Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 67–88)
| 1. | Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 01–22). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Riwayat dan Perjalanan. |
| 2. | Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 23–44). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Riwayat dan Perjalanan. |
| 3. | Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 45–66). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Riwayat dan Perjalanan. |
| 4. | Amir Ambyah, British Library (MSS Jav 45), 1808, #1037 (Pupuh 67–88). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Riwayat dan Perjalanan. |
Pencarian Teks
Lingkup pencarian: teks dan catatan-kakinya. Teks pencarian: 2-24 karakter. Filter pencarian: huruf besar/kecil, diakritik serta pungtuasi diabaikan; karakter [?] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau satu huruf sembarang; simbol wildcard [*] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau sejumlah karakter termasuk spasi; mengakomodasi variasi ejaan, antara lain [dj : j, tj : c, j : y, oe : u, d : dh, t : th].
--- [f. 146r lanjutan] ---
67. Sinom
1. wus pêpak sagunging jalma | ing alun-alun ngêbêki | ing marga pasar agêlar | miwah bayi kaki-kaki | wong desa lan wong wukir | wong alara dipun usung | lêlakon sapta dina | sêmana sami mêtoni | kang atapa kang anêpi samya prapta ||
2. gêntia ingkang kocapa | nênggih Prabu Umarmadi | sabêdhahipun ing Arab | tan mulih marang Kohkarib | sagone mau ngungsi | awor ngruruh Jayèngsatru | lan kêkurangan pangan | sok sambi pasar daruwis | pêpariman Marmadi sri[1] ginablogan ||
3. lumrahe wong pêpariman | sapawèhe dèn tampani | yèn nora dèn sukana |[2] briga-brigi |[3] [...] |[4] arêp ngrêbut |[5] dèn gêbug têka iya | tan kandhêg dènira bukti | yèn amangan nora mambu wong pariman ||
4. sabodhag rong bodhag têlas | pan nora dadya salilit | wonge ingkang jinalukan | barêng wrêruh padha ngili | langkung
--- [f. 146v] ---
anênusahi | Marmadi dènnya jêjaluk | saking awrat ing pangan | ilang kaprabon narpati | duk sêmana Marmadi ana ing pasar ||
5. angadhêp wong adol bikang | kang adol kêsêl gitiki | lagi dèn susuk pinangan | jêladrène dèn uyupi | mêngko yèn ngêntas maning | jinuput nulya pinuluk | sadangune mangkana | yèn anggêbug dèn sukani | saya nêmên pamangane Baudhêngndha ||
6. angnangis[6] kang adol bikang | lah rika lungaa gipih | amilua sayabara | bok dèn ecoki[7] kang pêksi | rika dadi nrêpati | alah rika anjêjaluk | dadi Ratu Karsingnah[8] | alah rika anjêjaluk | Raja Baudhêndha angling | nora kudu manira dadi nanglendra[9] ||[10]
7. anêdha cara kewala | buruh nyugokakên gêni | măngsa wong kaya manira | kapêca dadi nrêpati | wong ala tur daruwis | mung bikang doyanan ingsun | gumyak wong kathah |[11] samya tumênga ing langit | ponang pêksi pan sampun nguculkên sigra ||
8. pêksi kitiran anglayang | ngalun-alun dèn idrêri | wong kathah pan tiningalan | dèrèng asal têlêng ati | gumyak sakèhing jalmi | pêksi amecoka [a...]
--- [f. 147r] ---
[...mecoka] mri sun | kawula turunana | lah dawêg mecoka kami | lah ta dawêg anci-ancika[12] kapala ||
9. sadaya wau mangkana | pamrihe wau kang jalmi | tan kandhêk kitiran pêthak | anglayang tumiling-tiling | tan ana têlêngèng ati |[13] mri jabaning alun-alun | ing marga dhatêng pasar | adangu dipun idrêri | datan ana ingkang murub tiningalan ||
10. nulya pasar ingidrêran | dene sang kitiran putih | saksana wau tumingal | kang pêksi kitiran putih | pasar ana malêrik | pinandêng sangsaya mancur | anulya ingukulan | wau Raja Umarmadi | dèn ecoki sirahe Ki Baudhêngndha ||
11. cinandhak sarya ambapang | êngting[14] sukane Marmadi | ya Alah olèh dewata | kabêjan ingsun iki |[15] kêna kang ponang pêksi | dahurune jênang manggul | dene age mangkana | têlalu otung Bêtawi | sang kitiran ginêgêm ngasta sinăngga ||
12. gagêtun sagunging jalma | sampun karsane Yyang Widi | wong kaya cêcere ika | ragane kuru jagigis | sirahe rata uwi | bathuk panjul rada punuk | gingsul bau kuwaga | gulu cêngndhak[16] dhadha pêksi | angulêsir rambute arang tur
--- [f. 147v] ---
abang ||
13. lir bagor padharanira | rada kumêd wudêlnèki | mungup-mungup sagêgangntar[17] | dene têka dadi aji | nora kayaa iki | kang ati langkung gagêtun | ki patih sampun mirsa | yèn pêksi kitiran putih | angecoki kêkere anèng ing pasar ||
14. ki patih anulya mapag | kang olèh kitiran putih | pan sampun bubar mri pasar | kalawan kang para mantri | nèng pasar dèn parani | wong akèh iya gumuruh | ki patih sampun prata | nèng ngarsane Umarmadi | padha linggih jêmablung sineba agêlar |[18]|
15. Umarmadi asru ngucap | biyang ana apa iki | aku rinubung wong kathah | apa arêp dèn patèni | pan nora dosa pati | pan aku nora calimud | boya utang anyêlang | têka rinubung puniki | kyana patih ature sarya anêmbah ||
16. nadyan kêkere nèng pasar | panduka sampun pinasthi | dados ratu ing Karsinah | Marmadi ika nauri | ratu punapa iki | boya dhêmên dadi ratu | kya patih atur sêmbah | mangkète[19] wong dadi aji | amarentah dhatêng sakèh wong nêgara ||
17. Marmadi alatah-latah | maretah[20] wong akèh iki | apa nora
--- [f. 148r] ---
bingung mana | ki patih matur wotsari | dawêg kula aturi | ing bejang kawula wuruk | masalah dadi nata | maretah wong sanêgari | Baudhêndha angling lah iya wicara ||
18. yèn aku malêbu pura | kêsêl têmên aku patih | nora bisa lumakua | ki patih umatur aris | sampun kula saosi | gajah jaran sang aprabu | Umarmadi angucap | gajah jaran aku wêdi | aku wani yèn pinikul bee[21] mana ||
19. inggih punika wus pêpak | saosan tandhu lan jali[22] | ingaturakên saksana | Marmadi gumuyu angling | ngong wêdi nunggang joli | têka karêmbang-karêmbung | tandhune nèk galiwang | dene nora wrêruh nglangit | anggalêdhisa wong akèh micorèng nala |[23]|
20. nyata wong gunung wong desa | sakèh tunggangan awêdi | dene ta nora kayaa | wong kakere dadi aji | Ki Baudhêndha angling | pikulên bae purung[24] |[25] bari pêpayungana | dêlênge têka abêcik | hèh dubilis têka enak edhul mana ||
21. rada bari kêbutana | ana sêmune sadhidhik | wong athèh[26] gumuyu mojar | sêmu-pêmune[27] wong iki | dudu wong desa wukir | dene lêlèjêming ratu | amundhut tandhu lawak |
--- [f. 148v] ---
polahe kaya nrêpati | amêdèni iki angrakit makutha ||
22. nora ngago winurukan | têka asengoh pribadi | Baudhêngndha angandika | kang sun pundhut mau êdi | suwe têmên sun anti | yèn sun arêngên bari bêdu[28] |[29] sutur[30] tuwak lan tumbak | sadaya agêtrê ajrih | nulya aglis katur ingkang tandhu lawak ||
23. sampun nitih sri narengndra | ing tandhu lawak sang aji | gatong[31] rongpuluh tan kêlar | pikulane solan-salin | Raja Marmadi angling | aja amiku[32] wong punuk | ingsun pan ora sotah | salingna pundhak kang lading | nulya age kang mikul mantri sadaya ||
24. Umarmadi latah-latah | penak têmên awak mami | anulya wau lumapah | gumuruh ingkang angiring | dèrèng dangu lumaris | sakêdhapa rèrèn ping têlu |[33] Baudhêngndha angucap | patih wêdi têmên mami | ayya ana wong lênang[34] ingkang apêdhak ||
25. mêneka anuduk anumbak |[35] wong wadon bae kang bêcik | wong akèh samya micera[36] | nora gêdhe nora cilik | baru dadi nrêpati | dene agêdhe kang akuh[37] |
--- [f. 149r] ---
wênèh abêbisikan | tingkah polahe wong ingiki |[38] wis angratu wus angratu pantêse dhingin nalendra |[39]|
26. wong dalêm kabèh wus prapta | angayab dhatêng sang aji | angampil payung lan[40] badhak | sakapraboning nrêpati | sawarnane arakit | Ki Umarmadi gumuyu | lah mara kêbutana | dimèn isis awak mami | nulya age kinêbutan ing biyada ||
27. lir akaul Baudhêndha | jumênêng narendra malih | anut surasaning driya | mubêng-mubêng nêningali | dèn iring para mantri | syaraning èstri gumuruh | sampun malêbèng pura | pinarak prabayêksèki | kyana patih ature lir guladrawa ||
68. Dhandhanggula
1. angandika Prabu Umarmadi | hèh ta patih bajoningsun[41] sapa | ki patih alon ature | ingsun sira gawe rèjèng | ki patih nêmbah matur | karsa dalêm inggih milihi | pan punika agêlar | sumaga sang prabu | punapa dèn karsakêna | abdi dalêm sakarsa panduka milih | pan kagungan sang nata ||[42]
2. Baudhêndha suka anauri | lah apatih ayya walangdriya | kalu baik tu katane |
--- [f. 149v] ---
patih agea mêtu | aja muruk dadi nrêpati | pan aku uwis bisa | ingte dadi ratu | amrentah wong sanêgara | uwis tau manira dadi nrêpati | prararanthèn[43] aku bisa |[44]|
3. manthak-manthuk[45] Raja Umarmadi | latah-latah lah padhah[46] mêtua | ki patih gumuyu bae | tur sêmbah sigra mêtu | prapta ing jaba sira ki patih |[47] ya ta sri naradipa | milih para arum | angling sajrone ing nala | dene aki[48] tatane dadi nrêpati | pêjah lanang wanodya ||
4. ingong rabi kang cilik sadhidhik | kira-kira umure kang dawa | ngarah kakèn ninèn-ninèn | ngur dhingina ngong lampus | sukanisun ambêbelani | mila mangke sang nata | milih garwa timur | ngarêpakên kasêmêkan | tan ginarap yèn agarap para sêlir | sabên dalu tri dasa ||
5. Umarmadi ngluwari punagi | anutugi wau karsanira | dadi paguyyan wong akèh | karya sagara manggul | jêmbarira sabin sakikil | akarya êmbêl jênang | abêbarang suru | wêwêdhèn wur-uwur kacang | gêbyur manggul-manggule Ki Umarmadi | mêntas nuli bêbilas ||
6. pancuranira awêning |[49] jêladre madu
--- [f. 150r] ---
bêngawan kicak | kuramas santên kanile | sampun mêtasa[50] sang prabu |[51] cangkramanira asalin |[52] munggah gunung jêblogan | anuduk karupuk | garopak anuduk rambak | asêsiblon ana ing pingdhang[53] kabiri | alinggih ungkêb meda[54] ||
7. lêmu kadadak rara Marmadi | salamine wau dadya nata | dèrèng miyos salamine | amung sagara manggul | sabên dina dèn salulupi | wis patang puluh dingna[55] | dènnya dadya ratu | Marmadi anèng Karsinah | duk sêmana garwanira maksih alit | karsa sare kalihan ||
8. wantunira wong aturu lali | katipahan[56] wau ingkang garwa | tan obah banjur patine | dhasar lembon sang prabu | dèn cakoti pan datan ngilirlir |[57] angungkal nora kêna | pupune sabêdhug | sang dyah mati kapisanan | byar raina wungu Prabu Umarmadi | kang garwa tiningalan ||
9. nora obah jinujung wus mati | ya ta acum ulate sang nata | kudu arêp minggat bae | warta sampun misuwur | ye garwane sang nata mati | sampun sumyuk ing jaba | ratu wadon lampus | nulya kêbat kyai patya | manjing pura kalawan wong durapati | Baudhêndha cinandhak ||
--- [f. 150v] ---
10. kinarubut Raja Umarmadi | cinêkêlan dene kang wadya kathah |[58] wong rongpuluh ing baune | ona ka nyêkêl pupu | dèn rêrèwèng bêbêd nêrpati | marmadi nora obah | apan durung nêpsu | gumuyu sarwi angucap | priye kiye têka padha anêkêli | apa ta arêp sêmdranan |[59]|
11. apa guyon apa anyêmoni | iya patih asru dènnya ngucap | sampun makatên tatane | dhingi[60] kawula matur | mati lanang pêjah kang èstri | mila dika sang nata | kawula telikung[61] | kula pêndhêm wêwarasan | Umarmadi angling anèh têmên iki | mêndhêm urip-uripan ||
12. yèn kapêndhêm aja katalèni | anèng kubur nora bisa polah | nora ewuh-ewuh bae | nulya binêta mêtu | mêksa sami dipun cêkêli | tan ana wani bêsta | amicorèng kalbu | wong iki têka têmah |[62] bêbayani sun nyana rosa puniki | tan kêna winiweka ||
13. nora wurung têka bilaèni | sun cêkêla bae akiyat |[63] wong akèh pan maras kabèh | ki patih asru muwus | payo batur pinêndhêm pundi | payo pinêndhêm kana | ênggone katêmu | dhasare wong adol bikang | Umarmadi binêkta pasar
--- [f. 151r] ---
wus prati | dhasar wong ado[64] bikang ||
14. karya jugang apan uwus dadi | dèn rêrewang dene wadya kathah | Marmadi guyu bae |[65] anuli dèn sarimpung | Umarmadi pan no kêni |[66] jinêngkangkên kewala | saking lèr mangidul | mangulon marêp mangetan | saking wetan malumpat mangidul malih | nora kalêbu ngluwang ||
15. Umarmadi gumuyu sarya ngling | durung tumon aku wong Karsinah | wong pinêndhêm uri[67] bae | jinêkang[68] saking pukur | pan malumpat marang ing ngarsi | kadi wong jêjimblungan | saksana adangu | Marmadi kalêbu jugang | wong akathah katut kalêbu puniki | sarêng gènira mêntas ||
16. Baudhêndha saya murang-muring | wong iki têka mêndhêm têmênan | aku eling-eling bae | yèn sun srêngên tur bêndu | ngong amuka mêko kèh mati | dumèh ta wong kathah |[69] nora wêdi isun | sanadya[70] wong sanêgara | nora wêdi yèn aku kurda nêmêni | kabèh barênga mara ||
17. wong akathah ya ta sami angling | yèn tan kênane ta iya |[71] lah padha binunuh bae | pinêdhangan sinuduk | kadar pira ta wong sawiji | Marmadi cêcawêtan | wong Karsinah iku | ya ta prasamya prayitna | wong akathah sêdaya angati-ati | ona ingkang lumayya [luma...]
--- [f. 151v] ---
[...yya] ||
18. ênêngêna kang pating barigi | kawartaa ingkang lagya prapta | mijila sangking kori kilèn |[72] ya ta Sang Jayèngsatru | anèng pasar wau ningali | wong kathah rêrubungan | angrubung angapung[73] | Jayènglaga sigra prapta | karsanira ing wau anêningali | maksih anitih kuda ||
19. wong kathah piyak sami ningali | hèh wong batur iku jaran apa | ajo[74] abêcik ulêse | Jayènglaga andulu | lamun wau Ki Umarmadi | rinubung ing wong kathah | akarsa dèn larung | nulya agis[75] pinaranan | sarêng cêlak Umarmadi anangali[76] | marang Sang Jayènglaga ||
20. ya ta gupuh Prabu Umarmadi | padaning gusti gya sinukêman[77] | adhuh gustinisun anggèr | tan ngipi tan ngrêmpêlu | apêpagih lan gusti malih | Jayènglaga aduka | marang wong kang ngrubung | Umarmadi iki apa | wong akathah angrubung pating barigi | Baudhêndha anêbah[78] ||
21. matur sapolah tingkahe nguni | solahira dènnya dadya nata | Ratu Karsinah tatane | wus têlas aturipun | wong akathah mênêng ningali | dhatêng Sang Jayènglaga | ilang nêpsunipun | Jayènglaga angandika | kyana patih lan sakèhe para mantri | kang sinung pangandika ||
22. hèh wong akèh ayya sira wani | iku uga dudu [du...]
--- [f. 152r] ---
[...du] wong ala |[79] Ratu Kèhkarib[80] prajane | sanake patang puluh | padha ratu digdaya sêkti | nanging rupane ala | ayya sira purun | katuju durung bramatya | lamun nêpsu adate iku yèn jurit | iya ambêdhol wrêksa ||
23. wong akathah trêkani[81] ngênting |[82] marang wau ta Sang Jayènglaga | layak pinunjul wong akèh | tuhu digdaya punjul | kyana patih ngabakti[83] |[84] dhatêng Sang Jayènglaga | suwawi pukulun | pinaraka pagêlaran | ngêdhatona patikbra anèng sitigil | ing jruh[85] pura kasmaran ||
69. Lênglêng[86]
1. ngandika Sang Jayèngmurti | lah patih apa karsanya | manira nêdya arèrèn | anulya wau lumampah | wau Sang Jayènglaga | minggah dhatêng sitiluhur | ingiring wadya Karsinah ||
2. sampun prapta ing sitigil | pinarak ing singasana | apan murub sêsotyane | kang wadya Karsinah eram | dene Amir lir surya | tuhu yèn ratu pinujul | warnane Sang Jayènglaga ||
3. angandika Jayèngmurti | Baudhêndha tinakenan | lah yayi apa mulane | sira ona ing Karsinah | age mara tutura | punika kang para ratu | sapun sah sangking nêgara ||
4. anênggih Sang Prabu Jobin | kalawan Raja Nursewan [Nursewa...]
--- [f. 152v] ---
[...n] | angasêg[87] wau lampahe | angancik nêgara Mêkah | sakyah wadya narendra | punika pan sami mawur | lumayu arêbut paran ||
5. lakung bêndu Jayèngmurti | jaja bang awinga-winga | kadya ingobar galihe | kèndêl dènnya angandika | dangu dènnya sineba | ya ta kasaput ing dalu | sira Mir malêbèng pura ||
6. kya patih lan Umarmadi | tan têbih lan Jayènglaga | sampun minggah dalê gêdhe | sêgahe wadya Karsinah | dhatêng Sang Jayènglaga | ingrampad dhaharan ngratu | sumaos anèng ngayunan ||
7. ngandika Sang Jayèngmurti | iya patih wong Karsinah | sebaa mri Mêkah bae | wêdanane Baudhandha[88] | lah sira marènana | baudhêndha lah sira marènana | mati èstra[89] mati kakung | duraka marang Pangeran ||[90]
8. ing wong anjiyad ing pati | lan maning padha Sêlama | ki patih atur sêmbahe | igih kawula sandika | kawula tan lênggana | saparentah Jayèngpupuh | suka wau Jayènglaga ||
9. datan kawarnaa ing wêngi |[91] pan sampun raina tatas | Sang Jayènglaga wus miyos | lan Raja Baudhêndha |[92] wus kasaosan kuda | nulya mangkat Jayèngkewuh | saking nagara Karsinah ||
10. ki patih matur wotsari | abdi [a...]
--- [f. 153r] ---
[...bdi] dalêma ing Karsinah |[93] punapa botêngn[94] adhèrèk | ngandika Sang Jayènglaga | Madinah lagi prêrang | besuk lamun kêrta iku | sebaa marang Madinah ||
11. wus mijil saking nagari | Karsinah sampun kawutat[95] | agêgêndhangan lampahe | lampahe agea prapta | nênggih nêgara Ngarab | raina wêngi lumaku | age praptaa ing Arab ||
12. nêngêna ingkang lumaris | Jayènglaga Baudhêndha | wontên kawarnaa malèh | ingkang angrusak ing Arab | Sang Raja Jobin ika | mila sakèh para ratu | kesa[96] saking ing nagara ||
13. sarusake Pusêrbumi | sakèh para Ratu Ngarab | sami nèng wona pondhoke | winastanan wona Kobya | atêbih saking Mêkah | sakèh para ratu kumpul | ing wona dadya nêgara ||
14. sakèhe para nrêpati | matur dhatêng Umarmaya | suwawi linagar kabèh | pan sami purun sadaya | Umarmaya ngandika | aja age para ratu | yèn durung prapta Wong Menak ||
15. mêngkana sakèh prajurit | dene mirsa kang wirayat | sakêdhap manahe manon | ya ta wau kawarnaa | dhatênge Baudhêndha | mandhan rawa yèn dinulu | kêkulukan sigar jangkang ||
16. kulabi[97] surung[98] mantêsi | anggare mas renda [re...]
--- [f. 153v] ---
[...nda] mubyar | panji-panji saruwale | lir pranakan wong mantisa | praptane pabarisan | gumyak lok Marmadi rawuh | gumêdêr sami asuka ||
17. suka rêna pra nrêpati | Baudhêndha sampun prapta | ya ta sami mapag kabèh | miwah Radyan Umarmaya dya |[99] [...] |[100] sêdaya sampun kêtêmu | pan sami anjawab tangan ||
18. Umarmaya anakoni | si jimblung amandhan rawa | marang ngêndi sêlawase | dene gêgitani manah | minggat nora pêpoyan | Ki Umarmadi umatur | kawula dhatêng Karsinah ||
19. kalangkung untung Bêtawi | sabêntar dadi narendra | kula mukti sakalire | gumuyu sakèh wong kathah | ki lurah boya jamak | abisa cara Lumayu | lawase dadi wong sabrang ||
20. Raja Baudhêndha angling | Jayènglaga anèng wuntat | lah padha mapaga age | sigra para ratu mapag | Rahadyan Umarmaya | sêmona pan sampun mêthuk | wau dhatêng Jayènglaga ||
21. gumrudug lumayu mijil | katingal Sang Jayènglaga | apan nitih jaran ijo | abyu[101] sakèh para nata | sami bêkti sadaya | Marmaya salaman sampun | egar sagung para nata ||
22. lajêng wau Jayèngmurti | malêlêbêt ing pamondhokan |[102] kang garwa langkung sukane | mirsa ingkang raka prapta | ya ta sarêng katingal [kating...]
--- [f. 154r] ---
[...al] | saksana lajêng cumundhuk | sadya mêndhak ngaras pada ||
23. adangu dènnya ngabêkti | sang dyah asru akaruna | kang raka angrês manahe | anulya sinambut sigra | dene Sang Jayènglaga | ingaras-aras sang ayu | binakta mring palênggahan ||
24. anulya sarêng aligih | langkung dènnya sih-sinihan | kadya kaul sakalihe | pinarêng kang sih-sinihan | sagung kang para nata | sami ngandikan malêbu | kering dene Umarmaya ||
25. wus prapta ngarsane Ngamir | sakèh prajurita satriya |[103] langkung bungahe manahe | Sang Jayènglaga ngandika | dhatêng Ki Umarmaya | kakang manira yun ngrungu | kang manah kadya ingobar ||
26. tingkah polahira ngunguni |[104] Marmaya alon angucap | polahe tinuturake | purwa têkèng ing wêkasan | ature Umarmaya | Wong Menak sarêng angrungu | jaja bang awinga-winga ||
27. Umarmaya angling aris | tutur kawula wus têlas | kawula gêntos têtakon | kadospundi Jayènglaga | mêntas kasoran yuda | tuwan kesah nora tutur | dene ngukurakên[105] yuda ||
70. Pangkur
1. manira kariyin kakang | dipun sambat dene ratuning êjim | Ngajrêrak nagaranipun | kang minta sraya iwang[106] | pan kalakon ingadu [inga...]
--- [f. 154v] ---
[...du] kalawan musuh | atandhing sura dênawa | kakang ingong angsal kardi ||
2. lah iya Nimas Munigar | isun pundhut sukanira mas yayi | dene manira awayuh | lawan putri Ngajrêrak | tuwas isun matèni buta rongèwu | yayi sampun dados manah | dene ta atutur kari ||
3. sang rêtna alon aturnya | sokur sèwu pangeran sugih rabi | pan kawula mamong maru | iya mas sun tarima | lan maninge yayi manira atutur | malah pêputra wanodya | warnane ayu linuwih ||
4. sampun surup sang yyang arka | Jayènglaga nimbali pra nrêpati | prajurit ayya na kantun | wêngi mêngko dadana | besuk esuk padha bubar bêdhug têlu | sanadya mati uripa | Si Jobin isun unggahi ||
5. para ratu tur sêmbah |[107] gih sandika gusti sang andipati[108] | sadaya ature rêmbug | mundur saking ngajêngan | Jayènglaga anuwuki apulangyun | kang garwa sêmona uga | sami dhatêngakên asih ||
6. ing dalu datan kawarna | byar raina wus dadan pra nrêpati | sadaya arakit sampun | bubar Sang Jayènglaga | ing wanadri sêmona pan sampun suwung | gumuruh syaraning wadya | pinêlak lampahing baris ||
7. kaya age kapanggiha | Jayènglaga [Jayèngla...]
--- [f. 155r] ---
[...ga] kalawan Raja Jobin | kaya ta agea têmu | mila lampahe kêbat | ênêngêna wau kang anêrang laku | kocapa nagri Madinah | kênggonana Sang Prabu Jobin |[109]|
8. kalawan Raja Nursewan | sami miyos kalawan Raja Jobin | nèng pagêlaran sang prabu | kalih anèng wijahan | palowanu mas rinukmi abra muru[110] | ingayap para biyada | kang munggèng ngarsa sang aji ||
9. pêpak prajurit satriya | pra dipati Kaos lawan prajurit | pating prangangah dinulu | kang sami angêdhapang | bala Kaos Madayin pan sampun kumpul | kang anèng ing ngarsa nata | Patih Kaos lan Madayin ||
10. ing Kaos Ki Patih Jubat | linggih jajar lan Bastak Patih |[111] Sang Raja Jobin gya matur | marang Prabu Nursewan | kadipundi panêmbahan karsanipun | ratu ayu Ni Muninggar | alami datan kapanggih ||
11. yèn bètên[112] kapanggih ika | kula tilar patikbra Pusrêbumi | nanging ta pêpatih ulun | kula adêgne nata | anindhih nagri ing Madinah sang prabu | Dèwi Muninggar yèn prangtya[113] | kawula ngadêg nèng ngriki ||
12. Raja Nursewan ngandika | anak prabu dados punapa mami | yèn tilara kaki prabu | nuli Ambyah têkaa | nora wande manira dèn êngkuk-êkuk[114] |
--- [f. 155v] ---
manira atas miyarsa | panggonane Si Mugarim ||
13. wontên satêngahing wona | angalêmpak sawadya Pusrêbumi | suwawi ing besuka esuk |[115] jinujul ngalas Kobyah | ginarêbêk sakathahe wadye[116] agung | gumuyu alatah-latah | wau ta Sang Raja Jobin ||
14. angur nimas kapanggiha | kasrah kabèh nagara Kaos bejing | garwaningsun satus punjul | abdèkêna sadaya | kaul ingsun nimas su sunggi sataun | sun pangku sataun pisan | sun sunggi gundhul sak sasi ||
15. tan tutug dènnya ngandika | pan kasaru gègèr gumuruh ing tri | pating balêbêr lumayu | badhile[117] barondongan | wong ing Kaos Madayin sarêng lumayu | dèn amuka dening wong Arab |[118] akèh tatu akèh mati ||
16. wong cilik nora dèn arah | para mantri lawan para dipati | pating salêpro kang tatu | ususe kulaweran | wus kancikan pondhoke wadya Madayun | katur mri Prabu Nursewan | miwah sang prabu ing Jobin ||
17. lamun Jayènglaga prata | pangamuke balane anggilani | abdi dalêm kathah lampus | Nursewan kagegeran | ulat biru cahyane acum apayus | gumêtrê radharodhogan[119] [radha...]
--- [f. 156r] ---
[...rodhogan] | bramantya Sang Prabu Jobin ||
18. nulya nyandhak pangawingnan[120] | nitih kuda nulya dipun camêthi | saksana nadrê sang prabu | hèh wong cilik piyaka | lah tantangên marene Si Jayèngpupuh | Wong Menaka pan sampuna prapta |[121] Prabu Jobin amêdali ||
19. ana ngêndi Sang Jayènglaga |[122] wus amandhi gada têka ngajrihi | sami wantrêre ing kayun | wus acundhuka sang nata |[123] yun-ayunan Jobin lan Sang Jayèngpupuh | Sang Jobin gumuyu suka | lah Si Ambyah urip maning ||
20. dene mêng-amêngan nyawa | mêngko iki Si Amir ambabarji | payo naura maring sun | apan ingsun wus utang | Jayènglaga nauri pan maksih bêndu | asta têngên mandhi gada | asta kiwa anudingi ||
21. iya kapir dèn prayitna | Raja Jobin kudhung parise wêsi | Jayènglaga sigra mupuh | Raja Jobin ginada | apan sangêt pamupuhe Jayèngsatru | pan kadya gêlap angampar | rêmuk parise sang aji ||
22. anêmpuh paris sang nata | kapalêsata sang nata saking turanggi |[124] kuda kaprawasa rêmuka |[125] sang nata burangkangan | nulya ya ngadêg sang nata bari lumayu |[126] kalangkung kawus kang manah | palayune niba tangi ||
23. Prabu Nursewan ngandika | pan tumingal Raja Jobin angênthir | Nursewan [Nurse...]
--- [f. 156v] ---
[...wan] tumut lumayu | măngsa wandea pêjah | pasthi nandhang lara wirang awak ingsun | angur ingsun lumayua | binuru mri dhadhang muni ||
71. Dhandhanggula
1. ya ta lumayu Sang Prabu Jobin | apadene Sang Raja Nursewan | langkung kawusa palayune |[127] atilar balanipun | wadya Ngarab wau nututi | pangamuke wong Angarab |[128] marang wong Madayun | bala Kaos têtumpêsan | para mantri pratiwa para prajurit | ingkang urip lumalya ||
2. Sang Nursewan mulih mri Madayin | Raja Jobin mri nagaranira | ya ta apisah parane | wus manjing ing wana gung | wau bala ing Pusrêbumi | pan sampun ingundhangan | sajaban kadhatun | kasrah ing wadya sadaya | jroning pura Madayin Sang Jayèngmurti | wus kawêngan sadaya ||
3. sasampune wau jêjarahi | bala Ngarab bathi nora tuna | wus mulih ing wisma kabèh | suka rêna kalangkung | duk katilar dalêm narpati | arêkêd[129] masih alas | ing mangke katêmu | arêsik rata ajêmbar | milanipun sukane para nrêpati | apan kabèh mangkana ||
--- [f. 157r] ---
4. Jayènglaga pan suka ing galih | pan kadhaton kapanggih arata | kadi winangun angêne | lan malih sukanipun | wus kapanggih lan Ni Munigarim |[130] kadya pêngantèn anyar | latri lawan dalu | dènira sih-sinihan |[131] Jayènglaga kalawan Ni Munigarim | tansah pulang asmara ||
5. kang garwa tansah pinongah-pangih | kang garwa wau anêngkah jaja | dèn wor lan liring ature | Pangeran Jayèngsatru | jêngandika krami lan êjim | sami lawan manusa | tingkah polahipun | andika warta kang wêca | Jayènglaga mèsêm sarya anauri | yayi pan nora beda ||
6. kawarnaa ing alami-lami | Munigarim sampun apêputra | jalu apêkik warnane | sampuna sinung jêjuluk |[132] dening rama Sang Jayèngmurti | Radèn Kobatsareat | warnane abagus | ginadhang jumênêng nata | mri kang rama langkung sihe Jayèngmurti | wau dhatêng kang putra ||
7. ênêngêna wau Jayèngmurti | ingkang sampun amukti wibawa | amaretah nata kabèh | ya ta ingkang winuwus | nênggih wau Prabu Madayin | kalawan Patih Bastak | prihatin kalangkung | kaya anangis-nangisa [anangis-nang...]
--- [f. 157v] ---
[...isa] | rina wêngi angunguna Prabu Madayin |[133] kalawa[134] Patih Bastak ||
8. mila prihatin Prabu Madayin | dene wau anglampahi Islam | kalangkung sêdhih manahe | ajrih yèn datan nurut | parentahe Sang Jayèngmurti | linakon nora kêlar | milane sang prabu | asêdhih susah ing manah | Sang Nursewan wuwuse asêmu tangis | iya kapriye Bêstak ||
9. duwe lêlakon mangkene iki | dadi kaum dhuh nora kaduga | dene nora na uwise | anggung agêbyar-gêbyar |[135] rina wêngi kaya mêmêri | anggung ajumpalikan | tobat jêrat ingsun | bathuk ingsun bundhas-bundhas | daya-daya olèha kudhi lan arit | ana tuwase bundhas ||
10. Ki Patih Bêstak matur wotsari | witning kula botên akuwawa | kang êndhas langkung godhêge | lamun amirsa bêdhug | gila kula kapati-pati | yèn adulu padasan | mangkarag kang wulu | kang lambe kadya suwèka | andamèmèl muja-muji rina wêngi | nora olèh kathol pêlat |[136]|
11. Prabu Nursewan ngandika malih | ngong rasa-rasa [ra...]
--- [f. 158r] ---
[...sa-rasa] saya karasa | lah Bêstak paran wêkase | susah têmên tiningsun | alah sira tutura warti | adola pamiyarsa | angajia tutur | ing wong adagang alayar | lan mênawa dèn awas sira ningali | ratu ingkang digdaya ||
12. ingkang yogya amusuh Si Amir | tobat têmên aku asêmbayang | dudu lêlakoning uwong |[137] Patih Bêstak umatur | panêmbahan kawula wingi | amidhangêt pawarta | ing sabrang pukulun | kuwarni[138] wastane praja | Raja Kemar bisikanira nrêpati | Nursewan sigra ngucap ||
13. iku Bastak layak ingsun ungsi | Patih Bêstak matur saryya nêmbah | igih langkung prayogine | datan kawarna wau | kang prajuritasmi[139] winisik | sampun rêmbug sadaya | ya ta kaumipun | babêktan saking ing Arab | ingkang kinèn ajêjêgi gama suci | kang têtêp lan kang ora ||
14. milanipun wau wong Madayin | ajrih langkung matapitane Ambyah |[140] mila Nursewan sêdhihe | dene tinunggu kaum | apan mangke sri narapati | wus olèh pêpikiran |
--- [f. 158v] ---
[...]
--- [f. 159r] ---
ingkang punang kaum | ya ta arsa pinêjahan | kesah anglês mirsa gunêm nora bêcik | minggat anasar-nasar ||
15. sigra Nursewana Prabu Madayin |[141] lalos dalu saking ing nagara | dèn iring ing prajurite | tan bêta bala agung | mung prajuritira angiring | samya asêsandêran | lampahe andarung | saking kêbating carita | wus kawingking wau nagari Madayin | ngancik nagara liyan ||
16. ênêngêna wau kang lumaris | Raja Nursewan sabalanira | agêgacangan[142] lampahe | ingkang kawarna wau | Jayènglaga ing Pusrêbumi | lagya miyos sineba | angnèng sitiluhur | pinarak ing singasana | abra murub ujalanira lir sasi | nênggih wau sri nata ||
72. Sinom
1. pêpêkan para narendra | satriya lawan prajurit | miwah mănca adi mănca | jêjêl ngarsanira Amir | lami kêndhat ajurit | sarirane samya kaku [ka...]
--- [f. 159v] ---
[...ku] | grêrah uyang sadaya | angaprêp-aprêp ajurit | pan sadaya angajapona amêsah ||
2. ya ta Sang Prawirènglaga | wau angandika aris | dhatêng Radya Umarmaya | lah ta kakang Guritwêsi | Panêmbahan Madayin | kayaparan wartanipun | baya masih angprêksa | ing gamane sri bupati | sokur sèwu panêmbahan alanggênga ||
3. matur Radyèn Umarmaya | sasi ing ngajêng puniki | kawula sampun utusan | amriksa dhatêng Madayin | igih amêmbik-mêmbik | manahe susah kalangkung | Panêmbahan Nursewan | sêmune bosên nglampahi | sakalangkung susahe rama andika ||
4. eca imbalan wacana | Marmaya lan Jayèngmurti | Raja Maktal atur sêmbah | amba nuhun patik aji | kawula tur uninga |[143] pun Kasah pun Kambil rawuh | Jayènglaga ngandika | timbalana dèn agipih | ngarsaningwang manira arsa têtanya ||
--- [f. 160r] ---
5. tinibalan sarêng prapta | ing ngarsane Jayèngmurti | alon dènnya angandika | Kasah Kambil sira prapti | payo matura kami | wartanira sang aprabu | Kasah Kambil anêmbah | amba nuhun Jayèngmurti | Panêmbahan Madayin ing mangke kesah ||
6. dalu kesahe sang nata | tan abêkta bala mantri | amung prajurit sadaya | ingkang binêta nrêpati | kagyat Sang Jayèngmurti | amirsa aturing kaum | sigra wau ngandika | mulane lolos sang aji | lah tutura ayya na kang kaliwatan ||
7. kaum kalih saprêng nêmbah | mila kesah sang nêrpati | panduka pêtak sêmbayang | susahe kapati-pati | tan sagêd anglampahi | milane lolos ing dalu | dhatêng nagara sabrang | winastana ing Kuwari | pan panduka ingkang ingularkên mêsah ||
8. kawula minggat tangginas | pan arsa dipu pêjahi |
--- [f. 160v] ---
nutên[144] rama tuwan kesah | dhatêng nagara Kuwari | Kemar namaning aji | punika ingkang jinujug | amêjahi paduka | ambirat ayat nabi |[145] gama Eslam sinalinan gama kopar ||
9. ngandika Sang Jayènglaga | lah iya ing bejing enjing | manira tumindak yuda | marang nagara Kuwari | ya ta ing[146] Jayèngmurti | kondur ngadhaton sang prabu | malêbêt dhatulaya | bubar sagung kang anangkil | sami mulih ing wismane sowang-sowang ||
10. ing wêngi datan kawarna | ejing miyos Jayèngmurti | ngrasuk kapraboning yuda | pinarak anèng sitigil | pinarak kursi gadhing | ingayap wanodya agung | gêgaman wus malatar | wadyabala sampun rakit | pan gumuruh syarane jalma wor kuda ||
11. Sêkardetya munggo[147] ngarsa | busanane abra asri | kêncana pinatik rêtna | lir litang kalangan rawi | egar ingkang
--- [f. 161r] ---
ningali | pêpak wadyabala kumpul | sigra Sang Jayènglaga | Sêkêrdiyu dèn titihi | nulya budhal wau saking sitibêtar ||
12. wusa kesah saking nagara |[148] lampahe Sang Jayèngmurti | lumaris lampahira |[149] kang lumapah anèng ngarsi | anêrajang wanagiri |[150] singa katrêrajang lêbur | lampahe wadya Ngarab | dinulu lir gunung gêni | ye sinawang punika saking kadohan ||
13. datatitanên sêmana | lampahe Sang Jayèngmurti | wontên malih kang kocapa | wau Sang Prabu Madayin | ingkang sinêdya ngungsi | mingtasraya[151] nêdha tulung | wau Raja Nursewan | kang ngiring amung prajurit | sampun prata Kuwari sawadyanira ||
14. kalangkung binojakrama | wau prabu nyakrawati | dene ta Sang Raja Kemar | kalawan Prabu Madayin | langkung katrêsnanèki | binapa-bapa sinuwun | dene ta binathara | kosi dhatêng ing Kuwari | mila langkung bojakramane [boja...]
--- [f. 161v] ---
[...kramane] sang nata ||
15. sêmana Sang Prabu Kemar | kalawana Prabu Madayin |[152] pan lagya sêdhêng sineba | ane pagêlaran singgih | anèng wijahan sami | yèn dinulu langkung mancur | êmas rinajawêstha | nawarêtnane nêlahi | jêjêl andhèr wadyabala kang sewaka ||
16. ing alun-alun agêlar | lir sagara tanpa têpi | kula wadyane Kemar |[153] têmpuh lan bala Madayin | ing ngajêngan nêrpati | mantri prajurit Madayun | alênggah akalihan | Nursewan Nata Kuwari | abra murub palowanu tiningalan ||
17. Raja Nursewan ngandika | anak prabu ing Kuwari | wiyose lampah kawula | anak prabu ing Kuwari | malaku dèn kukuhi | malampah nêdha têtulung | manira de kêkuya | marang ta Si Jayèngmurti | têmbe tumon wong tuwa dikon sêmbayang ||
18. lan manira nora sotah | memantu[154] Jayèngmurti |[155] manira
--- [f. 162r] ---
tobat jêrat |[156] olèh wong Sêlam iki |[157] manira nora sudi | amèk mantu Jayèngsatru | yèn Jayènglaga pêjah | katura Ni Munigarim | nêgarane ing Arab inggih katura ||
19. kawula pan suka lila | owêl olèh Jayèngmurti | upamane sêkul pêthak | pinangan asu irêng iki |[158] sêngit manira manjing | marang ta Si Jayèngsatru | dene soka ngajak Sêlam |[159] sêngit ngong kapati-pati | anaka prabu sampun mundur ing pêngrona |[160]|
73. Durma
1. latah-latah gumuyu Sang Raja Kemar | sarwi angêtrog wêntis | matur sarya nêmbah | dhatêng Prabu Nursewan | igih sampun walanggalih | pêjêha[161] ika | prakawis Jayèngmurti ||
2. lah punapa kawula ingkang ngluruga | punapan[162] dèn lurugi | suka Sang Nursewan | mirsa sanggup sang nata | Nursewan awuwuse manis |[163] dika kangelan | benjing dhatêng mariki ||
3. nulya nêmbang kasukan Sang Raja Kemar | lawan Ratu Madayin | mêdal kang dhaharan | lumitu[164] saking pura | sêsugunira sang aji | ajajodhangan | dhatêng Prabu Madayin ||
4. lumrah kabèh sami anăngga [a...]
--- [f. 162v] ---
[...năngga] dhêdharan | akasukan angênting | Sang Raja Nursewan | lawan Sang Raja Kemar | eca kasukan nêrpati | lan wadyabala | kasaru ingkang prapti ||
5. para mantri sakawan têngga tampingan | matur dhatêng kya patih | lamun mêsah prapta | saking nêgara Ngarab | kya patih matur sang aji | yèn mêsah prapta | saking ing Pusrêbumi ||
6. Sri Narendra Kowari sarêng miyarsa | aturira sang patih | nata langkung duka | yèn ana musuh prapta | dukane yayah sinipi | asru ngandika | wau marang kyai patih |[165]|
7. akaryaa pasangrahan ingkang jêmbar | lan pasanggrahan Amir | barêng dadèkêna | lan cawisana boja | dimèn sêgrê kang prajurit | yèn masih têbah | lajêngêna dèn aglis ||
8. nêmbah mundur ki patih saking ngajêngan | mantri satus kang ngiring | kundur Sang Raja Kemar |[166] malêbêt dhatulaya | bubar sagung kang anangkil | nata gêgaman | kapraboning ajurit ||
9. wadyabala ing Arab pan sampun prata | ngara-ara Kuwari | atata pamodhokan |[167] sampune masanggrahan |
--- [f. 163r] ---
anulya anêmbang gêndhing | sami kasukan | sakèh para nrêpati ||
10. Raja Komar[168] sampun miyosi ngayuda | lawa[169] Prabu Madayin | sampun masanggrahan | lawan kang wadyabala | ing ayuda wus miranti | sampun atata | nulya anêmbang gêndhing ||
11. kadya grêrah surakipun wadya kopar | wau Prabu Kuwari | miyos ing ayuda | lawan Raja Nursewan | wu bubar saking nagari | wu prata papan | wau Prabu Kuwari ||
12. Bagendha Mir amiyosi ing ayuda | ingiring pra nrêpati | mubêng ing kalangan | angayab Jayènglaga | pinarah[170] ing kusi[171] gadhing | pinatik rêtna | ujalane nêlahi ||
13. Prabu Kemar pinarak anèng wijahan nèng wijahan |[172] anidhihi prajurit | mugèng ing taratag | lawan Raja Nursewan | ingayab dening prajurit | andhèr akapang | dinulu angajrihi ||
14. Raja Kemar angatag prajuritira | wastanipun Pratiwi | nulya amit nêmbah | mundur saking ngajêngan | sigra anitih turanggi | mêsah ing rana | sikêp lawung ngajrihi ||
15. pratèng rana [ra...]
--- [f. 163v] ---
[...na] Pratiwi asru sêsumbar | prajurit Pusrêbumi | sapa arêp pêjah | papagna tandang ingwang | ngong karya jajalan lêmbing | ya ta miyarsa | prajurit Pusrêbumi ||
16. lir sinêbit talingane Sipulamlam[173] | Prabu ing Loka amit | ing Amir anêmbah | kaidèn mudur sigra | angrêrapakên turanggi | asikêp watang | prapta ngarsaning jurit ||
17. wus kapanggih Sipulalam la[174] Prakêmpa | Prakêmpa anudingi | sapa aranira | prajurit mangsah ngrana | sumaur kang dèn takoni | sun Natèng Loka | Sipulalam ran mami ||
18. mara kapir sira dhingina anumbak | ping tiga ngong malêsi | Prakêmpa angucap | lah iya dèn prayitna | anulya dipun larihi | jaja tinumbak | ping tiga tan nginggati ||
19. Sipulalam kalangkung bramêtyanira | payo numbaka maning | Prakêmpa angucap | payo gênti numbaka | lah payo padha prajurit | nulya tinumbak | Prakêmpa ing nrêpati ||
20. kabênêran salange kang kapragata | tan [ta...]
--- [f. 164r] ---
[...n] pasah mutah gêtih | anungkêmi kêkapa |[175] surah wadya ing Arab | Prakêmpa dipu gasongi | asia-sia | Sipulalam nêrpati ||
21. Prabu Kemar andulu Prakêmpa kalah | bramatyane tan sipi | sigra nulya têdhak | arsa angawakana | sang nata anitih èsthi | dirada buntal | prata angagêm bingdi[176] ||
22. maju ngrana wau ta Sang Raja Kemar | ri sêksana kapanggih | angling Sipulalam | sapa aranmu iya | Raja Kemar anudingi | ngong Raja Kemar | jajêngdhule[177] Kuwari ||
23. lah mundura Sipulalam nora sotah | musuh prang sira iki | dene têtêgêsan | angling Sipulalam |[178] ingong tate amatèni | kang kaya sira | payo bingdia aglis ||
24. Raja Kemar i sira dèn prayitna |[179] anulya dipun bingndi[180] | Raja Sipulalam | malêsat lan kudanya | Sipulalam datan eling | surak wong kopar | kadya kakarêngèng langit |[181]|
25. Sipulalam sampun mundur ginosong |[182]
--- [f. 164v] ---
Raja Yahman sigra mit | ingidèn tumandang | ya ta nitih matêngga | angagêm gada nrêpati | mangsah nèng rana | ayungn-ayunan[183] prasami |[184]|
26. Raja Kemar angling sapa aranira | baya sira Si Amir | angling kang tinanya | ingsu raja ing Mardah | abdine Sang Jayèngmurti | payo mupuha | Raja Kemar nudingi ||
27. lah mundura tan sotah prang lan têgêsansan |[185] balikan Jayèngmurti | pantês lawan ingwang | angling Raja Marsadah | ingong tau amatèni | kang kaya sira | payo bingdia dhingin ||
28. gêtya gada Marsadah lan Raja Kemar | rêmuk parise wêsi | anêmpuh ing jaja | sami ulêng-ulêngan | gumuruh suraking kapir | Sang Raja Yahman | mundur dipun gasongi ||
29. pitung dina lamine prang wadya Ngarab | lawan wadya Kuwari | pitung dina pisan | kang maju kèh pracondhang | sêmona sapih kang jurit | mungsuh lan rowang | swu mungkur sang yyang rawi ||
--- [f. 165r] ---
74. Pangkur
1. sarêng mundur masanggrahan | dènnya yuda apan kasaput wêngi | wong Arab dhiyêm kalangkung | tan kêna akasukan | ya ta kabèh sami prihating[186] ing kalbu | ndene[187] wau Jayènglaga | kalangkung sêkêl kang galih ||
2. ing dalu datan kawarna | byar raina wau tangkêp kang jurit | musuh rowang pan atêmpuh | baris kapang kalangan | Raja Kemar wus mêdali ing prang pupuh | pinarak ane trêratag | munggèng amparan mas gadhing ||
3. kalihan Raja Nursewan | pan ingayapa dene wau prajurit |[188] pating prangangah dinulu | wau Sang Jayènglaga | pan pinarak mugèng ing têtarub agung | mugèng amparan kêncana | pinatika ing rêtna adi |[189]|
4. aglar kang para narendra | datan kapok angajaka jurit malih |[190] Umarmaya wau matur | Wong Mena[191] dèn prayitna | apan dika dèn lilakakên pukulun | pêjah tuwan dhatêng Mir |[192] milane dèn ngati-ati ||
5. Wong Menak langkung bramantya | amiyarsa ature Guriwêsi[193] | pun Sêkarditya pinudhut | la gada
--- [f. 165v] ---
Samadiman | wus sumadya anulya Sang Jayèngpupuh | Sêkardiyu tinitihan | pun Samadiman pinundhi ||
6. mangsah wau Jayènglaga | ing paprangan lawan Ki Guritwêsi | ambutut Ki Sêkardiyu | prata ing ranagana | Sang Nursewa atutur dhatêng sang prabu | gih punaka[194] Jayènglaga | Kemar angling sokor inggih ||
7. sang nata aniti[195] liman | mutrê gada wawrate sèwu kati | mangsah ronagana samsapun[196] |[197] wus panggih yun-ayunan | rowang mungsuh durung prang surak gumuruh | wusa panggih ayun-ayunan |[198] Kemar lawan Jayèngmurti ||
8. hèh iya sira Ki Ambyah | anauri ya aku Jayèngmurti | Sang Kemar suka gumuyu | dene ta pasang yogya | salawase sira ingong ayun-ayun | payo Amir amupuha | ana tuwasara[199] mati ||
9. angling wau Jayènglaga | nora wataking kuna mupuh dhingin | payo gadaa karuwun | pati kasrah ing Sukma | Raja Kemar muwus sarya gumuyu |[200] iya Amir dèn prayitna | ngong pupuh [pu...]
--- [f. 166r] ---
[...puh] ayya gumingsir ||
10. prayitna Sang Jayènglaga | pan akudhung lawan parise wêsi | mudhun saking Sêkêrdiyu | kudanira ngampingan | Raja Kemar sêkasana wau amupuh |[201] kuwat parise malela | sangêt mupuh sang nrêpati ||
11. syaranira kadya gêlap | paris murub gêni mubul ing langit | tiba kadi awun-awun | gègèr ing pabarisan | Jayènglaga sêmona kagyat agumyur | Sêkardiyu anglumba |[202] Raja Kamar[203] alok mati ||
12. hèh Ki Amir nora daya | alah payo Ambyah malêsa kami | ngong watara sira lumpuh | Amir wus nitih kuda | dèn prayitna sira ngong walês amupuh | lah payo padha prawira | Kemar sampun ngati-ati ||
13. wus akudhung parisira | Jayènglaga pun Samadiman pinusthi |[204] nulya pinupuh sang prabu | kadya gêlap angampar | paris waja rêmuk têtibanira ajur |[205] angsal jalma kathah pêjah | liman kasarèmpèd mati ||
14. Prabu Kemar nulya tiba | langkung bêndu langkung merang sang aji | ambuwang gada sang
--- [f. 166v] ---
prabu | surak wadya ing Ngarab | Kemar angling lah payo padha agêlut | iya angadu karosan | Jayènglaga anuruti ||
15. sampun sami sèlèh gada | Raja Kemar nrêrajang nyandhak dhingini |[206] Jayènglaga nyandhak sampun | ya ta candhak-cinandhak | Kemar ang angling lah mara jujungên ingsun |[207] lah payo padha prawira | Jayènglaga anauri ||
16. tan watak Ki Jayènglaga | yèn ana pêrang nora tau dhingingni |[208] Sang Raja Kemar amuwus | lah iya de prayitna | tancêbêna ing lêmah sukumu iku | tan wande kadauta sira |[209] Jayènglaga aling uwis ||
17. Wong Menak nulya ingakat | ndya[210] sang nata dangu Sang Jayèngmurti | dipun atêbakên[211] dangu | Jayènglaga tan obah | yèng binangting[212] kuwat angadêg akukuh | suraking kapir gumêrah | kajujung Sang Jayèngmurti ||
18. binanting Sang Jayènglaga | ye binanting ngadêg Sang Jayèngmurti | binanting-banting tan rubuh | kiyu bau Kemar |[213] payo Amar[214] gêntia bantingên ingsun | kuwatmu sira [si...]
--- [f. 167r] ---
[...ra] têlasna | padha nêlasakên budi ||
19. Sang Jayènglaga ngandika | alah iya sira de ngati-ati | anulya wau jinujung | nêbut namaning Alah | wus ingakat Raja Kemar anglir kapuk | sigra wau Umarmaya | pan sampun akarya wangsit ||
20. ya ta kuluk nyamat abang | dipun ubul-ububulakên tumuli |[215] Raja Madayin wus wêruh | wangsite Umarmaya | wong Kuwari kinèn tutup kuping sampun | miwah sakèhing wahana | talingane dèn tutupi ||
21. wong Arab atutup karna | Raja Kemar saksana wau binanting |[216] sangêt tibane sang prabu | anulya Amêr[217] pêtak | kadya gêlap sakêthi angampar iku | Raja Kemar ngathang-athang | awor kasrêrob bingnanting[218] ||
22. tinutuh awor lan pêtak | milanipun Kemar sangêt tan eling | wong Arab surak kêlangkung | lir karungu ngawiyat | wadya kopar akêkês tan darbe bayu | sadaya anyita pêjah | aningali Jayèngmurti ||
23. Nursewan sabalanira | aningali Raja Kemar kajodhi | kêkês sadaya atakut | alolos nora pamitan |[219] nora wurung manira
--- [f. 167v] ---
dèn êngkuk-êngkuk | adate dhèdhèng[220] Marmaya | lan bêbathok Umarmadi ||
24. wus minggat sabalanira | Sang Nursewan wau saking Kuwari | ya ta wau sang aprabu | dangu dènnya kantaka | pan kasilir sang nata apungun-pungun | anulya tangi garegah | tiningalan dipun gadhi ||
25. dene Radèn Umarmaya | Raja Kemar wuwuse amêlasasih |[221] alah ta Sang Jayèngpupuh | manira patènana | sokur sèwu manira agea lampus | manira wus pracaya |[222] matia sajroning jurit ||
26. langkung wêlas Jayènglaga | mirsa wau ature Sang Kuwari | anulya rinangkul gapyuk | inguculan piyambak | pusarane Raja Kemar sampun ucul | sumukêm anèng ing pada | wau Sang Prabu Kuwari ||
27. sarya ngaturakê[223] tobat | Jayènglaga pangandikane amanis |[224] sun tarima yayi prabu | dipun têtêp ing manah | sêtyanira yayi mri panjêngnêngan[225] ingsun |[226] kang para ratu ing Arab | sadaya sami dhatêngi ||
28. sadhatênge ranagana | Raja Kemar ngajak salaman sami | sapolahe têka kidhung | ginuyu wong akathah | Raja Kemar [Ke...]
--- [f. 168r] ---
[...mar] ature mri Jayèngpupuh | ngaturakên kang nagara | ature lir madu gêndhis ||
75. Dhandhanggula
1. Jêng Pangeran Gusti Jayèngmurti | katuran nênggih dhatêng nênggara[227] | kawula asrah kakadhaton |[228] amba darma atunggu | ing Kuwari kagungan Amir | Jayènglaga ngandika | tarima rèningsun | yayi prabu sêtyanira | Jayènglaga bubar satêngahing jurit | nulya dhatêng nagara ||
2. bubar kabèh wadya Pusrêbumi | saking payudan dhatêng nagara | lyir grah kapitu syarane | sarya gamêlan umyung | akasukan turut ing margi | wong Kuwari sadaya | pan mantuk karuhun | sami saos pasanggrahan | kang sawêngnèh[229] asaos sêgah nrêpati | wus samêkta sadaya ||
3. dene lampahe Sang Jayèngmurti | ginarêbêg sagunging narendra | samya munggèng wahanane | ing pasanggrahan suwung | kabèh sami wontêngn nêgari | ya ta Sang Jayènglaga | nitih Sêkardiyu | sagung kang para narendra | angnèng wuri awahana kuda sami | pan samya mandhi gada ||
4. tan kawarna lampahirèng margi | Jayènglaga wus prapta nagara | para ratu sakathahe | amondhok ngalun-alun | anjagani Prabu Kuwari | para ratu angrêksa [ang...]
--- [f. 168v] ---
[...rêksa] | mring Sang Jayèngsatru | masanggrahan sitibêntar | ingaturan kêdah anèng ing sitigil | lan Radyan Umarmaya ||
5. langkung bojakramane nrêpati | wadyabala wrêrata sadaya | tuwuk dadadar lawan lèlèr |[230] tan pêgat siyang dalu | andrawina umyung kang gêndhing | sami tandhak alaran | sakèh para ratu | langkung egar manahira | sampun Sêlam sakathahe wong Kuwari | suka Sang Jayènglaga ||
6. kawarnaa Sang Surayèngbumi | pan sinesa[231] para natba sakyèh para nata |[232] lir Yyang Asmara warnane | ngandika Jayèngpupuh | Raja Kemar dipun takoni | ature Ja Kemar |[233] sadaya wus katur | dhatêng wau Jayènglaga | kang sawêne iya wau murang-muring | marang Raja Nursewan ||
7. Jayènglaga angandaka aris | lah ing mangko kanjêng panêmbahan | marang ngêndi parane |[234] Raja Kemar umatur | wartanipun nêgih ki patih | tanbuh parane ika | igih sang aulun | kawula botên uninga | rama tuwan kesahipun tapa pamit | wadya kuwur sadaya ||
8. pan wong agung angandika malih | parana rêmbage kakang Marmaya |[235] panêmbahan ing parane | apa bajur anglaut [ang...]
--- [f. 169r] ---
[...laut] | sokur sèwu gêlêma mulih | ambêko Umarmaya | sawarga yèn mantuk | nangis watawis kula |[236] rama dika dadi botên purun mantuk mulih |[237] yèn batên kacadhaka[238] ||
9. pasthi ambanjur-banjur nrêpati | angulari ratu kang digdaya | pan dèrèng lêga galihe | yèn tuwan dèrèng lêbur | yèn watawis kula ing ati | kados pasthi mangkana | Raja Kemar matur | inggih ta mangke punika | kilèng[239] ngriki wontên nêgari kêkalih | sami gagah prakosa ||
10. suka ngandika Sang Jayèngmurti | yayi Kemar lah sira tutura | ngêndi nagara arane | lan bisikaning ratu | nêmbah matur Prabu Kuwari | nama nagri Ngujana | lan Kelan pukulun | putrane inggih wanodya | ayu anom gagah prakosa ing jurit | pilih ingkang anăngga ||
11. lon ngandika Sang Surayèngbumi | yèn makono yayi benjang enjang | padha sun jaluk karyane | ingsun ajak anglurug | anusula Prabu Madayin | matur Radyan Marya |[240] yèn rêmbug pukulun | jujug nagara Ngujana | êgèngnipun[241] [êgèngni...]
--- [f. 169v] ---
[...pun] inggih prabu ing Madayin | anurut Jayènglaga ||
12. kawarnaa ing alami-lami | Jayènglaga arsa nusul ngrama | dhatêng Ngunjana[242] karsane | ya ta Sang Jayèngpupuh | sampun bubar saking Kuwari | lawan sabalanira | tan ana kang katun | apadene Raja Kemar | krêrig lampit wadyabala ing Kuwari | angiring Jayènglaga ||
13. ênêngêna ta ingkang lumaris | Jayènglaga lan sawadyanira | agênti winuwu[243] malèh | ingkang lolos lumayu | wau sira natèng Madayin | lawan prajuritira | lampah siyang dalu | tan kêna kandhê[244] sadhela | kapiandhêm lampahe Prabu Madayin | ajrih bok katututan ||
14. dene Marmaya lan Umarmadi | sanadya silih katututana | wus prapta nagara gêdhe | warnanên lampahipun | wau sira Natèng Madayin | pan wus pratèng Ngujana | kandhêk lampahipun | pan wus katur sri narengdra | Kewuskendar[245] sadaya degdaya sêkti | gagah prakosèng yuda ||
15. têguh arosa tur sugih wani | pakeringan sakèh kang narendra | Kawusnendar[246] sabalane | amung mangke sang prabu | sêdya [sê...]
--- [f. 170r] ---
[...dya] angsal tandhing ajurit | ingkang sami prawira | sasamaning ratu | lawas nora badayuda[247] | milanipun ingajap raina wêngi | olèha tandhing yuda ||
16. kawarnaa wau ta sang aji | ing Ngujana pan lagya sineba | ape[248] gêlaran adhèr |[249] sajroning alun-alun | pan kèbêkan wadya kang nangkil | pêpak prajuritira | ngarsane sang prabu | padha bocah gagêthengan | prajurite Raja Kewusnedar[250] wong pinilih |[251] sami pangawak waja ||
17. Kewusnendar lêgah kursi gadhing | tundha tiga pan sarya kancana | abra murub sêsotyène | sagung wadya anêkung | muka konjê[252] angnèng ing siti | wau kang katibalan | kang munggèng ing ngayun | Kyana Patih Karungkala | Kewusnedar wau angandika aris | hèh Patih Karungkala ||
18. dene dangu paman ing Madayin | nora wrêruh ingsun arsa-arsa | kandhêg ing ngêndi lampahe | ki patih nêmbah matur | rama tuwan Natèng Madayin | kandhêk jawining lawang | ngandika sang prabu | lah age sira egalna | tan winarna lampah sampun prapti |[253] ngarsane sang narendra ||
19. Natèng Madayin miyak wong linggih | prajurite kari [ka...]
--- [f. 170v] ---
[...ri] pagêlaran | Sang Kewusnendar pan age | amêngkul sang aprabu | pingnarak dhampar sang aji |[254] pus[255] kinanthi kang asta | wau sang aprabu | ginarêbêk wadyabala | sakathahe pra prawira ing Madayin | Sang Raja Kewusnendar ||
20. sampun binênta[256] sarêng alinggih | pan pinarak dhêdhampar kêncana | kalangkung sami sukane | Kelwusnendar[257] umatur | tuwan katur ubage[258] prapti | rawuhe panêmbahan | Ngunjana Sang Prabu | Natèng Madayin ngandika | gih tarima palikramane sang aji | inggih kawula têdha ||
21. nulya binojakrama narpati | arak anggur tuwin lan waragang | jênèwrê lawan kênite | arak api anggrêgut | katur dhatêng Prabu Madayin | tambane ing kasatan | katura sang prabu | Natèng Madayin ngandika | lah anêdha pasihane anak aji | ingkang dhatêng kawula ||
22. manira iki tutur sang aji | kinuya-kuya ing mantuningwang | Jayènglaga kêkasihe | lan mantu kang waruju | ajêjulu[259] Raja Marmadi | iku kang nora jamak | sêngite maringsun | yèn tukaran lak kang garwa | pan manira dèn ilokkên de srêngêni | kula dèn burak-burak ||
23. kinuya-kuya [kinu...]
--- [f. 171r] ---
[...ya-kuya] saênggon kapanggih |[260] dèrèng angsal pangungsèn manira | baya ta mangke dhèwèke | kêlar ngukuhi mri sun | Jayènglaga angnusul[261] mami | Kewusnendar bramantya | mirsa ngling sang prabu | matur sarwi gigit waja | yèn mangkotên dèn lila sri narapati | pêjahe Jayènglaga ||
24. langkung suka prabu ing Madayin | biyèng[262] lila mangke lila pisan | Si Jayènglaga ludhêse | lila sadarbèkipun | sok matia Si Jayèngmurti | ing Arab lah katura | ing sawadyanipun | Kawuknendar[263] langkung suka | dikane Prabu Madayin |[264] dèn êntrog wêntisira ||
25. babrêngose pan sarya dèn puntir | jêjenggote godhèg palawangan | agilir-gilir[265] netrane | sampu marasa sang prabu |[266] aprakawis Si Jayèngmurti | rèng pêjah |[267] sasat sampun lampus | wus kagêm asta kawula | pêjahipun prajurite Pusrêbumi | suka Raja Nursewan ||
26. ênêngêna Sang Natèng Madayin | kang wu kinukup Sang Kewusnendar | nênggih gênti winiraos |[268] wantên ingkang winuwus [wi...]
--- [f. 171v] ---
[...nuwus] | nagri Cina na ingkang ginupit |[269] nagri gêmah awiyar | tulu[270] kang tinandur | murah kang sarwa tinumbas | nagri Cina kalangkung pasir awukir | eca manahing bala ||
27. prabu ing Cina wau ginupit | apan adarbe putra satunggal | kalangkung edah warnane | sêdhêng biraènipun | Adinggar[271] ingkang wêwangi |[272] kuningira anawang | sêmune arurus | lir widadari suwarga | yèn adhahar dene kusumaning puri | katingal maya-maya ||
28. yèn sinawang lir prênahing ukir | yèn lumapah lir kadya pêpêsa | amidha[273] sasi cahyane | yèn tiningalan mancur | rema panjang mêmêk tur wilis | kadya mega drawila | rawuh ing jajêngku | sêsimonme[274] lir ginalong |[275] rambut ênggon yèn tinon agawe brangti | alise roning iba[276] ||
29. netra jait lidri[277] tur amanis | idêp tumênggèng angraras |[278] kang grana rungih angêne | uwang anyangkal putung | lunging jăngga tênggagak sang dèwi |[279] wanjang[280] kadya mutyara | èsême lir madu | kang lathi manggis kaprêngat[281] | panêdane[282] apait [apai...]
--- [f. 172r] ---
[...t] kang madu gêndhis | tansah karya wigêna ||
30. sarira jênar asêmu wilis | gumilangp[283] lir parada binabar | asung brăngta sapolahe | dêrijinya arurus | kênakane amucuk ing ngrêri |[284] bau kadya gandhewa | lir pêpês dinulu | jajanya wêlar awijang | lir nyudênta pangarsa gêmuh amanis | lagya sumăngge karsa ||
31. kawarnaa kusumaning puri | Rêtna Daninggar dalu anendra | kapati dènnya asare | asupêna sang ayu | apêpanggih satriya luwih | nêgaranipun Ngarab | warnane abagus | akêkasih Jayènglaga | jro supêna têka sumandhing aguling | malah kongsi cumbana ||
32. boya raga-raga yèn angipi | Adaninggar dènira supêna | ya ta kaya satêmêne | kang nama Jayèngpupuh | pêngarase awanti-wanti | sang rêtna tana lêgana[285] |[286] wêcanèna[287] arum | kasmaran dening supêna | ing warnane kang nama Sang Jayèngmurti | dêdêgipun pidêksa ||
33. yèn baguse tan ana tumandhing | ingkang katon sajroning supêna | nora samar ing warnane | marang Sang Jayèngpapuh[288] | sang dyah ayu lan Jayèngmurti | ya ta sajroning supêna |[289] manahe suh rêmpu | kêmanisên ing asmara | Adaninggar kêna [kê...]
--- [f. 172v] ---
[...na] ing coba tan ayêti |[290] anggung brota[291] angarang ||
76. Asmaradana
1. sawungonira aguling | Rêtna Dèwi Adaninggar | kêsmaran dening ipene | kaya ana sumandhinga | kang ara[292] Jayènglaga | sang rêna[293] ayu amuwun | asambat Sang Jayènglaga ||
2. gêgulinge dèn sungkêmi | waspa mijil ingusapan | alara sang dyah tangise | kaya wong kêna ing guna | manahe sumyar-sumyar | kakêtêg arêbut dhujung[294] | karingête areweyan ||
3. kadya wong edan kinardi | tangise Dèwi Daninggar | Sang Jayènglaga dèn ame | adhuh gustiku pangeran | tan asunga gulinga | ingkang karya brăngta wuyung | prajurite wong ing Arab ||
4. pangeranku Jayèngmurti | tan wande kula palastra | wande pêjah sida nglamong | lamun tan sida panggiha | lawan dika pangeran | pasthi pêjah tanpa tatu | yèng kawula tan panggiha ||
5. tolèhêng[295] kawula gusti | yèn kula brăngta mring dika | awak ingsun upamane | dadia marga asimpar | mung dika angambaha | anjalmaa [anjalma...]
--- [f. 173r] ---
[...a] kaping pitu | mung dika ingkang ngambaha | kawula dèn abdèkêna ||[296]
6. upamane awak mami | wastra kang endah |[297] inggih dika ingkang ngangge | upamane kula sêkar | mung dika anjaita | upamane awak ingsun | jalma dadi kalangênan ||
7. sang dyah alara anangis | mular jroning pagulingan | amasarsa[298] sêsambate | sarta mala-mala jaja | katuwone wak ingwang | angur pêjaha wak ingsun | tan bêtah anadhang brong |[299]|
8. lir gudèl andêdagangi | anèng jroning pagulingan | gêguling dèn ujur bae | pinidha[300] Sang Jayènglaga | tansah ingaras-aras | bantal têlês dening êluh | asangêt dènnya karuna ||
9. parêka[301] garjitèng ati | miwah para inyanira | sami prihatingn manahe | dene gustine karuna | sawungune anendra | sang rêtna ayu amuwun | mila pawongan garjita ||
10. êmbanane lumayu aglis |[302] arsa marak mri sang nata | prapta ngayuna[303] sang katong | pun inya matur anêmbah | putra panduka nata | alara sang dyah amuwun | sawungonipun anendra ||
11. kawula
--- [f. 173v] ---
botên kadugi | pamulare putra tuwan | sang nata kagyat galihe | alon ngandika sang nata | dhatêng ing para garwa | lah paranana anakmu | ni êmas rara karuna ||
12. lah tulungên nini putri | apa karane karuna | anakira dingarène | alah age paranana | kang garwa sigra mangkat | pramèsyari patang puluh | sami lumapah sêdaya ||
13. anênggih garwa kang padmi | ibune Rêtna Daninggar | ingiring sakèh marune | pramèswari kawan dasa | wau ingkang lumapah | sang rêtna lara amuwun | sumungkêk[304] nèng pagulingan ||
14. prata kang ibu anangis | adhuh anak ingsun nyawa | sarya rinangkul putrane | milane sira karuna | nyawa anak manira | lah mindêla putraningsun | rêtna kusuma ing Cina ||
15. mas mirah ayya anangis | eman wadana lir wulan | mênawa baluta sotyane |[305] mênawi hrêrak[306] kang syara | apêgêl manahira | para ibu samya nulung | kang putra kèndêl sêksona ||
16. kang ibu ngandika aris | sira nimas tinimbalan [tini...]
--- [f. 174r] ---
[...mbalan] | de rema[307] dipun age |[308] sang rêtna nurut kewala | sampun prata nèng ngarsa | kang putra rinangkul gupuh | dene rama sri narendra ||
17. adhuh putraningsun nini | apa karane karuna | lah mudhuta[309] nahing agèr | kang ana pitambuhana | kang ora mêmudhuta | ayya anangis wong ayu | eman êrak ingkang syara ||
18. mingsêk-mingsêk sarya angling | sangsaya imbuh ayunya | matur dhatêng rama katong | ing dalu kula supêna | rama atur kawula | kapanggih lawan wong bagus | punika kang asung brăngta ||
19. kawula ngipi pêpanggih | kalih satriya ing Arab | Jayènglaga kêkasihe | katingal tugil[310] anendra | ing tilam sacubona | atur kawula pukulun | roma kula atrêrêna ||
20. dhatêng ing Arab nêgari | amarê[311] mri Jayènglaga | sêdya kawula sang katong | amarêk dhatêng sira Mbyah | kawula amawongan | igih dhatêng Jayèngpupuh | punika atur kawula ||
21. lêgêg tyase sri bupati | sri naranata ing Cina | langkung gagêtun sang katong | mênggah sarwi têbah
--- [f. 174v] ---
jaja | mirsa aturing putra | angandika sang aprabu | dhatêng wau kang atmaja ||
22. adhuh anak ingsun nini | kaya ngapa babo sira | durung uninga rupane | kedanan dening supêna | pagene babo sira | tan ngajèni maring sun |[312] têka rêp tilar nagara ||
23. adhuh anak ingsun nini | mundur ngulati supêna | mendahane si ucepa |[313] ingong ratu binathara | abala padha nata | pana sinêbut ratu agung |[314] anyakrawati ing Cina ||
24. iya lamun dèn tampani | sira marang Jayènglaga | nora sapira wirange | mênawa nora tinampan | sira mring bandhe Mbyah |[315] pasthi awirang kalangkung | mênawi nora katampan ||
25. Adaninggar jrit kapêpati |[316] saya mala-mala jaja | dèn rontok-ronta[317] remane | kadya pulung kapipitan | lir sundari kanginan | katuwone awak ingsun | Adaninggar lah pêjaha ||
26. yèn tuwan tan anuruti | nora wande kula pêjah | tan wande salah kapatèn | lunghung[318] kawula pêjaha | urip tan jamak-jamak | kang ibu lara amuwun | putranira tinangisan ||
27. adhuh
--- [f. 175r] ---
anak ingsun nini | nora kaya babo sira | wong ayu pilih tandhinge | putri kasrusra[319] ing jagat | Jawa lan tanah sabrang | para ratu agung-agung | padha anglamar ing sira ||
28. balik kramaa gusti |[320] kênaa sun arsa-arsa | sira arah kasambute | wong ayu ingêla-êla | sang dyah nora marêma | miyarsa pitutur ngibu | sangsaya sangêt ruditya ||
29. ginubêla sri narapati |[321] marang Dèwi Adaninggar | sarwi agojèng koncane | kêdah nêdha atrêrêna | dhatêng nêgara Ngarab | lêgêg manahe sang prabu | kèmêngana sri naradipa |[322]|
30. ngandika sri narapati | Adaninggar lah mênênga | lah iya ngong atrêrake | pasthine manira pisah | babo kalawan sira | puluh-puluh putraningsun | nanging ta sun kapakêna ||
31. ngandika sri narapati | mri cèthi lan para inya | lah timbalana dèn age | Si Arya Pangalasan |[323] kang kinèna sigra mangkat |[324] tan asuwe luyya[325] rawuh | sira Arya Pangalasan ||
32. ngandika sri narapati | dhatêng Juru Pangalasan | lah turutana karsane [kar...]
--- [f. 175v] ---
[...sane] | gustinira atrêrêna | marang nagri ing Mêkah | umarêk mri Jayèngsatru | marang nagari ing Arab ||
33. sadarbèke nini putri | kang rupa rajabrêrona | lah sira gawaa kabèh | sira wota ing baita | lawan mantri sadaya | milua ayya na kantun | padha ngiring anak ingwang ||
34. pawongan lan inya sami | padha milua sadaya | atanapi pra êmbane | sadaya padha milua | pra mantri adadana | padha mêpaka prêrahu | mantri pabêlah[326] milua ||
35. umatur sarya ngabêkti | sira Arya Pêngalasan | kawula nuhun sang katong | asao[327] pitên baita | sang nata angandika | anggawaa tigang atus tus |[328] padha wawotana brana ||
36. sigra anêmbah tur pamit | wau Juru Pangalasan | sagung mantri ing kaputrèn | samya ngundhangan sadaya | prasamya adadana | angiringa nini Galuh | marang nagara ing Arab ||
37. kang para mantri pasisir | kinèn saosa baita | nulya bubar sawadyane | sami asaos baita | pêpak angnèng muara | ingkang anèng alun-alun | wus samya mêpak gêgaman ||
38. anulya
--- [f. 176r] ---
brêrana mijil | lumintu saking jro pura | angndhèr anèng paglarane | guru dadi guru bakal | pêtha rajabrêrana | wastra pêngage kang luhung | cinatur sèwu gotonganya |[329]|
39. wus ingusung mri pasisir | samya winotkên baita | gumrê syarane punang wong | pan wus têlas kang brêrana | sampun kawot baita | kawarnaa Radyan Galuh | wau sampun abusona ||
40. surêm ikang sarwa sari | kasênêngnan[330] dening cahya | lawan gêbyaring panganggo | kadya widadari kendran | warnanya Adaninggar | kang para ibu andulu | sadaya sami karuna ||
41. lir gêrah syaraning tangis | sang dyah ayu tinangisan | mri para ibune kabèh | adhuh anak ingsun nyawa | liwata luwih ta sira |[331] paran polah ingsu kantun | Adaninggar sira tinggal ||
42. angandika sri bupati | lah ta padha atrêrêna | marang anak ingsun age | lah babo Ni Adaninggar | dèn bêcik angnèng marga | nanging nyawa wêkas ingsun | dèn bisa sira ngawula ||
43. yèn nora katampan nini | age sira abalia | nora kaya awak ingong | bisa
--- [f. 176v] ---
têmên mêgot têrsna | lah mara amangkata | kang kari tangis gumuruh | kadya ombaking samodra ||
44. atur sêmbah sang dyah pamit | kang rama kari anggana | dèn têbah-têbah jajane | adhuh anak ingsun nyawa | tan wande sun palastra | sang nata sare amujung | saungkure ingkang putra ||
45. Adaninggar nulya mijil | wis mêdal saking jro pura | dèn iring êmban inyane | wus prata nèng pagêlaran | tangis kyadya[332] ampuhan | para ibu patang puluh | prasamya muwun sadaya ||
46. sang rêtna anitih jali | ginarêbê[333] ing pawongan | kabarangin jajarane | kang para mantri sadaya | magrêsarinya kapang | jajarane tundha têlu | magêrsarinya atembak ||
47. kang para ibu angiring | angatrê jawining kutha | wau ta sang dyah malpahe[334] | mêdal sajawining kitha | katingal lamat-lamat | sakathahe para ibu | sadaya wangsul karuna ||
48. adhuh anak ingsun gusti | Adaninggar abalia | ilang sêkaring kadhaton | nyawang wong atuwanira | gusti sira tolèha | pasareyanira suwung | sapa ing |[335]|
--- [f. 177r] ---
49. adhuh anak ingsun gusti | Adaninggar abalia | ilang sêkaring kadhaton | nyawang atuwanira |[336] gusti sira tolèha | pasareyanira suwung | sapa ingkang ngêgonana[337] ||
50. sapa baya sun tingali | Adaninggar sira lunga | ingsun ta wande anglamong | kang putra tan katingalan | lampahira wis lêpas | ibunira mangu-mangu | datan katon mring sang nata ||
77. Sinom
1. nêngna kang samya karuna | kang tinilar sêdhi[338] kikin | lampahira Adaninggar | sampun rawuh ing pasisir | tumurun saking joli | wus pinaraka sang dyah ayu |[339] ing dhêdhampar kêncana | jajarane amrêrapit | para mantri andhèr nèng pinggir samodra ||
2. wus pêpa[340] kang wadyabala | pra mantrinara[341] sang dèwi | êmban Arya Pangalasan | lan Dêmang Windunêgari | lawan Răngga Tohpati | lan Ngabèi Cangakmrênang |[342] lan Panji Amigora | miwah kang mantri pasisir | juru mudhi aran pun Jayasamodra ||
3. kang dadya juru pabêlah | awasta Jayasamèdi | juru malim lan pandoman | juru silêm anglangèni | lawan ki juru tilik | Bajorante wastanipun | wus pêpak wadyabala | gumrêrah
--- [f. 177v] ---
anambutkardi | samun jangkêp tigang atus ingkang palwa ||
4. prasamya ambrêrona |[343] gumêdrê syaraning jalmi | sawêne[344] amot turăngga | ana masang kamudhi |[345] wênèh ngugahkên warih | sawênèh ngugahkên sangu | brêras kalawan ulam | sawênèh ngugahkên kêndhil | para mantri angugahakên gêgaman ||
5. palwa samya binusanan | saosane raja dèwi | pan linapis ing têmbaga | binapang ing purasani | tinapêl wêsi kuning | kinawêtan ing balitung | winêku[346] ing mangangkang | kinira tawa ing mimis | tiningal lir pendah giri pawaka |[347]|
6. linayaran sutra jingga | apalisir sutra wilis | pinarêmas ing parada | pêpayone wungu asri | yèn tinon mêlik-mêlik | tiyang winêngkonan murub | kinatimang sêlaka | pabêlah jinggring mas kuning | panggilinge binalongsong ing kancana ||
7. sampun anumpak baita | wau sang raja pinutri | alêgah malige na rêna[348] |[349] ingayab ing para cèthi | sakèhe para nyai | sampun minggah ing parau | atap munggèng ngayunan | sawadyabalane asri | para mantri sadaya nupak[350] [nu...]
--- [f. 178r] ---
[...pak] baita ||
8. sêksana alabuh jangkar | anulya têngara bêdhil | umyung syarane kang wadya | gamêlan munya angrangin | anèng têngah jaladri | gong bèri umyung gumuruh | anginnya nêmpuh layar | andêdêl katiyup ngangin | kadya guntur surake kang wadyabala ||
9. layar lir palasa jênar | awarna-warna tulya sri | kêthap-kêthap nèng lautan | kang ciri tunggule putih | rineka surya mijil | tinon lir raditya murub | sampun silêm dharatan | malpahe palya lèh angin | asri tinon pêpajangan nèng lautan ||
10. pacalang giyot kapal |[351] lêmbulaka tinon asri | jorong lêlanang balungka | mayangan sêlup jambing |[352] lêladingan camêthi | sêsampan kanan gènipun | dhaup lan pamêthakak | sêkong sarênya mrêrapit | dya lumampah sang rêtna timbul ing toya ||
78. Maskumambang
1. wus alami sang rêtna ane jaladri | wus samadya candra | lamine anèng pasisir | Rêtna Dèwi Adaninggar ||
2. kalangkung brangtine kusuma adi |[353] marang Jayènglaga | yèn dalu tan kêna guling | yèn siyang tan kêna dhahar ||
3. Jayènglaga ingkang kacipta ing galih | manahe sang rêtna | kaya [ka...]
--- [f. 178v] ---
[...ya] agea pêpanggih | tan bêtah anandhang brăngta ||
4. Bagendhambyah kaya sumandhing alinggih | lir murca ing tilam | gêguling dèn sungkêmi |[354] pinindha pang[355] Jayènglaga ||
5. para inya matur dhatêng raja dèwi | gusti pingnaraka | dadosa têtaba brangti | tumingala ing samodra ||
6. pan ginalih ature kang para cèthi | wungu dènnya nedra | anuyya miyos sang dèwi | ingayap ing para inya ||
7. angandikan sakathahe para mantri | Arya Pangalasan | lan sagung kang para mantri | sampun prata ing ngayunan ||
8. angandika wau sang raja pinutri | Bapa Pêngalasan | iki talatah ing ngêndi | kang lamat-lamat katingal ||
9. sigra matur ki êmbèn[356] talatah Jambir | punika Manila | punika Nusa Parênggi | punika talatah Siyak ||
10. apan rêmbên kang palya tan angsal angin | samya dhêdhayungan | palya lir kuda anyirig | andhêdhêng[357] anèng laotan ||
11. ing samodra akathah ingkang kaèksi | ombak nêmpuh parang | kang lor wetan adhatêngi | baita lampahnya kêbat ||
12. ênêngêna wau sang raja pinutri | Dèwi Adaninggar | kang arsa mring Pusrêbumi | sang rêtna manggung kasmaran ||
79. Asmaradana
1. ucapêna Sang Jayèngmurti |[358] kalamun [kalamu...]
--- [f. 179r] ---
[...n] Raja Nursewan | anèng Ngunjona ênggone | nulya wau pinaranan | nêgara ing Ngujana | sawadyane Jayèngsatru | sampun prapta lampahira ||
2. karya pasanggrahan aglis | trêratag rambat punika | jawining kitha ênggone | pirang pandêlêng asinang | pondhoke wadya Ngarab | sêsuguhira lumitu | wau Sang Prabu Ngujona ||
3. karya pasanggrahan aglis | pan arsa mangun ayuda | lajêng saking kadhatone | kawarnaa duk sêmona | sampun samya jêng-ajêngan |[359] wong Arab lan Sang Prabu |[360] Ngunjana Kewusnendar |[361]|
4. Kewuskendar pan siniwi | anèng ing trêratag rambat | andhèr aglar sawadyane | kang samya têguh prawira | wus pingnatah[362] kang yuda | Natèng Ngunjana alungguh | ing singasana mas mubyar ||
5. pinarak kalihan singgih | kalawan Raja Nursewan | sineba ing prajurite | gyêntya[363] ingkang kawarnaa | Sang Jayènglaga Ngarab | sineba punggawa agung | madatan mungkur dènnya yuda |[364]|
80. Pangkur
1. prajurite ing Ngujona | amêtoni ing rana nguwuh tandhing | sumbar-sumbar nguwuh-uwuh |
--- [f. 179v] ---
wong Arab mêtonana | papagêna yudaningsun dèn agupuh | padha wong sura mrêrata | prajurite Pusrêbumi ||
2. amit sang prabu ing Yunan | wus ingidèn dhatêng Sang Jayèngmurti | anitih turăngga sampun | angagêm pêngawinan | praptèng rena[365] apan asampun acundhuk | aglis punggawa Ngujana | sapa aranmu prajurit ||
3. angling sang prabu ing Yunan | ya ingsun dasihe Jayèngmurti |[366] sira sapa ta aranmu | angling kang tinakonan | iya aku kang aran prajurit Jandhun | Jaliwangwang jênêng ingwang | payo anumbaka dhingin ||
4. Mastanus srigra angucap | sira kapir iya numbaka dhingin | gumuyu Sang Raja Jandhun | lah iya dèn prayitna | dyan ingikal lawunge prajurit Jandhun | Mastanus sigra tinumbak | tinitir pan nora kêni ||
5. arame bênthak-binêthahk[367] | samya wasis gênti ukih-ingukih | Sang Raja Jandhun amuwus | payo gênti numbaka | dèn patis ingsun tadhahane lambung |[368] Mastanu[369] sigra anumbak |
--- [f. 180r] ---
anuyya uthik-inguthik ||
6. arame dènnya ayuda | wus kalira Jandhun dipun larihi | kawatgata baonipun | sangê[370] dènnya anumbak | gya aniba Jandhun pangrasane butul | sinurak wadya ing Arab | Jandhun sampun de gasongi ||
7. Mastanus aoncangl watang | Jaliwangwang yèn kang raka kajodhi | amit nêmbah nulya maju | angrapakên turăngga | sikêp pêdhang kalangkung bramatyanipun | Tanus mulat arènira | tinandhingan lawan malih ||
8. wus ngidèn Sang Jayènglaga | nitih kuda ngagêm watang ngajrihi | kang rayi wus kinèn mundur | Tantanus marang ngarsa | Jaliwangwang anudingi sru amuwus | ayya sun udurkên[371] uga | aku pan durung malêsi ||
9. Tantanus asru angucap | padha tua payo lan ingsun jurit | lah sira sapa aranmu | Tanus Prabu ing Yunan | Jaliwangwang asru dènira amuwus | age mara anumbaka | sumaur tan arsa dhingin ||
10. Jali angling dèn prayitna | dya pinêdhang Tanus tinitir-titir | parisira waja rêmuk | nêratas [nêr...]
--- [f. 180v] ---
[...atas] nurut kuda | pêcah dhasnya kudanira nulya lampus | sinurakne wong kopar |[372] Tanus bramantya tan sipi ||
11. Sang Jali winalês sigra | Jaliwangwang binutar[373] jajanya jrit | kalênggak kudannya jumbul | pu Jali kapidhara | wadya Ngarab surake gumrê gumuruh | wus mudur kang ponang yuda | nulya kasaput ing wêngi ||
12. ing dalu datan kawarna | byar raina warnanên ing pasisir | kang anèng baita sêlup | Ni Dèwi Adaninggar | angandika wau dhatêng êmbanipun | bapa êmban Pangalasan | sira amêntasa dhingin ||
13. layang isun aturêna | dèn katampan marang Sang Jayèngmurti | pan sandika aturipun | Pêngalasan dyan mêsat | mandhi layang dèn iring ing wadyanipun | sampun mêntas ing dharatan | lampahira anèng margi ||
14. nêna[374] ingkang lumampah |[375] kang kocapa wau Prabu Madayin | saudurira prang pupuh | mondhok jawining kitha | Sang Aprabu Ngunjana lajêng ngadhatun | nanging Sang Raja Nursewan | mondhok jawining kitha
--- [f. 181r] ---
nênggih |[376]|
15. mirsa Sang Raja Nursewan | ing laotan baita ngambang minggir | dya ngunggah ing Jayèngsatru | Nursewan undhang-undhang | sawadyane sadaya kinèn angaku | yèng pasanggrahane wong Arab |[377] aja ngaku wong Madayin ||
16. warnanêng pun Pêngalasan | pawong Cina sadaya samya ningali |[378] pondhakan[379] dhêngdhêng dinulu | măngsa wong ing Ngujana | mondhak anèng jangwi[380] kitha iku |[381] pasthi iku yèn wong Arab | mondhok jawi kitha nênggih ||
17. nulya samya pinaranan | tan asuwe prata pondhokan nênggih | wong Madayin wus kapangguh | dutèng Cina sinapa | sanak pundi pêkênira ingkang rawuh | sumaur kang tinakonan | manira ing Cina kyai ||
18. arsa sohan Jayènglaga | lah ing pundi pondhoke Jayèngmurti | wong Madayin saur manuk | kiyai gih punika | pondhokipun bêndara Sang Jayèngsatru | pan wontên lampah punapa | kya êngban [êng...]
--- [f. 181v] ---
[...ban] alon dènnya ngling ||
19. anênggih lampah kawula | ajêng marak dhatêng Sang Wiradimurti |[382] tur surat mri Jayèngsatru | dyan ingaturkê[383] sigra | mring Nursewan lamun duta Cina rawuh | angaturakên kingtaka[384] | dhatêng panduka nrêpati ||
20. Sang Nursewan suka-suka | alah age duta undangên aglis | sampun tinibalan gupuh | prapta ngarsa Nursewan | Pêngalasan nêmbah sarya umatur |[385] kawula têtiyang Cina | umarêk dhatêng sang aji ||
21. kawula ngutusa sang rêtna |[386] patik aji kawula ngutus gusti | Andaninggar luwi[387] ayu | ngaturakên nuwala | raoing[388] tyas kawot ing surat pukulun | sang nata gêpah tumêdhak | agya tinamanpanan aglis |[389]|
22. binêkta mri palênggahan | dya binuka nulya sinukme[390] galih | sêmbah kawula gang[391] prabu | katura kajêng[392] sultan | sah ing katur sêmbah kawula sang prabu | kawula arsa mawongan | dhumatêng Wiradimurti ||
23. karyanên tundhan pawongan | Jayènglaga abdine anglampahi | amasasihe[393] turipun | kèsthi kawrat ing srêrat | Sang Nursewan atas maca srêratipun | anglês [ang...]
--- [f. 182r] ---
[...lês] manahe aniba | garegah atangi malih ||
24. langkung dènnya suka bungah | ni bok rara dèn age sira gusti | mara marani bok canthur | gustiku Adaninggar | lah matura mangdelu[394] kula mêthuk |[395] pan wus lèngsèr Pêngalasan | saking ngarsane sang aji ||
25. Nursewan nulya adandan | age-age wau Prabu Madayin | angundhangi wadyanipun | asaosa wahana | gajah jaran jali kalawan tandhu |[396] saosna nimas rêna[397] |[398] Adaninggar putri adi ||
26. apan sampun kasaosan | wahanane kusuma raja dèwi | kawarnaa kang lumaku | Ki Êmban Pêngalasan | sampun prapta ing ngarsane sang dyah ayu | Pêngalasan atur sêmbah | angandika raja dèwi ||
27. Juru Pêngalasan prapta | ing ngarsane sang rêtna adi luwih | Adaninggar ngandika rum | priye bapa lih karya | Pêngalasan atur sêmbah nulya matur | sampun katampan kang surat | jêng panduka dèn aturi ||
28. rakamta panduka mapag | sarta bêkta titihan dika gusti | suka bungah sang dyah ayu | sang dyah nulya busana | ngangge-angge abusana sarya murub | warnane sang rênaning[399] dyah | kadi widadari [wi...]
--- [f. 182v] ---
[...dadari] syargi ||
29. dyan lumapah Adaninggar | wus anitih tandhu lawan sang putri | jajarane patang puluh | waos sulam kêncana | rajabrana kathahe sadasa pikul | badhe katur Jayènglaga | sang rêtna lampahnya aris ||
30. warnanên Raja Nursewan | sampun bubar saking pondhokan aglis | ingiring wadya gumuruh | mindha-mindha Wong Menak | abra sinang gêgamanira sang prabu | asri syaraning gamêlan | sarupane wadya alit ||
31. abusana abra mubyar | langkung suka tyase Prabu Madayin | angrasa yèn bole ontung | dadya anamur lampah | iya ingsun mêngko rabi putri ayu | tur dadya putra ing Cina | jêngnêng[400] prabu anom nênggih ||
81. Sinom
1. sarwi nitih matêngga |[401] wau prabu ing Madayin | murub pangagoning liman | pan kadya daru angalih | palona mas rinukmi | surati anèng ing pungkur | tandêrona sang nata | pamrihe Prabu Madayin | angla-laa marang sang putring[402] ing Cina ||
2. kampuh jiga pinarêmas [pinarê...]
--- [f. 183r] ---
[...mas] | asabuk renda angrawit | pan kadya Sang Partasuta | arasukan bludru asri | renda murub ngêbêki | ajamang mas akêkalung | pêngarahe sang nata | asora Sang Jayèngmurti | muka kisut pinupuran lamat-lamat ||
3. pipi kêmpong ingêmutan | jambe nom roro sisih |[403] mandhêlong ingkang pilingan | dèn mêstèri mas angrawit | pêparasan jakithit | enyor sakèh kang andulu | kuluk kêstop bantênan | sarya amakutha asri | nyambêl wijèngn[404] minangsi wau kang rema ||
4. pan kadya Sang Jayènglaga | angkuhe Prabu Madayin | apan sêmune katara | payung Tunggulnaga asri | apan samarga-margi[405] | gamêlan umyang gumuruh | apan mindha wong Arab | warnanêngn kang sampun prapti | Adaninggar kalawan sawadyanira ||
5. ya ta sêmana kapapag | wong Cina lan wong Madayin | pan samya mire sadaya | liman lajêng lawan joli | tandhu lawak wus prapti | ngarsane dipăngga sampun | Raja Nursewan mulat | ing citrane raja dèwi | langkung bungah lampahe [lampah...]
--- [f. 183v] ---
[...e] Raja Nursewan ||
6. kaya aniba-nibaa | sang nata saking ing èsthi | mulat dhatêng Adaninggar | cêluk-cêluk mring sang dèwi | kene-kene mas gusti | minggaha dipăngga masku | samya nitih kalihan | adhuh mirah ingsun gusti | besuk têmbe muktia anèng ing Arab ||
7. Ni Adaninggar lumiyat | ing warnane Jayèngmurti | atêpbih[406] lawan supêna | dede si mangke kang warna |[407] gila sang raja putri | anjêpat manah kondur |[408] nulak wangsul sang rêtna | sarya tawan-tawan tangis | kalingane si dilojèh Si Nuredan ||
8. angur matia angurag | nora arsa wong Madayin | dhuh jagat-jagat lêbura | kang ati gêtun kapati | langkung merang sang dèwi | êmbane tinutuh-tutuh | êmbannya tan bisa ngucap |[409] dukane sang raja dèwi | gêntya wau Sang Nursewan lon ngandika ||
9. mila nulak putri Cina | agawe laraning ati | matur wau Patih Bastak | angarêm-arê[410] kang galih | dawêg kodur kariyin | kawula dalu angrungu | mangke dalu maraka | rinane sampun [sa...]
--- [f. 184r] ---
[...mpun] udani | yêkti dalu ecane wong pulangraras ||
10. Sang Nursewan lênggak-lênggak | olèh baik apalagi | angnulya kondur sang nata | dhatêng pasanggrahan malih | wadyabala angiring | pasanggrahan sampun rawuh | warnanêngn putri Cina | êmbane sigra tinari | kayaparan bapa wong kaliru iya ||
11. bapa langkung wirang ingwang | gêtun ku kapati-pati | matur wau Pêngalasan | suwawi lajêng mas gusti | mri pondhokipun Sang Amir |[411] kawula atas angrungu | wartanipun wong Arab | kalawan wong ing Madayin | botên atut apan samya rêbut lênggah ||
12. kang êlor wetan punika | pasanggrahane Sang Amir | kadi botên larawora | suka manahe sang dèwi | nora kaliru maning | bapa ing aturmu iku | ing botên bêndara |[412] sêmona lajêng sang dèwi | pan ajujug pamandhokane wong Arab ||
13. lampahira gêgancangan | wau sang raja pinutri | dèn iring kang wadyabala | datan kawarna ing margi | sêmona sampun prapti | ing pongdhoke[413] [pong...]
--- [f. 184v] ---
[...dhoke] Jayèngpupuh | kang wadya pabarisanya |[414] prasamya midhangêt warti | putri Cina ngunggahi Raja Nursewan ||
14. pagene têka anggepak | mring pondhoke Pusrêbumi | wong Arab samya asurak | wong Cina merang aisin | sinurak wadya alit | Ni Adaninggar angrungu | pan samya ginuyonan | sang rêtna anukmèng ati | wirang isin iya ingsun kapakêna ||
15. mati urip awak ingwang | apan iya su labuhi | sêmona Ni Adaninggar | pasanggrahan sampun prapti | gandru-gandru[415] sang dèwi | lampah dharat sang rêtna yu | sinjange pan dèn larak | sinèrèd-sarèd ing siti | ababênting sutra dipăngga angraras ||
16. pantês nyothe anyuriga | rasukan kêstop angrawit | kadya widadari kendran | tuhu yèn prajurit sêkti | kanci[416] jumantên adi | amakutha abra murub | nawarêna[417] di mubyar | surêm ujalaning rawi | gilir-gilir kocaking tingal angraras ||
17. wadana anawang wulan | sêdhênge purnama
--- [f. 185r] ---
sidi | maguta wlanwan[418] sêsotya | kadi angdaru saking langit |[419] ya ta wong Pusrêbumi | agêng alit samya dulu | tan ana bisa ngucap | anarka yèn widadari | wadya Ngarab rangkulan padha wong lanang ||
18. langkung dènira kasmaran | dhatêng kusumaning adi | agêbagan arantaban | akèh polahe kang jalmi | sang dyah sampun alinggih | wau nèng trêratag agung | anglir Dèwi Supraba | kinêpung para nrêpati | danar-danar kunange sêmu anawang ||
19. atanya Ni Adaninggar | pra dipatya anauri | pan inggih èstu punika | pondhoke Sang Jayèngmurti | angling sang raja dèwi | alah dawêg dika matur | marang Sang Jayènglaga | lamun wau ingkang abdi | Adaninggar ing Cina arsa aseba ||
20. asohan mri kanjêng sultan | kang parab Wiradimurti | Sang Raja Maktal akêbat | matur dhatêng Jayèngmurti | amba marêk ing gusti | wontên wanodya kang rawuh | wasta Ni Adanigar[420] | umarêk panduka aji | Jayènglaga asêndhu dènnya ngandika ||
21. lah ana karêpe baya | Maktal [Ma...]
--- [f. 185v] ---
[...ktal] sang raja pinutri | wis marak mri panêmbahan | nyakrawati ing Madayin | mangkya têka mariki | mênawa dadia laku | lah sira timbalana | Maktal wus nêmbah gya mijil | Adaninggar wau sampun tinimbalan ||
22. kering dening Raja Maktalat |[421] prapta ngarsa Bagendha Mir | sang rêtna pinarak ngandhap | ing batur sah angabêkti | Jayènglaga nglingnya ris | sampun nêmbah dika ibu | sampun pinarak ngandhap | ibu lêgaha ing ngigil | ajajara ibu kalawan kawula ||
23. sang dyah kagèt jroning nala | amicorèng jroning ati | baya nglindur ta si dhêngkah | baya nora ngilo iki | iya Sang Jayèngmurti | aku binasanan ibu | matur Ni Adaninggar | anuwun pangeran ajrih | sakalangkung pangeran ajrih jajara ||
24. ingaturan nora kêna | mêksa nglosod anèng siti | wêkasana Sang Jayènglaga |[422] tumut lênggah anèng siti | sarya wêtcana aris | tuwan katuran jêng ibu | punapa wontên lampah | dene dhumatêng nèng ngriki | sang dyah nukma wong iki saya andadra ||
--- [f. 186r] ---
25. matur Dèwi Adaninggar | botên tèdhèng aling-aling | lampah kula pangeran |[423] milane marak mariki | arsa agama sukci | Sêlama gusti wak ingsun | kawula amawongan | dhumatêng Sang Jayèngmurti | suka pêjah wontêna ing dagan tuwan ||
26. anjola Sang Jayènglaga | ature lir madu gêndhis | amêngkara ibu tuwan | andika kadya puniki | kawula botên ngipi | sampeya[424] yêktos pun ibu | matur Ni Adaninggar | jêlèh têmên bêbosêni | sinawitan têka mundur basa biyang ||
27. bosên têmên awak iwang | yèn binasasanan[425] bibi | pan inggih maksih taruna | panduka sok basa bibi | mèsêma Sang Jayèngmurti |[426] wus patut mratuwanisun | yèn Sang Raja Nursewan | sayêktos mratatuwa mami |[427] jêngandika pan wu dhatêng Sang Nursewan ||
28. sayêkti ibu kawula | yèn darbea tingkah lali | anjaluk siksa punapa | marasêpuh dèn rèbèni[428] | sang rêtna alon angling | botên aniyat ngrampêlu | alakia Nursewan | sun sêdya Sang Jayèngmurti | amung dika kacipta anèng ing Cina ||
--- [f. 186v] ---
29. sampun kesah saking Cina | yèn arsa laki wak mami | kang kaya Raja Nursewan | mung panduka dados brangti | sayêktosipun ugi | kawula inggih kaliru | arsa marak ing tuwan | kalorop dhatêng Madayin | yêktènipu[429] kawula apuntêngn[430] tuwan ||
30. samya ngaku wong ing Arab | mila kawula lêbêti | uningaa yèn dedea | kawula anulak bali | nulya marak mring gusti | punika kalirunipun | angling Sang Jayènglaga | apan dika ibu mami | sayêktine angdika[431] mratuwa kula ||
31. Adanigar aturira | panduka nrêka kêpati | kadar katingal punapa | kawula lan wong Madayin | punapa sampun nunggil | aulungan gatèn[432] arum | punapa ulungan ujar |[433] dèrèng kula kêdhah-kêdhih | jêng panduka têka ngakê[434] maratuwa ||
32. ngadika Sang Jayènglaga | botên mêngkotêna ugi | yêktos ibu kula tuwan | yèn mêngkonoa malih |[435] medah pangucape sami |[436] tuju rabi putri ayu | kang kaya Jayènglaga | angalap mratuwa mami | têkèng pêjah andika mratuwa kula ||
33. kaku tyase Adaninggar | datan mêndat Jayèngmurti [Jayèng...]
--- [f. 187r] ---
[...murti] | dènira ngaku mratuwa | têkèng pati dèn adhêngmi[437] | sangêt wirang kapati | sang dyah larod[438] nulya mundur | mêdal saking pamondhokan |[439] sarwi tawangn-tawan[440] tangis | sang dyah ayu sampun angambang nèng palwa ||
82. Maskumambang
1. sang dyah ayu sampun ngambang nèng jaladri | lawan wadyanira | palwa sêlup dèn titihi | tansah munggèng pasarean ||
2. pan angrungkêb gêguling dèn sungkêmi |[441] luh drês lir turasan | sang dyah langkung kawlasasih | ngaruara nèng laotan ||
3. putri adi yèn anangis lantik-lantik | nulya sinauran | gêtrê patrê anèng langit | gêtha[442] kêkêlèng angangkang ||
4. datan kèndêl sawungune raja dèwi | amung Jayènglaga | dèn ame raina wêngi | nora kayaa pangeran ||
5. Jayènglaga adohe lok sun layari | iya awak ingwang | tulusa wibawa mukti | iya ta Sang Jayènglaga ||
6. Si Nuredan têka ngaku Jayèngmurti | dhêngkah sambêr gêlap | têka anyuwani ati | Nurwèn kêna ing ulah |[443]|
7. Jayènglaga agawe rasaning ati | têka basa
--- [f. 187v] ---
biyang | biyangane têka ngêdi | têka si edan Nursetan ||
8. tinuturan lambeningsun kadya grimis | mêksa ngaku biyang | dhuh lae Sang Jayèngmurti | panêdhaku ing bathara ||
9. ingsun têdha amaria basa bibi | muga ta awlasa | ingkang kaya awak mami | wong lara nèng pangumbaran ||
10. Jayènglaga nora têpa kadang èstri | paran polah ingwang | yèn ingsun sida tinampik | adhuh biyang ngur matia ||
11. Adaninggar tanapdrêman[444] sira ya urip |[445] binuwang mri rama | saparan-paranku iki | pan dadya amanggih papa ||
12. ala têmên ambandhang ujar sudarmi | mêngko pan pinanggya | panêmune nora bêcik | apan iya ingsun jarag ||
13. yèn tulusa panggih lawan Jayèngmurti | dhuh lae pangeran | kaniaya gusti mi |[446] wong dhêmên tan sinêmbadan ||
14. wadung pari sira gusti sun wêstani | langkung kaniaya | agawe laraning ati | gayung sumur awak ingwang ||
15. tirta lidhah puspa cêmêng munggèng têgil | sapa nambanana | yèn nora kang wêlas sih |[447] lamun dudu Jayènglaga ||
16. pathining tom sarah jogan kang kapering | lila [li...]
--- [f. 188r] ---
[...la] têmên ingwang | karyanêng[448] pawongan cèthi | iya sun lakoni pisan ||
17. gagak seta ancur gêdhah awak mami | sapa bisa nyandhang | rasane atiku iki | rina wêngi trêrataban ||
18. jae wona awak ingsun sira gusti | tansah prayang-prayang | adhuh sira Jayèngmurti | ingkang gawe lara brăngta ||
19. kukus gantung sun wêstani awak mami | kapak-kapakêna | têkèng pati su labuhi | tabête dhêmên mri dika ||
20. buron tirta gagak bang rongning[449] lêmpuying | baya mênêng mona | benjang tulungên ing prêsmi | ngrêriyêm anèng paprêman ||
21. jêjêr sangkuh kalêbu sisaning gêni | muga ta tulusa | angabdèkakên ing kami | ratu-ratuning wong Arab ||
22. kukus gantung para uga sun wêstani | yèng sun sawang-sawang | datan nolèh wong kêkalih | ingkang kaya Jayènglaga ||
23. bok iyaa ana wêlase ing mami | bêndha ijo dika | dene langkung liwat luwih | tan ibangi[450] trêsna kula ||
24. Adaninggar kalangkung kawêlasasih | angnèng pagulingan | wau sang raja pinutri | asambat-sambat tan ana ||
25. para êmban
--- [f. 188v] ---
sadaya sami ngaturi | tan ana ginêga | pan amung Sang Jayèngmurti | kèsthi tan kêna mundura ||
83. Durma
1. ênêngêna wau sang putri ing Cina | gêntya ingkang winarni | Jayènglaga Ngarab | arsa miyosi yuda | ingiring wadya prajurit | Sang Jayènglaga | pinarak kursi gadhing ||
2. Kewunendar[451] amiyos saking kadhatyan | nindhihi kang prajurit | munggèng ing trêratak | sineba dening wadya | satriya plawan[452] prajurit | wong gêgangsingan | andhèr anèng ing ngarsi ||
3. akalihan pinarak angnèng wijahan | lawan Natèng Madayin | Nursewan ngandaka | anak Prabu Ngujona | mêngko ingsun tuturi |[453] lamun manggunga | angadua wong cilik ||
4. dipun têlas prajurite wong Ngujona | pan botên anguwisi | lan prajurit Ngarab | datan ana wêkasan | yèn dede dika pribadi | ingkang nglêbura | prajurit Pusrêbumi ||
5. suka-suka Kewusnendar angandika | alêrês sri bupati | sigra Kewusnendar | angrasuk prajuritan | wus anitih kuda nênggih | wus ngagêm watang |
--- [f. 189r] ---
landheyanipun wêsi ||
6. pan sabongkohting[454] êta[455] landheyanira | waosipun dirajit | prapta ngranagana | asru nguwuh sumbar-sumbar |[456] lah êdi[457] kang aran Amir | lah payo aprang | payo padha prajurit ||
7. Raja Kemar mirsa ing sêsumbarira | karna kadya sinêbit | wus amit mring Ambyah | ingidèn wus tumandang | sang nata wus nitih èsthi | angagêm gada | wawrate sèwu kati ||
8. sampun mangsah ing rana Sang Raja Kemar | anulya sira panggih | atanya Kewusnendar |[458] sapa ranmu prawira | sumaur kang dèn takoni | ya ingsun Kemar | narendra ing Kuwari ||
9. alah iya kapir sapa aranira | gya sumaur sang aji | ingsun Kewusnendar | narendra ing Ngunjona | lah payo padha prajurit | padha narendra | mara gadaa dhingin ||
10. Raja Kemarangling sira anggadaa | ping tiga sun malêsi | angling Kewusnendar | lah iya dèn prayitna | Raja Kemar dèn larihi | panggah Sang Kemar | baunya ingkang kêni ||
11. ya ta cape baune [bau...]
--- [f. 189v] ---
[...ne] Sang Raja Kemar | pangrasane ngêmasi | mudur saking rana | asurak wadya kopar | nulya prabu ing Surandil | amit mring Ambyah | ingidèn Jayèngmurti ||
12. sampun nitih dirada Sang Raja Selan | amutrê gada wêsi | wawrat sèwu katya | wus mangsah Prabu Selan | praptèng ranagana panggih | lan Kewuknendar[459] | Prabu Ngujona angling ||
13. sapa ranmu prajurit maju ing rana | baya sira Si Amir | Lamdahur sru ngucap | dudu sun Jayènglaga | ingsun prabu ing Surandil | abdine Ambyah | Natèng Ngunjona angling ||
14. lah mudura tan sotah prang lan têlukan | Lamdahur anauri | ayya kakehan ujar |[460] ingsun wus tate nigas | kaya sira amatèni | payo numbaka | ping tiga sun malêsi ||
15. Kewusnendar angling iya dèn prayitna | Lamdahur ngati-ati | anuyya tinumbak | tatas parise waja | nêmpuh jajaning nêrpati | pan nora pasah | mundur Prabu Surandil ||
16. wadya kapir surake ambal-ambalan [ambal-ambala...]
--- [f. 190r] ---
[...n] | suka gri[461] narapata |[462] sêsumbar |[463] sapa arêp palastra | sêmana sapih kang wêngi | mundur kang yuda | samya bubar kang jurit ||
17. nulya kondur Kewusnendar angadhatyan | akasukan sang aji | lan sawadyabala | samya mênang ayuda | lan Raja Nursewan sami | anèng jro pura | lawan para prajurit ||
18. kawarnaa sawadyane Jayènglaga | ingkang kasoran jurit | andhêndhêng kewala | sakèhe ingkang wadya | ingkang mangsah ing ajurit | kasambut ing prang | mila samya prihatin ||
19. gêntya ingkang kocapa Ni Adaninggar | dalu tan kêna guling | kagagas ing manah | yèn siyang tan adhahar | kalangkung sakit kang galih | Ni Adaninggar | marang Sang Jayèngmurti ||
20. duk sêmona Adaninggar lampah dhustha | arsa dipun pandungi | dhatêng Jayènglaga | dene kaliwa-liwat[464] | agawe rasaning manah |[465] mila sang rêtna | kurdane andhatêngi ||
21. sirêp jalma lampahe kala sêmona | sang dyah sampun angrampid | jawi pasanggrahan | tan ana kang uninga | gumrumung sami adhikir | amaca donga | miwah tilawat [tilawa...]
--- [f. 190v] ---
[...t] sami ||
22. para ratu ingkang padha tunggu lawang | Lamdahur lawang jawi | lawang ping kalihnya | Raja Yahman kang têngga | lawang ping tiga malih |[466] Sang Raja Kemar | samya njagani wèsthi ||
23. Sipulalam anjagani lawang ping pat | Maktal ping lima kari | ping nêm Baudhêngndha | ping sata[467] Umarmaya | wau ingkang anjagani | ing jrêro pisan | wau ingkang akêmit ||
24. sakathahe para kêmbar kawan dasa | samya prayitnèng wèsthi | wau kawarnaa | Ni Dèwi Adaninggar | sarêng wau siprêp jalmi | sang dyah amatak | siprêpe sang dyah dèwi ||
25. wewe putih kalawan si beganada[468] | wus dèn tamakkên aglis | mila nora kêna | pinapag puji donga | sarêng wau lingsir wêngi | kabèh wong Arab | lali jaga ing gusti ||
26. apan kê sami kêna ing pangaribawa |[469] awor sayahing jurit | sakyèh wadya Ngarab | sirêp tan ana obah | ingkang gumrumung angaji | padha anendra | padha anglindur sami ||
27. Adaninggar sampun ngrampid anèng lawang | maju mundur sang putri | ingkang atunggu lawang |[470] pan samya jaga-jaga | sami mandhi gada wêsi | Ni Adaninggar | sinome dèn usapi ||
84. Sinom
1. Raja Lamdahur angucap |
--- [f. 191r] ---
êdi ana maling iki | iya sun gadane pisan | dikongsi pêcah dhasnèki | sang dyah angling jro ngati | wong iki durung aturu | luput sêsirêp baya | jaga-jaga natang[471] maling | dene iki ana maling nora gada ||
2. baya nora wrêruh maringwang |[472] dene ngaglah ingsun iki | têka maksih natang dhustha | ngong cêdhakane sadhidhik | anulya marêpêki | Lamdahur maksih calathu | sun têdha anamona | maling sun gadane mangkin | sasuwene pangucapira mangkana ||
3. sang rêtna ngucap ing driya | wus aprêrak ingsun iki | milane nora anggada | têka samya wira-wiri | pasthi tan wruh ing mami | dene ana ngarsanipun | maksih jaga angucap | sang dyah gêgêtun ningali | kalingaèng[473] lindur diparag buta |[474]|
4. dene têka nora jamak | lidurane[475] wong puniki | dhuh lae nora kayaa | tuhu yèn prajurit luwih | Sultan Wiradimurti | lindurane wadyanipun | ajaga ngajap dhustha | tujune lèh maling bêcik | yèn anaa maling ala wis palastra ||
5. bisturu kang tunggu lawang | manira lajêng mri puri | ambajur Ni Adaninggar | prata lawang kaping kalih | Marsadah kang jagani | midrê sarya ngajap pandung | lamun ana adhustha | ngong pêdhanga koksi[476] mati | sang dyah ayu tan kagèt ing manahira ||
--- [f. 191v] ---
6. ya ta tinrêrak sêmona | Marsadah eca aguling | maksih anglindur sêmona | sang dyah ngalêm jroning ati | prajurit Pusrêbumi | nyata padha bocah anung | lajêng Ni Adaninggar | prata kaping tiga kari | Raja Kemar jaga-jaga anèng lawang ||
7. sun têdha anaa dhustha | wadhuke ingsun bèthèti | dèn kongsi marêmpul mana | sang dyah kêkêl jroning ati | dene anglêliwati | lindurane para ratu | pan tinarajang kewala |[477] Adaninggar sampun prapti | lawang ping pat Sipulalam ingkang têngga ||
8. lindurane samya tunggal | samya ngajap-ajap maling | sang dyah ayu nora taha | lajêng kaping lima kori | Sang Prabu Selamiring | ajaga bari anglindur | gusti nora kayaa | dèn unggahi putri luwih | nora karsa dèn paringna mri kawula ||
9. Bo[478] Adaninggar balia | ingsun kêloni pribadi | sang dyah ayu latah-latah | kapangung[479] têmên wong iki | anglindurkên mri mami | si dikrêruk manthuk-manthuk | lajêng Ni Adaninggar | lawang sing nêm sampun prapti | Baudhêngdha aturu sêsèndhèn lawang ||
10. anglindur alatah-latah | bibi adol manggul prati | ing kekene bibi lèrèna |[480] tuku manggul disatatli[481] | sang dyah kakèt[482] miyarsi | dene nglindurakên manggul | sèjèn lan kathah-kathah | lindurane
--- [f. 192r] ---
Umarmadi | nulya kèndêl sang rêtna jumbul sakêdhap ||
11. wus bajur Ni Adaninggar | lawang kaping sapta nênggih | Radyan Umarmaya jaga | bêsta tangan sarwi dhikir | tasbèhe kricik-kricik | lailahlah[483] pujènipun | Alah nêdha ngapura | nora mênêng dènnya muji | Adaninggar mindhik-midhik[484] liwat ngarsa ||
12. anulya gêtak garobyag | alah iki ana maling | sang rêtna nulya umpêtan | mêlèk ta têmêngn[485] wong puniki |[486] uninga marang mami | Ki Umarmaya amuwus | lah alingan jêmbangan | lah maling alingan malih | laha andhêlik si maling anèng padasan |[487]|
13. ngalah ngalih anèng saka | lah iya alingan maning | umpêtan nagapuspita | kaliputan[488] sang dyah dèwi | saênggonira ngalih | dèn lèhakên sang dyah ayu | micorèng jroning driya | apa mêlèk apa guling | wong puniki awrêruh saparan ingwang ||
14. upama lamun mêlèka | pêsthine nyêkêl mri mami | upama lamun wêdia | pêsthi ngudang[489] kăncanèki | yèn anglindura iki | dene wrêruh saparan ingsun |[490] saêgon ingsun uninga |[491] ewuh têmê[492] wong puniki | sun wêtara wong iki nyata anendra ||
15. tinrêrak wani kewala | Adaninggar mindhik-mindhik | Umarmaya [Umar...]
--- [f. 192v] ---
[...maya] maksih ngucap | banjur malêbu sang dèwi | Umarmaya nglindur malih |[493] lah gumuyu ta sang pandung | sang rêtna latah-latah | sagêg[494] ingsun ta aurip | durung tumon palngindure[495] wong punika ||
16. angucap sajroning driya | sang rêtna ngumbara sêkti | aningali ingkang wadya | sêktine anglêliwati | mendah Sang Jayèngmurti | anglangkungi sêktènipun | kapriye solah ingwang | gon ingsun lumêbu iki | sang rêtna yu wis lumêbu ing jro pisan ||
17. sarêng prapta palataran | sang rêtna kagyat ningali | kang akêmit ngabyantara | jalu èstri samya guling | tan ana mêlèk siji | sadaya eca aturu | dene Sang Jayènglaga | asare anèng trêritis | panêdhane lananga dènira yuda ||
18. pan munggèng kathil kêncana | gènnya sare Jayèngmurti | cahyane mancur lir wulan | kang wêdana mindha sasi | sang dyah nukmèng jro ngati | baya iki pangran ingsun | sultan adi ing Arab | nora nyana nora ngipi | wadya jaba polèhe kagila-gila ||
19. dene ingkang binathara | nora nana kêdhang-kêdhingn[496] | eca asare kewala | anulya sang raja dèwi | bêbêntinge dèn kêncêngi [kêncêng...]
--- [f. 193r] ---
[...i] |[497] wus winyingkis[498] sijangipun | anulya sang juwita | ingkang sare dèn prapêki[499] | Jayènglaga karsane wau dèn angkat ||
20. nulya lumpuh Adaninggar | gumêtrê wau sang dèwi | pan mêksa arsa angakat | sang dyah nangis jroning ati | dhuh biyang aku mati | nulya tangi sang dyah ayu | pagene lumpuh ingwang | nora nyana nora ngipi | awungua pasthine manggi[500] cilaka ||
21. nulya matak ajènira | pan arsa angangkat maning | nulya lumpuh Adaninggar | sambate amêlasasih | nêdha ngapura gusti | sarwi nanêdha Yyang Agung | tan pêgat bêktinira | wali-wali atur bêkti | wus katrima sêdyanira Adaninggar ||
22. anulya ngagêd sang rêtna | sigra ngangkat kathil gadhing | nêngna Sang Bagendhambyah |[501] mapan wus sinambut aglis | kang sare tan anglilir | eca sare Jayèngsatru | pan sampun winangkurah | kathil gadhing wus sinunggi | kadi kapuk bobote Sang Jayènglaga ||
23. apan ta wus binêta mêdal |[502] wau ta Sang Jayèngmurti | marang Dèwi Adaninggar | tan ana jalma udani | maksih kapati guling | sakathahe para ratu | sang dyah lampahnya kêbat | mênawi ana udani | malpahira datan [data...]
--- [f. 193v] ---
[...n] jujug pasanggrahan ||
24. lajêng dhatêng wanawasa | lampahe sang raja putri | sok wu prataa ing wona | măngsa wurunga pêpanggih | salulut awak mami | ingkang noma Jayèngsatru | yêkti sakarsa-karsa | gêguyon la Sang Jayèngmurti |[503] andhèwèki nora nana kang ngêmpèka ||
25. ngancik têpis wiring wona | lampahe sang raja putri | gêntya ingkang kacarita | byar raina surya mijil | pra ratu Pusrêbumi | sadaya pan samya wungu | sêmon nulya gita |[504] icale Sang Jayèngmurti | lan kathile pasareyan nora nana ||
26. gègèr sagung para nata | anêrka yèn ana maling | dhuwunge ical sadaya | nanging tan ana udani | icale Jayèngmurti | kadi binêkta ing pandung | dhustha sêkti aguna | kêkês kang para nrêpati | sakalangkung prihatine pra punggawa ||
27. Marmaya alon angucap | marang sakèh pra bupati | kalawan para sêntana | pan samya nglapaka angglis[505] | Marmaya angling aris | poma wong Arab sadarum | ayya na warta-warta | mindêla aja baribin | Jayènglaga [Ja...]
--- [f. 194r] ---
[...yènglaga] musna sajro pagulingan ||
28. kawarnaa wong Ngujana | icale Sang Jayèngmurti | tan wande ngina kewala | satêmah angayok wani | yêkti anglêlêmbari | samya kêkês para ratu | myarsèng ujar mangkana | tumungkul asêmu tangis | Umarmaya angli[506] dhatêngn[507] para nata ||
29. èstokêna ujar ingwang | yayi Radèn Amirojil | anggêntènana kang raka | kadia Sang Jayèngmurti | sakèh praboning jurit | anggenên lir Jayèngsatru | lamun sira ayuda | pra bupati padha dunên jurit |[508] sapatute kaya ana Jayènglaga ||
30. aja owah kaya saban | kawruhana wong Madayin | dèk[509] kaya ana Wong Menak | sun susule wus dèk bêcik | ngong watara durung têpbih |[510] ing lakune ponang panang pandung |[511] mênawa sêlak têbah | hèh Maktala poma dèn bêcik |[512] para ratu sadaya dipun prayitna ||
31. sakathah pera[513] nata |[514] prasamya ngaturi bêkti | marang Radyan Umarmaya | wawêkase wanti-wanti | sawusira ngabêkti | Umarmaya nulya mamprung | mumbul mring awang-awang | kadya jangkung miling-miling | Umarmaya midrê-midrê kadya undrê |[515]|
32. sikilnya [si...]
--- [f. 194v] ---
[...kilnya] kalinthingan |[516] Rahadyèn Umarmayèki | pating kalinthing syaranya | rame thing thong thithing-thithing | syaranya langkung asri | kadya tangise ing dyah ayu |[517] datan kawarnèng marga | lampahe Ki Guritwêsi | langkung silêm pan awor lan megatara ||
33. apan sarya sambat-sambat | dhuh adhiku Jayèngmurti | marang ngêndi paranira | katêmua marang mami | kayaparan kang kari | wadyanira para ratu | pasthi samya lêburan | dhuh adhiku Jayèngmurti | marang ngêndi gonira musna ngumbara ||
34. kasang-kasang priye sira | duduhêna sira iki | ênggone Sang Jayènglaga | bingung têmên ingong iki | lêgakna ati mami | ing ênggone arèningsun | lamun maksiha gêsang | ngulona bênêr dèn aglis | lampahira samarga mangu kasmaran ||
85. Asmaradana
1. nêngêna ingkang lumaris | wau Radyan Umarmaya | kang ngulari sadulure | kang awasta Jayènglaga | parane tan karuan | Ki Umarmaya anglangut | lampahira ngawang-awang ||
2. gêntya ingkang winarni |[518] Rêtna Dèwi Adaninggar | wus prapta ing wana gêdhe | satêngahing wonawasa | cinatur ona guwa | sang rêtna sampun malêbu | ambêta Sang Jayènglaga ||
3. pêtênging [pêtêng...]
--- [f. 195r] ---
[...ing] guwa wlir[519] wêngi | pinasangan damar malam | kadi raina padhange | katon citraning kusuma | anèng kathil kêncana | Jayènglaga kapirangu | gêgêtun kaya matia ||
4. kajadhi dening pawèstri | tinutuh ingka sarira | angrasa lamun apêse | marang Dèwi Adaninggar | sang rêtna lèh burukan | langkung bungah manahipun | nèng ngarsane Jayènglaga ||
5. babêntinge dèn uculi | binuwang kulambènira | sinèrèd bèhe sijange | kasêmêkan sêsampiran | langkung mêmanas manah | pabayin[520] katon sadumuk | ukêl malang kêbak sêkar ||
6. Wong Menak pinarak kathil | sang rêtna alinggih ngandhap | amêlasasih ature | pangeranku Jayènglaga | sampun emut paduka | mantuna abasa ibu | pangeran dhatêng kawula ||
7. pan sarwi ambalang liring | lir kilbatrung gumêbyar |[521] angedani sapolahe | saisèn-isèning guwa | kang gumrêmêt sadaya | sêksana sarêng angrubung | kagêbyaran ing sêsotya ||
8. ngandika Sang Jayèngmurti | pan sampun emut kawula | yèn dika puniku yêktos | sang rêtna yu angandika | pan sarwi garu[522] jaja | dhuh gêthing têmên ta ingsun | ka darbo[523] wise amut[524] mana |[525]|
9. kawula nêdha angabdi | ing donya têkèng dalahan[526] | Sêlamêna awak ingong | kawula atur nagara | kasraha nagri Cina | pun bapa darma atunggu | gusti dika ngadhatona [ngadha...]
--- [f. 195v] ---
[...tona] ||
10. Jayènglaga anauri | kang botên-botên punika | ibu kang dèn dikakeke[527] | ibu yèng wêlas kawula | sampun ibu mangkana | sang dyah ayu mangsru-mangsru | adhuh tobat têmên ingwang ||
11. nora kêna mêmarèni | anggung gawe basa biyang | têka ngêdi biyangane | sarwi nyiwêl garut jaja | dhuh iki uwong apa | nora mambu wong linuhung | têka gawe saking manah ||
12. igih punapa pinanggih | agawe laraning driya | botên bêcik panêmune | angagea sawêtara | angli Sang Jayènglaga | igih botên ilok ibu | agawe cilaka putra ||
13. mênggaha wong liyan nênggih | ayune kang kaya dika | pasthi kula pandhong bae | kaciwa mratuwa kula | paran gène lalia | sang dyah lêgêg manahipun | Sang Jayènglaga ngandika ||
14. sang rêtna dhêsak alinggih | kakêmbêne ginedholan | sang rêtna akèh polahe | sira Dèwi Adaninggar | marak mri Jayènglaga | angedani polahipun | pan dhinêsak payudara ||
15. sarwi garuti sang dèwi | jêng pangeran bok iyaa | lêganana atiningong | angarasa mri kawula | adhuh lae kaniaya |[528] sumakeyan wong binagus | nora kêlar ingsun dewa ||
16. pan sarwi dèn lêlèndhèhi [lêlèndhè...]
--- [f. 196r] ---
[...hi] | payudara maya-maya | nora pasaja polahe | pangrasane anèng guwa | mila lêga sang rêtna | nênggih ngriki apan suwung | sapa kang dèn isinana ||
17. dhuh lae èwêd punapi | pangeran dawêg sadhela | botên kudu suwe-suwe | anauri Jayènglaga | balik tuwa emuta | sayêktos dika pun ibu | adarbe karya mêngkana ||
18. ruditya sang raja putri | dènnya godha Jayènglaga | pan wus têlasa gêndhinge | dènnya suwita ing priya | baud anèng parêman[529] | maksih kukuh Jayèngpupuh | tan owah abasa biyang ||
19. Adaninggar murang-muring | nora talah Jayènglaga | kaliwat têmên angkuhe | dènira nglarakkê[530] manah | sang dyah anarik curiga |[531] dèn abar-abar lir murub | baya iki sira ajap ||
20. kontung sira Jayèngmurti | tan nambani laraningwang | asangêt napi[532] maring ngong | pasthi sira ktêkèng[533] pêjah | dene ncuriganingwang[534] | mèsêm wau Jayèngpupuh | ibu luhung mangkotêna ||
21. dipun kasap dinupun ririh |[535] ujare tan kêna mêndat | apan ta ibu basane | sang ayu sangêt rudita | lêlêng brangtane ilang | dhatêng wau Jayèngpupuh | sang dyah ayu sru ngandika ||
22. têmên sira tega pati | dene ta kagila-gila | Jayènglaga lon saure | lah ibu igih saka Allah |[536] pan kula botên dosa | dhingin emut mang emut |[537] saka [sa...]
--- [f. 196v] ---
[...ka] ibu kawula |[538]|
23. sang dyah ayu saya lali | mirsa ujar kang mêngkana | nulya nglungsur babêntinge kakêndhite |[539] sutra kamandèn ajênar | Wong Menah winangkurah | sariranira akukuh | Adaninggar sru ngandika ||
24. hèh sira Mir nora wêdi | saumur măngsa ucula | yèn sira tan asih mri ngong | anauri Jayènglaga | ibu sakarsa dika | luwih karsane Yyang Agung | amarga saking andika ||
25. sang rêtna tan kêna angling | kalepat nulya dèn tilar | Wong Menah nèng guwa dhewe | dangu-dangu winangsulan | Sang Amir datan mêndat | maksih kukuh Jayèngpupuh | sang ayu lês kesah pisan ||
26. angartika jroning ati | saumur măngsa ucula | ujar sira karêpake | wong ngalarakakên manah | lah iya rasakêna | besuk sêdhêng sira kuru | iya sun tiliki sira ||
27. sang dyah tan kandhêg lumaris | nulya dhatêng pasanggrahan | dene Sang Jayèngpalugon | sapungkurira sang rêtna | abudi Jayènglaga | sutra kamandèn akukuh | binanadrêng tan kêna owah |[540]|
28. Jayènglaga nyipta pati | lah ing kene patiningwang | ya ta sapa ingkang wrêroh | pêjahana jroning guwa | tur satêngahing wona | kaniaya ratu ibu | amilara ing kawula ||
--- [f. 197r] ---
29. apan ingsun adya bêcik | amanggiha ing raharja | dene kang ala ing tyase | luwih karsaning Pangeran | kang karya kukumolah | sira Amir kèndêl dangu | ketang kang kari paprangan ||
30. sakathaha para aji | paran polahe sun tilar | pasthi lêlêburan kabèh | kalangkung sêkêl kang manah | kumêngbêng[541] ingkang waspa | wau sira Jayèngpupuh | tuhu lamu[542] waliolah ||
31. kalangkung sêk kang galih |[543] tan antara kang dêlajat | ing wana plahara gêdhe | midrê mubul ing awiyat | umbule kang puwana | ya ta gêntya kang winuwus | kocapa ingkang lumapah ||
32. ya ta Radèn Guritwêsi | ingkang nusul Jayènglaga | sêmona kagyat tingale | ing wona ana prahara | ngêdêd kang bayu bajro |[544] Marmaya eca ing kalbu | umbule ingkang prahara ||
33. pasthi gara-gara iki | pantês wong kinaniaya | nulya pinaranan age | Marmaya age tangginas | Marmaya nulya dharat | saking gêgana wus rawuh | Marmaya ningali guwa ||
34. nulya pinaranan aglis | prapta ngarsa lawang guwa | Marmaya kagyat tingale | lènging guwa lusah-lusah | Marmaya rada samar | ya ta wau sigra dulu | têtêgêsan damar malam ||
35. mara mundur Marmayèki | paundure ajri ing nala |[545] majune ketang trêsnena |[546] Marmaya wani kewala | guwa wil linêbonan | sarwi bêkta abor[547] agung | apadhang kadi raina ||
36. jroning guwa dèn abori | langkung kagyat [kagya...]
--- [f. 197v] ---
[...t] Jayènglaga | kang abor langkung padhange | dènnya Ni Adanigar |[548] wangsul malih mring guwa | nutugakên ingkang nêpsu | tiningalan Umarmaya ||
37. kang raka dèrèng udani | pijrê balêrêngên ika | Wong Menak anyêluk age | kakang age marenea | ingsun anèng ing guwa | ingkang cinêluk anjubul | ulatira pundirangan ||
38. sarèpèt angunus krêris | Umarmaya amiyarsa | syarane sadulure |[549] Sang Jayènglaga ing Arab | ingulap-ulap nyata | nulya pinaranan gupuh | sigra kinanthi kang asta ||
86. Kinanthi
1. anulya rinangkul gapyuk | dhuh ariku Jayèngmurti | puna kakang botên anyana |[550] panduka kapanggih ngriki | dene amawi pusara | ya Alah pagene iki ||
2. Jayènglaga lon amuwus | uculana kakang dhingin | mêngko sun tuturi kakang | Marmaya nguculi aglis | têtaline tinatasan | tan pasah pinagas krêris ||
3. Umarmaya watuk-watuk | amatak si wêlut putih | pot parocot byar kulekar | wus luwar Sang Jayèngmurti | sutra kamadèn[551] mangkurah | samya angloko[552] pribadi ||
4. sampun luwar Jayèngkewuh | Umarmaya ngrangkul aglis | ngrangkul-rinangkul pan samya | kakang tan nyana kapanggih | saksana pa[553] sarêng mêdal | saking jra[554] guwa tumuli ||
5. sapratane jaba [ja...]
--- [f. 198r] ---
[...ba] wau | Marmaya ngunguk[555] kapati | tuju kang rayi kapanggya | anulya mangkat tumuli | mangkat saking guragasan | wirandhungan wong kêkalih ||
6. Marmaya bungah kalangkung | lumapah anèng wanadri | sarwi imbalan wacana | Jayènglaga tutur warti | sasolahe Adaninggar | wêkasan têkèng miwiti ||
7. Marmaya langkung gagêtun | mirsa tuture kang rayi | dene ta nora kayaa | tinutuh-tutuh kang rayi | Marmaya mèsêm angucap | puguh têmên dika iki ||
8. dèn palau[556] dèn wayuyung | tan gêlêm dika nglarihi | jamak ngalanga sakêdhap | anggugu Ki Guritwêsi | Wong Menak datan ngandika | dawêg malêbêt kêkandhi ||
9. yèn mêdala dharat wau | pasthi dangu yèn lumaris | Jayènglata[557] tan lênggana | wus malêbêt ing kêkandhi | sigra Marmaya umêsat | muluk ngambah nèng wiyati ||
10. awor lawan mega mêndhung | têka pantês Marmayèki | Marmaya têka sêmbada | yèn ngêmbara nèng wiyati | kalinthinge asru munya | thingthi-thingthi anèng langit ||
11. kêbat ing lampahipun |[558] tan kawarna anèng margi | pasanggrahan wus kungkulan | ucapên Ki Amirojil | ing dalu samya gunêman | sakathathahe para aji |[559]|
12. Raja Maktal alon muwus |
--- [f. 198v] ---
paran wêkasane iki | pangeran pan nora têka | ajuri[560] anggung kajèdhi | yèn tan ana sih pangeran | tan wande biluk mri kapir ||
13. [...] |[561] lah inggih ing benjing ejing | samya dika aminana | ingsun ngawaki pribadi | tandhing lawan Kewuskendar | sokur ngong matia sabil ||
14. sadaya pa nora rêbuk[562] | Amirojil angawaki | sakeca samya gunêman | dhatênge Ki Guritwêsi | lawan wau Jayènglaga | prata pasanggrahan aglis ||
15. sakathahe para ratu | samya kagyat aningali | lamun gustinita prata | sukane kapati-pati | sadaya sarêng tur sêmbah | nora nyana nora ngipi ||
16. wus pinarak Jayèngkewuh | ingayap para nrêpati | miwah Radyan Umarmaya | egar sakèh para aji | ngandika Sang Jayènglaga | basuki sapukur mami ||
17. Raja Maktal nêmbah matur | tanna daya patik aji | adi[563] dalê pra punggawa | kathah kang nandhang kanin |[564] singa maju kapracondhang | mila sadaya prihatin ||
18. ngadika Sang Jayèngsatru | lah iya ing bejing enjing | sun tandhing la Kewusnedar | tan ana wêkase ugi | angling Radyan Umarmaya | inggih alêrês puniki ||
--- [f. 199r] ---
19. nulya gamêlan tinabuh | gumuruh syaraning jalmi | kagyat sakèh wadya kopar | dene wau wêngi-wêngi | wong Arab nabuh gamêlan | baya arsa mundur jurit ||
87. Durma
1. byar raina miyos wau Jayènglaga | lêgah trêratag aglis | munggèng kursi êmas | ingayap para nata | satriya lawan prajurit | andhèr nèng ngarsa | samya angajak jurit ||
2. Kewusnendar kalawan Raja Nursewan | kagèt amirsa gêndhing | gamêlan ing Arab | syarane kadya grêrah | Kewuskendar nulya angli | dingarèn uga | wong Arab wanti wan wanti |[565]|
3. kang têngara asangêt dènnya kapirsa | angli Natèng Madayin | wus adate saban | lamun jurit kasasoran |[566] karya gêlar api wani | tur ta punika | manahe sampun ngucir ||
4. bok suwawi ing mangke binabarpisan | prange wong Pusrêbumi | angling Kewuskendar | inggih lêrês panduka | lah suwawi amêdali | anulya bubar | saking kadhaton aglis ||
5. akalihan pinarak anèng wijahan | rêtna êmasa rinukmi |[567] sibe[568] ing wadya |[569] aglar anèng ngayunan | satriya para prajurit | andhèr akapang | lan prajurit Madayin ||
6. masah[570] ngrana Kewuskendar atêtêgar | ciya-ciya kêpati | baya wêdi pêjah | kang aran Jayènglaga | tan ana mêtoni jurit |
--- [f. 199v] ---
lah wis têluka | Amir ingong uripi ||
7. Jayènglaga amirsa ujar mangkana | bêndu yayah sinipi | sigra nitih kuda | aran pun Sêkardiktya | wus angangêm gada wêsi | pun Samadiman | pinutrê lir sundari ||
8. Jayènglaga mangsah dhatêng adilaga | Umarmaya tan kari | ambutut nèng kuda | prata nèng ranagona | wus ayun-ayunan jurit | lan Kewuskendar | lawan Sang Jayèngmurti ||
9. salawase iya ingsun arsa-arsa | lah payo padha jurit | payo amupuha | sun cicipane dèn enggal |[571] Jayènglaga nauri |[572] balikan sira | anggadaa kariyin ||
10. Kewuskendar angling sira dèn prayitna | sun tumabaka ya gumingsir |[573] sigra Jayènglaga | arakit jagabaya | anulya tinumbak aglis | mri Kewuskendar | sapisan kaping kalih ||
11. paris waja amurub kadya gurinda | ya ta tinitir-titir | rêmuk parise waja |[574] anêmpuh ing sarira | Jayènglaga tan gumingsir | têguh akuwat | wau Sang Jayèngmurti ||
12. alah payo Amir gêti[575] amalêsa | Jayènglaga nauri | iya dèn prayitna | sun pupuh gadaningwang | sang nata angati-ati | akudhung sigra | paris malela adi ||
13. dyan pinupuh Kewuskendar dening Ambyah | jumêblès
--- [f. 200r] ---
anèng lêngit[576] | sangêt pêgadanya[577] | mawur paris malela | malêduk kang punang api | lir udan brama | Kewuskendar kajodhi ||
14. pupunira karo pan kadya rêmuka | lepoh[578] sri narapati | lan kudane pêjah | surak wadya ing Arab | kang syara karêngèng langit | Sang Jayènglaga | sumbar-sumbar ngajrihi ||
15. alah payo Kewuskendar amalêsa | kagyat sri narapati | ketang prajanira | wirang urip tan ketang | Kewuskendar anauri | ingsun wus kalah | sakarsa Jayèngmurti ||
16. Umarmaya anambungi ingkang sabda | yèn sira arêp urip | lah sira Sêlama | yèna sira arsa pêjêh |[579] tumêngaa mri wiyati | sang nata mojar | iya warasna mami ||
17. warasêna iya mara ingsun Sêlam | sun sawita[580] mring Amir | angling Umarmaya | wicara yèn mêngkono |[581] nulya sira dèn tambani | saking kêkasang | tinarima ing Widi ||
18. musna ilang larane Sang Kewuskendar | wara[582] lir wingi uni | langkung sukanira | saya sangêt ajrihnya | nulya mêndhak atur bêkti | mangaras pada | dhatêng Sang Jayèngmurti ||
19. lan Marmaya salaman sayya[583] anêmbah | matur sri narapati | Kanjêng Sultan Ngarab | kawula srah nêgara | sêdaya ayya na kari | nagri Ngujona | katura Jayèngmurti ||
20. ing Ngunjona kawula darma atêngga | Amir kalangkung asih | rinangkul sang nata | yayi sanak manira | iya dèn tumêkèng ati | prasêtyanira [pra...]
--- [f. 200v] ---
[...sêtyanira] | manira anêsèni[584] ||
21. kang kocapa sira wau Sang Nursewan | waspada aningali | yèn srayanira kalah |[585] têluk mri Sang Jayènglaga |[586] sêksona mundur tan pamit | anyengklak kuda | sawadya ing Madayin ||
22. sêsandrêran playune sri naradipa | datan nolèh ing wuri | langkung ajrihira | mring Jêmbungl Umarmaya | milane kapati-pati | palayonira | ing Kelan kang dèn jogi ||
23. Jayènglaga wus mundur sawadyanira | saking pasanggrahan aglis |[587] tan kawarnaa |[588] wus prata ing nagara | para Ratu Pusrêbumi | andhèr pan aglar | amondhok pinggir margi ||
24. Jayènglaga tan arsa nèng dalê pura | makajangan sitigil | Prabu Kewuskendar | kalangkung sukanira | binojakrama nrêpati | sabalanira | wau Sang Jayèngmurti ||
25. samya Islam wadya Ngunjana sadaya | suka Sang Jayèngmurti | pan sadina-dina | boga lawan drawina | gamêlannya angrêrangin | dalu lan siyang | suka-suka Sang Amir ||
26. Jayènglaga ngandika mri para nata | manira bejing ejing | ya arsa marang Kelan |[589] anusul panêmbahan | manawi sêlaka atêbih |[590] matur Marmaya | gih lêrês Jayèngmurti ||
27. wu asaosa pra dipati kang wahana |[591] sakèhe kang prajurit | gumêr syaranira | bubar Sang Jayènglaga | saking Ngujona tumuli | pun Diyusêkar | pan sampun dèn [dè...]
--- [f. 201r] ---
[...n] titihi ||
28. gêgancangan lampahe Sang Jayènglaga | pra aji samya ngiring | pinêlak lampahira |[592] rina wêngi lêlampah | nututi Prabu Madayin | karsaning driya | ayya lawas nèng marga |[593]|
29. ênêngêna lampahe Sang Jayènglaga | gêtya kocapa malih | Sang Prabu Nursewan | wus prata nagri Kelan | maksih kandhêg nèng pêpatih | Prabu Nursewan | dèrèng katur narpati ||
30. Sang Nursewan mila ngusi dhatêng Kelan | mri Raja Kelanjali | pan astu dikdaya | kasrusra sanêgara | akèh ratu nungkul sami | mri Raja Kelan | lajê[594] samya angabdi ||
31. mila kathah têtêlukan para nata | mri Prabu Kelanjali | marga saking putra | pêparab Kelasyara | tur ayu kênya prajurit | wasta Munmanah | satanya kang kawuri ||
88. Pangkur
1. kalangkung waspadanira | raja dèwi lamun arsa babêdhil | nora nana ingkang luput | langkung sêkti sang rêtna | ulah pêdhang tamsir kalawan ujung parung |[595] oncang[596] waos pan utama | tinadhaha jajanèki ||
2. Raja Dèwi Kelasyara | tate ngudha[597] gajah lan kang nitihi | binanting pan lajêng lampus | pan sêkti mahabara | lamun aprang tan olèh tandhing sang ayu | didaya[598] têguh prawira | rêratu ratuning pawèstri |[599]|[600]
--- [f. 201v] ---
[cap]
--- [f. 202r] ---
[...]
--- [f. 202v] ---
[...]
--- [f. 203r] ---
[...]
--- [f. 203v] ---
[...]
--- [f. 204r] ---
[...]
--- [f. 204v] ---
Murda.
1. kanèn [...] wijil nahan narendra Kartasurèka | gantya panirados | jêng sinahun wup Amêngkurate | kang madhiri ing nagri Sêmapis | sumiwi nrêpati | samya atur-atur ||
2. patya sisi samya nrah asih | bêkti mri sang kato | ngya patyèng Kangtasura pu[...]ne | ikang samya nul mri Sêngmapis | pan samya sumipi | apadya gung-agung ||
3. dina Soma kasukan sang ati | pus pêpak punang pong | mugèng pasanggrah dak punggapa dhèr | saha garpa kang para dipati | tupin para mantri | atap munggèng ngayun ||
4. para putra pan sampun anangkil | ngarsa rama katong | kang mardăngga rêrangin syarane | Panêmbahan Mandura sinipi | lan sagung bopati | nèng ngarsa supênah ||
5. samya nguku dènira nangkil | para atmaja nom | pangran dipati angrangin age | lan panêmbahan mêngpahnya tandhing | kang para dipati | gumêdrê lokipun ||
6. sarya ngidung dènnya angrangin | pangran dipati nom | Kênya Kadhiri nêgih têmbange | pyaran arum anglir mada gêni | pênyanyah asung brangti | asring karya wuyu ||
7. sagung garwanira pra dipati | pra lyan nênonton | kata wontên ta prênah mantyane | lura adi mênggala dipaha | ingkang jala nênggih | kaponakanipun ||
8. Martayuda wêwanginirèki | pinu[...]t de kang tong | apan kinarya [...] ing mangke | sakalanira sri narapati | dèrèng darbe sarik | marmanya tinuduh ||
9. Martayuda rabine yu lupih | arsa kula pirong | nênggih lagya kêkala
--- [f. 205r] ---
[...]
--- [f. 205v] ---
Punika sêrata[601] kawula, katura wong ayu kuning, kang wesma sakidol marga kang wêsta Ni Gadasari, pramila ngaturi sêrat dhumatêng adika gusti nêdha têtaba wak mami, kang sêkar mugèng mustèki lamun botêng tinêkan pandhê[602] kula.
Punika sêrat kawula katura wong lênjang kuning ingkang wisma Surabaya ingkang sêrat saha ingkang taklim Rahadèn A-
[tidak terbaca]
--- [f. 206r] ---
[tidak terbaca]
--- [f. 206v] ---
1738
sri naranata luran maun pan miyos tinangkil, ginêrêbêg ing wanudya pan sami ayu linuwih upa[...] ranya asri pirak ing sitiluhur, kadya ratu jêjaka citrane sri narapati wilitira lir Bêthara Patmanaba.
[catatan dalam aksara Arab]
Puh Gambuh
sang nata cinatur dunya brana suka pjêh awak mami anèng pangkoning sang nata anèng paprêman jroning langse manira pinriyêmbada marang sri naranata sarwi cakarwa angidung anèng daganing sang nata
--- [f. 207r] ---
[catatan dalam aksara Arab]
--- [f. 207v] ---
[catatan dalam aksara Jawa dan Arab]
--- [f. 208r] ---
[gambar dan catatan dalam aksara Arab]
--- [f. 208v] ---
[gambar dan catatan dalam aksara Arab]
| 1 | sring. (kembali) |
| 2 | Kurang satu suku kata: yèn nora dèn sukanana. (kembali) |
| 3 | Lebih empat suku kata. (kembali) |
| 4 | Kurang satu gatra: gatra ke-5 (7i). (kembali) |
| 5 | Kurang empat suku kata. (kembali) |
| 6 | anangis. (kembali) |
| 7 | encoki (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali) |
| 8 | Karsinah. (kembali) |
| 9 | nalendra. (kembali) |
| 10 | Lebih satu gatra: gatra ke-8 seharusnya tidak ada. (kembali) |
| 11 | Kurang dua suku kata: gumyaking wong akathah. (kembali) |
| 12 | ancik-ancika. (kembali) |
| 13 | Lebih satu suku kata: tan na têlêngèng ati. (kembali) |
| 14 | ênting. (kembali) |
| 15 | Kurang satu suku kata: kabêjan ingsun puniki. (kembali) |
| 16 | cêndhak. (kembali) |
| 17 | sagêgantar. (kembali) |
| 18 | Lebih satu suku kata: padha linggih jêmablung sineba aglar. (kembali) |
| 19 | mangkèten. (kembali) |
| 20 | marentah (dan di tempat lain). (kembali) |
| 21 | bae. (kembali) |
| 22 | joli (dan di tempat lain). (kembali) |
| 23 | Lebih satu suku kata: anggalêdhis wong akèh micorèng nala. (kembali) |
| 24 | purun. (kembali) |
| 25 | Kurang satu suku kata: pikulên bae apurun. (kembali) |
| 26 | akèh. (kembali) |
| 27 | sêmu-sêmune. (kembali) |
| 28 | bêndu. (kembali) |
| 29 | Lebih satu suku kata: yèn sun rêngên bari bêndu. (kembali) |
| 30 | sukur. (kembali) |
| 31 | gotong. (kembali) |
| 32 | amikul. (kembali) |
| 33 | Lebih satu suku kata: sakêdhap rèrèn ping têlu. (kembali) |
| 34 | lanang. (kembali) |
| 35 | Lebih satu suku kata: mênèk anuduk anumbak. (kembali) |
| 36 | micara. (kembali) |
| 37 | angkuh. (kembali) |
| 38 | Lebih satu suku kata: tingkah polahe wong iki. (kembali) |
| 39 | Lebih tiga suku kata: wus angratu pantêse dhingin nalendra. (kembali) |
| 40 | lar. (kembali) |
| 41 | bojoningsun. (kembali) |
| 42 | Lebih satu gatra: gatra ke-4 seharusnya tidak ada. (kembali) |
| 43 | Kata ini kurang jelas. (kembali) |
| 44 | Lebih satu suku kata. (kembali) |
| 45 | manthuk-manthuk. (kembali) |
| 46 | padha. (kembali) |
| 47 | Kurang satu suku kata: prapta jaba sira ki patih. (kembali) |
| 48 | iki. (kembali) |
| 49 | Kurang dua suku kata. (kembali) |
| 50 | mêntasa. (kembali) |
| 51 | Lebih satu suku kata: sampun mêntas sang prabu. (kembali) |
| 52 | Kurang satu suku kata: cangkramane asalin-salin. (kembali) |
| 53 | pindhang. (kembali) |
| 54 | menda. (kembali) |
| 55 | dina. (kembali) |
| 56 | katimpahan. (kembali) |
| 57 | Lebih satu suku kata: dèn cakoti pan datan nglilir. (kembali) |
| 58 | Lebih satu suku kata: cinêkêlan dene wadya kathah. (kembali) |
| 59 | Lebih satu suku kata: apa arêp sêmbranan. (kembali) |
| 60 | dhingin. (kembali) |
| 61 | talikung. (kembali) |
| 62 | Kurang dua suku kata: wong iki têka atêmah. (kembali) |
| 63 | Kurang satu suku kata: sun cêkêlana bae akiyat. (kembali) |
| 64 | adol. (kembali) |
| 65 | Kurang satu suku kata: Marmadi gumuyu bae. (kembali) |
| 66 | Kurang satu suku kata: Umarmadi pan nora kêni. (kembali) |
| 67 | urip. (kembali) |
| 68 | jinêngkang. (kembali) |
| 69 | Kurang satu suku kata: dumèh ta wong akathah. (kembali) |
| 70 | sanadyan (dan di tempat lain). (kembali) |
| 71 | Kurang dua suku kata. (kembali) |
| 72 | Lebih satu suku kata: mijil sangking kori kilèn. (kembali) |
| 73 | angêpung. (kembali) |
| 74 | ijo. (kembali) |
| 75 | aglis. (kembali) |
| 76 | aningali. (kembali) |
| 77 | sinungkêman. (kembali) |
| 78 | anêmbah. (kembali) |
| 79 | Kurang satu suku kata: iku uga dudu uwong ala. (kembali) |
| 80 | Kohkarib. (kembali) |
| 81 | trêkaning. (kembali) |
| 82 | Kurang satu suku kata: wong akathah trêkaning angênting. (kembali) |
| 83 | ngabêkti. (kembali) |
| 84 | Kurang dua suku kata: kyana patih nulya ngabêkti. (kembali) |
| 85 | jro. (kembali) |
| 86 | Asmaradana. (kembali) |
| 87 | angangsêg. (kembali) |
| 88 | Baudhêndha. (kembali) |
| 89 | èstri. (kembali) |
| 90 | Lebih satu gatra: gatra ke-6 seharusnya tidak ada. (kembali) |
| 91 | Lebih satu suku kata: datan kawarna ing wêngi. (kembali) |
| 92 | Kurang satu suku kata: lawan Raja Baudhêndha. (kembali) |
| 93 | Lebih satu suku kata: abdi dalêm ing Karsinah. (kembali) |
| 94 | botên. (kembali) |
| 95 | kawuntat. (kembali) |
| 96 | kesah. (kembali) |
| 97 | kulambi. (kembali) |
| 98 | sarung. (kembali) |
| 99 | Lebih satu suku kata: miwah Radyan Umarmadya. (kembali) |
| 100 | Kurang satu gatra: gatra ke-5 (7a). (kembali) |
| 101 | ambyuk. (kembali) |
| 102 | Lebih satu suku kata: malêbêt ing pamondhokan. (kembali) |
| 103 | Lebih satu suku kata: sakèh prajurit satriya. (kembali) |
| 104 | Lebih satu suku kata: tingkah polahira nguni. (kembali) |
| 105 | ngungkurakên. (kembali) |
| 106 | ingwang (dan di tempat lain). (kembali) |
| 107 | Kurang satu suku kata: para ratu atur sêmbah. (kembali) |
| 108 | adipati. (kembali) |
| 109 | Lebih satu suku kata: kênggonan Sang Prabu Jobin. (kembali) |
| 110 | murub. (kembali) |
| 111 | Kurang dua suku kata: linggih jajar kalawan Bastak Patih. (kembali) |
| 112 | botên. (kembali) |
| 113 | prapta. (kembali) |
| 114 | êngkuk-êngkuk. (kembali) |
| 115 | Lebih satu suku kata: suwawi ing besuk esuk. (kembali) |
| 116 | wadya. (kembali) |
| 117 | bêdhile. (kembali) |
| 118 | Lebih satu suku kata: dèn amuk dening wong Arab. (kembali) |
| 119 | adharodhogan. (kembali) |
| 120 | pangawinan. (kembali) |
| 121 | Lebih dua suku kata: Wong Menak pan sampun prapta. (kembali) |
| 122 | Lebih satu suku kata: ana ngêndi Jayènglaga. (kembali) |
| 123 | Lebih satu suku kata: wus acundhuk sang nata. (kembali) |
| 124 | Lebih dua suku kata: kaplêsat sang nata saking turanggi. (kembali) |
| 125 | Lebih satu suku kata, dan biasanya guru lagu u: kuda kaprawasa rêmuk. (kembali) |
| 126 | Lebih satu suku kata: nulya ngadêg sang nata bari lumayu. (kembali) |
| 127 | Lebih satu suku kata: langkung kawus palayune. (kembali) |
| 128 | Lebih satu suku kata: pangamuke wong Arab. (kembali) |
| 129 | arêngkêd. (kembali) |
| 130 | Lebih satu suku kata: wus kapanggih lan Munigarim. (kembali) |
| 131 | Kurang satu suku kata: dènira sih-sinisihan. (kembali) |
| 132 | Lebih satu suku kata: sampun sinung jêjuluk. (kembali) |
| 133 | Lebih satu suku kata: rina wêngi angungun Prabu Madayin. (kembali) |
| 134 | kalawan. (kembali) |
| 135 | Biasanya guru lagu u: agêbyar-gêbyur. (kembali) |
| 136 | Lebih satu suku kata: nora lèh kathol pêlat. (kembali) |
| 137 | Biasanya guru lagu e. (kembali) |
| 138 | kawarni. (kembali) |
| 139 | prajurit sami. (kembali) |
| 140 | Lebih satu suku kata: jrih langkung matapitane Ambyah. (kembali) |
| 141 | Lebih satu suku kata: sigra Nursewan Prabu Madayin. (kembali) |
| 142 | agêgancangan. (kembali) |
| 143 | Biasanya guru lagu i: kawula tur udani. (kembali) |
| 144 | nuntên. (kembali) |
| 145 | Kurang satu suku kata: ambirat ayating nabi. (kembali) |
| 146 | sang. (kembali) |
| 147 | munggèng. (kembali) |
| 148 | Lebih satu suku kata: wus kesah saking nagara. (kembali) |
| 149 | Kurang satu suku kata: lumaris alampahira. (kembali) |
| 150 | Lebih satu suku kata: nêrajang wanagiri. (kembali) |
| 151 | mintasraya. (kembali) |
| 152 | Lebih satu suku kata: kalawan Prabu Madayin. (kembali) |
| 153 | Kurang satu suku kata: kawula wadyane Kemar. (kembali) |
| 154 | mêmantu. (kembali) |
| 155 | Kurang satu suku kata: amêmantu Jayèngmurti. (kembali) |
| 156 | Kurang satu suku kata: manira atobat jêrat. (kembali) |
| 157 | Kurang satu suku kata: olèh uwong Sêlam iki. (kembali) |
| 158 | Lebih satu suku kata: pinangan asu irêng ki. (kembali) |
| 159 | Lebih satu suku kata: dene sok ngajak Sêlam. (kembali) |
| 160 | Lebih satu suku kata: anak prabu sampun mundur ing pêngrona. (kembali) |
| 161 | pêjaha. (kembali) |
| 162 | punapa. (kembali) |
| 163 | Lebih satu suku kata: Nursewan wuwuse manis. (kembali) |
| 164 | lumintu (dan di tempat lain). (kembali) |
| 165 | Lebih satu suku kata: wau marang kya patih. (kembali) |
| 166 | Lebih satu suku kata: kundur Raja Kemar. (kembali) |
| 167 | Lebih satu suku kata: tata pamodhokan. (kembali) |
| 168 | Kemar. (kembali) |
| 169 | lawan. (kembali) |
| 170 | pinarak. (kembali) |
| 171 | kursi. (kembali) |
| 172 | Lebih empat suku kata: Prabu Kemar pinarak anèng wijahan. (kembali) |
| 173 | Sipulalam. (kembali) |
| 174 | lan. (kembali) |
| 175 | Lebih satu suku kata: nungkêmi kêkapa. (kembali) |
| 176 | bindi (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali) |
| 177 | jajêndhule. (kembali) |
| 178 | Kurang satu suku kata: angling Sang Sipulalam. (kembali) |
| 179 | Kurang satu suku kata: Raja Kemar iya sira dèn prayitna. (kembali) |
| 180 | bindi. (kembali) |
| 181 | Lebih satu suku kata: kadya karêngèng langit. (kembali) |
| 182 | Kurang satu suku kata, dan biasanya guru lagu a: Sipulalam sampun mundur ginosongan. (kembali) |
| 183 | ayun-ayunan. (kembali) |
| 184 | Lebih satu suku kata: yun-ayunan prasami. (kembali) |
| 185 | Lebih satu suku kata: lah mundura tan sotah prang lan têgêsan. (kembali) |
| 186 | prihatin. (kembali) |
| 187 | dene. (kembali) |
| 188 | Lebih satu suku kata: pan ingayap dene wau prajurit. (kembali) |
| 189 | Lebih satu suku kata: pinatik ing rêtna adi. (kembali) |
| 190 | Lebih satu suku kata: datan kapok angajak jurit malih. (kembali) |
| 191 | Menak. (kembali) |
| 192 | Kurang satu suku kata: pêjah tuwan dhatêng Amir. (kembali) |
| 193 | Guritwêsi. (kembali) |
| 194 | punika. (kembali) |
| 195 | anitih. (kembali) |
| 196 | sampun. (kembali) |
| 197 | Lebih satu suku kata: mangsah ronagana sampun. (kembali) |
| 198 | Lebih satu suku kata: wus panggih ayun-ayunan. (kembali) |
| 199 | tuwasira. (kembali) |
| 200 | Kurang satu suku kata: Raja Kemar amuwus sarya gumuyu. (kembali) |
| 201 | Lebih satu suku kata: Raja Kemar sêksana wau amupuh. (kembali) |
| 202 | Kurang satu suku kata: Si Sêkardiyu anglumba. (kembali) |
| 203 | Kemar. (kembali) |
| 204 | Lebih satu suku kata: Jayènglaga Samadiman pinusthi. (kembali) |
| 205 | Lebih satu suku kata: paris waja rêmuk tibanira ajur. (kembali) |
| 206 | Lebih satu suku kata: Raja Kemar nrêrajang nyandhak dhingini. (kembali) |
| 207 | Lebih satu suku kata: Kemar angling lah mara jungjungên ingsun. (kembali) |
| 208 | Lebih satu suku kata: yèn apêrang nora tau dhingini. (kembali) |
| 209 | Lebih satu suku kata: tan wande kadaut sira. (kembali) |
| 210 | dyan. (kembali) |
| 211 | antêbakên. (kembali) |
| 212 | binanting. (kembali) |
| 213 | Kurang satu suku kata: kiyu baune Kemar. (kembali) |
| 214 | Amir. (kembali) |
| 215 | Lebih satu suku kata: dipun umbul-umbulakên tumuli. (kembali) |
| 216 | Lebih satu suku kata: Raja Kemar saksana gya binanting. (kembali) |
| 217 | Amir. (kembali) |
| 218 | binanting. (kembali) |
| 219 | Lebih satu suku kata: lolos nora pamitan. (kembali) |
| 220 | dhèndhèng. (kembali) |
| 221 | Lebih satu suku kata: Raja Kemar wuwuse amlasasih. (kembali) |
| 222 | Kurang satu suku kata: manira uwus pracaya. (kembali) |
| 223 | ngaturakên. (kembali) |
| 224 | Lebih satu suku kata: Jayènglaga pangandikane manis. (kembali) |
| 225 | panjênêngan. (kembali) |
| 226 | Lebih satu suku kata: sêtyanira yayi mring jênêng ingsun. (kembali) |
| 227 | nêgara. (kembali) |
| 228 | Lebih satu suku kata, dan biasanya guru lagu e: kula asrah kadhatone. (kembali) |
| 229 | sawênèh. (kembali) |
| 230 | Lebih satu suku kata: tuwuk dadar lawan lèlèr. (kembali) |
| 231 | sineba. (kembali) |
| 232 | Lebih empat suku kata: pan sineba sakyèh para nata. (kembali) |
| 233 | Kurang satu suku kata: ature Raja Kemar. (kembali) |
| 234 | Kurang satu suku kata: marang ing ngêndi parane. (kembali) |
| 235 | Lebih satu suku kata: paran rêmbage kakang Marmaya. (kembali) |
| 236 | Kurang satu suku kata: anangis watawis kula. (kembali) |
| 237 | Lebih dua suku kata: rama dika botên purun mantuk mulih. (kembali) |
| 238 | kacandhaka. (kembali) |
| 239 | kilèn. (kembali) |
| 240 | Kurang satu suku kata: matur Radyan Marmaya. (kembali) |
| 241 | ênggènipun. (kembali) |
| 242 | Ngujana. (kembali) |
| 243 | winuwus. (kembali) |
| 244 | kandhêg. (kembali) |
| 245 | Kewusnendar (dan di tempat lain). (kembali) |
| 246 | Kewusnendar. (kembali) |
| 247 | bandayuda. (kembali) |
| 248 | anèng. (kembali) |
| 249 | Kurang satu suku kata: anèng pagêlaran andhèr. (kembali) |
| 250 | Kewusnendar (dan di tempat lain). (kembali) |
| 251 | Lebih dua suku kata: prajurite Kewusnendar wong pinilih. (kembali) |
| 252 | konjêm. (kembali) |
| 253 | Kurang dua suku kata: tan winarna lampahipun sampun prapti. (kembali) |
| 254 | Kurang satu suku kata: pinarak dhêdhampar sang aji. (kembali) |
| 255 | wus. (kembali) |
| 256 | binêkta. (kembali) |
| 257 | Kewusnendar. (kembali) |
| 258 | ubanggi. (kembali) |
| 259 | ajêjuluk. (kembali) |
| 260 | Lebih satu suku kata: kinuya-kuya sanggon kapanggih. (kembali) |
| 261 | anusul. (kembali) |
| 262 | biyèn. (kembali) |
| 263 | Kewusnendar. (kembali) |
| 264 | Kurang empat suku kata: pangandikanipun prabu ing Madayin. (kembali) |
| 265 | agilar-gilar (dan di tempat dan tempat lain). (kembali) |
| 266 | Lebih satu suku kata: sampun maras sang prabu. (kembali) |
| 267 | Kurang empat suku kata. (kembali) |
| 268 | Biasanya guru lagu e. (kembali) |
| 269 | Lebih satu suku kata: nagri Cina ingkang ginupit. (kembali) |
| 270 | tulus. (kembali) |
| 271 | Adaninggar. (kembali) |
| 272 | Kurang satu suku kata: Adaninggar ingkang wêwangi. (kembali) |
| 273 | amindha. (kembali) |
| 274 | sêsinome. (kembali) |
| 275 | Biasanya guru lagu a. (kembali) |
| 276 | imba. (kembali) |
| 277 | lindri. (kembali) |
| 278 | Kurang dua suku kata: idêpira tumênggèng angraras. (kembali) |
| 279 | Lebih satu suku kata: lunging jăngga tênggak sang dèwi. (kembali) |
| 280 | waja. (kembali) |
| 281 | karêngat. (kembali) |
| 282 | panêbdane. (kembali) |
| 283 | gumilap. (kembali) |
| 284 | Lebih satu suku kata: kênakane amucuk êri. (kembali) |
| 285 | lênggana. (kembali) |
| 286 | Lebih satu suku kata: sang rêtna tan lênggana. (kembali) |
| 287 | wêcanane. (kembali) |
| 288 | Jayèngpupuh. (kembali) |
| 289 | Lebih satu suku kata: ya ta jroning supêna. (kembali) |
| 290 | Lebih satu suku kata: Adaninggar kêna ing coba tan yêti. (kembali) |
| 291 | brăngta. (kembali) |
| 292 | aran. (kembali) |
| 293 | rêtna. (kembali) |
| 294 | dhucung. (kembali) |
| 295 | tolèhên. (kembali) |
| 296 | Lebih satu gatra: gatra ke-7 seharusnya tidak ada. (kembali) |
| 297 | Kurang tiga suku kata: arupi wastra kang endah. (kembali) |
| 298 | amlasarsa. (kembali) |
| 299 | Kurang satu suku kata, dan biasanya guru lagu a: tan bêtah anandhang brăngta. (kembali) |
| 300 | pinindha. (kembali) |
| 301 | parêkan. (kembali) |
| 302 | Lebih satu suku kata: êmbane lumayu aglis. (kembali) |
| 303 | ngayunan. (kembali) |
| 304 | sumungkêm. (kembali) |
| 305 | Lebih satu suku kata: mênawa balut sotyane. (kembali) |
| 306 | êrak. (kembali) |
| 307 | rama. (kembali) |
| 308 | Kurang satu suku kata: dene rama dipun age. (kembali) |
| 309 | mundhuta (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali) |
| 310 | tunggil. (kembali) |
| 311 | amarêk. (kembali) |
| 312 | Kurang satu suku kata: tan ngajèni maring ingsun. (kembali) |
| 313 | Biasanya guru lagu e(o): ucape. (kembali) |
| 314 | Lebih satu suku kata: pan sinêbut ratu agung. (kembali) |
| 315 | Kurang satu suku kata: sira mring Bagendhambyah. (kembali) |
| 316 | Lebih satu suku kata: Adaninggar jrit kapati. (kembali) |
| 317 | rontok-rontok. (kembali) |
| 318 | luhung. (kembali) |
| 319 | kasusra. (kembali) |
| 320 | Kurang satu suku kata: balik akramaa gusti. (kembali) |
| 321 | Lebih satu suku kata: ginubêl sri narapati. (kembali) |
| 322 | Lebih satu suku kata: kèmêngan sri naradipa. (kembali) |
| 323 | Kurang satu suku kata: sira Arya Pangalasan. (kembali) |
| 324 | Lebih satu suku kata: kang kinèn sigra mangkat. (kembali) |
| 325 | nulya. (kembali) |
| 326 | pambêlah (dan di tempat lain). (kembali) |
| 327 | asaos. (kembali) |
| 328 | Lebih satu suku kata: anggawaa tigang atus. (kembali) |
| 329 | Lebih satu suku kata: cinatur sèwu gotongan. (kembali) |
| 330 | kasênênan. (kembali) |
| 331 | Lebih satu suku kata: liwat luwih ta sira. (kembali) |
| 332 | kadya. (kembali) |
| 333 | ginarêbêg. (kembali) |
| 334 | lampahe (dan di tempat lain). (kembali) |
| 335 | Kurang lima suku kata dan biasanya guru lagu a: lihat bait 49 gatra 7. (kembali) |
| 336 | Kurang satu suku kata: lihat bait 48 gatra 4. (kembali) |
| 337 | ngênggonana. (kembali) |
| 338 | sêdhih. (kembali) |
| 339 | Lebih satu suku kata: wus pinarak sang dyah ayu. (kembali) |
| 340 | pêpak. (kembali) |
| 341 | mantrinira. (kembali) |
| 342 | Biasanya guru lagu u. (kembali) |
| 343 | Kurang satu suku kata. (kembali) |
| 344 | sawênèh. (kembali) |
| 345 | Kurang satu suku kata: ana amasang kamudhi. (kembali) |
| 346 | winêngku. (kembali) |
| 347 | Kurang satu suku kata: tiningalan lir pendah giri pawaka. (kembali) |
| 348 | rêtna. (kembali) |
| 349 | Lebih satu suku kata: alênggah malige rêtna. (kembali) |
| 350 | numpak. (kembali) |
| 351 | Kurang satu suku kata: pacalang giyota kapal. (kembali) |
| 352 | Kurang satu suku kata: pamayangan sêlup jambing. (kembali) |
| 353 | Kurang satu suku kata: kalangkung brangtine kusumaning adi. (kembali) |
| 354 | Kurang satu suku kata: gêgulinge dèn sungkêmi. (kembali) |
| 355 | Sang. (kembali) |
| 356 | êmban. (kembali) |
| 357 | andhêndhêng. (kembali) |
| 358 | Lebih satu suku kata: ucapên Sang Jayèngmurti. (kembali) |
| 359 | Lebih satu suku kata: pun samya jêng-ajêngan. (kembali) |
| 360 | Kurang satu suku kata: wong Arab lawan Sang Prabu. (kembali) |
| 361 | Kurang satu suku kata: Ngunjana lan Kewusnendar. (kembali) |
| 362 | pinatah. (kembali) |
| 363 | gêntya. (kembali) |
| 364 | Lebih satu suku kata: datan mungkur dènnya yuda. (kembali) |
| 365 | rana. (kembali) |
| 366 | Kurang satu suku kata: iya ingsun dasihe Jayèngmurti. (kembali) |
| 367 | bênthak-binênthak. (kembali) |
| 368 | Kurang satu suku kata: dèn patitis ingsun tadhahane lambung. (kembali) |
| 369 | Mastanus. (kembali) |
| 370 | sangêt. (kembali) |
| 371 | undurkên. (kembali) |
| 372 | Kurang satu suku kata: sinurakan ing wong kopar. (kembali) |
| 373 | binuntar. (kembali) |
| 374 | nêngna. (kembali) |
| 375 | kurang satu suku kata: nêngêna ingkang lumampah. (kembali) |
| 376 | Lebih satu suku kata: mondhok jawi kitha nênggih. (kembali) |
| 377 | Lebih satu suku kata: yèn sanggrahane wong Arab. (kembali) |
| 378 | Lebih satu suku kata: wong Cina sadaya samya ningali. (kembali) |
| 379 | pondhokan (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali) |
| 380 | jawi. (kembali) |
| 381 | Kurang dua suku kata: mondhak anèng jawinipun kitha iku. (kembali) |
| 382 | Lebih satu suku kata: ajêng marak dhatêng Wiradimurti. (kembali) |
| 383 | ingaturkên. (kembali) |
| 384 | kintaka. (kembali) |
| 385 | Kurang satu suku kata: Pêngalasan anêmbah sarya umatur. (kembali) |
| 386 | Lebih satu suku kata: kula utusan sang rêtna. (kembali) |
| 387 | luwih. (kembali) |
| 388 | raosing. (kembali) |
| 389 | Lebih satu suku kata: agya tinampanan aglis. (kembali) |
| 390 | sinukmèng. (kembali) |
| 391 | sang. (kembali) |
| 392 | kangjêng. (kembali) |
| 393 | amlasasihe. (kembali) |
| 394 | mangke dalu. (kembali) |
| 395 | Kurang dua suku kata: lah matura mangke dalu kula mêthuk. (kembali) |
| 396 | Kurang satu suku kata: gajah jaran jêjoli kalawan tandhu. (kembali) |
| 397 | rêtna. (kembali) |
| 398 | Kurang satu suku kata: saosêna nimas rêtna. (kembali) |
| 399 | rêtnaning. (kembali) |
| 400 | jênêng. (kembali) |
| 401 | Kurang satu suku kata: sarwi anitih matêngga. (kembali) |
| 402 | putri. (kembali) |
| 403 | Kurang satu suku kata: jambe ênom roro sisih. (kembali) |
| 404 | wijèn. (kembali) |
| 405 | samargi-margi. (kembali) |
| 406 | atêbih (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali) |
| 407 | Biasanya guru lagu i: warni. (kembali) |
| 408 | anjêpat manahe kondur. (kembali) |
| 409 | Lebih satu suku kata: êmban tan bisa ngucap. (kembali) |
| 410 | angarêm-arêm. (kembali) |
| 411 | Lebih satu suku kata: mring pondhokipun Amir. (kembali) |
| 412 | Kurang satu suku kata: inggih botên bêndara. (kembali) |
| 413 | pondhoke. (kembali) |
| 414 | Lebih satu suku kata: kang wadya pabarisan. (kembali) |
| 415 | gandrung-gandrung. (kembali) |
| 416 | kancing. (kembali) |
| 417 | nawarêtna. (kembali) |
| 418 | lawan. (kembali) |
| 419 | Lebih satu suku kata: kadi daru saking langit. (kembali) |
| 420 | Adaninggar (dan di tempat lain). (kembali) |
| 421 | Lebih satu suku kata: kering dening Raja Maktal. (kembali) |
| 422 | Lebih satu suku kata: wêkasan Sang Jayènglaga. (kembali) |
| 423 | Kurang satu suku kata: lampah kawula pangeran. (kembali) |
| 424 | sampeyan. (kembali) |
| 425 | binabasanan. (kembali) |
| 426 | Lebih satu suku kata: mèsêm Sang Jayèngmurti. (kembali) |
| 427 | Lebih satu suku kata: sayêktos mratuwa mami. (kembali) |
| 428 | rabèni. (kembali) |
| 429 | yêktènipun. (kembali) |
| 430 | apuntên. (kembali) |
| 431 | andika. (kembali) |
| 432 | gantèn. (kembali) |
| 433 | Lebih satu suku kata: napa ulungan ujar. (kembali) |
| 434 | ngakên. (kembali) |
| 435 | Kurang satu suku kata: yèn ta mêngkonoa malih. (kembali) |
| 436 | Lebih satu suku kata: mendah ucape sami. (kembali) |
| 437 | andhêmi. (kembali) |
| 438 | lorod. (kembali) |
| 439 | Lebih satu suku kata: mêdal saking pondhokan. (kembali) |
| 440 | tawan-tawan. (kembali) |
| 441 | Kurang satu suku kata: pan angrungkêb gêguline dèn sungkêmi. (kembali) |
| 442 | gêntha. (kembali) |
| 443 | Kurang satu suku kata: Nursewan kêna ing ulah. (kembali) |
| 444 | tandrêman. (kembali) |
| 445 | Lebih satu suku kata: Adaninggar tandrêman sira ya urip. (kembali) |
| 446 | Kurang satu suku kata: kaniaya gusti mami. (kembali) |
| 447 | Kurang satu suku kata: yèn nora kang wêlasasih. (kembali) |
| 448 | karyanên. (kembali) |
| 449 | roning. (kembali) |
| 450 | imbangi. (kembali) |
| 451 | Kewusnendar. (kembali) |
| 452 | lawan. (kembali) |
| 453 | Kurang satu suku kata: samêngko ingsun tuturi. (kembali) |
| 454 | sabongkoting. (kembali) |
| 455 | êtal. (kembali) |
| 456 | Lebih satu suku kata: sru nguwuh sumbar-sumbar. (kembali) |
| 457 | êndi (dan di tempat lain). (kembali) |
| 458 | Lebih satu suku kata: tanya Kewusnendar. (kembali) |
| 459 | Kewusnendar. (kembali) |
| 460 | Lebih satu suku kata: yya kakehan ujar. (kembali) |
| 461 | sri. (kembali) |
| 462 | Biasanya guru lagu i: narapati. (kembali) |
| 463 | Kurang tiga suku kata. (kembali) |
| 464 | kaliwat-liwat. (kembali) |
| 465 | Biasanya guru lagu i: ati. (kembali) |
| 466 | Kurang satu kata: lawang kaping tiga malih. (kembali) |
| 467 | sapta. (kembali) |
| 468 | begananda. (kembali) |
| 469 | Lebih satu suku kata: apan sami kêna ing pangaribawa. (kembali) |
| 470 | Lebih satu suku kata: ingkang tunggu lawang. (kembali) |
| 471 | nantang (dan di tempat lain). (kembali) |
| 472 | Lebih satu suku kata: baya nora wruh maringwang. (kembali) |
| 473 | kalingan ing. (kembali) |
| 474 | Kurang satu suku kata: kalingan ing lindure diparag buta. (kembali) |
| 475 | lindurane. (kembali) |
| 476 | kongsi. (kembali) |
| 477 | Lebih satu suku kata: pan tinrajang kewala. (kembali) |
| 478 | Bok. (kembali) |
| 479 | kapaung. (kembali) |
| 480 | Lebih satu suku kata: ing kene bibi lèrèna. (kembali) |
| 481 | disatali. (kembali) |
| 482 | kagèt. (kembali) |
| 483 | lailallah. (kembali) |
| 484 | mindhik-mindhik. (kembali) |
| 485 | têmên. (kembali) |
| 486 | Lebih satu suku kata: mêlèk têmên wong puniki. (kembali) |
| 487 | Lebih satu suku kata: lah andhêlik si maling anèng padasan. (kembali) |
| 488 | kalimputan. (kembali) |
| 489 | ngundang. (kembali) |
| 490 | Lebih satu suku kata: dene wruh saparan ingsun. (kembali) |
| 491 | Lebih satu suku kata: sagon ingsun uninga. (kembali) |
| 492 | têmên. (kembali) |
| 493 | Lebih satu suku kata: Marmaya nglindur malih. (kembali) |
| 494 | sajêg. (kembali) |
| 495 | panglindure. (kembali) |
| 496 | kêdhang-kêdhing. (kembali) |
| 497 | Lebih satu suku kata: bêntinge dèn kêncêngi. (kembali) |
| 498 | winingkis. (kembali) |
| 499 | prêpêki. (kembali) |
| 500 | manggih. (kembali) |
| 501 | Kurang satu suku kata: nêngna Sang Bagendha Ambyah. (kembali) |
| 502 | Lebih satu suku kata: apan wus binêta mêdal. (kembali) |
| 503 | Lebih satu suku kata: gêguyon lan Jayèngmurti. (kembali) |
| 504 | Kurang satu suku kata: sêmona nulya gita. (kembali) |
| 505 | aglis. (kembali) |
| 506 | angling. (kembali) |
| 507 | dhatêng. (kembali) |
| 508 | Lebih dua suku kata: pra bupati dunên jurit. (kembali) |
| 509 | dèn (dan di tempat lain). (kembali) |
| 510 | Lebih satu suku kata: ngong watara rung têbih. (kembali) |
| 511 | Lebih dua suku kata: ing lakune ponang pandung. (kembali) |
| 512 | Lebih satu suku kata: hèh Maktal poma dèn bêcik. (kembali) |
| 513 | para. (kembali) |
| 514 | Kurang satu suku kata: sakathahe para nata. (kembali) |
| 515 | Biasanya guru lagu a: undar. (kembali) |
| 516 | Kurang satu suku kata: sikilnya akalinthingan. (kembali) |
| 517 | Lebih satu suku kata: kadya tangise dyah ayu. (kembali) |
| 518 | Kurang satu suku kata: gêntia ingkang winarni. (kembali) |
| 519 | lir. (kembali) |
| 520 | pambayun. (kembali) |
| 521 | Kurang satu suku kata: lir kilat barung gumêbyar. (kembali) |
| 522 | garut. (kembali) |
| 523 | darbe. (kembali) |
| 524 | emut. (kembali) |
| 525 | Lebih satu suku kata: kang darbe wis emut mana. (kembali) |
| 526 | dêlahan. (kembali) |
| 527 | dikakake. (kembali) |
| 528 | Lebih satu suku kata: dhuh lae kaniaya. (kembali) |
| 529 | paprêman. (kembali) |
| 530 | nglarakkên. (kembali) |
| 531 | Lebih satu suku kata: sang dyah narik curiga. (kembali) |
| 532 | nampik. (kembali) |
| 533 | têkèng. (kembali) |
| 534 | curiganingwang. (kembali) |
| 535 | Lebih satu suku kata: dipun kasap dipun ririh. (kembali) |
| 536 | Lebih satu suku kata: lah ibu gih saka Allah. (kembali) |
| 537 | Kurang satu suku kata: dhingin emut mangke emut. (kembali) |
| 538 | Kurang satu suku kata. (kembali) |
| 539 | Lebih empat suku kata: nulya nglungsur babêntinge. (kembali) |
| 540 | Lebih satu suku kata: binandrêng tan kêna owah. (kembali) |
| 541 | kumêmbêng. (kembali) |
| 542 | lamun. (kembali) |
| 543 | Kurang satu suku kata: kalangkung sêkêl kang galih. (kembali) |
| 544 | Biasanya guru lagu a: bajra. (kembali) |
| 545 | Lebih satu suku kata: undure ajrih ing nala. (kembali) |
| 546 | Biasanya guru lagu e: trêsnane (kembali) |
| 547 | obor (dan di tempat dan bentukan lain). (kembali) |
| 548 | Kurang satu suku kata: dèn nyana Ni Adaninggar. (kembali) |
| 549 | Kurang satu suku kata: suwarane sadulure. (kembali) |
| 550 | Lebih satu suku kata: pun kakang botên anyana. (kembali) |
| 551 | kamandèn. (kembali) |
| 552 | anglokop. (kembali) |
| 553 | pan. (kembali) |
| 554 | jro. (kembali) |
| 555 | ngungun. (kembali) |
| 556 | palaur. (kembali) |
| 557 | Jayènglaga. (kembali) |
| 558 | Kurang satu suku kata: akêbat ing lampahipun. (kembali) |
| 559 | Lebih satu suku kata: sakathahe para aji. (kembali) |
| 560 | ajurit. (kembali) |
| 561 | Kurang satu gatra: gatra ke-1 (8u). (kembali) |
| 562 | rêmbuk. (kembali) |
| 563 | abdi. (kembali) |
| 564 | Kurang satu suku kata: kathah ingkang nandhang kanin. (kembali) |
| 565 | Lebih satu suku kata: wong Arab wanti-wanti. (kembali) |
| 566 | Lebih satu suku kata: lamun jurit kasoran. (kembali) |
| 567 | Lebih satu suku kata: rêtna êmas rinukmi. (kembali) |
| 568 | seba. (kembali) |
| 569 | Kurang satu suku kata: sineba ing wadya. (kembali) |
| 570 | mangsah. (kembali) |
| 571 | Lebih satu suku kata: sun cicipane enggal. (kembali) |
| 572 | Kurang satu suku kata: Jayènglaga anauri. (kembali) |
| 573 | Lebih dua suku kata: sun tumbak ya gumingsir. (kembali) |
| 574 | Lebih satu suku kata: rêmuk paris waja. (kembali) |
| 575 | gênti. (kembali) |
| 576 | langit. (kembali) |
| 577 | pênggadanya. (kembali) |
| 578 | lempoh. (kembali) |
| 579 | Lebih satu suku kata, dan biasanya guru lagu a: yèn sira arsa pêjah. (kembali) |
| 580 | suwita. (kembali) |
| 581 | Biasanya guru lagu a: mêngkana. (kembali) |
| 582 | waras. (kembali) |
| 583 | sarya. (kembali) |
| 584 | anêksèni. (kembali) |
| 585 | Lebih satu suku kata: yèn srayane kalah. (kembali) |
| 586 | Lebih satu suku kata: têluk mring Jayènglaga. (kembali) |
| 587 | Lebih satu suku kata: saking pasanggrahan glis. (kembali) |
| 588 | Kurang satu suku kata: datan kawarnaa. (kembali) |
| 589 | Lebih satu suku kata: arsa marang Kelan. (kembali) |
| 590 | Lebih satu suku kata: manawi sêlak atêbih. (kembali) |
| 591 | Lebih satu suku kata: wus asaos pra dipati kang wahana. (kembali) |
| 592 | Lebih satu suku kata: pinêlak lampahnya. (kembali) |
| 593 | Biasanya guru lagu i: margi. (kembali) |
| 594 | lajêng. (kembali) |
| 595 | Lebih satu suku kata: ulah pêdhang tamsir lawan ujung parung. (kembali) |
| 596 | onclang. (kembali) |
| 597 | ngundha. (kembali) |
| 598 | digdaya. (kembali) |
| 599 | Lebih satu suku kata: ratu-ratuning pawèstri. (kembali) |
| 600 | Naskah berakhir tiba-tiba pada bait ini. (kembali) |
| 601 | sêrat. (kembali) |
| 602 | panêdha. (kembali) |