Babad Kraton, British Library (Add MS 12320), 1777–8, #1016 (Pupuh 022–031)

1.	Babad Kraton, British Library (Add MS 12320), 1777–8, #1016 (Pupuh 001–005). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Babad.
2.	Babad Kraton, British Library (Add MS 12320), 1777–8, #1016 (Pupuh 006–012). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Babad.
3.	Babad Kraton, British Library (Add MS 12320), 1777–8, #1016 (Pupuh 013–021). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Babad.
4.	Babad Kraton, British Library (Add MS 12320), 1777–8, #1016 (Pupuh 022–031). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Babad.
5.	Babad Kraton, British Library (Add MS 12320), 1777–8, #1016 (Pupuh 032–040). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Babad.
6.	Babad Kraton, British Library (Add MS 12320), 1777–8, #1016 (Pupuh 041–055). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Babad.
7.	Babad Kraton, British Library (Add MS 12320), 1777–8, #1016 (Pupuh 056–068). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Babad.
8.	Babad Kraton, British Library (Add MS 12320), 1777–8, #1016 (Pupuh 069–083). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Babad.
9.	Babad Kraton, British Library (Add MS 12320), 1777–8, #1016 (Pupuh 084–095). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Babad.
10.	Babad Kraton, British Library (Add MS 12320), 1777–8, #1016 (Pupuh 096–108). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Babad.
11.	Babad Kraton, British Library (Add MS 12320), 1777–8, #1016 (Pupuh 109–119). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Babad.
12.	Babad Kraton, British Library (Add MS 12320), 1777–8, #1016 (Pupuh 120–132). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Babad.
13.	Babad Kraton, British Library (Add MS 12320), 1777–8, #1016 (Pupuh 133–142). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Babad.
14.	Babad Kraton, British Library (Add MS 12320), 1777–8, #1016 (Pupuh 143–147). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Babad.
15.	Babad Kraton, British Library (Add MS 12320), 1777–8, #1016 (Pupuh 148–151). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Babad.
16.	Babad Kraton, British Library (Add MS 12320), 1777–8, #1016 (Pupuh 152–161). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Babad.
17.	Babad Kraton, British Library (Add MS 12320), 1777–8, #1016 (Pupuh 162–170). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Babad.

Citra

Terakhir diubah: 01-09-2024

Pencarian Teks

Lingkup pencarian: teks dan catatan-kakinya. Teks pencarian: 2-24 karakter. Filter pencarian: huruf besar/kecil, diakritik serta pungtuasi diabaikan; karakter [?] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau satu huruf sembarang; simbol wildcard [*] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau sejumlah karakter termasuk spasi; mengakomodasi variasi ejaan, antara lain [dj : j, tj : c, j : y, oe : u, d : dh, t : th].

--- [f. 112v lanjutan] ---

22. Asmaradana

[Radèn Pabélan nyarogoh putranipun sultan Pajang ingkang nama Sekar Kadhaton.[1]]

1. ênêngêna ing Matawis | gênti wau kawarnaa | kang anèng nagri Pajange | sira Ki Tumênggung Mayang | tansah kaciptèng nala | kala winangsit puniku | ya ta Ki Tumênggung Mayang ||

2. amrih lupute sang aji | gisire ing jangjinira | Tumênggung Mayang pamrihe [pa...]

--- [f. 113r] ---

[...mrihe] | kemutan marang kang putra | yèn sangêt dènnya mukar[2] | jêjuluke putranipun | kang wasta Radèn Pabelan ||

3. pakartine tansah nilib | tinari krama tan arsa | saba pasar karêmêne | nadyan mantri myang sudagar | yèn ana ing sênêngnya | rupane radèn kacatur | luwih bagus nagri Pajang ||

4. tan ana ikang tumandhing | baguse Radèn Pabelan | pan eman kalakohane | kang rama pêgêl kang manah | nanging dèn prih matia | mangke pikire kang sêpuh | kang aran Tumênggung Mayang ||

5. dèn lêbokkên ing jro puri | matia lawan karenah | tan kolu matèni dhewe | sarta dadi pamisaya | lupute Sultan Pajang | kênaa ing jangjinipun | gisira kang panjênêngan ||

6. gisira jangjine dhingin | pamrihe Tumêgung[3] Mayang | apan iya ing karsane | ikang kinarya dhadhakan | anênggih ikang putra | apikir sajroning kalbu | aja tagung[4] dadi karya ||

--- [f. 113v] ---

[...nuta] ||

8. nulya make dèn timbali | kang aran Radèn Pabelan | kang kinèn lampahe age | wau ta Ki Sutamarta | dutanira kang mintar | aglis wau praptanipun | ngarsane Radèn Pabelan ||

9. kang duta matur sira glis | radèn sampeyan ngandikan | ing jêng rama dika radèn | rahadyan sigra busana | sarwi ngucap mring duta | paman apa wadinipun | manira ya tinimbalan ||

10. kakên anak paman kami | kapengin dèn timbalana | tansah dèn nêngakên bae | amung mangke katimbalan | baya pêgêl kang manah | kang duta sira glis matur | sampun rahadèn pinanjang ||

11. nulya dhatêng lampahnèki | ing dalêmipun kang rama | kang duta matur sira ge | kanjêng kyai ikang suta | sampun dhatêng paseban | ki tumênggung dêlingipun | konên malêbu nak iwang ||

12. sampun kering radèn nênggih | prapta ngarsane kang rama | nulya ngabêkti ngramane | kang rama aris angucap | lah payo aligiha | Radèn Pabelan wotsantun | lênggah ngandhape kang rama ||

13. mulane sira nak mami | sun undang mring ngarsaniwang | lah payo nak isun anggèr | pilihana

--- [f. 114r] ---

kang wanodya | anak para dipatya | tanapi sudagaripun | sambewara nagri Pajang ||

14. tanapi pangulu kêtib | êndi nyawa sênêngira | payo nuli sun lamare | êndi nyawa sênêngira | kang putra awotsêkar | kala mangke rama nuhun | pan taksih rêmên alămba ||

15. kang rama ngandika aris | nora duga karêpira | têka rêmên nilib bae | dudu anaking satriya | kang kaya polahira | sok wadona dèn parugul | tan angage satimbangnya ||

16. nadyan polaha ya nilib | ngagea satimbangira | yèn mati bêcik ucape | aja bedhang sok wadona | kagawa mring wong tuwa | Radèn Pabelan turipun | sapa sitên kang sudia ||

17. anak isun pikir mami | yèn sira mêksa balasar | aja tanggung karêp ingong | yèn mati bêcik ucapnya | yèn kêna dadi putra | karêp isun aja tanggung | Radèn Pabelan tur sêmbah ||

18. karêp manira nak mami | kang aran Sêkar Kadhatyan | lêbonana iku agèr | aja tagung polahira | sok uga si wawuha | gampang si jêjabanipun | yèn wis kêna jêjêronya ||

19. wantune anak pawèstri | măngsa dèn palaur wirang | yèn wus kêna jêjêrone | lah payo sira midhanga | iki sira bêktaa | pan Radèn Sêkar Kadhatun | sabên dina aputusan ||

20. pan sêkar [sê...]

--- [f. 114v] ---

[...kar] dèn karêmêni | sabên dina aputusan | iki sêkar karêmêne | kênanga kalawan pacar | malathi sumawona | adhangênang[6] ing dalagung | galedhegan kang prayoga ||

21. wong sêdya tumbas dèn wèhi | sêkar pan kaliwat bungah | lah payo miyanga age | mumpung măngsa rame pasar | Radèn Pabelan sira | nampani cêcathongipun[7] |[8] isi sêkar lawan surat ||

22. sêratipun pan lininting | binêbêd sêkar kênanga | anèng sajroning cêcothong[9] | nora katon ingukaban[10] | yèn nora winudharan | dhêmiting wong darbe kayun | tumulya radèn lumampah ||

23. galedhegan sampun prapti | tumèmpèl ing pipi wetan | sarwi kêkudhung rahadèn | kapasang yoga kang lampah | nulya watên putusan- | ira nênggih Radèn Ayu | Sêkar Kadhaton ni êmban ||

24. nulya radèn marêpêki | dhatêng lampahe ni êmban | ni êmban gawok tingale | baguse Radèn Pabelan | sarwi radèn têtanya | bibi mara tambung laku | rika mandhêga sakêdhap ||

25. manira têtanya bibi | pêkênira bibi sapa | dhatêng pasar kang akokon | ni êmban aris aturnya | kawula kang putusan | radèn jro Sêkar Kadhatun | pinutus têtumbas sêkar ||

26. kapasang yoga bok bibi | pêkênira dhatêng pasar | pinutus mring kajêng radèn | dhatêng pêkên tumbas sêkar | bibi sampun [sampu...]

--- [f. 115r] ---

[...n] atumbas | sêkar kawula anjurung | atur sêkar dhatêng radyan ||

27. ni êmban bungah kêpati | dhuh lae nora kangelan | ana ikang ngatur bae | kang sêkar nora atumbas | ni êmban nulya mojar | kula têtakèn lah bagus | mênawi dangu ratu mas ||

28. Radèn Pabelan nauri | bibi mênawi tan wikan | iya maring awak ingong | bibi manira kang anak | nênggih Tumênggung Mayang | Radèn Pabelan ran isun | ni êmban jablong[11] tan mojar ||

29. ni êmban micarèng ati | baya iki ta rupanya | kang dèn alêm mring wong akèh | sarupane wong kadhatyan | padha kasmaran ujar | mêngko isun dhewe wêruh | nyata bagus nora iwang ||

30. dawêg kondur wong abênthing | kawula mantuk jro pura | ngaturakên pan sêkare | Radèn Pabelan wus mênyat | pan saking prênahira | nulya rawuh dalêmipun | ramane Tumênggung Mayang ||

31. banjur malêbêt sirèki | kyai tumênggung pinarak | nulya sinapa putrane | ngabêkti Radèn Pabelan | kang rama angandika | olih gawe anak isun | kang putra matur wotsêkar ||

32. igih sampun dèn tampèni | putusane jêng ratu mas | kang parab Sêkar Kadhaton | nulya kang rama ngandika | yèn tulus katampana | pan ungêle sêrat isun | nyawa dening aputusan ||

33. yèn tulus dipun [dipu...]

--- [f. 115v] ---

[...n] tampani | benjang putusane mêdal | nulya panggihana age | tur nora liyan putusan | tunggal kang tămpa sêkar | iku besuk kang dèn utus | payo nyawa lêbonana ||

34. yèn uwis sira lêboni | nuli ajakên sêsêtyan | nadyan ana sêntanane | kang nora pêthuk mring sira | yèn uwis asêsêtyan | măngsa dèn prih wirangipun | wantu wong sanak wanodya ||

35. nêngêna kang sêdya nilib | ucapên kang anèng pura | kang wasta Sêkar Kadhaton | putrane Jêng Sultan Pajang | putra dinama-dama | dening endah warnanipun | sampun liwat pamêpêgnya ||

36. sampun surup sa yyang rawi | ni êmban pan tinimbalan | sampun dhatêng ing ngarsane | biyang isun takon warta | apa kowên wus wikan | kêmbang kang abêkta iku | biyang ing jro isi layang ||

37. biyang sarêng sun ukabi | sun waca ungêling surat | atiku tanbuh rasane | unine layang mêngkana | têmbunge angawula | yèn katampèn jêng mas ayu | nuli sampeyan putusan ||

38. Rahadèn Sêkaring Puri | sarêng sampun maca surat | têka amujung asare | tambuh rasane kang driya | kêna ngasmara turan | asmara kirim wus kalêbu |[12] kabêkta dening bok êmban ||

--- [f. 116r] ---

[...nên] malêbua ||

40. tumulya enjang kawarni | bok êmban anulya mêdal | kapêndhak kalawan radèn | kapanggih ing galedhegan | ni êmban nulya mojar | lah radèn pan sampun katur | kang sabda kanjêng ratu mas ||

41. yèn tulus kang kintun tulis | sampeyan dèn arsa-arsa | ikang sabda gustiningong | sumaur Radèn Pabelan | lah sampun walangdriya | nuli bibi dika mlabu[14] | dalu riki atut wutat[15] ||

42. ni êmban pan sampun mulih | warnanên Radèn Pabelan | sampun matur mring ramane | kadospundi rèh sampeyan | yèn kula malêbêta | Tumênggung Mayang amuwus | awèh warah mring kang putra ||

43. aja mêdal sira kori | pakewuh ing wêdalira | pan akèh wong kêmit anon | karêp isun lêbunira[16] | mêdala marga bata | gampanga yèn sira mêtu | aja na kang wong uninga ||

44. kang putra matur ngabêkti | kadospundi kanjêng rama | dèrèng sagêd kang makados | maksih tarondhol kawula | kang rama nulya mojar | cabar têmên sira iku | kaya dudu anak iwang ||

45. payo sun atêr nak mami | măngsa isun tegakêna | payo wus sêdhêng wayahe | mêngko pan wus sirêp jalma | payo sira dandana | kang putra busana sampun | nulya mangkat kang adhustha[17] ||

46. Radèn [Ra...]

--- [f. 116v] ---

[...dèn] Pabelan pan sami | sampun ngrampid lan kang rama | pagêr dalêm bata gêdhe | Tumênggung Mayang angucap | iki lah apalêna | lamun sira karsa mêtu | karenah yèn ngusap bata ||

47. kang putra dèn wuruk sisip | darapon tan bisa mêdal | iku pamrihe ramane | nulya kang bata dèn usap | dhatêng Tumênggung Mayang | sampun mêndhak banonipun | sêktine Tumênggung Mayang ||

48. lah malêbua nak mami | besuk lamun sira mêdal | usapên kaya mêngkene | nulya kang putra jumangkah | malêbêt ing jro pura | kang banon ingusap sampun | mulih kadi duk ing kuna ||

49. Ki Tumênggung Mayang mulih | sampun enak manahira | kang putra wus ana ing jro | kadhaton Radèn Pabelan | ênêngêna kang rama | kocapa sang murtiningrum | kang nama Sêkaring Pura ||

50. kaya wong sampun udani | pan sangêt dènnya kasmaran | tansah rêngêng-rêngêng bae | datan dhahar datan nendra | ikang kaciptèng nala | anake kyai tumênggung | kang gawe rundahing nala ||

51. nênggih sampun watên ja puri |[18] nanging wong jro datan wikan | sirêp jalma ing lêbête | wong lalang[19] tan kapaguhan[20] | sampun tate andhustha | layan sampun takdiripun | bêbantêne wong Mataram ||

--- [f. 117r] ---

52. Radèn Pabelan wus ngrampid | bangsal pasareanira | Radèn Dyah Sêkar Kadhaton | tansah dèn jakung[21] kewala | mênawi katambêtan | mila manah mangu-mangu | nulya nguncali bêbalang ||

53. nulya binalang karikil | pasareane dyah rara | kumalethak pan syarane | nulya dyah rara garjita | wantu wong sampun brăngta | nulya sang rêtna glis mêtu | jumênêng madyaning latar ||

54. nulya radèn marêpêki | angucap sajroning nala | kaya iki sêsotyane | gandane dudu parêkan | radèn awor lan pucang | nanging sang dyah dèrèng wêruh | wantune sangêt pêtêngnya ||

55. kèmêngan sajroning ati | mangke Rahadèn Pabelan | wantuning wong durung wawoh | mênawa yèn dèn cêkêla | iki nuli jêrita | durung ngambung manggih lampus | têka mêngkana budinya ||

56. mangke Dyah Sêkaring Puri | datan ana kang dèn taha | dhasar wantêr ing manahe | duka ing pangucapira | sapa mau ta baya | akon mêtu marang isun | têka balang pasarean ||

57. sarêng radèn mirsa nênggih | ikang syara dyah ing pura | têka wani ing manahe | sarêng obah gya sinapa | dening lêsmining pura | sapa wonge baya iku | sumaur Radèn Pabelan ||

58. kawula têtiyang jawi | anake Tumênggung Mayang | malêbêt marêk nah agèr | sadya ngabdi mring kusuma | sang dyah alon [alo...]

--- [f. 117v] ---

[...n] ngandika | sarwi nyandhak astanipun | si ludhês kagungan manah ||

59. binakta rahadèn nuli | malêbêt ing pasarean | mênga tumangkêb samire | kang pawongan tan uninga | sampun sirêp sadaya | pan tutug sasêdyanipun | datan ana sintanaha[22] ||

60. yèn siyang samya aguling | yèn dalu agung[23] asmara | kacarita ing lamine | Radèn Pabelan wanuhnya | anèng sajroning pura | kacarita gasal[24] dalu | kang sawanèh tigang dina ||

61. Rahadèn Sêkaring Puri | sare pakone kang raka | sampunira akarêsmèn | kang raka tinakonan |[25] sambi apagujêngan | kula takèn kakang bagus | duk malêbêt pundi marga ||

62. kang raka aris nauri | pêgene wong ayu sira | atêtakon lêbuningong | samarganisun mlabua | sok aja na wong wikan | pan ora pilih dalagung | wantunisun duwe karsa ||

63. Dyah Sêkar Kadhaton angling | kakang mas mila têtanya | mênawi cuwa wak ingong | gèn isun kakang ngawula | dhatêng karsa andika | yèn lampah dika kadangu | pasthi kawula kang cuwa ||

64. kakang panêdha sun iki | ing salampah-lampah dika | mugi tulusa sêdyane | yèn tulus panêdya dika | pasthi tulus kawula | gèn isun ngèngèr wong bagus | kang putra Tumênggung Mayang ||

65. kongsi bathia nak siji | katura dhatêng kang eyang | mandah bungahe [bu...]

--- [f. 118r] ---

[...ngahe] wak ingong | tuli dèn pêparingana | karoncong lan gêgêlang | tur lanang baya nak isun | gumujêng Radèn Pabelan ||

66. mila kakang sampun lami | watên sajroning kadhatyan | mênawi watên wong anon | nadyan wontên wong wêruha | yèn sampun kakang nikah | tan kawatir manah isun | rahadyan pêthuk ing nala ||

67. nanging kakang sun wangêni | sapêkên kakang nèng jaba | aja lawas-lawas bae | kawula tan bêtah pisan[26] | kakang kalawan dika | kang rayi nulya dèn rangkul | pan sarwi sira dèn aras ||

68. iya isun mêdal gusti | ing mêngko wayahe apa | pan Radèn Sêkar Kadhaton | sumaur sarwi ngujiwat | wayahe mêngko kakang | bakda ngisa wayahipun | sun mêdal sira mundura ||

23. Durma

[Radèn Pabélan kaperjaya wonten dalem puri déning tiyang tamtama Pajang.[27]]

1. nulya mêdal mangke Rahadèn Pabelan | sampun matêk sira glis | kang èsmu sadaya | kang lalang tan uninga | lampahe radèn wus ngrampid | pigir sagaran | riwut pêtênge rèki ||

2. sigra dhatêng banon agêng sira radyan | marginira duk manjing | nulya sira mangkat | èsmu wuruking rama | ingusap kang banon nênggih | pan ora obah | radèn matêk ping kalih ||

3. èsmunira ping kalih jakêp[28] ping tiga | gènira matêk sigih | banon nora obah [o...]

--- [f. 118v] ---

[...bah] | dèn usap dening radyan | pan mangke karasèng ati | Radèn Pabelan | yèn dèn lêbokkên pati ||

4. yèn ngucapa ing kalbu sira rahadyan | nadyan tumêkèng pati | mangke awak iwang | aja mati prayoga | matia kalawan putri | Sêkar Kadhatyan | nulya bangsul[29] sira glis ||

5. nulya sêmona Rahadyan Sêkar Kadhatyan |[30] dèrèng sira aguling | nuli lampahira | radèn prapta ing latar | bajur malêbêt sirang[31] glis | ing pasarean | samir winiyak nuli ||

6. glis sina dera Dyah Sêkar Kadhatyan |[32] kakang pêgene bali | kakang ana apa | baya ana wong lalang | rahadèn sumaur aris | dhuh gustiniwang | tan bêtah pisah kami ||

7. yèn sidaa tan wande pêjah wak iwang | mulane mara bali | nulya kang pawongan | sami sira miyarsa | pawong sakathahnèki |[33] bekane mara | mirsa syaraning jalmi ||

8. jalma lanang kapirsa talingan mara | pocapan lan dyah gusti | apa jêng ratu mas | bekane acarita | kang sawiji anauri | durung amirsa | ratu mas caritèki ||

9. yèn mêngkono bekane lah nyatakêna | syara kapirsa uni | yèn mangke ligiha | ngêndi ana carita | kalih dalu nora uwis | lan jêng ratu mas | kawan dalu tan mijil ||

10. pantês baya bekane ya ulah [u...]

--- [f. 119r] ---

[...lah] bedhang | wong patang puluh iki | pasthi pinêjahan | denêng[34] Jêng Sultan Pajang | angraksa kalêbon sandi | yèn tan matura | kaya ngapa puniki ||

11. payo matur mênawi ta kadhinginan | wong lalang wong tamtami | nora wande pêjah | sira kalawan iwang | payo bekane dèn aglis | matur mring sultan | nulya malajêng sami ||

12. sarêng dhatêng ngajêngan para parêkan | samya konjêm ing siti | barêng aturira | ature kang parêkan | ngaturakên pati urip | sultan kawula | tiwas angraksa gusti ||

13. angandika kanjêng sultan mring parêkan | tiwas apa sirèki | ngraksa gustinira | parêkan matur samya | kawula kalêbon jalmi | nênggih kang aran | pun Pabelan sirèki ||

14. sarêng mirsa sultan aturing kawula | jaja lir wora-wari | kumêdut lathinya | ujalane kang netra | kadi surya saupami | kang ulat ebat | tăndha sangêt dukèki ||

15. hèh parêkan timbalana wong tamtama | sakiwa têngênnèki | padha konên gawa | sajajarnya parêkan | anulya lumampah aglis | ing pasebannya | wong tamtama wus ligih ||

16. hèh prayayine wong tamtama ngandikan | malêbêt mring sang aji | jajar dèn gawaa | lah payo ta dèn egal | parêkan sampun [sa...]

--- [f. 119v] ---

[...mpun] ngriyini | dhatêng ngajêngan | nulya matur sang aji ||

17. kawula nuhun kanjêng sultan lampah kula |[35] animbali kang abdi | tamtama sadaya | srimanganti wus prapta | nulya sultan ngandika ris | lah lêbokêna | parêkan mêdal aglis ||

18. Ki Ngabèi Wiratanu lah ngandikan | kalawan Ki Ngabèi | Wirakarti dika | kalih pan sampun prapta | ngajênganira sang aji | sultan ngandika | marang Ki Wirakrêti ||

19. Wirakrêti hèh Wiratanu ta sira | patènana dèn aglis | kang ana jro pura | banthèng sungu kancana | kang anyudhang putri sami | pacuhan sira | dèn mati padha mangkin ||

20. Wiratanu Wirakrêti kang dèn bêkta | sadaya sewang sami | pan sira lumampah | kaputrèn wus kinêpang | nulya linêbêtan aglis | mantri satugal | dalême sang sudèwi ||

21. parêkane ratu mas wus winasitan[36] | pan sami kesah aglis | ratu mas sêmana | kari arêrangkulan | radèn ayu angapithing | dhatêng kang raka | sêdya barênga mati ||

22. ki ngabèi ningali dhatêng ratu mas | nulya mundur sira sri | nulya rêrêmbagan | wong kănca kaya ngapa | gènira nêrajang iki | kanjêng ratu mas | datan bêgang[37] sanyari ||

23. Angabèi Wirakrêti nulya ngucap | lah mêngko ta dèn ririh | nanging wês iwang |[38] lamun isun watuka |

--- [f. 120r] ---

nuli malêbua sami | aja salaya | kabèh sakănca mami ||

24. Ki Ngabèi Wirakrêti nulya mangkat | malêbêt sira aglis | pan sarwi angucap | anak isun Pabelan | tingalana isun iki | [...] |[39] miyak samirarèki[40] ||

25. anak isun lamun sira têkèng pêjah | pun paman kang naguhi[41] | pan isun winênang | sarupane jro pura | sultan wus pracayèng kami | wong dosa pêjah | yèn isun kang ngalangi ||

26. mapan isun ginugu maring jêng sultan | jaluka sira iki | lah payo nak iwang | kang tumênggung pracaya | apan isun wus dèn wêling | mring ramanira | ya polahira iki ||

27. Radèn Pabelan dêlalah yèn têkèng pjah | têka ngandêl sirèki | nulya sira wudhar | sarwi sira angucap | radèn ayu isun mijil | lah uculna iwang |[42] man[43] ngabèi nangguhi ||

28. man ngabèi wus winêkas maring rama | dening tikah puniki | nulya radèn mêdal | miyos mring palataran | sêdyane radèn ngujungi | dhumatêng sira | Ngabèi Wirakrêti ||

29. sarêng dhêku kang wiking sirê[44] nrêrajang | barêng panuduknèki | radèn kaprajaya | tan kosi[45] asêsambat | kapisanan nulya mati | tatu têtiga | padha butule sami ||

30. sampun mati binuwang kali Nglawiyan | kang rama tan mirsèki | pan kanti rong

--- [f. 120v] ---

dina | tumêngguh[46] dènnya mirsa | yèn kang putra sampun mati | pan sinudukan | sampun binuwang kali ||

31. sampun atas yèn kang putra sampun pêjah | sampun binuwang kali | nulya aputusan | sira Tumênggung Maya[47] | dhatêng kang raka Matawis | binêktan surat | lampahe sampun prapti ||

32. nulya katur layange Tumênggung Mayang | dhumatêng Senapati | pan ungêling surat | kakang bêkti kawula | katura sampeyan sigih | malihe kakang | kawula atur paksi ||

33. putra tuwan pun Pabelan sampun pêjah | patine dèn suduki | anèng jro kadhatyan | kakang nganti punapa | kang raka sarêng mirsèki | alêk kang manah | nanging datan kawijil ||

34. kacarita Senapati duk sêmana | sampun sumadya ngati | apan sampun lawas | nora seba mring Pajang | Ki Juru sampun nudugi[48] | maring kang putra | nanging dèn wêwarahi ||

35. ikang putra Senapati kang patutan | Kalinyamat anênggih | wasta Radèn Răngga | warnanên ikang rama | mêmanas ati kang kardi | pamrihing nala | gawe duka sang aji ||

36. nora seba Senapati sampun lama | tansah dèn pituturi | dhumatêng kang paman | pakaryane sêmana | mangan nginum rina wêngi | make kocapa | Sultan Pajang nrang gêndhis ||

--- [f. 121r] ---

24. Dhandhanggula

[Sultan Pajang ngutus duta dhateng Mataram.[49]]

1. datatita lingira ing nguni | kang kocapa Kanjêng Sultan Pajang | miyos saking kadhatone | ginarêbêg dyah ayu | cahyanira tinon lir sasi | badhaya anèng ngarsa | pan pitung panglajur | sêlir lawan rare wandhan | rare bule cêkak lawan rare dhampit | upacara nèng ngarsa ||

2. ardawalika lan sawunggaling | banyakdhalang lawan kêkacumas | gandhèk lan kuthuk rowange | binêkta rare bucu | rare bajang wujil lan bêksi | lan rare kêkesodan | samya anèng ngayun | pan pinarak siti bêntar | kanjêng sultan kang wadyabala aniwi | samya konjêm pratala ||

3. kanjêng sultan mugèng kathil adi | kang pinantik[50] mangke nawa rêtna | maliyo kêkasurane | kang ing jro isi santun | gandanipun sumêr awêngi | sultan ikang ngujyala | kucêm kang adulu | merang maring kang ujyala | kajêng sultan kang cahya make nêlahi | dening sultan nuri[51] rat ||

--- [f. 121v] ---

[...ne] uwis liwat | ing katiga malilangi anèng langit | wulan wêlu purnama ||

5. malilangi sêmayane prapti | sa yyang surya mèh surupe ika | tunjung kucup mêkar kabèh | dening wus jangjinipun | apan nora kêna ing gisir | apa karane ika | sutèngong tan rawuh | Senapati ing Mataram | sajajine kalawan isun ing nguni | dadya madayèng ujar ||

6. Sultan Pajang ratu digbya sêkti | manahira nênggih sêmu duka | muluk salab kahanane | jalma akên puniku | kapyan kagyat sajroning ati | dening miyarsa ujar | sira sang pukulun | kang wadya matur sadaya | hèh sang nata kawula miyarsa warti | Risang Sutawijaya ||

7. kunêng kang tansah ingaji-aji | karsa balik malah sampun nyithak | akarya kitha arahe | binacingah puniku | Sultan Pajang sigra dènnya ngling | Ngabèi Wilamarta | lan Wuragil iku | sira maringa Mataram | dèn waspada satikah polahe ugi | Risang Sutèngwijaya ||

--- [f. 122r] ---

[...calana] ||

9. Kyai Gêdhe Wuragil sigra ngling | Angabèi Wilamarta nêdha | mudhuna sing kuda age | nimbalakên pamuwus | Sultan Pajang mring Senapati | Ngabèi Wilamarta | sigra dènnya muwus | Ki Gêdhe Wuragil ika | jêngandika arsa mudhun saking wajik | Senapati Ngalaga ||

10. maksih magung anugang ing taji | jêngandika dutane jêng sultan | yakti kasor ing tandange | dening mudhun karuwun | saking taji kang dèn timbali | maksih anugang jaran | jêngandika iku | nora beda lawan sultan | kang akokon sarupanya duta sigih | dipun roro satugal ||

11. Senapati Ingalaga angling | hèh Wuragil lawan Wilamarta | ragane sira kinèkèn[52] | duta karo amuwus | dahat ulun duta rama ji | angêmban pangandika | rining sang aulun | mangan nginum marènana | asebaa maring Pajang dipun aglis | myang kita akurèsa ||

--- [f. 122v] ---

[...n] |[54] mêmarèni apan kêna ulun maksih | doyan nginum mêmangan ||

13. ulun kinèn akurisa iki | dening sultan akaryaa paras | tuwuh lan karêpe dhewe | pêgene ya cinukur | malah sêdya ulun puniki | têka para matura | maring sang aulun | yèn mêngkono ujar iwang | duta karo Wilamarta myang Wuragil | amit mulih mring Pajang ||

14. sigra lampahira nulya prapti | pan tumamèng sira ngabyantara | cundhuk lawan sultan age | nêmbah ngusapi lêbu | ing sukunya nulya aligih | tumukul myang ngarêpan | ling duta sang prabu | agèr pun Sutawijaya | pan ubanggi ing ulun kinèn rumiyin | lumampah anèng wutat ||

15. datatita lingira ing nguni | kang kocapa Senapati ika | risêdhêng ana dalême | lawan Kiyai Juru | Amartani sigra dènnya ngling | Senapati Ngalaga | kadyaparan iku | rèh andika iku nyawa | nora mangkat ingandikan ing rama ji | tan wande mêmusuhan ||

--- [f. 123r] ---

[...k] tandhane kang dhustha | tan tumama ing ngabyantara nrêpati | kapati sira nendra ||

17. sinudukan dening punang têlik | Sultan Pajang eca gènnya nendra | lir lalêr mecok[55] rasane | kampuhipun tan butul | para garwa kagyat pan anjrit | sultan pan sinungkêman | kagyat sira wungu | ningali kang para garwa | padha nangis gumuruh watên ing sikil | anêrka yèn kabranan ||

18. kadêr[56] pira dêdamêl Matawis | nanging dhomas wongira Mataram | apan dudu timbangane | yèn musuha sang prabu | yakti kalah wadya Mêtawis | sela lawan atigan | dudu timbangipun | timbangên myang rajaputra | wong Mataram wadya Pajang kang sadhidhik | wong sèwu pandumira ||

19. rajaputra dunungira ing sih | ajêjuluk Pangeran Bênawa | salêksa bala kathahe | lirna kang para mantu | adipati ing Dêmak sigih | sangang èwu kang bala | anulya kang mantu | anênggih Dipati Tuban | balanipun wolung èwu iku nênggih | mantu putu anulya ||

--- [f. 123v] ---

[...la] kang susum | tan wande rêmuk kang dhomas | ginarumung dening wadya Pajang nênggih | pan kalah ikang dhomas ||

21. lir atiga[58] sela ikang ngapit | wong Mataram upama atigan | wadya ing Pajang selane | apan kalah kang têlu | ulun karya upama malih | duryan wadya ing Pajang | wong dhomas lir timun | sayêkti măngsa mênanga | ikang timun yakti duryane nindhihi | duryan pasthi kang mênang ||

22. lirna sasi wadya ing Matawis | lirna surya wadyabala Pajang | ing raina mijil age | sasi kucêm dinulu | marang ika ngujala sasi | dene ujalan surya | apadhang dinulu | lir apining wong Mataram | wong ing Pajang lir udan saking ing langit | gêni pasthine sirna ||

23. kadipundi lah Ki Senapati | ênggènira musuh Sultan Pajang | kita uga ing dhèwèke | ngandêlakên yèn têguh | rasanira dadya lan sêkti | têmpuh pupuh wak kita | myang ketara[59] bau | myang ramanira sang nata | ulun iki aku ta merang ningali | ngamuka mantri Pajang ||

--- [f. 124r] ---

[...ipun] | katuju wania aprang | musuh yaya[60] angrasa tanna madhani |[61] musuh suta myang bapa ||

25. pangrasane atinisun iki | lamun kita musuha wong liyan | sapuluh Pajang gêdhene | apan ta uulun purun |[62] pan sajagat kêbêka iki | mapan barênga mara | wus pantês wong jalu | uga mijila ing rana | ginarumung tinub ing sanjata bêdhil | suligi lêmbing panah ||

26. pakanira lah Ki Senapati | lamun kita musuh Sultan Pajang | têlung prakara inane | dhingin musuh ing guru | kaping kalih musuh ing gusti | kaping tiga wong tuwa | ing kita amusuh | iya dudu kang ayoga | sasat bapa dèn kita kala ing cili | kinêmpit alit mila ||

27. lire kita aguru rama ji | mapan kita winuruk ing sastra | duk kala akèl balige | tatas suraosipun | nulya kita winuruk malih | karosan kadigdayan | para digbya luhung | kita malêbèng sêgara | datan têlês lir angambah ratan siti | kita abong tan pasah ||

28. pan masalah kami dadi mantri | myang dipatya miwah dadi nata | pan wus winuruk kabèhe | wus atas jroning kalbu | marang kita ramanira ji | purwane kita digbya | sêkti ambêk sandu | punapa pamalês kita | maring sultan pan kita sampun asigih | mêngku rat bala dhomas ||

29. Senapati Ingalaga nangis |

--- [f. 124v] ---

jroning nala dènira miyarsa | ya ta wirayat mangkene | kang paman Kyai Juru | Amartani wutah dira ngling | Senapati Ngalaga | marêpa[63] tumukul | angrasa yèn kalêrêsan | yèn sumili[64] Senapati ing Matawis | age sira dèn mojar ||

30. paman Kyai Juru Amartani | ing rèh pêkênira kadyaparan | kang pundi yoga ingage | kunêng wong dadi ratu | dening lumuh ulun puniki | seba ing Sultan Pajang | sakarsane ulun | têtêpa anèng Mataram | takèng[65] line[66] tumuruna sutèng mami | myang putu buyut canggah ||

31. Kyai Juru Amartani angling | dèn wruh tugalira kang sinêmbah | apan iku kajatène | yoganira puniku | nênêdhaa dipun atiti | anêgês karsaning Sang | Amurwèng Pandulu | ing gusti lawan kawula | kanyataan kawula kalawan gusti | lir satu lan rimbagan ||

32. yèn wus nyata tingaling Yyang Widi | pan têdhanên nagara ing Pajang | idhêpa ing kita kabèh | sakèhing para ratu | mapan kita dadia aji | sumiliha ing Pajang | gampangêna iku | pitanên[67] maring Yyang Sukma | têmên-têmên idhêp paraning atugil | gusti lawan kawula ||

--- [f. 125r] ---

pukulun | punapa nalikanira | laku ligih solah mona lawan muni | tan kengang pisahêna ||

34. lamun isun asebaa isin | maring Pajang mintaa nêgara | têdhanên têka ing kene | dene wo[68] parêkipun | lamun nyata wadya myang gusti | adoh tanpa wangênan | apêrêk puniku | datan agêpok sarira | kanyataan lir syara kalawan muni | pracina dadi nata ||

35. mapan nyata lah Ki Senapati | sampun nugil rasa lawan sultan | sakuthu tugal titise | yèn têrkane ing ulun | lamun sultan dhatêng ing lalis | ing panjênênganira | amangku kaprabun | yakti anak kang atuwa | agêntosi panjênênganira aji | tan liyan saking kita ||

36. nadyan kathah putrane sang aji | nora nana kita kang atuwa | kinêmpit alit milane | kang dadi manahipun | nanging kita ramanira ji | kang dadi pangauban | sakèh ikang sunu | sultan cahyane nurbuat | wus angalih marang kita wus pinasthi | agêntosi ing sultan ||

--- [f. 125v] ---

pêlêkên maring Yyang Widi | dèn asru brăngta ing Yang ||

25. Asmaradana

[Sénapati Ingalaga saben dintenipun bujana andrawina.[69]]

1. ing wau ikang winarni | Senapati Ingalaga | ing Mataram karatone | agung mangan nginum ika | latri anutug siyang | mantri majêgan winuwus | wolung èwu kathahira ||

2. sami liwat ing Matawis | karsane padha aseba | ngaturkên bulupêktine | maring jêng sultan ing Pajang | Senapati Ngalaga | ya ta angandika arum | lah sakèh mantri majêgan ||

3. mandhêga kene kariyin | payo mangan nginum iya | sabên dina ulun ingong | anyêkêl kidang manjangan | sun karya lêlawuhan | miwah buron banthèng iku | lan maesa minda kidang ||

4. lawan kancil ulam kali | tămbra ulaming paraga | mantri binusanan kabèh | ikang pantês binasanan | paman pinaman-paman | ikang apantês sinunu | iya binasanan anak ||

5. ikang pantês dèn basani | kakang pan binasan kakang | pantês basa uwa mangko | sami binasanan uwa | dadya suyud sih marma | para garwane winuwus | Senapati ingandikan ||

6. pan kinèn bêdhaya sami | egal kabèh sampun prapta | jamang mas kêkalung kaot | gêlang kana êmêr mêkak | kilatbahu kancana [kanca...]

--- [f. 126r] ---

[...na] | asêkang mawi panugul | itên cinawi tur endah ||

7. makucêm surya lan sasi | marang ing ujalèng rêtna | majêgan manah jrih kabèh | ningali kang para garwa | dening rumakêt basa | paluguhira mabukuh | padha rêp konjêm pratala ||

8. sadaya mukane sami | êbêk manah sandu wadya | sampun abapa biyange | kang para mantri majêgan | marang Ki Senapatya | Mataram sêtya asuyud | tuhu sêtca[70] angawula ||

9. dadya mangke Senapati | Ingalaga angandika | hèh samitra ulun kabèh | ayya wadi-wadi sira | sajroning nginum mangan | pan sumăngga rabinisun | myang sajawining rahesya[71] ||

10. wayahe wong nginum iki | nadyan tumêkèng ing prana | yèn sira ayuna mangko | kawinên mring masjid ika | alal ulun pan lila | mantri majêgan sadarum | dèn pusalin[72] busananya ||

11. pinantês ing kampuh adi | dhuwung sêsaput ratinya[73] | apan barêci kuluke | arja sinabukan cangap | jêngêr sakèh kang mulat | toya mas alyir kêkuwung | abra mancur ujalneka ||

--- [f. 126v] ---

[...byar-gêbyar] tinon murub | alyir thathit saeganya[74] ||

13. iku yèn kampuh cinicing | kasilir maruta ika | lir kinêbutan rasane | kang kampuh mapan angrasa | kalamun sira nikmat | dadya suka galihipun | kang para mantri majêgan ||

14. mantri majêgan ngabêkti | ngrêpa tumukul sadaya | abukuh[75] ing paluguhe | dening digdya myang têguhnya | rêtna watu[76] widigdya | luwih rêmên wong dinulu | tate kinudang ing prana ||

15. bèh sura lêgawa krami | agêlar tanpa sisingan | Senapati ngênting sukane |[77] mulat mantri majêgan |[78] dening kabèh pranata | kepyan ajêjêl supênuh | wus nêrka yèn badhe yuda ||

16. sirnane Pajang sang aji | apan kepyan satuhunya | ramping-rinamping atênggok | tate kêdhèp sami tansah | dening dèn nut tolihnya | ikang para mantri iku | mring Senapati lir kilang ||

26. Dhandhanggula

[Sénapati Ingalaga angsal wawarah bilih ing tembé, Sénapati Ingalaga lan saturun-turunipun badhé jumeneng nata ing Mataram. Sénapati Ingalaga mlebet segara Kidul.[79]]

1. kang mantri bêksa kagiri-giri | abêk[80] karang abêk gèri[81] gadha |[82] tan manah ing tulungane | malah kalakung purun | rêbah biting pan tibèng dhacin | mantri dire arèsa |[83] sêdhênge gul-agul | tan wruh ing ari sinaga[84] | karatala lir kapuk salămba sigih | ngibêrakên ing tawang ||

2. kadi rupa alap-alap sami |

--- [f. 127r] ---

tiningalan pan katon saalab | tan antara mudhun age | pan sinăngga ing gundhul | pan tinundha sinăngga gigir | rame dènnya bêbêksan | ana umbul watu | ana nyudhang lêsung ika | tinitihan jalma akèh kadi titir | lir palya nèng sêgara ||

3. kang kalaganjur binasan kêris | myang landheyan lawan bêksa panah | ana ikang bêksa tamèng | ingumbulakên muluk | pan tinundha sinăngga gigir | myang tinadhahan dhadha | ing pupu atêguh | lawan tinadhahan netra | amrang lêngên ana urêk netranèki | pupu têguh tinatah ||

4. tandangira alyir banthèng kanin | para tantang lawan para campah | landheyan ingugêr age | waosira sinêpuh | duk dinadêl[85] tan kêna lungit | sasat wayang-wayangan | pan ilap tan tuhu | cinane ayun lêmbaka | tumbak kêris têmên-têmên tan nêdhasi | maring jatining jalma ||

5. mantri esya pan kagiri-giri | mapan ulun ajanana aprang | wong Mataram sakêbake | wadyanira pan purun | yadyan musuhêna rama ji | yèn kita ajanana | ulun datan takut | nadyan tangkêpa salêksa | dêdamêle ing Pajang ulun tan gisir | saking sihnya rumêksa ||

6. tat kayar ing ranga uni-uni |[86] kapaguhan mantri pamajêgan | rèhakên bulupêktine [bu...]

--- [f. 127v] ---

[...lupêktine] | kapangguh ta ing ênu | nênggih tita tan agêsêngi[87] | kaprayogan anênga | kita tan kapangguh | adipati kang tinatah | saliring rat ing pamajêgan pan uni | dening tapaning tahan ||

7. pan sakèhing bulupêkti sami | sampun kasrah marang ki patikbra | tan ana ing sadoane |[88] Mataram ratu agung | pan nêgara ing têpis wiring | sami seba sadaya | maring sang aprabu | dèn kita lumampah jaga | mangke iki ikang yoga anampani | kang sinêmbah ngalaga ||

8. kunêng ulun iki arsa êning | dukanira sang nata ing Pajang | piyandêl dalêm agêdhe | karsanira sang prabu | sakathahe wus anèng kami | lamun sira akarsa | jumênêng tumênggung | kang maksih ligih walulang | miwah menda kang karsa aligih lampit | mapan isun winênang ||

9. nulya aluwaran Senapati | sakathahe mantri Pamajêgan | kabèh mulih ing pondhoke | sa yyang surya mèh surup | Senapati kesah sira glis | ingiring wong lêlima | ing pura jinujug | ana watu kumalasa | kaparnata naga tita kaprayogi | wau mênga dèn egah[89] ||

10. Senapati lir anugang èsthi | kapya usung[90] sela lawan gajah | pandhan rakang[91] ing têpine | lir palana [pa...]

--- [f. 128r] ---

[...lana] dinulu | pandhan ika rêmu aputih | minăngka gadhingira | katustha ing banyu | Senapati apan wus srêh |[92] nulya guling luhuring gêgilang adi | tan ana kang pracaya ||

11. kocapa Kyai Juru Martani | anèng wisma tan eca anendra | ing wayah têngah dalune | datan kêna aturu | nulya kesah dhatêng jro puri | kandhêg jawining lawang | ngandika Ki Juru | hèh jalma kang tugu lawang | sutèng ulun Senapati ana ligih | umatur ulun seba ||

12. punang regol nulya matur angling | Kyai Juru wau sutanira | ămba tan wikan parane | sawusipun anginum | lawan sagunging para mantri | pamajêgan punika | sampun sami mantuk | saukure mantrinira | sarêng surup yyang kara căndra gumanti | wulan sêdhêng purnama ||

13. Kyai Juru widadya ing wadi | mapan wikan parane kang putra | apan dèn susul ciptane | wayahe lisir[93] dalu | pan tumanduk lir kilat thathit | sakêdhap nuli prapta | ing pura jinujug | nulya sarêng kapaguhan | Kyai Juru Senapati pan aguling | mugèng sela gêgilang ||

14. Kyai Juru Amartani angling | dipun gugah Senapati ika | atangia [atang...]

--- [f. 128v] ---

[...ia] dipun age | apa ana ing luhur | gènnya guling katbuta iki | Senapati Ngalaga | kagyat sira wungu | amulat tumuli mojar | apa sira mancarong ing luhur mami | satuwuk dèrèng wikan ||

15. witang[94] ika sigra dènnya angling | wruhanira jênêng isun witang | awêwarah sira age | dene sira anêkung | asêmadi samada[95] êning | anêgês karsaning Sang | Amurwèng Pandulu | uwus sêdhêng marènana | ge muliha kang sira sêdya wus kêni | subrata mati raga ||

16. mapan sira jumênêng Matawis | dadi nata amêngku rat Jawa | sineba ing ratu kabèh | dadya sêkti pukulun | para ratu ing nusa Jawi | kalah duta sadaya | prasamya anungkul | tumêka ing sutanira | miwah putu jumênêng Ratu Matawis | Jawa tanpa sisihan ||

17. buyutira jumênêng nrêpati | ing Mataram suka myang wibawa | sugih êmas sêlakane | salaka picisipun | amêkasi dadi nrêpati | nagranira sadaya | myang lintang kumukus | grahana sasi myang surya | gugur gunung udan awu myang karikil | prabawane nêgara ||

18. nulya witang sirna mring wiyati | dèn sumili

--- [f. 129r] ---

Senapati ika | baya prapta ing wadine | ulun mangku kaprabun | têkèng suta myang putu mami | buyut jumênêng nata | Ratu Jawa nungkul | ulun dilah Ratu Jawa | pan sumili jênêngira rama aji | sultan ing Pajang sirna ||

19. Kyai Juru Amartani angling | lah Ki Senapati Ingalaga | aja ujub myang riyane | tan wênang ujar luput | amasthèkkên kang durung jati | bejang têka saksana | sira manggih musuh | satêngahirèng payudan | kaya priye ujar witang iku kaki | kaya payo pagiha ||

20. kadipundi rèhira ngandêl ing | ujar witang pan dudu manusya | ewuh sira kêl ilate |[96] nora kêna ginugu | lamun sira ta dèn cidrani | pae padha manusya | pasthi yèn katêmu | dening samya-samya jalma | rèh supêna jasad arane puniki | wênang dudu lan iya ||

21. risaksana yèn prapta ing jurit | nora wurung ulun lawan kita | kapanggih ing payudane | kala mênange iku | pasthi kita kalawan mami | kalakona ayuda | yaktia pukulun | pasthi jumênêng narendra | ing Mataram yèn kalah sira ajurit | pasthi dadi boyongan ||

22. Senapati sandeya ing ati | amiyarsa tuture kang paman | Ki Juru Martani age | Senapati sumaur | kadipundi [kadi...]

--- [f. 129v] ---

[...pundi] rèh kita iki | ulun kang parerehan | sakarsane anut | ing saparipolah kita | ulun mapan dadia ulun sawiji | cara sarêm sarêmbat ||

23. Kyai Juru Amartani angling | yèn sêmbada lawan pêkênira | ana ujaring dalile | lah Pangeran Kang Agung | gampangêna ulun puniki | sakèhe kang sinêdya | kang angèl puniku | dhasare anêru brăngta | anjarsari[97] ikang dèn pêlêng Yyang Widi | lah nêdha linakonan ||

24. ulun mugah ing gunung Marapi | pêkênira mringa jro sagara | têdhanên ing Alah age | nyatakêna ing kayun | ing gampange maring Yyang Widi | lah nêdha sarêng mintar | karya pan tumanduk | Senapati Ingalaga | ngetan bênêr manjing wana nuli prapti | ambyur ing Kali Upak ||

25. langi[98] bathang angèli ing kali | ana alor[99] agêng tan tumama | Si Tugulyulung[100] arane | yèn jalmaa amuwus | baya mangke ulun puniki | panggih lan gustiniwang | anulya sinambut | anitiha gigir iwang | ulun naur kabêcikan ing uni |[101] lumampah karya tuwan ||

--- [f. 130r] ---

sèsèr susug | saliring mina pan kêna | ana alor kang ana dhasaring bumi | kagiri-giri gêngnya ||

27. kasêktène mêsat datan kêni | wong Mataram makya parêbutan | anyêkêling[103] ing alore | ginawa mêntas sampun | ngaturakên mring Senapati | rêna dènira mulat | alor didya[104] ênu | sigra sira binusanan | ajamang mas kêkalungnya bata wêning | pan kancana kinarya ||

28. nulya sira nguculakên malih | winastanan alore punika | Si Tugulyulung namane | matanira mawêlu | lir baskara ujyala sasi | lamun tinon ing toya | pangagenya murub | lir palya kancana ngambar | saparane kotbuta ikang ningali | alor iku nalendra ||

29. Senapati angèli ing kali | mapan kandhêg anèng ing sawangan | ngadêg samodra pigire | ambak[105] sagara kidul | tri gumuruh kang giri-giri | gurnita kadi gêlap | gêdhene sagunung | tan owah ing warnanira | sabdanya was Senapati masu kapti | tan ana kasikaban[106] ||

--- [f. 130v] ---

[...matêr] awêdi gêni | panas lir raditya gilap |[110]|

31. sagunging mina sêgara nênggih | samya katêmpuh ing gara-gara | mina sagunung gêdhene | mina akèh kumubu[111] | padha gêsêng ana ing kisik | buntak lawan balanak | ing parang kabêntus | malêtuk kutuk sumirat | saking tutuk ludiranya adrês mijil | tiningalan kotbuta ||

32. mina pêsut myang lêburan kikin | gajah mina upama prawata | kagiri-giri gêdhene | padha malêbèng apu | ing samodra toya lir api | pêjah mina sadaya | nênggih mawanipun | ya ta sakèhing wuyutan | padha gêla sigêgên saking pratiwi | sudira tan darana ||

33. gurnitanya pan kagiri-giri | toya migah ngigiling prawata | gumuruh awor minane | kagyat kanggêg Ni Kidul | masilare kathila manik | sigra migu[112] marêga |[113] dènira aluguh | dening naga kang malaya | matuanan atakut sira ningali |[114] tasik migah prawata ||

34. Nyai Kidul sigra dènnya angling | salawase ulun dèrèng mulat | gara-gara kang mêngkene | dening kalintang agung | lir kinêbur sagara bahning | mina akathah pêjah | apa bawanipun | pan darbenira sadaya | apan anut sakarsanira puniki | jim lawan parayangan ||

35. parayangan balanira êjim | ngalahakên musuhira aprang | tuwan dadi [da...]

--- [f. 131r] ---

[...di] ratu gêdhe | bapa babuning ratu | nanging tuwan ing tanah Jawi | Senapati Ngalaga | trêping manahipun | amirsakên aturira | Nyai Kidul anêrka yèn Mangkubumi | prabu tanpa sisihan ||

36. Senapati Ngalaga ningali | têtamanan balene kancana | ing nguni ika purwane | bale ikang rinêbut | dening Gathotkaca ajurit | ana ing awang-awang | bale iku runtuh | tumiba maring samodra |[115] gih puniku kang tinugu dening nyai | saba ujyalèng pura ||

37. ataruka palya kang kinardi | sinaberan[116] manit mutyahara |[117] căndrakasta lèn marjane | widuri pagêripun | ramya ikang rêngganing puri | têpis wiring pranenya | lir kancana murub | mugèng ing langit punika | yèn minulat dening ta ulane manik | abyor itên kumala ||

38. gapuranya agêng tur aigil | pucaknya mancinawi sêsotya | itên abra ujalane | sor baskara akucup | ujalanya akucêm maring | mulya lagêng raina | endah sotya murub | kinubêngan pêpêthetan | apan asri akathah lamun winarni | ibra puspita mêkar ||

--- [f. 131v] ---

[...dari] | lir pedah ing kasyargan ||

40. ikang kayu witing kayu siji | ana nyadham lan kamaropokan | ana pisah ing uwite | dèn warnanên kang runtuh | upamane lir lintang ngalih | sarinya alyir căndra | upamane mêndhung | kinubêngan ing bangawan | tur kèhe kang dhingin bangawan warih |[118] pindho bangawan puhan ||

41. kawarnaa kang sami aligih | akalihan anèng dalêm pura | ikang kinawi warnane | wau Nyai Ra Kidul | kadi widadari ing syargi | asor Dèwi Supraba | yèn upaminipun | parêkanipun kewala | yakti asor warnane kang widadari | ayu parêkanira ||

42. lawan cinatur ing kawi malih | Nyai Kidul ayu tan utama | salin ping pitu warnane | atêrkadhang yèn sêpuh | yèn sêpuh yèn sadhawuh amindha sasi |[119] kadhang yèn lisir wetan | warnane dinulu | kadi kusuma Ngurawan | lamun bêdhog amindha kusuma Ratih | ratu ayu ing syarga ||

43. lawan malih radidya asêkti | panjênêngan ratu jim wanodya | sagara kidul kuthane | ngêndi kang ora têluk | yèn lêlêmbut ing nusa Jawi | ratunipun aseba | mring sagara kidul | sami anungkul sadaya | sabên taun asrahakên bulupêkti | dhatêng kusuma rara ||

44. Ratu Lodaya sami anangkil | Ratu Gumara rêke aseba | nrahakên bulupêktine | Ratu Kuwu Baladhug | kabèh [ka...]

--- [f. 132r] ---

[...bèh] lamun sami anangkil | Tayu Landheyan seba | miwah Gunung Agung | ing Kangayangan aseba | Waringing Wak[120] miwah ta ratuning Paning | sabên taun aseba ||

45. Senapati cêngêng aningali | ing warnane ta kusuma rara | dadya micarèng driyane | tuhu ayu pinujul | sun watara rêtnaning puri | kaya nora pasaja[121] | tindak-tandukipun | tanapi yèn angandika | asung brăngta karya sumêlanging ati | kaduk raga kêrana ||

46. alir kilat abarung lan thathit | têmpuhing liring jalu wanodya | mênggah yèn dede jinise | nanging Nyai Ra Kidul | ana uga rasaning ati | Senapati Ngalaga | dinuk ing pandulu | liringe lir guladrawa | pasêmone kusuma agarit ati | kaya yèn kagiwanga ||

47. isun iki ratu ayu sigih | arsa wikan pasareyanira | apa ta baya rupane | rêtna ayu umatur | bok priyogi kula ngaturi | darma têngga kewala | ing sawarninipun | punika kagêngan tuwan | nulya wau sira Ki Senapati |[122] kinanthi mring paprêman ||

27. Kinanthi

[Sénapati Ingalaga pinanggih ratu Kidul.[123]]

1. kinanthi ing lampahipun | ya ta wau Senapati | dhumatêng ratu kusuma | prapta dalêm sampun ligih | Nyai Rara Kidul ika | kalawan Ki Senapati ||

--- [f. 132v] ---

[...lira] angling ||

3. Senapati wuwusipun | kalintang angasih-asih | amrih wêdhare kang karsa | paran polahku Sang Ratih | upami pisah lan sira | yèn nora para tambani ||

4. ing karsane manah isun | arsa mulih mring Matawis | lah agèr têka tulusa | ayya brăngta wuyung mami | mas ratu marang ing sira | sihira sun têdha gusti ||

5. krana lêstariya isun | gusti mulih mring Matawis | yya sumêlang mirah sira | priye ta tambane gusti | jênthike Ni Kidul sigra | dun[124] cinêkêl Senapati ||

6. arêrêpa Nyai Kidul | sampun gusti sampun gusti | kadêr ta arsa punapa | gumampang nêkêl dariji | dening ta daya gêlêma | Senapati lingnya manis ||

7. kadukan tampi mas ratu | lêlèpène sun tingali | angling sang kusuma rara | yèn têmên dika ningali | apan saking katêbihan | yaktine kadulu iki ||

8. dalahane uga iku | kang pinrih èsême ugi | iya ikang tiningalan | mila ta mêngkono ugi | Nyai Kidul aturira | mring Senapati awingit ||

9. dèrèng usum atur isun | pan kawula andhingini | dhatêng kamuktèn punika | tuwan badhe ratu luwih | kang mênghku[125] ing nusa Jawa | yèn darbe karsa ing benjing ||

10. dèn aris igih karuwun | sarira sapa darbèni | lah punika gih sampeyan | panduka ujuk kariyin | punang pambrama kawula | pan sawarnine kang kupi ||

--- [f. 133r] ---

11. gêdhah ijo ikang satu | gêdhah rêtna kang satugil | gêdhah seta lawan jênar | upase brêm tampuh iki | arak agur[126] lan wêragang | lir madu măngsa amanis ||

12. kocak-kocak yèn dinulu | sadaya sami amawi | sotya sêgahipun uga | sakawan kang punang kupi | katur mring Ki Senapatya | mung sawêrat lawan nyai ||

13. tugal amor asmara kung | pan winêjang ngèlmunèki | masalah dadi narendra | kang kèdhêp manusa êjim | miwah ikang parayangan | jajane pan atut sigih ||

14. Senapati mêsat gupuh | wau ta saking ing tasik | nulya amigah sêmana | dhumatêng Parangtaritis | sang pandhita pan kapêdhak | pitêkur suhunan adi ||

15. sor Parangtaritis banyu | Senapati mangsah aglis | cundhuk lawan sang pandhita | sigra nêmbah ngusap sikil | bukuh malagye marêpa | amukyang tumukul nênggih ||

16. nrahkên pêjah gêsangipun | tiningalan de sang yakti | agya dènira ngandika | Senapati ing Matawis | yya ngandêlakên yèn rosa | têguh digdayane sêkti ||

17. atumamèng sagara gung | kadya ngambah dharat sitih[127] | pan aja ujub ariya | wong kibir wartane ugi | tan wênang yèn lampahêna | iya ikang wali mukmin ||

18. ngadèkkên pangabêktinipun |[128] amor gusti kawulèki | lan sira ja kaya kasa | ngandêlkên jêmbar wiyarnèki |[129] mung puniku [puni...]

--- [f. 133v] ---

[...ku] digdayanya | miwah sagara gung ugi ||

19. ngandêlakên jêmbaripun | tasik lan jron jagat sigih | gurnita kang alun ika | sagunung anak gêngnèki | pan gumuruh syaranira | mung iku dayanya jladri ||

20. yèn sira ayun atulus | gènira jumênêng aji | ngagea sokur lan rêna | ênêng lan ênênge sigih | pasthi dadi ratu sira | Mataram gènira ligih ||

21. sakèh Ratu Jawa nukul | aseba marang Mêtawis | srah bulupêkti mring sira | ing asabên-sabên warsi | lah payo sira muliha | iya age mring Matawis ||

22. lan arsampir wismamu |[130] anulya lumampah aglis | Sunan Adilangu ika | Senapati Nglaga ngiring | lampahira alyir kilat | sakêdhap rawuh sang yêkti ||

23. sang pandhita ngandika rum | wismanya tan pagêr jawi | kang kêbo sapi dèn umbar | ngagea dum lawan milih | dèn apatut lan agama | lawan drigamaning rèki ||

24. istiyarnya dipun agung | ngagea sundang Yyang Widi | sabarang ing polahira | ngage sokur rêna Widi | karane dipun prayitna | solah mona lawan muni ||

25. pracinane dadi ratu | dyan nyandhak mandêlêm cinangking |[131] ya ta isi punang toya | sang pandhita pan lumaris | akarya watês dalêmnya | toya mandêlêm ngancuri ||

26. sarwi dhikir lampahipun | sadaya dipun ubêngi | marang wau sang pandhita | turutên iki ta benjing | bêbataa wong sadhomas | sawadya nêmbanga mijil ||

28. Mijil

[Sultan Pajang ngutus radèn Benawa dhateng Mataram.[132]]

1. ênêngêna gêntia kawarni | Sultan Pajang

--- [f. 134r] ---

miyos | pan sineba ing sitiluhure | jêng sultan mugèng ing kathil manik | bra ujalanèki | alêlèmèk babut ||

2. wadya angagêm badhama ngapit | mantri Pajang ambyor | pêpêk para putra sêntanandhèr | samya seba matur mring sang aji | ulun mirsa warti | sutèng ing sang prabu ||

3. Senapati kang watên Matawis | arsa balik yêktos | tiyang dhomas anyithak banone | karya kitha bacingah rah kardi | mangke ikang warti | jrokkên larènipun ||

4. Sultan Pajang sigra dènnya ngling |[133] sun kakon nak ingong | Adipati Bênawa sira ge | lumakua sira dipun aglis | kanthinira ugi | lawan si tumênggung ||

5. ipenira ing Tuban Dipati | mringa Mataram non | ucapêna kakangira mangke | Senapati Ngalaga Matawis | têmêne ta ugi | lawan noranipun ||

6. tri kang duta nêmbah sigra amit | nulya lèsèr kinon | sampun budhal sigra ing lampahe | pun pangalasan lan sèwu mantri | Pajang dadya têlik | tugal mitra guru ||

7. myang Sang Senapati Ingalagi | tinutakên mangko | mring Mataram pan aglis praptane | sigra wau pan sampun pêpanggih | duta Senapati | awêwarah gupuh ||

8. Senapati pan ulun puniki | kinon rama katong | awêwarah ing tapa wartane | Sultan Pajang nênggih ditên benjing | duta ikang prapti | Pangran Bênawèku ||

9. lawan ki tumênggung măncanagri | lawan mantu kinon | adipati ing

--- [f. 134v] ---

Tuban rowange | padha prawirèng tapa pan katri | Senapati aglis | mapag Lawangrandhu ||

10. sêntanane damêl dhomas ngiring | akumpul punang wong | têkèng kadang padha ngiring kabèh | gajah jaran sawadya Matawis | kêrig bala alit | samya bêkta suguh ||

11. wong Mataram kêrig dhudha santri | Randhulawang kang wong | Adipati Bênawa prapta ge | Ngrandhulawang mapag Senapati | katingal nuruni | dyan sira kapangguh ||

12. Adipati Bênawa ngabêkti | dyan rinangkul alon | adhuh sanak isun iya kiye | kawula kakang kangên kapati | lami tan apanggih | jêngandika ulun ||

13. Senapati Ingalaga angling | Bênawa rèningong | anuganga èsthi sira age | dika nèng luhur dipăngga ugi | dyan sarêng ngigahi[134] | ing palana sampun ||

14. panakawan Astranaya nênggih | wadya Pajang kaot | ya ta bocèng[135] ing luhur èsthine | sarwi ngucap sajronirèng ati | bok ana ajurit | ngigil liman agung ||

15. ulun matia sarêng lan gusti | têtakining reko | dipun pênthêti ya palanane | maring pangot cêcebolan nênggih | iku purwanèki | wadya ing Matarum ||

16. yèn aseba datan kêna kari | cêcebolan pangot | tarkanira Ki Astranayane | karanipun sun pêthêti iki | aling-aling tali | arsa bêdhah pukur ||

17. agampanga ing pamiyak kami | gèn isun agoco | pan sarênga ing ulun ngamuke [ngamu...]

--- [f. 135r] ---

[...ke] | lamun ana saluhuring èsthi | jrune Senapati | Malik nugang sampun ||

18. tarkanira ujare Ki Malik | karana wak ingong | sarêng nugang liman gulungayune |[136] sarêng ulun ngamuk pêjah urip | madhêp palana glis | akuse dèn sikur[137] ||

19. dulu gustinira Senapati | wau pan kararon | lan kang rayi ajajar ligihe | Adipati Bênawa anênggih | ya ta nêbda angling | alyir madu juruh ||

29. Dhandhanggula

[Sultan Pajang séda, dipati Demak ingkang gentosi jumeneng nata wonten ing Pajang. Radèn Benawa jumeneng adipati wonten ing Jipang.[138]]

1. Dipati Bênawa lingira aris |[139] kakang Senapati Ingalaga | kawula igih kinèkèn | dening sultan sang ulun | jêngandika kapirsa nênggih | de rama jêngandika | akarsa amusuh | ing ramanira jêng sultan | igih nyata punapa batêna yêkti | ulun nêdha jinarwan ||

2. Senapati aris anauri | măngsa barong kang matur mring sultan | ratu pan têrus tingale | tarkaning tyasing ulun | datan samar sultan mring kami | saparipolah iwang | barkate sang prabu | kagêngan dalêm Mataram | pan tinarka yèn ulun kang adarbèni | mapan kagungan sultan ||

3. ulun nênggih ngaturkên sakèhing | sêsuguhe kang abdi Mataram | jêngandika pan gustine | yèn suwawi pukulun | tumanduka dhatêng Matawis | mapan nêgari tuwan | kasukana besuk | ing toya lawan dharatan | ulun saos sakarsa andika yayi | tampo arak wêragang ||

4. Adipati Bênawa sira

--- [f. 135v] ---

ngling | hèh tumênggung amăncanêgara | nyata linyok ing wartane | bakite[140] ikang matur | maring rama sultan ing nguni | yaktine iki ora | ujare amusuh | sun pitaya wêling kakang | ing bêcike kalawan wadya Matawis | dadi cina amrata ||

5. Ki Dipati Banawa anuli | lampahira prapta ing Mataram | tumanduk ing jro purane | rawuh nulya aluguh | pinarak ing wadya Matawis | andhèr bala ing Pajang | amrêgil supênuh | amundhut brêm myang waragang | Senapati agêpah dènnya anglarih | galaganjur tinêmbang ||

6. adipati ing Tuban sigra ngling | kangkang[141] Senapati Ingalaga | ulun midhangêt wartane | jêngandika anêngguh | rêmên kang wong abêksa[142] rangin | punapa kang kinarya | kakang watangipun | lan malihe wong Mataram | yèn alêkas kasukan abêksa lêmbing | punapa kang kinarya ||

7. Senapati Ngalaga nauri | abdi dalêm Mataram abêksa | rangin sondhèr kang ginawe | yèn gêguyon anginum | papah gêdhang kinarya lêmbing | abdi dalêm Mataram | sami tiyang sudhuk | mung sêkul ulam lumampah | papah gêdhang tan wèntên[143] tinigas pacing | buntare sinêmpugan ||

8. adipati gumujêng sarya ngling | bontên nusul têtiyang ing Tuban | wong Mataram digdayane | yèn abêksa anginum [anginu...]

--- [f. 136r] ---

[...m] | wong ing Tuban yèn bêksa lêmbing | têmên ikang kinarya | gêguyon anginum | tur sami atadhah dhadha | pan aganti ing wong alêmbing-linêmbing | wus wantune wong Tuban ||

9. atanapi yèn abêksa rangin | tumbak têmên kang kinarya watang | ikang minăngka sodore | abêbêksan anginum | tan prabeda lawan ajurit | yakti tumbak-tinumbak | datan ana kondur | sampun wantune wong Tuban | alah paran mangke andika ayoni | wong Tuban abêbêksan ||

10. Senapati Ingalaga angling | têtiyang dalêm sigih Mataram | sami awidhung tangkêpe | lagya sami sinau | dèrèng watên ikang rêspati | wantune tiyang desa | yèn bêksa anginum | sami gagak awurahan | mung cangkême gumêdêr abaribini[144] | abêksa tan tiyasa ||

11. Adipati Tuban ngandika ris | ulun darbe wadyanira Tuban | awagêd abêksa tamèng | pitung nagara pujul | nanging wadyanira ing Tubin | wisaya lan prayitna | datan ana musuh | wong pitung nêgara kalah | de wong siji igih wadyanira Tubin | ulun mapan sumăngga ||

--- [f. 136v] ---

[...ndahe] dening egar | arêmên adulu | satuwuke dèrèng mulat | wong digdaya amirsa lagya ing mangkin | dene jênêking mudha ||

13. Adipati Tuban sigra angling | hèh wong Tuban dudu lanang sira | abêksaa sira tamèng | mumpung lagi awuru | gêlarira dipun angênting | nulya wadya tumandang | abêbêksan iku | tawok tamèng pan cinandhak | ngumbulakên malêpas marang wiyati | pan tinadhahan jaja ||

14. aramya ikang sêdhênging rèki | abêbêksan gamêlan gurnita | awor lan surak wadyane | lir ombak sagara gung | Radèn Răngga sutanya rèki | Senapati Ngalaga | nênggih kang asêpuh | anjawil dhatêng kang rama | nulya kagyat Senapati ing Matawis | sinêntak mring kang rama ||

15. adipati ing Tuban sigra ngling | kakang Senapati Ingalaga | punapa dadi dukane | ulun pirsa asêru | kadi rare dene nêmêni | punapa purwanira | dukanira asru | Senapati saurira | pêcêl alit pun Răngga paksa gumakit[145] | sura niru bêbêksan ||

--- [f. 137r] ---

[...wula] alit | mudha timur dêdama ||

17. Adipati Tuban nulya angling | anak isun Ki Răngga ta aja | bêksane wong Tuban tamèng | bêksane pan wus gambuh | nora layak sira ladèni | maksih alit ta sira | gurua karuwun | lênghêng[146] totonên kewala | ya tirunên bêksane wong Tuban luwih | Mataram nora nana ||

18. adipati ing Tuban ningali | maring Răngga Radèn ing Mataram | tansah anjawil ramane | pisan pindho ping têlu | pan dinukan mring Senapati | Radèn Răngga amêksa | padha sira dulu | rowangira lêligihan | Senapati Ingalaga ngrasa isin | pinothah mring kang putra ||

19. asru mojar Adipati Tubin | kakang Senapati Ingalaga | lah konên maju dèn age | awlas ingsun andulu | putranira kita umbangi | lah iya bêbêksana | padha sêsinau | hèh wong Tuban sutaniwang | Radèn Răngga poma aja kalawani | rewangên bêksa kêmbang ||

20. hèh wong Tuban poma sira iki | ladènana Radèn Răngga bêksang[147] | malah wurukên tikahe | sira sun tugêl iku | jangganira sun tigas ugi | têka anêmênana | marang anak isun | ngong juwing sawalang-walang | kulitira sun sèsèt sun panjêr mangkin | anèng nagri Mataram ||

21. kakang Senapati ing Matawis | putranira

--- [f. 137v] ---

Radèn Răngga ika | mali-mali ulun akèn | tan mangkat dening takut | marang kita sutaning rèki | lah atagên dèn agya | Radèn Răngga iku | karannya tutug asuka | bêbêksane wiyahe wong anom pêkik | kudu bara penginan ||

22. Senapati Ngalaga sigra ngling | sutanisun Radèn Răngga iya | lah miyanga dipun age | tamèng tawok pinundhut | pan gatong pat tamèng sawiji | waja ikang kinarya | kotbuta dinulu | gatong kalih tawokira | sarêng mimba kagyat Adipati Tubin | satuwuk dèrèng mulat ||

23. tan kumêdhèp dènira ningali | pan malongo cangkême punika | angucap sajro nalane | nora layak puniku | gêgamane manusa iki | tan ana tanah Jawa | wong kadya puniku | anulya sira tumandang | Radèn Răngga tamèng tawok dèn agêmi | ngumbulakên mring wiyat ||

24. tawokira mibêr kadi pêksi | alap-alap katonnya sing ngandhap | anulya sangêt udhune | pan tinadhahan pupu | myang tinundha ing dhadha mangkin | murub kang tamèng waja | sanjata pan lumur | mantri Pajang padha cingak | adipati ing Tuban langkung aisin | asor wong Tuban bêksa ||

--- [f. 138r] ---

dening gustinira dipati ing Tubin | bêksa ênting gêlarnya ||

26. Radèn Răngga sinuduk tan gisir | ngiwa nêngên tawok tan tumama | lir lalêr mecok[148] rasane | panudukira luput | duk dinêdêl tan kêna lungid | sasat wayang-wayangan | pan ilapat tuhu | cinane ayun lan baka | tumbak kêris têmên-têmên tan nêdhasi | maring jatining jalma ||

27. Radèn Răngga datan amalêsi | maksih eca gènira abêksa | angêntèkakên polahe | Dipati Tuban muwus | Radèn Răngga malêsa aglis | sira nyata digdaya | karo padha têguh | ing ulun sampun pracaya | pira bêtah para tan malês puniki | rêmêk sasananira ||

28. kinèn malês sapisan ping kalih | tri tan miyang sira Radèn Răngga | maksih eca bêksa tamèng | Dipati Tuban muwus | kakang Senapati Matawis | Radèn Răngga punika | ulun atag sampun | amalêsa mring wong Tuban | datan arsa yèn dudu kita ngabani | lah konên amalêsa ||

29. Senapati Ingalaga angling | sutèng ulun Dyan Răngga bêksaa | pan kinèn maring gustine | Radèn Răngga anuwun | nulya sèlèh sênjata aglis | tumandang karo tangan | pinapag anêmpuh | wong Tuban pan tinabokan | kapisanan mukane lir dèn sèsèti | kulit katut ing tangan ||

30. mantri Pajang gègèr aningali |

--- [f. 138v] ---

prawirèng tama Rahadèn Răngga | lalos mantri mulih kabèh | prapta ing Pajang sampun | masah panggih lawan sang aji | manêmbah awotsêkar | tur sarwi tumukul | Pangeran Bênawa ngrêpa | paluguhe tumukul wêdi nrêpati | Risang Sutawijaya ||

31. Adipati Bênawa sigra ngling | sampun ulun prapta ing Mataram | amaspadakkên tikahe | Senapati puniku | datan watên tilase balik | malah ulun pinapag | Ngrandhulawang suguh | sawatênirèng Mataram | pan sinuga-suga[149] ulun ing bukti |[150] têlas pala[151] Mataram ||

32. sakathahe sikêp ing Matawis | gajah jara[152] lawan wadyanira | jalu kalawan èstrine | sumăngga marang ulun | miwah wana isinya ênting | banthèng lawan manjangan | kinarya sêsuguh | miwah ulam jroning toya | pan sêsugun manahe marang ing kami | aglar anèng Mataram ||

33. salamine watên ing Matawis | ulun iki anginum amangan | raina nutug latrine | ginulawêthah[153] ulun | lawan suta samine iki | mapan kênèng bêdhaya | kinarya sêsuguh | yèn ulun kala anendra | para rabi sumandhing sami ngêpêti kami |[154] tan mambu pasanakan ||

--- [f. 139r] ---

Adipati Tuban mojar | hèh sang nata tuhu kakang Senapati | ambalihk[156] ing karsanya ||

35. ing tarkane tyasing kawulèki | kakang Senapati Ingalaga | yèn papagên ing jurite | dêdamêl Pajang sèwu | sinarênga mara puniki | pasthi norana măngga | widigda atêguh | Senapati pan sanunggal | widigdane luwih saking wong sanagring[157] | tanpa siri[158] rat Jawa ||

36. Sultan Pajang kèmêngan ing ati | amiyarsa aturing pugawa | myang tênaya lan mantune | anêrka lamun nêmpuh | saksanane prana ring jurit | Sultan Pajang gya mojar | marang ki tumênggung | sira mantrinisun lawas | tur atuwa măngsa goroha mring kami | sakèhe aturira ||

37. Ki Dipati Bênawa puniki | mapan wode ing nala manira | anak lanang siji rêke | saature sun gugu | măngsa iki garoh ing kami | măngsa iki ngrusaka | ing nagaranisun | dadi ewuh tampaniwang | apan karo tan sun gugu iku mangkin | pan sun pikir ujarnya ||

38. sun tuture Senapati nguni | kala bocah dadi panakawan | ing raina ulun sare | Senapati atugu | anèng dagan isun aguling | ana karsaning Sukma | ula prapta agung | karsa nrêrajang maringwang | Senapati atangginas anyêkêli | ula pan kapisanan ||

39. wusing kono isun acangkrami | maring wana ing rame sêmana | agêrit [a...]

--- [f. 139v] ---

[...gêrit] sasam lan banthèng | Senapati pan milu | ngiring-iring ana ing wuri | mantri samya kapisah | kalawan katèngsun | agiring banthèng lan sasam | pan katukul sêmana isun agêrit | kalawan grahaniwang ||

40. wis mangkono ana banthèng kanin | nulya ngamuk datan ana mapag | nêrajang pagêritane | Senapati anêmpuh | sungunira pan siji sisih | cinêkêlan ing tangan | pokah punang sungu | banthèng mati kapisanan | iya iku digdayane Senapati | risêdhêng lagi bocah ||

41. mêngko iki saya wuwuh sêkti | pan atuwa waspada wêweka | widadya ing sasmitane | amiyanakkên èsmu | apan ulun wêruh ing wangsit | sakarsanira mothah | mapan ulun ugung | sakèhe ing wartanira | tan sun rungu Senapati sutèng mami | lir kaya gèn sun yoga ||

42. datatita lingira ing nguni | kang kocapa pun Tumênggung Mayang | kang èstri ika arine | Senapati puniku | pun Tumênggung Mayang pan mantri- | nira sultan ing Pajang | pan olih bêbêndu | dosane kala sêmana | putranira anyaragoh ikang putri | aran Radèn Pabelan ||

--- [f. 140r] ---

[...yang] |[159] sultan lakung bêndu | winade dhatêng Sêmarang | mantri Pajang sèwu ikang angiring |[160] mangkat maring Sêmarang ||

44. Ki Tumênggung Mayang ikang èstri | dinutakkên ginawan nuwala | marang ing Mataram age | prapta Mataram sampun | nulya masuk mring kênyapuri | Senapati kêpadhak[161] | nulya ngaras suku | sarwi ngaturakên layang | tinanggapan mring Senapati Matawis | surat nulya winaca ||

45. pèngêt kakang Senapati mami | pan dinukan dhatêng Sultan Pajang | pan kinesahakên age | dinol Sêmarang tèngsun | mantri Pajang ikang angiring | sèwu dêdamêl Pajang | padha sira ngêpung | ulun puniki yèn kêna | adèkêna aja liya prentah kami | nanging andika kakang ||

46. layangira pan sinuwir-suwir | ikang jaja upama têmbaga | abrit tandhane dukane | lathinira kumêdut | mukanira lir raup gêtih | ujalyanira[162] abang | kotbuta dinulu | ujalanira kang netra | kadya api sakèhe ikang ningali | lir surya katujyala ||

47. Senapati angling asmu runtik | hèh samitra mantri pamajêgan | manira jaluk gawene | mantri kang patang puluh | hèh rêbutên sadulur mami | ari Tumênggung Mayang | mêtua ing Kêdhu | rêbutên sagon[163] kapapag | nulya padha sinangonan ikang mantri | majêgan kawan dasa ||

48. darijinya kinêbêkan sami | ing sêsotya kalawan kancana | gêbyar-gêbyar duk ingage | sêsotya [sê...]

--- [f. 140v] ---

[...sotya] mawi kuwung | maka warna lir lintang ngalih | asri yèn tiningalan | arêmên sing dulu | asih sakèhing wanodya | pracinane rêtna widagdèng pawèstri | donya tinohan pêjah ||

49. mantri kawan dasa angabêkti | pan sakèhe ing panyananira | mangkana ing sasmitane | baya mangke anaur | ulun ika dananing gusti | tugêle jangganiwang | nadyan têkèng lampus | panyaur isun pan kurang | pan kawratan danane ing gusti mami | saurên de Yyang Sukma ||

50. nulya mangkat miyos Kêdhu prapti | Jatijajar wong Pajang kapêdhak | kala sêdhang[164] pamondhoke | tan antara ingamuk | mantri Pajang akathah mati | dening wong kawan dasa | wong Pajang kaplayu | Tumênggung Mayang karêbat | sakarine ikang mantri Pajang prapti | matur ing Sultan Pajang ||

51. mantri Pajang matur sarwi nangis | pun Tumênggung Mayang pan rinêbat | ing Jatijajar prênahe | wadya sèwu ingamuk | dening mantrinira Matawis | kathahe kawan dasa | kêkapalanipun | ingamuk ngigiling kuda | wadya Pajang tinigas janggane mati | Tumênggung Mayang kêna ||

52. wadya Pajang sakarine mati | pan lumayu mulih sowang-sowang | ulun pan tiwas ing gawe | wadya Pajang pan takut | datan măngga puliha malih | Sultan Pajang ngandika | pan wus nyata iku | Senapati Ingalaga | pambalike dene amimiti jurit | nêdha amangkata prang ||

--- [f. 141r] ---

[...k] putih lan binang | trisula myang ganjur | tawok tamèng lawan panah | pan kumbala tulup suligi myang lêmbing | lir kilat thathit mêdal ||

54. mantri Pajang aabusana adi |[165] bêbadhong mas atapong[166] kancana | kêbak sisim[167] darijine | ajamang mas kêkalung | akulambi sangkêlat abrit | ana kulambi bapang | kinarya baludru | ana maliyo lan sutra | sora-sari sinukèt[168] kancana adi | wanèh kêre gênderan ||

55. warnanira lir prawata sari | alêlayu yèn tinon sira saking mandrawa |[169] Sultan Pajang makuthane | cinawi itên murub | lir baskara wau kang mijil | sa yyang surya kasoran | angujalanipun[170] | kucêm asru luwih marang[171] | ujalanya lirna mapan wus gumanti | ujalaning makutha ||

56. Sultan Pajang age nulya prapti | pasanggrahan anèng Parambanan | anulya baris kubênge | Senapati amêthuk | Randhulawang gènnya abaris | pêpak saglar sapapan | wong dhomas akumpul | mèh surup sa yyang raditya | Arya Jămba pêpitu mantri Matawis | nabuh bêndhe pun Bicak ||

57. Gunung Kidul gènnya amiyosi | tinumpukan kayu pan jinajar | sapambêdhil antarane | sarêng ingabong murub | bêndhenira pun Bicak muni | angakang[172] kadya gêlap | ring kasanganipun | piniyarsa anèng tawang | Sultan Pajang miyarsa pun Bicak muni | tyas kapita gya mojar ||

58. hèh Prawata Kidul sun tingali | dadya gêni unine Ki Bicak [Bi...]

--- [f. 141v] ---

[...cak] | dening ngakang lir sêrune | wong Mataram sun dulu | layak mêtu tan ana iki | syarane tan karênga | kadya langit rubuh | Adipati Tuban mojar | hèh sang nata munduran amêmêdèni | andika darbe ujar ||

59. ing tarkane atinisun iki | maksih wani yèn adunên aprang | lah kakang Senapatine | wong tamtama puniku | ulun bêkta mapag ajurit | pan widagda arosa | padha têguh-têguh | anyêkêla mapan kêlar | matènana Senapati ing Matawis | wong kawan dasa kêlar ||

60. Sultan Pajang sigra dènnya angling | sutaniwang Adipati Tuban | aja sira wani age | Senapati amusuh | wruhanira wus têkèng jaji | ngalih cahya nurbuwat | Senapati iku | ing tanah Jawa sadaya | pan aseba mring Senapati Matawis | kakangmu dadya dilah ||

61. ênêngêna Sultan Pajang sigih | kang kocapa Senapati ika | Ki Juru Martani age | nulya sira amuwus | hèh Ki Senapati Matawis | kadipundi ing karsa | mapan ora wurung | aprang lawan ramanira | pira dohe ing Upak kari sawêngi |[173] enjang pan sira aprang ||

62. ulun iki luwih dène isin | aningali marang mantri Pajang | yèn têkaa ing yudane | dening bapa lan guru | silih ukih dènira jurit | Senapati gya mojar | kadya ngapa iku | rèhira kang linampahan | ulun anut ing sakarsanira ugi | jarwanana rèhira ||

--- [f. 142r] ---

63. Kyai Juru Amartani angling | yèn sêmbada lawan karsanira | dhingin iku samayane | kalawan Nyai Kidul | uwus sêdhêng mangke tinagih | kêkayang-kêkayangan | Marapi ing gunung | ing nguni pan asêmaya | maring mami yaktine manira tagih | mangke iki dhatênga ||

64. Senapati Ngalaga umiring | nulya ngadêg tumênga ing tawang | ngastokakên[174] ing jajine | kalawan Nyai Kidul | nulya umyus mêsêsing angin | bayu badra nêrajang | sêmpal kayu têmpuh | kapupuh myang kaparapal | urug udan ikang prapta riwis-riwis | cina jim padha prapta ||

65. tan antara surak anèng langit | gurnitane kadya langit bêdhah | kaya gunung rubuh kabèh | prakatha padha umung | tan antara Gunung Marapi | nauri nulya bêngkah | kawah gumalêdhug | udan awu nulya prapta | gugur gunung watu kalawan karikil | lèngsèr ladhu mring Upak ||

66. watu agêng akathah winarni | sarêng ladhu anèng Kali Upak | angèli ngisor parane | padha sira calathu | hèh wong batur kang gêdhe cili | sira iki ngandikan | amapaga musuh | nênggih anèng Parambanan | Sultan Pajang yèku musuhira jurit | sawêngi kalahêna ||

--- [f. 142v] ---

pasanggrahan Parambanan | nora layak watu ladhu aburoni[175] | padha bisa angucap ||

68. Sultan Pajang bala padha ngisis | mapan sirna sakèhing sanjata | binongkok pinikul mulèh | Sultan Pajang gya mundur | ing Giligan[176] dènnya miranti | bacut marang Têmbayat | ing astana ngujung | kunci sinarog[177] tan kêna | Sultan Pajang angujung têka ing jawi | sawuse age mojar ||

69. hèh sang kunci apa karane iki |[178] lawang gêdhong sinarog tan kêna | pun kuci[179] aris ature | pan jênênge sang prabu | tan winênang dening Yyang Widi | tinampik cinanira | dhatêng kang tinugu | wong mati parak ing Sukma | cahyanira nurbuwat sampun angalih | anèng Raja Mataram ||

70. Sultan Pajang kèmêngan ing ati | amiyarsa ature wong tuwa | nulya sira tan asuwe | ana ing bale kêncur | salawase gènira guling | dèrèng kadi punika | nikmate aturu | nulya wungu gènnya nendra | adan mundur sri nalendra nitih èsthi | lumampah tibèng dalan ||

71. Sultan Pajang tandhu dèn titihi | nulya gêrah sarira sadaya | arêmbên ika lampahe | Senapati angrungu | Sultan Pajang yèn manggih agring | anabrang Kali Upak | angetan tumanduk | agawa wong kawan dasa | tarkanira angatêrakên sang aji | bubar baris Mataram ||

--- [f. 143r] ---

anênggih sumusul | bêkta tiyang kawan dasa | wêtarane yèn suwawi lan sang aji | pinapag winangsulan ||

73. Senapati wadyanira kêdhik | mapan sura ulun yèn pêranga | dening wadya ulun akèh | Sultan Pajang amuwus | suta ulun kabèh sirèki | aja sira anarka | sura arsa musuh | mring Senapati Ngalaga | kakangira gêgêntèni sun yèn mati | sanak tuwa sinêmbah ||

74. kakangira Senapati nênggih | ngatêrakên ing ulun punika | dene iku ing marmane | mapan wruh gêrah isun | iya iku cina gumati | adarbe wong atuwa | abêkti maringsun | ing bejang sapukur iwang | yèn sun lalis sira dèn atut ing benjing | kalawan kakangira ||

75. yèn sira tut lawan Senapati | yèn sun lina jênêngira nata | Senapati kang agawe | pan iku gantinisun | marang sira lir yoga mangkin | lamun sira suwala | ing gêgantinisun | yakti tan jumênêng nata | yèn sun lalis sanak tuwa tan ngimini[180] |[181] ikang jênêng kawiryan ||

76. Adipati Bênawa anangis | amiyarsa andikaning rama | miwah têkèng sêntanane | umyung anèng dalagung | pan sinêlak lampahera aglis |[182] prapta nêgari Pajang | malêbèng kadhatun | Senapati Ingalaga | pamondhokan ing desa Mayang anênggih | nulya raryyan lan wadya ||

77. Sultan Pajang amiyarsa mangkin | yèn kang putra mondhok desa Mayang | nulya pinutusan [pinu...]

--- [f. 143v] ---

[...tusan] age | duta prapta umatur | Senapati kita dèn sèngi | de ramanira sultan | malêbèng kadhatun | Senapati sigra mojar | hèh sang duta matura ing rama aji | amit ulun katuran ||

79. amêng-amêngane Senapati | gêdhenira sagunung anakan | mêndhêk ngalasod ngarsane | pun Juru Taman matur | Senapati panutan mami | mênawi dede karsa | angrabah[186] sang prabu | ing Pajang ulun lumampah | pêjah gêsang pan ulun ikang lêboni[187] | kita karia wirya ||

80. Senapati Ngalaga sigra ngling | Juru Taman ulun atarima | ing pracayanira age | ulun tan darbe kayun | ing sakarsanira umiring | Juru Taman anêmbah | anulya tumanduk | malêbu maring kadhatyan | Sultan Pajang kapangguh gêrah aligih | binithi dhadhanira ||

81. Sultan Pajang kantaka tumuli | tinangisan dening para garwa | miwah putra sêntanane | prakatha padha umung | sarêng enjing sultan alilir | saya sru ikang gêrah | Senapati wau | sakathahe wong Mataram | padha tumbas anênggih punang salasih | tinumpuk lawang kilyan ||

82. Senapati Mataram puniki | kacarita anèng desa [de...]

--- [f. 144r] ---

[...sa] Mayang | tigang dalu tri dinane | nulya mulih pan sampun | mring Mataram kocap ing wuri | pangeran ing Bênawa | age sira matur | hèh rama putra andika | Senapati wong Mataram dèn pundhuti | salasih sami tumbas ||

83. agotongana[188] pikulan sami | ana mondhong dèn tumpuk sadaya | ing lawang sakèthèng kilèn | Sultan Pajang amuwus | kakangira Ki Senapati | asru gumatènira | darbe bapa mringsun | yèku tăndha sih-sinihan | pan waspada sutèng ulun Senapati | yèn isun mèh antaka ||

84. tan antara Sultan Pajang lalis | kang nungkuli putra lawan garwa | alara asru tangise | miwah mantri tumênggung | dêmang răngga lawan ngabèi | warduji[189] pandêlêgan | kandhuruhan muwun | pêcaktăndha kang aniba | wadya èstri asru padha sira nangis | gurnita lir sagara ||

85. Adipati Bênawa sira ngling | hèh sakèhe para mantri Pajang | ulun jaluk kabèh rahe[190] | ulun kinèn amatut | wêwêkase kang sampun lalis | Senapati Ngalaga | putra kang pambayun | kang rama apan wus tilar | prayogane ing Mataram sun utusi | pinajar sultan mapad ||

86. bêcik gêlêm tan gêlêma sigih | mapan iku sanak tuwa dhawak | rama ji pan [pa...]

--- [f. 144v] ---

[...n] gêgêntène | dununge sêmbah isun | mantri Pajang kabèh umiring | dutanira umêsat | ing Mataram rawuh | tumamèng maring kadhatyan | pan kapangguh anêmbah mring Senapati | duta aris aturnya ||

87. Senapati ulun atur paksi | Sultan Pajang make sampun lina | pan ulun iki kinèkèn | dening ari pukulun | Adipati Bênawa sigih | jêngandika ngaturan | mring ari pukulun | inganti anucèkêna | ing layone rama ji sultan anênggih | maksih agilang-gilang ||

88. Senapati agya nulya nitih | kudanira lampahe anyongklang | nulya prapta ing Pajange | tumamèng ing kadhatun | Senapati nèng srimênganti | anulya sinungkêman | padane sang prabu | tan beda kala ing gêsang | ing batine Senapati ing Matawis | maring jêng Sultan Pajang ||

89. nulya adan siniraman sami | pan kinapan sêmbayange pisan | sampune ginawa age | pinêktak[191] anèng Butuh | nulya sami maca talêkim | andonga sampun tamat | padha mulih sampun | anulya prapta ing Pajang | kêkumpulan sakèhing pandhita mantri | pêpêk santana putra ||

--- [f. 145r] ---

wadya Pajang sêdaya | padha sira matur | yèn suwawi lawan karsa | Adipati Bênawa yogya gumanti | putra lanang satugal ||

91. angandika Sunan Kudus aris | tan sêmbada ulun gantyanana | Adipati Bênawane | yogya dadia ratu | adipati ing Dêmak mangkin | mapan iku kang tuwa | ibu bapa ratu | kang èstri putra kang tuwa | Sultan Pajang kang lanang putrane iki | adipati ing Dêmak ||

92. iya mantu yogya dadi aji | dening wadon lawan lanang ika | karo têrah kusumane | Dipati Bênèwèku | sampun winarisan nêgari | ing Jipang kang wasiyat | Sultan Pajang dangu | yoga maringa ing Jipang | awismaa mapan jumênênga aji | ing Jipang sinebaa ||

93. Senapati sêdya turun angling | dyan sinaru Kyai Juru mojar | Senapati mayo mulih |[192] anulya agya mundur | Kyai Juru amêmancèni | Senapati Ngalaga | ayya turun wuwus | karêpe ing wong sêsanak | silih ukih akudun[193] rêbut nêgari | sokur dadia aprang ||

--- [f. 145v] ---

Mataram apan wismanira bêcik |[194] ayya nêdya ing Pajang ||

95. Senapati Ingalaga mulih | ing Mataram lami tan winarna | kocapa ing Pajang mangke | Dipati Dêmak mantu | agêntosi jumênêng aji | dipati ing Bênawa | awisma ji lulus |[195] pandumira mantri Pajang | pinatêlu rong duman pinundhut mangkin | maksih ikang saduman ||

96. kang rong duman kinarya pêparing | mantri Dêmak wadyanira lawas | padha jinujung luguhe | ana jênêng tumênggung | waduaji dêmang ngabèi | răngga lan pandêlêgan | kandhuruhan iku | andhamoi pêcaktăndha | kagadhahan mantri Dêmak padha sigih | awisma anèng Pajang ||

97. mantri Pajang gêrsah tyasing rèki | samya dèn longi kang gêgadhahan | padha ala pangucape | age anaa musuh | dèn rusaka Pajang puniki | katuwone wak iwang | tinilar ing ratu | kaliwat dening alara | kyèh durjana ing Pajang wong bêdhog ngutil | anayab wong bêbegal ||

98. kabèh padha mantri Pajang miring | manahira anêdha na karya | maring ratune kang mangke | apan adarbe kayun | Senapati Ngalaga sigih | mantri Pajang kang lawas | pangalasan sèwu | akokonan mring Mataram | duta mangkat lumampah sadalu margi | enjang dhatêng Mataram ||

--- [f. 146r] ---

99. duta mangsah tumamèng ing puri | Senapati kapanggih pinarak | sang duta anêmbah age | pan aluguh tumukul | nulya matur ing Senapati | kawula kang putusan | pangalasan sèwu | atur uninga ing kita | rayi dika Dipati Dêmak ing makin | gènnya jumênêng Pajang ||

100. mantri sadaya anêrka balik | datan eca gènira ngawula | dhatêng ratune kang mangke | gêgadhuhan pinundhut | tigang atus satus kang maksih | kalih atus dalêman | iku tatanipun | marmane miring kang manah | Pajang rusak ing bêngi garigis maling | raina parêbatan ||

101. lah manawi andika puniki | darbe karsa angrêbat ing Pajang | apan sêdhêng mumpung mangke | Pajang lagya ra-uru | mantri anyar arêbat bumi | wadya Pajang kalawan | mung dika pukulun | ikang dipun arsa-arsa | sêmangsane darbe karsa nuli balik | umiring karsa dika ||

102. Senapati angandika aris | hèh sang duta matura samitra | pangalasan sèwu age | anarima katèngsun | ing pracayanira mring kami | isun pan durung ana | karsane Yyang Agung | angrêbata maring Pajang | pirang bara donganing wong sanêgari | ngrusak Dipati Dêmak ||

103. lamun isun kinon marang Widi | mapan gampang rusake ing Pajang | Dipati [Dipa...]

--- [f. 146v] ---

[...ti] Dêmak patine | yèn kinarsakkên iku | dening Sukma jumênêng aji | ari Dipati Dêmak | mapan sira kukuh | tan kêna sinêdya rusak | dene janma nugraha lara lan pati | pasthi darbening Sukma ||

104. datatita lingira ing nguni | kang kocapa Pangeran Bênawa | ing Jipang ika wismane | maksih lara tyasipun | angirangi anendra bukti | lumampah kasutapan | asru gènnya nêkung | nalika tan ayun boja | lamun ana sisane wong dhahar sigih | tibèng lêmah dhinahar ||

105. prapta wêngi sinêru kang brangti | anaritis pêrnahe anendra | datan kauban wangone | wayahe têngah dalu | nulya ana syara mèngêti | datan awarna rupa | lah undangên gupuh | pan dadi sêrananira | Senapati Ingalaga ing Matawis | tan ana sarana lyan ||

106. sasampune amirsa syarèki | Adipati Bênawa gya mojar | lah duta sira sun kakon | undangên sanak isun | Senapati anèng Matawis | aturana dèn agya | mangkat kang pinutus | anulya praptèng Mataram | sigra masuk ing dalêmnya ta kapanggih | Senapati Ngalaga ||

--- [f. 147r] ---

[...andika] ngaturan | mring Pajang anêngguh | tuwanku putraning sultan | luguhêna ing Pajang jumênêng aji | yèku ikang kinarsan ||

108. Kyai Gêdhe Senapati angling | hèh sang duta pan sira matura | mring Dipati Banawane | mapan ulun tan wêruh | pan karêpe rêbut nêgari | kalawan sanakira | pan saduluripun | ulun iki ing Mataram | winarisan dening sultan rama syargi | ulun têtêpe ika ||

109. risang duta nêmbah nulya amit | sampun mangkat mulih marang Jipang | prapta mangsah kadhatone | cundhuk lawan sang prabu | duta matur wêkase nguni | Senapati Mataram | mapan wus tinutur | Pangeran Bênawa mojar | hèh sang duta balia marang Matawis | matura mring si kakang ||

110. sang duta sigra umangkat aglis | lampahira dhatêng ing Mataram | prapta mangke nêgarane | Senapati kapangguh | risang duta anêmbah angling | Senapati Ngalaga | kawula ingutus | adipati ing Banawa | arinira wêkase marang ing kami | katura maring tuwan ||

--- [f. 147v] ---

adipati ing Dêmak | kang gêntosi ratu | yèn andika tan akarsa | jênêngakên mring Pajang jumênêng aji | mring Pangeran Bênawa ||

112. lêhêng andika darbe mangkin |[196] gumantia jumênênga sultan | sinebaa ing wadyane | suka kari pukulun | lamun tuwan kang adarbèni | pantês suta kang tuwa | iku karsanipun | adipati ing Bênawa | arinira ya eca dènnya aguling | nanging tuwan ligiha ||

113. Senapati aris sira angling | hèh sang duta mêngko kang karsa |[197] pangeran ing Banawane | têmuh pak[198] karsanipun | nêgarane ing Pajang iki | duta sira muliha | matura dèn gupuh | ari Pangeran Bênawa | sun aturi pinaraka ing Matawis | Gunung Kidul miyosa ||

114. risaksana duta sigra amit | lampahira mapan sêsandêran | nulya prapta Jipang age | tumama ing kadhatun | sang dipatya sira kapanggih | duta aris aturnya | pangeran tuwanku | ikang karsa raka tuwan | pan andika pinaraka ing Matawis | panggiha ngadilagan ||

--- [f. 148r] ---

[...mping] | myang kêre gêgênderan ||

116. ana kulambi sakêlat abrit | lan maliyo lan kulambi sutra | sora-sari bra warnane | myang kulambi baludru | têtapong mas murub kaèksi | kadi prawata sêkar | asri yèn dinulu | mapan asor kang baskara | kasênênan ing pangage para mantri | kucêm ikang raditya ||

117. kutha Pajang sampun dèn barisi | tumbak pêthak lawan waos binang | bêdhil kalawan parise | tamèng kalawan gajur | kumbalanya lêlayu asri | abra dening parada | lawan umbul-umbul | kolêm saligi myang pêdhang | lêmbing duduk panah trisula jamparing | tulup kalawan sawat ||

118. Adipati Bênawa sigra ngling | kakang Senapati Ingalaga | yèn suwawi lan karsane | kutha Pajang puniku | rinabasa sadina mangkin | nulya bajur mring pura | tinigas kang gulu | pun adipati ing Dêmak | ing putrine binoyong myang wadya puri | rajabrana pukuran ||

30. Pangkur

[Sénapati Ingalaga lan radèn Benawa bedhah kitha Pajang.[199]]

1. anulya wau ngandika | Senapati nabda dhatêng kang rayi | aja age bêdhah iku | kitha pan dadi susah | ing wong cili yayi ikang para rêbut | sira benjang gêntosana | yya kongsi rusaking puri ||

2. dika raryan jaban kutha | pan manira kang malêbu pribadi | mring Dipati [Di...]

--- [f. 148v] ---

[...pati] Dêmak iku | Senapati Ngalaga | nulya nitih kudanira tan asantun | kang aran Ki Bratayuda | saking kilèn winiyosi ||

3. kudane pun Bratayuda | ulêsipun nênggih purnamasidi | wong Dêmak lawan wong Kudus | anèng ing palataran | samya ngagêm sênjata anulya nêmpuh | Senapati Ingalaga | binendrong bêdhil tan kêni ||

4. wadya Kudus lawan Dêmak | sami matur Dipati Dêmak sigih | Senapati sampun rawuh | watên sakilèn kitha | ulun papag sakyèhing bêdhil kang agung | mimis datan ana măngga | Senapati têguh sêkti ||

5. atêguh têkan jarannya | ulêsipun purnamasada kang dadi |[200] tiningalan nênggih dhawuk | Dipati Dêmak mojar | kakang Senapati Ngalaga iku |[201] nèng lawang sakèthèng kilyan | iya papagêna aglis ||

6. mimis sèwu mas kinarya | lawan mimis sêlaka sèwu anênggih |[202] lah sipatên dipun gupuh | têtukon wong Mêkasar | wong Kalasi migah palataran sampun | wong Bugis Bajar[203] Sêmbawa | kabèh têtukon anênggih ||

7. supênuh nèng palataran | padha ngagêm saligi miwah bêdhil | sawat lêmbing panah busur | tulup tawok samêkta | sarêng muni bêdhil lan tabuhan umyung | surak lir karêngèng tawang | Nyai Kidul kang winarni ||

8. sawadyanira asurak | wanti-wanti ya ta anèng wiyati [wiya...]

--- [f. 149r] ---

[...ti] | kadya langit bêdhah iku | gumlêdhug Marapika | kang maruta awor udan mêtu umung | riwis-riwis pracinanya | yèn jim parayangan prapti ||

9. milu abêdhah[204] ing Pajang | Senapati mangsah pinapag bêdhil | ikang mimis kancana gung | myang kang mimis salaka | anibani sanjata mimis lir jawuh | tibèng jaja Senapatya | sami gèpèng punang mimis ||

10. tumèmpèl ing dhadhanira | asri tinon lir wadhak paradèki | gêbyar-gêbyar sarotipun[205] | lir lintang ngalih ika | Senapati Ngalaga angrampid sampun | sor kitha ngarsane lawang | ingbyuk saligi myang lêmbing ||

11. tawok tulup lawan panah | Senapati ya ta pan nora kêni | kadya wayang polahipun | Senapati ngandika | hèh wong Klasi Makasar aja ta milu | sira arêbut nêgara | pan sira wong tukon ugi ||

12. lumayua dèn akêbat | mardikaa ngeca-ecaa ugi | karsamu gèn milih dunung | aglis samya lumajar | ya ta kang wong têtukon kabèh lumayu | Senapati laju ika | rawuh sajawining kori ||

13. ngandika Ki Senapatya | hèh ta jalma ikang atugu kori | isun wênganana pintu | kang têngga lawang mirsa | Senapati yèn ajaluk[206] lawang wau | datan winênganan lawang | pan padha atakut nênggih ||

14. mring Dipati Dêmak ika | yèn mênganana lawang samitranèki |[207] Senapati

--- [f. 149v] ---

Ngalagèku | ki gêdhe samitranya | anèng kori mapan ta milu atugu | ajrih yèn tan mênganana | tugal guru mring sang yakti ||

15. Jêng Suhunan Kalijaga | Kyai Gêdhong ngamuk batur pribadi | ikang anèng jroning pintu | gègèr sami lumajar | Kyai Gêdhong pan kari dhawak ta wau | samitra winêngan lawang | Senapati ing Matawis ||

16. Ki Gêdhong ngabakti nulya | awêcana gustiku Senapati | ulun kang dadi pangayun | aprang lan wadya Dêmak | ikang baris punika ing alun-alun | Senapati Ingalaga | lingira arum amanis ||

17. sun tarima sêtyanira | mantri Pajang Ki Gêdhong samitra mami |[208] Ki Gêdhong sigra lumaju | mring alun-alun Pajang | tan antara ngamuk tinadhahan ganjur | tinumbak lan sinênjata | ingêbyuk Ki Gêdhong mati ||

18. salaminira agêsang | Kyai Gêdhong têguh tan wruh ing gêtih | pasthi karsaning Sukma Gung | Senapati lumampah | ya ta mulat lamun Ki Gêdhong alampus | Senapati angandika | Ki Gêdhong sanak sun ugi ||

19. durung wruh rasane iya | banyunisun satètès sira puniki |[209] para ta kasêlak lampus | benjang sapukur iwang | katêmua turune Ki Gêdhong besuk | kalawan turun manira | nutugêna ing prajangji ||

20. sarênga suka wibawa | yya salaya rusak lan anak mami | hèh wadyanisun Matarum | lah sasabana [sasaba...]

--- [f. 150r] ---

[...na] lincak | lêlayone Ki Gêdhong samitranisun | aja ta kongsi kèdêkan | dening wong lumampah jurit ||

21. yèn wus muli[210] binêrsihan | sigra mangsah Senapati ngajurit | prapta madya ngalun-alun | magung nitih kudanya | Senapati sêmana ya ta anêngkung | êning nêgês karsaning Sang | Amurwèng Pandulu nênggih ||

22. Senapati Ingalaga | nulya pana kêkêpuh dèn tukuli | lali purwa saksanèku | kabèh wadya ing Dêmak | padha baris anèng Pajang alun-alun | ya ta wau katêrajang | dhadhal kadi gula milir ||

31. Dhandhanggula

[Sénapati Ingalaga jumeneng nata ing negari Mataram.[211]]

1. palayune tan amăngga pulih | wadya Dêmak pan asalang tunjang | padha takut bubar kabèh | asru gènnya lumayu | akèh mati arêbut margi | kênèng sanjatanira | padha baturipun | datan anolih ing wutat | apuyêngan anarka yèn têkèng pati | tan wruh purwa saksana ||

2. Kyai Juru anitihi wajik | cêcoklangan[212] wong Dêmak kapapag | Kyai Juru atêtakèn | wong apa sira iku | padha gègèr lumayu nênggih | sagungira wong Dêmak | padha sira matur | Senapati Ingalaga | ikang ngamuk anèng alun-alun sigih | purwa gègèr lumajar ||

3. Kyai Juru Amartani angling | hèh wong Dêmak ngapirani sira | Senapati ngamuk age [a...]

--- [f. 150v] ---

[...ge] | dene sira atakut | Kyai Juru lampahira glis | sêdya nusul kang putra | prapta ngalun-alun | Senapati Ingalaga | katingalan akonjêm luhuring wajik | Senapati Ngalaga ||

4. nulya Ki Juru Martani angling | Senapati Ingalaga sira | atangia dipun age | katukul sira ngantuk | baya lali yèn sira jurit | Senapati Ngalaga | kagyat sira wungu | mangkya mojar mring kang paman | ana ngêndi wong Dêmak ikang abaris | ing alun-alun Pajang ||

5. anauri Juru Amartani | pan wong Dêmak awêdi mring sira | gègèr asru palayune | payo padha malêbu | ing kadhaton Pajang dèn aglis | rinya dipati Dêmak | mapan sampun takut | angusi ana ing pura | nora sêdya yèn miyosa ing ajurit | mapaga marang sira ||

6. Senapati têdhak saking wajik | tangan têngên waos kang cinandhak | kiwa nêkêl kandhasule[213] | migah ing lêmahdhuwur | Kyai Juru Martani angling | aja sira tumêdhak | saking kudanipun | ambanjura maring pura | aja walang driyanira anèng puri | Pajang pan darbenira ||

--- [f. 151r] ---

[...da] lagi aurip | ing panêmbah manira ||

8. nulya dhatêng Kyai Senapati | wijil pisan angadêg ing lawang | para garwa mapag kabèh | Sultan Pajang kang sunu | Adipati Dêmak kang èstri | anêmbah ing suku sang | kang ana ing lêbu | tumukul sira mangrêpa | paluguhe abukuh tumulya angling | Senapati Ngalaga ||

9. arinira yya dera patèni | adipati ing Dêmak punika | Senapati mojar age | datan sêdya yèn isun | mêjahana marang ing ari | adipati ing Dêmak | sun prih idhêpipun | dening jumênêng ing Pajang | nora nana bêcike marang ing kami | dadi asalah tămpa ||

10. malah isun pinapag ing jurit | isun maksih eling asêsanak | yèn sira gusti purwane | yèn naria maringsun |[214] dening karsa jumênêng aji | pantês isun kang tuwa | ngastrènana ratu | lah cêkêlêna dènira | èstri adipati ing Dêmak aglis |[215] tandhane wong akalah ||

11. udhêtira gawenên têtali | cindhe kêmbang karyanên pusara | ing Dipati Dêmak age | sarta bokokanipun | aturêna marang ing kami | nulya sira umangkat | èstri kabèh sampun | bêkêle Dipati Dêmak | para rabi dipati binêktèng kori | Senapati tumingal ||

--- [f. 151v] ---

jumênêng Ratu Pajang | pantês putra jalu | ari Pangeran Bênawa | jumênênga anggêntènana rama ji | sinebaa ing Pajang ||

13. hèh Dipati Dêmak sira iki | warisira nêgara ing Dêmak | lah mintara dipun age | wong Mataram puniku | mikulana sanguning rèki | hèh wong Pajang Mataram | lan wong Martalulut | adhêpên Dipati Dêmak | gantyanana sakèhe ing para rabi | tan pantês ing wanodya ||

14. Martalulut wong Singanêgari | padha matur marang Senapatya | pun Dipati Dêmak mangke | pinêjahan puniku | Senapati sigra dènnya ngling | ulun iki tan wênang | dudu pasthinisun | anêdya yèn mêjahana | arinisun Adipati Dêmak mangkin | matia ing kanjara[216] ||

15. Adipati Bênawa puniki | suka-sukan[217] anèng pagêlaran | ing alun-alun Pajange | padha bêksa awuru | pan sagunge kang wadya mantri | sadaya suka rêna | para wadyanipun | amrang lêngên para nantang | para campah candhala anênumbari | ing Pajang ulun digbya ||

16. Senapati Ngalaga umiring | mijil kang nadhi kapaning kuda | pun Gathayu ing wastane | lawan ikang kandhangsul | Macan Guguh aran kandhali | gong pun Sêkardalima | padha barkatipun | ingagêm suntan[218] ing Pajang | sakathahe bêbarkatan kang rumiyin | ginawa pagêlaran ||

17. Senapati sineba ing mantri |[219] pagêlaran alun-alun Pajang | singasana[220] [singa...]

--- [f. 152r] ---

[...sana] paluguhe | lêlèmèkira babut | isi kêmbang ing nagasari | ujalanirèng muka | lir wulan awêlu | risêdhêng lagi purnama | padha takut amulat sakèhing mantri | tumukul samya ngrêpa ||

18. Adipati Bênawa sigra ngling | kakang Senapati Ingalaga | kita jumênênga age | Sultan Pajang puniku | sinebaa sakyèhing mantri | mapan kita prayoga | dening putra sêpuh | atêguh lawan arosa | digbya sêkti para ratu tanah Jawi | tan ana kang wania ||

19. Senapati Ingalaga angling | ari adipati ing Bênawa | tarima ing pracayane | pan dudu pasthinisun | gumantia ing rama aji | jumênêng Sultan Pajang | kagêdhèn puniku | ulun pinasthi amurwa | tanah Jawa angalahkên ing ajurit | kutha Pajang karusak ||

20. anèng têmbèng[221] bêrsih tanah Jawi | ratu mănca tan ana suwala | padha apranata kabèh | Jawa mapan kakêlun | gih puniku Sultan Matawis | pan iku putuningwang | pasthi kang kapangguh | jumênêng ratu pandhita | kèdhêp sabrang para ratu angajawi | Mandura lan Palembang ||

--- [f. 152v] ---

kakang aji ulun iki anglampahi | sakèhing pakonira ||

22. sakathahing kagêngan nèng ngriki | jroning pura kawula sumăngga | sakarsa andika angrèh | Senapati amuwus | atarima ulun puniki | yayi pracayanira | kang mara ing ulun | sakèhe kuningan Pajang | simpênana karyanên dandanan benjing | kutha Pajang kang rusak ||

23. lah gawenên nênutut ing mantri | dananana rêtna lawan boga | wanodya ayu rupane | iku pan karsanisun | wong ngawula maring nrêpati | yayi sira bêbakal | jênêngira ratu | kurange sêntanira |[223] tumbasêna salakanira lan picis | wajib dandanan aprang ||

24. sang lyir bawani[224] kang sinung wadi | kinarya myang jagat jaga-jaga | arjaning rat saèsthine | gulang-gulangên iku | dipun yitna ulah nêgari | duwea wong têtiga | karuwun sang wiku | kapindho kang wong atapa | kaping tiga wong petangan wiladuni | palakiyah myang ramal ||

25. yèn sira yun wêruha ing adil | pranatane wong dadi narendra | atakona dipun age | wadyanira sang wiku | lamun ayun wêruh ing wadi | takona kang petangan | ingaran dhêdhukun | yèn ayun wruh pangawasa | kang kajaba saking wirayating tulis | takona kang pranata ||

26. Adipati Banawa sigra ngling | kakang Senapati Ingalaga | sakèhing bêbarkatane | rama aji syargèku | pan sumăngga ulun puniki [pu...]

--- [f. 153r] ---

[...niki] | gawanên mring Mataram | pantês anak sêpuh | kang aduwe warisan |[225] jêngandika kawula tan amantêsi | kang darbea bêrkatan ||

27. Senapati Ingalaga angling | ari adipati ing Banawa | alah bênêr sasmitane | bêbarkatan sun pundhut | ulun bêkta dhatêng Matawis | cinecandhi purana |[226] rama ji lan isun | têmên-têmên kênèng kêdhap | sarasane srêngkara rupa lan manis | tan kêna pisahêna ||

28. lah karia arinisun amit | mulih marang nêgara Mataram | sun astokkên salamête | ing sawurine ulun | Adipati Bênawa nangis | mangusap ing suku sang | kang ana ing lêbu | sêsambate kadi bocah | kang sinambat bapa babune kang lalis | datan narka panggiha ||

29. enjang makat Senapati mulih | kang binêkta makutha bêrkatan | gong Ki Sêkardalimane | kêkapa Ki Gathayu | lan kundhali sarênge iki | Macan Guguh wastanya | sadaya pan kantun | ya ta Adipati Dêmak | duk sinusul gunung Kêndhêng dèn pêjahi | ana desa ing Serang ||

30. Senapati lulus dènnya mulih | dyan lumampah tan kawarnèng marga | prapta ing Mataram age | tumamèng ing kadhatun | Senapati jumênêng aji | sêmana ingastrenan | Sunan Adilangu | lawan mantri pamajêgan | wong Kajoran kabèh seba mring Matawis | Sultan Pajang wus sirna ||

--- [f. 153v] ---

31. Adipati Bênawa anênggih | anèng Pajang jumênêng nalendra | lagi satahun lawase | anulya sira lampus | ginantosan dening kang ari | Senapati Ngalaga | pangeran tumênggung | ing Pajang arane ika | karanira sitigil ngilèn arêpi | yya mêmadha Mataram ||

32. wawan kyaning sultan ing auni |[227] sakathahe wêwêngkoning pura | ginêmpur lêmah dhuwure | myang pasareanipun | ingingêran wetan puniki | ing êgonira[228] wisma | pangeran tumênggung | sakulone kutha Pajang | bahastana[229] wong Arab kang aran aji | winêlar kutha Pajang ||

33. linêbokkên astana puniki | jroning kitha karsane punika | ingambil ika barkate | dyan pangeran tumênggung | purwanira ambata iki | patute kutha Pajang | pasagi rumuhun | Pangeran Tumênggung Pajang | dèn warnanên Senapati ing Matawis | lami jumênêng nata ||

34. wus kaloka ing satanah Jawi | Senapati Ngalaga Mataram | miwah sakulawangsane | anuntên enjangipun | Senapati miyos tinangkil | pêpêk kang para putra | ngandikan mring ngayun | sakèhing para sêntana | ingandikan pan sami jinujung ligih | apan sinama-sama ||

--- [f. 154r] ---

[...n] Jambu Pangeran Amangkubumi | sampun sami wibawa ||

36. têlas sêntana jinujung ligih | putrane Senapati sadaya | samya jinujung ligihe | dene ikang pambayun | ya Pangeran Răngga anênggih | nuntên Kanjêng Pangeran | Pugêr kang pagulu | nuntên Pangeran Purbaya | nuntên ikang rayi wau kang kêkasih | pangran ing Jagaraga ||

37. nuntên kang rayi sinung kêkasih | kang jumênêng Pangeran Jaminah[230] | anuntên wau arine | kang badhe madêg ratu | Panêmbahan Karapyak nênggih | anuntên arinira | ing kêkasihipun | ya Pangeran Prigabaya | watên dene kang ari èstri kêkalih | sampun sami akrama ||

38. jênêng Radèn Dêmang Tanpanangkil | nênggih nuntên wau arinira | Tanpasana kêkasihe | têlas jinujung luguh | ikang paman sinung kêkasih | Ki Juru wus ingaran | Măndaraka iku | sêmana kang anèng Pajang | kang jumênêng pangeran tumênggung lalis | pinêtak ing Mataram ||

39. ing dagane Ki Agêng Matawis | ikang rama anênggih punika | sakilèn masigit gêdhe | ênggènira kinubur | nagarane ing Pajang iki | kagêntosan punika | nênggih wastanipun | Pangeran Dipati Pajang | wus alami sêmana sampun aligih | kampuh jiga nonoman ||

1	Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.127. (kembali) Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.127.
2	mungkar (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.127, Pupuh 22.2.5). (kembali) mungkar (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.127, Pupuh 22.2.5).
3	Tumênggung (dan di tempat lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.127, Pupuh 22.6.2). (kembali) Tumênggung (dan di tempat lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.127, Pupuh 22.6.2).
4	tanggung (dan di tempat dan bentukan lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.127, Pupuh 22.6.7). (kembali) tanggung (dan di tempat dan bentukan lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.127, Pupuh 22.6.7).
5	kongkon (dan di tempat dan bentukan lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.127, Pupuh 22.7.3). (kembali) kongkon (dan di tempat dan bentukan lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.127, Pupuh 22.7.3).
6	adhangêna (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.128, Pupuh 22.20.6; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 37.17.6; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 37.17.6). (kembali) adhangêna (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.128, Pupuh 22.20.6; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 37.17.6; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 37.17.6).
7	cêconthongipun (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali) cêconthongipun (dan di tempat dan bentukan lain).
8	Bandingkan: tumampi cêconthong sampun (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 37.18.6). (kembali) Bandingkan: tumampi cêconthong sampun (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 37.18.6).
9	cêconthong (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.128, Pupuh 22.22.3). Bandingkan: caconthong (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 37.19.3; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 37.19.3). (kembali) cêconthong (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.128, Pupuh 22.22.3). Bandingkan: caconthong (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 37.19.3; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 37.19.3).
10	ingungkaban (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali) ingungkaban (dan di tempat dan bentukan lain).
11	jomblong (dan di tempat lain). (kembali) jomblong (dan di tempat lain).
12	Lebih satu suku kata. Bandingkan: asmara kirim kalêbu (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 37.35.6; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 37.35.6). (kembali) Lebih satu suku kata. Bandingkan: asmara kirim kalêbu (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 37.35.6; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 37.35.6).
13	pêpanggiha (dan di tempat dan bentukan lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.130, Pupuh 22.39.4). (kembali) pêpanggiha (dan di tempat dan bentukan lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.130, Pupuh 22.39.4).
14	mlêbu (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali) mlêbu (dan di tempat dan bentukan lain).
15	wuntat (dan di tempat dan bentukan lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.130, Pupuh 22.41.7; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 37.38.7; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 37.38.7). (kembali) wuntat (dan di tempat dan bentukan lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.130, Pupuh 22.41.7; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 37.38.7; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 37.38.7).
16	Bandingkan: mlêbunira (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.130, Pupuh 22.43.4). (kembali) Bandingkan: mlêbunira (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.130, Pupuh 22.43.4).
17	Bandingkan: andhustha (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.130, Pupuh 22.45.7). (kembali) Bandingkan: andhustha (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.130, Pupuh 22.45.7).
18	Lebih satu suku kata. Bandingkan: apan wus anèng jro puri (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 37.48.1; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 37.48.1). (kembali) Lebih satu suku kata. Bandingkan: apan wus anèng jro puri (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 37.48.1; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 37.48.1).
19	langlang (dan di tempat lain) (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 37.48.4). (kembali) langlang (dan di tempat lain) (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 37.48.4).
20	kapangguhan (dan di tempat dan bentukan lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.131, Pupuh 22. 51.4; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 37.48.4; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 37.48.4). (kembali) kapangguhan (dan di tempat dan bentukan lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.131, Pupuh 22. 51.4; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 37.48.4; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 37.48.4).
21	jangkung (dan di tempat lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.131, Pupuh 22.52.4). (kembali) jangkung (dan di tempat lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.131, Pupuh 22.52.4).
22	sinantaha (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 37.56.7). (kembali) sinantaha (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 37.56.7).
23	anggung (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.132, Pupuh 22.60.2). (kembali) anggung (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.132, Pupuh 22.60.2).
24	gangsal (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.132, Pupuh 22.60.6). Bandingkan: tigang (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 37.57.6; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 37.57.6). (kembali) gangsal (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.132, Pupuh 22.60.6). Bandingkan: tigang (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 37.57.6; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 37.57.6).
25	Kurang satu suku kata. Bandingkan: Radèn Pabelan tinanyan (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 37.58.4; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 37.58.4). (kembali) Kurang satu suku kata. Bandingkan: Radèn Pabelan tinanyan (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 37.58.4; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 37.58.4).
26	pisah (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 37.68.4; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 37.68.4). (kembali) pisah (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 37.68.4; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 37.68.4).
27	Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.133. (kembali) Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.133.
28	jangkêp (dan di tempat dan bentukan lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.133, Pupuh 23.3.1). (kembali) jangkêp (dan di tempat dan bentukan lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.133, Pupuh 23.3.1).
29	Bandingkan: wangsul (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 38.4.7; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 38.4.7). (kembali) Bandingkan: wangsul (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 38.4.7; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 38.4.7).
30	Lebih satu suku kata. Bandingkan: duk samana Rahadyan Sêkaring Pura (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 38.5.1). (kembali) Lebih satu suku kata. Bandingkan: duk samana Rahadyan Sêkaring Pura (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 38.5.1).
31	sira (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.133, Pupuh 23.5.5; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 38.5.5). (kembali) sira (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.133, Pupuh 23.5.5; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 38.5.5).
32	Kurang satu suku kata. Bandingkan: gya sinapa de Radèn Sêkaring Pura (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 38.6.1). (kembali) Kurang satu suku kata. Bandingkan: gya sinapa de Radèn Sêkaring Pura (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 38.6.1).
33	Kurang satu suku kata: pawongan sakathahnèki. Bandingkan: sakyèh pawongan samya ngling (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 38.7.5; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 38.7.5). (kembali) Kurang satu suku kata: pawongan sakathahnèki. Bandingkan: sakyèh pawongan samya ngling (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 38.7.5; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 38.7.5).
34	dening (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 38.10.4; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 38.10.4). (kembali) dening (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 38.10.4; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 38.10.4).
35	Lebih satu suku kata. Bandingkan: atur uninga sultan lampah kawula (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 38.17.1; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 38.17.1). (kembali) Lebih satu suku kata. Bandingkan: atur uninga sultan lampah kawula (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 38.17.1; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 38.17.1).
36	winangsitan (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.134, Pupuh 23.21.1; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 38.21.1; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 38.21.1). (kembali) winangsitan (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.134, Pupuh 23.21.1; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 38.21.1; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 38.21.1).
37	bênggang (dan di tempat lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.134, Pupuh 23.22.7; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 38.22.7; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 38.22.7). (kembali) bênggang (dan di tempat lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.134, Pupuh 23.22.7; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 38.22.7; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 38.22.7).
38	Kurang satu suku kata. Bandingkan: nanging wêkas ingwang (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 38.23.3; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 38.23.3). (kembali) Kurang satu suku kata. Bandingkan: nanging wêkas ingwang (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 38.23.3; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 38.23.3).
39	Kurang satu gatra: gatra ke-6 (5a). Bandingkan: Radèn Pabelan (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 38.24.6). (kembali) Kurang satu gatra: gatra ke-6 (5a). Bandingkan: Radèn Pabelan (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 38.24.6).
40	samirirèki (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 38.24.7; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 38.24.7). (kembali) samirirèki (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 38.24.7; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 38.24.7).
41	nangguhi (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.134, Pupuh 23.25.2). (kembali) nangguhi (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.134, Pupuh 23.25.2).
42	Lebih satu suku kata. Bandingkan: lah uculêna (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 38.27.6; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 38.27.6). (kembali) Lebih satu suku kata. Bandingkan: lah uculêna (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 38.27.6; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 38.27.6).
43	Bandingkan: paman (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.135, Pupuh 23.27.7; mas (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 38.27.7). (kembali) Bandingkan: paman (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.135, Pupuh 23.27.7; mas (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 38.27.7).
44	sira (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 38.29.1; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 38.29.1). (kembali) sira (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 38.29.1; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 38.29.1).
45	kongsi (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.135, Pupuh 23.29.4; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 38.29.4; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 38.29.4). (kembali) kongsi (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.135, Pupuh 23.29.4; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 38.29.4; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 38.29.4).
46	tumênggung (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 38.30.4; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 38.30.4). (kembali) tumênggung (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 38.30.4; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 38.30.4).
47	Mayang (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.135, Pupuh 23.31.4). (kembali) Mayang (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.135, Pupuh 23.31.4).
48	andugi. (kembali) andugi.
49	Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.136. (kembali) Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.136.
50	pinatik. (kembali) pinatik.
51	nuring. (kembali) nuring.
52	kinèngkèn (dan di tempat dan bentukan lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.137, Pupuh 24.11.3; Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 28.12.3). (kembali) kinèngkèn (dan di tempat dan bentukan lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.137, Pupuh 24.11.3; Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 28.12.3).
53	Bandingkan: sutanira (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 34.13.6). (kembali) Bandingkan: sutanira (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 34.13.6).
54	Biasanya guru lagu a. Bandingkan: mangan nginum sun ingatag (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 34.13.8; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 34.13.8; Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 28.13.8); mangan nginum kinèn bucal (Babad Tanah Jawi, Van Dorp, Pupuh 50.7.8); mangan nginum kinon bucal (Babad Pajang, Anonim, Pupuh 12.6.8). (kembali) Biasanya guru lagu a. Bandingkan: mangan nginum sun ingatag (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 34.13.8; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 34.13.8; Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 28.13.8); mangan nginum kinèn bucal (Babad Tanah Jawi, Van Dorp, Pupuh 50.7.8); mangan nginum kinon bucal (Babad Pajang, Anonim, Pupuh 12.6.8).
55	mencok (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.137, Pupuh 24.17.3; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 34.18.3; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 34.18.3). (kembali) mencok (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.137, Pupuh 24.17.3; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 34.18.3; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 34.18.3).
56	kadar (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 34.19.1; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 34.19.1). (kembali) kadar (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 34.19.1; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 34.19.1).
57	pitung. (kembali) pitung.
58	antiga (dan di tempat lain) (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 34.22.1; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 34.22.1). Bandingkan: antigan (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 49.23.1). (kembali) antiga (dan di tempat lain) (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 34.22.1; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 34.22.1). Bandingkan: antigan (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 49.23.1).
59	kantara. Bandingkan: akantar (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 34.24.7; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 34.24.7). (kembali) kantara. Bandingkan: akantar (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 34.24.7; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 34.24.7).
60	yayah (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.138, Pupuh 24.24.9; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 34.25.9). (kembali) yayah (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.138, Pupuh 24.24.9; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 34.25.9).
61	Bandingkan: mungsuh yayah rasa tan ana madhani (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 34.25.9; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 34.25.9). (kembali) Bandingkan: mungsuh yayah rasa tan ana madhani (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 34.25.9; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 34.25.9).
62	Lebih satu suku kata: apan ta ulun purun. Bandingkan: apan wani ing ulun (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 34.26.4; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 34.26.4). (kembali) Lebih satu suku kata: apan ta ulun purun. Bandingkan: apan wani ing ulun (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 34.26.4; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 34.26.4).
63	mangrêpa (dan di tempat lain) (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 34.30.7; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 34.30.7; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 49.31.7). Bandingkan: angrêpa (Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 28.28.7). (kembali) mangrêpa (dan di tempat lain) (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 34.30.7; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 34.30.7; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 49.31.7). Bandingkan: angrêpa (Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 28.28.7).
64	Bandingkan: sumilih (dan di tempat lain) (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 34.30.9; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 34.30.9; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 49.31.9; Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 28.28.9). (kembali) Bandingkan: sumilih (dan di tempat lain) (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 34.30.9; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 34.30.9; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 49.31.9; Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 28.28.9).
65	têkèng (Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 28.29.9; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 49.32.9). (kembali) têkèng (Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 28.29.9; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 49.32.9).
66	lina. Bandingkan: lena (Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 28.29.9). (kembali) lina. Bandingkan: lena (Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 28.29.9).
67	pintanên (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.139, Pupuh 24.32.8; Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 28.31.8; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 49.34.8). (kembali) pintanên (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.139, Pupuh 24.32.8; Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 28.31.8; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 49.34.8).
68	doh (Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 28.33.4; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 49.36.4; Ajisaka, Salamun, Pupuh 11.24.4). (kembali) doh (Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 28.33.4; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 49.36.4; Ajisaka, Salamun, Pupuh 11.24.4).
69	Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.140. (kembali) Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.140.
70	sêtya (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.140, Pupuh 25.8.7). (kembali) sêtya (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.140, Pupuh 25.8.7).
71	rahasya (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.140, Pupuh 25.9.7). (kembali) rahasya (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.140, Pupuh 25.9.7).
72	pisalin. (kembali) pisalin.
73	rantinya. (kembali) rantinya.
74	saengganya (dan di tempat dan bentukan lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.141, Pupuh 25.12.7). (kembali) saengganya (dan di tempat dan bentukan lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.141, Pupuh 25.12.7).
75	Bandingkan: ambukuh (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.141, Pupuh 25.14.3). (kembali) Bandingkan: ambukuh (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.141, Pupuh 25.14.3).
76	Bandingkan: wata (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.141, Pupuh 25.14.5). (kembali) Bandingkan: wata (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.141, Pupuh 25.14.5).
77	Lebih satu suku kata: Senapati ting sukane. (kembali) Lebih satu suku kata: Senapati ting sukane.
78	Kurang satu suku kata: mulat mantri pamajêgan. (kembali) Kurang satu suku kata: mulat mantri pamajêgan.
79	Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.142. (kembali) Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.142.
80	ambêk (dan di tempat lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.142, Pupuh 26.1.2). (kembali) ambêk (dan di tempat lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.142, Pupuh 26.1.2).
81	gora (Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 28.51.2; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 49.57.2). (kembali) gora (Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 28.51.2; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 49.57.2).
82	Bandingkan: anglêngkara ambêk gora gadha (Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 28.51.2). (kembali) Bandingkan: anglêngkara ambêk gora gadha (Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 28.51.2).
83	Bandingkan: mantrinira arosa (Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 28.51.6). (kembali) Bandingkan: mantrinira arosa (Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 28.51.6).
84	sinangga (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.142, Pupuh 26.1.8). (kembali) sinangga (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.142, Pupuh 26.1.8).
85	dinêdêl (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 34.58.5; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 34.58.5; Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 28.54.5; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 49.60.5). (kembali) dinêdêl (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 34.58.5; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 34.58.5; Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 28.54.5; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 49.60.5).
86	Bandingkan: tat kalayar ingkang nguni-uni (Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 28.57.1). (kembali) Bandingkan: tat kalayar ingkang nguni-uni (Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 28.57.1).
87	anggêsêngi (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.142, Pupuh 26.6.5). (kembali) anggêsêngi (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.142, Pupuh 26.6.5).
88	Bandingkan: nagara pan sandeane (Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 28.58.3). (kembali) Bandingkan: nagara pan sandeane (Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 28.58.3).
89	Bandingkan: sênggah (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.143, Pupuh 26.9.10). (kembali) Bandingkan: sênggah (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.143, Pupuh 26.9.10).
90	ngusung (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.143, Pupuh 26.10.2). (kembali) ngusung (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.143, Pupuh 26.10.2).
91	rangkang (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 34.75.3). (kembali) rangkang (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 34.75.3).
92	Biasanya guru lagu a. Bandingkan: srah (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.143, Pupuh 26.10.8). (kembali) Biasanya guru lagu a. Bandingkan: srah (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.143, Pupuh 26.10.8).
93	lingsir (dan di tempat lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.143, Pupuh 26.13.4; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 49.84.4; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 34.78.4; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 34.78.4). (kembali) lingsir (dan di tempat lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.143, Pupuh 26.13.4; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 49.84.4; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 34.78.4; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 34.78.4).
94	wintang (dan di tempat lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.143, Pupuh 26.15.1). Bandingkan: lintang (Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 28.74.1). (kembali) wintang (dan di tempat lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.143, Pupuh 26.15.1). Bandingkan: lintang (Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 28.74.1).
95	samadi (Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 28.74.5; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 49.86.5). (kembali) samadi (Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 28.74.5; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 49.86.5).
96	Bandingkan: ewuh sira kêlilate (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.144, Pupuh 26.20.3); ewuh cinêkêl ilate (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 34.86.3; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 34.86.3). (kembali) Bandingkan: ewuh sira kêlilate (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.144, Pupuh 26.20.3); ewuh cinêkêl ilate (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 34.86.3; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 34.86.3).
97	Bandingkan: anjur sari (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 49.94.9). (kembali) Bandingkan: anjur sari (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 49.94.9).
98	nglangi (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.144, Pupuh 26.25.1; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 49.96.1). (kembali) nglangi (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.144, Pupuh 26.25.1; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 49.96.1).
99	olor (dan di tempat dan bentukan lain) (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 34.91.2; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 34.91.2). (kembali) olor (dan di tempat dan bentukan lain) (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 34.91.2; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 34.91.2).
100	Tunggulwulung (dan di tempat lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.144, Pupuh 26.25.3; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 34.91.3). (kembali) Tunggulwulung (dan di tempat lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.144, Pupuh 26.25.3; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 34.91.3).
101	Kurang satu suku kata. Bandingkan: inggih gusti kangjêng paduka rumiyin (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 34.91.9); inggih gusti kajêng paduka kariyin (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 34.91.9). (kembali) Kurang satu suku kata. Bandingkan: inggih gusti kangjêng paduka rumiyin (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 34.91.9); inggih gusti kajêng paduka kariyin (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 34.91.9).
102	Bandingkan: kinarakat jala lan sundhit (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 34.92.5); kinarakat jala lan cundhit (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 34.92.5); kinarakad jambêt myang cundhik (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 49.97.5). (kembali) Bandingkan: kinarakat jala lan sundhit (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 34.92.5); kinarakat jala lan cundhit (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 34.92.5); kinarakad jambêt myang cundhik (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 49.97.5).
103	anyêkêli (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.144, Pupuh 26.27.3). (kembali) anyêkêli (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.144, Pupuh 26.27.3).
104	Bandingkan: dibya (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 34.93.7; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 34.93.7; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 49.98.7). (kembali) Bandingkan: dibya (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 34.93.7; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 34.93.7; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 49.98.7).
105	ombak (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.144, Pupuh 26.29.4). Bandingkan: olor (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 34.95.4); alun (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 49.100.4). (kembali) ombak (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.144, Pupuh 26.29.4). Bandingkan: olor (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 34.95.4); alun (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 49.100.4).
106	kasingkaban (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.145, Pupuh 26.29.10). (kembali) kasingkaban (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.145, Pupuh 26.29.10).
107	êning. (kembali) êning.
108	ngêsês. (kembali) ngêsês.
109	gumêtêr. (kembali) gumêtêr.
110	Lebih satu suku kata: panas lir ditya gilap. (kembali) Lebih satu suku kata: panas lir ditya gilap.
111	kumumbu (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.145, Pupuh 26.31.4; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 34.97.4). (kembali) kumumbu (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.145, Pupuh 26.31.4; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 34.97.4).
112	minggu. (kembali) minggu.
113	Bandingkan: sigra manggung mangrênggang (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 34.101.6; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 34.100.6; Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 28.92.6). (kembali) Bandingkan: sigra manggung mangrênggang (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 34.101.6; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 34.100.6; Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 28.92.6).
114	Bandingkan: mêtu anon atakut sira ningali (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 34.101.9); gya tumurun ngungun dènira ningali (Ajisaka, Salamun, Pupuh 11.40.9). (kembali) Bandingkan: mêtu anon atakut sira ningali (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 34.101.9); gya tumurun ngungun dènira ningali (Ajisaka, Salamun, Pupuh 11.40.9).
115	Gatra ini disisipkan di tepi halaman. Bandingkan: tiba têlênging samodra (Babad Tanah Jawi, Van Dorp, Pupuh 50.61.8; Babad Pajang, Anonim, Pupuh 12.60.8). (kembali) Gatra ini disisipkan di tepi halaman. Bandingkan: tiba têlênging samodra (Babad Tanah Jawi, Van Dorp, Pupuh 50.61.8; Babad Pajang, Anonim, Pupuh 12.60.8).
116	sinamberan (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.145, Pupuh 26.37.2). (kembali) sinamberan (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.145, Pupuh 26.37.2).
117	Bandingkan: sinêbaran manik mutyahara (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 49.111.2). (kembali) Bandingkan: sinêbaran manik mutyahara (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 49.111.2).
118	Kurang satu suku kata. Bandingkan: catur kèhe kang dhingin bêngawan warih (Babad Pajang, Anonim, Pupuh 12.64.9; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 49.114.9). (kembali) Kurang satu suku kata. Bandingkan: catur kèhe kang dhingin bêngawan warih (Babad Pajang, Anonim, Pupuh 12.64.9; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 49.114.9).
119	Lebih tiga suku kata: yèn sadhawuh amindha sasi. (kembali) Lebih tiga suku kata: yèn sadhawuh amindha sasi.
120	Waringin Wak (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.146, Pupuh 26.44.9). (kembali) Waringin Wak (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.146, Pupuh 26.44.9).
121	Bandingkan: prasaja (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.146, Pupuh 26.45.6). (kembali) Bandingkan: prasaja (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.146, Pupuh 26.45.6).
122	Kurang satu suku kata: anulya wau sira Ki Senapati. Bandingkan: Senapati astane nulya kinanthi (Babad Tanah Jawi, Van Dorp, Pupuh 50.71.9; Babad Pajang, Anonim, Pupuh 12.70.9). (kembali) Kurang satu suku kata: anulya wau sira Ki Senapati. Bandingkan: Senapati astane nulya kinanthi (Babad Tanah Jawi, Van Dorp, Pupuh 50.71.9; Babad Pajang, Anonim, Pupuh 12.70.9).
123	Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.147. (kembali) Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.147.
124	dan. (kembali) dan.
125	mêngku (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.147, Pupuh 27.9.5). (kembali) mêngku (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.147, Pupuh 27.9.5).
126	anggur (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.147, Pupuh 27.11.5). (kembali) anggur (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.147, Pupuh 27.11.5).
127	siti (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.148, Pupuh 27.17.2). (kembali) siti (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.148, Pupuh 27.17.2).
128	Lebih satu suku kata: ngadèkkên ngabêktinipun. (kembali) Lebih satu suku kata: ngadèkkên ngabêktinipun.
129	Lebih satu suku kata: ngandêlkên jêmbar wiyaring. (kembali) Lebih satu suku kata: ngandêlkên jêmbar wiyaring.
130	Kurang satu suku kata. Bandingkan: lan arsa mampir wismamu (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.148, Pupuh 27.22.1). (kembali) Kurang satu suku kata. Bandingkan: lan arsa mampir wismamu (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.148, Pupuh 27.22.1).
131	Lebih satu suku kata: nyandhak mandêlêm cinangking. (kembali) Lebih satu suku kata: nyandhak mandêlêm cinangking.
132	Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.149. (kembali) Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.149.
133	Kurang satu suku kata: Sultan Pajang sigra dènnya angling. (kembali) Kurang satu suku kata: Sultan Pajang sigra dènnya angling.
134	nginggahi (dan di tempat dan bentukan lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.150, Pupuh 28.13.5). (kembali) nginggahi (dan di tempat dan bentukan lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.150, Pupuh 28.13.5).
135	boncèng (dan di tempat dan bentukan lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.150, Pupuh 28.14.3). (kembali) boncèng (dan di tempat dan bentukan lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.150, Pupuh 28.14.3).
136	Lebih satu suku kata: sarêng nunggang liman lungayane. (kembali) Lebih satu suku kata: sarêng nunggang liman lungayane.
137	singkur (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.150, Pupuh 28.18.6). (kembali) singkur (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.150, Pupuh 28.18.6).
138	Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.106. (kembali) Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.106.
139	Lebih satu suku kata. Bandingkan: Adipati Banawa sirangling (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 36.24.1); Adipati Banawa sigra ngling (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.25.1). (kembali) Lebih satu suku kata. Bandingkan: Adipati Banawa sirangling (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 36.24.1); Adipati Banawa sigra ngling (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.25.1).
140	bangkite (dan di tempat dan bentukan lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.151, Pupuh 29.4.4). (kembali) bangkite (dan di tempat dan bentukan lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.151, Pupuh 29.4.4).
141	kakang (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.151, Pupuh 29.6.2; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 36.29.2; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.30.2). (kembali) kakang (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.151, Pupuh 29.6.2; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 36.29.2; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.30.2).
142	Bandingkan: ambêksa (dan di tempat lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.151, Pupuh 29.6.5). (kembali) Bandingkan: ambêksa (dan di tempat lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.151, Pupuh 29.6.5).
143	Bandingkan: wontên (Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 30.36.9; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.31.9). (kembali) Bandingkan: wontên (Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 30.36.9; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.31.9).
144	ambaribini (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.152, Pupuh 29.10.9; Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 30.39.9; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.34.9). (kembali) ambaribini (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.152, Pupuh 29.10.9; Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 30.39.9; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.34.9).
145	gumangkit (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.152, Pupuh 29.15.9). Bandingkan: bumakit (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 36.38.9; Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 30.44.9). (kembali) gumangkit (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.152, Pupuh 29.15.9). Bandingkan: bumakit (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 36.38.9; Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 30.44.9).
146	lêhêng (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.43.8). (kembali) lêhêng (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.43.8).
147	bêksa (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.153, Pupuh 29.20.2). (kembali) bêksa (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.153, Pupuh 29.20.2).
148	mencok (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.153, Pupuh 29.26.3). (kembali) mencok (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.153, Pupuh 29.26.3).
149	sinungga-sungga (dan di tempat lain) (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 36.54.9; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 36.54.9). (kembali) sinungga-sungga (dan di tempat lain) (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 36.54.9; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 36.54.9).
150	Kurang satu suku kata. Bandingkan: sinungga-sungga ulun ingkang abêkti (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 36.54.9); sinungga-sungga ulun ingkang abukti (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 36.54.9). (kembali) Kurang satu suku kata. Bandingkan: sinungga-sungga ulun ingkang abêkti (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 36.54.9); sinungga-sungga ulun ingkang abukti (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 36.54.9).
151	bala. Bandingkan: wadya (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 36.54.10; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 36.54.10). (kembali) bala. Bandingkan: wadya (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 36.54.10; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 36.54.10).
152	jaran (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.154, Pupuh 29.32.2; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 36.55.2; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 36.55.2). (kembali) jaran (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.154, Pupuh 29.32.2; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 36.55.2; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 36.55.2).
153	ginulawênthah (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.154, Pupuh 29.33.4). (kembali) ginulawênthah (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.154, Pupuh 29.33.4).
154	Lebih dua suku kata. Bandingkan: para rabi sumandhing ulun ngêpêti (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 36.55.9). (kembali) Lebih dua suku kata. Bandingkan: para rabi sumandhing ulun ngêpêti (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 36.55.9).
155	amăncanêgari (dan di tempat dan bentukan lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.154, Pupuh 29.34.1; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 36.56.1; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 36.56.1). (kembali) amăncanêgari (dan di tempat dan bentukan lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.154, Pupuh 29.34.1; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 36.56.1; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 36.56.1).
156	ambalik (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.154, Pupuh 29.34.10; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 36.36.10; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 36.56.10). (kembali) ambalik (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.154, Pupuh 29.34.10; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 36.36.10; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 36.56.10).
157	sanagri. Bandingkan: sanagari (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 36.57.9; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 36.57.9). (kembali) sanagri. Bandingkan: sanagari (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 36.57.9; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 36.57.9).
158	siring. Bandingkan: silih (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.63.10). (kembali) siring. Bandingkan: silih (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.63.10).
159	Lebih satu suku kata. Bandingkan: dhatêng Tumênggung Mayang (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.71.6). (kembali) Lebih satu suku kata. Bandingkan: dhatêng Tumênggung Mayang (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.71.6).
160	Kurang satu suku kata. Bandingkan: wadya Pajang cacah sèwu ingkang ngiring (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.71.9). (kembali) Kurang satu suku kata. Bandingkan: wadya Pajang cacah sèwu ingkang ngiring (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.71.9).
161	kapêdhak. (kembali) kapêdhak.
162	ujyalanira (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.74.6). (kembali) ujyalanira (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.74.6).
163	Bandingkan: sakgon (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.155, Pupuh 29.47.8); sanggon (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 39.5.8). (kembali) Bandingkan: sakgon (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.155, Pupuh 29.47.8); sanggon (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 39.5.8).
164	sêdhêng (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.78.3). (kembali) sêdhêng (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.78.3).
165	Lebih satu suku kata. Bandingkan: mantri Pajang abusana asri (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 39.15.1; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 39.15.1; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.82.1). (kembali) Lebih satu suku kata. Bandingkan: mantri Pajang abusana asri (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 39.15.1; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 39.15.1; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.82.1).
166	atopong (dan di tempat dan bentukan lain) Bandingkan: têtopong (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 39.15.2; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 39.15.2). (kembali) atopong (dan di tempat dan bentukan lain) Bandingkan: têtopong (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 39.15.2; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 39.15.2).
167	singsim (dan di tempat lain) (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 39.15.3; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.82.3). (kembali) singsim (dan di tempat lain) (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 39.15.3; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.82.3).
168	sinongkèt (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 39.15.9; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 39.15.9). (kembali) sinongkèt (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 39.15.9; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 39.15.9).
169	Lebih empat suku kata. Bandingkan: alêlaku angêbêki papan (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 39.16.2); alêlaku yèn tinon dening Yang (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.83.2). (kembali) Lebih empat suku kata. Bandingkan: alêlaku angêbêki papan (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 39.16.2); alêlaku yèn tinon dening Yang (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.83.2).
170	Bandingkan: ing ujyalanipun (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.83.7); ing ujwalanipun (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 39.16.7; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 39.16.7). (kembali) Bandingkan: ing ujyalanipun (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.83.7); ing ujwalanipun (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 39.16.7; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 39.16.7).
171	merang (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 39.16.8; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 39.16.8). (kembali) merang (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 39.16.8; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 39.16.8).
172	angangkang (dan di tempat dan bentukan lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.156, Pupuh 29.57.6; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 39.18.6; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 39.18.6). (kembali) angangkang (dan di tempat dan bentukan lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.156, Pupuh 29.57.6; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 39.18.6; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 39.18.6).
173	Bandingkan: pira dohe lêt umpak kari sawêngi (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 39.22.9). (kembali) Bandingkan: pira dohe lêt umpak kari sawêngi (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 39.22.9).
174	ngèstokakên (dan di tempat dan bentukan lain). Bandingkan: angèstokkên (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 39.25.3; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.92.3). (kembali) ngèstokakên (dan di tempat dan bentukan lain). Bandingkan: angèstokkên (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 39.25.3; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.92.3).
175	amburoni (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.157, Pupuh 29.67.9). (kembali) amburoni (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.157, Pupuh 29.67.9).
176	Bandingkan: Gilingan (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 39.29.5). (kembali) Bandingkan: Gilingan (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 39.29.5).
177	sinorog (dan di tempat dan bentukan lain) (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 39.29.8; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 39.29.8; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.96.8). (kembali) sinorog (dan di tempat dan bentukan lain) (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 39.29.8; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 39.29.8; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.96.8).
178	Lebih satu suku kata. Bandingkan: hèh sang kunci apa ta karaning (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 39.30.1; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 39.30.1); hèh kunci apa karane iki (Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 30.100.1; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.97.1). (kembali) Lebih satu suku kata. Bandingkan: hèh sang kunci apa ta karaning (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 39.30.1; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 39.30.1); hèh kunci apa karane iki (Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 30.100.1; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.97.1).
179	kunci (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.158, Pupuh 29.69.3; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 39.30.3; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 39.30.3; Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 30.100.3; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.97.3; Babad Pajang, Anonim, Pupuh 14.60.3). (kembali) kunci (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.158, Pupuh 29.69.3; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 39.30.3; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 39.30.3; Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 30.100.3; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.97.3; Babad Pajang, Anonim, Pupuh 14.60.3).
180	ngamini. (kembali) ngamini.
181	Bandingkan: yèn sun lali sanak tuwa angamini (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 39.36.9; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 39.36.9); isun lalin sanak tuwa angamini (Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 30.106.9). (kembali) Bandingkan: yèn sun lali sanak tuwa angamini (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 39.36.9; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 39.36.9); isun lalin sanak tuwa angamini (Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 30.106.9).
182	Lebih satu suku kata. Bandingkan: pan sinêlêk lakuniraglis (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 39.37.5); pan sinêlêk lampahing margi (Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 30.107.5); pan sinêlak lampahe aglis (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.104.5). (kembali) Lebih satu suku kata. Bandingkan: pan sinêlêk lakuniraglis (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 39.37.5); pan sinêlêk lampahing margi (Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 30.107.5); pan sinêlak lampahe aglis (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.104.5).
183	karsaning (dan di tempat dan bentukan lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.159, Pupuh 29.78.2; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 39.39.2; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 39.39.2; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.106.2). (kembali) karsaning (dan di tempat dan bentukan lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.159, Pupuh 29.78.2; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 39.39.2; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 39.39.2; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.106.2).
184	mênêng. Bandingkan: kèndêl Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.106.6); maring (Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 30.109.6). (kembali) mênêng. Bandingkan: kèndêl Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.106.6); maring (Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 30.109.6).
185	Kurang satu suku kata. Bandingkan: pun Juru Taman prapta (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.159, Pupuh 29.78.10; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 39.39.10; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 39.39.10; Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 30.109.10; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.106.10). (kembali) Kurang satu suku kata. Bandingkan: pun Juru Taman prapta (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.159, Pupuh 29.78.10; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 39.39.10; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 39.39.10; Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 30.109.10; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.106.10).
186	angrambah (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.159, Pupuh 29.79.7). Bandingkan: angrabasèng (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 39.40.7; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.107.7); angrêbasèng (Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 30.110.7). (kembali) angrambah (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.159, Pupuh 29.79.7). Bandingkan: angrabasèng (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 39.40.7; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.107.7); angrêbasèng (Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 30.110.7).
187	nglêboni (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 39.40.9; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 39.40.9). Bandingkan: nglabuhi (Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 30.110.9). (kembali) nglêboni (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 39.40.9; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 39.40.9). Bandingkan: nglabuhi (Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 30.110.9).
188	anggotongana (dan di tempat dan bentukan lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.159, Pupuh 29.83.1). Bandingkan: kagotongan (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.111.1). (kembali) anggotongana (dan di tempat dan bentukan lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.159, Pupuh 29.83.1). Bandingkan: kagotongan (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.111.1).
189	waduji. (kembali) waduji.
190	rèhe (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.113.3). Bandingkan: rêmbuge (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 39.46.3; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 39.46.3). (kembali) rèhe (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.113.3). Bandingkan: rêmbuge (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 39.46.3; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 39.46.3).
191	pinêtak. Bandingkan: pinêtêk (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 39.50.4; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 39.50.4; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.118.4). (kembali) pinêtak. Bandingkan: pinêtêk (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 39.50.4; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 39.50.4; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.118.4).
192	Biasanya guru lagu e. Bandingkan: mulèh (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 39.54.3; Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 30.123.3; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.122.3); aja sira cawe-cawe (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 39.54.3). (kembali) Biasanya guru lagu e. Bandingkan: mulèh (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 39.54.3; Sêjarah sagung ing para Ratu, British Library (MSS Jav 10), Pupuh 30.123.3; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.122.3); aja sira cawe-cawe (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 39.54.3).
193	Bandingkan: padudon (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 39.54.9; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 39.54.9). (kembali) Bandingkan: padudon (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 39.54.9; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 39.54.9).
194	Bandingkan: ing Mataram apan wis manira bêcik (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.160, Pupuh 29.94.9); ing Mataram wismanira pan abêcik (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 39.55.9); ing Mataram nagaranira abêcik (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.123.9). (kembali) Bandingkan: ing Mataram apan wis manira bêcik (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.160, Pupuh 29.94.9); ing Mataram wismanira pan abêcik (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 39.55.9); ing Mataram nagaranira abêcik (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.123.9).
195	Bandingkan: wisma Jipang tulus (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 39.56.7; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 39.56.7); ing Jipang wus lungguh (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.124.7). (kembali) Bandingkan: wisma Jipang tulus (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 39.56.7; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 39.56.7); ing Jipang wus lungguh (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.124.7).
196	Kurang satu suku kata: lêhêng andika darbèni mangkin. (kembali) Kurang satu suku kata: lêhêng andika darbèni mangkin.
197	Kurang satu suku kata. Bandingkan: hèh sang duta mangkono kang karsa (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 39.74.2). (kembali) Kurang satu suku kata. Bandingkan: hèh sang duta mangkono kang karsa (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 39.74.2).
198	têmu pèk (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 39.74.4; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 39.74.4). (kembali) têmu pèk (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 39.74.4; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 39.74.4).
199	Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.164. (kembali) Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.164.
200	Lebih satu suku kata: ulêsipun purnamasada dadi. (kembali) Lebih satu suku kata: ulêsipun purnamasada dadi.
201	Kurang satu suku kata: kakang Senapati Ingalaga iku. (kembali) Kurang satu suku kata: kakang Senapati Ingalaga iku.
202	Lebih satu suku kata: lawan mimis sêlaka sèwu nênggih. (kembali) Lebih satu suku kata: lawan mimis sêlaka sèwu nênggih.
203	Banjar (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Julid 1.164, Pupuh 30.6.6). (kembali) Banjar (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Julid 1.164, Pupuh 30.6.6).
204	ambêdhah (dan di tempat lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.164, Pupuh 30.9.1). (kembali) ambêdhah (dan di tempat lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.164, Pupuh 30.9.1).
205	sorotipun (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali) sorotipun (dan di tempat dan bentukan lain).
206	anjaluk (dan di tempat lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.165, Pupuh 30.13.5). (kembali) anjaluk (dan di tempat lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.165, Pupuh 30.13.5).
207	Lebih satu suku kata: yèn mêngakna lawang samitranèki. (kembali) Lebih satu suku kata: yèn mêngakna lawang samitranèki.
208	Lebih satu suku kata: mantri Pajang ki gêdhong samitrèki. (kembali) Lebih satu suku kata: mantri Pajang ki gêdhong samitrèki.
209	Lebih satu suku kata: banyuningsun satètès sira niki. (kembali) Lebih satu suku kata: banyuningsun satètès sira niki.
210	mulih. (kembali) mulih.
211	Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.167. (kembali) Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.167.
212	cêcongklangan (dan di tempat dan bentukan lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.167, Pupuh 31.2.2; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 41.5.2). (kembali) cêcongklangan (dan di tempat dan bentukan lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.167, Pupuh 31.2.2; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 41.5.2).
213	kandhangsule (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.167, Pupuh 31.6.3; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 41.9.4). Bandingkan: kadhangsule (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 41.9.3). (kembali) kandhangsule (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.167, Pupuh 31.6.3; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 41.9.4). Bandingkan: kadhangsule (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 41.9.3).
214	Bandingkan: yèn aria maringsun (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.168, Pupuh 31.10.4); yèn narima maringsun (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.178.4). (kembali) Bandingkan: yèn aria maringsun (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.168, Pupuh 31.10.4); yèn narima maringsun (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.178.4).
215	Kurang satu suku kata. Bandingkan: padha èstri Dipati Dêmak ing mangkin (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.178.9). (kembali) Kurang satu suku kata. Bandingkan: padha èstri Dipati Dêmak ing mangkin (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.178.9).
216	kunjara (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.182.10). (kembali) kunjara (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.182.10).
217	sukan-sukan (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.183.2). (kembali) sukan-sukan (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.183.2).
218	sultan (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.168, Pupuh 31.16.8; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 41.17.8; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.184.8). (kembali) sultan (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.168, Pupuh 31.16.8; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 41.17.8; Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.184.8).
219	Bandingkan: Senapati (ra) sinéba ing mantri (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.168, Pupuh 31.17.1.). (kembali) Bandingkan: Senapati (ra) sinéba ing mantri (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.168, Pupuh 31.17.1.).
220	Bandingkan: singangsana (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.185.3). (kembali) Bandingkan: singangsana (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.185.3).
221	têmbe (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.188.1). (kembali) têmbe (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.188.1).
222	tunggoni (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.169, Pupuh 31.21.2). Bandingkan: gugoni (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.189.2). (kembali) tunggoni (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.169, Pupuh 31.21.2). Bandingkan: gugoni (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.189.2).
223	Kurang satu suku kata. Bandingkan: kurange sêntananira (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.169, Pupuh 31.23.8); kirange sanjatanira (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 41.24.8; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 41.24.8). (kembali) Kurang satu suku kata. Bandingkan: kurange sêntananira (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.169, Pupuh 31.23.8); kirange sanjatanira (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 41.24.8; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 41.24.8).
224	Bandingkan: bawane (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 41.25.1; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 41.25.1). (kembali) Bandingkan: bawane (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 41.25.1; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 41.25.1).
225	Kurang satu suku kata. Bandingkan: kang anduma wêwarisan (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 41.27.8; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 41.27.8); andarbènana wasiyat (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.194.8). (kembali) Kurang satu suku kata. Bandingkan: kang anduma wêwarisan (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 41.27.8; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 41.27.8); andarbènana wasiyat (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.194.8).
226	Bandingkan: cihna gêdhe kapurna (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 41.28.6); cihna gêdhe kang purna (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 41.28.6). (kembali) Bandingkan: cihna gêdhe kapurna (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 41.28.6); cihna gêdhe kang purna (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 41.28.6).
227	Bandingkan: wêwangunan Sultan Pajang nguni (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 41.83.1; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 41.83.1). (kembali) Bandingkan: wêwangunan Sultan Pajang nguni (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 41.83.1; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 41.83.1).
228	ênggonira (dan di tempat dan bentukan lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.170, Pupuh 31.32.6). (kembali) ênggonira (dan di tempat dan bentukan lain) (Babad Kraton, Pantja Sunjata dkk., Jilid 1.170, Pupuh 31.32.6).
229	Bandingkan: na astana (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 41.83.9; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 41.83.9); kang ngastana (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.200.9). (kembali) Bandingkan: na astana (Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 41.83.9; Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 41.83.9); kang ngastana (Babad Jawi, British Library (MSS Jav 29), Pupuh 51.200.9).
230	Juminah (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 41.77.2; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 41.77.2; Babad Pajang, Anonim, Pupuh 14.144.2). (kembali) Juminah (Babad Tanah Jawi, Pakubuwana IV, Pupuh 41.77.2; Babad Tanah Jawi, Balai Pustaka, Pupuh 41.77.2; Babad Pajang, Anonim, Pupuh 14.144.2).

Penanggalan

Leksikon

Telusuri