Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22)

Judul
Sambungan
1. Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Riwayat dan Perjalanan.
2. Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 23–44). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Riwayat dan Perjalanan.
3. Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 45–66). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Riwayat dan Perjalanan.
4. Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 67–88). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Riwayat dan Perjalanan.
Citra
Terakhir diubah: 01-09-2024

Pencarian Teks

Lingkup pencarian: teks dan catatan-kakinya. Teks pencarian: 2-24 karakter. Filter pencarian: huruf besar/kecil, diakritik serta pungtuasi diabaikan; karakter [?] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau satu huruf sembarang; simbol wildcard [*] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau sejumlah karakter termasuk spasi; mengakomodasi variasi ejaan, antara lain [dj : j, tj : c, j : y, oe : u, d : dh, t : th].

Amir Ambyah

--- [f. 1r] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 1 dari 97

[gambar dan catatan dalam aksara Jawa dan Arab]

--- [f. 1v] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 2 dari 97

[catatan dalam aksara Arab]

--- [f. 2r] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 3 dari 97

[catatan dalam aksara Arab]

Received from Major Johnston June 21 1812

--- [f. 2v] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 4 dari 97

Kinanthi

1. pan isun arsa ginau | wong basa ca Kumpêni |[1] dhari sana têka kana | mau polang arêp amulih |[2] carih pa apèk apa |[3] golèk iku cari-cari ||

2. masalan tru bole tidhur | sawêngi tan a

[catatan dalam aksara Arab]

--- [f. 3r] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 5 dari 97

The History of Ammir Ambiyah. N.M

--- [f. 3v] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 6 dari 97

1. Puh Tirta Mugèng[4] Caturdhêndha[5]

1. ingsun amimitya muji | anêbut namaning Sukma | kang murah ing dunya mangko | ingkang asih ing akerat | ingkang pinuji tan pêgat |[6] kang asu[7] syarga luhur |[8] kang asih Nabi Muhammad ||

2. sampune muji Yyang Widi | anulya Nabi Muhammad | utusanira Yyang Manon | ingkang minăngka panutan | sakèhe agama Islam |[9] anênggih nabi panutup | wêkasan nabi sêdaya ||

3. wastane ikang anulis | Mas Ajêng Wăngsalêksana | ing Jipang kêlarehane | sujalma midrê[10]

--- [f. 4r] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 7 dari 97

lêlana | ngancik nêgri Nggirasêkar |[11] kandhêg anèng ing dhêdhukuh | awasta ing Gahrobogan[12] ||

4. panêdhane kang anulis | marang kang sêdya mêmaca | dèn agung pangapurahne[13] | sastra băngga kèh mêmadha | tandukipun dêksura | ukarane tuna luput | akethal tan wruh ing krama ||

5. sinêrat ing dintên Kêmis | enjang wanci pukul sanga | nuju Pon pasarahne[14] |[15] Rabiyulakir sasinya | tanggal ping sanga punika |[16] ing taun Êdal winuwus | anuju măngsa kasonga ||

6. tan kabêtèng tulah sarik | luputa kang sarya ila | dulurna Yyang

--- [f. 4v] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 8 dari 97

katèngong |[17] têguhna ing agama |[18] sigahnèng[19] dursilnya |[20] sêngkalane kang winuwus | pănca tri pandhita jalma |[21]|

7. wontên carita winarni | tumraping dêlancang Jawa | saking sabrang pinangkane | sampun binasakkên Jawa | rinipta rinumpaka | purwa carita winuwus | satêngah măngsa kasonga ||

8. ingkang pinurwa ing kawi | dhadhak sêngkaning carita | nêgaranira sang katong | Mêdayin Raja Nursewan | ra kasosrèng jagat |[22] anyakrabuwana iku | ratu agung binathara ||

9. i[23] sabrang lan tanah Jawi | pan samya suyud sadaya | ngaturkên bulubêktine | sagunge kang para nata | sami sowan sadaya | apan sami ajrih lulut | dhatêng Sang Raja Nursewan ||

10. bakit gêlar ujar manis | amiguna ing aguna | apait madu sabdane | kalawan agêlar boja | manah abêk[24] pnidhita | mila sagung para ratu | ajrih lulut mring sang nata ||

11. kalane wau tinakil[25] | sakathahe para nata | anuju pasowan gêdhe | alun-alun satus cêngkal | sêsak jalma alênggah | malah kongsi tumpang pupu | kathahe tanpa wilangan ||

12. pêngagene[26] warni-warni | kang para ratu aseba | kang sami kulambi kêstop | pan kadya sêkar sêtaman | busanane kang wadya | kang baludru samya lrudru[27] | miwah kang ngage kancana ||

13. kang landheyan mas rinukmi | kang têrateyan [tê...]

--- [f. 5r] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 9 dari 97

[...rateyan] kêncana | pating galêbyar warnane | kang rasukan bapang êmas | cinêplok ing nawarêtna |[28] surêm giwangkara mêndhung | kasênênan ing busana ||

14. warnanên sri narapati | miyos saking jroning pura | ginarêbêg para wadon | asri ingkang uparaca[29] | kidang ardawalika | sawunggaling lan kêkacu | samya ingapil[30] biyada ||

15. pinarak ing kursi gadhing | kêncana pinatik rêtna | kasur babut lêlèmèke | sarta rajapèni aglar | wah panganggene biyada |[31] wikingira[32] sang aprabu | para biyada atarap ||

16. kang mugèng ngarsa nrêpati | wau Kyana Patih Bêstak | wontên ta wau jajare | Wong Agung Madyèng Galuga | patarène sang nata | wasta Arya Betaljêmur | wêruh durung winarah |[33]|

17. pitung langit pitung bumi | apan waskitha sadaya | Ingslam[34] kapir ênggone |[35] mila wong Gêbangtinatar | Ingslam sawadyanira | pan Mêdayin ratu agung | pan mirsa sadaya ika ||

18. sampun karsane Yyang Widi | dhatêng ing Madyèng Galuga | sinung Sêlam ing Yyang Manon | kang aib-aib uninga | kang langkung têsdikira | ya ta wau sang aprabu | alon dènira ngandika ||

19. suka sarya ngêntrog wêntis | amengo anêngên angiwa |[36] ningali wadyabalane | hèh Bêstak sira matura | êndi ana nalendra | kang sagup[37] wani maringsun | pan isun bala naledra[38] ||

--- [f. 5v] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 10 dari 97

20. Patih Bêstak matur aris | kawula dèrèng miyarsa | kang kados jênêng sang katong | ing Jawi lan tanah sabrang | kang gagah aprakosa | apan sampun samya nungkul | dhumatêng patik bathara ||

21. suka gumujêng sang aji | iya bênêr sira Bêstak | tan ana kang kaya ingong | kinajrihan parangmuka | sanadyan si anaa | kang ngungkuli marang isun | isun bilih ngalahêna ||

22. suka gumujêng sang aji | kang wêntis sarya dèn êmbat | Ki Betaljêmur ature | tuwanku sang sri naledra | sampun gumujêng suka | amanggih duka pukulun | sang nata sugal ngandika ||

23. ayya sira wêdi-wêdi | lah mara sira matura | alane lawan bêcike | mupung durung kalampahan | sêdaya kinawruhan | apan sira isun gugu | Betaljêmur aturira ||

24. payo matura tumuli | Bêtèljêmur[39] aturira | dipun prayitna sang katong | ing ditên[40] Sênèn punika | igih[41] lamun wontêna | lare lair dintên ngriku | punika yèn lair lanang ||

25. punika sri narapati | kang ngrusak têbiyat tuwan | paduka kalah sajêge | dhatêng pêdjah[42] botên mênang | igih petang kawula | dèn kêthoka kula besuk | lamun cidraa sakêpacap |[43]|

26. kumitir sajroning galih | miyarsa atur mangkanang[44] | kalangkung wau kêdjote[45] | asru dènira ngandika | poma Bêstak de[46] bisa | dèn wêdi tugêl gulumu | nagri [na...]

--- [f. 6r] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 11 dari 97

[...gri] sira idêrana ||

27. yèn anaa lare lair | dina Soma mêtu lanang | tupêsên[47] saanak rabène |[48] wong wadone dalêmêna | donyane jarahana | poma iku dèn katêmu | age sira lakonana ||

28. pun Bêstak matur wotsari | patikbra igih sêndika | anulya kodur[49] sang katong | malêbêt ing dhatulaya | langkung kawatir manah | angêmu duka sang prabu | durmane ingkang kacandhak ||

2. Durma

1. sampun bubar sakathahe kang aseba | gègèr gumuruh asri | ting balêbêr samya | undurira aseba | sangêt undhange sang aji | lamun anaa | bêbayi ingkang lair ||

2. dina Soma binayong[50] tur jinarahan | biyange dèn patèni | mila asra-srangan[51] | polahe wadyabala | ngalor ngidul ngulon sami | miwah kang ngetan | bala ingkang ngubêngi ||

3. awurahan kang wong mêtêng bojonira | sami binêta ngili | upêtan[52] nèng wona[53] | sawênèh dalu migat[54] | ura-uru sanêgari | ingkang satêngah | angusi[55] marang ardi ||

4. midêr mayongn[56] wadya kang nglarangi ika | sangêt undhang nrapati | tan ngago[57] pariksa | sok anaa wong wawrat | kacandhak dipun patèni | pan jinarahan | sarta dipun bayongi ||

5. kawarnaa Wong Agung Gêbangtinatar | Ki Bitabjêmur[58] angling | yèn darbe sasmitra[59] | anèng nêgari Mêngkah[60] | kang nama Ngabdul Muntalib | nulya adadan[61] | Betaljêmur [Betaljê...]

--- [f. 6v] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 12 dari 97

[...mur] lumaris ||

6. tan kawarna Betaljêmur lampahira | wau wontên ing margi | apan sampun prapta | igih Nêgari Mêngkah | wus linarapakên aglis | malêbèng pura | manah lir dhadhang[62] muni ||

3. Dhandhanggula

1. Ki Betaljêmur malêbèng puri | sampun prapta wau palataran | Ngabdul Muntalib ge-age | anjawat tangan sampun | ingaturan sami aligih[63] | apan tunggal kêlasa | wau dènnya luguh | pan sami ing kangênira | apan lami sêmitra datan kapagih[64] | dènira saudara ||

2. sakalangkung sukane kang galih | dene lami dènira kapêdhak | apan ta sami kangêne | Ngabdul Muntalib muwus | lah katuran andika adhi | tan atijo[65] alama | Betaljêmur matur | kawula nêdha ngapura | lampah kula punika kalih prakawis | mila marak ing tuwan ||

3. kang kariyin ajêng akêpanggih | sakalangkung ing kangên kawula | anênggih kapi[66] kalihe | mila kawula gupuh | tur uninga kakang dipati | mangke Raja Nursewan | sangêt undhangipun | anglarangi lare lanang | dina Soma anênggih nglarêsi[67] lair | igih ing dina Soma ||

4. pinêdjahan ingkang jabang bayi | biyangipun igih pinêdjahan | jinarah rajakayane | lakung[68] ing kagyatipun | wau sira Ngabdul Muntalib | kemutan atmajanira |[69] kalih sami jalu | Betaljêmur alon mojar | putra dika kalih yèn dipun tibali[70] | kawula yun uninga ||

5. ikang putra nulya dèn timbali | sampun

--- [f. 7r] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 13 dari 97

prapta wau ing ngajêngan | sarta kalawan ibune | wau Ki Betaljêmur | sakêlangkung suka ningali | Ngabdul Muntalib ika | dene sami bagus | Ki Betaljêmur atanya | kalihipun pitên[71] umure puniki | Dul Muntalib ngandika ||

6. putra dika kêkalih puniki | apan sami agih[72] nigang warsa | sarêng sadina laire | Betaljêmur gumuyu | marenea putra ngong kalih | putra kalih amara | pan sami pinangku | pupu têngên putra tuwa | ingkang anom pupu kiwa dèn luguhi | anjubul[73] ingkang paman ||

7. Ki Betaljêmur amuwus aris | sang dipati sitên[74] ingkang nama | putra tuwan ing kalihe | Ngabdul Muntalib muwus | anakipun kakang Jumiril | wasta Pathèt punika | kang paman gumuyu | patês[75] ingkang nama ika | wong abêsur kang gawe cêcudhuk[76] iki | ing wuri supiturang ||

8. pabêsure[77] pan ginawa mati | pêpadone pilih ngalahêna | ujar wong luwih pitêre[78] | Betaljêmur amuwus | putra tuwan piyabak[79] sigih[80] | sitên ingkang nama |[81] Dul Muntalib muwus | namane Ki Jaka Ambyah | Betaljêmur wêtcananira[82] amanis | mangke kawula kakang ||

9. kula tuhmut[83] igih mêmarabi | kula wêstani Ki Palugăngsa | sêmbada lawan jarote | dangune kula pangku | lir pinalu rasaning wêntis | tuhu lamun digdaya | tuwan putraningsun | Ki Pathèt sun wèhi aran | ngong arani Umarmaya Talawadi | suwene [suwe...]

--- [f. 7v] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 14 dari 97

[...ne] anèng pakyan[84] ||

10. langkung êmar pupu kula kalih | tuhu yèn rare awrat sinăngga | kalih yèn sinèlèhake | tansah wau dinulu | pan kêtarah[85] rahadèn kalih | yèn dadi paluningrat | tan samar ing kalbu | Wong Agung Madyèng Galuga | wêtcana lon kang raka samya dèn wisik | kalihe singêdêna ||

11. dipun akiwa dipun adhêmit | putra dika kalêbu ing wêca | Nursewan sangêt undhange | nanging pambatang isun | kaki putra dèrèng akrami | ing Mêdayin kasoran | poma dipun samun | angraksa ing putraningra[86] | putra dika dadi pêpakune bumi | pangaubaning kathah ||

12. ênting suka Ngebdul[87] Muntalib |[88] myang Jumiril langku[89] bungahira | kagyat amirsa syarane | jawi umung gumuruh | wong angili wong angalarangi |[90] tiyang pan salang tunjang | ajrihe kalangku[91] | kang lagya mêtêng sawulan | saking ajrih binêkta ngusi mring ardi | miwah bêbayi lanang ||

13. Ki Betaljêmur nglingara[92] aris | lah ta kakang poma dèn prayitna | kawula pamitan mulèh | pan uluk salam sampun | Betaljêmur lan Dul Muntalib | lawan Jumiril ika | uluk salam sampun | sampun mêdal saki[93] pura | tan kawarna wau lampahe nèng margi | prapta Gêbangtinatar ||

14. kawarnaa wau ikang kari | Dul Muntalib lawan ikang raka | rêmbug ngesahkên putrane | ing dalu kesahipun | lampahira wau adhêmit | tan ana wong uninga | wayah bangun isuk | Ki Pathèt lan Jaka Ambyah | pan binêta wau marang ing Balêki | gènira nyingêdêna ||

15. Ki Ngabdulah lawan Abu

--- [f. 8r] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 15 dari 97

Talib | lampahira kalawan kang raka | dèn iring katab[94] modane[95] | datan kawarna ngênu | sampun praptèng wau Balêki | malêbèng pakauman | wismaning pangulu | Ngabdulah pan uluk salam | myang Bu Talib Ki Pangulu ananggapi | samya anjawab tangan ||

16. apan sampun tata gènnya ligih | Ki Pangulu alon awêtjana[96] | dika katuran kalihe | lami botên katêmu | apan samya dika bêsuki | Ki Ngabdulah wêtjana | pan sami rahayu | anênggih lampah kawula | dhatêng dika wiyos angaturi tulis | inggih dhatêng andika ||

17. Ki Pangulu sigra anampani | sampun binuka kang punang surat | amlasasih ing têmbunge | atitip putranipun | apan arsa dipuna pêjahi |[97] marang Raja Nursewan | sangêta undhangipun |[98] kêdah têmên ngajak kopar | Ki Pangulu dèn |[99] nêdya tulunga Islam ||

18. Ki Pangulu lir kadi jinait | raosipun surasaning sêrat | kadya ngawakana dhewe | prang sabil lan sang prabu | èlmunira apan nindhihi | Ki Pangulu angucap | yayi kalihipun | sampun kuwatir ing manah | dipun asrah marang Ingkang Murbèng Bumi | masalah rayi dika ||

19. apan darma kawula gadhuhi | dèn pracaya dhatêng [dha...]

--- [f. 8v] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 16 dari 97

[...têng] ing Yyang Sukma | Ngabdulah pamitan mulèh | kalawan arènipun | para modina ingkang angiring |[100] Ki Pothèt lawan Ambyah | samya lênguk-lênguk | dèn adhêpa modin kathah | Ki Pangulu ing Balêki langkung asih | mri putra kalih pisan ||

20. kadi putra gènira ayogi | Ki Pangulu lan rubiyahira | kalangkung wau asihe | tan pisah siyang dalu | sakarsane pan de[101] turuti | sêdyane pan tinêkan | wantu rare timur | tuwuk amêng-amê[102] dhahar | suka wirya ing siyang kalawan latri | lali yayah lan rena ||

21. Ki Pangulu apan saya asih | wau dhatêng radèn kalih pisan | dene abêcik tamate | katingal rajasunu | Jaka Ambyah anugang[103] èsthi | palanane anmubyar[104] | pan awor lan daru | dèn iring ing surya căndra | lintang tusan punika sami angiring | marang Bagendha Ambyah[105] ||

22. sumawita sêdaya angiring | marang Ambyah balêdhèg lan agêlap |[106] bar-abir kilat thathite | teja lawan kêkuwung | mêndhung gêlap galudhuka asri |[107] agarêbêg sadaya | ebat kang andulu | katingal jroning supêna | tanpa rewang kang milu anunggang èsthi | mung Radyan Umarmaya ||

23. mobat-mabit kang dadya sêrati | saisine ing jagat sadaya [sada...]

--- [f. 9r] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 17 dari 97

[...ya] | sami wêdi asih kabèh | katingal dèrèng mundhun[108] | Ki Pangulu ki sêl tangi |[109] langkung gêgêtunira | ing supênanipun | satuwukira agêsang | Ki Pangulu dèrèng ngipi kadya mangkin | langkung parênanira ||

24. Ki Pangulu amuwus aris |[110] dene Ki Jaka nora tumêdhak | ana ngawang-awang bae | dèrèng kongsi tumurun | Ki Pangulu sêlaka atangi |[111] langkung ing trêsnanira | marang putranipun | kinêkêp tan kêna pisah | siyang dalu apan datan kêna têbih | dene maksih taruna ||

4. Sinom

1. ya ta wau kawarnaa | Ki Jaka ing Pusêrbumi | siningêdakên kang rama | anèng desa ing Balêki | kawarnaa ing kawi | lamine sang rajasunu | sampun sadasa warsa | angajêngakên birai | sapun[112] tata sa aksara Jawa lan Arab |[113]|

2. dhasar wong bagus utama | Ki Jaka ing Pusêrbumi | abêntur ing kasutapan | yèn dalu tan arsa guling | lamun angrasa urip | angidêri marga agung | amung ing karsanira | anênggih tiyang kêkalih | dalunira lampahe anurut marga ||

3. rèrèn kalane asalat [a...]

--- [f. 9v] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 18 dari 97

[...salat] | tangat tasjud tan gumisir[114] | pan saban dalu mangkana | apan aprang lawan aripa |[115] kalangkung dipun banting | sarirane rajasunu | pirang wulan mêngkana | lamun arsa têmêna guling |[116] pan asare wau anèng jêjêbogan ||

4. anadene yèn raina | Ki Jaka tan arsa bukti | sabên karipan mangkana | napsune dipun sabili | datan angrasa ngêlih | yèn arsa angimun banyu | sasirating bramara | kage[117] pirang-pirang sasi | parandene Ki Jaka datan kuciwa ||

5. adhahar sare sapisan | kago[118] pirang-pirang sasi | ebat sakèh kang tumingal | Ki Jaka kuwat prihatin | sapranadene tan rêmapid |[119] sarirane rajasunu | cahyanipun gumawang | sêmune saya awingit | wêtarane dadi pêpaku nêgara ||

6. warnanên Ki Umarmaya | kang rayi amangun tèki | apan nora milu tapa | rina wêngi mung kêkêndhil | angliwêt amususi | mingkêm-mingkêm lamun turu | ngalilir mangan sêga | turu malih ngêmut nangsi[120] | Umarmaya darêmbanira kalintang ||

7. Ki Pangulu wau salat | awêktu subuh anênggih | kalawan satrine[121] kathah | Umarmaya wau kari | akulithihan [akulithi...]

--- [f. 10r] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 19 dari 97

[...han] sigih | angulari darbèk kantun | amung kalethekaira |[122] Ki Pangulu kang kapanggih | babukule[123] cinaplok[124] ing nawarêtna ||

8. calêmut nulya dèn alap | tan ana ingkang udani | sariwing miyang ing pasar | tan asuwe nulya prapti | asal[125] panganan nuli | binêkta dhêdhulangipun | wau Ki Umarmaya | lajêng malêbu masajit | ingaturkên dhatêng Ki Pangulu sigra ||

9. kinêpung ponang asahan | Ki Umarmaya angaji | santri ikang amangan |[126] nulya Marmaya angaji | abêng[127] kinêpung sami | sakèh satri sami mudhun | Ki Pangulu tumêdhak | gamparan dipun ulari | tan kapagih gamparan ikang sapasang ||

10. satri pinêpak sadaya | kabèh samya dèn takoni | santri sadaya supata | kawula pan botên ngabil[128] | Marmaya dèn takoni | supata pan batên purun | santri kathah angucap | Si Umarmaya angambila |[129] pratandhane nora gêlêm sinupatan ||

11. lah batur payo binada[130] | iya aku aran maling | nora purun sinupatan | payo linolohan tai | nyata yèn iku maling | Ki Pangulu lon amuwus [amuwu...]

--- [f. 10v] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 20 dari 97

[...s] | kang ngambil wêdalêna | sira sun ipat-ipati | pasthi lêbur kang ngambil kêna supata ||

12. Ki Umarmaya angucap | kabèh payo anêmpuhi | dene padha milu mangan | sidhêkahku santri iki |

--- [f. 11r] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 21 dari 97

ingkang mangan kêndhuri | iya sêdaya puniku | alèh sawarnaning pasar |[131] Ki Pangulu ngandika aris |[132] sakathahe wau ingkang para sabat ||

13. lah padha sira mênênga | isun dhewe ingkang sisip | angago bêbukul rêtna | apan karama iku santri |[133] bênêr Marmaya iki | sakèh santri sami ngungun | Marmaya cikrak-cikrak | sapa rêp matèni mami | rasakêna sun isingi êndhasira ||

14. Ki Jaka Ambyah kawarna | lawan Ki Umarmayèki | pan sami amarak sigra | mri Pangulu wong kêkalih | sampun dhatêng ing ngarsi | Ki Ambyah alon umatur | kawula apamatan[134] | atinjo mri yayah bibi | igih mantuk dhumatêng nêgari Mêkah ||

15. Ki Pangulu angêndika | iya isun anglilani | muliha nêgaranira | mri Mêkah putra ngong kalih | isun têdha ing Widi | muga kuwata têtulung | ngalahêna si kopar | nanging dipun ngati-ati | sun têtêdha muga kuwata anăngga ||

16. radèn kalih wus pamitan | Ki Pangulu angèstrini[135] | apan sarwi jawat tangan | sampun kesah praptèng jawi | sakèhe para santri | samya jawat tangan sapun | lampahira lolonan | wau sira radèn [ra...]

--- [f. 11v] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 22 dari 97

[...dèn] kalih | sampun lêpapas kapungkur ing pakauman |[136]|

5. Pangkur

1. Ki Jaka Ambyah lumampah | Umarmaya lampahe tansah nèng wiki[137] |[138] lampahira kapirangu | tansah awirandhungan | gurunira kang ketang ing trêsnanipun | lampahira sampun lêpas | Balêki sampun kawingking ||

2. bocah angon bayak-bayak | Umarmaya wau sigra marani | wêdalipun saking pungkur | Umarmaya angucap | bocah angon yani[139] kêkrêrêngan iku | karo bocah siji ika | mara papagên yèn yani ||

3. lare kathah samya ngucap | bocah ngêndi ngadu-adu anari | tabokana pisan iku | Umarmaya anyêntak | lah jajalan[140] sira sun tabok andhasmu[141] | rare kèh tumandang samya | Marmaya dipun parani ||

4. lumayu abiyang-biyang | Umarmaya playune niba tangi | Ambyah tulungana ingsun | dèn buru bocah kathah | Radyèn Ambyabyah mulat kang raka binuru |[142] pinapag kang bocah kathah | sami dipun tapilingi[143] ||

5. kinarubut rare kathah | ginutukan karo pinirang[144] arit | Radèn Ambyah saya napsu | rêrèkèh tinabokan | ting galiting[145] samya pêcah êndhasipun | Umarmaya cikrak-cikrak | dene mênang ingkang rayi ||

6. Marmaya mlayu mri wisma | bapakane wau dipun tuturi | paman dêlêngên [dêlêng...]

--- [f. 12r] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 23 dari 97

[...ên] anakmu | pan dha padha mati ika |[146] kakrêprêngan[147] padha pêcah êndhasipun | age sira tulungana[148] | paman sêlak akyèh mati ||

7. wong desa sami agêpah | tiningalan anake akyèh mati | nulya wau sami mêtu | bubul saking ing desa | Radèn Ambyah kinarubut dening pênthung | Ki Jaka Ambyah bramatya | wong akèh cinadhak[149] siji ||

8. tangane asru sinêdhal[150] | dipun karya tangkis gêgitik |[151] ingkang katrajang kèh rubuh | kang jongor kang kasingsal | kang sawêne[152] ana pingncang[153] ana lumpuh | wong desa pan sampun têlas | ana ingkang ora eling ||

9. Marmaya anulya bêsa[154] | mênang têmên adhiku wong asigit | nulya pinaranan gupuh | yayi lah payo lunga | dèn têgênas mênawa ana kang wêruh | nulya wau sami kesah | lumapah[155] tiyang kêkalih ||

10. yèn kapapag wong akathah | Umarmaya sigra nêrajang dhingin | wong sapuluh wong rongpuluh | angkate anêrajang | dipun pandêng ing Amir samya lumayu | Marmaya cuwa kang driya | kang rayi tan angsal tandhing ||

11. saya lêpas lampahira | sêdyanira mantuk mri Pusêrbumi | Umarmaya ing ênu |[156] lampahe salewengan | arsa ngetan mangalor ing lampahipun | salèdèr Ki Umarmaya | jaile dadi abêcik ||

12. tan [ta...]

--- [f. 12v] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 24 dari 97

nga

--- [f. 13r] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 25 dari 97

[...n] kandhêk ing lampahira | Umarmaya wau ningali kali | apan ngalang ing dêlanggung | ana wong guyang gajah | sêratine akyèh samya ngagêm angkus | gajahipun kinosokan | ajêruma anèng ing kali |[157]|

13. Marmaya marani sigra | praptèng ngarsa pan asru dènira ngling | paman buron apa iku | tangane kaya lintah | êndhas papon buntut kêluda sikil bubung[158] |[159] sêrati gumuyu suka | tuhu sira bocah wukir ||

14. lungaa dèn adoh kana | ditêlale gulumu babarji |[160] Marmaya asru amuwus | lah mara nêlalea | sun bithia êndhase gajahmu rêmuk | [...] |[161] iki ya bocah kumênthi ||

15. dhuh tak gêbug ngangkus sira | apa gênthong kabithi rêmuk iki | Marmaya nulya lumayu | Ki Ambyah pinarananan |[162] pratèng[163] ngarsa Umarmaya adul-adul | Ambyah sira dipun tatang[164] | marang wong guyang èsthi |[165]|

16. wong kaya cêcere ika | gêring mising tan ajur midak tai | arêpa abithi gajahku |[166] kudu asanggup rosa | kurang mangan pantêse rada cêlimud | baya arêp apariman | adhimu Si Amir gêring ||

17. iya bithinên ta ika | sêngit têmên aku wong nênumbari | Ki Amir Ambyah anêpsu | winastan wong papriman | nulya mara dipun kêpapêla [kêpapê...]

--- [f. 13v] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 26 dari 97

[...la] astanipun |[167] prapte[168] gone gajah ika | nora nganggya takon malih ||

18. gajah age pinaranan | dipun pênging dhatêng tiyang sêrati | dipun bithi êndhasipun | asta manjing ing sirah | kapisanan gajah malapor dhasipun | sêrati wau tumingal | kasmaran asajroning ati |[169]|

6. Asmaradana

1. sêrati padha anangis | tan kaduga têmên ingwang | dene iki maksih rare | abithi êndhase gajah | dirada kapisanan | mandah dukane sang prabu | gajahe mati ginuyang ||

2. Marmaya lingira aris | adhi age payo lunga | anulya kesah wong roro | lampahe akêkêbatan | Marmaya nasar-nasar | Ki Ambyah lakunene nurut |[170] lamun gancang milu gancang ||

3. yèn rindhika amèlu rindhik |[171] Marmaya lakune gancang | agancang sangking wêdine | kêbate nuli manggiha | tandhinge arinira | bungahe rêmên andulu | kang katabok dene Ambyah ||

4. warnanên Bagendha Amir | lampahe pan sapun lêpas | samarga-marga angremepang |[172] lakung dènnya kasayahan | tan kêna pinarêka | radèn gumêtêr kang suku | Marmaya anyêlak-nyêlak ||

5. Umarmaya angling aris | têka sira

--- [f. 14r] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 27 dari 97

kêlarêna | lampahan sêlot-sêlote | Amir alon awêcana | pana sampun tigang wulan |[173] milane kêsêl kang suku | Marmaya pêgêl kang manah ||

6. arsa dèn tilar awêdi | bok ana wong bêbegal |[174] lah mara age sun agedhong[175] |[176] mêko[177] yèn ana wong begal | age sira mudhungna[178] | Amir alon wuwusipun | iya mêngko udhungnêna ||

7. nulya ginedhongn[179] pan aglis | dene wau Umarmaya | pan lagi dèn angkat bae | Marmaya nora kuwagang | dhuh aku nora kêlar | kêkonangku ting kalêpyur | alah payo padha raryyan ||

8. adangu inganti-anta |[180] nora sangsaya sêgêra | Ki Amir saya angrempong | ya ta ngartikèng wardaya | yèn ingsun dèn begala | iya sa kang têtulung |[181] Ki Ambyah akalosodèn |[182]|

9. nulya cawêtan mathinthing | wau Radèn Umarmaya | dèn êtèkakên[183] rosane | Marmaya alon angucap | mara sun gendhong sira | ingangt nulya kapêntut |[184] malah ampasipun mêdal ||

10. Umarmaya kêmpas-kêmpis | anggendhong mri arènira | nora kajamak abote | rosanipun kakêrigan [kakêriga...]

--- [f. 14v] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 28 dari 97

[...n] | malah tutipun mêdal | prandene nera[185] kajujung[186] | lah Amir sira karia ||

11. nulya tinilar sariwing | Marmaya kesah mring pasar | sampun pratèng pasar age | marani wong adol jaran | kadya anak sudagar | sakèh jaran dipun dulu | ana ta jaran satunggal ||

12. kalangkung agêng ainggil | Marmaya alon angucap | pintêna prêgane[187] jarane |[188] kang darbe alon wêcana | prêgane jaran ingwang | wis dèn nya[189] patang puluh |[190] manira kudu sawidak ||

13. Marmaya angling aris |[191] satusa manira arsa | ingsun cobane lakune | iya sira tunggangana | kulup dèn pracayaa | wong akèh samya anangguh | pantêse anak sudagar ||

14. sinirigakên angrawit | kang darbe jaran abungah | dene abêcik tangkêpe | kudanira awiraga | ki kulup bisa jaran | wis apênêd sirigipun | sandêre dèrèn[192] kantênan ||

15. iya sandêprêna[193] ugi | Marmaya ngêtab turăngga | kuda ge cinongklangake | nandêr bajur[194] pati pisan | kang duwe mêlang-mêlang | cinêlut[195] datan rinungu | Marmaya pan sampun prapta ||

--- [f. 15r] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 29 dari 97

16. ing ngarsane Bagendha Mir | ênya yayi tunggangana | jaran olèhku nyanyilèh | kang rayi kalangkung suka | kang raka angsal kuda | arsa tinitihan wau | cinengklak gigiring kuda ||

17. apan sampun dèn titihi | andêngkèng gigiring kuda | tan kongsi dèn êtragake[196] | saking wrate Bagendhambyah | dene têmbe tumingal | Marmaya langkung gagêtun | ing wawrate arènira ||

18. Marmaya lingira aris | lah Ambyah payo dèn kêbat | mênèk marene kang duwe | pasthi nêmpuhakên ika | ngêndi olèhku kuda | sêksana sami lumayu | andarung ing lampahira ||

19. Ki Ambyah angrepong[197] malih | pinêksa dene kang raka | amêksa radyan angrempong | kang rayi aris ngandika | kakang sungana toya | dimèn sêgêr awak ingsun | kakang rikata lumapah[198] ||

20. Umarmaya murang-muring | kene ngêndi ana toya | beka têmên sira kiye | jaluk gendhong jaluk jaran | mêngko anjaluk toya | kene ngêndi ana banyu | angasih-asih Ki Ambyah ||

21. asat têmên gondhang mami | kakang aku jaluk toya | satètès bae |[199] asêgêr rasaning badan [ba...]

--- [f. 15v] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 30 dari 97

[...dan] | Marmaya têka wêlas | aningali arènipun | lah iya sira karia ||

22. ingsun golèkkên warih |[200] Marmaya lunga mangetan | ngulari sumbêr karsena |[201] amengo nêngên angiwa | nora amanggih toya | samana mulat mangidul | ana maliwi[202] anglayang ||

23. anulya dipun tututi | watêke maliwis ika | bêngawan ika sabane | Marmaya awas tumingal | Maliwis nèng têlaga | agirang-girang lumayu | pratèng têpining têlaga ||

24. Marmaya suka kapati | ningali punang têlaga | kalangkung wêning toyane | lêbêtipun salandheyan | dhasaripun katingal | kalangkung asri dinulu | rêrigite[203] banon pêthah[204] ||

25. anulya lumêbèng warih | tinundha songa angraras | pan têbaga[205] sarasahe | toya wêning kadya kaca | kaidêran puspita | sêkar soka jêne wungu | pêpak ingkang papêthetan ||

26. Marmaya suka tan sipi | ningali wêninging toya | Marmaya calathu dhewe | ingsun asiram têlaga | bari angumbe mana | yèn wis waprêg[206] ngumbe banyu | banyune sun kêbur pisan ||

27. dimène buthah[207] kang warih | Si

--- [f. 16r] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 31 dari 97

Amir angumbe sisan | adusa bêbuthak bae | Marmaya nulya wêwuda | bêbêdira Marmaya | sanèlèh[208] pigiring[209] ranu | karsane datan mundura ||

7. Durma

1. Umarmaya saprêng[210] manjing ing têlaga | toyanira kumrincing | kagyat kang angrêksa | ana syaraning jalma | sigra andêdêl pratiwi | jumêgur ika | mêdal saking jro warih ||

2. prêngmbyah-prêngmbyah[211] cangkême amangah-mangah | langkung anggêgilani | Umarmaya mulat | yèn ana reyab-reyab | mangah-mangah gêgilani | tan ngangge tata | palayune anggêndri[212] ||

3. niba tangi Marmaya bêbêt tininggal | nora atolèh wuri | mênèk katututan | gumêtêr dharodhogan | palayunira tan sipi | tan bêcik mana | wong lungan tanpa kanthi ||

4. mau ika adhiku kudu ngong tinggal | pratèng gone kang rayi | maksih dharodhogan | saking ing ajrihira | tan bisa angling tumuli | cahyane biyas | kang rayi anakoni ||

5. ana apa kakang lumayu wêwuda | rupanira aputih | kakang pêpoyana | apa ana wong begal | yèn ana aku ngêbari[213] | apêpoyana | ayya gumêtêr wêdi ||

--- [f. 16v] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 32 dari 97

6. Umarmaya anauri arènira | tan ana kêsah-kêsih | kono ana taman | toyane sri kawuryan | nora kalu[214] aku yayi | anglangkungtona[215] | angumbe adu[216] dhinging[217] ||

7. nadyan adus angombe baprêng[218] lan sira | mila lumalya gipih | bêbêd isun ilang | kari anèng ing kona | toyane kalangkung wêning | nulya lumapah | wau tiyang kêkalih ||

8. rungncung-rungncung[219] wong kêkalih mri têlaga | lampahira mèh prapti | Marmaya angucap | yayi sira dhingina | manira kabêlêt ngising | age dhingina | têkaa adusa dhingingn[220] |[221]|

9. têlungane wong tuwa kari kewala | Ki Ambyah nulya dhingingn | pratèng ang[222] têlaga | Marmaya kari têbah | Marmaya kêkêl ing ati | sada[223] abêgja | Si Amir olèh tandhingn[224] ||

10. pan amene[225] Marmaya pucahing[226] wraksa | saprêng Ki Amir prati[227] | têpining têlaga | toya wêning lir kaca | Amir tumurun aririh | arsa asiram | mangidul Bagedha[228] Mir ||

11. dèrèng cucul lagya malêbu ing toya | sukunya ngumbak warih | syaranya kumrawak | kagyat kang ngrêksa toya | jumêgur mêdal ing warih | ngambang nèng toya | polahe gêgilani ||

--- [f. 17r] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 33 dari 97

12. reyab-reyabe cangkême lir bêbarongan |[229] anulya dèn ayati | arsa anauta | dhatêng Ki Amir Ambyah | [...] |[230] [...] |[231] nulya cinadhak aglis ||

13. apan jêngglong datan kêna obah-obah | turăngga arsa budi | apan nora obah | kuwate Amir Ambyah | mêndhak gumêtir[232] awêdi | Ambyah ngandika | kuda punapa iki ||

14. dipun tolèh Umarmaya dèrèng prapta | pijrê ajêngkang-jêngking | payo Ambyah mara | iya dèn kêndêl sira | apa mau sun tingali | areyab-reyab | cangkême kaya babi ||

15. ngudubilah kaya ngapa anauta | ya ta awas ningali | mamêdi ing toya | wus rukêb[233] lawan Ambyah | Marmaya alon abêlik | lah payo Ambyah | dèn kêndêl sira yayi ||

16. dipun dulu mamêdi sampun kacandhak | Marmaya mudhungn[234] aglis | marani arinya | sampun prata[235] nèng ngarsa | latah-latah sarya angling | lah dalah kêna | kang mamêdèni kami ||

17. dipun wulu[236] kuda ulêse pan abang | panjang agêng ainggil | gagêtun Marmaya | iki ta jaran apa | anèng sajroning warih |[237] Ambyah ngêndika | kakang cêkêlên iki ||

--- [f. 17v] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 34 dari 97

18. Umarmaya lumayu akipa-kipa | ki bagus boya wani | wus binêta mêntas | dene wau Ki Ambyah | turăngga kalangkung wêdi | emut wangtehan[238] | wawêlinge ing gusti ||

19. Kalisahak wawêlingku maring sira | yèn ana kang madhani | ing karosanira | i têka nuruta |[239] anak putuku pribadi | pun Kalisahak | ajitêl[240] langkung ajrih ||

20. yèn alinga[241] pun Kalisahak mangkana | sampun tuwan cêkêli | uculêna kewala |[242] ku pan sumawita |[243] Ambyah angandika aris | kakang golèka | sukêt dipun agêlis ||

21. ingkang ijo dimène iki mêmangan | ingsun ingkang nyakêli[244] | Umarmaya kesah | ruru pakaning kuda | ngulati sukêt kang wilis | nanging tan angsal | ya ta sira ningali ||

22. ana gêdhong têmbaga linepa timah | anulya dèn parani | kinunci lawangnya | dinêdêl nora kêna | Marmaya micorèng ati | mêngko ta iya | pantêse gêdhong iki ||

23. isi êmas salaka sêsotya mulya | ingong ambil pribadi | pasthi kethol badan | sugih baprêng sakala | Si Amir sun isin-isin [isin-i...]

--- [f. 18r] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 35 dari 97

[...sin] | kucining[245] lawang | akukuh nora kêni ||

24. Umarmaya matak aji lêlamporan | kunci dipun watuki | kuncine malêsat | lawangipun wus mênga | kêbat Marmaya amanjing | ya ta tumingal | kadya ana wong mati ||

25. pan sumedhe[246] ulêse putih kumênyar | Marmaya langkung wêdi | lumayu akêbat | ingsun nyana isi brana |[247] mudur[248] têka isi mayid | gêdhong kaparat | mamêdèni wong mijil ||

8. Mijil

1. Umarmaya wau amarana |[249] sarya prênggos-aprênggos[250] |[251] cêluk-cêluk marenea age | ana gêdhong iki isi mayid | bukanên tumuli | mayide japupung ||

2. Bagedha Mir sigra amarani | pratèng ngarsa gêdhong | punang gêdhong linabêtan[252] age | kudanira masih dèn cêkêli | jroning gêdhong singgih | akèh kang kadulu ||

3. wontên layang kang ginantung ngigil[253] | pan sinambut alon | dipun buka sap sapta ulêse | wus binuka alon puna[254] tulis | wirasaning tulis | sinukme[255] ing kalbu ||

4. Umarmaya milu buka tulis | iki layang ingong | Nabi Iskak kabèh têtilare |

--- [f. 18v] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 36 dari 97

sapa kêlar ingkang nêmbadani | kuda ngo[256] Si Kali- | sahak aranipun ||

5. iku pasthi ingkang anduwèni | nora pilih uwong | anèng gêdhong kuda panggonane | lan gadaning sun abilên aglis | gada ngong kang nami | Samadiman luhung ||

6. sakalangkung sukanira Amir | sampune amaos | nulya sami ingambilan kabèh | larab kêkapa mas abrit |[257] èbèhg[258] rêna[259] adi | tiningalan murub ||

7. giwang mubyar pan dhinandhanggêndhis | sarung ginalongsong | apus gulu lan apus buntute | kêncana cinêplok ing prêna[260] adi |[261] kêdhaline[262] aprit[263] | camêthi mas luru ||

8. nulya pinasang ing kuda aglis | busana bra tinon | punang kuda binuka ulêse | gada waja awrat sèwu kati | langkung sukèng ati | gada wus sinambut ||

9. nulya sira Amir nyipta êning | andonga wong roro | maring Alah kapindho nabine | kaping têlu mring Nabi Ibrahim | Iskak kang darbèni | samya prêna[264] sokur ||

10. Kalisahak binusanan apri[265] | saya adi kaot | saparane pan dèn ubar[266] bae | pangidhêpira apan lir jalmi | datêng[267] sira Amir | pangidhêping guru ||

11. pangrasanira [pangrasa...]

--- [f. 19r] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 37 dari 97

[...nira] gustine dhingingn | sumukêm[268] ing batos | Umarmaya andulu arine | manahira anglidhih[269] pribadi | manahe kariyin | pan angrasa sêpuh ||

12. Bagedha Mir angandika ris |[270] kakang karsaningong | sun asaling[271] aran lan dhèwèke | ingsun kakang nama Jayèngmurti | saujaring tulis | dene sira iku ||

13. dika kang mangke sun arani |[272] Ki Girikadhaton | Umarmaya apan nurut bae | măngsa bodhoa Sang Jayèngmurti | pêpatah prajurit | padha trahing madu ||

9. Dhandhanggula

1. Jayènglaga angandaka[273] aris | ngêdi[274] margane mulih mri Mêkah | mundur saparan-paranana |[275] dadya lama nèng ênu | kakang saya lami puniki | Umarmaya angucap | lah têk tinurut |[276] lawan ta sok sêlamêta | ora wande têkan nagri Pusêrbumi | lah padha linakonan ||

2. suwawi mangkat sami lumaris | Jayènglaga sampun nitih kuda | abra murub busanane | sakapraboning ratu | nitih kuda Sang Jayèngmurti | sarwi amandhi gada | ajrih kang andulu | Marmaya pangidhêpira | mring kang rayi lir suwita sang nirpati[277] | sirna budine lama ||

3. mangkat saking têlaga lumaris | Umarmaya tansah buntut jaran | kadya anitih [ani...]

--- [f. 19v] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 38 dari 97

[...tih] raose | lampahira andarung | Kalisahak tansah anyirig | mêdal saking ing wana | angambah marga gung | kadya ratu binathara | ginaprêbêg[278] dene sakèh wong lumaris | ajrih lulut tumingal ||

4. ênêngêna wau kang lumaris | nênggih wontên gêmpalan carita | apan gêntya winiraos | anênggih wontên ratu | nêgarane aran Kohkarib | narendra binathara | datan ana purun | aran Raja Baudhêngndha[279] | têguh rosa tan ana braja nêdhasi | tuhu punjula apapak |[280]|

5. kawarnaa Prabu Kohkarib |[281] pan aratune palêstra anyar | ginêntosan ing putrane | kcinarita[282] sang prabu | pan atilar putra kawarni | kathahe kawan dasa | apan sama samya jalu |[283] putranira sri narendra | sèjèn ibu putra padmi ingkang dadi | agêntosi kang rama ||

6. duka rarene aran Umarmadi |[284] dadi ratu juluk Baudhêngdha | Radèn Jêmbungl[285] pêparabe | jêjuluke Mas Jêmbul | rada kadu[286] pusêre singgih | wêtara sagêgêntar | ubêd dhuwa puluh | padharan kadya kakêba | bathuk banyak sirah alit irung sunthi | remane arang abang ||

--- [f. 20r] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 39 dari 97

7. sadulure kawan dasa singgih | jlu kêmbar kawan dasa pisan |[287] pad[288] samya prajurit kabèh | Atantanus Betanus | ana malih Răngga Uranggi | Subagi lan Sumbaga | pun Arja lan Arjungn[289] | lan pun Orang lan Kaorang | ana malih Kumbalan[290] lan Kumbali |[291] Marju lawan Marjaba ||

8. samya bala kawan èwu singgih | i Kohkarib milane kèringan | abala sêntana kabèh | cinarita Sang Prabu | Baudhêngdha Raja Kohkarib | pan lagya sinewaka | anèng sitiluhur | papêkan wadya santana | jêjêl andhèr pagêlaran ing nirpati | kadi giri pawaka ||

9. kang munggèng ngarsa nirpati |[292] ingkang rayi kêmbar kawan dasa | kajêm[293] ing siti mukane | sang aprabu angandika |[294] sanak ingsun kabèh ta sira |[295] ingsun amirsa warta | ing Madayin iku | iya Sang Raja Nursewan | wartane darbe putra kêkalih |[296] warnane ayu kalintang |[297]|

10. ingsun arsa angrabut[298] ajurit | putri kalih ing salah satunggal | sokur kêna sakalihe | lah apa sira purun | angrabuta putri Madayin | lah kawan dasa pisan | matura mri ingsun | angayoni [angayo...]

--- [f. 20v] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 40 dari 97

[...ni] kaprawiran | karya apa amarangi tumbak kiris[299] | yèn tan ginawe aprang ||

11. ingkang rayi kawan dasa sami | atur sêmbah dumatêng[300] ka[301] raka | inggih sandika ature | kawula inggih purun | dan[302] adua lan wong Madayin | nadya[303] dalu siyanga | pan kawula purun | pan dèrèng lêga kang manah | sanak-sanak yèn dèrèng acicip-cicip | raose bêdhil tumbahk[304] ||

12. suka-suka Raja Umarmadi | lah ta mara mêpêka gêgaman | Mêdayin sun lurugane | jêmah wong rabi ayu | lamarane kalawan jurit | matur kadang kadeyan | lêrprês[305] sang aprabu | pan samya matur sadika[306] | ulun wani kadange ingkang satunggil | Mas Kaba ingkang noma ||

13. atur sêmbah ing raka narpati | yèn dhinahar ing atur kawula | sampun linurugan ege[307] | dèrèng karuwan wau | ing banène Natèng Madayin | iya wèh lawan ora | anuli ginêpuk | akarya surating wadya | yèn suwawi inggih utusan kariyin | angaturi nuwala ||

14. raosipun ngêbun ejing[308] |[309] ingkang raka sang nata ngandika | iya bênêr têka kowe | hèh kadang patang puluh | lumakua marang Madayin | aturna sêrat [sêr...]

--- [f. 21r] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 41 dari 97

[...at] ingwang | mring Prabu Madayun | awèh orane karuan | be Sukra mangkata marang Madayin |[310] lêgane atèningwang ||

15. tan kawarna Rajèng Umarmadi | eca lagya imbalan wêtcana | kasaru wau dhatênge | ingkang kasasar ngênu | Umarmaya lan Bagendha Mir | mubêng anèng ing pasar | loring alun-alun | tinaton[311] daning[312] wong kathah | dipun nyana sêtananira[313] nêrpati | bagusipun kalintang ||

16. apa mubêng ing pasar sêsirig | Umarmaya asru dènnya ngucap | atêtêgar pasar gêdhe | têgara kidul iku | ara-ara jêmbar arêsik | kakang wêdi manira | manawi dèn rêbut | jaranku dene wong kathah | Umarmaya iya sapa ingkang wani | angprêbut[314] kudaningwang ||

17. manira mangke ingkang ngênbari[315] | angamuka ingkang ngalap kuda | Marmaya alon wuwuse | datêng Sang Jayèngkewuh | nulya lajêng wau Sang Amir | lawan Ki Umarya |[316] dhatêng alun-alun | maksih manggungt[317] niti[318] kuda | yètnalangkung[319] galedhegan pan lêstari | akèh jalma uninga ||

18. nora nana angaruh-aruhi | dipun nyana sêntananing nata | mila samya kèndêl bae | pratèng ing alun-alun | atêtêgar Sang Jayèngmurti | pratamèng [prata...]

--- [f. 21v] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 42 dari 97

[...mèng] angagêm gada |[320] Marmaya ambutut[321] | saloring waringin kêmbar | têtêgar solahe ambupatèni |[322] ya ta gumyak wong kathah ||

19. lah ta batur ika wong ing ing ngêndi |[323] atêtêgar lor waringin kêbar[324] | apa sêntananing rèjèng | pantês ika wong bingu[325] | wong kasasar tan wruh ing margi | anulya pinaranana |[326] wong akèh angprêbut | jaran tan katingalan |[327] ing wong kathah karsane ambêlajadi | mijil ngarsa kawuntat ||

10. Pangkur

1. têkan sukunira Ambyah | dèn rêrèwèng dening sakèhe jalmi | sinêndhal-sêndhal tan mudhun | syarane wong gumêrah | Umarmaya kasinsal-sinasal[328] kasandhung |[329] sigra bramatya Ki Ambyah | sinautan datan kêni ||

2. ana anarik curiga | jalma kathah datan kêna pinênging | wadya alit akèh rawuh | arsa arêbut kuda | Kalisahak girisa andulu wong agung |[330] nulya abudi sêksana | polahira mobat-mabit ||

3. anglêrah nujah anyepak | anakuri ana wong kang tan eling | wong kathah samya malêdug | lumayu samya bubar | wong Kohkarib akèh mati akèh tatu | mring kuda Si Kalisahak | tan ana mulya sawiji ||

4. ngalun-alun ting jalêmpah | kagegeran [ka...]

--- [f. 22r] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 43 dari 97

[...gegeran] wau ingkang anangkil | swarane jalma gumuruh | kagyat sri naradipa | sampun katur punika tiyang angamuk | raja pinutra ing Mêkah | asaroh[331] amuk mariki ||

5. bêndu Raja Baudhêngdha | kawan dasa kang rayi wau tinuding |[332] saprêng nêmbah nulya mundur | gègèr wong sapaseban | para mantri sadaya prasami ngêpungn[333] | lawan sagêgamanira | tan ana wani marpêki ||

6. ajri[334] undhange sang nata | wadyabala barise angidrêri | ya ta kêmbar patang puluh | saprêng dènnya nêrajang | kawan dasa pan samya anarik dhuwung | amudhung saking ing kuda | turanggane dèn ampingi ||

7. Marmaya nyêkê[335] turăngga | Jayèngmurti sampun rinêbut jurit | ngarsa wuri saprêng nuduk | kiwa têngên nêrajang | ting caprêngkingl[336] dhuwung tarung padha dhuwung | syarane gumêr gumrêrah | sami ngêlokakên kê mati |[337]|

8. tan pêrak la[338] sira Ambyah | dhuwung kathah tibane tuna luwih | pangrasane Jayèngsatru | pan kêna pinarjaya | pan kewuhan Amir Ambyah pêrak wau | saksana Sang Jayènglaga | ginêtak sake[339] prajurit ||

9. pan sami pating jalêmpah | kawan dasa siji tan ana eling | katingalan sang aprabu | kang rayi kawan dasa |

--- [f. 22v] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 44 dari 97

anggulasah wau anèng alun-alun | kalangkung duka sa[340] nata | Bagendha Mir dèn parani ||

10. prapta sarya ngagêm gada | padhang[341] dhuwung waosa ingapil prajurit |[342] panggih yun-ayunan sapuna |[343] Sang Raja Baudhêndha | sakalangkung wau ta bramatyanipun | marang sang prawirèng laga | angling sarya nudingi |[344]|

11. hèh wong têka ngêndi sira | sun wêtara sira wong bosên urip | kawênang-wênang akuhmu[345] | dene apêksa lanang | anauri iya aku Jayèngpupuh | rajaputra sangking Mêkah | mila atêtêgar ngriki ||

12. iki apan kuda anyar | baturira asikara mring kami | sa nata asru amuwus | tênggara jaba kana | aja sira atêtêgar ngalun-alun | Amir alon angandika | apan aku nora wêdi ||

13. Marmadi asra[346] bramatya | alah Amir mupuha dhingin |[347] ana tuwasira lampus | Jayènglaga ngandika | nora arsa isun andhingi mupuh |[348] têkèng mati kapakêna | payo amupuha dhingin ||

14. Marmadi asru angucap | asambata kang yogi sira mati | mati dene astaningsun | nulya amutêr gada | Jayènglaga sapun prayitne[349] ing kewuh | anulya wau ginada | sangêt pamupuh narpati ||

15. obah kang bumi prakêmpa | saking kuwatira wau

--- [f. 23r] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 45 dari 97

nadhahi | surake bala gumuruh | sira Mir datan obah | Umarmadi awani-wani amupuh | Marmaya micarèng nala | baya ratu apa iki ||

16. rupane ala wêrata | lambe doblèh balêndhang irung sunthi | sakarang baik anakmu | mêrprêm[350] sawiyah-wiyah | asambata Panjul mêko sira lampus | giniti[351] mri Amir Ambyah | panggitike kacèk rêsik ||

17. Buudhêndha[352] sigra ngucap | sira Amir amalêsa dèn aglis | ngandika Sang Jayèngpupuh | lah iya dèn prayitna | Baudhêngndha sakasana nulya pinupuh |[353] jumêbrèd lir pedah gêlap | angobahakên pratiwi ||

18. Umarmadi latah-latah | êntèkêna Amir mupuh ing kami | Umarma agumuyu |[354] si balêndhang kuwasa | wadyabala kang surah[355] gumêr gumuruh | adangu gada-ginada | tan ana kasoran jurit ||

19. Ki Umarmadi angucap | payo Amir gênti banting-binanting | Jayènglaga têka nurut | nulya candak-cinandhak | ikêt pinggang Raja Baudhêngndha muwus | payo sira angjujunga | bantingên ingsu[356] kariyin ||

20. Sang Jayènglaga ngandika | ya sira sang nata ngakata[357] dhingin | Marmadi asru amuwus | lah iya dèn prayitna | dyan cinandhak sira Mir

--- [f. 23v] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 46 dari 97

sigra jinujung | awanti-wanti jinujung tan kangkat |[358] Sang Jayènglaga tan gumingsir |[359]|

21. awanti-wanti ingakat | Jayènglaga wau datan gumingsir | Marmadi kêringête kumnyus[360] |[361] netrane mêdala êrah |[362] sukunira manjing ing lêmêh sadhêkung | Baudhêndha sigra ngudhap[363] | baya dhukunira[364] Amir ||

22. sira tasêbna[365] ing lêmah | alah payo Amir jujungên kami | iya dèn prayitnèng kewuh | isun malês mring sira | Jayènglaga amêkwa[366] kramanipun |[367] ingkang muruk malaekat | Amir duk anèng Balêki ||

23. Umarmaya wus uninga | tutup kuping kudane dèn tutupi | sigra Marmadi jinujung | dene[368] Sang Jayènglaga | dyan binanting Ambyah sarya pêtaka asru |[369] lir gêlap sèwu angamapar |[370] Raja Marmadi tan eling ||

24. Marmaya kêbat amêksa | dèn wayuyung sarirane Marmadi | sakèhe jalma angrungu | marang pêtake Ngambyah | langkung kagyata aniba tan ana emuta |[371] kuda gajah pan lumayya | wong anom pêtake ngajrihi |[372]|

11. Sinom

1. ya ta Raja Baudhêngndha | miyarsa pêtaking Amir | lir pêcah talinganira |

--- [f. 24r] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 47 dari 97

mila sangêt datan eling | dangu datan anglilir | sarirane dèn wayuyung | kêthip-kêthip kewala | Marmaya angisin-isin | ngipi apa ki bagusa têka dèn bănda |[373]|

2. Marmadi micarèng nala | wong iki angisin-isin | wicara yèn kêndêla |[374] paguyone jajêmbêri | Ki Umarya angling |[375] pagene usumu[376] mêtu | apa sogole ika | ingsun durung aningali | iku apa sun dêlêng têka adawa ||

3. Marmadi alon angucap | sampun dahwèn ta kiyai | puniki wudêl kawula | si biyang si bapa pênyakit |[377] si biyang iya baring | gêgaweyan nora patut | dadi paguyon wong kathah |[378] Marmaya latah nauri | sira biyèn ginawe bari punapa ||

4. Marmadi alon saurnya | kula itip[379] saking jawi | ginawe bari abêksa | Marmaya kêkêl kapati | ngandika Jayèngmurti | kakang tarinên sang prabu | pêjah kalawan gêsang | aprêp[380] mati aprêp urip | Sêlamêna kalawan balane pisan ||

5. Ki Umarmaya angucap | hèh sang bu Umarmadi |[381] pilihên pêjah lan gêsang | angur uripa [u...]

--- [f. 24v] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 48 dari 97

[...ripa] sang aji | ingsun tan darbe kakthi[382] | sara[383] ngong aku sadulur | yayi basa manira | dadya sudaraa wèdi | Umarmadi ature sumaga[384] karsa ||

6. aran kawula wong kalah | pêjah gêsang anglampahi | dèn uripi gih sandika | Sinêlam kula nuruti | datan suwale[385] kapti | Ki Umarmaya gumuyu | yèn têmên nurut ingwang | sira lah manga tai |[386] Umarmadi gumuyu sarwi angucap ||

7. inggih kiyai sandika | nanging dika dhahar dhingin | Marmaya sarêng alatah | sêksana dipun luwari | pusarane Marmadi | sêksana pana sapun nusul |[387] age sira nêmbaha | dhatêng Sa Bagedha Amir | kula tobat anuta karsane tuwan ||

8. katura nêgara kula | dhatêng sang pramodèng jurat |[388] miwah isine pura |[389] Jayènglaga ngandika ris | langkung panêdha mami | tulusa dadya sadulur | Sang Raja Baudhêndha | Ki Marmaya dèn ujungi | kinabêktèn sarya ngêlus sirah |[390]|

9. baya ta iki srikaya | dadya êndhase narpati | Marmadi alatah-latah | ladak têmên dika ugi | sapun amêmiraringi |[391] Raja Baudhêndha matur | yèn suwawi sang nata | malêbêt ing dalêma puri |[392] pan kawula amêkajangan nèng jaba ||

10. Sang Jayènglaga lumamapah |[393] kering

--- [f. 25r] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 49 dari 97

Raja Umarmadi | katiga lan Umarmaya | wadiyabala aningali |[394] yèn gustine kajadhi[395] | wadyabala samya suyud | wau Sang Jayènglaga | pinaraka anerak anèng sitigila[396] |[397] pan alênggah ing wijahana palorêkna[398] |[399]|

11. ingayab para punggawa | miwah kang para prajurit | atap andhèr ne[400] ngajêngan | dinulu Sang Jayèngmurti | ingayab ing nêrpati | tu yèn ratu agung |[401] kathahe kang aseba | langkung dene wêdi asih | Jayènglaga dene sêkti modraguna[402] ||

12. kang tansah mugèng ing ngarsa | wau raja ing Kohkarib | lan sadhèrèk kawan dasa | bature amêlasasih | gusti Sang Jayèngmurti | bejing[403] kondura pukulun | yèn sampun Jayènglaga | mukti wontên ing Kohkarib | kadang kula dika Sêlamkên sadaya ||

13. Sang Jayènglaga ngandika | iya tarima ta yayi | sang nata pracayanira | sokur ingsun anglangkungi | agama Islam yayi | apan ingsun nuli mantuk | marang nagara Mêkah | yèn gamanira wus udin | Umarmaya kang nyêlamakên sadaya ||

14. tan kawarna lamènira | wau ing Kohkarib |[404] langkung

--- [f. 25v] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 50 dari 97

mukti awibawa | binojakrama kapati | dene Raja Marmadi | kalangkung dene sêsugun | tan pêgat sabên dina | boga drawina narpati | akasukan sitigil lan pagêlaran ||

15. Sang Jayènglaga ngandika | lilanana isun yayi | mulih mri nêgara Mêkah | Marmadi matur ngabêkti | igih para bupati | sami ngirida sang prabu | Jayènglaga ngandika | mung kadangira ta yayi | kawan dasa iku bae kakang milua |[405]|

16. enjang makat[406] Jayènglaga | samya wahana turagi[407] | Kalisahak lir raditya | dinulu langkung ngajrihi | cahyane Jayèngmurti | awênêl[408] lir wulan wêlu | ri sêdhêng sasadara | kang wadya kucêm ningali | samya suyud Marmadi sakadangira ||

17. Marmadi lan Umarmaya | kuda siji dèn kalihi | rêrangkulana ngigal[409] kuda |[410] kalangkung dènira asih | Marmaya lan Marmadi | saekapraya kalangkung | ya ta datan kawarna | lampahe Sang Jayèngmurti | watên[411] malih ya ta gêntia winicara |[412]|

18. wau ingkang kawarnaa | nêgara ing Selamiring | anênggih ratu jêjaka | warnane anam[413] asigit | kunthara rajaniti | andhagi[414] ngên-angênipun | alêmbut pikirira | waspada [wa...]

--- [f. 26r] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 51 dari 97

[...spada] ulah lêlungid | ajêjuluk nênggih ing Sang Raja Maktal ||

19. akêbat cukat atatag | têrapil[415] asugih wani | ladake tur kasêmbadan | para tubak[416] para bêdhil | anyar madêg nêrpati | tinilar ing rama ibu | dèrèng amawi krama | dènira jumêmêng aji | têguh tibul[417] padha bocah anung antar ||

20. pan karyane amabêbegal |[418] pambegale rina wêngi | lan wong sanêgara pisan | sakèhe jalma kang prati | dèn begala dèn ikêsi |[419] sok ona jalma kang langkung | pêsthi mulih wêwuda | yèn ana wong grami prapti | sabalane Raja Maktal ambêbegal ||

21. yèn tan ora begal dharatan |[420] ambajo anèng jêladri | pan wong sanêgara pisan | karyane bêbegal maling | tan ana têgal sabin | wadone tan angatèh[421] nanun[422] |[423] [...] |[424] [...] |[425] apan iku padha milu ambêbegal ||

22. kawarnaa Jayènglaga | wus prapta nêgara aglis | lawan kêmbar kawan dasa | prapta nagri Selamiring | praptèng jawining koring[426] | sakèthèng jêjêl rubung |[427] sakèhe ingkang liwat | nakodang[428] kang lagiya prapti |[429] samya nunut ing lampahe Jayènglaga ||

--- [f. 26v] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 52 dari 97

23. kapapag jawining lawang | kalawan Sang Jayèngmurti | sagunge ingkang bêbegal | ingaturan nyimpang têbih | sampun madal[430] ing ngriki | marga anjog ngalun-alun | pan ka wong bêbegal |[431] sayêkti amêlarati | Jayènglaga mèsêm tan arsa mundura ||

12. Durma

1. muntaba kabèh wong Selamiring agêlar |[432] samya angigit-igit | ningali rêmbatan | andulur ane[433] marga | padha karêpe kang janmi | angangah-yangah[434] | anulnya[435] ngrabut wani ||

2. lah mandhêga ingkang wong gawa pikulan | anjaluk olih-olih | rinêbut saksana | sakathahe rêmbatan | sêdaya pan samya kêni | kurang rêmbatan | luwih engkang begali ||

3. dhinedhelan ingkang amikul sêdaya | tubak kêrise se ênting |[436] panalah wong sampang | gènira abêbegal | ena[437] bajur dèn patèni | syara gumêrah | kang angrabut tan olih ||

4. pangrasane wong begal măngsa wanaa[438] | dene kaciwang[439] bumi | mila kang bêbegal | wani ngrabut mêsesa | milane tanpa kering |[440] jaran satunggal | apa dèn sapuluhi ||

5. nyêndhal kêris amudani bêbêdira | gumêr pating jalêrit | kagèt Jayènglaga | aris dènnya ngandika [ngandi...]

--- [f. 27r] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 53 dari 97

[...ka] | apa abane ing ngarsi | dene gumêrah | matur sarya wotsari ||

6. tiyang dagang kang nunut bêkta rêmbatan | têlas dipun rêbuti | tatu wênèh pêjah | paran karsa panduka | kawula abên jurit |[441] wêlas kawula | wong cilik dèn begali ||

7. Jayènglaga alon dènira ngandika | [...] |[442] [...] |[443] wong dagang lagya têka | dèn jaluki olih-olih | têka midêla[444] | sokur dèn jaluki |[445]|

8. Jayènglaga rinêbut kadya bayangan | apan dèn byuki wani | kuda Kalisahak | giras ningali jalma | apan budi mobat-mabit | ingkang bêbegal | katrajang akèh mati ||

9. kang kapidak sinepak akathah pêjah | ona tugêl kang gigir | wênah bau sêmpal | ona andhase[446] pêcah | kuda cinandhak tan akêni |[447] mêksa anujah | nênggih akah[448] wong mati ||

10. wong bêbegal ing wiking akathah prapta | rongpuluh ingkang mati | prapta kawan dasa | mati satus sêmona | kalih atus samya prapti | wong kan dasa |[449] ing Kohkarib nadhahi ||

11. sarêng ngunus kêris kalawan tubak |[450] kang bêbêgal kyah[451] mati | onang[452] kang kabranan | nêgih[453] pating gulimapang |[454] akathah longe kang mati | surak lir gêrah [gêr...]

--- [f. 27v] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 54 dari 97

[...ah] | wong Selamiring giris ||

12. anggulasah kunarpane kang bêbegal | kari sisaning mati | lumayya srang-srangan | matur ing gustinira | yèn wadyane akyèh mati | dene juragan | kang langkung dene sêkti ||

13. winitawis dede solèhing[455] juragan | lir solahing prajurit | tan pasah ing braja | têguh lan kudanira | kang siji bêdhol waringin | abdi panduka | lêbur dipun êbyuki ||

14. langkung suka Raja Maktal amiyarsa | angrasa angsal tandhing | lan juragan prapta | margane têguh rosa | Raja Maktal asru angling | aja kalawan | juragan kang lumaris ||

15. kawarnaa lampahe Sang Jayènglaga | ing alun-alun prapti | maksih nunggang kuda | lan kêmbar kawan dasa | mubêng pan samya sêsirig | nèng wringing[456] kêmbar | kitrê[457] dèn idêri |[458]|

16. katingalangn[459] polahe Sang Jayènglaga | mring Prabu Selamiring | langkung sukanira | lir andulu badhaya | angrasa yèngn[460] olèh tandhing | Sang Raja Maktal | sigra nitih turanggi ||

17. murub mubyar pêngagene kang turăngga | Raja Maktal sêsirig | nyandhak pêngawinan | Umarmaya tumingal | sami tandhinge jurit |[461] Sang Raja Maktal | lawan Bagendha Amir ||

18. kêmbar kawan dasa kang kinèng[462] mudura | kaprêpe[463] praptèng ngriki | maju Raja

--- [f. 28r] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 55 dari 97

Maktal | dèn iring wadyabala | kinêpung para prajurit | ayun-ayunan | lawan Sang Jayèngmurti ||

19. Jayèngmurti andulu Sang Raja Maktal | ya ta osiking galih | bagus anom ika | amaka[464] bebegal |[465] têka rêsêpa aningali |[466] lamun kalaha | sun aku kadang benjing ||

20. Raja Maktal alon dènnya atêtêgar | sang nata sigra angling | sapa aranira | dene pêksa lanang |[467] têgar ngalun-alun mami | Sang Jayènglaga | alon sira nauri ||

21. apan ingsun du juragan wong dagang |[468] yèn sira tanbuh mami | aran Jayènglaga | nêgaraningsun Mêkah | Raja Maktal sukèng ati | angrasa sira | olèh musuh ngajurit ||

22. Raja Maktal aspru[469] dènira angucap | kudamu ingong ambil | kêris tumbakira | age parènèkêna | ayya kongsi têkèng pati | Sang Jayènglaga | alon dènnya nauri ||

23. lah elinga aja siras[470] lampah dhustha | ambêbegal mêmaling | eman warnanira | [...] | pan sira traing[471] narpati | sun aku kadang | iya sudara weda |[472]|[473]

24. Raja Maktal asugal pangucapira | pan saryya anudingi | mara anggadaa | yya kakehan wicara | Jayènglaga anauri | pan ora nêdya | lan sanak anom mami ||

25. Raja Maktal bramantya dhêpani watang | dèn yitna

--- [f. 28v] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 56 dari 97

sira Amir | anuyya[474] tinumbak | wau Sang Jayènglaga | tinubak tinitir-titir | Sang Jayènglaga | wulunira tan gingsir ||

26. tumbaka prêmpu[475] Raja Maktal narik pêdhang |[476] mêdhang anitir-nitir | prêmpu pêdhangira | Raja Maktal angucap | lah malêsa Jayèngmurti | Sang Jayènglaga | arisa dènnya nauri |[477]|

27. nora nêdya mêmusuha kadang taruna |[478] sun aku kadang yêkti | ya ta Raja Maktal | asru bramêntranira[479] | pan ora lêga kang ati | Sang Jayènglaga | yèn sira tan malêsi ||

28. mudhun saking kuda wau Jayènglaga | sira tan sun wêsèni | sun tangan kewala | sambata kang ayogya | lah iya ayya gumisir | padha prawira | ayya na tolèh wuri ||

13. Pangkur

1. cinandhak Sang Raja Maktal | kinapithing asta manjing ing kulit | lir pêpês bêbalungipun | Maktal apulintiran | ngadhah-ngadhuh biyang tulungana ingsun | Amir iki tangan apa | darajimu[480] kaya wêsi ||

2. dèn ubêngakên ing tawang | Raja Maktal asru dènira nangis | adhuh prêmak[481] bêbalungku | dhuh biyang aku pêjah | ndene mumêt panoku[482] pating kalêpyur | kêkonang pating samburat | tan kawawa anadhahi ||

--- [f. 29r] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 57 dari 97

3. ngrêritih[483] Sang Raja Maktal | adhuh tobat Pangeran Adimurti | anê ucul pukulun |[484] adèkêna[485] kawula | turun kula lan turune sang pukulun | saturun paduka nata | apan ta batên gumingsir ||

4. wêlas wau Jayènglaga | Raja Maktal wus inguculkên aglis | anulnya wau rinangkul | dhuh arinisun Maktal | tulusêna prasêtyanira maringsun | ingong nora duwe kadang | amung sira kadang mami ||

5. Raja Maktal ngaras pada | atur bêkti muka komjêm[486] ing siti | ature amêlasayun | gustiku Jayènglaga | Selamiring katura mring jêng pukulun | kawula darma atêngga | miwah saisining puri ||

6. katura Sang Jayènglaga | pêjah gêsang katura kanjêng gusti | ya ta kêmbar patang puluh | Raja Maktala wus kalah |[487] abusêkan syarane bala gumuruh | sarupane bala Selan | pa akuncêm[488] tan darbe galih |[489]|

7. Raja Maktal atur sambah[490] | lah suwawi gusti Sang Jayèngmurti | pinarêk anèng kadhatun | katur kang rajabrana | Jayènglaga ngandika tarima isun | yayi mas pasihanira | Jayènglaga sampun kering ||

8. lumampah Sang Jayènglaga | kêmbar kawan dasa ingkang angiring | Raja Maktal anèng [a...]

--- [f. 29v] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 58 dari 97

[...nèng] ngayun | prapta nèng sitibêntar | Jayènglaga pinarak kursi mas mancur | pinatik ing nawarêtna | lalèmèk babut rêspati ||

9. warnanên Sang Jayènglaga | muge[491] kursi sineba ing prajurit | tuhu yèn ratu pinujul[492] | cahyanira gumawang | Raja Maktal langkung suka rênanipun | angrasa yèn inguripan | dhatêng wau Jayèngmurti ||

10. atap andhèr anèng ngarsa | sarupane wong dalêm ane wuri | Raja Maktal nêmbah matur | Tuwan Sang Jayènglaga | sêsêkraran[493] kathahipun patang puluh | katura Sang Jayènglaga | miwah saisine puri ||

11. Jayènglaga angandika | sun tarima prasêtyanira ing kami |[494] nanging ta sun pundhut |[495] sira yayi Sêlama | balanira padha Islama iku |[496] sapa okang[497] nira[498] Sêlama |[499] yêktine isun patèni ||

12. kang dhingin êtuta Alah | kaping kalih Nabi Arahim[500] |[501] Raja Maktal nêmbah nuhun | igih tuwana sadika[502] |[503] wus kasêdya awak kawula pukulun | pêjahana lawan iman | langkung suka Jayèngmurti ||

13. kakang êmasa Umarmaya |[504] Sêlamêna sakèh wong Selamiring | Marmaya sigra umatur | inggih dhatêng sêndika | Raja Maktal bojakraminira [bojakrami...]

--- [f. 30r] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 59 dari 97

[...nira] katur | datêng sang pramadyèng yuda | talame kêncana adi ||

14. apan Raja Baudhêngdha | tinanggênah wau anênêtêki | langkung dene mubra-mubru | sarupane wong têktak[505] | sêlawate apan ta sami anyatus | yèn sêlawate kirang |[506] ingêpok dènnya nyunati ||

15. langkung dene awibawa | nyakrawati wau Sang Jayèngmurti | wirya têkan wadyanipun | anèng nagara Selan | kawarnaa Jayènglaga lamènipun | nênggih kawan dasa dina | wong Selamiring aradin ||

16. ngandika Sang Jayènglaga | yayi Maktal sira sun ajak sakit | payo milua mring ingsun | payo nuli dadana | kudanira kinambilan apan sampun | bubar saking sitibêntar | kawan dasa kêkapalan kang angiring |[507]|

17. miwah ingkang prajuritan | sampun kawrat anèng turanggi |[508] syarane kuda gumuruh | mêdal jawining kutha | ajajari kêkapalan patang puluh | sakèh praboning ayuda | lampahe wadya lumaris ||

18. Raja Mahtal[509] lampahira | nora têbih lawan Sang Jayèngmurti | Marmaya Marmadi ngayun | nunggang jaran boncengan | nora têbih lawan Sang Jayèngsatru |[510] lumaris ing lampahira | wau

--- [f. 30v] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 60 dari 97

ta Sang Jayèngmurti ||

19. warnanêngn[511] ingkang lumapah | ya ta wau wantên kawarna amalih |[512] nagara Yaman winuwus | amana[513] Raja Kopah | pan akathah balanira sami ratu | akathah prajuritira | abêbala ratu sugih ||

20. Raja Kopah ta punika | kaparetah[514] marang Prabu Madayin | Raja Kopah sabên taun | katur bulupêtinya | datan kurang sabên warsa sèwu pikul | limang atus mikul brana | sêlaka mas lawan picis ||

21. dhatêng Sang Raja Nursewan | sampun pêpêk bon-abon bulupêti | apan kari angkatipun | warnanên Jayènglaga | sabalane sêma pan sampun rawuh |[515] anèng nagara ing Yaman | kasmaran midhangêt warti ||

14. Asmaradana

1. atêtanya mirsa warti | wau ta Sang Jayènglaga | yèn Raja Yaman wartane | seba mri Madayin ika | atur upêktènira | kathahipun sèwu pikul | matur Radya[516] Umarmaya ||

2. lah dawê[517] Sang Jayèngmurti | ginêlah[518] lampahing bala | têkaa ing Yaman age | wartane arsa aseba | marang Madayin ika | ingandhêg ing lampahipun | pan sami prêmbu[519] sadaya ||

3. warnanên Sang Jayèngmurti | lampahe pan sampun prapta | nêgara ing Yaman age | kèndêl wau Jayènglaga | apan [a...]

--- [f. 31r] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 61 dari 97

[...pan] apaprêmbaganya[520] |[521] nèng lawang sakèthèh[522] wau | gènira kèndêl sadaya ||

4. ya ta Umarmaya salingn[523] | rupane pan kaya setan | lan Umarmadi rowange | samya kopyah paperetan | kulambi pole[524] tambal | mukane cêcerong angus | matanipun binarambang ||

5. samya tatêkên saligi | agila ingkang tumingingal |[525] praptèng alun-alun age | warnanên Sang Raja Yaman | sineba pagêlaran | kang bala pêpêk supênuh | ngalun-alun pan kèbêkan ||

6. sang nata ngandika aris | marang wau patihira | hèh patih aturna age | marang Sang Raja Nursèwèn |[526] dèn agung pangaksama | lagya eca gunêm catur | ki patih plawan[527] sang nata ||

7. babêtan kang mangkat dhingin | wantu prêprêmbatan[528] kathah | sayêkti gênti lampahe | kang lumaku dhingin ika | kapapag Umarmaya | sakathahe kang pêpikul | apan sami ingadhangan ||

8. sakèhe pan kinèn bali | ingkang nyipang[529] cinêgatan | yèn mêksa banjur punang wong | sinaligi kapisanan | sêmana kang prêmbatan | sadaya anulak wangsul | ana setan ngadhang-adhang ||

9. angadhangi wong lumaris | agila ingkang tumingal | matèni têmên lakune |

--- [f. 31v] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 62 dari 97

mila sakèh prêprêmbatan | awangsul bubar-bubar | ana setan alêlaku | tan ana wani prêraka ||

10. ingkang darbe anak cilik | sinêmburi sêsawanan | sinêmburan aton-aton | ana setan alêlampah | Marmaya sampun prata | wau anèng alun-alun | kang arupa bêlis lanat ||

11. katur dhumatêng sang aji | yèn ana setan lêlampah | patih kine[530] mrisa[531] age | ki patih sigra lumapah | prata ênggoning setan | ki patih mrêrak[532] tat[533] purun | andulu saking dohan |[534]|

12. dinangu yêktos yèn bêlis | dene kêmbêr[535] kawan dasa | angaku juragan kabèh | dènnya anyamur ing lampah | kabèh sami sung warta | yèn kiyai botên wêruh | puniku bêlis katingal ||

13. dukane Rajèng Madayin | nanging lampah tan katingal | ki patih lêgêg manahe | sang bêlis nulya sinapa | yèn nyata setan ika | dutane Rajèng Madayun | mara age cêlathua ||

14. sang bêlis anulya angling | lah age sira matura | mara ratunira age | yèn aprêp kukuh sang nata | kaprabone si kopar | tatêmua lawan ingsun | mêngko sun tuturi ajal ||

15. lah

--- [f. 32r] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 63 dari 97

uwis matura gipih | ki patih wangsul tangginas | prata ngarsane sang katong | ki patih matur manêmbah | igih sri naradipa | punika bêlis kadulu | saking Madayin punika ||

16. panduka dipun aturi | yèn arsa tuwan têkaa | inggih jênêngira katong | kalawan panggiha egal[536] | punika tutur ajal | sang nata wau agupuh | têdhak saking sitibêntar ||

17. amarani setan bêlis | supe sêsiku sang nata | yun wêruh bêlis rupane | sang nata nulya lumampah | mri jawi galedhegan | warnanên Sang Jayèngpupuh | lawan kêmbar kawan dasa ||

18. minggah dhatêng ing sitigil | pinarak anèng wijahan | Raja Kopah kaprabone | anadene Raja Maktal | anèng ing pagêlaran | sabalane patang puluh | pan ambêk pati sadaya ||

19. wong Yaman samya ningali | yèn ana bêlokan ajok |[537] sang sandi maling wiyagon | pan sami gègèr sêdaya | tan wani angamuka | wong Yaman tan ana purun | mring balane Jayènglaga ||

20. pinaraka nèng kursi gadhingn[538] |[539] wau ta Sang Jayènglaga | ingayap dening wadyane | apan kêmbar kawan dasa | kang anèng pagêlaran | apan amung patang puluh | kang nidhihi[540] Raja Maktal ||

21. wong Yahman ngaturi paksi | dhatêng wau Raja

--- [f. 32v] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 64 dari 97

Maktal | Yaman atur uninga sang katong |[541] kalêbon sandi upaya | ingkang ngaku sudagar | mangkya wontên sitiluhur | gêntosi panggenan tuwan ||

22. pinarak nèng kursi gadhing | ingayap dening kang wadya | mung kawan dasa kathahe | ingkang wontên pagêlaran | pan inggih kawan dasa | èmêng manahe sang prabu | miyarsa warta mêngkana ||

23. sang nata ngandika aris | patih age karuhêna | mungsuh ta ngêndi sangkane | lan sapa arane mêsah | tan tutugang[542] angandika |[543] bangsal pangrawit tinunu | mubul[544] lir gunung kawlagar ||

24. syarane anggêgirisi | sangsaya ngêna sang nata | ki patih tan darbe gêtèh | awiwrin wong sanêgara | manahira pan ilang | pan ulêng-ulêng gumuruh | lir bidho sinambir[545] dhadhang ||

15. Dhandhanggula

1. Raja Kopangh[546] ya ta muwus aris | yèn makatên inggih dawêg têdhak | kawula aseba dhèwèng[547] | dhatêng Sang Jayèngpupuh | ri sêksana rêng lumaris |[548] Maktal lana Raja Yaman |[549] praptèng sitiluhur | ing ngarsane Jayènglaga | Raja Maktala agêpah samya ngêbêkti |[550] dhatêng Sang Jayènglaga ||

2. alon ngandika Sang Jayemurti[551] | Raja Maktala paran karsanira |[552] isun narah karsa bae |

--- [f. 33r] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 65 dari 97

Raja Yahman umatur | pan dharêdhêg kalangkung ajrih | lamun tuwan karsaa | angabdi pukulun | lan malih panêdha kula | marènana aseba marang Madayin | kawula mardikaa ||

3. yèna[553] paduka asangp[554] ngukuhi | yèn nadhahi mring Raja Nursewan | kawula dhatêng andhèrèk | ngandika Jayèngpupuh | iya aja kuwatir ngati | anaa kancanira | Raja Maktal iku | lawan Raja Baudhêngndha | Raja Yaman mirsa andikanira Mir | kalangkung ajrihira ||

4. Raja Yaman matur awotsari | nagara Yaman katur ing tuwan | datan angraos adarbe | ngandika Jayèngpupuh | lah tarima sri narapati | iya prasêtyanira | marang ngo[555] kalangkung | lah wis sira marènana | angaturi bulupêti mring Madayin | sira amardikaa ||

5. Umarmaya lawan Umarmadi | wus waluya dènnya rupa setan | suka rêna ing manahe | ngandika Jayèngpupuh | kakang Umarmaya dèn gipih | lah padha Sêlamêna | wong Yaman puniku | têkan ratune pisan |[556] Umarmaya kalawan Ki Umarmadi | anêtêki wong kathah ||

6. langkung bojakramaning narpati | Raja Yaman dhêdhêng Jayènglaga | kawan dasa ing kathahe | angladèni

--- [f. 33v] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 66 dari 97

Jayèngpupuh |[557] pinaesan pêngagya[558] adi | lir widadari kedran[559] | warnane yu-ayu | sinaoskên Jayènglaga | Jayèngmurti andulu tiyang pawèstri | kadi samining priya ||

7. kawarnaa wau Jayèngmurti | anèng Yaman kawan dasa dina | pan sampun aramtama kabèh |[560] ya ta Sang Jayèngpupuh | wadyanira wus dèn udhangi[561] | arsa kondur mring Mêkah | miwah sang aprabu | binêta marang ing Mêkah | Raja Yahman ature singgih lumiring | dhatêng nagara Mêkah ||

8. sampun bubar wau Jayèngmurti | saking nagri ing Yahman sêmana | para ratu ngiring kabèh | Rajèng Kohkarib wau | Raja Maktal ing Selamiring | tuwin Sang Raja Yahman | tumut Jayèngpupuh | prajuritira sawidak | samya anung apan tate năngga mimis | sajêruk gulung ika ||

9. Jayènglaga angadaka[562] aris | Baudhêngndha sira dhinginana | mri Mêkah sira dèn age | pan iki mangsanipun | angaturi sang bulupêkti | mri Madayin nagara | lamun wis lumaku | susulên gone kacandhak | balèkêna Baudhêngndha awotsari | inggih gusti sêndika ||

10. Baudhêngndha lumapah dhingin |[563] lan kadange kêbar kawan dasa | samya nitih kuda [ku...]

--- [f. 34r] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 67 dari 97

[...da] kabèh | lampahira agupuh | sêsandêran tan rènrèn[564] margi | mangan luhuring kuda | sêdyene ingutus | dene ta Sang Jayènglaga | tan kawarn lampahe anèng margi |[565] nêngêna Baudhêngndha ||

11. wontên wau kawarnaa malih | ingkang wontên nêgara ing Mêkah | kalangkung ing prihatine | babêtanipun wau | mri Mêdayin tan ana jangkêpi |[566] apan kathah kang kirang | milane angungun | bagehane satus ika | lagi ana punika ta sèkèt[567] kuldi | mila kalangkung susah ||

12. Abdul Abas lan Abdul Muntalib | apan nata sèkêt kewala |[568] apan kirang bagehane | pan kirang sèkêtipun | saking cupêt tan amêpêki | mila kirang binêkta | saking ajrihipun | tan têbah ing lampahira | saking Mêkah kapapag Raja Marmadi | samya anunggang kuda ||

13. Ngabdullah wau kagyat ningali | wong akathah samya nitih kuda | Ngabdullah ing pangrasane | sêngguh utusan wau | Sang Nursewan apan Mêdayin | apan ta sampun prêrak | Marmadi amuwus | dika apa arsa dagang | sakèh kuldi san[569] samya dika wawoti[570] | dagang mri pundi dika ||

14. Ki Ngabdullah alon anauri | pan manira nora adagang |[571] atur upêti wiyose | marang Natèng Madayun |

--- [f. 34v] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 68 dari 97

pan mangsane bageyan mami | Umarmadi anyêntak | balia dèn gupuh | Jayènglaga datan suka | nora wande manira manggih bilai | dhatêng Raja Nursewan ||

15. dèn warnanêngn sira Jayèngmurti | angandika wau marang Umarmaya |[572] age susulêngm[573] lampahe | Si Baudhêndha Prabu | yèn wong Mêkah tan kêna bali | sigra Ki Umarmaya | sampun nadêr[574] maprung[575] | anusul Sang Baudhêndha | Umarmaya lampahe pan sampu[576] prapti | panggih lan Baudhêndha ||

16. Umarmaya asru dènira ngling | lah balia wong Mêkah sadaya | Ngabdullah alon saure | lamun manira wangsul | apan masthi amanggih sakit | dene Raja Nursewan | Umarmaya muwus | sampun dika walangdriya | gurdakane inggih raja ing Madayin | manira kang anăngga ||

17. Ki Ngabdullah sigra nulya angling | Umarmaya sigra dènnya ngucap | Baudhêngndha dipun age | kapalan patang puluh | pan sampun bali sadaya |[577] angiring ing kuldi |[578] nulya giniring kapal |[579] kèha[580] patang puluh |[581] Ki Ngabdullah tan kuwawa anayuti | kaprêpe wong nonoman ||

16. Sinom

1. kaya anangis-nangisa | Ngabdullah lan Abutalib | mêksane Ki Umarmaya | sêmene[582] samyi[583] [sa...]

--- [f. 35r] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 69 dari 97

[...myi] abali | samya nitih turanggi | kathahipu[584] patang puluh | datan kawarnèng marga | ing Mêkah pan sampun prapti | jêjêl andhèr anèng sajawining lawang ||

2. Ngabdul Muntalib sêmana | apan sampun dèn aturi | dene Ngabdullah lan Abas | katur ingkang putra prapti | angadhangi ing margi | babêktan binêta wangsul | wus tinutur sadaya | Ngabdullah lan Abuntalib | pan pinarak wau wontên pagêlaran ||

3. Marmaya prapta ing ngarsa | ing rama ngaturi bêkti | mri sudarma kalih ika | sêksana tata alinggi[585] | ngandika Dul Mutalib | lah bageya putraningsun | nuhun ingkang sinapa | kang rama atanya aris | kayaparan babêtan kinèng[586] wangsula ||

4. ingsun iki langkung maras | wis kurang lampahe bali | Marmaya matur manêmbah | sampun atakèn ing kami | takèna Jayèngmurti | punika kang akèn wangsul | kula darma lumapah | Jayènglaga nulya prapti | pan dèn iring prajurite kawan dasa ||

5. gègèr wong Mêkah puyêngan | dèn nyana Mantri Madayin | ambêdhog jarah ing Mêkah | dene lampahira kari | wau Sang Jayèngmurti | lajêng dhatêng alun-alun | lawan prajuritira | ing paglaran wus prati |[587] ingkang rama têdhaka mlajêngi kang putra |[588]|

6. sêmona saprêng kapapag | kang rama

--- [f. 35v] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 70 dari 97

lan Bagendha Mir | ingaras êmbunanira | kang putra nulya wotsari | mangaras pada kalih | kalangkung ing bêktènipun | binêta palênggahan | sêksana saprêng alinggih | ingkang rama pinarak anèng dhêdhampar ||

7. kayaparan karsanira | ngong aturi bupêkti |[589] marang Sang Raja Nursewan | dene sira akon bali | aprêp lamapah[590] wis kari |[591] nora kaduga nak ingsun | awèh lara pun bapa | pasthi ngong amanggih sakit | Jayènglaga alon umatur kang rama ||

8. bejing panduka aturna | inggih dhatêng ing Madayin | ye[592] sêja kawula rama | daka[593] aturakên aglis | dhatêng Sang Prabu Madayin |[594] yèn kawula sampun lampus | sakarsa-karsa tuwan | yèn kula maksiha urip | botên suka yèn tuwan angaturana ||

9. anulya binojakrama | saking jro pura anggili | balane Sang Jayènglaga | wêrata para prajurit | sampune sami bukti | kang rama alon amuwus | ingsu salèh mring sira | apan ingsun ènèng masjid | iya sira ingkang jumênênga nata ||

10. lah kaki sira kramaa | ana wong dadi narpati | abêcik akanthi garwa | amêngku wadya gêng alit | lah mara Jayèngmurti | akramaa anak ingsun | ngularana wanodya | ingkang panuju ing ati | anak ingwang ingsun suka karyanêng[595] tumbasêna |[596]|

--- [f. 36r] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 71 dari 97

11. angprês[597] manahe kang putra | tumukul[598] gènira linggih | ya ta sampune mêngkana | kondur ngadhatona sang aji |[599] luwaran kang anangkil | syaraning bala gumuruh | langkung asukan-sukan | sakyèhe para prajurit | akasukan ing dalu kalawan siyang ||

12. gêtya[600] wau kang kocapa | nênggih nagari Madayin | [...] |[601] [...] |[602] gègèr wong sanêgari | wontên bunron[603] agêng rawuh | gênge kagila-gila | galake nglênglangkungi |[604] warnanira apan arupa dênawa ||

13. utune[605] lir wadung malang | siyunge sapucang sisih | lidhahe pan kadi brama | gadhinge sakilan sisih | kupinge kadi èsthi | ajatha gibala[606] jaja jamus |[607] netra lir surya kêmbar | suku lir êtal angalih | kuku abang ajalu lir pedah pêdhang ||

14. têlase buron ing wona | babru padha măngsa jalmi | sadina-dina mamăngsa | pan dene satêpis wiring | akèh wonge kang kêni | pan minăngsa ing babru |[608] pan pirang-pirang desa | suwung kèh padha angili | buron babru datan pasah dening braja ||

15. singa ingkang katingalan | minăngsa dipun pantèni[609] | mila Sang Raja Nursewan | panangise rina wêngi | wus angrampit nêgari | ingkang aran buron babru | ing Madayin kapati |[610] ing jroh[611] ing jaba atitrim[612] | Sang Nursewan lan Bêstak nangisa kewala |[613]|

16. sakyèh prajurit punggawa [pungga...]

--- [f. 36v] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 72 dari 97

[...wa] | sami baris jroning puri | mariyêm gurnan[614] gurnada | pinasang balowarti |[615] apan sampun arakit | saprandene maksih kuwur | wane[616] akarya guwa | wong sanêgara titrim |[617] wong wadone wêdi amijil kang waspa ||

17. Mijil

1. Betaljêmur age dèn timbali | prata ngarsa katong | Raja Nursewan alon dêlinge | Betaljêmur paran ingsun iki | gèn ingsun angusi | dene buron babru ||

2. êningina[618] bapa ingsun tari | susahe tèningong | Betaljêmur alon ing ature | dika pilih ing kalih prakawis | putra lan nêgari | singa ical iku ||

3. Raja Nursewan ngandika aris | kaprêpamu ngong taros |[619] Betaljêmur angadhar ature | lan panduka ngicalna nêgari | lan jênêng nrêpati | tuwan sampun sêpuh ||

4. akaryaa sayabara[620] singgih | datan pilih uwong | amatèni babru ganjarane | arabia putri ing Madayin | pasthi wontên wani | amatèni babru ||

5. yèn panduka amalaur putri | pasthi nagri basok[621] | jênêng tuwan wikana kanthane | Raja Nursewan gupuh dènnya angling |[622] lah iya ingong lumiring |[623] apa ing kaprêpamu |[624]|

6. sira undhangên nata ing jawi | nora pilih uwong | ingkang sanggup matèni babrune | apan ginajar[625] arabi putri | Dèwi Munigarin |

--- [f. 37r] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 73 dari 97

pan ganjaranipun ||

7. Patih Bastak undhang-undhang mijil | marang sakèh uwong | ingkang sanggup matèni babrune | apan ginajar arabi putri | Dèwi Munigaringm[626] | pan ganjaran ingsun ||

8. Patih Bastak undhang-undhang mijil | marang sakèh uwong | pan karingne[627] kang ngili uwonge | têkan gunung kalawan pasisir | sampun de[628] undhangi | desa pinggir gunung ||

9. Betaljêngmur[629] mêdal saking puri | pan sampun waspaos | bakalipun kang ngêntasi gawe | Betaljêngmur amicorèng ati | baya samapun prati |[630] iya putraningsun ||

10. Betaljêngmur pan lajêng lumaris | mring Mêkèh[631] karsa wong | tan kawarna ing marga lampahe | Betaljêngmur ing Mêkèh wus prati | malêbêt ing puri | kang raka katêmu ||

11. Betaljêngmur lawan Dul Muntalib | uluka salam karo |[632] jawat tangan wus tata linggihe | lah bageya yayi ingkang pratri[633] | baya ana kardi | sun tingali gupuh ||

12. Betaljêngmur angnauri[634] aris | kawula têtakon | putra tuwan kêkalih kathahe | kang lunga wau sami angaji | apa maksih ngaji | utawa yèn rawuh ||

13. Betaljêmur sampun dèn bisiki | sampun têka karo | tuwa anom pan wus gêdhe-gêdhe | mulih angsal têtiga narpati | sami kalah

--- [f. 37v] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 74 dari 97

jurit | gawok kang ingrungu[635] ||

14. [...] |[636] tan maido ingong | sampun tuwan tutur malih-malih |[637] inggih kula pan sampun udani | mangke wontê[638] pundi | kawula yun wêruh ||

15. tinibalan[639] karo sampu prapti | nèng ngajêngan kang wong | atur sêmbah mring Betaljêmure | sampun sami tata alinggih |[640] amandêng tan gingsir | wau Betaljêmur ||

16. Betaljêmur ngalêm jroning ati | mri Jayèngpalugon | Betaljêmur ta[641] samar ing tingale |[642] Betaljêmur mèsêm sarya angling | sira arsa krami | turutên ujarku ||

17. ingsun gawa sira mri Madayin | undhange sang katong | sapa ingkang matèni babrune | angalapa Dawi[643] Munigaringn[644] | ing mêko Mêdayin | ana buron babru ||

18. gêdhe agalak amăngsa jalmi | Mêdayin rêrêmpon | amung kari jro kadhaton bae | ingkang ngili wong wadon atêbih | mila sri bupati | sangêt undhangipun ||

19. kang matèni babru rabi putri | Umarmaya alok | lah anêdha Wong Menak sêdhênge | putri adi sasrahane pati | tuna tuwas ugi | wong adol atuku ||

20. sok maksiha Paman Betal urip | anêdha linakon | Jayènglaga mèsêm [mèsê...]

--- [f. 38r] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 75 dari 97

[...m] lon dêlinge | pêkênira kakang lamun wani | kula anglampahi | manut sanak sêpuh ||

21. Betaljêmur ika anauri | lah iya mêngkono | payo ingsun tak gawa karone | Betaljêngmur angaturi pamit | Marmaya lan Amir | sami milu mudur ||

18. Durma

1. wus lumampah Betaljêngmur lan kang putra | katiga Umarmadi | lawan Raja Maktal | Lawan Sang Raja Yahman | datan dèn iring prajurit | uwos kewala | kang milu Bagendha Mir ||

2. Betaljêmur ngandika mring Bagendhambyah | mêngko ta wêkas mami | yèn têkan nêgara | ayya angantya undhang | têka jujugên kariyin | babru ênggannya[645] | ingsun mulih kariyin ||

3. Jayènglaga angêtog ujaring paman | samarga dèn da warahi |[646] ya ta sampun têlas | wuruke ingkang paman | datan kawarna ing margi | kêbating lampah | ing Madayin wus prapti ||

4. pan adangu punang babru ingulatan | sakyèh desa asêpi | tan amanggih jalma | tan ana tinakonana |[647] sangsaya dhatêng nagari | Sang Jayènglaga | wau sigra ningali ||

5. pinggir marga dhusun suwung sami rusak | ponang babru kapanggih | nèng pinggiring marga | laga[648] wau anengdra[649] | anglagarong kadi wukir | pan agêluran | babru napase muna |[650]|

6. pan alami babru tan arsa mamăngsa | langkung dènira ngêlih | milane anedra[651] | Umarmadi tumingal |

--- [f. 38v] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 76 dari 97

babru turu kadya wukir | adharodhogan | langkung dènira ajrih ||

7. Jayènglaga alon dènira ngandika | anêndha[652] ing Yyang Widi | si babru nututa | payo Kakang Marmaya | ayya nambuh ing jurit |[653] padha nontona | aku dhewe ngêmbari ||

8. Umarmaya Raja Maktal Raja Kopah | sakawan Umarmadi | angagêm brangkolang | anulya binangkolang | êndhase babru kang kêni | eca anendra | ya ta binalang malih ||

9. ponang babru wau kêna cangkêmira | kagyat babru atangi | nulya ngadêg sigra | kalangkung kagyatira | atangi angrêrak-ngrêrik | langkung agalak | alami dènnya ngêlih ||

10. wong sakawan mulat babru tangi ika | sami pating galirih | arsa lumayua | ajrih mri Jayènglaga | sami angadhêp ing wuri | anyita[654] pêjah | babru kagiri-giri ||

11. Umarmaya matak aji bêbayonan | sang babru dèn bayoni | pan babru uninga | ing wuri ana jalma | anggro siyunge dèn isis | netranya mubyar | galake angndhatêngi[655] ||

12. jêrit-jêrit anyandêr mri Jayènglaga | polèhe[656] gêgilani | pan ajimprak-jimprak | sarya amangah-mangah | wong tiga lumayya ajrih | kari Ki Ambyah | Umarmaya ngadhêpi ||

13. Umarmaya anyêluka mring Jaènglaga[657] |[658] ayya sira tanggoni | ubêngna kewala | tinurut dening Ambyah | tinubruk awanti-wanti | mubêng kewala | saking bêciking puji ||

14. dipun saut mubêng anêngên angiwa | apa tan ora kêni | ing wuri ing ngarsa | babru agadêbugan | kang sinaut nora kêni | amangah-mangah | kalangkung gêgilani ||

15. pan karosan [karo...]

--- [f. 39r] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 77 dari 97

[...san] babru ing panyautira | angêntèkakên budi | nulya kasayahan | lêmbèk panyautira | awor wau dèn bayoni | Ki Umarmaya | asru dènira angling ||

16. lah sêdhênge Jaènglaga |[659] sigra glis |[660] babru tinarajang | Jayènglaga prayitna | ponang babru dipun bithi | êndhasnya pêcah | anulya angêmasi ||

17. pan kalêlêp êndhase mring raganira | saking sangêting bithi | pêjah kapisanan | guladrahan nèng lêmah | Marmaya suka kapati | acikrak-cikrak | lah kontung sira mati ||

18. Jayènglaga mandhong[661] putrine Nursewan | kang aran Munigarim | nêdha Jayènglaga | babru dipun tigasa | dadosa bainat sêksi | ye pêkênira | amatèni babru iki |[662]|

19. dyan tinêtêk guluning babru pêgat |[663] sirahnya gêgilani | Marmaya angucap | paran ta Jayènglaga | êndhase payo cinangking | ginawa seba | dhatêng Ratu Madayin ||

20. Jayènglaga alon dènira ngandika | kakang sukan[664] anyangking | atutur kewala | yèn babru sampun pêjêh |[665] saksana samya lumaris | Madyèng Galuga | sêmana sampun prati ||

21. Jayènglaga malêbu tanpa larapan | Betaljêmur ningali | yèn kang putra prata | ing kene alinggiha | [...] |[666] paman angucap | baya ta angsal kardi ||

22. Umarmaya anauri ingkang

--- [f. 39v] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 78 dari 97

paman | inggih ta angsal kardi | babru kapisanan | binithi Jayènglaga | nanging dhase tan cinangking | nêdha matura | marang Prabu Madayin ||

23. Betaljêmur alo[667] dènira ngandika | sokur yèn olèh kardi | ingong ingkang ngaturna |[668] marang sri naradipa | lah payo marak sang aji | sampun lumampah | wong lima anèng wingking ||

19. Pangkur

1. nêngêna kang ane[669] marga | kang kocapa wau wadya Madayin | Kistaham ta wastanipun | lampahira mandhalang | saprêng babru panjêrite samya ngrungu | Kistaham apati badan | babru kang jri[670] dèn parani ||

2. lumayu sarya marangkang | dêngarène babru têka angjêrit | apa lunga apa ngamuk | Kistaham nulya mulat | lamun buron babru apêjah angligur | êngdhase[671] pisah lan awak | Kistaham bungah tan sipi ||

3. babru mati kapisanan | ya Kistaham grita manah jeil[672] |[673] sapa kang matèni babru | sapa kang wani prêrak | pasthi iya bêthara kang awe[674] lampus | ngong seba marang sang nata | yèn aku ingkang matèni ||

4. Ki Betaljêmur kocapa | kang lumapah wau dhatêng jro puri | Jayènglaga atut pungkur | datan kawarnèng marga | Betaljêngmur sampun malêbu kadhatun | Jayènglaga Umarmaya | kadhêg[675] bangsal srimanganti ||

--- [f. 40r] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 79 dari 97

5. Betaljêmur mring jro pura | apana seba mring ratu ing Madayin |[676] prata ngarsane Sang Prabu | Nursewan angandika | Betaljêmur baya ta ana gawemu | lah age sira matura | Betaljêmur matur aris ||

6. kawula atur uninga | lamun brabru[677] inggih sampun ngêmasi | dene kang mêjahi babru | sutane abdi tuwan | Dul Mutalib ingkang aran Jayèngsatru | taruna maksi[678] jêjaka | warnane anom apêki[679] ||

7. Rajèng Nursewan ngandika | padhang têmên atiku babru wus mati |[680] sokur sèwu bage sokur | lah sira tibalana | bocah Mêkah ingkang amatmatèni babru |[681] tinibalan nulya prata | ing ngarsanira narpati ||

8. ya ta Raja Nursewan |[682] aningali warnane Jayèngmurti | tri pandurat datan muwus | bagus anom digdaya | ngong watara badhe iki dadi ratu | pantêse ngulkuli[683] ingwang | lan maninge sun tan sudi ||

9. mêmantu lawan wong Sêlam | gondhang kasih pasthine boya bêcik | măngsa sira măngsa mantu | Nursewan angandika | iya kulup sapa ta jêngnêngerèku[684] | sigra Ambyah matur nêmbah | kawula puna Jayèngmurti |[685]|

10. anjêngèk Raja Nursewan | babo-babo ane dene abêcik | babo baya wis bêgjamu |

--- [f. 40v] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 80 dari 97

jatukramane Ambyah | Betaljêngmur anakku gawanên gupuh | ecaa ibal[686] wacana | Betaljêmur lan sang aji ||

11. kasaru Kistaham prata | prênggos-rênggos[687] sarira kuthah gêtih | praptang[688] ngarsane Sang Prabu | Nursewan gundadapan[689] | aningali wong kuthah gêtih maprêngut[690] | agulagêpan angucap | Kisutaham umatur aris |[691]|

12. kawula atur uninga | babru pêjêh kawula kang mêjahi | kula suduk tênggokipun | aniba kapisanan | apan lajêng kula tigas êngdhasipun | ing mangke kawula tilar | ambêkta datan kuwawi ||

13. suka Nursewan ngandika | Beltaljêngmur[692] prajurit ingsun iki | amatèni babru iku | wong ngaku-aku sira | Betaljêngmur anolèh mri putranipun | lah age sira matura | iya marang sri bupati ||

14. sigra matur Jayènglaga | buron babru kawula kang mêjahi | nanging taksih êndhasipun | Kistaham sigra ngucap | mendahane matènana punang babru | dêlênga bae lumajar | pasthi aku kang matèni ||

15. Nusewan[693] alatah-latah | iya bênêr ature Kistaham iki |[694] adangu aku-ingaku | Kistaham [Kistaha...]

--- [f. 41r] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 81 dari 97

[...m] lawan Ambyah | Sang Nursewan asuka-suka gumuyu | langkung dènira tan arsa | metak[695] mantu Jayèngmurti ||

16. Betaljêngmur kayaparan | bênêrana ingkang padudon iki | Betaljêngmur alon matur | dene kajêng kawula | êngndhas[696] babru punika panduka pundhut | sitên kuwawi ambêkta | punika ingka[697] mêjahi ||

17. singa tuwan cidranana | apan pasthi gègèr ingkang pinanggih | panalah gègèring babru | singa kêlara gawa | iya iku kang matèni punang babru | Kistaham matur sandika | Jayènglaga sandika aturnèki |[698]|

18. Kistaham lawa[699] Bêstak |[700] sarêng mêtu apan sami marani | êndhasing babru sira Mir |[701] kalawan Umarmaya | Umarmadi ingkang sami ane wingking |[702] Kistaham kalawan Bêstak | andhingini amarani ||

19. tan kari Sang Raja Yahman | tan kawarna ing marga sampun prapti | ing êgone bathang babru | sami gawok tumingal | Jayènglaga apan ta maksih anêpsu | Kistaham wau angakat | êndhasing babru tan kuwawi |[703]|

20. Kistaham acêcawêtan | dya[704] jinujung êngndhas nora gumingsir | apan karingête kumyus | mêksa nora kanyangkat[705] | Patih Bastak alon dènira amuwus | lah mara gênti ngangkata | sira ta Ki Jayèngmurti ||

21. anulya Sang Jayènglaga | sigra ngangkat paningsêt dèn kêcêngi[706] | dipun cancut nyampingipun [nyamping...]

--- [f. 41v] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 82 dari 97

[...ipun] | êndhas babru ingakat | kados êlar pangrasane Jayèngpupuh | arsa wau ngantêbêngna[707] | Kistaham wau ngigati[708] ||

22. Umarmaya angucap |[709] lah Kistaham ayya sira ngigati | aprêp rabi putri ayu | lah mêngko rasakêna | pêpanggile iyonana karuhun |[710] Umarmaya latah-latah | mandhêga ingsun taboki ||

23. datan kandhêg playonira | lir binuru playune niba tangi | angandika Jayèngpupuh | lah yayi Baudhêngndha | dèn pikula êngndhasing babru iku |[711] wong têlu lan Raja Kopah | lan Raja Maktal pan agênti |[712]|

24. yèn mèh prata pagêlarana |[713] ingsun dhewe iya ingkang anyangking | sêksana nulya pingnikul[714] | wong papat mèh tan kangkat | pan binêkta seba marang ing Mêdayun | lampahe akêkêbatan | kêsmaran ingkang ningali ||

20. Asmaradana

1. warnanên Prabu Madayin | wau miyos sinewaka | anèng pagêlaran andhèr | pêpak sagung kang punggawa | prajurit sasêliran | jajêl[715] anèng alun-alun | Nursewan mugèng dhêdhampar ||

2. Betaljêmur anèng ngarsi | patarènira sang nata | ya ta warnanên lampahe | Kistaham lan Patih Bastak | lumayu salang tunjang | wus prapta nèng alun-alun | pan lajêng rêba[716] sang nata ||

3. prapta ngarsane

--- [f. 42r] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 83 dari 97

sang aji | kalih saprêng atur sêmbah | pating kaprêngmpis[717] napase | Nursewan apundirangan | Bêstak sira matura | pating kaprênggos lumayu | ayya gêgitani manah ||

4. Bêstak matur awotsari | kawula atur uninga | pun Amir salah pikire | angamuk dhatêng kawula | yèn ta sampun akêbat | kawula pêjah ingamuk | matur sarwi daringakan ||

5. gumêtrê Prabu Madayin | Betaljêngmur kayaparan | Si Amir ngamuk marene | iku paran karsanira | ya ta alon aturnya | wau arya Betaljêmur | kawula sangêt lênggana ||

6. batên purun mring nêrpati | yèn panduka nora cidra | inggih purun kêthokane | balikan tuwan cidraa | sayêmbara sang nata | lah punika batên wêruh | yèn sang nata sangêt cidra ||

7. eca gènnya gunêm angling | Nursewan lan juru batang | kasaru wau dhatênge | Amir lan prajuritira | bêkta sirahing brubra[718] | sampun prata ngalun-alun | Amir dhewe kang ambêkta ||

8. êngndhasing babru cinangking | sampun pratèng pagêlaran | gumrê-gumrêrah punang wong | angnaton[719] êndhasing babra[720] | pan samya kagawokan | êndhas babru kang nyangking wau |[721] Sang Jayènglaga ing Mêkah ||

9. sowan ngarsane sang aji | angandika sri narendra |

--- [f. 42v] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 84 dari 97

Nursewan kagyat tingale | alon dènira ngandika | èstu Ki Amir sira | kang mêjahi buron babru | sira ingkang gawa êndhas ||

10. Jayènglaga matur bêkti | kawula darma lumapah | saking barkate sang katong | ubayanira sang nata | apan tan kêni owah | ngandika Raja Madayun | wus bêjane anak ingwang ||

11. akrama olèh prajurit | nanging ta sawiji iya | dèn asabar dèn arèrèh | si rara prêrawan kênya | durung adarbe karsa | ingsun tarine karuhun | yèn ingsun tan asung wikan ||

12. anuta marang ing kami | măngsa sun pamriha ala | pasthi sabêcik-bêcike | sang nata gumuyu suka | Jayènglaga anêngmbah[722] | măngsaboronga sang prabu | kawula sangengga[723] sarah ||

13. pan botên wontên sang aji | sarah anusung[724] ing toya | pasthi angèli sang katong | Nursewan asuka-suka | iya mangkono nyawa | dene sira aja mantuk | kadipatèn kêkuwua ||

14. bok olèh patèrèng benjing | aja adoh pinaranana |[725] sêndhêngn[726] ana kadipatèn | yèn aku apêparinga | agli[727] têkaa sira | akèh manise sang prabu | sêksana jêngkar sang nata ||

15. malêbêt sajroning puri | anikêl-nikêl kênaka | dèn tampèl-tampe[728] [tampèl-tam...]

--- [f. 43r] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 85 dari 97

[...pe] pupune | gagêtung[729] Raja Nursewan | mêmantu olèh Sêlam | wus prapta nèng dalêm agung | lir tinêbak ing mong tuna ||

16. kocapa Sang Jayèngmurti | kadipatèn ingênggonan | tan ana borah-barèhe | sami angabil bêlarak | kingnarya[730] widhig ika | ingadhêpakên ta wau | dene Menak Jayènglaga ||

17. siyang dalu ting kaprêthip[731] | prênggêd[732] lan mawi kalasa | arungkud akèh lêmude | amis abacina gandanya |[733] Umarmaya angucap | pangeranku Jayèngpupuh | manira boya abêtah ||

18. nêdha ngalih ingkang prêsik[734] | puniki ênggoning setan | Jayènglaga lon dêlinge | ajrih yèn ta nglapahana[735] | paretahe sang nata | Ki Umarmaya amuwus | mung puguhe nora jamak ||

19. nadyan parentahing gusti | yèn ala iya dèn tilar | Jayènglaga lon wuwuse | sira prêsikana dhawak | yèn sira kasukrêran | sigra kêmbar patang puluh | wong Selamiring lan Yahman ||

20. apan sampun dèn timpali | para prajurit sadaya | Marmaya eca manahe | ingkang rungkud binabadan | lêmude sampun ilang | gănda bacina wus linarut |[736] dadya aprêsika apadhang [apa...]

--- [f. 43v] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 86 dari 97

[...dhang] |[737]|

21. nêngêna Sang Jayèngmurti | kocapa prajuritira | kang ana ing kadipatèn | kocapa sajroning pura | wong dalêm samya warta | yèn Sang Jayèngpupuh wau | kadipatèn ingênggonan ||

22. putra saking Pusirbumi[738] | ingkang noma Jayènglaga | tanpa tandhing ing baguse | satriya anom digdaya | kasusra ing nêgara | ingkang nama Jayèngsatru | dadya êla-êlèng jagat ||

23. putri adi ing Madayin | kang noma Dawi Munigar | kang arsa dèn trimakeke[739] | dhatêng sang prawirèng yuda | lagya pinacang-pacang | kêkalih putra sang prabu | sami ayu endah-endah ||

24. Prêtna[740] Dèwi Munigarim | yèn cinadra[741] warnanira | lagi sêdhêngn[742] biraine | wadana anawang wulan | cahyanira gumêbyar | angawêngi ing kadhatun | kang rema mêmak apajang[743] ||

25. bathuke nyela cêddhani[744] | alise angroning iba[745] | manggis kaprêngat[746] lathine | idêp tumêgèng[747] awiyat | angrawit lir sinurat | netra jait sêmu balu[748] | lindri-lindri brăngta |[749]|

26. gêranane sêmu bangir | ijo pêpilinganira | bangndhi angirid ulate | langkung dene gawe rimang | wau

--- [f. 44r] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 87 dari 97

kusuma rara | kang waja tètèsing[750] banyu | gumêbyar lir mutyaara ||

27. kang pipi durèng[751] sajuring | tênggaknya anglunging jăngga | anyakal[752] putung uwange | pudhak sinumpêt wangkongnya | bau kadya gêddhewa[753] | tuhu yèn guruning ayu | bêjane kang duwe krama ||

28. têngahe amnawon[754] kêmit | kadi pêga ye lumampah | lir mayang mêkar wêntise | pêmbayun sumăngga karsa | ingkang mnama[755] Muninggar | gamparan pêpêt kang suku | gandrung-gandrung yèn lumamampah |[756]|

29. warnanên rêtnaning puri | ingayap anèng gupitan | pingnaraka[757] dalêm kaputrèn |[758] wanci sangadhaping[759] asar | sang prêtna sinewaka | ing wanodya para arum | kathahipun kawan dasa ||

30. dènnya pinarak nèng jawi | nênggih nèng nagapuspita | nagapuspitène ayongm[760] | pinarak mugèng dhêdhampar | sarirane rinêngga | yèn tinon sotyane murub | sangsaya ibuh[761] kang warna ||

31. asijang[762] jêlamprang wilis | ingayap ing para êmban | mêmanas ati yèn tinon | kakêmbên jiga[763] rinenda | sangsaya asung brăngta | dhasar wong ayu pinujul | sakalire awèh edan ||

32. para babu ting calumik | nora kayaa sang nata | kaya wong wisa olèh gawe |[764] gene ta nora gingnajar[765] | dinèkèk nèng pasetran | dhuh têka ngêrprês[766] atiku | dene ta nora kayaa ||

33. adangu [adang...]

--- [f. 44v] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 88 dari 97

[...u] pating kalêsik | sang prêtna sampun anyakra | mèsêm dènira atakon | biyang apa winicara | bok dèn asêru mona | ni êmban matur gumuyu | inggih sang raja pinutra ||

34. punika pan angsal kardi | lah gusti botên ginanjar | wontên pasetran ênggone | lêlèmèk widhig kewala | awêlas kula mulat | pantês kathah lêmudipun | dhuh lae nora kayaa ||

35. ya ta kumênyut sang putri | miyarsa ujar mangkana | kadya ingiris galihe | pan ana rasane uga | kapirsa amamêlas | kusuma rara amuwus | biyang rika sêsanaka ||

36. jinêm manis ingkang wingking | biyang iku aturprêtna[767] | warahêng[768] duwèkku dhewe | ingkang rupa pasareyan | biyang sira gawaa | sakaprêpira atutur | si rama kang kaniaya ||

37. kaya wong adosa pati | dinekok[769] anèng pasetran | punika wong olèh gawe | poma biyang dipun bisa | ni inya awotsêkar | kang abêkta jinêm arum | pan sampun kosong sadaya ||

38. anuli binêta mijil | pinaringkên Jayènglaga | tundha tiga lêlangsene | bantal susun tundha songa | sutra jênar kinarya | kasure baludru alus | gêguling cindhe jêlaprang[770] ||

39. datan kawarna ing margi | lampahe ni babu inya | wus prapatèng

--- [f. 45r] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 89 dari 97

kadipatène |[771] cundhuk lawan Jayènglaga | ni inya atur sêmbah | kawula ngutus sang ayu | kang aran Dawi Muninggar ||

40. ngaturakên kang pêtani | kalawan ingkang wowohan | katura dhatêng nah anggèr | sang prêtna kalangkung wêlas | inggih dhatêng panduka | Jayènglaga srigra[772] muwus | dhuh nyai ajrih kawula ||

41. botên tau anglampahi | jinêm kang kadi punika | Marmaya alon wuwuse | punika kêmule ana | lawan gandane pisan | lawan kingnang[773] jambe suruh | wadhahe êmas kumambang ||

21. Maskumambang

1. ni bok êmban sigra wau atur pamit | malêbèng jro pura | kusuma yu kang winarni | anganti usutusanira |[774]|

2. panêdhaku têka katampana ugi | pawèwèh manira | ingkang asung lara brangti | kaya apa ingkang warna ||

3. putra Ngarab kang aran Jayadimurti | sêktine kalitang[775] | sa dyah ngimur-imur wingit | sarwi angrujit puspita ||

4. tan asuwe babu inya nulya prati | kumênyut sang prêtna | ningali ni êmban prapti | sampun prapta ing ngajêngan ||

5. ya ta matur ni êmban dhatêng sang putri | kagêngan sang prêna[776] | inggih sampun dèn tampèni | dhatêng wau Jaènglaga ||

6. sakalangkung sukane sang raja putri | paguyon maringwang | pan awor asêmu wadi | lawan têtambane pisan ||

7. sang dyah ayu mèsêm sigra anauri [anaur...]

--- [f. 45v] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 90 dari 97

[...i] | biyang kaya sapa | rupane Sang Jayèngmurti | lan dêdêge kaya sapa ||

8. inya matur tan wontêngn[777] ingkang madhani | abagus piyambak | dadêge[778] ronje prêspati[779] | rema mêmak andhan-andhan ||

9. kusuma yu kasmaran miyarsa warti | êngnya[780] iki biyang | kêndhaga gawanêng[781] mijil | sapraptanirèng ing jaba ||

10. sampun katur kêndhaga mring Jayèngmurti | punika bêndara | dèn agung apuntên gusti | punika ingkang patêdhan ||

11. ingsun têdha tulusa anampar mami | asiha ing kawula |[782] pasihanipu[783] sang putri | tan kawawa mangsulana ||

12. Jayènglaga mèsêm sarwi anampani | anêdha kawula | pasihanipun sang putri | kawula wong nistha dam |[784]|

13. ni bok êmban bumuyu[785] dènnya nauri | inggih langgêng pisan | langgêng sèwu dadi siji | kawula ingkang mawongan ||

14. Jayènglaga tan bisa angampah wingit | lah bibi mantuka | ing mangke sampun awêngi | bilih kapêpêtan lawang ||

15. sampun mantuk ni inya malêbèng puri | ya ta Jayènglaga | mèsê[786] sarwi buka pêthi | kêndhaga saprêng binuka ||

16. isi kampuh jingga pinaprêngmas[787] adi | lawan gandawida | la sêkar gajah anguling | pawohan mugèng lêlancang ||

17. Jayènglaga saya akandhuhan kikin[788] | kampuh pinaprêmas[789] | sinambut [sina...]

--- [f. 46r] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 91 dari 97

[...mbut] dipun arasi | gandanya amamri[790] angambar |[791]|

18. bakda ngisa wau wayahe kang wêngi | ya ta Jayènglaga | sêmana tan kêna guling | kacipta sajroning nala ||

19. kaya apa rupane kang asung brangti | marang awak ingwang | wong ika mêmanas ati | kang gawe lara wigêna ||

20. ingsun têdha wong ayu kang angsung sakit | muga ta tulusa | awèta ingsun ngengari[792] | kawula nêdya ngawul |[793]|

21. marang dika gurune wong sanêgari | anjalma ping sapta | abdèkêna ingsun gusti | angawula ngèstupada ||

22. ratu ayu adoh elok sun layari | myarsa ujaring warta |[794] ayunira anglangkungi | milane tan etang pêjah ||

23. sumawita ratu ayu ing Madayin | kang sawang sung brăngta | guruning ratu sabumi | mirah gèn ingsun ngawula ||

24. ancur gêdhah sambirilèng[795] saba sabingn[796] | bisa têmên mirah | agawe rasaning ati | kêlabang sinandhung muncar ||

25. robing taru sêsulung kang mêdal ejing | mendah yèn prênaa[797] | yèn durung akaron ing sih | kalawan dewaning sêkar ||

26. akèh-èkèh[798] ciptane Sang Jayèngmurti | mring Dèwi Muninggar | apan lali dhahar guling | wong ayu anom kacipta ||

22. Sinom

1. langkung dènnya mangun brăngta | wau ta Sang Jèyèngmurti[799] | apan tan [ta...]

--- [f. 46v] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 92 dari 97

[...n] kêna anendra | ya ta kalisak-kalisik | mung Dèwi Muninggarim | kang dadi paraning wuyung | ingkang kinudang-kudang | wau sajêroning ati | ratu ayu kang gawe lara wigêngna[800] ||

2. yèn kagugu ayunira | pira larane wong mati | kapal landhêping curiga | pira larane wong mati | lan ayunira gusti | tan etang amilang tatu | ngong lamar lara brăngta | sasrahane pati gêni | kurang apa luwih ayuning kusuma ||

3. baya wong pangawak guna | pêngadêg guna lan dhêsthi | yèn alêgah[801] guna raras | yèn asare lisah mandi | lamun lumapah gusti | guna pêngawe pênguwuh | apan ta nora baya | satingkah polèhku iki | nora nana kang dadi paraning brăngta ||

4. amung sira nimas rara | kang dadi rasaning ati | sun sandhang nora kasandhang | sun gugu saya ngrangnuhi[802] | ngong lali-lali kèsthi | sun salimur saya wuyung | dene tan ana ketang | mung sira kang jait ati | sasuwene kaya ana sumandhinga ||

5. gêntya ingkang kocapa |[803] putri adi ing Madayin | kang nama Dèwi Munigar | kaloka ing nusa bumi | putranira sang aji | tanpa tandhing ayunipun | tingale ajatmika | iya manis parakati | cangkêd gandês polahe agawe brăngta [brăng...]

--- [f. 47r] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 93 dari 97

[...ta] ||

6. sasontên darèng[804] anendra | têngah wêngi wau guling | kagya[805] awungu sang prêtna | pêpungun dènira guling | apan wau angipi | têmu lawan Jayèngpupuh | katon ulungan sêkêr[806] |[807] cinandhak sang dyah ngigati | mèh têmahan kasêlak wungu sang prêtna ||

7. pinarak sarwi amuncang | solèhe têka mantêsi | apa sêmune sungkawa | polahe sang dya[808] anglilir | mêntas tinêmbing prêsmi[809] | kasayahan sang ndyah[810] wungu | êsês sarya amuncang | wêkasan aguling malih | katingalan kakung murca datan ana ||

8. dhuh lae nora kayaa | pangeranku Jayèngmurti | bisa têmnê[811] wèh lara |[812] prajurit ing Pusêrbumi | baya ta maring ngêdi | nora nana ingsun dulu | kang êmas kayaparan | êgèn kula apêpanggih | yèn wandea pantêse pêjah angarang ||

9. pênêndha[813] kula ing benjang | kapanggih Jayèngmurti |[814] ye salamêt ingsun bejang[815] | ing donya tumêkèng akir | cangkingên ayya lali | ning syarga nêraka milu | kawula amawongan | andêdasih wong amukti | lulusêna anampar wong mudha dama ||

10. nadyan rama nora suka | ibu nora anglilani | kawula măngsa mundura | trêsna marang Jayèngmurti | apan tumêkèng pati | alaki amasuk guru | upama dika wrêsa [wrê...]

--- [f. 47v] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 94 dari 97

[...sa] | kawula lunglungan nilis[816] | apan ingsun ana mulêt sampeyan dika |[817]|

11. puspit lêsah ing krêna |[818] pasar atil[819] pêgat margi | layon-layon awak ingwang | lamun wurunga pêpanggih | layang Sang Jayèngmurti | ika wong bagus angrangkung | wadung pari wong ika | kaniayane kapati | Jayènglaga dika malêbu jro pura ||

12. langkung dene kawlasarsa | Prêtna Dèwi Munigarim | kadi sata matarangan | sadalu tan kêna guling | tanbuh rasaning ati | ya ta amunggah tumurun | gêgulinge kasingsal | karangulu bosah-basih | apan saking pêtênge kusuma rara ||

13. nêngna kusuma rara |[820] kang tansah kandhuhan kikin | kocapa Sang Jayènglaga | tansah kagugu ing galih | nênggih sang raja putri | sih mulènira sang ayu | angucap ing wardaya | kapan aku apêpanggih | lawan sang dyah ingkang awèh lara brăngta ||

14. lir kadi pangantèn anyar | polahe Sang Jayèngmurti | amiro[821] kampuhe jiga | wida lamat-lamat aking | gêsêng tingale lathi | puspita lêsah ing dhuwung | sakulawarganira | tuwuk gada lan sêsumping | egar kabe[822]

--- [f. 48r] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 95 dari 97

sabalane Jayènglaga ||

15. lamun dèn abêna yuda | anggêcak nagri Madayin | pan nora dèn anyang-anyang | saking gambira ing ati | Radya Marmaya angling | lah Ki Menak Jayèngsatru | paran wêkase baya | anggung gawe pating galêlênik |[823] măngsa wisa dening jambe lawan wida ||

16. lah nêdha sami aseba | marang pabu[824] ing Madayiyin |[825] ganjaran dawêg tinêdha | apan ta sampun alami | paran kabèh ngong tari | para prajurit pan matur | inggih prêmbag kawula | lamun awrat ingkang galih | Sang Nursewan kawula purun abêsta ||

17. Sang Jayènglaga ngandika | ja mangkono nora bêcik | apa sêmayane uga | ata sri narapati |[826] Marmaya wus andugi | Jayènglaga isin mêtu | anêdha kang ganjaran | sakeca agunêm angling | pan kasaru dhatêng Ki Patih Bastak |[827]|

18. iku wrêrangkaning nata | roro pan dadi sawiji | apa saature Bastak | Nursewan têka nujoni | kadipatèn wus prapti | bêkta sadhadharar ngratu | praptèng ngarsane Ambyah | sêksana tata alinggih | Jayènglaga ingadhêp sakulawarga ||

19. pan sampun atata lênggah | Bêstak awêcana manis | anak prabu atampia | pangandikane sang aji | [...] |[828] [...] |[829] aja manahe [ma...]

--- [f. 48v] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 96 dari 97

[...nahe] taha | amêng-amênga Madayin | jaban kitha karsane acêngkramaa ||

20. punapa de karsakêna | kawula ingkang nyaosi | nanging ta amung satunggal | kang pingnundhut[830] rama aji | lair tumêkèng batin | dèn sabar ingkang pinundhut | dene rayi panduka | pan dèrèng kenging tinari | yèn tinantun kesah sarwi akaruna ||

21. upami yèn pinêksaa | yèn mothah suwe yèn pulih | wêkasan saya alama | inganti lilihe malih | mila andika gusti | dèn asabar karuwun |[831] upamane sang prêtna | upami kenging tinari | botên dangu aningkah saprêng sêkala ||

22. Jayènglaga angandika | dika matur sang nêrpati | kalangkung datêng sandika | lumampah pakoning gusti | Ki Umarmaya angling | têka apêtêng atiku | inganti lama-lama | sabalane Jayèngmurti | gajah jaran ingkang pinangan punapa ||

23. Patih Bêstak saurira | sampun walangati malih | Ki Patih Bêstak angucap | kula angaturi pamit | pangduka[832] sampun watir | Sang Jayènglaga anuwun | lèngsèr Ki Patih Bêstak | saking ngarsanira Amir | Patih Bsêtak[833] lampahe lir

--- [f. 49r] ---

Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22): Citra 97 dari 97

dhadhang munya ||

 


Kurang satu suku kata: wong basa cara Kumpêni. (kembali)
Lebih satu suku kata: mau polang arêp mulih. (kembali)
Kurang satu suku kata: cari apa apèk apa. (kembali)
Munggèng (dan di tempat lain). (kembali)
Variasi: nama tembang Asmaradana. (kembali)
Lebih satu suku kata: kang pinuji tan pêgat. (kembali)
asung. (kembali)
Kurang satu suku kata: ingkang asung syarga luhur. (kembali)
Lebih satu suku kata: sakèhe gama Islam. (kembali)
10 midêr (dan di tempat lain). (kembali)
11 Lebih satu suku kata: ngancik nêgri Nggiraskar. (kembali)
12 Garobogan. (kembali)
13 pangapurane. (kembali)
14 pasarane. (kembali)
15 Kurang satu suku kata: nuju Êpon pasarane. (kembali)
16 Lebih satu suku kata: tanggal sanga punika. (kembali)
17 Kurang satu suku kata: dulurêna Yyang katèngong. (kembali)
18 Kurang satu suku kata: têguhêna ing agama. (kembali)
19 singgahnèng. (kembali)
20 Kurang satu suku kata: singgahnèng dursilanya. (kembali)
21 Tanggal: Kêmis Pon sanga (9) Rabiyulakir (Rabingulakir) Êdal (Dal): pănca tri pandhita jalma (AJ 1735). Tanggal Masehi: Sabtu 4 Juni 1808. Pada bulan Rabingulakir tahun AJ 1735, hari Kêmis Pon jatuh pada tanggal 28 dan bukan tanggal 9, maka mungkin tanggal yang dimaksud adalah 28 Rabingulakir AJ 1735 (23 Juni 1808). (kembali)
22 Kurang satu suku kata: raja kasosrèng jagat. (kembali)
23 ing (dan di tempat lain). (kembali)
24 ambêk. (kembali)
25 tinangkil. (kembali)
26 pênganggene (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
27 bludru. (kembali)
28 Lebih satu suku kata: cinêplok nawarêtna. (kembali)
29 upacara. (kembali)
30 ingampil (dan di tempat lain). (kembali)
31 Lebih satu suku kata: wah panganggene byada. (kembali)
32 wingkingira (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
33 Kurang satu suku kata: wêruh sadurung winarah. (kembali)
34 Islam (dan di tempat lain). (kembali)
35 Kurang satu suku kata: Isêlam kapir ênggone. (kembali)
36 Lebih satu suku kata: amengo nêngên angiwa. (kembali)
37 sanggup. (kembali)
38 nalendra (dan di tempat lain). (kembali)
39 Betaljêmur. (kembali)
40 dintên. (kembali)
41 inggih (dan di tempat lain). (kembali)
42 pêjah (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
43 Lebih satu suku kata: lamun cidraa sakêcap. (kembali)
44 mangkana. (kembali)
45 kêjote (dan di tepat lain dan bentukan lain). (kembali)
46 dèn. (kembali)
47 tumpêsên. (kembali)
48 Lebih satu suku kata: tumpêsên sanak rabène. (kembali)
49 kondur (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
50 binoyong (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
51 asrang-srangan. (kembali)
52 umpêtan. (kembali)
53 wana (dan di tempat lain). (kembali)
54 minggat. (kembali)
55 angungsi (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
56 mayong. (kembali)
57 nganggo (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
58 Betaljêmur. (kembali)
59 samitra. (kembali)
60 Mêkah (dan di tempat lain). (kembali)
61 adandan (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
62 dhangdhang (dan di tempat lain). (kembali)
63 alinggih (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
64 kapanggih (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
65 atinjo. (kembali)
66 kaping. (kembali)
67 nglêrêsi. (kembali)
68 langkung (dan di tempat lain). (kembali)
69 Lebih satu suku kata: kemutan atmajanya. (kembali)
70 timbali (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
71 pintên (dan di tempat lain). (kembali)
72 inggih. (kembali)
73 anjumbul (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
74 sintên (dan di tempat lain). (kembali)
75 pantês. (kembali)
76 cêcundhuk (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
77 pambêsure. (kembali)
78 pintêre. (kembali)
79 piyambak. (kembali)
80 singgih (dan di tempat lain). (kembali)
81 Kurang satu suku kata: sintên ingkang anama. (kembali)
82 wêcananira (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
83 tumut. (kembali)
84 pangkyan. (kembali)
85 kêtara. (kembali)
86 putranira. (kembali)
87 Ngabdul. (kembali)
88 Kurang satu suku kata: ênting sukane Ngabdul Muntalib. (kembali)
89 langkung (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
90 Lebih satu suku kata: wong angili wong anglarangi. (kembali)
91 kalangkung (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
92 nglingira. (kembali)
93 saking. (kembali)
94 kêtib. (kembali)
95 modine. (kembali)
96 awêcana (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
97 Lebih satu suku kata: apan arsa dipun pêjahi. (kembali)
98 Lebih satu suku kata: sangêt undhangipun. (kembali)
99 Kurang tujuh suku kata, dan biasanya guru lagu i. (kembali)
100 Lebih satu suku kata: para modin ingkang angiring. (kembali)
101 dèn. (kembali)
102 amêng-amêng. (kembali)
103 anunggang. (kembali)
104 amubyar. (kembali)
105 Nama "Bagendha Ambyah" ditulis dengan aksara b[gnDHmBÂh di mana pasangan ha digunakan namun tidak untuk mematikan vokal pada konsonan dha sebelumnya. Gaya penulisan ini ditemukan di seluruh teks, terutama pada karakter sa, pa, dan ha. (kembali)
106 Lebih satu suku kata: marang Ambyah balêdhèg lan gêlap. (kembali)
107 Lebih satu suku kata: mêndhung gêlap galudhuk asri. (kembali)
108 mudhun. (kembali)
109 Kurang satu suku kata: Ki Pangulu ki sêlak tangi. (kembali)
110 Kurang satu suku kata: Kyai Pangulu amuwus aris. (kembali)
111 Lebih satu suku kata: Ki Pangulu sêlak atangi. (kembali)
112 sampun (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
113 Lebih satu suku kata: sampun tata aksara Jawa lan Arab. (kembali)
114 gumingsir (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
115 Lebih satu suku kata, dan biasanya guru lagu i: apan aprang lawan arip. (kembali)
116 Lebih satu suku kata: lamun arsa têmên guling. (kembali)
117 kangge (dan di tempat lain). (kembali)
118 kanggo (dan di tempat lain). (kembali)
119 Lebih dua suku kata: saprandene tan rêmpid. (kembali)
120 nasi. (kembali)
121 santrine (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
122 Lebih satu suku kata: amung kalèthèkira. (kembali)
123 babungkule (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
124 cinêplok. (kembali)
125 angsal. (kembali)
126 Kurang satu suku kata: santri ingkang amêmangan. (kembali)
127 ambêng (dan di tempat lain). (kembali)
128 ngambil (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
129 Lebih satu suku kata: Si Umarmaya angambil. (kembali)
130 binănda (dan di tempat lain). (kembali)
131 Lebih satu suku kata: lèh sawarnaning pasar. (kembali)
132 Lebih satu suku kata: Ki Pangulu ngandika ris. (kembali)
133 Lebih satu suku kata: apan karam iku santri. (kembali)
134 apamitan. (kembali)
135 angèstrèni. (kembali)
136 Lebih satu suku kata: sampun lêpas kapungkur ing pakauman. (kembali)
137 wingking. (kembali)
138 Lebih satu suku kata: Marmaya lampahe tansah nèng wingking. (kembali)
139 wani. (kembali)
140 jajalên. (kembali)
141 êndhasmu. (kembali)
142 Lebih satu suku kata: Radyèn Ambyah mulat kang raka binuru. (kembali)
143 tampilingi. (kembali)
144 pinêrang. (kembali)
145 galinting (dan di tempat lain). (kembali)
146 Lebih satu suku kata: pan padha mati ika. (kembali)
147 kakrêrêngan. (kembali)
148 Kata "tulungana" ditulis dengan aksara tulu=nZnN yang tampaknya merupakan koreksi dengan menempatkan karakter yang benar di bawah karakter yang salah. Dalam beberapa kasus lain, karakter yang benar ditulis di atas karakter yang salah. Terdapat lebih dari 240 contoh seperti ini dalam naskah ini, namun tidak semuanya jelas merupakan koreksi kesalahan, sehingga diperlukan pemeriksaan lebih lanjut terhadap gaya penulisan ini. (kembali)
149 cinandhak (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
150 sinêndhal (dan di tempat lain). (kembali)
151 Kurang dua suku kata: dipun karya tangkis lawan gêgitik. (kembali)
152 sawênèh (dan di tempat lain). (kembali)
153 pincang. (kembali)
154 bêksa. (kembali)
155 lumampah (dan di tempat lain). (kembali)
156 Kurang satu suku kata: Umarmaya anèng ênu. (kembali)
157 Lebih satu suku kata: ajêrum anèng ing kali. (kembali)
158 bumbung. (kembali)
159 Lebih satu suku kata: êndhas papon buntut kêlud sikil bumbung. (kembali)
160 Kurang satu suku kata: ditêlale gulunira babarji. (kembali)
161 Kurang satu gatra: gatra ke-6 (8a). (kembali)
162 Lebih satu suku kata: Ki Ambyah pinaranan. (kembali)
163 praptèng (dan di tempat lain). (kembali)
164 tantang. (kembali)
165 Kurang satu suku kata: marang wong angguyang èsthi. (kembali)
166 Lebih satu suku kata: arêp abithi gajahku. (kembali)
167 Lebih dua suku kata: nulya mara dipun kêpêl astanipun. (kembali)
168 praptèng. (kembali)
169 Lebih satu suku kata: kasmaran sajroning ati. (kembali)
170 Lebih satu suku kata: Ki Ambyah lakune nurut. (kembali)
171 Lebih satu suku kata: yèn rindhik amèlu rindhik. (kembali)
172 Lebih satu suku kata, dan biasanya guru lagu e/o : samarga-marga angrempong. (kembali)
173 Lebih satu suku kata: pan sampun tigang wulan. (kembali)
174 Kurang satu suku kata: bok ana wong abêbegal. (kembali)
175 agendhong (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
176 Lebih satu suku kata: lah mara age sun gendhong. (kembali)
177 mêngko (dan di tempat lain). (kembali)
178 mudhuna (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
179 ginedhong. (kembali)
180 Biasanya guru lagu i: inganti-anti. (kembali)
181 Kurang satu suku kata: iya sapa kang têtulung. (kembali)
182 Biasanya guru lagu a: akalosodan. (kembali)
183 êntèkakên. (kembali)
184 Kurang satu suku kata: ingangkat nulya kapêntut. (kembali)
185 nora. (kembali)
186 kajungjung (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
187 rêgane (dan di tempat lain). (kembali)
188 Lebih satu suku kata: pintên rêgane jarane. (kembali)
189 nyang. (kembali)
190 Kurang satu suku kata: wis dèn ênyang patang puluh. (kembali)
191 Kurang satu suku kata: Umarmaya angling aris. (kembali)
192 dèrèng. (kembali)
193 sandêrêna. (kembali)
194 banjur (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
195 cinêluk. (kembali)
196 êntragake. (kembali)
197 angrempong. (kembali)
198 lumampah (dan di tempat lain). (kembali)
199 Kurang tiga suku kata. (kembali)
200 Kurang satu suku kata: ingsun golèkakên warih. (kembali)
201 Biasanya guru lagu e/o: karsane. (kembali)
202 maliwis. (kembali)
203 rêringgite. (kembali)
204 pêthak (dan di tempat lain). (kembali)
205 têmbaga. (kembali)
206 warêg (dan di tempat lain). (kembali)
207 buthak. (kembali)
208 sinèlèh. (kembali)
209 pinggiring (dan di tempat lain). (kembali)
210 sarêng (dan di tempat lain). (kembali)
211 rêmbyah-rêmbyah. (kembali)
212 anggêndring. (kembali)
213 ngêmbari. (kembali)
214 kolu. (kembali)
215 anglangkungana. (kembali)
216 adus. (kembali)
217 dhingin. (kembali)
218 barêng (dan di tempat lain). (kembali)
219 runcung-runcung. (kembali)
220 dhingin (dan di tempat lain). (kembali)
221 Lebih satu suku kata: têka adusa dhingin. (kembali)
222 ing. (kembali)
223 sida. (kembali)
224 tandhing. (kembali)
225 amènèk. (kembali)
226 pucaking. (kembali)
227 prapti (dan di tempat lain). (kembali)
228 Bagendha (dan di tempat lain). (kembali)
229 Lebih satu suku kata: reyab-reyab cangkême lir bêbarongan. (kembali)
230 Kurang satu gatra: gatra ke-5 (8i). (kembali)
231 Kurang satu gatra: gatra ke-6 (5a). (kembali)
232 gumêtêr. (kembali)
233 rukêt. (kembali)
234 mudhun. (kembali)
235 prapta (dan di tempat lain). (kembali)
236 dulu. (kembali)
237 Kurang satu suku kata: anèng sajêroning warih. (kembali)
238 wantehan. (kembali)
239 Kurang satu suku kata: iya têka nuruta. (kembali)
240 anjintêl. (kembali)
241 elinga. (kembali)
242 Lebih satu suku kata: uculna kewala. (kembali)
243 Kurang satu suku kata: iku pan sumawita. (kembali)
244 nyêkêli. (kembali)
245 kuncining. (kembali)
246 sumendhe. (kembali)
247 Lebih satu suku kata: sun nyana isi brana. (kembali)
248 mundur (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
249 Biasanya guru lagu i: amarani. (kembali)
250 rênggos-arênggos. (kembali)
251 Lebih satu suku kata: sarya rênggos-rênggos. (kembali)
252 linêbêtan. (kembali)
253 nginggil (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
254 punang. (kembali)
255 sinukmèng. (kembali)
256 ngong (dan di tempat lain). (kembali)
257 Kurang dua suku kata. (kembali)
258 èbèg. (kembali)
259 rêtna. (kembali)
260 rêtna. (kembali)
261 Lebih satu suku kata: kêncana cinêplok ing rêtna di. (kembali)
262 kêndhaline. (kembali)
263 Kata ini kurang jelas. (kembali)
264 rêna. (kembali)
265 asri. (kembali)
266 umbar. (kembali)
267 dhatêng (dan di tempat lain). (kembali)
268 sumungkêm. (kembali)
269 anglindhih. (kembali)
270 Kurang satu suku kata: Bagendha Mir angandika aris. (kembali)
271 asalin. (kembali)
272 Kurang satu suku kata: dika kang mangke ingsun arani. (kembali)
273 angandika (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
274 ngêndi (dan di tempat lain). (kembali)
275 Lebih satu suku kata, dan biasanya guru lagu e: mundur saparan-parane. (kembali)
276 Kurang satu suku kata: lah têka tinurut. (kembali)
277 narpati (dan di tempat lain). (kembali)
278 ginarêbêg. (kembali)
279 Baudhêngdha (dan di tempat lain). (kembali)
280 Lebih satu suku kata: tuhu punjul apapak. (kembali)
281 Kurang satu suku kata: kawarnaa Sang Prabu Kohkarib. (kembali)
282 cinarita. (kembali)
283 Lebih dua suku kata: apan samya jalu. (kembali)
284 Lebih satu suku kata: duk rarene aran Umarmadi. (kembali)
285 Jêmbul. (kembali)
286 kaduk. (kembali)
287 Kurang satu suku kata: jalu kêmbar kawan dasa pisan. (kembali)
288 pan. (kembali)
289 Arjun. (kembali)
290 Kumbala. (kembali)
291 Kurang satu suku kata: ana malih Kumbala lawan Kumbali. (kembali)
292 Kurang dua suku kata: ingkang munggèng ing ngarsa narpati. (kembali)
293 konjêm. (kembali)
294 Lebih satu suku kata, dan biasanya guru lagu u: angandika sang prabu. (kembali)
295 Biasanya guru lagu i. (kembali)
296 Kurang dua suku kata: pawartane adarbe putra kêkalih. (kembali)
297 Lebih satu suku kata: warnane yu kalintang. (kembali)
298 angrêbut (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
299 kêris. (kembali)
300 dhumatêng. (kembali)
301 kang (dan di tempat lain). (kembali)
302 dèn. (kembali)
303 nadyan (dan di tempat lain). (kembali)
304 tumbak. (kembali)
305 lêrês. (kembali)
306 sandika. (kembali)
307 age. (kembali)
308 enjing (dan di tempat lain). (kembali)
309 Kurang dua suku kata: raosipun ngêbun-êbun enjing. (kembali)
310 Kurang satu suku kata: besuk Sukra mangkata marang Madayin. (kembali)
311 tinonton. (kembali)
312 dening. (kembali)
313 sêntananira. (kembali)
314 angrêbut (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
315 ngêmbari. (kembali)
316 Kurang satu suku kata: lawan Ki Umarmaya (kembali)
317 manggung. (kembali)
318 nitih. (kembali)
319 yèn alangkung. (kembali)
320 Lebih satu suku kata: pratamèng ngagêm gada. (kembali)
321 ambuntut (dan di tempat lain). (kembali)
322 Kurang satu suku kata: atêtêgar solahe ambupatèni. (kembali)
323 Lebih satu suku kata: lah ta batur ika wong ing ngêndi. (kembali)
324 kêmbar (dan di tempat lain). (kembali)
325 bingung. (kembali)
326 Lebih satu suku kata: anulya pinaranan. (kembali)
327 Kurang satu suku kata: jarane tan katingalan. (kembali)
328 kasingsal-singsal. (kembali)
329 Lebih satu suku kata: Umarmaya kasingsal-singsal kasandhung. (kembali)
330 Lebih satu suku kata: Kalisahak giris andulu wong agung. (kembali)
331 asoroh (dan di tempat lain). (kembali)
332 Lebih satu suku kata: kawan dasa rayi wau tinuding. (kembali)
333 ngêpung. (kembali)
334 ajrih (dan di tempat lain). (kembali)
335 nyêkêl. (kembali)
336 carêngkling. (kembali)
337 Lebih satu suku kata: sami ngêlokakên mati. (kembali)
338 lan (dan di tempat lain). (kembali)
339 sakèh. (kembali)
340 sang (dan di tempat lain). (kembali)
341 pêdhang. (kembali)
342 Lebih dua suku kata: pêdhang dhuwung waos ingampil jurit. (kembali)
343 Lebih satu suku kata, dan biasanya guru lagu u: panggih yun-ayunan sampun. (kembali)
344 Kurang satu suku kata: angling sarya anudingi. (kembali)
345 angkuhmu. (kembali)
346 asru. (kembali)
347 Kurang dua suku kata: alah Amir sira mupuha dhingin. (kembali)
348 Kurang satu suku kata: nora arsa isun andhingini mupuh. (kembali)
349 prayitnèng. (kembali)
350 mêrêm. (kembali)
351 ginitik. (kembali)
352 Baudhêndha. (kembali)
353 Lebih satu suku kata: Baudhêndha saksana nulya pinupuh. (kembali)
354 Kurang satu suku kata: Umarmaya agumuyu. (kembali)
355 surak (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
356 ingsun (dan di tempat lain). (kembali)
357 ngangkata (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
358 Lebih tiga suku kata: awanti-wanti tan kangkat. (kembali)
359 Lebih satu suku kata: Jayènglaga tan gumingsir. (kembali)
360 kumyus. (kembali)
361 Lebih satu suku kata: Marmadi kringête kumyus. (kembali)
362 Lebih satu suku kata: netrane mêdal êrah. (kembali)
363 ngucap. (kembali)
364 sukunira. (kembali)
365 tancêbna. (kembali)
366 Kata ini kurang jelas. (kembali)
367 Kurang satu suku kata. (kembali)
368 dening. (kembali)
369 Lebih satu suku kata: dyan binanting Ambyah sarya pêtak asru. (kembali)
370 Lebih satu suku kata: lir gêlap sèwu angampar. (kembali)
371 Lebih dua suku kata, dan biasanya guru lagu u: langkung kagyat aniba tan ana emut. (kembali)
372 Lebih satu suku kata: wong anom pêtak ngajrihi. (kembali)
373 Lebih satu suku kata: ngipi apa ki bagus têka dèn bănda. (kembali)
374 Kurang satu suku kata: awicara yèn kêndêla. (kembali)
375 Kurang satu suku kata: Ki Umarmaya angling. (kembali)
376 ususmu. (kembali)
377 Lebih satu suku kata: si biyang bapa pênyakit. (kembali)
378 Lebih satu suku kata: dadi guyon wong kathah. (kembali)
379 intip (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
380 arêp (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
381 Kurang satu suku kata: hèh Sang Prabu Umarmadi. (kembali)
382 kanthi. (kembali)
383 sira. (kembali)
384 sumangga (dan di tempat lain). (kembali)
385 suwalèng. (kembali)
386 Kurang satu suku kata: sira lah mangana tai. (kembali)
387 Lebih satu suku kata: sêksana pan sampun nusul. (kembali)
388 Biasanya guru lagu i: dhatêng sang pramodèng jurit. (kembali)
389 Kurang satu suku kata: miwah saisine pura. (kembali)
390 Kurang dua suku kata: kinabêktèn sarya ngêlus sirahira. (kembali)
391 Lebih satu suku kata: sampun amêmirangi. (kembali)
392 Lebih satu suku kata: malêbêt ing dalêm puri. (kembali)
393 Lebih satu suku kata: Sang Jayènglaga lumampah. (kembali)
394 Lebih satu suku kata: wadyabala aningali. (kembali)
395 kajodhi (dan di tempat lain). (kembali)
396 sitinggil (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
397 Lebih lima suku kata, dan biasanya guru lagu i: pinarak anèng sitinggil. (kembali)
398 palorêtna. (kembali)
399 Lebih satu suku kata: pan alênggah ing wijahan palorêtna. (kembali)
400 nèng (dan di tempat lain). (kembali)
401 Kurang dua suku kata: satuhu yèn ratu agung. (kembali)
402 măndraguna. (kembali)
403 benjing (dan di tempat lain). (kembali)
404 Kurang dua suku kata: ya ta wau ing Kohkarib. (kembali)
405 Lebih satu suku kata: kawan dasa iku bae kang milua. (kembali)
406 mangkat. (kembali)
407 turanggi. (kembali)
408 awênês. (kembali)
409 nginggil. (kembali)
410 Lebih satu suku kata: rêrangkulan nginggil kuda. (kembali)
411 wontên. (kembali)
412 Lebih satu suku kata: wontên malih ya ta gênti winicara. (kembali)
413 anom. (kembali)
414 undhagi. (kembali)
415 têrampil. (kembali)
416 tumbak (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
417 timbul. (kembali)
418 Lebih satu suku kata: pan karyane ambêbegal. (kembali)
419 Lebih satu suku kata: dèn begal dèn ikêsi. (kembali)
420 Lebih satu suku kata: yèn tan ora begal dharat. (kembali)
421 angantèh. (kembali)
422 nênun. (kembali)
423 Lebih satu suku kata: wadone tan ngantèh nênun. (kembali)
424 Kurang satu gatra: gatra ke-7 (7a). (kembali)
425 Kurang satu gatra: gatra ke-8 (8i). (kembali)
426 kori. (kembali)
427 Kurang satu suku kata: sakèthèng jêjêl arubung. (kembali)
428 nakoda. (kembali)
429 Lebih satu suku kata: nakoda kang lagya prapti. (kembali)
430 mêdal. (kembali)
431 Kurang satu suku kata: pan kathah wong bêbegal. (kembali)
432 Lebih satu suku kata: muntab kabèh wong Selamiring agêlar. (kembali)
433 anèng (dan di tempat lain). (kembali)
434 angangah-angah. (kembali)
435 anulya (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
436 Lebih satu suku kata: tubak kêrise ênting. (kembali)
437 lena. (kembali)
438 wania. (kembali)
439 kaciwa. (kembali)
440 Kurang satu suku kata: milane datanpa kering. (kembali)
441 Kurang satu suku kata: kawula abên ajurit. (kembali)
442 Kurang satu gatra ke-2 (7i). (kembali)
443 Kurang satu gatra ke-3 (6a). (kembali)
444 mindêla (dan di tempat lain). (kembali)
445 Kurang satu suku kata: sokur dèn jêjaluki. (kembali)
446 êndhase. (kembali)
447 Lebih satu suku kata: kuda cinandhak tan kêni. (kembali)
448 akèh. (kembali)
449 Kurang satu suku kata: wong kawan dasa. (kembali)
450 Kurang satu suku kata: sarêng angunus kêris kalawan tumbak. (kembali)
451 kyèh. (kembali)
452 ona. (kembali)
453 nênggih (dan di tempat lain). (kembali)
454 Lebih satu suku kata: nênggih pating gulimpang. (kembali)
455 solahing (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
456 wringin (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
457 kitêr. (kembali)
458 Kurang satu suku kata: akitêr dèn idêri. (kembali)
459 katingalan. (kembali)
460 yèn. (kembali)
461 kurang satu suku kata: sami tandhinge ajurit. (kembali)
462 kinèn (dan di tempat lain). (kembali)
463 karêpe (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
464 amangka. (kembali)
465 Kurang satu suku kata: amangka abêbegal. (kembali)
466 Lebih satu suku kata: têka rêsêp aningali. (kembali)
467 Kurang satu suku kata: dene apêksa lanang. (kembali)
468 Kurang satu suku kata: apan ingsun dudu juragan wong dagang. (kembali)
469 asru. (kembali)
470 sira. (kembali)
471 trahing. (kembali)
472 Biasanya guru lagu i: wèdi. (kembali)
473 Kurang satu gatra: gatra ke-4 (7a). (kembali)
474 anulya (dan di tempat lain). (kembali)
475 rêmpu (dan di tempat lain). (kembali)
476 Lebih satu suku kata: tumbak rêmpu Raja Maktal narik pêdhang. (kembali)
477 Lebih satu suku kata: aris dènnya nauri. (kembali)
478 Lebih satu suku kata: nora nêdya mêmusuh kadang taruna. (kembali)
479 bramêntyanira. (kembali)
480 darijimu. (kembali)
481 rêmak (dan di tempat lain). (kembali)
482 panonku. (kembali)
483 ngrêrintih. (kembali)
484 Kurang satu suku kata: anêdha ucul pukulun. (kembali)
485 abdèkêna. (kembali)
486 konjêm. (kembali)
487 Lebih satu suku kata: Raja Maktal wus kalah. (kembali)
488 akucêm. (kembali)
489 Lebih satu suku kata: akucêm tan darbe galih. (kembali)
490 sêmbah. (kembali)
491 munggèng. (kembali)
492 pinunjul (dan di tempat lain). (kembali)
493 sêsêkaran. (kembali)
494 Lebih satu suku kata: sun trima prasêtyanira ing kami. (kembali)
495 Kurang dua suku kata: ananging ta ingsun pundhut. (kembali)
496 Kurang satu suku kata: balanira padha Isêlama iku. (kembali)
497 ingkang. (kembali)
498 nora. (kembali)
499 Lebih satu suku kata: sapa kang nora Sêlama. (kembali)
500 Ibrahim. (kembali)
501 Kurang dua suku kata: kaping kalih êtut Nabi Ibrahim. (kembali)
502 sandika. (kembali)
503 Lebih satu suku kata: inggih tuwan sandika. (kembali)
504 Lebih satu suku kata: kakang êmas Umarmaya. (kembali)
505 têtak. (kembali)
506 Kurang satu suku kata: yèn sêlawate akirang. (kembali)
507 Lebih empat suku kata: kawandasa kang angiring. (kembali)
508 Kurang dua suku kata: ya ta sampun kawrat anèng turanggi. (kembali)
509 Maktal. (kembali)
510 Kurang satu suku kata: nora têbih kalawan Sang Jayèngsatru. (kembali)
511 warnanên (dan di tempat lain). (kembali)
512 Lebih satu suku kata: ya ta wau wantên kawarna malih. (kembali)
513 anama. (kembali)
514 kaparentah (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
515 Kurang satu suku kata: sabalane sêmana pan sampun rawuh. (kembali)
516 Radyan (dan di tempat lain). (kembali)
517 dawêg. (kembali)
518 ginêlak. (kembali)
519 rêmbug. (kembali)
520 aparêmbagan. (kembali)
521 Lêbih satu suku kata: apan aparêmbagan. (kembali)
522 sakèthèng. (kembali)
523 salin (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
524 polèng. (kembali)
525 Lebih satu suku kata: agila ingkang tumingal. (kembali)
526 Biasanya guru lagu a: Nursewan. (kembali)
527 lawan. (kembali)
528 rêrêmbatan (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
529 nyimpang. (kembali)
530 kinèn. (kembali)
531 mriksa. (kembali)
532 mêrak. (kembali)
533 tan (dan di tempat lain). (kembali)
534 Kurang satu suku kata: andulu saking kadohan. (kembali)
535 kêmbar. (kembali)
536 enggal (dan di tempat lain). (kembali)
537 Biasanya guru lagu a. (kembali)
538 gadhing. (kembali)
539 Lebih satu suku kata: pinarak nèng kursi gadhing. (kembali)
540 nindhihi (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
541 Lebih dua suku kata: Yaman tur uning sang katong. (kembali)
542 tutug. (kembali)
543 Lebih satu suku kata: tan tutug angandika. (kembali)
544 mumbul (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
545 sinambêr. (kembali)
546 Kopah. (kembali)
547 dhewe. (kembali)
548 Kurang satu suku kata: ri sêksana sarêng lumaris. (kembali)
549 Lebih satu suku kata: Maktal lan Raja Yaman. (kembali)
550 Lebih satu suku kata: Raja Maktal agêpah samya ngêbêkti. (kembali)
551 Jayèngmurti. (kembali)
552 Lebih satu suku kata: Raja Maktal paran karsanira. (kembali)
553 yèn. (kembali)
554 asanggup. (kembali)
555 ngong. (kembali)
556 Kurang satu suku kata: têkana ratune pisan. (kembali)
557 Lebih satu suku kata: ngladèni Jayèngpupuh. (kembali)
558 pênganggya. (kembali)
559 kendran. (kembali)
560 Lebih satu suku kata: pan sampun aramtam kabèh. (kembali)
561 undhangi (dan di tempat lain). (kembali)
562 angandika. (kembali)
563 Kurang satu suku kata: Baudhêndha alumampah dhingin. (kembali)
564 rèrèn. (kembali)
565 Kurang dua suku kata: tan kawarna lampahe anèng ing margi. (kembali)
566 Lebih satu suku kata: mring Mêdayin tanna jangkêpi. (kembali)
567 sèkêt. (kembali)
568 Kurang satu suku kata: apan anata sèkêt kewala. (kembali)
569 pan. (kembali)
570 wowoti. (kembali)
571 Kurang satu suku kata: apan manira nora adagang. (kembali)
572 Lebih dua suku kata: ngandika wau mring Umarmaya. (kembali)
573 susulên. (kembali)
574 nandêr (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
575 mamprung. (kembali)
576 sampun (dan di tempat lain). (kembali)
577 Kurang satu suku kata, dan biasanya guru lagu i: apan sampun sadaya bali. (kembali)
578 Kurang satu suku kata, dan biasanya guru lagu a: angiring ing kuldinya. (kembali)
579 Lebih satu suku kata, dan biasanya guru lagu u: giring kapalipun. (kembali)
580 kèhe. (kembali)
581 Kurang dua suku kata, dan biasanya guru lagu a: kèhe patang puluh ika. (kembali)
582 sêmona. (kembali)
583 samya. (kembali)
584 kathahipun. (kembali)
585 alinggih. (kembali)
586 kinèn. (kembali)
587 Kurang satu suku kata: ing pagêlaran wus prapti. (kembali)
588 Lebih satu suku kata: ingkang rama têdhak mlajêngi kang putra. (kembali)
589 Kurang satu suku kata: ngong aturi bulupêkti. (kembali)
590 lampah (dan di tempat dan bentukan lain) (kembali)
591 Lebih satu suku kata: arêp lampah wis kari. (kembali)
592 yèn (dan di tempat lain). (kembali)
593 dika (dan di tempat lain). (kembali)
594 Lebih satu suku kata: dhatêng Prabu Madayin. (kembali)
595 karyanên. (kembali)
596 Lebih tiga suku kata: anak ingwang sun karyanên tumbasêna. (kembali)
597 angrês. (kembali)
598 tumungkul (dan di tempat lain). (kembali)
599 Lebih satu suku kata: kondur ngadhaton sang aji. (kembali)
600 gêntya (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
601 Kurang satu gatra: gatra ke-3 (8a). (kembali)
602 Kurang satu gatra: gatra ke-4 (8i). (kembali)
603 buron. (kembali)
604 kurang satu suku kata: galake anglêlangkungi. (kembali)
605 untune (dan di tempat lain). (kembali)
606 gimbala. (kembali)
607 Lebih dua suku kata: jatha gimbal jaja jamus. (kembali)
608 Kurang satu suku kata: apan minăngsa ing babru. (kembali)
609 patèni. (kembali)
610 Biasanya guru lagu a. (kembali)
611 jro. (kembali)
612 atintrim (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
613 Lebih satu suku kata: Sang Nursewan lan Bêstak nangis kewala. (kembali)
614 gurnat. (kembali)
615 Kurang satu suku kata: pinasang ing balowarti. (kembali)
616 wênèh. (kembali)
617 Kurang satu suku kata: wong sanêgara atintrim. (kembali)
618 êningêna. (kembali)
619 Lebih satu suku kata: karêpmu ngong taros. (kembali)
620 sayambara. (kembali)
621 bosok. (kembali)
622 Lebih satu suku kata: Raja Nursewan gupuh dènnya ngling. (kembali)
623 Lebih dua suku kata: lah ya ngong lumiring. (kembali)
624 Lebih satu suku kata: apa ing karêpmu. (kembali)
625 ginanjar (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
626 Munigarin. (kembali)
627 karine. (kembali)
628 dèn. (kembali)
629 Betaljêmur (dan di tempat lain). (kembali)
630 Lebih satu suku kata: baya sampun prapti. (kembali)
631 Mêkah (dan di tempat lain). (kembali)
632 Lebih satu suku kata: uluk salam karo. (kembali)
633 prapti. (kembali)
634 anauri. (kembali)
635 angrungu. (kembali)
636 Kurang satu gatra: gatra ke-1 (10i). (kembali)
637 Biasanya guru lagu e: malèh-malèh. (kembali)
638 wontên (dan di tempat lain). (kembali)
639 tinimbalan (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
640 Kurang satu suku kata: sampun sami atata alinggih. (kembali)
641 tan. (kembali)
642 Lebih satu suku kata: Betaljêmur tan samar tingale. (kembali)
643 Dèwi (dan di tempat lain). (kembali)
644 Munigarin. (kembali)
645 ênggènnya. (kembali)
646 Lebih satu suku kata: samarga dèn warahi. (kembali)
647 Lebih satu suku kata: tan ana tinakonan. (kembali)
648 lagi. (kembali)
649 anendra. (kembali)
650 Biasanya guru lagu i: muni. (kembali)
651 anendra (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
652 anêdha. (kembali)
653 Kurang satu suku kata: ayya nambuhi ing jurit. (kembali)
654 anyipta (dan di tempat lain). (kembali)
655 andhatêngi. (kembali)
656 polahe (dan di tempat lain). (kembali)
657 Jayènglaga (dan di tempat lain). (kembali)
658 Lebih satu suku kata: Umarmaya anyêluk mring Jayènglaga. (kembali)
659 Kurang empat suku kata. (kembali)
660 Kurang empat suku kata. (kembali)
661 mondhong (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
662 Lebih satu suku kata: matèni babru iki. (kembali)
663 Kurang satu suku kata: dyan tinêtêk guluning babru pinêgat. (kembali)
664 sungkan. (kembali)
665 Biasanya guru lagu a: pêjah. (kembali)
666 Kurang satu gatra: gatra ke-5 (8i). (kembali)
667 alon. (kembali)
668 Lebih satu suku kata: ingong kang ngaturna. (kembali)
669 anèng (dan di tempat lain). (kembali)
670 jrit (kembali)
671 êndhase (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
672 jail. (kembali)
673 Kurang satu suku kata: ya Kistaham graita manah jail. (kembali)
674 awèh. (kembali)
675 kandhêg. (kembali)
676 Lebih satu suku kata: apan seba mring ratu ing Madayin. (kembali)
677 babru. (kembali)
678 maksih. (kembali)
679 apêkik. (kembali)
680 Lebih satu suku kata: padhang têmên atiku babru mati. (kembali)
681 Lebih satu suku kata: bocah Mêkah ingkang amatèni babru. (kembali)
682 Kurang satu suku kata: ya ta Sang Raja Nursewan. (kembali)
683 ngungkuli. (kembali)
684 jênêngirèku. (kembali)
685 Lebih satu suku kata: kawula pun Jayèngmurti. (kembali)
686 imbal. (kembali)
687 rênggos-rênggos. (kembali)
688 praptèng. (kembali)
689 gudandapan. (kembali)
690 marêngut. (kembali)
691 Lebih satu suku kata: Kistaham umatur aris. (kembali)
692 Betaljêmur. (kembali)
693 Nursewan. (kembali)
694 Lebih satu suku kata: iya bênêr ture Kistaham iki. (kembali)
695 mèta. (kembali)
696 êndhas (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
697 ingkang (dan di tempat lain). (kembali)
698 Lebih tiga suku kata: Jayènglaga aturnèki. (kembali)
699 lawan. (kembali)
700 Kurang satu suku kata: Kistaham kalawan Bêstak. (kembali)
701 Biasanya guru lagu u: sira Mir êndhasing babru. (kembali)
702 Biasanya guru lagu u: Umarmadi ingkang sami anèng pungkur. (kembali)
703 Lebih satu suku kata: dhasing babru tan kuwawi. (kembali)
704 dyan. (kembali)
705 kaangkat. (kembali)
706 kêncêngi. (kembali)
707 ngantêbêna. (kembali)
708 nginggati (dan di tempat lain). (kembali)
709 Kurang satu suku kata: Ki Umarmaya angucap. (kembali)
710 Kurang satu suku kata: pêpanggile iyonana akaruhun. (kembali)
711 Kurang satu suku kata: dèn pikula êndhasing babru puniku. (kembali)
712 Lebih satu suku kata: lan Raja Maktal pan gênti. (kembali)
713 Lebih satu suku kata: yèn mèh prapta pagêlaran. (kembali)
714 pinikul. (kembali)
715 jêjêl (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
716 seba. (kembali)
717 karêmpis. (kembali)
718 bruba. (kembali)
719 anongton. (kembali)
720 bruba. (kembali)
721 Lebih satu suku kata: ndhas babru kang nyangking wau. (kembali)
722 anêmbah. (kembali)
723 saengga. (kembali)
724 anungsung. (kembali)
725 Lebih satu suku kata: aja adoh pinaranan. (kembali)
726 sêdhêng (dan di tempat lain). (kembali)
727 aglis. (kembali)
728 tampèl-tampèl. (kembali)
729 gagêtun. (kembali)
730 kinarya. (kembali)
731 karêthip. (kembali)
732 rênggêd. (kembali)
733 Lebih satu suku kata: amis abacin gandanya. (kembali)
734 rêsik (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
735 nglampahana (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
736 Lebih satu suku kata: gănda bacin wus linarut. (kembali)
737 Lebih satu suku kata: dadya arêsik apadhang. (kembali)
738 Pusêrbumi. (kembali)
739 trimakake. (kembali)
740 Rêtna (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
741 cinandra. (kembali)
742 sêdhêng. (kembali)
743 apanjang. (kembali)
744 cêndhani. (kembali)
745 imba. (kembali)
746 karêngat. (kembali)
747 tumêngèng. (kembali)
748 balut. (kembali)
749 Kurang dua suku kata: lindri-lindri asung brăngta. (kembali)
750 Ka cêrêk = sa. (kembali)
751 durèn. (kembali)
752 anyangkal. (kembali)
753 gêndhewa. (kembali)
754 anawon. (kembali)
755 nama. (kembali)
756 Lebih satu suku kata: gandrung-gandrung yèn lumampah. (kembali)
757 pinaraka (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
758 Lebih satu suku kata: pinarak dalêm kaputrèn. (kembali)
759 sangandhaping. (kembali)
760 ayom. (kembali)
761 imbuh (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
762 asinjang (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
763 jingga (dan di tempat lain). (kembali)
764 Lebih satu suku kata: kaya wong wis olèh gawe. (kembali)
765 ginanjar. (kembali)
766 ngêrês. (kembali)
767 aturêna. (kembali)
768 warahên. (kembali)
769 dinokok. (kembali)
770 jêlamprang. (kembali)
771 Lebih satu suku kata: wus praptèng kadipatène. (kembali)
772 sigra (dan di tempat lain). (kembali)
773 kinang. (kembali)
774 Lebih satu suku kata: anganti utusanira. (kembali)
775 kalintang (dan di tempat lain). (kembali)
776 rêtna. (kembali)
777 wontên (dan di tempat lain). (kembali)
778 dêdêge. (kembali)
779 rêspati. (kembali)
780 ênya. (kembali)
781 gawanên. (kembali)
782 Lebih satu suku kata: siha ing kawula. (kembali)
783 pasihanipun. (kembali)
784 Kurang satu suku kata: kawula wong nistha dama. (kembali)
785 gumuyu. (kembali)
786 mèsêm. (kembali)
787 pinarêmas. (kembali)
788 kingkin (dan di tempat lain). (kembali)
789 pinarêmas. (kembali)
790 amamrik. (kembali)
791 Lebih satu suku kata: gandanya amrik angambar. (kembali)
792 ngèngèri. (kembali)
793 Kurang satu suku kata, dan biasanya guru lagu a: kawula nêdya ngawula. (kembali)
794 Lebih satu suku kata: myarsa jaring warta. (kembali)
795 sambêrilèn. (kembali)
796 sabin. (kembali)
797 rênaa. (kembali)
798 akèh-akèh. (kembali)
799 Jayèngmurti (dan di tempat lain). (kembali)
800 wigêna. (kembali)
801 alênggah (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
802 ngranuhi. (kembali)
803 Kurang satu suku kata: gêntya ingkang kinocapa. (kembali)
804 dèrèng (dan di tempat lain). (kembali)
805 kagyat. (kembali)
806 sêkar (dan di tempat lain). (kembali)
807 Biasanya guru lagu a: sêkar. (kembali)
808 dyah. (kembali)
809 rêsmi (dan di tempat lain). (kembali)
810 dyah. (kembali)
811 têmên. (kembali)
812 Kurang satu suku kata: bisa têmên awèh lara. (kembali)
813 panêdha. (kembali)
814 Kurang satu suku kata: kapanggiha Jayèngmurti. (kembali)
815 benjang. (kembali)
816 wilis. (kembali)
817 Lebih satu suku kata: apan ingsun amulêt sampeyan dika. (kembali)
818 Kurang satu suku kata: puspita lêsah ing krêna. (kembali)
819 alit. (kembali)
820 Kurang satu suku kata: nêngêna kusuma rara. (kembali)
821 amiru. (kembali)
822 kabèh. (kembali)
823 Lebih dua suku kata: anggung gawe ting galênik. (kembali)
824 prabu (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali)
825 Lebih satu suku kata: marang prabu ing Madayin. (kembali)
826 Kurang satu suku kata: atari sri narapati. (kembali)
827 Kurang satu suku kata: pan kasaru dhatênge Ki Patih Bastak. (kembali)
828 Kurang satu gatra: gatra ke-5 (7i). (kembali)
829 Kurang satu gatra: gatra ke-6 (8u). (kembali)
830 pinundhut. (kembali)
831 Kurang satu suku kata: dèn asabara karuwun. (kembali)
832 paduka. (kembali)
833 Bêstak. (kembali)