Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 11: Pupuh 672–678)
| 1. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 01: Pupuh 001–023). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 2. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 01: Pupuh 024–039). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 3. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 01: Pupuh 040–057). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 4. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 01: Pupuh 058–073). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 5. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 01: Pupuh 074–087). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 6. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 02: Pupuh 088–107). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 7. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 02: Pupuh 108–125). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 8. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 02: Pupuh 126–142). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 9. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 02: Pupuh 143–158). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 10. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 02: Pupuh 159–174). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 11. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 03: Pupuh 175–190). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 12. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 03: Pupuh 191–207). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 13. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 03: Pupuh 208–223). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 14. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 03: Pupuh 224–238). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 15. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 03: Pupuh 239–256). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 16. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 04: Pupuh 257–272). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 17. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 04: Pupuh 273–281). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 18. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 04: Pupuh 282–293). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 19. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 04: Pupuh 294–308). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 20. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 04: Pupuh 309–321). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 21. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 05: Pupuh 321–332). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 22. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 05: Pupuh 333–349). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 23. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 05: Pupuh 350–352). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 24. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 05: Pupuh 353–355). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 25. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 05: Pupuh 356). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 26. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 06: Pupuh 357–358). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 27. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 06: Pupuh 359–361). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 28. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 06: Pupuh 362–364). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 29. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 06: Pupuh 365–367). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 30. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 06: Pupuh 368–372). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 31. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 07: Pupuh 373–376). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 32. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 07: Pupuh 377–382). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 33. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 07: Pupuh 383–384). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 34. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 07: Pupuh 385–388). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 35. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 07: Pupuh 389–403). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 36. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 08: Pupuh 404–427). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 37. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 08: Pupuh 428–443). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 38. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 08: Pupuh 444–456). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 39. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 08: Pupuh 457–477). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 40. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 08: Pupuh 478–506). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 41. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 09: Pupuh 507–526). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 42. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 09: Pupuh 527–547). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 43. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 09: Pupuh 548–567). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 44. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 09: Pupuh 568–583). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 45. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 09: Pupuh 584–599). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 46. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 10: Pupuh 600–607). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 47. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 10: Pupuh 608–614). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 48. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 10: Pupuh 615–618). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 49. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 10: Pupuh 619–626). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 50. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 10: Pupuh 627–637). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 51. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 11: Pupuh 638–651). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 52. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 11: Pupuh 652–665). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 53. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 11: Pupuh 666–671). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 54. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 11: Pupuh 672–678). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 55. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 11: Pupuh 679–690). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 56. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 12: Pupuh 691–694). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 57. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 12: Pupuh 695–703). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 58. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 12: Pupuh 704–707). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 59. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 12: Pupuh 708). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
| 60. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 12: Pupuh 709–722). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
Pencarian Teks
Lingkup pencarian: teks dan catatan-kakinya. Teks pencarian: 2-24 karakter. Filter pencarian: huruf besar/kecil, diakritik serta pungtuasi diabaikan; karakter [?] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau satu huruf sembarang; simbol wildcard [*] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau sejumlah karakter termasuk spasi; mengakomodasi variasi ejaan, antara lain [dj : j, tj : c, j : y, oe : u, d : dh, t : th].
672. Mijil
1. Kawarna-a kang ahli ngawingit | kang wus man minanon | Sèh Adi nênggih Amongragane | anèng jaman nikmat sihing Widdhi | oliya apan wis | makam badan alus ||
--- 11 : 211 ---
2. Lêsning tan rêkasa lirning kapti | prapta tan linakon | mung kalawan kewala niyate | datan kadya sawênyahing janmi | barang kang kinapti | lawan suku-bau ||
3. Sang Sèh Adi Mongraga kalaning | dènnira karongron | ajiyarah mring guwa Sigronge | tuwin marang Ngargasonya wingit | wana wulusaning | têlênging asamun ||
4. Miwah ring iktikap maring pasir | pasuron parang rong | karang kang karadan samodrane | atataman kawuryanira sri | pindha mirah akik | biru dadu wungu ||
5. Seta pita rêta krêsna wilis | ngujwala sumorot | karang abang miwah karang jae | karang tunjung lan karang mêlathi | krang bukur myang gori | lèn karang kacubung ||
6. Sangkêp salirning dharatan sami | malah luwih onjo | saking puspita ngalêsta[1] kabèh | rumput lan rumput saminirèki | tan nana bedaning | pasutapanipun ||
7. Luwih sampurnaning samodra di | sèsining kalangon | muwah ujwala kasunarane | ring Hyang Kalandarigni[2] ngulati | amarakata sri | angrênyêp ngunguwung ||
8. Kathah kalêwihaning pangèksi | ing samodra kaot | kèndah pandulon kaendahane | karênaning janma kang linuwih | kadrêsan umèksi | wawalikanipun ||
9. Datan samar mamaring pandêling | kang elok kang ewoh | wus kawruhan tanpa karanane | pangendahaning kang aib-aib | sinung ing Hyang Widdhi | trus paningalipun ||
10. Tan kalêmpit nir tang[3] mutawatir | rèhning wus waspaos | dadya ondhe ruwiyèng Kadise | carita di kang sinung swarga-di | ing akerat benjing | lwih saking pandulu ||
11. Nikmat rahmat tan kêna tinêpsir | ondhening pandulon | jaman dunya langon saanane | pira-pira kamulyan dunyaki[4] | tan mèmba panduming | para tusanipun ||
12. Maksih luwih kaendahan ngakir | kikmah tan kêna pot | mung tingale aoliya rêke | kang sinungan kaswargan dunya kir | endahing pangèksi | aibe dunyèku ||
--- 11 : 212 ---
13. Liring aibing dunya puniki | wêdharing pandulon | ing ngasêpa-sêpi mamring dene | sinung wikan ing dalêm pribadi | pangèksan kang luwih | kaendhahanipun ||
14. Sêpi ing minajading[5] pra janmi | pandulon kang elok | di-adine jaman walikane | wus tan amput-amput lan donyèki | kang ingalap janmi | sinandhang tinuwuh ||
15. Marma oliya tan na ngromèsi | donya kang (m)bêgogok | sabên uwus lêwih paningale | dunya kang nèng jatining pangèksi | mijil kalawan sih | -ira kang Maha Gung ||
16. Yeka mèmpêr dunya ing swarga kir | ing sapara-piton | janat nuksmèng karamat tan pae | lir anyulik pratandhèng swarga kir | pan tan liyan saking | oliya kang sinung ||
17. Lawan dènnira langên jaladri | rênaning pandulon | Sèh Mongraga kurên lan garwane | Tambangraras ing asmaraningsih | nèng patundhan akik | tilam mirah mancur ||
18. Wus tan kèngang tinimbang ing lair | kikmah kang mangkono | wus saèstu jamaning kamuktèn | danguning (ng)gyan ing pangrasa aglis | beda nèng yomani | glis pangrasa dangu ||
19. Nahên ta sira Sèh Amongragi | angandika alon | mring kang garwa Kèn Tambangrarase | piyarsakna yayi kang adêling | (n)Jêng bapa Kiyai | Bayi Panurtèku ||
20. Lawan ibu dènnira nanangis | marang ing Hyang Manon | ngudi-udi kusuke ngasike | cipta minta têtêmu ing siwi | sinuwun ing Widdhi | lan sruning tafakur ||
21. Datan mèngèng pangudiyèng kapti | tan liyan pandulon | muhung maring sira Pangerane | kadi-kadi tinarimèng Widdhi | wus tri latri mangkin | anèng Jurang Jangkung ||
22. Tambangraras nêmbah aniniling | wus sinung pangrungon | panêdhaning sudarma kaliye | nêmbah tumungkul matur ing laki | pan inggih kapyarsi | pudyaning ramèbu ||
23. Barkah tuwan amba sinung myarsi | mring sudarma karo | sèstu singgih kapyarsa nèng kene | datan ninang salir tuwan angling | sumangga sakapti | yêkti kawula nut ||
--- 11 : 213 ---
24. Sang Sèh Adi Mongraga nglingnya ris | yayi karsaning ngong | rinta karo pinaranan (ng)gyanne | anèng Ngargasalah dènnya mupit | winartan cinangking | maring Jurang Jangkung ||
25. Tambangraras tan lêngganèng kapti | dak[6] lumaksana lon | linggar saking Parangkusumane | solah-bawanira ing ngaluwih | lir rasèng pangimpin | sakêdhap gya rawuh ||
26. Pangrasamanirèng rinya kalih | Ngargasalah kang (ng)gon | panggya lawan kang rayi kalihe | angsung salam kang rayi ngabêkti | miwah garwa sami | nêmbah ngaras suku ||
27. Rinta kalih sagarwanirèki | samya sukurnya non | nir subrantanira pangrimange | wus kaonêng kapurba sih Widdhi | purna surasaning | wulanguning kalbu ||
28. Pan mangkana sujanma linuwih | dènnya sapatêmon | apan tanpa warana sanane | apagut lawan badan pribadi | banjaran wismèki | rêke tan kacatur ||
29. Dharat palêsta kang bumi langit | pon tanpa pandulon | kewala amung padha dhirine | tan kawulat lyan samya priyanggi | wus nir surasaning | tingaling aturu ||
30. Sèh Mongraga angandika aris | yayi sira karo | ulun asung sojar ing dhèwèke | karsaning Hyang Kang Amaha Suci | anarima maring | jêng ramanta ibu ||
31. Sumundhuling pudya ring Hyang Widdhi | saking tyas umangsoh | minta sira lawan ulun rêke | ubayèng driya sumêdyèng mèksi | mring kang para siwi | kang dadya byatning kung ||
32. Utama tinêman kang supadi | luwar dènnya wiro | wus kasungku jroning pamudyane | minta panggyatmaja sadayèki | kang rayi tur bêkti | samya sumanggèng hyun ||
33. Wusnya abipraya ing pandêling | gya nisira ring (ng)gon | maring Jurang Jangkung Palanggate | yata ingkang anèng Jurang Miling | sira Kae Bayi | wanci waktu sakur ||
34. Langkung dènnya ngarsa-arsa dening | putra lanang wadon | kang asrama Pulo Palanggate | Ni Cênthini andadèkkên api | padupanira wis | angwongwa kang latu ||
--- 11 : 214 ---
35. Pasang kutug rabuk ratus minging | mênyan madu ngobong | pan kumêluk andêdêl kukuse | Kae Bayi lan Nikèn Malarsih | dènnira amupit | kalangkung sumungku ||
36. Kusukira ngasiki Hyang Widdhi | tyas mansoh tuwajoh | tan nalimpang anrap pituduhe | pamêlinging kadi surasaning | pangidhaming kapti | ing sawiji kayun ||
37. Tan ana lyan cipta kang kaèsthi | dènnirarsa panggoh | marang sutanira sadayane | alantaran dhikir kang asuci | trap tanajul karti[7] | panjing wêktunipun ||
38. Junun suhulira ing Hyang Widdhi | minta sihing Manon | ngasih maring sira Pangerane | pan angoko pangunandirèki | kêcap jroning ati | Gusti Sang Maha Gung ||
39. Panggihêna lan sutamba mangkin | lawan kang sayêktos | Allah ingkang asipat murahe | ingkang kuwasa kang ngudanèni | miwah angadili | sakèhing tumuwuh ||
40. Tan nana lyan ingkang nêmbadani | nêkakkên kang elok | Hyang Maha Gung kang anucèkake | kang mangkana ciptanirèng galih | tinarimèng Widdhi | ing pandonganipun ||
41. Kalle asru-asru dènnira mrih | ayun minta tumon | mring pra sutanira jalwèstrine | têmên-têmên Suksma nêmbadani | mangkana Kiyai | lawan garwanipun ||
42. Pan pana'ul sanalikanèki | tashuding pandulon | layap (n)dungkap jaman walikane | palaling Hyang Suksma mratandhani | kang kinaptèng kapti | wulangan ing sunu ||
43. Ing nalikanira sihing Widdhi | kang sung sapatêmon | mangke Kae Bayi Panurtane | madya têlênging tyasing amupit | ing ngriku kapanggih | sasurasaning hyun ||
44. Tingal kasuciyaning pandêling | wau sang kinaot | mijilakên kêdah mangunahe | ingkang kaendahaning pangèksi | amêdhar jatining | ing padhirènipun ||
45. Nèng paligèn akik pingul asri | sarwa kik kinaot | babanjaran asri kawuryane | markata bra kasêsêning[8] sasi | papuspitan asri | ganda marbuk arum ||
--- 11 : 215 ---
46. Wus tan ana kèndahan anirip | wau kang patêmon | tanapa pinangka ing paningale |[9] ing pandulon tan ngagèt-agèti | kang patut pangèksi | sung pasalamipun ||
47. Sèh Mongraga pupujwèng Hyang Widdhi | sukuring patêmon | Nikèn Tambangraras tur bêktine | miwah Jayèngrêsmi Jayèngragi | Trida Rarasati | mantu ro angujung ||
48. Samya sukur panrimanirèki | tan na walangatos | rêrêm marêm tan na raos wode | lir duk sabên nèng Wanamartèki | panggih siyang ratri | raose kang kalbu ||
49. Lir wulangunira tan na brangti | mring putra duk anon | tan sêmbada lan wingi-wingine | tan kawawa nambak luhirèki | mangkya tan amawi | kusung ngênthu-ênthu ||
50. Kadya tuwuk lir sabên papanggih | putra lanang wadon | miwah tumingal kaendahane | babanjaran ingkang luwih adi | pataron duryani | wismanggung[10] linuhung ||
51. Sakèh kaluwihaning pangèksi | tan kèraman tumon | amung sukur wawêlakan bae | têka mangkana tyasnya Ki Bayi | myang Nikèn Malarsih | tan pae kadyèku ||
52. Wus ahlinya tingale wong ngasik | agawok pandulon | lir sukarêna tanpa nandhange | kadya tuwuk ingkang tanpa bukti | datanpa ngulati | panarimanipun ||
53. Mênêng tanpa ngên-angêning kingkin | ingkang ting salèmpor | nèng jaman tingal kajatmikane | yata sang Sèh Adi Amongragi | angandika aris | mring kang marasêpuh ||
54. Langkung sukur ulun ing Hyang Widdhi | sinung sapatêmon | (n)Jêng Kiyai lawan ulun rêke | lantar saking katrimaning puji | -nipun (n)Jêng Kiyai | ring Hyang Kang Maha Gung ||
55. Sung kawasa makalling pandêling | kang dadya tyas panggoh | anèng makal jamaning kasêpèn | pintên-pintên samya sih sinung sih | ing Hyang Maha Suci | nêmbadani ring hyun ||
56. Mangkya kadya punapa karsèki | paduka myang êmbok | Kae Bayi Panurta dêlinge | ênggèh tuwan yèn pinujwèng kapti | bibinta [bi...]
--- 11 : 216 ---
[...binta] lan mami | yêktyarsa umatur[11] ||
57. Tan na manggung arasing atuding | winruhkên ing raos | akufuwa dunya akerate | lêstariya jênêk ing pangèksi | ywa kongsi atêbih | utawa andulu ||
58. Kang makatên tan rêna tyas mami | lamun (ng)gyan samya doh | sih tyasing kados pundi malèh |[12] yan nêdya-a bêngganging sisiwi | myang ing gurunadi | saparan tumutur ||
59. Sang Sèh Adi Mongraga ngling aris | singgih (n)Jêng rama (m)bok | langkung kasinggihan sakalihe | saking (ng)gènnya trêsna asisiwi | ananging sakêdhik | benjang kula matur ||
60. Rambah panggya ing sapisan malih | ulun apatêmon | kewala nèng Kalampeyan rêke | majêmukan lan putranta singgih | Mangunarsa tuwin | Gungrimang lan tamu ||
61. Malangkarsa kalangkung yun panggih | lan ulun patêmon | sarta Mangunarsa Gungrimange | Rancangkapti samya yun papanggih | maring Jayèngrêsmi | Jayèngraganipun ||
62. Kang punika paduka (n)Jêng Kyai | wangsula lan êmbok | maring ing dhukuh Wanantakane | putranta sadayanya anganti | kundure (n)Jêng Kyai | mring[13] ibu mring dhukuh ||
63. Kae Bayi liningan ing siwi | tan lêngganèng pakon | nulya sasalaman pasukure | sanalikanira wus papanggih | gya nis sing pangèksi | bakda ing ngasuhul ||
64. Kae Bayi lan Nikèn Malarsih | sarêng dènnya anon | wantahing paningal lir sabêne | myang Cênthini tan pae kadyèki | sapaningalnèki | tan na bedanipun ||
65. Kae Bayi Panurta ngling aris | paraning kang katon | yèn beda lan pandêlêngku rêke | ingkang garwa aturira aris | pan inggih Kiyai | wau kang kadulu ||
66. Wus dinulu solah-bawanèki | paguting pandulon | sakêdhap tan ninang pangèksine | Ni Cênthini tinanya turnèki | inggih sami ugi | lir paduka wuwus ||
--- 11 : 217 ---
67. Kae Bayi lan garwanirèki | tyasira cumêplong | ngling mring garwa ya wus nora pae | tingalira lan pandulu mami | tan gèthèng samênir | kabèh lir tuturmu ||
68. Wong têtêlu tan na nêlayani | tunggal sapandulon | sira Kae Bayi Panurtane | langkung sukarênanirèng galih | miwah Ni Malarsih | lipur dènnya wuyung ||
69. Anging thithik samya sih prihatin | kala dukira non | dene maksih ana sêmayane | tan wruh babare ngubayanèki | ing nalika malih | saguh atêtêmu ||
70. Angandika malih Kyai Bayi | paranta sirèko | apa baya ana kene bae | paran maring dhukuh apêpanggih | lan Mangunarsèki | pratelaning laku ||
71. Matur sumangga karsa Kiyai | amba nut kemawon | anauri iya ing bêcike | atêtêmu lan Mangunarsèki | dapak lamun misih | ana rêmbugipun ||
72. Nambung atur alon Ni Cênthini | prayogi papanggoh | lan putranta Sèh Mangunarsane | apitantun ing rèh kadipundi | wasananing mangkin | yèn wontên turipun ||
73. Duk miyarsa turira Cênthini | nalarira bolong | cipta samya karsa mring dhukuhe | yata wanci gagat-bangun enjing | samyarsa susuci | mring pahèranipun ||
74. Ing pakiriyan ilining kali | sawusnya wuwulon | wangsul unggyannira pawidhige | adan sunat nulya angabêkti | kamat ngangkat aglis | pêrlu waktu Subuh ||
75. Wus anjênêngakên salatnèki | niyat wus tuwajoh | lapal Allah pinarêng takbire | -ikramira lir pandam pinatin | tan na labêtnèki | tilase umurub ||
76. Tan na kang katingalan malih |[14] sawiji pandulon | layaping jaman kacêngêngane | datan limut datan aningali | pangantêngannèki | tan suwung tan wujud ||
77. Sanalikanya ing dalêm takbir | cêngêng tanpa anon | wusing takbir prapta iptitahe | tanajul mijil mukaratnatti | Patekah sinidik | kalawan lid kalbu ||
--- 11 : 218 ---
78. Wusing Patekah suratirèki | Inna-anjalna lon | wusing Patekah surat akire | kang winaca pan surat Watini | dêge dèn-Kunuti | lungguh tahyatipun ||
79. Salam bakda dènnira ngabêkti | pupujiyan lagon | dhikir andonga limang wêktune | pragat salirira sunatnya wis | pajar sidik nganti | wijiling suryèsuk ||
80. Wusnya (n)dhadhar Hyang Surya nêlahi | lir netrangga rapoh | ngatirah kadya kaluwan suwe | amuparêng anrang ngujwalani | sèsining rat sami | kawuryan sawêgung ||
81. Sira Kae Bayi Panurtèki | angandika alon | lah wus payo linggar saking kene | mulih mring dhukuh Wanantakèki | narèhakên pikir | manawa saèstu ||
82. Tinêmu ing kawêkasanèki | luwaring wirangrong | lir kang pitungkas nakira anggèr | sang Sèh Adi Mongraga kalaning | nèng jroning pangèksi | pan awantu-wantu ||
83. Nikèn Malarsih umatur ris |[15] sumanggèng Hyang rêko | kawula nut sakarsa andhèrèk | nulya samya (n)dan lumaksana ris | tumurun lêngkaning | kali Jurang Jangkung ||
84. Palêngkèyan nêtêr ing palêstrin | lampahira alon | sarèmpangan labêting kalungsèn | tri ari tri latri tan abukti | tan lilih kalantik[16] | angganya marlêsu ||
85. Mênggah rasa-sara-a[17] lumaris | tindak anêmpoyong | wigih-wigih nut pagalêngane | anglintangi patalunan sabin | gantya kang winarni | Sèh Mangunarsèku ||
86. Anèng dhukuh kidul Wanasari | amanggihi dhayoh | sira Kae Sèh Malangkarsane | Pariminta lan Sèh Amongsari | sakalangkung dening | sinubya-subyèng hyun ||
87. Anggungrimang Nikèn Rancangkapti | kalangkung rumêngkoh | bisa among rahab mring tamune | sasajènira pan siyang ratri | nyamikan di-adi | lalawuhanipun ||
88. Palungguhanira kanêm èstri | gunêm ngèlmi raos | Sèh Malangkarsa lon andikane | yayi jêbèng Mangunarsa singgih | ngong tatanya yayi | bab mungguhing ngilmu ||
--- 11 : 219 ---
89. Mênggah kusuk lan ngasik puniki | kusuk apan wêdos | ngasik purun marang Pangerane | kadipunêndi nisubi[18] yayi | lawan kusuk wêdi | mring Pangeranipun ||
90. Kadi punapa puruning yayi | punapining wêdos | Ki Sèh Mangunarsa lon dêlinge | kusuk ajrih yèn angloro Gusti | lan kita puniki | kumambèng Hyang Agung ||
91. Tan rumangsa adarbe pribadi | kagungan Hyang Manon | sacacahing kita sadayane | kawula tan kêna wor lan Gusti | Gusti pan tan kenging | wor kawula makhluk ||
92. Pan sayêkti yêktinya tan kenging | lamun kawor winor | wus katutup ing sanalirahe | kang basa ngasik puniku wani | wani ngandêl yêkti | Allahu akhadun ||
93. Allah tangala pan datan kalih | tuhu yèn sawiyos | wani sanggêm ing toh jiwanggane | pancataning ro maring sawiji | wiji tan kawijil | ginêdhong sinamun ||
94. Tan lyan saking kang wus bangsa mukik | mustakik Hyang Manon | pan tan kengang iktekad sasambèn | laranganipun pra ahli ngarip | wus dhèwèkanèki | ngilmi kang kadyèku ||
95. Lagya madyan rarasaning ngèlmi | kulawangsa gupoh | Ki Salodha agita ature | marang Kae Sèh Mangunarsèki | kawula pan saking | loring Jurang Jangkung ||
96. Tumingal ramanta (n)Jêng Kiyai | lumampah tatêlon | lan kang garwa katri Cênthinine | saking têbih gajêgipun inggih | mêntas ing panêpin | Palanggatanipun ||
97. Anglintangi patalunan têpis | nêre laju ngalor | Sèh Malangkarsa laju wuwuse | ngancarani maring sadayèki | amêthuk Ki Bayi | kang karsa mring dhukuh ||
98. Sigra samya linggar sing (ng)gyannèki | amapag kang rawoh | Mangunarsa lan Malangkarsane | Anggungrimang Pariminta tuwin | Ki Sèh Amongsari | myang kulawangsèku ||
99. Miwah wong magêrsari umiring | samyèlur mangalor | Monthèl nèng ngarsa gancang lakune | jroning ati amapag pribadi | Mangunarsa [Ma...]
--- 11 : 220 ---
[...ngunarsa] angling | Thèl mulih[19] rumuhun ||
100. Tata-tata gêlaranirèki | dèn-samêktèng kono | anudinga wong magêrsarine | santri Monthèl mandhêg ajêgagik | cuwa kawuwung jrih | nimpang ngalor ngunclung ||
101. Mangunarsa ngling mring Rancangkapti | lah yayi sirèko | aywa mèlu mêthuk ing ramane | angruktiya mring wisma sasaji | kang rayi naguhi | tan lêngganèng tuduh ||
102. Nimpang ingiring wong jalu èstri | atanggên nèng pawon | yata ingkang mangetan lampahe | Mangunarsa Malangkarsa tuwin | Anggungrimang katri | myang kulawargèku ||
103. Sangsaya parêk dènnya mêthuki | saking wetan kulon | samya uluk-salam sadayane | Kae Bayi rahab anauri | pasalamirèki | ngalekum salamu ||
104. Kulawarga mitra angabêkti | sasalaman gêntos | yata wus kering wau lampahe | praptèng wisma palungguhanèki | apan wus rinukti | paglaran klasa lus ||
105. Tata anèng paningratirèki | kapang têpung lunggoh | santri jalu èstri naosake | paududan pawohanirèki | miwah wedang kopi | mamanisanipun ||
106. Rancangkapti mring ngarsa ngabêkti | mring rama myang êmbok | matur ring raka Mangunarsane | punika sampun kawula rukti | Sèh Mangunarsa ngling | saosna ing ngayun ||
107. Kang liningan mundur sarya nuding | pra parêkan wadon | samya nampa dhulang rampadane | Ni Cênthini titipi[20] ring ngarsi | Nikèn Rancangkapti | wus kinèn wor lungguh ||
108. Mangunarsa ngancarani aris | ngaturan tuturoh | nulya samya wanting sadayane | nulya parêng lêkas dènnya bukti | Ki Bayi tan pati | anadhah kur-ukur ||
109. Miwah sira Nikèn Malarêsmi | kur sarat kimawon | tan pikantuk rasèng bukti rêke | lir pra pêri wus tan ahli bukti | wus lantih sisirih | manggung siyamipun ||
110. Tur ta sarwa mênuhi mawarni | ingkang lawoh-lawoh | bakar
--- 11 : 221 ---
gorèngan godhogan dene | suprandene tan ana dinimik | mung lalab kinardi | lawuh tur kur-ukuran |[21]|
111. Wus antara dènnira abukti | gya kinèn anglorod | laju sinungkên ing pamburine | kulawangsa jalu lawan èstri | warata tan kari | samadayanipun ||
112. Nulya nyamikanira mangarsi | mawarni sumaos | cinarakkên ngalap sasênênge | Ki Sèh Mangunarsa matur aris | marang Kae Bayi | kadospundinipun ||
113. Nalikanya paduka nênêpi | nèng Palanggat Pulo | paran wontên prapta kang pinurèh | Kae Bayi anauri aris | rèyang nalikaning | anèng Jurang Jangkung ||
114. Ing wêkasaning antuk tri ari | ênggèh pan sayêktos | wontên ingkang kaèksan mawantèh | rakanta Sang Sèh Adi Mongragi | Tambangraras tuwin | Jayèngrêsminipun ||
115. Jayèngraga lan rabine sami | prapta anèng Pulo | pan wus cêtha pratela sojare | datan kumalamar ring kajatin | ning wontên sadhidhik | pasêmadosipun ||
116. Benjang rambahnya ing wuri malih | sagah atêtêmon | nèng sêndhang taman kalampahane | ing ngriku dènnira matos angling | pan dèrèng linair | rakêning pamuwus ||
117. Rèyang kinèn rèrèh mundur saking | Jurang Jangkung rêko | sarta kinèn kaèlsanta[22] jêbèng | marmanira amundur mariki | rakanta kang tuding | rèyang maring dhukuh ||
118. Sêndhang Kalampeyan ingkang pundi | manirarsa wêroh | Ki Sèh Mangunarsa lon ature | winginipun ingkang dènlintangi | sawetaning margi | pinggir Jurang Jangkung ||
119. Manthuk-manthuk sira Kae Bayi | myarsa turira doh | Ki Sèh Malangkarsa lon wuwuse | yèn kadyèka paduka Jêng Kyai | wus antuk andêling | idayat kang pangguh ||
120. Luwar saking raosing tyas kingkin | nir tan walangatos | Ki Sèh Anggungrimang nambung ture | lamun sampun lêjaring abrangti | jêng paduka mangkin | amba turi rawuh ||
121. Mring brang kidul dhukuh Wanasari | inggih kang supados |
--- 11 : 222 ---
uninga-a banjar pakarange | mapan sampun tan wontên dadyapti | Ki Bayi nauri | kadi datan wurung ||
122. Ki Sèh Malangkarsa matur aris | yayi mungguh ingong | paran andika mari gêlake | kajat kita drêng ayun pêpanggih | mênggah kang prayogi | paran mangkenipun ||
123. Sèh Mangunarsa nauri aris | kang punika kados | benjing dalu malêm Jumungahe | sami majêmukan anênêpi | nèng taman sêndhanging | Kalampeyanipun ||
124. Malangkarsa lêga tyasirèki | sinaguhan tudoh | cipta anganti dina êmbène | saking dènnira angandhêg benjing | malêm Jumngahnèki | narèhkên tri dalu ||
125. Wus mangkana dènnya sami linggih | apan winiraos | sira Kae Bayi Panurtane | langkung kinurmataning sasaji | pangrêngganing ngasih | lêladosanipun ||
126. Siyang dalu pan rinukti-rukti | jiarahing langon | Jurang Jangkung misor[23] mandhuwure | sasênêtanya kèh ting clakuthik | myang têpèng wanadri | Pasimparanipun ||
127. Maring brang kidul ing Wanasari | kalangkung rinojong | ing sakarsanira tan kirange | mring paguwan pagumukan wingit | pakadharan sêpi | ra-ara watwa lus ||
128. Tansah Kae Bayi Panurtèki | lawan ingkang wadon | rêna myat paniratane akèh | Mangunarsa Malangkarsa tuwin | pamitranya kalih | Anggungrimangipun ||
129. Pariminta lan Sèh Amongsari | kulawangsa kawong | samya tansah umiring paranne | Rancangkapti pan tan kêna têbih | mring Nikèn Malarsih | saparan tut-pungkur ||
130. Tinisnan lir kadya (ng)gyannya yogi | kêdhap tan kêna doh | rewang gunêm lilirahan[24] dhewe | tanggap condhong wirasaning galih | Rancangkapti pan wis | winasis ing ngèlmu ||
131. Ing sarengat tarekat utawi | kakekating raos | makripat wus wruk ing lêlèjême | rèrèh arah patitising angling | sumingkir ing kibir | (m)bokmanawa luput ||
--- 11 : 223 ---
132. Yata wus andungkap kalih ratri | tri ratri ing mêngko | sarêng wanci bakda Sar akire | gunêm samya tirakating mangkin | mring taman sêndhanging | Kalampeyanipun ||
133. Samya tarak sadina sawêngi | siyam angêlowong | Malangkarsa alon andikane | yayi paran karsanta ing mangkin | punapi ing ratri | myang tumuntênipun ||
134. Ki Sèh Mangunarsa angling aris | pan mangke kemawon | bakda Ngisa marang ing panêpèn | utawi kang bar Jumungah masjid | wus samya ngrêmbugi | yata (n)dungkap wêktu ||
135. Mahrib samya amahèr astuti | myang pra santri gupoh | wusnya wulu adan sunat kabèh | kinamatan ngangkat parlu Mahrib | ngaturan Ki Bayi | angimami ngayun ||
136. Bakda Mahrib laju Ngisa-nèki | praptèng akir rêko | lungguh tahyat gya salam bakdane | pragat saliring sunatirèki | asalawat sarwi | sasalaman gupuh ||
137. Abubaran santri jalu èstri | kang kari alunggoh | Kae sira Bayi Panurtane | Mangunarsa lan Malangkarsèki | Gungrimang Mongsari | lan Parimintèku ||
138. Malarsih lan Nikèn Rancangkapti | Monthèl lanang wadon | Cênthini lan sakulawangsane | Drêmadana Martaduta tuwin | miwah Palakrêti | lawan Ki Piturun ||
139. Saloka Salodha Prakosèki | sadayanira wong | apan dadya pitulas kathahe | Ki Sèh Mangunarsa ngandika ris | lah Monthèl sirèki | ruktinên upêtmu ||
140. Pakutugan kang samêkta sami | Cênthini sirèko | anggawa-a kalasa lus putèh | pasêbaran sawur sarwa sari | padupan lênga mrik | kang liningan gupuh ||
141. Tan adangu samya wus rinukti | dan lumaksana lon | mring taman sêndhang Kalampeyane | Monthèl ngarsa upête cinangking | purnamaning sasi | tan rêmêng sumunu ||
142. Praptèng sêndhang Kalampeyanèki | samya tata lunggoh | anèng sela patumpukan lètèr | samya nganyarakên tirtastuti | ing wè sêndhang wêning | wusnya sami wulu ||
--- 11 : 224 ---
143. Wangsul (ng)gyanning palètèran nguni | ing sela kinojor | tinaman-taman ing sêkarane | Monthèl laju andadèkkên api | padupanira wis | kinutug kumêlun ||
144. Nulya samya mapan ing alinggih | atimpuh mabukoh | Mangunarsa ngimami ratibe | lagunira rêmpêg tan sarênti | laju traping dikir | salasilahipun ||
145. Catur wiwara pambukèng wirit | mukyaning pawiyos | pancakdriya katyungan mansohe | ambuka dikir satariyahi | nut lagu ubêding | isimulah nêngguh ||
146. Guyêring kepala[25] pan anulis | lan akir kang tinom | wit sing pundhak kiwa panarike | pinarêngkên lapal al-anafi | isbate Hyang Widdhi | ananing tan wujud ||
147. Kusuk nanjèhakên ing pandêling | lon narik maring sor | mubêd maring pusêr pangguyêre | marêngkên rapal ilaha nênggih | makam napi jinis | tan kêna angaku ||
148. Kusuk mansohkên lan nyêkuthoni | narik munggah alon | nêngên maring pundhak marêngake | lapal ilana pina kirai | mungguhing Hyang Widdhi | tan kêna dèn-tuduh ||
149. Kusuk nashudakên ing pangèksi | narik wangsul mingsor | soring susu kang kiwa tibane | lapal Allah nafi salat singgih | Hyang Kang Maha Suci | tan luyut tan wujud ||
150. Kusuk suhulira majênuni | mungguhing Hyang Manon | datan antara ing pangiksane | (n)dungkap ikrarira kang adikir | winantu pan khosi | satus têsbèhipun ||
151. Tunggal palawanganing adikir | ngunggahkên tyas mansoh | dikir nakisbandiyah[26] unggahe | tan wawanèh tashudirèng Widdhi | ilalah tinuli | -tuli ing ngajunun ||
152. Sapuluh èwu kêcap tinasbih | ingunggahkên rêko | saking dikir barjah panganggahe | Allah-Allah suhulirèng Widdhi | panggantêring dhikir | salêksa (n)jotipun ||
153. Pan (n)dungkap pan wawênganing dikir | jalalah purnèng (n)don | isim gaib uhu uhu rêke | mulajamah tan pai-pinai | wus
--- 11 : 225 ---
mukis mustakik | ngasik ing Hyang Agung ||
154. Wus mangkana panungkuning kapti | kang samya amansoh | saking bakda Ngisa ing wancine | têkèng lingsir dalu palilati | ijabah lirnèki | wanci bêdhug têlu ||
155. Panggantêre puji dikirnèki | tinarimèng Manon | nalikanya bakda pangguyêre | yata wau Ki Sèh Amongragi | lan garwa para ri | akarsa papangguh ||
156. Mêdhar sarira kang among wingit | myang garwa ari ro | samya ngalela kawèntèhane | uluk salam sang Sèh Amongragi | sadaya nauri | ngalekum salamu ||
157. Sang Sèh Adi Mongraga ngabêkti | mring rama myang êmbok | wusnya tur salam maring ramane | Mangunarsa tur salam ngabêkti | maring Amongragi | myang ring (m)bakyunipun ||
158. Anggungrimang lan garwa ngabêkti | marang raka karo | Ki Sèh Mangunarsa tur bêktine | mring Mongraga saha apupuji | Pariminta tuwin | Mongsari angujung ||
159. Kulawangsa sami atur bêkti | mring sang Adi kaot | Jayèngrêsmi lan Jayèngragane | lan garwanya sami angabêkti | marang rama bibi | kang putra rinangkul ||
160. Wusnya nêmbah angabêkti maring | Mangunarsa gupoh | salaman rahab rèhning katêmbèn | apapanggih lan kang rayi kalih | Gungrimang ngrahabi | pasalamanipun ||
161. Malangkarsa salam tyasirèki | wulangun ari ro | nulya sadaya gantya salame | Monthèl Cênthini samya ngabêkti | wusnya nulya rakit | pakutuganipun ||
162. Rabuk ratus dinupa mrik minging | angambar ma-ambon | sang Sèh Amongraga kaèksane | kadya katingal kalane ari | pamuluning dhiri | sarira sakujur ||
163. Panglelanya ing sariranèki | pratela dinulon | pan sadayanira datan pae | Jayèngrêsmi lawan Jayèngragi | Trida Rarasati | Tambangrarasipun ||
164. Dene pawèntèhanira kèksi | datan mantra tinom | lamun ing kawistara dalune | miwah cahyanira anyênênni | sumunu dumêling | dinulu abagus ||
--- 11 : 226 ---
165. Samya kagawokan kang ningali | wingiting pasêmon | sang Sèh Adi Mongraga ature | marang Kae Bayi Panurtèki | Kiyai ing mangkin | paran karsanipun ||
166. Mangkya sampun panggya lawan siwi | ingkang ingupados | sisihing Hyang Sukma amanggihake |[27] rama ibu dènnya gung prihatin | saking gênging kang sih | -ipun asusunu ||
167. Sira Kae Bayi Panurtèki | awacana alon | ngasih-asih mring putra mantune | inggih anggèr sang sèh Amongragi | ibunta myang kami | langkung de wulangun ||
168. Ring andika rinta garwa sami | yèn parêng rumojong | ring paminta kami amumurèh | mugi Allah marêngakên ugi | jêngandika mangkin | kula turi kundur ||
169. Marang dhukuh ing Wanamartèki | lan arinta karo | saking tyas tan kêna sah yêktine | wêlasa ring bibinta lan kami | myang wong sadesèki | kulawangsa wuyung ||
170. Samya ngarsa-arsa sadayèki | jalwèstri tuwa nom | tan lyan sihe mung marang dhèwèke | mugi anggèr karsa-a umulih | punika supadi | nir kathahing wuyung ||
171. Aprasasat sung rahmating kapti | mring sadayaning wong | sadhukuhing Wanamarta kabèh | ingkang sami gung sutrêsnèng kapti | yêkti luwar ing gring | yan andika rawuh ||
172. Marma kalintang kula angudi | pinanggih supados | mulya-a tyas kang pra susah kabèh | yayah rênanta kulawangsèki | kang samya prihatin | supayènggar kalbu ||
173. Wau sira sang Sèh Amongragi | angandika alon | kalintang de kasinggihanane | anging atur kawula (n)Jêng Kyai | mênggah angga-mami | karsaning Hyang Agung ||
174. Lan putranta Tambangraras inggih | kang punika rêko | kadi-kadi tan sagêd kukulèn | ring paduka lan kulawangsèki | bagi wus pinasthi | takdiring tumuwuh ||
175. Palalling Hyang Kang Amaha Suci | ulun lan rabingong | pinardikakakên pan-lindhunge[28] | saking pacawuhaning pangaksi |
--- 11 : 227 ---
sinung lan pribadi | nèng kantêngan dunung ||
176. Jamaning ngasêpi sapêniki | pangalihaning (ng)gon | ing anggana sonya ya[29] priyangge | sampun minungkin kinarsan dening | Ingkang Maha Suci | tan cawuhèng tuwuh ||
177. Marma mugi ing mangke (n)Jêng Kyai | kang narima ing (n)don | amung mupus ing tyas supayane | manpangate narimèng Hyang Widdhi | pan khusuk utami | ngênirkên kang wuyung ||
178. Kang tumêkèng rilaning tyas kadi | ambuncang tinja doh | lêgawèng tyas caking sak-sêrike | dèn-barêsih driyanta Kiyai | myang ibu dèn-sami | sukur ing Hyang Agung ||
179. Angarilakakên angga kami | lawan putra wadon | tan mulat ing siwi sasikine | malah ingkang suka rênèng kapti | pamakkên ta kadi | datan asusunu ||
180. Rèhning wus kinarsan ing Hyang Widdhi | pribadinya winong | wus tan khufu lan paduka rêke | pan saèstu saos makamnèki | nalirah tan kalih | paduka lan ulun ||
181. Amung rêke kewala ing benjing | (n)Jêng Kyai lan êmbok | yèn wus jênêk nèng Wanamartane | lamun wulangun arsa papanggih | maring ulun tuwin | Tambangrarasipun ||
182. Paduka pêlêng anèng panêpin | èstu ulun panggoh | lan paduka samangsa-mangsane | dene tarak sa-ari sa-ratri | kang ayun hyun sami | kadi ingkang sampun ||
183. Duk kala nèng Jurang Jangkung nguni | yêkti sih Hyang Manon | ulun sinung ing sapatêmone | lan paduka tuwin maring bibi | tan pae lan benjing | saèstu kadyèku ||
184. De karsanta mumurih ing siwi | pupuling pandulon | aming putranta yayi kalihe | Jayèngrêsmi lawan Jayèngragi | sarubiyahnèki | kèngang pinulih hyun ||
185. Sagêd mantuk ing Wanamartèki | golong lan bêndhoyot | sagotrah lawan kulawangsane | mung punika kewala (n)Jêng Kyai | myang bibi kang mugi | anarimèng pandum ||
--- 11 : 228 ---
186. Yata Kae Bayi Panurtèki | lawan ingkang wadon | duk miyarsa ing putra wuwuse | sinung palal tyasira Ki Bayi | anarimèng takdir | pinupus ing kalbu ||
187. Cipta sukur karsaning Hyang Widdhi | kang murbèng tumuwoh | karya titah drajat gêng alite | miwah pasiksaning dunya akir | wus pasti binagi | bagi sadayèku ||
188. Dadya lulus panarimanèki | kumambèng Hyang Manon | kang lwir sarah munggèng lautane | asrah karsaning Hyang Maha Suci | akêcap Kiyai | marang mantunipun ||
189. Inggih tuwan sang Adi Piningit | ngandika maring ngong | yêkti sun tan lêngganèng karsane | asru sukur kawula pupuji | Alkamdulillahi | wabarakalahu ||
190. Tuwin kinarsan dera Hyang Widdhi | kalanggênganing (n)don | amêng[30] titip ing rayinta anggèr | langgêngipun dènnya anyênyèthi | pun bapa pinanggih | wus rila jumurung ||
191. Pintên-pintên kinarsan ing Widdhi | wus bangsa kinaot | saking tuwan kang anucèkake | langkung dening sun narimèng Widdhi | mangkana dènnya ngling | maring Sèh Mongluhung ||
192. Tan prabeda lan rabinirèki | Malarsih rumojong | tyas wus nir tan anggrantês sukure | sadaya tan na kêcap pan angling | pakurmatira jrih | asêlan pandulu ||
193. Mring sang Sèh Mongraga kang piningit | kang wus winalios | Sèh Mongraga ris pangandikane | marang Kae Sèh Malangkarsèki | yayi mungguhing ling | ing gêsang puniku ||
194. Amung sukur lan tawêkal yayi | ugêr kang kinaot | upaminya sumbul lan tutupe | kang tawêkal pan wêwadhahnèki | sukur kang supami | apan tutupipun ||
195. Tan pae lan pêthi pralambining | wadhah tama amot | isi sotya nama rêtna adèn | kinunci lan panarimanèki | akukuh tan watir | sasimpênanipun ||
196. Sukur tawêkal panrima yayi | tri prakara rêko | wiwit nih iktikad ing kadadèn | ngilmu upami sêtya rêtna di | ginêmèn nèng pêthi [pê...]
--- 11 : 229 ---
[...thi] | awèt tur linuhung ||
197. Karana ngèlmi puniku yayi | wahyu sih Hyang Manon | ginêlar lwir bantala sèsine | tuwin kadya angin siyang ratri | tan na têlasnèki | sihira Hyang Agung ||
198. Kang durung antuk sihing Hyang Widdhi | pamane kêkayon | mobah dening angin sru lirihe | yèn tan angin tan obah pribadi | kang kadyèku janmi | pan durung winahyu ||
199. Rumangsa sru yèn dipituturi | kadya ge kalakon | langkung brangtanira kapengine | lamun wus mungkur kang (m)bobolèhi | tan ana samêndhing | labêting pitutur ||
200. Sarêng andhingkluk ingkang miyarsi | sarya nor karaos | kapalindêr aralira rêke | rumangsa yèn ora angêdohi | kang lir wijiling ngling | Sèh Adi Mongluhung ||
201. Angling malih janma tama yayi | tan kadi mêngkono | sayêkti elok salêlèjême | lir ron obah tan kalawan angin | mênêng yan kaidid | dening bajra lesus ||
202. Lirnya obah tan kalawan angin | janma wus winahyon | mintiring tyas kalawan boboleh | anglêpaskên budi lan pribadi | kang puniku yayi | kandhanging ngaluhung ||
203. Sawah wus wiwinih tri prakawis | sukur tawêkal mot | ping tri panarimanira tanjèh | kang puniku wawadhahing ngilmi | nèng pêthi upami | santosa barukut ||
204. Kang tan winih dhasar tri prakawis | tangèh yèn kawahyon | lir amanggih rukmi kathah bote | winadhahan godhong jati aking | duk ngangkat cinangking | godhonge jur-mumur ||
205. Tanggap ing tyas Sèh Malangkarsèki | dènta kapanujon | siwah ingkang myarsa sadayane | cipta samya karahmatan ngèlmi | tyasnya lir tinangi | wus tan sêlang surup ||
206. Sèh Mongraga angling abibisik | mring kang rayi karo | Jayèngrêsmi lan Jayèngragane | sira yayi tumutura mulih | rama (n)Jêng Kiyai | wulangun kawlas hyun ||
207. Pamudyanta mring Kang Maha Suci | tinarimèng Manon | saking dahatira subrangtane | ngudi-udi panêdhanira ring | Hyang kang ngudanèni | sinungku rasèng hyun ||
--- 11 : 230 ---
208. Marma yayi utama umiring | marang rama êmbok | mulih mring dhukuh Wanamartane | ingkang rayi kalih matur ririh | kang punika inggih | amba lêngganèng hyun ||
209. Tan kabuka tyas ayun amulih | mring karajan dhukoh | rêmên jênêk nèng asrama bae | datan kaèngêtan yayah bibi | wus rahmat manggyan ing | jamaning asamun ||
210. Yèn ta amba mantuk ing desèki | têbih sêsanèng (n)don | lawan tuwan tan pupul sanane | aprasasat pêsat muftakami | saking ahli sufi | yèn kenginga nuwun ||
211. Amba ngèstu padanta amukin | aywa sah kukupon | barkah tuwan kang andadèkake | ahli kawula kawasa mufid | ngasramèng mamidih | sumungkyèng Hyang Agung ||
212. Sèh Mongraga anauri aris | aywa sêlang sênggoh | kurmat yayi marang wong tuwane | sami ugi atangat Hyang Widdhi | ywa sumêlang kapti | wus datan kaliru ||
213. Ywa nikêlkên yayi ing ngatuding | ambodhokkên lakon | anut ing sojar kewala rêke | benjang yèn wus sêmada marêki | ring ari kang wuri | akupu wor ingsun ||
214. Duk liningan ingkang rayi kalih | tan lêngganèng pakon | kumambang ing wisesa sarèhe | samya umatur anyandikani | sang Sèh Amongragi | malih ngandika rum ||
215. Lah ta sira yayi Rancangkapti | paran darbe sugoh | sayah wong lulungguhan sasore | datan ana nyamikan inapti | wus (n)dungkap wanci (n)jing | bêcike angukus ||
216. Yèku ramanira (n)Jêng Kiyai | angganya kalêson | tarak puwasa kongsi kalungsèn | sêdhêng padha ariyaya bukti | Nikèn Rancangkapti | liningan umatur ||
217. Kadi sampun amba angrêrukti | angukup pasugoh | amba wus nuduh wau sontêne | kinèn saji nulya Rancangkapti | nêmbah lèngsèr ngarsi | nèng wisma lèr gupuh ||
218. Monthèl Cênthini samya umiring | maring Nikèn wong ro | praptèng wisma mriksa pangukuse | bubucu sarampadanirèki | Darêman turnya ris | sampun sadayèku ||
--- 11 : 231 ---
219. Nulya kinèn anampa tumuli | anaoskên gupoh | mring jurang sêndhang Kalampeyane | Rancangkapti angirit nèng ngarsi | santri jalu èstri | prapta anèng ngayun ||
220. Laju tinata rampadanèki | aglar wus sumaos | Sèh Mongraga aris andikane | lah sumangga ing ngriku abukti | kang liningan gipih | samya atuturuh ||
221. Jayèngrêsmi miwah Jayèngragi | lan garwa tan wisoh | cipta tan arsa nadhah karone | sang Sèh Adi Mongraga ngling aris | abuktiya yayi | kurmat rama ibu ||
222. Ingkang rayi jrih lêngganèng kapti | dyan samya tuturoh | nulya lêkas bukti sadayane | Sèh Mongraga lan garwanirèki | datan karsa bukti | kewala aminggu ||
223. Kang nadhah tan pati mikantuki | kur-ukur kemawon | wus tan ahli nadhah sadayane | agung puwasa ing sabên ari | têrkadhang yan[31] ratri | tan buka tan saur ||
224. Jayèngrêsmi lawan Jayèngragi | kinèn bukti royom | mring kang raka pinrih supayane | ywa kongsi bisa mêksa ka-aksi | mulwèng wantahnèki | kasujanmanipun ||
225. Mijil saking kalêmbatanèki | ganale minanon | yèn ta aywa kinèn bukti age | kadi tan bisa wantah ingaksi | tan wun lir Mongragi | kamuksananipun ||
226. Yata ingantya-antya kang bukti | tan ana kang dhokoh | kadya kucing gêring pambuktine | karowaking sêkul mung nyakêdhik | sa-antigan pitik | wênèh kang sajêbug ||
227. Wus antara dènnya samya bukti | luwaran linorot | cinarikan ambêng sinungake | marang pamburi kulawangsèki | jalwèstri waradin | kang ana ing ngriku ||
228. Wusnya rumat sadayanirèki | kang samya alunggoh | Sèh Mongraga alon andikane | maring rama ibu myang para ri | ulun amit anis | niscayèng asamun ||
229. Samya nabda aturira sami | sadaya rumojong | nulya asasalaman gêgêntèn | wus warata pasalamirèki | Kae Sèh Mongragi |
--- 11 : 232 ---
uluksalamipun ||
230. Sinauran ngalekum salami | nulya muksa ing (ng)gon | maring jaman kaantênganane | wau Jayèngrêsmi Jayèngragi | sagarwanirèki | ingkang samya kantun ||
231. Sira Kae Bayi Panurtèki | lan Ni Malar rêko | langkung dènnya ing suka-sukure | dening kantun ingkang putra kalih | sagarwanirèki | langkung lêmbanèng hyun ||
232. Wanci bakda ijabahing ratri | basonkarsa[32] ngayom | sênêning sitangsu lir sabêne | datan kadya duk maksih Mongragi | ratri pindha ari | jwaladipanipun ||
233. Mangunarsa angandika aris | mring arinya karo | lah sumangga mring masjid gêng jêbèng | utama majêmukan ngabêkti | wus andungkap wanci | pajar gidibipun ||
234. Tuwin lah sumangga (n)Jêng Kiyai | anglinggar saking (ng)gon | miwah kakang Sèh Malangkarsane | lah suwawi jwarah[33] maring masjid | kang liningan sami | ngilèn mring masjid gung ||
235. Lèngsèr sing taman sêndhang Kalampin | sadayarsa Suboh | mring pahèran ngambil toyastune | wusnya wulu adan ngalik-alik | pupujiyan asri | ngantya imamipun ||
236. Anulya kinamadan Ki Bayi | Panurta agupoh | ngaturan majêng ngimami rêke | gya mara yun Ki Bayi ngimami | angangkat suali[34] | pangikaling kalbu ||
237. Pinarêngakên tibaning takbir | -ratul ikram mansoh | kadyantuk mina gogo jro warèh | singsêt panêkêmira jro takbir | tumèmpèl ngênani | pacampuhing kalbu ||
238. Datan mèngèng saking tingal jati | nalikane kono | wus wajaip titah tuminahe | ilhar kewala wawacanèki | tantara prapta kir | asalam bakda wus ||
239. Pupujian lagon sri kapyarsi | swara lanang wadon | sasmitaning lagu suka tyase | Kae Bayi lan Nikèn Malarsih | luwaring akingkin | wus pangguh lan sunu ||
--- 11 : 233 ---
240. Purna salirirèng pangabêkti | pra santri manganjor | bubar rêbut magawe sawahe | wanci pajar sidik surya mijil | ngujwalani salir | sinrang Arunesuk ||
241. Mangunarsa sakalangkung dening | sukèng tyasira non | mring kang rayi kalih rèh katêmbèn | myat kang warna pamulunirèki | Kae Jayèngrêsmi | kalihe linuhung ||
242. Mantiyantya surasaning galih | trêsna lir tunggal (m)bok | miwah Sèh Anggungrimang tan pae | karênannya mulat ing sang kalih | mangalêmbanèki | trêsnanya gumantung ||
243. Nikèn Rancangkapti tan atêbih | dènnira alunggoh | tunggal Nikèn nyaring sakalihe | Ni Turida lawan Rarasati | kapati dènnya sih | lir sayayah ibu ||
244. Ki Sèh Mangunarsa ngandika ris | mring Jayasmara lon | lah punika yayi suwarnane | kadangipun kakanta Mongragi | kang sêpuh anuli | ngong sundhulanipun ||
245. Nulya wuragilipun pawèstri | puniku kang wadon | karabi mring Sèh Agungrimange[35] | pupul nèng dhukuh ing Wanantèki | purwanya nèng ngriki | wirangrong sadulur ||
673. Wirangrong
1. Miwah duk kalaning nguni | bêdhahing Giri kadhaton | samya nimpar paran têkèng purug | samya rêbut laris | duk cilik sih jajakan | pisah ngulon myang angetan ||
2. Kakanta Sèh Amongragi | dènnya alaris[36] mangulon | priyangga mring Karang tanpa batur | manira wong katri | mangetan anrah paran | lan (m)bakyunta Rancangkaptya ||
3. Santri Monthèl katrinèki | duk maksihe sami beyo | dumugi ing mangkya panggihipun | kakang Amongragi | wus kalihwêlas warsa | lagya papanggya punika ||
--- 11 : 234 ---
4. Tumungkul Ki Jayèngrêsmi | miwah Ki Jayèngraga nor | anging wus ngartika ing pitutur | -rira Sèh Mongragi | kang pinajar ing kuna | kadang ingkang ingulatan ||
5. Sèh Malangkarsa ngling aris | marang Sèh Mangunarsa lon | manira punika yèn parêng hyun | andika lilani | arsa madal pasilan | mantuk marang Ngardipala ||
6. Sèh Mangunarsa nauri | prayogi mangkya kemawon | bakdaning Jumungah sukur lamun | kongsi benjing-enjing | dumugi rèh papanggya | dadya tan cuwa kuciwa ||
7. Rèrèh tyas Malangkarsèki | dènnya pamit dadya kadho | Ki Sèh Mangunarsa lon amuwus | yayi Rancangkapti | sira asasaosa | nyanyamikan kang prayoga ||
8. Nikèn Rancangkapti aglis | Monthèl Cênthini agupoh | samya maring wisma anunuduh | maring wong sawiji | asigra kang liningan | anampa dhulang rampadan ||
9. Ni Rancangkapti nèng ngarsi | praptèng ngarsa tinata lon | wus samêktèng ngarsa rubiyah wus | sinaos pribadi | tan amor ing pra lanang | dhadharan samya angalap ||
10. Ingkang liningan nulya glis | angalap ingkang pasugoh | Kae Malangkarsa ris amuwus | lah ki jêbèng singgih | masalah babing keblat | mungguh ing sajatinira ||
11. Keblat mualat puniki | kang pundi yêktinya mangko | Ki Sèh Mangunarsa naur wuwus | kawula miyarsi | ingkang keblat mualat | adhêping karsa kang nyata ||
12. Nungge ing dalêm sawiji | kidul lor wetan kulon |[37] tan ing ngandhap miwah tan ing luhur | nèng tatêlênging sih | nalika sapatêmwan | kalawan sira Pangeran ||
13. Tan tartamtu (ng)gyan kapanggih | murbèng sih kang tan kapindho | wimbuh kawimbuhaning ajumbuh | pribadinirèki | inggih keblat mualat | punika pan pasungapan ||
14. Gêntusing hawa toya sin | apan tan kêna tinanggoh | ing galih kang ganal sihing Hyang Agung |[38] muhung ing pribadi | kang tan lawan tuduhan | wahyu priyangga ing mangsa ||
--- 11 : 235 ---
15. Purwaning ngilmu inangling | sayêkti kêdah linakon | marma ingkang wus man tan akudu | angunèn-unèni | lamun dadya lalakyan | watir rèh parêk babaya ||
16. Saking ganal kasusu ngling | nirkên kusuk ring Hyang Manon | Ki Sèh Malangkarsa sru gumuyu | winor dènnira ngling | ki jêbèng yèn karya jar | asangkêp tan na kuciwa ||
17. Lèjême wong ahli sufi | akunci liring wicara |[39] lah ênggèh manira pan tumutur | kêwala ing yayi | rèh wus samya kasaman | tanggap rimbaging surasa ||
18. Sadaya mèsêm ing liring | samya suka rêna anon | Ki Sèh Mangunarsa lon umatur | marang Kae Bayi | (n)Jêng Kyai karajannya | ing Wanamarta punika ||
19. Wartanipun saking ngriki | sakalangkung gêmah ing wong | akathah dhukuhnya kang puniku | pintên cacahnèki | miwah ingkang lampahan | inggih dhatêng Wanantaka ||
20. Kae Bayi anauri | yèn ing Wanamarta rêko | pan yasaning êmbah duk ing dangu | garumbul sasiki | ing akal binakalan | cicikal nèng Wanamarta ||
21. Mantuke bau sasiki | tumêrah mangke maring ngong | angluluri êmbah wau-wau | pinutihkên dening | Dipati Wirasaba | kinèn têngga patilasan ||
22. Ing Têgal Pucangan singgih | kabuyutan kang winongwong | barkat pagênêngan bumi minggu | tan kenging ing kardi |[40] tinut nak-putu kathah | dhêdhêkah siti babangkan ||
23. Sarta barkahing agami | akathah minangkaning wong | samya ngupajiwa anèng ngriku | ing Wanamartèki | sêdhêng-sêdhêng kewala | gêmahe ing Wanamarta ||
24. Têbihipun saking ngriki | wolung dintên yèn linakon | tan randhat tan rikat dawêgipun | lêlampahan janmi | Sèh Mangunarsa nabda | lamun raharja ing benjang ||
25. Kawula ayun udani | marang Wanamarta dhukoh | yyan sinung [si...]
--- 11 : 236 ---
[...nung] kawasa ing Hyang Agung | kawula tutuwi | nawuh lan kulawangsa | miwah pra kadang paduka ||
26. Ki Bayi suka ngling aris | sukur kalamun sayêktos | mugi kalampaha kajadipun | mring Wanamartèki | lintang aplalunira | jêbèng karsa maulana ||
27. Wau sira Ni Malarsih | lan putrèstri tan kêna adoh |[41] Rancangkapti miwah putra mantu | apantha pribadi | nèng salore mimbar |[42] dènnya lungguh dhadhêkêtan ||
28. Ni Malarsih lingira ris | adhuh sutaningong karo | tanpa nyana sira lamun pangguh | lan lakinta sami | nèng ngêndi sananira | sun-ulati ngandra[43] paran ||
29. Kongsi anjalak pangaksi | samarga tan wun tatakon | tan pantuk tuduhan ing mangkya wus | kapangguh nèng ngriki | pitulunging Hyang Suksma | kupu anèng Wanantaka ||
30. Kang putra kalih turnya ris | singgih barkah panduka (m)bok | salampah kawula anèng ênu | amanggih basuki | tan wontên kang nukarta | têbih saking pancabaya ||
31. Pangrêncananing sasami | amba rinêksa Hyang Manon | sarta pandonganta sawabipun | rahayu ing margi | têmah sagêd papanggya | lan putranta anèng arga ||
32. Jênêk ngasramèng asêpi | tan wontên karaos-raos | Malarsih kang putra dèn-lus-êlus | sarwi ngandika ris | ya ta lah têmên sira | kalintang sêtya mring priya ||
33. Ngong tan duwe suta kalih | mung sira nakingsun wadon | ya kang muga sira tyasira yu | angumala manik | Rarasati Turida | umatur barkah paduka ||
34. Wus siyang wancining ari | para santri lanang wadon | samya bar Jumungah wong ing dhukuh | -dhukuh kèh kang prapti | pan samya myarsa warta | yèn Kae Sèh Mangunarsa ||
35. Tamuwan kadangirèki | Tambangraras lanang wadon | kakalih ngulama bagus-bagus | miwah kang pawèstri | langkung endah warnanya | marma dènnya yun wêruha ||
36. Wong desa ing kanan kering | marlokkên bar Jumungah kang
--- 11 : 237 ---
wong |[44] yata kang lungguhan pan andulu | wong solat kèh prapti | nulya samya agampar | mring pahèrastuti khadas ||
37. Nulya amapan mring masjid | jajar ing ngarsa amanggon | asunat tahyatal sunat wulu | rong salam wus tartib | jalwèstri samya prapta | kang asalat bar Jumungah ||
38. Rame swaraning wong ngaji | gêdhe cilik tuwa anom | umyung sri kapyarsa yata wau | ingkang lagya prapti | Kae Sèh Amongraga | lan kang garwa Tambangraras ||
39. Laju nunggil ing pawèstrin | sira sang Sèh Adi-kaot | nunggil Ki Panurta kang alungguh | sami angingsêri | mangkana wus antara | surya nêngahi bêdhugan ||
40. Dangu nulya dèn-salahi[45] | rêsêp tan na sabawèng wong | nulya yat-ayatan gya adan sru | bakda sunatnèki | sigra Ki Malangkarsa | kang angambuh[46] mangasiral ||
674. Gambuh
1. Ngalangkên êcisipun | santak maca mangasiralipun | swara lêmpêng cêtha kalimahanèki | sêmbada sajakira sru | lir undhang-undhang sakèh wong ||
2. Têkèng lafal wasmangu | wa-atingu rakimkumullahu | wusnya mangasiral nulya Jayèngrêsmi | anampani êcisipun | minggah mimbaring karobong ||
3. Uluk-salam ping têlu | gya andonga Lingindil[47] Islam sru | ingaminan ing santri kathah ramya sri | swaranya ambata rubuh | wusnya gya kang anèng kobong ||
4. Auluk-salamipun | nulya Kae Jayèngrêsmi gupuh | ngarsèng mimbar dènnira adan aririh | sawusira adan wau | kang kutbah wiwit amaos ||
5. Kutbah mudat birillun | sajak rênyah Ambiyolah femul | ngêntul-êntul swaranira rum mamanis | gêtas rênyah muluh tutus | kang myarsa tyas lir binêthot ||
--- 11 : 238 ---
6. Katêmbèn ing pangrungu | tan ana duwe swara kadyèku | sakèhing wong tuwa anom jalu èstri | samya kaeraman ngrungu | kir'at ngês wilêting ulon ||
7. Tantara dangunipun | dènnya kutbah têka ngakiripun | santak pandonganira Tulak-bilai | nulya kinamadan gupuh | sarêng ngadêg sakèhing wong ||
8. Kae Sèh Amongluhung | ingaturan angimami ngayun | nulya majêng sira Sèh Ki Amongragi | ngimami wêktu linuhung | andadèkkên salat mansoh ||
9. Muhung giyat kang muhung | jênênging usali traping kalbu | takrul takyin pinurnèng sastrastha kèsthi | pinusthi nyamlênging kalbu | kang tan bakal ing pandulon ||
10. Dinulu kang kadulu | sarêng ing tingal tumibanipun | maring takbiratul ikram linastari | saking ing asma Allahu | pêsatnya pangalihan (ng)gon ||
11. Kadya tranggana ruru | muksèng ngakasa sampurnaning kalbu |[48] myang lir pendah kang madu jinogan warih | campuring kilang lan ranu | tan kijab wrananing jumboh ||
12. Tan na antaranipun | saking makal[49] wus Kalèk tan makluk | tanshuding Alip mutakalimun wakin | ing lam tabngil jaidahu | sastra pat Asma Hyang Manon ||
13. Cawuhing Alip tamsur | khafkhabirah ehe hu akhadu | rèraping ngul darajad jênênging takbir | sastra pat kang bangsa makluk | panjinge catur wiraos ||
14. Ing ikram mikratipun | munajatu tubadil kawêngku | lirnya ikram cêngêng tan sawiji-wiji | lir turu durung ngampêlu | komplang lêsning tan kacambor ||
15. Bangsa mikrat liripun | mungguh jênênging salat puniku | tan kaslusubing solah-tingkah salirning | mung saungge Hyang Maha Gung | unggahing luhur tan kayom ||
16. Munajat ing liripun | sapocapan lan Allah Kang Agung | purbaning sih tan na sêlan liyaning ngling | kasuciyaning pawuwus[50] | ingkang datan katêlangso ||
--- 11 : 239 ---
17. Tubadil pan liripun | wus kagêntèn wimbuhing Hyang Agung | datan kêna ingaran pisah lan nunggil | wus anèng pribadinipun | datan sawiji tan roro ||
18. Wusnya purnèng pandulu | gya istihah saha wajahipun | sarta lawan tumanihahira[51] tartib | maca Patekahira lus | mat-kasare tan kaledhon ||
19. Kalimah tan kasawur | kinawruhan kang sakatah[52] pitu | wusing Patekah surate kang winuni | apan surat Sujadahu | anti dènnira angaos ||
20. Surat Sujada dangu | têkèng lapla yasjuda[53] sujud |[54] amangsuli adêg rêkangate malih | tamating surat arukuk | sujud antara sujud ro ||
21. Rêkangat akiripun | sawusing Patekah suratipun | surat Kasar[55] angantuk pamaosnèki | kang makmum myarsa kayungyun | dening wawaos waspaos ||
22. Tamat surat arukuk | iktidal sarta tuminahipun | pangadêge rêkangat dipun-Kunuti[56] | ingaminan sri abarung | nulya sujud ro alunggoh ||
23. Tahyat salam bakda wus | pupujiyan lagon ngayud-ayud | sri kapyarsa swaranya tan na sarênti | gya dhikir samana barung | rêmpêg swara tan na moncol ||
24. Wusnya dhikir aplalu | donga rahayuning limang wêktu | Jayèngraga nangsib[57] swaranya winijil | lir kajiman swaranya rum | kang myarsa tyase sumêdhot ||
25. Kadi runtuh alêdhung | gigal kapanggal ing swara kang nuntung |[58] ngalik-alik mêthit mêrit muluh rujit | krêkêling ulon angêntul | landhung lêga tumalawong ||
26. Sakèhe kang angrungu | pating daringak samya andulu | marang ingkang nangsip Kae Jayèngragi | parèstri cipta tyas wuyung | lir lali-laliyèng bojo ||
--- 11 : 240 ---
27. Nadyan samining kakung | sama kasmaran mring swaranipun | Jayèngraga angluwihi swaranèki | angalêmbana sadarum | tuwa anom lanang wadon ||
28. Purna pandonganipun | asalawat sasalaman gupuh | kumarubut ngalap barkah agêng-alit | aluhur mubêng lumaku | arahab pasalaming wong ||
29. Bakda Jumungahipun | wusnya sunat gya kandhurinipun | wolung ambêng agêng kinêpung pra santri | wus pinaras (m)bêngipun |[59] pantha kupêng têpung lunggoh ||
30. Anulya Ki Pangulu | Li-muntaha andonga Majêmuk | ingaminan gumêrah sakèhing santri | wus nutug pandonganipun | (n)dan lêkas nadhah karoyom ||
31. Santri cilik arusuh | nora na kantèn pamanganipun | rêrèjèngan kapyukan sêrundèng ragi | samya rêrêbutan lawuh | tabokan dhodhog-dhinodhog ||
32. Tambuh rowangnya caruk | ting jalêrit acawuk-cinawuk | santri tuwa murina anake nangis | ingilonan seje udur | salin babah padha dhaplok ||
33. Gêdrah udrêg agêlut | têndhang-tinêndhang jagur-jinagur | dadya pipisahan sakathahing santri | Ki Monthèl nudingi gêbug | sru mojar hus-hus dudu wong ||
34. Tanpa kèring si Cêblung | ambakna wong nora anggah-ungguh[60] | duwe polah cêlangkrakan lir wong baring | ana pra kiyai agung | (n)dadak ora angon tinon ||
35. Samya jrih mire mundur | Kae Bayi Panurta andulu | kagagas tyasira kèngêtan duk nguni | duk gawene Sèh Mongluhung | myat santri cilik arusoh ||
36. Suka wêlas andulu | maring santri wasana amuwus | hèh gus santri Monthèl ywa sira srêngêni | wus adate rare rusuh | ngong biyèn ya lir mêngkono ||
37. Mèsêm sadayanipun | myarsa kang rama andikanipun | wus luwaran kang samya nadhah kêndhuri | pra santri bubaran mantuk | wau kang samya alunggoh ||
--- 11 : 241 ---
38. Ki Bayi Panurtèku | lawan Kae Sèh Adi Mongluhung | Sèh Mangunarsa lan Sèh Malangkarsèki | lan Sèh Anggungrimang wau | Jèngrêsmi Jèngraga anom ||
39. Pariminta Mongsantun | miwah kulawangsa Ki Piturun | Darmadana Prakosa lan Palakarti | Saloka Salodha nêngguh | Martaduta lan pra wadon ||
40. Ni Malarsih alungguh | lawan Nikèn Tambangraras wau | Rancangkapti Turida lan Rarasati | Monthèl Cênthini abikut | angrukti sasaji gupoh ||
41. Rancangkapti agupuh | tata dhadharan anèng ing ngayun | kang wowohan olahan sangkêp mawarni | wedang mamanisanipun | nèng ngarsa sami sumaos ||
42. Nulya ngancaran sampun | sakèhing kang para tamunipun | sami ngalap nyamikan sasênêngnèki | Sèh Mongraga ngandika rum | ing rama miwah maring (m)bok ||
43. Ulun madal palungguh | mring sasana ngasramèng asamun | utami kang samya jênêkan alinggih | sadaya anor jumurung | ing karsa ingkang kinaot ||
44. (n)Dan asung salamipun | sadaya ngrahabi salam gupuh | gantya-gantya mangalap ing barkahnèki | gya linggar lan garwanipun | lir kundur mring wisma tinon ||
45. Wau ta kang alungguh | ngaturan kundur mring wismanipun | Mangunarsa sadaya samya umiring | nèng pandhapa tata lungguh | malbèng wisma kang pra wadon ||
46. Muwah sasajènipun | kang samya lungguh nèng pandhapa gung | sira Kae Malangkarsa angling aris | yayi Sèh Mangunarsèku | rèyang lagya têmbe tumon ||
47. Ênggèh pamulunipun | sang Sèh Adi Mongraga linuhung | saèstu yèn wus janma tama Otadi | amêdhar wantahing wujud | karya kaèsaksan kang elok |[61]|
48. Wus pae warnanipun | miwah cahyanira sru sumunu | Mangunarsa nauri sarya norragi | mangsa borong ing pandulu | mapan wus sami waspaos ||
--- 11 : 242 ---
49. Wanci akiring Luhur | manjing ing Ngasar sami awêktu | salat Ngasar maring masjid jalu èstri | myang pra santri samya wêktu | karênan myat tamu karo ||
50. Ing bakda Ngasar-ipun | samya kakaring mring Jurang Jangkung | myat paguwan Pasimparan kang panêpin | papan palanggatan (n)dulu | tinamaning puring andong ||
51. Ki Bayi Panurtèku | ingkang tinut pungkuring pra sunu | Mangunarsa Gungrimang Malangkarsèki | Mongsari Parimintèku | Jèngrêsmi Jayèngraga nom ||
52. Santri Monthèl tan kantun | miwah Malarsih wau tumutur | Rancangkapti Turida lan Rarasati | Cênthini Darêmanipun | anon caryaning kalangon ||
53. Tirah tikunganipun | palindhukanirèng Jurang Jangkung | ingkang samya sinêkar sataman asri | kang ron sinrang ing surya lum | sêkar pradapaning sinom ||
675. Sinom
1. Ascarya wuryaning taman | pulo Palanggatanèki | sira Ki Sèh Amongraga | nèng ngriku dènnya aningit | pulo mênggêr amukir | samadyaning Jurang Jangkung | sangkêp kang pasêkaran | sari anjrah rusmèng[62] siti | pudhak sili ngadhodha sêkar angambar ||
2. Lir wêntis kèsisan sinjang | argulo tongkèng taluki | noja dangan puspanyidra | sidawayah widasari | saruni mandhakaki | andong patramanggalandul | kayu puring kayu mas | pacar wè myang wora-wari | wonga-rumpuk wongatali ragaina ||
3. Sisikatan anggrèk wulan | mangunêng lawan kumuning | pucang rum ambabar mayang | gandanya amrik awangi | kèh brêmara mumurih | madune puspita linut | ambrêngêngêng lir pendah | priya priyêmbadèng rabi | kèngêling kumuda sinrêp ing sadpada ||
--- 11 : 243 ---
4. Kadya dyah pinriyêmbada | kinuswa-kuswa ngèndhani | kacupan cêcêp-cêcêpan | wus kisêp manis nulya nis | (n)jarah nguswa lan sari | sarinya wuwur aruru | sadpada sah nèng sana | ngingisêp ring sêkar kincip | kèngêl gaganging kêmbang kabyatan kombang ||
5. Wau ta ingkang mamara | Kae Bayi Panurtèku |[63] lawan kang putra sadaya | ninitik ingkang panêpin | anèng pamêlênganing | pamidikaning ngaluhung | samya karênan mulat | gandanya rum tan ngêndhati | kadya ukuping tilam kang rinatusan ||
6. Rasa-rasa luminggara | nèng ngriku sêngsêming ati | pasênêtaning utama | mamangun wuryaning ngaksi | tamat pamulatnèki | antara suryarsa surup | linggar saking langgatan | Kae Bayi Panurtèki | ingkang samya anitik ing patilasan ||
7. Sadaya wus kawêratan | pangrasaman[64] Jurang Miling | samyarsa mulih mring dhêkah | nut margèng jurang pipinggir | palêstrènira asri | jajanganan mangsèng ngundhuh | têkan sêndhang Klampeyan | kewala laju mring masjid | rêbat wêktu mring pahèran samya kadas ||
8. Myang santri jalu èstrinya | samya salat maring masjid | ramya dènnya pupujiyan | angantu imamirèki | wus kinamadan nuli | Ki Bayi ngimami ngayun | wus (n)jênêngakên salat | pangabêktinira Mahrib | wus antara bakda Mahrib laju Ngisa ||
9. Purna wêktuning asalat | paragat salirning bêkti | salawat asasalaman | luwaran sakèhing santri | ingkang kari alinggih | Kae Bayi Panurtèku | lawan kang para putra | kewala anèng ing masjid | Malarsih lan putrèstri mantuk mring wisma ||
10. Kang rukti saosanira | lah-olahan ingkang adi | sêkul lalawuhanira | tuwin nyanyamikanèki | Malarsih Rancangkapti | Turida Rasatènipun | Cênthini myang Darêman | bikut samya nglaladèni | angungukus dhadharan ulam-ulaman ||
11. Sawusnya rumat sadaya | Darêman lawan Cênthini | angirit pawong rencangnya | asaos maring ing masjid | tinata anèng ngarsi | wedang papangananipun | wowohan lah-olahan | paudutan [pau...]
--- 11 : 244 ---
[...dutan] lan patsirih[65] | Mangunarsa nyarakkên dhadharanira ||
12. Anulya samya angalap | sasênêngira binukti | Malangkarsa ris wacana | lah yayi Mangunarsèki | manira apêpanggih | lan Sèh Adi Amongluhung | manira linèjêman | ing ngèlmu ingkang hakiki | raosing tyas rèyang kari sadungkapan ||
13. Paran (ng)gyaningsun têtanya | purnaning marang kadadin | kasampurnaning agêsang | têkèng jamaning ngasuci | yèn pinarêngna ugi | kita sagêda papangguh | kadi sampurnèng driya | saking Sèh sang Amongragi[66] | sarta rasaning tyas wulangun yun panggya ||
14. Sèh Mangunarsa lon nabda | inggih kewala kang mugi | wontêna sih pinanggihan | ing sang Adi Amongwingit | rèh andika yun malih | maksih karêntêngan kalbu | utami dèra arsa | arsa ing saratri mangkin | lah suwawi sami rahab raratiban ||
15. Sadaya parêng ing driya | sami tilawat rawatib | sira Ki Bayi Panurta | Jayèngrêsmi Jayèngragi | Sèh Mangunarsa tuwin | Gungrimang Malangkarsèku | Mongsari Pariminta | Piturun lan Palakarti | Ki Salodha Saloka lan Drêmadana ||
16. Prakosa lan Martaduta | Ki santri Monthèl anyambi | dupa pakutuganira | aramya swaranya asri | trap wiwit ing adikir | ngasud kawiridanipun | pangikaling salsiyah | satariyah nakisbandi[67] | barjah jalallah kang tinajul[68] tarkinya ||
17. Ubêg guyêring kapala | tibaning isbat tanapi | myang manjing wêktuning napas | ngênirkên cipta salirning | muhung panggunggungnèki | maring Hyang Kang Maha Luhur | nora nana Pangeran | anging Allah kang nganani | ingkang Êsa (n)dadèkkên alam sadaya ||
18. Wus antara (n)tuk salêksa | bakda suhuling ngadikir | Ki Bayi amaca donga | Anggungrimang anangsibi | barungan wong kakalih | kalawan Kae Piturun | dhasaring duk ing kuna | dhalang singir anggronggèngi[69] | parèstri kèh kedanan rupa swaranya ||
--- 11 : 245 ---
19. Sira Kae Anggungrimang | duk anom jajakanèki | anama Ki Mas Cabolang | Ki Piturun ran Nurwitri | katêlah dêlah mangkin | swaranira misih punjul | sabên lamun singiran | parèstri maksih ting griming | anjajawat mring Piturun Anggungrimang ||
20. Angêlik swaranya santak | lir suling dèn-panêrusi | bêning gumrining araras | gêtêr mêrit muluh rujit | grêgêl ukêle sami | tan sarênti êmbatipun | mèsêm Ki Jayèngraga | Malangkarsa suka mèksi | Pariminta Amongsari ngalêmbana ||
21. Wong nèng wisma kering kanan | jalwèstri samya ngaruhi | lo Kae Ki Anggungrimang | lan Piturun barung nangsib | lir sisindhènning ringgit | pan katênta swaranipun | auntas gêtas rênyah | mandah duk sih bêgèr nguni | têlung mono bayake ulah suwara ||
22. Pan antuk kalih rambahan | Anggungrimang dènnya nangsib | nulya Kae Jayèngraga | ing apti sumambung nangsib | swara rum mèt ngêsnèki | tan karirihên tan asru | lêmpêng êmpuk angêmbat | angêlik ngungkung abêning | ngêntul-êntul grêgêle swara wilêtan ||
23. Mègo raras Ambiyolah | pèmulmanwèd Angarabi | lêga alêp angumandhang | lir gêndhing pinalu lirih | ngêse ambêlèr ati | gêtas untas manis arum | luwês runtung gumuntang | angrèndèng cangkiding rinding | ngangkang kadya rêbat pakolih santênnya[70] ||
24. Sor swaraning kang barungan | Anggungrimang tan nambungi | mèsêm Kae Malangkarsa | sasmitèng mitranya kalih | Pariminta Mongsari | nor tanggap saliring sêmu | pra mitra kulawangsa | kagawokan swara tandhing | adu luwih swara tambuh kang kasorra ||
25. Ciptaning nala sadaya | Gungrimang kasor sathithik | ing swarane Jayèngraga | sadaya katêmbèn myarsi | swara lir Jayèngragi | swara rum anganyut kalbu | Kae Bayi Panurta | tamat dènnya (n)donga ratib | nulya samya salawat asasalaman ||
26. Waradin sakulawangsa | Malangkarsa gumuywa ngling | de
--- 11 : 246 ---
kêpenak piniyarsa | kiadhi kang padha nangsib[71] | rasaning swara lungit | kang sawiji nyenggol kalbu | swaraning kang barungan | rasane ambêlèr ati | singa unggul ewuh pinilih sajuga ||
27. Gumuyu ingkang miyarsa | sêmbada lan kang inangling | tan na bisa amilaha | ing swara salah sawiji | jroning tyas yêkti milih | ngalêm mring Jayèngragèku | Mangunarsa ris nabda | nyarakkên nyamikanèki | nulya samya anggape kang dhadhaharan ||
28. Wau ing dalu punika | wanci wus kaluruk siji | yata Ki Sèh Amongraga | saking sasanèng awingit | praptarsa amanggihi | mring tamu kang dèrèng mantuk | mêdhar kang amalela | lawan kang garwa sarimbit | uluk-salam kagyat kang samya tumingal ||
29. Gupuh mingsêr kang lungguhan | kurmat ring sang wau prapti | wus kinèn tata alênggah | sung salam ing sadayèki | anjawab tangan gipih | gantya-gantya warata wus | samya nor jrih umulat | mring Kae Sèh Amongragi | marikêna tumungkul konjêm bantala ||
30. Sèh Mangunarsa ris nabda | lah Monthèl turana aglis | ibu lawan ariningwang | yèn kang putra wau prapti | Ki Santri Monthèl aglis | mring wisma nimbali gupuh | Ni Malarsih agêpah | miwah Nikèn Rancangkapti | lan Turida Rarasati tansèng wuntat ||
31. Tan dangu prapta ing ngarsa | Sèh Mongraga angingsêti | Cênthini lawan Darêman | anata dhadharanèki | santri Monthèl angrukti | dupa pakutuganipun | ratus dupa angambar | nanduki sajroning masjid | sang Sèh Adi Mongraga aris ngandika ||
32. Yayi Kae Malangkarsa | para sesuk ayun mulih | umatur ingkang liningan | pangèstunipun sang yogi | sèstunipun kula mit | barkah tuwan kang kasuwun | Kae Sèh Amongraga | angandika arum manis | ênggèh sukur kewala Alkamdulillah ||
33. Rêke yayi ing ngagêsang | purnaning tyas ing kadadin | sakêjêp liyêping tingal | kalayapan ing pangèksi | -èksi paesan jati | dèn
--- 11 : 247 ---
kaliling têkèng kalbu | budi wahya jatmika | makaming sarira latip | Suksma jati pan minangka sasaning Hyang ||
34. Yèku layaping wong wus man | pasênêtan jiwa dhiri | anèng makalling kanêngan | yêkti tilaming Hyang Widdhi | tan nana lyan sanèki | arah saking ing ngajunun | adaim ring Hyang Suksma | pupuling ro ing sawiji | anèng jaman junun daim kandilulah ||
35. Rêke kandil kandêlana | kalawan tashuding kapti | kang kapita kapi-brangta | marang ing dalêm sawiji | -wiji kang tan kawijil | pangantênganing ngaluyut | pagute pajumbuhan | carêming sih kang wigati | nir kang walêr sangkêr rèh tan linarangan ||
36. Purna roroning atunggal | tan na kula[72] lawan Gusti | pagut ikraming paningal | rêke kalawan pribadi | tan na ingkang mastani | ing lyan amung dhèwèkipun | mujud tan maujuda | ya uga wujuding Gusti | iya kula[73] pan uga sira Pangeran ||
37. Marma ingkang para sêdya | mahalul (n)dungkap ngalêwih | alambar kalawan brangta | tan wèngwèng pangrambatnèki | muhung maring kajatin | kajatmikaning sakayun | ibadah tan katimpah | ing panggawe kang tan mingsil | usul gêcul nunungkul kalbu kang tama ||
38. Yèku yayi ingkang mawa | wuking tyas kang têkèng jati | kajatèning kajahatan | cipta kang sêrik-sinêrik | tan turak ing saksêrik | lumêkêt sihing ngaluput | parêk panggawe coba | rêncana murung kadadin | yèku yayi aywa (n)dhèpè[74] ing pepeka ||
39. Dèn-waspada maring titah | -ing Hyang wus binagi-bagi | ywa ngarah ahlining janma | sacukuling tyas pribadi | yayi wong ngenggar buddhi | ngakèhkên lalahan catur | atutur kabungahan | cucudan paguywan angling | anênangi kibir jubriya sumêngah ||
40. Anggunggung karana dunya | cêgahe wong ahli supi | dudu madahabing khawas | waskitha kasuding ngèlmi | dalil akerat jati | kang muslim makam ngaluhung | karana ing ngagêsang | parlu waspada ing pati | patitising sêdya kang maring kasidan ||
--- 11 : 248 ---
41. Wiwinih mring kawaspadan | kalawan ingkuping budi | tawakup pupusing driya | tan lèmèr ing krama lair | kang ngêgar-êgar budi | kabuburanning têkabur | tan kobêr anêlangsa | maring Hyang Kang Maha Luwih | saking dening kandhih bidêngahing manah ||
42. Tan cukup sukuring nala | mumulad tyas ingkang muslim | wigar kajatiyanira | tan bisa tumêkèng mufti | sababing kadyèki |[75] tan cawuh madahabipun | ahli dunya akerat | wus bagi-bagi pribadi | kang punika yayi rêke Malangkarsa ||
43. Ywa korup ing pasurupan | ing Dalil kalih prakawis | ahli dunya lan akerat | kinarsèng Widdhi pribadi | tan kengang sêlan-sêlan |[76] ing panganggêp ngaku-aku | kang kulêm ing kanêngan | kêdah nungge anuhoni | punapi kang dadya santosaning karsa ||
44. Ke Malangkarsa nor-raga | kagunturan sabda gati | palimpinganing utama | kataman tyasnya mawêrdi | cumêplong lir tinangi | tanggap tatrapirèng kalbu | kabuka kabuling tyas | naratas raosing galih | tan sumêlang apadhang tan kumalêndhang ||
45. Miwah kang samya miyarsa | sadaya cathêt ing kapti | langkung suka-rênanira | pasang surupira wêning | Jèngrêsmi Jayèngragi | myarsa dêlinge pamuwus | kagagas tyasnya kadya | tan rêna pupuling janmi | wus karênan jênêk anèng kasamunan ||
46. Yèn sampurna tan kinarsan | ing raka Sèh Amongragi | kalangkung lêganing driya | kajijèn srawungan janmi | ciptanira ing galih | tan arsa tumulya mantuk | maring ing Wanamarta | narèhkên karsanirèki | rêke mufit kewala nèng Wanantaka ||
47. Tan bastu ing laminira | mangkana osiking galih | yata malih angandika | sang Kae Sèh Amongragi | lah yayi Rancangkapti | sira sasajiya gupuh | bubucu kang samêkta | Nikèn Rancangkapti aglis | lèngsèr ngarsa Cênthini lawan Darêman ||
48. Mundhut rampadan mring wisma | tan adangu nulya prapti | tinata nèng ngarsa aglar | Mangunarsa ngancarani | ngaturan awawanting | nulya sadaya tuturuh | nulya sarêng anadhah | jalwèstri kêmbulan bukti | Jayèngrêsmi kalihe kinèn kang rama ||
--- 11 : 249 ---
49. Samya bukti sawatara | sira Ki Sèh Amongragi | lawan Nikèn Tambangraras | mucang kewala tan bukti | antara dangunèki | kang samya anadhah kêmbul | nutug nulya luwaran | ambêng rampadan cinari | sinungakên ing pawingking kulawangsa ||
50. Miwah pamong ingkang ana | watara jalu lan èstri | Ni Rancang nuduh Darêman | kalawan wadon Cênthini | kinèn naoskên ngarsi | dhadharan nyamikanipun | agupuh kang liningan | dhadharan ngajokkên ngarsi | wus cinaran angalap sasênêngira ||
51. Sèh Mongraga ris ngandika | mring kang rama lan kang bibi | paduka kantun jênêkan | ulun amadal palinggih | mring asramèng asêpi | lamun paduka saèstu | mantuk mring Wanamarta | lan putra yayi kakalih | mugi samya anglanggêngna ing pandonga ||
52. Sakarsanta narèhêna | kukulèn lawan pra siwi | anèng dhukuh Wanantaka | lulungsèn mimilih ari | sangate kang prayogi | kang panuju dintênipun | manawi ulun datan | kiksaning paduka singgih | sampun kongsi paduka amangun brangta ||
676. Asmaradana
1. Kae Bayi Panurtèki | sinambramaning kang putra | anor nauri sojare | lah inggih sumanggèng karsa | anggèr linggaring (ng)gyanta | anging tur kawula wau | lamun wulangun ibunta ||
2. Ing têmbenipun dumugi | yèn pun bapa ngarsa-arsa | sabên antaraning têmbe | mugyanggèr dhanganing karsa | papangguhing pun bapa | lan ibunta benjangipun | nèng karajan Wanamarta ||
3. Sèh Mongraga ngandika ris | (ng)gih mugi kalampahan |[77] kajad paduka ing mangke | panggya wulangun ing suta | mring Nikèn Tambangraras | ing benjing samangsanipun | onêng anèng kaênêngan ||
4. Nulya tur salam Mongragi | ring rama Bayi Panurta | gupuh anjawat tangane | saha pupuji maring Hyang | lukar kang patêkêman | Tambangraras awotsantun | ing sudarma kalihira ||
--- 11 : 250 ---
5. Gantya sung salamirèki | mring Kae Sèh Malangkarsa | gupuh ngabêkti salame | pupuji sukuring Suksma | anulya sadayanya | nêmbah atur salamipun | rinahab ngulungkên asta ||
6. Sawusira samyastuti | nulya sang Sèh Amongraga | dak[78] lumaksana saking (ng)gon | sarya dènnya uluk-salam | sinauran ing kathah | ngalaekum-musalamu | samya anutakên lampah ||
7. Mijil wiwaraning masjid | nulya ris tan katingalan | mulyèng ing kasamunane | kang kurmat wangsul (ng)gyannira | kang Kae Sèh Mangunarsa |[79] alon dènnira amuwus | mring Kae Bayi Panurta ||
8. Paduka kawula turi | akundur anèng ing wisma | lan putranta yayi karo | sareyan nèng patilaman | wau kang ingaturan | tan lênggana nut sakayun | Kè Bayi kundur mring wisma ||
9. Lan garwa miwah pra siwi | Jayèngrêsmi Jayèngraga | Turida Rarasatine | Anggungrimang lan rabinya | sakulawangsanira | samya mulih mring brang kidul | de Kae Sèh Mangunarsa ||
10. Lan Ki Sèh Malangkarsèki | Amongsari Pariminta | kang kantun nèng masjid gêdhe | ing dalu datan winarna | wusing bakda Subuh-nya | samya maring masjid agung | tata dènnira lungguhan ||
11. Kae Bayi Panurtèki | Jayèngrêsmi Jayèngraga | Ngunarsa Malangkarsane | miwah Ki Sèh Anggungrimang | myang mitra kulawangsa | pra garwa Cênthini bikut | saos tadhah sasarapan ||
12. Bubucu angêt sumaji | miwah lalawuhanira | ladha gule bobor loncom | pindhang barongkos balendrang | abon age sujènan | dhèndhèng gêpuk (m)pal (m)puk duduh | limpa ati lan sêrêgan ||
13. Sarundèng karupuk pêtis | basêngèk pitik lan wagal | pêncok rêmpah gêcok gadhon | myang janganan gugudhangan | sambêl lalab-lalaban | sangkêp sawarnining lawuh | andhèr tinata ing ngarsa ||
14. Mangunarsa ngancarani | ing sadaya turuh asta | ingkang ingancaran age | gupuh samya wiwijikan | (n)dan samya lêkas
--- 11 : 251 ---
nadhah | jalwèstri royom akêmbul | pikantuk dènnira nadhah ||
15. Ing sawataraning bukti | rèh wus ahli tan anadhah | kasêngkutan ing angête | angindhaki catunira | kalawan saban-saban | antaranira wus runtug | luwaran tuturuh asta ||
16. Ambêng rampadan cinarik | sinungkêm[80] ing kulawarga | myang santri jalu èstrine | watara[81] tuwuk sadaya | tan têlas linorodan | Cênthini Darêman gupuh | naoskên dhadharan agya ||
17. Juwadah jênang surabi | wingka-pudhak kêtan-salak | gêmblong lèmpèng ulèn-ulèn | carabikang puthu mayang | garêndul jênang caca | sinang pisang raja suluh | wi gêmbili lan katela ||
18. Sangkêp dhadharan aenjing | Mangunarsa anambrama | nyarakkên nyanyamikane | nulya ngalap sasênêngnya | andimik nyanyamikan | Kae sèh Malangkarsèku | alon wijiling wacana ||
19. Lah yayi Mangunarsèki | manira apapamitan | madal pasilan ngong rêke | mantuk marang Ngardipala | maruput mupung enjing |[82] mapan wus antuk sih sinung | pituwa rèh kasampurnan ||
20. Sasat idayat adêling | (ng)gyan manira atirakat | nèng dhukuh Wanantakane | lamun sami karaharjan | lami enggalaneya | sayêkti manira wangsul | kadi tan antara lama ||
21. Mangunarsa anauri | sumanggèng karsanta kakang | sokur yèn juwêt marang ke | puruita ing asrama | acadhang sih wuwulang | ri sang Adi Amongluhung | kang langgat nèng kawingitan ||
22. Wus rinojong dènnya amit | nulya gupuh sasalaman | mring Ki Bayi Panurtane | pupuji sukuring Suksma | warata gantya-gantya | myang pra mitra tur salam wus | linilan madal pasilan ||
23. (n)Dan umangkat saking masjid | sira Ki Sèh Malangkarsa | Pariminta Mongsarine | sarwi anguluki salam | sarêng nauri nabda | ngalaekum-musalamu | kang mentar laju lampahnya ||
24. Lêpas lampahing wong katri | datan cinatur ing marga | yata kang kari alunggoh | nèng masjid Ki Mangunarsa | Kae Bayi Panurta | Jèngrêsmi Jayèngragèku | lan Sèh Kae Anggungrimang ||
--- 11 : 252 ---
25. Ni Malarsih Rancangkapti | Turida lan Rarasatya | Cênthini lan santri Monthèl | miwah sakulawangsanya | Saloka lan Salodha | Prakosa lawan Piturun | Martaduta Darmadana ||
26. Kalawan Ki Palakêrti | sira Ki Bayi Panurta | ris ngandika mring putrane | lah kulup Ki Jayasmara | lawan Ki Jayèngraga | yèn wus bombong tyasirèku | payo pikir mumuliyan ||
27. Maring ing Wanamartèki | kapan kang panuju dina | katêmu etung bêcike | sira Kae Jayasmara | nor-raga lon turira | amba kadhawahan wuwus | paduka karsa kundura ||
28. Maring ing Wanamartèki | lan ibu sumanggèng karsa | anging ta kawula rêke | kang manah dèrèng kabuka | ing mangke umantuka | maklum paduka kasuwun | lagya dèrèng bombonging tyas ||
29. Kajat-kawula amufit | kewala nèng Wanantaka | iktikat narèhkên rêke | sêdhêng wontên rêrêming tyas | rapuhing pacawuhan | inggih saking kawan taun | myang satuwahing tirisan ||
30. Tan susah paduka tuding | kawula kinèn mantuka | yêkti mantuk ing priyangge | mring karajan Manamarta | pupul lan kulawarga | anging mangkya dèrèng untung | kalawan pitulunging Hyang ||
31. Atur-kula (n)Jêng Kiyai | mugi ywa dahat ing driya | sung maklum pangapuntêne | rèh amba nikêl ing karsa | nuwun kang pangaksama | tuwin ingkang karsa-ibu | kang mugi asung sih marma ||
32. Kae Bayi Panurtèki | duk myarsa aturing putra | langkung ngungun ing driyane | alon dènnira ngandika | mring Kae Jayèngraga | lah sira kewala kulup | amulih kalawan reyang ||
33. Salah siji milyèng kami | mulih marang Wanamarta | kang kari kakanta dimèn | anèng dhukuh Wanantaka | kewala agêntèna | nèng kene lan ingkang mantuk | Jayèngraga nor turira ||
34. Mring rama lan ibunèki | tan pae atur kawula | kadya kakangmas wiyose | yêkti kawula lênggana | yèn kinèn umantuka | pintên banggi benjangipun | yèn wontên bombonging driya ||
--- 11 : 253 ---
35. Sayêkti tan sagêd têbih | lawan kakang Jayasmara | tumutur saliring kang rèh | kawula sêdya pruwita | anèng ing Wanantaka | acukil têki ngarêmbyung | ing bumi babangkak cêngkar ||
36. Lêgêg tyasira Ki Bayi | myang kang ibu sungkawèng tyas | wangkote putrane karo | wau Ki Sèh Mangunarsa | ris dènnya nambung nabda | mring Ki Bayi Panurtèku | myang ing ibu angrarêpa ||
37. Ingkang punika (n)Jêng Kyai | mugi kang santosèng driya | pinupus lan panrimane | samantên sihing Hyang Suksma | jalaring katarima | (n)Jêng Kyai pandonganipun | maring Hyang Kang Maha Mulya ||
38. Kyai Bayi Panurtèki | duk myarsa sasojarira | Sèh Mangunarsa rinaos | ningkês tyas anut ing karsa | rèh kaluhuran sabda | ngandika mring garwanipun | wus ywa sumêlang ing driya ||
39. Mangsa bodhowa ing takdir | bagi-bagine atitah | kang wênyah lan kang kinaot | poma sira dèn-arila | sukurira ring putra | pisah ing santaranipun | srahna mulyaning Hyang Suksma ||
40. Duk myarsa Nikèn Malarsih | nalanira binoleyan | mring raka lan putra dene | sumarah rèh tan lênggana | wus narimèng Pangeran | lêgawèng tyas suka sukur | wus saèstu sasananya ||
41. Dangu kang samya alinggih | antaranira ring siyang | ing wanci sawusing gawe | sira Ki Bayi Panurta | ngaturan mring kang putra | kundur ing dhukuh brang kidul | wismanira Anggungrimang ||
42. Winastanan Wanasari | sadaya samya ngaturan | tan lênggana anut ing rèh | anulya sami lumampah | maring ing Wanasêkar | kalangkung tinamu-tamu | samua sugatanira ||
43. Kae Bayi Panurtèku |[83] cinatur nèng Wanantaka | kongsi sadasa arine | kèh dadya rênaning driya | myat putra kalihira | katri kang asramèng samun | samasa sring pinanggihan ||
44. Tan bastu ing siyang ratri | panggya lan Sèh Amongraga | lan Nikên Tambangrarase | lirnya rênanya mring putra | anèng ing Wanantaka | kasuba-suba kalangkung | mring Mangunarsa Gungrimang ||
--- 11 : 254 ---
45. Myang mulat srining desèki | pasang pasitèning tanah | akathah palanggatane | lir rasa-rasa mantuka | marang ing Wanamarta | ginumatèn ing sakayun | sinungga-sungga ing kathah ||
46. Langkung dènnya ngaji-aji | mintir punjunganing janma | lyan saosane sabêne | kang putra Sèh Anggungrimang | kurmating Mangunarsa | kalintang sinugun-sugun | tan ana kang kakurangan ||
47. Lan rarakêtaning asih | Mangunarsa Anggungrimang | maring arinira karo | Jayèngrêsmi Jayèngraga | tansah ing dalu siyang | langkung sih sinihanipun | lir pendah têmantèn anyar ||
48. Angêlirkên marang rabi | saking sih lêgawèng driya | kang rayi kalih tan pae | tan anggalih marang garwa | rèhning tyas kacondhongan | ing sasolah bawanipun | tan na kuciwa kacuwan ||
49. Tan prabeda garwanèki | Rancangkapti mring Turida | miwah mring Rarasatine | tansah ing sanalikanya | samya têlêng sihira | lir lali-laliyèng kakung | saking sih kasamyèng nala ||
50. Nalikèng dina sawiji | sira Ki Bayi Panurta | ing wanci bakda Ngisa-ne | angandika mring kang putra | Kae Sèh Mangunarsa | lamun kaparênging kalbu | reyang riki papamitan ||
51. Mangkin bakda Subuh mami | mantuk maring Wanamarta | pan wus lami anèng kene | nutug nadhah sih-andika | tan sagêd mangsulana[84] | pintên banggi ta ing besuk | sagêd naur sih marmanta ||
52. Sèh Mangunarsa turnya ris | kang botên paduka sabda | adarmi kewala rêke | wajib paduka priyangga | tan rumaos gagadhah | saking sabda sartanipun | barkah pandonga-paduka ||
53. Ing mangke karsa angikis | kundur saking[85] Wanamarta | yèn kenging mugi sumêne | sarèh ing dalêm sacandra | anèng ing Wanatanka[86] | tan cuwa raosing kalbu | myat sudarma kalihira ||
54. Kae Bayi Panurtèki | arum wijiling wacana | adhuh sutaningsun
--- 11 : 255 ---
anggèr | langkung panarimaningwang | anak jêbèng sung marma | lamun rahayu ing pungkur | manawi sagêd wangsula ||
55. Kang putra umatur inggih | ngandika mring arinira | hèh Gungrimang ing bêcike | (n)Jêng Kyai dènnira arsa | kundur mring Wanamarta | lah anuduha sirèku | ing pra kulawangsanira ||
56. Andhèrèkakên (n)Jêng Kyai | mring karajan Wanamarta | layan wong têlu papate | utama lamun luwiha | Anggungrimang turira | sumanggèng karsa anuduh | sanadyan amba kinarsan ||
57. Nguntap mring Wanamartèki | Mangunarsa ris ngandika | mitranta bae lan Monthèl | Salodha lawan Saloka | Prakosa Damardana | kalima Monthèl bae wus | sêdhêng ratabe nèng marga ||
58. Gungrimang anyêndikani | nulya Cênthini Darêman | anyaoskên dhadharane | wowohan kang[87] lah-olahan | sangkêp pala sawarna | Kae Sèh Mangunarsèku | ngancarakên nyanyamikan ||
59. Angalap sasênêngki |[88] yata wau ingkang prapta | Sèh Mongraga lan garwane | gupuh kang samya tumingal | ngingsêri palungguhan | sung salam mring rama ibu | myang mring pra ari sadaya ||
60. Gupuh samya angabêkti | marang ing Sèh Amongraga | samya tumungkul mabukoh | Kae Sèh Adi Mongraga | turnya ris mring kang rama | paran (n)Jêng Kyai saèstu | kundur maring Wanamarta ||
61. Kang rama aris nauri | ênggèh saèstu kadyèka | mangkyènjang ing bakda Suboh | kula kalawan ibunta | dene ari kalihnya | tan ayun tumuntur mantuk | mring karajan Wanamarta ||
62. Pan maksih kayun[89] amufid | alanggat nèng Wanantaka | rêke kumêdah sumêne | rèrèh ing dalêm tri mangsa | utawi langkungira | saking sapêndhak warsèku | tan bastu dhangan ing driya ||
63. Sèh Mongraga turira ris | kang mugi narimèng titah | saking Hyang Kang Murbèng Ing Rèh | mênggah kautamanira | ngêningkên [ngê...]
--- 11 : 256 ---
[...ningkên] tyas kang brangta | lyan saking brangti Hyang Agung | manpangat ngênirkên brangta ||
64. Karantênipun Kiyai | wiwinih ugêring tekad | sabar sukur lan rilane | anarima ing satitah | kang wus tinakdir ing Hyang | tan kengang ingaku-aku | wus palalipun priyangga ||
65. Ingkang makatên Kiyai | kang lambar catur prakara | tan watir pangibadahe | singa pingil ginaota | asarèh paedahnya | tan kasêrang kasaliru | suci ing apêngalira ||
66. Ingkang punika Kiyai | mugi kang katuhwèng driya | utami kawêkasane | ngèlmi kang tumanêm tekad | lir sotyantuk êmbanan | santosa ahli linuhung | mungguh anggyaning agêsang ||
67. Marma tur-ulun Kiyai | myang ibu lintang marmamba | singsale sak-sêrik rêke | mugi ta kalampahana | Kae Bayi Panurta | nir ta anggrantês ing kalbu | Sèh Mongraga malih nabda ||
68. Wusing tur-amba Kiyai | kawula nutkê[90] raharja | paduka kundur ing mangke | pasalam ulun kewala | mring rinta kulawangsa | sadaya tiyang sadhusun | kang rama nor andikanya ||
69. Ênggèh insya Allah ugi | mêradinakên kang salam | kulawangsa sadayane | Sèh Mongraga ris turira | yèn wus kawrat tur-amba | ulun amadal palungguh | marang kasamunan amba ||
70. Angandika maring rabi | yayi Nikèn Tambangraras | sira ngabêktiya rêke | marang rama ibunira | agupuh kang liningan | ngabêkti ing rama ibu | pupuji sukuring Suksma ||
71. Nulya Ki Sèh Amongragi | tur salam mring ibu rama | saha pupuji sukure | gya sung salam sadayanya | agêpah pra arinya | samya tur bêkti gantya wus | Mongraga nis sing sasana ||
72. Sakêdhap tan na kaèksi | kang kantun nèng palungguhan | sasambèn nyanyamikane | wau sira Jayasmara | kalawan Jayèngraga | umatur ring rama ibu | sarwi nêmbah nguswa pada ||
73. Atur kawula (n)Jêng Kyai | bêkti-kawula kewala | paringkên nèng sadayane | salam mring pra kulawangsa | maklumipun
--- 11 : 257 ---
(n)jêng rama | ambarsa mring Jurang Jangkung | nêpèng pulo Palanggatan ||
74. Kang ramèbu anglilani | nulya tur salam mring raka | Mangunarsa Gungrimange | gya lèngsèr Ki Jayasmara | myang garwa arinira | mring panêpèn Jurang Jangkung | pulo sela Palanggatan ||
75. Datan winarna ing ratri | yata kawuwusa enjang | ing wanci bakda Subuh-e | sira Ki Bayi Panurta | aris dènnya ngandika | nak jêbèng Mangunarsèku | myang anak Sèh Anggungrimang ||
76. Reyang amadal palinggih | kewala samyandum harja | donga-dinongakkên rêke | Sèh Mangunarsa turira | inggih dhatêng sumangga | nulya ngling mring arinipun | Rancangkapti lah dèn-agya ||
77. Saosa pasèmèk bukti | kang liningan sigra mentar | anuduh pawong wadone | Cênthini lawan Darêman | kinin[91] anyaosêna | bucu lan rampadanipun | sigra kerit maring karsa[92] ||
78. Sira Nikèn Rancangkapti | anata piring rampadan | mawêrna lalawuhane | Sèh Mangunarsa nambrama | ngaturi turuh asta | Ki Bayi Panurta gupuh | angatag kêmbul anadhah ||
79. Nulya sadaya wawanting | (n)dan lêkas bukti kêmbulan | apikantuk panadhahe | wus antara dangunira | luwaran kang adhadhar[93] | ambêng cinarikan mundur | gantya nyamikan mangarsa ||
80. Cinarakakên anuli | samya ngalap mamangsêgan | wus anutug antarane | sira Ki Bayi Panurta | ngujarkên pamitira | Sèh Mangunarsa jumurung | gupuh samya sasalaman ||
81. Gungrimang Ni Ranjangkapti[94] | ngabêkti mring ibu rama | saha pupuji sukure | Mangunarsa nuduh marang | Monthèl lan kulawangsa | asadhiya sadaya wus | tan na girise parentah ||
677. Girisa
1. Wau Ki Bayi Panurta | ngandika mring rabinira | lah nyai payo umangkat | maruput mupung aenjing | ruktinên gendhonganira [gendhongan...]
--- 11 : 258 ---
[...ira] | ngling inggih sampun samêkta | (n)dan samya sarêng umangkat | samya amudhun sadaya ||
2. Mangunarsa Anggungrimang | Rancangkapti anut-wuntat | marang raka kalihira | dènnira anguntap lampah | tumêkèng (n)jawining dhadhah | Ki Bayi Panurta mulat | mring kang putra katrinira | rinangkul Ki Mangunarsa ||
3. Sarwi angling angrêrêpa | dhuh ki jêbèng sutaningwang | lah sampun ngriki kewala | sêdhêng panguntaping lampah | kang putra nor aturira | pupujya raharjèng lampah | wus samya tarimèng driya | saksana nulya lumampah ||
4. Kang umiring sadayanya | Monthèl lan Cênthini miwah | pra kulawangsa lilima | Saloka lawan Salodha | Prakosa lan Darmadana | miwah ta Ki Martaduta | kapitu wadon kathahnya | sêsanga sadayanira ||
5. Kang mawan sêdya mantuka | mring karajan Wanamarta | adulur nut pagalêngan | ramening wong amakarya | tan ana lêbaring mangsa | kang maluku ngaba-aba | hir bo o o kiya-kiya | kang macul namping galêngan ||
6. Kang nêbar ngurit gumundha | lumêncut ngêmping mêrkatak | wênèh ramening panènan | gumrah rare gusah-gusah | nèng gubug agêgêtakan | saking lor kidul sauran | anggonjèng sasawi sawah | lintang srining patêgalan ||
7. Amyang ambiyêt wohira | pêksi pingulan anjêprah | mamangsa pêncaring toya | pêksi manyar bêranjangan | angringing kêjêr nèng tawang | gêlathik êmprit tatêban | dêruk putêr gagantêran | pêrkutut manggung timbangan ||
8. Tanduknya hur kung ngrum raras | abocor nora sandhungan | sanggyaning paksya lit munya | lir gamêlan kinênongan | kang nêropong manggung ing pang | panging wrêksa ngungkang jurang | tumalawong angumandhang | karya ancaryaning[95] awan ||
--- 11 : 259 ---
9. Sira Ki Bayi Panurta | lan garwa raosing driya | kagagas nèng krajanira | mulat papan sri kawuryan | sênêning karajan harja | tan pae lan Wanamarta | nglinging tyas èngêt ing putra | ya layak yèn sutaningwang ||
10. Jayèngrêsmi Jayèngraga | anjênêk[96] nèng Wanantaka | papanne banar asimpar | loh jinawi wukirannya | nganorkên[97] ing Wanamarta | mangkana osiking driya | rasa-rasarsa muliha | saking kèh srining kawuryan ||
11. Kasênêdaning oliya | mukmin kas Sèh Amongraga | amanon sênênging desa | pêrkutut gêng ro amunya | tan lyan (ng)gyan lir ingingonan | nèng rahu lan nèng rêjasa | taman pulo Palanggatan | Ki Santri Monthèl umojar ||
12. Ya ta lah pêrkutut ika | lir kêmpul lan kênong munya | ngong suluh-suluh tan kêna | jare ana kang angarah | sinuluh sring dadi ula | jinontrot wong pira-pira | pulut ilang plikêtira | jotone sinambêr pêjah ||
13. Kawêlèh sakèh misaya | Ki Salodha nambung nabda | yèn manuk kalih punika | wus dadi dhanyanging desa | angkêre kagila-gila | wong têbih-têbih angarah | sring tan eling nèng (ng)gwannira | wus lumrah ujaring kathah ||
14. Pêrkutut ing Wanantaka | nora kêna ginagampang | Ke Bayi Panurta nabda | ya iku manuk utama | dadi duwèkke wong kathah | ajênêk tan ingingonan | mendah Kae Jayasmara | lan arine Jayèngraga ||
15. Ngon-ingon kang kinarêman | mung pêrkutut kang siniyan | lawase reyang miyarsa | pêrkutut nora kadyèka | iku paran manuk anyar | apa dhasar pêksi lama | Ki Santri Monthèl turira | sawêg sawarsa punika ||
16. Marma kathah kang angangkah | tita antara tan kêna | kinèndêlakên kewala | dene pêksi sampun manggyan | anèng rahu kang sajuga | satunggil anèng rêjasa | ing Jurang Jangkung Langgatan | wau Ki Bayi Panurta ||
--- 11 : 260 ---
17. Wus anglintangi sabinan | dènnya angrarandhat lampah | napak wana têrataban | (n)dungkap têpi pakêtêban | wana gung pagrêngan tuwa | Ki Bayi alon ngandika | lah anak bagus kalima | Saloka lan Ki Salodha ||
18. Martaduta Darmadana | kalima Bagus Prakosa | kang samya anguntap lampah | wangsulèng ngriki kewala | wus sami reyang tarima | kang laju laris nut reyang | Monthèl Cênthini kewala | milu marang Wanamarta ||
19. Lah anak Ki Drêmadana | yèn prapta rika matura | mring nak jêbèng Mangunarsa | miwah ing Ki Anggungrimang | yèn Monthèl Cênthini mangkya | kilayu[98] mring Wanamarta | ngambil duwèke nèng kana | ginawa mring Wanantaka ||
20. Sêdya jênêk nut lakinya | kêrasan nèng Wanantaka | dene kang atuduh marga | Monthèl kewala wus grêma | samya nor ingkang liningan | saha tumutur sadaya | yun tumêkèng Wanamarta | Ki Bayi malih ngandika ||
21. Ywa padha sumêdya prapta | mring karajan Wanamarta | rêke ing benjing kewala | rika sampi mrêtamuwa | ing mangke wus reyang sêdya | lumaku dhapur tirakat | dadya tan ngêlongi niyat | wus padha para wangsula ||
22. Wau kang samya liningan | tan ana lêngganèng karsa | sarêng dènnya papamitan | linilan sadayanira | angabêkti sasalaman | pupuji raharjèng marga | wusnya dan sarêng lumampah | kang nulak lan kang umangkat ||
23. Pra kulawangsa wong lima | mulih maring Wanantaka | yata Ki Bayi Panurta | lumampah pan wong rong somah | laju lêpas lampahira | Ki Monthèl kang gêrma marga | datan mangsuli dadalan | kang kambah duk angkatira ||
24. Napak wana grêng gêrotan | anusup angayam-alas | tumurun nèng jurang parang | sumêngka ring palunguran | tan ana tatasing wana | dhukuh têbih onjotannya | yèn dalu kampir ing desa | yèn raina anrang lampah ||
--- 11 : 261 ---
25. Raryan kalamun asalat | randhat lampah anèng marga | sabab arowang rubiyah | dadya lumampah satitah | wus têbih dènnya nrah paran | wus tatas kang wana-wasa | antuk nêm dina nèng marga | wus tan ngambah wana pringga ||
26. Malapan desa kewala | kadhang karsa amampira | kalanira yun anadhah | mangkana dènnya lumampah | kantun lampahan sasiyang | kalawan sapanginêpan | karsanira Ki Panurta | sinêrang pindha sarkara ||
678. Dhandhanggula
1. Tan cinatur lampahirèng margi | Bayi Panurta lan garwanira | kapat lan Cênthini Monthèl | gantya ingkang winuwus | ing karajan Wanamartèki | lamanira tinilar | marang Kae guru | lan saputra èstri priya | pasêmone desa gung samun asêpi | ilang kênyêping desa ||
2. Pala-pala tan nana ngêmohi | roning kitri sêmu bang angarang | tan na pradapa rumêmbe | pan wus sasasi langkung | pitung ari lan pitung ratri | pra kadang kulawangsa | kabèh wong sadhusun | tan pakantuk nambut karya | pijêr susah amikir kang sami ngikis | dene tan ana prapta ||
3. Tansah sidhêkah ing siyang ratri | kajad sami cipta glis muliha | kang padha andon paranne | sadaya ngayun-ayun | warna-warna kèhning kêndhuri | tumpêng janganan jênang | abang miwah sungsum | kang panganan warnan pasar | miwah banyu kêmbang tuwin opak-angin | supaya glis praptanya ||
4. Wong sadesa tan nana ngêpoti | tuwin yèn nuju dina Jumungah | mawarna kèh kêndhurine | miwah ingkang atunggu | ing wismanya Kiyai Bayi | pinatah gigiliran | siyang lawan dalu | wong sapuluh tan na kurang | myang kang anèng wismane Ki Jayèngrêsmi | wismane Jayèngraga ||
5. Siyang dalu wontên kang nunggoni | miwah wismane Ni Tambangraras | tan pae siyang dalune | wau kalanirèku | para kadang [ka...]
--- 11 : 262 ---
[...dang] ing sabên ari | samya apakumpulan | anèng pandhapa gung | pandhapane Ki Panurta | Ki Suwarja Wiradhustha lan Panuksmi | Panamar Kulawirya ||
6. Miwah Ki Pêngulu Basarodin | Ki Sêmbagi Jumpêna Jêmpina | Lawatan lan Malangbonge | Luwaran Jagasatru | nalikanya sami alinggih | myang pra santri kang tuwa | anèng pandhapa gung | Ki Suwarja lon lingira | lah wus pirang dina lawase ing mangkin | Kyai dènnya tirakat ||
7. Wiradhustha anambungi aris | inggih sampun sawulan laminya | wikan langkung lan kirange | ana mastani langkung | wontên kirang dènnya mastani | Ki Kulawirya nabda | lah uwa ing ngriku | pun uwa ingkang kèngêtan | Ki Sêmbagi nauri wacana aris | sarwi anocoh kinang ||
8. Èngêt-kula duk kesah (n)Jêng Kyai | kala ing dintên Tumpak Paing-nya | nuju Kulawu wukune | Endra paningronipun | Kerangan pan ingetang mangkin | êmèh salapan dina | kirang kalih dalu | pêndhak Tumpak Paing-ira | lagya dintên Kêmis Kaliwon puniki | sawulan lwih tri dina ||
9. Puniki ta apan wuku Wukir | Ki Suwarja anambungi sabda | dospundi uwa ing mangke | mênggah ing lampahipun | inggih putra-(n)dika (n)Jêng Kyai | paran laju amendra | nglangut anrang purug | pambatangipun pun uwa | putra-(n)dika Ki Bayi Panurta mulih | mangke tan nana prapta ||
10. Ki Sêmbagi anauri aris | inggih makatên petanganira | enggal lamine pan mulèh | tan tumut angêlangut | malah witne dintên puniki | Wukir Kêmis Kliwon-nya | Guru Tungle Tulus | sangsaya utamanira | wong rarasan kang ala datan sayêkti | kang rasan bêcik nyata ||
11. Kulawirya nambung mèsêm angling | kados lêrês pun uwa sojarnya | kados tan (n)darung karsane | Ki Wiradhustha muwus | kadipundi pênêdirèki | rêmbuge sanak kathah | punapa sinusul | yèn agung kinèndêlêna | kados ina têmên kinadangkên sami | sadulur padha lanang ||
--- 11 : 263 ---
12. Sanadyan wus tan linilan nguni | dadi gawe kadang kulawangsa | kinèn ananambut gawe | datan karsa sinusul | saking maklumira (n)Jêng Kyai | marang sadayanira | rêkasaning laku | yèn kongsiya dadi lampah | anging mungguhing budi kita pribadi | kapriye yèn tega-a ||
13. Sêtun têmên katon tanpa kardi | kadi sukur pisah lawan kadang | de tan ana iktiyare | sakèh kang myarsa wuwus | tatrap tyasnya kadi tinari | sapêkêt aturira | andadèkkên rêmbug | samya sêdya sumusula | para kadang miwah pra kulawangsèki | tan nana lênggana-a ||
14. Akêkangsèn ing angkatirèki | sira Ki Wuragil Kulawirya | alon matur ing rakane | mênggah rêmbug puniku | botên amamaoni angling | sawêg kula piyambak | kang kêpanggih kalbu | tan rêmbug yèn sinusula | nadyan kapanggiha rakanta (n)Jêng Kyai | kadya tan tinarima ||
15. Pan wus dadya karsanipun nguni | datan arsa yèn kaupaya-a | lagya samantên karsane | lan kaping kalihipun | ngrêbat sunat atilar wajib | lamun saèstu samya | sumusul ing purug | anêbar pra kulawangsa | datan wande sêpên ing Wanamartèki | sintên ingkang rumêksa ||
16. Ing kagunganira (n)Jêng Kiyai | mutawatir darbèk tan rinêksa | mangsa wandeya ing mangke | dèn thi-ithi ing pandung | sa(ng)gèn (ng)gène pating jalêgir | siyang-siyang tumandang | tan ngêntosi dalu | yèn kalampahan tiwas |[99] sintên ingkang tinutuh tiwasing budi | lyaning pra kadang-kadang ||
17. Lamun tan rumaos mutawatir | inggih sumangga karsanta kakang | rèhning kula tiyang ênèm | kumaki kêdah matur | Ki Suwarja nambungi aris | abênêr Wiradhustha | rêmbuge adhimu | si Wuragil Kulawirya | wurungêna rêmbugirarsa ngulati | rêke bêcik rumêksa ||
18. Amituhu wêkas kang nèng tulis | prayoga gugon-tuhoning ujar | tan ana sambekalane | rèh anikêl ing tuduh | kadipundi uwa Sêmbagi | kang liningan ris nabda | sami lêrêsipun | mung kaot mawi faedah | rêmbagipun rayinta anak Wuragil | amituhu rumêksa ||
--- 11 : 264 ---
19. Kathah kewala pakantuknèki | wus mupakat rêmbag tan ngupaya | Ki Kulawirya ngling manèh | dingarèn kang Pêngulu | mênêng bae datan ngudhoni | lah iku lagi apa | kaya wong gêgêtun | kang Pêngulu Basar mojar | wong pun pênêt kang dèn-udhoni punapi | kula montên wong bawang ||
20. Kulawirya mèsêm anauri | wong nglêmbêrêg ngono jare bawang | tuduh wong ingan ing gawe | panyanaku kang Ngulu | (n)jaluk gawe kudu ngulati | asaguh tanpa rowang | Ki Basar ambêkus | dene gêcok nantang lalab | kêbo kuru lumaku dipun pasangi | kêrêp kêmrosa-rosa ||
21. Kulawirya gumuyu nudingi | i i kang Basar dede sêmoa | kongsi (m)buh-êmbuh wangune | sadaya gêr gumuyu | tumingal mring Ki Basarodin | wanci têngange surya | ramut kang angukus | Ni nDaya praptèng pandhapa | mila angling rina bêngi Basarodin | tansah dadi paguywan ||
22. Pêngulu ngling ngong nganti asêdhih | sabên katêmu tan na bosênnya | wong sok[100] dèn-poyoki bae | Ki Kulawirya muwus | lah-lèh botên moyok bibi |[101] wong sok sêlang-surupan | anggung blubak-blubuk | dudu têmbunge tinêmbang | Nyai Daya gumuyu sarwi anuding | mring Ni Sumbaling sigra ||
23. Kinèn naoskên bubucu aglis | Ni Sumbaling gya nampa rampadan | sarta lan nyanyamikane | tinata anèng ngayun | nulya asasaos kêndhuri | tumpêng janganan jênang | miwah sêkul wuduk | Ki Luci naoskên ngarsa | Ki Suwarja ngling lah iya kono Luci | sira tatanên pisan ||
24. Sapa kang kajad asung kêndhuri | apa ujube Luci turira | kang punika kêndhurine | sanak pamagêrsantun | kajad nglujêngakên (n)Jêng Kyai | anulya dinonganan | marang Ki Pêngulu | pan sami lêkas anadhah | apikantuk wau kang sami abukti | lagya satêngah mangan ||
25. Nuripin prapta ngirit kêndhuri | Ki Pangulu santak dènnya mojar | e lah dene ana manèh | Kulawirya gumuyu | andêlêna Ki
--- 11 : 265 ---
Basarodin | yèn ana ambêng prapta | sidik ing pandulu | wus luput ing kakilapan | lah andawêg kang Pêngulu nèh (n)dongani | sampun tanggunga sisan ||
26. Ki Pangulu Basar anauri | (ng)gih mangke kewala dinonganan | sawêg satêngah kêndhurèn | kêtanggêlan amuluk | (n)dadak lèrèn andonga amin | gawe kadhone mangan | Ki Wirya amuwus | (n)dika dongani kewala | sampun kudu susah nganggo amin-amin | dimèn maksih amangan ||
27. (n)Dika dhewe ngriku andongani | Ki Basar andhêkêm kokoh jangan | dènêmbat-êmbat puluke | Kulawirya gumuyu | lah ta apa Ki Basarodin | malah kokoh anekad | mundhak cêngkang puluk | dènetung têmên tunanya | Ki Basar ngling (m)bok-bèn (n)dongani pribadi | wong padha bisa (n)donga ||
28. Samya gumuyu kang aningali | wus antara nutug dènnya nadhah | aluwaran sadayane | kêndhurinira dinum | myang kang anyar sami binagi | dinongan kajadira | rahayuning purug | warata sadayanira | Ni Sumbaling ngajokkên dhadharanèki | wedang pakinangannya ||
29. Kae Kulawirya angling aris | saking panduginipun pun uwa | mênggah (n)Jêng Kyai lampahe | paran enggala mantuk | tuwin taksih tangèh tan mulih | wawi coba nèh (m)batang | enggal laminipun | Ki Sêmbagi lon amojar | sarwi udud kalobot gêng dènnya nglinting | têmbako uwur mênyan ||
30. Satêropong bêndhol pucuknèki | wus sêptane udud klobot mênyan | dèn-êmpakakên anjêbèr | anglandêng kukusipun | anggalayêm nauri aris | yèn ujaring kang dina | Kêmis Kliwonipun | apênêt sawukonira | Wukir Dewa Guru Tungle Tulus nênggih | salamêt tur karêgan[102] ||
31. Anging pancasudanya tan bêcik | Kaliwon wolu Kêmis lilima | tiba Bumi-kapêtake | pinèt ing Kêmis wolu | Kliwon wolu apan pinanggih | nêmbêlas yèn ingetang | sêkawan puniku | Ki Pêngantèn lunga sanja | -sinanjanan nora nana dhawahnèki | pan wadhah nora nana ||
--- 11 : 266 ---
32. Lamun dipun-petang dina sasi | taun windu pan windu tibanya | kados sih lami praptane | enggalipun sataun | puniku yèn arsa umulih | yèn tan karsa mantuka | windon tamtunipun | pan dèrèng kenging kinira | nulya sutanira dhewe Ki Sêmbagi | Luwaran wastanira ||
33. Nyêmpaluki mring bapanirèki | dèrèng têlas pamikir sampeyan | petangan lyan ing ramale | lamun sampeyan etung | etung papat arêrês ugi | pinèt tanggal punika | tanggal ping nêmlikur | winastanan dina Mayang | langkung pênêt slamêt wong lungan glis prapti | yèn dagang kauntungan ||
34. Lan palintanganipun Muhtari | kêdah rikat ing lampah glis prapta | yèn dene ta tanggal rêke | Sri Kitri Gana Liyu | Pokah ing nêmbêlas-dhawah Sri | inggih pangraos-kula | têntu enggal mantuk | (n)Jêng Kyai Bayi Panurta | ing sadintên rong dintên punika prapti | sumangga bêbatangan ||
35. Ki Sêmbagi sèlèh ududnèki | wurung dènnira anocoh kinang | mojar mring putra ambêkos |[103] ih ambakna wong muwus | bocah calak anyêmpaluki | amawal ing wong tuwa | bangêt kumênthusmu | amêthèk prapta wong lunga | amalêmbung kaya ya iya-a masthi | yèn luput priye sira ||
36. Ki Luwaran mathênthêng ngêncêngi | mêngkuhi inggih wulang sampeyan | punapa tuwan kasupèn | Ki Sêmbagi asêndhu | sapuluh wus petangan mami | tumiba nora nana | watêke ya suwung | pêngalape nora têka | Ki Luwaran kumrêjêg dènnya madoni | marang ing bapakira ||
37. Kulawirya mèsêm anyêthèki | gumuywa ngling êndi kang kasoran | sapa kang bênêr pêthèke | de gèsèh pêthèkipun | kang Luwaran lan Wa Sêmbagi | singa kang ora nyata | tan kandêl kang kantun | sabab tan nyata pêthèknya | Ki Luwaran manthènthèng lir angêcosi | (n)Jêng Kyai praptanira ||
38. Lêpatipun mangke benjing-enjing | Kae Bayi pan amêsthi prapta | kula yèn sampun amêthèk | mangsa gothang sarambut | Ki Sêmbagi sêrêng dènnya ngling | alangan têmên sira | bocah nora patut | kumaki mangsa bènjosa | ngênas-ênas gêgabêre [gê...]
--- 11 : 267 ---
[...gabêre] tanpa kering | cêlathu lan wong tuwa ||
39. Ki Luwaran tumungkul ngèsêmi | batinira wus olèh pawarta | tuture kaponakane | lunga ètèr sing kidul | wus padha ring Kiyai Bayi | Panurta lan kang garwa | Cênthini tan kantun | lawan santrine satunggal | kala dalu nginêp desa ing Saruni | ananggung panginêpan ||
40. Dinuga dina niki aprapta |[104] marma kêncêng tan wigih pêthèknya | Luwaran tan nglairake | wusnya dènnya angrawus | Ki Sêmbagi mring sutanèki | Ki Suwarja ris nabda | uwa pênêtipun | wus lingsir sami bubaran | rêbat wêktu Lohor sêdhênge umanjing | rêke sami (n)dodonga ||
41. Mugi sayêktinya enggal prapti | yèn pinarêng dèrèng mangsa prapta | kewala mung basukine | nulya bubaran mantuk | sosowangan sadayanèki | sarwi anggawa bêrkat | wau tan kinuwus[105] | yata Ki Bayi Panurta | angrêrêmbên ing lampah karsanirèki | praptaning Wanamarta ||
42. Aywa kongsi wontên kang udani | pinrih satêngahing waktu Ngisa | yata wau ing lampahe | parêk padhukuhipun | dènnya wêktu Asar nèng margi | maksih tanggêling lampah | kasiyangên wau | kampir ing dhukuh Pagutan | wismanira bubundhêl santri Nuripin | nèng palanggaranira ||
43. Ki Nuripin kagyat aningali | marang ing Kae Bayi Panurta | lan garwa myang Cênthinine | satunggil santrinipun | gupuh dênnya amêlayoni | anêmbah tur pambagya | sarwi angêmu luh | Ki Bayi nauri nabda | iya bangêt tarima-reyang Nuripin | rika padha waluya ||
44. Myang rabine nêmbah tur pambagi | pinojaran kaslamêtan sira | Nuripin ngling mring rabine | lah saosa dèn gupuh | dhadhaharan saananèki | lan sira (m)bêbêthaka | sadhela dèn-gupuh | sapakone ana bocah | lah mènèka dawêgan karambil wilis | ya cangkingên kewala ||
45. Kae Bayi Panurta ngling aris | aywa susah sira anugata | manira tumuli mulèh | reyang tanyèng sirèku | paran kabèh padha basuki | kadang myang kulawangsa | kabèh wong sadhusun | Ki
--- 11 : 268 ---
Nuripin aturira | inggih lujêng pandonga-dalêm kang mawi | tan wontên kara-kara ||
46. Kula lagya prapta sapuniki | inggih sakenjang wontên karajan | bakda Ngasar amba mulèh | sabênipun tan mantuk | kongsi kalih ari tri ari | ngrukti karya ambêngan | anglujêngkên wau | salampah-lampah paduka | tuwin pra kadang santana magêrsari | limrah tiyang sadesa ||
47. Datan wontên kêndhate sa-ari | malah siyang dalu asidhêkah | sami kewala kajate | anglujêngkên sadarum | ing salampah-dalêm (n)Jêng Kyai | ambêng sadintênira | bancang pitu wolu | tumpêng jajanganan jênang | warnan pasar myang sêkar tanapi warih | supaya srêping lampah ||
48. Kae Bayi Panurta duk myarsi | aturnya Ki Nuripin mangkana | angondhok-ondhok driyane | ketang wêlas ing kalbu | marang kulawangsanirèki | kumêmbêng locananya | muwus anggarathul | Nuripin yah iya ta lah | anak putu wong sadesa trêsnèng kami | asru panrimèng reyang ||
49. Muga lèha pamalêsing Widdhi | tinitahna cukup sandhang pangan | sarta lawan ngibadahe | wanci surya sumurup | Kae Bayi ngandika malih | lah wus Ripin kariya | reyang yun umantuk | Nuripin matur sumangga | pan kawula umiring kundur Kiyai | paran ta wêktu salat ||
50. Rèhning sampun (n)dungkap wêktu Mahrib | salat ngriki kewala ing langgar | Ki Bayi lon andikane | nora Ripin sun laju | mêngko bae wêktu ring kali | sêdhêng wong tan uninga | kewala mung parlu | mêngko Angisa mring wisma | (n)dan umangkat saking Pagutan (n)Jêng Kyai | Nuripin anèng ngarsa ||
51. Agêgancangan lampahirèki | praptèng kali kèndêl sami salat | rêbat parlu ing Mahrib-e | sawusing bakda wêktu | puji dhikir andonga Sukril | purna saliring sunat | (n)dan mangkat lumaku | tan ana janma uninga | pan kumênyut myat papane Pasar Paing | Ke Bayi lan kang garwa ||
--- 11 : 269 ---
52. Uluk salam mring kang mara bumi | cipta kadi-kadi sinauran | Ki Bayi suka driyane | manjing sajroning dhusun | mèh andungkap saya-trang (n)jawi | yata Ki Kulawirya | pan arsa lumêbu | mring masjid Mangu asalat | pan kapagut ing raka Kiyai Bayi | rêmêng datan waspada ||
53. Ki Kulawirya anapa aglis | sapa iku lumaku pêtêngan | arsa malêbu paranne | Kè Bayi mèsêm muwus | iku sapa tanya ring mami | gajêg si Kulawirya | iya apa dudu | Ki Kulawirya tan samar | yèn kang raka Kae Bayi Panurtèki | gupuh nêmbah tur salam ||
54. Nyakup jêngku turnya saha nangis | adhuh (n)Jêng Kyai datanpa nyana | paduka prapta ing mangke | tur pambagya rahayu | Kae Bayi nauri aris | mawaspa (ng)garap sabda | dhuh riningong bagus | pambagya-para ring reyang | sira yayi paran ta padha basuki | matur bêrkah paduka ||
55. Nulya tur sêmbah salamirèki | mring Nikèn Malarsih pambagyanya | winangsulan waluyane | alon malih umatur | pra putranta paran umiring | kang raka ris ngandika | ya mêngko ngong tutur | nulya laju lampahira | Kulawirya pamit sakêdhap umulih | ngambil sorog nèng wisma ||
56. Ingantyan nèng paregolanèki | Kulawirya praptèng wismanira | rabine têlu winêrtèn[106] | kinèn aglis lumêbu | sarta kinèn ngrukti sasaji | sêkul ulam panganan | sasêgêranipun | kalayan pateyanira | sinandikan nulya wangsulira aglis | prapta ing paregolan ||
57. Tumama ring palatarirèki | laju kewala marang ing wisma | Ki Kulawirya ge-age | anyorog korinipun | jroning wisma wus dèn-pandami | Sumbaling lan Ni-nDaya | nèng pagandhokipun | wetan bakda dènnya salat | Ngisa mojar sapa kang ngêngakkên kori | apa Ki Kulawirya ||
58. Anauri (ng)gih kawula bibi | yun mariksa yèn wontên kang ewah | miwah rêgêd jêrambahe | nauri inggih sukur | lamun tiyang sanès mariki | mojar mangsa puruna | wong liya lumêbu | sarwi anggêlar kalasa | Kae Bayi Panurta sarêng alinggih | nèng pajrambahanira ||
--- 11 : 270 ---
59. Kulawirya Monthèl lan Cênthini | Nuripin samya marêk ing ngarsa | Ki Bayi ririh wuwuse | rada kanyaran (n)dulu | maring wisma dadi martami | Kulawirya turira | saking laminipun | kawula inggih kadyèka | duk tumutur ing putranta Jayèngrêsmi | maring ing Lêmbuasta ||
60. Kongsi kalih wulan pitung ari | praptèng wisma inggih lir paduka | kadi wus kalimrahane | makatên dulunipun | Nyai (n)Daya lawan Sumbaling | miyarsa wuwusira | Ki Bayi kang rawuh | gupuh Sumbaling Ni-nDaya | mring wisma tur sasalam sarwi nangis |[107] wong loro abarungan ||
61. Kae Bayi lan Nikèn Malarsih | samya kumêmbêng aris wuwusnya | bibi (n)Daya Sumbalinge | aywa kadarus ing luh | wus mèndêla dera anangis | mapan wus amiyarsa | salamêting laku | kang têka lan kang nèng wisma | wus mênêng tyasnya asuka aningali |[108] mring Ki Bayi praptanya ||
62. Wong ro samya salam mring Cênthini | rêrangkulan katri yêl-uyêlan | binagyan ing pakangêne | sami suka ing kalbu | tan adangu wau kang prapti | rabine Kulawirya | têlu pisan rawuh | samya (m)bêkta rarampadan | sêkul ulam nyanyamikan srêbat manis | tinata anèng ngarsa ||
63. Kinumpulkên sajinya pribadi | angrong dhulang rarampadanira | tinampa dening rowange | wusnya naoskên ngayun | samya atur bêkti agênti | miwah mring rabinira | Ki Bayi amuwus | ya ta lah nora kaya-a | pra ipeku têlu iki suguh mami | atur sêga panganan ||
64. Kapanane olah padha bêkti | dene rikat arumat asampat | wong mono apa panute | randhat rikat pan tinut | Kulawirya watake bangkit | bangsèt kabèh rabinya | dalah baturipun | tumungkul Ki Kulawirya | wanci bakda Ngisa wau santri Luci | sing masjid Pananggungan ||
65. Malêbèng (n)jro kagyat aningali | padhanging pandam sajroning wisma | mrêpêki awas dulune | yèn Ki Bayi wus rawuh |
--- 11 : 271 ---
sigra wangsul mêdal sing (n)jawi | yun matur ring pra kadang | maring masjid Mangu | wus mudhun sadayanira | ingkang kari sawiji Wiradhusthèki | lagya mudhun sing lawang ||
66. Santri Luci gugup dènnya angling | Kenthol raka-(n)dika wisma padhang | kula mêndhêt godhong songkèt | Wiradhustha gumuyu | dene clewa-clèwo sirèki | tutura ana apa | gugup cêlathumu | tuturên ingkang acêtha | santri Luci nuwun matur maklum uni | susar-susur wong tuwa ||
67. Raka-(n)dika (n)Jêng Kiyai Bayi | prapta wus kapangguh anèng wisma | wikan duk kala praptane | tan wuningèng katèngsun | uning ngong wus kapanggih linggih | kawula enggal nulak | angaturi rawuh | marang pra ari sadaya | Wiradhustha ngling lah ya lajuwa aglis | kabèh wawrêtanana ||
68. Manira laju lumêbu Luci | nulya kur-ungkuran sèwang paran | Wiradhustha lan Lucine | ngèndhangi pra rènipun | Wiradhustha gya praptèng ngarsi | ngabêkti atur salam | sarywa nguswa jêngku | mawi nêmbah salamira | marang ingkang (m)bakayu Nikèn Malarsih | saha atur waluya ||
69. Winangsulan sukuring basuki | Wiradhustha ngling mring Kulawirya | kapan (n)Jêng Kyai praptane | kang rayi lon umatur | kala wau ing bakda Mahrib | kularsa salat Ngisa | marang masjid Mangu | kapêthuk (n)Jêng Kyai prapta | inggih anèng palataran kori (n)jawi | Wiradhustha lingira ||
70. Bêja dene bênêran sirèki | kadèkne (m)bok ipe glis samêkta | padha nênaosi kabèh | yata ing lampahipun | santri Luci dènnya ngayêngi | pra kadang wus winartan | miwah Ki Pangulu | myang sêntana para tuwa | samya gupuh dènnira ayun udani | dhatêng kang lagi prapta ||
71. Ki Suwarja lan Panukma tuwin | Ki Panamar Ki Pangulu Basar | Ki Sêmbagi Jumênane | Ki Jêmpina tan kantun | Lawatan lan Malangbong tuwin | Luwaran ingkang samya | prapta anèng ngayun | samya nêmbah ngaras pada | gantya-gantya samya saatur basuki | winangsulan raharja ||
--- 11 : 272 ---
72. Ki Jumêna Jêmpina Sêmbagi | samya gantya dènnya sasalaman | pupuji sukur pambage | ngaturan tata lungguh | wus warata sadayanèki | Ki Bayi praptanira | pra sunu tan tumut | mulih marang Wanamarta | mung Cênthini lawan Ki Santri sawiji | Monthèl kang mèlu prapta ||
73. Nulya santri Luci angèrèni | angabêkti sarwi parêmbeyan | tur pambagya wilujênge | winangsulan sabda yu | tuwin marang Nikèn Malarsih | sinojar padha-padha | gya mundur sing ngayun | Cênthini nambrama |[109] lah bageya kaslamêtan kakang Luci | lawas tan wruh ing rupa ||
74. Sarêng mulat gupuh santri Luci | Cênthini rinangkul tinangisan | dadya anangis karone | sami trêsnèng sadulur | wusnya mênêng Cênthini angling | iku adhimu kakang | Ki Monthèl tut pungkur | Ki Luci nolih ing kanan | santri Monthèl gya rinangkul mring Ki Luci | gêlutan sami lênggah ||
75. Ki Kulawirya gumuyu angling | Luci tumrapa wong mêmacanan | rada maro pêmangane | nubruk maring sadulur | nubruk marang ipe kang prapti | bungahe bêranahan | tan kêna ingetung | Luci matur kasinggihan | dadya ngêrti sadaya lamun Cêthini[110] | santri Monthèl lakinya ||
76. Ki Suwarja angling maring Luci | konên rikat adhimu ing ngomah | iya saanane bae | Wiradhustha amuwus | Ki Panukma Panamar angling | kakang Luci wasisan | dhimu konên gupuh | Ki Luci sigra umentar | ngenggalakên para rubiyahirèki | tan dangu sami prapta ||
77. Samya (m)bêkta rampadanirèki | sêkul ulam nyanyamikanira | binêktèng rowang èstrine | laju tinatèng ngayun | anêpungi kang wus sumaji | wusnya lajêng anêmbah | tur salam pangujung | pra rubiyah gantya-gantya | apupuji pambagya atur basuki | sinabda karaharjan ||
78. Nyai (n)Daya lan wadon Sumbaling | samya ngukus akêdhik dadakan | liwêt Sokanandi wangèn | lawuhe sêptanipun | sambêl wose bubuk têngari | dhèndhèng gêpuk lan jangan | klènthanging lêmbayung | kinêla asêm pêdhêsan | Ki Bayi Panurta lan Nikèn Malarsih | marang pahèranira ||
--- 11 : 273 ---
79. Samya wak-awak siram sasuci | Santri Luci lan Nuripin gêpah | angladèni pangangsune | Nyai (n)Daya agupuh | ngambil wastra pasatanèki | pasalin sêmbahyangan | jubah lawan rukuh | kalihnya wus anrap sinjang | laju salat Ngisa marang masjid alit | tajug palanggarira ||
80. Ingkang sami lungguh ing wismèki | Ki Suwarja aris wuwusira | paran lilinggihan kiye | apa prayoga mêtu | mring pandhapa tan sompok linggih | yun ana ingkang têka | para anak putu | siji roro tan kuciwa | anèng dalêm nadyan jêmbar tan prayogi | apênêt nèng pandhapa ||
81. Yata anak putu kang miyarsi | magêrsari santri kasêntanan | samya lumêbu yun panggoh |[111] samya nèng pandhapa gung | Ki Suwarja mulat kang prapta |[112] (n)dhêdhêg anèng pandhapa | jalwèstri lumêbu | nulya angatag mring (n)jaba | samya mêdal sadaya marang pandhapi | tinata gêlarannya ||
82. Kinèn têpung dènnira alinggih | wontên malih nak putu kang prapta | laju kalawan èstrine | saos rampadanipun | sêkul miwah dhadharan manis | wowohan sasêgêran | nèng dhulang pinanggul | rubiyahing para tuwa | samya kusung-kusung dènnya yun papanggih | praptanya Ki Panurta ||
83. Wênèh kêndhuri kajatirèki | anglujêngkên (n)Jêng Kyai Panurta | kang durung didongakake | laju binêktèng ngriku | linujêngkên anèng pandhapi | yata Kae Panurta | dènnya sêmbahyang wus | kundur malêbèng ing wisma | angandika lho apa padha angalih | mêtu maring pandhapa ||
84. Nyai (n)Daya anauri inggih | Kyai Bayi nulya mèlu mêdal | Luci (ng)gêlar klasa luse | lênggah lan nyainipun | ingkang sami prapta mangarsi | nêmbah matur pambagya | winangsul sabda yu | Ki Bayi ngandika marang | santri Luci lan Nuripin kinèn ngambil | saosan kang nèng wisma ||
85. Gya rubiyahing pra kadang sami | angambil sajine priyangga |[113] sarampade dhewe-dhewe | ramut sadaya uwus | pan binanjêng kang anyar prapti | andèr anèng ing ngarsa | rarampadan agung | salong sih ana kang prapta | Nyai (n)Daya lan Sumbaling dènnya ngrukti | wus mungguh ing pambêngan ||
--- 11 : 274 ---
86. Winêdalkên sinaoskên ngarsi | angandika Ki Bayi Panurta | lah mara ing kono age | majuwa kang atêpung | lan sapa kang duwe kêndhuri | matur tiyang sasanga | sasarênganipun | magêrsarèn kasêntanan | lawan randha ambêng kajadipun sami | anglujêngkên paduka ||
87. Ki Bayya-ngling Alkamdulillahi | lah wus Basarodin donganana | ambêng kêndhuri kajade | nyalamêti maringsun | kabênêran kajade asih | kang dèn-slamêti prapta | nastijabing kalbu | katrima padha kahana | wus marata donganana Basarodin | nulya Pangulu Basar ||
88. Angdonga[114] salamêt Pil-ngumuri | ingaminan tan asuwe purna | Ki Bayya-lon andikane | payo padha awisuh | kêmbul bae jalu lan èstri | agêpah kang liningan | sadaya atêpung | (n)dan lêkas sami anadhah | Kae Bayi dènnya bukti mêratani | mundhut sakêdhik sewang ||
89. Sêkul ulam ambêng sadayaki[115] | sawarnane kang saji punjungan | ngling lah Wirya tulung kuwe | pèkna sêga lan lawuh | dèn warata saking sakêdhik | kajate iku padha | sung bukti maringsun | kusung-kusung tumêka-a | marang reyang pupunjung piasung bukti | supaya sun-dhahara ||
90. Kulawirya gupuh angladèni | mundhut winiratan sadayanya | sinaosakên ngarsane | pan pinuluk sadarum | pamunjunge nak putunèki | nulya samya anadhah | kêmbul apikantuk | wus antara dangunira | aluwaran dènnira sami abukti | ambêng wus cinarikan ||
91. Nyai (n)Daya Sumbaling Cênthini | lawan Monthèl Nuripin asigra | ngundurakên rampadane | dinum barêkatipun | wus warata sadayanèki | nulya nyênyamikannya | lumadi ing ngayun | Ki Bayi alon ngandika | payo kono nyênyamikane dinumik | tamba mis mamangsêgan ||
92. Kang liningan sigra angalapi | sasênêngira ngambil dhadharan | Ki Sêmbagi lon wuwuse | lampah paduka wau | kongsi prapta ing purug pundi | putra dalêm sadaya | punapèstu pangguh | tuwin datan kapêdhaka | Kae Bayi Panurta nauri aris | uwa tanya maringwang ||
--- 11 : 275 ---
93. Pacuthêlan pamandrèng ngong margi | singgah têkèng dhukuh Wanantaka | kathah pangampir ngong rêke | mitrèngsun duking dangu | kang wus tan kapadhaning ngaksi | mangkya samya kapanggya | nèng padhukuhipun | amawat samya mumulang | dene wayah andika Ki Jayèngrêsmi | Jèngraga sarabinya ||
94. Tuwin Tambangraras Amongragi | sampun kukuwu nèng Wanantaka | tanah ing Maospatine | têlêng gêlang kêdhatun | wus alanggat asramèng sêpi | Pulo pamêlêngannya | madyèng Jurang Jangkung | kuwangsèng[116] Sang Maha Mulya | ingkang angudanèni saliring puji | -nirèng kula[117] sumêdya ||
95. Nêmbadani sinung apapanggih | mring suta kang wus nis ing sasana | jalu èstri sadayane | uwa ingkang puniku | kathah sulangipun inangling | maklumipun pun uwa | reyang raos rawuh | para ri samya turira | kasinggihan luhung sinarèhkên guling | angginda-ginda pada ||
96. Yata muni têngaraning ratri | ing masjid gung bêdhuge tinabah | Ki Baywa lon andikane | mung kewala ing besuk | tinutugên rarasan malih | bêdhug sêdhêng bibaran | ngong narèhkên suku | sadaya matur sumangga | nulya aluwaran kang samya alinggih | mulih asowang-sowang ||
97. Tan cinatur wancinirèng ratri | yata bakda Subuh Ki Panurta | lênggah anèng pandhapane | myang garwa keringipun | Nyai (n)Daya lawan Sumbaling | anaoskên dhadharan | pawedanganipun | nyamikan enjing-enjingan | gêmblong lèmpèng ulèn-ulèn lan surabi | puthu juwadah jênang ||
98. Dhèndhèng balur dhèndhèng gêpuk garing | bakaran pisang gumanda-rasa | kupat lawan balendrange | garêndul kalong sagu | pisang raja satangkêp kuning | Kae Bayi Panurta | ngunjuk wedang bubuk | lagya antuk sacêcêpan | ingkang rayi Ki Kulawirya gya prapti | rabinya têlu pisan ||
--- 11 : 276 ---
99. Samya ingiring dhulang tup saji | Kae Bayi asru dènnya nabda | Wirya lungguha ing kene | dene esuk thuk-uthuk | lan bojone ngirit tup saji | gêlis temên ngrurumat | apa nora turu | banjur angukus kewala | katon têmên kusung-kusunge si Ragil | trêsnanipun maring wang ||
100. Punjungan laju lumadyèng ngarsi | nulya para ari ingkang prapta | kalawan sarubiyahe | sarta punjunganipun | bubucu myang nyamikanèki | tinata anèng ngarsa | dhewe-dhewe têpung | nulya Sêmbagi Jumêna | lan Jêmpina Lawatan Malambong tuwin | Luwaran Jagapatya ||
101. Lan rabinya manggul dhulang sami | laju tinata sadayanira | ambanjêng nèng ngarsa andhèr | anulya Ki Pangulu | Basarodin sumusul prapti | lan rabinira papat | samya yun papangguh | bêkti panjang siji sowang | isi uwi lêgi sami tinup saji | pinanggul rencangira ||
102. Ki Basarodin nunggil alinggih | Nyai Pangulu gantya tur sêmbah | sarwi atur pambagyane | mundur awor alungguh | lan pra ipe sami (ng)ladèni | uwènipun sapanjang | edhang dinok ngayun | binuka tup sajènira | Ki Wuragil Kulawirya mèsêm angling | niku napa kang Basar ||
103. Anèng panjang tinupan tup saji | Ki Basar nauri mèsêm nabda | wikana niku akale | wong wadon amumunjung | pokalane ngaturi uwi | nyanaku mau apa | kang ginawa iku | panganan adhêm-adhêman | iku mau ngong aranni dudu uwi | wong wadon nora layak ||
104. Mèsêm gumuyu kang aningali | Ki wuragil Kulawirya latah | kang Basar ngêtokkên pamèr | anutuh bojonipun | sasab sabda prawiraning ngling | niku punapa nyata | pokale (m)bokayu | bojonya ngling papat pisan | lah botên dhik puniku santri duk wingi | munjung uwi sakawan ||
105. Gêr ginuyu sadaya kang myarsi | Kulawirya nudingi sarya jar | sarya angakak guyune | goroh mono pêthèkku | yèn kang Basar etunge ngênting | yèn babagan rêkasa | yêkti nora kudu | kongsiya kalang-kalangan | bab mring tuna kang tinohan nadyan uwi | ya mangsa andhudhuka ||
--- 11 : 277 ---
106. Kang gumuyu saya ambantoni | Ki Pangulu Basar wuwusira | dene puniku wus akèh | nyamikan adi luhung | niki dèrèng sampun kang prapti | wowohan lah-olahan | kathah warnanipun | Kulawirya suka mojar | lah apa ta ngetung liyan kang (n)darbèni | suka bingah tumingal ||
107. Ki Bayi Panurta gumuyuwa-ngling |[118] yèn aku dhewe sasêptaningwang | wi lêgi tan na bosêne | kabèh mèsêm tumungkul | yata wong ing Wanamartèki | pangrungunirèng warta | Kyai dènnya rawuh | kalawan pra putranira | Jayèngrêsmi Jayèngraga lan garwèki | prapta ing Wanamarta ||
108. Tuwin Tambangraras Amongragi | mangkana wartane wong sadesa | marma yun arsa pêpanggèh | sarta punjunganipun | ing sakadarira pribadi | sêkul ulam dhadharan | jalu èstri munjung | sami nêmbah tur pambagya | kumarubut lunga têka kang tutuwi | anging kang dadi wêrta ||
109. Jayèngrêsmi miwah Jayèngragi | Nikèn Tambangraras Amongraga | tan nana mèlu praptane | sakèh wong ciptèng kayun | baya Kyai dènnya ngulati | mring putra tan kapanggya | andarung anglangut | utawa lampus ing paran | de tan ana kang prapta salah sawiji | mung kang rama kewala ||
110. Ni Malarsih lan wadon Cênthini | kalawan santri anyar sajuga | ya ta lah para putrane | dene tan mèlu rawuh | pan sadaya cuwa ing ati | miwah rereyanira | Ki Jayèngragèku | Crêmasana Widiguna | sabrayate para cêngkung samya prapti | atur punjunganira ||
111. Kae Bayi angandika aris | lah wus payo padha wiwisuhan | rijêki kamurahane | rêke kêmbul bae wus | kang liningan sami agipih | (n)dan lêkas sami nadhah | royom apikantuk | Ki Bayi lir sabênira | amratani punjungan saking sakêdhik | abukti cacaruban ||
112. Sami tiniru anyênyarubi | Ki Pêngulu ibut dènnya mangan | akêbat gêdhe puluke | tan kongsi ngêpêl sêkul | Kulawirya gumuyu angling | dubilah dene bakah[119] | wakane Pêngulu | tangane dene alanja | mrana-mrana auwêd kaya têmpaling | prigêl anugêl êmpal ||
--- 11 : 278 ---
113. Ki Pêngulu anggrundêl nauri | mupung wontên kang rijêki Allah | ngarah apa wus wajibe | suminggun têmah gêtun | wong mono yèn apik ngalikik | wong drêmba mundhak rosa | luput ing alêsu | Ki Bayi gumuyu mojar | ngong yun mulat pamangane Basarodin | ngapenginkên wong mangan ||
114. Wus antara satêngahing bukti | maksih ana prapta kang anampa | rarampadan pamunjunge | pasudagaranipun | laju samya prapta alinggih | Ki Bayi wuwusira | wong sapuluh iku | padha nusula amangan | pamunjungmu iku ngong mundhut sakêdhik | sun buktine sihira ||
115. Gupuh santri Luci angladèni | ngambil winratan sakêdhik sewang | anulya ingaturake | tinadhah supayèku | lêga tyase kang samya tur sih | mangkana dangunira | kang samyandon puluk | wus nutug akurah tangan | aluwaran ambêng cinarikkên aglis | kêndhuri binrêkatan ||
116. Nyai (n)Daya Sumbaling Cênthini | nyaosakên nyanyamikanira | Kyai Bayi andikane | lah kono ala nganggur | nyamikane padha dinumik | kang liningan angalap | ing sasênêngipun | anutug dènnya dhaharan | Kae Bayi Panurta wacana aris | mring para kadangira ||
117. Sun tutugne pajar reyang wingi | laku manira mungguh prakara | pulunanira katrine | reyang pan wus kapangguh | saking parmanirèng Hyang Widdhi | nèng dhukuh Wanantaka | ing kono kukufu | kadang myang ipe sadaya | kang ingujarakên Mongraga ing nguni | pangikise umendra ||
118. Angulati ing kadangirèki | jalu èstri kang pinarah ing tyas | mangkya wus samya kapanggèh | kang angyasani dhukuh | Wanantaka lan Wanasari | parêk sêndhang Klampeyan | tanah Jurang Jangkung | bawah Maospatya têgal | rinya Amongraga ing wastanirèki | Kae Sèh Mangunarsa ||
119. De kadange kang kênya karabi | marang Ki Sèh anom Anggungrimang | ing Wanasari dhukuhe | Sèh Mangunarsa iku | ngulama gung anon rêspati | ahlining ngèlmu wus man | bangsa oliya gung | mèh kêmbar suwarnanira | lan Sèh Amongraga wus upama Panji | Anom lan Panji Tuwa ||
--- 11 : 279 ---
120. Amung kaot sênêning cahyèki | pasang pamuluning wawangunan | padha uga parèjènge | de Anggungrimang iku | ngulama wus wasis ing ngèlmi | ambranyak sêmu ladak | putus ing pamuwus | sêmbada sasolahira | pantês dadi ipene lir Gunungsari | wadone lir Onêngan ||
121. Nakmu Jayèngrêsmi Jayèngragi | nora wingwang lir kadeyanira | tan adoh sêlang sêbate | tunggal pasikonipun | malah kadya sayayah-bibi | singa wong wruh sadhela | sêngguh kadangipun | duk reyang lagya kapanggya | lan sutanta lan Sèh Adi Amongragi | nèng pulo Palanggatan ||
122. Madyèng Jurang Jangkung kang piningit | jênêk anèng pangasramanira | kang sasana ing pasêpèn | reyang rikala pagut | datan wiyah samèng pangèksi | pandulon (n)jron ngalayap | ing kanêngan kalbu | munggèng ing kaendahan |[120] tanpa sesa wuryaning banjaransari | sari (ng)gyannya anawang ||
123. Lir dhadharing basanta ngawêngi | panglaring karamat kaelokan | myang kikmahing driya dene | tan yun-yun tan pituhung | nir tang walang atilar kingkin | kusunging sih tan ana | kewala mung sukur | suka rêna tan pae lan | duk misihe ing kene Wanamartèki | kawitan nimpar papan ||
124. Tambangraras tan têbih ing laki | saha cahyanya kalintang-lintang | awênês ijo tejane | Ki Suwarja umatur | paran inggih winangwèng ing ling | Ki Bayi ris wuwusnya | ya lagi ngong tutur | sojare nèng (n)jro konêngan | Amongraga mring reyang kinèn akunci | paguting kanyênyêtan ||
125. Purna saliring pasojarnèki | nulya nis mulyèng kanênganira | mulèh pandulon-ngong wèntèh | Basarodin umatur | pandhita kang paduka angling | inggih ingkang awasta | Kyai Jurang Jangkung | punapa sampun sêpuha | tuwin masih anèm kadi pun lêkêti | putranta Sèh Mongraga ||
126. Kae Bayi gumuyu nauri | liwat wus tuwa dhèk jan-muni-jan | jurang sapa wruh maune | wruh-wruh wus jurang trêjung | nora nana sing (m)bêbakali | wus têmu anjêlgodhah | sira sêlan-surup | dudu aranning pandhita | Jurang Jangkung pan iya jurang sayêkti | Jurang Jangkung wastanya ||
--- 11 : 280 ---
127. Pandhitanya ran Mangunarsèki | Basarodin kalècêman mojar | e la kalèru jawane | gêr kang samya gumuyu | myarsa turnya Ki Basarodin | Ki Kulawirya latah | pan sarwi amuwus | iya ta lah wakne Basar | lir wong nyilih tompo dèn-(ng)go nakêr êpring | ambakna salah tampa ||
128. Dhasar tukang blusak-blusuk angling | kaya dhèk biyèn kae ngong nyêlang | pacul dèn-ulungi upèh | ya iku kang Pangulu | gèsèh dudu sambunge angling | sajêg-jêge wus adat | bêtah salang-surup | dhasar wong nora micara | wus pancène tur lumuh calathu sisip | tan pulung kabênêran ||
129. Saya ginuyu mring sadayèki | Ki Pangulu garundêlan mojar | andèkna yèn nolèh tèlèng | angguguyu wong luput | adhasar dhêmên momoyoki | luput amung samêndhang | dèn ruggi sagunung | gawokan Ki Kulawirya | yèn (ng)gêgarap maring wong nora wis-uwis | kongsi kaya wong dosa ||
130. Samya suka sakèh kang ningali | Ki Kulawirya malih wacana | liya kang sun-raosake | wa Sêmbagi puniku | apan inggih anunukuli | sutane kang Luwaran | dadya anak anung | papêthèkane amajas | kaya upas tan ana ninang samênir | pêthèke kang Luwaran ||
131. Angungkuli mring uwa Sêmbagi | durung surut uwa wus kantêpan | marang ing suta belenye | malah unggul kang sunu | kang Luwaran pan lagi iki | ngong wêruh tètèrira | digdayaning wuwus | Ki Bayi Mèsêm ngandika | lah bab apa iku Wirya kang dera-ngling | kang rayi aturira ||
132. Duk wingi siyang uwa Sêmbagi | apanca-bakah lan kang Luwaran | udrêg kalangkung ramene | diya-diniya wuwus | mêthèk ring paduka (n)Jêng Kyai | pun uwa pambatangnya | mêksih lami rawuh | tan amêthèk enggal prapta | de pun kakang Luwaran mêthèk glis prapti | tan kongsi kalih dina ||
133. Sami etang paramalanèki | bakênêngan uwa lan pun kakang | mangka ing mangke kayêktèn | cosplêng batanganipun | kang Luwaran langkung patitis | yêktinipun sontênnya | (n)Jêng paduka rawuh | Ki Bayi alon wuwusnya | kang Luwaran punapa ngèlminirèki | gêlis tiru si uwa ||
--- 11 : 281 ---
134. Ki Sêmbagi sumambung ngling ririh | lare kumaki calak cathèkan | wurukan bocah aèthèng | kang liningan tumungkul | sarwi mèsêm aningit liring | ginêtêr ing patanya | Ki Luwaran matur | sayêktosipun kewala | (ng)gyan-kawula amêca paduka prapti | wontên ingkang wawarta ||
135. Duk paduka sipêng dhusun Cangkring | wontên kang sarêng nèng pasipêngan | kewala sanès wismane | kawula yun amêthuk | lamun dede karsa (n)Jêng Kyai | lagya amêndhêm kula | anênamun[121] laku | marma kawula amêca | ing paduka glis rawuh ing sontên wingi | sabab wus angsal warta ||
136. Samya gumuyu kang amiyarsi | Ki Kulawirya latah sarya jar | kados cumêplos pêthèke | nyanaku tan kadyèku | Ki Sêmbagi gumuyu angling | akale jawal nuwal | bocah nora urus | sinau candhula sabda | mring wong tuwa wani guguyon mapali | aja sira kadawa ||
137. Ki Luwaran jrih dèn-sarêngêni | tumungkul ginaguyu ing kathah | yata wong Wanamartane | kang samya amumunjung | mring Ki Bayi Panurta sami | prapta sami ambêkta | rarampadanipun | sêkul ulam pêpanganan | datan anggop têka lunga kang tutuwi | jalu èstri mangkana ||
138. Wayah wisan gawe Kyai Bayi | angling lah Luci Nuripin sira | nak putu kang têka kuwe | ingkang padha mumunjung | lah tatanên kabèh nèng ngarsi | sinlamêtkên wasisan | ambênge sadarum | binojakkên ing ngakathah | nuli padha Jumungahan maring masjid | agupuh kang liningan ||
139. Santri Luci Monthèl lan Nuripin | sami anata kêndhurinira | wus pininta sa-ambênge | Kae Bayi amuwus | Basarodin donganana glis | salamêting kamulyan | kabèh wong sadhusun | Ki Pêngulu sigra (n)donga | ingaminan wus purna nulya wawanting | ngancaran sami nadhah ||
140. Jalu èstri sarêng samya bukti | tan pati pikantuk dènnya mangan | sih tuwuk wau enjinge | antara dangunipun | aluwaran sadayanèki | ambêng dipun-barêkat | warata sadarum | jalu èstri tan prabeda | Kae Bayi Panurta ngandika aris | payo padha bubaran ||
--- 11 : 282 ---
141. Sêdhêng padha dandan maring mêsjid | bar-jumungah[122] wus awan wayahnya | kang liningan sadayane | mundur bubaran mantuk | sowang-sowang laju susuci | kabèh wong Wanamarta | jalu èstrinipun | samya salat bar-jumungah[123] | sarta lawan kêndhuri punjunganèki | ngiras binêkta samya ||
142. Kang durung wruh têmu lan Kiyai | maksih anganggêp wartaning kathah | Kae Bayi sapraptane | lawan pra putranipun | Tambangraras Sèh Amongragi | Jèngrêsmi Jayèngraga | sakulawargèku | Rarasati lan Turida | miwah cèthi Cênthini tan kari prapti | marma tiyang sadesa ||
143. Kusung-kusung dènnya yun udani | inggaring tyas lir kaul-kaula | luwaring kasusahane | yata datan cinatur | dènnya samya wêktu ngabêkti | bar-Jumungahanira | gung riyayanipun | pamunjunge wong sadesa | datan kêndhat kongsi ing sapêndhak ari | dènnya atur punjungan ||
144. Santri Monthèl lan wadon Cênthini | lamènira kongsi pêndhak dina | ana ing Wanamartane | tur pamit nuwun mantuk | marang ing Wanantaka mangkin | Ke Bayi nalikanya | nèng pandhapanipun | pinarak lan garwanira | tuwin para kadang kulawangsa sami | miwah Pangulu Basar ||
145. Nyai (n)Daya lan wadon Sumbaling | naosakên wedang papanganan | kahuwa lan nang-bubuke | bakaran pisang suluh | gêmblong lèmpèng puthu sarabi | ledre juwadah jênang | sagu lan garêndul | kolak kukus têtêl-pisang | kêtan kolak lêmpêr bikang abang putih | munjit kupat balendrang ||
146. Kimpul katela uwi gêmbili | pisang kuning gara rajaita | jagung kêtela-gantunge | kêtan kaluwa waluh | sangkêp salir nyamikanèki | woh-wohan lah-olahan | sumaji ing ngayun | cinarakkên samya ngalap | kang liningan gupuh samya ngalap sami | ngambil sasênêngira ||
147. Asêsambèn sira Kae Bayi | angandika mring pra kadang-warga | iki Cênthini lan Monthèl | samya pamit umantuk | marang dhukuh Wanantakèki | nèng kene laminira | pan wus pitung
--- 11 : 283 ---
dalu | dènnya sarèhkên tyasira | pêrlu ngambil saduwèk-duwèkirèki | gawe sangu ngibadah ||
148. Besuk-esuk dènnya mangkat mulih | bakda Jumungah dènnya (m)bujung lampah |[124] murih ing sangat Amade | tanggal ping wolulikur | apa ya mêngkono Cênthini | umatur kasinggihan | saèstu kadyèku | kalamun parêng kalilan | pamit amba lan gêgêbal laki mami | mantuk mring Wanantaka ||
149. Kae Bayi angandika aris | yèn mangkono padha sêdhêkaha | sakadarmu dhewe-dhewe | anumbang asung sangu | mring Cênthini dènnya yun mulih | pra kadang kulawangsa | sandika turipun | samya andadak kongkonan | kinèn ngambil sinjang atanapi picis | kang ngareyal[125] rong reyal ||
150. Ingkang sinjang tapih kêmbên tuwin | sabuk kulambi kalawan dhêsthar | rukuh lawan musêlane[126] | sinung tinampan sampun | langkung nuwun Monthèl Cênthini | Ki Bayi ris ngandika | hèh Luci sirèku | lan Nuripin lumakuwa | nguntapkên lakune Monthèl Cênthini |[127] maring ing Wanantaka ||
151. Anggawa-a rèrèyanirèki | wong pamburi iya têka lima | utawa pitu wolune | anggawa darbèkipun | kang Cênthini anèng ing margi | kang samêkta gagaman | watir ing dêlanggung | dèn-tumêkèng Wanantaka | amataha wong sapa kang sira tuding | anggawa saduwèknya ||
152. Sadhiya sadina ing saiki | angkate sesuk bakda Jumungah | Luci Nuripin ature | sandika rèh pituduh | angling malih Kiyai Bayi | Sumbaling bibi (n)Daya | paran wusing ngukus | bêcik padha sêsèmèkan | lan jajakna sêga tumpang punar ragi | gupuh ingkang liningan ||
153. Nyai-nDaya lan wadon Sumbaling | naosakên sasèmèkan ènjang | sarta lawan pajajane | sumaji anèng ngayun | bubucu lan rampadanèki | sami angêt-angêtan | Ki Bayi amuwus | payo padha bêbancakan | ngêt-angêtan mupung esuk sèmèk bukti | kêmbulan lan wong kathah ||
154. Kang cinaran samya awawanting | nulya samya lêkas samya nadhah | aroyom rêrukunane | tan ana ingkang ngangsur | Santri Luci Monthèl Nuripin | Sumbaling lan Ni-nDaya | myang
--- 11 : 284 ---
Cênthini tumut | anadhah sarêng ing kathah | lawan santri magêrsari ingkang prapti | laju milu amangan ||
155. Wus antara nuntug[128] kang abukti | ambêng cinarik dipun-barêkat | warata wus sadayane | pa-ajang[129] wus ingundur | gya dhadharan lumadyèng ngarsi | cinaran samya ngalap | mamangsêganipun | Ki Bayi aris ngandika | lah Suwarja Wiradhustha lan Panukmi | Panamar Kulawirya ||
156. Yèn pinarèng lêga tyasirèki | pupuluningong ingkang wanudya | nakira siji sewange | iku ngong pèk lumêbu | sun dèkèkne wismanirèki | sutanta Tambangraras | owêl lawas suwung | sutane yayi Suwarja | si Jumilah Wiradhustha si Sargini | Panukma si Murdiyah ||
157. De Panamar iya si Watini | Ki Kulawirya si Murtasinah | cah wadon lilima kuwe | kabèh manira pundhut | aywa ana kang anduwèni | ngong hak-ane priyangga | têkèng ngakiripun | manira kang mulasara | paêntase yèn ana sudi (n)doyani | ingong ingkang kawogan ||
158. Karana nakira iku sami | sun-karya ngarêm-arêm tyas rèyang | nising Ni Tambangrarase | para kadang tumungkul | cipta datan sawalèng kapti | samya matur sumangga | tan ngrasa susunu | Ki Bayi lêga tyasira | Ki Wuragil Kulawirya matur aris | mring Ke Bayi Panurta ||
159. Tur-kawula paduka (n)Jêng Kyai | mênggah pun Luci lamun èstuwa | kinèn nguntapkên lampahe | Cênthini dènnya mantuk | marang Wanantaka ing mangkin | Luci yèn tumutura | kawula tan rêmbug | contho[130] saliring karsanta | pun Nuripin kewala sampun nyêkapi | kalih bêkêl ing Putat ||
160. Pun Jayuda sami bêkêlnèki | samya samêkta angêting marga | Kae Bayi andikane | iya bênêr sirèku | yèn pèk mangkono wakmami |[131] si Luci yèn tan ana | sayêkti ngong rikuh | lah ya wus parentahana | bêkêl Putat si Jayuda kon umiring | marang ing Wanantaka ||
161. Tur-andika Ki Kulawiryèki | Ki Basarodin sumambung nabda | lah adhi Ki Santri Monthèl | yèn siyos (n)dika mantuk | kula titip kewala adhi | mung salam donga kula | mring Jamal
--- 11 : 285 ---
Jamilun | sabate Sèh Mongraga |[132] pawong sanak kula bêdhêl anèng ngriki | tan na rasa rumangsa ||
162. Kalih punapi sami basuki | Jamil Jamal anèng Wanantaka | punapa pandamêlane | santri Monthèl suamur[133] | kula tan sumêrêp Kiyai | kang wasta Jamil Jamal | tan wontên sadyèku | sang Sèh Adi Amongraga | praptanipun nèng Wanantaka pribadi | mung lawan garwanira ||
163. Tan gadhah sabat ran Jamal Jamil | ngapuntên-(n)dika ngong tan uninga | Ki Bayi mèsêm wuwuse | lho Basar sira iku | apa lali duk Jamal Jamil | biyèn kae duk têka | mrene awèh wêruh | wawarta yèn Amongraga | kinukum ing (n)Jêng Sultan Agung Mêntawis | binuncang ing Tunjungbang ||
164. Laju kewala pamit umulih | maring Karang ngong-andhêg tan kêna | kowe ya padha nèng kene | pêpakan kabèh iku | amathênthêng Ki Barasodin | matur pangraos kula | pun Jamal Jamilun | lamine tan wontên prapta | sakesahe sapriki pun Jamal Jamil | kawula tan uninga ||
165. Anauri Sadayanirèki | inggih sami kawruhaning kathah | (n)dika dhewe kang kêlalèn | Ki Pangulu sumaur | o ah botên wontên mariki | wong banjur plêng kewala | ing sakesahipun | tan dhatêng salah sijiya | yèn dhatênga amasthi kula kapanggih | sipêng mring griya-kula ||
166. Ki Wuragil mèsêm angling wêngis | dhèk siyèn[134] nika bakda Jumungah | nèng srambi kèh kêndhurine | kèh brêkate amunjung | kacu-(n)dika suwèk nêm nyari | (n)dika lok kêtiwasan | e suwèk kacuku | lah priye kiye mono-a | ngong sumaur jêr gêbangêtên nalèni | kacu aran si Klayab ||
167. Ambane nêm kilan dèn-plipiti | lonjong rong sap tangan panjangira | mêksa cupêt kongsi suwèk | kabèh padha gumuyu | malah (n)dika takon dom maring | Luci gawe anjrumat | mèh bubaran mudhun | nuli Jamal Jamil prapta | wusing matur pamit dèn-andhêg tan kêni | kinèn mangan tan arsa ||
168. Salah (n)dika mèlu nènawani | brêkat mring Jamal Jamil amêksa | kewala laju mit mulèh | lah botên ta puniku | kathik lali kèh wong kang uning | ambakna wong lalènan | bangêtên
--- 11 : 286 ---
Kang Ngulu | Ki Pangulu tênggèng mojar | êmpun bênêr kabèh-kabèh niku ênggih | yèn têmu botên krasa ||
169. Sakèhing wong samya angandhani | mêksa warêngkêng Pangulu Basar | sadaya kaku atine | Kulawirya ambêkus | Kang Pêngulu yèn wus anambi | dèn but-a wong sadunya | kabèh sibêngkilung | wus medane kuna laya | lamun mênêng tan sumurup barang angling | yèn muwus salang sêbat ||
170. Kaya ta ujar yèn wus katindhih | ing wong akèh bênêre rumangsa | kèlingan mring kalalène | nadyan misiha bingung | masthi nganggo sarat ngalahi | nora dhangkal apugal | lir wong nora ngèlmu | dene-dene yèn aja-a | ajêjênêng Ki Pêngulu Basarodin | lir rêca tan micara ||
171. Ki Pangulu angling angêcuti | anauri puluh makatêna | yêktine wong tan kêpanggèh | Ki Wirya nyêntak asru | hah-hèh bilah kang Basarodin | ngewuhake graita | wong mêngkono iku | apa lagi têmênana | apa dhasar wat-awat pi-api lali | aku ora anduga ||
172. Kae Bayi mèsêm ngandika ris | nora kêna ko-borong mor sabda | ya wong lali mono priye | sarupa lan wong bingung | nora kêna dèn-pituturi | rèh apêsing kawula | tan kêna binastu | wus payo padha bubaran | sarwi miyat tiyungan lantaran êcis | kundur malêbèng wisma ||
173. Kadang kulawangsa samya mulih | tan cinatur siyang ratrinira | yata wau ing siyange | ing ari kalanipun | bakda Jumungah Kiyai Bayi |[135] sakadang kulawangsa | para santri agung | angêpung kêndhuri kathah | dinonganan Sêlamêt tulak bilai | tinadhah pinêrutah ||
174. Aluwaran sakathahing santri | Kae Bayi kundur maring wisma | ingiring kadang wargane | lênggah pandhapinipun | Ki Suwarja Wiradhusthèki | Panukma lan Panamar | Ki Kulawiryèku | miwah Sêmbagi Jumêna | lan Jêmpina Lawatan Lawanbong[136] tuwin | Luwaran Jagapatya ||
--- 11 : 287 ---
175. Yata Santri Monthèl lan Cênthini | marêk ngarsanira Ki Panurta | umatur nuwun pamite | tur sêmbah salamipun | kalih nguswa pada aganti | pinuji sukuring Hyang | rahayuning laku | miwah sêmbah salamira | marang Nikèn Malarsih samya tur pamit | pinujya waluyanta ||
176. Kae Bayi angandika aris | hèh ya Luci paran wus samêkta | Cênthini pipikulane | lan ingkang atut pungkur | si Sayuda lawan Nuripin | kang mikul kang rumêksa | angêting dêlanggung | umatur sampun sadaya | datan wontên ingkang sumêlang myang kèri | karuktèn sadayanya ||
177. Kae Bayi angandika malih | lah ya Monthèl sun-titip kewala | salam taklim reyang rêke | atur nèng bêndaramu | Kae sang Sèh Amongragi |[137] myang mring Sèh Mangunarsa | Anggungrimangipun | miwah Nikèn Rancangkaptya | lan pandonganingsun sukuring Hyang Widdhi | mring Nikèn Tambangraras ||
178. Myang mring Jayèngrêsmi Jayèngragi | sarta ngumumêna salam reyang | sadesa Wanantakane | sinandikan lingipun | tan prabeda Nikèn Malarsih | pikantuk karaharjan | ring sadayanipun | Ki Bayi Panurta dènnya | apaparing sangu mring Monthèl Cênthini | lênga rum wastra arta ||
179. Kang pinaring kalangkung nuwun sih | wus linilan wau pamitira | lan sarta malih pamite | mring pra kadang sadarum | angamini pamitirèki | kang para kadang warga | sarêng dènnya muwus | samya nangsangakên sabda | maring Monthèl salam taklim pandongèki | marang Sèh Amongraga ||
180. Sinandikan pakirimira ngling | sarta ngumume tiyang sadesa | Cênthini Monthèl nulya ge | mundur nêmbah sing ngayun | (n)dan umangkat laju lumaris | Nuripin lan Jayuda | sarèrèyanipun | anyangkul gagawanira | yata aluwaran kang samya alinggih | mulih asowang-sowang ||
181. Kang lumampah Monthèl lan Cênthini | ingiringakên pikulanira | wong ing Wanamarta kabèh | amapagakên laku | wèh sêlamêt anyênyangoni | sakadar trêsnanira | Cênthini angantu | ngandhêgi kang yun kapanggya | samya asung pasangon
--- 11 : 288 ---
dènnira mulih | wastrata paparêman ||
182. Wus rinukti panggawanirèki | kongsi wêktu Ngasar akirira | wusnya pinamitan kabèh | nulya mangkat lumaku | kampir wismanira Nuripin | ananggung panginêpan | nèng Pagutan dhukuh | sadalu enjang umangkat | tan cinatur lalampahanirèng margi | prapta ing Wanantaka ||
183. Katur sadaya ingkang wêwêling | pasalamnya mring bêndaranira | Ki Monthèl wus nèng wismane | Nuripin anèng ngriku | sarencangnya pan ginumatin | narèhakên sapasar | nulya amit mantuk | linilan gya sasalaman | sigra mêsat lêpas tan cinatur margi | kapungkur Wanantaka ||
| 1 | ngalêstha. (kembali) |
| 2 | § Prayoginipun | Kulandaragni |. (kembali) |
| 3 | tan. (kembali) |
| 4 | § Prayoginipun | dunyèki |. (kembali) |
| 5 | § Prayoginipun | munajading |. (kembali) |
| 6 | § Prayoginipun | (n)dan |. (kembali) |
| 7 | § Prayoginipun | tarki |. (kembali) |
| 8 | § Prayoginipun | kasênêning |. (kembali) |
| 9 | Lebih satu suku kata: tanpa pinangka ing paningale. (kembali) |
| 10 | § Prayoginipun | wisma gung |. (kembali) |
| 11 | § Prayoginipun | tumutur |. (kembali) |
| 12 | Kurang satu suku kata: asih tyasing kados pundi malèh. (kembali) |
| 13 | § Prayoginipun | myang |. (kembali) |
| 14 | Kurang satu suku kata: Tan na ingkang katingalan malih. (kembali) |
| 15 | Kurang satu suku kata: Nikèn Malarsih umatur aris. (kembali) |
| 16 | kalantih. (kembali) |
| 17 | rasa-rasa-a. (kembali) |
| 18 | § Prayoginipun | nisbate |. (kembali) |
| 19 | § Prayoginipun | muliha |. [Guru wilangan sudah benar: 6u]. (kembali) |
| 20 | § Prayoginipun | têtêpi |. (kembali) |
| 21 | Lebih satu suku kata, dan biasanya guru lagu u: lawuh tur kur-ukur. (kembali) |
| 22 | Teks asli ada tanda tanya (?) pada akhir kata ini. (kembali) |
| 23 | § Prayoginipun | ngisor |. (kembali) |
| 24 | § Prayoginipun | lilirihan |. (kembali) |
| 25 | kêpala. (kembali) |
| 26 | § Prayoginipun | naksibandiyah |. (kembali) |
| 27 | Lebih satu suku kata: sihing Hyang Sukma amanggihake. (kembali) |
| 28 | § Prayoginipun | panglindhunge |. (kembali) |
| 29 | § Prayoginipun | sonyanya |. (kembali) |
| 30 | § Prayoginipun | amung |. (kembali) |
| 31 | § Prayoginipun | yèn |. (kembali) |
| 32 | § Prayoginipun | basantarsa |. (kembali) |
| 33 | jyarah. (kembali) |
| 34 | § Prayoginipun | usali |. (kembali) |
| 35 | Anggungrimange. (kembali) |
| 36 | § Prayoginipun | lumaris |. (kembali) |
| 37 | Kurang satu suku kata: 8o. (kembali) |
| 38 | Lebih satu suku kata: ing galih kang ganal sih Hyang Agung. (kembali) |
| 39 | Biasanya guru lagu o: wiraos. (kembali) |
| 40 | § Ing Sêrat Centhini babon ingkang kalatinakên punika kalangkungan sa-gatra kados ingkang kacetak miring, punika pêthikan saking Sêrat Cênthini Sono Budoyo, Yogyakarta. (kembali) |
| 41 | Lebih satu suku kata: lan putrèstri tan kênadoh. (kembali) |
| 42 | Kurang satu suku kata: anèng salore mimbar. (kembali) |
| 43 | mendra. (kembali) |
| 44 | Lebih satu suku kata: marlokkên bar Jumngah kang wong. (kembali) |
| 45 | § Prayoginipun | dèn-salatti |. (kembali) |
| 46 | anggambuh. (kembali) |
| 47 | § Prayoginipun | Lingidil |. (kembali) |
| 48 | Lebih satu suku kata: muksèng ngakasa sampurnèng kalbu. (kembali) |
| 49 | § Prayoginipun | mokal |. (kembali) |
| 50 | pamuwus. (kembali) |
| 51 | tumaninahira. (kembali) |
| 52 | sakathah. (kembali) |
| 53 | § Prayoginipun | lapal Sujada |. (kembali) |
| 54 | Kurang satu suku kata: têkèng lapla yasjuda asujud. (kembali) |
| 55 | § = Al-Kautsar. (kembali) |
| 56 | § Dipun-dongani Kunut. (kembali) |
| 57 | § = nasib | Air = lalagon ing singiran. (kembali) |
| 58 | Lebih satu suku kata: gigal panggal ing swara kang nuntung. (kembali) |
| 59 | Kurang satu suku kata: wus pinaras ambêngipun. (kembali) |
| 60 | unggah-ungguh. (kembali) |
| 61 | Lebih satu suku kata: karya kaèksan kang elok. (kembali) |
| 62 | nuksmèng. (kembali) |
| 63 | Biasanya guru lagu i: Panurtèki. (kembali) |
| 64 | § Prayoginipun | pangasraman |. (kembali) |
| 65 | § Prayoginipun | tapsirih |. (kembali) |
| 66 | § Prayoginipun | sang Sèh Amongragi |. (kembali) |
| 67 | § Prayoginipun | naksibandi |. (kembali) |
| 68 | § Prayoginipun | tanajul |. (kembali) |
| 69 | angronggèngi. (kembali) |
| 70 | § Prayoginipun | swantênnya |. (kembali) |
| 71 | § = nasib (Ar.). (kembali) |
| 72 | § Prayoginipun | kwula |. (kembali) |
| 73 | § Prayoginipun | kwula |. (kembali) |
| 74 | (n)dhepe. (kembali) |
| 75 | Kurang satu suku kata: sababing kadya iki. (kembali) |
| 76 | Biasanya guru lagu i: sêlang-sêling. (kembali) |
| 77 | Kurang satu suku kata: (ng)gih mugi kalampahana. (kembali) |
| 78 | § Prayoginipun | (n)dan |. (kembali) |
| 79 | Lebih satu suku kata: Kae Sèh Mangunarsa. (kembali) |
| 80 | sinungkên. (kembali) |
| 81 | warata. (kembali) |
| 82 | Biasanya guru lagu a: enjang. (kembali) |
| 83 | Biasanya guru lagu i: Panurtèki. (kembali) |
| 84 | § Prayoginipun | mangsulêna |. (kembali) |
| 85 | § Prayoginipun | maring |. (kembali) |
| 86 | Wanantaka. (kembali) |
| 87 | lan. (kembali) |
| 88 | Kurang satu suku kata: Angalap sasênêngnèki. (kembali) |
| 89 | § Prayoginipun | ayun |. (kembali) |
| 90 | § [Ada tanda referensi (bintang) tetapi tidak ada catatan kaki, mungkin: nutkên]. (kembali) |
| 91 | kinèn. (kembali) |
| 92 | ngarsa. (kembali) |
| 93 | adhahar. (kembali) |
| 94 | Rancangkapti. (kembali) |
| 95 | § Prayoginipun | ascaryaning |. (kembali) |
| 96 | § Prayoginipun | ajênêk |. (kembali) |
| 97 | ngasorkên. (kembali) |
| 98 | § Prayoginipun | kêlayu |. (kembali) |
| 99 | Kurang satu suku kata: 8a. (kembali) |
| 100 | § Prayoginipun | kok |. (kembali) |
| 101 | Kurang satu suku kata: lah-lèh botên moyoki bibi. (kembali) |
| 102 | § Prayoginipun | karlêgan |. (kembali) |
| 103 | Biasanya guru lagu e: ambêkès. (kembali) |
| 104 | Biasanya guru lagu i: aprapti. (kembali) |
| 105 | winuwus. (kembali) |
| 106 | winartèn. (kembali) |
| 107 | Kurang satu suku kata: maring wisma tur sasalam sarwi nangis. (kembali) |
| 108 | § Kakathahên sawanda, prayoginipun | suka | [sudah benar: 12i]. (kembali) |
| 109 | Kurang dua suku kata: cèthi Cênthini nambrama. (kembali) |
| 110 | Cênthini. (kembali) |
| 111 | Biasanya guru lagu e: panggèh. (kembali) |
| 112 | Biasanya guru lagu i: prapti. (kembali) |
| 113 | Kurang satu suku kata: angambili sajine priyangga. (kembali) |
| 114 | Andonga. (kembali) |
| 115 | sadayèki. (kembali) |
| 116 | § Prayoginipun | kuwasèng |. (kembali) |
| 117 | § Prayoginipun | kwula |. (kembali) |
| 118 | Lebih satu suku kata: Ki Bayi Panurta gumuywa-ngling. (kembali) |
| 119 | dhakah. (kembali) |
| 120 | Kurang satu suku kata: munggèng maring kaendahan. (kembali) |
| 121 | anênamur. (kembali) |
| 122 | § Prayoginipun | bar-jamangah |. (kembali) |
| 123 | § Prayoginipun | bar-jamangah |. (kembali) |
| 124 | Lebih satu suku kata: bakda Jumngah dènnya (m)bujung lampah. (kembali) |
| 125 | nyareyal. (kembali) |
| 126 | mukênane. (kembali) |
| 127 | Kurang satu suku kata: nguntapakên lakune Monthèl Cênthini. (kembali) |
| 128 | nutug. (kembali) |
| 129 | pan. (kembali) |
| 130 | cotho. (kembali) |
| 131 | Kurang satu suku kata: yèn pèk mangkono awak mami. (kembali) |
| 132 | Kurang satu suku kata: 8a. (kembali) |
| 133 | sumaur. (kembali) |
| 134 | biyèn. (kembali) |
| 135 | Lebih satu suku kata: bakda Jumngah Kiyai Bayi. (kembali) |
| 136 | § Prayoginipun | Malambong |. (kembali) |
| 137 | Kurang satu suku kata: Kae risang Sèh Amongragi. (kembali) |