Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, 1788, #981 (Pupuh 12–18)
| 1. | Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, 1788, #981 (Pupuh 01–08). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Babad Tanah Jawi. |
| 2. | Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, 1788, #981 (Pupuh 09–11). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Babad Tanah Jawi. |
| 3. | Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, 1788, #981 (Pupuh 12–18). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Babad Tanah Jawi. |
| 4. | Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, 1788, #981 (Pupuh 19–27). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Babad Tanah Jawi. |
| 5. | Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, 1788, #981 (Pupuh 28–33). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Babad Tanah Jawi. |
| 6. | Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, 1788, #981 (Pupuh 34–38). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Babad Tanah Jawi. |
| 7. | Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, 1788, #981 (Pupuh 39–44). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Babad Tanah Jawi. |
| 8. | Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, 1788, #981 (Pupuh 45–46). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Babad Tanah Jawi. |
Pencarian Teks
Lingkup pencarian: teks dan catatan-kakinya. Teks pencarian: 2-24 karakter. Filter pencarian: huruf besar/kecil, diakritik serta pungtuasi diabaikan; karakter [?] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau satu huruf sembarang; simbol wildcard [*] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau sejumlah karakter termasuk spasi; mengakomodasi variasi ejaan, antara lain [dj : j, tj : c, j : y, oe : u, d : dh, t : th].
12. Asmarandana
1. Sigêgên lingirèng nguni | wasita lèn dyan kocapa | prajèng Kudus [Kudu...]
--- 131 ---
[...s] winiraos | ki gêdhe ring Kudus ika | têtiga atmajanya | samya jalu bagus-bagus | lyan ibu ri kang taruna ||
2. tunggil ibunya kêkalih | ri kang atuwa punika | wus samya akrama karo | atmaja graha taruna | satunggil dèrèng krama | samana pan maksih timur | wus lama pan adiwasa ||
3. tansah ingatag akrami | dening yayah sru lênggana | apan dahat pamopone | raosing tyas dahat mudha | ywa na mawi agraha | bwat rêncanèng ing tyasnya gung | mangkana panguningèng tyas ||
4. pan maksih kyèh tyas kaèsthi | kautamaning sujanma | rumaos dèrèng tuk raos | marmanya dahat lênggana | kinèn krama ing yayah | nanging ki gêdhe ing Kudus | mojar sangêt mrêdèng suta ||
5. lah kramaa sira kaki | ayya wèt kita anglamba | akarya ucaping ngakyèh | yen kita tan akramaa | lah kita pilihana | atmajanya wong sa Kudus | miwah lan ing Kudus ika ||
6. mancapat măncanêgari | sutanya kita piliha | sok kita sênênga bae | iyèngsun kang lumaksana | yèn kita kayunana | ri kang suta dahat nuhun | suka yèn karuntikana ||
7. ri mangkèng ulun puniki | dèrèng mantrèng nêdya ring dyah | pan wus kaulatan kabèh | dèrèng wontên dyah kadriya | yèn sambada paduka | ulun mangke nuhun bêndu | sampun age kramakêna ||
--- 132 ---
8. ri kang yayah têmah runtik | mirsa aturing suta |[1] de tan pinituhu linge | saksana tinundhung sira | nguni rikang atmaja | ki gêdhe lingnya sru bêndu | amrih kèdhêp rikang warah ||
9. dadya akraitèng[2] ati | Ki Jaka dènnya dinukan | saya sru rudatin tyase | sangking jrih dukaning yayah | dadya anilib tingal | musna ri kalaning dalu | tan ana ri kang wong wruha ||
10. enjing wus katur ngramèki | yèn sutèng ring dalu musna | kagyat tyasira ki gêdhe | agya kinèn ngulatana | ing desa myang ing wana | ring praja lyan tan kapangguh | ki gêdhe narimèng Suksma ||
11. mangkana ingkang winarni | kang murca sing prajanira | Ki Jaka lêpas lampahe | tan ana sinêdya ring tyas | tan lyana wanawasa | ring gunung Kêndhêng dinunung | praptèng wana tapa ngidang ||
12. tan arsa kongang ing janmi | Ki Jaka amati raga | datan kawarna lamine | samana kalunta-lunta | lampahira Ki Jaka | dyan umulat ri kang ranu | êning ring bèji pangangswan ||
13. ayom sitinya arêsik | kaedêran sarwa sêkar | ayom sarwa sri yèn tinon | agya araryyan Ki Jaka | sasoring sarwa sêkar | Ki Jaka tanêk alungguh | warnanên kang darbe taman ||
14. Ki Agêng ing Kêmbang Lampir | ketang rikang darbe taman | apan ika pangangswane | wong Kêmbang
--- 133 ---
Lampir kabèhnya | măngka kang cinarita | kyagêng ri atmajanipun | satunggil èstri utama ||
15. apan maksih Rara Kênci | ayunya datanpa sama | wus amêpêk biraine | tansah pinrih akramaa | nanging dahat tan arsa | dèrèng wontên tyas dinunung | marmanira wèt anglămba ||
16. sêmana ya maring bènji |[3] angangsu datanpa rowang | wanci wusing bêdhug suwe | warnanên ingkang angidang | raryyan têpining taman | sêmana mawas andulu | yèn ana dyah kênya mara ||
17. karsanya yun wusing bènji | yeka datanpa rêrowang | Ki Jaka sigra lumèngsèr | sênêtan ampungan wrêksa | têpining bèji ika | nênggih wontên wrêksa kêpuh | madhampit lan wrêksa gayam ||
18. rika unggwanya mrih silib | Ki Jaka ya mrih katingal | nanging waspaos tingale | Ki Jaka marang sang rara | nanging sang dyah prayatna | ing sasolah bawanipun | sajro taman kawas-wasan ||
19. apan tan ana kaaksi | sang rara wus aprayatna | tan ana taha-tahane | sang rara amêdhar sinjang | kalawan kasêmêkan | sang rara gya nyawuk banyu | siram tan apatêlêsan ||
20. sang kanya dahat dumêling | sasêla-sêlaning raga | kang arupit pan katoton |[4] ri sadanguning asiram | Ki Jaka pan waspada | adhasar dyah tuhu ayu | sarira tanpa warana ||
--- 134 ---
21. dangu dènnya aningali | Ki Jaka sampun kagiwang | muhung sang rara nèng panon | supe ing kasutapanya | mulat ing dyah asiram | sang rara gya mêntas sampun | ngrasuk sinjang kasêmêkan ||
22. Ki Jaka agya umijil | sangking unggyaning sênêtan | dangunya nahên wirage | Ki Jaka ing Kudus ika | saêntasira sang rêtna |[5] amêksa nêkakkên kayun | dahat tan amawi taha ||
23. Ki Jaka murugi aglis | sang ayu sampun cinandhak | amisesa panggujêge | sang dyah gumêtêr angganya | rinangkêt ring wong priya | apan satuwuk tumuwuh | dèrèng acêlak lan priya ||
24. nanging sang dyah wus birai | dahat mêpêk balègira | watêk èstri lan kakunge | dadya sumèh karsanya |[6] èngêt ing balègnya |[7] dyah amanggih kakung bagus | dumadya anunggil karsa ||
25. ing solah datan winarni | sêmana wus sacumbana | pan wus pasthining Hyang Manon | panggihing jêjaka rara | saking gênturing tapa | wijiling sujanma luhung | tan winarna polahira ||
26. ri uwusing mangkanèki | Ki Jaka sira gya kesah | umanjing ing wana malèh | angidang rika tapanya | tan arsa wruhèng janma | myang sang dyah rara wus mantuk | tan kawarna laminira ||
27. risang rara wus katawis | kêkandhanganing awawrat | owahing pasarirane | ibu rama datan samar | yèn [yè...]
--- 135 ---
[...n] têmah kawirangan | kang rama tansah anantun | amrêsudèng sutanira ||
28. ingsun atanya sirèki | nini sapa rowangira | ngong jarwanana yaktine | yèn kita nini sajarwa | ngong dhaupakên sira | lan kang jampyani raras rum | ayya wèt akarya wirang ||
29. dahat dènira tan apti | yèn sajarwaa ing yayah | ni rara uwus karaos | yèn saya wuwuh wirangya |[8] ngangkêna lyan kang nyata | dadya sang rara amupus | suka yyan têmah apêjah ||
30. têlas dènira mrih yêkti | ki gêdhe mring atmajanya | asangêt pamrêsudine | sangking sangêting atmaja | gènnya tan arsa jarwa | têmah kaku ing tyasipun | ki gêdhe dahat runtiknya ||
31. rêngu wijilnya rikang ngling | manguman-uman ing suta | kya gêdhe tyasnya wus kepon | tan kawawa nahên wirang | mila atêmah puhas | tyasnya ki gêdhe mring sunu | mangkana ri kang atmaja ||
32. asangêt jrih yayah runtik | saha tyas kandhahan wirang | sêmana ing ratri lelos |[9] sang dyah tan jrih ratri siyang | wus manjing mêtyèng wana | tan kawarna laminipun | saya sêpuh dènnya wawrat ||
33. wus têkèng samaya sasi | kang jabang bayi ambabar | anèng wana laire |[10] ngaran wana Kapanasan | ri kang ibu parastra | konduran parastranipun | rikang suta anèng dagan ||
34. apan wus karsèng Hyang Widi | uriping raryya lit ika | munggwing daganya bibine |
--- 136 ---
sigêgên lèn kawarnaa | Ki Agêng Selandaka | ya karêmênya nênulup | akalangênan ing wana ||
35. Nanging sabên mring wanadri | Ki Agêng ing Selandaka | yyan anênulup kalangon | apa rikang ngupadosa | dèrèng wruh cuwa ring tyas | anging kalamăngsa iku | Ki Agêng dhatêng ing wana ||
36. nênulup kalangwanèki | nanging kadya sinupatan | tan mulat pêksi sawiyos | agêng kang arupa pêksya | yyan Ki Agêng manggiha | kinjêng kêndhêla tan nêmu | myang kang warni buron wana ||
37. satunggil datan amanggih | muwah lyaning buron wana | salirning kang kaupados | ki agêng datan lumiyat | nanging tan sudèng karsa | ki gêdhe sangsayandarung | ngidul ngetan lampahira ||
38. apan tan tumamèng margi | Ki Gêdhe ing Selandaka | ri lampah nêmpuh wana grong | lingsèn karya brăngtaneka | unggwan ngupadi burwan | lêpas ri lampah andarung | sadhatênging Kapanasan ||
39. kagyat ki agêng ningali | rare jabang guladrahan | saha mlasakên tangise | nèng dagan bibi parastra | Kyagêng ing Selandaka | dahat wlasirèng andulu | saksana pinarêpêkan ||
40. wus awas dera ningali | Ki Agêng ing Selandaka | mring bibi ri kang wus layon | tuhu ayu warnanira | kadya trahing awirya | lan [la...]
--- 137 ---
[...n] rare jabang pan jalu | abagus suwarnanira ||
41. asangêt wlasirèng galih | Ki Agêng ing Selandaka | agya mêcat paningsête | cindhe kêmbang gya kinarya | angêmban rare ika | sêmana uwus sinambut | ingêmban kang rare jabang ||
42. agyarsa binêkta mulih | angalèr ngilèn lampahnya | ucapên mêdyèng margane | wontên kidang ngalang marga | lir minangsi wulungya |[11] asungu kêncana mancur | anetra rêtna kumala ||
43. kya gêdhe sampun kagimir | mulat rikang kidang êmas | agya arsa ingupados | rikang kidang pinarêkan | kidang ika lumaywa | tan têbih palayunipun | tansah ngatingal ing ngarsa ||
44. ki agêng sangêt dera mrih | sangking wus karêm rikang tyas | dadya tinut saparane | kidang mring ki agêng ika | tan etang dalu siyang | ngalèr ngetan lampahipun | wus lêpas manggih patapan ||
45. ri kang kidang gya tan kaksi | sadhatêngirèng patapan | ki agêng cuwa ring tyase | angganya lêsu tan rêkat | tanbuh paraning duka | dadya raryya lit sinêndhu | rinaos tanpa karyaa ||
46. mangkana acipta ngati | Ki Gêdhe ing Selandaka | kaya apa raganingong | anggawa kang rare jabang | tambuh ingkang ayoga | tan wrin ala bêcikipun | kalêbèng cêla tyas ingwang ||
47. ri uwus aciptèng ngati | Ki Gêdhe ing Selandaka | agya nèlèhakên rare | sasor
--- 138 ---
Giyanti prênahnya | munggwing siti patapan | anulya tinilar sampun | jabang bayi gilang-gilang ||
48. sahira ki agêng aglis | andhatêngakên ing karsa | ngupaya kidang êmase | jabang bayi kang tinilar | anèng patapanira | ring nguni Ki Agêng Tarub | duk gêsang lwir guladrawa ||
13. Dhandhanggula
1. Datatita lingira ing nguni | wontên malih ingkang cinarita | kang tinutur sajarahe | ni wulanjar ing Tarub | pan kalangkung kawêlasasih | satilare kang raka | tansah anggung wuyung | ka[12] dadya paraning brăngta | ni wulanjar ing Tarub dahat kapengin | wruh rasaning sêsuta ||
2. duk ing nguni maksih rikang laki | nyai răngdha dèrèng asêsuta | kasêlak tilar kakunge | marmanya ya kalangkung | nyai răngdha dera prihatin | lali boga myang nendra | dahat dera nêkung | sêmana gya tinarima | de Hyang Suksma ing malêm Anggara Kasih | madya ratri wayahnya ||
3. anon cahya padhang anêlahi | ni răngdha prênah dhepok kang raka | patapane duk gêsange | ni răngdha kagyat dulu | ya ta nuli dipun parani | dhatêng ing nyai răngdha | gyan cahya kadulu | sangking liwunge kang manah | ni wulanjar tan ana dèn kawêdèni | ri sapraptane kana ||
4. nyai gêdhe pan kagyat mulat ing | dening ana jabang [ja...]
--- 139 ---
[...bang] bayi lanang | sasor Giyanti ênggone | gya pinaranan gupuh | ugyaning kang ri jabang bayi | ya mring nyai wulanjar | nulya glis sinambut | kang jabang bayi ingêmban | mring ni răngdha saksana binêkta mulih | dhatêng ing wismanira ||
5. sira praptaning wisma tumuli | ni răngdha langkung bungahing nala | gya nulya wêwêdhak age | apilis kunir apu | mangkah-mangkah pambayun kalih | lwir bêbêle ni răngdha | karsaning Hyang Agung | dinulur ring sakarsanya | nyai răngdha saluku dènnya alinggih | sutanya sinusonan ||
6. ri saksana byar raina nuli | têtanggane pra sanak ni răngdha | miyarsa tangising rare | nulya gya samya rawuh | atêtijo[13] mirsa bêbayi | kagyat angling ing nala | kapanane iku | wawrat dene apêputra | baya sapa rencange apulang rêsmi | dahat gawok tumingal ||
7. ri kang têbih pra sanak pan prapti | atêtinjo mring nyai wulanjar | samya bêkta samêktane | ri kang bêbayinipun | nusya lamon ana têtami | yyan tan ana dhatêngan | pan tan arsa nusu | nanging jêmpole astanya | kang den susu kacarita sapta ratri | padhang anglir raina ||
8. soroting cahyaning jabang bayi | ri kang madhangi wismèng ni răngdha | dadya tan ana wêngine | nyai răngdha ing Tarub | salaminya darbe bêbayi | kathah darajatira | myang
--- 140 ---
rajêkinya gung | ri sakyèhnya kang umulat | jalu èstri mring jabang bayi kaswasih | saha kacaryan mulat ||
9. tan warnanên laminya ring mangkin | jabang bayi umur pitung warsa | dadya panutan raryyakyèh | Ki Jaka bawanipun | rare cili apan padha sih | tut wuri mring Ki Jaka | karyanya nênulup | angambil kijêng kêndhala | sabên dina raryya kèh anganut wuri | samyasih mring Ki Jaka ||
10. samana Ki Jaka aprihatin | sangking gèn ngarsakkên tulup ika | mila tan dhahar tan sare | kawarnaa ring dalu | kae Jaka sare naritis | anèng patapanira | ramanya karuhun | wayahing bangun raina | wontên dêmon sumêladhang ulon guling | asakoh[14] ujung lanang ||
11. dyan cinandhak mring Ki Jaka aglis | punang dêmon aponthang kancana | Ki Jaka bungah manahe | enjing kesah nênulup | rare kathah samya tut wuri | sabên dina mangkana | mantuk lamun surup | sêmana saya diwasa | kae Jaka umur kawan wêlas warsi | mêksih rêmên mangkana ||
12. nyai răngdha sangêt mituturi | mring kang putra lah sira kramaa | apan sira wus agêdhe | marènana nênulup | akramaa nakingsun gusti | lah sira pilihana | parawan ing Tarub | pra tuwin Warung Sêsela | pilihana Ki Jaka umatur aris | ulun ibu [i...]
--- 141 ---
[...bu] lênggana ||
13. kala ing mangke tan arsa krami | mêksih rêmên nênulup mring wana | wikana ibu ing têmbe | ibunira lingnya rum | lah ta apa kang sira anti | pan sira wus winayah | ala ucapipun | yèn sira tan akramaa | apa sira nganti rabi widadari | ora arsa manusa ||
14. kae Jaka aturira aris | ibu sampun age kita duka | ing benjing pintên dangune | nyai răngdha amuwus | yèn mêngkono ta sira kaki | rêmên asaba wana | nanging wêkas ingsun | aja munggah ing prawata | lamon sira kaki anênulup paksi | iku ta pangalapan ||
15. ri sampunya mangna sira glis |[15] Ki Jaka kesah dhatêng ing wana | ya ta nênulup karyane | ya ta saya andarung | lampahira tan manggih paksi | saya kalunta-lunta | supe wêkasipun | sigra minggah ing prawata | kae Jaka tan manggih paksi satunggil | mangkana cinarita ||
16. wontên paksi endah ingkang warni | pinaranan dhumatêng Ki Jaka | akarsa tinulup age | punang pêksi dyan mabur | mencok ing pang dènnya angalih | anulya ingangkatan | tinulup dan mabur | Ki Jaka langkung kacaryan | tinut wuri wau saparaning pêksi | ya ta kalunta-lunta ||
17. sangsaya nêngah manjing wanadri | tinut wuri pêksi mring Ki Jaka | gya manjing ing wana gêdhe | adoh
--- 142 ---
lor adoh kidul | punang paksi ical tan kaksi | nênggih têngahing wana | wontên sêndhangipun | kang sêndhang wêning gumilang | kacarita padusaning widadari | Gara Kasih têkanya ||
18. wau nuju dina Gara Kasih | kang widadari arsa asiram | ing awang-awang sakane | swaranira kumrêrud | kae Jaka garjitèng ati | iki swaraning apa | ing luhur kumrêrud | dyan widadari tumêdhak | mring têlaga Ki Jaka dhêdhêp tan angling | sarwi ampungan wrêksa ||
19. nulya cucul ingkang widadari | kasêmêkan sinjang lan rasukan | ambyur ing we siram kabèh | ganti kosokan sampun | pambayunya lwir cêngkir gadhing | pindha wintang sinêbar | pancoroting banyu | Ki Jaka kenyut ing nala | tansah sabil ing nalanira pribadi | Ki Jaka anggarjita ||
20. arsa nyêlêr sinjang myang kulambi | Ki Jaka mara sarwi anglungsar | angula dumung lampahe | nulya inguthik sangkuh | ri kang sinjang lawan kulambi | saha kasêmêkanya | wus kêna sinambut | mêhêng busana saăngga | kang rèmbil kêkêmbên sinjang kulambi |[16] binêtèng mantuk wisma ||
21. sapraptane ing wisma tumuli | kasêmêkan sinjang lan rasukan | nulya sinimpênan age | anèng dhasaring lumbung |
--- 143 ---
kae Jaka wangsul tumuli | ambêkta kasêmêkan | lawan sinjangipun | sigra wangsul dhatêng wana | sampun prapta talaga têngah wanadri | Ki Jaka ling-alingan ||
22. kang asiram pêpêkan pan maksih | sami sêsiblon eca kosokan | aganti lawan rowange | adangu dènnya adus | tan anyana lamun dèn itip | ya ta sira Ki Jaka | sigra watuk-watuk | saksana kagyat kabèhnya | widadari umulat mring sang apêkik | samya mabur mring wiyat ||
23. umantuk mring kayanganirèki | apan ana ya kari satunggal | anuju kang pangarsane | maksih anèng jro ranu | ri kang ilang baksananèki |[17] Dèwi Anawangwulan | ri kêkasihipun | maksih akukum[18] jro toya | ring warnanya lêwih samwèng widadari | lwir sasăngka cahyanya ||
24. Ki Jaka Tarub agya marani | sarya angling alon ri wuwusnya | dahat tambuh patakone | inggih kita bok ayu | lah ring pundi pinangkwèng nguni | sintên sinambat nama | angum jroning ranu | lan kita punapa karya | dahat awlas ulun niki aningali | lah kita sajarwaa ||
25. sang dyah ayu angling asmu tangis | pan ingsun iki dudu manusya | widadari sayêktine | Nawangwulan ran ingsun | ingsun dus ing talaga iki | tinilar mulih ingwang | maring rowang ingsun | kagyat ana jalma prapta | janma edan akarya kagyating [kagya...]
--- 144 ---
[...ting] galih | mijile rowang ingwang ||
14. Mijil
1. Kêkêmbên sinjang rasukan mami | ing wataraningong | pasthine ika karangkud bae | yêkti ika kêkècèr ing margi | saking rika ugi | ngagèti wong adus ||
2. baya mêndêm gadhung rika ugi | tan wruh ring wong wadon | Ki Jaka mesêm amanis linge | wong ayu sampun runtik ing galih | apan ulun iki | dahat dening tambuh ||
3. yèn sêmbada lan karsanirèki | dawêg apêpadon | inggih ing supama-supamine | wontêna ingkang asung kulambi | sinjang lan camênthing | paran upahipun ||
4. sang juwita lingnya anauri | kalamon wong anom | sung sinjang camênthing kalambine | ingsun aku saudara wèdi | yèn wong tuwa ugi | bapa anggah ingsun ||
5. kae Jaka ing Tarub sigra ngling | bilih kita tamboh | inggih ulun ing mangke adarbe | sinjang rasukan lawan camênthing | nanging mangke taksih | èwêd pabênipun ||
6. yèn mangkatêna kewala ugi | pabêne sang sinom | sayêkti dereng wontên mantrane | yèn mêthukana lawan tyas mami | dening kajêng mami | yèn andika pêthuk ||
7. inggih darbèk kawula puniki | kula karya tukon | yèn kitarsa tămpa sayêktine | pasti kita ulun karya rabi | apan [apa...]
--- 145 ---
[...n] darbe mami | inggih mung puniku ||
8. lah punapa lêgaa ing galih | ing wiraos ingong | yèn wus suka sang ayu galihe | dawêg puniki dika tampèni | yèn wus kita tampi | ing sapasrah ulun ||
9. lah kita dadia rabi mami | darbèk dadi tukon | puniku yèn sêmbada karsane | sang dyah ayu èmêng tyas tanpa ngling | Ki Jaka ling malih | kadipundi kayun ||
10. sampun mindêl kemawon mas gusti | ecane tyas ingong | sang dyah ayu kèwêdan ring linge | sarya tumungkul angum jro warih | sangsaya mlasasih | citrane sang ayu ||
11. lingya[19] Ki Jaka lah kadi pundi | ecane tiningong | sang dyah ayu anulya dan linge | inggih kita yèn kita tulus nyukani |[20] sinjang lan kulambi | marang ragèng ulun ||
12. mugi andika tulusa dadi | samitra sayêktos | kang ingaran sudara wèdine | dening ing jangji salakirabi | pan lênggana mami | yèn dadia dhaup ||
13. kae Jaka sigra dènira ngling | lah ta yèn mangkono | yèn kusuma tan arsa kramane | pasthi manira nora ngaturi | ngaran kêthèk langking | baya durung kontung ||
14. yèn apanggiha awak puniki | lan sang liring sinom | yakti tan asung ulun pasthine | sang kusuma kèwêdan ing galih | angartikèng ati | paran têmahipun ||
15. yèn tan nurutana ingsun iki | ing sakarsanya wong | yakti [ya...]
--- 146 ---
[...kti] awèt ngong nèng toya kene | lawan ingsun sida apanggih |[21] kalawan wong iki | paran polah ingsun ||
16. dening manusa lan widadari | baya raganingong | uwus karsaning dewa yaktine | kaya ngapa gon ingsun gumingsir | Nawangwulan angling | lah iya ki bagus ||
17. raga manira iki ing mangkin | karsanira ngangkoh | nanging manira sungana age | sinjang kasêmêkan lan kulambi | Ki Jaka nulya glis | ngulungakên sampun ||
18. sinjang rasukan wus dèn tampani | mring sang ayu gupoh | dyan rinasuk pasungsung sakèhe | Ki Jaka dahat suka tyasnèki | sang rêtna nulya glis | mêntas sangking ranu ||
19. tan antara nulya dèn aturi | wau sang lwir sinom | mring Ki Jaka mantuk ing wismane | ya ta lumampah tiyang kêkalih | Ki Jaka umiring | lumakwa ing pungkur ||
20. tan kuciwa sang dyah dadya rabi | pinèt ing pasêmon | lwir Kamajaya lawan Ratihe | sang dyah lumampah tumungkul isin | gêgêtun tan sipi | ri polah kagugu ||
21. dene tan anyana tan angipi | ri tyas sang lwir sinom | yèn manusya kang dadya lakine | wus anyipta yyan karsane Widi | tan kêna wah gingsir | wau lampahipun ||
22. sampun prapta ing wismanirèki | ni răngdha duk anom |[22] mring kang putri pinalayon age | gupuh rinangkul putranirèki | sira têka ngêndi |
--- 147 ---
gusti anak ingsun ||
23. dening ta sira olih pawèstri | suta matur alon | punika putra andika mangke | unggwan manira anyar akrami | sampun samya linggih | wong têtiga ibu ||
24. munggwing wisma ni răngdha tanpa ngling | mulat sang lwir sinom | sakalangkung pangalêming tyase | adhuh anak ingsun sira gusti | bisa têmên rabi | dening ayu langkung ||
25. tuhu yèn datan ana tumandhing | ayune nak ingong | baya iki kang kalokèng ngakèh | ingkang ingaranan widadari | Supraba ing swargi | ni răngdha gya muwus ||
26. alah uwis anak ingsun gusti | brêsihana gupoh | wiwahaning salakirabine | tan kawarna wus dèn wiwahani | apan suka sami | sakèhe wong Tarub ||
27. ni răngdha langkung bungahing ati | dahat apêpondhong | sarya uwus dèn jarwani kabèh | dening sutanira sang apêkik | duk kala apanggih | nèng talaga dangu ||
28. mila sangsaya bungahing galih | bungah tanpa nganggo | ni răngdha warêg tanpa buktine | kang mantu tansah ginusti-gusti | atut dera krami | ni răngdha kalangkung ||
29. dènnya amarwata sutèng galih | mawas suta karo | dene datan ana kuciwane | jalu èstri tan ana winanci | èstri ayu lêwih | kakung luwih bagus ||
30. dalêmira ni răngdha ing mangkin | pinapajang kaot | lwir kaswargan ri pêpajangane | kawarnaa putra jalu èstri | kalih ana linggih |
--- 148 ---
munggwing kasur babut ||
31. wus sumurup hyang pratănggapati | hyang căndra gumantos | sumilah lwir raina padhange | anuju wau purnamasidi | pasaja sang dèwi | jatmika ing sêmu ||
32. tan kadêrêng awiragèng ragi | sang apindha sinom | nanging sasolah asung wuyunge | cahya mancur tan ana tumandhing | sigra sang lwir ratih | rinarêpèng kakung ||
33. tansah rinungrum ingarih-arih | sang murtining sinom | sahya ingêmban dhatêng kakunge | binêkta marang ing jinêm wangi | tumangkêb kang samir | lunggwèng mêdyèng kasur ||
34. kakungya[23] dahat maring ing rabi | srênggara kalangon | nguswa saha pangasih-asihe | mangrêngih lwir satpada upami | kang anguswèng sari | mrih wêdharing santun ||
35. ri upami kadya pa dera mrih | sari tunjung anom | yèn tan sabara sirèng kaptine | măngsa olih sari kadadyaning | bramara tiwasing | tanpolih mrih santun ||
36. dadya sêkar wigar saunggwaning | tiba tanpa ênggon | kakung manêkakakên asmarane |[24] sang rêtnayu saha miwal kapti | dhasare sang dèwi | canggèh tilam santun ||
37. sang kakung arsa angaras pipi | dyah nginggati gupoh | sarya ngling alon ing pamuwuse | hèh babo baya arsa punapi | têka anggêgampil | pipi kang jinujug ||
38. kumawawa iki sun arani | angkuhe mring wong wadon |[25] dene daya gêlêma [gêlê...]
--- 149 ---
[...ma] ing mangke | angkoh têka gêthana-gathini | kudu ngaras pipi | kaya wong ingugung ||
39. gêthing têmên ingsun iki ugi | yèn ana wong ngloncong | dening tan kandhêg ujar tan sarèh | lah uwis uculna asta mami | kakung saya ngukih | widêgdèng pangrungrum ||
40. atêmah kakung nêkakkên kapti | lir bramara awor | ring puspita sru mamrih madune | arêmih-rêmih swara nrang gêndhis | sang dyah wus tanpolih | dera miwal kayun ||
41. tan winarna dènnya mawor kapti | sang apindha sinom | kalawan kakung Jaka Tarube | awêlèh yèn wêdhara ing tulis | kawarnaa mangkin | wusing awor lulut ||
42. sang dyah sêmana kalihan linggih | lan kakung sang anom | apan sêdhênge pêpasihane | ing siyang ika anug ratri |[26] atut dènnya krami | jalu èstri lulut ||
43. datan kêna bêngganga sanyari | tansah wor kalangon | kadya mimi ing siyang ratrine | kakung asih ing garwa nglangkungi | sang rêtna yu asih | ing langka kalangkung ||
44. kacarita apan sampun lami | dènnya sapatêmon | kae Jaka ing Tarub ing mangke | kalawan kang garwa widadari | sangsaya alami | sang rêtnaning ayu ||
45. angidham-idham kaworan nênggih | sangsaya awuwoh | asih lulute dhatêng kakunge | nyai răngdha ing Tarub winarni | sêmana wus lalis | tan tulus atunggu ||
--- 150 ---
46. ri satilare ibunirèki | ya ta winiraos | Ki Jaka tulus ing pakramane | kacarita sasedaning bibi | Ki Jaka gumanti | nama Kyagêng Tarub ||
47. pan dadya pangaubanirèki | ri sakyèh punang wong | ing Tarub padha gusti anggêpe | myang wong Sêsela kabèh wadyasih |[27] suyud jalu èstri | mring Ki Agêng Tarub ||
48. dyan warnanên kusumaning adi | dènira abobot | saya lama têkèng antarane | ya ta ambabar kang jabang bayi | apan miyos èstri | cahyane umancur ||
49. asawang wulan purnamasidi | kawas-was[28] mancorong | ibu rama kalangkung sihe |[29] watêk atmaja lagya satunggil | sêmana lumiling | èsême lwir juruh ||
15. Dhandhanggula
1. Sakamantyan ingkang jabang bayi | sarirane lwir mas sinêpuhan | lagya lumiling wayahe | citrane lêwih ayu | winastanan Rara Nawangsih | ingkang rama sêmana | sihira kalangkung | atanapi ibunira | sangêt trêsna dhumatêng Rara Nawangsih | langkung dinama-dama ||
2. sang dyah umatur dhatêng ing laki | manira dhatêng lèpèn sadhela | angumbah popoking rare | apan boya adangu | mung dang-dangan manira iki | pakanira tunggua | nanging wêkas ingsun | ki umah mring pakanira | alah poma sampun [sampu...]
--- 151 ---
[...n] ta para ungkabi | ing sapungkur manira ||
3. alah boya amêmêkas malih | kakung nauri lah yayi iya | ing mêngko ingsun tunggune | nulya mangkat sang ayu | nyangking popoking jabang bayi | wau ta kawarnaa | Ki Agêng ing Tarub | ingkang atêngga dang-dangan | sarwi momong atmaja kang mêksih alit | sinambi ingkang putra ||
4. Ki Agêng Tarub micarèng ati | sarabiningsun pan sampun alama |[30] iba saapa lamine | ingsun kayani pantun | mung salumbung pan durung rêmpid | iya sawabe apa | liwat barkatipun | pan ingsun nora kaduga | Kyai Agêng ing Tarub tansah ngling ati | sarwi têngga dang-dangan ||
5. nora kêndhat urube kang gêni | Ki Agêng Tarub pan wus dilalah | manahipun salah gawe | ènthèng astane ganggu | kang dang-dangan dipun ungkabi | sarêng kêkêb dèn angkat | Ki Agêng duk mangu | iya kang anèng kukusan | dening têka iya mung pari sawuli | punika kang dipun dang ||
6. agya nuli kinêkêban mali |[31] ênêngêna kang têngga dang-dangan | ucapên kang dhatêng lèpèn | sêmana nuli rawuh | meme popoking jabang bayi | lajeng dhatêng padangan | gêntosi ing kakung | kang raka mêntas mring wisma | sang dyah ayu ing wau atunggu gêni | sinantêr dènnya adang ||
7. ya ta sinantêr urubing gêni | wus dèn ulah langkung ing antara | nora sumub dang-dangane | sang
--- 152 ---
dyah micarèng kalbu | liwat sangking adahat lami | dang-danganisun iya | suwe nora sumub | oraa talah oraa | salah gawe wong lanang atunggu gêni | wataraningsun iya ||
8. dang-dangan nulya dipun ungkabi | ora ta ki umah nglirkên wêkas | mêngko ta sun tilikane | kêk nulya jinunjung |[32] apan maksih pari sawuli | sang dyah atêbah jaja | bênêr ora luput | ujar ingsun silih apa | alah iya baya ta sampun pinasthi | ingsun pisah lan sira ||
9. dene têka anglirkên wêwêling | mandah silih aja dèn wêkasa | têka sira salah gawe | sang dyah ayu amuwus | kakungira kang dèn takoni | ki umah pakanira | boya ganggu-ganggu | wau sapungkur manira | pakanira boya angungkab-ungkabi | ing dang-dangan manira ||
10. wêkasane sira apêpanggih | lan manira ing mangke kewala | baya ta sampun jangjine | pan manira karuhun | angsal sangking ing widadari | apan wus kamanusan | iya milanipun | amarga ing pakanira | lah ki umah manira apamit mulih | maring kayangan ingwang ||
11. ingsun mangke kamanusan malih | iya sangking tingkah pakanira | baya ta sampun jangjine | kakung tan kêna muwus | sakalangkung ngungun tan sipi | kaya dèn wangsulêna | polahe kang luput | anglês kang sarira [sari...]
--- 153 ---
[...ra] lupa | dening garwa mangke atêmahan runtik | gêgêtune nêlăngsa ||
12. sangêt gêlane sang liring sari | apan beda kaya saban-saban | owah sakalir kalire | wus andèh manahipun | kawarnaa ing lami-lami | ical kasêktènira | tan kadi karuhun | sangêt dènnya kamusan |[33] sasolahe owah kalawan kariyin | Dewi Anawangwulan ||
13. kalampahan wau saban enjing | angratêngi sêga lawan jangan | jamak-jamak lan wong akèh | pan katêkan anutu | nora towong pan sabên enjing | pari salumbung têlas | wau sang rêtna yu | sêmana ya ta katingal | kang rasukan ăntakusuma kapanggih | anèng ing dhasar pisan ||
14. sang dyah ayu jêngêr krasèng ati | cidraning laki saya katingal | kaya ginugah bêndune | nora sangsaya lipur | saya katon nora sayêkti | mila saya angrêbda | dukane sang ayu | angucap ing lakinira | lah ki umah manira apamit mulih | pakanira kantuna ||
15. manawa rare iku anangis | para gawèkêna pêpanggungan | apan iku panangise | rare mêksih anusu | milanipun lamun anangis | unggahna pêpanggungan | mêrang kêtan wulung | sarate para obonga | soring panggung dening manira nuruni | iku wêkas manira ||
16. kakungira angling amlasasih | gusti unggwaning ulun ngawula | yyan ulun [u...]
--- 154 ---
[...lun] ana sisipe | lah apuranên ulun | benjing malih amêmarèni | yèn tan ingapuraa | tatar wlas marèngsun | sapa ta rikang asiha | mring ulunya yèn kita prasida mulih | ulun lah pêjahana ||
17. yyan ulun yayi wus têmah pati | lah tilarên ri sakarsa kita | ulun tan wruh sawurine | tan sagêd ulun kantun | lamun kita tilara yayi | yêkti ringwang parastra | brăngta ring sang arum | kayaparan karsanira | kita tilar yêkti suta kita nangis | tanya marang ing sira ||
18. dahat tan bisa ulun mas yayi | amomong marang ing sutanira | apari ênêng-ênênge | dene mêksih anusu | kayaparan polah ngong yayi | angling rêtna juwita | yèn arsa anusu | gya ugahnèng[34] pêpanggungan | deningmênêng rarèku dera anangis | mêrang kita obonga ||
19. kita ampah ringwang datan kêni | apan uwis padha ujar pisan | amunga samene bae | ya ta Ki Agêng Tarub | tatar wruh yyan luhnya drês mijil | umulat sutanira | tinilar ing ibu | rêtna juwita ris mojar | lah ki umah ulun ri mangkya atitip | iya ring sutanira ||
20. sigra sang rêtna ngrasuk kulambi | arsa umulih mring kayanganya | wus anyandhak mrang sagèdhèng | iya mrang kêtan wulung | kakungira ingkang mulat ing | graha pinarêpêkan | kaarsa sinambut |
--- 155 ---
sang dyah apan wus prayatna | dupi parêk sang rêtna di anginggati | mêrang agya ingobar ||
21. sigra anurut kukusing agni | Ki Agêng Tarub ika akarsa | anututi ring garwane | cinandhak-candhak luput | sang kusuma datanpa nolih | wus muluk ingambara | lêpas tan kadulu | sang kakung kari anggana | tanpa jiwa amung garwa kang kaesthi | kang merad ring kayangan ||
22. ri kang putra wau dèn tingali | luhnya mijil adrês ingusapan | sutanya sah ngaras bae | dhuh nyawa sutèng ulun | dèn ta dahat kawêlasasih | lah paran polah ingwang | yyan arsa anusu | anèng ngêndi ibunira | sigra èngêt ri wêwêkase ing rabi | yyan nangis ri kang suta ||
23. wêwêkase agya dèn lakoni | ya ta ana ngaran kayu gêtas | lêlima ika kathahe | ingkang kinarya panggung | tan antara sigra wus dadi | ing ngisor pêpanggungan | mêrang kêtan wulung | rika pinarnah ing ngandhap | arsa nusu kang jabang bayi anangis | sinambud de ngramanya ||
24. gya winangwèng minggah kang raryya lit | wus pinarnah anèng pêpanggungan | suta wus tinilar age | Kyagêng Tarub gya mudhun | ri kang suta dahat anangis | glis tumulya ingobar | kang mrang kêtan wulung | apan ta datan antara | ri kang ibu wus prapta gya anusoni | iya ring sutanira ||
25. wusnya umênêng dènira nangis |
--- 156 ---
Ki Agêng Tarub eca ri kang tyas | suta wus mênêng tangise | rang kang raryya lit tutut | wus adangu dera nusoni | gya tinilar sutanya | wus mêsat sang ayu | mara ring kayanganira | pan sapisan pindho ping têlu nêsêpi | saban dina mangkana ||
26. datan arsa anusua malih | ing sabên dina mêhêng sapisan | sabên ing wayah têngange | jabang bayi ya tutut | dyan warnanên sampun alami | jabang bayi punika | tan arsa anusu | apan glis agêng walagang | wus ingaran ni rara Rêtna Nawangsih | ri wayah sêsapihan ||
27. wus katara yèn ayunya lêwih | ri suwarna sang rara punika | tan roro lawan ingune |[35] samana wayahipun | apan lagya jêbên atapih | lagya angrusak taman | sigêgên karuhun | kawarnaa sutanira | Brawijaya ri kang sinimpar kariyin | kang anèng pasawahan ||
28. ri kang patutan lan Wandhan Kuning | winastan Radèn Bondhan Kajawan | ênting baguse rupane | ri kang cahya sumunu | anglir wulan purnamasidi | apan uwus awayah | sapangon gêngipun | saha tikah dahat beda | lan rare kyèh tuhu ri bagus linêwih | Radyan Bondhan Kajawan ||
29. Kya Buyut Masahar dyan winarni | arsa pasrah pantun mring sang nata | ri Majapait wadale | dahat kyèh ri kang pantun | pan rinêmbat dera wong cili | Radèn Bondhan Kajawan | sêmana pan [pa...]
--- 157 ---
[...n] tumut | kalayu ri kang bapanta | kae Buyut Masahar dahat tan uning | yèn tumut sutanira ||
30. Brawijaya pan lagi siniwi | dening bala anèng pagêlaran | pêpêk kang wadya balane | rikang pra putrèng ngayun | duk pinarêk kathile manik | mancur yèn tiningalan | alêlamak babut | sira Ki Buyut Masahar | dyan macundhuk muka lwir konjêm ing siti | ngaturkên wadalira ||
31. Brawijaya sigra dènnya angling | hèh wong gêdhong sira tampanana | Buyut Masahar wadale | agya tinampan sampun | sira Radèn Bondhan winarni | lumêbêt sitibêntar | paniyaga njujug | nabuh gong sêkar dalima | pan tinitir kagyat sakyèhing anangkil | găngsa ki sêkar munya ||
32. Brawijaya kampita ring ati | amiyarsa yèn ki sêkar munya | kapêdhak ingatag kabèh | amariksaa gupuh | pinariksa yèn rare alit | ingkang anabuh găngsa | cinêkêlan sampun | tinakon yèn anakira | Kyai Buyut Masahar pan juru sabin | katur dhatêng sang nata ||
33. Brawijaya sigra dènnya angling | hèh sang buyut sira ing Masahar | iki sutanira dhewe | Kyai Buyut umatur | inggih yêktos pan suta mami | mèsêm sang Brawijaya | anduga ing kalbu | yèn nguni kanggyanan putra | ing sang nata nanging kaatur wus lalis | mangkya darbe atmaja ||
--- 158 ---
34. tansah winangwang-wangwang kang warni | de sang nata sira Radèn Bondhan | amalêsi ing sêmune | trahing kusuma Ratu | Brawijaya angandika ris | sun pundhut anakira | sumăngga ki buyut | alah sira parakêna | ring samitra Ki Gêdhe ing Tarub mangkin | buyut matur sandika ||
35. gya pinatêdhan dhuwung kêkalih | waos satunggil de Brawijaya | waos aran Ki Palèrèd | dening namaning dhuwung | Ki Maesa Nular satunggil | kang satunggil malela | dhuwung kalih wau | apan sampun katampenan | mring dyan Jaka katiga waos satunggil | Dyan Bondhan suka ring tyas ||
36. ri wus pinaring dhuwung kêkalih | waos satunggal Rahadèn Jaka | de sang nata jêngkar age | angadhaton sang prabu | kae Buyut Masahar mulih | kalawan Radèn Bondhan | anjujug ing Tarub | ya ta ana wong bêbegal | wong kêkalih sami angadhang ing margi | amatyani sopana ||
37. Radèn Bondhan angandika aris | ika bapa ana wong bêbegal | ki buyut upêtan[36] age | ana soring palumpung | Radèn Bondhan dipun kalihi | sinudukan tan pasah | kang begal lingnya sru | lah mara kita malêsa | marang ringwang rahadèn gya narik kêris | rikang wak-awak waja ||
--- 159 ---
38. Radèn Bondhan nibakkên prajangji | iya benjang anak putuningwang | ayya na ingkang angangge | kang kadi dhuwung ingsun | awak-awak waja puniki | lêstari lampahira | ing Tarub jinujug | dyan ing mangke kawarnaa | Kyai Agêng ing Tarub ingkang ginupit | kang kasmaran ing garwa ||
16. Asmarandana
1. Atmajanira pawèstri | awayah pangrusak taman | Rara Nawangsih namane | warnanya yu tanpa sama | langlung[37] dinama-dama | mangkana Ki Agêng Tarub | aris dènnya angandika ||
2. kita têtêbaha nini | lawan angglara kalasa | alah ta nini dèn age | ri mangkya ana dhatêngan | apan using kusuma | kalawan wijiling ratu | lawan êmbane satunggal ||
3. agêpah Rara Nawangsih | sampun anggêlar kalasa | datan antara dhatênge | Rahaden Bondhan Kajawan | lawan Buyut Masahar | ri sampun tata alungguh | Ki Agêng Tarub ngandika ||
4. lah kita lungguha kaki | kusuma kang lagi prapta | bagea kita rahadèn | angling Ki Buyut Masahar | inggih ulun anêdha | sangking panambrame[38] wiku | datan sagêd mangsulana ||
5. mila ulun dhatêng ngriki | ingutus de Brawijaya | anrahakên atmajane | inggih dhatêng ing paduka | măngsa borong ing karsa | gèn kita mulang amuruk | mring Radèn Bondhan Kajawan ||
6. Ki Agêng Tarub kadugi [ka...]
--- 160 ---
[...dugi] | ring sêmune Brawijaya | dadya sandika ature | dening Ki Buyut Masahar | pan sampun sinambrama | tumulya pamitan mantuk | Rahadèn Bondhan tinilar ||
7. Ki Agêng Tarub lingnya ris | mring Radèn Bondhan Kajawan | apa karasan rahadèn | awisma ing padhukuhan | sira Rahadèn Bondhan | Kajawan ature nuhun | Ki Agêng Tarub ngandika ||
8. lah sadulurira ugi | pawèstri amung satunggal | tinilar dening ibune | iku dahat kawlasarsa | aran Ni Nawangtrêsna | kita akua sadulur | rara sira marenea ||
9. iki kadangira lagi | prapta sangking pangumbaran | iya dulur kita dhewe | ni rara sira gya prapta | watêk maksih taruna | dadya ri kang tyas mintuhu |[39] saling[40] pitêdahing rama ||
10. ing wayah rumaja putri | dèrèng wruh ing subasita | rumakêt kakang basane | tan amawi taha-taha | mring sira Radèn Bondhan | tyasnya nadulur satuhu | rèh mintuhu linging rama ||
11. Ki Agêng Tarub sira ngling | mring sira Rahadèn Bondhan | ri mangkya radèn karsèngong | kita ngong lihakên aran | Lêmbu Pêtêng arannya | kang sinung ature nuhun | datan lêngggana ing karsa ||
12. dyaning kang winarna malih | Brawijaya Majalêngka | rikala lagya umiyos | ing kathil dênta palênggah- | ira ring pagêlaran | pra putra wadya supênuh | angandika Brawijaya ||
13. maring
--- 161 ---
Gajahmada Patih | hèh apatih Gajahmada | lah kaya apa wartane | ing mangke wong Giri ika | dènnya tinub ngakathah | dening wong cili kyèh têluk | apa èstua mangkana ||
14. saha sêmbah ki apatih | ature mring sang narendra | pukulun ing warta yêktos | Sang Brawijaya gya mojar | hèh patih gya ngataga | ing punggawa ingkang agung | ngruraha ing Giri ika ||
15. ri sampuning sang nrêpati | akon maring Sang Apatya | Gajahmada tumulya ge | wus amêpêk ing punggawa | saha sanjatanira | wus samêkta gya lumaku | ing giri sampun kinêpang ||
16. gègèr sakyèhing wong giri | agêng alit apuyêngan | rêbat para palajênge | santana ngungsi jro pura | èstrinipun kewala | miwah rare sampun mawur | wanèh tumut ngungsi pura ||
17. sapakantuking wong kêdhik | wong Giri sampun samakta | sagamane dhewe-dhewe | wus anêdya sabilulah | rèhira pinitênah | atêmpuh karoban mungsuh | wong Giri akathah pêjah ||
18. miwah kathah ingkang kanin | angraos kawratan lawan | gya mundur ngungsi kadhaton | sêmana Kangjêng Susunan | Giri lagya nênêrat | kagyat grahanira rawuh | amuhun lingya sêsambat ||
19. dhuh susunan kadya pundi | ri mangkya sahabat tuwan | muwah tiyang Giri kabèh | punika akathah pêjah | kang gêsang nandhang brana | kawula tan sagêd dulu | punapa
--- 162 ---
ing karsa tuwan ||
20. kagyat tyasirèng sang yogi | raja pandhita ing arga | agya ambucal kalame | ingkang kinarya nênêrat | saryya donga ing nala | karamat oliya rawuh | kalam kang dadya curiga ||
21. tumulya ngamuk pribadi | nêmpuh mring wong Majalêngka | tatar katon pangamuke | lwir dhêdhali nêmpuh măngsa | wadya lit tan tinêrak | muhung punggawa gung-agung | tan lyan cumundhuk kang jaja ||
22. akathah ri kang ngêmasi | punggawa ing Majalêngka | ana kabêranan bae | wadya lit bubar sadaya | malayu asasaran | mulat ing punggawanipun | kathah pêjah tanpa lawan ||
23. rumaos tan mungsuh janmi | ciptane wong Majalêngka | kawus datan kêna pulèh | wus larut-larut bubar sadaya |[41] mantuk mring Majalêngka | Patih Gajahmada sampun | tur uningèng Brawijaya ||
24. yèn wadya ing Maospait | kang tumindak dhatêng Arga | kang kinon ngrusak kadhaton | pan kapalajêng sadaya | mantuk mring Majalêngka | punggawa akathah lampus | ingkang mantuk nandhang brana ||
25. mila wadya lit awingwrin | yèn wangsulêna mring Arga | dening tan amêngsah uwong | lwir mêsah Hyang Suksmanasa | sangking gênturing tapa | dening curiga angamuk | datan amawa sujanma ||
26. anjêngêr sri narapati | gêgêtunira kalintang | wêkasan sira ling alon | mring apatih Gajahmada | hèh patih rèrèhêna | manawa iku ing
--- 163 ---
besuk | kêna suda prabawanya ||
27. sakèhe wong Majapait | wus mulih sowang-sowangan | kawarnaa sang palunggoh | raja pandhita ing arga | sasirnane mungsuhnya | curiga ingkang angamuk | wus wangsul sumèlèh ngarsa ||
28. sarwi sira kuthah gêtih | sarêng susunan tumingal | yèn curiga kuthah gêtèh | agya Susunan ing Arga | sujudnya awangsulan | dhatêng Hyang Suksma kang Agung | muga ta ingapuntêna ||
29. sakèh solah ingkang sisip | kang tan manut ing wêwênang | mugi ngapuntêna kabèh | sigra curiga cinandhak | ri sawusing sujudnya | apan ta sampun tinuruh | ring we kang rudira sirna ||
30. mangkana sakyèh wong Giri | kang katawur sami prapta | wus samya umulèh kabèh | kang jalu wus anèng ngarsa- | nira kangjêng susunan | Sang Natèng Arga gya muwus | mring sakyèhing para sabat ||
31. hèh sakèhe sabat mami | lah padha kita èngêta | ing namane dhuwung ingong | Kalam Munyêng ri namanya | dadya sangking sihing Hyang | apan iki kalam tuhu | ngong bucal mantuk curiga ||
32. lan sakèh sabat ngong Giri | ri mangkya padha èngêta | nêdha apuraning Manon | dening kita kumawawa | wani wong Majalêngka | pan iku jênênging ratu | ayya kaping kalih sira ||
33. sêmana datan winarni | sajênêngira Susunan | ing Arga tan ana malèh | pitênah ingkang tumêka | kang sangking Majalêngka | tulus gèn samya rahayu [rah...]
--- 164 ---
[...ayu] | datan ana kira-kira[42] ||
34. salami datan winarni | sajênêngira Susunan | ing Arga kang winiraos | sasedane jêng susunan | sêmana kang gumantya | anênggih kang wayah jalu | umadêg raja pandhita ||
35. pangèstunipun wong Giri | tan owah kadya kang eyang | kasêbut Sunan Parapèn | tan siwah lawan kang eyang | saulah lampahira | karanya sakyèh wong gunung | samya asih anglêmbana ||
36. mangkana ing lami-lami | kawarnaa Majalêngka | wadya lit wus lumrah kabèh | yèn ana pandhitèng Arga | sampun lama parastra | ing warta sampun misuwur | yèn wayah ri kang gumantya ||
37. sapa mirsaning nrêpati | Brawijaya Majalêngka | yèn uwus lumrah wartane | pandhita ring Giripura | wis lama dènnya lina | kagêntyan ing wayahipun | ing Giri mangkya raharja ||
38. ya ta angartikèng galih | Brawijaya Majalêngka | èngêt cuwane karsane | gènnyarsa anirnakêna | Pandhita Ngargapura | Brawijaya sigra muwus | mring Apatih Gajahmada ||
39. hèh Gajahmada ing mangkin | kita mêpêka punggawa | lawan saha gêgamane | ngong arsa nglêksananana | anirnakkên pandhita | ing Giri kang paksa tinut | ri kang ngrêngkakakên praja ||
40. lan sakèhing suta mami | kabèh samya nitihana | ing tandange punggawa kèh |
--- 165 ---
apatih atur sandika | ring sarèh Brawijaya | datan kawarna ring dalu | enjing pan sampun samêkta ||
41. gumrêrah swaraning janmi | saha sanjata wahana | wus kinon lumaksana ge | tan winarna lampahira | ucapên Sunan Ngarga | apan wus mirsa ing tutur | yèn mangkya wong Majalêngka ||
42. arsa angrabasèng Giri | ri kang suta Brawijaya | anitihi ing palugon | karsane Sang Brawijaya | nirnakêna susunan | mila sangêt gègèripun | wadya lit ing Giripura ||
43. èstrinya têlas angili | angungsi têpi samodra | jalêre siyaga kabèh | wus anêdya sabilulah | mêpêk sagêgamannya | gya prapta wong Majalangu | wus angrampid Giri sira ||
44. sigra manêmpuh sira glis | sakèhe wong Majalêngka | sumahap lir sagara rob | wong Giri sêdya apanggah | ngamuk karoban lawan | dadya giris manahipun | wong Giri mawut sadaya ||
45. Susunan Giri sira glis | lumayua tilar pura | tan apisah lan sawonge | angungsi saloring Arga | gêgisiking samodra | ing Giri pan katun suwung | apan sampun ingobongan ||
46. sakèhe wong Majapait | dahat dènnya ngrusak pura | miwah saprajane kabèh | mangkana sang rajaputra | Maospait sadaya | dhatêngakên karsanipun | arsa nirnakkên sêntana ||
47. tumulya samya lumaris |
--- 166 ---
minggah dhatêng ing satana |[43] arsa dhudhuk jaratan age |[44] kuburira Jêng Susunan | Ngarga kang sampun lina | ika kang arsa dhinudhuk | dhumatêng sang rajaputra ||
48. praptane putra nrêpati | ing astana pan tumingal | wontên wong têngga kubure | kêkalih wong cala ina | pincang dhengkol calanya | karananya têngga kubur | dening tan sagêd lumaywa ||
49. agya kinèn anglêkasi | kang wong andhudhuk jaratan | sigra lumaksana age | kang wong kang andhudhuk jarat | sarêng samya tumandang | sarêng samya ngangkat pacul | sarêng niba gulasahan ||
50. saryya sami mutah gêtih | agya ginantya ngrowangya |[45] sigra mutah gêtih kabèh | sami niba gulasahan | datan wontên tumama | sakyèh wong kang kinèn dhudhuk | sangêt samya ajrihira ||
51. sigra putra nata angling | lah iku kita ataga | andhudhuka têtunggone | wong roro kang tunggu jarat | dhudhuka kang tinêngga | nuli tumandanga gupuh | iku yèn tan nglakonana ||
52. yêkti iku ngong patèni | karya jajalan curiga | kang kinon sangêt ajrihe | tumulya sigra tumandang | wong roro dhudhuk jarat | wus têlas siti dhinudhuk | balabag tutup katingal ||
53. gya balabag binuka glis | mênganing balabag sigra | rikang
--- 167 ---
tawon pambubule | mêtu saking jroning makam | pan apindha jalada | angandhanu munggwing luhur | sumingêb ujwalèng surya ||
54. tan antara manêmpuh ing | ri kang wong Majalêngka |[46] lwir wiyat rêbah swarane | tan kawawa nahanana | sakwèh wong Majalêngka | ri tawon panêmpuhipun | dening lwir siksèng Hyang prapta ||
55. sigra kwèh wong Majapait | palayunya asasaran | angraos rêbat uripe | karananya rêbat agya | mantuk ing Majalêngka | raja putra wus lumayu | samya gya ngrapkên turăngga ||
56. umantuk mring Majapait | tawon tansah pangantubnya | sinuk ing sapalayune | sapraptaning Majalêngka | apan tan saya suda | malah sangsaya ngêndhanu | lwir mêndhung mibu alam |[47]|
57. sigranub manêmpuh aglis | ri sakwèh wong Majalêngka | saha mrajaya ngantupe | sapraja ing Majalêngka | kawibuhan sadaya | kang wong tambuh polahipun | tan kawawa tumahana ||
58. dadya gègère tan sipi | wadyabala Majalêngka | sigra agya palayune | jalu èstri asasaran | myang rare tan kantuna | tanbuh polah sang aprabu | gya bubar saking jro pura ||
59. sawadya dalêm angiring | angili atilar praja | wadya gêng alit myang wadon | ri kang umiring narendra | adoh atilar praja | sawong Majalêngka kawus | ngraos tan mangga puliha ||
60. sapraja ing Maospait [Ma...]
--- 168 ---
[...ospait] | sawiji tan kantun janma | asangêt dènnya suwunge | ri kang tawon sampun musna | mangsul ing Giripura | warnanên wong roro wau | kang kantun têngga astana ||
61. kang datan sagêd lumaris | kang anandhang cêla samya | ri kang cêla pincang dhengkol | kang kinèn dhudhuk satana | dèn putra Majalêngka | ri sawusing dhudhuk kubur | cêlanya wus sami sirna ||
62. wus waluya kadyèng nguni | ri sampuning mêngsah kalah | sirnane tinub ing tawon | sigra wong roro lumaywa | sumusul jêng susunan | asêdya ngaturan mantuk | yèn mêngsahira wus sirna ||
63. kapangguh têpining tasik | unggwan umungsi susunan | sawong ing Giri sakèhe | gumrah nèng pinggir samodra | wong roro ika prapta | sarya sirna inanipun | prapta gya nungkêmi pada ||
64. umatur saha wotsari | wong roro ing jêng susunan | têlas anutur polahe | ri purwa mulya cêlanya | dahat sokur susunan | ing Allah kang Maha Luhur | sêmana wus ingaturan ||
65. umantuka dhatêng Giri | apan ri kang mungsuh sirna | sigra Susunan Parapèn | wus bubar sawadyanira | mantuk ing Giripura | sapraptane prajanipun | ring Giri dadya ra-ara ||
66. tan ana umah kaaksi | satunggil têlas tinonan | sêmana gumyah wartane [warta...]
--- 169 ---
[...ne] | yèn Majapait bêdhah |[48] Brawijaya wus kesah | sawongira datan kantun | suwung nagri Majalêngka ||
67. mangkana kang karya wiwrin | jêngkare Sang Brawijaya | apan tinub dening tawon | sêmana Kangjêng Susunan | Ngarga wus aputusan | mring Maospait angusung | bangsal kang samya lit ika ||
68. binêkta dhatêng ring Giri | pan kinarya padalêman | têtiyang alit pan akèh | mring Majapait samana | samya angalap girya |[49] sakwawa kawawanipun | wus têntrêm wong Giri ika ||
69. nanging Susunan ing Giri | Parapèn tan monasika | mring Majapait bêdhahe | eca gèn nata pemahan | ring tyas sokur ing Suksma | mangkana ingkang winuwus | sang nata kang tilar praja ||
70. Brawijaya Maospait | pan sampun titèng antara | tan ana mobah molahe | Sunan Giri bêdhahira | praja ing Majalêngka | Brawijaya gya umantuk | amangsuli puranira ||
71. ri sampuning lami-lami | Brawijaya Majalêngka | tan karsa sikara malèh | mring Susunan Giripura | eca gènnya mong karsa | anulus jênênging ratu | dènnya ngrèh ing nusya Jawa ||
72. mangkana Susunan Giri | eca dènira mong lampah | têtêp kêkah agamane | sangsaya gêng jumungahnya | tan ketang apitênah | pan tulus arja rahayu | ri kang praja Giripura ||
73. tan winarna laminèki | nagara [naga...]
--- 170 ---
[...ra] ing Majalêngka | ri saarjanipun malèh | jênêngira Brawijaya | tulus amangun suka | mangkana èngêt ing sunu | kang tinanêm ing Bintara ||
74. ya ta kawarnaa enjing | Brawijaya Majalêngka | sêmana pan lagi miyos | pinarêk ing pagêlaran | pêpêk kang para putra | para punggawa supênuh | angandika Brawijaya ||
75. maring ing Trêrung Dipati | kaya priye kakangira | alami têmên ngong antos | iya silih dumèh apa | mêngko têka tan seba | marang kutha Majalangu | ing mêngko wus tigang warsa ||
76. ri kang ubaya ring mami | kakang kita ring Bintara | pan sabên taun ature | aseba ring Majalêngka | ing mêngko wus alama | nora aseba maringsun | kaya silah yèn lalia ||
77. apan mêngko wus amukti | ri kakangnya nèng Bintara | dahat laline maringong | kalinganing kawibawan | tan emut ing sudarma | baya silih lagi wuru | tan nimbangi trêsnaningwang ||
78. lah sira sun utus aglis | kakangira ucapêna | sira lumakua dhewe | dumèh apa kakangira | lawas nora aseba | ya ta Adipati Trêrung | tur sêmbah lèngsèr ring ngarsa ||
79. bubar dènira tinangkil | Brawijaya Majalêngka | ya ta ri kang winiraos | kang dinuta mring Bintara | ingiring wong salêksa | sira
--- 171 ---
Dipati ing Trêrung | datan kawarna ing marga ||
80. Ing Bintara sampun prapti | apanggih lawan kang raka | sampun atata linggihe | Dipati Trêrung turira | mara ring kakangira | kawula iki ingutus | dhatêng rama kita nata ||
81. Brawijaya Maospait | inggih kinèn ngucapna |[50] mring kakang apa milane | alami datan aseba | maring ing Majalêngka | rama andika Sang Prabu | kalangkung angarsa-arsa ||
82. kathah putra sri bupati | tan wontên kadya andika | Brawijaya trêsna sihe | dina ratri tansèng ngucap | anggunggung kita kakang | malah têkèng salah wuwus | gènnyarsa panggih lan dika ||
83. Dipati ing Bintara ngling | măngsa borong sang narendra | pan ratu têrus tingale | Brawijaya Majalêngka | sidik kang pangandika | iya sosiking tyas ingsun | măngsa tan wus kawêngkua ||
84. milane manira iki | adhêdhukuh ing Bintara | iya sangking pangèstune | rama prabu Brawijaya | trêsnane marang ringwang | malah ginawanan ingsun | mring Bintara wong salêksa ||
85. mêngko wus dadi nagari | padhukuhan ing Bintara | iyasa ing pangèstune | manira darma lumampah | apan sampun binatang | ing Bintara ana ratu | wiwitane wong Isêlam ||
86. Majapait ratu kapir | langkung asih mring wong Islam | kalangkung palamartane [palamar...]
--- 172 ---
[...tane] | angapura ing adosa | tur adil palamarta | ingêring jagad wus wêruh | Brawijaya Majalêngka ||
87. mila ingsun tan anangkil | tan wênang ujaring sarak | lamun wong Sêlam mêngkene | aseba marang wong kopar | balik yèn angrusaka | wong Sêlam winênang iku | angrusak marang wong kopar ||
88. yèn matia pêrang sabil | apan ta olih ganjaran | lawan ta yayi maninge | ingsun ajrih ing Pangeran | kalamon kalakona | aseba ing Majalangu | dening iku ratu kopar ||
89. Dipati Trêrung turnya ris | kakang rikang kados dika | umêndhêk sangsaya tinon | aling-alingana tawang | apan sampun kacakra | yèn kita malik ing ratu | măngsa borong sang narendra ||
90. awak kawula puniki | yèn dika tan kabêktaa | dhatêng ing ulun têmahe | pasthi ulun pinatenan | dera Sang Brawijaya | tinarka yèn sabiyantu | ulun lawan kita kakang ||
91. nanging ring mangkya tur mami | aywa tanggêl ri kang lampah | cing cing têlês ring têngahe | kalamon andika karsa | ambêdhah Majalêngka | lêhêng kakang sampun tanggung | kakang arêmbag kawula ||
92. lah linêkasan tumuli | kawula angrencangana | Majapait ngong gêcêke | sampun atanggung ring lampah | pan tiyang Majalêngka | lêhêng kakang sampun [sampu...]
--- 173 ---
[...n] tanggung | kakang arêmbag kawula ||
93. lah linêkasan tumuli | kawula angrencangana | Majapait ngong gêcêke | sampuna tanggung ring lampah | pan tiyang Majalêngka | tan ana darbe wadya gung | lyan ulun lan kikakakang[51] ||
94. sayêkti yèn samya balik | yèn kawula darbe karsa | kakangya[52] ris dêlinge |[53] adhuh ariningong êmas | èngêt-èngêt yèn kadang | bwat ingwang darbe sadulur | angrowangi lara pêjah ||
95. datan kawarna ring nguni | mangkana wus ingutusan | ri kang băngsa Sêlam kabèh | akumpul anèng Bintara | saha gêgamanira | sumrêk kang bala gumuruh | gêgaman tanpa wilangan ||
96. arsa bêdhah Majapait | samêktanirèng ayuda | apan sampun pêpak kabèh | sawarnaning băngsa Islam | pêpêk anèng Bintara | mangkana ri sadyanipun | aprang sabil tan mundura ||
17. Durma
1. Arya Teja ing Tuban nagaranira | apan wus sami prapti | kumpul ing Bintara | saha gêgamanira | punika kang Sêlam manjing | maring Susunan | ing Ngampèl lan ing Giri ||
2. ing Madura bupatinya ri kang Sêlam | aran Arya Baribin | wus kumpul Bintara | saha gêgamanira | sasamaktaning ajurit | lan malih prapta | Surabaya Dipati ||
3. sampun prapta ing wau sabalanira | sagêgamaning jurit | akumpul Bintara | Susunan [Susuna...]
--- 174 ---
[...n] Ngampèldênta | ring nguni ika wus prapti | anèng Bintara | miwah Susunan Giri ||
4. raja pandhita samana sampun prapta | nagarane Garêsik | pan sadhèrèkira | Susunan Ngampèldênta | pêpakan kang para wali | sami arêmbagan |[54] miwah kang para mukmin ||
5. ri sampuning arêmbag sira gya bubar | mring kitha Majapait | gêgam sumahab |[55] lwir kang robing samodra | ing Majapait wus prapti | gègèr puyêngan | ri kang wong sanagari ||
6. ing Majapait apan sampun kinêpang | wadya kathah kang balik | Dipati Bintara | kalawan arinira | kori lor kang dèn lêbêti | wus manjing kitha | wadya mulat awingwrin ||
7. susunan Ngampèl lawan raja pandhita | anèng kilèn mêgati | para wali kang lyan | wontên wetaning kitha | saha bala amêgati | Ki Arya Teja | lawan Arya Baribin ||
8. barisira anèng sakiduling kitha | saha bala ngajrihi | Dipati Bintara | kang lumêbêt ing kitha | akalihan lan kang rayi | wong Majalêngka | apan sampun ambalik ||
9. ing alun-alun ika pan sampun prapta | têtiyang Majapait | tan ana sawala | Adipati Bintara | ing pagêlaran alinggih | ing kathil dênta | ingayab ing prajurit ||
10. Gajahmada wus lumêbêt [lu...]
--- 175 ---
[...mêbêt] ing jro pura | matur dhatêng sang aji | sira Brawijaya | matur Ki Gajahmada | mêngsah tuwan sampun prapti | kitha kakêpang | têtiyang Majapait ||
11. apan sampun sami ambalik sadaya | suta tuwan dewaji | Dipati Bintara | wontên ing pagêlaran | siniwi ing para mantri | wong Majalêngka | apan dahat awingwrin ||
12. sigra mojar Brawijaya Majalêngka | sokur suta ngong prapti | Dipati Bintara | lah payo patih agya | minggah palatar kang nginggil | ngong arsa mulat | ri sutangong dipati ||
13. iya apatih dahat ing kangên ingwang | de ngong lawas tan panggih | sang nata wus minggah | wau munggwing talatar | sapandulon wus kaaksi | lan atmajanya | nulya gya sri bupati ||
14. sampun merad Brawijaya Majalêngka | saha patih tan kari | miwah sawongira | ri kang bêkti narendra | wus suwung ring dalêm puri | gurnitanira | dening kagiri-giri ||
15. kadya andaru swarane janma merad | tumiba ing jaladri | kadya binaranang | wau ri kang jro kitha | cahya musna saking puri | tibèng Bintara | swarane angajrihi ||
16. kadi guntur sawanèh pan kadi gêlap | wong Bintara awingwrin | anarka kiyamat | dening swara lwir bêntar | kadi langit manangkêbi | wanèh kantaka | langkung dening [de...]
--- 176 ---
[...ning] awingrin ||
17. Adipati Bintara lumêbèng pura | ing jro pura asêpi | sampun samya merad | tumut mring Brawijaya | anjêngêr tan kêna angling | ki adipatya | anangis jroning ati ||
18. pan karaos ing tyas yèn ayogyèng sira | ya ta sang Adipati | Bintara wus mêdal | undhang sakyèhing bala | mangkana wus bubar mulih | maring Bintara | ing marga tan winarni ||
19. sampun prapta nagaranira Bintara | dyan kawarnaa malih | Dipati Bintara | pan lagi pagunêman | kalawan kang para mukmin | sami pêpêkan | miwah kang para wali ||
20. angandika Susunan ing Ngampeldênta | putu ngong ki dipati | wus madêka nata | iya ing tanah Jawa | pan sira kang duwe waris | kutha ing Dêmak | iku kaki prayogi ||
21. alon matur Susunan ing Giripura | punika yèn suwawi | inggih sinaratan | adêge wayah tuwan | sampun nilas ratu kapir | amba madêga | inggih kawan dasa ri ||
22. sami rêmbag susunan Giri ingastrenan |[56] umadêg narapati | mêngku nusa Jawa | milane apêparab | Susunan Ratu ing Giri | ing sawusira | antuk kawan dasa ri ||
23. pakupulan[57] malih kang para oliya | tuwin kang para mukmin | miwah pra dipatya | Sunan Ampèl ngandika | lah mara Ki Jêbèng Giri |
--- 177 ---
para adêgna | sutanta ki dipati ||
24. nulya angandika marang ki dipatya | Susunan Ratu ing Giri |[58] hèh ki adipatya | lah sira tampanana | umadêga narapati | ing tanah Jawa | sira gantyaning mami ||
25. murwanana sira ratu mangun Islam | namaa Senapati | Jimbun Ngabdirahman |[59] Panêmbahan Palembang | Sayidin Panatagami | pamurwadinan | ing sarak Kangjêng Nati[60] ||
26. angèstrèni kang para wali sadaya | miwah kang pra dipati | ngèstokkên sadaya | yèn Sinuhun Bintara | umadêg Panatagami | atunggul iman | mangun sarak ing nabi ||
27. akêkitha ing Awanti bumi Dêmak | mila kang para wali | Sunan Ngampèldênta | masiyati Bèntara | têgêse bèn angêlêti | ing tanah Jawa | Buda lan sarak nabi ||
28. wus pramana adêge natèng Bintara | kang kinarya pêpatih | nêgih sutanira | sabat ing Ngampèldênta | wong sangking ing Ngatasangin | Ki Wanapala | apan purwaning nguni ||
29. milya têtaruka maring Radèn Patah | bêbakale rumiyin | makya[61] sutanira | Ki Gêdhe Wanapala | ingadêgakên pêpatih | patih Mangkurat | kang angrèh pra dipati ||
30. wicaksana sira Ki Patih Mangkurat | suyut ing nusa Jawi | mêmangun agama | sarak Jêng Rasululah | tabèk sang nayakèng
--- 178 ---
bumi | pratingkahira | ingkang winuri-wuri ||
31. sampun sirna satata lakuning Buda | mung rèh agama nabi | tabèk sapratingkah | ing sang nayakèng jagat | tan wontên sumêlang kapti | suyud sadaya | amung kang nêdya mungkir ||
32. ajar-ajar nanging sami kapalajar | sumingkir wukir-wukir | yèn wong praja-praja | padêdesan wus prapta | kayungyun sanusa Jawi | rahab angrêbda | kawuryan ing mêmanis ||
18. Dhandhanggula
1. Sêmanarsa rêmbag karya masjid | tumulya ge rakit padandanan | sakwèhing oliya kabèh | bêbah-bêbahan sampun | akarya sêsakaning masjid | amung Ki Sèh Malaya | pijêr among laku | ya Pangeran Kalijaga | atirakat ana ing Parangtaritis | iya ing Pamantingan ||
2. ri sampuning pangrangkining masjid | saha dandanan sampun samakta | amung kantun pangadêge | gya tumulya umatur | Susunan ing Gêgêsêng kalih | Susunan Wuryapada | dhatêng Sang Sinuhun | Kajêng Susunan ing Bonang | tur uninga yyan karya masjid wus dadi | kantun adêg kewala ||
3. amung Ki Sèh Malaya ing mangkin | kang dèrèng wontên sabêbahanya | lah punapèng karsa mangke | Sunan Bonang gya muwus | apan ayya rinasan ugi | iya
--- 179 ---
kang ora ana | sipate dinulu | apan wis darbe bêbahan | kang tan ana măngsa ta nora pinanggih | Ki Jêbèng Kalijaga ||
4. tan antara Sèh Malaya prapti | sampun cundhuk lan Susunan Bonang | Susunan Bonang dan linge | lah jêbèng kita kantun | ring bêbahan kita ing kardi | Susunan Kalijaga | aris aturipun | inggih nuhun panêmbahan | sapakantuk pakantuk kantuning kardi | măngsa tan kasêsaa ||
5. sigra Ki Sèh Malaya nulya glis | tatal rêrimbasaning ngakathah | ika kinalêmpêkake | ri sampuning ngalumpuk | tinata tinangsulan aglis | kadya karya bor ika | dènira yun-uyun | linging kathah kang tan wikan | pan mangkana lah Ki Sèh Malaya iki | kaya apa karsanya ||
6. dening kang bubuhan dahat kari | têka munduran asalah karya | pijêr nangsuli tatale | apan ta iki sampun | amung kari sadina mangkin | karsane panêmbahan | ngadêg besuk-besuk | dupi ring dalune ika | punang tatal wau ingkang dèn tangsuli | sampun dados sêsaka ||
7. ya ta enjing sigra dèn lêkasi | masjid ingadêgakên sêmana | tanggal pisan pangadêge | anuju sasinipun | Dulkangidah ing taun Alip | pan kawan dasa dina | lamine sinêmbut | rikala pangadêgira [pangadê...]
--- 180 ---
[...gira] | sinangkalan kari roro karyèng janmi |[62] kang pradongdi kibêlat ||
8. parêbatan ingkang para wali | adhêping kiblat ing aturira | sawawi ngiwas angalèr | sawênèh ngiwas ngidul | aturira mring sang ayogi | Sunan Bonang ngandika | ewuh pikir ingsun | dening sanak-sanak ingwang | sami rêbat kaemutane pribadi | tanbuh kang ingagea[63] ||
9. dening sawênèh ana kang eling | kapara ngalèr ing aturira | kibêlat iki adhêpe | wanèh kaparèng ngidul | lawan sipating kakbah mangkin | dadya iku ingaran | tan sarèh ing kawruh | lah ki jêbèng Kalijaga | kayaparan pikirira ingong tari | Sunan Lèpèn turira ||
10. lêhêng niyêktosakên kariyin | dados tan uwas galih sampeyan | atur kawula yèn kangge | Sunan Bonang lingnya rum | iya bênêr pakênirèki | dadya tan was-was ring tyas | Sunan Lèpèn matur | lah suwawi panêmbahan | mangke dalu kayêktosêna dèn yêkti | nuntên ing dalunira ||
11. sigra anuli dipun yêktosi | apan sarêng wanci bakda ngisa | Susunan Lèpèn nulya ge | ngadêg lèr masjid sampun | ri kang asta têngên anuli | angawe ring kang kakbah | dening astanipun |
--- 181 ---
ri kang kiwa gya anyandhak | sirah gadaning masjid saha tyas êning | gya tumiyung kang kakbah ||
12. sampun ginêthukakên tumuli | masjid ing Dêmak kalayan kakbah | wus ingaturakên age | mring Sunan Bonang wau | agya samya kinèn ningali | sagunging aoliya | mawas kiblat sampun | samya eca manahira | ya ta nuli samya malêbêt ing masjid | samya arêrêmbagan ||
13. ingkang rinêmbag badhe sarambi | wontên dene rêmbaging ngakathah | tan wontên yogyane malèh | amung pasowanipun | kang pajêksan ing Maospait | alah damêl rêmbagnya | tumulya ingusung | mangkana sampuning dadya | kang sarambi Susunan Bonang apikir | ngrêmbag kang dados iman ||
14. sagung uliya sami tinari | dhatêng ing Kangjêng Susunan Bonang | kabèh mangkana ature | sayogya jêng sinuhun | ngimanana ngulun puniki | Sunan Bonang ngandika | boya arsa ingsun | yèn ingsun dadia iman | dadi kêtib asaos ingsun ênggoni | nuntên Ki Sèh Malaya ||
15. apan Susunan Lèpèn amilih | dadya marêbot ri karsanira | Susunan Bonang dan linge | iya ki jêbèng Kudus | yèn mangkono ingkang ngong tuding | dadya pangulu sira | Susunan ing Kudus | ature dhatêng sandika [sa...]
--- 182 ---
[...ndika] | tan suwala ing saparentah sang yogi | ri sampuning mangkana ||
16. apan kacatur kang para wali | sampun ing antara sajumungah | nuju ing ngasar wêktune | anèng ing masjid wau | para wali sami adikir | mung Sunan Kalijaga | kang moncot gènipun | lan sabatipun kewala | kang anama Luwung Salawe satunggil | kalih Ki Wanakarta ||
17. katiga guru Jêng Sunan Kali | sami anyikruk palênggahira | sasoring bêdhug prênahe | datan antara wau | wontên ingkang tiba sing nginggil | têngah para oliya | samya kagèt dulu | dupi sami tiningalan | warni kalih ulês-ulês kang satunggil | kalih kang ingulêsan ||
18. wontên dene ingkang dèn ulêsi | ciri êsale Jêng Rasulolah | kang ulês-ulês cirine | pasujudan Jêng Rasul- | lulah salalahu ngalèhi | wasalam nanging arupa |[64] kuliting wêdhus |[65] măngka sami matur sira | mring Susunan Bonang kalamon sawawi | lan karsa Jêng Susunan ||
19. suwawi lêhêng sami binagi | nadyan kaduman sanyari sowang | dadosa babrêkatane | dening tilas puniku | kang sarira ing Kangjêng Nabi | kèndêl Susunan Bonang | sakêdhap tan muwus | wêkasan nulya ngandika | Sunan [Suna...]
--- 183 ---
[...n] Bonang watara manira iki | ana kang duwe ika ||
20. pan nênêdha maring ing Hyang Widi | tinarima dènira Hyang Suksma | yèn ing karsaningong mangke | prayogane tyas ingsun | sun pasanggirèkakên mangkin | sun ambulakên ika | dene mêngko iku | karuwan kang ênênêdha | êndi mêngko iya ri kang dèn ênggoni | iku kang duwe ika ||
21. apan sadaya sami angrêmbagi |[66] Sèh Malaya pan nora ingucap | maksih anyikruk lungguhe | mêmoncot prênahipun | lawan sabatira kêkalih | sigra Susunan Bonang | angumbulkên sampun | têtiban wau punika | ya ta nulya cumalorot gya umanjing | sarira Sèh Malaya ||
22. ulês-ulês tiba ring pangkoning | Ki Sèh Malaya kala sêmana | kagyat sahya anjanggèlèk | duk tiningalan wau | yèn rasukan ri kang umanjing | ing sarira sêmana | kang tiba ing pangkun | sinabukkakên saksana | samya cingak sagunging kang para wali | nuntên Ki Sèh Malaya ||
23. ingandikan maju mring sang yogi | sapraptane samya jawat tangan | mangkana ri sasampune | ya ta ingkang winuwus | Jêng Susunan Lèpèn nulya glis | angaluwat laminya | kawan dasa dalu | sawontêning jro kaluwat | pandamêle samana
--- 184 ---
ta Kyai Gundhil | sabên manjing domira ||
24. anêbut lafal ilaha nênggih | panêndhal nêbut lafal ilalah | mangkana ing pandamêle | samana sang sinuhun | Sunan Bonang ika murugi | lingya damêl punapa | lah ki jêbèng iku | ature Ki Sèh Malaya | inggih ulês-ulês punaka[67] rumiyin | ulun damêl rasukan ||
25. mila kawula damêl kulambi | pukulun ulês-ulês punika | mênawi pinarêng têmbe | dados gèn-anggènipun | kang bêkêli ing tanah Jawi | Sunan Bonang ngandika | iya bênêr iku | ki jêbèng ing karsanira | ri sampuning kawan dasa dintên nuli | mêntas Ki Sèh Malaya ||
26. punang rasukan sampuning dadi | pan tan pinaringakên samana | mring Sunan Dêmak jênênge | miwah duk jênêngipun | Sultan Pajang ya tan pinaring | dhatêng kèndêl kewala | Sunan Lèpèn wau | mangkana ing lama-lama | nagri Dêmak arja jênênging nrêpati | purwaning gama Islam ||
27. dyan warnanên wau sang pinundhi | Susunan Bonang kala sêmana | mantuk mring padhêkahane | tan kawarna ing ênu | Sunan Bonang pan sampun prapti | nênggih dhêkah ing Bonang | kang asunya samun | sêmana Susunan Bonang | kala anèng patapan karsanirèki [karsa...]
--- 185 ---
[...nirèki] | ayasa pasunatan ||
28. sigra Sunan Bonang animbali | pandhe adi giryane ing Tuban | Ki Suratika wastane | pan Ki Sura puniku | nênggih sutaning pandhe adi | Ki Supa namanira | griyane Sidayu | sêmana wus praptèng ngarsa | kae Sura wus ingacaran ling aris | mring Sinuhun ing Bonang ||
29. hèh Ki Sura kita ngong timbali | ingong karyakêna pasunatan | ingkang amantêp êmpane | nanging kang ingsun jaluk | krana Allahira sayêkti | ayya kita sak ing tyas | iya dèn jumurung | karyanira mara ringwang | kae Sura aturira saha bikti |[68] Sunan sampun mangkana ||
30. apan sadèrèng tuwan nimbali | dhatêng pun Sura apan pun Sura | wus sumadya naosake | ring sapakaryanipun | mring Susunan jumurung yêkti | sapakantuking mudha | tan sawalèng kayun | pangraosipun pun Sura | kinarsakkên sakarsanya sang ayogi | rahmatulah tumêdhak ||
31. sigra Sunan Bonang ngasta êcis | pinatêdhakakên mring Ki Sura | mangkana pangandikane | lah iki êcis ingsun | kang arsa sun jalukkên kardi | iya marang ing sira | lah tugêlên iku | dèn alêrês panugêlnya | kang ing pucuk sira karyaa tumuli | kang yoga kanggoningwang ||
32. wus tinugêl sêmana [sêma...]
--- 186 ---
[...na] kang êcis | gya kinarya dhumatêng Ki Sura | tan winarna panggawene | kang pasunatan wau | sampun dados awarni krêris | dhapuripun sangkêlat | mangkana wus katur | dhumatêng Susunan Bonang | kagyat ing tyas Susunan ningali krêris | dening dhapur sangkêlat ||
33. duk tinampan kang dhuwung aririh | mring Jêng Susunan sarya ngandika | Ki Sura wruhanya kiye | tan patut kanggya ring sun | wruhanira lah iki benjing | kang layak anganggea | kang jumeneng ratu | kang angrèh ing tanah Jawa | alah uwis ingsun karyakêna malih | kang patut pasunatan ||
34. bongkote iki karyanên malih | aywa kaya kang wus kalampahan | iya gonira agawe | dèn pasunatan mungguh | kae Sura sigra nampani | bongkoting cis kinarya | malih kajêngipun | Ki Sura kang pasunatan | dhapur lêrês winastanan Pasopati | ri sampunira dadya ||
35. ya ta ingaturakên tumuli | mring Sunan Bonang kang pasunatan | ingasta winangwang age | dhatêng ing Sang Hyang Wiku | angartika ring tyas sang yogi | iki iya tan yogya | kagêma mring ingsun | Sinuhun Bonang ngandika | mring Ki Sura iki lêwih bêcik malih | Ki Sura wruhanira ||
--- 187 ---
36. apan iki tambuh kang pinilih | kalayan dhimin kang uwus dadya | amung liya dhapur bae | padha dene tan patut | yèn kanggoa mara ring kami | pan iki iya tunggal | kang ngangge ing besuk | iya kang bêkêli Jawa | wruhanira Ki Sura apan wus pasthi | ingsun darma ayasa ||
37. iya uwis muliha sirèki | lah Ki Sura iya ngong tarima | pakaryanira sakèhe | iya kang mara ring sun | nanging sira dèn rêna ngati | sukura ing Hyang Suksma | barang karya iku | Ki Sura atur sandika | angèstokkên saandika sang pinundhi | Ki Sura gya tur sêmbah ||
38. sampun amit Ki Sura gya mulih | tan kawarnèng arga praptèng Tuban | samana kandhane malèh | Ki Sura sawusipun | anglampahi êrèh sang yogi | akarya pasunatan | êcis Sang Sinuhun | dadya kalih pasunatan | kang ing pucuk dadya satunggil kinardi | dhapuripun sangkêlat ||
39. sarêng kantun bongkot cis kinardi | pasunatan pan dados satunggal | pasopati ing dhapure | sawusipun puniku | praptèng griya Ki Sura sakit | maripat sakitira | tan wruh tingalipun | apan purwane sêmana | kae Sura tan apandhe dhuwung malih | sangking tan wruh tingalnya ||
40. Susunan Bonang kawarna malih | apan kalanira atirakat | mring wana pacangkramane | samana duk kadulu | tunggak jati têpining warih | garowong [garo...]
--- 188 ---
[...wong] têngahira | katuwuhan êlung | lunging pakis katingalan | pan tumuwuh tumèmpèl ing tunggak jati | ing ngandhap angrêmbaka ||
41. êlunging wit kang agêng nyurup ing | garowong tunggak jatos punika | tumuwuh munggwing nginggile | dinulu ting prakênuk | Sunan Bonang ngartikèng galih | punang tunggak cinipta | rineka ing kalbu | paworing lung pakis ika | lawan tunggak karsanira sang ayogi | kinarya pasikêpan ||
42. Sunan Bonang sêmana gya mulih | mring patapannya dhêkah ing Bonang | sapraptane gya ginawe | kang pasikêpan wau | panêpane tunggaking jati | ika kang katuwuhan | ing pakis lungipun | nanging karsanya Susunan | pan kinarya pasikêpan pangot nênggih | ri sampunira dadya ||
43. gya sinawang-sawang ring sang yogi | tuhu tan sêmbada inganggea | gêgaran munggwing pangote | ya ta ngartikèng kalbu | Sunan Bonang mangkana ugi | iki iya tan layak | kangge pangot ingsun | iki sêmbadane iya | yèn kanggea pasunataningsun kalih | gènnya karya Ki Sura ||
44. sêmana sampun karya kêkalih | pasikêpan Sinuhun ing Bonang | sinami kir-ukirane | tan siwah patutipun | miwah warni datan kêkalih | sampun sami pinacak | tumrap munggwing dhuwung | pasunatan [pasunata...]
--- 189 ---
[...n] kalih ika | duk sêmana karsanira sang ayogi | arsa salat mring Dêmak ||
45. tan kawarna lampahirèng margi | Sunan Bonang wus prapta ing Dêmak | wêktu Jumungah farlune | sampuning salat tutug | bakda salat samya alinggih | lawan para uliya | Sunan Kudus matur | dhumatêng Susunan Bonang | panêmbahan mila tan amawi êcis | rawuh tuwan punika ||
46. Sunan Bonang sigra dènnya angling | hèh ki jêbèng Kudus wruhanira | êcis ingsun wus sun gawe | ya pasunatan ingsun | ingsun karya dadi kêkalih | pucuke pan kinarya | dhapuripun êluk | ingaran dhapur sangkêlat | sun wêntara nora patut ngong kang mangking | ingkang kari bongkotnya ||
47. nuli bongkot sun kon karya malih | pasunatan kanggya maringwang |[69] ya ta anuli ginawe | bênêring dhapuripun | ingaran dhapur pasopati | anuli ingsun sawang | iya nora patut | yèn ingsun kang anganggoa | karo pisan kang patut nganggoa benjing | kang ambêkêli Jawa ||
48. iya kang manira gawa iki | gon manira gawe kang wêkasan | bongkoting êcis dadine | iki pan dhapuripun | ingaranan marang kang kardi | pasopati dhapurnya | puniki yèn kontung | manira gawe wasiyat | inganggea kang bêkêli tanah Jawi | ing sapungkur [sa...]
--- 190 ---
[...pungkur] manira ||
49. Sunan Kudus sigra matur aris | panêmbahan yèn sêmbadèng karsa | ulun nuhun pangèstune | ing kangjêng sang sinuhun | wênangêna ulun mêmuri | pakaryan panêmbahan | kawularsa tumut | anjênêngakên wasiyat | pasunatan nêpaa kang pasopati | dhapur kang sampun dadya ||
50. Sunan Bonang nêdhakakên aglis | pasunatan anulya tinampan | mring Sunan Kudus sira ge | sampun binêkta mantuk | gya Ki Janas kinèn akardi | nêpa kang pasunatan- | nira Jêng Sinuhun | ing Bonang kang pasopatya | gya kinarya maring Ki Janas tumuli | tan kawarna wus dadya ||
51. wusing dadya ngaturakên aglis | mring Susunan Kudus wus tinampan | tinêpa myang ukirane | kang pasunatan wau | Sunan Kudus mintar tumuli | dhatêng ing nagri Dêmak | anuju ing waktu | Jumungah kala sêmana | Sunan Bonang kapanggih pinarêk masjid | sami salat Jumungah ||
52. wusing bakda salat samya linggih | myang Susunan Bonang wus alênggah | lan para uliya kabèh | sigra Susunan Kudus | wus angaturakên tumuli | wau ingkang tinêpa | pasunatanipun | Sunan Bonang wus tinampan | myang ênggènnya anjênêngakên wus dadi | Sunan Kudus gya mojar ||
53. aturira dhatêng
--- 191 ---
sang ayogi | panêmbahan ulun nuhun duka | dipun agêng apuntêne | de ulun kumapurun | amêmikan karsa sang yogi | anêpa kang ukiran | kang tumrap ing dhuwung | pasunatan kang katêpa | mila purun kawula rêmên ningali | dening langkung prayoga ||
54. apan kalangkung anêmbadani | layan dhapuripun kang katrapan | sampun tan kenging winancèn | miwah ing sêmunipun | pan kawula dèrèng ningali | ingkang kadya punika | lyan saking sinuhun | ing pundi angsal anêpa | Sunan Bonang ngandika sung warta yêkti | dhatêng para uliya ||
55. hèh sakèhe ri samitra mami | wruhan pakanira iki uga | gon manira ngreka dhewe | dene ing milanipun | duk manira amangun brangti | atirakat mring wana | manira andulu | tunggak jati siring toya | gêrowonge katuwuhan lunging pangkis |[70] ingkang manira têpa ||
56. karsa manira iku ing nguni | arsa manira karya gêgaran | ing pangot manira bae | nanging ta boya patut | ngong tingali sawusing dadi | malah lêwih prayoga | kanggea ing dhuwung | pasunatan kalih ika | ngong arani ukiran tunggak sinêmi | de reka sangking tunggak ||
57. wus pasthining hyang puniki benjing | kanggenya mring kang bêkêli Jawa | tan wênang singa angangge | lyan na jinising ratu | kang wus sinung anama mantri | lan kang
--- 192 ---
antuk wêwênang- | ira sang amêngku | iku wênang kang nganggea | wus ingèstrèn sagung para uliya di | Sunan Bonang dikanya ||
58. riwusing mangkana tan winarni | kang kocapa Kyagêng Tarub ika | Lêmbu Pêtêng tanayane | pasihane kalangkung | Kyai Agêng ing Tarub kadi | putra gèning ayoga | Ki Agêng ing Tarub | gènira angangkên putra | dhatêng Radèn Lêmbu Pêtêng langkung asih | dènnya amrih dadosan ||
59. dhasar atapa tingalnya sidik | apan uwus wruh ingêring jagat | apan tan samar tingale | karananya lêstantun | sapolahnya wus antuk wisik | wus yaktining utama | Ki Agêng ing Tarub | ring wau sang rajaputra | sapolahnya ika kang tansah winisik | dyan Lêmbu Pêtêng ika ||
60. rahadyan langkung anuhun kang sih | tan lênggana ring sakarsèng rama | anglampahi ing sarèhe | wus umangsud angguru | Radèn Lêmbu Pêtêng anênggih | gèning apurahita[71] | mring Kyai Gêng ing Tarub |[72] ri kang akèn mangun tapa | kasabipun agaga lawan sêsabin | warananing atapa ||
61. Radèn Lêmbu Pêtêng kang winarni | sadina-dina saba pagagan | anênandur sarêmêne | akyèh ri kang tinandur | ing pagagan dinulu asri | apan mawa kiriman | mantuk-mantuk dalu | lagya karêm saba têgal | pangandikaning guru kang dèn lampahi [la...]
--- 193 ---
[...mpahi] | sabên dina mangkana ||
62. dyan warnanên Ni Rara Nawangsih | umadhêp ing birai panganggya | pasang saulah lakune | sangsaya lêwih ayu | lan ibunya tatar kêkalih | lwir satu myang rimbagan | warnanya dinulu | apan lagya turun pisan | Anawangsih lan ibunya widadari | bapane amanusya ||
63. sangsaya umadhêp ing birai | dening kadya gambar wêwangunan | sapa tumandhing warnane | yèn kinawiyèng tutur | lêwih warna kirang ing kawi | tan ana winaonan | guruning wong ayu | sariranya sor parada | sapolahe liringnya tuhu sung brangti | tansah karya wigna |[73]|
64. Ki Agêng Tarub sigra ngling aris | lah kirimên babo kakangira | mêngko wis awan wayahe | sang rêtna yu mintuhu | gya adandan Rara Nawangsih | lawan sagêgawannya | wus anggendhong sumbul | sarta lan ulame pisan | ri kang asta kiwa saha nyangking kêndhi | ri kang têngên pawohan ||
65. kawarnaa ri kang anèng têgil | Rahadèn Lêmbu Pêtêng umulat | ring ari ika dhatênge | nulya mêntas agupuh | gya gêgawannya dèn tampani | pawohan wus tinampan | de kang raka sampun | kacêkêl astane kiwa | ariningra rêngu ing tyas saha ngliring | wong iki tan pasaja ||
66. Ngong rasèng tyas panyêkêle iki | si kakang owah kalawan saba |[74]
--- 194 ---
dening têka kadingarèn | anyêkêl astaningsun | têka nora dèn culkên tulih | tingale nara sêdya | tan anduga ingsun | kadya kang wong darbe karsa | pan tan ana wong duwe sadulur èstri | bulah si wong liyaa ||
67. panyêkêle têka agumati | dede panyêkêling wong kêkadang | kaya ta ana karsane | sang dyah dahat arêngu | jronya ring tyas asêmu runtik | pan katarèng ing nêtya | alis dahat putung | nanging aruming wacana | pa gènira kakang pati cêcêkêli | inggih wontên punapa ||
68. dene têka angowahi banggi | manira kakang boya kaduga | apa ta awuru gênje | mara durung angrungu | wong adarbe sadulur èstri | tingkahe kaya para | nora angon sêmu | kaya wong mêdêm[75] waragang | sasar susur têka pati gêgapèni | pa gene kakang sira ||
69. Radèn Lêmbu Pêtêng gya nauri | sabda arum anglir gula drawa | adhuh ariningsun agèr | ayya runtik wong ayu | wus wiyahe yayi ngaurip | apaguywan pranesan | wong duwe sadulur | ana sêsikune apa | wong kêkadang kadar ta sêdya punapi | wong duwe saudara ||
70. ya ta kakange dèn paleroki | mandah silih kita wanodyaa | dene akathah
--- 195 ---
gandêse | apan paningal iku | iya tingal têrusing ati | duk anyêkêli asta | ngong wawrat ing kalbu | dudu panyêkêling sanak | lan maninge sangsaya angatarani | tingal anara sêdya ||
71. salingira bisa amèt sandi | basanya ana pawong kêkadang | pranèsan uwus wayahe | pan iku nora patut | tiningalan bulah duk alit | pan mangke wus diwasa | marmine tan patut | sanggup pangra[76] apranesan | ngong wêtara sigug para wus udani | ing dêduga prayoga ||
72. Radèn Lêmbu Pêtêng anauri | ingsun wau duk nyêkêl ing sira | apan ta ingsun kalalèn | saking gugup kaliru | tuna dungkap pan ingsun gipih | nadyan tanggap pawohan | tuna dungkap wau | kaliru anyêkêl tangan | apuranên sangking gugup ingsun yayi | pan nora sun têmaha ||
73. sang dyah angling kakehan kêkêlir | sajatine dhasar dèn têmaha | akathah sandi-sandine | apa ya dan kaliru | mapan padhang bulah si wêngi | lan malih apa ya dan | sangking gêpahipun | age punapaa dika | saya katon para yèn ala sayêkti | kinarya saudara ||
74. ingsun kinarya sadulur èstri | apan têmên ing ati manira | ing lair têkèng batine | apan pangangkah ingsun | basa sanak sadulur uwis | mêngko têka dêlahan | pan sun gawe [ga...]
--- 196 ---
[...we] tunggul | sadulur siji tur lanang | Radèn Lêmbu Pêtêng sira anauri | bênêr têka ing sira ||
75. iya uga manira kang sisip | baya sampun jamaking manusa | lali lan eling duwene | wau ingsun dulu |[77] maring sira sakêdhap lali | nora kèmutan sira | yèn sadulur ingsun | pangrasaningsun wong liya | ayunira amung yayi kang kaèsthi | datan kèmutan kadang ||
76. ing mêngko mirah ingsun wus eling | kalamun sira dulur ingwang |[78] sang rêtna ayu saure | nora kêna ginugu | wicarane mêmanas ati | jatine sira uga | wong amurang laku | wêruha yèn sira ala | supayane ingsun gêlêma angirim | ing wong kabali sora ||
77. pasthi ingsun matur ing kiyai | yèn kaya mêngkono ujarira | radèn mèsêm ing nalane | karsanira wong ayu | awêwarta dhatêng kiyai | ya ta kusuma rara | aglis nulya mantuk | sapraptanira ing wisma | nulya matur sira Ni Rara Nawangsih | dhumatêng ingkang rama ||
78. kawula wau rama angirim | mring pun kakang Lêmbu Pêtêng ika | rama awon piangkuhe | sanggupipun sadulur | mapan ujar kinarya lamis | inggih wau kawula | ngirim sarêng rawuh | dèn cêkêl asta kawula | ingkang rama gumujêng sarya nauri | apa têmên mangkana ||
79. balik panyêkêle [panyêkê...]
--- 197 ---
[...le] kadipundi | pandugane wau kakangira | sang rêtna alon ature | pan panyêkêle wau | si kakang têka mambu ati | upami ladosana | awon tingkahipun | kang rama aris ngandika | alah iya yèn mêngkono iku nini | Ki Lêmbu Pêtêng ika ||
80. wruhanira lawan sira nini | apan iya jatine wong liya | sanak pêpanggihan bae | wis aja sira tutur | lah sigêgên aja baribin | saujare ka[79] rama | sang rêtna mintuhu | ya ta ingkang kawarnaa | Radèn Lêmbu Pêtêng kang saking ing têgil | sarêng surup dhatêngya[80] ||
81. anèng patapan kalaning wêngi | Radèn Lêmbu Pêtêng tan apisah | anunggil lawan gurune | Kyai Agêng ing Tarub | anèng dhepok kalaning wêngi | samerade kang garwa | Ki Agêng kêkuwu | anèng ing dhepok patapan | mung kang putra sira Ni Rara Nawangsih | kang asare ing wisma ||
82. ya ta datan kawarna ing latri | sampun pinanggihakên kang putra | sampun pinasthi jodhone | nimas rara ing Tarub | lawan putra ing Maospait | Lêmbu Pêtêng kang nama | pan sampun atêmu | sadaya-daya panggiha | sang dyah ayu sasampunira apanggih | têka mijil kang waspa ||
| 1 | Kurang satu suku kata: mirsa aturing kang suta. (kembali) |
| 2 | agraitèng. (kembali) |
| 3 | bèji (dan di tempat lain). (kembali) |
| 4 | katonton. (kembali) |
| 5 | Lebih satu suku kata: saêntasnya sang rêtna. (kembali) |
| 6 | Kurang satu suku kata: dadya sumèh ing karsanya. (kembali) |
| 7 | Kurang satu suku kata: pan èngêt ing balègnya. (kembali) |
| 8 | wirangnya. (kembali) |
| 9 | lolos. (kembali) |
| 10 | Kurang satu suku kata: anèng jro wana laire. (kembali) |
| 11 | wulunya. (kembali) |
| 12 | kang. (kembali) |
| 13 | atêtinjo. (kembali) |
| 14 | asangkoh. (kembali) |
| 15 | Kurang satu suku kata: ri sampunya mangkana sira glis. (kembali) |
| 16 | Kurang satu suku kata: kang ingambil kêkêmbên sinjang kulambi. (kembali) |
| 17 | busananèki. (kembali) |
| 18 | akungkum. (kembali) |
| 19 | lingnya (dan di tempat lain). (kembali) |
| 20 | Lebih dua suku kata: inggih kita yèn tulus nyukani. (kembali) |
| 21 | Kurang satu suku kata: lawan ingsun sida apêpanggih. (kembali) |
| 22 | anon. (kembali) |
| 23 | kakungnya. (kembali) |
| 24 | Lebih satu suku kata: kakung manêkakkên asmarane. (kembali) |
| 25 | Lebih satu suku kata: angkuh mring wong wadon. (kembali) |
| 26 | Kurang satu suku kata: ing siyang ika anutug ratri. (kembali) |
| 27 | wêdyasih. (kembali) |
| 28 | kawawas. (kembali) |
| 29 | Kurang satu suku kata: ibu rama kalangkung asihe. (kembali) |
| 30 | Lebih satu suku kata: sarabiningsun pan sampun lama. (kembali) |
| 31 | malih. (kembali) |
| 32 | Kurang satu suku kata: kêkêb nulya jinunjung. (kembali) |
| 33 | Kurang satu suku kata: sangêt dènnya kamanusan. (kembali) |
| 34 | unggahnèng. (kembali) |
| 35 | ibune. (kembali) |
| 36 | umpêtan. (kembali) |
| 37 | langkung. (kembali) |
| 38 | panambramèng. (kembali) |
| 39 | mituhu (dan di tempat lain). (kembali) |
| 40 | saking. (kembali) |
| 41 | Lebih dua suku kata: wus larut bubar sadaya. (kembali) |
| 42 | kara-kara. (kembali) |
| 43 | astana (dan di tempat lain). (kembali) |
| 44 | Lebih satu suku kata: arsa dhudhuk jaratan ge. (kembali) |
| 45 | ngrowangnya. (kembali) |
| 46 | Kurang satu suku kata: ri kang wong ing Majalêngka. (kembali) |
| 47 | Kurang satu suku kata: lwir mêndhung maniyub alam. (kembali) |
| 48 | Kurang satu suku kata: yèn Majapait wus bêdhah. (kembali) |
| 49 | griya (dan di tempat lain). (kembali) |
| 50 | Kurang satu suku kata: inggih kinèn ngucapêna. (kembali) |
| 51 | kita kakang. (kembali) |
| 52 | kakangnya. (kembali) |
| 53 | Kurang satu suku kata: kakangnya aris dêlinge. (kembali) |
| 54 | Lebih satu suku kata: sami rêmbagan. (kembali) |
| 55 | Kurang satu suku kata: gêgaman sumahab. (kembali) |
| 56 | Lebih satu suku kata: sami rêmbag sunan Giri ingastrenan. (kembali) |
| 57 | pakumpulan. (kembali) |
| 58 | Lebih satu suku kata: Susunan Ratu Giri. (kembali) |
| 59 | Ngabdurahman. (kembali) |
| 60 | Nabi. (kembali) |
| 61 | mangkya. (kembali) |
| 62 | Tanggal: pisan (1) Dulkangidah Alip: kari roro karyèng janmi (1428). (kembali) |
| 63 | inganggea. (kembali) |
| 64 | Lebih satu suku kata: wasalam nanging rupa. (kembali) |
| 65 | Kurang satu suku kata: kuliting kang wêdhus. (kembali) |
| 66 | Lebih satu suku kata: apan sadaya sami ngrêmbagi. (kembali) |
| 67 | punika. (kembali) |
| 68 | bêkti. (kembali) |
| 69 | Kurang satu suku kata: pasunatan kang kanggya maringwang. (kembali) |
| 70 | pakis. (kembali) |
| 71 | apuruhita. (kembali) |
| 72 | Lebih satu suku kata: mring Kyagêng ing Tarub. (kembali) |
| 73 | Kurang satu suku kata: tansah karya wigêna. (kembali) |
| 74 | saban. (kembali) |
| 75 | mêndêm. (kembali) |
| 76 | para. (kembali) |
| 77 | Kurang satu suku kata: wau ingsun andulu. (kembali) |
| 78 | Kurang satu suku kata: kalamun sira sadulur ingwang. (kembali) |
| 79 | kang. (kembali) |
| 80 | dhatêngnya. (kembali) |