Bausastra Jawa, Poerwadarminta, 1939, #75 (Bagian 18: NG)

NG

ngababi :

kn. ndamoni; kc. abab.

ngadad :

kn. ak. ngambar wangi.

ngabah-abahi :

kn. 1 ngêtrapi abah-abah; 2 ngrampyang, nyrêngêni; kc. abah.

ngabani :

kn. ndhawuhi, nggirèkake; kc. aba.

ngabang :

n. ngabrit k. ngêcèt lsp. abang.

ngabang bironi :

pc. nganti sêmu biru raine (marga sêdhih lsp).

ngabar :

I kn. ilang (êntèk) dayane; kc. abar. II kn: ngagag-agagi arêp ngabruk (tmr. jago); kc. abar. III [x]-ake kn: martakake; [x]-i: mènèhi kabar; kc. kabar.

ngabas :

kn. ak. ngawag, ngawur.

ngabdasi :

kn. ak. muloni (rêrêsik ngarêpake sêmbahyang); kc. abdas.

ngabdi :

ki. ngèngèr; kc. abdi.

ngabèhake :

n. nyêdayakakên k. nganggo (ngatutake lsp) kabèh; kc. kabèh.

ngabèhi, ngabèi :

kn. 1 ar. sêsêbutaning priyayi; 2 êngg. kêpala pulisi.

ngabèli :

kn. ak. njalari kabèlên; kc. kabèlên.

ngabêkti :

kn. sumungkêm ngurmati (nyêmbah dhêngkul); dingabêktèni: disêmbah (diambung) dhêngkule tandha pakurmatan.

ngabên :

k. ngadu; kc. abên, adu.

nyabêrake[1] :

kn. marakake (njalari, agawe) abêr; kc. abêr.

ngabid :

kn. ak. wêkêl ênggone nglakoni agama.

ngabiwada :

kw. ngurmati, nyungga-nyungga; kc. abiwada.

nyabyag :

(-i),[2] ngabyak(-i) pc. ngampyak.

ngabyantara :

(-nata) kw. ingarsaning (ratu).

ngablah-ablah :

pc. têturon mlumah, mênga amba.

ngablak :

I kn. 1 mênga amba cangkême; 2 pc. gunêman; kc. ablak. II [x]-ake suwiwi: ngêbêt-ngêbêtake suwiwi; [x]-i ak: nantang; kc. kablak.

ngabuh-abuhi :

kn. wiwit abuh; kc. abuh.

ngabuk :

I kn. ndhaku (ngêpèk) kalawan ora sabênêre; kc. abuk. II êngg. kn: mbubuk; kc. abuk. III [x]-i êngg. kn: ngrabuki; kc. abuk.

ngabul-abul :

êngg. kn. ngudhal-udhal (mbuwangi, mratakake lsp) mênyang êndi-êndi; kc. abul, mabul.

ngabuli, ngabulake :

kn. ak. 1 nglêksani[3] panuwun (sêmbahyang); 2 ngandhakake tujuning slamêtan; kc. kabul.

ngaburi :

kn. ak. mabur mênyang ing; ngaburake: nguculake supaya mabur; kc. abur.

ngabor :

êngg. kn. omong, sêsongaran.

ngabotake :

n. ak. ngawratakên k. nganggêp abot (pêrlu); kc. abot, êbot, bot.

ngabotohan :

kn. 1 totohan; 2 main, kêplèk; kc. botoh.

ngabrit :

(-i) k. ngabang(-i); kc. abang, abrit.

ngabruk :

(-i) kn. nladhung (nyabut) ing suwiwi; kc. kabruk.

ngabrut-abrut :

pc. 1 ngudhal-udhal; 2 ngêcèh-êcèh; kc. abrut.

ngabsahake :

kn. ak. nganggêp (nêtêpake) absah; kc. absah.

ngada-ada :

kn. ak. ngadani; kc. ada.

ngadam :

(A) kn. ak. ora ana, ora madêg.

ngadani :

I kn. miwiti nindakake (yasa) gawe ada-ada; kc. ada. II êngg. kn: 1 ngawat-awati, ngrigênake pagawean lsp; 2 ngladèni; kc. adan.

--- 373 ---

ngadang ~ ngaglah.

III kn. ak: ngelingake (nyêmbahyangake) sarana adan; kc. adan.

ngadang :

I kn. ak. nyanak, nganggêp kadang; kc. kadang. II [x]-ake ak: ngliwêtake adang; kc. adang.

ngadat :

(A) kn. ak. kalumrahah, padatan; kc. adat.

ngadèk :

(-adèk)-ake kn. 1 dianggêp adèn-adèn (barang kang adi); 2 ak. dibêcik-bêcikake; ngadèn-adèni ak: 1 ngaji-aji bangêt; 2 nggêmatèni bangêt; 3 êngg. ngugung; kc. adi.

ngadêg :

kn. jumênêng ki. njêjêr jêjêg (ora rubuh); [x]-i (njumênêngi ki): nunggoni; [x]-ake: 1 ngêdêgake; 2 (njumênêngakên ki) nêtêpake (ngangkat) dadi ...; kc. adêg.

ngadi-adi :

kn. 1 ak. ngaji-aji, ngêmi-êmi; 2 pc. ugungan bangêt; kc. adi.

ngadi busana :

([x] raga, [x] warna) kw: macak.

ngadil :

(A) kn. ak. adil; [x]-i: mriksa prakara; kc. adil.

ngadilaga :

kw. (ing) paprangan.

ngadu :

n. ngabên k. narungake; kc. adu, êdu.

ngaduki :

kn. ak. ngluwihi, ngêkèhi bangêt; kc. kaduk.

ngadul :

(-adul)-i, ngadulake kn. wadul marang; kc. adul, wadul.

ngadoh :

n. nêbih k. nglungani adoh; kc. adoh.

ngadolake :

n. ak. nyadèkakên k. ngêdolake; kc. adol, êdol.

ngadon-adoni :

n. ngabên-abêni k. 1 njantoni, mbumboni; 2 ngojok-ojoki supaya padu; kc. adu.

ngados-ados :

êngg. k. ngadi-adi.

ngadrèsi :

kn. nulisi adrèse; kc. adrès.

ngajagi :

kn. nêsêli (nyêlani, nylundhingi) tanduran liya; kc. ajag.

ngajahake :

êngg. kn. ngajari nyandêr; kc. ajah.

ngajaib :

(A) kn. ak. anèh bangêt; kc. ajaib.

ngajak :

kn. akon mèlu; kc. ajak.

ngajal :

kn. ak. mati; kc. ajal.

ngajani :

kn. akon (ngojok-ojoki) supaya nindakake ala; kc. aja.

ngajang :

I kn. gawe kajang; kc. kajang. II [x]-i kn: nyêdhiyani papan dianggo pakumpulan lsp; kc. ajang.

ngajap :

(-ajap) kn. ngarêp-arêp (mujêkake) supaya; kc. ajap.

ngajar :

kn. mulang, nggêgulang; kc. ajar.

ngajati :

kn. ak. niyati, kêpengin; kc. ajat, kajat.

ngajèk :

êngg. kn. ngajak; kc. ajèk.

ngajèkake :

kn. nyêmbahyangake wong mati sarana ngaji; kc. ngaji.

ngajèni :

n. ngaosi k. 1 ngrêgani; 2 ngurmati; kc. aji.

ngajèr :

(i) êngg. kn. ngêjuri; kc. ajèr.

ngajêgi :

kn. nindakake kalawan ajêg; kc. ajêg.

ngajêng :

k. (ing)arêp; ngajêng-ajêng k: ngarêp-arêp; [x]-i k: 1 ngarêpi; 2 ngajoni; [x]-ake k: 1 ngarêpake; 2 ngajokake; kc. ajêng, arêp, aju.

ngaji :

I kn. maca kitab kur'an. II [x]-aji n. ngaosi k. nyuhun-nyuhun ki: mundhi-mundhi, ngurmati bangêt; kc. aji.

ngaji pumpung :

kn. nguja karêpe.

ngajum :

kw. nata; kc. êjum.

ngajur :

kn. ak. ngêjur; kc. ajur.

ngajogake :

kn. njalari kajog atine; kc. ajog.

ngajokake :

I n. ngajêngakên k. nggawa (njalari, agawe) maju; kc. aju. II êngg. kn: nggumunake; kc. kaju, kajo.

ngajon-ajoni :

kn. muwuhi totohane; kc. ajon-ajon.

ngajoni :

n. ngajêngi k. maju mênyang ing; kc. aju.

ngajrihi :

k. mêdèni; kc. ajrih, wêdi.

ngadhag-adhag :

kn. ak. ngênthak-ênthak ora katutupan; kc. adhag.

ngadhahi :

pc. madhahi; kc. adhah, wadhah.

ngadhal mêtêng :

kn. ing têngah mblêndhuk; kc. kadhal.

ngadhang :

kn. ngêntèni têkane (ana ing dalan lsp); kc. adhang.

ngadhèhake :

kn. nglakokake adhèhan; kc. adhèhan.

ngadhèni :

kn. ak. ngganti anyar; kc. adhi.

ngadhèt :

êngg. kn. ngutil, mbajing; kc. kadhèt.

ngadhêmi :

ak. ngadhêmake n. ngasrêpi k. ak: ngasrêpakên k: marakake (agawe, muwuhi lsp) adhêm; kc. adhêm.

ngadhêp :

kn. 1 (ut. [x]-ake) ngarêpake ing; 2 seba marang; [x]-i: seba (linggih) madhêp marang; kc. adhêp, madhêp.

ngadhi :

kn. nyêbut (kaprênah) adhi.

ngadhu :

êngg. kn. nggadhu; kc. gadhu.

ngadhuh :

(-adhuh) kn. sêsambat adhuh.

ngadhuk :

kn. maculi mbludhukake lêmah; kc. adhuk.

ngadhul-adhul :

kn. ngudhal-udhal lan ngawut-awut; kc. adhul, madhul.

ngadho :

êngg. kn. 1 ngêtrapake, masang; 2 nata, mranata; kc. adho.

ngaèn :

êngg. kn. kang wis mêsthi (nyata); [x]-ake êngg: nyatakake, mêsthèkake; kc. aèn.

ngaèngake :

kn. ak. nganggêp aèng; kc. aèng.

ngaèsi :

kw. maèsi, macak; kc. aès, paès.

ngagag-agagi, ngagar-agari :

kn: ngacungi gêgaman lsp. kaya arêp ditamakake; kc. agag, agar.

ngagak-agak :

kn. ora turu-turu marga akèh sing dirasakake; kc. agak.

ngagak-agaki :

êngg. kn. ngagag-agagi, ngancam; kc. agak.

ngagal :

kn. ngasari; kc. agal.

ngagar :

kn. gawe gêni sarana kayu digosokake; kc. agar.

ngagèt :

kn. kalawan dadakan; [x]-i, [x]-ake: njalari kagèt; kc. gèt, kagèt.

ngagêm :

ki. nganggo; kc. agêm, anggo.

ngagêngakên :

k. nggêdhèkake; kc. agêng.

ngagir :

êngg. kn. têturon mêngkurêb êndhase njêngèngèk; kc. agir.

ngagla :

êngg. kn. ora nggêgawa apa-apa.

ngaglag-aglag :

êngg. ks. mangan.

ngaglah :

pc. linggih mêpêti dalan, katon cêtha.

--- 374 ---

ngagul-aguli ~ ngaku.

ngagul-aguli :

kn. ak. magoli, ngalang-alangi; kc. gul.

ngagumi, ngagumake :

kn. ak. njalari kagum; kc. kagum.

ngagungake :

kw. nggêdhèkake; kc. agung.

ngagol-agoli :

kn. ngalang-alangi, njalari kagol; kc. kagol.

ngagor-agori :

kn. swarane lagi agor; kc. agor.

ngagru-agru, ngagro-agro :

pc. ngrusuhi, mbêbeda, ngganggu gawe; kc. agru.

ngah :

I kn. ak. rada wêgah; kc. êngah. II di-[x]-i êngg: diwènèhi.

Ngahad :

kn. dina kang kapisan.

ngahlèkake :

kn. ak. ngulinakake; kc. ahli.

ngain :

êngg. kn. ngaèn.

ngait :

êngg. kn. ndudut, nyingkirake; kc. ait.

ngait :

(-ake) rêmbug kn. ak. njanji, sêmayan; kc. sêkait.

ngaya-aya :

kn. nindakake (nggarap) kanthi rêkasa; kc. aya.

ngayabi :

êngg. kn. matun; kc. ayab.

ngayadake :

kn. ak. ngawadake, sêngadi; kc. sayad.

ngayah :

I êngg. kn. nindakake ayahan; kc. ayahan. II kn. ak. ngawag, ngawur, nindakake sakarêpe; kc. kayah.

ngayah-ngayuh :

kn. nindakake dibarêng (dicampur); kc. kayah.

ngayaki :

I kn. nyaring nganggo ayakan; kc. ayak. II êngg. kn. ngundang (nglumpukake) akon nyambut gawe; kc. ayak.

ngayak-ngayuk :

pc. ngayah-ngayuh.

ngayam-ayam :

kn. ak. ngarêp-arêp bangêt; kc. ayam.

ngayam-alas :

(-wana) kw. lunga nusup-nusup (dhêdhêmitan) kaya ayam alas.

ngayani :

kn. mènèhi kaya; kc. kaya.

ngayang :

I kn. ndhêngklak gêgêre nêkuk (banjur mlaku); 2 ngêtog (ngêpêng) karosan; 3 pc. nyêngka bangêt; 4 pc. bêcik bangêt, kc. kayang. II êngg. kn: nulungi, mbantu; kc. ayang.

ngayangan :

kw. mênyang ing kayangan.

ngayap :

kw. linggih ngadhêpi; kc. ayap.

ngayar :

1 êngg. kn. nyuwir-nyuwir (godhong); 2 nganam (mendhong lsp); 3 mepe pari dijèrèng; kc. ayar. II êngg. kn. ndêkêp (nyathok) manuk.

ngayas :

êngg. kn. ngracun, ngapusi; kc. kayas.

ngayati :

1 kw. mênthang gêndhewa; 2 kn. ak: nyrêmpêng, ngêtog; 3 êngg. miwiti, ngadani; kc. ayat.

ngayawara :

kn. gunêman tanpa têgês, tanpa kanyataan.

ngayêg-ayêg :

pc. 1 adoh bangêt; 2 akèh (abot) bangêt.

ngayêm-ayêm :

kn. ngenak-enak (katon ayêm atine); ngayêm-ayêmi(-ake): agawe ayêming ati; kc. ayêm.

ngayêng-ayêng :

êngg. kn. mayêng-mayêng; ngayêngi êngg: nganglangi, ngubêngi; kc. ayêng.

ngayêr :

I êngg. kn. ngawat-awati; kc. ayêr. II êngg. pc: 1 ngadêg nganyêr; 2 muni (manggung) nggantêr.

ngayu :

I n. ngajêng k. kaya kayu, dadi kayu; kc. kayu. II [x]-ayu kn. ak. mbêbêcik, macak supaya ayu; kc. ayu.

ngayu-alakake, ngayu-walakake :

kn. ak. nganggêp ala, nyênyamah, nyarang; kc. kayu.

ngayub-ayub :

kn. ak. golèk pangeyuban.

ngayubagya :

kw. ngrujuki, nayogyani.

ngayuh :

I kn. 1 ak. ngranggèh; 2 kw. ngrangkul; 3 ngêdolake baranging liyan; kc. gayuh, kayuh. II êngg. kn: mêlahi; kc. kayuh.

ngayuk, ngayut :

kn. ak. njupuk kabèh.

ngayumi :

êngg. kn. nyulami (mbênakake) jala, jaring lsp; kc. ayum.

ngayun :

kw. ngarêp; [x]-ayun kw: ngarêp-arêp; kc. ayun.

ngayur-ayur :

pc. katon dhuwur cilik.

ngayuti, ngayutake :

kn. nggayut, mbrayut; kc. kayut.

ngayuwara :

kn. ak. gunêman tanpa têgês.

ngayom :

kn. ngeyub, njaluk pangayoman; [x]-i: ngeyubi, mitulungi; [x]-an ak: ing pangayomaning ...; kc. ayom.

ngayoni :

kn. 1 ngambali nakêr (nyurupi); 2 êngg. nêdya nglawan, nyoba arêp nêmpuh (madoni, lsp); kc. ayo, ayon.

(ngak) :

di-[x]-ake pc. diwêngakake; kc. wênga.

Ngakad :

kn. ak. Ngahad.

ngakahi :

kn. 1 nglangkahi kadunungake ing sêla-sêlaning sikil; 2 êngg. nggagahi, nguwasani, ndhaku; kc. kakah.

ngakak :

kn. 1 nywara kak-kak (tmr. ula); 2 ngguyu sêru; kc. cêkakakan.

ngakal :

kn. ak. akal; [x]-i: 1 ngrekani, ngapusi; 2 pc. nyanggama; kc. akal.

ngakal-bakal :

kn. ak. cakal-bakal; kc. akal-bakal.

ngakang :

kn. nyêbut (kaprênah) kakang.

ngakasa :

kw. (ing-, mênyang ing-) langit ut. awang-awang; kc. akasa.

ngakèh :

n. ngakathah k. (ing-) mungguhing wong akèh; [x]-i n. ngathahi k: ngundhaki kèhe; kc. akèh, kèh.

ngakèk :

êngg. kn. nyêbut (kaprênah) kakèk; kc. kakèk, kaki.

ngakèn :

k. ngakon.

ngakèni :

kn. ak. ngukur sarana kaki.

ngakerat :

kn. alam sawuse pati.

ngakên :

I k. ngaku; kc. akên, aku. II [x]-akên k: ngakokake; kc. kakên, kaku.

ngakêp :

kn. nglêbokake ing cangkêm banjur diingkêmi (rokok lsp); kc. akêp.

ngaki :

êngg. kn. nyêbut (kaprênah) kaki.

ngakik :

êngg. pc. bungkik, julig.

ngakingake :

kn. ak. nggaringake; kc. aking.

ngakirake :

kn. ak. nyumênèkake, ndunungake ing akir; kc. akir.

ngak-ngak :

kn. nywara kak-kak (tmr. bèbèk, banyak).

ngak-ngèk :

pc. tansah nangis (tmr. bocah-cilik).

ngaku :

I n. ngakên k. 1 ndhaku, nganggêp ndarbèki; 2 ngrumangsani kaya; 3 (ut. ngakoni) blaka ngandhêmi kaluputane lsp; kc. aku.

--- 375 ---

ngaku[4] ~ ngambali.

II n. ngakên k. ak: njarag kaku; kc. kaku.

ngaku dosa :

n. ngakên dosa k. walèh dosane marang imam sarta duwe niyat têtêp ora bakal nglakoni manèh (tmr. Agama Katulik).

ngakurake :

kn. ngrujukake, nocogake; kc. akur.

ngakokake :

I n. ngakênakên k. ak. akon ngaku marang; kc. aku. II n. ngakênakên k: agawe (njalari) kaku; kc. kaku.

ngakon :

n. ngakèn k. ak. akon nindakake; kc. akon, kon.

ngakrakake :

kn. nyuwèkake; kc. kakrak.

ngala :

kn. njirêt nganggo kala; kc. kala.

ngala-ala :

n. ngawon-awon k. ngrasani ala; kc. ala.

ngalabi :

kw. ngêlêbi, mbanjiri; kc. alab.

ngalah :

(-i) n. ngawon(-i) k: trima kalah; kc. kalah.

ngalakake :

n. ngawonakên k. ngarani (nganggêp, njalari) ala.

ngalalake :

kn. nganggêp (ngarani) kalal; kc. kalal.

ngalam :

kn. ak. donga, jagat; [x]-i: mênangi, nglakoni dhewe; kc. alam.

ngalamat :

kn. ak. 1 tandha bakal ananing lêlakon; 2 adrès; kc. alamat.

ngalani :

n. ngawoni k. nindakake ala marang; ngalan-alani n. ngawon-awoni k: njalari ala; kc. ala.

ngalang :

kn. 1 ak. ngêpung, ngupêngi; 2 êngg. (mlaku) ora têrus ngênêr kang dituju; kc. kalang.

ngalang-alangi :

êngg. ak. mènèhi ujuran; kc. alang-alang.

ngalangi :

1 (n. mambêngi k) mêpêti, nyêgah; 2 kn. mêlani cicilan lsp; kc. alang.

ngalang sapisan :

kn. ak. kaluputan kang sapisanan.

ngalap :

kn. ak. njupuk, ngêpèk; kc. alap.

ngalap ati :

kn. ak. ndhêmênakake, nyênêngake.

ngalap bêrkah :

kn. nunut supaya katut olèh bêrkah.

ngalap-dho :

kn. ak. ngrangkêp guru(-bojo, bêndara).

ngalap-gang :

kn. ak. mbegal.

ngalap gawe :

([x] damêl k) êngg. ak. golèk panggawean.

ngalap-nyaur :

kn. 1 njupuk dagangan sawise payu dianggo nyaur banjur njupuk dagangan manèh; 2 pc. pucêt bangêt (marga sêdhih lsp).

ngalap opah :

kn. (mung marga) golèk opahan.

ngalap pulih :

kn. ak. nêdya malês (mialani, matèni lsp).

ngalar :

kn. 1 nguluri tali (tampar lsp); 2 ak. nguja hawa lsp; 3 ora ngopèni marang kang wadon (nanging durung dipêgat); kc. kalar.

ngalasake :

kn. ak. ndadèkake alas.

ngalèki :

kn. ak. nglunggèni; kc. kalèk.

ngalèn-alèni :

kn. ak. ngêtrapi alèn-alèn (ali-ali).

ngalèni :

kn. ndokoki kalèn(-an); kc. kalèn.

ngalêk :

êngg. kn. mulêk (tmr. ambu).

ngalêm :

kn. nyêbut kabêcikane (kaluwihane lsp) kc. alêm.

ngalêmbana :

kw. ngalêm; kc. alêmbana.

ngalih :

I n. pindhah k. ganti ênggon; kc. alih. II k: ngaro, ngloro, ngrong; kc. kalih.

ngalik-alik :

kn. ak. galik-galik (tmr. swara).

ngalim :

I (A) kn. ak. pintêr, ahli kawruh; [x]-ake ak: ngudi kawruh lsp; kc. alim. II [x]-i kn. ak: ngapura; [x]-an êngg: aja dadi atimu! (kanggo mangsuli yèn ora bisa wèwèh lsp).

ngaling :

êngg. kn. mukir, selak; [x]-([x])-i: nutupi; kc. aling.

ngalisi :

kn. ak. nyingkiri, nyimpangi; kc. kalis.

ngalitakên :

k. nyilikake; kc. alit.

ngalualah :

kn. ak. sêsambat.

ngalualam :

kn. ak. dondoman kang alus.

ngaluamah :

kn. ak. murka, ngangsa-angsa.

ngalub-alubi :

kn. nggodhog janganan lsp. supaya êmpuk; kc. alub.

ngaluk-aluk :

kn. adoh bangêt.

ngalum-alumi :

kn. padha alum godhonge (tmr. têtuwuhan); kc. alum.

ngalun :

kn. ak. ngombak, kaya alun; kc. alun.

ngalungi :

kn. nangsangi ki. ngênggoni kalung; kc. kalung.

ngalup :

kn. mbaung lsp. ngajap ora bêcik; kc. alup.

ngalurake :

kn. ak. ngandharake urut-urutaning lêlakon lsp; kc. alur.

ngalo-alo :

êngg. kn. kêpengin bangêt; kc. alo.

ngalok-aloki :

êngg. kn. mbêngok ngelikake; kc. alok, êlok.

ngalon-aloni :

kn. ak. kalawan alon ênggone nindakake; kc. alon.

ngalong :

I êngg. kn. manjurung, nyumbang wong duwe gawe; kc. along. II tapa [x] kn. ak: tapa mung mangan wowohan; kc. kalong.

ngalor :

n. ngalèr k. mênyang ing lor; [x]-ngidul pc: kosok balèn, akèh bedane; kc. lor.

ngam :

(A) kn. ak. wong akèh (kang lumrah, umum).

ngamah-amah :

kn. ak. kêpengin bangêt; kc. amah.

ngamal :

I kn. 1 ngrêndhêm ing uyah (tmr. êndhog); 2 marêmi, mopok kang abuh; kc. amal. II (A) kn. ak: 1 panggawe bêcik; 2 ([x] kadonyan) bandha, kasugihan; [x]-i ak: ndanani; [x]-ake ak: nindakake panggawe bêcik.

ngamandaka :

kw. gunêman gêgorohan.

ngamang-amangi :

êngg. kn. ngagag-agagi; kc. amang.

ngamanca :

kn. ak. manca nêgara.

ngamasake :

êngg. ak. nyêmantakake; kc. kamas.

ngamat-amati :

pc. namatake, ngulatake; kc. amat.

ngamati :

kn. ak. maedahi, migunani; kc. amat, mat.

ngambah :

kn. 1 tumapak ing; 2 ngliwati lsp. ing; kc. ambah.

ngambak-ambak :

kw. gêgolongan ing êndi-êndi; kc. ambak.

ngambali :

êngg. kn. nindakake manèh (kang kaping pindho); kc. ambal.

--- 376 ---

ngambani ~ ngampuni.

ngambani, ngambakake :

n. miyari, miyarakên k. muwuhi (ngundhakake) amba.

ngambang :

kn. 1 kumambang ing, mêncungul kumambang; 2 pc. ngaton; 3 (ut. [x]-ake) agawe kumambang; 4 ora ditêmêni; kc. kambang.

ngambar :

kn. 1 sumêrbak wangi; 2 br. misuwur bangêt (jênênge); kc. ambar.

ngambara :

1 kw. mabur (ngambah) ing awang-awang; 2 kn. ak. lunga mrana-mrana; kc. ambara.

ngambat :

(-i) êngg. kn. nyêndhal, narik; kc. ambat.

ngambèri :

kn. ak. nglubèri, ngêlêbi; kc. ambèr.

ngambêki :

kn. ambêk marang; kc. ambêk.

ngambêni :

kn. ngêtrap ambên ing; kc. ambên.

ngambêngi :

1 k. ak. ngalangi; 2 ngêpung, ngupêngi; kc. ambêng, kambêng.

ngambêt :

k. ngambu; kc. ambêt, ambu.

ngambil :

kw. njupuk, ngêpèk; kc. ambil.

ngambili :

ki. ak. ngabah-abahi, nglapaki; kc. kambil.

ngambyah-ambyah :

kn. ak. dumunung ana ing êndi-êndi; kc. ambyah, ngêbyah.

ngambyang-ambyang :

pc. byang-byangan mrana-mrana.

ngambyuri :

kn. ambyur ing; kc. ambyur.

ngambyong :

kn. ak. bêbarêngan nggrombol (ambyuk lsp).

ngamblah-amblah :

pc. ngablah-ablah.

ngamblêgake :

kn. ak. njalari (agawe) amblêg; kc. amblêg.

ngambu :

n. ngambêt k. ngrasakake ambuning kêmbang lsp. sarana irung; kc. ambu.

ngambuhi :

kn. ak. njalari kambuhan; kc. kambuh(-an).

ngambul :

I (ut. [x]-i) kn. mèlu tumandang; kc. ambul, kambul. II êngg. kn. ora bingar, rèwèl; kc. ambul.

ngambung :

kn. ngaras ki. nèmpèlake irung ing pipi lsp; kc. ambung.

ngambur :

I kn. ak. ngambus; kc. ambur. II êngg. kn: nyêbar wiji ing pandhêdhêran; kc. ambur.

ngambus :

kn. ngambu-ambu (tmr. asu lsp); kc. ambus.

ngambo :

êngg. kn. masang lan mbèbèr layar; kc. ambo.

ngamboni :

n. ngambêti k. 1 njalari mambu; 2 (ut. ngambokake) akon ngambu; kc. ambu.

ngambra-ambra :

kn. 1 ak. wrata ingêndi-êndi, sumêbar; 2 nglantrah lan rowa bangêt; kc. ambra.

ngambrah-ambrah :

êngg. kn. sumrambah, sumêbar; kc. ambrah.

ngambrêg-ambrêg :

pc. akèh bangêt (ora tata).

ngame :

kn. ak. tansah gunêman ngucapake kang dipengini; kc. ame.

ngamèk :

pc. golèk, njupuk, ngêpèk; kc. amèk.

ngamêl-amêl :

pc. mangan enak bangêt.

ngamêng-amêngi :

ki. ndolani; kc. amêng-amêng.

ngamêr :

kn. ak. têrus lumintu; [x]-amêr(-i) kw: ngenaki gunêm, (kalawan alus); kc. amêr.

ngamik-amik :

êngg. pc. jajan; kc. amik-amik.

ngamikake :

êngg. pc. ngêmungake; kc. mik.

ngamini :

kn. muni amin, ngiyani; kc. amin.

ngamingake :

êngg. pc. ngêmungake; kc. aming.

ngamis-amisi :

kn. njalari amis; kc. amis.

ngamu-amu :

kw. ngundhat-undhat; kc. amu.

ngamud :

I (ut. [x]-i) kn. nglêbak-nglêbokake ing cangkêm; kc. amud. II êngg. kn: njupuk, ngêpèk; kc. kamud.

ngamuk :

kn. nêmpuh (nrajang lsp) ora prêduli apa-apa; kc. amuk.

ngamuk-amuk :

êngg. kn. nyamuk-nyamuk.

ngamus :

kn. mangsak wlulang; kc. kamus.

ngamohake :

kn. nyuwèkake jarit lsp; kc. amoh.

ngamongi :

êngg. kn. nyugoni gêni; kc . among.

ngampad :

kn. 1 mayat, njlampar; 2 nyawatake lsp. njlampar; kc. ampad.

ngampah :

I êngg. kn. ngare. II kn: nyandhêt (hawa nêpsu); kc. ampah.

ngampak :

kn. 1 namakake kampak; 2 maling bêbarêngan; kc. kampak.

ngampangake :

kn. 1 ak. ngina, ngènthèngake, ngrèmèhake; 2 njalari ampang; kc. ampang.

ngampar :

kn. ak. ngampad, njlampar, nyambêr; kc. ampar.

ngampêh :

kw. ngampah.

ngampêli :

kn. nêsêli (nèmplèki) urub-urub; kc. ampêl.

ngampêr :

kn. 1 pc. mbalangake watu ing; 2 nguncalake bata lsp. ditampani wong liya; kc. ampêr.

ngampêt :

kn. mêkak ambêkan lsp; kc. ampêt.

ngampil :

1 kn. (ngiringake) nggawa upacara lsp; 2 ak. ngrênggêr (pangkat lsp); 3 ki. nyilih, utang; kc. ampil.

ngamping-ampingi :

kn. 1 ngayomi, njaga yèn ana pakewuh; 2 ngiringake kiwa têngên; kc. amping.

ngampiri :

kn. mampir ing; kc. ampir.

ngampyak :

kn. 1 ak. nêmpuh ora prêduli apa-apa; 2 ngênani lsp. sakênane bae; kc. ampyak.

ngamplèk :

kn. cilik (tmr. klambi lsp); kc. amplèk.

ngamplèng :

êngg. kn. nyêngkêlit kêris lsp; ing iringan; kc. amplèng.

ngamplêng :

kn. ngantêm êndhas; kc. kamplêng.

ngamplik :

êngg. kn. mung tumumpang ing pinggir; kc. amplik.

ngamplok :

kn. nèmplèk ngêthapêl; kc. amplok.

ngamplopi :

kn. nglêbokake ing amplop; kc. amplop.

ngampu-ampu :

kn. ak. mêksa, nyawiyah-wiyah; kc. ampu.

ngampuh :

pc. tansah mênang bae (tmr. ngabotohan); kc. ampuh.

ngampul :

kn. ngambang; kc. kampul.

ngampuni :

êngg. pc. ngapura; kc. ampun.

--- 377 ---

ngamput ~ ngantêp.

ngamput :

êngg. kn. nglakèni; kc. amput.

ngamput-amputi :

ora [x] ak. ora paja-paja mèmpêr; kc. amput.

ngampo :

kn. gawe ampo; kaya warnane ampo; kc. ampo.

ngamprêng :

êngg. kn. mêdhayoh sadhela.

ngamprêt :

pc. cêkak bangêt (tmr. kathok lsp).

ngamrih :

pc. mamrih, amrih.

ngana :

n. ngatên k. pc. mêngkono, mêngkana.

ngana, nganah :

êngg. mrana; kc. kana.

nganak :

kn. nyêbut (kaprênah) anak; [x]-i n. nyarêmi k: mènèhi anakan (ngrèntêni); kc. anak.

nganal :

pc. mlaku rikat.

nganam :

kn. gawe gêdhèg lsp; kc. anam.

nganan :

I pc. kanggo ngantêbake têtêmbungan ngêmu surasa wêlas, mêsakake lsp. II êngg. kn: nêngên; kc. kanan.

nganani, nganakake :

n. ngwontêni, ngwontênakên k. mujudi, nyêdhiyakake; kc. ana.

ngandak :

êngg. kn. andak iya!

ngandêl :

I kn. 1 ngakoni yèn pancèn nyata; 2 pracaya, pitaya; kc. andêl. II [x]-i, [x]-ake kn. 1 marakake kandêl; 2 nguwatake; kc. kandêl.

ngandik :

I kn. ak. mênthêlêng; kc. andik. II ngandik-andik pc: nangis ora mênêng-mênêng.

ngandika :

ki. kandha, clathu; kc. andika.

ngandul :

kn. mbandul njêngkangake (dilinggihake ing dhêngkul); [x]-andul: ngombak tmr. swara; kc. andul.

ngandonake :

kn. ak. ngajêgake, nganggo padinan; kc. andon.

ngandrawina :

kn. mangan enak; kc. andrawina.

nganja-anja :

kn. 1 ak. mlaku njungkir tangane tumapak; 2 sênêng-sênêng; 3 êngg. sêngit; kc. anja.

nganjang-anjangi :

kn. ngêtrapi anjang-anjang.

nganjati :

êngg. kn. 1 mènèki; 2 nyrêmpêng. ngêpêng; kc. anjat.

nganjèni :

kn. ak. nglakèni; kc. anji, lanji.

nganjèng :

êngg. kn. lunga njagong; kc. anjèng.

nganjêlake :

êngg. kn. ngajokake; kc. anjêl.

nganji :

I kn. ak. nglakèni; kc. anji, lanji. II kn. nyêkuli nganggo kanji.

nganjingake :

kn. nglêbokake ing; kc. anjing, manjing.

nganjir :

pc. kaya anjir (ngadêg njêjêr); kc. anjir.

nganjlogi :

kn. anjlog ing; kc. anjlog, jlog.

nganjuk :

êngg. kn. tuku mbayar kèri; kc. anjuk.

nganjung :

kn. ak. numpuk, ngundhung-undhung; kc. anjung, manjung.

nganjogake :

kn. nêkakake ing; kc. anjog.

ngandhan-andhan :

kn. ngombak (tmr. rambut).

ngandhani :

n. nyriyosi k: nuturi, kandha marang; kc. kandha.

ngandhap :

k. ngisor; ngandhap-andhap k. ak: ngasor-asor; [x]-i k: ngudhuni; [x]-akên k: 1 ngêdhunake, ngudhunake; 2 ngêndhèkake; kc. andhap.

ngandhar-andhar :

kn. nglantrah bangêt (tmr. crita lsp); ngandharake: nyritakake kalawan rowa; kc. andhar.

ngandhas :

kn. ak. têkan ing dhasar; kc. kandhas.

ngandhati :

êngg. ak. nyandhati; kc. kandhat, sandhat.

ngandhêg :

I kn. ak. ngêndhêg; kc. andhêg, êndhêg. II kn: 1 ak. ora pambêngan (ora nggarap banyu); 2 mêtêng.

ngandhêmi :

kn. 1 ngakoni kalawan dhadhag; 2 ngantêpi; kc. andhêm.

ngandhih :

kw. ngalahake; kc. êndhih.

ngandhug-andhug, ngandhuk-andhuk :

êngg. kn. sumèlèh (nyèlèhake) têtumpukan.

ngandhungake :

kn. nyimpên lsp. dianggo tandhon; kc. andhung.

ngandhut :

kn. 1 nggawa (nyimpên) dilêbokake ing sabuk lsp; 2 ngrêndhêm sajroning ati; 3 ak. mêtêng; kc. kandhut.

ngandhok :

pc. andhok ing; kc. andhok.

ngandhong :

I kn. nunggang andhong; kc. andhong. II [x]-i êngg. kn: mbanjêli, nyulihi; kc. andhong.

ngane :

pc. ngana (kanggo ngantêpake surasa).

nganèh-anèhi :

kn. ora lumrah; kc. anèh.

nganêm-têngah :

kn. ak. sabên (siji-sijine) kanêm têngah (5½).

nganiaya :

kb. 1 milara; 2 nyiya-nyiya; kc. aniaya, kaniaya.

ngani-ani :

kn. ak. ngênèni pari; kc. ani-ani.

nganu, nganoni :

kn. nggêrtak; kc. anu.

nganut :

kn. ak. manut, miturut; kc. anut, tut.

nganorake :

kw. ngasorake (awak); kc. asor.

nganta-anta :

kw. kêpengin bangêt (kumudu malês lsp); kc. anta.

ngantak-antak :

kn. ak. kêpengin bangêt; kc. antak.

ngantang :

êngg. kn. narang, nggantang; kc. antang.

ngantar-antar :

kw. murub mubyar-mubyar; kc. kantar.

ngantarani :

I n. ngantawisi k. ngêlêti; ngantarakake n. ngantawisakên k: nêtêpake kalawan kira-kira; kc. antara. II n. ngantawisi k: mratandhani yèn bakal; kc. antara.

ngantèk :

êngg. pc. nganti, kongsi; [x]-ake n. ngantosakên k. ak: nyrantèkake; kc. kanti.

ngantèn :

pc. pangantèn.

ngantèrake :

kn. ak. njalari (agawe) antèr.

ngantêb :

kn. ak. antêb.

ngantêg-antêg :

kn. ak. nganti suwe; kc. antêg.

ngantêm :

kn. 1 êngg. nyongkol, njotos; 2 pc. ngêntèkake kabèh, mblithuk; kc. antêm.

ngantênakên :

êngg. k. nyrantèkake; kc. antên.

ngantêp :

kn. nakoni têmên lan orane; [x]-i: ngukuhi panêmune (pasuwitane lsp); kc. antêp.

--- 378 ---

ngantêr ~ nganggur.

ngantêr :

êngg. pc. ngêtêrake; kc. antêr.

nganti :

I n. ngantos k. 1 ak. ngêntèni; 2 kongsi, tumêka (têkan, tutug) ing. II [x]-anti n. ngantos-antos k: ngarêp-arêp (ngêntèni) bangêt; kc. anti.

ngantih :

kn. gawe lawe; kc. antih.

nganting :

(i) êngg. kn. nimbang (bobot) nganggo traju; kc. anting.

ngantu-antu :

kw. nganti-anti; kc. antu.

ngantuk :

kn. kumudu-kudu arêp turu.

ngantukakên :

k. ngulihake; kc. antuk.

ngantun :

1 kw. ninggal; 2 k. ngari; kc. antun, kantun.

ngantup :

kn. namakake antup.

ngantoli :

kn. ak. 1 ndokoki (ngêtrapi) antol; 2 êngg. nyangga, nyuwak; kc. antol.

ngantos :

k. nganti.

ngantru :

kn. nyongkèl nganggo antru; kc. antru.

ngantrogake :

kn. ak. 1 ngoyog; 2 njalari kantrog; kc. êntrog.

ngantya :

kw. nganti.

ngancab :

kn. nyêrang kalawan kawanèn; kc. ancab.

ngancam :

(-ancam) kn. bakal milara (midana;sp); kc. ancam.

ngancan-ancani :

êngg. kn. nglêgakake waktu lsp. dianggo cêcawis lsp; kc. anca, ancan.

ngancang-ancang :

kn. cêcawis duwe gawe lsp; ngancang-ancangi: nata jangkah (mundur) arêp mlumpat; kc. ancang.

ngancarani :

kn. mbagèkake dhayoh; kc. ancara.

ngancari :

I kn. ak. nojoh ing tumbak lsp; kc. ancar. II pc: ngancarani.

ngancas :

1 kw. nasak ngênêr; 2 nêdya ngênêr; kc. ancas.

ngancêngi :

êngg. kn. nata nyênyawisake; kc. ancêng.

ngancêr :

êngg. kn. ngadêg jêjêg, nganjir; ngancêr-ancêri: mènèhi (ndokoki) ancêr-ancêr; kc. ancêr.

ngancik :

kn. ak. wiwit tumapak (ngambah) ing; kc. ancik.

ngancing :

kn. nyindik (ngunci lsp) supaya ora kêna dibukak; kc. kancing.

nganclang :

êngg. kn. têrus mlaku bantêr.

ngancug, ngancuk :

êngg. ks. nyanggama; kc. ancug, ancuk.

ngancur :

kn. ngrakêtake nganggo ancur; kc. ancur.

ngantha :

kw. mêtha, nggantha; kc. kantha.

nganthal :

êngg. kn. mlaku bantêr.

nganthèk :

êngg. kn. dadi anthèk.

nganthèkake :

kn. 1 (ut. nganthèni) ndadèkake kanthi; 2 nggamblokake ing; kc. kanthi.

nganthèk :

(-i) kn. 1 njilidi buku lsp; 2 nguntingi, mbêntèli dadi ombyokan; kc. kanthèt.

nganthêng :

kn. suwe ora obah-obah (nunggoni lsp); kc. anthêng.

nganthêr :

kn. ak. nganyur (ngadêg).

nganthi :

kn. 1 nganggo rewang; 2 nggandhèng; kc. kanthi.

nganthil :

êngg. kn. 1 ora mbayar (nyaur) saperanganing pambayaran; 2 ak. gumantung ing; [x]-i: ndokoki kanthilan; kc. kanthil.

nganthing-anthing :

pc. kathing-kathing.

nganthuki :

kn. manthuk nyasmitani (naklimi); kc. anthuk.

nganthoki :

kn. ndokoki anthok; kc. anthok.

nganthong :

I êngg. kn. ngêmis; [x]-ake êngg: ngacungake tangan; kc. anthong, athung. II [x]-anthong kn. ak: nganthêng. III [x]-i kn: nglêbokake ing kanthong; kc. kanthong.

nganthor :

êngg. kn. ngadêg nganyur.

nganyag :

kn. mlaku têrus bae (murang tata); kc. anyag.

nganyaki :

kn. ak. miwiti; kc. anyak.

nganyang :

n. ngawis k. njaluk suda saka tawane; kc. anyang, ênyang.

nganyari :

n. ngenggali k. nganggo lsp. kang kawitan; nganyar-anyari n. ngenggal-enggali k: duwe pratingkah lsp. beda karo adat sabêne; kc. anyar.

nganyèh-anyèh :

êngg. kn. kakèhan rèwèl.

nganyêlake :

kn. marakake anyêl; kc. anyêl.

nganyêng :

êngg. kn. narik; kc. anyêng.

nganyêr :

êngg. pc. ngadêg njêjêr (murang tata).

nganyi(h)-anyi(h) :

kn. kakèhan rèwèl.

nganyur :

êngg. pc. nganyêr.

nganyut :

kw. ngèli; nganyut-anyut kw: nênarik ati; kc. anyut.

nganyut jiwa :

([x] urip, [x] tuwuh) kw: nglalu.

nganyor, nganyot :

êngg. pc. nganyêr.

ngangah-angah :

kn. kêpengin (ngarêp-arêp) bangêt arêp mêmangan lsp; kc. angah.

ngangahi :

êngg. mènèhi.

ngangasi :

kn. nggêrtak marang; kc. angas.

ngangèli :

kn. njalari angèl; kc. angèl.

ngangên-angên :

kn. nggagas marang; kc. angên-angên.

ngangêni :

kn. 1 marahi kangên; 2 kangên marang; kc. kangên.

ngangêt :

(-i) kn. manasi supaya angêt.

nganggaki :

êngg. kn. 1 ngagag-agagi; 2 anggak marang; kc. anggak.

nganggalake :

êngg. ngènthèngake momotan lsp; kc. anggal.

nganggang-anggang :

kn. nyêkêl lsp. ora diênêtake; kc. anggang.

nganggar :

I kn. nggawa kêris ing anggar; kc. anggar. II kn. 1 nyilih (utang) dhuwit sadhela, nyêbrak; 2 êngg. tuku ora mbayar; kc. anggar.

ngangge :

k. nganggo.

nganggêl :

kn. mbêndung; kc. anggêl.

nganggêp :

kn. 1 ngrêngkuh kaya (sêdulur lsp), ngarani yèn pancèn nyata lsp; 2 nganggokake (ngajèni) bêciking pasuwitane lsp; kc. anggêp.

nganggêr-anggêri :

kn. nglarangi; kc. anggêr-anggêr.

nganggit :

kn. 1 ak. ngronce kêmbang; 2 mujudake ana ing gagasan, ngreka-reka; 3 êngg. nggagas; 4 ngarang (layang lsp); kc. anggit.

ngangglah :

pc. ngaglah.

nganggur :

kn. ora tumandang ing gawe (nyambut gawe); 2 ora dianggo; kc. anggur.

--- 379 ---

nganggo ~ ngapêkir.

nganggo :

n. ngangge k. 1 (ngagêm ki) migunakake; 2 (ngagêm ki) ngêtrapake ing awak (sandhangan lsp); 3 nglingkuhake dhuwit lsp; 4 (mawi k) mawa sarana: ora nganggo n. botên mawi k: tanpa; kc. anggo.

nganggon :

(-anggon)i n. nganggèn(-anggèn)i k: ngêtrapake panganggo ing; kc. anggo.

nganggrah-anggrahi :

kn. mêpêti nganggo anggrah-anggrah; kc. anggrah.

nganggrak :

kn. nggêrtak, ngancam; kc. anggrak.

nganggrang :

pc. dumunung ing papan kang dhuwur; kc. anggrang.

nganggras :

kn. nggêrtak mêdèni; kc. anggras.

nganggrêg-anggrêgi :

kn. ak. njalari ora bisa têrus; kc. anggrêg.

nganggrêng :

êngg. kn. mênêng bae.

nganggrik-anggrik :

pc. kuru bangêt.

ngangin-angin :

kn. ak. 1 ngisis; 2 br. ngrungok-ngrukokake pawarta; kc. angin.

ngangka, ngangkani :

êngg. ngangkah k. ngarah; kc. angka, arah.

ngangkal :

êngg. kn. ngalang-alangi; kc. angkal.

ngangkani :

kn. nyirèni angka; kc. ngangka, angka.

ngangkang :

kn. nywara sêru (tmr. gamêlan).

ngangkas-angkas :

kw. 1 mindêng, mênêng; 2 nggêgadhang; kc. angkas.

ngangkat :

kn. 1 njunjung; 2 narik ngunggahake (jangkar lsp); 3 êngg. momot barang-barang; 4 ngunggahake pangkat; 5 (ut. [x]-i) ak: wiwit, miwiti; [x]-ake: mbudhalake; kc. angkat.

ngangkên :

êngg. k. ngaku; kc. aku.

ngangkêri :

kn. ak. nglarangi mlêbu; kc. angkêr.

ngangklèk :

êngg. kn. nganggar kêris; kc. angklèk.

ngangklêng :

êngg. kn. suwe bangêt ênggone ngêntèni lsp.

ngangklik-angklik :

(ake) pc. nyèlèhake ing papan kang dhuwur; kc. angklik.

ngangklung :

kn. ngunèkake angklung.

ngangkuh :

kn. ak. ngrêngkuh; kc. angkuh.

ngangkus :

(i) êngg. kn. ngganthol, ngêcis; kc. angkus.

ngangkod :

êngg. kn. ngangkrok wit.

ngangkrang :

êngg. kn. ngangrang.

ngangkrêng :

pc. mêthêngkrêng; kc. angkrêng, êngkrêng.

ngangkrik-angkrik :

kn. 1 mangklik-mangklik; 2 dhiri, pambêkan; 3 pc. mangkring (larang bangêt tmr. rêrêgan lsp); kc. angkrik.

ngangkruk-angkrukake :

pc. nglinggihake lsp. ing papan kang dhuwur; kc. angkruk.

ngangkrok :

kn. mènèk sikile mêthakol; kc. angkrok.

ngangkrong-angkrongake :

êngg. nyèlèhake ing papan kang dhuwur; kc. angkrong.

nganglang :

kn. ak. rondha, ngubêngi.

nganglèngake :

kn. nilingake; kc. anglèng.

nganglêsake :

kn. ak. njalari (agawe) anglês.

ngangluh, ngangloh :

êngg. kn. sêsambat; kc. angluh.

ngangloh :

êngg. kn. ora nganggo (nindakake) apa-apa.

nganguk-anguki :

kn. ngungak arêp mêtuk;[5] kc. anguk.

ngangus :

kn. 1 ngirêng nganggo angus; 2 mêtu anguse; kc. angus.

ngangrang :

I (ut. [x]-anI kn. rangrangan (tmr. tênunan). II kn. bngs. sêmut abang gêdhe.

ngangrêmake :

kn. ak. nêtêsake êndhog; kc. angrêm.

ngangsa :

(-angsa) kn. murka kumudu olèh akèh; kc. angsa.

ngangsab :

pc. ngasab; kc. asab.

ngangsahake :

kw. ngajokake pêrang; kc. angsah, mangsah.

ngangsalakên :

k. ngolèhake; kc. angsal, olèh.

ngangsang-angsang :

kn. ak. nggrangsang.

ngangsar :

kn. angsar.

ngangsèk, ngangsi :

pc. nganti.

ngangsêg :

kn. maju nêsêg; kc. angsêg.

ngangslah :

kn. narik pajêg; kc. angslah.

ngangslèkake :

kn. ak. nyumurupi asline; kc. asli.

ngangslupake :

kn. nglêbokake; kc. angslup.

ngangsu :

kn. 1 golèk banyu; 3 ent. golèk kawruh (mêguru); kc. angsu.

ngangsul-angsuli :

êngg. 1 mangsuli; 2 k. ngulih-ulihi; kc. wangsul.

ngangsur :

I [x]-i kn. ak: mènèhi utangan (êmpingan); kc. angsur. II [x]-angsur kn. rêkasa bangêt ênggone ambêkan; kc. angsur.

ngangso :

pc. ngaso; kc. angso.

ngangsokake :

I kn. ngangsu kanggo ing liyan; kc. angsu. II pc: ngasokake; kc. angso.

ngangsoni :

kn. ngangsu ing; kc. angsu.

ngangsrahake :

I kn. ak. nglèmbrèhake lsp. kambah ing lêmah; kc. kangsrah. II êngg. pc: masrahake; kc. srah.

ngaub :

kn. ak. ngeyub, ngayom; kc. aub.

ngauli :

kn. nadari bakal midhang lsp; kc. kaul.

ngauningani :

kw. wêruh; kc. uninga.

ngao :

êngg. kn. gunêman ngoko.

ngaos :

I k. ak. ngaji. II [x]-i k: ngajèni; kc. aji.

ngaoti :

k. ngacèki; kc. kaot, kacèk.

ngapa :

I êngg. pc. apa. II êngg: ana apa, geneya.

ngapakake :

n. munapakakên k. nindakake kapriye; kc. apa.

ngapal :

kn. mêtu kapale; kc. kapal.

ngapalake :

kn. 1 nyinau (nggêgulang) nganti apal; 2 êngg. ngucapake wacan lsp. tanpa ndêlêng buku; kc. apal.

ngapan-apan :

kn. wangun trapesium; kc. apan-apan.

ngapani :

êngg. kn. nglapaki; kc. kapa.

ngapas :

kn. nanduri kapas; kc. kapas.

ngapèl :

kn. ak. ngulur prakara; kc. apèl.

ngapèn-apèni :

kn. ak. rewang wong duwe gawe lsp; kc. apèn.

ngapêkir :

kn. ak. ora nganggokake; kc. apêkir.

--- 380 ---

ngapêsake ~ ngasag.

ngapêsake :

kn. njalari (agawe) apês; kc. apês.

ngapikake :

kn. mbêcikake; kc. apik.

ngapilakên :

k. ak. ngapalake; kc. apal.

ngapirani :

n. ngapintêni k. njalari kapiran; kc. kapiran.

ngapit :

kn. 1 nandhingi tikêl lorone (tmr. totohan); 2 (ut. ngapit-apit) ngiringake kiwa têngên; kc. apit.

ngapyuk :

kn. nyiramake banyu lsp. ing rai; kc. kapyuk.

ngapkir :

kn. ora nganggokake; kc. apkir.

ngaplak :

I kn. ak. tuwa bangêt; kc. kaplak. II pc: nywara plak-plak (tmr. kêndhang). III pc: ngaprak.

ngaplik :

pc. mung cilik (sathithik).

ngapluk :

kn. mabluk.

ngapu :

k. ngênjêt; kc. apu, ênjêt.

ngapur :

êngg. kn. ngênjêti, nglabur; kc. kapur.

ngapura :

n. ngapuntên k. mènèhi pangapura; kc. apura.

ngapurancang :

kn. (linggih) tangane ditangkêbake; kc. kapurancang.

ngapus :

I kw. 1 nalèni; 2 ngarang layang lsp; kc. apus. II [x]-i kn: nggorohi, mblithuk; kc. apus.

ngapokake :

kn. ngajar lsp. supaya kapok; kc. kapok.

ngaprahake :

kn. nglumrahake; kc. kaprah.

ngaprak :

pc. mlayu bantêr.

ngaprès :

pc. gabrès; kc. kaprès.

ngaprêt :

kn. cêndhak (cêkak) bangêt tmr. lêngênan klambi lsp.

ngarab-arab :

kw. murub mubyar-mubyar; kc. arab.

ngarad :

kn. ak. 1 ngglandhang, nggèrèd; 2 mêksa akon nyambut gawe; kc. arad.

ngarag-aragi :

kn. 1 milihi kang agal-agal (tmr. krikil lsp); 2 ngrêsiki sawah lsp; kc. arag.

ngarah :

I n. ngangkah k. 1 mêndêng, nêdya; 2 njangka supaya bisa olèh (kêlakon lsp); kc. arah, êrah. II [x]-arah kn. (ngangkah-angkah k) ngati-ati; kc. arah. III êngg. kn: têka mêngkono!

ngarah apa :

pc. mêngkono bae rak wis prayoga lsp.

ngarah ora :

pc. gêlêm ora-ora.

ngarah pati :

br. nêdya matèni.

ngarak :

kn. ngêtêrake bêbarêngan wong akèh; kc. arak.

ngaral :

(A) kn. alangan; kc. aral.

ngaramake :

kn. nganggêp karam; kc. karam.

ngarani :

n. mastani k. 1 nyêbut, njênêngi; 2 nganggêp, ndakwa; kc. aran.

ngarang :

I n. ngawis k. 1 êngg. padha rontog godhonge; 2 (ut. ngarang-arangi) suda, dadi arang; kc. arang. II kn: 1 êngg. ak. ngira-ira; 2 nganggit layang lsp; kc. karang.

ngarangulu :

kn. ak. ngêpèk tilas bojoning sêdulur; kc. karangulu.

ngaras :

I ki. ngambung; kc. aras. II (A) kn. ak: dhamparing Allah; kc. aras.

ngare :

kn. palêmahan rata, kb. pagunungan.

ngarèkake :

n. ngantunakên k. 1 ninggal. ndokok ing buri; 2 nurahake; ngarèni n. ngantuni k. ak: dumunung ing buri; kc. kari.

ngarèt :

I kn. mbusêk nganggo karèt. II kn: nglancipi potêlot.

ngarêm-arêmi :

kn. agawe marêm; kc. arêm.

ngarêmi :

kn. ak. karêm marang; kc. karêm.

ngarêng :

kn. agawe arêng.

ngarêp :

I n. ngajêng k. ngarsa ki. 1 ing papan kang diadhêpake, kb. ing buri; 2 kang dhisik; kc. arêp. II ngarêp-arêp n. ngajêng-ajêng k: ngêntèni (kalawan pamuji) supaya olèh (kêlakon); [x]-i n. ngajêngi k. ngarsani ki: gêlêm (arêp) ngêpèk lsp; kc. arêp.

ngari :

n. ngantun k. njarag kari; kc. kari.

ngarih-arih, ngarihi :

ak. kn. mêmiringi (ngarah-arah) kalawan alus supaya gêlêm nurut lsp; kc. arih.

ngaring-aring :

kn. ak. dolan-dolan ngenggar-enggar ati; ngaring-aringi: ngênêng-ênêngi bocah nangis lsp; kc. aring.

ngaripi :

(-ake) kn. njalari karipan; kc. arip.

ngarit :

kn. golèk sukêt nganggo arit; kc. arit.

ngaryakake :

kw. nggawèkake; kc. karya.

ngaru :

kn. ngudhêg lan nyiram banyu (tmr. bêras kang diêdang); [x] napung pr: nindakake pagawean (nêmu rêribêd) bêbarêngan; kc. karu.

ngaru-biru :

kn. ngrusuhi, ngganggu gawe; kc. aru-biru.

ngarug :

kn. 1 kw. natoni; 2 mbludhukake lêmah kang kêmpêl; kc. arug.

ngaruhake :

kn. nggênahake, nyatakake; kc. karuh.

ngaruh-aruhi :

kn. ngajak gunêman; kc. aruh.

ngaruhara :

kw. 1 njalari gègèr; 2 sêsambat; kc. ruhara.

ngarung :

I kn. nuntun jaran (wong loro) kiwa têngên; kc. karung. II kn: madhahi ing karung; kc. karung. III êngg. kn. mênyang ing warung (têtuku); kc. warung.

ngarusi :

êngg. kn. migunani, nindakake bêcik; kc. arus.

ngaron :

pc. pangaron.

ngaroni :

n. ngalihi k. ngêbut loro; kc. karo.

ngarot :

êngg. kn. slamêtan ngarêpake nggarap sawah.

ngarsa :

ki(kw). ngarêp; kc. arsa.

ngarsa-arsa, ngarsi-arsi :

kw. ngarêp-arêp; kc. arsa.

ngartani :

k. ak. ndhuwiti; kc. arta.

ngarti :

n. ngartos k. ak. ngêrti.

ngartika :

kw. nggagas (ngunandika).

ngas :

kn. as.

ngasa :

êngg. kn. apèk, golèk, arêp ngêpèk.

ngasab :

I kn. nggosok nganggo barang kang kasar; [x]-i, ngasapi ak. nindakake kalawan kasar, gunêman kasar; kc. asab, kasab. II [x] pati br: ngajap pati.

ngasag :

kn. golèk turahan pari kang mêntas diênèni; kc. asag.

--- 381 ---

ngasah ~ ngathok.

ngasah :

kn. nglandhêpake lading lsp. sarana digosokake ing wungkal lsp; [x]-i: ngumbah (ngrêsiki) piring lsp; kc. asah.

ngasak :

êngg. kn. ak. nggosok; kc. kasak.

ngasalake :

kn. ak. nggênahake asale; kc. asal.

ngasar :

I (ut. [x]-i) kn. nindakake (gunêman) kalawan kasar; kc. kasar. II êngg. kn: sêmbahyang ing wayah asar; kc. asar.

ngasatake :

kn. ak. njalari (agawe) asat; kc. asat, sat.

ngasèk, ngasi :

êngg. pc. nganti.

ngasèpake :

kn. 1 njalari (agawe) kasèp; njarag supaya kasèp; kc. kasèp.

ngasih-asih :

kn. ngrêrêpa kanthi têmbung manis; ngasihi: nrêsnani; kc. sih, asih, kasih.

ngasili :

kn. ak. migunani; kc. asil, kasil.

ngasin :

kn. ngrêndhêm ing uyah supaya asin; kc. asin.

ngasir-asir :

êngg. kn. ngambu-ambu; kc. asir.

ngaskayani :

kn. ak. mènèhi kaskaya; kc. kaskaya.

ngaslèkake :

kn. ak. ngasalake; kc. asli.

ngasmani :

ki. pc. nèkêni; kc. asma.

ngasmarani :

kw. nêngsêmake; kc. asmara.

ngasngasan :

êngg. kn. gasgasan.

ngasu :

I êngg. kn. ngangsu. II [x]-asu pc: kêrêp ngadêg (lèrèn).

ngasungake :

kw. mènèhake; kc. asung.

ngasut :

kn. nguyêg (nata kartu); kc. kasut.

ngaso :

kn. lèrèn, anggong; kc. aso.

ngasor :

(-asor) kn. andhap asor; ngasorake: 1 agawe asor; 2 ngalahake; kc. asor, kasor.

ngasrahake :

kn. ak. masrahake; kc. asrah.

ngasrêp :

êngg. kn. nglakoni nyirik uyah; [x]-akên k: ngadhêmake; kc. adhêm, asrêp.

ngasta :

ki. nyêkêl; kc. asta, cêkêl.

ngastawa, ngastuti :

kw. ngalêm, mêmuji, nyêmbah.

ngatag :

kn. akon (ngelingake) supaya tumandang; kc. atag.

ngatamake :

kn. maca (korän) nganti katam; kc. katam.

ngatani :

êngg. kn. nyandhêt, mênggak; kc. kata.

ngatap :

kn. ak. têtumpukan rantap, sarwa tata; kc. tap.

ngatas :

kn. ak. nêrang (munggah) marang dhêdhuwuran; kc. atas.

ngatèl :

pc. jênak bangêt; kc. katèl.

ngatèn-atèni :

kn. ak. mêmpêngake (ngêndêlake); kc. ati.

ngatèni :

n. ngatosi k. nimbangi nganggo katèn; kc. kati.

ngatèri :

(-ake) êngg. kn. ak. ngantèrake; kc. atèr.

ngatêkake :

êngg. pc. ngatogake, nutugake nganti katog; kc. katêk.

ngatên :

k. pc. ngene, ngono.

ngatêngi :

kn. ak. ngratêngi; kc. atêng.

ngatêp :

kn. mayu nganggo atêp.

ngatêr :

(-ake) êngg. kn. ngêtêrake, nggawa (-mulih pari); ngatêri êngg: ngêtêri (mènèhi apa-apa marang); ngatêr-atêri: 1 nuduhake dalane; 2 ndokoki atêr-atêr; kc. atêr.

ngati-ati :

n. ngatos-atos k. kanthi wêweka, ora sêmbrana; kc. ati.

ngatir :

êngg. kn. ak. ora timbang ut. ora padha (pangêtrape lsp); kc. katir.

ngatirah :

kw. abang (tmr. mata, nêpsu); kc. katirah.

ngatulake :

kn. ngulinakake; kc. atul.

ngatur :

I êngg. kn. nata, mranata; kc. atur. II [x]-i: 1 kn. ngundang, nyuruhi (kalawan ormat); 2 (ut. [x]-ake) ngunjukake, nyaosake ki: mènèhi, mènèhake; kc. atur.

ngaturi priksa :

([x] uninga) kn. awèh wêruh (kalawan ormat).

ngatut :

kn. njarag katut; kc. katut.

ngatogake :

kn. nindakake lsp. nganti katog; kc. katog.

ngatok :

pc. ngaton; [x]-ake: ngatonake; kc. katok, katon.

ngaton :

n. ngatingal k. mêtu lsp. nganti kêna didêlêng; [x]-i: katon marang (tmr. lêlêmbut lsp); kc. katon.

ngatosake :

kn. agawe atos; kc. atos.

ngatos-atos :

k. ngati-ati.

ngatosi :

k. ngatèni; kc. kati, katos.

ngacaki :

kn. ak. miwiti nindakake; kc. cak.

ngacang :

kn. nanduri kacang.

ngacapara :

êngg. kn. gunêman sêmbrana.

ngacar :

I êngg. kn. 1 ngancab, nrajang; 2 ngancang-ancangi; 3 numbuk; kc. acar. II kn: olah acar.

ngacarani :

kn. (ngancantêni k. ak) mbagèkake dhayoh; kc. acara.

ngacèki :

n. ngaoti k. mènèhi kacèke (ora digawe padha); kc. kacèk.

ngacêng :

kn. kaku (tmr. palanangan).

ngacip :

kn. nyigar lsp. nganggo kacip.

ngacir :

kn. katon dhuwur mung siji (tmr. wit lsp); kc. kacir.

ngacuk :

êngg. kn. katon dawa maju (tmr. palanangan).

ngacung :

kn. awèh sasmita sarana driji dicongatake; kc. acung.

ngaco :

êngg. kn. 1 gunêman tanpa têgês; 2 goroh.

ngathah-athah :

pc. têturon mlumah.

ngathahi :

(-akên) k. ngakèhi(-ake); kc. kathah, akèh.

ngathak-athaki :

kn. ndokoki athak-athak.

ngathang-athang :

kn. têturon mlumah.

ngathar :

I êngg. kn. mlayu bantêr. II pc: nguyuh (ngadêg).

ngathe-athe :

êngg. pc. tata bêcik.

ngathêr :

pc. sêmu ngadêg (tmr. palanangan).

ngathik :

I kn. ak. nganggo rewang lsp; kc. kathik, pakathik. II [x]-athik kn: ngreka-reka, ngrumpaka; kc. athik.

ngathing-athingake :

kn. ak. manggang lsp. ing; kc. athing.

ngathuh :

pc. ngadhuh.

ngathuk :

êngg. pc. gathuk.

ngathung :

kn. ngulungake tangan (arêp nampani lsp); kc. athung.

ngathur :

pc. ngadêg njêjêr, nganyur.

ngathok :

pc. mung nganggo kathok; [x]-i: ngênggoni kathok.

--- 382 ---

ngathong ~ ngèjlègi.

ngathong :

êngg. ngathung.

ngawadake :

kn. ak. nyêngadèkake; kc. awad.

ngawag :

kn. ngawur, mung kira-kira bae; kc. awag.

ngawahi :

kn. ak. ngambani, ngombèri; kc. kawah.

ngawaki :

kn. nyarirani ak. nylirani ki. nandangi lsp. dhewe; kc. awak.

ngawal :

I kn. nyirig bantêr (tmr. jaran). II [x]-i kw: 1 ndaga, nêdya wani; 2 nanggulangi; kc. kawal. III [x]-i kn. ak: ngombèri; kc. kawal. IV [x]-i kn: nindakake lsp. awal bangêt; kc. awal.

ngawani :

n. nyiyangi k. ak. nindakake lsp. ing wayah awan; kc. awan.

ngawang-awang :

br. mênyang (ngambah) ing awang-awang.

ngawaril :

(A) kn. ak. alangan.

ngawasake :

kn. namatake; kc. awas.

ngawasani :

kn. ak. nguwasani; kc. kawasa, kuwasa.

ngawat-awati :

kn. ngamping-ampingi lan namatake; kc. awat.

ngawe :

kn. awèh sasmita (ngundang lsp) sarana tangan kumlawe; kc. awe.

ngawèhi :

kn. ak. mènèhi; kc. awèh.

ngawekani :

kn. mrayitnani; kc. weka.

ngawèr :

kn. ak. saèm. nglawèr, nglèwèr.

ngawètake :

kn. ak. njalari (agawe) awèt; kc. awèt.

ngawêl-awêl :

êngg. ks. mangan.

ngawêng :

(-i) kn. ak. ngubêngi; kc. kawêng.

ngawêr-awêri :

kn. ndokoki awêr-awêr; kc. awêr.

ngawêt :

I kn. ak. nggubêd. II kn: buntute ditêkuk ing sêla-sêlaning sikil buri; [x] lambene: lambene digêgêt (nêpsu); kc. kawêt.

ngawi :

kw. ngarang têmbang; kc. kawi.

ngawigake :

kw. ak. ngrêmitake gêgarapan; kc. awig.

ngawiyat :

kw. awang-awang, langit.

ngawikani :

kw. nyumurupi, mêruhi; kc. wikan.

ngawil :

kn. ak. njawil; kc. kawil.

ngawin :

I kn. 1 nyêkêl pitik kang dibêlèh; 2 ak. nggawa tumbak lsp; kc. awin, kawin. II kn: ningkahan karo; kc. kawin.

ngawing :

kn. ak. nggawing.

ngawir-awir :

kn. ak. kawir-kawir.

ngawis :

I ak. ngawis-awisi k. ngarang-arangi; kc. arang, awis. II k: 1 nganyang; 2 êngg. ngarah; [x]-i k: nglarangi; kc. awis.

ngawiti :

kn. miwiti; kc. awit, kawit.

ngawu-awu :

I kn. ak. tansah têtakon marang asal-usule lsp. II êngg. kn. nyêbar wiji ing pandhêdhêran tanpa diêlêbi; kc. awu.

ngawud-awud, ngawut-awut :

kn. 1 njuwing-juwing, ngudhal-udhal; 2 nyêbar mrana-mrana; kc. awud.

ngawug :

êngg. kn. ngadhuk lêmah; kc. awug, mawug.

ngawug-awar :

ngaub-(g)awar pc. ngawag, ngawur.

ngawul-awul :

kn. ngudhal-udhal kapuk lsp; kc. awul.

ngawula :

kn. ngabdi; kc. kawula.

ngawula-wisuda :

kw. ngunggahake (njunjung) pangkat.

ngawuningani :

kw. nyumurupi, mêruhi; kc. wuninga.

ngawur :

kn. ngawag; kc. awur.

ngawur-awur :

kn. nyawur-nyawurake; kc. wur, uwur.

ngawusake :

kn. ak. ngapokake; kc. kawus.

ngawon :

k. ngalah; kc. kalah, kawon.

ngawoni :

I k. ngalani; kc. awon, ala. II k: ngalah; kc. kalah, kawon. III kn. ak: ndokoki awu; kc. awu.

ngaworake :

kn. ak. nyampur karo; kc. awor, wor.

ngawrati :

k. ngêboti; ngawratakên k: ngêbotake; kc. awrat, abot, bot.

ngawruhi :

kw. nyumurupi; kc. kawruh, wêruh.

ngebahakên :

k. ngobahake; kc. ebah, obah.

ngebarake :

kn. ak. 1 ngatonake kapintêrane lsp; 2 nyêmantakake marang; kc. ebar, kebar.

ngebat-ebati :

(-ake) kn. ngeram-eramake bangêt; kc. ebat.

ngèbègi :

kn. ak. ngêtrapi èbèg (ing lapak); kc. èbèg.

ngèbèr :

kn. ngêdolake panganan lsp; kc. èbèr.

ngèbêki :

kn. ak. ngêbêki, ngêbaki; kc. èbêk.

ngeblat :

kn. ak. ngênêr marang; kc. keblat.

ngèblègi, ngèblèki :

êngg. kn. ndokoki èblèg.

ngeblong :

pc. ngalah; kc. keblong.

ngêbor :

(-i), ngeborake kn. 1 nyidhuki banyu dianggo ngêlêbi sawah; 2 golèk êmas ing kali lsp; kc. ebor.

ngebrakake :

kn. njalari (agawe) ebra; kc. ebra.

ngèbrèk :

pc. mlayu bantêr.

ngèbrèk-èbrèk :

êngg. kn. nyuwèk-nyuwèk.

ngèbrèt :

pc. wrata mrana-mrana (tmr. ambu kang ora enak lsp).

ngedab-edabi :

kn. ak. ngebat-ebati, nggumunake; kc. ebad.

ngedan :

kn. ethok-ethok edan; [x]-i: kedanan marang; kc. edan, kedanan.

ngede-ede :

êngg. kn. ngiwi-iwi, ngece-ece; kc. ede.

ngèdèd :

pc. sêmu ngulèt (tmr. gêgêr).

ngèdèk-èdèkake :

pc. ngrêngkuh lsp. kaya dene kang èdi; kc. èdi.

ngèdêr :

kn. ngera; kc. kèdêr.

ngèdêri :

kn. ak. ngubêngi, kc. idêr.

ngeja :

I kn. ak. nêdya, niyat; kc. eja. II kn: nyêbutake siji-sijining aksara ing tulisan; kc. eja.

ngejawantah :

kw. katon mawujud (tmr. dewa).

ngèjèg :

kn. 1 mlaku bantêr jangkahe ciyut; 2 bola-bali têka; kc. èjèg.

ngèjèk :

êngg. kn. ngajak; kc. jèk.

ngèjès :

êngg. pc. bêcik bangêt.

ngèjlègi :

kn. bola-bali nêkani (nagih lsp); kc. èjlèg.

--- 383 ---

ngejrah ~ ngèmbèt(-èmbèt).

ngejrah :

êngg. ak. ngetung, milang; kc. ejrah.

ngedhe :

kn. ak. ngiwa (nganggo tangan kiwa); kc. kedhe.

ngèdhèl :

êngg. kn. mbêdhèl; kc. èdhèl.

ngèdhèng :

kn. katon ngêblak, mblakakake; kc. èdhèng, ngêdhèng.

ngèdhèr :

I kn. ak. ngèdhèng, ngêdhèng; kc. èdhèr. II kn. ak: dolan-dolan. mlaku-mlaku; kc. kèdhèr.

ngèdhêp :

kw. têluk, sungkêm marang; kc. èdhêp, kèdhêp.

ngedhumi :

kn. ak. ngeyubi; kc. edhum.

ngegah-eguh :

êngg. kn. ngigah-iguhake; kc. eguh.

ngegal-egolake :

kn. ngobahake megal-megol; kc. egol.

ngegla :

kn. katon cêtha; kc. egla.

ngegle, ngèglèh, ngèglèg, ngèglèng :

pc. ngegla, katon cêtha.

ngeguh :

(-ake) êngg. kn. ngiguhake; kc. eguh.

ngeguh :

(-eguh)i kw. njalari owah; kc. keguh.

ngegoh :

(-ake) êngg. ngiguhake.

ngegolake :

kn. ngobahake bokong lsp; kc. egol, megol.

ngegosake :

kn. ak. nyèlèhake lsp. megos; kc. egos, megos.

ngègrèk-ègrèk :

pc. 1 nggraji lsp. nganti nywara grèk-grèk; 2 nyogoki, ngogrok-ogrok; kc. ègrèk.

(ngèh) :

di-[x]-i êngg. diwènèhi.

ngeyang :

ki. ngêmbah; kc. eyang.

ngeyang-ngeyong :

kn. ak. meyang-meyong (swaraning kucing).

ngèyèg :

êngg. kn. mlaku-mlaku mrana-mrana (ngubêngi).

ngèyèk-èyèk :

kn. ak. mèyèk-mèyèk (tmr. gêgêr).

ngèyèl, ngèyèng :

êngg. pc. ngrèngkèl, nekad nggugu bênêre dhewe; kc. èyèl.

ngèyèn :

êngg. kn. awèh, mènèhi.

ngèyèng :

I êngg. pc. ngèyèl. II [x]-èyèng kn. nggotong royom, nggawa lsp. wong akèh; kc. èyèng.

ngeyub :

kn. ngaub ing; kc. eyub.

ngeyog :

pc. 1 nywara mak keyok (tmr. pitik kang kalah); 2 trima kalah; kc. keyok.

ngeyong :

kn. ak. meyong (swaraning kucing).

ngeyor :

kn. nywara sêru (tmr. kucing).

ngèk :

I êngg. duwèk. II di-[x]-i êngg. 1 diwènèhi; didokoki. III pc: karêbèn. IV [x]-[x] pc: tansah nangis.

ngekadasa, ngeka-eka :

êngg. ak. ngreka-ngreka, ngathik-athik; kc. eka.

ngekahi :

kn. nylamêti kekahan; kc. kekah.

ngèkèk :

I pc. ngguyu cêkakakan. II [x]-i pc: mènèhi. III [x]-èkèk êngg. pc: ngiris kaya sacaraning nggraji (marga alot); kc. èkèk.

ngèkèl-èkèl :

êngg. kn. nggêgiro, mêmêdèni.

ngèkèn :

(i) êngg. awèh, mènèhi.

ngèkèr-èkèr :

êngg. pc. nyèkèr-nyèkèr; kc. èkèr.

ngèkès :

kn. nggègès (watuke).

ngèkèt :

kn. ak. krakêt, lèngkèt; kc. kèkèt.

ngèkêr :

kn. ndêlêng nganggo kèkêr.

ngèki :

êngg. mènèhi; kc. ngèk.

ngeklasake :

kn. nglilakake kalawan eklas; kc. eklas.

ngèklèk :

êngg. kn. ngguyu sêru; kc. ngèkèk, ngèkrèk.

ngèklèkake :

pc. njalari kèklèk (marang mata); kc. kèklèk.

ngekrali :

kn. ak. nêrangake; kc. ekral.

ngèkrèk :

I (-èkrèk) kn: ngiris nyuwèk; kc. kèkrèk. II êngg. kn. ngguyu sêru; kc. ngèklèk.

ngèksi :

kw. ndêlêng, nonton; kc. èksi.

ngèl :

kw. sayah, kêsêl, rêkasa.

ngelah :

êngg. pc. ngalah.

ngelang :

kn. ak. nggodhog kilang; kc. kilang.

ngèlèdake :

kn. ngêtokake ilat; kc. èlèd, mèlèd.

ngèlèg :

(-èlègi) êngg. kn. 1 mbêbeda, mbêbêngèk; 2 ngiming-imingi; kc. èlèg.

ngèlèkake :

kn. mbuwang ing kali lsp. supaya kèli; kc. kèli.

ngèlèk-èlèki :

pc. n. ngalan-alani; kc. èlèk.

ngèlèr :

I êngg. kn. nggaringake têmbako dijèmbrèng; kc. èlèr. II (ut. [x]-i) êngg. kn: nakêr krikil lsp. nganggo kothak; kc. kèlèr.

ngèlêbi :

kn. ak. ngêlêbi; kc. êlêb.

ngèlêm :

kn. ak. mblêdhês ing banyu; kc. kêlêm.

ngèlês :

êngg. kn. ngilês, ngidak; kc. ilês.

ngèli :

kn. ngatut ilining banyu; kc. kèli.

ngelikake :

kn. mênging; ngeliki: elik marang; kc. elik.

ngeling-eling :

n. ngèngêt-èngêt k. nggagas supaya bisa kèlingan; ngelingi n. ngèngêti k: eling marang; kc. eling.

ngèlmu :

kn. (ngèlmi k): 1 kawruh (sêsurupan) mungguh ing sawijining bab; 2 kawruh kasampurnan (kawicaksanan); [x] basa: kawruh babagan basa; [x] alam: kawruh babagan kodrat; [x] bumi: kawruh babagan tanah-tanah lan kaanane; [x] kewan: kawruh bab kewan-kewan; [x] pamisah: kawruh bab jasad-jasad asal lsp; [x] têtuwuhan: kawruh bab tanêm tuwuh; [x] tuwa: ngèlmu kasampurnaning ngaurip; [x] wangun: kawruh bab pangetung jêmbaring lumah gêdhening wujud lsp; kc. 'ilmu.

ngèlu :

kn. ak. mung manut bae; kc. èlu.

ngelo :

kn. ak. ngulèt (tmr. kayu).

ngelok-eloki :

kn. ak. nganèh-anèhi; kc. elok.

ngeloni :

I kn. ak. ngiloni, mèlu ngrewangi; kc. èlu. II kn: ngukur nganggo elo.

ngemah-emahakên :

k. ngomah-omahake; kc. omah-omah. ngeman: (-eman) kn. ngowêl; ngêmi-êmi; kc. emah.

ngemba :

(-emba), ngembak êngg. kn. niru; kc. emba.

ngembali :

êngg. k. ngopahi; kc. embal.

ngèmbèl-èmbèli :

kn. ak. muwuhi; kc. èmbèl-èmbèl.

ngèmbèt :

(-èmbèt) kn. ngatut-ngatutake, [ngatut-ngatut...]

--- 384 ---

ngembong ~ ngengkrangake.

[...ake,] nyangkut ing prakara; kc. èmbèt.

ngembong :

êngg. kn. nangguli; kc. embong.

ngèmbrèh :

pc. kangsrah ing lêmah; kc. èmbrèh.

ngèmbrèt :

êngg. kn. lêlungan nyewa kreta lsp; kc. èmbrèt.

ngèmèl :

pc. karêm bangêt, enak bangêt pamangane.

ngèmèn :

êngg. awèh.

ngèmêngi :

kn. ak. njalari bingung; kc. èmêng.

ngemut-emut :

k. ngeling-eling; kc. eling, emut.

ngèmpèri :

kn. ndokoki èmpèr; kc. èmpèr.

ngèmpêr-èmpêr :

kn. arêp madhani, madhak-madhakake; ngèmpêri: mèmpêr karo; kc. èmpêr.

ngèmplèk-èmplèki :

kn. ndokoki èmplèk-èmplèk; kc. èmplèk.

ngèmplok :

pc. ngamplok ing; kc. èmplok.

(ngèn) :

dipun-[x] k. dingon; kc. angon.

ngenak-enak :

n. ngeca-eca k. kalawan sakapenake; ngenaki sarak ak: nggampangake pêpacuhing anggêr-anggêr; kc. enak.

ngendahake :

kw. ngurmati, nggatèkake, nggugu; kc. endah.

ngèndêlakên :

k. 1 ngêndhêgake; 2 nglèrènake; kc. kèndêl, lèrèn êndhêg.

ngèndêli :

k. nglèrèni; kc. kèndêl, lèrèn.

ngendrawila :

(-wilis) kw: irêng gilap (tmr. rambut).

ngenjang, ngenjing :

k. êngg. ngesuk; kc. esuk.

ngènjêpi :

êngg. kn. ngèncêpi; kc. ènjêp.

ngènji :

êngg. ak. nganji; kc. kanji.

ngenjiki :

êngg. kn. niliki, marani; kc. kenjik.

ngenjingi :

k. ngesuki; kc. enjing, esuk.

ngendhani :

kn. endha nginggati; kc. endha.

ngendhangake :

ki. (ngukum) mbuwang; kc. kendhang.

ngendhangi :

êngg. kn. niliki, mriksa; kc. endhang.

ngèndhèl :

ak. 1 kêkinthil, tutburi; 2 dadi tukang ngêdohake; [x]-èndhèl ak: ngèmbèl-èmbèli; kc. èndhèl.

ngèndhèr :

pc. ngojahake, ngudhal-udhal wadi; kc. èndhèr.

ngendhut :

êngg. pc. ngandhut; kc. kandhut.

ngendhong :

êngg. kn. niliki (wong lara); kc. endhong.

ngene :

I n. ngatên, ngètên k. pc. mêngkene. II ut. ngènèh êngg: mrene.

ngènèhi :

êngg. mènèhi.

ngènèkake :

n. ngatênakên, ngètênakên k. pc. nindakake kaya mêngkene; kc. kene, mangkene.

ngènèl :

pc. mlaku rikat.

ngènèng-ènèng :

êngg. pc. nyènèng ngiwa nêngên; kc. ènèng.

ngèni-èni :

pc. ngêmi-êmi bangêt; kc. èni.

ngentasake :

kn. ak. mbuwang bablas; kc. kentas.

ngèntên :

I êngg. k. ngèri; kc. kèri. II [x]-i k. pc: nganakake, nganani; kc. èntên, ana.

ngentukake :

êngg. pc. ngolèhake; kc. entuk, olèh.

ngèntunakên :

k. ngèrèkake; kc. kèntun, kèri, kari.

ngentra :

kn. ak. mêtha, ngentha; kc. entra.

ngèntrèsi :

kn. nganaki dhuwit; kc. èntrès.

ngèncèk-èncèk :

I êngg. kn. napèni; kc. èncèk. II kn. ak: ngèyèng-èyèng; kc. èncèk.

ngèncèng-èncèng :

ngênêrake mèncèng; kc. èncèng, mèncèng.

ngèncèrake :

kn. nyuwèrake; kc. èncèr.

ngèncès :

êngg. kn. mèncèng; kc. èncès.

ngèncêpi :

kn. mèncêp ewa marang; kc. èncêp.

ngencoki :

kn. mencok ing; kc. encok.

ngencong :

kn. nylêmpitake pucuking wiron ing sabuk; [x]-ake: nata mèncèng; kc. encong, kencong.

ngèncos :

kn. ngiris lsp. mencong; kc. mèncos, èncos.

ngentha :

(-entha) kn. 1 mêmêtha kaya, ngentra kaya; 2 nggagas-gagas; kc. entha.

ngènthèngake :

kn. 1 agawe ènthèng; 2 pc. nganggêp ènthèng; kc. ènthèng.

ngènyèg :

pc. mlaku rikat.

ngènylèg :

pc. mlaku rikat.

ngenyutake :

kn. ak. njalari (agawe) kenyut; kc. kènyut.

ngèngèhi, ngèngèhake :

kn. 1 êngg. mènèhi; 2 nurahake kanggo sêdhiyan wong liya; ngèngèhan: turahan sêdhiyan wong liya.

ngèngèki :

êngg. 1 mènèhi; 2 ndokoki.

ngèngèk-èngèk :

kn. ngèkèk-èkèk; kc. èngèk.

ngèngèr :

kn. ngabdi ki. mèlu marang wong liya dadi batur; di-[x]-i: diiloni.

ngèngès :

pc. ngiris, mèngès; kc. èngès.

ngèngêt-èngêt :

k. ngeling-eling.

ngengga-engga :

êngg. kn. 1 ngangên-angên; 2 ngentha-entha; 3 nggagas marang; kc. engga.

ngenggalake :

kn. ngrikatake; kc. enggal.

ngenggali :

k. nganyari; kc. anyar, enggal.

ngenggar-enggar :

kn. dolan-dolan nyênêngake ati; kc. enggar.

ngenggokake :

kn. mutêr menggok; kc. enggok.

ngengingi :

k. ngênani; kc. kenging, kêna.

ngèngkèkakên, ngèngkèn :

(akên) k. ngongkokake, ngongkon(ake); kc. kongkon.

ngèngkèk-èngkèk :

pc. rêkasa bangêt uripe; kc. èngkèk.

ngèngkèl :

kn. nggêgêgi panêmune dhewe; kc. èngkèl.

ngèngkèl-èngkèl :

pc. ora bisa obah (mlaku lsp); kc. èngkèl.

ngèngkèng :

kn. 1 tansah njugug (tmr. asu); 2 ent. tansah nangis bae (bocah).

ngèngklèk :

êngg. kn. nganggar kêris lsp; ngèngklèk-èngklèk: tansah nyangklèk (ngêmban bocah); kc. èngklèk.

ngengko :

pc. nindakake bêbarêngan, sêkaitan; kc. engko.

ngengkolake :

pc. ngenggokake gunêm lsp; kc. engkol.

ngengkongake :

êngg. kn. ngenggokake, nêkuk; kc. èngkong, ingkong.

ngengkrangake :

pc. ngunggahake sikil kang siji (nalikane linggih); kc. engkrang.

--- 385 ---

ngèngkrèg ~ ngèthèg.

ngèngkrèg :

pc. cukat ênggone tumandang; kc. èngkrèg.

ngèngkrèng-èngkrèngake :

kn. nyèlèhake ing pinggir; kc. èngkrèng, mèngkrèng.

ngènglèngake :

kn. nisihake mènglèng; kc. ènglèng, mènglèng.

ngengoni :

kn. ak. mengo ngênêr ing; kc. engo, mengo.

ngengosi :

pc. mengo êmoh ngingêtake; kc. engos.

ngèngrèng :

kn. 1 mbathik sasisih; 2 ngrancang layang lsp; kc. rèngrèng.

ngèngsêmi :

êngg. pc. ngèsêmi.

ngèngsêrake :

kn. 1 ngêlih, ngingsêd; 2 njalari kèngsêr; kc. ingsêr, kèngsêr.

ngèngsrèng :

pc. tansah nganggo dandanan kang bêcik; kc. èngsrèng.

ngepahi :

k. ngopahi; kc. epah, opah.

ngepang :

kn. gawe kepang; [x]-i: ngêtrapi kepang; kc. kepang.

ngèpèhi :

kn. èpèh marang.

ngèpèki :

kn. ndokoki èpèk.

ngèpèt :

kn. ak. namakake gêgêring tangan (sikil) ing; kc. kèpèt.

ngèpi-èpi :

êngg. ak. ngimpi-impi; kc. èpi.

ngèplèh :

kn. ora njêgragake kuping; kc. kèplèh.

ngepon :

kn. ak. njêngêr, njêglêg; kc. kepon.

ngèprèt :

pc. mlayu bantêr.

ngaprèti :

êngg. kn. nyiprati; kc. kèprèt.

ngera :

kn. ndêlêng kaya kera; kc. kera.

ngeram-erami, ngeram-eramake :

kn. nggumunake bangêt; kc. eram.

ngerang-erang :

êngg. kn. nyrêngêni sarta nyênyampahi; kc. erang.

ngeras :

kn. 1 nêmbungake kanthi pêpindhan (upama); 2 nêmbungake nganggo têmbung kerasan; kc. keras.

ngerata :

kn. nyurasa têgêsing têmbung; kc. kerata.

ngere :

kn. dadi (kaya) kere.

ngèrèd :

êngg. pc. nggèrèd; kc. èrèd.

ngèrèg-èrègi :

êngg. kn. ngglêmbuk; kc. èrèg.

ngèrèk :

kn. ngunggahake nganggo kerekan; kc. kèrèk.

ngèrèkake :

I êngg. pc. n. ngantunakên k. ninggal; kc. kari, kèri. II kn. ak: ngunèkake (nganggêp) kaya kere; kc. kere.

ngèrèki :

kn. ngubêngi (tmr. jago); kc. èrèk.

ngèrèni :

êngg. pc. n. ngantuni k: têka lsp. kari; kc. kari.

ngèrèng :

I kn. 1 ngêngkrik sêru; 2 pc. nangis sêru; 3 pc. nywara sêru; 4 pc. gunêman sajak nantang. II êngg. kn: 1 bêcik bangêt; 2 enak bangêt tmr. klêmbak lsp. III [x]-èrèng kn. ak: ngambah (ana ing) èrèng-èrèng.

ngèrèpi :

kn. ak. ering marang; kc. èrèp.

ngèrès :

êngg. kn. ngiris; kc. èrès.

ngèrèt :

kn. nyilih; [x]-i: 1 nyilihi; 2 êngg. nyuda saka sathithik; kc. èrèt.

ngèrêmake :

kn. njalari (agawe) kèrêm.

ngèri :

I n. ngèntun k. êngg. pc: njarag kari; kc. kari. II êngg. kn: ngiwa; kc. kèri.

ngeringake :

kn. ak. nisihake; kc. kering.

ngeringi :

kn. ering marang; kc. ering.

ngerudake :

kn. ak. ngèlèkake, njalari kerud; kc. kerud.

ngerul :

kn. ak. mèncèng.

ngesahi :

k. nglungani; kc. lunga, kesah.

ngèsèdi :

kn. kêkèsèd ing; kc. kèsèd.

ngèsèr :

(ake) kn. ak. nglèmbrèhake (ngangsrahake) mêmburi; kc. kèsèr.

ngèsès :

pc. sarwa bêcik (enak).

ngèsêmi :

kn. mèsêm marang; kc. èsêm, mèsêm.

ngèsi-èsi :

kw. nyiya-nyiya; kc. èsi.

ngèslèm :

êngg. pc. bêcik bangêt.

ngesuk :

n. ngenjing k. êngg: esuk; [x]-i: têka lsp. ing wayah esuk; kc. esuk.

ngesod :

kn. mlaku bokonge kambah lêmah; kc. kesod.

ngèstu pada :

kw. nyêmbah ngabêkti; kc. èstu.

ngèstokake :

kn. nggugu pitutur lsp; kc. èstu.

ngèstrèni :

I k. madoni (sênêng ut. kaya wong wadon). II kw: nêkani (nunggoni, njênêngi); kc. èstri.

ngèstri :

k: madon (sênêng wong wadon).

ngèstri pada :

kw. nyêmbah, ngabêkti; kc. èstu.

ngèstha :

kw. mêtha, ngentha-entha; kc. istha.

ngèsthi :

kw. mêlêng, mikir marang; kc. èsthi.

ngetak :

I êngg. ngetung; kc. etak. II êngg: ngidak; kc. etak.

ngetan :

kn. mênyang ing wetan.

ngetang :

(-i) k. ngetung(-i); kc. etang, etung.

ngete-ete :

pc. mete-mete.

ngètèg :

êngg. ak. ngatag; kc. ètèg.

ngètèk-ètèkake :

pc. ngêtokake mete-ete; kc. ètèk.

ngètênakên :

k. pc. mêngkènèkake; kc. kètên.

ngetung :

(-i) n. ngetang(-i) k. milang; kc. etung.

ngetut :

kn. ak. ngatut; kc. ketut.

ngetok :

pc. n. ngatingal k. ngaton; kc. ketok, katon.

ngetol :

kn. ak. katon rêkasa lakune; kc. ketol.

ngeton :

pc. ngaton.

ngeca-eca :

k. ngenak-enak; kc. eca, enak.

ngecak :

êngg. kn. ngidak; kc. ecak.

ngecani :

k. ngenaki; kc. eca, enak.

ngece-ece :

kn. ngatonake ewa lan nyêpèlèkake; kc. ece.

ngècèk :

I kn. gawe kècèk. II [x]-ècèk êngg. kn. nantang; kc. ècèk.

ngècèr-ècèr :

kn. mbuwang mrana-mrana; ngècèri: mènèhi sathithik; ngècèrake: adol saka sathithik; kc. ècèr.

ngècu :

kn. maling (wong akèh) kanthi pêksa; kc. kècu.

ngècok :

êngg. kn. ngapusi; kc. kècok.

ngecom :

êngg. kn. gunêman dhewe, clêmongan.

ngèthèg :

pc. tansah miring, bering (tmr. layar, layangan lsp).

--- 386 ---

ngèthèh-èthèh ~ ngêbuk.

ngèthèh-èthèh :

pc. têturon mlumah; ngèthèh-èthèhake pc: ngaton-ngatonake; kc. èthèh.

ngèthèk-èthèk :

êngg. katon cêtha.

ngèthèkake :

pc. mêngkènèkake; kc. kèthèk.

ngèthèng :

I kn. ngèngkèl nggêgêgi panêmune dhewe. II [x]-èthèng êngg. pc: katon cêtha; kc. èthèng.

ngèthèr-èthèr :

êngg. pc. nggawa mrana-mrana; kc. èthèr.

ngèthèrake :

kn. njalari (agawe) kèthèr; kc. kèthèr.

ngèthèti :

pc. mbèthèti.

ngethokake :

kn. 1 ngatonake methok; 2 pc. nganggo tanggungan; kc. ethok, methok.

ngewahi :

k. ngowahi; kc. ewah, owah.

ngewak :

kn. 1 awangun jobinan (maju pat mleyok); 2 ak. agawe wangun pojok lancip.

ngewak-ewakake :

kn. (pratingkahe) njalari ewa; kc. ewa.

ngewal :

kn. 1 êngg. pc. mingêr, ngubêngake; 2 ngingêr kêris; kc. kewal.

ngewani :

I kn. ewa marang; kc. ewa. II kn. ak: (tindake) kaya kewan; kc. kewan.

ngewangi :

êngg. pc. ngrewangi; kc. ewang.

ngewas :

kn. ak. ngênêr mèncèng.

ngèwèg-èwèg :

êngg. kn. 1 tansah nggawa (mèlu nggawa); 2 ngèyèng-èyèng; kc. èwèg.

ngèwèhi :

êngg. mènèhi.

ngèwèk-èwèk :

kn. ak. ngèwèng-èwèng.

ngèwèl :

kn. ak. ndhrêdhêg, wèlwèlan.

ngèwèng-èwèng :

kn. nggèrèd (nyènèng) ngiwa nêngên; kc. èwèng.

ngèwèr-èwèr :

kn. 1 nglèmbrèhake kèwèr-kèwèr; 2 ninggal kang wadon nanging ora dipêgat; 3 pc. ngomongake mrana-mrana; kc. èwèr, kèwèr.

ngèwès :

pc. 1 tansah mili; 2 tansah omong.

ngèwêd-èwêd :

(-i) k. ngewuh-ewuh(i); kc. èwêd, ewuh.

ngèwêg-èwêg :

kw. ngewuh-ewuh.

ngewuh-ewuh :

n. ngèwêd-èwêd k. agawe ewuh (kangèlan); ngewuh-ewuhi: ngrigoni, ngalang-alangi; kc. ewuh.

ngewok :

kn. ak. ngewak.

ngewokake :

kn. nglêbokake ing golongan; kc. èwu, ewon.

ngewrani :

kw. ngrigoni, ngribêdi; kc. kewran.

ngêbabi :

kn. ak. ndokoki bab; 2 (ut. ngêbabake) nêrangake sêbabe; kc. bab.

ngêbayan :

(-i) kn. ak. dadi kêbayan.

ngêbak :

I êngg. kn. dolanan ing banyu (langèn). II êngg. kn: ngrêsiki, ndhangir; kc. bak. III kn: nganggo bak (mangsi cina); kc. bak. IV [x]-i kn: ngisèni nganti kêbak; kc. kêbak.

ngêbali :

kn. ngêpaki; kc. bal.

ngêban :

(-i) kn. ngêtrap ban; kc. ban.

ngêbang :

I n. ngabrit k. ak. ngabang; kc. abang. II kn: saguh bakal ngganjar; kc. êbang. III [x]-ake kn: nyimpên lsp. ing bang; kc. bang.

ngêbas :

I (ut. [x]-i) êngg. kn. ngrêsiki sarana dikêbuti; kc. kêbas. II kn: 1 nêbas garapan; 2 mborong; kc. bas. III [x]-i pc: nglurahi (dadi bas); kc. bas.

ngêbat :

I kn. ak. 1 ngrêsiki, ngêbutake; 2 nyirnakake; 3 nyolong, njupuk; mocot; kc. kêbat. II [x]-ake kn. ak: mbantêrake, ngrikatake; kc. kêbat.

ngêbèki :

êngg. pc. ndhaku, nganggêp duwe hak; kc. bèk.

ngêbèri :

pc. mêmènèhi marang; kc. bèri.

ngêbèti :

kn. ak. nggraji tipis-tipis; kc. kêbèt.

ngêbêb :

pc. tansah têrus nyêrèt.

ngêbêki :

êngg. ak. ngêbaki; kc. kêbêk.

ngêbêsi :

kn. nêlêsi; kc. kêbês.

ngêbêtake :

kn. nyêblakake suwiwi; kc. kêbêt.

ngêbihi :

kn. nampakake sakramèn pangakuning dosa (RK); kc. bih.

ngêbiri :

n. ngêbincih k. ngilangi pringsilan supaya ora bisa nurunake; kc. kêbiri.

ngêbis :

kn. nunggang montor bis; [x]-ake: 1 nunggangake montor bis; 2 nyêmplungake layang ing bis; kc. bis.

ngêbyah :

kn. ak. ngêndi-êndi ana.

ngêbyak :

kn. 1 (ut. [x]-ake) ngêngakake amba, mbiyak amba; 2 nyabrang, nasak; 3 ak. ngiris (nyigar); kc. byak.

ngêbyar :

pc. têkan ing wayah byar (nganti esuk); [x]-ake pc. ngêngakake (tangan, mata); kc. byar.

ngêbyuk :

(-i) kn. ambyuk bêbarêngan ing; kc. byuk.

ngêbyung :

pc. mibêr byung-byungan; kc. byung.

ngêbyur :

pc. 1 (ut. [x]-i) ambyur ing; 2 nggawe byur, ngrata; [x]-i, [x]-ake pc: ngêpyuri, ngêpyurake; kc. byur.

ngêbyok :

(-i) kn. ngilangi malam bathikan (babaran); kc. kêbyok.

ngêblad :

kn. 1 nulis nganggo blad (dluwang garisan); 2 pc. nurun; kc. blad.

ngêblag :

kn. mênga amba (lawang); [x]-ake: 1 ngêngakake amba; 2 ent. mbukak wadi; kc. êblag.

ngêblak :

I pc. mênga amba (ora ditutup); kc. blak. II kn: mbêdhahi klambi lsp. nurun êblake; kc. êblak.

ngêblasake :

pc. mbablasake.

ngêblègi :

pc. madhahi ing blèg.

ngêblêgi :

kn. nibani nganggo watu lsp; ngêblêgake: 1 nibakake (tmr. barang kang antêb); 2 mblêsêkake; kc. blêg, êblêg. II pc: ngêplêki (padha rupane).

ngêblêsake :

pc. mblêsêkake; kc. blês, êblês.

ngêbluk :

I kn. ngudhêg lan nyampur jladrèn lsp; kc. kêbluk. II pc. kêsèd; kc. kêbluk.

ngêblong :

êngg. kn. lowah, suwung; kc. blong, êblong.

ngêbuhake :

kn. mbubuhake pagawean; kc. buh, êbuh.

ngêbuk :

I kn. nêpak (nggêbug) nganggo tangan diêgarake; kc. kêbuk. II [x]-ake kn: ngêdol lsp. supaya buk; kc. buk, êbuk. III [x]-i kn: nglêbokake (nyathêti) ing buku; kc. buk, êbuk.

--- 387 ---

ngêbuli ~ ngêjèri.

ngêbuli :

kn. ngênakake kêbul ing; kc. kêbul.

ngêbun-êbunake :

kn. nyèlèhake lsp. ing jaba ing wayah esuk supaya kêna ing bun; ngêbun-êbun esuk, ngudan-udan sore br: nakokake bocah wadon (nglamar); kc. bun, êbun.

ngêbung :

kn. kaya bung, mêtu bunge; kc. bung.

ngêbur :

I kn. ngudhêg sêru; kc. kêbur. II kn: njara nganggo bur; kc. bur. III [x]-ake kn: 1 ngêburake (barang gadhean lsp); 2 pc. nglilakake (wis êmoh nganggo lsp); kc. bur. IV [x]-ake pc. ngaburake; kc. abur, mabur.

ngêbut :

I pc. ngrubut, ngruyuk; kc. but, êbut. II [x]-i kn: nepasi, ngangini; kc. kêbut.

ngêbo :

pc. 1 kaya kêbo (sarwa aras-arasên, kêsèd lsp); 2 mbruwah mangan apa-apa (tmr. wong mêtêng); [x] pêlèn pc: nggugu sasênênge dhewe; kc. kêbo.

ngêbodi :

kn. ngêsahi utang; kc. bod, êbod.

ngêbog :

I pc. 1 nêbas; 2 mborong; kc. êbog. II [x]-ake pc: nibakake; kc. bog.

ngêbom :

(-i) kn. namakake bom ing.

ngêbon :

I kn. nênandur ing kêbon; [x]-ake ak: nyingkirake bojo; kc. kêbon. II kn: 1 têtuku mbayar kèri; 2 pc. lêngganan ing layang kabar lsp; kc. bon.

ngêbongake :

êngg. nurokake bocah cilik.

ngêbor :

kn. nulis ing bor.

ngêbos :

kn. njêblug nywara mak bos.

ngêboti :

n. ngawrati k. 1 muwuhi abote; 2 (ut. ngêbot-êboti) njalari (agawe) abot ut. rêkasa; kc. bot, abot, êbot.

ngêbrak-êbrak :

kn. suwèk amba.

ngêbrèh :

(-êbrèh) kn. mbuwang dhuwit tanpa tanja, boros; kc. êbrèh.

ngêbrêgi :

kn. 1 pc. ngêblêgi; 2 pc. ngênggoni, ngandhoki; 3 (-sapapane) tuku (adol) omah sapakarangane; kc. brêg, êbrêg.

ngêbrês :

pc. sanalika udan dêrês; kc. brês.

ngêbrug :

kn. madhêtake lêmah lsp. nganggo brug.

ngêbruki :

kn. ngrubuhi, ambruk ing; kc. bruk, ambruk.

ngêbrok :

pc. 1 manggon (linggih) ora lunga-lunga; 2 bêbanyu; 3 bêbanyu manggon (marga lara lsp); [x]-i: 1 ngênggoni; 2 tuku (adol) omah sapakarangane; kc. brok, êbrok.

ngêdabul, ngêdablu :

êngg. pc. omong gêgorohan.

ngêdak :

(-i) kn. 1 êngg. ngidak; 2 ak. dak-mênang marang; kc. dak, êdak.

ngêdalakên :

k. ngêtokake; ngêdali k. pc: ngêtoni; kc. mêtu.

ngêdalake :

kn. ngucapake têtêmbungan; kc. kêdal.

ngêdandap :

pc. gêdandapan.

ngêdang :

n. mbêthak k. ngliwêt nganggo dandang; kc. adang, dang.

ngêdebag :

pc. nggulung ngglebag; kc. gêdebag.

ngêdèbrèl :

ks. omong.

ngêdèndèng :

pc. mlaku solahe digawe-gawe.

ngêdêbus :

pc. omong gêgorohan; kc. gêdêbus.

ngêdêgi :

pc. nunggoni, nêkani (wong duwe gawe lsp); kc. adêg.

ngêdên :

kn. nyêngkakake wêtuning sêsukêr (uyuh) sarana ngampêt napas; kc. êdên.

ngêdêng :

êngg. kn. têturon; kc. kêdêngan.

ngêdêr-êdêr :

kn. ak. adrêng bangêt; kc. kêdêr.

ngêdindang :

kn. ak. mlaku sêmu lincak-lincak.

ngêdir :

(-êdir)ake kn. ak. umuk (pambêkan) dening kaluhurane lsp; kc. êdir, dir.

ngêdu :

n. ngabên k. narungake, nggathukake; kc. adu, êdu, du.

ngêdugani :

n. ngêdugèni k. ak. kêduga (sênêng) marang; kc. kêduga.

ngêdul-êdul :

pc. mêndul-mêndul; kc. kêdul.

ngêdum :

kn. mbage wrata; kc. dum, êdum.

ngêdumêl :

kn. grênêngan; kc. kêdumêl.

ngêdus :

kn. nglapis ing mas (slaka); [x]-i: ngguyang; kc. dus, adus.

ngêdut :

pc. sêndut-sêndut; kc. kêdut.

ngêduwêl :

kn. mubêng ngluwêr (ilining banyu).

ngêduwul :

kn. ak. grênêngan.

ngêduwungi :

kn. ak. nggêtuni; kc. kêduwung.

ngêdobrol :

pc. omong gêgorohan (umuk-umukan).

ngêdohi :

n. nêbihi k. nglungani, nyingkiri; kc. adoh, doh.

ngêdol :

n. nyade k. adol apa-apa (marang); kc. dol, adol.

ngêdomi :

kn. ak. ndondomi; ngêdom-êdom ak: golèk katêrangan; kc. dom.

ngêdrèg :

êngg. kn. ndondomi klambi lsp. (nganggo mêsin); kc. drèg.

ngêdrèl :

(-i) kn. 1 mbêdhili (kanggo pakurmatan); 2 pc. njaluk lsp. adrêng bangêt; 3 pc. nyêrèt; kc. drèl.

ngêdrig, ngêdrik :

pc. ngêcap (buku lsp); kc. drik.

ngêjabakake :

n. ngêjawèkakên k. ora ngatutake kêpetung; kc. kêjaba.

ngêjak :

pc. ngajak; kc. ajak.

ngêjanake :

êngg. ak. ngakokake yèn nyata hake ...; kc. Jan.

ngêjani :

kn. ngrêgani.

ngêjarake :

êngg. kn. nguja, ngênêngake bae; kc. jar, êjar.

ngêjawa :

n. ngêjawi k. br: mênyang ing tanah Jawa.

ngêjawèkakên :

k. ngêjabakake; kc. kêjaba, kêjawi.

ngêjègi :

êngg. kn. ngênggoni papaning liyan (ngêsur lsp); kc. jèg.

ngêjèk :

(-i) êngg. ngajak; kc. jèk.

ngêjèkake :

pc. ngijènake; kc. ijèn.

ngêjèn :

kn. awangun kaya kêjèn.

ngêjèni :

I pc. ngijèni; kc. ijèn. II pc: ngajèni; kc. aji.

ngêjèpi, ngêjêpi :

kn. nyasmitani sarana kêdhèping mata; kc. kêdhèp.

ngêjèr :

kn. 1 ngluluh; 2 )ut. [x]-i) ngêjur sarana banyu; kc. jèr, ajèr.

ngêjèri :

kn. ak. ngêjèpi.

--- 388 ---

ngêjibake ~ ngêgorake.

ngêjibake :

kn. ak. mêsthèkake yèn mêsthi bakal kêlakon lsp; kc. wajib.

ngêjihake :

pc. nanjihake; kc. jih, tanjih.

ngêjlègi :

pc. ngêjègi; kc. jlèg.

ngêjlêgi, ngêjlogi :

kn. anjlog ing; kc. jlog, anjlog.

ngêjujur :

pc. ngêjojor.

ngêjum :

(-i) kw. 1 nata; 2 mbênakake; kc. jum, êjum.

ngêjur :

I kn. 1 ngrêmuk nganti ajur; 2 (ut. [x]-i) ngêjèri; kc. ajur, jur. II [x]-ake pc: 1 ngênêngake bae, nguja; 2 ngujurake; kc. jur.

ngêjojor :

pc. nggêjojor.

ngêjogi :

kn. 1 ngimbuhi (ngisèni lsp) kang wis êntèk; 2 pc. nalangi (mbayari) dhisik; kc. jog, êjog.

ngêjogake[6] :

êngg. pc. njojohake; kc. joh.

ngêjokake :

pc. ngajokake; kc. aju.

ngêjor :

I (ut. [x]-ake) êngg. kn. nguja, ngênêngake bae; kc. jor. II [x]-i kn: nandhingi wani tuku luwih larang ut. ngêdol luwih murah; kc. jor.

ngêjrak :

pc. anjrak ing.

ngêjrus :

pc. nancêbake; kc. jrus, êjrus.

ngêdhabyah :

pc. nggêdhabyah.

ngêdhag-êdhag :

kn. ak. ngêblak ora tinutupan; ngêdhagake: 1 ngêblakake; 2 nglowongake pagawean lsp; kc. dhag. êdhag.

ngêdhakakên :

êngg. k. ngudhunake; kc. udhun.

ngêdhangkrang :

kn. linggih ing papan kang dhuwur; kc. gêdhangkrang.

ngêdhangsul :

êngg. k. ngêdhêle; kc. kêdhêle.

ngêdhap :

I kn. 1 nyiruk, nylorot (tmr. layangan); 2 pc. nggragap, rada wêdi. II [x]-i ki: ngicipi; kc. kêdhap, icip.

ngêdhaplang :

kn. ak. ndhaplang.

ngêdharake :

pc. mêdharake; kc. wêdhar.

ngêdhasih :

kn. ak. muni kaya manuk kêdhasih.

ngêdhaton :

br. bali (mlêbu) ing kadhaton.

ngêdhèdhèr :

pc. dawa nglèmbrèh; kc. kêdhèdhèr.

ngêdhèm :

(-i) êngg. kn. ngêdhèp, ndhèdhèki; kc. dhèm.

ngêdhèng :

kn. ngêblak, ngèdhèng; kc. èdhèng, êdhèng.

ngêdhèngkrèng :

pc. mêthèngkrèng, ngêdhangkrang.

ngêdhèp :

I pc. ngêdhèm, ndhèdhèki; kc. dhèp. II pc: nahan (layang lsp). III [x]-i kn: awèh sasmita sarana kêdhèp.

ngêdhèr :

kn. ak. ngêblak, ngêdhèng; kc. ngèdhèr, ngèdhèng.

ngêdhêg :

(-ê)dhêgi kn. njalari dhêg-dhêgan.

ngêdhêkêl :

pc. mêndhêkêl.

ngêdhêkês :

kn. linggih mlipis (urmat bangêt).

ngêdhêle :

kn. nanduri kêdhêle.

ngêdhêm :

I kn. ak. ora lunga-lunga (ngalih-ngalih). II ut. [x]-ake n. ngasrêp(akên) k: agawe adhêm; kc. adhêm, dhêm.

ngêdhêmêk :

kn. mlaku alon; kc. kêdhêmêk.

ngêdhêng :

êngg. kn. têturon; kc. kêdhêngan.

ngêdhêngkrêng :

pc. linggih ora lunga-lunga (obah-obah).

ngêdhêp :

kn. ak. ngadhêp.

ngêdhêpêk, ngêdhêpês, ngêdhêprêk :

kn. ak. linggih ngêdhêkês.

ngêdhêrake :

kn. ak. njalari (agawe) kêdhêr.

ngêdhêt-dhêt :

pc. ndhêdhêt saka sathithik.

ngêdhinake :

êngg. pc. mènèhake (ndhinêsake) marang; kc. dhin.

ngêdhingkring :

pc. saèm. ngêdhèngkrèng.

ngêdhuk :

I kn. 1 êngg. pc. ndhudhuk; 2 njupuk sêga saka ing kêndhil (mêntas diliwêt); kc. kêdhuk. II [x]-ake pc: ngudhunake.

ngêdhunake :

n. ngandhapakên k. pc. ngudhunake.

ngêdhung :

kn. dadi (awangun) kêdhung.

ngêdhungkrung :

kn. ak. linggih tumungkul (wungkuk).

ngêdhur :

pc. têrus bae; kc. dhur.

ngêdhuwêng :

kn. 1 mingêr; 2 menggok; kc. kêdhuwêng.

ngêdhuwêt :

pc. tansah kêdhuwêtan.

ngêdhobyah :

pc. dawa nglèmbrèh; kc. gêdhodhor.

ngêdhog :

kn. matèni rajakaya (nyêmbêlèh); kc. dhog.

ngêdhok :

I êngg. pc. andhok ing; kc. dhok. II êngg. kn: buruh nggarap (lan nanduri sawah); kc. kêdhok. III êngg. ak. nganggo (mbarang) topèng; kc. kêdhok.

ngêdhongkrong :

kn. linggih mbungkuk; kc. kêdhongkrong.

ngêgak :

I èngg. kn. nggêrtak; kc. agak. II êngg. pc. 1 ngira; 2 ngrèmèhake, mêsthèkake yèn mêsthi bisa. III [x]-ake pc: 1 mènèhake; 2 nggawakake; kc. gak.

ngêgangi :

kn. 1 êngg. ak: nglowahi; 2 nglowongi; 3 merang-merang dadi gêgolongan (gang-gangan); kc. gang.

ngêgarake :

kn. ngêbyakake payung (tangan lsp); kc. êgar, mêgar.

ngêgas :

(-i) êngg. kn. nggêrtak (mêdèni).

ngêgèk :

êngg. pc. gawe; [x]-ake êngg. pc: nggawèkake; kc. gèk.

ngêgèt :

I kn. kalawan dadakan; ngêgèt-gèti: njalari kagèt; kc. gèt, kagèt. II [x]-i êngg. kn: nggolèki; kc. gèt.

ngêgêngakên :

k. pc. nggêdhèkake; kc. gêdhe.

ngêglègake :

pc. njêglègake.

ngêguk :

pc. ngambung (têtêmbunganing bocah cilik); kc. guk.

ngêgulake :

kn. nglêbokake bal ing gul.

ngêgul-êguli :

kn. ak. nanggrok, magoli; kc. êgul.

ngêgungake :

kn. 1 mbêndung supaya banyune mêgung; 2 ngunggul-unggulake (kaluwihane lsp); kc. gung, êgung, mêgung.

ngêgoh :

pc. ngrogoh; kc. êgoh.

ngêgol :

kn. 1 nyongkèl lsp. nganggo gol; 2 nggarap lêmah (diwalik); ngêgol-goli pc: njalari kagol, ngêndhêg-êndhêgi; kc. gol.

ngêgong :

kn. nabuh gong; [x]-i: ngiyani; kc. gong.

ngêgopi :

êngg. kn. lèrèn ênggone nggêgarap; kc. êgop.

ngêgorake :

êngg. kn. nglêmparakake (têtanduran); kc. gor.

--- 389 ---

ngêgrès ~ ngêluh.

ngêgrès :

êngg. kn. ngiris (nêtaki); kc. grès.

ngêgrêg-êgrêgi :

pc. njalari mandhêg; kc. grêg.

ngêgrokake :

pc. ngêgarake payung lsp; kc. êkrok.

ngêyêm-êyêmi :

kn. ak. agawe ayêming ati; kc. yêm, ayêm.

ngêyog :

kn. ngoyag-oyag wit supaya wohe lsp. gogrog; kc. yog, êyog.

ngêkad :

kn. ak. ing watês; kc. kd.

ngêkahi :

k. ngukuhi; kc. kêkah, kukuh.

ngêkap :

k. ak. ngukup.

ngêkasi :

pc. nyrêmpêng; kc. kas, êkas.

ngêkèhi, ngêkèhake :

n. ngathahi, ngathahakên k. ngundhaki kèhe; kc. kèh, akèh.

ngêkèki, ngêkèni :

êngg. n. mènèhi.

ngêkèn :

k. ngêkon; kc. êkèn, êkon, kèn, kon.

ngêkêl :

pc. gumuyu nganti kaku wêtênge; [x]-ake: matêngake sêga nganti punêl; kc. kêkêl.

ngêkêp :

kn. 1 ak. ana ing sênthong lsp. ora lunga-lunga; 2 ngrangkul kapêtêkake ing dhadha; kc. kêkêp.

ngêkêr :

(-i) kn. 1 nampar supaya kêkêr; 2 ak. nyimpên wadi lsp; kc. kêkêr.

ngêkês :

I kw. nyimpên, nyinggahake; kc. kêkês. II [x]-i, [x]-ake kn: njalari kêkês.

ngêkir :

kn. mriksa kasarasane lsp; kc. kir.

ngêkitan :

kn. ak. pacandon; kc. kit.

ngêkul :

kn. ngrèmèhake bangêt; kc. kul, êkul.

ngêkum :

kn. ngrêndhêm ing banyu lsp; kc. kum, êkum.

ngêkur :

(kur)i kn. ngundang pitik nywara kur-kur.

ngêkol :

I kw. ngrangkul; kc. kol. II ut. [x]-i) kn: nylamêti wong mati mbênêri gêblage; kc. kol.

ngêkon :

n. ngêkèn k. ngêndikakake ki. pc. akon; kc. kon.

ngêkop :

I kn. ak. njupuk gêtih rêgêd sarana kop; kc. kop. II pc: mbijig bal; kc. kop.

ngêkrokake :

pc. ngêgarake payung lsp; kc. êkrok, mêkrok.

ngêla :

I kn. olah ut. nggodhog jêjanganan; kc. kêla. II [x]-êla kw: namakake têmbung manis; kc. êla.

ngêlab :

kn. obah ngombak (mumbal-mumbul ing banyu); kc. kêlab.

ngêlah :

(ake) kn. nggugatake; kc. kêlah.

ngêlak :

I kn. krasa kumudu ngombe; [x]-i: njalari ngêlak. II (ut. [x]-i) kn: nganjingake lsp. nganggo lak.

ngêlam :

kn. ngukuhake sarana kêlam.

ngêlapake :

êngg. pc. ngilangake; kc. lap.

ngêlap-gang :

kn. ak. ngalap-gang.

ngêlapi :

kn. ngrêsiki nganggo lap.

ngêlar :

I kn. ngambakake, njêmbarake; kc. êlar, mêlar. II kn. ak: kaya lar; [x] (-êlar)i ak: ndokoki lar (swiwi); kc. êlar. III [x]-i n. nguwawèni k. ak: nguwati; kc. kêlar. IV [x]-ake êngg. pc: ngrampungake; kc. kêlar.

ngêlat :

I êngg. ak. narik wit (kang ditêgor) nganggo kêlat. II êngg. kn: ngêlèti; kc. kêlat, kêlèt. III [x]-i kn. ak: nglowongi; kc. êlat. IV [x]-ake kn: ngasèpake wêktune; kc. êlat.

ngêlèbi :

kn. 1 nglubèri; 2 êngg. ngêsahi kabèh, nglunasi; kc. lèb.

ngêlèh :

I êngg. pc. ngêlih ênggone; kc. lih, êlih. II êngg. kn: ngêlih.

ngêlèki :

kn. mêlèk nunggoni wong lara lsp; ngêlèkake: ngêngakake mata; kc. lèk, êlèk, mêlèk.

ngêlèng :

I kn. 1 mlêbu ing lèng; 2 ak. bolong kaya êlèng; kc. lèng. II [x]-i ks: ngandhani (nuturi); kc. kêlèng.

ngêlèr :

kn. nyèlèhake wrata (ora tinutupan); kc. êlèr, lèr, anglèr.

ngêlès :

I kn. ak. ngincêng (ngênakake) ing; kc. lès. II kn. ak: anglès. III [x]-i kn. ngêndhalèni, ngêlisi; kc. lès.

ngêlèt :

I êngg. kn. ngrakêtake; kc. kêlèt. II ([x]-i) kn: 1 êngg. nyigar; 2 ngilangi kulite; kc. kêlèt.

ngêlêb :

I êngg. kn. nginêb lawang; kc. lêb. II ([x]-i) kn: mbanyoni (ngêlêm, ngilèni) sawah, tanduran lsp; kc. lêb, êlêb.

ngêlêd :

kn. 1 ngulu; 2 ks. mangan; kc. lêg. êlêg.

ngêlêm :

I kn. 1 nyilêm ing; 2 ngêlêb; kc. kêlêm. II pc: ngalêm.

ngêlêng :

I kn. 1 mêdêl jarit (digawe kêlêngan); 2 ngirêng kêris (tanpa pamor); kc. kêlêng. II [x]-ake pikiran: ngênêrake (mindêng) marang; kc. lêng, êlêng.

ngêlêr :

I kn. ak. nduduti saka saêlêr; [x]-i: mbathik corak galêran; kc. lêr, êlêr. II [x]-êlêr êngg. kn. mangan, ngêlêg.

ngêlêt :

kn. nyewa bêkakas (wluku, sapi lsp); [x]-i: ndokoki lêt, ngantarani; kc. lêt, êlêt.

ngêlidake :

kn. nêrangake surasaning crita; kc. lid, êlid.

ngêlih :

I n. mindhah k. nggawa ngalih, ngganti ênggon (jênêng lsp); kc. lih, êlih. II êngg. pc: luwe.

ngêlik :

kn. sêru lan dhuwur (tmr. swara).

ngêlin :

kn. mlipid; kc. kêlin.

ngêling :

kn. 1 nganjingake wêsi sarana digêmblèng; 2 namakake kêling; kc. kêling.

ngêlirake :

kn. nglirwakake, ora nggatèkake marang dhawuh lsp; kc. êlir.

ngêlis :

I (ut. [x]-i) kn. ngêtrapi lis. II [x]-i kn: ngêndhalèni; kc. lis, êlis.

ngêlu :

kn. puyêng ki. mumêt, lara êndhase.

ngêlub-êlub :

pc. ngêlob-êlob.

ngêlud :

I (ut. ngêlod) êngg. ak. ngoyak, nututi; kc. lud, anglud. II [x]-i kn: ngrêsiki nganggo kêlud; kc. kêlud.

ngêluh :

I êngg. ak. sêsambat; kc. angluh. II [x]-i kn: masangi kêluh ing irung (rajakaya); kc. kêluh.

--- 390 ---

ngêluk ~ ngêmbus-êmbus.

ngêluk :

kn. mbêngkêlukake; kc. êluk.

ngêlun :

I kn. ak. 1 ngombak, gumulung kaya ombak; 2 nglumpukake (ngirup) wong-wong; 3 ngrampas, nêlukake; kc. lun, êlun. II [x]-ake ala: misuwurake yèn ala; kc. lun, kêlun.

ngêlungi :

pc. ngulungi; kc. êlung, ulung.

ngêlur :

pc. ngulur; kc. êlur.

ngêlus :

kn. 1 nggosok supaya alus; 2 nindakake kalawan alus; [x]-êlus: ngusap-usapake tangan ing; kc. lus, êlus, alus.

ngêlus dhadha :

kn. ngusap dhadha (marga krasa wêlas, mêsakake lsp).

ngêlob-êlob :

pc. katon pucêt.

ngêlod :

êngg. ak. ngêlud (ngoyak).

ngêlog :

pc. ngêlêg, ngulu; kc. log.

ngêloh :

I êngg. ak. sêsambat; kc. ngêluh. II [x]-ake kn: agawe supaya loh.

ngêlokake :

kn. 1 ngarani yèn; 2 alok (mbêngok) yèn ana maling lsp; kc. lok, alok.

ngêloni :

I kn. têturon nyandhing (ngêkêp) bocah lsp; kc. kêlon. II kn. ak; njalari ngêlu.

ngêlon :

(ê)lon(-i) kn. nindakake kalawan alon; kc. lon, alon, êlon.

ngêlong :

(-i) kn. nyuda, ngurangi; kc. long, êlong, kalong.

ngêlos :

kn. ak. nguja; [x]-i: 1 ak. nglolosi; 2 ngijoli (nyauri) utang nganggo barang; kc. los, êlos.

ngêlot :

kn. nyipat nganggo lot.

ngêma-êma :

kn. ak. ngêmi-êmi bangêt, nguthun-uthun; kc. êma.

ngêmah :

kn. mamah; kc. kêmah.

ngêmak-êmak :

kn. ak. ngrayangi[7] ngêlus-êlus; kc. êmak.

ngêmal :

I êngg. pc. ngêntèkake darbèking liyan; kc. êmal. II kn: 1 mola; 2 ak. ngetung-etung, ngira-ira; kc. mal, êmal.

ngêmalo :

kn. nglapis nganggo kêmalo.

ngêmanak :

kw. awangun (nywara) kaya kêmanak.

ngêmandhahake :

kn. ngêlih mênyang ing; kc. kêmandhah.

ngêmandhang :

pc. nywara kaya kumandhang; kc. kêmandhang.

ngêmanyu :

kn. ak. mbiru bathikan lsp; kc. kêmanyu.

ngêmar-êmari :

kn. ak. 1 krasa samar; 2 nyumêlangi, mbêbayani; kc. êmar.

ngêmaruki :

kn. kumudu mangan akèh marga mêntas lara; kc. kêmaruk.

ngêmas :

I kn. nyêbut mas. II [x]-ake kn. ak: nyêmantakake; kc. kamas.

ngêmasi :

kw. mati.

ngêmat :

I kn. ak. nênung, namakake kêmat; kc. kêmat. II [x]-i kn. ak: migunani; [x]-ake: ngrasakake têmênan; kc. amat, mat, êmat.

ngêmbah :

kn. ngeyang ki. nyêbut (kaprênah) êmbah.

ngêmbak-êmbak :

êngg. kn. ngrêmuk; kc. bak, êmbak.

ngêmbako :

pc. nêmbako (nanduri têmbako); kc. bako.

ngêmbal :

êngg. k. ngêmbul.

ngêmban :

kn. 1 nggawa ing bangkekan nganggo slendhang; 2 kw. nglantarake (dhawuh); [x]-i: ak. momong; 2 nyulihi nindakake (marga kang wajib nindakake durung mangsa); 3 ngrewangi (mitulungi) wong prakaran; kc. êmban.

ngêmbani :

I kn. ak. njalari kêmba; kc. kêmba. II kn: ndokoki êmbanan; kc. ngêmban, êmban.

ngêmbang :

n. nyêkar k. 1 ak. kaya kêmbang; 2 (ut. [x]-i) ngrêngga lsp. nganggo kêmbangan; [x]-paèsi: mêtu kêmbange kang kawitan; [x]-i br: ngantarani, njlajati; kc. kêmbang, sêkar.

ngêmbar :

kn. 1 ak. madhakake (barang loro); 2 nusoni dibarêng diombèni puhan; [x]-i: 1 madhani; 2 nandhingi; kc. kêmbar.

ngêmbara :

pc. ngambara.

ngêmbat :

kn. 1 mênthang (gêndhewa), ngayati arêp namakake tumbak lsp; 2 ngêntul-êntul pikulan (nyoba kuwat lan orane); 3 ent. ngrêmbug; kc. êmbat.

ngêmbèk :

kn. 1 nywara êmbèk (wêdhus); 2 pc. ngalah; kc. êmbèk.

ngêmbèl :

pc. katon padha nèmplèk lsp. akèh bangêt.

ngêmbêk :

pc. akèh bangêt; kc. kêbak, kêbêk.

ngêmbêl :

kn. dadi êmbêl.

ngêmbêni :

kn. ngênggoni kêmbên; kc. kêmbên.

ngêmbêng :

kn. ngêmot (kêbak) ing banyu; [x]-i, [x]-ake ki: ngêmoni, ngêmokake; kc. kêmbêng.

ngêmbêr :

kn. rêmbês, mêtu banyune; kc. êmbês.

ngêmbil :

êngg. kn. 1 njupuk; 2 mêthik, ngundhuh; kc. êmbil.

ngêmbyah-êmbyah :

êngg. pc. 1 nindakake barêng; 2 nyampur, ngrampêd; kc. êmbyah.

ngêmbyak :

kn. ak. nasak, nrajang; kc. êmbyak.

ngêmbyang-êmbyang :

pc. ora têntrêm, ngambyang.

ngêmbyong-êmbyong :

pc. mênganggoni sarwa bêcik.

ngêmblèg-êmblèg :

kn. 1 ngêmpêl-êmpêlake lêmpung lsp; 2 pc. ngêmbyong-êmbyong; kc. êmblèg.

ngêmblog-êmblog :

pc. marêmi (mupuri, mopok lsp); kandêl; kc. êmblog.

ngêmbuhake :

pc. ngêbuhake marang.

ngêmbuhi :

n. ngilapi k. ak. nyelaki, mitambuhi; kc. êmbuh.

ngêmbuk-êmbuk :

kn. katon pucêt lan ora kêsêt pakulitane (marga mêntas lara lsp); kc. êmbuk.

ngêmbul :

(ngêmbal k. ak) ngêmbuli kn. mèlu ngumpuli. ent. mèlu pêrang (kêrêngan lsp); [x]-ake êngg: nyampurake; kc. kêmbul.

ngêmbun :

kw. 1 nyunggi, mundhi lsp; kc. êmbun.

ngêmbur-êmbur :

pc. êmpuk gêmbur-gêmbur.

ngêmbus-êmbus :

pc. ngêmbuk-êmbuk.

--- 391 ---

ngêmbut-êmbut ~ ngêmpot.

ngêmbut-êmbut :

kn. ngêmpukake supaya mêmbut; kc. êmbut, mêmbut.

ngêmbok :

kn. nyêbut êmbok.

ngêmbong :

kn. ngêlêb ing banyu; kc. kêmbong.

ngêmbrah :

pc. ingêndi-êndi ana.

ngêmbrêg :

pc. akèh bangêt.

ngême :

pc. mepe, ngêpe; kc. me.

ngêmèk :

êngg. pc. 1 ngêpèk; 2 (ut. [x]-êmèk) ndumuk, nggrayangi; kc. mèk, êmèk.

ngêmèl :

I kn. nglapurake marang; kc. êmèl. II [x]-ake kn: ngucapake donga lsp; kc. mèl, êmèl.

ngêmèni :

êngg. mènèhi.

ngêmèrèni :

ak. ngêmèrèkake kn. mèri marang; kc. mèri.

ngêmèt :

êngg. ngêpèk, njupuk; kc. mèt.

ngêmêk-êmêki :

kn. nyêkêl lan ngêlus-êlus; kc. êmêk.

ngêmên-êmênake :

kn. mêrlokake bangêt (têmên-têmên); kc. êmên, têmên.

ngêmêndhir :

(-i) kn. ngabani, manggêdhèni; kc. kêmêndhir.

ngêmêng :

kn. ak. 1 ngêpèk (ora gêlêm mènèhake); 2 ora cêtha, ora gamblang; kc. kêmêng.

ngêmi-êmi :

kn. ngeman-eman bangêt, nggêmatèni bangêt; kc. êmi.

ngêmik :

pc. ngombe, nusu (têtêmbungan bocah); [x]-i pc. nusoni; kc. êmik.

ngêmil :

(-i) kn. 1 mangan ditandho ing kêmilan (ut. ing wang); 2 ut. ngêmil-êmil) mangan saka sathithik; kc. êmil, kêmil.

ngêmin :

kn. ak. 1 ngêpèk, ngêdhèp; 2 mèlu nganggo; kc. êmin.

ngêmingakên :

k. pc. ngêmungake.

ngêmis :

kn. njaluk dana; kc. êmis, kêmis.

ngêmiti :

kn. njaga ing wayah bêngi; kc. kêmit.

ngêmu :

kn. 1 ngêmot, isi (nanah lsp); 2 br. kêbak ing (ent. nandhang prihatin lsp); kc. kêmu.

ngêmud :

kn. nglêbokake ing cangkêm; kc. êmud.

ngêmudhèni :

kn. 1 mranata ênêring prau sarana kêmudhi; 2 ngêrèh; kc. kêmudhi.

ngêmulakake :

kw. nyritakake saka kawitan; kc. kamulan.

ngêmuli :

kn. nyingêbi ki. nutupi, ngênggoni kêmul; kc. kêmul.

ngêmum :

pc. nunut njaluk bêrkah; kc. êmum, umum.

ngêmungake :

kn. mligi mung; kc. mung.

ngêmuri :

kn. masang mur ing.

ngêmut :

kn. nglêbokake ing cangkêm; kc. mut, êmut.

ngêmohake :

pc. nyuwèkake; kc. êmoh.

ngêmohi :

I pc. êmoh, nampik; kc. êmoh. II kn: awoh akèh bangêt; kc. woh.

ngêmonah :

kn. ak. 1 mangunah; 2 ngreka murih kêtêkan sêdyane; kc. kêmonah.

ngêmoni :

kn. ngêmbêngi ki. kêmu (nganggo); kc. kêmu.

ngêmong :

kn. momong, among; kc. mong.

ngêmor :

(ake) kn. ak. 1 (ut. ngêmori) nyampuri; 2 nunggalake, nyampur; ngêmori(-turu): nyanggama; kc. mor, êmor, wor.

ngêmos-êmos :

pc. ngêntèk-êntèkake darbèking liyan; kc. mos.

ngêmot :

I n. ngêwrat k. 1 momotake ing; 2 ngisèkake ing (layang lsp); 3 pc. momot, isi (tmr. layang lsp); kc. mot, êmot. II êngg. kn: ngêmut.

ngêmpakake :

kn. 1 ndumukake gêni ing, ndumukake ing gêni; 2 namakake gêgaman lsp; kc. êmpak, êmpan.

ngêmpal :

k. ngumpul; kc. kêmpal, kumpul.

ngêmpani :

êngg. kn. makani; kc. êmpan.

ngêmpèk :

êngg. kn. 1 njupuk, ngêpèk; 2 nunut; [x]-êmpèk: 1 njêjaluk kanthi mêlas asih; 2 ngasih-asih; kc. êmpèk.

ngêmpèng :

kn. nunut nusu (wong liya); [x]-i: nusoni anaking wong liya; kc. êmpèng.

ngêmpèsake :

kn. njalari (agawe) kêmpès.

ngêmpêl :

I kn. ak. padha rakêt akêmpêl; kc. kêmpêl. II [x]-i êngg. kn: ngampêli gêni; kc. êmpêl.

ngêmpêlu :

pc. ngrêmpêlu.

ngêmpêt :

pc. ngampêt; mlayu [x] pc: mlayu bantêr.

ngêmping :

kn. njaluk êmpingan buruhan lsp; kc. êmping.

ngêmpir-êmpir :

kn. cilik bangêt (tmr. wêtêng, marga ngêlih).

ngêmpit :

kn. 1 nggawa dipèpèt ing cangklakan, mèpèt ing pupu; 2 pc. ngopèni, ngayomi; 3 ngêdolake wade lsp; kc. kêmpit.

ngêmpyangi :

kn. mèlu ngombyongi; kc. kêmpyang.

ngêmpyèg :

êngg. kn. mèlu ngênèni (ora mèlu nandur).

ngêmplah-êmplah :

kn. ak. suwèk amba.

ngêmplak-êmplak :

pc. mluwa ora ditanduri apa-apa.

ngêmplang :

I kn. 1 ak. ngglanthang ing panasan; 2 êngg. pc. ora gêlêm nyauri utange; kc. kêmplang. II êngg. kn: ngêngakake amba (lawang); kc. êmplang.

ngêmplêp :

kn. ngêpèk (ngingkêmi) darbèking liyan; kc. êmplêp.

ngêmplok :

kn. (mangan) nglêbokake ing cangkêm; kc. êmplok.

ngêmplong :

I (ut. [x]-i kn. nuthuki lawon lsp. supaya alus; kc. kêmplong. II êngg. kn: ngêngakake ngêblak (tmr. lawang).

ngêmpu :

kn. awujud (dadi) êmpu.

ngêmpuk :

pc. nglêmbuk; [x]-ake: njalari (agawe) êmpuk.

ngêmpul :

kn. nabuh kêmpul.

ngêmpuni :

k. pc. nguwisi; kc. êmpun, wis.

ngêmpus :

pc. ndamu, nyêbul; kc. kêmpus.

ngêmput :

(-i) kn. ak. nganti tutug (kêmput); kc. kêmput.

ngêmpog :

pc. nganggo sandhangan ora ganti-ganti (nganti lawas); kc. êmpog.

ngêmpok :

kn. ngêntut diambokake ing liyan; kc. êmpok.

ngêmpor :

I kn. kumêbul (udud). II pc: nggêmbor.

ngêmpos :

kn. ngêtokake napas; kc. kêmpos.

ngêmpot :

êngg. kn. nyêrot rokok; kc. êmpot.

--- 392 ---

ngêmprah ~ ngênèmi.

ngêmprah :

kn. ora sêtiti, mung sakêpenake bae; kc. êmprah.

ngêmprak-êmprak :

kn. padha bênthèt.

ngêmprang-êmprang, ngêmpring-êmpring :

kn. ak. mlayu rikat.

ngêmprèt :

I (ut. ngêmprêt): nywara prêt-prêt (ngrèmèhake lsp); kc. êmprèt. II (ut. ngêmprêt) pc: mlayu bantêr. III kn: nywara prèt-prèt (tmr. gajah).

ngêmprok-êmprok :

pc. ngêmprak-êmprak.

ngêmpros :

êngg. pc. umuk, sugih omong gorohan; kc. kêmpros.

ngênak-ênik :

pc. nata (ngetung lsp) kanthi ngati-ati; kc. ênak-ênik.

ngênakake :

n. ngengingakên k. 1 nuju nganti kêna; 2 kêna ing, namakake ing; kc. kêna.

ngênali :

I kn. ak. nêsêli ênal. II êngg. pc: nêpungi; kc. kênal.

ngênam :

pc. nganam; kc. anam.

ngênani :

n. ngengingi k. kêna ing, tumama ing.

ngênar-ênari :

kn. ak. njalari ênaring ati; kc. ênar.

ngênasi :

pc. muni nas.

ngêndap-êndip :

êngg. pc. mêndap-mêndip.

ngêndat-êndat :

êngg. pc. mêndat-mêndat.

ngêndèhake :

êngg. ora nggape.

ngêndèli :

êngg. kn. mêndèli; kc. êndèl, pêndèl.

ngêndêl :

I kn. ngandêl marang, pracaya; kc. andêl, êndêl. II [x]-i kn. ak: manèni; kc. kêndêl.

ngêndêmi :

kn. ngombèni lsp. supaya mêndêm; kc. êndêm, mêndêm.

ngêndêpake :

pc. nylundêpake; kc. êndêp.

ngêndi :

(ing-[x]) n. (ing-)pundi k. pitakon nggênahake panggonan; [x] ana n. pundi wontên k: mokal anane; (ing-)[x]-êndi: ing sabên panggonan; kc. êndi.

ngêndika :

ki. kandha, clathu; ngêndikani k: ngandhani; kc. andika, kandha, clathu.

ngêndon :

I ing-[x] kw. ing pungkasane, ing wasana; kc. êndon. II [x]-ake kn: nganggo padinan; kc. andon.

ngênjah-ênjah :

êngg. kn. njlajahi; kc. ênjah, jajah.

ngênjak-ênjak :

êngg. kn. ngidak-idak; kc. ênjak.

ngênjêti :

kn. ngusari lsp. ênjêt.

ngênjir :

pc. nganjir.

ngênjlogake :

kn. ngudhunake; kc. anjlog.

ngênjong-ênjong :

kn. ak. nglêlithing bocah; kc. ênjong.

ngênjot :

kn. nggênjot; kc. ênjot.

ngêndhahi :

pc. naklimi; kc. dhah.

ngêndhayah, ngêndhayur :

kn. ak. gêdhe mblontrong (tmr. wêtêng).

ngêndhak :

(ake) kn. 1 marèni (kamanuhan lsp), ninggal (pagawean); 2 nyandhêt (kanêpson lsp); kc. êndhak, mêndhak, kêndhak.

ngêndhal :

kn. ana kêndhale.

ngêndhalèni :

kn. 1 ngêtrapi kêndhali; 2 ak. ngapusi; kc. kêndhali.

ngêndhani :

kn. mari mêmpêng; kc. mêndha.

ngêndhanu :

kw. nggandhul apêtêng (tmr. mêndhung).

ngêndhang :

kn. nabuh kêndhang.

ngêndhangsuli :

k. ak. ngêndhalèni.

ngêndharati :

kn. ak. nancang nanggo[8] tampar; kc. kêndharat.

ngêndhari :

êngg. kn. ngandhani, nyritani; kc. andhar.

ngêndhat :

I kn. nglalu; [x] tali murda br. nglalu sarana nggantung. II [x]-i kn: nglowongi; kc. kêndhat.

ngêndhe-êndhe :

kn. ak. suwe anggone ngêntèni (ngarêp-arêp).

ngêndhèg-êndhèg :

kn. ak. ngêmblèg-êmblèg (lêmpung lsp).

ngêndhèh :

kw. ngalahake, ngundurake; kc. êndhèh.

ngêndhèkake :

n. ngandhapakên k. nyêndhèkake; kc. êndhèk.

ngêndhèrèh :

pc. nglèmbrèh.

ngêndhèrèk :

kn. njêbèbèh mêgar (tmr. suwiwi); kc. kêndhèrèk.

ngêndhêg :

kn. akon mandhêg; kc. andhêg, êndhêg.

ngêndhêki :

êngg. kn. mêndhak ngurmati; kc. andhêk.

ngêndhêlong :

pc. 1 kêndho mlêngkung (tmr. tali, tampar lsp); 2 ent. gêla, cuwa; kc. kêndhêlong.

ngêndhêm :

kn. nyimpên (wadi, nêpsu); kc. êndhêm.

ngêndhêng :

I kn. dawa bêbanjêngan (tmr. gunung); kc. kêndhêng. II [x]-êndhêng êngg. kn: katon akèh bangêt.

ngêndhêrêk :

kn. nglumpruk, kurang sigrak.

ngêndhêt :

êngg. pc. ngênthêt; kc. êndhêt.

ngêndhih :

kw. 1 ngundurake; 2 ngalahake, ngasorake; kc. êndhih, kêndhih.

ngêndhil :

kn. 1 growong awangun kaya kêndhil; 2 pc. nglumpuk; kc. kêndhil, êndhil.

ngêndhiti :

kn. nyabuki nganggo kêndhit.

ngêndhuyuk :

kn. ak. mbungkuk kabotan gendhongan.

ngêndhuk-êndhuki :

kn. njontrot pitik supaya mara (sarana diathungi padha pitik); kc. êndhuk.

ngêndhukur :

pc. katon têtumpukan akèh.

ngêndhuruk :

kn. katon nglumbruk (nglêmpuruk); kc. kêndhuruk.

ngêndhut :

kn. awujud êndhut.

ngêndho :

kn. suda kakêncêngane; kc. kêndho.

ngêndhog :

n. nigan k. 1 ngêtokake êndhog; 2 kaya êndhog.

ngêndhokake :

I êngg. nyèlèhake, mapanake; kc. dhok. II ut. ngêndhoni kn: agawe kêndho.

ngêndhong :

kn. ak. 1 nandho, nyandhêt; 2 nglêmparakake (nunggak) pagawean; 3 nandhêg (ora disahi, dibayari); 4 mambêg banyune; kc. êndhong, kêndhong.

ngêndhori :

êngg. kn. ngêndhoni, ngêndhokake; kc. kêndhor.

ngêndhorok :

êngg. kn. ngêndhuruk.

ngênèhi :

pc. mènèhi.

ngênèk :

I pc. dadi kênèk. II [x]-ake pc: ngênakake; kc. kêna. III [x]-i pc: mènèhi.

ngênèmi, ngênèmakên :

k. ngênomi, ngênomake; kc. nom.

--- 393 ---

ngênèni ~ ngênthit.

ngênèni :

kn. ngundhuh pari; kc. êni, panèn.

ngênèngake :

pc. ngênakake; kc. kêna.

ngênèt :

I pc. 1 nulis kang bêcik; 2 pc. macak bangêt; kc. ênèt. II [x]-i êngg. kn: ngênèki; kc. kênèk. III [x]-ênèt pc: mènèt.

ngênêb :

I kn. 1 (ut. [x]-ake) nyarèhake supaya mênêb; 2 ent. nyarèhake ati (supaya mari nêpsu); kc. ênêb, mênêb. II pc: nginêb; kc. nêb, ênêb, inêb.

ngênêk-ênêki :

kn. njalari ênêk (jijik); kc. ênêk.

ngênêm :

kn. sabên (siji-sijine) ênêm.

ngênêngi :

kn. mênêng ora mangsuli; ngênêng-ênêngi: ndolani bocah cilik supaya mênêng; ngênêngake n. ngèndêlakên k: 1 agawe mênêng; 2 ora gêlêm ngaruh-aruhi; kc. ênêng, mênêng.

ngênêr :

kn. nuju; kc. ênêr, pênêr.

ngênês :

kn. susah bangêt (sêdhih bangêt); [x]-ênêsi ati: marakake ngênês.

ngênêt :

(ake) kn. mêtêkake supaya manêt; kc. ênêt, pênêt.

ngêni :

I êngg. ak. ngênèni; kc. êni. II [x]-êni pc. ngèni-èni; kc. èni.

ngêningake :

kw. mbêningake (pikiran lsp); kc. êning.

ngênis-ênis :

êngg. kn. nggêbêg nganti mênis-mênis; kc. ênis, mênis.

ngênul :

pc. nuthuk kêmiri kang diêdu; kc. kênul.

ngênut :

êngg. kn. miturut, manut; kc. nut.

ngênomi :

n. ngênèmi kaya wong ênom; ngênomake n. ngênèmakên k: 1 agawe ênom; 2 nganyarake (utang lsp); kc. ênom, nom.

ngênong :

kn. nabuh kênong; [x]-i êngg: gawe kênongan sêga; kc. kênong.

ngênorake :

kw. ngasorake (awak); kc. sor.

ngêntarani :

n. ngêntawisi k. pc: ngêtarani; kc. kêtara.

ngêntas :

(i) kn. 1 njupuk saka ing (banyu, anglo, pamemean lsp); 2 mitulungi saka ing (bêbaya, rêribêd); 3 ak. ngomah-omahake; kc. êntas, mêntas.

ngêntèk :

I n. nêlas k. 1 tutug, têkan ing pungkasan; 2 pc. bangêt; [x]-ake: 1 ngrampungake (nganti êntèk); 2 ngatogake; kc. êntèk. II [x]-ake n. ngêntosakên k. nyarèhake supaya ngêntèni; kc. ênti.

ngêntèni :

n. ngêntosi k. nunggu têkane; kc. ênti, anti.

ngêntih :

kn. ngantih; kc. êntih, antih.

ngênting :

pc. ngêntèk; kc. ênting.

ngêntul-êntul :

kn. ngobahake mêntul-mêntul; kc. êntul, mêntul.

ngêntun :

êngg. kn. nyèlèhake (ninggal); kc. êntun.

ngêntup :

kn. namakake êntup; kc. êntup.

ngêntut :

kn. sarib ki. ngêtokake êntut.

ngêntok, ngêntong :

êngg. pc. ngêntèk.

ngêntol :

kn. 1 êngg. ngêgol, nyongkèl (nganggo antru lsp); 2 api-api ora mènèhake supaya mundhaka panganyange; kc. êntol.

ngêntos :

I êngg. kn. ngêntas. II [x]-i k: ngêntèni; [x]-akên k: ngêntèkake.

ngêntrag :

kn. ak. ([x] kêndhali) nyêndhal-nyêndhal kêndhali.

ngêntrog :

kn. ngoyog ngumbul-umbulake; kc. êntrog.

ngênca :

êngg. kn. 1 matêsi; 2 ngrancang; kc. kênca.

ngêncang :

kn. 1 êngg. pc. manthêng tali ngiwa nêngên; 2 nalèni (nêncang) kiwa têngên; kc. kêncang.

ngêncèng :

kn. mbayar kropyok (ora utang); kc. kêncèng.

ngêncèti :

kn. ngiris lsp. ing kêncèt; kc. kêncèt.

ngêncêbi :

kn. ngugêmi panêmu lsp; kc. êncêb.

ngêncêng :

kn. ak. mbênêr (lêncêng); [x]-i: 1 narik (nalèni lsp) kêncêng; 2 nindakake (nglarangi lsp) kalawan kêras (kêncêng); kc. kêncêng.

ngêncêpi :

kn. ngugêmi panêmu lsp; kc. êncêp.

ngêncik :

pc. tumumpang ing; [x]-i pc. numpangi (ngidak); kc. êncik.

ngêncit :

I êngg. pc. ngêncit (nusu). II [x]-êncit êngg. kn. ngoyak-oyak; kc. êncit, uncit.

ngênclung :

êngg. kn. nyêbar wiji pari ing lèlèran (tanpa didhêdhêr); kc. kênclung.

ngêncup :

kn. 1 nyêkêl kinjêng lsp. nganggo driji loro; 2 pc. mbatang (cangkriman); kc. êncup.

ngêncong :

êngg. pc. nutu pari; kc. kêncong.

ngêncot :

kn. njêjêk lan ngênêtake (supaya mêndat lsp); kc. êncot.

ngêncrêt :

êngg. pc. mlayu bantêr.

ngêncring :

kn. ninthing dhuwit lsp; kc. kêncring.

ngênthahasa :

kw. nyrêmpêng, ngêtog karosan.

ngênthak-ênthak :

kn. mluwa tanpa têtanduran (tmr. palêmahan).

ngênthang :

I kn. nanduri kênthang. II [x]-ênthang kn. 1 sumèlèh ora ditutupi (ora diopèni); 2 (padhang[x]) padhang jingglang; kc. ênthang.

ngênthar :

I pc. nglênthar; [x]-ake êngg: nglêmparakake pagawean lsp; kc. ênthar, klênthar. II pc: mlayu bantêr; kc. nginthar.

ngênthèng :

kn. nglêrêmake lalahan (sawah); kc. kênthèng.

ngênthès :

kn. nuthuk nganggo kênthès.

ngênthêl-ênthêl :

pc. kêklumpuk (nyèlèngi) saka sathithik; [x]-ake: 1 njalari (agawe) kênthêl; 2 ([x] rêmbug) ndadèkake (nggolongake) rêmbug; 3 pc. ndadèkake barang kang pangaji; kc. kênthêl.

ngênthêng :

(-i) êngg. kn. ndokoki kênthêng.

ngênthêt :

kn. 1 mathêt (nyuda) wêtuning swara; 2 pc. nyuda (ngêpèk) dhuwit kang pancèn kudu dibayarake kabèh; kc. ênthêt.

ngênthiyu :

pc. nyrêmpêng bangêt.

ngênthik :

kn. mêtu (ana) ênthike.

ngênthil :

I pc. tansah nusu ora pisah-pisah saka ing pênthil. II êngg. kn: njupuk, nggawa lunga; [x]-ênthil pc: mbundhêli (diêmi-êmi); kc. ênthil, kênthil.

ngênthir :

kn. nywara tmr. gangsir.

ngênthit :

kn. ngêndhog sajabaning kandhang

--- 394 ---

ngênthu-ênthu ~ ngêpèl

(tmr. bèbèk); [x]-ênthit êngg. pc: 1 njupuk lsp. saka sathithik; 2 njolong barang kang cilik-cilik (ora pangaji); kc. ênthit.

ngênthu-ênthu :

kn. mêrlokake têka (mrana lsp).

ngênthuyut :

êngg. kn. kanthi rêrikatan.

ngênthul :

êngg. kn. nglalu, nggantung.

ngênthung :

kn. dadi ênthung (tmr. ulêr).

ngêntho-êntho :

êngg. kn. ngoyak-oyak; kc. êntho.

ngênthong :

I (ut. [x]-i) kn. nabuh kênthongan; kc. kênthong. II [x]-ênthong êngg. pc. padhang njingglang; kc. ngênthang.

ngênthos :

kn. mêtu (ana) kênthose.

ngênyah-ênyah :

pc. nyawiyah-wiyah.

ngênyak :

(-ênyak) pc. ngidak(-idak); kc. nyak, cak.

ngênyami :

kn. ngrasakake (ngicipi); kc. kênyam.

ngênyang :

n. ngawis k. nganyang; kc. anyang.

ngênyèhi :

kn. ngracik kinang; kc. kênyèh.

ngênyèk :

(-ênyèk) kn. ngidak, mênyêt; 2 pc. ngrèmèhake; kc. ênyèk.

ngênyèt :

pc. mènyèt, mênêt.

ngênyêt :

kn. mênyêt; [x]-ênyêt: mijêti; kc. ênyêt, wênyêt.

ngênyit, ngênyut :

pc. nusu; kc. kênyit.

ngênyu dênta :

kw. kaya krambil gadhing (wanguning susu); kc. nyu.

ngênyuk :

êngg. pc. nyunyuk.

ngênyung :

êngg. kn. udud.

ngênyoh :

I ki. êngg. 1 nyakot; 2 mamah; kc. kênyoh. II [x]-i êngg. kn. ngulungi (mènèhi); kc. ênyoh.

ngênyos :

pc. nyiram gêni.

ngêng :

kn. swara mbrêngêngêng.

ngêngahi :

I kn. ak. wêgah marang; kc. ngah, êngah. II êngg: mènèhi.

ngêngani :

pc. mêngani lawang; ngêngakake: mbukak lawang lsp; kc. wênga.

ngêngèhi :

kn. 1 êngg. mènèhi; 2 ak. ngèngèhi.

ngêngèki :

êngg. 1 mènèhi; 2 ndokoki.

ngêngèl-êngèl :

kn. njalari angèl, agawe rêkasa; kc. angèl.

ngêngèn :

k. ngêngon; kc. ngon.

ngêngêt :

kn. nggodhog lsp. supaya angêt; kc. êngêt.

ngênggak-ênggak :

kn. ak. tansah nggondhèli; kc. ênggak.

ngêngge :

k. pc. ngênggo.

ngênggèn :

k. ngênggon; [x]-i k: ngênggoni; kc. ênggon.

ngênggêng :

kn. ngênêngake bae nganti suwe; kc. ênggêng.

ngênggêti :

kn. 1 nyinggêt; 2 ndokoki ênggêt-ênggêt; kc. ênggêt.

ngênggihi :

k. pc. ngiyani; kc. iya.

ngênggik-ênggik :

pc. kuru bangêt; kc. ênggik, mênggik.

ngêngguh, ngênggoh :

pc. nyêngguh, nganggêp; kc. êngguh.

ngênggo :

n. ngêngge k. pc. nganggo; kc. anggo.

ngênggon :

I n. ngênggèn k. ana ing ênggon (papan kono); [x]-i n. ngênggèni k: ndunungi, manggon ing; kc. ênggon. II [x]-ênggoni n. ngênggèn-ênggèni k. pc: nyandhangi; kc. anggo.

ngênggrêg-ênggrêgi :

pc. njalari (marakake) mandhêg; kc. ênggrêg.

ngênggrik-ênggrik :

pc. kuru bangêt.

ngêngik :

kn. ak. nêrak; kc. êngik.

ngêngis-êngis :

kn. nyênyênggring nyêrik-nyêrikake; kc. êngis.

ngêngkab :

kn. mbukak, ngungkabi; kc. êngkab, mêngkab.

ngêngkêngi :

pc. 1 nggujêngi; 2 ngukuhi, ngugêmi; kc. kêngkêng.

ngêngkir :

(-i) êngg. kn. ngêntas (memean lsp); kc. êngkir.

ngêngklèk-êngklèk :

kn. mbopong lsp. digawa mrana-mrana; kc. ngèngklèk-èngklèk.

ngêngkuk-êngkuk :

kn. 1 nêkak-nêkuk gulu (gêgêr lsp. nalikane ndadah bayi); 2 pc. akon tumandang lsp. tanpa lèrèn, ngingêl-ingêl; kc. êngkuk.

ngêngkoh :

êngg. kn. umuk, angkuh.

ngêngkoki :

kn. 1 ak. ndhaku, ngaku; 2 ngakoni, ngugêmi; kc. êngkok.

ngêngkos :

kn. ak. nggêrtak.

ngêngkrêng :

pc. linggih mênêng bae; [x]-ake: numpangake cèrèt lsp. ing anglo (kêrên); kc. êngkrêng.

ngênglêng :

kn. owah pikirane (gêndhêng) dening kedanan (kabotan ngèlmu); kc. lênglêng.

ngêngum :

êngg. kn. ngêkum.

ngêngon :

n. ngêngèn k. 1 angon (rajakaya lsp); 2 ent. ngulat-ulatake; kc. ngon, angon.

ngêngrêmi :

kn. ndhêkêmi êndhog supaya nêtês; kc. angrêm.

ngêngrêng :

kn. katon bêcik (nyênêngake).

ngêngsu :

êngg. pc. ngangsu; kc. angsu.

ngêpah :

kn. mamah disêsêp banyune; kêpah.

ngêpak :

I pc. 1 ngêgak; 2 ngrèmèhake, nyêpèlèkake; kc. êpak, pak. II kn: mbuntêli; kc. pak. III kn. ak: 1 majêgi (candu); 2 nêbas. mborong kabèh; kc. pak, êpak.

ngêpal :

I kn. 1 mêthèk bêgja cilakane (sarana kartu lsp); 2 pc. mêsthèkake yèn ora bisa, ngina, ngilani; kc. pal, êpal. II êngg. kn. nglakokake prau (layar) nungsung angin ngèncèng-èncèng.

ngêpalani :

êngg. pc. nglurahi, manggêdhèni; kc. kêpala.

ngêpan :

kn. manggang roti, lsp. ing pan; kc. pan.

ngêpang :

I kn. cêcawangan, mêtu (ana) pange; kc. pang. II k: ngêpung; kc. kêpang, kêpung.

ngêpas :

pc. trêp (têkane lsp); [x]-ake pc: notohake kabèh, ngêtrêpake; kc. pas.

ngêpat :

n. nyêkawan k. sabên (siji-sijine) papat.

ngêpe :

kn. mepe ing panasan; kc. êpe.

ngêpèh :

êngg. kn. ngêpah; kc. kêpèh.

ngêpèk :

I n. mêndhêt k. mundhut ki. 1 ndarbèni; 2 ndadèkake (anak, bojo lsp); kc. pèk, êpèk, apèk. II [x]-i pc: nyathêti; kc. kêpèk.

ngêpèl :

kn. ngrêsiki nganggo gombal lap têlês; kc. êpèl.

--- 395 ---

ngêpèn ~ ngêrêm.

ngêpèn :

kn. nulis nganggo pèn.

ngêpenakake :

n. nyêkecakakên k. agawe kêpenak.

ngêpèncutake :

kn. ak. nênarik ati; kc. kêpencut.

ngêpès :

I kn. matêngake sarana dibuntêl ing godhong banjur dipanggang; kc. pès. II êngg. kn: ngrèmèhake, nyêpèlèkake, ngina.

ngêpêl :

kn. nggêgêm (tangan), nyêkêl sêga lsp. digêgêm; kc. kêpêl.

ngêpêng :

kn. nyrêmpêng, kalawan mêmpêng; kc. pêng, êpêng.

ngêpêp :

kn. nutup rapêt (supaya ora kanginan); kc. pêp.

ngêpêti :

kn. nepasi nganggo kêpêt.

ngêpik-êpik :

pc. ngowah-owah (nganggo lsp); kc. êpik.

ngêpil :

pc. kaya pil (kênini).

ngêpinjal :

kn. mêncolot (kaya kêpinjal).

ngêpingake :

I kn. nangkarake, ngambalake; kc. ping. II ut. ngêpingna êngg: ngêmungake.

ngêpiping :

kn. ak. njêpiping (tmr. kuping).

ngêpipir :

pc. gêtêr, nggêbibir.

ngêpir :

pc. mêntul-mêntul (kaya pir).

ngêpisake :

pc. ngrèmèhake (pitutur lsp); kc. pis.

ngêpithing :

pc. njapit, mithing; kc. kêpithing.

ngêpyakake :

I êngg. nggêbyag-nggêbyag (gêdhèg lsp); kc. kêpyak. II kn: 1 pc. ngumumake ing akèh; 2 nêtêpake kanthi sêmuwa; kc. kêpyak.

ngêpyuri :

kn. 1 nyirami saka sathithik; 2 mènèhi pangan marang pitik lsp; 3 pc. ngingoni, nulungi pangan; kc. kêpyur.

ngêpyok :

kn. ak. nggêpyok, nyampyuk; kc. kêpyok.

ngêplak :

(i) pc. nabok(i); kc. kêplak.

ngêplang :

I pc. nggantung (nyanthèlake) sandhangan ing; kc. plang. II êngg. kn: ngêblakake (lawang lsp); kc. plang, plong.

ngêplas :

pc. lunga blas; kc. kêplas.

ngêplèk-êplèk :

kn. mbanting (nyabêtake) ing lêmah; kc. kêplèk.

ngêplêki :

(ngêplêngi, ngêplêsi pc) kn. madhani trêp; kc. plêk.

ngêpluk :

I pc. nglêmbutake prongkalan lêmah; kc. kêpluk. II (ut. ngêplup) kn: gawe lêgokan ing blabak; kc. êpluk. III êngg. pc: kêsèd, ora idhêp isin.

ngêplok :

I kn. manting wasuhan; [x]-i: mantêpake lsp. sarana kêplok. II êngg. pc: ngêmplok.

ngêplong :

(-i) êngg. pc. mbolongi; kc. plong.

ngêpuh :

I kn. 1 mêrês supaya apuh; 2 êngg. pc. mêrês puhan; kc. puh, apuh. II kn: nggathukake bata lsp; kc. êpuh.

ngêpuk :

I kn. ak. mrèjèngi kayu; kc. puk. II êngg. kn: 1 (ut. [x]-êpuk) nêpak-nêpak lirih; 2 ngêpak, ngrèmèhake; kc. êpuk, puk.

ngêpuli :

pc. ngumpuli; kc. pul.

ngêpun :

êngg. kn. ngumpul.

ngêpung :

n. ngêpang k. 1 linggih lsp. ngubêngi (ambêngan lsp); ([x] wakul) ngupêngi (bètèng, nêgara lsp); kc. kêpung.

ngêpurake :

kn. 1 nganggêp (agawe) pur; 2 êngg. ngêsahi (utang); kc. pur.

ngêpus :

pc. ngêmpus.

ngêpoh :

êngg. kn. ngêpuh.

ngêpok :

kn. 1 nêgor ing pok (tmr. wit); 2 ngantêm lsp. ing pok kuping; 3 pc. ngêntèkake babar pisan; kc. kêpok, êpok.

ngêpolake :

êngg. pc. ngêntèkake lsp. nganti pol.

ngêporake :

êngg. pc. nutugake, ngatogake nganti por; kc. por.

ngêpos :

I êngg. kn. ngêmpus. II kn: lèrèn (ing pos); [x]-ake: ngirimake (nglêbokake layang) ing pos (kantor pos); kc. pos.

ngêpoti :

kn. ak. nglowongi (pagawean lsp); kc. pot.

ngêprahake :

kn. ngirimake barang ing sêpur; kc. prah.

ngêprak :

kn. nabuh kêprak.

ngêpras :

kn. 1 ak. mapras, mancas; 2 pc. nacad tindaking liyan kanthi têmbung kang pêdhês; kc. kêpras.

ngêprèk :

pc. êntèk kakuwatane; kc. kêprèk.

ngêprès :

kn. ngênêtake nganggo barang antêb; kc. près.

ngêprèt :

(i), ngêprêt(-i) kn. 1 nywara prêt-prêt, ngêmprèt.

ngêpruk :

kn. mêcah ut. nuthukake nganti sumyur; kc. kêpruk.

ngêprok :

êngg. kn. ndadèkake siji, ngrangkêp; kc. kêprok.

ngêprot :

pc. nyopot (mbukak) tutup gêndul lsp; kc. prot.

ngêrab :

kw. kumêrab akèh bangêt.

ngêrad :

kn. ngrêmbug ing rad; kc. rad, êrad.

ngêrah :

I êngg. pc. ngarah; kc. arah. II kn: nyokot (tmr. kewan); kc. kêrah.

ngêrak :

kn. garing bangêt (tmr. mangsa kêtiga); kc. êrak, kêrak.

ngêrap :

kn. mlayu bantêr; [x]-ake: mlayokake bantêr; kc. kêrap.

ngêras :

(-i) kn. ngêncêngi: kc. kêras.

ngêrbêkake :

pc. nyilêmake (mblêbêkake) ing banyu; kc. kêrbêk.

ngêrbili :

kn. masangi kêrbil.

ngêrjakake :

kn. ak. akon nyambut gawe (minangka paukuman); kc. kêrja.

ngêre :

kn. gawe kêre.

ngêrèb :

kn. ak. ngêrab.

ngêrèh :

kn. 1 mrentah, mbawahake; akon nindakake; kc. rèh, êrèh.

ngêrèkake :

kn. nggosokake dimik ing rèk; kc. rèk.

ngêrèm :

kn. ngêndhêgake sarana rèm.

ngêrèngi :

kn. ngêtrapi rèng; kc. rèng.

ngêrès :

I kn. ngiris, nêtaki; kc. rès, êrès. II kn: ngukum; kc. rès.

ngêrèt :

kn. 1 mutêr ndudut; 2 ngoncèki klika lsp; kc. kêrèt.

ngêrêb :

êngg. kn. ngiris; kc. êrêb.

ngêrêk :

kn. ak. nyakot; kc. kêrêk.

ngêrêm :

I êngg. kn. ngurung; kc. kêrêm. II êngg. kn: angrêm, ngêngrêmi; kc. kêrêm.

--- 396 ---

ngêrêng-êrêng ~ ngêspur.

III [x]-ake kn. ak: ngèrêmake; kc. kèrêm. IV [x]-ake kn: nutup mata; kc. êrêm, mêrêm.

ngêrêng-êrêng :

êngg. kn. gêrêng-gêrêng, nggêrêng.

ngêrêngi :

kn. ngêrasi, ngêncêngi; kc. kêrêng.

ngêrêpi, ngêrêpake :

kn. 1 nata lsp. kêrêp (ora arang); 2 nindakake lsp. kêrêp; kc. kêrêp.

ngêrês :

kn. 1 (yèn digrayang) krasa kaya ana wêdhine; 2 ([x] atine wêdi sarta sêdhih; kc. êrês, rês.

ngêrêti :

kn. ngiris mubêng; kc. kêrêt.

ngêri :

kn. 1 ana êrine; 2 awangun lancip-lancip kaya êri.

ngêrig :

(ake) kn. akon tumandang ing gawe bêbarêngan; kc. kêrig.

ngêrik :

I kn. 1 nyukur sathithik (tmr. alis); 2 ngêrok sathithik lading; kc. kêrik. II kn: nywara sêru (jangkrik lsp).

ngêris :

i n. nduwung k. ak. nyuduk nganggo kêris; [x]-i: mènèhi (ndokoki) kêris; kc. kêris. II [x]-i êngg. kn: ndokoki watês; kc. ris, aris.

ngêrit :

(-i) kn. mancas(-i) lsp. nganggo arit; kc. arit, êrit.

ngêrkatake :

kn. mêmpêngake; kc. kêrkat.

ngêrug :

I kw: ngrubuhake; kc. rug. II êngg. kn: ngadhuk lêmah; kc. rug, arug.

ngêruk :

(-i) kn. nyidhuk (ngurêki) nganggo kêruk; kc. kêruk.

ngêrul :

êngg. kn. ngêrol (ngundangi jênêngi wong-wong nyambut gawe).

ngêrut :

kn. nalèni kêncêng; kc. êrut.

ngêrobi :

kn. nglubèri, ngêlêbi; kc. rob.

ngêrod :

(-i) êngg. kn. ngêsud (ngilangi) rêrêgêd; kc. kêrod.

ngêrog :

kn. 1 oyag, ndhrodhog (marga lara kadhêmên lsp); 2 ngoyag-oyag wit lsp; kc. rog, êrog.

ngêrok :

I (ut. [x]-i kn. 1 ngêrik (ngêruki) sêru; 2 ngrêsiki kulit jaran (nganggo kêrok); 3 nggosok nganggo dhuwit lsp. (wong kang mangsuk angin); 4 nisriki malame (tmr. bathikan); kêrok. II kw: nêmpuh ngrukêt; kc. rok.

ngêrol :

kn. 1 ak. ngalurake (ngadili) ing pangadilan rol; 2 êngg. ngêrul, ngundangi jênênging wong-wong kang nyambut gawe; kc. rol.

ngêrong :

kn. mlêbu ing rong.

ngêros :

kn. têkan ing ros; kc. ros.

ngêrotake :

(-untu) kn. nggathukake untu nganti nywara; kc. kêrot.

ngêrpus :

kn. ngukum kêrpus; kc. kêrpus.

ngêrsa :

ki. pc. ngarêp; ngêrsani ki: ngarêpi; ngêrsakake ki: ngarêpake; kc. arêp, kêrsa, ngarsa.

ngêrta-aji :

kn. ak. nêpsir, ngira-ira; kc. kêrta-aji.

ngêrtakake :

êngg. kn. martakake, ngabarake.

ngêrti :

n. ngêrtos k. 1 pc. têgês, maksud; 2 nyakup (nyumurupi) surasane; di-[x], dingêrtèni: diwêruhi (disumurupi) kang dadi surasane; dingêrtèkake: ditêrangake, dituturi; kc. êrti, mangêrti.

ngês :

kn. ngrêsêpake (nênarik, nrênyuhake) ati.

ngêsab :

êngg. kn. ngêngêt (digodhog manèh).

ngêsah :

I kn. ngrêsula, sêsambat. II pc: ngasah; kc. asah. III [x]-ake kn: 1 ngabsahake; 2 (ut. ngêsahi) nyaur utang nganti sah; 3 ak. nganggêp bênêr (tmr. piwulang lsp); 4 ak. nyêmantakake; kc. sah, êsah.

ngêsak :

I êngg. pc. nglêbokake ing sak (kanthongan); kc. sak. II [x]-ake ak: nyêrikake; kc. sak-sêrik.

ngêsapi :

kn. ak. ndokoki sap-sapan; kc. sap.

ngêsar-sari :

kn. njalari sar-saran atine.

ngêsat :

kn. nawu nganti asat; kc. asat, sat.

ngêsèd :

kn. ora gêlêm tumandang; kc. kêsèd.

ngêsèng :

(-i) êngg. kn. ngajak; kc. sèng.

ngêsêk-êsêki :

êngg. pc. njalari sêsak.

ngêsêlake :

kn. njalari (agawe) kêsêl.

ngêsêl-êsêl :

pc. ngungsêl-ungsêl.

ngêsês :

I kn. nywara sês-sês. II k: 1 ngudud; 2 nyêrèt; kc. sês, esês.

ngêsihi :

kn. asih marang, nrêsnani; kc. sih, asih.

ngêsik :

kn. nggosok untu; kc. kêsik.

ngêsiri :

kn. ngêdhèp melik ndarbèni kc. sir.

ngêsitake :

kn. njalari kêsit.

ngêslupi :

pc. nglêboni bolongan lsp; kc. slup, angslup.

ngêsud :

I kn. ngilangi rêrêgêd lsp, nganggo gombal lsp; kc. kêsud. II êngg. kn: 1 nggosok (ngasah); 2 nyuda sathithik; kc. kêsud.

ngêsuhi :

kn. ndokoki (ngêtrapi) suh; kc. suh, êsuh.

ngêsuk :

kn. ndhêsuk, ngêsur ênggone; kc. êsuk, suk.

ngêsum :

kn. mlipid; kc. sum.

ngêsungake :

kw. mènèhake; kc. sung, asung.

ngêsur :

I kn. 1 êngg. nggêdhèkake urube (tmr. diyan lsp); 2 ndhêsêk gênti ngênggoni (ngrêbut pangkat lsp); [x] tanah: nylamêti wong kang mêntas mati; kc. sur, surtanah. II [x]-i, [x]-ake ak: ngêcuri, ngêcurake; kc. sur.

ngêsutake :

kn. nggêgasah asu (nyandêrake); kc. sut, êsut.

ngêsog :

I (ut. [x]-ake) êngg. kn. nyèlèhake; kc. sog, êsog. II [x]-êsog kn: nggraut-nggraut rambut (sêmu disêndhal-sêndhal supaya mari ngêlu); kc. êsog.

ngêsok :

(ake) kn. 1 ngiling diwutahake; 2 mbayar (pajêg lsp); kc. asok, êsok, sok.

ngêsol :

êngg. kn. ngêsur, ngêsuk; [x]-ake; ngrubuhake wit; kc. sol, êsol.

ngêsong :

kn. dadi (awangun) song.

ngêsop :

kn. olah sop.

ngêsorake :

kw. 1 ngasorake; 2 ngalahake; kc. sor, asor.

ngêsori, ngêsorake :

êngg. kn. ngêcuri, ngêcurake; kc. sor.

ngêsotake :

I êngg. kn. nguculake; kc. sot. II kw: nyupatani; kc. sot, êsot.

ngêspur :

kn. nggêbrag jaran nganggo kêspur.

--- 397 ---

ngêsrahi ~ ngêcègake.

ngêsrahi, ngêsrahake :

kn. ak. masrahi, masrahake; kc. srah.

ngêsrèk, ngêsrik :

pc. ngêrik (nusuk) sathithik; kc. kêsrèk.

ngêsrêpi :

k. ngêdhêmi; kc. adhêm.

ngêsruk :

êngg. kn. ngêsuk, nlusup ing.

ngêsrogake :

pc. nyèlèhake; kc. srog.

ngêstalake :

kn. nglêbokake ing kandhang; kc. kêstal.

(ngêt) :

I di-[x]-i êngg. di-[x]-ake kn. ditonton, didêlêng. II di-[x] pc: dipanasi, digodhog manèh; kc. angêt.

ngêtab :

kn. nggêbrag jaran (nganggo tungkak); kc. tab.

ngêtag :

pc. ngatag; kc. tag, atag.

ngêtahakên :

k. ngutuhake; kc. wutuh.

ngêtang :

kn. mutêr nganggo tang.

ngêtap :

(ake) kn. ak. nata rantap; kc. tap.

ngêtarani :

n. ngêtawisi k. 1 njalari katon têrang (cêtha); 2 (ut. ngêtarakake) ngatonake (mratandhani) yèn; kc. kêtara.

ngêtèg :

I (ut. [x]-ake) kn. ak. ngêtogake. II êngg. ak: ngatag.

ngêtege, ngêtègèr, ngêtêgêr :

pc. mênêng bae (ora prêduli apa-apa).

ngêtègès :

pc. bisa tahan.

ngêtèhake :

pc. 1 nêrangake; 2 mitêrang; kc. tèh.

ngêtèki :

kn. ngetung; kc. tèk.

ngêtèl :

kn. saèm. nyirig (lakuning jaran).

ngêtela :

kn. nanduri kêtela.

ngêtèng :

(-i) kn. nyilihake lêngênan klambi lsp. sarana didondomi; kc. tèng.

ngêtepang :

kn. ak. nyirig-nyirig.

ngêtèprès :

kn. omong ora lèrèn-lèrèn.

ngêtêgi :

êngg. pc. nêtêgi; kc. têg, têtêg.

ngêtêkake :

pc. nguja, ngênêngake bae; kc. têk.

ngêtêm :

kn. ak. mèlu nyrêmpêng.

ngêtêngi :

I pc. ngratêngi, matêngake; kc. êtêng, matêng. II kn: 1 ks. njalari mêtêng; 2 ngisèni patrum ing bêdhil; kc. wêtêng, mêtêng.

ngêtêp :

(-i) kn. minggiri; kc. kêtêp.

ngêtêpês :

pc. linggih (sila) mlipis.

ngêtêpus :

pc. omong tanpa têgês.

ngêtêr :

(ake) kn. nggawa mara marang, ngirid mênyang ing; kc. têr, êtêr.

ngêtig :

kn. nulis nganggo mêsin tulis.

ngêtiging :

êngg. kn. mlaku (mlayu) bantêr.

ngêtim :

kn. nggodhog ing wadhah kang disumpêt; kc. tim.

ngêtingal :

k. ngaton; kc. katon.

ngêtipake :

pc. nitipake; kc. tip, titip.

ngêtipêl :

kn. ak. mlaku sajak rêkasa (marga kêlêmon lsp).

ngêtir :

kn. ngirêng lsp. nganggo tir.

ngêtlopi :

kn. nyauri utang sarana barang; kc. tlop.

ngêtngêtan :

I pc. rada angêt, apa-apa kang dingêt. II pc: padha dene ngingêtake; kc. ngêt.

ngêtugake :

pc. nêkakake ing, ngêtêrake; kc. tug, kêtug.

ngêtugur :

êngg. kn. tansah mênêng bae (têturon lsp).

ngêtuk :

kn. mêtu banyune; kc. tuk.

ngêtulake :

pc. ngatulake, ngulinakake; kc. atul.

ngêtum :

(-i) êngg. kn. mungkus lan nggodhog; kc. tum.

ngêtumbar :

kn. awangun bundêr-bundêr (tmr. tulisan); kc. kêtumbar.

ngêtunggèng :

kn. ak. nêkuk munggah (tmr. buntut); kc. kêtunggèng.

ngêtup :

I pc. ngêntup; kc. êntup. II [x]-ake pc: nutupake ing; kc. tup, tutup.

ngêtus :

(ake) kn. nuntasake supaya atus; kc. tus, atus.

ngêtut :

kn. ak. ngênut, tutburi: [x]-ake [ndhèrèk(ake) ki]: tutburi; kc. tut.

ngêtut-buri :

n. ngêtut-wingking k. ([x]-wuntat, [x]-wuri kw): mèlu mlaku ing buri; kc. tutburi.

ngêtog :

kn. 1 ak. ngêtabake tenggok lsp; 2 nyrêmpêng bangêt (nganti katog kakuwatane); 3 nanting têmênan (gêlêm utawa ora); [x]-i êngg: mborong kabèh; [x]-ake: 1 nyrêmpêng nganti katog; 2 ngênêngake bae, nguja; kc. tog, kêtog, katog.

ngêtohi :

kn. notohi, mbotohi; kc. toh.

ngêtokake :

n. ngêdalakên k. nggawa mêtu, nglairake; kc. wêtu.

ngêtol :

pc. notol bangêt.

ngêtom :

kn. nanduri tom.

ngêtomahake :

kn. ak. manuhake, ngulinakake; kc. kêtomah.

ngêtoni :

n. ngêdali k. mêtu mêthukake lsp; kc. wêtu.

ngêtonggèng :

kn. ak. ngêtunggèng; kc. kêtonggèng.

ngêtongi :

kn. madhahi ing tong.

ngêtoprès :

êngg. kn. tansah omong.

ngêtor :

I êngg. kn. nêgor wit; kc. tor, êtor. II [x]-ake pc. ak: nguja; kc. tor, êtor.

ngêtrap :

(ake) kn. masang ing; [x]-i ak: mènèhi paukuman marang; kc. trap.

ngêtrès :

I (ut. [x]-i) pc. nggêrêti (nggêthaki) wit. II [x]-ake kn. ak: nyulihake marang.

ngêtrêpi :

kn. 1 ngêdêgi omah lsp; 2 trêp karo, madhani; kc. trêp.

ngêtriwalake :

kn. ak. ngilangake; kc. kêtriwal.

ngêtrog-trog :

pc. ngêntrog-êntrog; kc. trog.

ngêcaki :

kn. miwiti nindakake (pagawean), ngalami nindakake; ngêcakake êngg. pc: 1 nindakake (pagawean lsp); 2 numrapake ing; kc. cak, êcak.

ngêcam :

I êngg. ak. ngetung, metung (ngira-ira); kc. cam, êcam. II kn. ak: nyuwèrake; kc. cam, êcam.

ngêcambah :

kn. gawe kêcambah; kc. kêcambah.

ngêcap :

I kn. 1 ndokoki ciri cap; 2 mbathik nganggo cap; 3 ngêdrik (layang lsp); kc. cap. II [x]-i pc: mangan kalawan kêcap; kc. kêcap.

ngêcapi :

êngg. kn. nabuh kêcapi.

ngêcasi :

kn. 1 ak. mancêd (rêrêgan); 2 êngg. mêsthèkake, nêtêpake (yèn mêsthi bakal kêlakon); 3 êngg. kandha sanyatane; kc. cas.

ngêcèbrès :

êngg. pc. gunêman tanpa têgês.

ngêcègake :

I êngg. pc. 1 ngêsahi (utang); 2 nocogake panêmu lsp; kc. cèg. II kn: ndadèkake cèg; kc. cèg.

--- 398 ---

ngêcèh-êcèh ~ ngêthèthèr.

ngêcèh-êcèh :

kn. mbêboros (ora ditanjakake); kc. êcèh.

ngêcèk :

I kn. nglêmbutake gêmpalan lêmah (sarana diidak-idak lsp). II [x]-i kn: ngetung dhuwit pêcah dijèntrèk-jèntrèk; kc. cèk.

ngêcèngi :

pc. nglangkahi; kc. cèng.

ngêcèp :

êngg. pc. ngêdhèp (ndèkèki).

ngêcèprès :

kn. gunêman tanpa têgês.

ngêcèr :

kn. nabuh kêcèr.

ngêcès :

pc. tumètès ilêre.

ngêcèt :

I kn. marna nganggo cèt. II [x]-i êngg. kn: ngoncèki; kc. cèt.

ngêcêbake :

I pc. nancêbake ing lêmah lsp; kc. cêb. II (ut. ngêcêb-cêbake) pc: ngisèni nganti kêbak mêncêb.

ngêcêk :

kn. 1 nywara cêk-cêk (tmr. jangkrik lsp); 2 ut. [x]-i) pc. ngajan-ajani, nggêgasah; 3 (ut. [x]-i( pc. tansah ndakwa; kc. cêk, êcêk, kêcêk.

ngêcêmbang :

ak. ngêcêmbong kn. tansah ana banyune (ora asat-asat).

ngêcêmil :

pc. tansah mêmangan.

ngêcêmut :

pc. rada ngguyu (mèsêm); kc. kêcêmut.

ngêcêng :

(-candu) kn. nyuthiki candu (ing bêdudan); kc. cêng.

ngêcêpoh, ngêcêprèh, ngêcêproh :

pc. têlês kêbês.

ngêcêri :

kn. nètèsi nganggo jêruk lsp. kang dipèjèt; kc. kêcêr.

ngêcês :

pc. nywara cês.

ngêcêcêng :

kn. kaku kêncêng.

ngêcêcês :

([x] atine) pc. angluh, anglês rasaning atine.

ngêcibris :

êngg. kn. ngêcipris.

ngêcing :

êngg. pc. ngundurake; 2 nyêngiti bangêt; kc. cing.

ngêcipi :

êngg. kn. ngicipi.

ngêciput, ngêcipir, ngêciprat, ngêciprèt :

pc. lunga (mlaku) bantêr.

ngêcipris :

kn. tansah omong (gunêman).

ngêcis :

kn. namakake cis.

ngêcit :

I kn. nusu, ngênyut; kc. kêcit. II pc: nywara cit-cit. III êngg. kn: mlayu bantêr.

ngêciwis :

êngg. kn. ngêcipris.

ngêclap :

pc. katon satleraman; kc. kêclap, kumêclap.

ngêclêpake :

êngg. pc. nyublêsake; kc. clêp.

ngêcubung :

kn. ngêndêmi nganggo kêcubung.

ngêculi :

kn. 1 pc. nguculi; 2 (ut. ngêcul(ake) nguculake; kc. cul.

ngêcungi :

pc. 1 ngacungi, nudingi; 2 ngagag-agagi; kc. cung, acung.

ngêcuri :

kn. ngiling banyu lsp. ing; kc. cur.

ngêcusi :

kn. nyiram gêni nganggo banyu; kc. cus.

ngêcut :

I pc. nusu, ngêncut. II [x]-ake kn: njalari (marakake) kêcut.

ngêcucung :

êngg. ak. saèm. ngêcêcêng (tmr. tangan lsp).

ngêcuwèh :

pc. tansah gunêman.

ngêcuwit :

pc. 1 nywara cuwit-cuwit; 2 (ut. ngêcuwis) gunêman; kc.cuwit.

ngêcogi :

pc. 1 cocog karo; 2 (ut. [x]-ake) ngêsahi utang lsp; 3 (ut. [x]-ake) nocogakake,[9] madhakake; kc. cog.

ngêcogmol :

kn. ndakwa (ngarani) ala (tanpa dipêpiringi); kc. cogmol.

ngêcohi :

ki. ngidoni; kc. kêcoh, idu.

ngêcokcok :

kn. ngêprokprok wasuhan.

ngêcombang, ngêcomblang :

kn. ak. ngêcêmbong (ora asat-asat).

ngêcombar :

pc. akèh duduhe (banyune).

ngêcomèl :

pc. tansah gunêman.

ngêcong :

(i) êngg kn. 1 (ut. [x]-ake) ngêsok ing, ngilingi; 2 pc. nggadhang, ngêbang, saguh mènèhi; kc. cong.

ngêcopak :

pc. nywara kêcopak (ing banyu).

ngêcopi :

pc. mlêbu ing (bolongan); kc. cop.

ngêcoprès :

pc. tansah omong (umuk-umukan).

ngêcor :

kn. 1 ngêsokake luluhan timbêl lsp. ing cithakan lsp; 2 (ut. [x]-i) êngg. pc. ngêcuri, ngêsoki, ngoncori têtanduran; 3 (ut. [x]-i) pc ngêjogi banyu (supaya suda kêrase lsp); kc. cor.

ngêcot :

pc. lunga, nglungani.

ngêcocong :

kn. ngêcucung.

ngêcrahake :

kn. njalari (agawe) crah.

ngêcrèk :

I êngg. ak. 1 nosoh (bêras); 2 (ut. ngêcrik) macul lsp. ing lêmah; kc. kêcrèk. II kn: mblênggu; kc. kêcrèk.

ngêcrèt :

pc. mêtu mancrut; kc. crèt.

ngêcrêti :

kn. ak. nyiprati; kc. crêt.

ngêcriwis :

êngg. kn. tansah gunêman.

ngêcruk, ngêcrok :

kn. macul ing lêmah; kc. kêcruk.

ngêcruti :

kn. nyiprati nganggo lênga wangi lsp; kc. crut.

ngêcrokcrok :

pc. ngêprokprok wasuhan.

ngêcrop :

kn. nosrop, mangan disêrot (disruput); kc. crop.

ngêcroti :

kn. saèm. ngêcruti; kc. crot.

ngêthahani :

kn. ak. kêthaha marang; kc. kêthaha.

ngêthak :

êngg. pc. nêtêpake; kc. kêthak.

ngêthakrah :

pc. akèh sarta rowa.

ngêthapêl :

kn. ngamplok sikile mêthakol; kc. kêthapêl.

ngêthathar :

kn. ak. sumèlèh ora tata; kc. kêthathar.

ngêthathêl :

pc. sêmu kadung (ênggone nguncalake); kc. kêthathêl.

ngêthawe :

pc. kumlawe (tangane).

ngêthawêng :

kn. katon mlêngkung bêcik.

ngêthawit :

kn. ak. ngrawit, cilik alus.

ngêthèk :

kn. kaya kêthèk.

ngêthèkèr :

kn. munggah kanthi rêkasa; kc. kêthèkèr.

ngêthekor :

pc. linggih nungkuli pangane.

ngêthekrak :

pc. linggih ora tata.

ngêthèl :

kn. 1 mutih lawon nganggo kêthèl; 2 pc. rêgêd bangêt; kc. kêthèl.

ngêthèngkrang, ngêthèngkrong :

pc. linggih mêthèngkrèng.

ngêthèpèl :

êngg. kn. ngêthapêl; kc. kêthèpèl.

ngêtheprak :

pc. mêthuthuk akèh (tmr. sêsukêr).

ngêthèr :

I pc. nyabêtake pêcut lsp. nganti nywara thèr. II pc: mêlar, mêthèr.

ngêthèthèr :

kn. 1 pating slêmbrèh (tmr. sandhangan); 2 ak. bosah-basih.

--- 399 ---

ngêthêk(-i) ~ ngijo gawe.

ngêthêk :

(-i) kn. nywara thêk-thêk (sarana obahing ilat).

ngêthêkêr :

kn. ora mingsêd-mingsêd (tumandang ing gawe lsp).

ngêthêkul :

pc. tumungkul (tumandang ing gawe).

ngêthêkur :

pc. linggih ora obah-obah.

ngêthêkrêk :

kn. sêsirigan.

ngêthêkrus :

pc. ngêthêkur.

ngêthêm :

êngg. kn. nggêtêm; kc. kêthêm.

ngêthêmêk-ngêthêmêk :

kn. mlaku alon-alon.

ngêthêmil :

kn. mêmangan saka sathithik.

ngêthêngkrêng :

kn. linggih ora obah-obah.

ngêthêngkruk, ngêthêngkrus :

pc. mêthêngkrus (linggih ora obah-obah).

ngêthêpêl :

êngg. kn. ngêthapêl.

ngêthêprèk, ngêthêprêk :

kn. sêsirigan (nywara kêthêprêk-kêthêprêk)..

ngêthêr :

I kn. ora rêsikan; kc. kêthêr. II kn: nywara thêr-thêr.

ngêthêthêr :

kn. ndhrêdhêg marga kadhêmên (kodanan lsp).

ngêthiyu :

kn. nyrêmpêng ênggone tumandang.

ngêthik :

kn. ngandhani (mêling) dhêdhêmitan; kc. kêthik.

ngêthikar :

kn. ak. kêthèkèlan.

ngêthikrak :

pc. nglumpruk, ora tata.

ngêthil :

êngg. kn. njupuk; kc. thil.

ngêthimik-ngêthimik :

kn. mlaku rindhik; kc. kêthimik.

ngêthing-êthing :

pc. ndêdama, nglêlithing; kc. thing, êthing.

ngêthingi :

êngg. kn. mbancaki (bocah cilik); kc. kêthing.

ngêthingkrang :

pc. umuk, pambêkan.

ngêthingkrik, ngêthingkring :

pc. 1 linggih ing papan kang dhuwur; 2 umuk, dhiri.

ngêthipil :

ak. ngêthiplik kn. mlaku iplik.

ngêthiplêng :

pc. mlayu bantêr.

ngêthiprèt :

pc. mlayu bantêr.

ngêthithir :

pc. ndhrêdhêg kadhêmên (kodanan).

ngêthiwul :

pc. tanpa wigah-wigih (ênggone mangan).

ngêthuh :

I pc. rêgêd; kc. kêthuh. II pc: ngadhuh.

ngêthuyuk :

pc. wungkuk sarta rêkasa (tuwa bangêt lsp).

ngêthuk :

I kn. nabuh kêthuk. II [x] (-êthuk)ake kn: nggathuk(-gathuk)-ake; kc. thuk.

ngêthulake :

kn. njalari (agawe) kêthul.

ngêthumuk-ngêthumuk :

kn. mlaku alon-alonan.

ngêthungake :

pc. ngathungake; kc. athung, êthung.

ngêthungkruk, ngêthungkrung :

pc: linggi[10] sêmu wungkuk (ndhungkluk).

ngêthupruk :

pc. tansah omong (gunêman).

ngêthuri, ngêthurake :

kn. ngêcuri, ngêcurake; kc. thur.

ngêthut :

I kn. ak. nggêgêt. II êngg. kn: wulêd, mêmpêng ora lèrèn-lèrèn; kc. kêthot.

ngêthuthur :

êngg. ak. njêbèbèhake suwiwi.

ngêthuwêl :

kn. ngukêl tangan.

ngêthuwêng :

pc. menggok mubêng; kc. ngêdhuwêng.

ngêthuwêt :

pc. ngêdhuwêt.

ngêthuwik :

pc. tansah uwak-uwik.

ngêthog, ngêthok :

kn. nothok meja lsp; kc. thok.

ngêthok :

kn. 1 nugêl; 2 mancêd (rêrêgan); 3 krasa kêsêl (sikil lsp); kc. kêthok.

ngêthok-lèh :

pc. mongorake, ndakwa ing sapangarêpan uga; kc. thok-lèh.

ngêthongkrong :

pc. saèm. mongkrong, mêthongkrong.

ngêthoprak :

kn. 1 nywara kêthoprak-kêthoprak; 2 mbarang (dadi) kêthoprak.

ngêthopro, ngêthoproh :

pc. nglèmbrèh ora tata (panganggo).

ngêthothor :

kn. njêbèbèh nglèmbrèh (tmr. suwiwi).

ngêwèhi :

êngg. pc. mènèhi.

ngêwohi :

kn. ak. awoh; kc. woh.

ngêwrat :

k. ngêmot; kc. wrat.

(ngi) :

di-[x] kn. ak. diadhêmake (sarana ditepasi, tmr. sêga); kc. angi.

ngibadah, ngibadat :

(A) kn. nglakoni agama; kc. ibadah.

ngibarat :

(A) kn. (surasaning) pêpindhan; kc. ibarat.

ngibêki :

kw. ngêbaki; kc. ibêk.

ngibêri :

kn. mibêr ing; kc. ibêr, mibêr.

ngibing :

êngg. kn. njogèdi tlèdhèk; kc. ibing.

ngibu :

kn. nyêbut (kaprênah) ibu.

ngidah :

(A) kn. ak. idah.

ngidak :

kn. napakake (ngênakake) sikil ing; kc. idak.

ngidang :

kn. kaya kidang (tapa lsp).

ngidèni :

kn. nglilani; kc. idi.

ngidêk :

êngg. ak. ngidak.

ngidêri :

kn. ngubêngi, mlaku ngubêngi; kc. idêr.

ngidid :

kn. midid (tmr. angin).

ngidin :

êngg. kn. lah rak têmênan.

ngidini :

kn. ngidèni; kc. idi, idin.

ngidu :

kn. ak. kêcoh ki: ngêtokake idu; kc. idu.

ngidul :

kn. mênyang ing kidul.

ngidulfitri :

(-pitri, -pitir) (A) kn. pungkasaning pasa (lêbaran).

ngidulkorban :

(A) kn. riyaya munggah kaji (Bêsar).

ngidung :

êngg. ak. 1 nêmbang; 2 ngarang têmbang; kc. kidung.

ngidoh :

êngg. kn. ngidu; kc. idu.

ngidoni :

kn. ngêcohi ki. idu ing (ditamakake ing); kc. idu.

ngijabahi :

kn. ak. ngidèni, nglilani.

ngijabahake :

kn. ningkahake; kc. ijab.

ngijab-ijabi :

kn. ak. ngedab-edabi, nggumunake; kc. ijab.

ngijati :

kn. ak. nyelaki; kc. kijat.

ngijèhake, ngijihake :

pc. n. ngisihake; kc. isih.

ngijèni :

kn. (miyambaki k. ak): nandangi lsp. ijèn; kc. ijèn.

ngijêm :

k. ngijo; kc. ijo, ijêm.

ngijing :

kn. nyêkar ki: ngêtrap kijing ing kuburan; kc. kijing.

ngijir :

(-i) êngg. pc. 1 njupuki saka sathithik; 2 metung; kc. ijir.

ngijo :

n. ngijêm k. 1 marna ijo; 2 tuku pari sadurunge diênèni; kc. ijo.

ngijo gawe :

êngg. kn. nindakake pakaryan desa (dadi calon kuli kêncêng).

--- 400 ---

ngijodi ~ ngilèni.

ngijodi, ngijoti :

êngg. ngijoli.

ngijokake :

n. ngijêmakên k. adol pari sadurunge panèn; kc. ijo.

ngijoli :

n. nglintoni k. nglironi, ngganti; kc. ijol.

ngijon :

kn. tuku ut. adol nganggo êmpingan; ngijoni: mènèhi êmpingan (sadurunge panèn); kc. ijo, ijon.

ngidham :

kn. kumudu kêpengin mêmangan (wowohan lsp, nalikane mêtêng); kc. idham.

ngidhêp :

(-i) kw. sumungkêm (ormat, bêkti) marang; [x]-ake pc: mêruhake; kc. idhêp.

ngidhunake :

êngg. pc. n. ngudhunake; kc. idhun, midhun.

ngidhupi :

êngg. pc. nguripi; kc. idhup.

ngidhopi :

êngg. kn. ngijoli; kc. idhop.

ngigèhake, ngigihake :

êngg. pc. n: ngisihake; kc. isih.

ngigêl :

kn. 1 njêgrag sarta mbèbèr buntut (tmr. mêrak); 2 ngukêl tangan (tmr. njogèd).

ngigit-igit :

kn. muring bangêt sarta ngincim-incim; kc. igit.

ngiglag :

kn. ak. katon ngegla.

ngiglig :

êngg. pc. mlaku iplik (kêpenak).

ngigling :

êngg. kn. lêgèh, ora nggêgawa, nganggur.

ngiguhake :

kn. awèh pratikêl, nindakake kanthi pratikêl; kc. iguh.

ngihtiyari, ngihtiyarake :

pc. nggolèkake sarana; kc. ihtiyar, sêtiyar.

ngiyag-iyagake :

êngg. pc. nggiri-nggiri, ngenggalake.

ngiyak-iyak :

êngg. pc. nyak-nyakan (mlaku lsp) murang tata-krama.

ngiyak-ngiyuk :

pc. 1 ngrayuk, ngêpèk; 2 ngracak (nyaruk) rêrêgan, olèh sakaro-karone; kc. kiyak-kiyukan, kiyuk.

ngiyam :

kn. 1 ak. nyoba, njajal, ngicipi; 2 êngg. milih (lurah desa); kc. kiyam.

ngiyambaki :

êngg. pc. k. ndhèwèki; kc. kiyambak, dhewe.

ngiyan :

kn. ak. ngêlèr lan ngêngi sêga ing iyan; kc. iyan.

ngiyani :

n. nginggihi k. mangsuli iya, nyanggêmi; kc. iya.

ngiyangake :

êngg. ak. masokake (pajêg lsp) marang; kc. iyang, miyang.

ngiyas :

kn. 1 nggathuk-nggathukake surasa sarana panglimbanging nalar; 2 ak. ngrèmèhake; 3 ak. madoni (nyelaki) sarana katêrangan; kc. kiyas.

ngiyasani :

kn. ak. gawe apa-apa ing; kc. iyasa.

ngiyat :

I kn. mbukak (kêrtu); kc. iyat. II [x]-i k: nguwati; kc. kiyat, kuwat.

ngiyèk, ngiyèh :

kn. mbêngok tmr. kewan.

ngiyèn :

êngg. mènèhi; kc. iyèn.

ngiyêg-iyêg :

kn. ak. katon abot bangêt; kc. iyêg.

ngiyêk-iyêk :

pc. 1 ngringkêl-ringkêl; 2 ngêkul (nyawiyah) bangêt.

ngiyêm :

êngg. kn. nganyêpake murih ora ngrapak (têmbako lsp); kc. iyêm.

ngiyêng :

kn. tansah nangis ora mênêng-mênêng; kc. iyêng, kiyêng.

ngiyêr :

kn. ngêrêmake mata sathithik; kc. kiyêr.

ngiyik-iyik :

êngg. pc. ngêkul, nyawiyah; kc. ngiyêk-iyêk.

ngiyip :

kn. 1 mêrêm-mêrêm matane (dening kêpenak lsp); 2 pc. sênêng bangêt; kc. kriyip.

ngiyuk :

pc. ngrayuk, ngêpèk; kc. kiyuk.

ngiyod :

(-iyod), ngiyud(-iyud) kn. ngoyag-oyag (supaya mêntul lsp); kc. iyod, iyud.

ngiyog :

kn. ngêyog; kc. iyog.

ngiyom :

kn. ak. ngayom, ngaub; kc. iyom.

ngik :

I mak [x] pc. pêpindhan swaraning napas sêsêg lsp. II di-[x] êngg. kn: diilês (tmr. pari); kc. angik.

ngikal :

êngg. kn. ngubêd-ubêdake (bolah lsp) ing; [x] basa: ngubad-ubêdake têtêmbungan; [x] gada br: ngobat-abitake gada; kc. ikal.

ngikêt :

I kw. 1 nalèni; 2 ngarang, ngrumpaka; kc. ikêt. II [x]-ikêti kn. ndhêsthari ki: ngênggoni ikêt; kc. ikêt.

ngikibi :

kn. ak. nyelaki; kc. kikib.

ngikidi :

êngg. ak. nggêmèni; kc. kikid.

ngikik :

kn. gumuyu jêgigikan.

ngikil :

kn. tansah watuk bae.

ngikir :

kn. nggosok nganggo kikir.

ngikis :

I kn. ak. 1 matêsi; 2 mêtu ing kikis; kc. kikis. II êngg. kn. nêmpur nganggo takêran kikis.

ngiklasake :

kn. ak. nglilakake; kc. iklas, eklas.

ngiklik :

êngg. kn. ngikik.

ngikut :

êngg. kn. njupuk, ngêpèk; kc. ikut.

ngikrali :

kn. ak. nêksèni, nêrangake; kc. ikral.

ngiktiyari, ngiktiyarake :

kn. ak. ngihtiyari, ngihtiyarake; kc. iktiyar, sêtiyar.

ngiladuni :

kn. ak. nindakake ngèlmu iladuni.

ngilak :

I k. ngulak; kc. kilak, kulak. II [x]-ilak kn: katon jêmbar bawera; kc. ilak.

ngilani :

I ki. nyapih; kc. ila, sapih. II kn: 1 ngukur nganggo kilan; 2 ([x] dhadha) pc. ngina; kc. kilan.

ngilang :

I n. ngical k. ora ngaton; kc. ilang. II kn: gawe kilang (nggodhog lêgèn); kc. kilang.

ngilapati :

kn. ak. mratandhani, ngalamati; kc. ilapat.

ngilapi :

k. ngêmbuhi; kc. êmbuh, kilap.

ngilar :

I (ut. [x]-i) êngg. kn. 1 mbabadi (bêbondhotan lsp); 2 nyirik; kc. ilar. II [x]-i êngg. kn: golèk, nggolèki; kc. ilar. III [x]-ilar êngg. ak: ngilak-ilak, gilar-gilar.

ngilat :

kn. ak. gumêbyar kaya kilat; kc. kilat.

ngilèkake :

I kn. agawe mili; kc. ili. II kn: ngungsèkake mênyang ing; kc. ili, ngili.

ngilèn :

k. ngulon; kc. kilèn, kulon.

ngilèni :

I êngg. ak. ngilèkake banyu ing; kc. ili. II kn: 1 ak. nêmpuhi; 2 tuku wowohan

--- 401 ---

ngilêb(ilêb)i ~ ngintir(-intir)ake.

lsp. ana ing pakarangan; kc. ili, ilèn-ilèn. III kn: 1 ngêrèkake lsp. nganggo kili; 2 pc. nggêgasah, ngajan-ajani; kc. kili.

ngilêb :

(-ilêb)i kn. ak. ngêlêbi; kc. ilêb.

ngilêmakên :

êngg. k. nurokake; kc. kilêm, turu.

ngilêpake :

kn. ak. nyilêpake ing banyu; kc. ilêp.

ngilêr :

kn. 1 mêtu ilêre; 2 pc. kêpengin bangêt (kumêcêr); 3 sêmu ngyiyid (tmr. sêga wayu lsp); kc. ilêr.

ngilês :

(-ilês) kn. 1 ngidak-idak (wasuhan, pari lsp); 2 br. ngalahake, nyiya-nyiya; kc. ilês.

ngilêtakên :

êngg. k. ngilèkake; kc. ilêt, ili.

ngili :

kn. lunga ngungsi; kc. ili.

ngilik :

I êngg. kn. tilik, ngungak; kc. ilik. II [x]-ilik kn. ngithik-ithik; kc. ilik. III [x]-ake êngg. ngelikake; kc. elik.

ngiling :

I kn. nyuntak (ngêsokake) saka ing wadhah kang tanpa cucuk; kc. iling. II [x]-ilingi kn: ndêlêng namatake; kc. iling.

ngilir :

I êngg. kn. milihi (wulèn); kc. ilir. II [x]-i kn: nepasi (ngêbuti) nganggo ilir. III [x]-ake kn: nglakokake prau milir; kc. ilir.

ngilmu :

pc. ngèlmu.

ngilu :

kn. 1 mêtu ilune; 2 ks. omong umuk-umukan; kc. ilu.

ngilut :

kn. nyokot; kc. gilut.

ngilo :

kn. 1 nonton wujude ing pangilon; 2 ak. namatake, nyawang; 3 br. ngangên-angên, nggagas (nglimbang-limbang); kc. ilo.

ngilokake :

I (ut. ngiloki) êngg. ngelikake; kc. ilok. II n. numutakên k. ndhèrèkake ki. ak: 1 akon mèlu marang; 2 (ut. ngilok-ilokake) ak. nganggêp (ngarani) yèn mèlu (ngrewangi lsp) ing liyan; kc. ilu, ilon.

ngiloni :

kn. mèlu ngrewangi; kc. ilon.

ngilong :

pc. katon amba (tmr. mata); kc. kilong.

ngimah-imahakên :

k. pc. ngomah-omahake; kc. omah.

ngimami :

(ngimani) kn. mêngarêpi wong sêmbahyang (dadi imam); kc. imam.

ngiman :

(ake) êngg. ak. nindakake (nuhoni) marang pituduh lsp; kc. iman.

ngimba :

(-imba) êngg. ak. niru, nulad; kc. emba.

ngimbahi :

êngg. k. ngumbahi; kc. kumbah.

ngimbalake :

kn. nglantarake (dhawuh lsp); kc. imbal.

ngimbalakên :

k. ak. ngumbalakên; kc. umbal.

ngimbangi :

kw. ngira-ira, naksir; kc. imbang.

ngimbar :

I êngg. k. ngumbar; kc. umbar. II kn. ak: nyumpah; kc. imbar.

ngimbir :

I kn. ak. rada niru (nulad); [x]-imbir(-i) ak: 1 ngêlong-êlongi saka sathithik; 2 ngurubake saka sathithik. II [x]-imbir kn. ak: ngambah lsp. saka ing pinggir; [x]-imbiri tuwa: wis mèh tuwa.

ngimbu :

kn. (ngimbêt êngg. k): nyimpên wowohan lsp. supaya matêng; kc. imbu.

ngimbuhi :

1 kw. muwuhi, ngundhakake; 2 n. ngimbêti k. nanduki ki. mènèhi imbuh (tmr. mangan); kc. imbuh.

ngimêl :

kn. mangan sajak enak bangêt.

ngiming-iming :

(-i) kn. mêmengin; kc. iming.

ngimit-imit :

kn. ak. ngiwit-iwit, nggêmèni; kc. imit.

ngimuk :

kn. ak. ngrimuk, ngglêmbuk; kc. imuk.

ngimur :

kw. nglipur, ngrêrapu; kc. imur.

ngimpês :

kn. matèni; kc. impês, mimpês.

ngimpi :

n. supêna k. wêruh (rumasa ngalami) lêlakon ing sajroning turu; kc. impi.

ngimplêng :

kn. 1 êngg. ndingkik; 2 pc. mandêng; kc. implêng.

ngimpu :

kn. 1 nglumpukake (keceran bêras lsp); 2 br. nglumpukake (kawruh); kc. impu.

ngimpun :

(-i) kw. nglumpukake; kc. impun.

ngina :

kn. ngrèmèhake, nyapèlèkake; kc. ina.

nginahi :

kn. ak. mènèhi inah; kc. inah.

nginang :

kn. (nggantèn k): mamah kinang.

ngindêl :

êngg. kn. nggodhog (wedang); kc. indêl.

ngindêngake :

kn. ak. nglandêngake; kc. indêng, mindêng.

nginjên :

(nginjêng êngg) kn. ndêlêng saka ing bolongan lsp; kc. injên.

nginjiki :

êngg. kn. têka niliki; kc. kinjik.

ngindhaki :

k. ngundhaki; kc. indhak, undhak.

ngindhani :

kn. nyingkiri (ngoncati); kc. indha.

ngindhêkosake :

pc. mondhokake; kc. indhêkos.

ngindhêpake :

êngg. kn. nginêbake (lawang); kc. indhêp.

ngindhêt :

kw. nyandhêt, ngêndhêt.

ngindhik :

(-indhiki) kn. marani alon-alonan arêp ndêkêp (nyêkêl); kc. indhik.

ngindhit :

kn. nggawa (klênthing lsp) ing bangkekan; kc. indhit.

ngindhung :

I êngg. kn. mêdhayoh, tilik sanja; kc. indhung. II kn: mondhok, nunut manggon; kc. indhung.

nginêb :

(ake) êngg. ak. nutup (lawang lsp); kc. inêb.

nginêp :

n. nyipêng k. nyare ki. turu ana ing omah ut. panggonan liya (ing sajroning lêlungan); kc. inêp.

nginum :

êngg. kn. ngombe; kc. inum, minum.

nginte :

kw. nginjên, nêlik, ndingkik; kc. inte.

ngintên :

k. ngira; kc. kintên, kira.

ngintêri :

kn. milah-milahake gabah karo bêras lsp. diubêng-ubêngake ing tampah (tambir); kc. intêr.

nginting-inting :

êngg. kn. nantang, ngincim-incim; kc. inting.

ngintip :

I kn. nginjên, ndingkik; kc. intip. II kn: mêtu intipe; kc. intip.

ngintir :

(-intir)ake kn. 1 nyugoni gêni supaya mintir urube; 2 (ngintiri ak) mènèhi saka sathithik; kc. intir.

--- 402 ---

ngintir-intir ~ ngipatake.

ngintir-intir :

kn. krasa ngêlih bangêt; kc. intir.

ngintun :

k. ngirim; kc. kintun, kirim.

ngincak-incak, ngincêk-incêk :

kn. 1 ak. ngintêri; 2 êngg. ngidak-idak (ent. ora ngajèni); kc. incak.

ngincangake alis :

kw. ngobahake alis; kc. kincang.

ngincati :

êngg. k. ngoncati; kc. oncat.

ngincêng :

kn. 1 mandêng; 2 mandêng (namatake) ngênêr ing, nyipat; kc. incêng.

ngincêr :

kn. 1 ak. mandêng marang (ent. melik bangêt marang); 2 ngêrêmake matane sasisih ing nalikane ngincêng; kc. incêr, kincêr.

ngincih :

kn. kêpengin (melik) bangêt marang darbèking liyan; kc. incih.

ngincim-incim :

kn. sumêdya malês (milarani lsp); kc. incim.

ngincipi :

êngg. kn. ngicipi; kc. incip, icip.

ngincup :

êngg. kn. nyêkêl nganggo driji panuding karo jêmpol; kc. incup.

ngincrit-incrit :

kn. saka sathithik ênggone mènèhi lsp; kc. incrit.

ngintha :

(intha) êngg. kn. ngentha-entha; kc. entha.

nginthar :

kn. mlayu bantêr; kc. inthar.

nginthik :

pc. agahan mlaku (marani).

nginthil :

I kn: mlaku tutburi; kc. kinthil. II pc: mêtu inthile; kc. inthil.

nginthit-inthit :

pc. ngincrit-incrit; kc. inthit.

nginyak-inyak :

pc. ngidak-idak, ngicak-icak.

nginyani :

kn. nusoni momongane; kc. inya.

nginyig :

(nginjlig pc) kn. mlaku rikat ciyut jangkahe.

nging :

pc. nanging.

ngingah :

I k. ngingu; kc. ingah, ingu. II êngg. kn: manuh ora bêcik (tmr. bocah).

ngingêl-ingêl :

kn. ak. nêkuk-nêkuk gulu (diungsêb-ungsêbake); kc. ingêl.

ngingêr :

(ake) kn. 1 ([x] kêris) ngingsêd saka ing gêgêr mênyang ing bangkekan; 2 ngowahi ênêre (adhêpe); 3 mutêr (rêmbug lsp); kc. ingêr.

ngingêtake :

(ngingêti êngg) kn. ndêlêng marang; kc. ingêt.

nginggahi :

k. ngunggahi; kc. inggah, unggah.

nginggahake :

êngg. kn. nyinggahake; kc. inggah.

nginggalake :

êngg. kw. ngenggalake; kc. inggal.

nginggar-inggar :

êngg. ak. ngenggar-enggar ati; kc. enggar.

nginggati :

kn. 1 nglungani; 2 ngoncati; nginggatake: nggawa minggat; kc. inggat, minggat.

nginggêng :

I êngg. kn. nginjên, ngintip; kc. inggêng. II êngg. pc: ngênggêng; kc. ênggêng.

nginggihi :

k. ngiyani; kc. inggih, iya.

nginggilakên :

k. ndhuwurake; kc. inggil, dhuwur.

nginggit-inggit :

kn. ngigit-igit, mangkêl bangêt nêdya malês lsp; kc. inggit.

nginginake :

êngg. mengingake,[11] mèngini.

ngingingi :

pc. ngênani; kc. kêna.

ngingip :

(-ingip)ake kn. nyungulake pucuke sathithik; kc. ingip, mingip.

ngingisake :

kw. ngatonake (untune lsp); kc. ingis, mingis.

ngingis-ingis :

êngg. kn. nyênyênggring; kc. ingis.

ngingkêdi :

kn. ak. nyingkiri (ora nuhoni lsp); kc. ingkêd, mingkêd.

ngingkêl-ingkêl :

kn. ak. ngingêl-ingêl; kc. ingkêl.

ngingkêmi :

kn. 1 nutup cangkêm; 2 ak. ngugêmi (kasaguhan); 3 ngêpèk (barang kang dititipake lsp); kc. ingkêm, mingkêm.

ngingkirake :

pc. nyingkirake; kc. ingkir, singkir.

ngingkis :

kn. ak. mingkis; kc. wingkis.

ngingklik-ingklik :

pc. sumèlèh (nyèlèhake) ing papan kang dhuwur.

ngingkling :

I êngg. kn. manggul; kc. ingkling. II [x]-ingkling êngg. kn: 1 nggawa mrana-mrana; 2 ngadon-adoni supaya pasulayan; kc. ingkling.

ngingkud :

kn. 1 êngg. nyiyutake; 2 ngringkês (ênggone mbuntêl lsp); 3 ak. ngêbèki (nyandhêt); kc. ingkud.

ngingkung :

I êngg. kn. nêkani ngalang (arêp mbêdhil bêburon). II kn: olah ingkung; kc. ingkung.

ngingkupake :

kn. nutup ditangkêbake, kb. ngêgarake; kc. ingkup, mingkup.

ngingkusi :

kn. ak. ngingkupake sathithik; kc. ingkus, mingkus.

ngingkrang :

(ake) kn. ngunggahake (sikil) ing nalikane linggih.

ngingkrik-ingkrik :

kn. kikrik; ngingkrik-ingkrikake: 1 ([x] rêgane) ngunggahake (nglarangake); 2 pc. ngugung; kc. ingkrik.

(nginglang) :

di-[x] kn. ak. dilelang.

nginglari :

kn. ak. nyelaki, ora ngakoni; kc. inglar, minglar.

nginglêpake :

kn. ak. nglêbokake (apa-apa kang maune mêncungul); kc. inglêp, minglêp.

nginglung :

kw. ngênglêng, lilung.[12]

ngingu :

n. ngingah k. ngopèni sarta miyara (kewan lsp); kc. ingu.

nginguk :

kn. ngungak; kc. inguk.

ngingus :

pc. ngingêtake; kc. ingus.

ngingoni :

n. ngingahi k. mènèhi pangan (marang wong kang rewang lsp); kc. ingu, ingon.

ngingsêd :

(ake) kn. ngêlih (ngingsêr) sathithik; kc. ingsêd.

ngingsêk-ingsêk :

pc. mingsêk-mingsêk.

ngingsêp :

kn. ak. nyêrot; kc. ingsêp.

ngingsêr :

(ake) kn. ngêlih ênggone; kc. ingsêr, mingsêr.

ngingslêpake :

kn. nginglêpake; kc. ingslêp, mingslêp.

ngingsor :

n. ak. ingisor.

ngipahi :

I êngg. k. ngopahi; kc. opah. II kn: ndokoki ipah.

ngipak-ipak :

kw. ngombak-ombak.

ngipasi :

êngg. pc. nepasi, ngêbuti; kc. kipas.

ngipatake :

kn. mbuwang sarana dibabitake; kc. kipat.

--- 403 ---

ngipat-ipati ~ ngiwa.

ngipat-ipati :

kw. nyupatani, ngêsotake; kc. ipat.

ngipi :

êngg. kn. ngimpi.

ngipik-ipik :

êngg. kn. ngirit-irit, nggêmèni.

ngiplêng :

êngg. kn. ndingkik, ngintip; kc. iplêng.

ngiplik :

kn. mlaku iplik.

ngipuk :

I kn. 1 êngg. ngunthuk-unthuk, ngurug; 2 ndhêdhêr ing pawinihan; kc. ipuk. II kn: ngrimuk; kc. ipuk.

ngiponi :

pc. tansah nunggoni; kc. kipu.

ngira :

n. ngintên k. 1 nyana, nyêngguh, ndakwa; 2 (ut. [x]-ira) nduga, nêksir; kc. kira.

ngirabake :

I kn. 1 ngubêt-ubêtake (wulu lsp); 2 ak. ngipatake (nglembatake, nyelaki); kc. kirab. II kn. ak: mbudhalake (wadyabala); kc. kirab.

ngiradati :

kn. ak. nyranani (ngihtiyari) murih owah saka kodrate (kaanane); kc. iradat.

ngirangi :

k. ngurangi; kc. kirang, kurang.

ngiras :

kn. 1 ak. nigas, nugêl; 2 nindakake (nglakoni) bêbarêngan; 3 jajan dipangan ing ênggon, mangan (ngombe) têrusan saka ing wadhahe; kc. iras.

ngiras-ngirus :

pc. nindakake (nyambi) bêbarêngan.

ngirat :

(-i) kn. nyêbiti pring lan disisiki; kc. irat.

ngirêng :

n. nyêmêng k. marna irêng; kc. irêng.

ngiri :

(-iri) kn. ak. ngatag akon tumandang; kc. iri.

ngirib :

(-i) kn. ak. mirib, mèmpêr karo; kc. irib.

ngirid :

kn. 1 ak. nggèrèd; 2 ngêtêrake mênyang ing (sowan panggêdhe lsp); kc. irid.

ngirih :

(-i) kn. ak. ngrêsiki; 2 nyimpangake iline; 3 mêmiringi murih bêcik; kc. irih, kirih.

ngirik-iriki :

pc. ndhèdhèki (ngêsiri) arêp ngêpèk lsp; kc. irik.

ngirim :

n. ngintun k. 1 ngêtêrake pangan marang (wong kang lagi nyambut gawe lsp); 2 mêmêtri sarana nyajèni kêmbang ing kuburan; 3 pc. mènèhi (mbayar) anakaning gadhèn; kc. kirim.

ngiring :

I (ut. [x]-ake) kn: ngêtêrake (ngêtutake) pangantèn lsp; kc. iring. II [x]-ake kn: nyèlèhake lsp. miring; kc. iring, miring.

ngiringan :

(ing [x]) kn. ing sisih kiwa ut. têngên (ora methok); kc. iring.

ngiris :

(-i) kn. ngêthok (natas lsp) nganggo lading; kc. iris.

ngirit :

(-irit) kn. nggêmèni (wêtuning dhuwit lsp); kc. irit.

ngirup :

(-i) kn. 1 êngg. ak. ngumpulake wong-wong (diajak ngraman lsp); 2 misaya iwak ing rumpon; kc. irup.

(ngis) :

di-[x]-[x] pc. diêngis-êngis.

ngisa :

kn. waktu sêmbahyang ing wayah sore (jam 7.30).

ngisab-isabake :

kn. ngisin-isini, mirangake; kc. isab.

ngisas :

(-i) kn. ak. ngukum pati; kc. kisas.

ngisat :

I êngg. kn. ngêsat; kc. kisat, sat. II kw: mlayu (nglungani); [x]-ake kw: ngipatake, mbuncang.

ngisbatake :

kn. ak. ngupamakake ing pêpindhan; kc. isbat.

ngisèni :

kn. nglêboni isi, nglêbokake ing; ngisèn-isèni ak: nggêgasah amrih pasulayan; kc. isi.

ngisêp :

kn. 1 ak. nyêrot; 2 br. ngambu, ngambung; kc.isêp.

ngisi :

êngg. kn. ngisèni; kc. isi.

ngisihake :

n. naksihakên k. ak. nurahake; kc. isih.

ngisik-isik :

kn. ngêlus-êlus; kc. isik, kisik.

ngisin-isin :

kn. mêmoyoki lsp, supaya isin; ngisin-isinake: mêmirang, njalari isin; kc. isin.

ngising :

n. bêbanyu k. bobotan ki: ngêtokake sêsukêr; kc. ising.

ngisis :

I kn. 1 ngangin-angin supaya isis; 2 (ut. [x]-i) ngêtokake ing jaba supaya kanginan; 3 br. ngatonake (siyunge lsp); kc. isis. II kw: mlayu (marga kalah).

ngislamake :

kn. 1 martobatake dadi Islam; 2 nêtakake; kc. islam.

ngisuhi :

pc. misuhi; kc. isuh, wisuh.

ngisruhake :

kn. agawe (njalari) kisruh.

ngistiyari, ngistiyarake :

kn. nggolèkake sarana; kc. sistiyar, sêtiyar.

ngitêng :

(-i) kn. mbênakake (jala, jaring lsp).

ngitêri :

kn. ak. ngubêngi, ngêpung; kc. kitêr.

ngitik-itik :

kn. ngopèni (nggulawênthah) wiwit cilik; kc. itik.

ngiting :

êngg. kn. nginthil, tutburi.

ngitiri :

kn. ak. ngirimi kitir (layang); kc. kitir.

ngitung :

êngg. ak. ngetung.

ngicak-icak, ngicêk-icêk :

êngg. ak. ngidak-idak, nginyak-inyak; kc. icak.

ngical :

k. ngilang; kc. ical, ilang.

ngicêl :

kn. ak. nggêcêl (ndadah); kc. kicêl.

ngicêr :

pc. ngincêr.

ngicik :

kn. gawe kicik(-an); kc. kicik.

ngicir :

(-icir)-i êngg. pc. ngècèri sathithik-sathithik; kc. icir.

ngicis :

êngg. kn. ngisis.

ngicuk-icuk :

kn. mbêbujuk; kc. icuk.

ngiculi :

êngg. pc. nguculi; kc. icul, ucul.

ngicrit-icrit :

pc. ngincrit-incrit.

ngithalake :

kn. ak. njalari (agawe) kithal.

ngithar :

kn. ak. nginthar.

ngithi :

(ng)-ithi(ng) pc. ngugung bangêt; kc. ithing.

ngithik-ithik :

kn. ngêrèkake (agawe kêri); kc. ithik.

ngithing :

kn. ak. njêngkêrutake tangan kaya kithing; kc. kithing.

ngithoni :

kn. ribut tumandang; kc. ithu.

ngiwa :

pc. 1 mênyang ing kiwa; 2 laku ora barès; kc. kiwa.

--- 404 ---

ngiwad-ngiwud ~ nglakokake.

ngiwad-ngiwud :

kn. ak. nyênyêkêl sacandhak-candhake; kc. iwud.

ngiwak :

kn. ak. ngewak.

ngiwas :

kn. ak. ngewas.

ngiwat :

kn. nggawa lunga (wong wadon); kc. iwat.

ngiwêt-iwêt :

pc. nyiwêli (pupu lsp).

ngiwi-iwi :

kn. ngisin-isin tuwin nyênyênggring; kc. iwi.

ngiwir-iwir :

kn. njèmbrèng saka sathithik (têmbako lsp); kc. iwir.

ngiwit-iwit :

kn. nggêmèni supaya awèt; kc. iwit.

ngiwud :

kn. ak. nyandhak (nyêkêl) saolèhe; kc. iwud.

ngiwul-iwul :

pc. ngawul-awul; kc. awul.

ngiwung :

kw. ngamuk ora prêduli apa-apa.

ngyai :

kn. ak. nyêbut kyai; 2 dadi kyai; kc. kyai.

ngyakinake :

kn. ak. nyatakake dhewe; kc. yakin.

ngyambaki :

êngg. pc. k. ndhèwèki.

ngyasakake :

kn. nggawèkake; kc. yasa.

ngyatrani :

k. ndhuwiti; kc. dhuwit, yatra.

ngyèyèt :

pc. cilik (lêncir) kuru.

ngyêyês :

pc. 1 tansah udan (krasa njêkut); 2 ora bingar atine.

ngyêktèni :

kw. ngyêktosi k. nitèni; ngyêktèkake kw. ngyêktosakên k: nyatakake; kc. yêkti.

ngyiyid :

pc. (kaya) ana yiyide; kc. yiyid.

ngyuyus, ngyiyis :

pc. klêbus, têlês kêbês.

ngyungyuni :

kw. 1 kêyungyun marang; 2 njalari kêyungyun.

ngyodyod :

kn. ngiyod-iyod; kc. yod.

ngyogyog :

pc. ngêyog-êyog; kc. yog.

nglabak :

kn. 1 ak. jêmpalikan; 2 pc. rêkasa bangêt; kc. klabak.

nglabang :

kn. nata rambut kaya ditampar; kc. klabang.

nglabètake :

kn. ak. nglèbètake; kc. klabèt.

nglabêti :

I kn. ak. 1 ninggali (mènèhi têtilas); 2 ninggal kabêcikan marang; kc. labêt. II k: nglabuhi; kc. labêt.

nglabuh :

I kn. ak. mbuwang panganggo lsp. minangka sajèn (ing sêgara, gunung lsp); kc. labuh. II [x]-i êngg. kn: miwiti; kc. labuh. III kn. (nglabêti k): mèlu labuh (sangsara lsp) marang; kc. labuh.

nglabur :

kn. mutih nganggo labur; kc. labur.

nglabrag :

kn. 1 nggarap gawe kasar-kasaran; 2 êngg. pc: milara; 3 pc. ngujar-ujari, nglantak; kc. labrag.

ngladaki :

kn. mêmoyoki njalari nangis (muring); kc. ladak.

ngladèni :

n. ngladosi k. 1 nyawisake (ngaturake) apa-apa marang; 2 nuruti apa sing dikarêpake ing liyan; kc. ladi.

ngladuki :

kn. ak. muwuhi akèh; kc. laduk, kêladuk.

ngladosi :

k. ngladèni; kc. lados, ladi.

ngladrag :

êngg. kn. nggluyur kaya palanyahan; kc. ladrag.

ngladrêg :

êngg. pc. nggladrah.

nglajar :

êngg. k. ngluku.

nglajêngakên :

k. mbanjurake; kc. lajêng, laju.

nglajêngi :

êngg. k. nglayoni; kc. klayu.

nglaju :

I êngg. kn. nglajo. II kn. nguja; kc. laju.

nglajur :

I kn. agawe (nata lsp) lêlajuran; kc. lajur. II êngg. ak: nglaju (nguja); kc. lajur.

nglajo :

I kn. 1 mênyang ing panggonan (nyambut gawe) tulak; 2 êngg. sanja; kc. lajo. II êngg. ak: nglaju (nguja).

nglajokake :

êngg. kw. mbanjurake; kc. laju.

ngladhèni :

êngg. ngladèni.

ngladhug :

ks. nyanggama; kc. ladhug.

nglagani :

êngg. ak. 1 ngladèni; 2 mitulungi; kc. lagan.

nglagar :

kn. 1 ngobong sukêt (alang-alang lsp) ing alas; 2 nunggang jaran tanpa lapak; kc. lagar.

nglagokake :

kn. nêmbangake nganggo lagu; kc. lagu.

nglaha :

I êngg. kn. dipagêri ing laha (pasangan iwak ing sêgara). II kn: lêgèh, tanpa gawan; kc. laha.

nglahan :

kn. ak. nglaha, ora olèh-olèhan.

nglairake :

kn. 1 mêdharake (têtêmbungan, panêmu lsp); 2 ngêtokake jabang bayi; kc. lair.

nglaya, nglêlaya :

kw. lêlungan mrana-mrana; kc. laya.

nglayab :

ks. lunga (dolan lsp); kc. klayab.

nglayad :

(-i), nglayat(-i) kn. tilik marang wong kasusahan lsp; kc. layad.

nglayakake :

kn. ak. ngêlih gêni ing layan; kc. layan.

nglayani :

kn. 1 nglawan, nanduki, nimbangi; 2 nggarap (ngrêmbug) klawan têmên-têmên; kc. layan.

nglayang :

I kn. 1 mabur tanpa kêbêt-kêbêt; 2 br. nglaya; kc. layang. II [x]-i n. nyêrati k. ak: ngirimi layang.

nglayari :

kn. 1 lêlayaran ing; 2 êngg. mênyang ing panggonan liya arêp njêjaluk (njêjupuk); kc. layar.

nglayati :

kn. nglayadi.

nglayêg :

pc. tansah tumandang.

nglayub :

kn. ak. katon kaya ngantuk (tmr. mata).

nglayung :

kn. ak. pucêt marga sêdhih ut. lara; kc. layung.

nglayoni :

kn. 1 nututi arêp mèlu; 2 nêbus gadhèn; kc. klayu, layu.

nglakah :

êngg. kn. nyigar pring; kc. klakah.

nglakani :

kn. ak. ora awoh ut. mung sathithik wohe (tmr. krambil).

nglakari :

kn. ak. mbakali (mrèjèngi) balok lsp; kc. lakar.

nglakèni :

ks. 1 ngêpèk bojo (laki); 2 nyanggama; nglakèkake ks: njodhokake (wong wadon); kc. laki.

nglakêp :

kn. mangap, mênga amba.

nglakokake :

n. nglampahakên k. 1 akon (agawe) supaya mlaku; 2 ngangkatake, mbudhalake, kongkonan; 3 nindakake, ngêcakake; 4 nganakake dhuwit; kc. laku.

--- 405 ---

nglakoni ~ nglantur.

nglakoni :

n. nglampahi k. 1 mlaku ngambah ing; 2 nindakake (pagawean lsp); 3 nandhang (paukuman lsp); 4 ak. ngêngurangi mangan, turu lsp; kc. laku.

nglala :

kn. ak. ngêla-êla; kc. êla.

nglalabi :

kn. ak. nêsêli paju lsp. ing; kc. lalab.

nglalar :

I kn. 1 ngosoki supaya ilanga dhangkale; 2 niti priksa; kc. klalar, lalar. II êngg. kn: mlaku-mlaku mrana-mrana.

nglalèkake :

n. nyupèkakên k. ak. njarag supaya lali; kc. lali.

nglalêr :

kn. ak. kaya lalêr (tansah ngolah-ngalih).

nglalêr mencok :

kn. brêngos sing pucuke kiwa têngên rada kandêl ing têngah tipis.

nglali-lali :

n. nyênyupe k. ak. nyênyamur supaya ora kelingan; kc. lali.

nglalisi :

kw. matèni; kc. lalis.

nglalu :

kn. 1 kêntèkan akal; 2 njarag mati, ngêndhat; kc. lalu.

nglamaki :

kn. ak. madhani, mapaki; nglamakake ak: 1 madhakake karo; 2 ngrèmèhake; kc. lamak.

nglamar :

I kn. 1 nakokake wong wadon arêp diêpèk bojo; 2 njaluk supaya diwènèhi pagawean; kc. lamar. II [x]-i kn. 1 ndokoki klamar; 2 mingit, nyidhêm wadi; kc. klamar.

nglamati :

kn. ak. mratandhani; kc. lamat, ngalamat.

nglambangi :

êngg. k. ngijoli; kc. lambang.

nglambari :

kn. nglèmèki, ndokoki lambaran; kc. lambar.

nglambèni :

n. ngrasuki k. ngênggoni klambi.

nglambung :

kn. ak. nêmpuh saka ingiringan; kc. lambung.

nglamboni :

I êngg. kn. nyampuri. II kn. ak: ngêtrapi klambu.

nglambrang :

kn. lunga saparan-paran.

nglambrèh :

kn. ak. nglèmbrèh; kc. klambrèh.

nglamèkakên :

k. nglawasake; kc. lami, lawas.

nglamêdi :

kn. ndilati lambe (mêntas mêmangan); kc. klamêd.

nglamisi :

kn. ak. nanduki lsp. kalawan lamis; kc. lamis.

nglamlami :

kn. ak. nggumunake, nêngsêmake; kc. lamlam.

nglamudi :

kn. ngamudi pêlok lsp; kc. klamud.

nglamuki :

kn. njalari surêm (ana lamuke); kc. lamuk, klamuk.

nglamun :

I kn. ak. katon surêm. II êngg. pc: nggagas kang ora-ora.

nglamuri :

kn. 1 (ut. nglamurake) nyalari ut. marakake lamur; 2 pc. nêdhêng-nêdhênge lamur (tmr. iwak loh ing wayah sore). nêdhêng-nêdhêng birahi (tmr. jêjaka); kc. lamur.

nglamus :

kn. ak. 1 mangsak (wlulang); 2 ngububi; kc. lamus.

nglamong :

kw. ndlêming, ngame; kc. lamong.

nglampahi :

k. nglakoni; kc. lampah, laku.

nglampêt :

kn. mampêt, nutup bêndungan lsp; kc. lampêt.

nglampiri :

kn. ndokoki lampiran; kc. lampir.

nglampu :

kn. aluwung ...; kc. lampu.

nglampus :

(-i) kw. matèni; kc. lampus.

nglampra :

kn. lunga saparan-paran; kc. klampra.

nglambrah :

kn. ak. nglèmbrèh(ake), nglangsrah(ake); kc. klamprah.

nglanangi :

kn. 1 kaya sipate wong lanang (kêndêl, gumêdhe); 2 solah tingkahe kaya wong lanang; kc. lanang.

nglandani :

kn. tindak-tanduke lsp. kaya Wlanda (wong Eropah); nglandakake n. nglandèkakên k: 1 ndadèkake Wlanda; 2 nyalin ing basa Wlanda; 3 ak. nyewakake marang kabudidayan (tmr. palêmahan); kc. landa, wlanda.

nglandêng :

kn. 1 ajêg ora suda-suda (tmr. urub, kukus, ganda); 2 olèh kabêgjan ajêgan, ora suda-suda kasugihane; kc. landêng.

nglandrat :

kn. mriksa prakara ing pangadilan landrat; kc. landrat.

nglanja :

kn. ak. lunga sanja marang tangga kang adoh; kc. lanja.

nglanjak :

kn. 1 nglojok, ngluwihi wêwangên (watêse); 2 êngg. nyewa sawah ing sawatara mangsa; kc. lanjak.

nglanjari :

I kn. mènèhi lanjar; kc. lanjar. II kn: ndokoki lanjaran; kc. lanjar, lanjaran.

nglanjêr :

I pc. mrongkol ing lakang lsp; kc. klanjêr. II ak: nganjir.

nglanji :

kn. ak. nyoba arêp nyumurupi trêp lan orane (sindik lsp); kc. lanji.

nglanjuk :

êngg. kn. ngranggèh, nglanjak; kc. lanjuk.

nglanjut :

êngg. kn. nglajo; [x]-ake êngg: mbanjurake, nutugake; kc. lanjut.

nglanjo :

kn. ak. nglajo; kc. lanjo.

nglanjrat :

kn. ak. nglandrat; kc. landrat.

nglandha :

kn. ngumbah nganggo landha.

nglandhak :

kn. mbabah dawa, gawe trowongan (bolongan); kc. landhak.

nglandhèhi :

kn. ak. ngêtrapi landheyan.

nglandhêpi :

kn. muwuhi (agawe luwih) landhêp; kc. landhêp.

nglandhêsi :

kn. ndokoki landhêsan; kc. landhês.

nglandhungi :

kn. muwuhi (agawe) landhung (lêngênan klambi lsp); kc. landhung.

nglantak :

pc. nglarag, nglabrag; [x]-i: ndudul nganggo lantak; kc. lantak.

nglantari :

kn. njalari, marakake; nglantarake: 1 nêkakake rêmbug marang; 2 mbacutake (mbanjurake, nêrusake) marang; kc. lantar.

nglantèh :

êngg. ak. nglantih.

nglantih :

kn. nggêgulang, manuhake; kc. lantih.

nglanting :

kn. 1 nyêkêli apa-apa tangane diacungake; 2 nyêkêli wong ajar nglangi (nyabrang ing kali); 3 pc. nglagani, mitulungi; kc. lanting.

nglantun :

êngg. k. nglari; kc. lari.

nglantur :

kn. mbanjur bae nganti kliwat wêwangêne; kc. lantur, kêlantur.

--- 406 ---

nglantra ~ nglaruhi.

nglantra :

êngg. kn. nglantrah.

nglantrah :

I pc. dawa (rowa) bangêt tmr. crita lsp; kc. lantrah. II pc: lumrah, kaprah.

nglancangi :

kn. 1 êngg. nyêtut ndhisiki; 2 nindakake apa-apa ndhisiki prentah; kc. lancang.

nglancari :

kw. nglêpasi gêgaman; kc. lancar.

nglancêng :

kn. ndokoki lancêng.

nglancipi :

kn. agawe supaya lancip.

nglancuri :

kn. ak. nglurahi (dadi lêlancur); kc. lancur.

nglancong :

pc. mlancong.

nglanthang :

I kn. mepe ing panasan; kc. klanthang. II kn: mlaku (mlayu) ora nolèh-nolèh; kc. lanthang.

nglanthung :

I pc. nglênthung. II [x]-i kn. ak: nyulihi (mbanjêli); kc. klanthung.

nglanyahake :

pc. ngudi amrih lanyah; kc. lanyah.

nglanyak :

kn. ak. nranyak, ora urus; kc. lanyak.

nglangak :

kn. ndhangak, tumênga; kc. langak.

nglangês :

kn. kumêlun mêtu langêse; kc. langês.

nglangga :

I kn. ak. ngombe sarana diêcurake saka ing kêndhi tinadhahan cangkêm; kc. langga. II kn. ak: nyuduk (njotos) wêtêng; kc. langga.

nglanggar :

kn. 1 nêrak, nrajang; 2 êngg. numbuk, nabrak, nyêrang; 3 êngg. nyêtut ndhisiki; kc. langgar.

nglanggati :

kn. 1 ak. nimbangi, nglayani; 2 nanggapi wong sing njawat lsp; kc. langgat.

nglanggêngake :

kn. ak. nglêstarèkake; kc. langgêng.

nglanggur, nglanggor :

êngg. kn. milihi wiji pari; kc. langgur.

nglanggrang :

pc. nganggrang; kc. anggrang.

nglangi :

kn. kumambang (nyilêm) ing banyu banjur obah maju; kc. langi.

nglangit :

kn. ana langite (tmr. jênang lsp); kc. langit.

nglangkahi :

kn. 1 njangkah ngungkuli; 2 ngliwati (tmr. maca lsp); 3 nglancangi, ndhisiki (tmr. laki rabi); kc. langkah.

nglangke :

kn. ak. mung mèlu-mèlu bae.

nglangkèt :

pc. kuru bangêt.

nglangkêpi :

êngg. k. nggênêpi; kc. langkêp.

nglangkib :

kn. 1 nêkuk lêmbaraning buku lsp, nêkuk klasa lsp; 2 nyidhêm palêmahan (sing dipundhut ing nêgara); kc. langkib.

nglangkungi :

k. 1 ngliwati; 2 ngluwihi; kc. langkung, liwat, luwih.

nglanglang :

kw. nganglang; kc. langlang.

nglangut :

kn. 1 katon adoh bangêt; 2 sêdhih bangêt; kc. langut.

nglangsar :

kn. ak. ngingsêd, nyèrèt apa-apa sing klangsrah ing lêmah; kc. langsar.

nglangse :

kn. masang gubah (langse) ing; kc. langse.

nglangsêng :

kn. ngukus nganggo langsêng; kc. langsêng.

nglangsir :

kn. nata sêpur; kc. langsir.

nglangsur :

kn. ngglangsur; kc. langsur.

nglangsrah :

pc. kambah ing lêmah.

nglaup, nglaop :

pc. mbêngok sêru.

nglaut :

I kn. ak. mbuwang (sajabaning sêgara); kc. laut. II [x]-ake pc. ak. mbubarake wong nyambut-gawe; kc. laut. III [x]-ake êngg. pc: 1 nggèndèng, nggèrèd; 2 nêbus (gadhèn); kc. laut.

nglapaki :

kn. ngêtrapi lapak; kc. lapak.

nglapali :

kn. ndongani nganggo lapal; kc. lapal.

nglapani :

kn. ak. masani (nglakoni pasa murih kêlakon kang disêdya); kc. lapa.

nglapati :

êngg. pc. ngalamati; kc. lapat, ilapat.

nglapis :

(-i) kn. ndokoki lapisan; kc. lapis.

nglapurake :

kn. 1 ngandhakake prakara marang; 2 mratelakake marang; kc. lapur.

nglaprut :

pc. rêgêd pating klaprut.

nglara ati :

pc. sêrik atine; kc. lara.

nglarabi :

kn. ak. nutupi nganggo larap; kc. larab.

nglarad :

kn. ak. dhadhal (tmr. bêndungan), larud, suda; kc. larad.

nglarag :

kn. nglurug, nglantak mênyang ing panggonaning mungsuh; kc. larag.

nglarah :

I kn. nglari, lunga nggêgolèki barang ilang lsp; kc. larah. II kn: katon nglumbruk ana ing lêmah; kc. klarah, larah.

nglarak :

kn. nggèrèd kanthi pêksa; kc. larak.

nglarakake ati :

n. nyakitakên manah k. nyêrikake ati; kc. lara.

nglarani :

n. nyakiti k. 1 milara, njalari lara; 2 krasa lara ngarêpake nglairake jabang bayi; kc. lara.

nglarangi :

n. ngawisi k. ngelikake ora kêna nindakake; kc. larang.

nglarap :

kn. niyup nylorot; kc. larap.

nglaras :

I kn. 1 ngruntutake (mbênêrake) larasing gamêlan; 2 nêgêsi (nyurasa) diruntutake kêpenake; 3 ngrêruntut, nata, mêmangun; kc. laras. II (ut. [x]-laras) kn: thênguk-thênguk nggagas; kc. laras. III êngg. kn: lunga nggolèki; kc. laras. IV kn: garing, dadi klaras; kc. klaras.

nglarèkake :

kn. ak. ngêsokake jèrjèran timah lsp. ing; kc. lari.

nglari :

kn. nglacak, nglarah; kc. lari.

nglarih :

(ake) kn. ngisèni minuman kêras tumuli kaladèkake; [x]-i: 1 mènèhi minuman kêras; 2 br. nyuduk, natoni; kc. larih.

nglarik :

kn. 1 nata lêlarikan; 2 ngalèni, njugangi lêlarikan; kc. larik.

nglarisi :

kn. njalari (marakake) laris; kc. laris.

nglarlari :

kn. ndokoki larlaran.

nglaru :

I êngg. kn. gawe arêng; kc. laru. II êngg. kn: ngisruhi; kc. laru.

nglarud :

(ake) kn. nyirnakake, ngentasake; kc. larud.

nglarug :

kn. 1 nyarug-nyarug lêmah; 2 êngg. nggarap mung kasar-kasaran; kc. larug.

nglaruhi :

êngg. pc. ngaruh-aruhi, nuturi; kc. laruh, aruh.

--- 407 ---

nglarung ~ nglendhung.

nglarung :

kn. ak. nglabuh mayit lsp. ing banyu (kali, sêgara); kc. larung.

nglasah :

êngg. pc. nglari, nglacak; kc. lasah.

nglasir :

kn. nêtêpake pajêging sawah (têgal); kc. klasir.

nglatak, nglatêk :

kn. ak. mêtu (ana) latake; kc. latak.

nglacak :

kn. nggolèki nurut lacak, nglari; kc. lacak.

nglaci :

kn. nglêgoki nggalêr (tmr. kayu), ngalèni (tmr. sawah); kc. laci.

nglacir :

pc. katon dhuwur (tanpa godhong) tmr. wit; kc. klacir.

nglacutake :

pc. mbanjurake, nêrusake; kc. lacut.

nglatha :

kn. ak. maèsi pangantèn; kc. latha.

nglathak :

êngg. kn. atos garing (tmr. lêmah).

nglawad :

êngg. ak. layad; kc. lawad.

nglawan :

kn. nêmpuh (nanggulang); [x]-i: mitulungi; kc. lawan.

nglawasake :

n. nglamèkakên k. ngundurake nganti lawas; kc. lawas.

nglawatake :

kn. 1 ngaburake dara (supaya kalangan, dianggo balapan); 2 pc: nglilakake somahe nglakoni ala; kc. lawat.

nglawe :

I pc. kumlawe (tangane); kc. klawe. II kn. ak: nggantung (njirêt) nganggo lawe; kc. lawe.

nglawèhi,nglawihi :

kn. 1 ngganjêli (kêrên); 2 mitulungi supaya bisa ngadêg (mlaku); kc. lawèh.

nglawèr :

kn. gumantung dawa; kc. klawèr.

nglawêd :

kn. 1 ngulêd barang lêmbut nganggo banyu; 2 mluku sing kapindho; kc. lawêd.

nglawuhi :

kn. 1 ndokoki adon-adon; 2 ndokoki lawuh; kc. lawuh.

nglawung :

I kn. ak. bosên; kc. klawung. II [x]-ake kn: ngumbar (kêbo) ora dimêgawèkake; kc. lawung.

nglèbètake :

kn. mbèbèr (gêndera lsp) supaya kumlèbèt; kc. klèbèt.

nglebotake :

êngg. kn. ngliyêrake (ngijolake) panggawean; kc. lebot.

nglebrag :

pc. katon jêmbar, ngglodhag; kc. lebrag.

nglèdrèk :

pc. jêmèk lèdrèk.

nglèjêmi :

kn. ak. nyasmitani, nyêmoni; kc. lèjêm.

ngledhangi :

pc. lêledhang ing, nglèncèri; kc. ledhang, kledhang.

nglèdhèk :

pc. dadi lèdhèk; kc. lèdhèk, tlèdhèk.

ngledhoni, ngledhokake :

kn. njalari kledhon; kc. kledhon.

nglègèg :

pc. linggih ndêgèg.

nglègèr :

êngg. pc. wuda.

nglèhèh :

êngg. pc. nglèyèh.

nglèhèm :

pc. linggih sakêpenake.

ngleyang :

kn. tiba nglayang (tmr. godhong); kc. kleyang.

nglèyèg, nglèyèng :

pc. lunga (mlaku) mrana-mrana; kc. klèyèg.

nglèyèh :

kn. linggih sendhenan (mêmburi); kc. lèyèh.

nglèyèk :

pc. dhoyong; kc. lèyèk.

ngleyodi :

pc. 1 nggandhuli, nggondhèli; 2 ndhêlik ing; kc. leyod.

ngleyok :

pc. ndulit; kc. leyok.

nglekapi :

pc. ngoncèki, mbukak kulite (tutupe); kc. klekap.

nglekar :

kn. turu (têturon) satiba-tibane; kc. klekar.

nglèkèk :

pc. nyêmbêlèh; kc. klèkèk.

nglèkèpi :

pc. nglekapi.

nglekor :

pc. nglekar.

nglela :

I kn. ak. ngegla. II [x]-lela kn: nênuru (ngênêng-ênêngi) bocah sarana diurak-urakake; kc. lela.

nglelah, ngleloh :

kn. peloh, tanpa kêkuwatan; kc. lelah-leloh.

nglelang :

kn. 1 tuku barang lsp. kang dilelangake; 2 (ut. [x]-ake) ngêdol sarana lelang; kc. lelang.

nglèlèd :

kn. katon aras-arasên (marga ngêlih lsp).

nglèlèh :

pc. têturon aras-arasên.

nglèlèr :

I êngg. kn. nggaru ndadèkake leleran; kc. lèlèr. II kn: nggosok êmas ing watu uji (arêp nyumurupi murnine); kc. lèlèr.

nglèlès :

êngg. kn. 1 grèsèk-grèsèk, golèk kècèran pari lsp; 2 njêjaluk; kc. lèlès.

nglèlèt :

I kn. 1 njupuki (mangan, nyêrèt) klèlèt; 2 pc. mêtu klèlète, wis manuh udud; kc. klèlèt. II [x]-i kn: 1 nggupaki sarana driji kadulitake; 2 pc. njalari katut ala; kc. lèlèt.

nglelur :

kn. aras-arasên (tanpa daya); kc. lelur.

nglemat :

kn. nggilapake (jarit) sarana digosok ing kuwuk; kc. klemat.

nglèmbak :

kn. ngombak lembak-lembak; kc. lembak.

nglembang :

êngg. kn. ngiling ing wadhah liya; kc. lembang.

nglembar, nglembat :

pc. ngalih ing panggonan liya; [x]-ake pc: nundhakake (pagawean lsp) marang wong liya; kc. lembar, lembat.

nglemboni :

kn. lagi sênêng-sênênge turu; kc. lembon.

nglèmbrèh :

pc. mêngisor kangsrah ing lêmah (jarit lsp); kc. klèmbrèh.

nglèmèki :

kn. ndokoki lèmèk; kc. lèmèk.

nglèmèt :

pc. 1 tipis (ora kandêl tmr. brêngos); 2 sathithik bangêt; 3 êngg. nglelur; kc. lèmèt.

nglemun :

kn. ak. ngilang.

nglempar :

êngg. pc. mbuwang; kc. lempar.

nglemprak :

pc. linggih (sumèlèh) satiba-tibane; kc. klemprak.

nglèmprèh :

kn. nglayang (mabur) ora dhuwur.

nglèndor :

êngg. kn. turu.

nglènjèr :

kn. ak. nglèncèr; kc. kènjèr, klènjèr.

nglèndhèh :

pc. ngaku, ngakoni (kaluputane); [x]-i: linggih sumendhe ing; kc. lèndhèh.

nglèndhèti :

êngg. pc. nglèndhèhi.

nglendhung :

kn. ak. ngayom, nglindhung.

--- 408 ---

nglendhoti ~ nglêgêsêr.

nglendhoti :

êngg. kn. nglèndhèhi; kc. lendhot.

nglèntab :

êngg. kn. nular (tmr. gêni), ngurubake; kc. lèntab.

nglèntur :

pc. nglèlur marga ngêlih.

nglèntrèng :

kn. 1 katon dawa lêlarikan; 2 mènyèt-mènyèt supaya tipis lan amba; kc. lèntrèng.

nglentroh :

kn. katon tanpa daya, ora sigrak; kc. lentroh.

nglèncèr :

kn. dolan-dolan, lêledhang; kc. klèncèr.

nglèncokake :

êngg. kn. ngêlih mênyang panggonan liya; kc. lèncok.

nglènthèk :

êngg. kn. nglèthèk; kc. klènthèk.

nglènthèng :

pc. tansah mlaku; kc. klènthèng.

nglenyam, nglènyèm :

kn. nèsèt (nglècèp) kulit; kc. klenyam, klènyèm.

nglèngèk, nglèngèr :

pc. nglangak, ndangak; kc. lèngèk, lèngèr.

nglènggor :

êngg. kn. milihi wiji pari; kc. lènggor.

nglèngkèng :

pc. nywara sêru (tmr. asu. ks. ura-ura); kc. klèngkèng.

nglèngkok-lèngkok :

pc. ngenggak-enggokake; kc. lèngkok.

nglèngkong :

kn. ak. têtikungan; kc. lèngkong.

nglèngkot :

pc. mbekot (ora kêduga, êmoh).

nglèngsèr :

kn. ngingsêd, nglorod (piring lsp); kc. lèngsèr.

nglepa :

kn. 1 mopok nganggo lepa; 2 pc. nutupi murih ora katon ala; kc. lepa.

nglepak :

kn. ak. nglèpèk; kc. klepak.

nglepat :

kn. sanalika lunga; kc. klepat.

nglèpèk :

kn. molak-malik ut. mumbul-mumbul (tmr. iwak ing pêntasan); kc. klèpèk.

nglèpèti :

kn. 1 ngrêgêdi, ndlêmoki, nglèlèti; 2 njalari alaning liyan; kc. lèpèt.

nglepus, nglepos :

pc. turu kêpati.

nglèprèh :

kn. nglèmprèh.

nglerap :

kn. katon lerap-lerap (banyu kêsorotan); kc. lerap, klerap.

nglèrèg :

kn. sumingkir nisih (ngendhani); [x]-ake: nyodhokake, ngingsêt; kc. lèrèg.

nglèrèhi :

kn. ak. 1 nyarèhi, ngêlon-êlon; 2 mocot, nglèrèni; kc. lèrèh.

nglèrèkake :

pc. nyorèkake apa-apa mangun corak dawa; kc. lèrèk.

nglèrèni :

n. ngèndêli k. 1 ak. lèrèn ênggone (tumandang lsp); 2 mocot; kc. lèrèn.

nglerob :

(-i) kn. nyidhuki umpluk lsp; kc. lerob.

nglerodi :

êngg. pc. ngêsudi, ngorèdi; kc. lerod.

nglerongi :

kn. ak. nylorèngi; kc. lerong.

nglèsèd :

kn. linggih (têturon) tanpa daya (mingsad-mingsêd); kc. klèsèd.

nglèsèh :

kn. nyèlèhake (sumèlèh) ing lêmah; kc. lèsèh.

nglèsèr :

êngg. kn. narik, nyèrèd; kc. lèsèr.

nglesus :

pc. turu kêpati.

nglesod :

pc. nglosod.

nglètèr :

kn. 1 ngrata (supaya lètèr); 2 êngg. nglêtêr (tmr. njogèd), ngglèntèr (tmr. bocah cilik); kc. lètèr.

nglètêri :

kn. ndokoki (nyirèni) lètêr.

ngletre :

ak. nglètrèk kn. ngêlèr jênang lsp. diwratakake; kc. letre.

nglecap :

kn. ak. nglèthèk (ngilangi) kulite; kc. klecap.

nglècèk, nglècèp :

pc. nglècèt êngg. kn. nglecap.

nglècêm :

pc. mèsêm; kc. klècêm.

nglecun :

pc. ngapusi; kc. lecun.

nglecok :

kn. nocoh kinang; kc. lecok.

nglethak :

pc. kuru bangêt.

nglèthèh :

pc. rêgêd jêmèk.

nglèthèk :

kn. 1 nèsèt (kulit), nglecap; 2 (ut. nglethak) pc. kuru bangêt; kc. klèthèk.

nglethoki :

pc. nglèlèti; kc. lethok.

nglewa :

kn. ak. nglewani; kc. klewa.

nglewah :

kn. sigar (nyigar) amba; kc. klewah.

nglewani :

kn. klewa-klewa marang; kc. klewa.

nglewang :

kn. namakake klewang.

nglewas :

kn. ak. mlengos; kc. klewas.

nglèwèh :

pc. nglewah.

nglèwèng :

pc. nylèwèng.

nglèwèr :

kn. nglawèr; kc. klèwèr.

nglèwès :

kn. ak. nglewas, mlengos.

nglêbarake :

kn. 1 mbubarake, njugarake; 2 nglêmparakake (ora ngrêmbug marang); 3 ngrampungake, nganggêp sah (utang piutang); kc. lêbar.

nglêbêk :

kn. ak. nglabak; kc. klêbêk.

nglêbêng :

kn. 1 ngoncori tanduran nganti warêg bangêt; 2 nguja pangan marang kewan lsp. supaya lêmu; kc. lêbêng.

nglêbês :

kn. ak. nglêbus; kc. klêbês.

nglêbêt :

(ing [x]) k. ing jêro; [x]-akên k: 1 nglêbokake; 2 njêrokake; kc. lêbu, jêro.

nglêbuh :

êngg. kn. mbuwang; kc. lêbuh.

nglêbur :

kn. 1 ngêjur, ngluluh; 2 nyirnakake; 3 ngapura (dosa); kc. lêbur.

nglêbus :

kn. njarag (udan-udan) klêbus; kc. klêbus.

nglêbut :

kn. masang ing klêbut.

nglêboni :

n. nglêbêti k. mlêbu ing; kc. lêbu.

nglêjar :

(ake) kn. ngarêm-arêmi ati, nglêlipur supaya lêjar; kc. lêjar.

nglêdhèr :

kn. pating klêdhèr.

nglêgani :

kn. agawe lêga (marêm) ing liyan; nglêgakake: njalari lêga, marêmake; kc. lêga.

nglêgandir :

kn. ak. gondar-gandir.

nglêgarang, nglêgorong :

kn. ak. katon malang.

nglêgawani :

kn. ak. mêmènèhi kanthi lila, kc. lêgawa.

nglêgèyèh :

kn. linggih lèyèh-lèyèh; kc. lêgèyèh.

nglêgèni :

(nglêgèkake ak) kn. muwuhi lêgi; kc. lêgi.

nglêgewa :

kn. duwe panyana (mangêrti) marga nyumurupi tingkahing liyan; kc. lêgewa.

nglêgêg :

kn. ak. njêngêr; kc. lêgêg.

nglêgêna :

kn. 1 wuda; 2 pc. barès tanpa apa-apa; kc. lêgêna.

nglêgêr :

pc. nglêgêg.

nglêgêsêr :

kn. ak. mingsêd (mlaku) alon-alonan.

--- 409 ---

nglêgêsês ~ nglênthe.

nglêgêsês :

êngg. pc. turu anglêr (kêpenak bangêt).

nglêguyur, nglêgoyor :

kn. ak. sênggoyoran (lakune).

nglêgutakake :

kn. ak. manuhake, ngulinakake; kc. lêguta.

nglêgoni :

kn. ak. mbungahake atining liyan; kc. lêgu.

nglêgongsor :

kn. ak. ngglongsor, ngglungsar.

nglêka :

kn. ana lêkane; kc. lêka, wêka.

nglêkasi :

kn. miwiti; kc. lêkas.

nglêkêb, nglêkêp :

pc. 1 sumpêg; 2 ndêkêp, nukup; kc. klêkêb.

nglêkêr :

kn. 2 mbulêt (ngruwêl) mangun bundêran (tmr. ula lsp); 2 ks. turu ngringkêl; 3 (ut. [x]-lêkêr) nêkuk (tampar lsp) bêbulêtan; kc. lêkêr.

nglêksanani :

kn. nuruti (panjaluk lsp); kc. lêksana.

nglêlaga :

kn. al. ngiming-iming, mêmengin; kc. laga.

nglêlaya :

kw. lunga (lêlungan) mrana-mrana.

nglêlana :

kn. ak. lêlana.

nglêlara :

n. nyênyakit k. ak. agawe laraning (awak lsp); kc. lara.

nglêlèdhèk :

kn. mbêbeda; kc. lèdhèk.

nglêlêgi :

pc. njalari klêlêgên; kc. klêlêg.

nglêlêmu :

n. nglêlêma k. agawe lêmu; kc. lêmu.

nglêlêng :

pc. lunga (tanpa pamit lsp); kc. klêlêng.

nglêlêpake :

kn. nyilêmake (mblêbêgake); kc. klêlêp, lêlêp.

nglêlêr :

pc. 1 mlaku alon-alonan; 2 ora sigrak; 3 krasa klêlêr-klêlêr (ing awak); kc. klêlêr.

nglêlês :

kn. 1 mlintir duk (sêpêt lsp) nganggo lêlês; 2 pc. mangan nganti êntèk; 3 nglulusi saka sathithik; kc. lêlês.

nglêlêt :

I kn. 1 mlintir (tali); 2 êngg. nglinting (rokok); kc. lêlêt. II êngg. kn: nyewa rajakaya (dianggo mêgawe); kc. lêt, lêlêt.

nglêlipur :

kn. nyênêng-nyênêngake ati; kc.lipur.

nglêluri :

kn. nindakake padatan (tata-cara) kaya kang linakonan ing para lêluhur; kc. luri.

nglêmak :

êngg. pc. nggajih; kc. lêmak.

nglêmakakên :

k. nglêmokake; kc. lêma, lêmu.

nglêmbana :

kw. ngalêmbana; kc. lêmbana.

nglêmbara :

êngg. ak. lunga mrana-mrana; kc. lêmbara.

nglêmbarah, nglêmbèrèh :

kn. ak. nglèmbrèh.

nglêmbêrêk, nglêmbrêk :

kn. ak. nglumpruk, nglêmprêk.

nglêmbiring :

êngg. kn. wigah-wigih, minggrang-minggring.

nglêmbur :

kn. 1 nyambut-gawe (nggarap) ing wayah bêngi; 2 pc. nyatur ala; kc. lêmbur.

nglêmburah :

êngg. kn. pating blengkrah.

nglêmburuk :

pc. nglêmpuruk.

nglêmbut :

n. nglêmbat k. ak. nindakake kalawan alus; [x]-ake: agawe lêmbut; kc. lêmbut.

nglêmbrêt :

pc. ora kaku ut. katon lawas (tmr. jarit lsp).

nglêmèh, nglêmèk :

pc. klêmak-klêmèk (gunêman, mêmangan).

nglêmèni :

kn. ngrabuki; kc. lêmèn.

nglêmêng :

I pc. ajêg panase; kc. lêmêng. II kn: 1 ngratêngi panganan (sêga) ing lêmêng; 2 ngimbu têmbako ing bumbung; kc. lêmêng.

nglêmêr :

pc. ora cukat (tandang-tanduke); kc. klêmêr-klêmêr.

nglêmêsi :

kn. ak. nanduki (nindakake) kalawan kaprigêlan; kc. lêmês.

nglêmir :

kn. tipis alus (tmr. bakal lsp).

nglêmisake :

êngg. pc. nglimisake; kc. klêmis.

nglêmokake :

n. nglêmakakên k. agawe (njalari) lêmu; kc. lêmu.

nglêmpak :

k. nglumpuk; kc. klêmpak, klumpuk.

nglêmpara :

kn. ak. 1 lunga saparan-paran dening ora kopèn; 2 pating bêsasik (marga dening ora kopèn); 3 ngayawara, nglêngkara; kc. lêmpara.

nglêmperak :

pc. linggih ora tata.

nglêmprèt, nglêmpir :

pc. cilik (tmr. wêtêng).

nglêmpêng :

pc. mbênêr; kc. lêmpêng.

nglêmpêrêk, nglêmprêk :

pc. nglumpruk (ora sigrak).

nglêmpis :

pc. (nganti) kêmpis-kêmpis (ambêkane).

nglêmpit :

kn. 1 nêkuk (jarit lsp) dirangkêp-rangkêp; 2 nylingkuhake; kc. lêmpit.

nglêmpuh :

êngg. kn. kêsêl bangêt.

nglêmpuruk :

kn. nglumbruk.

nglêmpus :

êngg. pc. turu kêpati.

nglêmpong :

êngg. kn. mblasukake, mblithuk; kc. lêmpong.

nglêmprèh :

êngg. nglêmprêng kn. ak. nglêntrêng (tmr. mlaku).

nglênjêr, nglênjir :

pc. saèm. nganjir; kc. lênjêr.

nglêndhang :

kn. ak. ngyiyid rêgêd; kc. klêndhang.

nglêndhèh :

pc. 1 rêndhêt, rêmbên; 2 sarèh; kc. lêndhèh.

nglêndhêt :

êngg. kn. rêndhêt, rêmbên; kc. lêndhêt.

nglêndhung :

êngg. pc. mlêndhung.

nglêndhong :

pc. ngêndhêlong.

nglênêng :

pc. antêng lakune (banyu lsp); kc. klênêng.

nglêntere :

kn. nglumpruk tanpa daya (marga ngêlih lsp).

nglêntik :

kn. 1 gawe lênga klêntik; 2 pc. ngapusi; kc. klêntik.

nglêntuk :

pc. tansah ngantuk bae.

nglêntrak :

kn. ak. nglêntruk.

nglêntrèh :

êngg. ak. alon sêmu aras-arasên (lakune).

nglêntrêng :

kn. mlaku alon (sakêpenake) kc. klêntrêng.

nglêntrih :

êngg. ak. nglêntrèh.

nglêntruk :

kn. ora sigrak (sêdhih, aras-arasên); kc. nglêntrak.

nglênthar :

pc. 1 ninggal (pagawean lsp); 2 ora kopèn (garapan); kc. lênthar.

nglênthe :

pc. mlaku sêmu aras-arasên; kc. klênthe, lênthe.

--- 410 ---

nglênthêng ~ nglimbang.

nglênthêng :

êngg. pc. ngapusi; kc. klênthêng.

nglênthu, nglênthuk :

êngg. kn. 1 nggêmbêl (mênthung); 2 mblithuk, ngapusi; kc. lênthu.

nglênthuk :

pc. nglêntuk; kc. lênthuk.

nglênthung :

pc. bali (mulih) ora nggêgawa apa-apa; kc. lênthung, klênthung.

nglênyêd, nglênyêr :

pc. krasa kêpenak (enak); kc. klênyêr.

nglênyêm :

pc. enak bangêt (ênggone mangan); kc. klênyam-klênyêm.

nglênyêng :

pc. rada mumêt, rada gêndhêng; kc. klênyêng.

nglênyêp :

kw. ilang; kc. lênyêp.

nglênga :

n. nglisah k. katon ana lêngane; nglêngani: ndokoki lênga; kc. lênga.

nglêngêri :

kn. ak. njalari klêngêr; kc. lêngêr, klêngêr.

nglênggahi :

k. nglinggihi; kc. lênggah, linggih, lungguh.

nglênggak :

kn. ndhangak nolèh; kc. lênggak.

nglênggarak :

êngg. ks. mangan; kc. lênggarak.

nglênggarang :

êngg. kn. katon njênggarang, katon gêdhe malang; kc. lênggarang.

nglêngge, nglênggèk :

pc. gulune nglênggak (tanpa daya); kc. lênggèk.

nglênggeke, nglênggoko :

êngg. ak. nglumpruk.

nglênggêr :

kn. ora obah-obah sarta mênêng bae (ngarêpake mati); kc. lênggêr.

nglênggêrêk :

pc. katon gêdhe ngêndhuruk.

nglênggirik :

pc. katon mbrênjul (nggalêr) nggêgilani; kc. lênggirik.

nglêngin :

pc. nglênging kn. ak. cilik bangêt (tmr. gulu lsp).

nglêngkèh :

kn. ak. ngêndhêlong (tmr. gêgêring kewan lsp(; kc. lêngkèh.

nglêngkèt, nglêngkèd :

pc. gêgêre ngêndhêlong wêtênge ramping; kc. lêngkèd.

nglêngkur :

êngg. kn. nalèni nggubêd; kc. lêngkur.

nglêngkong :

pc. ora njêmbluk (tmr. wêtêng, ngêlih); kc. lêngkong.

nglêpasi :

I kn. namakake (panah lsp); kc. lêpas. II êngg. kn: ngrucati abah-abah; kc. lêpas.

nglêpatakên :

k. ngluputake; kc. lêpat, luput.

nglêpèh :

kn. 1 ngêtokake mamahan (sêpah); 2 nampik, ngêmohi; kc. lêpèh.

nglêpêk :

kn. ak. kêkêbêt; kc. klêpêk.

nglêpêr :

kn. ak. mabur kêkêjêr; kc. klêpêr.

nglêpis :

kn. tansah udud.

nglêpus :

êngg. kn. tansah udud.

nglêrah :

êngg. k. kuru.

nglêrêbake :

kn. 1 nglèrènake, ngasokake; 2 nglêrêmake, nyirêp; kc. lêrêb.

nglêrêk :

kn. ak. katon aras-arasên.

nglêrêmake :

kn. agawe (njalari) lêrêm.

nglêrês :

ak. mbênêr; [x]-i k: mbênêri; kc. lêrês, bênêr.

nglêsêd :

pc. obah mingsêd; kc. klêsêd.

nglêsêrakên :

êngg. k. mbênêrake; kc. lêsêr.

nglêsês :

pc. kêpenak bangêt.

nglêsik :

kn. ak. gunêman klêsik-klêsik.

nglêsoni :

kn. isih tansah krasa lêsu (mêntas lara); kc. lêsu.

nglêstarèkake :

n. nglêstantunakên k. 1 nêtêpake ajêg kaya maune; 2 nglanggêngake; kc. lêstari.

nglêtêr :

êngg. pc. njogèd suwe (kêpenak).

nglêting :

kn. ak. nyokol (ngombèni jamu); kc. klêting.

nglêci :

êngg. nglêcis kn. tansah udud.

nglêcir :

pc. pating klêcir.

nglêthak :

kn. nyakot (njapit) ing untu bam (tmr. barang kang atos); kc. klêthak.

nglêthêk :

kn. nywara klêthak-klêthêk, tansah nyambut gawe.

nglêthik, nglêthis :

kn. nyokot barang kang rada atos; kc. klêthik.

nglêthuk :

pc. saèm. nglêthak; kc. klêthuk.

nglêthus :

pc. mangan barang kang rada atos; kc. klêthus.

nglêwari :

êngg. kn. ngluwari, nêbus; kc. lêwar.

ngliga :

kn. 1 ora klambèn, ora tinutupan; 2 tanpa wrangka (tmr. kêris lsp); kc. liga.

ngligêr :

(ake) kn. ngliyêrake utang marang liyan; kc. ligêr.

ngliya :

pc. karo wong liya (nglakoni ala); ngliyakake: mènèhake (ngêdol) marang wong liya; kc. liya.

ngliyani :

kn. ak. liyan (kêna) ing; kc. liyan.

ngliyangi :

kn. ak. nyèndhèni; kc. liyang.

ngliyar :

êngg. kn. njênggarake (ngêlih) têtanduran; kc. liyar.

ngliyêk :

kn. tansah lunga (dolan lsp); kc. kliyêk.

ngliyêp :

pc. turu sadhela (ngêrêmake mata); kc. liyêp.

ngliyêr :

kn. 1 nggênti nggadhe (nyêkêl); 2 ngingsêr, ngêlih pangkat (pagawean); kc. liyêr.

nglikik :

kn. nywara klikik-klikik (tmr. wêtêng kang ngêlih).

nglilahi, nglilani :

kn. ngidini; kc. lilah.

nglilakake :

kn. mènèhake kanthi lila; kc. lila.

nglilihake :

kn. agawe (njalari) lilih.

nglilin :

kn. ngusar lsp. nganggo lilin.

ngliling :

I kn. 1 namatake kalawan satiti; 2 nyawang raining bayi karo ngajak gêguyon; kc. liling. II kn. ak: njaga, ngrondhani; kc. kliling.

nglilipi :

kn. mlêbu ing mata; kc. klilip.

nglilir :

kn. mêlèk saka turu; 2 wiwit thukul (tmr. winih); kc. lilir.

nglilit :

êngg. kn. mulêt, muntir, nglinting; kc. lilit.

nglima :

n. nggangsal k. sabên (siji-sijine) lima.

nglimalasi :

n. nggangsalwêlasi k. nandhingi tikêl 1½ (tmr. ngabotohan), mbalèkake dhuwit utangan tikêl 1½.

nglimani :

n. nggangsali k. 1 ak. ngganêpi dadi lima; 2 ngêbut lima; 3 nylamêti wong mêtêng limang sasi.

nglimangsukoni :

pc. wani mbayar akèh.

nglimbang :

kn. 1 ngiling banyu lsp. kang mawa campuran supaya campurane pilah; 2 ngrambang mata; 3 nênimbang, nggagas-nggagas; kc. limbang.

--- 411 ---

nglimisake ~ nglulur(-i).

nglimisake :

kn. agawe (njalari) klimis.

nglimuti :

kw. nglimputi; kc. limput.

nglimpahi :

kw. mutahi, nglubèri (sih, ganjaran lsp); kc. limpah.

nglimpe :

kn. namakake gêgaman (ngantêm, nyolong lsp) nalikane kang bakal kêtaman ora wêruh; kc. limpe.

nglimputi :

kn. nutupi, ngêmuli; kc. limput.

nglimprêk, nglimpruk :

pc. lêmês tanpa daya, nglumpruk.

nglimrahakên :

k. nglumrahake; kc. limrah, lumrah.

nglindur :

kn. gunêman ing nalikane turu; kc. lindur.

nglinjik :

êngg. kn. têka niliki.

nglindhung :

kn. ak. ngayom marang; kc. lindhung.

nglining :

kn. ngiris, nyigar (wowohan lsp); kc. lining.

nglintah :

kn. ak. napêlake ing lintah.

nglintangi :

êngg. k. 1 ngliwati; 2 ngluwihi; kc. lintang.

nglintêri :

kn. tansah mara ngubêngi; kc. klintêr.

nglinting :

kn. nggulung (gawe) rokok; kc. linting.

nglintir :

(ake) êngg. ak. masrahake (pangkat lsp) marang liyan; [x]-i ak: lintir marang (mènèhake pangkate marang); kc. lintir.

nglintoni :

k. nglironi, ngijoli; kc. lintu.

nglincak :

kn. 1 mêncolot mlumpat; 2 alihan ênggon cêdhak-cêdhakan; kc. lincak.

nglincak gagak :

pc. ngolah-ngalih ênggon.

nglincati :

kn. ak. nyidrani (janji); kc. lincat.

nglincipi :

kn. nglancipi; kc. lincip.

nglincut :

kn. ak. isin, kisinan; kc. klincutan.

nglinthing :

I kn. ngunèkake klinthing. II kn: nêkuk sathithik, njêngkêrut; kc. linthing, klinthing.

nglinyèm :

pc. nglenyam, nglènyèm; kc. klinyèm.

ngling :

kw. clathu, gunêman; kc. ling.

nglingga :

kn. numpuk bata; kc. lingga.

nglinggari :

kn. ak. nglungani; kc. linggar.

nglinggihi :

n. nglênggahi k. linggih ing; kc. linggih.

nglingkab :

kn. mênga tutupe (kêbiyak); kc. lingkab.

nglingkis :

pc. mingkis (lêngênan lsp); kc. lingkis.

nglingling :

kn. ak. ngliling; kc. lingling.

nglingsêmi :

k. 1 ngisin-isini; 2 mêmirang; kc. lingsêm.

nglipur :

kn. ngrêrapu supaya lipur atine; kc. lipur.

nglir :

kw. kaya; kc. lir.

nglirake :

kw. nglirwakake; kc. lir.

nglirig :

êngg. kn. nggiring (sapi lsp) mulih; kc. lirig.

nglirih :

I (ut. [x]-i) êngg. kn. nggusah (ngubêr) kewan; kc. lirih. II [x]-i kn. ngalusi, ora kasar-kasaran; kc. lirih.

nglirik :

kn. mandêng nisih; kc. lirik.

ngliring :

kw. ngingêtake sakêplasan; kc. liring.

ngliru :

ak. nglironi n. nglintu ak. nglintoni k. ngijoli, ngganti; kc. liru.

nglirwakake :

kn. ora ngêmên-ngêmênake; kc. lirwa.

nglisahi :

k. nglêngani; kc. lisah, lênga.

nglisik :

kn. ora jênjêm ênggone turu; kc. klisik.

nglicèp :

pc. nglecap, nglècèp.

nglici, nglicin :

êngg. pc. nggilap, ngêlus; kc. lici, licin.

nglithih :

pc. tansah klithihan.

nglithik :

pc. kuru bangêt.

nglithing :

kn. ak. ngêmi-êmi, ndama-dama; kc. lithing.

ngliwati :

n. nglangkungi k. liwat ing; kc. liwat.

ngliwêd :

kn. ak. ngaton sadhela; kc. kliwêd.

ngliwêng :

kn. ak. bingung; kc. kliwêng.

ngliwêr :

kn. ak. ngaton sadhela; kc. kliwêr.

ngliwêt :

n. bêthak k. nggodhog bêras ing kêndhil; kc. liwêt.

nglubèri :

kn. lubèr ing, ngêlèbi;[13] kc. lubèr.

nglubuk :

kn. polah mumbul-mumbul (iwak, pitik lsp); kc. klubuk.

nglujêng :

I k. pc: mluku; kc. lujêng. II [x]-i k. pc. nylamêti; kc. slamêt, lujêng.

ngludhah :

êngg. pc. idu, ngidu.

ngludhang :

êngg. kn. ngêntas (wuwu); kc. ludhang.

ngludhêsi :

kn. ak. nyirnakake; kc. ludhês.

nglugas :

kn. ak. ora nganggo pacakan; kc. lugas.

nglugèk :

êngg. kn. nyogok; kc. lugèk.

nglugur :

pc. sumèlèh malang; kc. klugur.

nglugut :

kn. ana lugute, nggatêli; kc. lugut.

nglugokake :

kn. mutuhake (ora ngowah-owah); kc. lugu.

ngluhuri :

kw. ngungkuli; ngluhurake: ngurmati, mulyakake; kc. luhur.

ngluyu :

kn. ak. mêdêl (jarit lsp. kang wis lawas); kc. kluyu.

ngluyug, ngluyur :

êngg. pc. lunga (dolan) saparan-paran; kc. kluyug.

nglukari :

ki. 1 nguculi; 2 ngudhari (gêlungan); 3 êngg. mudani; kc. lukar.

nglukat :

êngg. kn. ngruwat, mbadharake; kc. lukat.

nglukis :

kw. nggambar, ngrumpaka; kc. lukis.

nglukita :

kw. ngrumpaka, ngarang; kc. lukita.

ngluku :

I kn. ak. ngêkum jimat lsp. ing banyu; kc. kluku. II pc: mluku; kc. wluku.

nglukuk :

pc. nywara klukuk-klukuk.

nglulu :

kn. mènèhi luwih saka kang dijaluk; kc. lulu.

ngluluh :

kn. 1 njêmèkake (ngêjèr) sarana dipanasi; 2 gawe jladrèn lêmpung kang arêp digawe bata lsp; 3 ak. nutuh; kc. luluh.

nglulun :

kw. ngêlun, nggulung, nglumpuk(ake); kc. lulun.

nglulur :

(i) kn. ak. nggosok nganggo lulur.

--- 412 ---

nglulus ~ nglolor.

nglulus :

kn. nglolos; [x]-i: mènèhi layang lulusan; [x]-ake ak: nglêstarèkake; kc. lulus.

ngluluti :

kn. lulut karo; kc. lulut, klulut.

nglumahake :

kn. nyèlèhake lsp. mlumah; kc. lumah.

nglumba :

kn. njola ngadêg dening kagèt; kc. lumba.

nglumbruk :

kn. sumèlèh ora tata (tmr. barang sêmbêt); kc. klumbruk.

nglumuhi :

kn. 1 ngalahi tumandang awit lumuh padon; 2 nyingkiri apa-apa sing ora dadi panujuning atine; kc. lumuh, klumuh.

nglumur :

pc. nglêmêr; kc. klumur.

nglumut :

kn. kêthukulan lumut.

nglumpati :

kn. mlumpat ing; kc. lumpat.

nglumpuk :

n. nglêmpak k. ngumpul dadi siji; kc. klumpuk.

nglumpruk :

kn. 1 nglumbruk; 2 rubuh tanpa daya; kc. klumpruk.

nglumrahake :

n. nglimrahakên k. ngumumake, ngaprahake; kc. lumrah.

nglunasi :

1 kn. ngêsahi (utang); 2 kw. matèni; kc. lunas.

nglunjak :

kn. 1 mumbul arêp nyengklak (ngranggèh); 2 ks. kurang ajar; kc. lunjak.

ngluntak :

kn. ak. nyuntak; kc. luntah.

ngluntakake :

kn. nundhakake; kc. lunta.

nglunturi :

kn. 1 luntur ngênani; 2 ak. ngilèni (mili ing); kc. luntur.

ngluncup :

kn. awangun lancip.

nglunthung :

kn. 1 nêkuk nggulung (dluwang lsp); 2 ([x] atine) wis mari mêmpêng; kc. klunthung, lunthung.

nglunyat :

kn. ak. kurang ajar; kc. klunyat.

nglunyum :

pc. nglonyom, nglènyèm.

nglung :

kw. kaya lung; kc. lung, anglung.

nglungake :

pc. ngulungake; kc. lung, ulung.

nglungani :

n. ngesahi: lunga nyingkiri (dhayoh lsp); nglungakake: nundhung, akon lunga; kc. lunga.

nglunggèni :

kn. 1 mènèhi luwihan dianggo lunggèn; 2 nyumênèkake, mènèhi inah; kc. lungge.

nglungguhi :

n. nglênggahi k. ak. 1 lungguh ing; 2 nêtêpi (wêwaton lsp); 3 nindakake (tumindak) kaya samêsthine; kc. lungguh.

nglungka :

kn. 1 kaya lungka (prongkolan lêmpung lsp); 2 wangkod; kc. lungka.

nglungsar :

pc. ngglungsar.

nglungsur :

kn. 1 ak. nglorod (pangkat); 2 ngêpèk panganggo lsp. sing wis dianggo ing liyan; [x]-i: mènèhi lungsuran; kc. lungsur.

ngluputake :

n. nglêpatakên k. 1 nyalahake; 2 mbebasake saka; kc. luput.

nglurahi :

kn. ak. manggêdhèni (dadi lêlurah); kc. lurah.

ngluri :

kn. ak. nglêluri; kc. luri.

ngluru, ngluroni :

kn. ak. nglêmêsake mas lsp. sarana diobong; kc. luru.

nglurubi :

êngg. kn. nutupi ing lurub; kc. lurub.

nglurug :

kn. mangkat pêrang, mênyang ing panggonaning mungsuh; kc. lurug.

ngluruh :

êngg. ak. 1 (ut. [x]-i) ngaruh-aruhi; 2 nggolèki; kc. luruh.

ngluruk :

(-i) kn. nantang lsp. sarana kluruk; kc. kluruk.

ngluronake :

kn. ak. njalari kluron; kc. kluron.

nglus :

br. ngêlus; kc. lus.

nglusud :

êngg. pc. mrucut.

nglucut :

kn. ak. nglêbus (kodanan); kc. klucut.

ngluthêk :

pc. tansah ana ing omah bae.

ngluthik :

kn. ndulit nganggo luthik; kc. luthik.

ngluwa :

kn. olah kluwa.

ngluwangi :

kn. ak. mituturi (sarana kupiya); kc. luwang.

ngluwari :

kn. 1 mardikakake, mbebasake; 2 nêtêpi apa kang dadi nadare; kc. luwar.

ngluwat :

kn. ak. tapa ana ing jugangan; kc. kluwat.

ngluwêng :

I kn. ak. mbuwang ing luwêng. II [x]-ake kn: mlêngkungake (nikung) awangun buwêngan; kc. kluwêng.

ngluwêr :

I kn. mubêng, mingêr mubêng; kc. kluwêr. II [x]-ake kn. nêkuk diuwêrake; kc. luwêr, kluwêr.

ngluwihi :

n. nglangkungi k: 1 mènèhi luwihan; 2 ak. ngungkuli; 3 ak. bangêt; kc. luwih.

ngluwuk :

pc. ngluwus kn. katon rêgêd (irêng sêmu putih); kc. kluwuk.

ngluwung :

I kn. kaya kluwung. II kn. ak: nywara mbêngung tmr. angin. III [x]-ake pc: nganggêp wis luwung; kc. luwung.

nglobong :

pc. ndolop sarana ngalahi dhisik (tmr. main); kc. lobong.

nglobot :

kn. gawe klobot.

nglodok :

kn. nyogok nganggo driji; kc. lodok.

nglojèh :

kn. ak. nojoh, nojèh; kc. lojèh.

nglojok :

kn. 1 kêladuk maju; 2 luwih saka mêsthine; kc. lojok.

nglodhag :

pc. ngglodhag.

nglogati :

kn. ak. nêrangake (têgêse); kc. logat.

nglogog :

êngg. kn. lêgêg-lêgêg.

nglogok :

pc. nyogok; kc. logok.

nglogro :

kn. 1 dadi kêndho (ora kêncêng, lobok); 2 ak. mari mêmpêng; kc. logro.

ngloyong :

pc. mlaku-mlaku; kc. kloyong.

ngloyop :

pc. katon ngantuk.

ngloyor :

kn. ngumbah ing landha (tmr. lawon); kc. loyor, kloyor.

ngloko, nglokor, nglokro :

kn. ak. nglogro.

nglokop :

(-i) kn. nèsèti kuliting wit; kc. klokop.

nglokor :

kn. nywara klokor-klokor.

nglolodi :

kn. ak. nglêlêgi; kc. klolod.

ngloloh :

kn. makani manuk lsp. dilêbokake ing cangkêm; kc. loloh.

nglolor :

I êngg. kn. 1 nglolos, njupuk saka ing untingan; 2 katon dawa; kc. lolor.

--- 413 ---

nglolos ~ ngubur.

II pc: nlosor; kc. klolor.

nglolos :

kn. nyopot, nglulus, narik; kc. lolos.

nglombo :

êngg. kn. ngapusi; kc. lombo.

nglombok :

kn. ngusari ing lombok.

nglombroh :

kn. kêgêdhèn tmr. klambi; kc. klombroh.

nglombrot :

pc. nglêmbrêt.

nglomoh :

kn. 1 ngusari lênga nganti klomoh; 2 êngg. pc: ngapusi; kc. klomoh.

nglomproh :

pc. nglombroh.

nglontop :

pc. 1 nyuduk nganggo lontop; 2 nyogok; kc. lontop.

nglontor :

êngg. ks: mangan, ngombe; kc. lontor.

nglontrong :

kn. lunga karo nêpsu (mrêngut); kc. lontrong.

ngloncèng :

kn. nabuk[14] (ngunèkake) loncèng.

ngloncok :

êngg. kn. nglonjok; kc. loncok.

ngloncom :

(ake) êngg. pc. mblasukake.

ngloncong :

pc. 1 nglojok; 2 ([x]-ake) êngg. mblasukake; kc. loncong.

nglonthang :

i kn. nywara klonthang-klonthang. II kn. ak: ora nggêgawa apa-apa; kc. lonthang, klonthang.

nglonthe :

ks. dadi lonthe, royal karo palanyahan; kc. lonthe.

nglonthèngi :

kn. nylonèhi, nylorèngi; kc. lonthèng.

nglonthok :

pc. nglèthèk, nglothok.

nglonthong :

i kn. 1 ngunèkake klonthongan; 2 bêbakulan kaya Cina klonthong; kc. klonthong. II kn. ak: tanpa isi (nggronggong); kc. klonthongan.

nglonyom :

kn. nglènyèm, nglenyam; kc. klonyom.

nglong :

kw. nyuda, ngurangi; kc. long, anglong.

nglonggari :

êngg. pc. 1 nglowahi; 2 mènèhi kalonggaran; kc. longgar.

nglonggor :

(-i) êngg. kn. milihi wulèn (dianggo winih); kc. longgor.

nglongkangi :

kn. 1 nglowahi (ndokoki longkangan); 2 nglowongi; kc. longkang.

nglongkong :

ks. 1 nangis; 2 ura-ura; kc. klongkong.

nglongok :

êngg. kn. ndangak manglung (ungak-ungak); kc. longok.

nglopa :

kn. ak. mènèhi rêruba, mbêsêli; kc. lopa.

nglopak :

kn. ak. nglubuk (ana ing banyu); kc. klopak.

nglopok :

pc. mbakar (nggarang) iwak lsp; kc. klopok.

nglorèhake :

kn. ak. ngandharake; kc. klorèhan.

ngloro :

n. ngalih k. sabên (siji-sijine) loro.

nglorod :

kn. 1 njupuki (ngundurake) turahaning pisuguh; 2 nglungsur panganggo lsp; 3 ngudhunake pangkat; 4 ngilangi malaming bathikan (babaran) sarana dikêbyok ing wedang; kc. lorod.

nglorog :

(ake) kn. nyodhokake maju; [x]-i: nyauri utang sarana barang; kc. lorog.

nglorohi :

êngg. pc. ngaruh-aruhi; kc. loroh.

ngloropake :

kn. mblasukake marang kacilakan lsp; kc. lorop.

nglosod :

pc. linggih ing lêmah (ora mingsêd-mingsêd); kc. klosod.

nglotis :

kn. olah lotis.

nglotre :

kn. ngundhi; kc. lotre.

ngloco :

pc. 1 nguwêd-uwêd; 2 ngasud kartu; kc. loco.

nglocok :

I kn. nèthèl (nèsèd) kulit; kc. klocok. II kn: 1 nglêmbutake ing bumbung; 2 ks. nyanggama; kc. locok.

nglocop :

pc. nglocok, nglothok.

nglothak :

pc. kuru bangêt; kc. klothak.

nglothèk :

I pc. nywara klothèk-klothèk. II [x]-i kn: ndulit nganggo lothèk, ngusari; 2 êngg. ndulang bayi sarana sêga diulêg; kc. lothèk.

nglotho :

êngg. nglothong kn. ak: ngothong; kc. lotho.

nglothok :

pc. nglocok, nglocop.

nglowahi :

kn. ndokoki lowahan; kc. lowah.

nglowèh :

pc. mawa bolongan.

nglowoh :

pc. katon sêla (tanpa isi).

nglowoki :

kn. nyêlani. mêlani, nglowongi; kc. lowok.

nglowong :

I kn. pasa ora mangan apa-apa; [x]-i: ngothongi, mêlani; kc. lowong. II [x]-i kn: mbathik klowongan (cêngkorongan); kc. klowong.

nglowos :

kn. ak. ora ênggagawa,[15] kothong; kc. klowos.

ngubadir :

êngg. kn. mubadir.

ngubayani :

n. ngubanggèni k. ak. nyaguhi, njanjèni; kc. ubaya.

ngubak :

kn. ngudhak (banyu lsp); kc. ubak.

ngubal :

kn. mlintir (lawe); [x]-ake: 1 nggêdhèkake lsp; kc. ubal, mubal.

ngubêd-ubêdi :

kn. nalèni (mblêbêd) nganggo gombal lsp; ngubêdake: 1 nalèkake nggubêd; 2 ngiguhake murih cukup; kc. ubêd.

ngubêk :

êngg. ak. ngubak; kc. ubak, ubêk.

ngubêl-ubêli :

kn. 1 nêsêli nganggo gombal lsp; 2 ngubêd-ubêdi kacu lsp. (ing êndhas lsp); kc. ubêl-ubêl.

ngubêng-ubêng :

kn. tansah nyêmayani (tmr. ditagih), mangsuli ora cumêplos; ngubêngi: ngliwati mubêng, ngitêri; kc. ubêng.

ngubêr :

êngg. kn. ngudhak, ngubak ngubêr-ubêr kn. ak: tansah ngoyak-oyak; kc. ubêr.

ngubin :

êngg. kn. ngracak; kc. ubin, ngobin.

ngubyarake :

kn. ak. ngurubake mubyar; kc. ubyar, mubyar.

ngubyungi :

kn. ngancani (ngrujuki) ênggone nindakake kang ora bêcik; kc. ubyung.

ngublak :

kn. ngubak lan nyampur (jladrèn lsp); kc. ublak.

ngublêk :

êngg. pc. ngublak.

ngububi :

kn. ngangini nganggo ububan; kc. ubub.

ngubukake :

kn. 1 ndadèkake pêsagi; 2 ak. ngurupake, nyumbutake; kc. kubuk.

ngubungi :

êngg. ak. ngubyungi.

ngubur :

I n. mêtak k. nyarèkake ki. mêndhêm mayit; kc. kubur.

--- 414 ---

ngubut ~ nguyuh.

II [x]-ubur, [x]-i êngg. kn: ndokoki obong-obongan mêrang lsp. supaya ilang lêmude; kc. ubur.

ngubut :

i êngg. kn. tansah têrus (tumandang, mlaku); kc. but. II [x]-i pc: nutupi; kc. kubut. III [x]-ubut kn. ak; maling ing wayah esuk; kc. ubut.

ngubral-ubral :

êngg. pc. mbêbècèr, mbêboros; kc. ubral.

ngubrêg :

pc. mlêtêr ing pitakon; kc. ubrêg.

ngubrês :

kn. nglari (nggolèki) ana ingêndi-êndi; kc. ubrês.

nguda-uda :

kn. ak. 1 ngêngurangi, nyuda-nyuda; 2 ngira-ira; kc. uda.

ngudag-udag :

êngg. kn. ngoyak-oyak; kc. udag.

ngudakara :

n. ngudakawis k. ak. ngira-ira; kc. udakara.

ngudal-udal :

kn. ak. ngêtuk mudal; kc. udal, mudal.

ngudamamahi :

kn. ak. kêpenak diucapake (ditêmbangake); kc. udamamah.

ngudan-udan sore :

n. njêjawah sontên k. ws: nglamar.

ngudanèni :

kw. wêruh, mangêrti; kc. udani.

ngudani :

n. njawahi k. ngrutug (ing panah lsp; kc. udan.

ngudang :

kn. 1 ak. nggadhang-gadhang ing têmbe bisaa dadi ...; 2 ngalêm lan mbêbungah ati (marang bocah); 3 pc. ngujar-ujari, nyrêngêni; kc. kudang.

ngudara :

kw. (mabur lsp) ingawang-awang.

ngudarasa :

kw. mikir, nggagas; kc. udarasa.

ngudi :

kn. 1 marsudi kanthi têmên-têmên; 2 njaluk (nakoni) kanthi têmên-têmên; kc. udi.

ngudubilahi :

kn. 1 sabawa mratelakake gumun lsp; 2 ks. bangêt, kêbangêtên.

ngudud :

kn. (ngêsês k): udud.

ngudung :

kn. ak. mangkêl bangêt, wangkod (nggugu karêpe dhewe).

ngudurake :

I kn. pêpadon prakara ...; kc. udur. II kn: nyambatake marang kuli (tmr. nggarap sawah); kc. kudur.

ngudokake :

n. ngêdahakên k. ak. mêsthèkake yèn kudu (nglakoni lsp); kc. kudu.

ngudrug :

kn. ak. ngodrog.

nguja :

kn. ngêtogake (mituruti) ing sakarêpe; kc. uja.

ngujanèni :

kn. ak. mènèhi opahan (marang dhukun); kc. ujani, wêjani.

ngujar-ujar :

(-i) kn. ngunèk-unèkake; kc. ujar.

ngujêg :

(-ujêg) kn. tansah njaluk (nagih); kc. ujêg.

nguji :

kn. ak. nglèlèr (êmas); kc. uji.

ngujiwat :

(-i) kw. nglirik, mlerok(-i); kc. ujiwat.

ngujubake :

kn. nêrangake (ngandhakake) tujuning slamêtan; kc. ujub.

ngujudi :

kn. ak. nganani, mujudi; kc. ujud, wujud.

ngujungi :

kn. ujung (ngabêkti) marang; kc. ujung.

ngujur :

êngg. kn. 1 mluku mujur; 2 njaluk ujuran; [x]-i: mènèhi ujuran; kc. ujur, mujur.

ngudhak :

kn. 1 ngubak; 2 ngobah-obah nganggo sendhok, irus lsp; kc. udhak.

ngudhal-udhal :

kn. 1 nguculi lan mbukak buntêlan lsp; 2 ngudhari lan miwir-miwir (têmbako lsp); 3 ent. miyak (ngandhak-ngandhakake) wadi; kc. udhal.

ngudhar :

br. ngudhari kn. nguculi (tali, gêlungan lsp); kc. udhar, wudhar.

ngudhèt-udhèt :

kn. nyoblos banjur disuwèk; kc. udhèt, sudhèt.

ngudhêg :

pc. ngubêk.

ngudhêk :

êngg. pc. ngudhak.

ngudhêl-udhêl :

kn. 1 sêpêt sêrak (kaya rasane jambu mete); 2 krasa sêbah (tmr. wêtêng); 3 ora karuwan (tmr. pikiran); kc. udhêl.

ngudhêng-udhêngi :

kn. ngikêt-ikêti; kc. udhêng.

ngudhi :

kn. namakake kudhi.

ngudhikake :

kn. nglakokake prau mudhik; kc. udhik, mudhik.

ngudhik-udhiki :

kn. ak. nyêbari dhuwit dianggo dana; kc. udhik-udhik.

ngudhili :

kn. ak. mikolèhi, migunani.

ngudhis-udhis :

kn. nggrêmêti; kc. udhis.

ngudhu :

kn. ngabang nganggo kudhu.

ngudhuni :

n. ngandhapi k. 1 mudhun ing; 2 nguruni; kc. udhun.

ngudhungi :

kn. ngênggoni kudhung; kc. kudhung.

ngudhup :

kn. 1 mêtu kudhupe; 2 kaya kudhup; kc. kudhup.

ngudhoni :

kn. ak. nguruni; kc. udhu.

ngugal :

êngg. kn. 1 nganyarake; 2 nganggo wantahan; kc. ugal.

ngugêg-ugêg :

kn. ngobah-obahake arêp nyopot (kancing lsp); kc. ugêg.

ngugêm :

êngg. kn. mêca sarana layang primbon; [x]-i: nggêgêgi panêmu (kasaguhan lsp); kc. ugêm.

ngugêr :

kn. nancang (nalèni) ing pathokan; [x]-i ak: ngrungokake paturan (katêranganing saksi); kc. ugêr.

ngugung :

kn. ngêla-êla lan nguja ing sapanjaluke; kc. ugung.

ngugrag-ugrêg :

kn. ngoglèg-oglèg arêp dibukak; kc. ugrag-ugrêg.

nguyab :

pc. njambak (rambut); kc. uyab.

nguyahake :

pc. nyandêrake (asu).

nguyahi :

n. nyarêmi k. 1 mbumboni nganggo uyah; 2 nganaki (dhuwit); nguyahi-asêmi, nguyah-asêmi kn: kêladuk ênggone ngalêm; kc. uyah.

nguyak :

kn. ak. ngoyak; kc. uyak.

nguyang :

kn. ak. lunga tuku pari (bêras); kc. uyang.

nguya-uya :

kn. tansah ngoyak-oyak (akon lunga lsp) kc. kuya.

nguyêg :

(-uyêg) kn. ngusêk-usêk (musus lsp) kêrtu lsp. supaya campur; kc. uyêg, muyêg.

nguyêl-uyêl :

kn. tansah ngêkêp (nyêkêli, ngêlus-êlus lsp); kc. uyêl.

nguyu-uyu :

kn. gêgêndhingan nabuh gamêlan (nalikane duwe gawe); kc. uyu.

nguyuh :

n. toyan k. turas ki. ngêtokake uyuh; kc. uyuh.

--- 415 ---

nguyun-uyun ~ ngulungi.

nguyun-uyun :

kw. nggêmatèni bangêt, ngrêksa tuwin ngayomi; kc. uyun.

nguyungake :

kn. ak. njalari wuyung; kc. wuyung.

nguyup :

kn. 1 ngombe (sêmu disêrot); 2 ak. ngêpèk kabèh; kc. uyup.

nguk :

pc. angur, aluwung.

ngukarakake :

kn. ak. ndadèkake ukara.

ngukèh :

êngg. kn. ngukih.

ngukêb :

êngg. ak. nutupi rapêt.

ngukêl :

1 êngg. ak. ngikal (lawe lsp); 2 nyêkêl rambut banjur ditêkuk lan disêndhal; 3 ki. nggêlung; kc. ukêl.

ngukih :

kn. ak. ngundurake (ngalahake, ngoyak); kc. ukih, ungkih.

ngukir :

I kn. natah (kayu, gadhing lsp) diwangun lung-lungan lsp; ukir. II [x]-i pc: nyelaki; kc. mungkir.

nguku :

kn. nyuwèk lsp. nganggo kuku.

ngukub :

I (ut. [x]-i) kn. ak. ngrukub (nutup) rai lsp; kc. kukub. II kn: 1 êngg. ngungkêb; 2 ak. ngêbuli jarit lsp. supaya wangi; kc. ukub, ukup.

ngukud :

I (ut. [x]-i) kn: mbubrahi lan nglumpukake (dagangan lsp); kc. kukud. II (ut. ngukut) kn. ak: adhêm bangêt.

ngukuhi :

n. ngêkahi k. 1 ngugêmi, nggêgêgi; 2 nêtêpi têmênan; kc. kukuh.

ngukuk, ngukung :

pc. gumuyu sêru; kc. kukuk.

ngukum :

kn. niksa, midana, mènèhi paukuman; kc. ukum.

ngukup :

kn. 1 ngrakup nganggo tangan loro; 2 mêlasi lan ngopèni (bocah kapiran lsp); kc. kukup, ngukub.

ngukur :

I kn. nyumurupi sapira dawane (gêdhene lsp); kc. ukur. II kn. 1 nggaruk nganggo kuku; 2 êngg. ak. marud, ngikir; kc. kukur.

ngukus :

kn. 1 mêtu kukuse; 2 ngratêngi sarana kukus; kc. kukus.

ngungkruk :

kn. ak. linggih tumungkul.

ngula :

n. nyawêr k. ak. kaya ula; kc. kc. ula.

nguladara :

kn. ak. ngulandara.

ngulah :

I kn. 1 ak. nindakake; 2 br. marsudi, ngudi; 3 ak. ngolah; kc. ulah. II êngg. kn: ngulêd, nyampur; kc. kulah. III kn: ngêtrapi kulah.

ngulak :

n. ngilak k. nuku arêp didol manèh; kc. kulak.

ngulama :

kn. (ngulami k): 1 ahli babagan agama (Islam); 2 pc. wong kang nglakoni agama (Islam) kanthi têmên-têmên; kc. ulama.

ngulandara :

kn. lunga saparan-paran.

ngulang :

kn. 1 ak. golèk; 2 êngg. tuku iwak mênyang pasisir; kc. ulang.

ngulapi :

kn. ngilangi (rêrêgêd lsp. kang tumèmplèk); kc. ulap.

ngulap-ulap :

kw. nyawang (saka kadohan); kc. ulap.

ngulari :

êngg. kn. nggolèki, golèk.

ngular-ulari :

kn. 1 ndondomi (ngrapêtake) jarit lsp. suwèk; 2 mbukani, mènèhi pêpucuk (tmr. rêmbugan lsp); 3 ak. miwiti; kc. ular.

ngulati :

kn. 1 br. ngingêtake, nyawang; 2 êngg. nggolèki; ngulati ala pc: mlêruki, masang ulat ala; ngulat(-ulat)-ake: ngawasake sapari-polahe, namatake; kc. ulat.

ngulat-ngulèt :

pc. tansah ngulèt.

ngulawêntah :

kn. ak. nggula-wênthah.

ngulawisudha :

kn. njunjung (ngunggahake) pangkat; kc. kulawisudha.

ngulèni :

kn. 1 mênyêd-mênyêd wasuhan, parudan lsp; 2 pc. nyêthoti; kc. uli.

ngulèt :

kn. 1 ngulur anggotaning awak (mêntas tangi turu lsp); 2 mlêngkung mulur (tmr. kayu lsp).

ngulêd :

kn. ak. ngulêt.

ngulêg :

kn. nglêmbutake nganggo ulêg-ulêg; kc. ulêg.

ngulêk-ulêk :

kn. ak. 1 nguthêk-uthêk; 2 pc. tansah nyrêngêni; kc. ulêk.

ngulêmi :

I kn. ngundang (nyuruhi); kc. ulêm. II kw: nuroni (ngêwori turu); kc. kulêm.

ngulêng :

kn. ak. 1 ngrukêt (nalikane padu); 2 (ut. [x]-ulêng) tansah ngrukêt (ngrangkul lsp); kc. ulêng.

ngulêr :

kn. ak. kaya ulêr; [x] kambang ws: satitahe (alon-alonan); [x] kilan ak: mblandhang mlumpat-mlumpat (tmr. jaran); kc. ulêr.

ngulêsi :

kn. 1 nutupi nganggo ulês; 2 mbuntêl mayit; kc. ulês.

ngulêt :

kn. nyampur sarana diudhak lan diwênyêd-wênyêd; kc. ulêt.

nguli :

I kn. bêburuh dadi kuli; kc. kuli. II [x]-uli kn: ngulèni; kc. uli.

ngulig :

(-ulig) kn. ngginyêr-ngginyêr wêtêng (supaya mari lêlarane); 2 nggarap (jago, kêmiri lsp) supaya patohan; kc. ulig.

ngulihi :

n. ngantuki k. ak. mulih mênyang ing, mbalèni (bojo kang dipêgat); ngulihake n. ngantukakên k. ngondurake ki: 1 nggawa (ngêtêrake) mulih; 2 mbalèkake; kc. ulih.

ngulih-ulihi :

kn. ak. mènèhi ulih-ulih marang; kc. ulih-ulih.

ngulik-ulik :

êngg. ak. nguthik-uthik; kc. ulik.

ngulinani :

kn. kulina marang; ngulinakake: manuhake; kc. kulina.

ngulir :

êngg. ak. 1 mutêr, ngubêngake (sêkrup lsp); 2 nyopot nganggo kotrèk; kc. ulir.

ngulir budi :

pc. mikir, ngêtog pikiran (golèk reka).

ngulu :

I kn. ak. ndokoki sandhangan ulu; kc. ulu. II kn: ngêlêg (pangan); [x] ambêkan pc: nglalu ngampêt ambêkan; [x] idu pc: clêgukan (kêpengin bangêt); kc. ulu.

ngulub :

kn. nggodhog jêjanganan; kc. kulub.

ngulukake :

I kn. 1 êngg. ngumbulake (layangan); 2 mbêdhil munggah; nguluk-uluki: ngunèkake bêdhil (mêrcon) kanggo ngurmati; kc. uluk. II êngg. kn. ngulungake; kc. uluk.

nguluk ningkah :

kn. mêgat; kc. kuluk.

nguluki salam :

kn. mbagèkake lsp. sarana uluk salam.

ngulungi :

kn. mènèhi sarana diathungake tangane; ngulungake: 1 ngacungake

--- 416 ---

ngulur(ake) ~ ngundhamana.

mêmènèhi; 2 nglilakake, mènèhake, masrahake; kc. ulung.

ngulur :

(ake) I kn. nyêbar wiji (ing tanjan); nguluri: nyêbari wiji; kc. ulur. II kn: 1 ndawakake, ngalar (tali lsp); 2 ngunggahake (prakara) marang pangadilan kang luwih dhuwur; nguluri: mitulungi (pangan lsp); kc. ulur.

ngulon :

I n. ngilèn k. mênyang ing kulon. II [x]-i kn: tansah ngulu; kc. ulu. III [x]-i kn. ak: ndhisiki; kc. ulu.

ngumadama :

kw. mbodho; kc. kumadama.

ngumah-umahake :

n. ngemah-emahakên k. êngg. ak. ngomah-omahake; kc. umah, omah.

ngumala :

kw. (sumorot) kaya intên; kc. kumala.

ngumani :

kn. mènèhi bagean; kc. uman.

nguman-uman :

kn. ngundhat-undhat, ngunèk-unèkake (nyênyampahi); kc. uman.

ngumbah :

(i) kn. masuh(i); kc. kumbah.

ngumbak :

êngg. kn. ngombak.

ngumbal :

êngg. ak. nyewa (rajakaya lsp); kc. umbal.

ngumbang-umbang :

êngg. kn. nguman-uman, ngundhat-undhat; kc. umbang.

ngumbar :

kn. nguculake (nguja) ing sakarêpe; kc. umbar.

ngumbara :

I kn. ak. lunga saparan-paran. II kw. mabur.

ngumbe :

êngg. kn. ngombe.

ngumbèni :

kn. kumbi marang; kc. kumbi.

ngumbyungi :

kn. ak. ngubyungi, ngombyongi; kc. umbyung.

ngumblug :

pc. mumpluk; kc. umblug, mumblug.

ngumbuk :

(-ngêruk) kn. ak. têtumpukan akèh bangêt; kc. umbuk.

ngumbulake :

kn. ngulukake, ngunggahake mumbul; kc. umbul, mumbul.

ngumbrêng :

kn. ak. 1 mbrêngêngêng; 2 nggrumung; kc. gumbrêng.

ngumbruk :

pc. têtumpukan akèh bangêt; kc. umbruk.

ngumêd-umêdake :

pc. ngobahake cangkêm; kc. umêd.

ngumêdi :

kn. kumêd marang; kc. kumêd.

ngumêl-umêli :

kn. nggrênêngi; kc. umêl.

ngumêt-umêtake :

kn. ak. 1 ngubêngake ngganjrêt; 2 njalari mumêt; kc. umêt, mumêt.

ngumik-umik :

kn. obah-obah cangkême (kaya ndongani); kc. umik.

ngumisi, ngumisèni :

kn. niti priksa, mriksa; kc. kumisi.

ngumyang, ngumyêng, ngumyung :

kw. gêdêr arame; kc. kc. umyung.

ngumuki :

kn. ak. umuk marang; kc. umuk.

ngumulun :

kw. ngabdi, ngèngèr; kc. ulun.

ngumum :

kn. ak. umum; ngumumake: mratakake ing umum, nglumrahake; kc. umum.

ngumur :

kn. ak. umur. ngumobake: kn. nggodhog nganti umob; kc. umoh.

ngumor-umori :

kn. ak. njalari umor.

ngumpa :

pc. ngompa, mompa; kc. kumpa.

ngumpah-umpah :

kn. ak. nguman-uman, ngundhat-undhat; kc. umpah.

ngumpak :

kn. ngonggrong, ngalêm; [x]-i: ndokoki umpak; kc. umpak.

ngumpal-umpal :

kn. mumpal-mumpal.

ngumpamakake :

n. ngumpamèkakên k. êngg. ngupamakake; kc. upama.

ngumpêl :

pc. ora mêtu-mêtu; kc. umpêl, mumpêl.

ngumpêt :

(ake) kn. ndhêlikake, nyidhêm; kc. umpêt.

ngumplèh :

kn. ak. amba nggandhul (tmr. lambe).

ngumplit, ngumplèt :

kn. ngrombak tatanan sawah gadhuhan; kc. kumplitan.

ngumpuk-umpuk :

kn. ak. nênumpuk, ngundhung-undhung; kc. umpuk.

ngumpul :

n. ngêmpal k. nglumpuk, nunggal dadi siji; kc. kumpul.

ngumprêng :

pc. nggumbrêng.

ngumprukake :

pc. ngumbrukake; kc. umbruk.

ngumrês :

pc. ngubrês; kc. umrês.

ngunandika :

kw. gunêman sajroning ati.

ngundang :

kn. 1 akon mara, nyêluk; 2 nyêbut; 3 ngulêmi; kc. undang.

ngundêri :

kn. ak. ndokoki ciri undêran; kc. undêr.

ngundur :

kn. ak. 1 nyuwak (pangkat, sêsêbutan); 2 mocot; 3 nyumênèkake; [x]-i: 1 mungkur nyingkiri; 2 nunjang lsp. nalikane mundur; 3 ngêmohi, nyèlèhake (pakaryan lsp); 4 mèh têkan ing (wayahe lsp); kc. undur, mundur.

ngundur-undur :

kn. ak. ngêngurangi (nyuda) saka sathithik; kc. undur.

ngunjal :

kn. 1 êngg. nyinggahake pari (panènan); 2 gawe susuh; [x] ambêkan (napas): nyêrot ambêkan; ngunjal-unjal êngg: nggotong, ngusung; kc. unjal.

ngunjar :

kn. ak. ngumbar (ora diblênggu tmr. pasakitan); kc. unjar.

ngunjara :

kn. ak. nglêbokake kunjara (mblui); kc. kunjara.

ngunjêl-unjêl :

êngg. kn. ngêsuk-êsuk; kc. unjêl.

ngunjuk :

I ki. ngombe; [x]-i ki: 1 ngombèni; 2 nusoni; kc. unjuk. II [x]-i uninga ki: ngaturi priksa; [x]-ake ki: ngaturake; kc. unjuk, konjuk.

ngunjung :

(-unjung)ake: numpuk munjung-munjung; kc. unjung, munjung.

ngundha :

kn. 1 ak. ngumbulake; 2 ngulukake (layangan), ngaburake manuk dicêncang ing bolah; kc. undha.

ngundha-usuki :

kn. ak. ora akèh bedane karo; kc. undha-usuk.

ngundhagèni :

kn. ak. pintêr mungguhing; kc. undhagi.

ngundhaki :

n. ngindhaki k. muwuhi akèh; kc. undhak, mundhak.

ngundhamana :

kn. ak. nyrêngêni kanthi ngundhat-undhat; kc. undhamana.

--- 417 ---

ngundhangi ~ ngungang.

ngundhangi :

kn. ak. ndhawuhi (sarana undhang); kc. undhang.

ngundhat-undhat :

kn. ngundhamana kaluputane kang wis-wis; kc. undhat.

ngundhêr :

pc. ora ngolah-ngalih (mêtu-mêtu); kc. undhêr.

ngundhi :

I kn. nglotre; kc. undhi. II kn: gawe grabah; kc. kundhi.

ngundhili :

kn. ak. ngudhili.

ngundhuh :

kn. 1 mêthik (wowohan lsp), njupuk (susuh lsp); 2 nêkakake pangantèn; kc. undhuh.

ngundhuki :

kn. 1 ngrudhuki (diyan lsp) supaya suda padhange; 2 (ut. ngundhuk-undhuki) njontrot (pitik) supaya mara; kc. undhuk.

ngundhung-undhung :

kn. ak. numpuk sungsun-sungsun; kc. undhung, mundhung.

ngunèn :

(unèn)i ala n. ngungêl(ungêl)i awon k: ngujar-ujari; ngunèkake n. ngungêlakên k: 1 nabuh (gamêlan lsp), nyêbul (somprèt lsp); 2 nyulêd mrêcon lsp) supaya muni; 3 ngucapake (maca) layang lsp; 4 ngarani, nganggêp kaya; ngunèk-unèkake: ngujar-ujari ala; kc. uni.

ngunêk-unêki :

kn. ak. njalari munêk-munêk; kc. unêk.

nguni :

(-uni) kn. ak. biyèn; kc. uni.

nguningani :

kw. wêruh; kc. uninga.

ngunir :

kn. ak. kaya kunir (kuning).

nguniwèh :

kw. luwih-luwih, samono uga.

ngunu :

I êngg. ak. ngilèni (nyoroti) banyu (ing sawah); kc. unu. II êngg. kn. nglumpukake keceran bêras (pari); kc. unu, wunu.

ngunul :

pc. mlaku (mlayu) rikat.

ngunus :

kn. 1 êngg. nglolos (nguthut) pari lsp; 2 nglolos (narik) kêris lsp; kc. unus.

nguntal :

I kn. 1 ngulu têrus (tanpa dimamah); 2 ks. mangan; kc. untal. II [x]-ake êngg: ndhêsêk lsp. nganti kontal; kc. untal, kontal.

nguntal ambêkan :

kn. ak. nglalu ngampêt ambêkan.

nguntapake :

kn. 1 ngêtêrake (nalikane mangkat, lunga); 2 ([x] pati) br. matèni; kc. untap.

nguntar-untar :

kn. ak. 1 murub mubyar, panas bangêt; 2 br. muring-muring; kc. untar.

nguntarakake :

pc. nitakake; kc. untara.

nguntarani :

n. nguntawisi k. ak. ngantarani, mratandhani yèn; kc. untara, antara, watara.

nguntêk :

êngg. kn. nuntak, nyuntak; kc. kuntêk.

nguntêl-untêl :

kn. nggulung diuwêl-uwêl; kc. untêl, muntêl.

nguntili :

êngg. ak. nguntingi kn. mbêntèli, nalèni sabêntèl-sabêntèl; kc. until, unting.

nguntir :

kn. nyêkêl diputêr mubêng; kc. untir, puntir.

nguntug-untug :

kn. ak. mangkêl bangêt.

nguntu-walang :

kn. 1 nyambung (blèg lsp) ing gathukane sambungan mawa cringih-cringih cêcathokan; 2 nandur (nanja lsp) wujud rong larik blênjat-blênjat; kc. untu-walang.

nguntungi :

pc. njalari untung.

nguntupake :

kn. 1 ngatonake pucuke sathithik; 2 ent. nglairake (mahyakake) sathithik (tmr. panêmu lsp); kc. untup.

nguntut :

kn. 1 mangan (barang kang mawur) saka sathithik; 2 êngg. ngirit-irit; 3 (ut. [x]-i) pc. mangan; kc. untut.

ngunton-untoni :

kn. ak. ndokoki unton-unton.

nguntrêng, nguntrug, nguntrung :

pc. lunga (mlaku) rêrikatan.

ngunca :

br. gondhèlan kunca, tansah tut-buri; kc. kunca.

nguncali :

kn. mbalangake ing; nguncalake: 1 nyawatake, nibakake ing; 2 nibakake (pancing lsp); 3 br. mbuncang, ngontalake; kc. uncal.

nguncang :

kw. mbuncang, ngontalake; kc. uncang.

ngunce :

kn. ak. ngonce; kc. once.

nguncêg :

(i) kn. mbolong nganggo uncêg.

nguncêl :

êngg. kn. nekad.

ngunci, nguncèni :

kn. ngancing nganggo kunci.

nguncis :

pc. katon kuru (pucêt).

nguncit-uncit :

kn. 1 pc. tansah ngoyak-oyak; 2 ak. nyêndhal (njambak) rambut; kc. uncit.

ngunclang :

êngg. kn. mbuncang, nguncalake.

ngunclug, ngunclung, nguncug :

pc. mlaku rikat ora nolèh-nolèh.

ngunculake :

kn. ngatonake, ngêtokake; kc. uncul, muncul.

nguncupake asta :

kw. nangkêbake tangan (nyêmbah); kc. kuncup.

nguncrati :

kn. muncrat kêna ing; kc. uncrat, muncrat.

ngunthêl-unthêl :

pc. nggêlung mung dibêsuwêlake; kc. untêl.

ngunthêr :

I êngg. kn. ngundhêr. II [x]-i kn: ndokoki (ngrêngga) unthêr-unthêr.

ngunthêt :

kn. 1 ngêlongi (nylingkuhake) sathithik; 2 ent. nyidhêm (ora mblakakake); kc. unthêt.

ngunthili :

êngg. ak. nguntingi.

ngunthuk :

êngg. kn. umuk; kc. unthuk, munthuk.

ngunthul :

pc. 1 dadi unthul; 2 mlayu njrunthul; [x]-i: mènèhi unthul (jangkrik lsp); kc. unthul.

ngunyari :

êngg. kn. nguntingi pari (kira-kira satêkêm); kc. unyar.

ngunyêl-unyêl :

êngg. kn. nguyêl-uyêl, nguyêk-uyêk; kc. unyêl.

ngunyêr :

(-unyêr) kn. manggon (kang krasa lara); [x]-i: ndakwa; kc. unyêr, munyêr.

ngunylug, ngunyug :

pc. têrus mlaku.

ngunyur :

pc. tansah mlaku.

ngungak :

kn. ndêlêng manglung; kc. ungak.

ngungalake :

kn. nyungulake (sumbu diyan lsp), ndêgègake dhadha; kc. ungal.

ngungalakên :

k. ak. ngunèkake; kc. ungal, ungêl, uni.

ngungang :

kn. ak. manglung ing; kc. ungang.

--- 418 ---

ngungap-ungapi ~ nguprêt.

ngungap-ungapi :

êngg. kn. ngungak-ungaki, nitipriksa ing sadurunge; kc. ungap.

ngungas-ungas :

kw. ngambu-ambu, ngambus-ambus; ngungasake kw: ngumukake (kapintêrane lsp); kc. ungas.

ngunggabi :

êngg. kn. ngungkabi; kc. ungkab.

ngunggahi :

n. nginggahi k. 1 munggah ing; 2 madoni (rêmbug lsp); 3 (ut. ngunggah-unggahi) mara njaluk diêpèk bojo; kc. unggah.

ngunggah-ungguhake :

kn. ak. nandukake unggah-ungguh.

ngunggar :

êngg. ak. 1 njênggarake apa-apa kang kêmpêl (sêga lsp); 2 br. ngumbar, nguja (hawa lsp); kc. unggar.

ngunggêb :

êngg. ak. ngungkêb; kc. unggêp, ungkêp.

ngungguli :

kn. ak. ndhuwuri, ngungkuli; ngunggul(-unggul)ake ak: nyungulake (ngumbulake), ngaton-ngatonake; kc. unggul, munggul.

ngunggut-unggut :

kn. ak. ngigit-igit.

ngungkabi :

kn. 1 mbukak (tutup lsp); 2 br. ngatonake (kabisane lsp); kc. ungkab.

ngungkad :

kn. ak. 1 nyidhuk banjur diwalik (godhogan tela lsp); 2 ent. nênangi (nêpsu kang wis lêrêm lsp), nyungulake manèh (prakara kang wis sirêp lsp); kc. ungkad, mungkad.

ngungkak krama :

kn. ninggal tata krama (kurang ngajêni); kc. ungkak.

ngungkal :

I kn. 1 ngasah ing wungkal; 2 ak. kaya wungkal; kc. ungkal, wungkal. II kn. ak: nyongkèl; kc. ungkal.

ngungkang :

kn. ak. ngongkang.

ngungkêb :

kn. nglêbokake ing kuwali lsp. ditutup rapêt; kc. ungkêb.

ngungkêg-ungkêg :

kn. ngogak-ogak paku lsp. arêp dicopot; kc. ungkêg.

ngungkih :

kn. 1 ak. nyènèng (nggèrèd) disingkirake; 2 êngg. ak. ngalahake, nêlukake; 3 ngêsur, ndhesuk; 4 êngg. ngudi, njangka; kc. ungkih.

ngungkil :

kn. nyongkèl, njongkèng diwalik; kc. ungkil.

ngungkiri :

pc. nyelaki; kc. mungkir.

ngungkuli :

kn. nglangkahi (dumunung sadhuwure), ngluwihi (kèhe lsp); kc. ungkul.

ngungkuri :

n. mêngkêri k. ora ngarêpake marang; ngungkurake: 1 ndokok ing saburine; 2 ngêtrap lsp. mungkur; 3 ent. nyingkur, ngêmohi; kc. ungkur, mungkur, pungkur.

ngungkrah-ungkrah :

kn. ak. njupuki lsp. nganti pating blengkrah; kc. ungkrah.

ngungkrêd :

kn. ngêlongi ut. ngurangi (dawane lsp); kc. ungkrêd.

ngungkruk :

kn. ak. tumungkul (mbungkuk).

ngungun :

kn. gumun bangêt.

ngungupake :

kn. nyungulake sathithik; kc. ungup, mungup.

ngungrum :

kw. namakake têmbung pamalat sih; kc. rungrum.

ngungsêb-ungsêbake :

kn. nggangsur-gangsurake rai ing lêmah; kc. ungsêb.

ngungsêd :

kn. ak. 1 ngudi bangêt bisane nggayuh (ngèlmu lsp); 2 njaluk kanthi adrêng; kc. ungsêd.

ngungsêl-ungsêl :

kn. ndhrêsêli, nyrondholi; kc. ungsêl.

ngungsêng-ungsêngi :

pc. ngusari lênga ing wajan lsp; kc. usêng.

ngungsêrake :

kn. ak. ngubêngake ngganjrêt; kc. ungsêr, mungsêr.

ngungsi :

kn. lunga nyingkiri bêbaya (banjir lsp); kc. ungsi.

ngungsil-ungsilake :

kn. njaluk-njalukake supaya bisa olèh pagawean lsp; kc. ungsil, usil.

ngungsir :

kn. 1 êngg. ak. nundhung; 2 kw. ngoyak; kc. ungsir, usir.

ngungsum :

kn. ak. ungsum.

ngupa :

kn. ak. ngrakêtake nganggo upa; [x]-upa êngg. ak: ndulang bocah (ngajari mangan sêga); kc. upa.

ngupaboga :

kn. ak. golèk pangan.

ngupadi :

kw. golèk; kc. upadi.

ngupadosi :

k. ak. nggolèki.

ngupadrawa :

kw. niksa, agawe sêdhih (susah); kc. upadrawa.

ngupa-jiwa :

kn. ak. golèk pangan.

ngupagawe :

n. ngupadamêl k. ak. nggarap gawe, ngupakara; kc. upagawe.

ngupahi :

êngg. n. ngopahi; kc. upah, opah.

ngupaya :

kn. ak. 1 br. ngreka, ngrenah; 2 golèk; kc. upaya.

ngupakara :

. 1 kw.ak. ngrêrêngga, majang; 2 kn. nggarap (nandangi) kalawan bêcik, ngopèni kalawan têmên-têmên; kc. upakara.

ngupakat :

pc. mupakat.

ngupaksama :

kw. ak. ngapura; kc. upaksama.

ngupamani :

kn. ak. mènèhi upama, nyanepani; ngupamakake n. ngupamèkakên k: mindhakake karo, madhakake karo; kc. upama.

ngupapati :

kw. ak. mulang; kc. upapati.

nguparêngga :

kw. ngrêngga, majang; kc. uparêngga.

ngupas :

I pc. dadi upas. II [x]-i kn: misani; kc. upas.

ngupasanta :

kw. ak. nglipur; kc. upasanta.

ngupasuba :

kw. ngrêngga-rêngga, nyuba-nyuba; kc. upasuba.

ngupat :

kn. 1 gawe kupat; 2 pc. kaya kupat.

ngupatani :

kn. ak. nyupatani; kc. upata.

ngupacarani :

kn. ak. mbagèkake lsp. kalawan upacara.

ngupèksa :

(ni) kw. niti-priksa, nyumurupi; kc. upèksa.

ngupêksa :

êngg. kn. ngujêg.

ngupêng :

(i) kn. ak. ngubêngi, ngêpung; kc. kupêng.

ngupil :

(-i) kn. 1 nglèlèti upil; 2 êngg. mipili (jagung); 3 êngg. ngopèli (cènggèr); kc. upil.

nguping :

kn. 1 ak. kaya kuping; 2 pc. ngrungokake; kc. kuping.

nguplik :

pc. 1 cilik bangêt (tmr. cangkêm); 2 ngamplik; kc. uplik.

ngupluk :

êngg. kn. ngongklok, ngocak-ocak; kc. kupluk.

nguput-uput :

êngg. ak. esuk umun-umun.

nguprêt :

I pc. ngamprêt (cêkak bangêt).

--- 419 ---

ngur ~ ngutangi.

II [x]-uprêt kn: ngubêr-ubêr, ngoyak-oyak; kc. uprêt.

ngur :

pc. angur.

ngura :

(-ura) kn. ak. ngudhar-udhar, njênggarake; kc. ura.

ngura-ura :

kn. ak. têtêmbungan sêru; kc. ura-ura.

ngurab :

kn. ak. nyarub (nyampur) karo; kc. urab.

ngurag :

kn. mati tuwa; kc. urag.

ngurah :

(-i) êngg. ak. ngrêsiki wadhah lsp. nganggo banyu; kc. kurah.

ngurak-urak :

êngg. ak. nundhung akon lunga; kc. urak.

ngurak-urakake :

I kn. ak. ngudhar-udhar, njênggarake; kc. ura. II (ut. nguran-urani) kn: ngênêng-ênêngi (bocah lsp) sarana ura-ura; kc. ura-ura, uran-uran.

ngurantèni :

kw. nyandhêt; kc. kuranti.

ngurangi :

n. ngirangi k. nyuda; kc. kurang.

nguras :

kn. 1 ngrêsiki (kulah lsp) sarana ditawu banyune; 2 pc. ngêntèkake kabèh; kc. kuras.

ngurat :

I (ut. [x]-i) êngg. kn. mbage (sawah) manèh; kc. urat. II (A) kn. ak. palanangan, pawadonan.

ngurbanake :

kn. 1 ngunjukake kurban; 2 ent. nglabuhake, dadi kurban; kc. kurban.

ngure :

kw. ngudhar, ngore; kc. ure, ore.

ngurêbi :

kn. ak. ngrungkêbi, nêtêpi (prasêtyane lsp); ngurêbake: nyèlèhake mêngkurêb; kc. kurêb.

ngurêk-urêk, ngurêki :

kn. nguthêk-uthêk (ngêruki) nganggo driji; kc. urêk.

ngurên :

êngg. kn. nyuguh; kc. kurên.

ngurêng :

kn. 1 ngobong saka sathithik; 2 katon bolong jêro (tmr. gudhig lsp); kc. urêng.

ngurih :

êngg. kn. ngusap(i), ngulap(i); kc. kurih.

nguriki :

kn. 1 ngrowoki nganggo urik; 2 nyuthiki (ngrêsiki) bêdudan; 3 ngakali (ênggone dolanan); kc. urik.

nguring-uring :

kn. tansah nyrêngêni; kc. uring, muring.

ngurip-urip :

n. nggêgêsang k. ngopèni lsp. amrih lêstari urip; nguripi: mitulungi lsp. supaya urip, ora sida dipatèni; kc. urip.

nguris :

pc. kuru bangêt.

ngurisi :

êngg. kn. ngêrik (maèsi) pangantèn.

ngurit :

(i) kn. nyeblokake wulèn pari (dhêdhêr); kc. urit.

ngurmati :

kn. awèh pakurmatan marang; kc. urmat, kurmat.

ngurubake :

kn. ndamoni lsp. supaya murub; kc. urub, murub.

ngurubi :

êngg. pc. nglurubi; kc. lurub, urub.

ngurud :

êngg. kn. nyuda, ngurangi; [x] banyu êngg: ngilèkake banyu; kc. urud.

ngurug :

(urugi) kn. ngêsokake lêmah ing (luwangan lsp); kc. urug.

nguruh :

pc. muruh, mumpluk; kc. uruh, muruh.

nguruk :

êngg. ak. mulang; kc. uruk, wuruk.

nguruni :

kn. mènèhi urunan; kc. urun.

ngurung :

I n. nyêngkêr k. 1 nglêbokake ing kurungan; 2 pc. miyara, ngingu (tlèdhèk lsp); kc. kurung. II êngg. kn: lunga bêburuh ngênèni pari; kc. kurung. III [x]-urung kn. ngiringake njajari kiwa têngên; kc. urung.

ngurus :

kn. niti priksa (prakara), nindakake (pakaryan lsp); kc. urus.

ngurus-urusi :

kn. ngombèni jamu supaya murus; kc. urus, murus.

ngurut :

kn. 1 (ut. nguruti) nêkêm (njapit) banjur ditlusurake supaya padha pêthil (tmr. godhong lsp); 2 (ut. [x]-ake) nata (nyritakake urut-urutan; 3 (ngginda ki) mijêti ditlusur-tlusur; kc. urut.

ngusadani :

kw. nambani, njamoni; kc. usada.

ngusak-usêkake :

kn. nggêgosokake ing; kc. usêk.

ngusap :

(-usapi) kn. 1 nggosokake ing rai lsp; 2 ngulapi, ngrêsiki; kc. usap.

ngusar :

(-usar)i kn. nglèlèdi diwratakake; kc. usar.

ngusêk :

(-usêkake) kn. nêcêk lan nggosok-nggosokake (têgêsan rokok lsp); kc. usêk.

ngusêl-usêl :

pc. ngungsêl-ungsêl.

ngusêng-usêngi :

kn. ngusar-usari lênga ing wajan lsp; kc. usêng.

ngusêr-usêrake :

kn. ak. ngubêng-ubêngake ngganjrêt; kc. usêr, ungsêr.

ngusi :

kw. ak. ngoyak; kc. usi.

ngusik :

kn. nggosok (jobin lsp) supaya alus; kc. usik.

ngusil-usil :

kn. ak. ngungsil-ungsil; kc. usil, ungsil.

ngusir :

I kn. 1 êngg. nundhung; 2 kw. ngoyak; kc. usir. II pc: dadi kusir; [x]-i: nglakokake kreta; kc. kusir.

ngusug :

kn. 1 ak. nggosok ing parêm (sabakdane dipijêt); 2 njupuk keceran bêras; kc. usug.

ngusuki :

I êngg. kn. ngosoki; kc. kusuk. II kn. ak: ngêtrapi usuk; kc. usuk.

ngusulake, ngusuli rêmbug :

kn. nawakake (rêmbug, panêmu lsp) marang; kc. usul.

ngusum :

kn. ak. usum.

ngusung :

kn. nggawa ngalih (bêbarêngan wong akèh); kc. usung.

ngusus :

pc. kaya usus (kêndho, ngloko); [x] pitik pc: ruwêd (tmr. tali); kc. usus.

ngusut :

kn. ak. ngglobot (ora macak); [x]-ake, ngusudake ak: ngisin-isini, njalari kusut; kc. kusut.

ngusrêgake :

kn. ak. njalari (agawe) kurang jênjêm; kc. usrêg.

nguswa :

kw. ngambung; kc. kuswa.

ngutahake :

êngg. kn. 1 mutahake; 2 ngêtokake apa-apa kang wis dipangan; kc. utah, wutah.

ngutamakake :

n. ngutamèkakên k. ak. nganggêp luwih utama; kc. utama.

ngutangi :

n. nyambuti k. nyilihi dhuwit; kc. utang.

--- 420 ---

ngutarakake ~ nguwori.

ngutarakake :

kn. ak. ngandharake, nyritakake; kc. utara.

ngutêr :

kn. 1 ak. ngiris (nggunting) kawangun bundêr; 2 êngg. mutêr (wit); kc. utêr, putêr.

ngutil :

kn. nyolong sarana nglimpe; kc. util.

ngutis :

êngg. pc. kaya kutis (ora idhêp isin).

ngutu :

êngg. pc. 1 mlaku rikat tanpa ngingêtake kiwa têngên; 2 ngamuk, ngiwut; kc. utu.

ngutugi :

kn. ngêbuli nganggo dupa; kc. kutug.

ngutuhake :

n. ngêtahakên k. pc: mutuhake; kc. utuh, wutuh.

ngutus :

ki. kongkon; kc. utus, kon, kongkon.

ngucal :

êngg. k. 1 ngolah; 2 mulang; [x]-i êngg. k: ngulati (nggolèki); kc. ucal.

ngucap :

kn. clathu, gunêman; kc. ucap.

ngucêk :

(-ucêk) kn. 1 mênêt-mênêt mata (nganggo driji); 2 ngrêmêt-ngrêmêt (wasuhan lsp, supaya rêsik); kc. ucêk.

ngucêl-ucêl :

kn. nyêkêl lan nguwêd-uwêd; kc. ucêl.

ngucêmake :

kn. ak. njalari (marakake) kucêm; kc. kucêm.

ngucik(-ucik) :

kn. ngelingake lan njaluk (apa-apa kang wis disaguhake lsp); kc. ucik.

ngucing :

I pc. melik bangêt; kc. kucing. II kn: mijêt lêngên nganti mêtu kucinge; kc. kucing.

ngucir :

I pc. mlayu rikat (marga kalah lsp). II [x]-i kn. ak: ndokoki kucir.

ngucira :

kw. ora sêmbada, nguciwani; kc. kucira.

nguciwani :

kn. kurang sêmbada, njalari kuciwa; kc. kuciwa.

nguculi :

kn. ngudhari tali lsp; kc. ucul.

ngucut :

êngg. kn. nguthut, nglolos; kc. ucut.

nguconi :

kn. ngumbah saperanganing jarit lsp. kang rêgêd; kc. kucu.

ngutha :

kn. ak. kaya kutha (bètèng); mbêguguk [x] waton pr: mbangkang marang prentah; kc. kutha.

nguthahi :

kn. ak. ngrêgêdi; kc. kuthah.

nguthani :

kn. ak. ngêdêgake kutha ing; kc. kutha.

nguthèhi :

êngg. kn. nguthahi, ngrêgêdi; kc. kuthèh.

nguthêk-uthêk, nguthak-uthêk :

kn. ndumak-ndumuk nganggo driji; kc. uthêk.

nguthêl-uthêl :

pc. kêcêndhakên (tmr. piranti lsp); kc. uthêl.

nguthik-uthik :

kn. 1 êngg. ngulik-ulik (rambut lsp); 2 ndumuk-ndumuk nganggo driji lsp; kc. uthik.

nguthuh :

pc. mblubut, ora idhêp isin.

nguthuk :

pc. miyara kewan wiwit cilik; kc. kuthuk.

nguthun-uthun :

kn. ngugung ut. ngêmi-êmi (bocah); kc. uthun.

nguthut :

(-i) kn. 1 mbêsèti (nglolosi) godhong pari kang katut ing wulèn; 2 nyolong (mêthiki) pari ing sawah; 3 ngiyat, mbukak kêrtu (uga ent.) kc. uthut.

nguwayani :

kn. ak. ngawekani; kc. kuwaya.

nguwakake :

kn. ak. 1 êngg. nguwalake, nguculake; 2 nglêmparakake, ngêtogake bae; kc. uwa.

nguwalahi :

kn. ak. malahi.

nguwalake :

kn. nguculake saka; kc. uwal.

nguwalati :

kn. ak. malati; kc. kuwalat, walat.

nguwalokake :

kn. ak. ndadèkake anak kuwalon.

nguwar-uwarake :

êngg. ngundhangake, mbiwarakake; kc. uwar.

nguwasani :

kn. duwe kuwasa mungguh ing; kc. kuwasa.

nguwas-(u)wasi :

kn. njalari uwas (sumêlang) ing ati; kc. uwas.

nguwati :

n. ngiyati, nguwanèni k. nyangga ing sakabutuhane (wragade lsp); kc. kuwat.

nguwatiri :

(nguwatirake ak) n. nguwatosi (nguwatosakên ak) k. nyumêlangi, kuwatir marang; kc. kuwatir.

nguwèhi, nguwèk, nguwèn(-i) :

êngg. ak. mènèhi, awèh.

nguwèk-uwèk

êngg. pc. nyuwèk-nyuwèk; kc. uwèk.

nguwèt-(u)wèt :

kn. ngati-ati panganggone supaya awèt; kc. awèt, uwèt.

nguwêd-uwêd :

kn. nyêkêl lan ngêlus-êlus (gêmak lsp); nguwêdi: ngubêdi gangsingan; kc. uwêd.

nguwêk-uwêk :

pc. ndulêg-ndulêg, ngêruki; kc. uwêk, kuwêk.

nguwêl-uwêl :

kn. nguntêl-untêl (dluwang lsp); kc. uwêl.

nguwêng-uwêng :

kn. nywara wêng-wêng (angin lsp).

nguwêri :

kn. ak. ndokoki uwêr.

nguwik :

(-uwik) kn. 1 nyuwik-nyuwik; 2 nguthik-uthik; kc. uwik, kuwik, nyuwik.

nguwil :

pc. 1 nguwik; 2 ngrêsiki kopèt (nalikane cewok); 3 (ut. [x]-uwil) nyuwil(-nyuwil); kc. uwil, kuwil.

nguwir-uwir :

kn. ak. kawir-kawir.

nguwisi :

pc. ngrampungi, nglèrèni; kc. uwis.

nguwuh :

kn. ak. 1 ngundang; 2 nyêbut, ngaruh-aruhi; kc. uwuh.

nguwuk :

I kn. ak. nggosok (nggilapake) nganggo kuwuk. II [x]-ake kn. ak: murungake, njugarake; kc. uwuk.

nguwul :

(-uwul)i kn. ak. muwuhi, ngundhaki; kc. uwul, wuwul.

nguwung :

I pc. awangun kuwung. II ngênguwung kn: awangun mlêngkung; kc. kuwung, kluwung.

nguwur-uwuri :

kn. nyêbari barang lêmbut; kc. uwur.

nguwurake :

kn. njalari kuwur; kc. kuwur.

nguwusi :

kn. ak. ngrampungi, nguwisi; kc. uwus.

nguwus-uwus :

kn. ak. ngujar-ujari, ngunèk-unèkake; kc. uwus, wuwus, muwus.

nguwohi :

kn. ak. awoh; kc. woh.

nguwongi :

kn. ak. ngisèni (nyêdhiyakake) wong; kc. wong.

nguwori :

êngg. ak. nyampuri, ngêwori; kc. wor, awor.

--- 421 ---

nguwot ~ ngoyong-oyong.

nguwot :

kn. ngambah ing wot; kc. wot.

ngobahake :

n. ngebahakên k. agawe supaya obah; kc. obah.

ngobat-abitake :

kn. ngontang-antingake (pêdhang lsp); kc. obat-abit, mobat-mabit.

ngobèl :

pc. mubêng megal-megol (tmr. rodha lsp); kc. obèng.

ngobèng :

I pc. ngobèl. II kn: 1 buruh mbathik; 2 êngg. rewang (wong duwe gawe); kc. obèng.

ngobèti, ngobètake :

kn. ak. nglowahi lsp. supaya kobèt; kc. kobèt.

ngobêrake :

kn. mrêlokake supaya kobêr; kc. kobêr.

ngobin :

kn. naksir sapira pamêtune (tmr. sawah); kc. obin.

ngobis :

kn. nanduri kobis.

ngobyag-obyag :

pc. nggobyag.

ngobyok-obyok :

êngg. kn. ngumbah (sukêt) ing banyu; kc. obyok.

ngobyongi :

pc. ngubyungi, ngombyongi; kc. obyong.

ngoblag, ngoblog :

êngg. pc. ngoblah-oblah.

ngoblah-oblah :

kn. 1 mênga amba; 2 katon amba sêla tanpa isi.

ngoblang, ngoblo :

pc. nglonthe; kc. oblang, oblo.

ngoblug :

êngg. kn. adang (ing dandang sablugan).

ngoblok-oblok :

pc. nyrêngêni akèh-akèh.

ngoboki :

kn. kêkobok ing; kc. kobok.

ngobong :

n. mbêsmi k. 1 disulêd (dilêbokake) ing gêni; 2 manasi; kc. obong.

ngobor :

(-i) êngg. ak. nggodhog; [x]-i: 1 nyuluh (mbrongot, madhangi) nganggo obor; 2 br. madhangake rêmbug; kc. obor.

ngobos :

êngg. kn. kêmpros, ngobrol.

ngobrak-abrik :

kn. ngrusak nganti pating blengkrah; kc. obrak-abrik.

ngobrakake :

kn. ak. 1 mêrtakake mrana-mrana; 2 murungake, njugarake; kc. kobra.

ngobralake :

kn. ngêdol murah-murahan; kc. obral.

ngobrogake :

pc. nganggo padinan; kc. obrog.

ngobrok :

êngg. ks. bêbanyu; kc. ngêbrok.

ngobrol :

êngg. pc. omong gêgorohan; [x]-obrol êngg: ndhudhah ngudhal-udhal; kc. obrol.

ngobrot-obrot :

êngg. pc. ngudhèt-udhèt wêtêng; kc. obrot.

ngododake :

kn. ndudut supaya modod; kc. odod, modod.

ngodor :

êngg. kn. adrêng bangêt.

ngodrat :

kn. ak. mêsthèkake, nakdirake; kc. kodrat.

ngojahi :

kn. ak. nyritani, ngandhani; kc. kojah.

ngojari :

êngg. kn. wêling tuku.

ngojèh :

êngg. kn. nyuwèk; kc. ojèh.

ngojèlake :

êngg. kn. ngucik-ucik, nênangi; kc. ojèl, kojèl.

ngojudi :

êngg. pc. mujudi; kc. kojud, wujud.

ngojurake :

pc. njalari kojur.

ngojog :

pc. njojog, mlayu; kc. ojog.

ngojok-ojoki :

kn. ngajani ala; kc. ojok.

ngojong :

I kn. ngêmban ojong; kc. ojong. II [x]-i kn: nutupi nganggo kojong.

ngodhal-adhil :

kn. 1 ndhudhah diadhul-adhul; 2 miyak lan ngandhak-ngandhake[16] wadi; kc. odhal-adhil.

ngodhe :

êngg. kn. 1 lêgèh, nganggur; 2 buruh nggarap; kc. odhe.

ngodhèg :

êngg. kn. nggadhug, têkan ing; [x]-ake: ngogak-ogak; kc. odhèg.

ngodhèki :

êngg. kn. ngorèki; kc. kodhèk.

ngodhèt-odhèt :

kn. nyoblos (nyuwèk) wêtêng njupuki jêroane; kc. odhèt.

ngodhêngi, ngodhêngake :

kn. ak. njalari kodhêng; kc. kodhêng.

ngodhogake, ngodhokake :

êngg. kn. nyodhokake; kc. sodhog, sodhok.

ngodhok :

pc. mlaku alon (sakêpenake), ora nênunggang (tmr. lêlungan); kc. kodhok.

ngodhol :

kn. ngêtutake; kc. kodhol.

ngodhol-odhol :

kn. ngudhal-udhal, ngudhèt-udhèt; kc. odhol.

ngodhori :

êngg. kn. ngêtrapi kodhor.

ngogak-ogak, ngogak-agik, ngoglak-aglik, ngoglak-oglèk :

pc. ngoyag-oyag (ngobahake) ngiwa nêngên supaya copot; kc. ogak.

ngogèlake :

kn. ngobahake mogèl; kc. ogèl, mogèl.

ngoglèng :

(-oglèngake) kn. ak. nyêngkêlit kêris sêmu dicongatake; kc. oglèng, moglèng.

ngogung :

êngg. kn. ngugung.

ngogok-ogok :

kn. nyogoki (lèng lsp); kc ogok.

ngogok-ogokake :

êngg. pc. nyèlèhake (sajak ora dirêmbug); kc. ogok, mogok.

ngograh-ograh, ngogrèh-ogrèh, ngogro-ogro :

êngg. kn. ngisruhi, ngganggu.

ngogrèg-ogrèg :

pc. ngogak-ogak kunci lsp. supaya mênga; kc. ogrèg.

ngogrok-ogrok :

pc. nyogoki (lèng lsp) nganggo gèntèr lsp; kc. ogok.

ngoyag-oyag :

kn. ngobahake (wit, cagak lsp) miyut-miyut; kc. oyag.

ngoyahake :

kn. nyandêrake (asu); kc. oyah.

ngoyah-ngayuh, ngoyat-ngayut :

pc: koyah-kayuhan, ngiyak-ngiyuk.

ngoyak :

(-oyak) kn. 1 mblêdig, mburu; 2 tansah nagih; kc. oyak.

ngoyang-oyong :

êngg. pc. nggawa mrana-mrana; kc. oyang-oyong.

ngoyod :

kn. mêtu oyode; 2 ent. wis bêbranahan akèh, wis lêlêmahên; kc. oyod.

ngoyog :

(-oyog) kn. 1 nyêkêl lan ngobahake (wong turu lsp); 2 ngobahake supaya bali jêjêg (tmr. cagak) ut. supaya amot akèh (tmr. goni lsp); kc. oyog.

ngoyok :

I (ut. [x]-oyok) kn. 1 êngg. ngoyak, mburu; 2 pc. ngruyuk, ngrubud; kc. oyok. II êngg. kn: maling bêbarêngan wong akèh; kc. koyok.

ngoyol-oyol :

ks. nguyêl-uyêl (susu lsp); kc. oyol.

ngoyong-oyong :

êngg. pc. nggawa mrana-mrana; kc. oyong.

--- 422 ---

ngoyos ~ ngomprès.

ngoyos :

I êngg. kn. matun; kc. oyos. II êngg. kn: nglêbus, nglocut.

ngoyot :

(-i) êngg. kn. ngirati lan nisiki (pring); kc. oyot.

ngokèhi :

pc. n. ngakèhi; kc. akèh.

ngokèni :

I êngg. mènèhi. II pc: kaya olah-olahane koki (enak bangêt); kc. koki.

ngokèr-okèr :

pc. nyokèr-nyokèr; kc. cokèr.

ngoklèk-oklèk :

pc. nyoklèk-nyoklèk; kc. oklèk.

ngoko :

kn. tanpa tata-basa (pakurmatan) tmr. unggah-ungguhing basa (têtêmbungan); dingokokake: ditêmbungake ngoko; kc. koko.

ngokog :

pc. nywara kog-kog (tmr. pitik).

ngokoh :

kn. mangan sêga akèh duduhe (jangane); kc. kokoh.

ngokoli :

kn. nggagahi, miyagah; kc. okol.

ngokop :

kn. 1 ngombe cangkême diclup ing wadhah; 2 ks. ngombe; kc. kokop.

ngokot :

êngg. kn. nekad, nggêgêgi; kc. kokot.

ngolag :

-(ng)alig(ake) kn. ak. ngolak-alik; kc. olag-alig.

ngolah :

kn. 1 br. nindakake; 2 êngg. ak. nggarap (sawah); 3 ngratêngi panganan lsp; kc. olah.

ngolah-ngalèh :

êngg. kn. ngêlih-êlih; kc. kolah.

ngolah-ngalih :

kn. tansah (kêrêp) ngalih.

ngolak-alik :

kn. molak-malik; kc. wolak-walik.

ngolan-olan :

kn. ak. awangun dawa (kaya ula).

ngolang :

-(ng)aling kn. jêmpalikan (marga lara lsp).

ngolang-olang :

êngg. kn. golèk; kc. olang.

ngolèdake :

pc. ngêtokake (ilat lsp); kc. olèd, kolèd.

ngolèhi :

êngg. ak. kalêksanan, kêturutan; ngolèhake n. ngangsalakên k: 1 ngudi nganti bisa olèh; 2 nggathukake karo (nêncang lsp); 3 njodhokake karo (tmr. laki rabi); kc. olèh.

ngolèh-olèhi :

(-ake), ngangsal-angsali(-akên) pc. ngêtokake mole-mole; kc. mole.

ngolèt :

êngg. kn. golèk; kc. olèt.

ngolêk :

êngg. kn. gawe kolak; kc. kolak.

ngolêm :

pc. ngulêmi sarana diidêri lis; kc. kolêm.

ngolik :

pc. kaya manuk kolik.

ngoling :

kn. ak. nggoling, jêmpalikan; kc. oling.

ngolod-olod :

kn. kêpengin bangêt; kc. olod.

ngoloh :

I kn. ak. ngêkum lan nêncêm ing (banyu warangan lsp); kc. koloh. II [x]-ake kn. ak: nglêbokake ing cangkêm; kc. koloh.

ngolok-olok :

kn. ngundhat-undhat prakara kang uwis-uwis; kc. olok.

ngolongi :

kn. ndokoki kolongan; kc. kolong.

ngolor :

êngg. kn. 1 ngalar; 2 ngulur; kc. olor.

ngolot :

pc. cara kuna; kc. kolot.

ngomahi :

n. nggriyani k. mènèhi omah, ngênggoni; kc. omah.

ngomah-omahi :

kn. ngromahi; ngomah-omahake n. ngemah-emahakên k. mikramakake ki: ngrabèkake, nglakèkake; kc. omah-omah.

ngomani :

êngg. kn. ngumani; kc. oman, uman.

ngombak :

kn. mêndhak mêndhukul (kaya ombak); kc. ombak.

ngombal :

êngg. ak. ngumbal; kc. umbal.

ngombal-ambil :

êngg. pc. ngolok-olok; kc. ombal-ambil.

ngombang :

kn. ak. mbrêngêngêng (kaya kombang); [x]-ombang, ngombèng-ombèng êngg: grundêlan, nggrundêli; kc. kombang.

ngombe :

kn. ngunjuk ki. nglêbokake ing cangkêm (tmr. barang cuwèr); kc. ombe.

ngombèri :

kn. mènèhi papan, nglunggèni wêktu; kc. ombèr.

ngombyoki :

kn. nalèni nganti dadi ombyokan; kc. ombyok.

ngombyongi :

kn. ak. ngubyungi, ngubungi; kc. ombyong.

ngombyong-ombyong :

kn. nyandhangi (nganggon-anggoni) sarwa bêcik; kc. ombyong.

ngombohake :

êngg. kn. mblêbêgake (nyilêmake) ing banyu lsp; kc. komboh.

ngombol :

êngg. kn. dicêmplungake ing tanjan akèh (tmr. wiji); kc. ombol.

ngombor :

kn. makani jaran nganggo cacahan sukêt karo tètès lsp; kc. kombor.

ngombrokake :

pc. ngumbrukake; kc. ombrok.

ngomèhi :

êngg. kn. nyrêngêni; kc. omèh.

ngomèk :

pc. amèk, golèk, njupuk.

ngomèl :

ks. gunêman tanpa têgês; kc. omèl.

ngomisi, ngomisèni :

kn. ak. ngumisi, nitipriksa; kc. kumisi.

ngomyang :

ks. ndlêming, omong; kc. omyang.

ngomukake :

êngg. ak. ngumukake, ngunggulake; kc. umuk.

ngomong :

êngg. kn. nggunêm, ngojahake; kc. omong.

ngompa :

pc. mompa; kc. kompa.

ngompak :

pc. ngonggrong, ngalêm; kc. ompak, umpak.

ngompyong-ompyong :

pc. ngombyong-ombyong.

ngomplangi, ngomplangake :

kn. ak. nyuwungake; kc. komplang.

ngomplèh :

kn. saèm. ndoblèh (tmr. lambe).

ngomplèt :

kn. ngumplit; kc. kumplit.

ngomplo :

pc. mlongo (ora olèh apa-apa).

ngomplong :

pc. 1 bolong (mênga) amba; 2 ngomplo, mlongo.

ngomplot :

pc. sêkuthon, sêkaitan; kc. komplot.

ngompol :

kn. 1 nguyuh ing nalikane turu; 2 ak. ngêmu banyu (tmr. lêmah); kc. ompol.

ngompot :

kn. ak. ndhêlik, umpêtan; kc. ompot.

ngomprèng :

pc. cêkak bangêt (tmr. klambi lsp); kc. comprèng.

ngomprès :

kn. ndokoki komprès.

--- 423 ---

ngomprot-omprot ~ ngongkrah-angkrèh.

ngomprot-omprot :

êngg. kn. nyêbar pating tlècèk; kc. omprot.

(ngon) :

di-[x] n. dipunngèn k. 1 diumbar supaya mangan (tmr. kewan); 2 diulat-ulatake; kc. angon.

ngonang :

I kn. ak. gêbyar-gêbyar kaya konang. II [x]-i kn: nyumurupi maling lsp. ing nalika iku uga; kc. konang.

ngonarake :

êngg. pc. gawe onar; kc. onar.

ngonjoni :

kn. ak. ngluwihi panganyange lsp; kc. onjo.

ngonjot :

kn. 1 êngg. nutugake nggawa (mikul lsp) sabakdane lèrèn sadhela; 2 ngubêr wangênaning (kontrak lsp); [x]-i: mènèhi onjotan; kc. onjot.

ngondhani :

êngg. ak. mènèhi wêktu dianggo ngaso; kc. ondhan.

ngondhangi :

kn. ak. ngundhangi; kc. kondhang, undhang.

ngondhe :

kn. nggêlung kondhe.

ngondhok-ondhok :

êngg. kn. mangkêl (susah) bangêt ora kêwêtu; kc. ondhok.

ngondhol :

ks. ngoyak-oyak wong wadon; kc. ondhol.

ngondhor :

I pc. ngandhar-andharake, ngrasani ala; kc. ngandhar. II [x]-ake kn. ak. njalari (agawe) kondhor.

ngono :

I n. ngatên k. pc. mangkono. II (ut. ngonoh) êngg: mrono.

ngontalake :

kn. mbuncang lsp. nganti kontal; kc. kontal.

ngontan :

pc. mbayar kêncèng; kc. kontan.

ngontang-antingake :

kn. diobat-abitake; kc. ontang-anting.

ngontèl :

êngg. kn. kinthil, tut-buri.

ngontêni, ngontênakên :

k. pc. nganani, nganakake; kc. ontên, ana.

ngontitake :

kn. ak. njalari (agawe) kontit.

ngontog-ontog :

pc. nêpsu lan mangkêl bangêt.

ngontong :

pc. kaya ontong gêdhang; kc. ontong, montong.

ngontor :

I êngg. kn. ngglontor, nyêntor; kc. ontor. II [x]-ontor kn. ak: 1 ngurubake mubyar; 2 nêpsu bangêt; kc. ontor, montor.

ngontragake :

kn. ngorêgake, agawe kontrag; kc. ontrag, kontrag.

ngontrak :

kn. tuku (mburuhake, masokake lsp) sarana kontrak; kc. kontrak.

ngoncati :

kn. oncat saka, nyingkiri; kc. oncat.

ngonce :

kn. ak. ngronce (kêmbang lsp); kc. once, konce.

ngoncèk :

(-i) kn. ngilangi kulite; kc. oncèk.

ngoncèng-oncèng :

pc. ngoyak-oyak; kc. oncèng.

ngoncèri :

kn. ndokoki koncèr; kc. koncèr, oncèr.

ngoncèt :

(-i) êngg. kn. ngoncèki.

ngoncit-oncit :

pc. ngoyak-oyak; kc. oncit, uncit.

ngonclang :

(-onclangake) kn. ak. ngumbul-umbulake (gêgaman lsp); kc. onclang.

ngonclong :

pc. têrus mlaku.

ngoncogi :

êngg. kn. nêkani, njujug; kc. oncog.

ngoncong :

kn. ak. mbalèkake sêga karon ing kukusan; kc. koncong.

ngoncori :

I kn. nyoloki nganggo oncor; kc. oncor. II kn: 1 ak. ngancarake tumbak lsp. ing; 2 ngêlêbi (sawah lsp); 3 ngonjoni, ngêjuri; kc. oncor.

ngonthèl :

I kn. ora kêmbênan (susune dikatonake). II [x]-i kn. ngombèni jamu (bocah cilik) nganggo onthèl; kc. onthèl.

ngonthol :

(-i) êngg. kn. ngêdhuk tela lsp. wite ora dirubuhake; kc. konthol.

ngonyar-nganyur :

pc. ngodag-ngadêg ora tata; kc. nganyur.

ngonylog, ngonyog, ngonyor :

pc. têrus mlaku.

ngonyohi :

ki. mborèhi; kc. konyoh.

ngonyok-onyokake :

kn. nawak-nawakake (satêngah mêksa); kc. onyok.

ngong :

kw. aku, -ku, dak-.

ngongak :

êngg. kn. ngungak; kc. ungak.

ngongangi :

êngg. kn. nglilani; kc. kongang.

ngonggak-anggèk :

pc. ngongkak-angkèk.

ngonggèr :

êngg. kn. ngunggar; kc. onggèr, unggèr.

ngonggo-onggo :

kn. jibêg bangêt atine; kc. onggo.

ngonggor :

êngg. kn. ngêlak.

ngonggrèh-onggrèh :

kn. ngowah-owah, ngingsêd; kc. onggrèh.

ngonggrokake :

êngg. pc. nyèlèhake (tanpa diopèni); kc. onggrok.

ngonggrong :

kn. 1 ak. numpuk lan diganjêl dhuwur; 2 ngumpak, ngalêm kang kêladuk; kc. onggrong.

ngongkak-angkèk :

pc. 1 nêkak-nêkuk bangkekan; 2 mlêtêr ing gawe, ngrêkasakake; kc. ongkak-angkèk.

ngongkal :

(ake) kw. nyongkèl (barang kang abot); kc. ungkal, kongkal.

ngongkang :

kn. 1 cêdhak bangêt lan ngarêpake ing; 2 êngg. lowah, longkang; 3 (atine [x]) êngg. gêla bangêt dening kecuwan; kc. kc. ongkang.

ngongkèk :

kn. mikul nganggo ongkèk; [x]-ongkèk êngg. ngogak-ogak; kc. ongkèk.

ngongkèl :

kn. ak. nyongkèl, ngungkil; kc. ongkèl.

ngongklèh :

kn. ak. saèm. moglèng.

ngongklèng-ongklèng :

pc. ngêngèl-êngèl; kc. ongklèng.

ngongkloh, ngongklong :

êngg. kn. aras-arasên marga ngêlih bangêt.

ngongklok :

kn. ngêntrog-êntrog (godhogan kênthang lsp); kc. ongklok.

ngongkog :

kn. 1 ak. njunjung sathithik; 2 wiwit bisa njunjung awake (kaya arêp mbrangkang) tmr. bocah cilik; 3 êngg. ak. ngumpak, ngonggrong; kc. ongkog.

ngongkok :

êngg. pc. ngêntol (rêrêgan); kc. ongkok.

ngongkon :

n. ngèngkèn k. êngg. ak: akon, kongkonan marang; kc. kongkon.

ngongkong :

êngg. kn. lowah.

ngongkosi :

êngg. kn. mragadi, mbayari; kc. ongkos.

ngongkrah-angkrèh :

kn. ngêlihi (ngowah-owah) [(ngowah-...]

--- 424 ---

ngongkrag-ongkrag ~ ngosok-osokake.

[...owah)] pating blengkrah; kc. ongkrah-angkrèh.

ngongkrag-ongkrag :

êngg. kn. ngoyag-oyag, ngogak-ogak.

ngongkrong-ongkrongake :

pc. nyèlèhake ing papan kang dhuwur; kc. ongkrong, mongkrong.

ngongod-ongod, ngongoti :

kn. ngirisi (nisiki) pucuke; kc. ongot.

ngongsèng :

kn. nggorèng diwolak-walik; kc. kongsèng.

ngongsêb-ongsêbake :

kn. ngungsêb-ungsêbake; kc. ungsêb, kongsêb.

ngongsil-ongsilake :

pc. ngungsil-ungsilake.

ngongslah :

pc. mocot; kc. ongslah.

ngongsrong :

êngg. kn. mênggèh-mênggèh ambêkane.

ngopahi :

n. ngepahi k. mènèhi opahan; kc. opah.

ngopak :

kn. gawe opak.

ngopat-apitake :

kn. ngobah-obahake (buntut); kc. kopat-kapit.

ngopèk :

pc. dawa kêndho (tmr. susu); kc. kopèk.

ngopèli :

kn. 1 êngg. mêthili, mipil (jagung lsp); 2 ak. ngirisi cènggèr jago (diwangun); 3 ngunthêt, mbathi; 4 ks. nêtaki; kc. opèl.

ngopèni :

kn. 1 êngg. ngrukti; 2 nggêmatèni; kc. opèn.

ngopès :

êngg. kn. ngoncèki; kc. kopès.

ngopèt :

pc. bêbanyu ora cewok; kc. kopèt.

ngopêr :

kn. 1 ngêlih mênyang panggonan liya; 2 masrahake marang; 3 nggêntèni (tuku); kc. opêr.

ngopi :

kn. 1 nanduri kopi; 2 êngg. ngombe wedang kopi; kc. kopi.

ngopyahi :

kn. ngênggoni kopyah.

ngopyak :

(-opyak)-i kn. ndhawuhi lsp. sêru bangêt; 2 (ut. ngopyak-opyak) nundhung akon lunga kanthi swara sêru; kc. opyak.

ngopyok :

(-ake) kn. nêlêsi nganggo gombal lsp; kc. opyok.

ngopyok-apyok[17] :

kn. 1 ngrêsiki sukêt lsp. ing banyu; 2 ngocak-ocak wadhah (kang isi banyu lsp); 3 êngg. nglotre, ngundhi; kc. kopyok.

ngoplakake êndhas :

pc. njalari mumêt (tmr. mikir lsp); kc. koplak.

ngoplèti :

êngg. pc. nggatèkake marang, ngopèni; kc. oplèt.

ngoplok :

pc. ndhrodhog; kc. koplok.

ngopoh :

(-i) kn. ngêlapi nganggo gombal lsp. têlês; kc. kopoh.

ngopok-opok :

(ake) kn. ak. ngopyok(ake); kc. opok.

ngopor :

kn. olah opor; kc. opor.

ngoprak-oprak :

kn. 1 nggusah kanthi swara rame; 2 pc. ngatak, akon tumandang; kc. oprak.

ngoprèk :

êngg. kn. ngoprak-oprak.

ngoprès :

pc. omong tanpa têgês.

ngoprok :

kn. 1 pc. sumèlèh (nglumbruk); 2 ngising ngêbrok; kc. oprok.

ngor :

êngg. kn. saèm. mbêkèr (tmr. kucing).

ngorag-orag :

êngg. kn. ngoyag-oyag; kc. orag.

ngorak-arik :

kn. nyokèr-nyokèr; kc. orak-arik.

ngorani :

n. mbotêni k. ak. mangsuli ora; ngorakake ak: mokalake, maido; kc. ora.

ngoranake :

pc. ngabarake ing koran; kc. koran.

ngoras :

kn. ak. njilid buku; kc. koras.

ngore :

kn. ngudhar rambut (ora digêlung); kc. ore.

ngorèdi :

kn. ngrêsiki kêkèrène kang ana ing wadhah (sarana disendhoki lsp); kc. korèd.

ngorèg :

pc. gatêl bangêt.

ngorèk :

I kn. ngrêsiki nganggo korèk, nyapu; 2 ngurêki; 3 ngudhal-udhal wadi; kc. korèk. II [x]-orèk pc: nyorèk-nyorèk; kc. orèk. III kn: nywara sêru (tmr. kodhok nalikane udan). IV pc: ribut nyambut gawe.

ngorèksi :

pc. nitipriksa lan mbênêrake kang salah; kc. korèksi.

ngorèng :

kn. dadi korèng.

ngorèpi :

êngg. kn. ngorèdi; kc. korèp.

ngorès :

êngg. kn. golèk turahan pari (ing panènan).

ngorêgake :

kn. ak. njalari orêg (gègèr); kc. orêg.

ngorupake :

kn. ak. njalari korup; kc. korup.

ngorodake :

êngg. pc. nglorodake (sandhangan lsp); kc. orod, morod.

ngorog :

(-orog) kn. 1 êngg. ngoyag-oyag; 2 ngoyog-oyog; kc. orog.

ngorok :

I kn. nywara sênggur-sênggur (nalikane turu). II [x]-i kn: 1 ngrêsiki ing jêroning wuluhan bêdhil lsp; 2 ([x] kuping) pc. ngandhani, nuturi; kc. korok.

ngorong :

I kn. 1 ngêlak bangêt; 2 ak. kêpengin (ngarêp-arêp) bangêt. II [x]-orong êngg. kn. nangis gorang-garong; kc. orong-orong.

ngorot-orot :

êngg. ak. mbêboros, ngêcèh-êcèh; kc. orot.

ngosak-asik :

I kn. nggêgolèki sarana dilengkabi (dicokèri lsp); kc. osak-asik. II [x]-ake êngg. ak: ngelingake, ngosikake; kc. osik.

ngosèk :

I kn. 1 mingsad-mingsêd klisikan (tmr. turu); 2 rumangkang mêntas (tmr. baya); kc. kosèk. II kn: ngasah (lading lsp) digosokake ing wlulang lsp; 2 mususi (bêras lsp) supaya rêsik; 3 êngg. ngrêsiki sukêt; 4 êngg. nggêgolèki, nglari; kc. kosèk.

ngosèr :

I kn. ngglangsur maju; kc. kosèr. II [x]-(osèr)-i kn: ngusar-usarake lênga lsp. ing wajan lsp; kc. osèr.

ngosikake :

kn. ngelingake ing sajroning ati; kc. osik.

ngosya, ngoswa :

kw. ngambung; kc. kosya.

ngoso :

(-oso) kn. namakake têmbung sêngol (sêntak); kc. oso.

ngosodi :

kn. kêkosod ing; kc. kosod.

ngosog :

êngg. kn. ngêlapi; kc. osog.

ngosoki :

kn. nggosok ngilangi rêrêgêde (dhangkale lsp); kc. kosok.

ngosok-osokake :

kn. nêpsu mbanting bala pêcah lsp; kc. osok.

--- 425 ---

ngosongake ~ ngrayud.

ngosongake :

pc. myuwungake, ngothongake; kc. kosong.

ngotangi :

kn. ngênggoni klambi kotang.

ngotès :

pc. gunêman, omong.

ngotên :

pc. ngono, mêngkono.

ngot-ngotan :

kn. kala mangsa kumat; kc. angot.

ngoto :

pc. nunggang montor (oto).

ngotong-otong :

kn. ak. nggotong; kc. otong.

ngotot :

kn. 1 ak. mêtu (katon) otote; 2 êngg. puguh; kc. otot.

ngotrèg, ngotrèk :

kn. ak. nyopot nganggo kotrèg.

ngocak :

(-ocak), ngocakake kn. ngobah-obahake mawali-wali (tmr. wadhah isi banyu, krambil lsp); kc. kocak, ocak.

ngocal :

êngg. k. ngolah; kc. olah, ocal.

ngocar-acir :

kn. ak. ngècèr-ècèr; kc. kocar-kacir.

ngocèh :

kn. 1 muni (tmr. manuk); 2 ks. gunêman; kc. ocèh.

ngocèki, ngocèli :

êngg. kn. ngoncèki; kc. ocèk.

ngocèm :

êngg. kn. ngucapake (apalan).

ngocoh :

êngg. kn. nyêngèsi; kc. kocoh.

ngocok, ngocrok :

êngg. pc. 1 ngocak-ocak; 2 ngasud kêrtu; kc. kocok.

ngocor :

(ake) êngg. kn. ngilèkake banyu; ngocor(i): ngêcêri banyu (tmr. jago); 2 êngg. nyirami, ngoncori; kc. kocor.

ngothak :

pc. wangun pêsagi; [x]-i pc: nggodhagi pêsagi-pêsagi; kc. kothak.

ngothak :

(-othaki) êngg. kn. ngrucati (sandhangan, abah-abah jaran); kc. othak.

ngothak-athik :

I pc. nyopot sarana dioklak-aklik; kc. othak. II (ut. [x]-ake) pc: ngathik-athik; kc. othak-athik.

ngothak-othak :

kn. nggusah lsp. nganggo gèntèr lsp; kc. othak.

ngothèh-othèh :

pc. nyidhak-nyidhuk jangan lsp; kc. othèh, kothèh.

ngothèki :

kn. nggamêli (nyasmitani lsp) sarana kothèkan; kc. kothèk.

ngothok :

I kn. nggodhog; kc. kothok. II [x]-ake n. ngatênakên k. pc: mêngkonokake; kc. kothok.

ngothongi :

ak. ngothongake kn. nglowongi, ora ngisèni; kc. kothong.

ngothong-othong :

kn. 1 nggawa disangga ing tangan loro dilumahake; 2 pc. ngêla-êla; kc. othong.

ngowad-awud :

kn. ak. agawe mawud; kc. awud.

ngowah :

êngg. ngowahi n. ngewahi k. 1 ngganti (nyalini lsp); 2 mbênêrake (tulisan); kc. owah.

ngowak-awik :

kw. ngamuk ngrusak apa-apa.

ngowak :

(-i) êngg. pc. ngrowaki, nyowèli; kc. kowèk.

ngowani :

kn. 1 mblenjani (janji), ngoncati; 2 ora cocog (tmr. petungan, timbangan).

ngowe :

kn. nyêbut kowe.

ngowèh :

pc. 1 ngilêr; 2 sugih omong, ngobrol.

ngowèk :

kn. 1 ks. mutah, mukok; 2 mbêngah (tmr. kêbo); 3 êngg. pc: sêsambat ut. grênêngan; [x]-i pc: ngrowoki; kc. kowèk.

ngowèl :

kn. ak. ndhrodhog, wèl-wèlan.

ngowêl :

kn. ngeman, kc. owêl.

ngowi :

kn. kaya kowi (wangune); kc. kowi.

ngowoh :

êngg. pc. mênga amba, mlowoh.

ngowok :

pc. katon lêgok (tmr. mata).

ngowol-owol :

êngg. pc. nyêmoli; kc. owol.

ngraba :

(-raba) êngg. kn. nggrayangi, ngêmèk-êmèk; kc. raba.

ngrabas :

êngg. kn. maprasi (ngrampasi) têtuwuhan; kc. rabas.

ngrabasa :

kw. ngrusak; kc. rabasa.

ngrabi :

êngg. ak. ngrabèni kn. nggarwa ki. ngêpèk bojo; ngrabèkake ak: njodhokake (bocah lanang); ngrabèkake mata pc: nyawang wong wadon; ngrabèkake sikut (tangan) pc: ndumuk-ndumuk ut. nyikut-nyikut (tmr. jêjaka karo prawan); kc. rabi.

ngrabuk :

(-i) kn. 1 ndokoki rabuk (ing têtanduran); 2 êngg. ak. nyampuri wur (wêwangi) tmr. têmbako; kc. rabuk.

ngrabut :

êngg. kn. nyabut, mbêdhol (jangkar); kc. rabut.

ngradin :

k. ngrata; kc. rata.

ngradon :

kn. ak. ngrêbda, ngêndi-êndi ana.

ngraja-raja :

kw. ngaji-aji bangêt; kc. raja.

ngrajang :

kn. 1 ngirisi (têmbako lsp) tipis-tipis; 2 êngg. nggarisi (ngalèni, mluku lsp) malang; kc. rajang.

ngrajêgi :

kn. ak. magêri nganggo rajêg; kc. rajêg.

ngrajug :

êngg. kn. kagèt bangêt.

ngrajut :

kn. ak. nutup (nadhahi lsp) nganggo rajut.

ngraèni :

kn. ak. 1 nggambari lsp. rai ing; 2 gawe raèn ing balok lsp; kc. rai.

ngraga-raga :

br. ngêndêl (mracaya) marang batur lsp. kaya marang awake dhewe; kc. raga.

ngragadi :

kn. mbandhani, ngongkosi; kc. ragad, wragad.

ngraga-suksma :

kw. nguwalake sukma saka bêbandaning badan.

ngragèni :

kn. nyampuri karo ragi.

ngragil :

kn. ak: (wis [x]) wis ora duwe anak manèh; kc. ragil.

ngragum :

I êngg. ak. nalèni pring ing êmpyak katata rêngkêd; kc. ragum. II kn. ak: 1 nyatur, nggunêm; 2 ngrancang, ngrantam; kc. ragum.

ngragok :

pc. katon dhuwur kuru.

ngrahabi :

kn. ak. rahab bangêt marang.

ngrayah :

(-i) kn. njarah, ngrêbut; kc. rayah.

ngrayang-ruyung :

(-royong) êngg. kn. nandangi bêbarêngan; kc. rayang.

ngrayap :

kn. ak. (tumandang, mêtu) bêbarêngan wong akèh; kc. rayap, kumrayap.

ngrayati :

kn. ak. mènèhi kaya (kabutuhan); kc. rayat.

ngrayud :

I (ngrayut) kn. ak. 1 nggayut; 2 ndhaku; kc. rayud. II êngg. kn: mbiyèt akèh bangêt (tmr. woh).

--- 426 ---

ngrayuk ~ ngrantan.

ngrayuk :

pc. ngrauk, njupuk tanpa nêmbung; kc. rayuk.

ngrayung :

kn. ak. katon cilik mêrit tmr. driji; kc. rayung.

ngrakab :

kn. ak. nutupi ing krakab; kc. krakab.

ngrakad :

kn. golèk iwak nganggo krakad.

ngrakal :

I kn. 1 ngurug lsp. nganggo krakal; 2 pc: ngukum (sarana dikon ndadani[18] dalan); kc. kc. krakal. II êngg. kn. mluku tanpa diêlêbi; kc. krakal.

ngrakèn :

êngg. kn. nglakoni ora mangan sêga karo uyah.

ngrakêti :

kn. nyêdhaki kalawan rakêt, rumakêt ing (marang); ngrakêtake: 1 ak. nèmplèkake krakêt; 2 nyêdhakake karo; 3 ngrukunake; kc. rakêt, krakêt.

ngrakit :

kn. 1 ak. nyadhiyakake; 2 masang, ngêtrap; 3 mranata; kc. rakit.

ngrakud :

êngg. pc. 1 ngrayuk, ngrauk; 2 adhêm njêkut; kc. rakud.

ngrakup :

kn. ngukup banjur digêgêm; kc. rakup, krakup.

ngrakut :

kn. ak. njêkut bangêt; kc. ngrakud

ngrakoti :

kn. mangan sêmu dicakot; kc. krakot.

ngramakake :

1 kn. ndadèkake ing têmbung krama; 2 ki. ak. ngomah-omahake; kc. krama.

ngraman :

kn. mblela sumêdya ngrêbut panguwasa; kc. kraman.

ngramani :

kn. ngaruh-aruhi nganggo têmbung krama (alus); kc. krama.

ngramasi :

kn. njamasi ki: ngrêsiki rambut (nganggo landha lsp); kc. kramas.

ngrambahi :

kn. ngambali, mbalèni; kc. rambah.

ngrambang :

I kn. 1 nyèlèhake wadhah lsp. ing banyu (ut. dhasare didokoki banyu); 2 nyèlèhake kayu (pari lsp) ing banyu; 3 ngêdusi jangkrik (jago) dikambangake ing banyu; 4 ngumbah mata diêkum ing banyu; kc. rambang, krambang.

ngrambati :

kn. rumambat ing; kc. rambat.

ngrambêt :

êngg. kn. matun; kc. rambêt.

ngrambyang :

kn. ak. ngrambrang;[19] kc. krambyang.

ngrambu :

kn. ak. nglari barang ilang, golèk sisik mêlik; kc. rambu.

ngambut :

pc. kaya rambut.

ngramèkake :

i kn. njalari (agawe) rame; kc. rame. II ki. ak: ngomah-omahake; kc. krama, ngramakake.

ngramêsi :

êngg. kn. ngrêti; kc. ramês.

ngramyang :

kn. ak. ora cêtha, rêmêng; kc. ramyang, rumamyang.

ngramu :

êngg. ak. ngglandhang kanthi pêksa, njarah, ngrujag; kc. ramu.

ngramuhi :

kn. ak. motha-motha, ngrujag; kc. ramuh.

ngramut :

êngg. kn. ngingu, ngopèni; kc. ramut.

ngramoni :

kn. ak. milara bêbarêngan wong akèh; kc. ramon.

ngrampa, ngrêrampa :

kn. ak. ndhabyang (ngotong-otong) wong sêmaput lsp; kc. rampa.

ngrampad :

kn. ak. nata lêlawuhan ing piring lsp; kc. rampad.

ngrampaki :

(-ake) kn. ak. agawe rampak; kc. rampak.

ngrampali :

kn. nyêmpali pang lsp; kc. rampal.

ngrampas :

I kn. 1 nutuhi (nêgori) têtuwuhan, mapak apa-apa kang moncol (mbrênjul); 2 êngg. mêthiki godhong têmbako kang wêkasan; kc. rampas. II kn: ngrêbut kanthi pêksa, mbêslah; kc. rampas.

ngrampèk :

kn. nyanak-nyanak golèk atining liyan; kc. rampèk.

ngrampès :

ora [x] pc. ora ngrèwès.

ngrampêd :

êngg. kn. ngatutake kabèh (tanpa pilih-pilih); kc. rampêd.

ngrampês :

kw. ngrajang; kc. rampês, rampas.

ngrampid :

kn. 1 êngg. natab prau (nganggo prau liya); 2 nyêrang, nêmpuh (bètèng lsp); kc. rampid.

ngrampingake :

kn. agawe ramping (ngalusake, mbêcikake); kc. ramping.

ngrampyang :

I pc. nyrêngêni, ngujar-ujari; kc. krampyang. II êngg. kn. lunga bêburuh ani-ani.

ngrampungi :

kn. 1 (ut. ngrampungake) nggarap nganti rampung; 2 br. matèni; 3 mutusi (prakara); kc. rampung.

ngrampo :

I êngg. kn. wiwit sêmi (tmr. wit sing ngarang); kc. rampo. II ([x] awu) pc: ngrawus, ngujar-ujari.

ngrampog :

kn. 1 ngrocok ing gêgaman bêbarêngan wong akèh; 2 ngècu, nêmpuh bêbarêngan nêdya njarah-rayah; kc. rampog.

ngranapi :

êngg. kn. ngalami, wis tau nglakoni; kc. ranap.

ngranjam :

kn. mbandhêmi ing watu; kc. ranjam.

ngranjangi :

kn. madhahi ing kranjang; kc. kranjang.

ngranjap :

kn. ak. murak, mothèng-mothèng burukan lsp; kc. ranjap.

ngranji :

êngg. kn. mènèhi pancèn gawean; kc. ranji.

ngranjing :

êngg. pc. nganjingake balungan omah lsp. dianggo nyoba; kc. ranjing.

ngrandhatake :

kn. njalari (agawe) randhat.

ngrandhing :

êngg. pc. njajal ngêtrap, nglanji; kc. randhing.

ngranêh :

êngg. kn. saya bangêt, ngranuhi.

ngranuhi :

kw. saya bangêt (tmr. lara lsp).

ngranupada :

kw. sumungkêm, ngabêkti.

ngranta, ngrantan :

kn. ak. sêdhih dening tansah kèlingan prakara kang nyêdhihake; kc. ranta, kêranta-ranta.

ngrantabi :

kn. gogrog ngênani (tmr. barang sing lêmbut); kc. rantab.

ngrantam :

kn. 1 ngrancang apa-apa sing arêp linakonan; 2 ngrancang bakal wêtuning wragad lsp; 3 êngg. nggagas-nggagas nêdya maeka (mialani); kc. rantam.

ngrantan :

I êngg. kn. nguculi (ngudhari) bêbondhotan; kc. rantan. II kn. ak: ngranta; kc. ranta.

--- 427 ---

ngrantas ~ ngrawang.

ngrantas :

kn. ak. mêdhot nganti rantas; kc. rantas.

ngrante :

kn. nalèni nganggo rante, mblênggu; kc. rante.

ngrantêg :

kn, ak. tansah nangis (sêsambat, ngêsah).

ngrantun :

kn. ak. 1 tansah tut-buri, nututi; 2 tansah mondhag-mandhêg; 3 nata rampadan (kang arêp diwêtokake); kc. rantun.

ngrancab :

kn. ak. 1 ngasah; 2 ngrangsang, nêmpuh; kc. rancab.

ngrancag :

(ake) kn. ngenggalake rampunge; kc. rancag.

ngrancahi :

êngg. kn. nggaru; kc. rancah.

ngrancak :

êngg. kn. ngêthoki ut. nglumpukake rèncèk kayu; kc. rancak.

ngrancaka :

kw. sêdhih, nyêdhihake; kc. rancaka.

ngrancana :

kw. nata, nganggit, ngarang; kc. rancana.

ngrancang :

kn. 1 nggathuk-nggathukake lan nata rèngrèngan, cêngkorongan lsp; 2 ngrancam; kc. rancang.

ngrancas :

(-i) êngg. kn. mancasi, maprali; kc. rancas.

ngrangap :

kn. ak. katon lancip landhêp-landhêp; kc. rangap.

ngranggèh :

kn. nggêjojorake tangane arêp nyêkêl (nggayuh lsp); kc. ranggèh.

ngranggèni :

êngg. k. ngranggoni.

ngranggon :

I kn. manggon ing ranggon. II [x]-i (lupute) kn. ak: ngakoni (lupute); kc. ranggon.

ngrangin, ngrêrangin :

kn. alus kêpenak dirungokake (tmr. gamêlan).

ngrangkadake :

kn. ak. nggawa lunga (wong wadon); kc. rangkad.

ngrangkahi :

kn. ak. magêri nganggo rangkah.

ngrangkaki :

pc. mênthêng-mênthêng atos (tmr. susu).

ngrangkani :

n. nyarung k. ngêtrapi wrangka; ngrangkakake n. nyarungakên k. nglêbokake ing wrangka; kc. rangka, wrangka.

ngrangke :

êngg. kn. nata nggathuk-nggathukake ragangan (balungan omah lsp); kc. rangke.

ngrangkèl :

êngg. kn. ngèngkèl, ngèyèl.

ngrangkèni :

kn. ak. ndokoki lawuh, ndokoki rêrangkèn; kc. rangkèn.

ngrangkèng :

kn. ak. nglêbokake ing krangkèng; kc. krangkèng.

ngrangkèt :

êngg. kn. mala, nggêbugi, milara; kc. rangkèt.

ngrangkêp :

kn. 1 rong lêmbar didadèkake siji; 2 nindakake pakaryan warna loro; kc. rangkêp.

ngrangki :

êngg. kn. ngrangke; kc. rangki.

ngrangkud :

(-i) kn. ngukudi (barang-barang) tumuli digawa lunga; kc. rangkud.

ngrangkul :

kn. nyikêp gulu; kc. rangkul.

ngrangkung :

kn. ak. dhuwur lêncir (tmr. pawakan).

ngrangkus :

kn. nyêkêli kêndhali lsp. nganggo tangan siji, nlikung; kc. rangkus.

ngrangkok :

pc. kuru bangêt.

ngrangu, ngrêrangu :

kw. tansah ngeling-eling, kangên (kanthi sêdhih); kc. rangu.

ngrangsang :

kn. 1 ngranggèh, nggayuh; 2 nêmpuh bètèng lsp; kc. rangsang.

ngrangsêg :

kw. nêmpuh, nyêrang; kc. rangsêg.

ngrauk :

kn. njupuk sarana dikukup; kc. rauk.

ngraupi :

kn. nyuryani ki. ngrêsiki rai; kc. raup.

ngraup-pada :

(-suku) kw. nyungkêmi sikil, ngabêkti.

ngrauti :

êngg.kn. ngongoti; kc. raut.

ngraos :

k. ak. ngrasa; kc. rasa.

ngrapa :

kn. ak. nglakoni mung mangan krowodan; kc. krapa.

ngrapak :

I kn. garing; kc. kumrapak, krapak, rapak. II [x]-ake kn: nglapurake marang pangulu; kc. rapak.

ngrapêti :

kn. 1 nutup rapêt; 2 pc. ngêsahi utanging liyan; kc. rapêt.

ngrapih :

êngg. ak. nyapih, nglilihake wong nêpsu; kc. rapih.

ngrapyak :

kn. magêri nganggo krapyak.

ngrapu, ngrêrapu :

kn. ak. nyapih, ngrapih; kc. rapu.

ngraponi :

êngg. kn. ngênêng-ênêngi, ngopèni; kc. rapu.

ngrarabi :

kw. ngrantabi, nètèsi; kc. rarab.

ngraras :

I kw. nglaras; kc. raras, laras. II [x]-raras kw: nggagas, ngangên-angên; kc. raras.

ngrasa :

n. ngraos k. ak. ngênyami (nanggapi) rasa, kadunungan rasa; ngrasani n. ngraosi k: 1 nggunêm marang; 2 nyatur; kc. rasa.

ngrasanake :

n. ngraosakên k. mêmanuh supaya krasan; kc. krasan.

ngrasèhakên :

kn. ak. njalukake rêmbug, nyêmantakake; kc. sarèh.

ngrasuk :

kn. 1 br. mênganggo (sandhangan); 2 br. mlêbu agama; 3 ak. ngrabèni ipe; kc. rasuk.

ngrasulake :

kn. slamêtan mêmule K. N. Rasul (Muhamad); kc. rasul.

ngrata :

n. ngradin k. ngrampak, agawe supaya rata; ngratakake: mbage wrata; kc. rata, wrata.

ngratêngi :

kn. ngolah (lêlawuhan); kc. ratêng.

ngratu :

kn. ak. 1 kaya ratu; 2 nganggêp ratu marang; kc. ratu.

ngratus :

kn. ngutugi nganggo ratus.

ngratoni :

kn. jumênêng ratu ing, ngêrèhake; kc. ratu.

ngracak :

(ake) kn. madhakake kabèh; kc. racak.

ngracik :

kn. 1 ngadoni jamu lsp; 2 nata lêlawuhan lsp; 3 ngrancang, ngrantam; 4 pc. njêjaluk nganggo ngarani warna-warna; kc. racik.

ngracuk :

kn. nyêkêl racuk (ngigah-iguhake lakuning grobag); kc. racuk.

ngracun :

kn. misani; kc. racun.

ngracut :

(-i) kn. 1 nyuwak, ngudhari, nguculi; 2 ndadèkake siji, ngringkês; kc. racut.

ngrawang :

pc. mawa krawangan.

--- 428 ---

ngrawat ~ ngrêdon.

ngrawat :

I kn. nalèni lsp. ing kawat (tmr. bala pêcah sing arêp pêcah lsp); kc. krawat. II (ut. [x]-i) kn: 1 nyinggahake, nyimpêni, ngrumati; 2 nata mrênahake apa-apa sing mêntas kanggo; kc. rawat. III (ut. [x]-i) êngg. kn: ngusapi, nyapu; kc. rawat.

ngrawis :

êngg. kn. ngrajang; kc. rawis.

ngrawit :

kn. alus bangêt; kc. krawit.

ngrawu :

I kn. ngurab (nyampur) karo parudan krambil; kc. krawu. II pc. ngrawus kn: ngujar-ujari, ngrampyang; kc. krawus.

ngrawud :

êngg. ak. nêkêm sukêt lsp. banjur dijêbol; kc. rawud.

ngrawuhi :

ki. nêkani; kc. rawuh, têka.

ngrawuk :

pc. ngrauk, nggayut; kc. rawuk.

ngrawun :

êngg. kn. ngurub-urubi nganggo uwuh; kc. rawun.

ngrebang :

(-i) êngg. kn. ngrewangi nggarap (têtulung lsp); kc. rebang.

ngrèbèt :

I kn. kumlèbèt, kumrêbêt; kc. krèbèt. II [x]-ake kn. ak: nurahake sathithik; kc. rèbèt.

ngrèbêdi :

êngg. kn. ngribêdi; kc. ribêd.

ngredhoni :

êngg. kn. ngribêdi, ngisruhi; kc. ridhu.

ngrègèk :

pc. kuru.

ngregol :

êngg. kn. dadi badhut; kc. regol.

ngregoni :

kn. ngribêdi, ngrigoni; kc. rigu.

ngrèh :

kw. ngêrèh; kc. rèh.

ngreyab :

kn. ora digêlung (tmr. rambut); kc. reyab, kreyab.

ngreyal :

kn. ak. ndhuwit, mbayar; kc. real.

ngrèyèng :

ks. nglonthe; kc. krèyèng.

ngrèyèng-rèyèng :

êngg. pc. nyiya-nyiya; kc. rèyèng.

ngreyod :

êngg. kn. oyag-oyag; kc. reyod.

ngreyog :

kn. dadi reyog; kc. reyog.

ngreyoh :

kn. ak. ngêkul, siya-siya; kc. reyoh.

ngreyok :

kn. nyidhuk nganggo cidhuk gêdhe; kc. reyok.

ngreyom :

êngg. kn. ngayom, njaluk pitulungan; kc. riyom.

ngrekani :

kn. ngakali, ngapusi; kc. reka.

ngrèkèl :

I kn. 1 munggah (mènèk) kêthèkèlan; 2 ak. arêp nggayuh (ngranggèh); kc. krèkèl. II êngg. kn: ala atine (watake).

ngrèkès :

pc. njêjaluk (ngêmis); kc. krèkès.

ngrèkên :

kn. ngetung, milang; kc. rèkên.

ngrembak :

k. ngrombak; kc. rembak, rombak.

ngrèmbèti :

pc. nulari, mrambat ing; kc. rèmbèt, mrèmbèt.

ngrembyak :

kn. ak. ngrêmbyah (tmr. rambut); kc. krêmbyah, rembyak.

ngrembyong :

kn. katon rembyong-rembyong; kc. rembyong.

ngrèmèhake :

kn. nganggêp rèmèh, nyêpèlèkake; kc. rèmèh.

ngrèmpyang, ngrèmpyong :

pc. katon pating krêmbyah (pating trèmplèk) akèh.

ngrèmpong :

kn. ak. pincang, ora bisa têrus.

ngrenah :

êngg. ak. 1 nyranani; 2 ngapusi, ngrekani; kc. krenah.

ngrenda :

kn. ngêtrapake (gawe) renda.

ngrèndhèt :

(ake) kn. nyangkol sarta mbarut; kc. rèndhèt.

ngrèntèng :

(-i) kn. nggandhèngi (nyunduki lsp); rêrentengan; kc. rèntèng.

ngrèntèsake :

kn. ak. ngandharake, njlèntrèhake; kc. rèntès.

ngrèntênake :

kn. nganakake dhuwit; kc. rèntên.

ngrencangi :

k. ngrewangi; kc. rencang, rewang.

ngrèncèk :

(-i) kn. ngêthoki pang (kayu); kc. rèncèk.

ngrèncèng :

kn. nywara krèncèng-krèncèng.

ngrèngkak :

kn. ak. aras-arasên, sêmplah-sêmplah; kc. rèngkak.

ngrèngkang :

kn. (tiba lsp) arêp ngadêg kanthi rêkasa; kc. krèngkang.

ngrèngkèl :

êngg. kn. ngèngkèl.

ngrèngrèng :

kn. 1 mbathik lagi sasisih (durung ditêrusi); 2 ngrantam, nyêngkorongi; kc. rèngrèng.

ngrèngsèng :

kn. nggawe lênga srana digorèng (tmr. gajih lsp); kc. krèngsèng.

ngreok :

êngg. kn. ngreyok, nyidhuk; kc. reok.

ngrepoti, ngrepotake :

êngg. pc. njalari rêkasa; kc. repot.

ngrèrèhi :

êngg. kn. ngrêgêdi; kc. rèrèhan.

ngrètèg :

kn. 1 êngg. nyêbar wiji garingan; 2 pc. ora kêrêp (tmr. tanduran lsp); kc. krètèg.

ngrècèk :

I kn. ak. metung, milang siji-sijine; kc. krècèk. II kn: 1 ak. gawe krècèk; 2 êngg. pc. ora klambèn (katon kulite); kc. krècèk.

ngrewal, ngrèwèl :

kn. ak. nggêmpal; kc. krewal.

ngrewangi :

n. ngrencangi k. mitulungi; kc. rewang.

ngrèwèd :

kn. mili ndlèwèr; kc. rèwèh.

ngrèwèk :

kn. ngrowok sathithik; kc. krèwèk.

ngrèwèli :

kn. rèwèl marang, njalari rèwèl; kc. rèwèl.

ngrèwèng, ngrêrèwèng :

kn. ak. ngèwèng-èwèng; kc. rèwèng, èwèng.

ngrèwès :

êngg. pc. mêrduli, nggape; kc. rèwès.

ngrèwêdi, ngrèwêgi :

kn. ak. ngribêdi, ngrigoni; kc. rèwêd.

ngrewoti :

êngg. kn. ngrigoni, ngribêdi; kc. rewot.

ngrêbab :

kn. ngunèkake rêbab.

ngrêbakake :

kn. ak. ngrêbêkake; kc. rêbasa, rabasa.

ngrêbat :

k. ngrêbut; kc. rêbat, rêbut.

ngrêbatang :

kn. ak. kaya rêbatang.

ngrêbda, ngrêda :

kn. mundhak-mundhak, saya njênggar; kc. rêbda.

ngrêbut :

n. ngrêbat k. njupuk (ngêpèk, ndhaku) kanthi pêksa; kc. rêbut.

ngrêda :

kn. ngrêbda.

ngrêdon :

kn. ak. akèh bangêt, ngêndi-êndi ana.

--- 429 ---

ngrêjakake ~ ngrêngih.

ngrêjakake :

kn. ak. agawe (njalari) rêja.

ngrêjèt, ngrêjot :

pc. obah kêjèt-kêjèt; kc. kêjèt, krêjèt.

ngrêjêg :

êngg. pc. nggrêjêg, ngroyok; kc. rêjêg.

ngrêjêk :

kn. ak. ngidak, ngrêmuk; kc. rêjak.

ngrêjêkèni :

kn. njalari olèh rêjêki, njalari bêgja; kc. rêjêki.

ngrêjêng :

kn. nggujêngi kêncêng; kc. rêjêng.

ngrêjêt :

pc. obah, mingsêd; kc. krêjêt.

ngrêgani :

n. ngrêgèni k. 1 nêtêpake rêgane; 2 êngg. ngajèni; kc. rêga.

ngrêgancang :

kn. katon gêdhe sarta gagah.

ngrêgêdi :

kn. njalari rêgêd; kc. rêgêd.

ngrêgêm :

kn. 1 nanggêm, njêpit; 2 nggêgêm, mêngku, nguwasani; kc. rêgêm.

ngrêgêmêng :

kn. katon gêdhe ngrênggunuk (ing papan kang sumamar).

ngrêgêp :

kn. 1 br. nyêkêl (asikêp) gêgaman; 2 tumanggap kanthi sênêng; kc. rêgêp.

ngrêgiyêng, ngrêgiyêg :

kn. ak. rêkasa bangêt panggawane (panjunjunge); kc. rêgiyêng.

ngrêguyung :

kn. ak. ngrêmbuyung (tmr. wit-witan).

ngrêgunuk :

kn. katon gêdhe mêmêdèni (ana ing papan kang sumamar).

ngrêgung :

kn. ak. lêdhung-lêdhung (tmr. têtuwuhan).

ngrêkasakake :

n. ngrêkaosakên k. ak. njalari rêkasa.

ngrêkatake :

kn. ak. marakake duwe krêkat; kc. krêkat.

ngrêkêkêl :

ak. ngrêkêl kn. 1 nglêkêr; 2 pc. mbadhêl, atos (tmr. sêga); kc. krêkêl.

ngrêkês :

I pc. krasa adhêm krêkês-krêkês. II kn: nywara krês-krês; kc. krêkês.

ngrêksa :

kn. ak. njaga; kc. rêksa.

ngrêmat :

êngg. kn. ngrêmit; kc. rêmit.

ngrêmbag :

k. ngrêmbug.

ngrêmbayak :

kn. ak. ngrêmbaka.

ngrêmbaka :

kn. akèh godhonge (tmr. têtanduran).

ngrêmbang :

kn. nêgori têbu; kc. rêmbang.

ngrêmbat :

k. mikul; kc. pikul, rêmbat.

ngrêmbyah, ngrêmbyang :

kn. ak. krêmbyah-krêmbyah (tmr. rambut lsp).

ngrêmbyung :

kn. ak. ngrêmbuyung.

ngrêmbug :

I n. ngrêmbag k. nggunêm sawijining prakara; kc. rêmbug. II kn. ak: nyaput, ngusapake ing rai; kc. rêmbug.

ngrêmbuyuk, ngrêmbuyung :

kn. ak. akèh godhonge (tmr. têtuwuhan).

ngrêmbun :

kw. sêmi, thukul; kc. rêmbun.

ngrêmbuwas :

êngg. kn. mêncungul.

ngrêmêd :

kn. nggêgêm banjur diwênyêd (diêjur); kc. rêmêd.

ngrêmêk :

kn. ak. ngrêmuk; kc. rêmêk.

ngrêmih, ngrêrêmih :

kn. ak. namakake têmbung manis; kc. rêmih.

ngrêmit :

kn. ak. alus (lêmbut-lêmbut) bangêt; kc. rêmit.

ngrêmuk :

kn. 1 ngêjur nganti rêmuk; 2 ngrusak, nyirnakake; kc. rêmuk.

ngrêmus :

pc. mangan (mamah); kc. krêmus.

ngrêmpa, ngrêrêmpa :

kn. ak. ngrêrêpa.

ngrêmpah :

kn. olah rêmpah.

ngrêmpayak :

kn. ak. akèh godhonge, ngrêmbayak.

ngrêmpak, ngrêmpêk :

kw. ngrêmuk, ngrusak; kc. rêmpak.

ngrêmpêl :

kn. kumpul (nggrêmbêl) dadi siji; kc. krêmpêl.

ngrêmpêlas :

kn. ngêlus nganggo rêmpêlas; kc. rêmpêlas.

ngrêmpêlu :

pc. ngimpi ing wayah awan (ent. ngira, nyana); kc. rêmpêlu.

ngrêmpu, ngrêmpuh :

kw. ngrêmuk, ngêjur; kc. rêmpu.

ngrêmpoyok :

kn. ak. ngumpul (nggrêmbêl, nèmplèk) akèh.

ngrêmponi :

êngg. kn. nggaru; kc. rêmpon.

ngrênani :

kn. ak. nyênêngi; kc. rêna.

ngrêndêm, ngrêndhêm :

êngg. pc. ngêkum ing banyu; kc. rêndhêm.

ngrênjah, ngrênjak :

kn. ak. ngidak, midak; kc. rênjak.

ngrêndhèh-ngrêndhèh :

pc. njêjaluk ngasih-asih.

ngrêndhe-rêndhe :

kn. ak. nyênyuwe; kc. rêndhe.

ngrênêngi :

kn. madhahi ing krênêng.

ngrênik :

êngg. kn. ngapusi; kc. rênik.

ngrêntang :

kn. ak. tansah sêsambat.

ngrêntahakên :

k. ngruntuhake; kc. runtuh.

ngrêntêgake :

(ati) kn. ak. nuwuhake krêntêg ing ati; kc. krêntêg.

ngrêntêtake :

kn. agawe rêntêt; kc. rêntêt.

ngrêncak :

kn. ngêdum-êdum kewan burukan (ut. dibêlèh); kc. rêncak.

ngrêncaka :

kw. susah, sêdhih; kc. rêncaka.

ngrêncana :

kw. ngrancana; kc. rancana.

ngrêncangake :

kn. ak. njalari (agawe) rêncang; kc. rêncang.

ngrêncil :

kn. saka sathithik (ora bêbarêngan); kc. krêncil.

ngrênthil :

pc. mrênthil.

ngrênyak, ngrênyêk :

kn. ngrêmuk, nglêmbutake; kc. rênyak.

ngrênyuk :

kn. ak. ngrêmuk; kc. rênyuk.

ngrêngan :

kn. ak. gêrêng-gêrêng (marga lara lsp).

ngrêngat :

kn. ak. mêcah; kc. rêngat.

ngrêngêng-rêngêngi :

(-ake) kn. ngênêng-ênêngi bocah sarana rêngêng-rêngêng; kc. rêngêng.

ngrêngês :

kn. nywara krêngês-krêngês (mamah lsp); kc. krêngês.

ngrêngga :

kn. 1 macak (majang) murih katon endah; 2 nyandra, ngrumpaka; 3 ngopèni, njaga; kc. rêngga.

ngrênggeto, ngrênggoto :

êngg. kn. kabotên gêgawan, rêkasa bangêt.

ngrênggêp :

kw. nyêkêl, nyandhak; kc. rênggêp.

ngrênggês :

I kn. ngicuk-icuk, mbujuk; kc. rênggês. II êngg. kn: ngobongi têtuwuhan ing bubakan anyar; kc. rênggês.

ngrêngguyung :

kn. ak. ngrêmbuyung.

ngrênggut :

kn. 1 mbubut, njabut, njêboli sukêt lsp; 2 kw. njambak, nyêbrak, narik; kc. rênggut.

ngrêngih, ngrêrêngih :

kw. ngrêrintih, mbêbana mêmalat sih; kc. rêngih.

--- 430 ---

ngrêngkuh ~ ngrisèni.

ngrêngkuh :

kn. nganggêp kaya dene; kc. rêngkuh.

ngrêngus :

pc. mamah nywara krêngus-krêngus.

ngrêngoni :

kw. nêpsoni, rêngu marang; kc. rêngu.

ngrêpa, ngrêrêpa :

kn. njaluk ngasih-asih; kc. rêpa.

ngrêpak :

kw. ngrupak, nêmpuh sarta nêsêk; kc. rêpak.

ngrêpèpèh :

kn. linggih ngêdhêkês andhap asor; kc. rêpèpèh.

ngrêpêk, ngrêpyêk :

kn. nêkuk (athik-athikan lsp) muni mak krêpyêk.

ngrêpês :

kn. nyoklèk lsp. nywara mak krêpês.

ngrêpi, ngrêrêpi, ngrêpèni, ngrêrêpèni :

kw. 1 nêmbang(-ake); 2 nganggit têmbang; kc. rêpi, rêrêpi.

ngrêpotake :

êngg. kn. nglapurake; kc. rêpot.

ngrêramu :

kn. ngglandhang kanthi pêksa, njilat; kc. ramu.

ngrêrampa :

kn. ndhabyang (ngotong-otong) wong sêmaput lsp; kc. rampa.

ngrêranta :

kw. nyêdhihake (ati); kc. ranta, kêranta-ranta.

ngrêrangu :

kw. tansah ngeling-eling, kangên; kc. rangu.

ngrêrapu :

kn. nglêlipur; kc. rapu.

ngrêrêmpa :

ak. ngrêrêpa kn. njaluk ngasih-asih; kc. rêpa.

ngrêrêngih :

kw. ngrêrintih, mbêbana, mêmalat sih; kc. rêngih.

ngrêrêpi :

kw. nêmbang; kc. rêpi, rêrêpi.

ngrêrês :

kn. ak. ngêrês.

ngrêsa :

pc. ngrêksa.

ngrêsahi :

k. ngrusuhi.

ngrêsaya :

n. ngrêsados k. êngg. pc. njaluk tulung; kc. rêsaya.

ngrêsak :

êngg. k. ngrusak; kc. rusak.

ngrêsêki :

(-ake ak) kn. ora nyênêngake mungguhing pandêlêng ut. pangrungu; kc. rêsêk, krêsêk.

ngrêsêpi :

kn. sênêng marang; ngrêsêpake: nyênêngake; kc. rêsêp.

ngrêsiki :

kn. agawe supaya rêsik; kc. rêsik.

ngrêsmèni :

kw. sacumbana; kc. rêsmi.

ngrêsula :

kn. sêsambat marga rêkasa lsp; kc. rêsula.

ngrêspatèni :

kw. nyênêngake; kc. rêspati.

ngrêtakake :

êngg. kn. mêrtakake, ngabarake; kc. rêta.

ngrêtêg :

kn. 1 liwat ing krêtêg; 2 ngêtrapi krêtêg.

ngrêti :

n. ngrêtos k. bisa nyandhak (nyakup) ing dalêm pamikir; kc. rêti.

ngrêcèh :

kn. tansah udan (grimis).

ngrêwês :

êngg. kn. ngruwês; kc. krêwês.

ngribêdi :

kn. njalari ribêd; kc. ribêd.

ngrijigi :

êngg. kn. njaga supaya tansah rêsik (bêcik); kc. rijig.

ngridhu :

kn. ak. nggodha, ngganggu; kc. ridhu.

ngrigên :

êngg. ak: mranata; [x]-ake êngg. ak: ngiguhake; kc. rigên.

ngrigoni :

êngg. kn. ngribêdi, ngrèwêgi; kc. rigu.

ngriyak :

I kn. ngêtokake riyak. II kn: mamah; kc. kriyak.

ngriyalati :

kn. ak. mrihatinake sarana cêcêgah; kc. riyalat.

ngriyêk :

(ut. ngriyês pc) kn. 1 nggilês, ngilês; 2 ngrêmêd (dluwang lsp); kc. riyêk, kriyêk.

ngriyini :

êngg. k. ndhisiki; kc. riyin, dhisik.

ngriyip :

pc. kriyip-kriyip (matane).

ngriyuk :

pc. mamah; kc. kriyuk.

ngriyung :

I êngg. pc. ngrauk kabèh; kc. kriyung. II êngg. kn: mèlu kêndhurèn.

ngriyom :

kn. ak. ngayom; kc. riyom.

ngrik :

kw. ngêrik.

ngrika :

(ing [x]) k. ing kana.

ngrikatake :

kn. mbantêrake; kc. rikat.

ngrikati :

êngg. kn. ngukudi; kc. rikat.

ngriki :

(ing [x]) k. ing kene.

ngrikil :

kn. ndokoki krikil.

ngrikit :

(-i) kn. nyokoti sathithik-sathithik; kc. krikit.

ngriku :

(ing [x]) k. ing kono.

ngrikuhi :

kn. ak. rikuh marang.

ngrikrik :

êngg. kn. matun; kc. rikrik.

ngrilakake :

êngg. ak. mènèhake kanthi lila; kc. rila.

ngrimat :

(-i) k. ngrumat(-i); kc. rumat.

ngrimbag :

kn. 1 nyithak; 2 mangun têtêmbungan; kc. rimbag.

ngrimbas :

kn. ak. mrèjèngi glondhongan kayu diwangun pêsagi; kc. rimbas.

ngrimuk :

kn. mbêbujuk; kc. rimuk.

ngrimpili :

êngg. kn. mêthili, mutungi rèncèk lsp; kc. rimpil.

ngrimpus :

kn. ak. nyrimpung sikil; kc. rimpus.

ngrinakake :

n. ngrintênakên k. ak. malêm ing (dina candhake); kc. rina.

ngrindhikake :

kn. nglakokake lsp. rindhik.

ngrintih :

kn. gêrêng-gêrêng lirih; kc. rintih.

ngrinciki :

pc. ngrèncèki.

ngrinthing :

êngg. kn. nglinthing.

ngringèkake :

êngg. ngrungokake.

ngringêt :

kn. 1 ak. mêtu kringête; 2 kumringêt, kaya mêtu kringête; kc. kringêt.

ngringgit :

k. 1 mayang; 2 nlèdhèk; kc. wayang, tlèdhèk, ringgit.

ngringik :

kn. nangis lirih; kc. ringik.

ngringin :

pc. turu ora mêrêm dhipêt.

ngringkêl :

kn. têturon njintêl (nglêkêr); ngringkêl-ringkêl: nêkuk-nêkuk rêringkêlan; kc. ringkêl.

ngringkês :

kn. 1 nyêkak, nyilikake; 2 agawe supaya ora rowa; 3 ora nganggo karamean tmr. duwe gawe; 4 nyidra, matèni dhêdhêmitan; kc. ringkês.

ngringkuk :

pc. ngrungkuk; kc. ringkuk.

ngringkus :

pc. mringkus, ora mbêgagah; kc. ringkus.

ngringring :

(-i) pc. ngayêm-ayêm supaya aring; kc. aring, ringring.

ngripak :

êngg. k. ngrupak; kc. rupak.

ngripik :

pc. gêtas, gampang pêcahe; kc. kripik.

ngrisak :

k. ngrusak; kc. rusak.

ngrisèni :

kn. njalari risi; kc. risi.

--- 431 ---

ngritig ~ ngrutug(-i).

ngritig :

kn. nacad, maoni; kc. kritig.

ngricik :

êngg. kn. 1 merang-merang; 2 metung; kc. ricik.

ngriwêdi, ngriwêgi :

êngg. ak. ngribêdi; kc. riwêd.

ngriwik :

pc. nywara kriwik-kriwik (tmr. banyu).

ngriwil :

kn. ak; rèwèl, angèl ladèn-ladènane; kc. riwil.

ngriwuki :

ak. ngriwoni êngg. kn. ngrigoni; kc. riwuk.

ngruba, ngrubani :

kn. ak. mbêsêli; kc. ruba.

ngrubagini, ngrubaginèkake :

kn. ak. ngundhakake rêrêgan; kc. rubagini.

ngrubeda :

kn. ak. makiwuhi, nggodha, ngalang-alangi; kc. rubeda.

ngrubêng :

êngg. kn. ngubêngi; kc. kubêng, krubêng.

ngrubyuk :

kn. nyabrang ing banyu; kc. krubyuk.

ngrubuhi :

n. ngrêbahi k. rubuh kêna ing; kc. rubuh.

ngrubung :

kn. nggrombol tarap ngubêngi; kc. rubung.

ngrubut :

kn. nandangi bêbarêngan wong akèh; kc. krubut.

ngrujad :

kn. mbujadi, ngrusak; kc. rujad.

ngrujag :

I êngg. kn. 1 ak. ngrubut, nggrujug; 2 mêksa wong wadon; kc. rujag. II kn: mbathik têrusan bae; kc. rujag.

ngrujak :

kn. olah rujak.

ngrujit :

kw. nyuwèk-nyuwèk, nyuwir-nyuwir, ngrajang; kc. rujit.

ngrujuk :

I kn. mbalèni bojo kang wis dipêgat; kc. rujuk. II [x]-i kn: mupakati, nayogyani; kc. rujuk.

ngrugèni :

êngg. pc. mitunani; kc. rugi.

ngrugêt :

kn. obah krugêt-krugêt.

ngruhunakên :

êngg. k. ak. ndhisikake; kc. ruhun.

ngrukub :

(-i) kn. nutupi, ngêmuli; kc. krukub.

ngrukud :

kn. ngukudi; kc. krukud.

ngrukun :

I kn. 1 ngajak bêcik (bêdhami); 2 pc. mbêsêli; kc. rukun. II [x]-i êngg. kn: nyêpaki, nyêdhiyani; kc. rukun.

ngrukup :

pc. ngrukud.

ngruksa :

kw. ngrusak; kc. ruksa.

ngrukti, ngruktèni :

kn. 1 ngrumat, mulasara; 2 ngopèni, nyêpaki; kc. rukti.

ngrumabi :

êngg. pc. kumat, angot; kc. rumab.

ngrumantèni :

n. ngrumantosi k. nyêpaki, nyêdhiyani; kc. rumanti.

ngrumangsani :

n. ngrumaosi k. wis rumangsa; kc. rumangsa, rasa.

ngrumat :

n. ngrimat k. êngg. ak. ngopèni (njaga) murih aja ilang; kc. rumat.

ngrumiyini :

k. ndhisiki; kc. rumiyin, dhisik.

ngrumil :

êngg. kn. ndrêmimil njêjaluk; kc. rumil.

ngrumpak, ngrumpêk :

kw. ngrusak nglêbur; kc. rumpak.

ngrumpaka :

kn. 1 nyandra kalawan kêkidungan; 2 nganggit têmbang; kc. rumpaka.

ngrumpyung :

pc. nggrudug, ngrubut; kc. krumpyung.

ngrumpuk :

(-i) êngg. kn. numpuk, nungsun; kc. rumpuk.

ngrunah :

kw. 1 ngrusak; 2 nusahake; kc. runah.

ngrunjah :

kn. ak. njola-njola (tmr. jaran); kc. runjah.

ngrunjak :

êngg. kn. mumbul ngranggèh; kc. runjak.

ngrunjang :

kn. nrajang, nêmpuh; kc. runjang.

ngrundhing :

êngg. pc. ngrêmbug.

ngrundhuk :

kn. mlaku (marani) alon-alon nêdya nyêkêl lap; kc. rundhuk.

ngruntagake :

kn. ngorêgake, nggorèhake; kc. runtag.

ngruntahi :

êngg. kn. ngrêgêdi; kc. runtah.

ngrunting :

kw. nyuwèk, nyuwir-nyuwir; kc. runting.

ngruntuh :

I kn. ngrintih. II [x]-i n. ngrêntahi k. ak: nibani, ent. mènèhi (sih lsp); kc. runtuh.

ngruntutake :

kn. nglarasake, nata supaya runtut; kc. runtut.

ngruncat :

kn. ak. ngrucat.

ngrungkad :

(-i) êngg. [x]-ake kn. ngêmbrukake wit saoyode; kc. rungkad.

ngrungkêb :

kn. 1 têturon (linggih) raine ungkêb-ungkêb; 2 êngg. tungguk (caos) mblandrêng nganti 2 dina ut. luwih; kc. rungkêb.

ngrungkup :

êngg. kn. ngampak ut. ngècu.

ngrungu :

n. mirêng k. krungu apa-apa; kc. rungu.

ngrungrum :

kw. ngungrum.

ngrupak :

kn. nyiyutake (jajahaning liyan); kc. rupak.

ngrupakake :

n. marnèkakên k. ak. nganakake, mujudake, nyêpaki; kc. rupa.

ngrupeya :

êngg. kn. mêrduli, ngrèwès, cawe-cawe; kc. rupeya.

ngrupyuk :

kn. ngrauk dhuwit; kc. krupyuk.

ngrupuk :

kn. nggorèng krupuk.

ngrurah :

kw. nêmpuh; kc. rurah.

ngruru :

kw. golèk, nggolèki; kc. ruru.

ngrurubi :

kw. nglurubi; kc. rurub.

ngruruh, ngruroh :

êngg. ak. golèk, nggolèki; kc. ruruh.

ngrusak :

n. ngrisak k. mbubrah, agawe rusak; kc. rusak.

ngrusêgi :

êngg. pc. njalari rusêg.

ngrusuhi :

n. ngrêsahi k. 1 êngg. ngrêgêdi; 2 agawe rusuh, ngganggu; kc. rusuh.

ngrusuk :

I êngg. kn. nlusup ing; kc. krusuk. II êngg. pc: nglopok (bakar); kc. krusuk.

ngrutug :

(-i) kn. mbalangi (mbêdhili lsp); kc. krutug.

--- 432 ---

ngrucat ~ ngwadhèhake.

ngrucat :

kn. 1 nguculi (nguwali), nyopot; 2 nglèrèhi, mocot; kc. rucat.

ngrucêk :

kn. ak. njalari (agawe) rucêk.

ngruwag :

êngg. kn. ngrucat, nyêmploki; kc. ruwag.

ngruwat :

kn. ak. 1 nyarati murih luwar saka panênung lsp; 2 ngluwarake bêbênduning dewa sarana slamêtan lsp; 3 matèni kewan lsp. sing mbêbayani; kc. ruwat.

ngruwèg :

kn. reyab-reyab ora tata; kc. ruwèg.

ngruwêdi :

kn. ngisruhi, njalari bingung; kc. ruwêd.

ngruwêk :

kn. ngêruk (nggraut) nandhês; kc. kruwêk.

ngruwêl :

kc. nêkuk lêlêkêran (ula lsp); kc. kruwêl.

ngruwês :

kn. nêkuk (mungkus, mèjèt lsp) rêrikatan; kc. kruwês.

ngruwik :

(-i) pc. nyuwik(-i); kc. kruwik.

ngruwil :

pc. cêthil bangêt.

ngruwing :

kn. nambal nganggo kruwing.

ngruwis, ngruwit :

kn. katon jriwut-jriwut (alus, ngrawit, arang-arang); kc. kruwit, ruwit.

ngruwun, ngruwut :

kn. ak. ngruwis.

ngruwungake :

pc. nyidhukake siwur lsp; kc. kruwung.

ngrobèt :

êngg. kn. mbage-mbage manèh (sawah lsp); kc. robèt.

ngrobyok :

I kn. ngrubyuk (ing banyu); kc. krobyok. II kn. ak: mèlu nggrubyug.

ngrobyong :

(-robyong) kn. ndokoki gêgodhongan lsp; kc. robyong.

ngrobong :

(-i) kn. nutupi nganggo krobong (gêbêr lsp); kc. krobong.

ngroda :

(-pari)pêksa kn. mêksa, njiyat; kc. roda.

ngrodon :

kn. ak. akèh bangêt.

ngrojèng :

êngg. kn. mbabadi pari ing sawah (nyolong); kc. rojèng.

ngrojong :

(-i) kn. njurungi, mupakati, ngombyongi; kc. rojong.

ngrogak :

êngg. pc. ngrogok.

ngrogèl :

kn. obah kogèl-kogèl; kc. krogèl.

ngrogoh :

kn. nglêbokake tangan ing kanthongan lsp. arêp njêjupuk; kc. rogoh.

ngrogok :

pc. kuru lêncir (tmr. pawakan).

ngrogrog :

pc. ngêrog; kc. rogrog.

ngroyok :

kn. 1 nêmpuh bêbarêngan wong akèh; 2 ngêbut, ngrubut; kc. kroyok.

ngroyom :

kn. ngrubung; kc. royom.

ngroyong :

kn. ngangkat (ngusung) bêbarêngan wong akèh; kc. royong.

ngrokok :

êngg. pc. 1 nglinting rokok; 2 udud; kc. rokok.

ngrokos :

I êngg. pc. nggronggong, ora padhêt (tmr. watu lsp). II pc: nggêrtak, nyêpèlèkake; kc. krokos.

ngrokot :

(-i) êngg. pc. ngrakot; kc. krokot.

ngrolis :

kn. 1 ngundangi jênênge wong-wong kang arêp nyambut-gawe; 2 êngg. pc. nacahake kèhe; kc. rolis.

ngromahi :

kn. nglowahi, ndokoki romahan; kc. romah.

ngromal :

êngg. kn. mlarat bangêt.

ngrombah :

êngg. kn. golèk iwak ing sêgara bêbarêngan wong akèh; kc. rombah.

ngrombak :

kn. mbubrah; kc. rombak.

ngromèd, ngromèh :

êngg. kn. gunêman clêmongan.

ngromèsi :

êngg. pc. ngrèwès; kc. romès.

ngromyang :

êngg. kn. ngramyang.

ngromyos :

pc. nyunyuk ing gêni; kc. kromyos.

ngromos :

êngg. kn. nglopok, mbênêm.

ngrompal :

pc. pating srêmpal (tmr. sandhangan).

ngrompang :

êngg. kn. padha gogrog godhonge (tmr. wit-witan); kc. rompang.

ngrompyoh :

kn. ak. kêtêl bangêt (tmr. gêgodhongan, rambut); kc. rompyoh.

ngrompol :

kn. nggrombol, kêkumpulan; kc. krompol.

ngronjati :

êngg. kn. nglunjak, mêncolot ing; kc. ronjat.

ngronje :

kn. ak. lêncir kuru (tmr. pawakan).

ngrondhah :

kn. ak. njalari rêkasa; kc. krondhah.

ngrondhani :

kn. nganglangi; kc. rondha.

ngrontogi :

kn. 1 rontog nibani; 2 ngoyag-oyag lsp. supaya rontog; kc. rontog.

ngroncal :

kn. nggronjal; kc. kroncal.

ngronce, ngroncèni :

kn. 1 nganggit kêmbang lsp; 2 nyritakake, ngandharake; kc. ronce.

ngroncong :

kn. ak. ngêsokake bêras ing kukusan; kc. kroncong.

ngronyok :

kn. ak. ndokoki mata intên akèh; kc. ronyok.

ngronyos :

pc. ngêcos; kc. kronyos.

ngrongkob :

kn. krêmbyah-krêmbyah nutupi; kc. rongkob.

ngrongrong :

êngg. kn. nêgori (wit-witan lsp).

ngropeka :

êngg. kn. ngrupeya.

ngropèk :

pc. ringkih.

ngropyak :

pc. nywara mak kropyak.

ngropyani :

êngg. kn. ngopèni; kc. ropyan.

ngropyok :

pc. mbayar jrèng (kontan); kc. kropyok.

ngropohi :

êngg. kn. nyangkrahi, ndokoki ropoh; kc. ropoh.

ngropok :

I kn. gropok, garing; kc. kropok. II kn: nglopok, mbakar; kc. kropok. III êngg. kn: ngroyok, ngrubud.

ngrosani :

kn. nindakake (mêksa lsp) kanthi karosan; kc. rosa.

ngroso :

(ni) kn. madhahi ing kroso.

ngrocok :

êngg. pc. 1 numbaki bêbarêngan wong akèh; 2 nandangi bêbarêngan; kc. krocok.

ngrowak, ngrowèk :

pc. nyowèl lsp. nganti krowak; kc. krowak.

ngrowakake :

kn. agawe rowa; kc. rowa.

ngrowal :

kn. ak. nggêmpal; kc. krowal.

ngrowod :

kn. ak. nglakoni mung mangan krowodan; kc. krowod.

ngrowok :

(-i) kn. mbolong(-i) lsp. nganti krowok; kc. krowok.

ngwajibake :

kn. ak: majibake, nêtêpake yèn dadi wajibe; kc. wajib.

ngwadhèhake :

kn. ak. mblakakake, njalari wadhèh; kc. wadhèh.

--- 433 ---

ngwayani ~ ngwor(ake).

ngwayani :

kn. ak. ngawekani, migatèkake; kc. kuweya.

ngwayangake :

kn. ak. nglakokake wayang (ut. kaya wayang); kc. wayang.

ngwayungyung :

kw. nlikung, ngêrut; kc. wayungyung.

ngwakake :

pc. nguwakake; kc. wak, uwak.

ngwakilake :

êngg. pc. makilake; kc. wakil.

ngwak-wik :

pc. nguwak-uwik; kc. uwik.

ngwalati :

kn. ak. malati; kc. walat.

ngwalik :

kn. ak. malik; kc. walik.

ngwaluyakake :

kw. marèkake, nambani, mbênêrake; kc. waluya.

ngwalokake :

pc. nguwalonake, nguwalokake; kc. kuwalon.

ngwanèni :

n. muruni k. ak. wani karo; kc. wani.

ngwanuhake :

kn. nêpungake; kc. wanuh.

ngwantahake :

kn. mbarèsake; kc. wantah.

ngwantoni :

kn. ak. nyampuri, mbumboni; kc. wantu.

ngwang :

kw. aku, -ku.

ngwangwang :

kw. nyawang, mawang; kc. wangwang.

ngwarakake :

êngg. kn. nglêmparakake, ora ngrêmbug; kc. wara.

ngwarasake :

n. nyarasakên k. agawe waras, marèkake; kc. waras.

ngwara-warakake :

kn. ngundhangake, martakake ing layang kabar lsp; kc. wara-wara.

ngwarisake :

kn. ak. ninggali marang; kc. waris.

ngwarnakake :

n. ngwarnèkakên k. ak. mujudi, nganani; kc. warna.

ngwartakake :

n. ngwartosakên k. ak. ngabarake; kc. warta.

ngwasake :

êngg. pc. ngawasake; kc. awas.

ngwasiyatake :

kn. ak. mènèhi wasiyat marang; kc. wasiyat.

ngwaspadakake :

n. ngwaspaosakên k. ak. maspadakake, namatake; kc. waspada.

ngwatiri :

n. ngwatosi k. pc. nguwatiri; kc. kuwatir.

Ngwawasakae[20] :

kn. ak. namatake; kc. wawas.

ngwawuhake :

kn. nêpungake manèh; kc. wawuh.

ngwawratakên :

k. mêtêngake; kc. wawrat.

ngwèhi :

ak. (ngwèhan, ngwèhin, ngwèhèni, ngweyan, ngrèyèn, ngwèkèni êngg.) n. nyukani k: awèh, mènèhi; kc. wèh.

ngwekani :

êngg. kn. ngawekani; kc. weka.

ngwètake :

pc. ngawètake; kc. awèt, wèt!

ngwèwèhi :

kn. ak. mêmènèhi marang; kc. wèwèh.

ngwêk-wêk :

pc. nguwêk-uwêk; kc. uwêk.

ngwêtokake :

n. ngwêdalakên k. ak: ngêtokake; kc. wêtu.

ngwêwahi :

k. ngwuwuhi; kc. wêwah.

ngwêwani :

n. mêmurun k. ak. nggêgasah lsp. supaya wani; kc. wani.

ngwêwêtah :

k. ngwêwutuh.

ngwêwirang :

kn. ak. gawe wirang.

ngwêwutuh :

n. ngwêwêtah k. agawe supaya wutuh; kc. wutuh.

ngwidi, ngwidèni :

kn. ak. 1 milang manèh; 2 kw. maringi sih (tmr. dewa); kc. widi.

ngwidik-widik :

kn. ak. namatake, ngira-ira; kc. widik.

ngwijèni :

kn. 1 nyêbari wiji; 2 njalari; 3 nurunake; kc. wiji.

ngwidhe :

kn. ak. golèk iwak nganggo widhe.

ngwiyak :

kn. ak. miyak, mbukak; kc. wiyak.

ngwiyarakên :

k. ngambakake; kc. wiyar.

ngwik-wik :

pc. nguwik-uwik.

ngwilujêngi :

k. ak. nylamêti; kc. wilujêng, slamêt.

ngwirangake :

kn. ak. agawe wirang; kc. wirang.

ngwisi :

pc. nguwisi; kc. wis, uwis.

ngwisesa :

kn. ak. mêksa, niksa; kc. wisesa.

ngwiwekani :

kn. ak. mrayitnani; kc. wiweka.

ngwujudi :

kn. ak. nganakake wujude: kc. wujud.

ngwudhari :

kn. ak. nguculi; kc. wudhar.

ngwudhoni :

kn. nguruni; kc. wudhu.

ngwulêdake :

kn. agawe (njalari) wulêd.

ngwuluh :

kn. nggosok nganggo pring wuluh.

ngwuloni :

kn. ak. ngrêsiki (kaya yèn arêp sêmbahyang); kc. wulu.

ngwuningani :

êngg. kn. mêruhi, wêruh; kc. wuninga.

ngwungu :

ki. nggugah; kc. wungu.

ngwungoni :

ki. ngêlèki; kc. wungu.

ngwuri-wuri :

kw. nglêluri; kc. wuri.

ngwuryani :

kw. 1 mandêng, nyawang; 2 nata; kc. wuryan.

ngwuroni :

ki. ngêndêmi; kc. wuru.

ngwurungake :

n. nyandèkakên k. njalari wurung.

ngwursita, ngwurcita :

kw. nyritakake; kc. wursita.

ngwutahake :

kn. nyuntak lsp. nganti wutah; kc. wutah.

ngwutuhake :

n. ngwêtahakên k. agawe wutuh.

ngwuwuhi :

n. ngwêwahi k. ngundhaki; kc. wuwuh.

ngwuwur :

(ake) kn. nyawur-nyawurake; kc. wuwur.

ngwongi :

n. niyangi k. ak. nguwongi; kc. wong.

ngwor :

(ake) kn. nyampurake; kc. wor.