Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 1-2: Pupuh 027–035)
1. | Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998. Kategori: Arsip dan Sejarah > Galeri. |
2. | Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 1-2: Pupuh 001–026). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
3. | Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 1-2: Pupuh 027–035). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
4. | Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 1-2: Pupuh 036–038). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
5. | Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 1-2: Pupuh 039–042). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
6. | Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 1-2: Pupuh 043–047). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
7. | Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 3-4: Pupuh 048–053). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
8. | Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 3-4: Pupuh 054–057). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
9. | Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 3-4: Pupuh 058–063). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
10. | Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 3-4: Pupuh 064–065). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
11. | Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 3-4: Pupuh 066–084). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
12. | Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 5-6: Pupuh 085–108). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
13. | Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 5-6: Pupuh 109–123). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
14. | Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 5-6: Pupuh 124–137). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
15. | Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 5-6: Pupuh 138–160). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
16. | Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 5-6: Pupuh 161–187). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
17. | Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 7-8: Pupuh 188–207). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
18. | Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 7-8: Pupuh 208–228). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
19. | Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 7-8: Pupuh 229–248). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
20. | Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 7-8: Pupuh 249–264). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
21. | Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 7-8: Pupuh 265–280). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
Pencarian Teks
Lingkup pencarian: teks dan catatan-kakinya. Teks pencarian: 2-24 karakter. Filter pencarian: huruf besar/kecil, diakritik serta pungtuasi diabaikan; karakter [?] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau satu huruf sembarang; simbol wildcard [*] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau sejumlah karakter termasuk spasi; mengakomodasi variasi ejaan, antara lain [dj : j, tj : c, j : y, oe : u, d : dh, t : th].
27. Asmarandana
1. sang tapa suka kêpati | angling marang putranira | lah rara majua age | matura dhewe kakanta |
--- 1-2 : 55 ---
lah ia ngarah apa | apan wus manjing sêdulur | anggêpku mring kakangira ||
2. aywa donya nadyan ngakir (193) | manjinga dadi atmaja | insa Allah anggêp ingong | ya ta sang rara gya lênggah | ing keringe kang rama | matur minta apura gung | dhatêng Ki Sèh Amongraga ||
3. sampun paduka mêstani | mring kaula wong gumisa | pan têtakèn sayêktine | Amongraga mèsêm lingnya | nadyan awak manira | tan rumasa yèn linuhung | lagi rarasan kewala ||
4. basa kang uwis kawijil | pan inggih tungtun-tungtunan | kiai kêlawan ingong | balik ta payo ucapna | ia pangawruhira | pirabarane wak ingsun | kêlamun bisa ambatang ||
5. kang rama nambungi angling | lah rara payo ucapna | buntêlamu sêlawase | sun duga mangsa susaha | yêktine kakangira | Rara Mêgatsih amuwus | amba miarsa wirayat ||
6. mêkètên mèlipun singgih (194) | pundi kang sung wruh ing tingal | pan salah dalih tingale | anglir muksa jiwaraga | kakung miat wanita | Amongraga mèsêm muwus | yèku manira miarsa ||
7. kang badan roh iku singgih | linairkên rasaneka | amung kang roh ilapine | kang tanpa jisim punika | rohani rabanika | dene anane puniku | marmane ana roh nyawa ||
8. ingaranan roh ilapi | pan kinarya kênyataan | ni rara malih atakèn | budi lan nêpsu punika | amarah mutmainah | budi luamah puniku | inggih pintên warnanira ||
9. kang nêpsu amarah pundi | inggih kalawan supiah | pundi kang ingaran mangke | budi nêpsu maring ala | Amongraga saurnya | nêpsu amarah puniku | ingkang karêm maring ala ||
10. kang tan surud ingkang galih (195) | sadêrah nêpsu punika | puniku amarah rêke | dening nêpsu mutmainah | kang rêmên kabêcikan | tuhu wêca karêpipun | luamah kang maring loba ||
11. supiah karêpirèki | maring ingkang dudu ia | amarah mumulang rêke | mring sagung pênggawe ala | kang luamah sasmita | abangsa setan puniku | bêrkêthuthur lumprah lengkrah ||
12. Rara Mêgatsih ling malih | budi andhap luhur ika | Amongraga lon saure | kang luhur iku tan ana | ingkang luwih utama | dening kang luwih puniku | budi sasmitaning Suksma ||
13. kang satêngah dèn arani (196) | budi tuduh maring ala | ana kang ngucap mêngkene | dene kang mau prayoga | ing mêngko têka ala | kupur kang ngucap puniku | bodhokên marang Hyang Suksma ||
14. tan wruh yèn Hyang Maha Suci | kang aparing bêcik ala | budi iku satêmêne | pratandha karsaning Suksma | èstu tan amêmadha |
--- 1-2 : 56 ---
lan ana malih winuwus | puniku ayun waspadha[1] ||
15. tan kêna asalah dalih | kang ba[2] êroh punika | nênggih sêkawan kathahe | nyawa jasmani punika | ingkang ingakên tunggal | roh rasa jati puniku | yèku roh ilapat ika ||
16. dudu nyatanipun singgih | nanging tunggal ingkang karsa | kang rabani iku rêke | nyataning dat ilapika | sipat lawan apêngal | Mêgatsih malih winuwus | pundi kang jati punika ||
17. Amongraga anauri (197) | kang aran kadas punika | kêlawan sangkanparane | duk laline iku ia | lali rusakan ing dyah | laline rasa akumpul | dening tingal kang murcita ||
18. duk laline rasa iki | kakung sumuking wêdana | kumêsar tan ana rêke | marma yun gambuh ing tingkah | Mêgatsih aturira | pratelakna têgêsipun | kang badan puniku uga ||
28. Gambuh
1. Amongraga amuwus | yêkti tingal kang mandêrik[3] iku | cipta prapta ing manahira sayêkti | limut suh sirna awimbuh | jisim johar ingkang lonyoh ||
2. woh rasa kang kadulu (198) | jasmani ingkang asung puniku | têgêsipun duk acampuh rasa jati | wanodya kêlawan kakung | jasad aranira rêko ||
3. jasmani duk lagyèku | tampi rasa saking angganipun | apan ia dadi sêsamanirèki | dadya têmahe puniku | wanodya kang asung raos ||
4. rahsa manikêm iku | wanita kang rahmani puniku | sayêktine jisim iku kang atampi | Mêgatsih malih umatur | inggih kaula atakon ||
5. kang roh ilapi iku | inggih ta paran ing têgêsipun | Amongraga alon dènira nauri | roh rabani ingkang tuhu | kang lanang manikêm yêktos ||
6. warna lir mutyarèku | roh rahmani nênggih prianipun | roh ilapi yèku uga napi jinis | dudu badan sanyawèku | kang jasmani yèku rêko ||
7. ngakên raga suksmèku (199) | jisim alus arane puniku | kang rohani tanpa rupa warna singgih | lir sêkar pralambinipun | kakung kombang angganing wong ||
8. duk mangrabasèng santun | sari upama wadon puniku | marma ayun awas yèn sira nèng dhiri | duk lagi mêgar kang kudhup | yèku lambange kemawon ||
9. jaba prênahing madu | poma dèn awas[4] prênahipun | yèn wus awas pêsthi wruh asmaragami | yèn kang utama yêkti wruh | nanging arang singa sang wong ||
10. kang wruh basa puniku | yèn kang tan matêng ing ciptanipun | ya ta dhêlêg sira Ni Rara Mêgatsih | angartika jroning kalbu | nyata pinunjul iki wong ||
11. nora larang wong iku (200) | sun roangi[5] adol tapihingsun |
--- 1-2 : 57 ---
sêlawase anaa mangkene[6] uwis | ia palakrama ingsun | mêngkana osiking batos ||
12. Amongraga amuwus | pagene mindêl apa wus surup | yèn wus surup mênèk ana ingkang kari | kang rama nambungi wuwus | sun dugi anggèr wus katog ||
13. rara matura gupuh | marang kakangira apa uwus | mung sêmono kang lawas sira bêthithil | kang putra alon turipun | pan wus têlas atur ingong ||
14. nanging kaula sampun | padhang nêrawang ing nalaningsun | ingkang rama gumuyu abêlik-bêlik | lah nora piraa iku | kêlamun amung sêmono ||
15. rara uwus bêgjamu (201) | lan maninge pan wus kalbèng wuwus | sapa-sapa kang madhangkên tyasirèki | amawongan sira iku | putra lèngsèr wangsul ing gon ||
16. lajêng lênggah tumungkul | Sèh Amongraga mèsêm andulu | ni kèn rara kesah malbèng wisma nuli | sêmana apan sêdalu | gènya ngabên ngèlmu raos ||
17. pukul pat wancinipun | sang tapa aris andikanipun | mring kang putra Sèh Amongraga bibisik | barang rèh ing karsanipun | Amongraga matur alon ||
18. amba langkung anuhun | ing pasihanta ingkang dhumawuh | pan ing mangke amba tan purun nglampahi | kêjawi kalamun sampun | kêpanggih sadulur ingong ||
19. pêsthi amba yèn wangsul (202) | anut ing karsa ingkang puniku | yèn ing mangke têbih botên darbe pikir | sang tapa langkung angungun | pitêkur sarwi andongong ||
20. wusana ris amuwus | marang kang putra sarwi angrangkul | nanging poma anak ingsun wong asigit | yèn ugi sampun kapangguh | kang para upaya karo ||
21. poma-poma nak ingsun | nuli wangsula marang ke gupuh | ing pêsthine lawas enggale ngong anti | Sèh Amongraga umatur | yèn si[7] èstua kêlakon ||
22. panggih kang mara ruruh | pan sayêkti manira awangsul | kados botên kula anyidrani jangji | sang tapa lêga tyasipun | ya ta Amongraga gupoh ||
23. jawat asta angujung (203) | pamit lumèngsèr saking ingayun | lajêng gupuh dhatêng abdi Jamal Jamil | sang tapa lan sabatipun | ngatêr sajawining dhukoh ||
24. wusnya mêngkana wangsul | sang tapa ya ta[8] lumaku | sampun lajêng lan santrinira kêkalih | andarung ing lampahipun | tan miris myat ing margèwoh ||
29. Gurisa
1. sêmana wus byar rahina | kang mega malang sumirat | ganthêng nèng pucaking ardi | akèh warnane kadulu | ana lir wastra manjêthi | ana pindha muteara | wênèh ana wastra wungu | rinenda pinggire murub ||
2. obah buron agung-agung | andaka maesa dhanu | pating galêro mongira | muni nèng panggonanira |
--- 1-2 : 58 ---
mangsane duk mulih lagya | saking dènira mêmangsa | pan wus adate kang sima | yèn dalu kesah mêmangsa ||
3. ulihe yèn mèh rahina (204) | sènès[9] buron akèh padha | yèn dalu lumrahe turu | yèn mèh rahina pan swara | ting galêmbor badhe saba | barung wre kêlawan lutung | wrangutan lan uwa-uwa | gumêr munya ing kêkaywan ||
4. sang hyang pradangga[10] umungup | munggèng pucaking aldaka | gumêdêr swaraning pêksi | rêbut wohing bulu gurda | cukcak[11] jalak menco johan | guthilang[12] kathik gidhawa[13] | dêrkuku putêr sulindhit | prit coang lan baranjangan ||
5. enggar manahe sang brangta | tumon pêksi kwèh swaranya | kadhali munya ing tawang | kaswasih yèn piniarsa | kadya ngandhêga ing laku | pêksi bêluk munya nglamat | kadya ngenggalna ing lampah | sang brangta mèsêm wardaya ||
6. wruh sasmitane kang pêksi (205) | ya ta ris ing lampahira | marga nuting wanapringga | mudhun jurang minggah arga | tan wontên durgama ketung | ing cipta agea wêruh | dhukuhe Bayipanurta | ya kang aran Wanamarta ||
7. rahina wêngi lumaku | kèndêl-kèndêl yèn asalat | nurut Kêndhêng lampahira | datan kawarna ing marga | ya ta sêmana wus prapta | têlatah ing Majalêngka | enggar manahe sang brangta | lajêng wau lampahira ||
8. anujwa pêcat rakitan | Jamal Jamil kinèn tanya | marang wong giring maesa | atakèn ing Wanamarta | kang tinanyan saurira | punika ingkang katingal | dhukuh kang gênggêng punika | gih kang aran Wanamarta ||
9. andika lajêng kewala (206) | ing mangke pêsthi kadulu | masjide agêng aluhur | lan malih kaula tanya | andika santri ing pundi | sumaur ingkang tinanyan | manira santri atêbah | saking ing Bantên yêktinya ||
10. marma drêng mring Wanamarta | manira miarsa warta | yèn Ki Sèh Bayipanurta | sabar tur lila ing donya | anuntun ing wong balilu | marma santrinira agung | punapa inggih yêktia | sumaur kang sinung wuwus ||
11. tan dora ingkang atutur | inggih saèstu mêngkana | ambêke Bayipanurta | marma sagung pra dipatya | guguru ambêk ambapa | tan cua[14] barang karsane | sawabe Bayipanurta | ngiwa panêngêne kêna ||
12. lan malih santrine agung (207) | kaula dèrèng uninga | kang kadya ing Wanamarta | kèhing santri kang ngluwihi | kados kawan èwu ana | kaula duk maksih bocah | sagung pasantrèn uninga | dèrèng wontên kang tumimbang ||
13. lir Wanamarta kèhipun | dhasar papane prayoga |
--- 1-2 : 59 ---
mirah ingkang palakirna | bêras datanpa ajia | marma santri têbih-têbih | kathah kang prapta ingriku | pan uwus adating santri | marani kang mirah têdha ||
14. kaula pan dèrèng lawas | umantuk saking ingriku | salawase pan kaula | dadi santrine Ki Bayi | Amongraga nambung wuwus | kalamun wontên wong prapta | inggih sintên kang jinujug | umatur dalêm jujuga ||
15. inggih putrane pênggulu (208) | puniku kang pinitaya | dhatêng Ki Bayipanurta | wastanipun Jayèngwèsthi | sabên wontên wong kang prapta | inggih anjujug ingriku | pan sampun wisma pribadi | sakiduling masjid Mangu ||
16. dene warujune aran | anênggih Ki Jayèngraga | pan inggih kalih puniku | singa ingkang jinujuga | jêr atmajanipun jalu | pan amung kalih punika | pambajêngipun pawèstri | wastanipun Tambangraras ||
17. kaula dèrèng amangguh | wanodya kadi puniku | putrane Bayipanurta | apike kagila-gila | duk kaula ingkang wau | inggih taksih anèng rika | asring mêningi kaula | kang wong prapta lunga têka ||
18. anake pêtinggi desa | tanapi anak sudagar | tukone pan jor-jinoran | sami kawangsul sêdaya | wit sang rara botên kêna | tinari mopo kewala | mring kang rama aturira | benjang kaularsa krama ||
19. yèn wontên sênênging nala (209) | botên kudu dèn tukoni | lan botên melik kaula | wong kang bagus awibawa | sanadyan cebol bucua | lamun panuju kaula | badan kaula sumangga | yèn wus kalbu pêthèk ulun ||
20. marma Ki Bayi kêlangkung | susah mirsa[15] turing putra | kalamun pinêksa-pêksa | ature pan kudu lunga | marma kang rama amupus | nauri kang namur laku | manira sawêg angrungu | wanodya tan arsa krama ||
21. mênawi inggih puniku | ngupados santri utama | angling malih kang wong ika | pan wus pirang-pirang puluh | santri têbih-têbih prapta | sami santri jadhug-jadhug | prandene tan na kinarsan | kawêlèh pan sami gria[16] ||
22. sami ngupaya paekan (210) | awit karsane Ki Bayi | mring santri sapa kang bêgja | saking susah myat ing putra | kêlakon sami ngupaya | nanging sang rara wêntala | luput ing dhêsti sumbaga | tuas kabèh ngacung samya ||
30. Pocung
1. marmanipun kèh-kèhing wong ana muwus | sun duga ni rara | buntêt tan duwe nyêmimik | milanipun sakèhing wong tinampikan ||
2. yèn lumrahe wong gênge sêmana iku | pêsthine pan ana | ingkang pinilih sawiji | iku nora dadak tinampik sêdaya ||
3. yèn wong buntêt andadak kakehan wuwus | pan inggih akathah |
--- 1-2 : 60 ---
kang muwus kadi puniki | pan gumujêng wau Ki Sèh Amongraga ||
4. angling kadi botên kang kados puniku (211) | sawêg dèrèng arsa | ngupaya jodho prayogi | ingkang kangge awal akir ingupaya ||
5. dadi ingsun ngrungu ing wartinirèku | manah mundur mara | bok manira dèn arani | darbe niat marang ing èstri punika ||
6. tur ta boya pisan-pisan raganingsun | nyiptaa punika | mung sêdya ngupaya ngèlmi | dadak nuju ingriku wontên brusahan ||
7. wong kang angon maesa ris aturipun | kang amba wicara | pan wus sawarsa puniki | yèn ing mangke têntrêm tan wontên pawarta ||
8. winginipun kaula saking ingriku | tinjo sanak lara | ala nganggur awak mami | anakokên puniku kang kula ucap ||
9. pan saèstu sampun tan wontên wong rawuh (212) | mikir bab punika | sang monêng mèsêm jro ati | duk sêmana hyang arka nitih acala[17] ||
10. ya ta angling Amongraga manis arum | ngong langkung narima | pitêdah para mring mami | lah ta sampun manira lajêng kewala ||
11. kang liningan muwus aris aturipun | bok enjing kewala | lamun sutah dalêm kampir | ing pagrian kaula yèn parêng lêga ||
12. yèn lajua sampun kêtanggêlan dalu | apan èwêdaya | yèn praptaa wêngi-wêngi | yèn kêparêng ing benjing-enjing kewala ||
13. marma kula aturi kèndêl sêdalu | ing wisma kaula | yèn tan arsa sare panti | asarea wontên ing masjid paduka ||
14. pintên banggi kewala yèn sagêd tumut (213) | jriah[18] ngatêrêna | kalamun lujêng saratri | sêdayane krandhahe Bayipanurta ||
15. mring kaula apan ta wus padha wanuh | kang dados kêbayan | punika pun santri Luci | lêrêsipun nak-sanak lawan kaula ||
16. suka ring tyas sang brangta sarêng angrungu | aris saurira | kisanak para ngecani | anyukêri sawêngi nèng wismanira ||
17. lah punapi maksih doh wismanirèku | kang tinanyan lingnya | dhukuh mêncil kang kaèksi | lah ta ênggèh andika dhingin mantuka ||
18. ri sang wisma anginthar mantuk rumuhun | sapraptaning wisma | wus mangsit mring rabinèki | lajêng manggil ing baturira sêkawan ||
19. mung wong papat kang tumut wisma ingriku (214) | ya ta sami prapta | wong papat wus dèn poyani | suka lajêng ngrewangi ing rabinira ||
20. olah-olah ing pawon langkung abikut | ri wusnya mêngkana | sang wisma mêthuk wus panggih | lan sang brangta nulya lajêng ingaturan ||
21. sapraptane ing dhukuh sang brangta mangu | myat ing palakirna | mawarna langgare cèkli | hèr tumumpang lan rêsiking pêlataran ||
22. sang wisma ling paran ing kêrsanta nêngguh | punapa pinarak | ing wisma tuwin surambi | anauri pênêd surambi kewala ||
23. nulya lajêng mring surambi tata lungguh | mahrib wayahira | lajêng ngambil arastuti | lan sang wisma salat mahrib praptèng isa ||
--- 1-2 : 61 ---
24. wusnya bakda pan lajêng atata lungguh (215) | sang wisma angundang | mring Rubiah kinèn nuli | amêdalna saanane kang sugata ||
25. kang inguwuh Ni Rubiah langkung gugup | anata sugata | ri sampunira anuli | apan nulya sinaosakên mring langgar ||
26. gya tinata sêkul ulam anèng ngayun | sang wisma wêcana | lah dawêg tuan wêwanting | sugatane inggih bok ayu andika ||
27. kang sinung ling ngecani wêwanting gupuh | dyan lêkas anadhah | sêkantuk dènira bukti | sang kaswasih kêlangkung kapiutangan ||
28. mring sang wisma dening cakute kêlangkung | ya ta sawusira | ambêng ingundurkên maring | Jamal Jamil athêkul dènira mangan ||
29. bêsngèk têlu lan pindhang sacuwo gêmpur (216) | bêkamal sêpanjang | sirna datan wontên kari | tumpêng kalih bebas imbuh sêkul bodhag ||
30. langkung merang sang brangta dènira dulu | angling ri sang wisma | adhi sampun isin-isin | pan ingriki pan wus wismane priangga ||
31. anauri Jamal Jamil gih-gihipun | kadipundi kakang | pêngraosipun pun yayi | yèn mawia ringa-ringa mring pun kakang ||
32. nadyan inggih sanak têmbene kêpangguh | pêngraos kaula | lir tunggil sayayah bibi | Ki Nuripin gumuyu asuka-suka ||
33. tan kawarna ing dalu datan winuwus | ya ta byar rahina | lajêng salat subuh nênggih | sabakdane lênggah ngèmpèr tajug samya ||
34. sang abrangta alon wau wuwusipun (217) | dhatêng ing sang wisma | paran ing karsanirèki | punapèstu miling[19] anut ing kaula ||
31. Sinom
1. Nuripin aris saurnya | lan inggih dawêg suawi[20] | kula pitulung ngatêrna | jujuge mring Jayèngwèsthi | sigra Kyai Nuripin | amanggil ing rabinipun | prapta Nuripin lingnya | karia sun badhe ngiring | marang arinira marang Wanamarta ||
2. mung pak Kêbak lan pak Dama | iku kang sun gawa nanging | sira dèn bêcik nèng wisma | mênawa ingsun alami | rabine matur inggih | ya ta sigra mangkat gupuh | ing marga tan winarna | rawuhira pêcat rakit | Wanamarta sang brangta eram tumingal ||
3. tumon srining padhêkahan (218) | agêng anggênggêng kaèksi | awilis kitri kêtingal | dhadhah kinubêng pring ori | roning kang tiris-tiris | têpung janur papahipun | dhusun gêng sri kawuryan | wisma kèh pipit amarik | bêbanjêngan latare asisipatan ||
4. kathah swabawaning desa | janma samya nambut kardi | saliring pakaryan ana | pandhe kêmasan[21] gêndhing | kundhi kêlawan nyingi | sayang anglêbur anggêbyur | kang milantên amarna | undhagi miwah mêranggi | kang angukir-ukir myang karya landhean ||
5. bêlandhong lan karya wisma | karya jungkat suri sêrit |
--- 1-2 : 62 ---
miwah tukang cêkathakan | tuwin tukang sela kêrti | jaid kêlawan gêrji | myang ngêmalo karya payung | miwah karya orean | sèsèr sundhit jala jaring | karya sumbul tambir lampit myang kêlasa ||
6. karya topèng natah wayang (219) | karya golèk lan cêmpurit | miwah sarungan sênjata | karya kêbut lawan kathil | kang lêlês karya godhi | kang gawe epok myang tandhu | angêthèl karya kopyah | panêgar dhalang mêpêki | wong kang sugih lumrah aduwe gamêlan ||
7. miwah ingkang karya larab | tuwin pakaryaning èstri | jor-jinoran nambut karya | pangobèng nênun lan bathik | myang tandho barang pokil | pan limrah tiang sêdhusun | Wanamarta sêdaya | akathah kang sugih-sugih | saking bêrkah Jêng Kyai Bayipanurta ||
8. tan ana budi maksiat | sakèhe wong jalu èstri | têtêp prasamya ngibadah | agami sambi agrami | kèh pinangkaning jalmi | kang têbih-têbih mariku | ngaji lajêng awisma | jênak tan anêdya mulih | sabab dening gampil ngupaya pajiwa ||
9. tan ana ingkang kewuhan (220) | êndi kang dèn karêmêni | ngajia anggaotaa | sarwa akèh sarta gampil | murah sandhang lan bukti | singa kang dèn êdol payu | wawrate ing adesa | gêmahe kadi nêgari | nora nana kêstori kang doracara ||
10. milane samya kêrasan | traping wong wisma miranti | kumpulan akarandhahan | sagotra-gotranirèki | wus kasub ing atêbih | dadya pangungsèning dhusun | miwah tangkar-tumangkar | kang gêgria winatawis | cacah wisma sèwu rêbat langkungira ||
11. sang mong kingkin duk tumama | manjing ing dhusun tulya sri | mulat rakiting awisma | tata narutus taritis | pasitèn gêsik pasir | pagêr jaro nurut lurung | kêncêng sinipat rampak | gapit jêjêt ginêlamit | gumarining sang monêng mulat karênan ||
12. tan mantra-mantra ngadesa (221) | solahing wong pan wus kadi | nêgari rênggêping karya | sabên wisma turut margi | sami andhêdhasari | warung panggêng turut lurung | bango samya tangkêban | ngiras èmpèring wismèki | siang dalu tan ana kukuding dhasar ||
13. dadya pêpaèsing marga | kang dinol[22] mawarni warni | kalithik wêsi kuningan | tuwin sêlaka lan rukmi | miwah sotya myang kêling | pêpak pêpanthan anglajur | grabad samya garabad | kêlithik samya kêlithik | ingkang adi samya kêling-kêkêlingan ||
14. sêlajur samya nyamikan (222) | sêkul ulam amêpêki | myang panganan lah-olahan | wowohan awarni-warni | tuwin yèn nuju Paing | kidul ngarsa pagêr dhusun | bangone bêbanjêngan | kajêng agêng angaubi | kajêng kêpuh bibis boga lan karoya ||
15. saengga lun-alunira | yèn nuju pasaranèki |
--- 1-2 : 63 ---
pan kongsi sêdina pisan | asar andhap bubarnèki | dhasar nèng pinggir kali | kaline kêbak pêrau | gèthèk pring tumpang sanga | gèthèk balok badhe milir | tuwin kathah bakul pipikul dharatan ||
16. miwah momot kêkapalan | sapi-sapèn amêdhati | kalang èdhèg ngiras wisma | sêpalih kang dèn momoti | sasisih dadya panti | gumrit swarane asêlur | cikar kèsèr èluran | momotan awarni-warni | bêlantikan wade kapal myang maesa ||
17. kang tumamèng padedesan (223) | Sang Monêng lawan Nuripin | lon-lonan sarya ngandika | abênêr tuturirèki | dene sangêt munjuli | sêsamaning dhusun-dhusun | tan wontên mêkètêna | gêmahe kadi nêgari | Ki Nuripin umatur inggih punika ||
18. kaharjaning Wanamarta | bêrkahipun Jêng Kiai | Bayipanurta utama | muktine kadi bupati | sang mong kung naur inggih | kyai gêng mangunahipun | mêngkana urut marga | kathah ingkang kapiarsi | kang gamêlan ngrêrangin wênèh têrbangan ||
19. pasang rekaning pagrian | anggênggêng marik apipit | gêng-agêng kampung limasan | joglo singub tawon boni | rumat kadya priayi | pêndhapa gandhok lan lumbung | pawon kandhang gêdhogan | tajuk sarta lawang kori | myang pakiwan bakupon lan pambathikan ||
20. kang para sugih mêngkana (224) | rakiting wisma miranti | kang duwe awirya-wirya | angkuhe wus kaya mantri | samya ulah kamuktin | lan têtêp ibadahipun | latar rêsik sinaba | ing ayam putih kêbiri | miwah dara Prèsi myang banyak kambangan ||
21. sadhewe-dhewe rekanya | ungkul-ingungkulan sami | lawang kori ingapikan | samya pinipil arêmit | myang pinulas mawarni | supaya amrih kadulu | kang liwat pêpasaran | solahe samya birai | pinarantèn lawang dadya pêngampiran ||
22. sang mong wingit kawilêtan (225) | laju malih aningali | masjide agêng nèng têngah | gumuruh santri angaji | dhasar amangku kali | kaline agêng binêndung | ingêjogên balumbang | balumbang agêng ing masjid | toyanira awêning pan kadya kaca ||
23. ingingonan ulam kathah | sagung kang ulam bênawi | pan kinarya kêlangênan | ulam pinatut ing gêndhing | ulam panyuwuk adil | lawan ulam jalma kampuh | ulam sêmune duka | ulam rare anggêlidhig | lawan ulam kang marga karya simpangan ||
24. kang ulam balung kêlapa | ulam ginunggunging laki | lan ulam pada kacarma | ulam tambanging undhagi | ulam tansah angradin | myang ulam manggung tan emut | ulam janma mêlarat | ulam pamiwaling laki | lawan ulam janma bêsus bebedhangan ||
25. lan ulam jayèng kalpika (226) | ulam panggugahing jalmi | ulam panjaluking potang | myang ulam saptaning kaki |
--- 1-2 : 64 ---
ulam groboh ing kardi | ulam pamêkasing laku | ulam nêmu kelangan | ulam pandaming wong kêmit | lawan ulam jalma wirè abusana ||
26. kang ulam guthul gambira | lawan ulam wohing dami | kang ulam luar binanda | tuwin ulam tansah asih | lan ulam bênang rukmi | miwah kang ulam prang musuh | ulam kayu pinasah | ulam pangêsuking jurit | lawan ulam sêmune jati angarang ||
27. tuwin ulam netra jingga | lan ulam rangkêp kulambi | ulam timbrah ing wêdêlan | lan ulam rusaking baris | myang ulam wiji sami | lan ulam pangulu-ulu | ulam jalma carita | ulam cirining atitik | tuwin ulam kasusu ngombe kasatan ||
28. lawan ulam manggung suta (227) | myang ulam wêtêng malênthi | kang ulam pamêthès warah | ulam pawèh kèn nanggapi | ulam ambobolèhi | lan ulam jêjêring wuwus | kang ulam jamang jaja | ulam pêraboting mantri | lawan ulam tumbak pangêndhak dipangga ||
29. myang ulam agung kêtingal | tuwin ulam rêmbug dadi | lan ulam bêsus ingundha | myang ulam sêsawat kancil | lan ulam dangdang cêmpli | lawan ulam thèrèk badhut | ulam sasawi dhadhah | lawan ulam sudhung pêksi | tuwin ulam kang wus padhang-pinadhangan ||
30. lawan ulam mathis ganja (228) | lan ulam sêngkrok kalêntik | lawan ulam anggung ganda | myang ulam tansah ajurit | miwah ulam tumbak pring | lawan ulam jalma busuk | myang ulam kêpanasan | lawan ulam piring siti | tuwin ulam bêdhandho manah kewuhan ||
31. lawan ulam wêdhus jamprah | ulam patut anggêntèni | lan ulam pacul katuan | tuwin ulam dhangdhang langking | kang ulam jatmikani | lawan ulam ngabên dhuwung | myang ulam janma wayang | lan ulam rada abaring | miwah ulam rare kudu milu lunga ||
32. kang ulam kayu ginangsa | ulam panggrêsahing santri | lan ulam ngêpuh parudan | myang ulam pangêgol siti | tuwin ulam ngêmpoki | lawan ulam matêng sêpuh | ulam èstri katawan | lan ulam tan kêna lali | lawan ulam jalma godhèg brêngos capang ||
33. ingkang ulam anggung sirna (229) | lan ulam kincanging alis | lan ulam sêlamêt sawah | ulam palanging wong bathik | ulam kêlalar mênir | ulam pangundanging kuthuk | ulam judhêg ing lampah | ulam kêtanggungan linggih | lawan ulam ngintir-intir naur utang ||
34. tuwin ulam kadang tua | lan ulam tarêbang muni | lan ulam kênya busana | ulam nitya pucat isin | ulam sapuluh dhuwit | ulam pamiwiring kapuk | ulam tansah mimilang | ulam rimbaganing picis | lawan ulam jalma kèh tansah arungan ||
35. jawabe ingkang wangsalan | ulam kang tumrap ing gêndhing | kang kinarya kêlangênan | badhene sawiji-wiji | tambra panyuwuk adil | badhèr ingkang jalma kampuh |
--- 1-2 : 65 ---
mangut sêmune duka | gramèh rare anggalidhig | ulam sidhat marga kinarya simpangan ||
36. bêthok kang balung kêlapa (230) | mèlêm ginunggung ing laki | tarumpah pada kacarma | sêpat tambanging undhagi | papar tansah angradin | kêlalèn manggung tan emut | jambal jalma mêlarat | pacal pamiwaling laki | ulam lele jalma bêsus bebedhangan ||
37. jayèng cincin wirasoca | têngiri pênggugah jalmi | tagèh panjaluking potang | lêmpuk kang saptaning kaki | wagal groboh ing kardi | bêrod pamêksaning laku | sili nêmu kelangan | kêting pandaming wong kêmit | ulam badhèr jalma wire abusana ||
38. ucêng kang guthul gambira (231) | wadêr pari wohing dami | kocolan luar binanda | wêlut ingkang tansah asih | marêmas bênang rukmi | jagaripu pêrang mungsuh | pêlus kayu pinasah | surung pangêsuking jurit | sênggaringan sêmune jati angarang ||
39. ulam bèlès netra jingga | lopis rangkêping kulambi | balutak timbrah wêdêlan | kadhalan rusaking baris | cakul kang wiji sêmi | dêlêg kang pangulu-ulu | kotès jalma carita | tawès cirining atitik | ulam kakap kêsusu ngombe kasatan ||
40. bêlanak anggung susuta | bèkèl kang wêtêng malênthi | rêngarêng pamêthès warah | palung pawèh kèn naggapi | urang ambobolèhi | kada jêjêring pamuwus | kêlalung jamang jaja | rêbon pêraboting mantri | titikusan tumbak pangêndhak dipangga ||
41. totog kang manggung katingal (232) | giligan kang rêmbug dadi | gambrêt kang bêsus ingundha | bêncolèng sêsawat kancil | jijindhil dangdang cêmpli | larong ingkang thèrèk badhud | jaligêr sawi dhadhah | susuh ingkang sudhung pêksi | damarwulan kang wus padhang-pinadhangan ||
42. sêbit lentar mathis ganja | sogokprana sêngkrok klêntit | lumbêt ingkang anggung ganda | pamprang kang tansah ajurit | garanggang tumbak êpring | ulam lundhu jalma busuk | êpe kang kapanasan | lopèr ingkang piring siti | ulam grago bêdhandho manah kewuhan ||
43. barok ingkang wêdhus jamprah | sanggrêng pantês anggêntèni | bogêrang pacul katuan | gagakan kang dhangdhang langking | gatêng kang jatmikani | kacangan angabên dhuwung | dhalang janma amayang | galêndhêng rada abaring | pan kaluyu rare kudu milu lunga ||
44. arêng kang kayu ginangsa (233) | sêbut panggrêsahing santri | mêrêsi ngêpuh parudan | ungkil pangêgoling siti | bêkêm ingkang ngêmpoki | jêmblung kang amêtêng sêpuh | boyongan èstri tawan | uling kang tan kêna lali | pan jabrisan jalma godhèg brêngos capang ||
45. sumbilang kang anggur sirna | udhèt kang kincang ing alis | bulus sêlamêting sawah | dhawangan palang wong bathik | kêtul kêlalar mênir | kura pangundanging kuthuk | kodhok judhêging lampah | bangkong kêtanggungan linggih | pan parêcil ngintir-intir naur utang ||
--- 1-2 : 66 ---
46. kongkang ingkang kadang tua (234) | cebong kang tarêbang muni | yuyu kênya abusana | bayas nitya pucat isin | koangan[23] dasa dhuwit | bibis pamiwiring kapuk | kijing batur maejan | wadêr pethak rimbag picis | ulam sriwêt jalma kèh tansah arungan ||
47. tumon srining sasêkaran | samya pinatut ing gêndhing | kang sêkar jabung payudan | lan sêkar mandhêg anolih | sêkar panggugah mantri | miwah sêkar jayèng mungsuh | lan sêkar kabêndana | lan sêkar panida radin | miwah malih nênggih kang sêkar wiraga ||
48. lawan sêkar anggung liwat | miwah sêkar soring alis | kêlawan sêkar kapita | tuwin sêkar pondhoh cêngkir | sêkar panambang pêksi | lawan sêkar waja jamus | miwah sêkar angkatan | lawan sêkar jalma mantri | anêlasar pêrawan mati sêpata ||
49. lawan sêkar kasêntana (235) | myang sêkar bonang kapêncil | lawan sêkar palinyokan | miwah sêkar netra arip | sêkar panambang janmi | lawan sêkar janma susun[24] | lan sêkar cacad awak | tuwin sêkar ganda wilis | lawan sêkar ing prênah kêdah kapisah ||
50. miwah sêkar mangan ujar | lawan sêkar soring wêntis | tuwin kang sêkar kasumpah | kêlawan sêkar sridênti | sêkar boboting kawi | lawan sêkar jalma sêpuh | sêkar kang tanpa ngucap | sêkar tan patut ing gêndhing | lawan sêkar ingkang kapisah ing toya ||
51. miwah sêkar jêjamahan (236) | lawan sêkar aprang tandhing | miwah sêkar mangku praja | sêkar kêncana rinujit | sêkar kang asung warti | sarpa sênên anggung mungsuh | nututi mandhi angkah | lan sêkar bapakne kaki | sungsung guyu sah pria anitih swara ||
52. dene jawabe kang sêkar | sêkar kang munggèng ing krami | jêlamprang jabung payudan | gianti[25] mandhêg anolih | wungu panggugah mantri | sêkar bopong kang pinanggul | kêlak[26] kang kabêndana | kapuranta nida radin | sêkar pudhak nênggih kang sêkar wiraga ||
53. wora-wari anggung liwat | prabusèt mata sor ngalis | kêmuning sêkar kapita | sêkar sempol pondhoh cêngkir | mênur panambang pêksi | mêlathi kang waja jamus | tanjung sêkar angkatan | wong araga jalma mantri | rara kêndhat pêrawan mati abela ||
54. sêkar dhangan kasêntana (237) | lênga têlêng aningali | gambir ingkang ati bêgar | kênanga bonang kêpêncil | katambang wong anali | wong arumpuk jalma susun[27] | pacar wong pipisahan | widasari ganda wangi | raga ina kang sêkar cacading awak ||
55. orok-orok mangan ujar | sêkar sempol soring wêntis | kang kasumpah sêkar sungsang | sridênti sêkar srigadhing | bobot sêkar wratsiki | mandhakaki jalma sêpuh | mangunêng tanpa ngucap | saruni tan patut gêndhing | pacar banyu sêkar kapisah ing toya ||
--- 1-2 : 67 ---
56. purba nagri mangku praja | turi ingkang netra arip | sundêlmalêm jêjamahan | dalingsêm susung guywèki | kêlayu anututi | sêkar soka anggung wuyung | linyok kang puspa nyidra | dalima wantah prang tandhing | kang adhakan nênggih kang sêkar cêpaka ||
57. rêmbuyut kakining bapa (238) | talutur kang angsung wêrti | argulo kang mandhi angkah | sarpa sênên nagasari | karandhang sah ing laki | jagasatru anggung mungsuh | kêncana rinumpaka | sêkar mas ingkang kinikir | nitih swara nênggih kang sêkar balurak ||
58. miwah kang kitri mawarna | samya pinatut ing gêndhing | uwoh pangêbanging basa | lawan woh aso ing margi | woh madu[28] ambêkicik | lan woh kang tinantang purun | uwoh sobrahing sirah | lawan uwoh tumpang titih | tuwin wohing jalma cidra ing sêmaya ||
59. miwah uwoh kaca netra (239) | lawan woh luntur ing siti | tuwin woh turangga buntal | lawan woh wangsul ing margi | lan woh saranging mangsi | woh kêna tansah kêbrawuk | miwah woh tanpa basa | lawan woh trapsila ajrih | lawan uwoh ciri pratandha nawala ||
60. miwah uwoh asung pêkah | miwah woh dadalan bayi | tuwin woh nora atata | lan woh pamuluking bukti | myang woh rasaning gêni | lan woh pêparoning puluk | miwah woh têgal bangka | kang uwoh munggèng raragi | lawan uwoh jalma busana rikatan ||
61. miwah uwoh ngancam-ancam | lawan woh rare nututi | tuwin woh pada gininda | lan woh wismaning priayi | miwah woh anggung tilik | lan woh pêngantèn wus atut | [...] |[29] lawan woh kêsusu aglis | lawan kang woh tomboking jalma totohan ||
62. jawabe ingkang wangsalan (240) | uwoh ginurit ing gêndhing | gêdhang pangêbanging basa | durèn kang aso ing margi | pakèl kang ambakicik | kuwèni tinantang purun | rambutan sobrah sirah | kêpundhung kang tumpang titih | pan kêleca jalma cidra ingubaya ||
63. sêmak ingkang kaca netra | manggis kang luntur ing siti | nangka kang turangga buntal | balimbing wangsul ing margi | jirak saranging mangsi | sawo kang tansah kabrawuk | kokosan tanpa basa | dhuku kang trapsila ajrih | pan kêcapi ciri pratandha nawala ||
64. srikaya kang asung pêkah (241) | jêruk dadalaning bayi | warêsah kang nora tata | kêpêl pamuluking bukti | nanas rasaning gêni | dalima paroning puluh | maloa[30] têgal bangka | jambu kang munggèng rêragi | dhuwêt ingkang jalma busana rikatan ||
65. gayam kang ingancam-ancam | kilayu rare nututi | pijêtan pada gininda | pêlêm wismaning priayi | malinjo anggung tilik | carême pêngantèn atut | galêmbak siti andhap | salak kang kêsusu aglis | mundhu ingkang tomboking jalma totohan ||
--- 1-2 : 68 ---
66. kêluwih punjul wilangan | sukun kang wus kaki-kaki | sêntul kang walêsan pikat | êlo ingkang pêndhok warni | maja jalma pêpênging | bulu ingkang sandhang manuk | kawista akèn luar | gowok êrong munggèng kitri | apan wuni panatabe ing gamêlan ||
67. pala kapêndhêm kasimpar (242) | samya pinatut ing gêndhing | pala kang rare ugungan | lawan tandha warêg bukti | pala minggah ing ardi | pala mênawa andulu | myang kang kêpala ngarsa | kang pala toyaning tangis | lawan pala agung dadya mungmusuhan[31] ||
68. pala têlasing pêmangan | lawan pamudharing wèni | kêpala bojoning bapa | tuwin pala talang kêndhi | kanimpang aningali | miwah kang wiwinih padu | lawan pangêpe raga | kang pala kumudu amrik | miwah wohing pala nora bêbarêngan ||
69. lawan pala kêlumpukan | pala kang cêtha ing uni | kang kasuwèn ing memean | pala basa krama adi | myang kêsêmêkan wilis | pala gêring pipi lêmu | miwah pangudhal bênang | pala basa lagi-lagi | lawan pala parang jaja ing wanodya ||
70. jawabing pala kasimpar (243) | myang kapêndhêm kang ginêndhing | jagung kang rare ugungan | têbu tandha warêg bukti | sêmangka minggah ngardi | timun mênawa andulu | krai kêpala ngarsa | waluh kang toyaning tangis | wohing bêstru anggung dadya mumungsuhan ||
71. otèk têlasing pêmangan | pare pamudharing wèni | lombok kang bojoning bapa | terong ingkang talang kêndhi | cipir nimpang ningali | kara kang wiwinih padu | gudhe pangêpe raga | kumangi kumudu amrik | ranti ingkang praptane nora barêngan ||
72. kimpul ingkang kêlumpukan | kêtela cêtha ing uni | kênthang kêsuwèn memean | uwi basa krama adi | gadhung kêkêmbên wilis | gêmbili gring pipi lêmu | walur pangudhal bênang | suwêg basa lagi-lagi | pan bêsusu parang jaja ing wanodya ||
73. kacang pangugêr turangga (244) | kadhêle sindhêting tali | wijèn maju prang priangga | kangkung kang prêkutut muni | bayêm wus mari brangti | pête kang marga binuntu | jengkol sinjang kapêlag | kêmlandhingan kêmbar jurit | kang kaluak[32] trênggalung kang tanpa baga ||
74. kêmiri pêngèmbèt karya | sumanggi sumêlang ati | pucung sêlaganing manggar | pace poyok ngisin-isin | pakis nora ngrêmbugi | gundha patrapaning luput | lumbu sutra rang-rangan | sambèng pangundang putrèstri | apan laos wiji èsèl wuwutuhan ||
75. sang mong kung praptèng Kauman (245) | saya kèh rerekan apik | kèndêl sakêdhap nèng lawang | korine Ki Basarodin | ingukir pinulas sri | sinungan bale ingayun | padasan keri kanan | jrambah pinalêstèr rêsik | pinarantèn parèrènan gon asalat ||
76. bakupon inggil atawang | darane sêdaya putih | anjêprah lagya pinakan |
--- 1-2 : 69 ---
sang sèh tanya mring Nuripin | lah ta apa puniki | Ki Panurta dalêmipun | Nuripin aturira | dede punika kang kori | Basarodin pan pêngulu wismanira ||
77. mangke pan wetan punika | sampun cêlak saking riki | nulya laju lampahira | arêrasan turut margi | Nuripin mratelani | sêdaya patakènipun | wismane pra sêntana | kadang kulawangsa sami | myang sudagar kang sugih-sugih sêdaya ||
78. dene wismane pra kadang (246) | samya madu rêsa pinggir | kinarya pêngawat-awat | wêwaton prakosèng tamping | Suarja wismanèki | padon lèr kilèn jro dhusun | Wiradhustha lèr wetan | Ki Panukma pan wismèki | kidul kilèn Ki Panamar kidul wetan ||
79. wuragil Ki Kulawirya | wismane cêlak ing kori | korine jêng kyai ngarsa | nuntên salêbêting kori | wismane putra kêkalih[33] | Jayèngwèsthi kilènipun | kang wetan Jayèngraga | dadya jêng-ajêngan kori | kilèn wetan lawang korine kinêmbar ||
80. nulya laju lampahira (247) | tumingal langêning margi | sajake padesan arja | kang warnane kang[34] mêthuki | momotan jaran sapi | kang gegendhong amimikul | ayom margi tan panas | dening kitri pinggir margi | sêntul jêring pring wulung êso lan salam ||
81. kadhang kapapag jodhangan | sinamiran sêrbèt putih | asêlur rakit sasrahan | gumarudug jalu èstri | anandhang sarwa adi | kang anèm birai bêsus | lakune kêlècèran[35] | ungkure kapêthuk malih | ing pêngantèn wus wayu wayah sêpasar ||
82. Nuripin akutawèlan | andêrmimil turut margi | jodhangan ingkang kêpapag | sasrahane Ki Mukidin | besane lan Nurngali | inggih sami sugihipun | dene pêngantèn luas[36] | wetanipun Ki Mukidin | wisma ingkang kaliwat wau punika ||
83. wontên wong ngriki sêtunggal (248) | sugihipun anglangkungi | namanipun pak Rajiah | yèn jakat êmas sêkati | prandene lir wong miskin | panganggene kluwuk-kluwuk | sabuk walulang mêntah | udhêng luas ting saluwir | padinane pamère inggih mêngkana ||
84. ya ta mulat rare dolan | bengkat bikir cirak umbris | kang bênthik samya gendhongan | gumêdêr wênèh anangis | myat tanggapan salirning | ambêbarang gambang calung | topèng lènggèr barongan | wayang bèbèr myang karucil | trêbang mena miwah barang ura-ura ||
85. Nuripin lawan sang brangta | prapta nataring masigit | arêsik rata ajêmbar | kitri wuni lan waringin | pakèl kawak kawan wit | asêm tanjung langkung seub | joge margi prapatan | sayah kèh wong myang rarwelit[37] | gêdrah ramya wênèh janma pêpanahan ||
--- 1-2 : 70 ---
86. ingkang têgar kikitêran (249) | nglarug bêlo ambakali | tinêgar ngiras dagangan | kang wus mèdêm ngangkat nyirig | myang kang lagya angradin | jojog congklange linajur | amrih rikat adhean[38] | akèh warnaning turanggi | ingkang kore thokol Kêdhu lan Kaduang[39] ||
87. Ki Wuragil Kulawirya | angêthingkrang anèng kursi | sarwi pinikul wong papat | ingiri[40] santri rarywalit | panakawane ngampil | rokok lopak-lopakipun | panah endhong gandhewa | talêmpak lan payung alit | nèng luhuring kursi sarwi ngundha-undha ||
88. êmprit muluk akalangan (250) | ambêblês katon sabibis | pêngundhan pinonthang ing mas | sêlaka sinilih asih | anulya dèn ulungi | pangundhan êmprite mudhun | gambrêt mencok pêngundhan | kang têgar mudhun samya jrih | Kulawirya angling têtêgar tutugna ||
89. nulya êmprite ginusah | muluk nuntung ing waringin | binarungan rare kathah | kang ngundhamprit samya êmprit | glathik sami gulathik | pan sinambi andudulu | janma kang jêmparingan | Kulawirya langkung mukti | sasolahe kadya putra ing nêgara ||
90. nyampinge sarung pêlungan | sabuke pêlangi abrit | rasukan kuthungan pêthak | dhêsthar kumbaya kustabrit | cathokan amêlipit | pèncèngan sêmada gêndhung | gêndhung labêt ugungan | ingugung mring jêng kiai | sasolahe karsane nora kêpalang ||
91. sang monêng aris ngandika (251) | sintên puniku Nuripin | nunggang kursi ngundha-undha | êmprit kadya rare alit | Nuripin matur bisik | puniku wuragilipun | jêng kyai pan punika | ladak tan wontên dèn jrihi | yèn uninga mring kula lajêng sêmbranan ||
92. jenggot kula gung sinêbrak | gur-anggure jèwèr kuping | pan anyakitakên awak | mawi[41] enggal nimpang riki | korine Ki Sêbagi | jumênêng lajêng nêrutus | lawang kori piambak[42] | piambak awarni-warni | kir-ukiran pulasan areka-reka ||
93. mung undha-usuk kewala (252) | sajake kori pan sami | mawi bale parèrènan | sabên-sabên lawang kori | padasan nganan ngeri | bakupon inggil lir panggung | pêksine rupa-rupa | wontên rêmên dara gambir | wênèh topong têlampik cêlêp lan megan ||
94. swarane pêksi ingonan | dêrkuku putêr ngalap sih | bèthèt nori jaka tua | gêmak jago lan gulathik | jalak menco sulindhit | prêkutut manggung munya kung | cumêngklung nèng gantangan | sêmuning desa saya ari |[43] sang mong wuyung sumêdhot kadaut ing tyas ||
95. karasèng sêsananira | duk mêksih muktyanèng nagri | tumingal arjaning desa | tan pae lawan nêgari | randhat lampahe sarwi | awaspa sinamur-samur | myarsa gamêlan raras | salendro myang Carabali | ingkang pelog panabuhe lilirihan ||
96. kang mungêl amung titiga (253) | gambang rêbab lawan suling |
--- 1-2 : 71 ---
nora dhompo wilêtira | sarancak tangkêpe sami | unine gong ngagêngi | andule Bima gumuyu | ngalêp-alêp ngumandhang | saron imbal ukur jawil | bêming kêndhang sumèntêg irama lamba ||
97. sang monêng alon ngandika | marang sira Ki Nuripin | dene puniki kang desa | pamutihan gama suci | kêni gamêlan muni | lah punapa sababipun | Nuripin aturira | wontên dene ingkang mawi | inggih saking Jêng Kyai Bayipanurta ||
98. saking agêng maklumira (254) | kamuktèn tan dèn larangi | tuwin kasabing pajiwa | sakedahipun dumugi | ing sêdhusun puniki | sangkêp pênggaotanipun | mapan wontên sêdaya | dalah dhalang topèng ringgit | tlèdhèk badhut niaga[44] sami gêgria ||
99. mila sangsaya agêmah | wus kacêluk ing atêbih | têbih kathah sami prapta | dhumpil mupangat Jêng Kyai | Bayipanurta nênggih | sabar mot among amêngku | mitulung ingapapa | pêparing mring pêkir miskin | sêdesa pan sami kinulawisudha ||
100. tan ana sinungan rêngat | pêradhah ing bojakrami | rahab abêtah mumulang | mring awon pênêd gêng alit | kang ngalap wulang sami | sinami talatènipun | tan ana kang bineda | mila wong sêdesa sami | ajrih asih anggêpe ambapa biang ||
101. marma wong wisma sangsaya (255) | kathah wit dhangan mèt melik | apan sarwa sarwi ana | lan malih cêlak pasisir | gampang pambuangnèki[45] | lamun wong adol tinuku | mila tiang sêdesa | tan ana kang kirang bukti | sawawrate pan sami cêkap sêdaya ||
102. dene Ki Bayipanurta | pan wus saengga bupati | kêlangkung mukti wibawa | keringan ing kanan keri | tuwin sagung bupati | anggêpe ambapa tuhu | dhasar wus masuk sama | angalap ing lair batin | ing kawruhe Jêng Kyai Bayipanurta ||
103. botên songar samudana | watêke Jêng Kyai Bayi | sabên myat tiang mêlarat | kêcupêtan ing rijêki | jêng kyai mêrbês mili | awêlas nulya tinulung | paring sandhang bêlanja | anggêr tumingal wong miskin | majadipun punika kyai anggombal ||
104. prandene wêwah-mawêwah (256) | kirang pirsa ingkang mawi | sang among kung lon lingira | layak puniku kang mawi | wêlasan ingkang sami | mring wong nistha kinarya yu | Jamal Jamil anjawab | mring Nuripin anakèni | gih punapa botên wontên wong durjana ||
105. dene ronggèng anjêlanah | wong adol tike wêradin | pêkumpulaning wong ala | Nuripin nauri aris | wikana kang amawi | tan wontên jalma lampah dur | kathah tiang dursila | yèn sampun wisma ingriki | pan rahayu ilang dursilaning dria ||
106. pan mêkètên kang timbalan (257) | nênggih Jêng Kiai Bayi | sun dongakên maring Allah | sakèhe nak putu mami |
--- 1-2 : 72 ---
muga sinunga eling | cukuling budi rahayu | aywa na doracara | dursila kang laku juti | malah mandar padha rahaba sêmbahyang ||
107. limang wêktu kang kêwasa | pirabara yèn nêtêpi | mung sêlamête kewala | atine kang maring bêcik | sêgawe-gawenèki | anggêre budi rahayu | iku jênêng ibadah | ia pênggawe kang bêcik | nanging kabèh karêpe kudu sêmbahyang ||
108. sabotênane sêmbahyang | jumuah[46] salat ing masjid | mêkotên tiang sêdesa | nadyan têlèdhèk gih sami | datan maksiat[47] budi | Jamal Jamil manthuk-manthuk | yèn mêkotên utama | mangunahe jêng kiai | Ki Nuripin ngling gih-inggihane uga ||
109. gih malih kula akandha (258) | randha Wanamarta ngriki | nuju sami apêpasar | mring Sobrah pasare Lêgi | wong Sobrah angrêmêni | sangêt kedanan anglamung | marang randha punika | ngantos ngêtutkên mariki | praptèng ngriki tyasipun mantun kedanan ||
110. nadyan wong durjana niat[48] | mêmandung-mandung ingriki | yèn wus malêbêt ing dhadhah | manahe tan ika-iki | dumadakan tan apti | ilang niate mêmandung | banjur sanja kewala | mring wong sanakipun ngriki | wus mêngkana mawane ing Wanamarta ||
111. Jamal muwus inggih talah | golonganing desa wingit | tan kêna kambah ing corah | Jamal Jamil angling malih | dika kantun nèng riki | sakêdhap kularsa tuku | kêpengin sêga pindhang | nulya jajan wong kêkalih | srabi puthu jênang sêga ramês pindhang ||
112. athêkul patukon mirah (259) | wong roro wolulas dhuwit | mêngkana Sèh Amongraga | laju manêngah samargi | margi anggung ningali | kathah warnaning pandulu | wong lumampah sêluran | mandah[49] yèn nujua Paing | saprandene[50] asring nimpang ing pêgagan ||
113. Nuripin matur atêdah | punika lawange kori | Jêng Kyai Bayipanurta | korine pan tundha katri | tan wontên kang nyamèni | inggih pasang rakitipun | Amongraga tumingal | nulya laju manjing kori | kèndêl anèng wisma kampung pananggêlan ||
114. kampung dara gêpak pelag (260) | pinipil patra angrêmit | tumpangsari pamidhangan | dhadha pêksi sunduk kili | singub ingukir apik | pêngapit lis-lisan alus | sirap gêndhèng bêranang | wuwung cênthing ukêl pakis | èmpèr cangcut cukitan dhanyang rurupan ||
115. umpak cêcandhèn simbaran | bêbatur dèn palêstèri | arêsik kang pêlataran | kanan keri dèn tanêmi | tanjung kawan wit sisih | dèn pluk gêbyog kêliripun | gapit bulêd lis-lisan | kiwa têngên pantog kori- | nira wetan kilèn samya jêng-ajêngan ||
116. kori palêngkung rineka | kaluwung angêbêb warih | labur ingukir lunglungan |
--- 1-2 : 73 ---
undhak-undhakan arisig | kinêmbar-kêmbar rakit | kêlir têpung kori ngayun | pisan kampung bêlaka | lis-lisan pinulas asri | sawêtara ingukir cêplok kêmbangan ||
117. samya sirap gêgêndhèngan (261) | anggêr sabên lawang kori | kiwa têngêne padasan | lawang paregolanèki | samya pinipil-pipil | pilar myang sêsakanipun | pipi kupu tarungan | talundhag tambêm[51] ingukir | myang bêlandar pêngêrêt ukir-ukiran ||
118. kiwa têngên tinanêman | sawo jajar kawan sisih | gêbyog kêlir pantog lawang | kori têngah tan paèki | kêlir kang kilèn kori | sawiji lawang palêngkung | kêmbang labur pulasan | ginapura lit kang kori | masjid dhara gèn têrawèh pra sêntana ||
119. mung kadang warga kang ngambah (262) | sêmbahyang siang myang ratri | rêsik kinubêng balumbang | balumbang mili awêning | anjog angapit kori | turut pinggir gêbyog lajur | toya asêrewehan | tumumpang pasitèn gasik | para desa gêng-agêng tan mêngkanaa ||
120. dalême Bayipanurta | kang wau kang angyasani | kathah bupati utusan | paring wragad myang undhagi | kadhang mriksa pribadi | kang wus samya bapa tuhu | miwah para nakoda[52] | ing pasisir samya prapti | myang priayi ngabèi lan putra-putra ||
121. dalêm pêndhapa pêcak |[53] wolung dasa lambangsari | kang kinarya kayu sana | bêlandar takir ingukir | singub myang dhadha pêksi | sêsaka ingêlis alus | bêbatur palêstèran | ompak sela pik ingukir | jagasatru kampung panjang tinalangan ||
122. kinêkêt lawang panirat (263) | ing dalêm gêng tawon boni | ginandhok-gandhok limasan | ingarsa kori gêng lêmpit | janela[54] krepyak ngapit | linis panil tangkêbipun | tritis talang srumbungan | wuwung labur lis ingukir | tirahira jêmbangan tutup kinêmbang ||
123. buntaring wuwung pinatra | trap anjênthir ngukêl pakis | pinulas atuturutan | pêpayon sinirap sami | gêndhèng sumringah abrit | sêdaya pagrianipun | gêng alit ginêndhèngan | latar tinanêman kitri | kang saparik pêlêm gandhik dodok[55] krasak ||
124. sêngir santog madu bala | saparik jambu bang putih | kalapok[56] arum drêsana | tumruna sawo saparik | soring janela[57] kitri | pacar Cina sêkar marum | jêmbangan gêng ngingonan | wadêr kok jêlebrah abrit | sajêmbangan bêranang ngapit panirat ||
125. ya ta wau sang abrangta (264) | nèng pananggungan alinggih | Nuripin aris turira | dalêm kèndêl kula manjing | ngupaya santri Luci | badhe kula kèn sung wêruh | dhatêng Ki Jayèngraga | yèn botên mring Jayèngwèsthi | salah siji singa ingkang kêpanggiha ||
--- 1-2 : 74 ---
126. sang mong wingit angandika | sakêrsanta ngong umiring | Ki Nuripin sigra mentar | prapta ing jro angulati | dangu datan pinanggih | ya ta wau kang winuwus | Jayèngraga nèng wisma | wismane apik gumrining | nora gêdhe tan cilik apan sèbêtan ||
127. lumajang gandhok kampungan (265) | pêndhapa sami lan wingking | pêcak sèkêt sasur magak | singub pinatra arêmit | blandar serong ingukir | sunduk kili linis alus | saka patra patrapan | umpak candhèn sela langking | jrambah batur pinalêstèr jojobinan ||
128. èmpèr longkang tinêratag | ingarsa kewala asri | rinambat anggur ngrêmbaka | pinarate[58] ginaribig | alus pinulas apik | pinêrada lung winêngku | kêtêb gêndhèng tinalang | cagaking talang ingukir | kori lêmpit têbêng patra papêradan ||
129. ing panirat bale pelag | bênèt papradan sêrakit | ingriku[59] panêratan | kilènipun masjid alit | gumarining rekaning | rakitnya lir masjid agung | sakaguru giligan | dhinanyang kang sunduk kili | linis bulêt pangimanan mimbar endah ||
130. kiwa têngêning panirat (266) | kulah gêng kinêmbang adi | pinulas-pulas rineka | ingingonan wadêr abrit | jlebrah bêranang asri | gêbyog pagêr kêliripun | tinurut sêsêkaran | samya jinêmbangan bêling | latar kitri sawo lan jambu drêsana ||
131. wetan mêndhapa[60] gêdhogan | pêngantèn kudanya kalih | sawiji kore dhawuk bang | lan daragêm Margawati | mêngkana Jayèngragi | kang raka rawuh mrêtamu | lênggah anèng pêndhapa | Jayèngraga ragi pinggir | ingkang êlèr lan kang garwa wurinira ||
132. sêlir titiga sor ngayap (267) | kabèh yu kuning gumrining | Jayèngraga ngure rema | rema têlês mêntas gunting | kalung pasatan putih | sarwi gêbêg tekonipun | mêncèrèt kilah-kilah | ginêbêg ing sêrbèt putih | apan sarwi udud kalukuk Bênggala ||
133. nyamping kawung latar pêthak | pêningsêt wungu walulin | dhuwung ingampil sêlirnya | dhêsthar prangrusak kêlithik | ebro[61] mupuk inginggil | jrih ing raka kurmatipun | Jayèngwèsthi alênggah | kêlasa batu pribadi | nyamping sarung kêmbang Cina kakêlêngan ||
134. apêningsêt gêdhog jênar | rasukan jubah sêmbagi | biru corak kêmbang tiba | arangkêpan takwa putih | dhêsthar modang aputih | sêmada masêm asêmu | sarwi ngasta ukiran | dèrèng pinacak ing kêris | sarwa sêdhêng wangune ginêbêg gilap ||
135. saosan patean[62] ngarsa (268) | myang tenongan isi manis | lan dhadharan jing-enjingan | juadah ledre surabi | gêmblong lèmpèng lan wajik | jênang carabikang puthu | wedang kopi lan puhan |
--- 1-2 : 75 ---
nèng êkan rêjasa putih | ulam dhèndhèng bakaran kandêl gêpukan ||
136. ngayun kantor panuratan | myang rekal kitab tan têbih | têpsir jalalon[63] kitab[64] | sitin asmrakandhi pêkih | myang suluk bayanmani | suluk kadim kang tinurun | kang ngadhêp ngarsanira | santri wasta Jalalodin | sing Kalangbrèt warti pênêd swaranira ||
137. lawan wong masah gêndhewa | nyugu dêdêr nglar-êlari | jêmparing kinarya lesan | myang mranggi lagya nyawangi | kajêng timaha kêndhit | miwah wong akarya tulup | lawan kang masah gambang | dhalang niaga pênyuling | dèn encokên nêming gêndèr rarasira ||
138. kang raka aris ngandika (269) | mring kang rayi Jayèngragi | para iki nora jamak | akèh kang sira dhêmêni | tan mambu trah ngulami | lir wong nêgara angkuhmu | sabarang rinêmênan | gêgaman gamêlan muni | iku rada sêthithik cêgahing sarak ||
139. Jayèngraga aturira | inggih sawêg parêng ugi | sunat paèsing maksiat | kang raka mèsêm nauri | sun badhene sirèki | mau kaya nora subuh | pratandha rambutira | têlês tilase kêtawis | Jayèngraga sarwi gumujêng turira ||
140. nuwun ajrih ing duraka (270) | botên nêdya angêpoti | owêl pot wêktu palilah | kaula tos-atos yêkti | têlês kula puniki | inggih bakdanipun subuh | Jayèngwèsthi ngandika | marang Ni Kèn Rarasati | apa nyata bok ipe mêngkono uga ||
141. Rarasati aturira | sêmune wêdi awadi | duka sampean[65] punika | datan sumêrêp ing latri | naming gajêg mêningi | dènya siram lingsir dalu | inggih subuh sakêdhap | byar enjing asiram malih | dugi kula angrapèhkên bêlo anyar ||
142. kang raka gumujêng sarya | ningali mring Jayèngragi | kang rayi gumujêng latah | Jayèngwèsthi angling malih | pintêr ipeku iki | micarèng pasêmon mungguh | sira sawêngi pisan | nora turu pijêr nitik | Rarasati èsmu ngoso pagujêngan ||
143. lah inggih botên kadosa (271) | paduka andangu yêkti | kaula matur pêsaja | wêkasan wong dèn poyoki | kang raka mèsêm angling | nora mêngkono sun ngungun | lèjêmira anyata | bêlone iku kang êndi | Rarasati matur ingkang jangjan jênar ||
144. cêcalung calon watangan | pada wêdana rêspati | kuciwa idêp ngusumba | pandugi kula tan kenging | kacênthok ing kêndhali | tan wande ngalênggak ambyuk | Jayèngwèsthi dènira | gumujêng sarwi nudingi | mring kang rayi Jayèngraga saya latah ||
145. sarwi matur mring kang raka (272) | paduka punika inggih | dhatêng bok cilik duk anyar | tinumpu ing siang ratri | yèn sira gutuk iji |
--- 1-2 : 76 ---
sing[66] kalingsir wêktunipun | kula ngantos awêlas | mring bok ayu agring kingkin | tan milalu maring bok cilik kewala ||
146. baya-baya ngur kaula | kang raka ngandika aris | lawan sira angur ingwang | gêr gumuyu sêdayèki | kang ngadhêp anèng ngarsi | ingampêt jrih guyunipun | Jayèngwèsthi ngandika | sarwi angunjuk wedang tih | saking êndi tekomu dene prayoga ||
147. kang rayi matur punika | saking sêdhèrèk pasisir | ki juragan pak Jumilah | ing Tandhês kang komuk sugih | gènipun mêlarangi | Cina prasanakanipun | Tik Yan Koan wastanya | kengingipun dèn lambangi | kapal kore lan lapak prabot sêlaka ||
148. dene wontêne ing kula (273) | saking pak Rajiah nguni | nuju mring Tandhês rêrasan | pak Jumilah arsa panggih | dhumatêng jêng kiai | agêmêt pitakènipun | milawang mring kaula | sumêrêp yèn kula asring | rêmên teko mila tekone punika ||
149. kinintunkên pak Rajiah | supados katur ing mami | sarêng kaula uninga | ing teko bungah tan sipi | kula dèrèng udani | kang darbe kadi puniku | teko kaliwat langka | lêkane kêbak anyuri | kalih dening raosing tèh mindhak eca ||
150. kang raka mèsêm ngandika | layak bênêr turmu yayi | mara cobanên sêdhela | gupuh kang rayi ngladosi | wedang panas miranti | tèh coan amung sêsuru | Rarasati anyandhak | cèrèt cinurkên aririh | apan munthuk mêthuthuk kukus angambar ||
151. wus sinuci cangkirira (274) | pêthak tutupan sêrakit | kang teko nulya ingasta | namung amot rong cangkir thil | gumujêng Jayèngwèsthi | dene sathithik motipun | majad pat cankir[67] ana | teko dèn iling-ilingi | lêka nyandhi akêbak nyuri narancang ||
152. ingunjuk wedang tèh coan | sêtêngah cangkir ngling aris | ia bênêr tuturira | ngong durung pati paham tih | beda lawan sirèki | rasaning tèh tan kêliru | Jayèngraga turira | inggih kasinggihan ugi | lamun ical myang pêcah teko kaula ||
153. têmtu mêdhot tan wedangan (275) | kang raka gumujêng angling | iku thithik rada cêgah | ujaring wong ahli wirid | gêgêdhening rasèku |[68] tan kaya rasaning ngèlmu | tokide mangkonoa | mutung matung marang ngèlmi | amal tama mrih mêtu mangunahira ||
154. ia wong iku yèn kaya | pama pêlêm dodol wangi | duk lagi kumaropokan | kêcute anyêmpaluki | mangsane wus matêng wit | nèng barongsongan adalu | rasane asor kilang | ia yèn mêngkono yayi | yèn lir pêlêm kêpodhang kêcut kewala ||
155. mêntahe matênge padha | tan pêcat kêcute mêksih | mêngkono upamaneka |
--- 1-2 : 77 ---
ing wong aurip puniki | kudu angeling-eling | Jayèngraga matur nuwun | inggih mugi sagêda | wulang paduka ing ngèlmi | Jayèngwèsthi aris malih angandika ||
156. êndi santrimu kang anyar (276) | jare bêcik swaranèki | têrampil amaca kitab | kang rayi umatur inggih | pun Jalalodin saking | Kalangbrèt pinangkanipun | sawêg wau kewala | enjing gèn kula nimbali | lah ya mara coba konên maca kitab ||
157. nulya pinaringan kitab | kang sitin asmarakandhi | Jalalodin aturira | nuwun-nuwun nuhun ajrih | aywa sira jrih-ajrih | apan wong talabul ngèlmu | kudu kêrana Allah | pinêksa Ki Jalalodin | dangu-dangu Jalal ature sêndika ||
158. lêkas taawud pasekat (277) | kirate rada pêtitis | ulone sêmada sêrak | dharêdhêg mêrkutuk sêdhil | anggagro sêmu ajrih | nulya kinèn swara sêru | sinangêtkên swaranya | lêkas maca bismillahi | arahmannir rakimi alkamdu lillah ||
159. sun amiwiti amuja | muji anêbut namaning | ing Allahu ingkang murah | ing donya asih ingakir | sakèhing puji-puji | kaduwe Allah Kang Agung | rabialngalamina | Pangeran ingalam kabih | nulya walngakir batu lilmutakina ||
160. utawi mulyèng akerat | mulyaning amal kang salih | paedahe dalêm dunya | têrtamtu mring jêng pra nabi | lan aulia mukmin | wasalatu wasalamu | utawi rahmat Allah | ing tyas mukaranah ajrih | maring Allah kang cêngêng sumungkêmira ||
161. ngala sayidin Muhammad (278) | waalihi waskabihi | ingatase nabi kita | lan sakulawarganèki | mring sakabatirèki | kala saekul imamu | al ajalu jahada | ibênu Abinasari | ibênu Ibrahim asmarakandian ||
162. rahmat ullah ngaleisam | têgêse pangandikaning | wong tua kang dadi iman | kang aran Abulaèsi | kang anak Binasari | Ibrahim mas mrakandiu | pan ing sipat Muhammad | ingkang sinung rahmat dening | ing Allahu atasing Nabi Muhammad ||
163. masalatun ida kila | laka ing têgêse iki | lah tatkala tinakonan | ing sira maal imani | lan kaya pa sirèki | makul bihi paljawabu | mangka ing jawabira | lapal amantu bilahi | tangala ing têgêse ngandêl ing Allah ||
164. lire pêngandêl punika (279) | ing wamalaikatihi | wakulu bihi punika | kêlawan wa Rasulihi | wal yaomil akiri | wal kadri kèri wasaru | minallahi tangala | swarane Ki Jalalodin | ambêrabah erak-erak rada kial ||
165. yèn masalatun amapan | sabuke dipun kêndhoni | ambalêdhèh wêtêngira | ngangkat masalatun malih | swarane dèn kêncêngi | kêcilikên nora cukup |
--- 1-2 : 78 ---
mati pangêlikira | lèrèn swara dèn gêdhèni | masalatun wus pakolih ing likira ||
166. yèn mudhun gêdhe tan nyandhak | anggalêrêk ngêlokori | ambèthêr gulu gondhokan | bêkuh ah êh golèk uni | kang sêdhêng gêdhe cilik | srua judhêl swaranipun | rengkodan sangga uang | ngiwa nêngên ngolah-ngalih | kèh solahe atimpah-timpuh sidua ||
167. angulèt sêmune wêgah (280) | kaprie mêngkene ugi | sêrête nora kêjamak | Jayèngraga ngandika ris | mara lêkasa ngêlik | lan antêpên suaramu[69] | Jalalodhin[70] anulya | pinêksa sangêt angêlik | masalatun sru anggêmbor wêdhus domba ||
168. otote aprêkênêngan | gulu mêdhok amucicil | bathuk irunge bêranang | kringêt kumyus mrêbês mili | angêdên wangsul wiwit | manthuk prèt kapêntut-pêntut | gêr ginuyu ing kathah | gumyuk gumyak hih hih hih hih | hah hah hah hah kêpingkêl-pingkêl barêngan ||
169. niaga guyu lèh babah (281) | nudingi pating têruding | Jayèngraga latah-latah | nora koyoa sirèki | kanti kaya wong jurit | jarene bêcik swaramu | dene aparongkolan | ting gêluthuk tan pakolih | saya sumyak kang gumuyu cukakakan ||
170. Ki Jalalodin abias[71] | kêlangkung dènira isin | sarwi matur inggih talah | sabênipun tan kadyèki | dugi kula kang mawi | wontên ngarsanta tan mêtu | saya dadya paguywan | sêdaya kang nambut kardi | bok wus mupus ki santri dhasarmu ala ||
171. Ni Kèn Rarasati dènya (282) | gumujêng tan pati muni | ragi ewa kêsukêran | swarane ambalêdhêgi[72] | sêlir tri ting cukikik | cat-catan samya jrih sêru | Jayèngwèsthi dènira | gumujêng ukur gêligik | sarwi alon angandika mring niaga ||
172. lah mara Widi lêkasana[73] | encokna nême kang êndi | lèhira anglaras gambang | gêndèrmu grimingên thithik | ia jinêman jêngking | Si Cêrmasana kang suluk | sulinge Tunjangkara | matur sêndika anuli | lêkas ngêlik jinêman jêngking tunjung bang ||
173. swaraning dhalang alêbda | ngêntul-êntul wilêtnèki | gêndèr nyamlêng anyalupak | suling wratsari abêning | ginariming gumrining | Jayèngraga mèlu suluk | aruntut swara saplak | amêmbat wilête sami | kadya êmprit ingundha rêbut tungtungan ||
174. wus dumugi elayana (283) | mung sairama nuli wis | iramaning sarayuda | Jayèngwèsthi ngandika ris | seje rasaning ati | ngrungu singir lawan suluk | pan adoh sêbatira | sun datan pati nyurupi | marang gêndhing namung sêsêndhon kewala ||
175. nora pati kaya sira | dhasar karêp maring gêndhing | yèn aja wêdièng rama | dalah jogèd sira wasis | anopèng bêksa rangin |
--- 1-2 : 79 ---
ia kêtara solahmu | Jayèngraga turira | inggih punika sayêkti | yèn sampuna jrih rama lawan paduka ||
176. kêlampahan dados dhalang | lurah cêngkung tukang ringgit | kang raka mèsêm ngandika | nulya Ni Kèn Rarasati | mring raka matur aris | sampun siang wancinipun | kularsa saos dhahar | Jayèngwèsthi ngandika ris | mêngko bae bok ipe sêdhela êngkas ||
177. Jayèngraga ngling mring garwa (284) | lorodên dhadharan sami | paringna kang nambut karya | dèn wêrata sêdayèki | nulya dipun cariki | pinaringkên sêdaya wus | kang samya anèng ngarsa | Jayèngwèsthi aningali | marang kang ginarap mring tukang sêdaya ||
178. nulya aningali kitab | Ibnu Kajar dèn têmbungi | pêpêthikan saking kitab | tutulisane kang rayi | tinumrap dhandhanggêndhis | lagya angsal tigang pupuh | linimbang rujukira | lan babon kitab Ibêni | Kajar datan nalimpang mungguh ing murad ||
179. mindhak dhangan raosing bab (285) | pan winastan suluk kadim | Jayèngwèsthi lon lingira | ya wus bênêr iki yayi | tan ana kang ngoncati | rasaning murad wus têpung | nukil ing kitab baka | koarani suluk kadim | tutugêna lan bayanmaote pisan ||
180. kang rayi nuwun turira | inggih paduka idini | kang mugi angsala sabda | paduka kaula pundhi | kang raka anganthuki | lorogan kantor dinudut | kathah ingkang jilidan | korasan kêrtas akodhi | wontên kanthong sawiji biludru abang ||
181. sinuntak isi dhèrèkan | ting galundhung tigang rakit | kêmiri pidak abênan | lêmpèd conthang lawan gambir | ambête dèn ukupi | kutug sêkar campur bawur | kang raka èsêmira | arêndhêt nora kêdugi | Jayèngraga tumungkul nyana kêdukan ||
182. kang raka alon ngandika (286) | gèsèh têmên sira iki | dudu tabiat sunatan | mêngangguran kang tanpa sil | mung siji iki yayi | karêpmu ngong nora rêmbug | lapal jale napsaka | jaenabil maksiati | dudu paès-paèsing kêrana Allah ||
183. lah iku paedah apa | kêmiri pinêtri kadi | jimat makutha Suleman | gawe kaslioning[74] budi | tabiat maksiati | tanpa mupangat ingilmu | kang rayi anor raga | kêlangkung dènira ajrih | arsa matur tan wun dinukan ing raka ||
184. kang rayi ngaturkên kitab (287) | ing[75] raka anuwun sih |[76] supaya ingapuraa | kitab markum jilid alit | bayanmani maoti | baka tunggil jilidipun | kang raka rum lingira | iki prayoga binudi | sampurnane ing tekad maring kasidan ||
185. kaya ta sawiji ayat | iki al insanu siri | wa ana siruhu lirnya | walkayatu bila rokin | insaniun birakin |
--- 1-2 : 80 ---
kulu saiin wadhahu | iku ingakên tunggal | nanging nora tunggal yayi | sabab dening akadim kêlawan anyar ||
186. kadim urip tanpa nyawa | anyar urip lan nyawèki | mungguh pangandikaning Hyang | sinêbut sawiji-wiji | wadhahu iku yayi | ia sênêt ing alêmbut | lêmbut-lêmbuting agal | agal-agaling arêmit | pahua ila hua heruhu lirnya ||
187. ia iku iki ika (288) | dudu iku ika iki | nanging ia nora lia | saking iku ia pêsthi | mêngkono iku yayi | manira durung guguru | duga-duga kewala | durung winulang Jêng Kyai | Jayèngraga lêga myat kang raka lêjar ||
188. ya ta wau sang abrangta | adangu dènira nganti | Ki Nuripin manjing mêdal | ngupaya mring santri Luci | masjid gêng tan pinanggih | kêpanggih nèng masjid mangu | anulya winartanan | lingira ki santri Luci | ing bêcike sira dhewe pêpanggiha ||
189. kêlawan Ki Jayèngraga | ia tut wurièng kami | Ki Nuripin saurira | sakêrsanta ngong umiring | lumampah wong kêkalih | Jayèngraga wismanipun | panuju akalihan | Jayèngwèsthi aningali | suluk kadim kagyat kalaning tumingal ||
190. santri Luci kalanira (289) | kêlawan santri Nuripin | sigra dènira anyapa | paran karya dene gati | apa ngutus sirèki | mring jêng kyai dene gupuh | santri Luci turira | wiosipun tur udani | pan ing jawi wontên wong arsa panggiha ||
191. inggih dhumatêng paduka | puniki adhi Nuripin | yêktosipun kang ambêkta | Jayèngraga muwus aris | marang santri Nuripin | santri têka ngêndi iku | dene wanuh lan sira | Nuripin umatur aris | inggih santri punika saking ing Karang ||
192. kados dede santri para | tingalipun santri murni | awasta Sèh Amongraga | duk wingi nèng wisma mami | kaula têtakèni | akumbi tan pati kudu | kêkalih rencangira | punika kula tan nyani[77] | têksih ngêmu wêwadi botên pêsaja ||
193. Jayèngraga angandika (290) | mring kang garwa Rarasati | wong kabèh kang nambut karya | konên sumingkir kariyin | sadangdanane sami | aywana ingkang kêdulu | iku durung amangan | padha ingonana sami | anèng kampung wingking dèn rumat sêdaya ||
194. kang garwa matur sêndika | liningan kang nambut kardi | sigra bubar sami ngiwa | galêthêkan dèn usungi | jumênêng Jayèngwèsthi | kinèn nata lampitipun | Jayèngraga parentah | mring wong rencangira sami | angrêsiki kang pêndhapa sinaponan ||
195. Luci lan Nuripin gêpah (290a) | tata palênggahan lampit | kasah alus ginêlaran | klasa batu wiar putih | Jayèngwèsthi ngling aris |
--- 1-2 : 81 ---
lah bok ipe sira iku | mundura marang wisma | angêrtènana cêcawis | saanane sadhidhik[78] ingkang prayoga ||
196. abênêr gonku sêmaya | kaya ana kang inganti | kang rayi matur sêndika | lumêbèng wisma sêsaji | raka ngling payo yayi | konên angundang dhayohmu | kowe kene linggiha | matur sêndika kang rayi | nulya nuduh mring Luci Nuripin agya ||
197. lah dèn aglis aturana | aywa kêsuwèn nèng jawi | kang liningan sigra mentar | Nuripin lan santri Luci | praptèng jawi wus panggih | santri Luci kagyat dulu | maring kang wau prapta | jatmika sêmune wingit | wus anêrka yèn dudu wong ala-ala ||
198. Luci matur dawêg enggal (290b) | paduka dipun aturi | inggih dhatêng Jayèngraga | lan kang raka Jayèngwèsthi | gupuh kang sinungan ling | ya ta Jayèngwèsthi wau | Luci saungkurira | angandika mring kang rayi | kaya-kaya yayi dhayohmu prayoga ||
199. dene sadurunge prapta | tyas ingsun wus angrujuki | ki dhayoh santri ing Karang | badhe amagut[79] ngèlmi | para dèn ngati-ati | dhayoh kang sêdya papangguh | mring jêng kiai bapa | kang rayi umatur inggih | lagya eca rêrasan Ki Luci prapta ||
200. matur mangke kêdhatêngan (291) | kerid kèndêl anèng jawi | lêrês Nuripin turira | awingit kang badhe prapti | cahya apindha sasi | jatmika antêng aruruh | kados anamur kula | solahbawane kêtawis | Jayèngraga Jayèngwèsthi sigra mapag ||
201. Jayèngwèsthi lon lingira | mring kang rayi Rarasati | ni ipe bok ayunira | Turida konên mariki | kêkuranganirèki | mundhuta mring bok ayumu | karo angladènana | sêndika Ni Rarasati | santri Luci mit mentar marang ngajêngan ||
202. Jayèngwèsthi Jayèngraga | dènya amêthuk wus panggih | Sang Monêng auluk salam | agupuh samya nauri | aris angacarani | ingaturan gupuh laju | nèng pêndhapa alênggah | wusnya jawat tangan sami | lênggah tata Jayèngwèsthi anêmbrama ||
203. kakang paduka katuran (292) | sarawuh tuan nèng riki | sintên kang sinudyèng basa | lawan pundi kang kawingking | nauri kang sinung ling | têmbungira manis arum | kaula saking Karang | dene kang sudi mêstani | duk nèng Karang wasta Ki Sèh Amongraga ||
204. nênggih ki agêng ing Karang | ingkang aparing kêkasih | Jayèngwèsthi aturira | paran karsanta mariki | Amongraga nauri | marma prapta yêktinipun | kaularsa panggiha | dhumatêng kangjêng kiai | lamun parêng yêkti arsa puruhita ||
205. ngrasèhkên kawruh kang nyata | kêpèncut kita miarsi | wartine saking ing Karang | ramanta sarwa winasis |
--- 1-2 : 82 ---
marma tan etang mami | têbih-têbih kita ruruh | saking kasmaran mirsa | gumujêng Ki Jayèngwèsthi | sarya matur mangsa borong kang wêwarta ||
206. sayêkti pan botên dora (293) | anênggih rama kiai | apan sarwa sarwi ana | marma sagung pra dipati | bang wetan ngalap sami | mring jêng rama kawruhipun | tanapi santri têbah | kathah ingkang sami prapti | lajêng wisma awis kang purun mantuka ||
207. kaula sring darbe sabat | sutaning para dipati | sawêg samya mantuk enggal | tan susah dhatêng kiai | pan kaula pribadi | sayêkti ingkang mumuruk | wit pakèning jêng rama | gumujêng Sèh Amongragi | witning sukur yèn yayi sampun sampurna ||
208. inggih botên susah-susah | panggih lan ramanta nênggih | ya ta dangu arêrasan | Jayèngwèsthi ngandika ris | mring garwa lan kang rayi | bok ipe apa sira wus | yèn duwe sêsaosan | bubucu têka sabithi | ladèkêna sira mau jangan apa ||
209. Turida lon aturira (294) | mring raka awidhik-widhik | inggih kêlan sumapala | jangan dhusun tan prayogi | rayinta Rarasati | kang sêsaji dangunipun | kêlan jangan nêgara | Jayèngwèsthi mèsêm angling | ingkang êndi bedane desa nêgara ||
210. matur jangan padhamara | jangan dhusun inggih mênir | lah wis sira ladèkêna | agupuh kang rayi kalih | rampadan wus miranti | sinaosakên ingayun | sêdaya sêlirira | ingkang samya nglêladèni | sêkul bucu lan pulên pêthak las-lasan ||
211. nèng panjang giri myang ulam (295) | pêcêl pitik jangan mênir | jangan padhamara dhara | madhêp kang lagya mèmèti | kilêng-kilêng akinyih | opor bèbèk lan bêtutu | dhèngdhèng[80] gorèng gêpukan | gorèngan kathik gulathik | êmpal abon dhèngdhèng panjèn lan sujènan ||
212. age rêmpah myang tum-tuman | kêrupuk basêngèk pitik | sambêl gorèng sambêl kacang | lombok kêncêng lawan pêtis | lalaban kacang cipir | kêcèmèh terong myang timun | bêrambang tempe mêntah | kêcambah gudhe kêmangi | kang rampadan sêdaya piring lancaran ||
213. wus tinata anèng ngarsa | Jayèngwèsthi ngandika ris | inggih suawi ki raka | paduka lêkas wêwanting | payo wisuha yayi | nulya samya atuturuh | Jayèngwèsthi lingira | mring garwa miwah kang rayi | lah Turida lan Rarasati majua ||
214. akêmbul buktia sisan (296) | ngalap barkahing sang tami | kêrana Allah kewala | ngarah apa wus tan sigi | ajang tuwungmu êndi | wisuha karo di maju | kang garwa jrih pinêksa | nulya samya majêng sami | pan punika rayinta kalihe pisan ||
215. mugi sampun taha-taha | ngakên rayintèstri kalih | Sang Monêng luntur tyasira | rinahab datan sinigi |
--- 1-2 : 83 ---
kumênyut tyasira sih | mring Jayèngwèsthi suh rêmpu | osiking tyas kang muga | dadia jalaran ing sih | nastijaba sawabe ki agêng Karang ||
216. sakêdhik ragi cawêngah | akêmbulan dede mukrim | tinahan ngecani sarak | nulya lêkas kêmbul bukti | samya pikantuk bukti | sang tamu tan pati antuk | wêtara mung sêsalak | kalonge sêkul binukti | kêtuwukên dènya lênggah tan bisobah ||
217. dènya nadhah akêmbulan (297) | Jayèngwèsthi gung anglirik | mring tamu osiking nala | sun duga lawas wong iki | tan kambon ing rijêki | saking brangtining ing ngèlmu | Jayèngwèsthi lingira | kakang dèn nêmên abukti | sampun kathah-kathah ingkang pinikira ||
218. kaula kang madhangêna | ribêde pun kakang yêkti | ing mangke dalu kewala | kula ambabar sêjati | sasurasaning ngèlmi | kang tan tèdhèng gathak-gathuk | mèsêm Sèh Amongraga | angalêm sajroning ati | marang Jayèngwèsthi lawan Jayèngraga ||
219. wong iki ladak pêsaja (298) | sapolahe amantêsi | sathithik kakehan umbak | ngêgungkên yèn sugih ngèlmi | mêngkana ris nauri | inggih sampun sangêt tuwuk | lami kula tan kadya | punika gèn kula bukti | sakêlangkung pikantuk gèn kula nadhah ||
220. katêmbèn kula rahaban | sami akêmbul kêndhuri | langkung lan takêre saban | Jèngwèsthi nauri inggih | micarèng jroning ati | iku apa wus togipun | sêmono tadhahneka | apa samudana lamis | yèn katoga acicik lir kucing lara ||
221. lan aja kêmbul lan ingwang | tan sêmono kroaknèki | kalong mung sapongge bajang | prandene warêg kêpati | kumlêkarên abukti | batine tan pati kudu | saking brangtèng Pangeran | cahyane sumilak wêning | matur malih dhuh suawi kang pakangsal ||
222. tansah nyarakên sumangga (299) | Amongraga naur inggih | sampun dumugi katêdha | kurmatipun yayi kalih | tan sagêd amangsuli | ingkang sih prananing kalbu | Jayèngwèsthi norraga | alon muwus mring kang rayi | lah Turida Rarasati angloroda ||
223. ia banjurna kewala | carikên marang pawingking | mring sabate kakangira | wasisan lawan Nuripin | nulya sami wêwanting | linorod kang dhahar sampun | binagi wus wêrata | Turida lan Rarasati | wusnya têbah barêsih mundur mring wisma ||
224. arakit saji dhêdharan (300) | sinaosakên ingarsi | sêkul susu kêtan kolak | rujak kopyor pisang kuning | duryan kêlawan manggis | pêlêm lan dhuku kêpundhung | jambu sawo rambutan | salak sêmangka kuwèni | wus atata dhadharan andhèr nèng ngarsa ||
225. Jayèngwèsthi ngling sumangga | punika pangusap amis | Amongraga rum lingira | inggih kêlangkung ingkang sih | sangêt panrimèng mami | nulya mèt sawiji dhuku |
--- 1-2 : 84 ---
Jèngwèsthi mundhut salak | sêtunggil dhinahar manis | Jayèngraga cekoh kokoh kêtan kolak ||
226. Jayèngwèsthi ris ngandika | sirèku rada mangani | mau bok warêgi pisan | dadi tan mindho gawèni | langkung tawêkalnèki | Jèngraga matur gumuyu | inggih kêlangkung kêmba | yèn mêntas kaula bukti | kêdah nêdha lêlêgi mung kêtan kolak ||
227. wusnya nutug adhêdharan (301) | Jayèngwèsthi ngandika ris | mring kang rayi Jayèngraga | masjid tatanên kang bêcik | sira adana dhingin | iki sêdhêng wêktu luhur | Jayèngraga turira | inggih sampun dèn rimati | ingaturan Sèh Amongraga asalat ||
228. wus kering mring masjid salat | myang Turida Rarasati | makmum lawan sêlirira | lan Jamal Jamil Nuripin | wulu wus dèn adani | asunat sêdayanipun | Jayèngwèsthi turira | paduka kakang ngimani[81] | Mongraga ngling prayogi yayi kewala ||
229. botên prayogi pun kakang | kang sêpuh ingkang ngimani | nulya Ki Sèh Amongraga | kalihira anglêgani | sigra majêng ngimani | mêngkana usali pêrlu | lumawan tumaninah | nenelakakên kang têrtib | tutug dènya salat luhur bakda salam ||
230. pêragat puji-pujian (302) | wusnya dikir dunga luhri | nulya sêlawat salaman | lajêng kewala nèng masjid | Turida Rarasati | dêdharan kinèn sumusul | mring masjid sêdayanya | agêpah kang para sêlir | samya angusungi dhêdharan sêdaya ||
231. miwah mawantu nyamikan | lah-olahan ingkang adi | Rarasati lan Turida | tansah ngladèni nèng ngarsi | kantos wêktu ngasêri | mêngkana sabakdanipun | Jayèngwèsthi turira | mring Amongraga aririh | prayogine kakang lajêng mangilèna ||
232. inggih dhatêng wisma kula (303) | sakêdhap sewang miranti | yèn sampun kawêradinan | tamian paduka inggih | lajêng sami umanjing | saos mring rama wong têlu | Amongraga anabda | punapa sakêrsa yayi | kula dhèrèk kêrsane yayi kalihan ||
233. Jayèngwèsthi lon ngandika | mring garwa muliha dhingin | tatanên anèng panirat | lan adhimu Rarasati | dhêdharanane[82] iki | gawanên ngulon sêdarum | kang kalong sulamana | lan apa ingkang prayogi | ia mangsa bodhoa sira kang rumat ||
234. kang garwa matur sêndika | nulya mantuk lan kang rayi | ingiring pra sêlirira | mangulon sigra arakit | papan dènira linggih | wus miranti sêdaya wus | ya ta tiga sang wirya | lumampah mêngilèn sami | nèng panirat tan pae paèsing wisma ||
235. reka-rekaning arêngga (304) | arakit tan nguciwani | mêngkana Sèh Amongraga | ngaturan lajêng ing panti | panirat dènya linggih | Mongraga raosing kalbu |
--- 1-2 : 85 ---
kadi tan ngalih gyanya | èsmu gumun jroning galih | dene nora nana siwahe salingsa ||
236. wus tata dènira lênggah | sinambi dhêdharan adi | Ki Nuripin aturira | kaula anuwun pamit | mantuk mring wisma mami | mapan ing lampah wus katur | Jayèngwèsthi ngandika | sira ywa mulih kariyin | sèsuk yèn wus lumêbu sira muliha ||
237. kêrana iku mênawa | dinangu mring jêng kiai | anaa kang matur cêtha | kakang waune dun[83] prapti | anèng wismanirèki | dadya titi paturamu | pan ora kêtanggungan | ngiras ladènana mami | Ki Nuripin sêndika ing aturira ||
238. tan winarna solahira (305) | sêmana pan sampun mahrib | ya ta nulya minggah salat | nèng masjide Jayèngwèsthi | kang adan Ki Nuripin | sêdaya ngambil hèr wulu | Rarasati Turida | miwah parèstri makmumi | Jamal Jamil Jalalodin samya sunat ||
239. wusnya sunat pupujian | astagpirulah halalim | min kuli danbin alima | walayag piru dunubi | ila rabil alamin | sang wirya tri sunat sampun | Amongraga pinêksa | wau kinèn angimami | santri Karang mokal lamun tan gambuha ||
32. Gambuh
1. Amongraga amuwus (306) | wajib kang darbe wisma puniku | angimami ngêmum kewala ngong yayi | Jayèngwèsthi turira rum | botên pun kakang kemawon ||
2. bênêr tan bênêr iku | wajib pun kakang titiang sêpuh | Amongraga mèsêm nauri aririh | mênawi kathah kang luput | galat têmah ginaguyon ||
3. Jayèngwèsthi umatur | inggih kang botên-botên winuwus | mangke dalu kaula ambabar ngèlmi | Ki Amongraga gumayu[84] | sarwi majêng ngadêg alon ||
4. lajêng usali pêrlu | langkung pasekat ing têmbungipun | Jayèngwèsthi Jayèngraga wus usali | miwah kabèh ingkang makmum | nulya Amongraga gupoh ||
5. wus amaca alkamdu | awalira surat kulya ayu | nulya surat ida ja-a akirnèki | ulêming swara amêntul | kang makmum kabèh andongong ||
6. Jayèngwèsthi lan wau (307) | Ki Jayèngraga duk myarsa gêtun | osiking tyas wong iki baya pi-api | awade bae balilu | ngong duga wus putus kawroh ||
7. kacihna wacanipun | tumèmbêl bênêr ukaranipun | Amongraga tumaninahe atêrtib | tahyat akir iptitatun | nulya salam nêngên alon ||
8. asalamu ngalekum | warahmatulah wabarakatuh | as-aluka alpaoja biljanati | pataku nasrul islamu | nulya salam ngiwa alon ||
9. asalamu ngalekum | warahmatulah wabarakatuh | asaluka najata waminanari | wal apwa ngidal kisabu | bakda salat lênggah timpoh ||
10. gya pupujianipun (308) | langkung rahab sêdaya kang makmum |
--- 1-2 : 86 ---
wusnya nutug pupujian lajêng dikir | wus dikir andonga rajuk | Jayèngraga nasib alon ||
11. ngêlik sêdhêng swara rum | bêning gumrining alêmpêng êmpuk | Allah huma sali wasalim ngalèhi | pagpir lana warkamnahu | waliman ya kulu rêko ||
12. tamat pêndonganipun | nulya salawat salaman wau | lajêng sunat bakda ngangkat sunat wabin | tigang salam atêpakur | pamawas ingkang waspaos ||
13. sampuning dikir suhul | amung Pangeran ingkang wus jumbuh | jumbuh ing dat sipat asma apngalnèki | pagut napi isbatipun | ing dalêm kak tan kêledhon ||
14. wusnya mêngkana wau (309) | wanci manjing wêktu ngisanipun | nulya Jamal Jamil kinèn angadani | wus adan sunat sêdarum | Amongraga mêksih kinon ||
15. angimami puniku | Amongraga mopo pinêksa wus | laju kewala ngimam nulya usali | agya patekah alkamdu | awal surat kang winaos ||
16. surat jumuah nêngguh | nulya surat munapèk akiru | tumaninah têrtibe sarwa utami | dumugi ing salamipun | bakda pupujian royom ||
17. dikirira asêngkud | wusnya donga ing aplalu[85] |[86] Jayèngraga tansah berag dènya nasib | kang amin rahab kêlangkung | sampuning salat kang[87] wong ||
18. sarta sêsalaman wus (310) | dènira sunat bakda kang makmum | nulya mundur mudhun pra santri lit-alit | kantun sang wirya katêlu | sunat witir tasbèh ênggon ||
19. sampurna tangatipun | lajêng manggèn kewala nèng tajug | tata katri dènya lêlênggahan sami | para garwa anèng pungkur | acadhang yèn ana pakon ||
20. Jamal Jamil akumpul | lan Nuripin Jalalodin tan wun | lawan santri-santrine piambak sami | Jayèngwèsthi ngandika rum | marang ing garwanira lon ||
21. èh Turida sirèku | apa wis gawe sêkul sênanjung | matur dèrèng sawêg dipun rêratêngi | sakêdhap êngkas mèh sampun | dhêdharan kang wus mirantos ||
22. ia saosanamu (311) | saanane ladèkna kang mungguh | lan tekone rinta gawanên mariki | satenongane dèn gupuh | kang rayi matur wus saos ||
23. garwèng rayi agupuh | angladèkên patean nèng ngayun | sêlir kang samya nampa dhulang tup saji | kakarangan praptèng ngayun | Turida lan rayi gupoh ||
24. ingkang nata ingayun | pisang mas jambu kêlampok arum | salak pakèl kuwèni duryan lan manggis | pijêtan dhuku kêpundhung | srikaya lan pêlêm dodol ||
25. nanas kêrêtan têbu | sêmangka jingga kêtela gantung | miwah olah-olahan kang adi-adi | randhakèli raramêndud | pipis Tuban pipis kopyor ||
26. sêmpora lêmèt pasung (312) |[88] gantal lêmpêr lan sêmar-tinandhu | plèrèd gêmpol apan kopyor rujak kawis | clorot jênang pathi sagu | juadah lan jênang dodol ||
27. wus sumaji sêdarum | munggwing piring lancaran kang Jêpun |
--- 1-2 : 87 ---
Jayèngwèsthi alon dènya ngacarani | suawi kakang sang bagus | kêrana Allah kemawon ||
28. sang tamu lingnya arum | sangêt yayi ing panrimaningsun | botên sagêd amangsuli gênging kang sih | kang rayi kalih turipun | kang botên-botên rinaos ||
29. kaula pan wus saguh | amadhangkên kakang ribêtipun | sêlot-sêlotipun mangke sêdhêng wêngi | mugi sêsambèn karuhun | rayinta gyanipun sugoh ||
30. nulya samya amundhut (313) | dhahar dhêdharan sakêrsanipun | Amongraga mung pisang mas saulêr thil | dhinahar nugêl ping pitu | gutuk tugêl dènya atob ||
31. Jayèngwèsthi ngling kalbu | nora jamak cicike wong iku | layak mingkup ususe amung sêdami | mung gêdhang saulêr tuwuk | dèn onjot-onjot ingatob ||
32. Jayèngwèsthi tan antuk | dènya sêsambèn nyamikanipun | Jayèngraga dhahar bikut mêratani | tan winuwus dangunipun | Jayèngwèsthi lingira lon ||
33. marang ing garwanipun | èh yayi gonmu angliwêt mau | liwêt tambra gajihe ayam kêbiri | pariksanên lamun uwus | nuli ladèkêna kono ||
34. gya pinariksa sampun (314) | rimat sêdaya saosanipun | Ni Turida rêrasan lan Rarasati | anèng wisma ting kacêmut | samya ngungunira karo ||
35. Turida ris amuwus | ya talah dhayoh kae kêlangkung | jatmikane aruruh apik acicik | wong mêngkana kae patut | dadia pripean munggoh ||
36. lawan sêlaminipun | Ki Jayèngwèsthi tuwin bojomu | dhêdhayohan nora kaya dhayoh iki | rahabe rakêt sêdulur | nora mambu têmbe tumon ||
37. tana sisigènipun | kaya ana kalêthêking kalbu | bêbatangan bae besuk badhe dadi | ia paripeanamu | Rarasati matur alon ||
38. inggih kados puniku | lêrês pêmbatang paduka tuhu | dugi kula tiang punika angilmi | yèn mangke rêrasan ngèlmu | kula pêthèk sami kawon ||
39. pun tamu ingkang unggul (315) | kêtawis tajêm polatanipun | sinaguhan sêmunipun wus ngandhangi | Turida nauri wuwus | ayake ia mêngkono ||
40. lah payo wis mring ngayun | kasuwèn yèn kasêlak pinundhut | para sêlir ingirid majêng mring ngarsi | anampa rampadanipun | dhêdharan pinire maro ||
41. bubucu dinok ngayun | liwêt tambra angalênga kumyus | jangan pindhang sungsum kare cara kaji | brongkos sambêl gorèng mangut | basêngèk pitik lan opor ||
42. pès-pèsan tambra palung | bêsngèk angsaran kalalèn klalung | gogorèngan bontot burcèt kathik glathik | johan dêrkuku cuwiun | gangsir êmprit pêking bondhol ||
43. dhèngdhèng age bêtutu (316) | êndhog bêkamal pindhang cêrubuk | babad galêng sêrêgan lan kalak ati | sujènan kêrupuk têrung | srundèng êmpal ragi abon ||
44. sate pal êmpuk duduh | lalaban terong kêrai timun | sambêl lethok lombok kêncêng lawan pêtis |
--- 1-2 : 88 ---
kêcèmèh lan pare wêlut | têmu poh kacang galeor[89] ||
45. wus sumaos ingayun | kèndêl kang garwa sarwi akêbut | Jayèngwèsthi alon dènya ngacarani | sumangga kakang tuturuh | nulya wijik toyèng bokor ||
46. wusnya wêwanting wau (317) | kang garwa rayi tan kêna kantun | samya kêmbul kalima dènira bukti | Amongraga pulukipun | sawohing tanjung kang ijo ||
47. kinêpêl-kêpêl dangu | nganti atos bundêr lir binubut | tinakêra gutuk puluh lan kang rayi | ulam mung karupuk têrung | kang dhinahar lan têmu poh ||
48. dènira dhahar sêkul | liwêt tambra namung patang jumput | langkung tamban pamamahe nganti-anti[90] | anganti salêmbutipun | tan akêcap ngêlêd alon ||
49. Jayèngwèsthi andulu | sasmitanira sinamun-samun | osiking tyas wong iki dhasare apik | cicike saking kêpatuh | maune kêrêp ngêlowong ||
50. nadhah saking kêbutuh | sunat bae datan pati kudu | ngur dhèk awan rada kèh kalonge kêdhik | kalonging sêga kur-ukur | mung saêndhog ayam cebol ||
51. Jayèngwèsthi arangu (318) | rangu dènya nadhah mung andulu | lamun kêraos eca dènira bukti | sêdhêng bumbune asêngkud | myat ing tamu milu kêndho ||
52. Jayèngraga asêngkud | dènya nadhah kokoh cekoh bikud | rab-uraban myang jangan salin-sumalin | winratan ulam sêdarum | kanti kêsundhulan atob ||
53. pan têksih kokohipun | pêtis rinêmêkan abon rêmus | Jayèngwèsthi alon muwus mring kang rayi | êntèkna aja kêsusu | mati pitikmu bêrondhol ||
54. Jayèngraga gumuyu (319) | ginuyu mring garwa kang bok ayu | pan sêdaya dènya nadhah angêntèni | sêmana wus samya nutug | Mongraga kinèn tuturoh ||
55. sarêng dènira wisuh | nulya linorod ambêng nèng ngayun | wus tinampan para sêlir anyariki | mring pamburi sêdaya wus | Jamal Jamil samya golong ||
56. dènya nadhah mathêkul[91] | Jalalodin Nuripin athêkul | nora tau amangan lawuh kadyèki | samya angêndhoni sabuk | mènthèg-mènthèg lambung mêdhok ||
57. sampun pênglorodipun | dhêdharan malih tinata ngayun | Jèngwèsthi ngling sumangga panulak amis | Mongraga muwus kêlangkung | narimèng sih têkèng batos ||
58. Jayèngwèsthi amundhut | jêram kêprok binêlah kaujur | Amongraga mundhut rambutan satunggil | Jayèngraga sêga susu | kêtan kolak nora êpot ||
59. Jayèngwèsthi gumuyu (320) | dene jojodhangan sira iku | bisa mrênahakên ênggoning lêlêgi | kukuh ganjane kêrismu | kêncêng tan kêna binêthot ||
60. kang rayi sru gumuyu | sarwi matur langkung kêmbanipun | botên mangsêg yèn botên nêdha lêlêgi | lamun kang olah bok ayu | sadhengahipun kemawon ||
61. sagêd dudugi bumbu | kalêrêsan tan wontên kang kadung | dados kathah eca raosing abukti | Ki Jayèngwèsthi gumuyu | pintêr anggênah sirèko ||
--- 1-2 : 89 ---
62. Amongraga amuwus | inggih lêrês rayinta puniku | lamun sarwa sêdhêng bumbunipun ugi | raose sangêt anuntung | kaot piambak saajon ||
63. Jayèngraga gumuyu (320a) | ambodhokên paduka puniku | dene lêrês ta ênggèn kula mêstani | raka ngling andêlna iku | olèh babah gêgêm gacon ||
64. Jayèngwèsthi amuwus | mring Amongraga wêcana arum | inggih talah tan nyana kakang winasis | tan kêna ngakên balilu | kacihna gène mêmaos ||
65. patitis kir'atipun | alêrês panjang lan cêndhakipun | Amongraga nauri arum amanis | tetelad kang wus linuhung | sayêktine botên enjoh ||
66. batining mung puniku | kewala tungkul pan ulah têmbung | Jèngwèsthi anauri dene akunci | angalingi kawruhipun | tan kenging angakên bodho ||
67. eca rêrasan dangu (320b) | sinambi dhahar nyamikanipun | sapikantuk dènira angimbir-imbir | ngrasèhkên raosing ngèlmu | Mongraga kinarubut ro ||
68. Jayèngwèsthi lon muwus | Turida sira karo adhimu | wis tilarên nènga ing wismanirèki | nanging ywa sira aturu | manira lagya têtêlon ||
69. Nuripin bae tunggu | cèrèting anglo dimèn kinêbut | Kèn Turida mundur lan Kèn Rarasati | Mongraga lêga tyasipun | tyas lêjar mari arikoh ||
70. Jayèngraga umatur | mring Amongraga têmbungira rum | ngong nunuwun apitakèn kang sayêkti | kang pundi wujuding ngèlmu | tan papan tan tulis rêko ||
71. kula sêlaminipun (321) | dèrèng manggih mirad[92] kang ginathuk | ngèlmu kothong tanpa papan tanpa tulis | mugi paduka sung tuduh | wujudipun kang samêngko ||
72. Mongraga mèsêm muwus | yayi de anèh têmên puniku | kang tinakokakên sawujuding ngèlmi | tanpa papan tulis iku | kang kothong ingkang tinakon ||
73. èwêd ngèlmu puniku | pan sumangga yayi ingkang sêpuh | Jayèngwèsthi nauri sumangga mugi | wontêna pituduhipun | pangudinipun patakon ||
74. inggih supayanipun | padhang nêrawang ing manahipun | pan puniku gêgambènipun kang ngèlmi | kula inggih dèrèng mangguh | wujuding ngèlmu kang kothong ||
75. Mongraga lingira rum | langkung utamaning ngèlmu wau | yèn tan gèsèh[93] tanggaping kalbi | yèn kapêlantrang kapaung | lir kinjêng tanpa sotya non ||
76. dene sêjatinipun (322) | ngèlmu tanpa papan tulis wau | nênggih kur'an lan kitab-kitab sayêkti | sêmune tanpa sêdarum | puniku pinurih coplok ||
77. saking jilidanipun | yèn bisa coplok ngalih ing kalbu | saunining kur'an wus apil ing galih | myang kitab apil kacakup | caplêng coplok wus ngalih gon ||
78. kewala anèng kalbu | kalbu wus wujud ngèlmu kang agung | tan kêna sat tyas wus pangawak jêladri | mring papan tulis tan ngingus | tanpa gawe wus tan kanggo ||
79. yayi inggih puniku | ngèlmu tan papan tan tulisipun |
--- 1-2 : 90 ---
dene ingkang wong salang-surup ing tampi | amangeran dhèwèkipun | dhèwèke awake bobrok ||
80. mung ngêngèl-êngèl wuwus (323) | wuwuse ngaku-aku amêngku | kang punika kapêlantrang kawruhnèki | mila kêdah mrih sumurup | yèn kêsosol dados gecol ||
81. Jayèngraga tumungkul | tyasira kêkandhangan ing kawruh | graitane punthês tan thukul sadêmi | yèn nêdya mawali kawruh | malah tyas mindhak cumêplong ||
82. panarimanya antuk | wêwatêsan ing kawruh kang luhung | Jayèngraga ngrêgèpèh[94] umatur aris | datan anyana salugut | coploking ngèlmu ngalih gon ||
83. manggon anèng ing kalbu | inggih sangêt kasinggihanipun | dèrèng wontên para pandhita kang alim | ingkang nampurnakên kawruh | kang anjarwani mêngkono ||
84. ingkang sami têrtamtu (324) | tan kenging nalimpang saking riku | nênggih wontên tiang ahli raos angling | tunggil kang paduka wuwus | mêngku angaku Hyang Manon ||
85. sangêt kalêsikipun | sumangga kakang kala rumuhun | duk paduka tamian Ki Tatasjati | ing pêngraos kula sampun | ing mangke têmahan cebol ||
86. Jayèngwèsthi amuwus | mring kang rayi wus manira milu | ing kawruhe kakangira Amongragi | wus sira ywa ro ing kawruh | ciptanên nugraha rawoh ||
87. Jayèngwèsthi ausul | maring Amongraga sualipun | duk wang uwung durung ana bumi langit | Allah nèng êndi gènipun | myang duk karya jagad kono ||
88. langit lan malihipun | kang thukulan lan gumrêmêt iku | miwah gunung sêgara lan kali-kali | kang pundi sayêktosipun | waune lawan samêngko ||
89. Jayèngwèsthi asêngkud (325) | manthênthêng[95] wadi pitakonipun | yèn wong tèmbèr-tèmbèr arang kang ngawruhi | nadyan para kaum-kaum | kêjaba olia yêktos ||
90. Amongraga duk ngrungu | têka gumuyu wardayanipun | patakone apa baya amung iki | kang binuntêl kang kinandhut | Mongraga nauri alon ||
91. mênggah basa puniku | duk wang uwang[96] kabèh durung mujud | bumi langit saisine durung dadi | punika apan la takyun | kun ingkang ana ing kono ||
92. lagi ora puniku | lan lagi-lagi nanging-nanging kun | durung-durung nging nokat wilayat gaib | tri gaib gaibul guyub | gaib uluwiah rêko ||
93. gaib uwiahipun (326) | gaib tigang prêkawis puniku | pan kêlangkung ngèlmu punika arêmit | kang la takyun miradipun[97] | kang pêsthi anane linyok ||
94. kunhi pan miradipun[98] | lagi bae tan kêna binêstu | nokat wilayat gaib puniku wingit | wit tanpa kêrana iku | tan ajali abadi pon ||
95. gaibul guyub iku | pêsthi amor tan katon dinulu | gaib uluwiah puniku wus pêsthi | têtêp nèng sajroning limut | pêtênging pêtêng tan katon ||
96. gaib uwiah iku | pêsthi têtêp nèng pêpadhangipun |
--- 1-2 : 91 ---
padhanging apadhang tanpa aling-aling | nêranthang tan lamuk-lamuk | sêmonoa pon tan katon ||
97. punika miradipun[99] (327) | dene ingkang kak hakekatipun | sênyatane pun bumi kêlawan langit | langit budi jatinipun | bumi ngakal kang sêjatos ||
98. Mongraga duk[100] wang-wungipun | sêdurunge bumi langitipun | inggih sadèrènge wontên akal budi | budi kita kang satuhu | tuhu ananing Hyang Manon ||
99. anane tan kadulu | tan kêna yèn dinalih dinulu | yèn ta dèrèng maujud akal lan budi | mênêng mung mênêng puniku | ênêng êning wus pana pon ||
100. punika jatinipun | nyataning nyata kawruh wus pupus | Jayèngwèsthi tustha manahe kajatin | kêlangkung dènira ngungun | sapandurat tan miraos ||
101. yêktine mung puniku (328) | kang kinarya gêm sêlaminipun | ing têngahe mangke wontên kang jawabi | kalihe osiking kalbu | wong iki tuhu kinaot ||
102. lawas gon ingsun ngandhut | durung ana kang bênêr salugut | panjawabe mung wong iki kang patitis | dêlênge kadya balilu | tan nyana yèn wus sumrowong ||
103. têka mêngkana wau | kalih osike jro nalanipun | Amongraga angling malih rum amanis | dalêm wêdalna sêdarum | kabèh ngèlmu kang kinaot ||
104. pintên banggi wak ingsun | mênawi sagêd ambatang ulun | Jayèngwèsthi Jayèngraga saurnya ris | êntèk wus tan wontên kantun | kang anèng gêgêdhoh[101] ingong ||
105. sun dugi dèrèng putus | pun kakang dening pindha balilu | tan andipe kêlamun sampun linuwih | Ki Amongraga sumaur | langkung saking sukur ingong ||
106. yayi gonira gunggung (329) | narima saking sihing Hyang Agung | kang liningan kalihe suka sêmu jrih | angling kakang pan satuhu | botên anggunggung ragèngong ||
107. apan sayêktinipun | tan wontên lir pun kakang satuhu | pan wus datan karuhan kang praptèng riki | sawiji tan wontên wêruh | nênggih poncote kemawon ||
108. têbih lan kang puniku | saprandene[102] sêdaya tan wêruh | Amongraga gumuyu nganthètkên malih | anglambangi ing pangawruh | puniku pan mêksih ngadoh ||
33. Kinanthi
1. nênggih basa kang puniku (330) | sarak sarengating nabi | Muhammaddinilmustapa | wasalalahu ngalèhi | muktamad daliling kur'an | ing kadis lawan kudêsi[103] ||
2. ijêmak kias[104] lan kusus | paedah kurmat ing Widi | punika kêdah santosa | ling-aling gendholan dalil | kang mukarab ngèlmu sarak | aplalu ingkang utami ||
3. sarengat tarekatipun | hakekat makripat nênggih | amot ing dalêm sarengat | sarengat goning kêdadin |
--- 1-2 : 92 ---
wong kang aral bangsa riah | mupangat sinung rijêki ||
4. ngèlmu kakekat puniku | yèn tilara[105] sarak kasarik | karisik kasurang-surang | kasingkang-singkang kasicing | ewa punika jamanan | ing jaman kalih prêkawis ||
5. kang dhingin jaman ngam iku | lan jaman êkas puniki | lamun jaman mukmin êngam | kêdah ngapilakên dalil | sawirasane ing kitab | kêdah paham anglampahi ||
6. mangunah jalaranipun (331) | saking apil dalil kadis | ingkang sarta linampahan | satus pêrlune tan gingsir | asih ing wêktu palilah | rosa sêmbahyang angaji ||
7. puniku wahyuning jamhur | sarapdin ulama mupid | jaman ngam êngam utama | tumama ing wahyu suci | socane manusa êngam | tinage nugraha ngadil ||
8. dene dalil lan madêlul | mrih kandêlnya ing ling-aling | têpakurirèng Hyang Suksma | dadya tangating abêkti | wajibing rasul pan tiga | kang sidik amanat tablik ||
9. sidik bênêr têgêsipun | amanat kapracayèki | tablik ingandêl têgêsnya | mokaling rasul pan katri | kang gidib[106] kianat kitman | gidib goroh têgêsnèki ||
10. kianat pala cidra dur (332) | kitman ngumpêt têgêsnèki | punika ingkang supaya | kawangwang ing siang ratri | kabiru mulki gaiban | agung kêratoning gaib ||
11. nênggih basa kang puniku | pan mêksih cêlak puniki | tan ngangge tèbèng sêtuma | galèthèke kang sayêkti | nyata-nyataning anyata | rayi kalih dèn bisiki ||
12. athuk gathuk adu bathuk | tumungkul kang rayi kalih | tyas samya cadhang andhangdhang | lir cintaka minta riris | ris rêrasan ngèlmu rasa | wus tan na rasaning ngèlmi ||
13. lire bibisik puniku | pamêdharing ngèlmu gaib | kang linarangan ing sarak | tan kêna kêwijil ing ling | kang wus pupus ngalih titah | lah puniki yayi kalih ||
14. yayi mung ênêng manêkung (333) | antara mung pitung sasi | mênêng budi mênêng solah | mênêng nendra mênêng bukti | mênêng ngucap mênêng ganda | mênêng myarsa mênêng mèksi ||
15. datan ika iki iku | blêg plêng gêmplung blêng uwus nir | lowung[107] buntu tan pinangka | sajroning blêng amung siji | wiji wijiling kasidan | sida aku ia urip ||
16. wijining wiji puniku | tumanêm ing pitung sasi | wijining nukat wilayat | duryat mêrtabat san kamil | wijining ing kêdadean | asênêt nèng pitung sasi ||
17. sajroning pitung sasi wuk | kêmurahaning Hyang Widhi | pan ing dalêm satus dina | palaling Hyang mrêtandhani |
--- 1-2 : 93 ---
thikil wijining olia | nubuah[108] waliulahi ||
18. ywa kandhêg pratandhèng riku (334) | lajuning dadi ngadadi | ing dalêm wus pitung wulan | utami kang sangang sasi | jatining wisik tri kêcap | namung aku ia urip ||
19. aku tan loro têtêlu | ia prasèjèn dumadi | urip tan kêna ing pêjah | puniku yayi kang pêsthi | wêkas-wêkasan kasidan | sida-sidaning kêdadin ||
20. awang-uwung lan kang ngèlmu | tanpa papan tanpa tulis | wus pupus rampung sampurna | kang buntu ing pitung sasi | punika mulyaning tekad | tuwin kamulyaning Widi ||
21. pupus palêsthaning kawruh | wus sampurna thêl kinunci | tutup wus datan kabuka | kang mantêp dènya akunci | Jayèngwèsthi Jayèngraga | sarêng myarsa brêbês mili ||
22. ngraos tanpa bukti tuwuk | sêgêr tan anginum warih | rasa nikmat kanikmatan | wus padhang dulwèng sawiji | kalih sarêng ngrangkul pada | mring Mongraga awotsari ||
23. sarya ris ing aturipun (335) | dhuh kakang sêdulur mami | ing donya praptèng akerat | manjinga sêkabat mami | ing paduka dening tuan | asung padhang ing tyas mami ||
24. jêng rama kang ngukir mring sun | tan asung ngèlmu ginaib | tuan kang têmbene prapta | mring kaula anètèsi | ngèlmu kangge akir awal | marmamba guguru yêkti ||
25. tan kumêdhap ing pandulu | mung tuan guru ngong yêkti | gumujêng Sèh Amongraga | sarwi awêcana aris | muga Hyang anêksènana | saking kêrsanira kalih ||
26. darmi-darmi raganingsun | nuduhkên ngèlmu wit saking | bêgjaning yayi kalihnya | saking sih nugrahèng Widi | aparing ngèlmu sampurna | kewala kang dadi mêrgi ||
27. ya ta kalih matur nuwun (336) | tumungkul osiking galih | sun têtêdha ing Pangeran | aywa tanggung awak mami | gon ingsun angèstu pada | mugi pinarêngna benjing ||
28. panggiha lawan bok ayu | mugi Hyang gampangna benjing | wangkale bok ayuningwang | arsaa mring wong puniki | paran malih ingupaya | pungkasan mung kari iki ||
29. têka mêngkana jro kalbu | kacatur pan mèh sawêngi | gèn anggunêm ngèlmu rasa | ya ta sêdhênge samya rip | Jayèngwèsthi lon ngandika | marang ki santri Nuripin ||
30. sira timbalana gupuh | Ni Kèn Turida kèn mijil | kang liningan sigra mentar | tan dangu kang garwa prapti | sira mundhuta gêlaran | kajang sirah ingkang suci ||
31. kang garwa liningan mundur (337) | mundhut pasarean aglis | tan dangu prapta anampa | lajêng tinata miranti | lère cakêt pangimamam[109] | klasa batu dèn gêmbèsi ||
--- 1-2 : 94 ---
32. ingukup pan marbuk arum | kajang sirah têlu alit | guguling roro kunthingan | singêb kampuh sêmèn putih | wus tata matur ing raka | Jayèngwèsthi turira ris ||
33. sumangga wus wanci bangun | paduka lêlêson arip | Amongraga rum lingira | inggih sakêlangkung yayi | ing mangke mênawi kêrsa | kaula tilêm yèn arip ||
34. yayi prayogi umangsuk | ing dalêm asare arip | Jayèngwèsthi aturira | kaula kêlilan gingsir | maklum paduka kewala | kaula mundur mring panti ||
35. nulya lèngsèr kalihipun (338) | mring wisma lan Jayèngragi | praptaning dalêm alênggah | ngandika marang kang rayi | yayi rasane tyas ingwang | sèjèn wingi lawan iki ||
36. kawruh ingkang rungkud-rungkud | lan kang bundhêt-bundhêt kêlit | marganing gèsèh rêrasan | simpangan ing dugi-dugi | ing saiki wus sinungan | dêling tan samar ing kapti ||
37. nora anyana sêrambut | palaling Hyang ingkang prapti | ginanjar ing kêmurahan | mring sira kêlawan mami | Jayèngraga aturira | inggih kasinggihan ugi ||
38. kaula sêmantênipun | sangêt prabedane yêkti | wau lawan sabên ika | wontên kaotipun ugi | kaula lawan paduka | kaot paduka wus sidik ||
39. kang raka alon amuwus (339) | ya wus padha uga yayi | mung kaot bangêt kewala | ing dalêm jati wus sami | payo seje winicara | mungguh Ki Sèh Amongragi ||
40. yèn wus jênêk ing tyasipun | nèng kene katur kiai | sukur yèn ana kêrsanya | jêng kyai mring Amongragi | yèn tan ana prayoganya | umatur dadia krami ||
41. ing jodhone lan bok ayu | sira dongakêna mugi | ilanga budine wangkal | sukur thukula pribadi | kang rayi matur norraga | inggih kadospundi malih ||
42. nulya ngling mring garwanipun | myang kang rayi Rarasati | karone padha sun wêkas | yèn sira sabên kêpanggih | lan bok ayumu dèn bisa | supaya lêjar ing kapti ||
43. kang garwa raywa wotsantun (340) | wus mêngkana Jayèngragi | pamit mundur kondur ngetan | kêlilan wus lèngsèr mijil | lan garwa myang sêlirira | Jayèngwèsthi munggah guling ||
44. Ki Jayèngraga kang kondur | rêrêp nèng panirat jawi | lindhuk kang rayi cinandhak | lungayanya kinapithing | pinidih ingaras-aras | adhuh bêgja têmên mami ||
45. anêmu kumalaningrum | campêd sadina sawêngi | kadya tan panggih sêpasar | dhuk mring sira masku ari | kang rayi ngêsah amiwal | mangke ta sampun pinidih ||
46. kêrsane lir wong dèrèng wruh | dene anyar têmên iki | puniku wontên pun Giah | Si Sikêm lawan Si Sati | dumèh-dumèh yèn pêtêngan | niku nyêngoh aningali ||
--- 1-2 : 95 ---
47. kang raka gumujêng nambut (341) | kang rayi pinondhong aglis | kang rayi nut karsèng raka | kondur mêngetan dèn iring | ing sêlirira titiga | Wagiah Saikêm Sati ||
48. kang rayi tansah rinungrum | kinuswa-kuswa samargi | wus prapta ing dalêmira | lajêng tumamèng jinêmrik | ing dalu tan winursita | mêngkana wus gagat enjing ||
49. tinabuh bêdhug dhêng subuh | Jamal Jamil Jalalodin | Nuripin atoya kadas | nulya adan ngalik-alik | sêdaya sami sunatan | myang santri lit maring masjid ||
50. araras pujianipun | Amongraga asusuci | sawusnya siram akadas | nêlaskên sunat têrêtib | Jayèngwèsthi prapta kadas | wusnya ngambil toyastuti ||
51. sunat kalih rêkangat wus (342) | anêthêk kinèn ngamati | Nuripin sigra akamat | Amongraga angimami | nulya ngangkat pêrlunira | takbirira amatitis ||
52. pasekat patekahipun | êmat kasar tan kalêmpit | myang sêkathahing patekah | pipitu dèn kinawruhi | sawuse maca patekah | surat sujada walnèki ||
53. surat kasar akiripun | bêrukut kêlawan têrtib | tumanêm kang tumaninah | suci ing tigang prêkawis | suci badan suci lesan | kaping tiga suci ati ||
54. kang suci badan liripun | salate Sèh Amongragi | lamun ngadêg sukunira | bênggange kang sêdhêng kucing | adêge kêncêng tan obah | kang kadya adêge alip ||
55. ana rungon tan rinungu (343) | ana tingal tan ningali | ana swara tan dèn ucap | anèng ganda tan ngambêti | ana rasa tan rinasa | kang tumèmpèl angganèki ||
56. kang gumrêmêt kumalulur | kang agatêl cumalêkit | kabèh tan ana rinasa | ekraming badan tan osik | nuju ing lapal sujadah | sunating imam nujudi ||
57. wusing ngadêg nuli rukuk | tungkuling kang bathuk sami | sipat dhêngkul lêrêsira | palêngkuking rukuk nênggih | kadya êlam ingkang awal | iktidal adêgirèki ||
58. abênêr la-ulanipun | lan adêge lêngên kalih | tangan mêgar marêp keblat | nulya sujud sèlèh rai | tangan papak lawan sirah | kadi êlam ingkang akir ||
59. alungguh suku tumimpuh (344) | tangan tumumpang ing wêntis | kadya eke lungguhira | antaraning sujud kalih | adêging kunut abêngal[110] | sucining lesan matitis ||
60. cêtha ing wêwacanipun | utama swarane bêcik | sucining ati kêlawan | mukaranahira êning | mêngkono salat nugraha | kawase Sèh Amongragi ||
61. dènira asalat subuh | andungkap tahyat kang akir | têrtib samya tumaninah | tan kasêlan-sêlan dening |
--- 1-2 : 96 ---
tingkah sêjabaning salat | nulya salam nganan ngeri ||
62. bakda salat lajêngipun | pupujian langkung asri | adikir rêmpêg arahab | wus dikir andonga sukril | tinumpa-tumpa utama | mrih manpangat ingkang muslim ||
63. sawusnya pandonganipun (345) | sêlawat salaman sami | uyêl samya ngalap bêrkah | marang Ki Sèh Amongragi | santri sêdaya wus bubar | samya mudhun saking masjid ||
64. sang wirya kalih kang kantun | têpakur suhuling dikir | tanjèh ing panaulpana | tan kalingan wus kalingling | linglung pagut kêjumbuhan | loro-loroning atunggil ||
65. tan pae paèsanipun | kaula kêlawan Gusti | nèng sajroning kaênêngan | ênênge onêng kang êning | pawore tunggal kaanan | anèng anane pribadi ||
66. dènira suhul bakda wus (346) | pajar byar hyang arka mijil | lajêng wêktu tangat loka | akasud ing pangabêkti | loka ing rolas rêkangat | nêm salam sampun barêsih ||
67. mêngkana sabakdanipun | sêsalaman lan kang rayi | Jayèngwèsthi aturira | kados sêdalu tan guling | Amongraga lon lingira | inggih pikantuk sakêdhik ||
68. pan alayap ing alungguh | gumujêng Ki Jayèngwèsthi | sarya ngling Nuripin sira | timbalana Jayèngragi | kang liningan sigra mentar | nulya Ni Turida prapti ||
69. anampa dhêdharan ngayun | patean lan wedang kopi | lèmpèng bang juadah jênang | puthu mayang lan surabi | ledre isèn palèrèd sat | carabikang abang putih ||
70. lêmpêr lan sêmar-tinandhu (347) | bakaran pisang matêng wit | gêmblong ulam bêbakaran | dhèngdhèng gêpukan sinapit | ya ta Jayèngraga prapta | atur salam angabêkti ||
71. nulya kang rayi tumutur | angirid rampadan asri | kang raka ngling iku apa | bok ipe kang sira irid | Ni Kèn Rarasati turnya | saos dhahar mupung enjing ||
72. kang raka gumujêng muwus | lah mara ladèkna ngarsi | Ni Kèn Turida agêpah | sêkul ulame rinakit | sinarêng lêladènira | sêkul jajanan mawarni ||
73. sinaosakên ingayun | dhêdharan pinire marik | tinata kang sêkul ulam | liwêt angêt sêkul gurih | lêmbaran lan pindhang tambra | opor bèbèk bêsngèk pitik ||
74. myang pèspèsan tambra palung (348) | bothok jambal lawan masin | pal puk abon susujenan | dhèngdhèng age srundèng ragi | sambêl lethok lan lalaban | lombok kêncêng lawan pêtis ||
75. cêrubuk kêrupuk têrung | wus tata dènya sêsaji | matur sampun mring kang raka | Jèngwèsthi ngaturi wijik | timbul ngawirya titiga | wusira tuturuh wijik ||
76. wus lêkas nadhah katêlu | sami pakantuk ngabukti | Jayèngraga dhokoh nadhah |
--- 1-2 : 97 ---
kang raka anggung anglirik | sinamun adhahar ulam | panadhahe Amongragi ||
77. asêngkud ragi pikantuk | lawan sabêne kèh iki | kêpêlipun sawidara | pinidih kangsi[111] angintip | sarwi tamban dènya nadhah | pêmamahira aririh ||
78. kêrsa mêratani lawuh | nyapisan ukur sasuwir | yèn ulam tan mawi sêga | yèn sêkul tan mawi daging | sabên dhahar sêpulukan | gutuk pit atop kikinthil ||
79. kantun sakêpêl adangu (349) | kinêpêl kewala nganti | nganti mring rayi kalihnya | pakantuk dènira bukti | dhasar sêdaya tan nendra | Jèngwèsthi micarèng ati ||
80. iku drêmba-drêmbanipun | dene gêlêm mêratani | angambil kang ulam-ulam | nyajimpit lir wong cip-icip | krowaking sêkul sêmana | sabithining bocah bayi ||
81. atobe bae dhêrudhut | wit muluk atob ping kalih | tyasira kêraos lêpat | duk kêmbul kalih kang èstri | Ki Amongraga tan rêna | mêngkana osiking galih ||
82. wusana alon umatur (350) | sumangga ingkang dudugi | Mongraga nauri sabda | inggih yayi wus dumugi | anulya samya wijikan | ambêng linorod cinarik ||
83. sêkul lorodan wus dinum | wêrata jalu lan èstri | Jamal Jamil tinuwukan | pat Nuripin Jalalodin | dhêdharan tinata ngarsa | wêtah pan dèrèng dinimik ||
84. Jayèngwèsthi lon umatur | sumangga punika manis | Amongraga lon lingira | atobe dadya pangarsi | inggih sangêt ing panrima | mung wedang satêngah cangkir ||
85. Jayèngwèsthi mundhut timun | watang mung sairis tipis | lah ta payo Jayèngraga | mara sun badhe sirèki | badhe kang abot kewala | juadah jênang surabi ||
86. kang rayi suka gumuyu (351) | inggih pan amung surabi | kang raka ngling jarku apa | kêna têmên dèn arani | anutug dhahar nyamikan | ya ta ingkang rayi kalih ||
87. Jayèngwèsthi lon umatur | mring raka Sèh Amongragi | paran ing kêrsa paduka | punapa nuntên apanggih | inggih kêlawan jêng rama | Amongraga sojar aris ||
88. kewala dhatêng anurut | punapa kang kêrsa inggih | yèn èstu pinanggihêna | lan ramanta sun umiring | yèn kinèn kèndêl sumangga | ing rèhira sun turuti ||
89. Jayèngwèsthi lon umatur | inggih prayogi pinanggih | dhumatêng kiai bapa | mila kang wau tur mami | yèn tuan kasora mring wang | pêsthi pun andhêg nèng riki ||
90. lan jêng rama yêktinipun (352) | mangke têmah awak mami | kasor lan tuan satêmah | lajêng ganjar ngèlmu gaib | dadya mangke raganingwang | mring paduka wus ambalik ||
91. pan badhe kulangge sawung | mêngsah mring rama jêng kyai | gumuyu Sèh Amongraga |
--- 1-2 : 98 ---
tan anêdya awak mami | mring jêng kyai amungsuha | nêdya guru yèn marêngi ||
92. kadarmanira kang wau | marma nis prapta ingriki | wus kasêdyèng puruhita | dhumatêng ramanta nênggih | ngrasèhkên ngèlmu kang nyata | gumujêng Ki Jayèngwèsthi ||
93. sarya ris dènira matur | kantuna ngong atur uning | inggih dhatêng kangjêng rama | yatènggal dènya lumaris | Jayèngwèsthi Jayèngraga | katiga santri Nuripin ||
94. Sèh Amongraga kang kantun (353) | nahên ta ingkang lumaris | kocapa kang anèng langgar | kang lagya mumulang santri | sira Ki Bayipanurta | duk lênggah nèng masjid alit ||
95. mumulang ing para putu | miwah kêponakan sami | tan wontên santri kang lian | dene santri agung sami | ngaji anèng masjid bêsar | ingkang mulang para kêtib ||
96. tuwin santri agung-agung | prasamya ngrasèhkên ngèlmi | nênggih lawan kancanira | nahên ta Kiai Bayi | lan kang garwa sami mulang | kur'an atanapi têpsir ||
97. marang para anak putu | tan wontên ingkang lyan santri | Tambangraras tumut mulang | sinjange cawêni putih | kêmbêne gadhung wêlaka | rasukan sêmbagi kuning ||
98. kalpikèng kalih umurub (354) | samya barlian[112] nèng jênthik | asêngkang cêmêng kewala | barlian pênunggul sami | gumêbyar anèng wêdana | kadya mêthotêna galih ||
34. Mêgatruh
1. sêrawungan lan Kèn Raras cahyanipun | nèng wêdana lingsir siring | lan sorote netra barung | kuwung rêbut paran sami | buburon aliru ênggon ||
2. tangèh lamun rinêngga kusuma ayu | tuhu musthikaning bumi | jatmika antêng aruruh | grahitèng sêmu awingit | dhasar wus limpad ing kawroh ||
3. nanging têbih sang rêtna ningali kakung | nênggih wit dènira saking | subrangta karêm ing ngèlmu | ngupaya kakung prayogi | ingkang wus putus ing kawroh ||
4. lan nêngênkên sang dyah pirasating[113] kakung (355) | ing rapli lawan maknawi | marma nguni akèh rawuh | satria para ngulami | sang dyah myat tan wontên condhong ||
5. saking dening tan kalbèng pirasatipun | kang kenging dipun gendholi | ing awal lan akiripun | sang dyah langkung apiknèki | nging gawat tan ana wêroh ||
6. gawatira sajroning tyas kêrsanipun | besuk ingsun arsa laki | mênawa wontên wong kakung | gung kang ngèlmu sih ing èstri | kang tan karêm mring wong wadon ||
7. ni kèn rara yèn ningali mring wong kakung | kadya ningali wong baring | wa-ewa sukêr andulu | pêngraose kadya najis | sêngit mring wong lanang dhayoh ||
8. lamun maring sêntana myang kang wus wawuh (356) | lir ningali rare bênthik | tan mantra-mantra salêmut | jroning sare nora ngipi | sajêge duk mêksih beong[114] ||
--- 1-2 : 99 ---
9. kangsi mendro-mendro malah lungse sêpuh | tan ana birainèki | mung birai maring ngèlmu | bantase mring dalil kadis | paham ing kur'an kinaot ||
10. pan wus inggil sang rara pêngaosipun | ngungkuli kang rayi kalih | ngaji têpsir agung-agung | têpsir bahwi baelawi | jalalèn ing murad wus wroh ||
11. lawan kitab gêng-agêng sampun kêcakup | tan ana bab kang kalêmpit | ngungkuli kaum pêngulu | pêmbudining dalil kadis | lapal makna murad raos ||
12. sabobote èstri pan sampun linuhung | nanging tan kawêntar ahli | sabab tan watak dêdarus | mring kaum myang santri-santri | ukur mring kang rayi karo ||
13. asring kandhih kang rayi ing kawruhipun (357) | jomblahe madlud[115] lan dalil | ijêmak kias wus putus | nanging raose kang galih | tyasnya kadho dèrèng manggon ||
14. mung cêcadhang mênawa na sih Hyang Agung | pinaring guru kang yêkti | ingumpêt datan kawuwus | sangêt dènira akunci | mung pasrah marang Hyang Manon ||
15. nadyan ibu[116] rama datan wêruh | nênggih kang basa puniki | ing kêrsane sang dyah ayu | kêlangkung dènira wingit | gyan nutupi tan mêrojol ||
16. marma ingkang rama kêlangkung angugung | dhasar putrèstri sawiji | wasis sabarang ing kawruh | ya ta sêmana Ki Bayi | kagyat wau dèniranon ||
17. duk praptane kang putra kalih nèng ngayun (358) | Jayèngraga Jayèngwèsthi | anulya sinapa gupuh | ana karyanira kalih | gati praptèng ngêrsaningong ||
18. ingkang putra tur sêmbah alon umatur | kaula atur udani | ing jawi wontên têtamu | arsa marak tuan inggih | dalu sipêng wismaningong ||
19. santri têbih saking Karang wismanipun | taruna langkung apêkik | jatmika wingit asêmu | cahyanya amindha sasi | ing pandugi ulun kados ||
20. dede wijil ing alit kêtarèng sêmu | manis têmbunge matitis | kawistarèng tindak-tanduk | mèsêm sira Kyai Bayi | myarsa ture putra karo ||
21. yèn mêngkono timbalana ngarsaningsun | pan ingsun arsa udani | warnane kang sira gunggung | lan apa ing mau ratri | wus kabrengkal ingkang kawroh ||
22. kothonge lan anane ing isènipun (359) | kang putra matur wotsari | sampun kaculik ing dalu | lan amba têksih pradongdi | dèrèng wontên ingkang kawon ||
23. ulun lan ingrika têksih salang surup | Ki Bayi gumuyu bêlik | apa tan koculik iku | ia basa ingkang iki | pupungkasan kang saking ngong ||
24. ingkang putra nêmbah aris aturipun | pan kaula bèbèr nanging | ing rika pan botên ayun | ingaranan têksih têbih | winastan lambang kemawon ||
25. kang akarya puniku pundi gènipun | lan malekat kang nèng langit | inggih pintên cacahipun | amba pan dèrèng udani | tuan dèrèng mulang ringong ||
--- 1-2 : 100 ---
26. mila amba tinakenan minguk-minguk (360) | kang rama gumujêng malih | sarêng miarsa turipun | wusana ngandika aris | basakêna sira karo ||
27. têka kêgawokan basa kang puniku | sun duga dhayohirèki | gêgamane ia namung | kang binuntêl saking Kawis | kinarya mêdèni cebong ||
28. ingkang putra kalih aris aturipun | paduka dèn ngati-ati | mêmêdosi ingkang tamu | yèn kasor ngisin-isini | paduka pan sampun kalok ||
29. satêmahe kasor mring santri angunthul | mindhak nawarkên kang wingking | kang rama angling gumuyu | tuturmu dhayohirèki | sadurunge ingsun wêroh ||
30. êmbuh kasor ingong lawan unggulipun (361) | nanging[117] tyas ingsun lêgawa sih | yèn unggul sun lila muruk | lamun kasor ngong minta sih | raosing tyas anêronthong ||
31. akèh tamu kang brêngga roa[118] ing kawruh | tan nêdya ingsun praduli | sêmuning dhayoh rumujuk | payo timbalana aglis | manira pan arsa wêroh ||
32. Ni Kèn Rara Tambangraras nambung wuwus | ngandika marang kang rayi | thole dhayohira iku | têkane marene yayi | apa dhasar barang obrol ||
33. langar arsa ngayoni jêng rama iku | dumèh-dumèh santri Kawis | paran tan adol pêngrungu | yèn jêng rama kalok saking | ing tanah kang adoh-adoh ||
34. liwat saking kumaki kang prapta iku | kang rayi umatur aris | kakang bok sayêktosipun | botên anggunggung wak mami | sayêktènipun kakang bok ||
35. kula kang bok mring têtamu sampun kêthur (362) | tan kenging dipun êtohi | punika upaminipun | pun adhi kêlawan mami | sami ambênce kemawon ||
36. sayêktose iba ta ing kathahipun | ngulama kang praptèng riki | pungkas dening kula sampun | tan susah konjuk kiai | mung puniki raganingong ||
37. ngraos kasor marmenggal ngaturi wêruh | dhatêng ing rama jêng kyai | mèsêm kang raka sang ayu | ana kêrasa ing ati | myarsa ture yayi karo ||
38. sajroning tyas kaya ta agea wêruh | paran ta warnanirèki | ingkang ambêbarang ngèlmu | kang rama angatag malih | marang ingkang putra karo ||
39. payo enggal timbalana ngarsaningsun (363) | têngginas kang putra kalih | tan adangu nulya pangguh | Amongraga dèn dhawuhi | ingandikan rama gupoh ||
40. ya ta enggal Sèh Amongraga tut pungkur | wau ta Kiai Bayi | mêksih lênggah ngèmpèr tajug | anak putu ingkang ngaji | wus kinèn bubar gumuroh ||
41. ni kèn rara malbèng wisma lan kang ibu | ngrakit sêdhah woh lan malih | sêdhia[119] sugatanipun | ya ta Amongraga prapti | ingirid kang putra karo ||
42. sarêng prapta Ki Bayi kurmat tumurun | ngurmati kang wau prapti | kasmaran mulat ing tamu | ing solah jatmika wingit | lan cahyanipun mancorong ||
--- 1-2 : 101 ---
35. Asmarandana
1. Sèh Amongraga nulya glis | tur sêmbah angaras pada | Bayipanurta ge-age | dènira anyandhak asta | sigra binêkta lênggah | wus tata dènira lungguh | putra kalih jajarira ||
2. Ki Bayi rêsêp ing galih (364) | ningali têtamunira | jatmika wingit sêmune | pan ora angumbar tingal | tumungkul dènya lênggah | Ki Bayi awlas[120] andulu | angartika jroning nala ||
3. wong iku sêmune lantip | nanging tan kêtarèng nitya | awadi ing pasêmone | sun wêtara ing duduga | dudu wong bandarakan[121] | pantês wijiling amêngku | solahbawane kêtara ||
4. têka mêngkana ing galih | dangune dènya amawas | wusana ngandika alon | anak teja sulêksana | ujare santri Karang | apa ta Karang ing dhusun | apa Karang kaagêngan ||
5. tur sêmbah kang sinung angling (365) | yêktos Karang kaagêngan | nanging santri lit kemawon | marmamba marêk ing tuan | sumêdya puruhita | arsa angrasèhkên ngèlmu | saking ing ribêd kaula ||
6. tiang sêpuh anilari | ing ngèlmu kasêlak pêjah | dèrèng uninga surupe | duk nèng Karang pan kaula | takèn kang wus utama | tuwin dhatêng kyai guru | manah amba dèrèng padhang ||
7. marmamba anumpal kèli | soan[122] dhatêng ing paduka | Ki Bayi guguk gujênge | sarêng miarsa turira | aris wijiling sabda | dene ing Karang ta kulup | ênggone wong kang utama ||
8. kewala malih wak mami | ia lamun kêdugia | kêjaba tungtunan bae | pirabara yèn pun bapa | bisa amadhangêna | ing ruwêde tyasirèku | langkung saking bêgjanira ||
9. nuwun ingkang sinungan ling (366) | Ki Bayi sigra angatag | mring santri Luci pan kinèn | amanggil ing rabinira | lan samêktaning gantyan | têngginas ingkang ingutus | malbèng wisma wus apanggya ||
10. lan garwa wus dèn dhawuhi | mring santri Luci têngginas | Luci ambêkta gantène | sapraptaning masjid lênggah | anèng kerining raka | gantyanira apan sampun | sinaosakên ingarsa ||
11. Ki Bayi wacanèng rabi | nyai sira bagèkêna | mring anakira ngong kie | sangêt arêsêp tumingal | marang atmajanira | mèh uga ingsun andulu | lawan karo anakira ||
12. kang garwa angacarani | anak andika katuran | pan inggih ing sarawuhe | Mongraga nuwun turira | langkung kalingga murda | saking sihing kang dhumawuh | anampar ing kawlas-arsa ||
13. lir pinêthot ingkang galih (367) | sira bok Bayipanurta | sarêng miarsa ature |
--- 1-2 : 102 ---
manahira gogolongan | kêdadak trêsnanira | ya ta gèn rêrasan dangu | kocapa Kèn Tambangraras ||
14. adangu dènira ngintip | anèng gribig ing mandhapa | kang nèng langgar nglela bae | katon salir solahira | ya ta kusuma rara | ana kêrasa ing kalbu | baya wus kêrsaning Suksma ||
15. yèn badhe kang jatu krami | ya ta dyah osiking nala | dene amêncês wong kae | pasang sêmune pêsaja | bênêr riningsun samya | pêngalême mring wong iku | ki[123] dalêm kang lagi prapta ||
16. angêntèk têmên wong iki (370) | pirasate tan agethang | ingong têtêdha ki dhayoh | nglêgakna galihe rama | mugi rama tulusa | asiha mring dalêm iku | ingkang sêmune jatmika ||
17. pirabarane ta ugi | ana sih ganjaraning Hyang | raganingong sêlawase | sakèhe kang sami prapta | angguguyu maringwang | tyas ingsun nora salugut | tan pisan niata krama ||
18. mung dulu ki dalêm iki | gêmpal raosing wêrdaya | upamane raganingong | tinari pinaringêna | marang ki dalêm ika | pirabarane katèngsun | yèn purun anglakonana ||
19. têka mêngkana jro ati | sang rara angêmu waspa | dadya rongèh sasolahe | sasmitane palaling Hyang | marang Kèn Tambangraras | jodho ngawal akiripun | ya ta kang eca pinarak ||
20. nèng langgar ya ta Ki Bayi (371) | angatag ing rabinira | nyai dene kangsi kasèp | apa nora kasugata | kang garwa aturira | inggih sêdangune sampun | ngantosi kang pangandika ||
21. Bayipanurta nganthuki | Ni Rubiah sigra mentar | maring wisma ngrakit age | sawêrnine kang sugata | sêkul ulam nyamikan | mawarna ulamanipun | tumrap nèng piring rampadan ||
22. dharanan[124] awarni-warni | nèng piring Jêpun lancaran | samêkta nèng jodhang warèng | kang putra Kèn Tambangraras | wau tumut anata | wusnya winêdalkên gupuh | santri Luci kang ngrarampa ||
23. kêlawan santri Nuripin | sapraptane anèng langgar | pan lajêng sinaosake | sêkul pêthak las wêtahan | nèng panjang giri pradan | jangan kluwih sêptanipun | kinêla asêm pêdhêsan ||
24. bêtutu bêsêngèk pitik (372) | dhèngdhèng gêpukan gorengan | êmpal ragi dhèngdhèng age | dhèngdhèng panjèn lan sujenan | babad galêng sêrêgan | por bèbèk pès-pèsan palung | rêmpah sidhat bothok jambal ||
25. gorengan kathik gulathik | lidhah ati lawan limpa | barongkos lan sambêl gorèng | sambêl kêmiri lan kacang | tum gadhon cêplok dadar | abon lan kêrupuk têrung | lombok kêncêng pêtis banyar ||
--- 1-2 : 103 ---
26. lalaban kacang kêrai | terong kêcipir lan kara | kunci lêmpuyang têmu poh | wus samêkta anèng ngarsa | sira Bayipanurta | nulya nyarakên[125] mring tamu | anuwun kang sinung ujar ||
27. nulya lêkas awêwanting (373) | dhahar akêmbul wong tiga | Ki Bayi saambêng dhewe | nadhah lawan ingkang garwa | nutug dènira dhahar | Mongraga kapêksa tuwuk | ngecani sarak mamèt tyas ||
28. akokoh jangan sakêdhik | imbuh sêkul sakaluak | adangu dèn onjot-onjot | tan dhahar ulam mung jangan | kewala lan lalaban | têmu poh sêdangunipun | angantu dènya luaran ||
29. angampêt atobe ririh | Ki Bayi micarèng nala | wong iki apa dhasare | apa gawe samudana | pasang sêmuning wanda | tan duwe watak kumlungkung | gajêg watake pêsaja ||
30. nora mangan kêlah-kêlih (374) | mung jangan kang kinokohan | kalonging sêga sapongge | kaya wus lantèh nastapa | ya ta dènira dhahar | wus nutug linorod guguh[126] | pinaringkên panakawan ||
31. nulya dhêdharan mangarsi | pisang mas sêmangka jingga | jambu bang putih jruk kêprok | pêlêm salak lan rambutan | manggis kêlawan duryan | kang nangka kêpundhung dhuku | srikaya juadah jênang ||
32. kêtan kolak lawan pipis | Tuban bantalan sêmpora | randhakèli kèci lêmèt | lêmpêr pasung tape mayang | êbrêm cucur rêngginang | mêndut lan sêmar-tinandhu | cariping tumpêng walangan ||
33. wus tata kêbêk nèng ngarsi | Ki Bayi alon lingira | payo anggèr saanane | supaya dadya pangusap | aywa ataha-taha | kang liningan matur nuwun | kapundhi ingkang pasihan ||
34. Ki Bayi ngandika malih (375) | marang putra kalihira | sirèku dadak lir dhayoh | amiwitana daranan[127] | têpa-têpa anèng wang | yèn lagya têmbene mêtu | mêksih wigih duga-duga ||
35. kang putra gupuh nyarani | sumangga punika kakang | sihipun ramanta mangke | sêdyaningsun kapasuka | lênggawèng[128] tyas sih marma | Mongraga norragèng wuwus | pan inggih yayi sumangga ||
36. Ki Bayi gumujêng sarwi | amundhut sêtunggil jêram | pinêlkah dhinahar age | nulya sami sarêng ngalap | nyamikan sasênêngnya | Amongraga mundhut dhuku | sêtunggil thil pinalêkah ||
37. dhinahar kêlangkung ririh | anulya Ki Jayèngraga | mundhut kêtan kolak kokoh | Jayèngwèsthi mèsêm mulat | ingkang rayi alatah | kang rama gumujêng muwus | punapi kang sira sabda ||
38. umatur Ki Jayèngwèsthi (376) | putra padhuka[129] Jèngraga | pan kenging kaula pêthèk |
--- 1-2 : 104 ---
dènya nadhah kêtan kolak | kang rama angandika | pan cilik mula adhimu | doyanane kêtan kolak ||
39. tan wun dènya mêmanuhi | nutug sêsambèn nyamikan | ya ta wus manjing wêktune | lohor pan samya asalat | Ki Bayi dadya iman[130] | sêdayanya samya makmum | Malarsih lan putranira ||
40. Tambangraras lawan cèthi | Cênthini Sumbaling miwah | ingkang makmum sêdayane | wus antara dènya salat | paragat bakdanira | sêsalaman sêdaya wus | kang makmum mudhun mêngandhap ||
41. sang wirya wangsul gyan malih (377) | anèng surambining langgar | dharan mêksih pêpak andhèr | kang kalong wus sinulaman | anyatur batal karam | myang riba sunat lan pêrlu | cêgah pakon kang rinasan ||
42. mêngkana sêdangunèki | sinambi dhahar nyamikan | andungkap wêktu ngasare | nulya samya asêmbahyang | tan owah makmumira | ing wêktu ngasar bakda wus | sira Ki Bayipanurta ||
43. mudhun saking langgar aris | sarwi alon angandika | dèn padha tanak lungguhe | sun arsa siram sadhela | putra matur norraga | nulya kondur mring wisma gung | Ki Bayi sawusnya siram ||
44. nimbali garwanirèki | pinarak anèng jêrambah | sarta putranira Ni Kèn | Tambangraras anèng ngarsa | Ki Bayi lon lingira | kae santri kang mêrtamu | dhayohmu Ki Amongraga ||
45. sêdangune sun timbali (378) | pasang sêmune jatmika | awênês wêning sênêne | sêlaminingong tamian | santri kang wus utama | tan kadyèki lêgawèng sun | cipta lir gyan ngong ayoga ||
46. sukur yèn sayêkti inggil | ngèlmune wus surup ing kak | lir tuture nakmu karo | nadyan ora mêngkonoa | sun caloni ngulama | Ni Malarsih lon umatur | inggih dhatêng kêsinggihan ||
47. ing sêmu samya maguti | kang putra ibu lan rama | mapan tunggil kalêthêke | kewala tyas tan kawêdhar | andhêdhêr pan anêdha | dhaupe dhêdhayohipun | sadhidhik[131] dadya dhadhakan ||
48. têka mêngkana ciptèki (380) | Ki Bayi malih ngandika | mêngko olaha kang adèn | ulam lawan pêpanganan | nora dumèh yèn kathah | sêthithik yèn sarwa luhung | dhayohmu iki utama ||
49. kaya wijining amukti | ati-atinên kang sarwa | prayoga pasugatane | Malarsih matur sêndika | mêngkana wayahira | kang surya wus tunggang gunung | Ki Bayi wangsul mring langgar ||
50. wanci manjing wêktu magrib | lajêng sami minggah salat | Nuripin Jamal Jamile | Jalalodin Luci samya | amêndhêt toya kadas | santri Luci kang adan wus | sêdaya samya asunat ||
51. Ni Rubiah makmum sami | lan kang putra Tambangraras | ana ing gandhok masjide |
--- 1-2 : 105 ---
lêt wrana kajang jêjêtan | kang lèr pawèstrènira | cèthi Cênthini tan kantun | Sumbaling myang pra wadonan ||
52. Cênthini tan kêna têbih (380) |[132] langkung karêm ing agama | marma dyah langkung gêng sihe | mring bok Cênthini wit nunggal | ing budi pêkarêman | tan kêna sah siang dalu | wusnya kang sami asunat ||
53. manjing kinèn angamati | Ki Bayi kang dadya iman | ngangkat pêrlu usaline | tibaning takbir asantak | wus usali sêdaya | pan ilhar pêmaosipun | patekah sajak Bintara ||
54. groal-graul angunani | sawuse patekah maca | pan surat kulya ayune | kang akir wusing patekah | pan surat ida ja-a[133] | dumugi ing bakdanipun | iptitah lajêng pujian ||
55. wus pupuji lajêng dikir | wus dikir donga rajukna | anumpa donga sukure | anasib Ki Jayèngraga | swara landhung angêmbat | buntas lêga pan anglangut | kang amin-amin ya Allah ||
56. wus bakda pêrluning mahrib (381) | samya sunat bakdiatan | Ki Bayi Amongragane | Jayèngwèsthi Jayèngraga | nanjèhkên sunatira | wabin nêm rêkangatipun | tri salam tapakur ing Hyang ||
57. asujud takrub ing Widi | poting mahrib manjing isa | kinèn angadani mangke | nulya adan yat-ayatan | Nuripin Jamil Jamal | Jalalodin Luci pan wus | wong lilima sarêng adan ||
58. wusnya sunat sêdayèki | Ki Bayi alon lingira | marang Amongraga kinèn | angimani pêrlu ngisa | èh anak Amongraga | majua ngimami pêrlu | gênti sun makmum kewala ||
59. Amongraga nuwun ajrih (382) | ngling aris aywa sumêlang | sun kalilani dhèwèke | wusana matur sêndika | lajèng Sèh Amongraga | ngimani angangkat pêrlu | usalinira pasekat ||
60. usali parlan ngisai | arbanga rakangatina | adaän imaman kable | yatan lilahi tangala | Allahu akbar nulya | tasbih sarta wajahipun | patitis maca patekah ||
61. êmad kasare têrampil | sêkathahe kinawruhan | myang sastra kandêl tipise | tetela tan musabiat | jais wajib lajimnya | swaranira amlas-ayun | ngalêp-alêp angêmandhang ||
62. nuju kalimah walalin | tumèmbêl kandêl êladnya | ngandhêlong landhung ulone | sêdhêng traping mukaranah | prênah gênah ing talak | sajak yaman nganyut-anyut | ayat sawuse patekah ||
63. surat jumngah awalnèki (383) | akire wusing patekah | surat munapèk ayate | têrtib sarta tumaninah | karênan kang makmuman | sêdaya tyase tawajuh | sukur nikmat dènya salat ||
64. wus antara tahyat akir | asalami bakdanira | asarèh pupujiane |
--- 1-2 : 106 ---
nulya dikir napi isbat | arahab mrih sapangat | ing dikirira wus suhul | bakda dikir maca donga ||
65. Jayèngraga kang nasibi | dhasar bêsus ahli swara | angêntut-êntut sajake | sawusnya donga sêlawat | samya asêsalaman | kumarubut sêdaya wus | samya sunat bakda ngisa ||
66. nulya bubar kang makmumi | kantun sang para ngawirya | ngasudkên sunat witire | bakda sunat trap wiridnya | isbandi satariah | tanjèh ing suhul wus junun | sira Ki Sèh Amongraga ||
67. dènira kasud ngantuni (384) | dhèrèng pot têpakurira | pana ing dalêm layape | liyêp marang kanyênyêtan | tanpa dharat wus komplang | pagut ing tingal panaul | pantoging tyat[134] kêjumbuhan ||
68. tan pinangka minangkani | ing napi kêlawan isbat | cêngêng linuar ikrame | rasa-rasa yèn luara | saking sru kawimbuhan | ing rahmat nikmating kalbu | sabakdaning wiridira ||
69. nulya sujud tanasari | sujud takrub anêlangsa | minta apura dosane | angirigakên bidêngah | giwar saking maksiat | nimpang ing tyas kang têkabur | kibir angas mring Pangeran ||
70. tobat nasoka sru tokid (385) | waspanya drês marawayan | kalingling kaluputane | mêngkana ikraling nala | mupit maring Pangeran | linairkên jroning takrub | kang muga Gusti Pangeran ||
71. kang kêwasa anjumbuhi | kang latip ing kaelokan | dinohêna amba mangke | ing cipta ria sumêngah | kiparat ing sêsama | ywa kasêlan ing pêndulu | pêmandêng amba ing tuan ||
72. mêngkana Sèh Amongragi | wus purna dènira kawas | lon anjunjung wêdanane | wus mulyèng jaman mungayan | ya jaman kalumrahan | lumrah sêjabaning wêktu | ia jaman saban-saban ||
73. wus bakda Sèh Amongragi | nulya marêk anèng ngarsa | mingsêr kang rayi kalihe | wus tata dènira lênggah | Ki Bayi angandika | mring Luci sira dèn gupuh | manira pundhutna sêga ||
74. mring nyaimu Ni Malarsih (386) | kang liningan sigra mentar | pan sampun dhinawuhake | Ni Kèn Malarsih agêpah | anudhing[135] cèthinira | Sumbaling Cênthini gupuh | samya anampa rampadan ||
75. Ni Malarsih anèng ngarsi | sapraptanira ing langgar | kang bucu sinaosake | nèng panjang giri pêradan | rampadan piring lancaran |[136] langking samya pradan luhung | ulamnya tan pati kathah ||
76. pès-pèsan tambra têngiri | bothok jambal mangut utak | bakaran angsalan klalèn | basêngèk opor kambangan | masin ayêm mênjangan | ragi ponjèn êmpal duduh | dhèngdhèng gêpukan gorengan ||
77. prit gangsir kathik gulathik (387) | dhèngdhèng age ati lidhah |
--- 1-2 : 107 ---
srêgan limpa rêmpah gadhon | lombok kêncêng pêtis banyar | cokak kêlawan kecap | lalaban sêmangka timun | têmu poh terong lan kacang ||
78. sêsambêlan amêpêki | Ki Bayi alon ngandika | lah payo wêwanting anggèr | nulya samya wiwijikan | Jèngwèsthi Jayèngraga | katri Sèh Amongragèku | Ki Bayi ambêng piambak ||
79. dyan lêkas samya abukti | pikantuk dènira nadhah | Jèngraga dhokoh akokoh | barongkos[137] anglênga | nêmên lir buka siam[138] | winaratan ulamipun | Sèh Mongraga dènya nadhah ||
80. kêpêl sawidara bungkik | mung pikantuk nêm pulukan | pan gutuk kêpêl atobe | kantun sakêpêl angantak- | antak nganti luarnya | Ki Bayi wruh ciptèng kalbu | gya awijik aluaran ||
81. Jayèngraga mêksih bukti (388) | dènya kokoh katanggungan | kasêsa luaran mangke | Jèngwèsthi mèsêm lingira | bok kang alon kewala | ngêngantèni ywa kêsusu | kang rayi gumujêng nabda ||
82. paduka ngling angêntosi | ngêntosi kèndêl kewala | namung botên wijik bae | kang raka ngling jêr karosan | madhani têlung buka | Ki Bayi gumujêng muwus | dhimu iku cilik mula ||
83. brongkos duduh dèn doyani | dhèk cilik bêbêde ilang | dèn urupkên ramês brongkos | pan sarêng gumujêngira | mèsêm Ki Amongraga | nulya sami atuturuh | ambêngira cinarikan ||
84. pinaringakên pawingking (389) | Jamal Jamil tinuwukan | Nuripin Jalalodine | Sumbaling Cênthini sigra | anglorodakên dhahar | wong kêkalih sarêng mundur | wangsul anampa dhêdharan ||
85. tinata Ni Kèn Malarsih | ingkang kalong wus sinulam | pêpak sarwa adèn-adèn | wusnya anata dhêdharan | Ni Malarsih liningan | kinèn mundur ing wisma gung | nulya kondur maring wisma ||
86. wusana wangsul aningid[139] | lan kang putra Tambangraras | ya ta kang samya alunggoh | sira Ki Bayipanurta | lon wijiling wêcana | murwani patakènipun | marang Ki Sèh Amongraga ||
87. sêdhênge rêrasan ngèlmi | ing wanci mèh sirêp jalma | anak Mongraga yêktine | ingkang dadi prêlunira | pêpanggih lan pun bapa | lah mara wêdalna gupuh | kang dadi sumêlangira ||
88. babing basa kang piningid (390) | dununge ana lan ora | apan sayêkti anane | curiga manjing wêrangka | wêrangka manjing marang | ing curiga balikipun | suksma manjing maring badan ||
89. badan manjing ing suksmèki | lan cahya ing malaikat | nabi wali ing cacahe | apa iku anak ingwang | kang dadi rubêdira | pirabarane nak ingsun | yèn bisa amadhangêna ||
90. yèngsun marang ing sirèki | Amongraga aturira |
--- 1-2 : 108 ---
kaula nuwun pan dede | paduka wuwus punika | pan têksih basa swara | kewala pan dèrèng jumbuh | mêksih kabar yakin sarak ||
91. sarengat kabiru yakin | nganasir mungguh ing Allah | mêksih rambatan dalile | madêlul ijêmak kias | kathah jujulukira | masuci mulya Hyang Agung | Hyang Aluhur Hyang Wisesa ||
92. punika pan mêksih ngèlmi (391) | dèrèng abadan sajuga | kajêng kaula yêktine | icala nama kaula | wus roron-roron tunggal | kewala lawan Hyang Agung | punika ulun upaya ||
93. kêlamun ngêmungna singgih | puniku kang tuan ucap | têksih kathah ling-alinge | dèrèng kumpul lan Pangeran | dadya manah maksih was | ing Kawis sampun angumbuk | sabên wong anom mêngkana ||
1 | waspada. (kembali) |
2 | § kirang sawanda, katambahan: dan [badan]. (kembali) |
3 | § prayoginipun: mêndêlik. (kembali) |
4 | § kirang sawanda, katambahan: ing. (kembali) |
5 | rowangi. (kembali) |
6 | § prayoginipun: ing kene. (kembali) |
7 | § prayoginipun: sa. (kembali) |
8 | § kirang 2 wanda, katambahan: samya. (kembali) |
9 | § prayoginipun: sanès. (kembali) |
10 | § prayoginipun: pratangga. (kembali) |
11 | cocak. (kembali) |
12 | § prayoginipun: kuthilang [(dan di tempat lain)]. (kembali) |
13 | § prayoginipun: kêdawa. (kembali) |
14 | cuwa. (kembali) |
15 | myarsa. (kembali) |
16 | griya (dan di tempat lain). (kembali) |
17 | § prayoginipun: ancala. (kembali) |
18 | jriyah. (kembali) |
19 | § prayoginipun: milwèng. (kembali) |
20 | suwawi (dan di tempat lain). (kembali) |
21 | § kirang sawanda: lan [kêmasan lan]. (kembali) |
22 | § prayoginipun: dèn dol. (kembali) |
23 | kowangan. (kembali) |
24 | § prayoginipun: sungsun. (kembali) |
25 | giyanti. (kembali) |
26 | kalak. (kembali) |
27 | § prayoginipun: sungsun. (kembali) |
28 | § prayoginipun: padu. (kembali) |
29 | § kirang sêlarik, kasambêtan: kêlawan siti andhap. (kembali) |
30 | maluwa. (kembali) |
31 | mumungsuhan. (kembali) |
32 | kaluwak (dan di tempat lain). (kembali) |
33 | § langkung sawanda, kabucal: kê. (kembali) |
34 | § prayoginipun: kang, dipun gêntosi dening a. (kembali) |
35 | § prayoginipun: kalèncèran. (kembali) |
36 | luwas (dan di tempat lain). (kembali) |
37 | § prayoginipun: raryalit. (kembali) |
38 | adheyan. (kembali) |
39 | Kaduwang. (kembali) |
40 | § prayoginipun: ingiring. (kembali) |
41 | mami. (kembali) |
42 | piyambak (dan di tempat lain). (kembali) |
43 | Lebih satu suku kata: sêmuning desa saya sri. (kembali) |
44 | niyaga (dan di tempat lain). (kembali) |
45 | pambuwangnèki. (kembali) |
46 | Jumuwah (dan di tempat lain). (kembali) |
47 | maksiyat (dan di tempat lain). (kembali) |
48 | niyat (dan di tempat lain). (kembali) |
49 | § prayoginipun: mendah. (kembali) |
50 | § prayoginipun: suprandene. (kembali) |
51 | Teks asli ada tanda tanya (?) pada akhir kata ini. (kembali) |
52 | § prayoginipun: nangkoda. (kembali) |
53 | § kirang sawanda, katambahan: kang [kang dalêm pêndhapa pêcak]. (kembali) |
54 | § prayoginipun: jandhela. (kembali) |
55 | § prayoginipun: dodol. (kembali) |
56 | § prayoginipun: kêlampok. (kembali) |
57 | jandhela. (kembali) |
58 | panirate. (kembali) |
59 | § kirang sawanda, katambahan: kang. (kembali) |
60 | § prayoginipun: pêndhapa. (kembali) |
61 | § prayoginipun: abra. (kembali) |
62 | patehan (dan di tempat lain). (kembali) |
63 | § prayoginipun: jalalèn. (kembali) |
64 | § kirang sawanda, katambahan: lan. (kembali) |
65 | sampeyan (dan di tempat lain). (kembali) |
66 | § prayoginipun: sring. (kembali) |
67 | cangkir. (kembali) |
68 | § prayoginipun: rasèki. (kembali) |
69 | suwaramu (dan di tempat lain). (kembali) |
70 | Jalalodin. (kembali) |
71 | abiyas. (kembali) |
72 | § prayoginipun: ambalêbêgi. (kembali) |
73 | § langkung sawanda, kabucal: na. (kembali) |
74 | kêsliyoning. (kembali) |
75 | § prayoginipun: maring. (kembali) |
76 | Kurang satu suku kata: maring raka anuwun sih. (kembali) |
77 | tanyani. (kembali) |
78 | § prayoginipun: sêthithik. (kembali) |
79 | § kirang sawanda, kasambêtan: kên [amagutkên]. (kembali) |
80 | dhèndhèng (dan di tempat lain). (kembali) |
81 | ngimami (dan di tempat lain). (kembali) |
82 | § prayoginipun: dhêdhaharane. (kembali) |
83 | § prayoginipun: duk. (kembali) |
84 | gumuyu. (kembali) |
85 | § prayoginipun: apêngal lalu. (kembali) |
86 | Kurang satu suku kata: wusnya donga ing apêngal lalu. (kembali) |
87 | § kirang sawanda, kasambêtan: ing [ingkang]. (kembali) |
88 | Nomor naskah asli: 212, diganti menjadi 312 sesuai dengan urutannya. (kembali) |
89 | galeyor. (kembali) |
90 | ngati-ati. (kembali) |
91 | § prayoginipun: ngathêkul. (kembali) |
92 | § prayoginipun: murad. (kembali) |
93 | § kirang 3 wanda, katambahan: kêlawan. (kembali) |
94 | ngrêpèpèh. (kembali) |
95 | § prayoginipun: mathênthêng. (kembali) |
96 | wang-uwung. (kembali) |
97 | § prayoginipun: muradipun. (kembali) |
98 | § prayoginipun: muradipun. (kembali) |
99 | § prayoginipun: muradipun. (kembali) |
100 | § langkung sawanda, kabucal: duk. (kembali) |
101 | § prayoginipun: gêgêdhong. (kembali) |
102 | § prayoginipun: suprandene. (kembali) |
103 | § prayoginipun: kudusi. (kembali) |
104 | kiyas (dan di tempat lain). (kembali) |
105 | § langkung sawanda, kabucal: a [tilar]. (kembali) |
106 | kidib. (kembali) |
107 | § prayoginipun: lowong. (kembali) |
108 | § limrahipun: nurbuah. (kembali) |
109 | pangimaman. (kembali) |
110 | § prayoginipun: apêngal. (kembali) |
111 | kongsi (dan di tempat lain). (kembali) |
112 | barliyan (dan di tempat lain). (kembali) |
113 | § limrahipun: wirasad. (kembali) |
114 | beyong. (kembali) |
115 | § bokmênawi: madlul. (kembali) |
116 | § kirang 2 wanda, katambahan: tuwin. (kembali) |
117 | § langkung sawanda, kabucal: na. (kembali) |
118 | rowa (dan di tempat lain). (kembali) |
119 | sêdhiya. (kembali) |
120 | awas. (kembali) |
121 | § prayoginipun: padarakan. (kembali) |
122 | sowan (dan di tempat lain). (kembali) |
123 | § kaca 368 kalian 369 ing babonipun kalangkungan. (kembali) |
124 | § prayoginipun: dhaharan. (kembali) |
125 | nyarahkên. (kembali) |
126 | gupuh. (kembali) |
127 | § prayoginipun: dhaharan. (kembali) |
128 | § prayoginipun: lêgawèng. (kembali) |
129 | paduka. (kembali) |
130 | imam. (kembali) |
131 | § prayoginipun: sêthithik. (kembali) |
132 | Nomor naskah asli: 380 sama dengan nomor sebelumnya. (kembali) |
133 | § Inggih punika: surat alnasr. (kembali) |
134 | § prayoginipun: tyas. (kembali) |
135 | anuding. (kembali) |
136 | Lebih satu suku kata: rampad piring lancaran. (kembali) |
137 | § kirang 2 wanda, katambahan: ira [barongkosira]. (kembali) |
138 | siyam (dan di tempat lain). (kembali) |
139 | angirid. (kembali) |