngg. kn. ala.

moèli :

êngg. nyopoti; kc. poèl.

moga :

I êngg. kn. ak. ada, panêmu anyar. II kw ora bisa kliru(-kaluputan). III êngg. ak. ora sida, wurung. IV kn: sabuk kang dianggo kampuhan. V kw: 1 dumadakan; 2 tumuli; 3 mula, mulane, awit dening; 4 kaya, upama.

mogak-magik :

kn. ak. ora kukuh arêp copot; kc. ogak-agik.

mogal :

êngg. kn. obah.

mogat :

êngg. kn. duwe niyat.

mogèl :

kn. obah pucuke (tmr. buntut lsp); [x] kul pc: ora obah babar pisan.

moglak-maglik :

pc. mogak-magik.

moglèng-moglèng :

pc. katon nyongat (tmr. panganggoning kêris); kc. oglèng.

mogok :

kn. 1 ora gêlêm mlaku (tmr. sapi lsp); 2 ora manut prentah; 3 êmoh nyambut gawe (tmr. kaum buruh); [x]-[x] pc: linggih lsp. mênêng bae; kc. pogok.

mogol :

kn. 1 satêngah matêng (tmr. tela lsp. kang digodhog); 2 pc. durung dadi (tmr. rêrêmbugan lsp); 3 pc. durung putus kawruhe lsp.

mograg-magrêg :

pc. kêrêp mandhêg, ora maju-maju, gojag-gajêg.

moh :

I pc. êmoh. II di-[x]-ake ak: disuwèkake; kc. amoh.

mohal :

êngg. kn. mokal.

mohèl :

êngg. kn . ala.

mohita :

(S) kw. susah, judhêg, bingung.

moyag-mayig :

kn. ak. tansah arêp rubuh; kc. oyag-ayig.

moyag-mayug :

kn. ak. arêp rubuh mêngarêp; kc. mayug.

moyang :

kn. ak. 1 lunga, lêlungan; 2 ora jênjêm, ora têtêp pikire; kc. uyang, poyang, kakèk.

--- 330 ---

moyang-mayêng(-mayong) ~ monopoli.

moyang-mayêng(-mayong) :

pc. tansah lunga alihan.

moyar :

kn. ak. ([x] pikirane) tansah kuwur (ora jênjêm).

moyoki :

kn. nacad, ngunèkake ala marang; kc. poyok.

mokahake :

agawe pokah.

mok :

I êngg. pc. ko- II di-[x]-[x] pc: didêmok-dêmok.

mokal :

(A) kn. 1 ora ana têmênan, nglêngkara, ora bisa kêlakon; 2 ora kêtêmu ing nalar; di-[x]-ake: dianggêp mokal.

mokèl :

êngg. kn. 1 mukah (mêdhot ênggone pasa); 2 isih têngah-têngah, durung samêsthine: kc. mothèl.

mokelapah :

(A) kn. ak. tumindak kang nganèh-anèhi (ora jujur).

mokla :

êngg. kn. gêtih.

moklak-maklik :

pc. oklak-aklik.

moklèk :

kn. ak. nyoklèk, mutung; kc. poklèk.

moklis :

kn. ak. muklis.

mokoki :

kn. 1 mawiti; 2 mbakoni; kc. pokok.

moksa :

(S) kw. ilang, kc. muksa.

moksèl, moksil :

kn. ak. mung ngolèhake awake dhewe (nistha, asor).

mokta, moktah :

(S) kw. ilang, mati.

mokcung :

pc. dlêmok cung.

mol :

mak [x] pc. mak cêmol; di-[x] pc: dicêmol-cêmol.

mola :

kn. niru, nyonto; kc. pola.

molah :

kn. 1 obah, polah; 2 êngg. mêgawe (ing sawah); kc. polah.

molah-malih :

kn. kêrêp malih, gonta-ganti; kc. malih.

molai :

n. melai k. êngg. wiwit.

molak-malik :

kn. tansah malik; kc. walik, malik.

molana :

kn. kc. maolana, mulana.

molang :

êngg. kn. bakul raja-kaya.

molar-malir :

kn. ak. mondar-mandir (tmr. mata).

mole :

(-mole) pc. modod dawa; kc. molèr.

molèk :

I êngg. kn. klisikan (ing nalikane turu). II ut. molik êngg. pc: bêcik.

molèr :

kn. modod dawa, ndlolèr.

molih :

kw. olèh.

molu(ng) :

kn. siji-sijine wolu(ng).

molo :

I kn. 1 balungan omah kang dumunung ing dhuwur dhewe mujur katumpangan wuwungan; 2 (cacah [x]) omah (yèn dianggo wilangan). II [x]-[x] êngg. kn: mêndolo mêtu.

molog :

pc. bulug; [x] atine pc: mantêp lan bungah.

molor :

pc. mêtu ndlèwèr (tmr. umbêl lsp).

momah-mumuh :

êngg. mubra-mubru.

mombak :

kw. ngombak; kc. ombak.

momohan :

kn. gombalan kang wis amoh; kc. amoh.

momok :

I kn. ar. mêmêdi dianggo mêdèni bocah cilik. II di-[x](-i) kn. ak: dipopok ing; kc. bobok, popok.

momol :

kn. 1 mêmêr (tmr. daging); 2 êngg. wit jagung lsp. dianggo pakan rajakaya.

momong :

kn. njaga (ngulat-ulatake) lan nyênyênêng bocah; [x] sarira ([x] salira) ak: 1 ngopèni awak; 2 durung (ora) omah-omah (tmr. wong wadon); [x]-an: bocah kang diêmong; kaparingan [x]-an: 1 olèh triman putri; 2 duwe anak (pinaringan anak); kc. mong.

momor :

(-an) kn. amor karo, srawungan karo; di-[x]-i: pc. dicampuri; [x]-an: campuran; kc. amor, wor.

momor sambu :

kn. ak. mèlu nggrubyug sarana nyamur laku.

momot :

kn. 1 bisa amot akèh; 2 ngêmot (isi) barang-barang lsp. (tmr. grobag, prau lsp); 3 ent. bisa mangêrti, akèh panêmune, ora nêpson, bisa simpên wadi; di-[x]-i: diisèni barang-barang (tmr.prau, grobag lsp); [x]-an: 1 barang-barang kang dimot; 2 kang dianggo momot barang-barang, up. jaran [x]-an; kc. amot, mot.

mompa :

kn. ngisèni (nawu lsp) nganggo pompa.

mompyor :

kn. gumêbyar (tmr. mas intên, panganggo).

momplah, momplong :

êngg. kn. padha amoh pating cromplong (tmr. sandhangan).

momplok-momplok :

I pc. padha amoh pating cromplong (sandhangan). II pc: êmpuk mumpuh-mumpuh.

mon :

kw. yèn; kc. lamun, mon-mor.

mona :

(S) kw. mênêng, mbisu.

monabrata :

(S) kw. ak. tapa mbisu.

mondar-mandir :

kn. obah-obah ora tajêm (tmr. mata).

mondrèng, mondring :

êngg. kn. tlèdhèk.

monjo :

êngg. luwih tinimbang pêpadhane; kc. onjo.

mondhah :

êngg. kn. mothah, rèwèl.

mondhoh :

kn. nyoblos (mbolong) godhoh kuping; kc. pondhoh.

mondhok :

I kn. ak. mbuntêl (nganggo godhong, klika lsp); kc. pondhok. II kn: 1 nginêp ing; 2 nunut manggon; 3 êngg. lunga ngaji (sinau) mênyang pondhok (pasantrèn); 4 êngg. ak: têtumpukan akèh bangêt; [x]-an pc: panginêpan; kc. pondhok.

mondhok gomblok :

([x] glongsor, [x] kringkêl, [x] ringkuk, [x] slusup, [x] sumpêl, [x] slosor, [x] tlosor) kn: (wong kang) nunut manggon ing omahing liyan (ora duwe omah dhewe).

mondhok karang :

([x] rampèk, [x] tèmpèl) kn. ngindhung ing pakaranganing liyan (duwe omah dhewe).

(mondhol) :

[x]-[x] kn. katon njémbluk nggandhul; [x]-an: cêkokan ing ikêt.

mondhong :

kn. ak. 1 saèm. mbopong nanging kalungguhake ing tangan; 2 mboyong; kc. pondhong.

monès :

pc. mancasi (mutus); kc. ponès.

monêng :

kw. tansah kangên (dening kêsêngsêm); kc. onêng.

monmon :

pc. panganan (kang disimpên).

mono :

I n. mantên k. (sa-[x], rong [x]) kèhe padha karo kuwi. II êngg. pc: jêr wis (-pancèn), up. aku [x] wong wis tuwa; 2 kanggo ngantêpake surasa; kc. ngono. III êngg: kono, mrono.

monopoli :

(W) kn. dêdagangan ijèn-ijènan [ijèn-...]

--- 331 ---

montang-manting ~ motong.

[...ijènan] (wong liyane ora kêna nindakake).

montang-manting :

kn. obah kaya diontang-antingake (ribut tumandang ing gawe, lunga mrana-mrana); kc. ontang-anting.

monte :

êngg. kn. mote.

montèrèng, montering :

(W) kn. ak. sandhangan gadhuhan (pawèwèh); kc. mêntering.

montên :

êngg. k. 1 mori; 2 mono.

montip, montit :

pc. lokomotip.

montog :

êngg. kn. mangkêl (nêpsu) bangêt.

montong :

kn. mêtu jantunge (tmr. gêdhang); kc. ontong.

montor :

I kn. 1 bngs. mêsin dikalokake sarana gas lênga bènsin ut. listrik; 2 ar. têtunggangan bngs. kreta dilakokake sarana mêsin. II [x]-[x] pc. murub mobyar tmr. diyan lsp; kc. mèntèr.

montro :

I kn. kêmbang timun. II [x]-[x] pc: pêtêng ulate, mrêngut.

moncèr :

kn. 1 ak. nglawèr dawa; 2 nglantrah (rowa) bangêt tmr. crita; 3 ([x] budine) pintêr, akèh sêsurupane; 4 pc. misuwur, gagah; kc. koncèr, oncèr.

moncol :

kn. 1 nyongat (nglojok, mêncungul) maju; 2 monjo; kc. poncol.

moncong :

êngg. ks. cangkêm.

moncrot :

pc. bêbanyu mangsur; kc. mèncrèt.

monthah :

êngg, kn. mothah, rèwèl.

monthok :

I êngg. ak. 1 gêdhe mêntêr-mêntêr (tmr. susu); 2 ([x] atine) mongkok, mantêp bangêt; [x]-an êngg: mondholan. II êngg. kn: bngs. gêrèh, iwak asinan.

montholan :

kn. 1 êngg. mondholan; 2 pc. ênggone mênganggo ora samêsthine (satêngah wuda).

monyar-manyir :

kn. ora kêna diugêmi têtêmbungane (gunême).

monyèt :

êngg. pc. munyuk, kêthèk.

monyong :

kn. pêndhukul ing bathuk (êndhas).

monyos :

ora [x] êngg. ks. ora bisa.

mong :

I kw. nindakake; kc. among. II di-[x] kn. 1 dijaga (diulat-ulatake) lan disêsênêng atine (tmr. bocah cilik); 2 tansah diwêngku (ditanggapi, dirêngkuh) kalawan bêcik; kc. momong. III êngg. kn: êmoh, moh. IV kw: macan.

mongah :

I êngg. kn. ngapusi; kc. pongah. II [x]-[x] kn: isih panas bangêt (tmr. panganan lsp); kc. mangah-mangah.

mongal-mangil :

pc. gojag-gajég.

monga-mangu :

kn. ak. gojag-gajêg; kc. mangu-mangu.

monggang :

kn. ar. gamêlan.

monggat-manggut :

kn. tansah manggut-manggut; kc. anggut, manggut.

monggrak-manggrik :

(-manggruk) kc. wis rêkasa bangêt uripe.

mongkak-mangkèk :

pc. molah-malih, gonta-ganti pagawean.

mongkog :

kn. gêdhe atine ut. mantêp (dening dialêm lsp).

mongkono :

êngg. n. makatên k. mêngkono.

mongkrong :

I pc. ndhodhok; 2 mêthongkrong, mèngkrèng. II êngg. kn. bngs. gêrma golèk cèlèng.

mongol :

kn. moncol kaya pongol; kc. pongol.

mongo-mongo :

pc. mangap mêgap-mêgap.

mongsok :

pc. gèk mangsa!

mongsra-mangsru :

kn. ak. bêngak-bêngok muring.

mopo :

kn. trima ora gêlêm (nindakake, nglakoni).

mopok :

I kn. 1 (ut. [x]-ake) nèmplèkake blêthok lsp. ing; 2 nèmplèkake parêm lsp. ing; 3 nembok bathikan; kc. popok. II [x]-i kn: nglambari lsp. bayi nganggo popok.

mopol :

I pc. mapali (rambut lsp); kc. popol. II kn: moprol, gapuk rontog (tmr. kayu lsp).

moprok :

pc. sumèlèh têtumpukan.

moprol :

kn. gapuk padha cuwil (tmr. kayu lsp); kc. poprol.

mor :

kw. amor, awor; di-[x](-ake) kn: 1 dicampur, diwor; 2 (ut. di-[x]-i) dicampuri; kc. amor, awor, momor.

morah :

êngg. kn. mothah, rèwèl.

morak-marik :

kn. pating jlêmpah ora karuwan; kc. orak-arik.

morat-marit :

pc. padha pating slêbar ora karuwan; kc. marit.

morèg :

pc. 1 ora rêngkêd panênune; 2 sil-silan, kakehan polah.

mori :

kn. lawon.

morod :

kn. 1 êngg. mlorod; 2 kw. mundur; kc. orod.

morong :

êngg. kn. teko, kan tèh; kc. porong.

moros :

(-i) kn. nguntingi suruh; kc. poros.

morot :

kn. ak. ngrêsiki luluhan êmas; kc. porot.

(mos) :

di-[x]-[x] pc. diêcèh-êcèh (tmr. baranging liyan).

mosak-masik :

pc. pating bêsasik(-blengkrah).

mosêl, mosil :

kn. ak. kc. moksil.

mosik :

kn. 1 ak. obah; 2 ([x] atine) timbul gagasane; kc. mobah, osik.

mosok :

êngg. pc. gèk mangsa!

moso-moso :

êngg. kn. ngoso-oso, nyêntak-nyêntak; kc. poso.

mosra-masru :

pc. muring bangêt.

mostor :

êngg. ak. conto.

mot :

kw. 1 amot, momot; 2 sugih pangapura; di-[x] n. dipunwrat k: 1 dimomotake ing; 2 dipacak ing layang kabar lsp; 3 disêbutake ing (layang lsp); kc. amot, momot, ngêmot.

motangi, motangake :

ak. ngutangi, ngutangake; kc. utang, potang.

mote :

kn. alèn-alèn cilik-cilik bangêt sing digawe bêling lsp.

motok :

kn. ak: nyambung jarit lsp; kc. potok.

motol-motol :

pc. katon mêthênthêng (kêbak) arêp mêtu.

moto-moto :

pc. ndlolèr mêtu; kc. mete.

motong :

kn. 1 êngg. ngêthoki, nugêl; 2 êngg. nêgor; 3 êngg. nyêmbêlèh; 4 nyukur; 5 êngg. mbêdhahi klambi lsp; 6. pc. nyowok, nyuda; kc. potong.

--- 332 ---

mocèli - mrapal(-i).

mocèli :

êngg. kn. mipili jagung; kc. pocèl.

mocok :

I êngg. kn. mbacok, ngêthok. nêgor; kc. pocok. II êngg. kn. mbanjêli nggarap pagawean; kc. pocok.

moco-moco :

pc. mucu-mucu.

mocong :

(-i) kn. `1 nguntingi (mbêntèli) pari; 2 mbongkoki têbu lsp; 3 mbuntêl (ngulêsi) mayit; kc. pocong.

mocot :

(i) kn. 1 êngg. ak. nyopot, mbukak; 2 nglèrèni saka pagaweane; kc. pocot.

motha :

I kn. 1 layar; 2 kemah. II [x]-[x] kw: mêksa-mêksa ngajak sanggama (marang wong wadon); kc. potha.

mothah :

kn. ak. rèwèl njêjaluk (tmr. bocah cilik).

mothal-mathil, mothar-mathir :

pc. padha pêpisahan (copot) ora karuwan.

mothèk, mothès :

êngg. kn. mothèl.

mothèl :

kn. nugèl (nyoklèk) saperangan; kc. pothèl.

mothèng :

(-mothèng) kn. nyêmpal-nyêmpal pupu pitik lsp; kc. pothèng.

mothik :

êngg. kn. bngs. arit.

mothuk :

êngg. pc. mathuk.

mothok :

pc. mathok, ora owah; kc. pathok.

mothol :

kn. saèm. mothèl; kc. pothol.

mowad-mawud :

kbn. mawud-mawud.

mowal :

I êngg. kn. nglêngklara, mokal. II êngg. kn. mung sathithik; kc. mahal.

mowat-mawut :

kn. mawut-mawut.

mowod :

êngg. kn. mlaku ing wot.

mowol-mowol :

pc. madhul-madhul.

mowori :

kn. ak. nyampuri, ngêmori; kc. wowor.

mra :

kw. wrata, sumrambah.

mraba :

kw. sumorot; mrabani kw: nyunari, nyoroti; kc. praba.

mrabawani :

kw. ndayani marang; kc. prabawa.

mrabu, mraboni :

kn. kaya ratu (gagah ut. pantês bangêt); kc. prabu.

mrabuk :

kw. ngambar (-wangi).

mrabot :

kn. wis pêpak prabote; kc. prabot.

mrada :

n. mraos k: nyungging lsp. nganggo prada; kc. prada.

mradapa :

kw. sêmi, tuwuh; kc. pradapa.

mradata :

kn. ak. ngadili prakara; kc. pradata.

mradêksa :

kw. 1 ngadêg; 2 ngêrèh, madêg ratu.

mradini :

k. mratani.

mradipta :

kw. sumorot; kc. pradipta.

mraduli :

n. mraduntên k. ak. mêrduli.

mraja :

kw. maharaja (ratu).

mrajaya :

kw. ngalahake, matèni; kc. prajaya.

mrajak :

kn. padha enggal tuwuh (thukul).

mrajaka :

kw. kongkonan, utusan; kc. prajaka.

mradhah :

kw. ngukum srana didadèkake batur tukon; kc. pradhah.

mragad :

I êngg. kn. ngrampungi; 2 nyêmbêlèh; kc. pragad. II [x]-i kn: mènèhi wragad; kc. wragad.

mragalba :

kw. mlêbu.

mragang :

(-gawe) kn. ak. tumandang ing gawe.

mragas :

kn. ak. ngêthok pucuke; kc. pragas.

mrail :

kn. ngêdum (warisan lsp); kc. prail.

mrayang :

I êngg. ak. gêtapan. II ut. [x]-an, mrayangyang kw: mênyang kadewan, dadi lêlêmbut.

mrayitnani :

kn. ngawekani; kc. prayitna.

mrayut :

pc. mbrayut.

mrayoga :

n. mrayogi k. ak. ngudi murih bêcike; mrayogani ak. mrayogakake: 1 nayogyani; 2 nganggêp wis prayoga, awèh pamrayoga; kc. prayoga.

mrak :

br. mêrak.

mrakara :

n. mrakawis k. ndadèkake prakara; kc. prakara.

mrakas :

pc. blêg; kc. kêmrakas.

mrakasa, mrakosa :

kw. mêksa, ngroda pêksa; kc. prakasa.

mrak-ati :

kn. manis nyênêngake (tmr. polatan).

mrak-atos :

êngg. k. mrak-ati.

mrakênêng :

kn. ak. kêncêng otote; kc. pêrkênêng.

mralambangi :

kn. awèh pralambang marang; kc. pralambang.

mraman :

kn. tumular tmr. gêni.

mramanakake, mramanêmake :

ak. namatake; kc. pramana.

mrambat :

kn. 1 nèmplèk banjur munggah alon-alon (tmr. têtuwuhan, kewan lsp); 2 pc. mraman, nular-nular, mundhak-mundhak; kc. rambat.

mrambut :

kn. kulit pari.

mramong :

pc. marong-marong, mêngangah.

mrana :

n. mrika k: mênyang ing kana; dimranakake ak. diparakake mrana; kc. prana.

mranani :

kn. nrênyuhake ati; kc. prana.

mranata :

kn. nata, ngatur; kc. pranata.

mrantak :

kn. ak. mrèntèk.

mrantasi :

êngg. pc. ngrampungi; kc. prantas.

mrantèni :

n. mrantosi k. ak. nyêpaki, mraboti; kc. piranti, pranti.

mrantu-mrantu :

êngg. kn. mrantun-mrantun.

mrantun-mrantun :

kn. ngalih-ngalih ênggone mêdhayoh lsp.

mrancang :

êng. kn. ngrancang; kc. rancang.

mranggal :

I kn. ngabruk (nggitik) ing êndhas (tmr. jago lsp); kc. pranggal. II kn. ak: munggêli ing pucuke; kc. pranggal.

mranggi :

kn. tukang gawe wrangka.

mranggu, mranggo :

kn. ak. ora têtêp, gojag-gajêg.

mrangguhi :

kn. ak. mrangguli.

mrangguli :

kn. kêtêmu karo, kêpêthuk karo; kc. pranggul.

mrangkani :

n. nyarungi k. ngêtrapi wrangka; 2 ent. mêngku; kc. wrangka.

mrangkang :

kn. ak. 1 mbrangkang; 2 kewan asikil papat; kc. brangkang, rumangkang.

mrangsud :

êngg. kn. ngglangsur mêdhun.

mrau :

n. mbaita k. nunggang prau; kc. prau.

mraos :

k. 1 mrada; 2 mrasa; 3 êngg. mrakas.

mrapak :

pc. ngrapak; kc. rapak.

mrapal :

(-i) kn. ngêthoki, mapali; kc. papal, prapal.

--- 333 ---

mrapat ~ mrêsa.

mrapat :

I 1 n. mrasakawan k. mara papat; 2 kn. awangun cawangan (garis) prapatan; kc. prapat. II pc: tangga desa; kc. prapat.

mrapit :

kn. ak. rapêt bangêt (tmr. barisan lsp)

mrasa :

n. mraos k. ak. rumasa; kc. rasa.

mrasabêni :

kn. awèh wêruh (pamit) marang; kc. prasabên.

mrasajani :

kn. ak. kandha barès (walèh) marang; kc. prasaja.

mrasah :

kn. ak. mblasah.

mrasudi :

kn. ak. mêrsudi; kc. prasudi.

mrasuk :

kn. ak. mlêbu ing, rumasuk; kc. rasuk.

mrastawakake :

kw. maspadakake; kc. prastawa.

mratah :

pc. wrata ing êndi-êndi, wis umum.

mratak :

êngg. pc. mêrkatak.

mratandhani :

kn. ndèkèki pratandha, mracihnani; kc. pratandha.

mratani :

n. mradini k. 1 ngêdum wrata marang; 2 wrata ing ngêndi-êndi; kc. wrata.

mratelani, mratelakake :

1 nêrangake, kandha marang; 2 gawe pratelan, awèh pratela marang; kc. pratela.

mratikêli :

kn. ak. nggunani, mênggawe; mratikêlake: ngiguhake, awèh rêmbug (srana); kc. pratikêl.

mratingkah :

kn. ak. kakehan pratingkah; kc. pratingkah.

mratok :

êngg. kn: nunggu; kc. pratok.

mracayakake :

n. mracadosakên, mitadosakên k. ak: pitaya (pracaya) marang, masrahake marang; kc. pracaya, pitaya.

mracang :

éngg. kn: dodolan bumbu-bumbu lsp.

mraceka :

kw. nganggit-anggit, ngathik-athik; kc. praceka.

mracik :

pc. pêpak bangêt; kc. racik.

mracondhang :

kw. 1 ngênani, natoni; 2 ngalahake; kc. pracondhang.

mrawani :

kn. ak. 1 kaya prawan; 2 nganggo (olèh) prawan.

mrawasa :

1 kw. nêmpuh, mêksa, ngrusak; 2 êngg. milara; kc. prawasa.

mrawata-suta :

kw. (kaya gunung anakan) bungah bangêt.

mraweda, mrawedani :

kw. ngarah, mindêng, mêlêng; kc. praweda.

mre :

kn. mêre.

mrèdèh :

êngg. kn. wangkod, ora manutan.

mrèjèl :

pc. saèm. mrojol.

mrèjèngi :

kn. mêcèli kayu bulugan diwangun pêsagi; kc. prèjèng.

mrema :

êngg. kn. ngeman marang; kc. prema, pirma.

mrèmbèt :

pc. tumular; kc. mrambat.

mrèmèn :

pc. nular marang; kc. mraman.

mrene :

n. mriki k. mênyang ing kene.

mrentah :

1 kn. ngêrèh; 2 (ut. [x]-i kn. ndhawuhi ki) akon nindakake; kc. prentah.

mrèntèk :

kn. nular-nular (tmr. gêni, uga dianggo ent).

mrènyèh :

pc. mlênyèh.

mrèngès :

kn. nyêngèngès cangkême.

mrèngkèl :

êngg. kn. ngèngkèl, ngèyèl (êmoh ngalah, êmoh manut).

mrepal :

êngg. kn. akèh bangêt, turah-turah.

mrèpèd :

kn. ak. mlèpèd, mipit; kc. prèpèd.

mresa :

pc. mriksa; kc. presa.

mrècèli :

pc. mêcèli kayu lsp; kc. prècèl.

mrècèt :

pc. nglècèp.

mrèthèli :

1 padha pithil (gogrog); 2 (kênèse -) pc. kênès bangêt.

mêbrêng-mêbrêng :

kn. ak. abang raine (dening kêpranan lsp).

mrêbês :

kn. ak. mbrêbês.

mrêbês-mili :

kn. nangis mung ngêtokake luh bae (tanpa swara).

mrêdangga :

kw. ak. gamêlan.

mrêdêng :

êngg. ak. adrêng bangêt (marga sêlak butuh lsp); kc. adrêng, prêdêng.

mrêdu :

(S) kw. alus, lêmbut, lêmês; kc. mêrdu.

mrêjit-mrêjit :

kn. merang-merang; kc. prêjit.

mrêga :

(S) kw. ak. 1 buron alas; 2 kidang.

mrêgalancana :

(S) kw. ak. rêmbulan.

mrêganata :

(S) kw. ak. macan.

mrêgêdud :

kn. ak. nggugu karêpe dhewe.

mrêgil :

kn. ak. pisah, mênjila.

mrêki :

kn. 1 bngs. gurêm; 2 êngg. sindap.

mrêlik :

kn. ak. pêlik-pêlik (sumorot).

mrêm :

kw. 1 marêm; 2 mêrêm.

mrêmbèh :

kn. ak. nangis; kc. prêmbèh.

mrêmbêng :

(-mrêmbêng) êngg. kn. mrêbêng-mrêbêng.

mrêmbês :

pc. rêmbês.

mrêmyêng-mrêmyêng :

êngg. kn. ramyang-ramyang, rêmyêng-rêmyêng.

mrêmpêng :

kn. ak. mêmpêng bangêt; kc. prêmpêng.

mrêmpul :

kn. mrêntul-mrêntul (tmr. banyu); kc. prêmpul.

mrênding :

kn. mrinding (tmr. tali lsp).

mrênèng-mrênèng :

pc. katon bêcik-bêcik (tmr. sandhangan).

mrêntul :

kn. mêtu pating prêntul (tmr. gêtih lsp).

mrênthêl :

kn. 1 awangun prênthêlan (tmr. rambut lsp); 2 mênthêl.

mrênthil, mrênthul, mrênthol :

pc: awangun kaya pênthil(pênthul, pênthol).

mrênyên :

pc. bêcik bangêt (ênggone nyandhang).

mrêngês :

kn. irêng gilap (tmr. untu disisigi).

mrêngêt :

kn. ak. angêt, panas.

mrêngguk :

kn. rada mangkêl, sêrik atine.

mrêngkal :

êngg. kn. mrèngkèl.

mrêngkang :

kn. ora manut, ndaga.

mrêngkêl :

pc. abuh atos (tmr. daging).

mrêngkêng :

kn. ak. wangkod, ora nggugu, cukêng.

mrêngut :

kn. ora bêning polatane (rada nêpsu); kc. prêngut.

mrêp :

kw. nggitik, nêmpuh; kc. pêrêp.

mrêpak, mrêpêk :

êngg. kn. 1 cêpak; 2 wis cêpak bangêt (mèh tumêka mangsane); mrêpêki kw: nyêdhaki, mara.

mrêpat :

pc. tangga desa; kc. mrapat.

mrêpèpèh :

kn. ak. ngrêpèpèh; kc. rêpèpèh.

mrêpêg :

êngg. kn. mrupug.

mrêpêt :

pc. pêtêng (dening mêndhung lsp); kc. prêpêt.

mrês :

kw. mêrês.

mrêsa, mrêsodita :

(S) kw. ak. goroh.

--- 334 ---

mrêsêp ~ mwat.

mrêsêp :

kn. ak. rumêsêp.

mrêsul :

êngg. ak. ndhugal.

mrêta :

kw. kc. marta, mêrta.

mrêtêk :

pc. ngênêtake, mêtêk, abot bangêt; kc. pêtêk.

mrêti :

(S) kw. ak. mati, pati.

mrêti-desa :

êngg. pc. bêrsih desa.

mrêtyu :

(S) kw. 1 pati, mati; 2 blêdhèg.

mrêcêt :

pc. 1 bêbanyu sathithik; 2 kn. lair, nglairake; kc. prêcêt.

mrêcuti :

pc. wiwit tuwa (tmr. pari); kc. mrêcuti, mlêncuti.

mrêcon :

kn. kc. mêrcon.

mribu :

kw. nggodha, ngribêdi.

mrih :

kw. murih, amrin.

mrihatini :

ak. mrihatinake n. mrihatosi ak. mrihatosakên k: prihatin mungguh (tumrap) ing; kc. prihatin.

mriyayi :

mriyayèni n.mriyantun(-i) k: kaya patraping priyayi.

mriyang :

kn. krasa panas (tmr. badan); kc. priyang.

mriyangyang :

kw. mêryangyang.

mriyêm :

kn. bngs. bêdhil gêdhe bangêt; di-[x]: didrèl ing mriyêm.

mriyêmbada :

kw. ngungrum; kc. priyêmbada.

mriyi :

pc. pating klacir kurang subur (tmr. tanduran).

mriyogakake :

n. mriyogèkakên k. pc. mrayogakake; kc. priyoga, prayoga.

mriyos :

I êngg. k: mriksa; kc. priyos. II êngg. k: mrica.

mrik :

kw. ngambar ambune.

mrika :

k. 1 mrana, mrono; 2 êngg. kono.

mriki :

k. 1 mrene; 2 êngg. kene.

mriku :

k. êngg. mrono.

mriksa :

kn. niti-priksa, namatake; kc. priksa.

mrimani :

kn. ak. pêpriman marang, ngêmisi; kc. priman.

mrimpèni :

kn. ngaton ana ing sajroning pangimpèn; kc. primpèn.

mrimpêni :

kn. ak. nyimpêni; kc. primpên.

mrina :

kn. 1 mèlu muring (ngrewangi) dening kancane (sanak sêdulune) dipialani liyan; 2 êngg. mèri.

mrinah :

êngg. kn. mèri; kc. mrina.

mrinding :

kn. 1 mrênding (mèh pêdhot tmr. tali lsp); 2 ([x] awake) krasa adhêm bangêt, ndhrêdhêg; 3 pc. miris, wêdi.

mrintis :

kn. 1 ana pruntus-pruntuse (tmr. kulit); 2 pc. rada katon lêmu, rada mundhak kasugihane.

mrinci :

kn. 1 milah-milah; 2 ngetung dipilah-pilah; kc. princi.

mrinyu :

êngg. kn. bngs. pulisi (gêbayan) ing desa.

mring :

1 kw. marang. mênyang; 2 êngg. ing.

mringin :

kn. turu matane ora mêrêm rapêt.

mringis :

kn. 1 mênga katon untune (tmr. cangkêm); 2 pc. ora rapêt panutupe, rada katon; kc. pringis.

mringkil :

kn. krasa ut. awangun kaya pringkilan; kc. pringkil.

mringkus :

kn. dadi cilik (tmr. ragangan, pawakan); kc. pringkus.

mripat :

k. mata.

mripih :

1 kw. ngrêrapu, nglipur; 2 êngg. nênakoni kalawan alus; kc. pripih.

mripit :

kn. 1 mlipir, turut ing pinggir; 2 pipit bangêt; kc. pipit, pripit.

mrica :

kn. ar. woh rasane pêdhês (digawe bumbu, jamu lsp).

mrithili :

kn. padha prithil, mêthili; kc. prithil.

mrujuk :

êngg. kn. mrojok.

mruga :

êngg. kn. 1 mirunggan, tanpa wuwuhan apa-apa; 2 murga.

mrugul :

kn. ak. ngrujag (wong wadon); kc. prugul.

mrugusi :

kn. ngêriti lsp. nganti prugus; kc. prugus.

mrukah :

mrokah êngg. kn. 1 mêngangah (tmr. gêni); 2 ngêngrêng arame (tmr. duwe gawe, pista lsp).

mruntus :

kn. 1 mêtu pating pruntus (kringêt, lsp); 2 pc. nyambut gawe kanthi rêkasa; kc. pruntus.

mruncah :

êngg. kn. ngêthok-ngêthok lsp. diêdum; kc. pruncah.

mrunggul :

kn. 1 ngêthok pang lsp; 2 nyugag (gunêm lsp); 3 ak. mrugul (ngrujag); kc. prunggul.

mrungsal :

pc. mursal.

mrupug, mrupuk :

êngg. kn. gapuk, pupuk.

mrupuh :

kn. ak. ngêthoki, nutuh; kc. prupuh.

mruput :

êngg. kn. (têka, nggarap lsp) ing wayah esuk umun-umun; kc. pruput.

mrusa :

kn. mêksa, njiyat; kc. prusa.

mrusuh :

I êngg. kn. êmpuk mêmpur (tmr. apa-apa kang digodhog). II [x]-i êngg. kn. nutu pari; kc. prusuh.

mrusul :

pc. bandhol.

mrutah :

êngg. kn. mruncah.

mrutu :

kn. bngs. lêmud cilik.

mrucah :

êngg. kn. mruncah, mrutah.

mrucut :

kn. uwal saka ing (cêkêlan lsp).

mruthuli :

pc. mrèthèli, mrithili.

mruwat :

êngg. kn. murwat.

mruwun :

kn. pating jlêbut (ora klimis, tmr. rambut).

mrobol :

êngg. kn. mrojol.

mrojok :

êngg. kn. mbrojol saka ing; [x] ingakêrêp br: linuwih, pinunjul.

mrogol :

(-i) kn. mancasi pang lsp. (kang pucuk).

mrompang :

(-i) êngg. kn. nêgori.

mrono :

n. mrika k. 1 mênyang ing kana (kono); 2 êngg. ngono, mêngkono.

mronggol :

(-i) kn. mrogol(-i).

mrongkal :

kn. awangun prongkalan.

mrongkol :

kn. 1 awangun prongkolan; 2 ([x] wêtênge) pc. krasa atos ing wêtêng.

mrongos :

kn. untune katon nyongat-nyongat mêngarêp.

mrosa :

kn. ak. mrusa.

mrosot :

êngg. kn. 1 mrucut; 2 suda bangêt, mlorod.

mrotès :

pc. protès marang.

mrocot :

kn. 1 êngg. mrucut; 2 ks. lair, nglairake; kc. procot.

mrotholi :

kn. ak. mrèthèli, mrithili.

mwab :

kw. ak. umob.

mwang :

kw. lan, sarta.

mwas :

kw. ak. mili, têlês.

mwasani :

kn. ak. muwasani; kc. puwasa.

mwat :

kw. ak. amot, momot.