Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 1-2: Pupuh 036–038)

36. Sinom

1. tan susah amba umarak | dhatêng ing paduka nênggih | marmamba marêk ing tuan | kawarti saking ing Kawis | paduka sampun sidik | nênggih basa kang puniku | jêtung Bayipanurta | sarêng miarsa turnèki | sapandurat datan kêna angandika ||

2. yêktine amung punika (392) | agême Kiai Bayi | nadyan lambang jêr pungkasan | sirahing suluk sêkalir | wusana angling aris | Ki Bayi lah mara gupuh | jawabên kang pratela | sakèhe ujarku iki | apa rapak lawan kawruhe wong kana ||

3. mêngkana Sèh Amongraga | matur mring Kiai Bayi | wondene timbalan tuan | basa kang paduka pingid | dununging ana yêkti | punika jirim kang mujud | jirim jriah karijah | inggih ananing sêkalir | pan asyaka jirim anse istidêlal ||

4. punika ananing aral | kaula-kaula yêkti | tan kêwasa gadhah purba | lir sarah anèng jêladri | tan kêna ngrasa tunggil | gusti têtêp gustinipun | kaula têtêp kula | tan kêna silih-sinilih | mung angandêl wujude kang sipat murah ||

5. wondene dununging ora (393) | kita puniki ngandhêmi | tan nêdya myat ing Pangeran | wujude ingkang saiki | tokid kita puniki | wus angandêl yèn Hyang Agung | tan arah ênggon ora | kantha warnambu rasèki | tanpa dunung nanging dunung tan dunungan ||

6. tan kêna kinaya apa | punika tetela mukmin | kumpuling ana lan ora | jumblatun munkin pi jirim | jirim wus têtêp munkin | munkin ngadam kadal wujud | munkin jud badal ngadam | punika mungguh ing dalil | ingkang lêrês mirad[1] kang kadya punika ||

7. wondene kang salang sêrap | ing graita dèn wastani | anane ana ing kita | rinêngkuh wujuding Widi | tan tinunggal-tunggali | datan ana kang nyêkuthu | êkak ing dhèwèkira | piambak tan ana kalih | ingkang nora wiwitan nora wêkasan ||

--- 1-2 : 109 ---

8. punika botên sakeca (394) | karantên kita puniki | dèrèng binuka dening Hyang | kuasa nampik amilih | liripun nampik milih | kamurahaning Hyang Agung | murah kêrana donya | rijêki sandhang lan bukti | têksih amilala enak lan kêpenak ||

9. angrasa sakit sakeca | bênêr luput ewah gingsir | gingsir maring kaelokan | kêpengin sampurnèng urip | kasusu bungah ati | atine akudu-kudu | kudu ngaku Hyang Suksma | gèsèh tekade tan nunggil | ngèlmi êkak tekad ngam abangsa riah[2] ||

10. dados pèndhèking paningal | copèt tan rimbag lan ngèlmi | ngèlmi kak kêdhah kas tekad | anampik tan melik pingil | pingil donya puniki | melik pingil mung salêmud | langkung kagêngan brangta | sêpele dipun kedani | botên ampud lawan kamulyan akerat ||

11. Ki Bayi micarèng nala (395) | rada balero ing galih | dene kêkalih muradnya | dènya muradi kang dhingin | dèrèng pati nyurupi | dene murade kang kantun | satêngu nora gagal | wus tumanêm tyas kadyèki | wusananya dèn arani kêluputan ||

12. manthuk-manthuk pan rinasa | rasa surasaning ngèlmi | ya ta lon dènya ngandika | tutugna 'nggèr kang matitis | Mongraga matur aris | dene kang paduka wuwus | nênggih ingkang curiga | manjing ing wêrangkanèki | elokipun wêrangka manjing curiga ||

13. punika pralambangira (396) | suksma manjing badanèki | lan badan manjing ing suksma | inggih salat jatinèki | wontên ing dalêm takbir- | atulikram campuhipun | panjinging suksmèng badan | badan manjing ing suksmèki | nalikanya ingriku campuring karsa ||

14. minangka sakèthèngira | lawang ati sanubari | binuka kêlawan ikram | mirad[3] munajad tubadil | lêstari panjingnèki | suksma maring badanipun | mangka punika badan | umanjing maring suksmèki | yèn wus kusni ing dalêm ikraming salat ||

15. minangka sêkèthèngira | pambukaning roh ilapi | binuka kêlawan salat | kusta daim ismu ngalim | lêstari panjingnèki | badan maring suksmanipun | suksma pan wus kapurba | maring badan sabab dening | badan sagêd anêmbadani ing suksma ||

16. dene ingkang salah tampa (397) | kang salang surup ingèlmi | tan guguru kumabisa | anggêping kita puniki | dinalih badanèki | manjing maring suksma luhung | sirna wujuding badan | wus badan suksma sêkalir | nora nana badan mung suksma kang ana ||

17. obah osik solah tingkah | ing siang kêlawan ratri | ing kêrsa-kêrsaning suksma | tingkah-tingkahing suksmèki | badan wus dèn tambuhi | badan suksma sajêngipun | tan ana watêsan[4] | ing awal tumêkèng akir | kang punika tiang kaslio[5] ing tekad ||

--- 1-2 : 110 ---

18. [...] ||[6]

19. mapan wus nêdya anyungap | mring pribadine Hyang Widi | tan sêdya moring asya-a | wus muslim maring pribadi | kêdah mêkatên ugi | lamun tan mêkatên ribut | Ki Bayi tyasnya wêwah | sumêrêp mirad[7] kêkalih | pan ginêgêt-gêgêt sangsaya kêrasa ||

20. Ki Bayi alon lingira | tutugna manèh nak mami | Mongraga lon aturira | de cahyaning malekati | padhange tingal jati | wontên sênêning aluhung | luhung ingkang wus limpad | winahyu rahayu budi | sinung cahya kêlomodan ing malekat ||

21. tan têkdir sawiji rupa (399) | malekat punika haib[8] | nglimputi sakèhing rupa | rupa-rupaning cahyèki | yahya[9] sasmita wingit | wêwarah sadhèrèng mojud | pan datan kawanguran | namung kang kinarsan dening | Hyang Maha Gung kang asipat bijaksana ||

22. kewala ingkang kinarsan | idayat ulah minihi | idayat cahya malekat | punika sêjatinèki | dene nabi lan wali | para nabi cacahipun | sajabare ing kur'an | wali sajère kur'ani | mukmin êkas saêpèse kur'an kèhnya ||

23. yêktining nabi punika | walburhanu ambiai | ina pi dati alaka | karijah bilmukjijati | pratandhaning pra nabi | karêm ing dat sartanipun | mêdal ingkang mukjijad | tur anu waliulahi | ina pi sipati alaka karijan ||

24. bilkaramati punika (400) | prêtandhaning para wali | pra wali karêm ing sipat | mêdal kêramatirèki | walburhanu mukminin | wa ina pi apêngalu | alaka karijatan | mangunatri prêtandhaning | mukmin ingkang êkas karêm ing apêngal ||

25. lan mêdal mangunahira | ingkang pangkat tri prakawis | sêjatinipun punika | wujuding ratu kakiki | ratu ajaman nabi | sih nugrahaning Hyang Agung | wahyu cahya nurbuah | ing kênabean pinêsthi | sinung rahmat kamulyan donya akerat ||

26. ratu jaman waliulah (401) | sih nugrahaning Hyang Widi | wahyu cahyane idayat | ing kêwalean pinêsthi | sinung rahmat ing akir | ratu jamaning mukminun | ing sih nugrahaning Hyang | wahyu cahya latulkadri | kamukminan pêsthi sinung rahmat donya ||

27. dene kang salah tampinya | malaekat nabi wali | mukmin êkas anèng badan | datan marèjèl sadêmi | cahya mukjijat tuwin | kêramat mangunahipun | anèng badan sêdaya | badan wujud malekati | wujud nabi wali mukmin anèng badan ||

28. punika botên sakeca | anggêpe ngangas-angasi | botên tèyèng ing kasidan | kang tan jomblah[10] tekadnèki | kawruh punika nilib | mlèsèt kêjangkêlok lumpuh | wa punika sumangga | sarèhning mirad[11] kêkalih | akikirih satunggilipun pêpalang ||

--- 1-2 : 111 ---

29. kirih punika upama (402) | wowohan jambu kang manis | tan mawi oncèk-oncèkan | kewala lajêng binukti | pêpalang saupami | wowohan duryan kang arum | kêdah angarah-arah | wruh jujuringaning ing ri | pinalêkah yèn dèrèng mlêthèk rêkasa ||

30. ngèlmi kang paduka ucap | lêrês sayêktine yakin | namung sêlaya ing tekad | wus sami nabon pribadi | Ki Bayi duk miarsi | tyasnya lêjar manthuk-manthuk | saya sumêrêp gamblang | katêgor tyase Ki Bayi | wus kacupan tan gulawat mawalana ||

31. Mongraga pêmbatangira | sakawruhe dèn wastani | gênah ing satunggal-tunggal | malah ragi dèn wêwahi | inginggahkên kang ngèlmi | Ki Bayi ajumbul-jumbul | mandah[12] dèn telakêna | parandene Kyai Bayi | pêngraose wus panggih lawan Pangeran ||

32. ya ta glis angrangkul madya (403) | sarya ngling dhuh anak mami | ya pagene sira nyawa | wus nyêkêl ngèlmu prêmati | kongsi prapta ingriki | adoh-adoh para jujug | sayêktine manira | mung iku buntêlan mami | arinira karone durung ngong warah ||

33. ngong wèhi basa punika | miwah kang para bupati | kang samya ngangsu maring wang | sun wèhi ngisore têbih | têmah tibèng sirèki | mèh tan ana karyanipun | ing Karang pan jêlanah | wartanira iku kaki | yèn ing kene ngèlmu iku gêgêdhongan ||

34. aywa ingkang mungguh kaya (404) | kang sira ucapkên inggih | yèn pun bapa sumurupa | lagyèku buntêlan mami | parandene tyas mami | bolong saiki katèngsun | Amongraga turira | basa kang punika inggih | sayêktine kaula sampun uninga ||

35. marma gêpah amba marak | ing tuan punapa sami | mirade[13] lawan kaula | nênggih basa kang piningit | wusana tuan sêpi | Ki Bayi malih angrangkul | dhuh bêndara sutèngwang | pan pun bapa wus ambalik | wak manira sira gèr kang madhangêna ||

36. nênggih basa kang punika | umatur Sèh Amongragi | inggih tan kenging yêktinya | yèn tan ajrih jiwaragi | lan malih botên kenging | yèn kajarwa ing lyanipun | kêjawi kang wus padha | angalap punika kenging | Ki Panurta andhêku ing wuwusira ||

37. pan sarya asrah prasêtya (405) | kathah-kathah Kyai Bayi | lingira mring Amongraga | ya ta mêngkana anuli | anyimpar maring jawi | nulya mijil saking tajug | kilène pangimanan | anèng sasoring kumuning | Kyai Bayipanurta madhêp ing keblat ||

38. Sèh Amongraga atangat | sarêkangat salam nuli | têpakur ngêningkên tingal | ing gaibira Hyang Widi | amancad ing tarêki | mikrad lêpas ing pandulu | plêng komplang sanalika | ing jaman sapta tinarki | alam kamil alam misal alam adsam ||

39. ping sêkawan alam arwah | kapitu gaibe katri |

--- 1-2 : 112 ---

wakidiat lawan wahdat | akadiat sami haib | isim sajroning gaib | ingriku dènira suhul | êning tan kacamboran | pinalalpana ing têkdir | tan kalêmpit ing tingal tan kumalêndhang ||

40. wruh papancèning asya-a (406) | myang ganjaraning kamrêki | siksa ganjaraning dabah | mêngkana dènira mupid | tan pae anjumbuhi | tarêkinira tanajul | akadiat wahêdat | wakidiat gaib akir | alam arwah alam adsam alam misal ||

41. alam insan kamil luar | wus bakda tanajul tarki | wus mulyèng jaman wèntèhan | mêngkana Sèh Amongragi | ningali kang nèng wuri | Ki Bayi mêksih tumungkul | sêsangat antaranya | dêkukul konjêm ing siti | Ki Sèh Amongraga alon wuwusira ||

42. lah wus tuan tumêngaa (407) | prayogi sami alinggih | sira Ki Bayipanurta | gupuh dènira atangi | tingkahe ingamisik | timpuh wiung[14] ngabên dhêngkul | mathis tan ana obah | jangjine angalap jangji | jangji sêtyatuhu ing donya akerat ||

43. Ki Bayi asrah prasêtya | kasanggêman ya ta nuli | winisik basa sampurna | sarêng miarsa Ki Bayi | sênggruk-sênggruk anangis | tangis cumêplong ing kalbu | manah padhang nêrawang | ngraos tuwuk tanpa bukti | pêngraose wus ana sangisor aras ||

44. ambalik sami sêkala | kramane mring Amongragi | mèh-mèh kaya ngabêktia | saking tan nyipta kêkalih | mung mangsud guru yêkti | Ki Bayi aris turipun | rayi dalêm kalihnya | sumangga ing kêrsa sami | ingkang mugi wontêna sih wulang tuan ||

45. inggih kang basa punika (408) | Mongraga umatur aris | gih putranta sêkalihan | sampun kaula wêjangi | ing ratri kala wingi | kalihe wus sami suhud | matur alkamdu lilah | kaula dados wuragil | sakêlangkung panrima kula satitah ||

46. Amongraga pan wus wikan | ing dalêm pêpancènèki | Ki Bayi lan putranira | Jayèngwèsthi Jayèngragi | beda ganjaranèki | Ki Bayi ganjaranipun | sih kamulyaning donya | kang putra ganjaranèki | pan cêcalon ganjaran mulyèng akerat ||

47. kêwawa ngèlmi makripat | de Ki Bayipanurtèki | kahidayat ngèlmu sarak | sarengat utamèng urip | Mongraga matur aris | paduka ingkang akasud | têpakur maring Allah | lan tangat kalaning wêngi | lawan ngagêngêna salat pêrlu kala ||

48. ywa pêgat adarus mulang (409) | ing kitab kur'an amêrdi | ing janma pêkir kasihan | Ki Bayi norraga ajrih | ing wulang Amongragi | Mongraga malih umatur | sumangga maring langgar | Ki Bayi anèng ing wingking | praptèng langgar mingsêr kang rayi kalihnya ||

49. wus tata dènira lênggah | Ki Bayi langkung norragi | Jayèngwèsthi Jayèngraga | mulat mring Sèh Amongragi | cahyane anguladi |

--- 1-2 : 113 ---

sênêning guaya[15] mancur | cêcangkoking awirya | ngusuma sêmune wingit | pan kêtara pasang tejaning olia ||

50. kang putra kalih tyasira | bungah amêrwata siwi | aningali mring kang rama | antuk nugraha jinatin | ingga sampurnan nunggil | samyangsal wêjanging guru | Ki Bayi lon ngandika | marang putranira kalih | sira padha wus sinuci ing paningal ||

51. kang putra aris turira (410) | mring rama gumuyu sami | paduka andangu marang | kaula lawan pun adhi | inggih sampun pinaring | marang ing putranta nêngguh | basa ingkang punika | paduka kita sisani | ingkang rama mèsêm lêga ing tyasira ||

52. ngling malih mring Amongraga | ibunta punapa kenging | mirsa basa kang punika | Amongraga matur aris | punika botên kenging | èstri ripak wadhahipun | botên kadi Ni Dara | Murtasiah garwèng Arip | inggih mindhak amêwahi kang duraka ||

53. susah-susah mêkatêna (411) | sok[16] têmêna ugi | gènya palakramèng tuan | pêsthi ing têmbe pinanggih | ya ta bok Sori Bayi | dènira ngintip wus dangu | anèng kajang jêjêtan | pinalêthèk mrih udani | lawan ingkang putra Ni Kèn Tambangraras ||

54. apan wus sasontên mila | Tambangraras lan bok Sori | cèthi Cênthini tan têbah | dènira sami angintip | katon sasolahnèki | kang samya rêrasan ngèlmu | kyaine duk winêjang | wong roro sarêng umijil | sapraptane Ki Bayi sangêt norraga ||

55. Ni Sori lan Tambangraras | tyas sukur bungah tan sipi | Tambangraras sadangunya | myarsakên rêrasan ngèlmi | gêtun dene nyaplêki | ing ngèlmu osiking kalbu | kabèh raosing dria | ing murad basaning têpsir | nora gothang kang liningkên Amongraga ||

56. tuwin dènira umiat (412) | Tambangraras mring Mongragi | sapraptaning pamisikan | cahyanira angindhaki | kilah-kilah mawingit | ing sênênira sumunu | wênês manis sumilak | tumeja amrêbani[17] | pan sangsaya mêdhar kêbagusanira ||

57. Ni Kèn Tambangraras rantas | tyasira tumpês kêtawis | kêdaut dahat kêrantan | runtuh tyasira mawêrdi | tanpa awêr rudatin | katêmbèn dènira wuyung | wiung nguyang ing dria | andrawaya waspa mijil | manah bêbêg jujul kêjala ing pria ||

58. priayi kang lagya prapta | pratamèng ngèlmi kêjatin | Tambangraras ngling ing dria | Ki Dalêm bisa karya gring | paran bisa wak mami | lumadèng pada angèstu | mring Ki Dalêm kang memba | nyudama purnama sidi | dhuh Ki Dalêm dalêma ing Wanamarta ||

59. têka mêngkana linging tyas (413) | tan kêwawa anyabili | saking gêng kandhuhan brangta |

--- 1-2 : 114 ---

tan lyan kaèksi kaèsthi | pan amung Amongragi | kang mojok mêjêk jêjantung | ngrêrajang jingjang goyang | puyêngan sajroning galih | nanging taksih angêkêr ing sangkribira ||

60. dadya angganya jatmika | tan owah dènira linggih | astanira aliangan[18] | ing gapit kajang galamit | pinalêthèk rong nyari | dulu sarya sangga janggut | mêngkana Tambangraras | angingkut tyas ingkang wingit | pinapankên têpakurirèng Hyang Suksma ||

61. ya ilahi subkanallah | he Allah Kang Maha Suci | kang muga Gusti Pangeran | kang agung kang anglimputi | kang sipat murah asih | sayêkti amba nunuhun | muga pinarêngêna | Ki Dalêm kêlawan mami | ing pangajap amba tuan têkanana ||

62. mêngkana ekraling nala (414) | nalika amuntu budi | alayap ing pênglinggihan | pan aul[19] ciptanya êning | tan ana kang udani | mring sang rara dènya kasud | Ni Kèn Malarsih miwah | cèthi Cênthini tan uning | yèn bêndaranira lagya suhul ing Hyang ||

63. sêsangat dènira ikram | kêncêng cêngêngira ngikis | amêpês napas mrih kawas | wus bakda datan kêtawis | ya ta bok Sori Bayi | dènira ngintip wus dangu | lan putra Tambangraras | kumanyut sarêng miarsi | ing wuwuse wau Ki Sèh Amongraga ||

64. kêlamun èstri tan kêna (415) | ngalap ngèlmi kang piningit | abot muwuhi duraka | yèn dèrèng nir ingkang budi | osikira bok Bayi | lêga dening kakungnya wus | amung Ni Tambangraras | tumungkul mêrêbês mili | sênggruk-sênggruk lajêng mantuk marang wisma ||

65. kang ibu pan wus uninga | yèn putra sangêt prihatin | lajêng manggihi kang raka | Ki Bayi kagyat duk uning | miat ing garwa nuli | sinapa sarwi sinêndhu | garwa lajêng tan wangwang | matur bibisik awadi | sawusira garwa lajêng mantuk wisma ||

66. ya ta Ki Bayipanurta | jêtung dangu datan angling | miarsa aturing garwa | langkung putêk jroning galih | sinamun sangkribnèki | wus datan kêtarèng sêmu | Mongraga ris aturnya | mring rama Kiai Bayi | tuwin marang Jayèngwèsthi Jayèngraga ||

67. utamaning kêlakuan (416) | ing pana tigang prêkawis | wajib sami ngawruhana | pananing dat kang sêtunggil | pana kang kaping kalih | pananing sipat puniku | pana kang kaping tiga | pananing apngal jangkêp tri | pananing dat têgêsipun yêktinira ||

68. tan ana wujud kalihan | amung wujuding Hyang Widi | sêdaya wujuding Allah | pana sipat têgêsnèki | sêkathahe kang urip | tan lian Allah kang mojud | tan ana ingkang kuat[20] | tan ana kang ngudanèni | ing asya-a kang maujud anging Allah ||

69. têgêse pana apêngal | tan ana pênggawe mosik | kabèh pênggawene Allah | punika ingkang kêlingling | ing siang lawan ratri |

--- 1-2 : 115 ---

Ki Bayi saya sumurup | kang putra kalihira | nuwun-nuwun wus mêngêrti | matur malih sira Ki Sèh Amongraga ||

70. dening tekad pupungkasan (417) | pan inggih kalih prêkawis | sarengat lawan makripat | manut têkdiring kang ngèlmi | yèn sarengat kang ngèlmi | ing tekad kêdah tawajuh | kang sêntosa ngibadah | sumungkêm ing pêrlu wajib | anglampahi cêgah pakoning sarengat ||

71. punapa jangjining sarak | aywa kangsi anggêgampil | purun-purun karya wênang | nglong-longi hukum kang wajib | pungkase mung sawiji | tan kenging pot salatipun | amung sawiji rahab | ing wêktu pêrlu lan wajib | ya ta darun[21] ing kitab kêlawan kur'an ||

72. ngrasèhkên ijêmak kias (418) | sarta sêdya angantêpi | dèn toh jiwa dèn angrasa | wirang yèn tan anglampahi | dene kang kaping kalih | makripating tekadipun | kêdah eklas ambirat | ing misil kêrana lair | tan mrêduli ingkang kipayah kal donya ||

73. dèn kirigakên sêdaya | sêmbahyang ngaji tan sudi | tan kêpengin majêmukan | tan kadêrêng nandhang bukti | tan kêpengin kêmuktin | nendra rajah tamah nginum | tan prêduli sêdaya | pan amung dating Hyang Widi | kang kaèsthi majênun mungguh ing Allah ||

74. punika tekad kang tama | cangcalan cêcalon dadi | ing kasidan pinardika | kang angga saengga kitri | muyêk tumruna adi | tan ana lèng-olèngipun | bèsèr wohe ngayangan | punika ingkang supami | salah satunggile aywa apepeka ||

75. Ki Bayi angling norraga (419) | inggih kasinggihan ugi | tyas kula sangsaya padhang | nêrawang datan kalêmpit | rumaos tekad sisip | ing ngèlmu kula kang wau | mangke wus angsal bêrkah | winulang jatining ngèlmi | inggih mugi kinuwatna dening Allah ||

76. sarta sawabe pun anak | kang tansah kaula pundhi | lah kaprie kono sira | kulup apa kaya mami | matur kang putra kalih | inggih ing manah saèstu | tan pae lan paduka | kathah indhakipun wêning | andhêradhag tyas kula anglir pinilar ||

77. wus samya suka pirêna (420) | datan mangmang ing pangèsthi | sèh angling alkamdu lilah | Allah ingkang nêmbadani | lulus santosèng ngèlmi | kang rimbag iktekadipun | ya ta malih ngandika | mring rama myang rayi kalih | lamun parêng paduka sami kondura ||

78. kaula arsa iktikap | tangat palilah ing ratri | anuwun maklum paduka | mugi paduka lilani | Ki Bayipanurta ngling | inggih sumangga aplalu | payo kulup alinggar | madal pasilan umijil | ingkang putra kalih umatur sumangga ||

79. nulya mêdal katrinira | santri Luci angêludi | pinire ingkang dhêdharan | dènya têtêbah wus bêrsih | nulya mundhut paguling | kajang sirah klasa batu | tinata anèng langgar |

--- 1-2 : 116 ---

sira Ki Sèh Amongragi | mring patirtan susuci sawusnya kadas ||

80. mring langgar tangat palilah (421) | tan cinatur solahnèki | ya ta Ki Bayipanurta | nèng wisma lan putranèki | Jèngraga Jayèngwèsthi | Ki Bayi alon amuwus | tanya èsmu sungkawa | mring garwa Ni Kèn Malarsih | prie mau tutugêna tuturira ||

81. lan sutanta Tambangraras | dene nora na kaèksi | kang garwa matur pêsaja | putra paduka pan lagi | atangat ingawêngi | sasontên mila andulu | nginte lawan kaula | malêthèk kajang rong nyari | aliangan saêlêr gapit jêjêtan ||

82. kaula inggih kadyèka | sami nêdya aniniling | myarsa gyan paduka bantah | lan tami Sang Amongragi | uning sasolahnèki | paduka pan jinatèn wus | putranta Tambangraras | kalêsêdan dènya linggih | kados lamun kawuron myat tamu tama ||

83. sarêng paduka ngandika (422) | ibunta punapa kenging | mênggah ing basa punika | tamu dalêm matur aris | sayêkti botên kenging | sampun wontên anggêripun | angsal bêkti ing pria | agung ganjaran pinanggih | putra tuan asênggruk-sênggruk karuna ||

84. lajêng mantuk maring wisma | anumpa tangatirèki | sapunika dèrèng kêndhat | putranta kandhuhan kingkin | sumangga gyan anggalih | putra paduka puniku | saèstu wus kantênan | brangti mring Sèh Amongragi | mugi-mugi kagaliha putra tuan ||

85. kêlangkung kawêlas-arsa | sajêge dèrèng nglampahi | samênir mikir ing pria | sawêg punika mongwiwit | bok Sori Kèn Malarsih | umatur sarwi rawat luh | sira Bayipanurta | myarsa aturing garwèki | tumut ngondhok-ondhok wêlas mring kang putra ||

86. wusana aris ngandika (423) | marang putranira kalih | lah kaprie kulup sira | ing rêmbugira kang bêcik | kewuhan ing tyas mami | gyan sun mijilakên wuwus | Jayèngwèsthi turira | ingkang kêpanggih tyas mami | prayogine tuan jarwaa pêsaja ||

87. kêrana Allah kewala | botên wontên awonèki | winisik sampun kêsamyan | yèn ta mawia kêkêlir | dangu kadhang mênawi | salayèng karsa angantu | utami kang bêlaka | katingal paduka wus nir | tan sumêlang malah kawistarèng wantah ||

88. lah mara adhi Jèngraga (424) | mungguh ing pikirirèki | kaprie prayoganira | mrih lêstari rêmbug iki | Jèngraga matur aris | kewala kaula tumut | ing nalar kang bêlaka | têmbung pêsajan prak ati | sampun adat watak ngulama kranallah ||

89. kang rama tyasnya wus lêjar | myarsakên aturing siwi | wusana alon ngandika | ièngsun[22] nurut sirèki | yèn wus padha ngrêmbugi | sun têmbunge mêngko esuk | matur inggih prayoga | yèn paduka wus marêngi | pan sêdalu dènira arêrêmbagan ||

90. wanci wus akir ijabah | manjing subuh pajar gidib |

--- 1-2 : 117 ---

myarsa swaraning wong adan | ing langgar Ki Jamal Jamil | nulya samya mring masjid | jalu èstri samya subuh | mung Ni Kèn Tambangraras | subuh ing wisma pribadi | wusnya kadas sêdaya sami asunat ||

91. wusnya sunat nulya kamat (425) | Sèh Mongraga angimami | ngangkat usali parêlal | subêki rakangatèni | ada-an imamani | lillahi tangalahu |[23] akbar tasbih kabiran | alkamdu lillahi kasir | ranpa subkanallah bukratan wasilan ||

92. lajêngira maca wajah | ini wajahtu wajêhi | ya aliladi pataras- | samawati wa alarli | kanipan muslimani | wa mahyaya wa mahmatu | ila almurikina | nulya takbir kang makmumi | Amongraga pasekat patekahira ||

93. wacan sawusing patekah | surat sujdawalnèki |[24] akiring wusing patekah | surat kasar kang kinardi | panjang wêwacanèki | ing sujada mawi sujud | dadya dangu dêgira | tumaninahira têrtib | ingkang makmum sêdaya kêlangkung rahab ||

94. datan ana kang kuciwa (426) | trap tingkahe kang ngimami | kang salat antaranira | prapta ing tahyat kang akir | slawat atasing nabi | myang atas kulawargèku | tumaninah iptitah | nulya salam awal akir | bakda salam pupujian sêsarêngan ||

95. nganyut-anyut swara rampak | wus pupuji nulya dikir | lalagon lajêng asantak | ambata rêbah kapyarsi | wus kawan atus dikir | numpa donga limang wêktu | kang nasib Jayèngraga | swaranira rum amanis | wusnya donga sêlawat asêsalaman ||

96. miwah kang samya asalat | ing masjid mangu pan asri | ing mangu kang dadya imam | kêtib Kyai Nursukidin | gilir lan Talabodin | kang salat ing masjid agung | sabên kang dadya iman | ki pêngulu Basarodin | kadhang Kyai Bayipanurta piambak ||

97. swaranira sêsauran (427) | kang lagya rame adikir | wênèh sawêg pupujian | myang lagya donga anasib | piniarsa mêwahi | asri sênêning desa gung | sabên kang kuat-kuat | sêntana sudagar sugih | nadyan pipit masjid piambak-piambak ||

98. wêktu subuh mahrib ngisa | rame swarane sarênti | wêrata sêdesa pisan | kathah swabawaning santri | tuwin yèn nuju sasi | Ramêlan trawèhanipun | sagogolonganira | kêrsanira Kyai Bayi | satus trawèh sajrone ing Wanamarta ||

99. tan wun arjane kang desa (428) | ya ta kang salat ing masjid | sira Ki Sèh Amongraga | wus bakda subuh anuli | tangat loka akasil | nêm rêkangat tri salam wus | dikir têpakur ing Hyang | mupid dènira awirid | sawusira luar saking pasuhulan ||

100. nulya samya lêlênggahan | lan rama myang ingkang rayi | Jayèngwèsthi Jayèngraga | wus wau bakda anganti |

--- 1-2 : 118 ---

dhêdharan gya sumaji | Sumbaling Cênthini wau | kang ngladèni ingarsa | patean myang wedang kopi | gêmblong lèmpèng tan kolak juadah jênang ||

101. ledre isèn lawan bikang | puthu gêdhang mayang cangkir | glali sutra jênang caca | surabi lan kupat munjit | bakaran pisang kuning | bakaran dhèngdhèng ginêpuk | wus tinata nèng ngarsa | Sumbaling cèthi Cênthini | mundur sarwi bêkta tup saji karangan ||

102. Luci kang têngga cèrètnya (429) | uthi anepasi gêni | mêngkana Sèh Amongraga | aris matur mring Ki Bayi | punapa wus kaèsthi | masalah mênggah ingèlmu | mênawi wontên ingkang | kêraos sumêlang galih | inggih mugi paduka anglairêna ||

103. miwah putranta kalihnya | punapa sampun anunggil | mênawi salayèng kêrsa | tuwin kirang sêrêpnèki | prayogi kang kawijil | kêrana Allah aplalu | gyan tuan rêrasehan | lan putranta yayi kalih | ing rujuke kang ujar wau punika ||

104. Ki Bayi aris aturnya | botên anggèr gih sayêkti | apan tan mangmang samêndhang | ujar punika wus êning | sayêktine nak mami | ibunta duk panggih mring sun | ya ta mêdhar pêsaja | saliring solah sêkalir | saraose sira Ki Bayipanurta ||

105. andhêku Sèh Amongraga (430) | myarsa lingira Ki Bayi | putra kalih nambung sabda | mangrêpa aturirèki | kathah-kathah minta sih | mring Amongraga mlas-ayun | ya ta Sèh Amongraga | umatur marang Ki Bayi | pan amêdhar nênggih sêjarah ing lampah ||

106. asal usule wus jarwa | nêngih duk rusakirèki | nêgari ing Sokaraja | wus jinarwakakên sami | Ki Bayi duk miarsi | lawan putra kalihipun | anjêtung ngêmu waspa | sêdangunira alinggih | saking dening ngungun myarsa tuturira ||

107. sêdaya ciptaning nala | tan bodho kêncêng tyas mami | nyata wijiling awirya | trah kusumandana warih | turasing amêrtapi | ngulama abangsa luhur | nulya nutugên rêmbag | ya ta Ki Sèh Amongragi | anuruti yèn wus panggih kadangira ||

108. sêmangke langkung lênggana (431) | Ki Bayi ngêmu waspa ngling | tanapi putra kalihnya | aturnya angasih-asih | yèn ta lamun wus panggih | sakêrsa rinta puniku | tan ketang mung sêdina | ing panggih tilarên gampil | mung wêlasa mring rayinta lir kukila ||

37. Dhandhanggula

1. langkung awlas Ki Sèh Amongragi | aningali mring Bayipanurta | tuwin ing ari kalihe | wusana ris umatur | kêrsa tuan amba umiring | nanging panuwun amba | ing tuan pukulun | sampun dhatêngakên suka | inggih dipun sagêd rumêksa ing kami | rèhning ngêmong turida ||

2. Kyai Bayi wus sagah ing jangji (432) | apan samya turut-tinurutan | cumêplong bolong driane |

--- 1-2 : 119 ---

ical riringanipun | suka bungah sajroning galih | narima maring Allah | ciptèng tyas katuju | ana lêgane kang kêrsa | yèn tan payun[25] kaprie ing solah mami | kaya tan anèng donya ||

3. Kyai Bayipanurta ngling aris | marang ingkang putra kalihira | kinèn ambêktaa age | marang ing wismanipun | apan sarya winêling-wêling | ing salir solahira | ing saturutipun | putra kalih wus atampa | nulya matur Jayèngwèsthi mring Mongragi | sumangga kondur mêdal ||

4. Ki Panurta anambungi aris | inggih prayogi yèn parêng ing tyas | mijil kondur ing wismane | ing rayinta kang sêpuh | Jayèngwèsthi nyarèhkên pikir | kaula pirêmbagan | ing tumuntênipun | Sèh Mongraga tan lênggana | wusnya pamit sêsalaman binêkta glis | mantuk mring wismanira ||

5. ya ta kondur wau Kyai Bayi (433) | praptèng wisma panggih lan kang garwa | duk lênggah lawan putrane | nulya winartan sampun | ingkang garwa salir inguni | kêlangkung sukanira | garwa duk angrungu | ana kêdhik sêngkêling tyas | dene putra lagya ana dèn kêrsani | sawêg manggih sungkawa ||

6. Ni Kèn Tambangraras duk miarsi | pangandikanira ingkang rama | sukèng tyas ana sêkêle | kang dadi sukanipun | tan andipe yèn trah priayi | kang dadi sêkêlira | dene ngêmu wuyung | nanging dyah waspadèng tingal | nadyan silih dhumatênga lara pati | luluha wus sinêdya ||

7. dene antuk ngulama linuwih (434) | sêdya krama ing donya akerat | mêngkana wau ciptane | dènya lênggah tumungkul | nèng ngarsane ramanirèki | kang rama angandika | babo putraningsun | mung sira woding wêrdaya | bêgjanira ana kang sira karêpi | kêpalang sêkêl ing tyas ||

8. nanging narimaa lamun pêsthi | palaling Hyang kang paring mring sira | nanging wêkas ingsun anggèr | kang putra gya winuruk | salir ingkang wong palakrami | ondhe kang kina-kina | èstri kang wus kasub | bêbaku Dèwi Patimah | sosorane Aklimah garwèng wong grami | kakunge ala tua ||

9. pan winartan patrape mring laki (435) | wontên malih dara Murtasiah | mring kakung Sèh Ngarip trape | lan Joharmani iku | antêpira adarbe laki | wus pinajar sêdaya | salir solahipun | kang putra sarêng miarsa | andikane kang rama sang rara nuli | tumungkul rawat waspa ||

10. poma wêkas ngong mring sira nini | nêm prêkara tekading wanita | ingkang wus muktamad rasèh | parèstri kang linuhung | ageongan[26] ing nêm prêkawis | tinuwajuhkên ing tyas | tan mèngèng sêrambut | èstri kang dadi lêpian[27] | kae mau kang sun tuturkên sirèki | lire kang nêm prêkara ||

11. dhingin wêdi kapindhone asih | kaping têlu sumurup ing kêrsa | kaping pat angimanake | ping lima bangun turut | kaping nême labuh ing laki | lire wêdi sira ywa | wani ngrusak wuwus |

--- 1-2 : 120 ---

kabèn sapadhaning ngrusak | lire asih aja kêmba sira nini | rahabmu marang pria ||

12. êndi kang dèn karêmi ing laki (436) | sira milua rahab kang trêsna | sabab sih tunggal wujude | nalikane kayungyun | kang sinung sih lan kang ngasihi | tan pae ing paeka | milua sih lulut | lire sumurup kang bisa | amèt ati ing pria kang anyondhongi | apa kang dadi cipta ||

13. pêpanganan bubungahan tuwin | ing lèlèjêm sasmitaning pria | pria rujuke kêrsane | lire ngimankên iku | ngeling-eling walêring laki | tan ngilang-ilang wulang | anggugu mituhu | lire bangun turut ingkang | anglakoni sapakon-pakoning laki | ywa wangkot ing sakêrsa ||

14. abot ènthèng saèn wirang isin (437) | kinarya la ayu ing sawiah- | wiah[28] linakonan bae | lire kaping nêm labuh | tan onjotan datan mangêni | tumêkèng lara pêjah | tan nilar tan kantun | toh jiwa donya akerat | aywa duwe tyas rêngkêd kang êsak sêrik | lilakna angganira ||

15. ywa pilih ing kêdadeanèki | angandhêmi dènya nut ing pria | tan sumêlang pamêlênge | iku rara dèn emut | dalil èstri kang angramati | kang brangta maring tekad | lir tuturku mau | wong wadon kang dadi iman | ya alapên bêrkahe supaya olih | ganjaran ing akrama ||

16. bakal jodhomu iku linuwih (438) | wahyu ngulama gung tur ulia | dhasar trah ngawirya gêdhe | lah dèn bisa sutèngsun | kudu ngati-ati ing kapti | adat bangsa wibawa | kêdah sira wêruh | ngawruhi dalu lan siang | sakêrsane aywa wani mêmaoni | tobata ing Pangeran ||

17. sabab kakung wus tinitah jais | angratoni ing dyah donyèng kerat | anrapakên kukumahe | purba wisesanipun | mring wanita uwus jinais | mulane sira rara | tyasira kang sukur | dèn gêdhe panrimanira | maring pria kang bêkti anggusti-gusti | poma dèn wêdi sira ||

18. Ni Kèn Tambangaras[29] duk miarsi | ing wulangira pan ingkang rama | lir taru kadrêsan dene | jawuh upaminipun | tyasnya sêmi amiminihi | ambêk kumba susila | tyas musthika luhung | tumungkul angêmu waspa | angling malih Ki Bayi mring garwanèki | Rubiah tutugêna ||

19. awêwarah mring sutanirèki (439) | manirarsa nimbali rinira | wèh wêruh sarta rêmbuge | kiai nulya mêtu | angandika mring santri Luci | Luci sira undanga | kabèh dhi-adhimu | santri Luci sigra mentar | animbali sêdaya kang para ari | tan dangu nulya prapta ||

20. Ki Suarja lan Wiradhusthèki | Kulawirya Panukma Panamar | gêpah narka ana gawe | asaguh anèng ngayun | samya cadhang kêrsa jêng kyai | Ki Bayi lon ngandika | mulane sirèku | sêdaya samya ngong undang | ngong wèh wêruh yèn pupulunanirèki | ya Ni Kèn Tambangraras ||

--- 1-2 : 121 ---

21. ngong dudutkên bae olèh santri (440) | santri moyang anyar saking Karang | lagi tuture maune | basa wusananipun | ngulama kas trahing amukti | aran Sèh Amongraga | wijiling aluhung | sira padha andongakna | yèn pinarêng maring Hyang Kang Maha Luwih | jodhone pulunanta ||

22. Ni Kèn Tambangraras lan Mongragi | muga sêlamêta sihing Suksma | têtêpa dadi jodhone | ri sêdaya andhêku | nêmbah matur ngaturkên puji | mugi Allah marêngna | inggih dhaupipun | para ri matur ing raka | amba datan myarsa yèn wontên têtami | sawêg sêrap punika ||

23. ingkang raka angandika malih (441) | apa sira durung wruh warnanya | pra ari umatur dèrèng | Kulawirya umatur | kula ingkang midhangêt warti | saking pun Carmasana | duk têmbene rawuh | nèng wismane Jayèngraga | pan kawarti santri saking Karang èdi | putra sangêt sihira ||

24. Ki Baywangling ya bênêr sirèki | jujuge nèng wismane nakira | kang nom Mongraga praptane | mêngko kabèh sirèku | mampira wismane Jèngwèsthi | yogya padha panggiha | lan bakal alomu | para ri matur sêndika | nêmbah mundur saking ngêrsane Ki Bayi | mêdal mring wismanira ||

25. Kyai Bayi kondur mring wismèki | pra ri samya marang wismanira | Jayèngwèsthi ing jujuge | ya ta wau kêpangguh | sêsalaman agênti-gênti | wus tata dènya lênggah | samyambagèkên wus | Jayèngwèsthi ris turira | pan punika paman paduka kang rayi | jêng rama sami pria ||

26. Amongraga ngling inggih utami (442) | mindhak santosa ing sarakira | pra paman myat ngungun tyase | pasang pasêmonipun | samya muji layak trah luwih | kêtarèng solahbawa | cahyane sumunu | tumeja angulad-ulad | Ki Suarja wusana têtanya aris | mring Ki Sèh Amongraga ||

27. dhuh anak mas sun tanya ing pundi | asal kamulanipun anak mas | Sèh Mongraga lon ature | saking Karang satuhu | têbih-têbih kaula prapti | ngalap bêrkah rakanta | jêng kyai kêlamun | winêjang ngèlmu raos kak | Amongraga ing wadi mêksih akunci | kang paman sêdayanya ||

28. sampun sami maklum ing wêwadi (443) | wus winêngku lia kang rinasan | bab sarengat tarekate | nutug sêdangunipun | dènya samya rêrasan ngèlmi | nulya samya pamitan | mring kang putra gupuh | ing ngandhêg[30] dhahar tan arsa | mung ngong prêlu pêpanggih rèhning tinuding | sigra asêsalaman ||

29. tan cinatur solahirèng uni | nalikane ing sawiji dina | Kyai Bayipanurtane | anèng pêndhapanipun | lênggah lawan garwanirèki | putrane tinimbalan | tan adangu rawuh | Jayèngwèsthi Jayèngraga | anèng ngarsa Ki Bayi ngandika aris | karo padha majua ||

30. payo padha pipikiran iki | saenake rinêmbug wong papat | gawene kakangmu kie | dene pênjalukipun |

--- 1-2 : 122 ---

kakangira Sèh Amongragi | ririkêsan[31] kewala | tyase mêksih wuyung | lamun manira ringkêsa | prie malèh anak pawèstri sawiji | anandhang rara tua ||

31. nganti kêlangkahan kadang kalih (444) | sira kêlawan Ki Jayèngraga | yèn sun roa kaya prie | Jayèngwèsthi umatur | pan prayogi dipun turuti | ringkêsan krana Allah | amung pêrlunipun | ewa punika sumangga | ing sakarsa sampean kula umiring | Ki Bayi angandika ||

32. sira prie sutèngong taruni | apa ia kaya kakangira | Ki Jayèngraga ature | mênggah ingatur ulun | kadospundi lamun sinêpi | prayogi dipun roa | ing sawawratipun | ing sariringkêsanea | kulawarga tiang sêdhusun puniki | punapa tan myarsaa ||

33. pra sêntana miwah magêrsari (445) | sintên ingkang dipun arsa-arsa | mung jêng tuan lan liane | lan kaping kalihipun | pan pikantuk sunat utami | Jayèngwèsthi asipta | mring rayi andulu | Jayèngraga anor tingal | ingkang raka nambungi wêcana ririh | ya bênêr aturira ||

34. nanging iku rada ninisani | kêrsane kyai durung winêdhar | kang ibu lon andikane | kaya bênêr adhimu | tan ngapêskên ramanirèki | yèn rinowaa pisan | pêsthi asung wêruh | marang priayi nêgara | Kyai Bayipanurta ngandika aris | wis padha bênêrira ||

35. mungguh manira kang dadi pikir (446) | sêkadare ia kinurmatan | mung sakulawangsa bae | êmbuh tumpêng sabucu | rinayap ing brayat pribadi | lan wêtaranên pira | wong sadesa iku | Jèngraga matur ing rama | kados wontên tiang sèwu malah luwih | kêjawi padhêkahan ||

36. ya mung iku bae kang pinikir | kêbo sêlawe kirang cukupa | kêjaba bèbèk ayame | wis Jayèngwèsthi gupuh | kakangira Ki Amongragi | anaa wismanira | sira besan ingsun | bêladhahên omahira | tutuwuhan kêmbar mayang aywa kari | pan iku ila-ila ||

37. kasompokên kêsusu sakêdhik | iki lagi tanggal kaping sanga | besuk ping rolas têmune | pakolih sangatipun | ing Achmade sore ngasrêri | yèku amung jagongan | sadintên sadalu | ngarah apa riringkêsan | yèn ajaa kêpalang mantuku kingkin | mêsthi limalas dina ||

38. Jayèngwèsthi dhêku matur inggih (447) | nuwun sêndika ing rèh paduka | dêrmi lumampah sapakèn | kang rama malih muwus | dene sira Ki Jayèngragi | amêmataha karya | dadaka sadarum | kabèh kulawangsanira | pra têlunên wêtuning godhong salêmpit | kabèh mangsa bodhoa ||

39. wong dhukuhan aja na kang kari | atugura dalêm têlung dina | lan bojomu konên mrene | dadya kanthining bumu | ana ingkang sun pitayani | lan paman-pamanira | rèhên saliripun | dadakan kang rampung rikat |

--- 1-2 : 123 ---

ing pakarya aywa na kurangan bukti | mangsa bodhoa sira ||[32]

40. Jayèngraga sêndika turnèki (448) | ngling mring garwa iku anakira | bêlanjanên sacukupe | Jayèngwèsthi turipun | nuwun sampun ngantos pêparing | saking bêrkah paduka | kados inggih cukup | lamun sêmantên kewala | Jayèngraga guguyu mring raka sarwi | sasmita pranèng basa ||

41. prandènipun kula dèn wêstani | anisani kêrsane jêng rama | paduka punika dene | mêdalkên gêdhêgipun | angluhuri kêrsane kyai | dadya apagujêngan | Ki Bayi gumuyu | wus nora dadi angapa | wus muliha karo nambêlèha sapi | maesa bèbèk ayam ||

42. nêmbah matur sêndika nulya mit (449) | putra kalih lèngsèr sampun mêdal | Ki Bayi lon andikane | bok Rubiah sirèku | bêrsihana wismanirèki | galêthêkan singkirna | êndi kang tan patut | tatanên ingkang prayoga | sacaraning mêmanton sabarang kalir | mêmajang kang murwendah ||

43. matur sêndika nyai Malarsih | nulya[33] nyorog pêthine giwang | mundhut arta bolong kabèh | kêrsa kinèn tutuku | animbali wadon Sumbaling | sira mianga[34] pasar | tutukua bumbu | uyah trasi brambang bawang | kacang wose ijo kaluak kêmiri | asêm laos panjêlang ||

44. kang sarwa kèh tutukonirèki (450) | gula kahwa aja kukurangan | bêcike borongên kabèh | warnan pasar dèn ramut | mupung pasarmu dhewe Paing | kang liningan sêndika | ya ta kang tutuku | ambêkta rencang sêdasa | sigra mentar mring pasar wadon Sumbaling | angêpak warnan pasar ||

45. yatra tigang dasa real ênting | age-age ingiring rêmbatan | sigra katur bêndarane | wus jangkêp dènya ngetung | Kyai Bayi sigra nimbali | ingkang rayi Suarja | lan Wiradhusthèku | Panukma miwah Panamar | Kulawirya sêdaya prapta ingarsi | santri Luci tan têbah ||

46. sira kabèh mila ngong timbali (451) | apa saparentahe nakira | Ki Jayèngraga kang angrèh | gawene pulunamu | pan dadakan sêdina iki | bladhahên wismanira | ia mumpung esuk | banjur têtaruba pisan | Si Panukma lan Panamar sun bubuhi | ana sajroning wisma ||

47. ladènana bok ayunirèki | mangsa bodhoa wong roro sira | lan bojomu sêkarone | sêndika kang tinuduh | angling malih mring santri Luci | gawea kêmbar mayang | rong jodho kang patut | kumpulna sapa kang bisa | lan malihe mundhut tutuwuhan cêngkir | pisang têbu rêjuna ||

48. marang para lurah santri-santri | kang liningan Luci sigra mentar | andhawuhkèn pundhutane | samya ngupaya gupuh | pisang raja lan cêngkir lêgi | têbu rêjuna angsal | katur sêdaya wus | pinasang anèng sêsaka |

--- 1-2 : 124 ---

sawêrnine saka têtarub tan kari | sinungan tutuwuhan ||

49. nora kongsi sabêdhug gya dadi (452) | myang wismane Jayèngwèsthi purna | rinayap dening wong akèh | sakulawrêganipun |[35] langkung sêngkud anambut kardi | lêlatar rinêsikan | sêdaya wus rampung | Ki Bayi ibut parentah | sawusira anulya ngingon-ingoni | wêtara kulawangsa ||

50. sarupane santri bocah cilik | kinumpulkên ngingonan sêdaya | dèn adhêpi pêmangane | suka dènya andulu | lamun kirang dipun imbuhi | sêkul kêlawan ulam | nutug sami tuwuk | kamitua pra mumulang | nèng mêndhapa karya sujèn sapit abing | miwah kang mupuh ulam ||

51. Kyai Bayipanurta siniwi (453) | nèng pêndhapa pêpak nak putunya | akêmul kampuh sindure | kuluk cêmêng bêludru | dhêsthar bathik Arab wus putih | nyamping kawung luasan | kang mêntas winasuh | lênggah ing lampit dêmangan | nyandhing têpsir Jalalèn lan Baelawi | pan ngiras amumulang ||

52. para pinisêpuh anèng ngarsi | yèn Ki Bayi amuradi lapal | kang nambut karya amêne | tangane sami gathu | sèlèh sujèn myang sapit abing | atakwa ing pitua | wuwulanging guru | yèn wus nulya nambut karya | lamun wêktu kèndêl salat bakdanèki | nulya trap damêlira ||

53. Kyai Bayi angling maring Luci | sira kang dadi jurune pangan | aywa kêkurangan kabèh | sakarêpe dèn tuwuk | rijêkine Allah marêngi | mangsa sabêna dina | mêmangan anutug | sakèhe kang nambut karya | samya sêngkud suka rênane kêpati | warêg mangan ambêkta ||

54. bakda ngasar wau Ni Malarsih (454) | lan kang rayi Panukma Panamar | katri mantu lan ipene | sadintên gya mêmangun | anêlaskên rerekan apik | Malarsih kêrsanira | nglangkungi kang uwus | rumiyin duk darbe karya | ngantos kaping kalih tan kadi puniki | gyanya mêmangun tilam ||

55. patani gêng ing têngah tulya sri | badhe panggenan pêngantyanira | kinarya putihan bae | inendah mara sêmu | sinalimut ing sarwa putih | langse cawêni pêthak | galêr konus alus | wêwaton lan sakanira | tumpangsari pamidhangan sunduk kili | linapis mori pêthak ||

56. pêlag[36] lêlangitan sarwa putih (455) | pojok saka sêkawan sinungan | wiwiron lir worah-warèh | mêdhok nyêkar kêcubung | pan kinayu apu aputih | tinon lir kêmbar mayang | mungsêr susun pitu | palisir kaywapu malang | têpung gêlang susun katri samya putih | kêlasa batu pêthak ||

57. tuwin kasur agêng lan guguling | kajang sirah antêban pan seta | tinundha agêng alite | lawan kêkawalipun | pajagan[37] sri sarwa aputih | winingkis ing canthelan | sinampiran kacu | pêthak winiru araras |

--- 1-2 : 125 ---

karangulu kinarang mêlok mêlathi | myang kasur sinêbaran ||

58. jinêbatan amrik ganda minging (456) | patani gêng inendah ing seta | tinon tuhu tanpa tandha |[38] tinon byur putih mancur | pan sumilak èsmu awingit | nêlahi jroning wisma | sumunu dinulu | Ni Malarsih kurmatira | mring ulama pinasaja sarwa suci | carêming karasikan ||

59. kanan keri kokobong angapit | mubyar muncar karone kinêmbar | kang kinarya gubah cindhe | corak jêlamprang wungu | pinêrada gumêbyar asri | palisir garenjengan | tinurut kaywapu | ing sutra ijo kuning bang | sêsakane sêkawan pisan linapis | garènjèng lir saka mas ||

60. kasur agêng sinamir mêndhoki | guling êncit surati lorog bang | bantal antêb samya cindhe | miwah kêkawalipun | cindhe ijo sinêlan abrit | bantal sinusun sanga | gêng alit tinurut | karangulu pinêlokan | oncèn-oncèn anggitan gambir mêlathi | kasur asri sinêkar ||

61. sunduk kili sinamiran kêling (457) | limar pêlung solok pandhan surat | walulin lan pêlangine | kêndhaga karang susun | pêthi giwang kêbut angapit | kêndhi pratula[39] miwah | kaca bênggala gung | poponjèn lan parêsikan | myang bothekan cêcandhèn pinrada asri | kêmbar mayang ingarsa ||

62. pandam sèwu lara bonyo[40] ngapit | gênuk sajèn sampun pinêpêkan | ila-ila sêdayane | asri kêndhung-kumêndhung | Ni Malarsih bungah tan sipi | suka sêngkêl sêkala | kêraos tyasipun | ningali rakiting tilam | jroning wisma anglir kaswargan kaèksi | mulêk ganda angambar ||

63. Ni Malarsih sumumpêl kang galih (458) | saking kagêngên ing bungahira | tanbuh raose manahe | barêbêl arawat luh | prêmbèh-prêmbèh wusana nangis | kamisêsêgên supak | anulya tan emut | gugup Panukma Panamar | jalêr èstri Rarasati anangisi | gumrah tangis jro wisma ||

64. Kyai Bayi kagyat myarsèng tangis | gupuh dènira lumêbèng wisma | iku ana apa kuwe | dene tangis gumrumung | Ki Panukma umatur nangis | kula botên uninga | ing prêkawisipun | ing sawusipun mêmajang | apan kèndêl nulya mèwèk-mèwèk nangis | lajêng niba kantaka ||

65. Kyai Bayi manthuk-manthuk angling (459) | wis mênênga aja na karuna | bêcik sarèhêna bae | nulya sami anurut | ingkang kantun[41] nulya anglilir | pan têksih marawayan | tan adangu emut | Ki Bayi alon lingira | kêna ngapa gènira sira tan eling | Malarsih aturira ||

66. inggih botên wontên ingkang mawi | Ki Panurta alon wuwusira | mring Panukma Panamare | ia wruhanirèku | wus bunuhe adat wong cilik | yèn katêmbèn tumingal | ningali kumêndhung | nora bungah malah susah |

--- 1-2 : 126 ---

saking dene nora tau duwe apik | mulane kênèng lara ||

67. ukur akèh thithik amadhidhig (460) | kêbungahên têmahane susah | seje pancène wong gêdhe | gadhah angandhug-andhug | pêngrasanya mêksih sêthithik | iku lagi wadhagan | bae ing wuwusku | dene dalane agama | yèn ujaring sarak puniku pan sirik | tan kêna kinarêman ||

68. lamun mungguh sira lawan mami | nora kêna kulina ing donya | wus aganthêng[42] wêwalêre | tan kêna mamak-mumuk | yèn kêprècèt murungkên dadi | angloro ing Pangeran | akerate bukung | cuthêl lir ganjaranira | apan beda lan kang tinitah prajurit | tan kêna kukurangan ||

69. Ki Panukma Panamar samya jrih (461) | kaluhuran sabdane kang raka | tumungkul brêbês waspane | sangêt kraos tyasipun | Ki Panurta muwus mring rabi | ia Malarsih sira | dèn narimèng wuruk | aywa pêgat dikirira | lan istigpar sêlawat atasing nabi | têpakur kang santosa ||

70. Ni Malarsih tumungkul langkung jrih | amituhu wuwulanging raka | suka sukur ing kalbune | winêjah wus tawajuh | wuwuh tajêm anjatmikani | sawusira mêngkana | Ki Bayi amuwus | wis padha tatrapa karya | ingkang rayi sêdaya anyandhak kardi | Ki Bayi nèng pêndhapa ||

71. wanci ngasar akir Kyai Bayi | kinèn kèndêl kang anambut karya | dhawuh mring santri Lucine | kinèn amundhut sêkul | angingoni kang nambut kardi | wêrata kulawarga | tan ana kang kantun | jalwèstri apantha-pantha | pan authi santri Luci angidêri | ngimbuhi sêkul ulam ||

72. wus luaran dènya samya bukti (462) | tuwuk sakèhe tan ana kirang | sêdaya pan mènthèg-mènthèg | surya wus tunggang gunung | samya ngangkat wêktu mahribi | santri nabuh kênthongan | goprake kumrusuk | pra santri kathah anjêprah | sami gupuh lumajêng pating tharêklik | prak-prakan abarungan ||

73. amèt banyu wulu ting kacuwik | kêrabyukan lir bendrong grahana | saking kathahing santrine | salêmprotan kêkêmu | kang wus wulu manjing ing mêsjid | andonga yat-ayatan | nulya adan barung | swara sora rum arampak | wusnya inallaha wa malaikati | lajêng sêdaya sunat ||

74. sawusira sunat samya muji (463) | Jayèngraga kang dadi mubalah | alêlagon istigpare | swara ubyug gumrumung | umyang arum rêmpêg kapyarsi | kang cilik kang sêdhêngan | kang agêng abarung | ngêlik ngandul-andul padha | tumalawong tan ana barênjul siji | dalah êmèle rampak ||

75. astagpirullah alngalim min kulli |[43] danbin ngalim la yagpir ayuman | illa rabbingalamine | barung arum aruntut | gumarênggêng asri amanis | wus manjing nulya kamat | ngangkat pêrlunipun | Jêng Kyai Bayi Panurta |

--- 1-2 : 127 ---

nulya majêng kêrsa ngimami pra santri | tangawut lajêng niat ||

76. wusnya usali praptaning têkbir (464) | lajêng tasbih nulya maca wajah | patekah mukaranahe | tamat patekahipun | surat waluka awalnèki | akire alam nasrah | nuli tahyat lungguh | awal praptèng akir tahyat | nulya maca sêlawat atasing nabi | miwah ing kulawarga ||

77. nulya asalam ing awal akir | wusnya bakda amaca iptitah | lajêng pupujian akèh | swaranira gumrumung | wus pujian anulya dikir | rêmpêg ambata rêbah | swara sru gumuntur | wus atusan antaranya | bakda dikir andodonga ing Hyang Widi | rahab donga tinumpa ||

78. Jayèngraga rahab dènya nasib | swara muluk mêmêt mêmbat-mêmbat | sinauran amin akèh | ramya asru gumuruh | wus pêragat ing wêktunèki | prapta ing bakda ngisa | sêsalaman sampun | lan santri kathah sêlawat | nulya kondur Ki Bayi saking ing masjid | ingiring santri kathah ||

79. ya ta ingkang nèng wismanirèki (465) | Jayèngwèsthi Ki Sèh Amongraga | Jayèngraga duk praptane | saking masjid pan laju | nèng ngarsane kang raka kalih | sawusnya sêsalaman | tata dènya lungguh | kang anèng ingarsanira | ingkang paman Suarja Wiradhusthèki | kêlawan Kulawirya ||

80. Ki Nuripun kinarsan nèng ngarsi | Jamal Jamil anèng ngandhap têbah | dene pra lurah pêsantrèn | bagus Yahya gus Dawud | Amad Asra bagus Arpani | Janodin Jayaniman | Jalalèn gus Yusup | miwah para bêkêl desa | Wiratruna Jatruna lan Surakrêti | Sadangsa Jayayuda ||

81. sêpuh anèm kapang[44] nèng pêndhapi (466) | lan santri kang dadi kasinoman | miwah kang anambut gawe | mung sawêtaranipun | datan kusung-kusung ing kardi | mapan datan linilan | rêkasaning bau | mêngkana Sèh Amongraga | anèng dalêm kêlayan kang rayi kalih | kêlawan para paman ||

82. sêsaosan dhêdharan mawarni | wedang êtèh lawan mêmanisan | rinampad nèng ngarsa andhèr | wedang bubuk tan kantun | gula arèn lan roti kêring | Amongraga tan patya | dhêdharan anginum | ukur wedang sacêcêpan | tanpa gêndhis mung angsal sêtêngah cangkir | kinurêbkên ing cawan ||

83. angandika mring kang rayi kalih (467) | yayi Jayèngwèsthi Jayèngraga | mênggah ing tekad kang angèl | kalih prêkawis nêngguh | apan kadangriah[45] kang dhingin | lawan kajabariah | puniku yèn mungguh | binudi para ngulama | dèrèng wontên kang rikat angrêrampungi | saking ngèl-ngèling murad ||

84. lamun kadariah tekadnèki | apan kapir ngindallah punika | yèn kajabariah dene | kapir ngindanas tuhu | datan kenging lamun pinilih | salah sêtunggilira | pêsthinipun kupur |

--- 1-2 : 128 ---

yèn pinèt sêdaya kopar | lamun nampik kalih pisan pêsthi kapir | tan kenging ginagampang ||

85. kêjawi kang sampun ahli suni | lah puniku kang sampun sampurna | kang wus tan ana cacade | puniku ugêripun | ing agêsang kêdah ambudi | tekade kang santosa | ywa nganti kêsandhung | yèn têkiur[46] kêkandhangan | datan wurung anarik apêsing budi | badan anut kewala ||

86. gampil yayi sêmbahyang angaji (468) | sawab wontên lanjarane kitab | tan wontên ngèlmu kang angèl | anamung tekad nêngguh | lamun sisip ambilaèni | tekad dadya pratandha | awon pênêdipun | wande sios saking tekad | ingkang dados labêt-labêting aurip | saking tekad piambak ||

87. wiwinihe tekad saking budi | nyataning budi kêtarèng tekad | yèn sampun jomblah tekade | kêlawan budinipun | gih punika yayi kang kusni | kang rayi kalihira | tumungkul mabukuh | nuhun-nuhun aturira | datan purun anglawani aturnèki | pan kaluhuran sabda ||

88. sangêt kontragira ingkang galih (469) | Jayèngwèsthi lawan Jayèngraga | myat ingkang raka wingite | dadya tumut mangun kung | datan kolu wedang sêcangkir | miwah kang paman-paman | dhêdharan kur-ukur | tan kaur ngraoskên tekad | têpangipun murade kadariahi | lawan kajabariah ||

89. Amongraga sêmune awingit | angandika mring ari kalihnya | kadipundi ing kêrsane | kyai kêlawan ibu | dènya nambut karya nglangkungi | mêmantu roan-roan[47] | tingale agupruk | dene kula wus pra sambat | nuwun riringkêsan[48] utami | pêsaja kêrana'llah ||

90. sasat sagêd nimpêni ing mami (470) | inggih talah de botên kadosa | kyai lan ibu karsane | Jayèngwèsthi umatur | inggih kula sampun ngaturi | aywa ngantos rinoa | dede parêngipun | nanging ibu jêngandika | ingkang adrêng kêdah kurmat sawêtawis | bêrkating wong puputra ||

91. ciptanipun putrèstri satunggil | inggih botên niat roan-roan | rampunga sêkul sêlèmpèr | namung niat majêmuk | lawan brayatipun pribadi | inggih sakulawarga | mung tiang sêdhusun | datan ngaturi uninga | ing priayi nêgari saking sêtunggil | piambakan kewala ||

92. mugi dèn apuntêna pun bibi (471) | kamipurunipun apepeka | saking sangêtipun sihe | inggih dhatêng bok ayu | mila mugi tuan alimi | Amongraga ngandika | sumangga ing kayun | sinamur dhahar juadah | mung sacuwil ginalintir kang ginigit | dangu panggilutira ||

93. sarwi ngacarani mring kang rayi | yayi suawi sami dharanan | kang rayi nanduki age | dhahar nyamikan sampun | linorodkên mring Jamal Jamil | agêpah dènya nadhah | wong roro athêkul | ya ta kang sami jagongan |

--- 1-2 : 129 ---

nèng dalême Kyai Bayipanurta ngling | sakèhe kulawangsa ||

94. ing latri lagya midadarèni | pan pêpêkan kulawarganira | miwah pra lurah santrine | Ki Bayi dènya lungguh | pinggir kang lèr têngah gènèki | anyamping godhong jarak[49] | kêmul kampuh sindur | dhêstharira mori pêthak | kuluk cêmêng luas sêdaya arêsik | lênggah lante dêmangan ||

95. sêsaosan dhêdharan mawarni (472) | ingkang cêlak dènira alênggah | ri kalih kanan kerine | Panamar Panukmèku | myang pêngulu Ki Basarodin | Talabodin kêlawan | Nursukidin wau | murid Jaki Pranaita | santri Luci Jumêna lan Ki Sêbagi | prênah paman lan ua[50] ||

96. pan tinata lulungguhanèki | ingkang têngên lan sêpuh nèmira | akapang têpung lungguhe | Amadiman sumambung | Amadolah lan Amadtahir | kêlawan Amadbadar | miwah Amadarum | bagus Imram[51] bagus Ilyas | gus Suhada Murtaja bagus Nawawi | Janawi lan gus Nurya ||

97. gus Nuryani Nurjani Jamjani (473) | gus Tabrani Jaelani miwah | Ngabdulsudur Dulsukure | Ngabdultamsur Dulgapur | Duljuair Ngabdulngajujir | nulya pêtinggi desa | samya bêkêl têpung | Wrêgaita Wrêgatruna | Wrêganaya Kêrtayasa Wangsakêrti | Kêrtinala pak Sawa ||

98. pak Banikêm pak Sungkêm pak Kêmis | pak Rajiah pak Kêdah pak Susah | pêpakan sêdaya andhèr | bêkêl kewala ngayun | pan kêjawi bêkêl pawingking | samya jagani karya | acakut aguyub | myang santrine masjid kathah | samyandarus kur'an kitab lan tajuwid | myang usul nahwu sarap ||

99. langkung rêma papacitanèki (474) | wedang kopi wowohan gorengan | balêbah pangan santri kyèh | tan kirang malah langkung | ya ta ingkang anèng pêndhapi | Kyai Bayipanurta | tinarap nak putu | katonton wibawanira | Ki Panurta wong sêdesa mule sami | nadyan lian amanca ||

100. langkung asri langêning pêndhapi | linangse pêthak sêdayanira | pyan lawon lan sêsakane | amarik pandam kurung | pan daluang banyu rinujit | kinêmbang samya dluang | ijo lawan biru | damar-damar ting paluncar | miwah salêbêting wisma anêlahi | mubyar tan ana memba ||

101. samya gawok sakèh kang ningali (475) | pan katêmbèn ing desa tan ana | kabèh jomblong pandulune | kang jagong samya muwus | lan roange caturan ririh | jêng kyai nora jamak | karyeram pêndulu | aku wruh ing kana-kana | pra priayi mantu tan kadi puniki | rakiting pêpajangan ||

102. Ki Sêbagi rêrasan aririh | ting kêranthuk lawan Ki Jumêna | ragi awadi anthuke | Ki Bayi lon amuwus | lah punapa ua Sêbagi | ingkang dipun wicara | awadi dinulu | kêlawan paman Jumêna |

--- 1-2 : 130 ---

Ki Sêbagi nauri wêcana aris | inggih bab pasatuan ||

103. Kyai Bayi gupuh ngandikani | de punika rêrasan têmênan | lah ua nèh tutugake | ngong kasupèn kêlamun | ua sagêd amemetangi | pasatuan wong krama | awon pênêdipun | dèn mariki ua paman | cêcêlêkan tunggilan putrane kalih | pun Panukma Panamar ||

104. Ki Sêbagi Jumêna mangarsi (476) | wus anunggil Panukma Panamar | Ki Baywa lon patakène | wayah dalêm puniku | Tambangraras lan Amongragi | kadospundi punapa | pênêde puniku | Ki Sêbagi lon wuwusnya | ngèlmu buda beda lan sarak utami | Ki Bayi lon ngandika ||

105. wus lailanya wong laki rabi | kêdah anggunêm ing pasatuan | Ki Sêbagi wangsulane | inggih sumanggèng kayun | kang kêpanggih petangan mami | èstri nêptu tri dasa | langkunge têtêlu | kang jalu nêptu tri dasa | langkung wolu gunggung pitung dasa siji | ingècèr picis kênthang ||

106. crèk-crèk krukup crik andhok dhawah sri (477) | sinanèskên kang kari ngècèran | crik andhok dhawah sri malèh | winor lan kang sri wau | sêkantune dipun ècèri | crèk andhok tiba lara | sinèjèkên gupuh | crèk andhok dhawah ing lênggah | satêlase crik andhok dhawah sri malih | wêtah dhanyange gangsal ||

107. ambêgènggèng Ki Sêbagi angling | ih sae têmên ècèranira | pêngantèn agêng bêgjane | Kyai Bayi gumuyu | amaca alkamdu lillahi | atanya derahira | Ki Sêbagi muwus | dhanyang gangsal gih punika | wiwit êsri lungguh gêdhong lara pati | etang anut ing dhanyang ||

108. Ki Panurta ngling punapa malih (478) | kang ua jar mêksih wontên ramal | kalamudhêngipun dèrèng | pan sami kêkahipun | nêptuning kang sastra winilis | aksara kalih dasa | pan pinara têlu | sastrane saduman sapta | ha ra ta la ja ma tha nêptunya niji | rong duman sastra sapta ||

109. na ka sa pa ya ga nga nêptu dwi | kang têlung duman nênêm sastranya | ca da wa dha ba ba dene | nêptunipun anêlu | pan ingetang jalu lan èstri | binucal tiga-tiga | pintên kantunipun | yèn kantun tiga palêstra | lamun kantun kêkalih puniku sakit | kantun siji utama ||

110. putra dalêm punika prayogi (479) | wiwitane wêkasane susah | pisah lan yayah renane | wikana pisahipun | enggal lawas pati lan urip | têmtu ujaring ramal | kalamudhêngipun | ewa punika sumangga | tabit buda mênawi cêgah ingèlmi | amawi pasatuan ||

111. Kyai Bayi angling mring Sêbagi | langkung kathah ngèlmine Pangeran | tan sagêd anacahake | ua yèn bab puniku | yèn tilarên tan mêlarati | nging Ki Bayipanurta | manahe sumênut | ki pêngulu datan rêmbag | ngèlmu kalamudhênge Kyai Sêmbagi | myang santri kathah-kathah ||

--- 1-2 : 131 ---

112. Ki Panurta ngling mring santri Luci | sira undangên Si Kulawirya | kang liningan mentar age | tan dangu nulya rawuh | prapta ngarsanira Ki Bayi | kang raka angandika | bêcik padha catur | lan kakangmu Ki Panamar | totohana wêdhus lêmu lan kêbiri | kang rayi tur sêndika ||

113. Ki Panamar amuwus mring ari (480) | prie jangjine sira lan ingwang | mungguh totohane kuwe | manuta ing matipun | êmat pidak kêlawan êtir | mat mantri jaran gajah | kacèk bayaripun | yèn mat mantri pidak gajah | apan wêdhus lêmu bayaranirèki | yèn mat êtir jaranan ||

114. soksokane pan ayam kêbiri | Kulawirya anauri sagah | nulya pinasang cature | Panamar gêlaripun | kawal supit urang miranti | Kulawirya glarira | êtire tinumpuk | kukuh kawal kakanthètan | lêkas maju sagsêg pidak mrih pêpati | ngukih[52] angkah-ingangkah ||

115. Ki Panamar langkung ngati-ati (481) | nanging pidake kathah kang rusak | rada katimpah lampahe | akêcap manthuk-manthuk | dangu pikir lampahing êtir | Kulawirya angatag | swawi kêdangon wus | nulya nglampahakên jaran | pan kêsupèn tinggal kawal mangan mantri | jaran pinangan gajah ||

116. dadya gulêt sadhengaha lali | pangan-pinangan gêsah-ginêsah | Ki Bayi la-ilu bae | anggêsah-gêsah tumut | ngalor ngidul milu gusahi | rubungan para tua | suka samya dulu | kang timpuh wênèh sidua | ana ingkang ngêlus-êlus jenggotnèki | kang cêcathut anglangak ||

117. Ki Bayi ngling èh Wirya dèn aglis (482) | lakokêna jaranmu anggusah | sigra ginusah ratune | kenging dèn rok tiripun | tumut gusah Kiai Bayi | Kulawirya asuka | sah-sah ês-ês suh-suh | angalênggêr Ki Panamar | kukur-kukur kerogan tyasira sêdhih | gatêlên jenggotira ||

118. Kulawirya kêkêl anyukikik | ratu mingsêd tir pinangan jaran | gya tire kinênthêngake | sarwi alon mêrkungkung | tuding-tuding tangan kumitir | dèn matna tir wus êmat | nanging datan ayun | ingangkah êmat kapidak | Ki Panamar ngulat-ngulèt prie iki | angosog dènya lampah ||

119. sêkarine rinampêdkên aglis (483) | tinadhahan ing kawal kanthètan | dadya tumpês sêdayane | kari gajah angacung | Kulawirya saya angikik | dhasar watak mênthelang | mangka olih buru | tan ering mring kakangira | anjêgènggèng ngisin-isin bakal iki | anuntun wêdhus domba ||

120. dhasar jambul kêbênêran kêndhit | berok lêmu gimblah jenggotira | ajamprah kaya jenggote | Basarodin blêg lugu | ki pêngulu ambêkuh ih-ih | dadak garap wong tua | Ki Bayi gumuyu | Ki Panamar rada duka | ih wong anom anèng ngarsane kiai | polahe cêlangkrakan ||

121. Kulawirya saya bilik-bilik | cukakakan Panamar ngling nyêntak | lah wis ta êmatna age |

--- 1-2 : 132 ---

Kulawirya gumuyu | êmat pidak sapapan uwis | Panamar asok menda | garundêlan muwus | bênêr kang ngarani karam | wong botohan nora patut dèn prêduli | bêcik padha cinêgah ||

122. Kyai Bayipanurta ngling aris (484) | mring kang rayi Panukma Panamar | katri mring Basarodine | mungguh ing dina sesuk | wayah apa sangatirèki | Ahmade ing paningkah | ki pêngulu matur | punika tanggal ping rolas | lêrêsipun enjinge wit Jabarail | Ahmade wêktu ngasar ||

123. wayah wisan damêl Yusupnèki | pan sumangga pundi kang kinarsan | Ki Bayi lon andikane | utama Ahmadipun | ningkah ngasar sorene panggih | bêbanjuran kewala | dhasar kêrsanipun | nora kaya wong maksiat | nganggo ngarak ramèn-ramèn tan marêngi | kêrsane Amongraga ||

124. sêmene kie wus anglojoki (485) | malah sun duga tan pati rêna | kêrsane ringkêsan bae | iki saking nyaimu | bêrkating wong sih ing sisiwi | pinalangan tan kêna | kudu kusung-kusung | kusunge tan roan-roan | yèn roaa[53] pêsthi nyuruhi priayi | amung niat sidêkah ||

125. mangan krasa pêdhês asin thithik | sêkul sêlayah kêdah pinrutah | nak putu kulawangsane | satêngah kaya kaul | dumèh anak kari saiji | manahe ge luara | mulane abikut | manira sêmada wêlas | apan milu kêrasa ing ati mami | sutèstri mung sajuga ||

126. pan tumungkul ingkang rayi kalih (486) | myang Ki Basarodin aturira | inggih kadospundi malèh | tyas paduka dèn sukur | suka rêna ing lair batin | mapan sampun jaragan | samya nêdha tuwuk | sampun mawi susah-susah | mokal supe wal ngamalun kajiratin | bikakekati iman ||

127. pan gumujêng wau Kyai Bayi | ia bênêr sêcaturing kitab | sidêkah gêdhe pedahe | ya bangêt tarimaku | angandika mring santri Luci | sira mundhuta trêbang | siji bae gupuh | Luci sigra mundhut trêbang | sinaoskên ingarsa Kiai Bayi | trêbang nulya sinêntak ||

128. Kyai Bayi angandika aris | payo padha trêbangan dhèwèkan | Ki Panukma Panamare | katêlu ki pêngulu | kapat Luci kalima Jaki | nênême Pranaita | kapitune aku | samya suka kang liningan | adan lêkas ginêmbrang trêbangirèki | anulya lêkas bawa ||

129. singir Jawa sajak Bintarèki (487) | ngêlik alot erak-erak sêrak | pating karêkêl ulone | brêkat guru asêmu | lêlagone pan angunani | gaduwul mêmbal-mêmbal | lulungsuran bêsus | saurane ya hu Allah | tabaraka 'llahu rabi[54] | bakina wa-abada ||

130. panêrbange kathah kêmpyangnèki | gêmbrungira nibani irama | dèn ingêr-ingêr têrbange | pong pêk pyak tong ting brang brung |

--- 1-2 : 133 ---

nulya nyandhak singir angêlik | Jaki Luci asênggak | kêploke agupruk | lapale singir tanakal | tubi asla biarbabi saodadi | kadasamsu pilibra ||

131. jiha tatana kalu kang singir (488) | nulya sêlawat maca ruwia[55] | kèndêl samya asêsambèn | rare gumêdêr umyung | tangtangan toh pating jarêlih | thak thèk sami panggalan | Ki Baywangling hus-hus | bocah padha kênèng tulah | sok sinau malang jati bolong benjing | jamak ngaji sêmbahyang ||

132. dinukanan sêdaya pan ajrih | samya bubar ngalih gon kewala | rubungan panggalan malèh | kyai duka anêbut | nyandhak wilah Jaki lan Luci | kang rare sinabêtan | bubar byur lumayu | Ki Jaki nêmu wong tua | ginitikan ngudubilah dene iki | ana benggole kawak ||

133. Kyai Bayi duka sarwi paring (489) | bêbêt putih wus kinèn kapoka | ya ta kang nèng jro wismane | Ni Malarsih alungguh | lawan ipenira kêkalih | Sumbaling datan têbah | angladèni ngayun | angayap parèstri kathah | sami cuki wênèh keyo ting karipyik | dhakon samya paguywan ||

134. pawèstri[56] kang anèng masjid alit | samya dikir lêlagon barungan | cumlêring rêmpêg ungêle | swara anganyut-anyut | amêwahi asrining wêngi | sêdalu datan kêndhat | salin-salin lagu | ing masjid agêng trêbangan | santri kathah samya sêlawatan dikir | maolud langkung rahab ||

135. santri Luci bikut angladèni (490) | wedang panganan rampadan muncar | wus pinetang sêpatute | rinampad ingkang mungguh | angalihi wênèh nigani | kang ingancak kewala | nigani sêdarum | pêpak warnining panganan | lah-olahan wowohan sêdaya sami | kaot piring lan ancak ||

136. myang wedang tèh manisan nèng bèri | wedang kahwa manisan nèng dhulang | lan rokok jambe suruhe | gembol wêr ingkang mungguh | rokok dawa miwah tapsirih | bokor myang panjang ilang | wênèh kang winungkus | wêradin sêdayanira | kang jagongan ing mêndhapa lan ing masjid | miwah kang nambut karya ||

137. tuwin kang anèng wisma pra èstri (491) | datan prabeda samya rinampad | ingkang jagongan arame | mêmangan ting kariuk[57] | ting karêcap myang sêgu wahing | wênèh kandha-kinandha | tuture agupruk | dagang maring Surapringga | prau momotan jaran kèsèr lan sapi | paraning pêpasaran ||

138. jor-jinoran tutur olih bathi | ingkang gèthèk bathine gethokan | lumuh sor nutur untunge | kang tanèn nutur tulus | anguyangkên nêmpur lèh bathi | tandho atundha-tundha | tandha tandhing untung | panêgar bêlantik jaran | tutur tuku bêlo sanga têngah dadi | payu sêwidak lima ||

139. ingkang alul anglampahkên dhuwit | yèn anggadhe motangkên sareal | suang sigar uyahane | yèn sêpuluh rongpuluh | sareale suku sêsasi | tutur gadhe curiga | sakandêlanipun |

--- 1-2 : 134 ---

mas ginadhe rolas real | wus bur dinol payu pitung puluh anggris | kêris thok tan kandêlan ||

140. nora lian kang kinandha sami (492) | para sudagar tani panêgar | anèng ngon-ingon kandhane | jago gêmak prêkutut | bèbèk banyak pitik gulathik | êmprit pêthèkanira | kang payu nêm suku | samya catur kang turangga | apêpanthan sagolongane pribadi | dhalang kandha angruat[58] ||

141. angêtèprès bêbanyolan ringgit | tangan surawean kang minangka | Sêmar Petruk Nalagarèng | sêmbada cucudipun | Widiguna lucu kêpati | ginaguyu gêr-gêran | kang linggih angêlun | ngalèh ngrubung Widiguna | samya kêkêl cukakakan hih hih hih hih | huh huh huh hah hah hah hah ||

142. nora pijêr amêmangan sami (493) | rare rubung myang kang nambut karya | kèh salong tinggal gawene | kasinoman arubung | ting cukikik mijêti ati | ngangsu ngunjal ambêkan | gêr ambata rubuh | kasor kang para carita | Kyai Bayi pan gumujêng anggêligik | andêlna Widiguna ||

143. ya ta wus dalu bêdhug dhêng muni | santri Luci angladèkên dhahar | ngabani kasinomane | nampa rampadanipun | miwah ancak gotong pat sami | panganan dinum samya | sabageanipun | kinêroso tapak dara | nulya sêkul ulam majêng maring ngarsi | ingetang ambêng tata ||

144. rampadan kang ngalihi nigani (494) | ambêng ancak nyêdasani samya | nyêlawèni santri rare | kang jangan bècèk wêdhus | ajang takir gêdêbog sami | sawusira wêrata | Ki Bayi amuwus | suawi sami wijikan | nulya samya tuturuh sêdaya sami | wanting angumbah tangan ||

145. adan lêkas nadhah ting karêcip | kriak-krak[59] seropan[60] | ingkang mangan kwèh swarane | Widiguna ngling nyamuk | engak gangang bèkèk aguwih | gêr ginuyu ing kathah | kang kasêlak huk-huk | angguguyu Widiguna | nutug dènya mangan enak sêdayèki | ambêng dinum binêrkat ||

146. wus wêrata kang bagi-binagi (495) | sami kinêroso tapak dara | sinandhing tan ana mulèh | lajêng natas sêdalu | samya kandha-kinandha malih | kang macanan wong-wongan | lan dham-dhaman catur | wênèh ngantuk arenggotan | kang nyênyambi mangan bêrkate pribadi | kang udud nocoh kinang ||

147. ting kalêmpor amyang ting parêlik | Ki Bayi sês kêlukuk Bênggala | kang udud nipah myang wangèn | Widiguna audud | patang gèlèng tike lininting | Kyai Bayi ngandika | ngong mambu alangu | langu lir kukusing madad | ingkang sami cêlak matur jêng kiai | inggih pun Widiguna ||

148. tike sagêgêm kang dipun linting | Widiguna nauri ya talah | kabèh padha ngrubuhake | ginuyu ing sêdarum | Ki Baywangling kadèkne sangit | madat lininting klaras | langu ngaluk-aluk |

--- 1-2 : 135 ---

Widiguna anggêlungsar | kêkadhalan majêng nêmbah bari ngagir | mring Ki Bayipanurta ||

149. kula nuwun kamipurun kêdhik (496) | dalêm paringi mindho sakêdhap | kados punapa raose | êsês dalêm galuguk | gih apuntên dalêm kang mugi | dalêm lilani kêdhap | Ki Bayi gumuyu | cêblung dhalang cêlangkrakan | jaluk mindho kêlukuk nya-ênya iki | ududa klukuk ingwang ||

150. di marene majua sadhidhik[61] | Widiguna pinulir irungnya | irungmu iki kagêdhèn | andêlole ambêngkuk | bok êlongên pêthèl pèn cilik | Widiguna anjola | gumuyu dhuh biung[62] | irunge dèn usap-usap | irung kula punika kula rêmêni | awon-awon botêna ||

151. sampun bêktane duk wingi uni (497) | pinulir ngantèk abang bêranang | gêr ginuyu ing wong akèh | kyai gumujêng guguk | pênyanaku awèh dèn longi | matur dedhe[63] pabênan | sangsaya ginuyu | Ki Bayi mundhut rasukan | sêmbagi bang lan ikêt jingga pinaring- | akên Ki Widiguna ||

152. kulambiku jobah gonên iki | barjumuah de ikête jingga | yèn tinanggap gonên mèrèt | Ki Guna nêmbah nuwun | nuwun inggih inggih kapundhi | sinunggi linggèh bêksa | klak kluk pacak gulu | udud kêlukuk kêsêlak | huk huk sarwi matur dalêm pulir malih | irung kula kang bêgja ||

153. mundur lero maring gone malih (498) | ginuyu mring wong kathah gêr-gêran | parèstri nèng dalêm gêdhe | samya ngungak gumuyu | mring Ki Widiguna pinaring | akèh polahe bungah | langkung cucudipun | nyai Malarsih tinarap | ing parèstri kang putra mantu nèng ngarsi | Rarasati kêlawan ||

154. Ni Daya lan Jumêna Sêbagi | Ni Panukma lawan Ni Panamar | sudagar kang gêdhe-gêdhe | ni pêngulu nèm sêpuh | wus luaran dènira bukti | samya namur lèk-lèkan | keyo ting kêrupyuk | ingkang cuki dhêdhakonan | rare cilik gumêdêr gathèng cangguring | ana kang cêcaturan ||

155. wênèh paguywan pating cukikik | wênèh rêrasan acarêmêdan | Ni Sumbaling eng[64] ngêtèprès | takèn mring Ni Dayèku | lah bok ayu dika rumiyin | kaping pintên mah-imah | duk mêksih nèmipun | nyai Daya saurira | ia namung ping pindho kangjêng kiai | dipati Wirasaba ||

156. duk pinundhut ku kinarya sêlir (499) | pêngantyan lagya olèh nêm wulan | sêdhênge pêpasihane | pinancal pitung puluh | saking rêmên marang wak mami | bojoku bêntayangan | rina wêngi bingung | kang dèn amèkên mung ingwang | aku ia sêmono manèh anangis | kèlingan duk pasihan ||

157. bêrkating bocah sun durung ngarti | rakiting wong laki pipindhonan | kèlingan lakiku bae | satingkahing alulut | cinêdhakan mring ki dipati | mêngkarag angganingwang | jrih sêngit kêlangkung | tur rinêpa ingarihan |

--- 1-2 : 136 ---

sarta pinaringan arta busana di | tan arsa nampanana ||

158. kang kaetang namung laki mami (500) | solahbawane tansah kêtingal | ia wong padha ênome | ki dipati wus sêpuh | sariranya pupuk mêdèni | sabên ngong cinêlakan | tansah nangis asru | pan kongsi sêtêngah wulan | nora kêna manira pan mêksih eling | marang lakiku lawas ||

159. Ni Sumbaling tanya kadipundi | wiwitipun kênane kakênan | Ni Daya gumuyu nyablèk | iku lagi sun tutur | nuju udan dêrês kêpati | ngong anèng pagêdhongan | dalêm èmpèripun | tan wruh ki dipati prapta | kanca bubar nuli lawange kinunci | gumujêng galigikan ||

160. nyandhak tangan ginujêg ngong jêlih (501) | rêgêjêngan pinaksa kewala | tan bisa mawal kêrsane | nuli ia wis atut | manira lan ki adipati | Sumbaling dhêsêg tanya | sarwi guyu-guyu | tanggung têmên dang dèn jugag | ingkang cêlak samya gumuyu angikik | nyai pêngulu têngah ||

161. nyai Pratima sudagar sugih | ragi dhompol wong pat carêmêdan | cukikikan samya lirèh | Sumbaling dhêsêg muwus | kadipundi witipun kenging | bok ayu duk kinêrsan | nèh wangsuli wau | Ni Daya tutur tan ringa | kêrasèng tyas ningali pajangan amrik | èngêt kala nèmira ||

162. ika mau duk ki adipati | anggêrêjêg kêmbênku linukar | sun bênakên lukar manèh | sinjang ingong rinangkud | lajêng dheprok-dheprok tinarik | lambungku nyêng dèn angkat | angadêg rinangkul | ngong nangis anyêngkah-nyêngkah | kinukuhan ngapithing sarwi ngarasi | anguyêg payudara ||

163. wus kêwudan tan polah ing tapih (502) | ki dipati nyamping wus siningsal | byar anglela kagungane | nuli wis ya wis patut | tan beda lan pêngantèn ugi | Sumbaling êm ah biang | tanggung têmên iku | manas ati sok dèn jugag | caritane wong têlu sami angudi | bacute babar pisan ||

164. nyai Daya èsmu guyu angling | mau têka kudu cêcarita | tan kêna sabrèbèt durèn | ia mara sun tutur | nanging mêngko gantya nakoni | wus samya sinaguhan | Ni Daya gumuyu | basa mêngkono ngong mulat | kagungane jêng kyai têtêg atitih | nglêgarang gêdhe dawa ||

165. andhêrêdhêg atiku kuatir[65] (503) | nulya ginulingkên kinurêban | timbalane toh èh toh èh | manira asidhêkus | pan winêngkang ingong kukuhi | tinimpah saya sayah | wus bênggang pupuku | jêng kyai dipati mapan | gya tumanduk warastra sêg angêlêbi | pan dudu lamakira ||

166. nêt andêdêl tan kêna tumuli | pinapan-papanakên wus mapan | pinêksa sru pêmadale | makênêng raosipun | ambarêbêt pating prêkinting | kumêsar anêratab | grêgêl sun anjêpluk | anjrit pinaksa kewala | tan kêwagang pantoging watês ngong jêlih | kêsamur drêsing udan ||

167. binotan srêg pêngkêrêdan mami (504) | pat pêt pêtêng ambêkan salêkak |

--- 1-2 : 137 ---

mawut kokonangku kabèh | êrug ngatut manjuluk | bantal kontal ujurku ngalih | polah ngong gêlasaran | malang megung tinut | udane tan têrang-têrang | dêrês bae suwe-suwe rada rapih | tangisku nuli suda ||

168. gigilani solahe jêng kyai | payudara pipi cinakotan | pinggêt unton-unton kabèh | mayar rasane liru | mak blas seje mau saiki | nora mèmpêr satuma | mung sadhela bingung | nuli pikir salin ada | sasuwene tan bisa mêlèk sakêdhik | sumrahe nora jamak ||

169. tan kèlingan boja-bojo dhingin (505) | bocah cilik-cilik tan mirasa | nulya lèh gêdhe angatèl | satêngahing pulang yun | lèrèn kinèn nêkêm ningali | ih tobat nora jamak | satutup nêt punjul | sajêmpol pènyèt sih ngongkang | marêm mathêm pêngrasa tan nêdya uwis | udan drês kongsi têrang ||

170. gêr ginuyu ririh ting kulikik | wong tri angling nyêthoti Ni Daya | ngêpenginake dongènge | samya rongèh alungguh | ting kalêsêt gondhange salit | napase kumêrangsang | ngêlêd-êlêd idu | samya jawil lan papindhan | ingabedhang lèlèjêm iriban liring | Ni Daya ris atanya ||

171. lah bok têngah wis ping pintên laki (506) | nauri gih duraka ping tiga | tinanyan pundi bedane | bok têngah èsmu guyu | jaka lara pêgatan urip | pêngantèn sami bocah | lamine rong taun | randha nêm wulan mah-imah | angsal ngriki kemawon Ki Basarodin | adhine Amadbadar ||

172. mung punika kang dadya tyas mami | mèmpêr kang dika tutur punika | rêbat agêng lan panjange | kang pundi ukuripun | sami nyakêp gêlangan sikil | gênge gêng ki dipatya | mênang panjangipun | botên patos kêrêp minggah | nanging bêtah wiwit sontên kantos enjing | raose kalênyêran ||

173. badan sêkojur ngalênyêt mrinding (507) | pan kêrasan ras-arasên wisan | yêkti pikantuk kang gêdhe | sami mèsêm ngacêmut | dhêdhêkêtan dènira linggih | nging tan kongsi susuta | nulya pêgat lampus | randha pat wulan mah-imah | inggih angsal ki pêngulu Basarodin | lah punapa bedanya ||

174. anauri apan kaot ugi | dene ki pêngulu darbèkira | gêng nanging sangêt cêndhake | sampun lir cêpuk lugu | watês galêng lan bongkot sami | gendhol-gendhol ingandhap | sagêgêm agêmuk | yèn garap sapatilêman | goblag-gabluk bag bêg kadya dèn sothoni | grèwal-grèwèl pocotan ||

175. kêsêl bênakakên anjagani | ting cukikik wong papat cêblèkan | layak yèn grèwèlan bae | wong kaya Balabudhur | ambalèndêr ngewuh-ewuhi | dhasar bandhane cêndhak | wêtênge anjêndhul | tan pati bisaa kandhas | ngaya-aya sun duga boyoke sakit | mênètakên rêkasa ||

176. nyai têngah gumuyu nauri (508) | lêrês nyai Daya pênduginya | tingkah sangêt kangelane | ambêkane asênggur | kula watuk kemawon jêbling | wahing sarêng copotnya | mak brêl sru cumêput |

--- 1-2 : 138 ---

tan kêkah anèng panggenan | susah ing tyas kêraos rayat kang mati | ginuyu cukikikan ||

177. Ni Pratima kaping pintên laki | nauri mung sapisan kewala | nanging sring kenging godhane | kinedanan wong bagus | godhaning blis pisan ping kalih | yèn sampun kêlampahan | manah kula gêtun | sarêng ping tiga sêkawan | lajêng tuman tan nganti milih wong sigit | anggêr agêng kewala ||

178. yèn kula kesah pêpara asring (509) | rinêjêng jênak sapatilêman | tan nganyang yèn tumbas wade | inggih lêrês bok ayu | ingkang agêng lawan kang alit | yèn angsal agêng panjang | angalênyêng bingung | pangobèng kula nêmbêlas | anyapisan wêrata kula pilihi | angsal tiang sêkawan ||

179. pangobèng tiga buruh satunggil | buruh sangêt awon warnanira | nanging gêng panjang bandhane | ngungkuli kang cinatur | dados agêm mathêm ingati | iriban mring wong lanang | yèn pasar Pon Tanjung | mangkat bangun nèng dêdalan | gêgarapan sakatêk-katêke dugi | sêgêr adheang-dheang[66] ||

180. tiang ngriki kathah sun icipi (510) | ingkang kêrêp mung Ki Kulawirya | rayat datan uningane | lan ki pêngulu êmpun | inggih lêrês lir dèn bithèni | gumuyu jojorogan | Ni Malarsih dulu | cat myarsa ing carêmêdan | tyasnya ngungun ya talah dene wus sami | tua acarêmêdan ||

181. sêdangunira Ni Kèn Malarsih | muwus lan nyai pêngulu tua | dus wiladah lan nipase | kêsaru kang gumuyu | ting kulikik ingampêt sami | lirih dènya rêrasan | Ni Malarsih muwus | bibi punapa rinêmbag | dene nêmên gumuyu pating jêrawil | nauri kang liningan ||

182. inggih gujêngan tamba lèk sami (511) | Ni Malarsih malih angandika | Sumbaling puniku biyèn | têlèdhèk langkung payu | gêr ginuyu rewange linggih | mênêng mari cêrmêdan | lia kang cinatur | cawêngah angon iriban | wus kêtungkul nuli carêmêdan malih | Sumbaling tinakonan ||

183. nutur duk mêksihe dados ringgit | dèrèng paringkilên wus anjajah | jêjaka wong tua dene | sajêg kula pulang yun | dèrèng wêruh raosing sakit | pan sakeca kewala | nanging wiwitipun | krêp jajalan sami bocah | uga gêdhe saya gêdhe gêdhe malih | kula duk mêksih bocah ||

184. dipun tunggil tilêm lawan êncik | êncik Subedhe bandhane domba | lan kang dika catur kabèh | agêng kang kula tutur | pan satutup bathêthêt luwih | rong jêmpol pènèt ngaya | êcul manggut-manggut | dinêdêlakên ing wokan | lir dèn dhêngkul ngêlèbi ubênging pinggir | dèn ngêr-ingêr mrih mapan ||

185. dangu-dangu sami ngêmu yiyit (512) | dèn usêlakên angêlar-êlar | wus angêluwing kikise | mêkênêng mak blêng anglud | bongkote ngong ubêd-ubêdi | ing sap-tangan supaya | ywa tutug pokipun | blês-blês alon kêlêmira | rada suwe tutuge watêsing jarit | sap-tangan mau ika ||

--- 1-2 : 139 ---

186. duk wiwite nyang nyêng gringgang-gringging | amrêkinding raose tan kaprah | lawan sabêne wong akêh | datan kadya puniku | ngunyêr-unyêr ngalênyêr anyir | bêd-ubêd inguculan | puput lar lêr lar lur | saking agênge tan gonggang | lae-lae dubilah rasane ngênting | abungah ngangah-angah ||

187. mung punika kang dadya tyas mami (513) | anjêlajah kabèh kawêratan | Cina Koja Cik Jawane | wus tan bisa angetung | awon pênêd agêng lan alit | miwah kang panjang cêndhak | kang koming myang buntung | anggêre kang kêngkêng makas | ingkang panjang kang bênêr bêmbêng agilig | kang mêndhok bulêtira ||

188. kang mucuk bung tan pati pakolih | miwah kang bêndhol alit bongkotnya | sring dhoko têngahing gawe | ngong ginarap wong têlu | dèn woloni dipun rolasi | ngagir miring mêlumah | myang mungkur sidhêkus | anjongok jêngking lumampah | ambêrangkang ngadêg ngingkrang anèng nginggil | pinangku nganja-anja ||

189. mila katêlah rêmênan mami (514) | yèn wong garap tan akèh rekanya | bosên ilir angkrok bae | asring ngong tinggal turu | yèn mêlèka sun plaur dhidhis | ginuyu kalêsikan | malih lon amuwus | mandahane[67] ngalahêna | ingkang akèh rekane salin-sumalin | sumrah bisa alihan ||

190. salin solah salin raosnèki | nadyan sadina sawêngi bêtah | malah saya kèh rasane | lir gatêlên kinukur | puk nêm kukur kukuring gudhig | enyêng sakojur pisan | layake puniku | jênênge ènyêng nyangnyêngan | paribasan wong kêna ngenyêng sayêkti | têmtu rasaning lanang ||

191. ya ta wontên wulanjar sawiji | rada karêm rêrasan kêrasa | ajrih isin mèlu ngomèl | sêdangune angrungu | rêrasan kang ngenaki ati | nilingkên tan kêtara | api-api idu | kêcah-kêcoh sêsamuran | nanging nora marèjèl pangrungunèki | kabèh wus kacathêtan ||

192. dangu-dangu kêrasa mêrkinding (515) | jêlalatan narithil kêdhèpnya | awake kabèh anyabe | susuwene[68] alungguh | pan wus mêtu ping nêm mring jawi | kalêsêd malih mêdal | awad-awad nguyuh | bakune saking amadhas | saya matu bêngka kagunganirèki | thinuthuka kêmlathak ||

193. sapraptaning jawi nulya linggih | bêkah-bêkuh êh êh ah ya talah | sarwi mijêt wêlakange | boyoke dèn kuk-êngkuk | parandene nora amari | angadhuh sarwi ngucap | ambakna wong muwus | agawe laraning awak | suwe-suwe angadêg sarwi anjêngking | mêrkungkung ngulèt kayang ||

194. kaku atine anjêlèh ririh (516) | gêdrag-gêdrug ekar sukunira | kadêdêlan andêlèwèr | kisruh kêbêlêt nguyuh | mring pakiwan lumayu gêndhring[69] | kiêng abêbêdêngan | wêtune kêsusu | kocar-kacir nèng dêdalan | durung kongsi tutug ênggone wus ênting | sinjange kaompolan ||

--- 1-2 : 140 ---

195. parandene mêksa durung mari | pêringisan lir wong lara ayan | kêcap-kêcap ngêsês bae | amingka bathukipun | nora kêna dipun sayuti | wêgah sangêt ngêrsula | jêr ya kae mau | cêlathune nora kaprah | sarwi nêkêm kagungan mêksa ambithi | cinêthot ciniwêlan ||

196. wong papat sami mêndêm kalisik (517) | saking nyênyêde kang carêmêdan | sêdaya mêtu yiyide | ngêmbêr sêdangunipun | kopoh tambas marang ing tapih | takon-tinakon samya | sami drês angilu | gumuyu apolongokan | ngajak adus jênabat pungrujul[70] mani | wong papat sarêng kesah ||

197. tan wun catur sêmbère Sumbaling | ya ta ingkang jagongan kidulan | Jayèngwèsthi ing dalême | sasontên kang winuwus | namung ngèlmi saraking nabi | murading kawiridan | pêkih kang pakewuh | sabaturing pasugata | sêdaya wus wanci sêtêngah satunggil | Jayèngraga krêkuhan ||

198. sasontên mila dènyarsa singir | nanging ajrih mênawi dinukan | mring raka dadya tyas mêne | garêncêngan ing kalbu | arsa munjuk-munjuk pan ajrih | tag têg widhag-widhigan | tan sêranta matur | ing raka Sèh Amongraga | kula nuwun pangapuntên ingkang mugi | wontên lilah paduka ||

199. lamun parêng paduka lilani (518) | kewala yun sunat sisingiran | dikir maulud pedahe | Amongraga amuwus | inggih sunat-sunat utami | kurmat jêng Rasululah | manpangat aplalu | Jayèngraga enggar ing tyas | wus kêlilan kêtêkan grunêking ati | sênthot mêdal ing jaba ||

200. Jamal Jamil lawan Jalalodin | Nuripin tan kantun Jayèngraga | lênggah ing pêndhapa ngèglèh | mundhut têrbang têtêlu | lawan kêndhangira satunggil | pra santri kang jagongan | mire maro kêpung | angandika Jayèngraga | marang para lurah santri gus Arpani | Janodin Jayaniman ||

201. bagus Yahya gus Jalalèn tuwin (519) | gus Daud gus Yusup Amadasra | kinèn mêpak rèh-rèhane | myang para bêkêl dhusun | kang sami kewala agami | dhalang topèng Ki Cêrma- | sana anèng ngayun | kêlawan Widilêksana | Tunjangkara samya cêlak Jayèngragi | para santri aberag ||

202. Amongraga mèsêm aningali | mring kang rayi sira Jayèngraga | angling mring Jayèngwèsthine | rayinta wus adangu | dènya arsa asunat singir | Jayèngwèsthi turira | inggih sakalangkung | yèn ta sampuna kêpalang | jrih ing tuan kêdah natab Carabali | salendro myang pelogan ||

203. tan pae lan kêrsane jêng kyai | tuwin ibu sangêt brangtanira | duk wingi kantaka supe | kathah kêrasèng kalbu | Amongraga nauri aris | botên maibên yèn ta | cuwèng tyas pun ibu | mugi Hyang kang ngapuraa | inggih yayi prayogi andika mijil | kalih paman sêdaya ||

204. kaularsa sênêting awêngi (520) | nulya tumurun Sèh Amongraga |

--- 1-2 : 141 ---

maring langgar panêpène | Jayèngwèsthi umêtu | lawan ingkang paman kêkalih | Suarja Wiradhustha | praptèng pêndhapa wus | kang raka aris ngandika | para iki dadak nganggo têrbang katri | aramèn nganggo kêndhang ||

205. Jayèngraga mring raka turnya ris | mapan tiang sampun kinalilan | punapa rinaos malèh | ngajrih-jrihi tiang yun | kang raka gumujêng nudingi | andêlna yèn singiran | rahabe kêlangkung | Jayèngraga angandika | marang dhalang èh Cêrmasana sirèki | undangên Widiguna ||

206. ia suwunên mring jêng kiai (521) | lan Si Suratin yèn anèng kana | anake pak Rajiahe | lamun tan anèng riku | ampirana nèng wismanèki | lan malih timbalana | putumu Si Sênu | lan paman Ki Kulawirya | aturana nulya kang liningan aglis | mentar enggal-enggalan ||

207. praptèng jroning regol aningali | wong gêr-gêran Ki Cêrma wus nyana | yèn Ki Widiguna kae | pinaran tan asantun | kagyat Widiguna kêpanggih | Cêrmasana ajarwa | lakune ingutus | Widiguna saurira | yèn mêkatên dawêg marêk jêng kiai | nulya nêmbah ingarsa ||

208. matur kaula dipun timbali | ing putra paduka Jayèngraga | Cêrmasana kang kinèngkèn | dipun purih umatur | Kyai Bayi gumujêng angling | iku kanca kêbudan | dhumpyuk padha kasud | dhêdhalang angundang dhalang | sing kon dhalang kang kinongkon dhalang sami | padha dhalang-dhalangan ||

209. ana gawe apadene gati (522) | Cêrmasana umatur putranta | kêrsa têrbangan rêramèn | Ki Baywangling amuwus | dèn lilani mring Amongragi | matur kados kalilan | de suka kêlangkung | Ki Bayi gumujêng enggal | ingsun nêmpil sadhela ia sêthithik | wong loro banyolana ||

210. sarêng bêngok anjêlih wong kalih | samya kagèt sêdaya alatah | bêkêm-binêkêm karone | Widiguna acucud | Cêrmasana lucu kêpati | poyok-pinoyok samya | gêrgêran ginuyu | jêng kyai gumujêng suka | nulya mundhut rasukan sêmbagi abrit | kêlawan ikêt jingga ||

211. Cêrmasana kulambiku iki (523) | sun paringkên gonên jumuahan | ikêt gonên yèn anopèng | Ki Cêrmasana nuwun | nêmbah-nêmbah langkung kapundhi | nèng mêstaka kacangcang | pupucuking rambut | dahat ing kalingga murda | sih jêng kyai dadosa jimat paripih | dados ing kayuanan[71] ||

212. lah ya uwis dadak crita ringgit | jêng kyai sarwi anggêgêm yatra | sajampêl sinêbar gone | wong ro kinèn angrêbut | Cêrmasana Widiguna glis | rêgêjêgan rêbutan | brawuk-binarawuk | goh-ginogoh ing gêgêman | rame wêngkang-winêngkang tindhih-tinindhih | konthole Widiguna ||

213. ginujêngan sêt ajêlah-jêlih (524) | Widiguna kandhutane wutah | kang dèn mut ginêgêm dene | kabèh kêna rinêbut |

--- 1-2 : 142 ---

Cêrmasana bungah kêpati | dèn culkên kontholira | Ki Widi mimisuh | Ki Bayi asuka-suka | gumêr-gumêr gumêdêr jalu lan èstri | guguyu Widiguna ||

214. Cêrmasana pan umatur aris | inggih rayi dalêm Kulawirya | ingaturan putra mangke | Ki Bayi alon muwus | ya wis sira ngidula aglis | kang liningan sêndika | nêmbah samya mundur | anakipun pak Rajiah | gus Suratin Si Sênu wus dèn timbali | wus kerid sêdayanya ||

215. tan adangu wus prapta ingarsi | Jayèngraga ngling mring Cêrmasana | dene suwe sira monyèt | Cêrmasana umatur | inggih sawêg dipun paringi | ginanjar udhêng jingga | sarasukanipun | sêmbagi bang langkung pelag | dipun kêmbar gêbal dalêm tiang kalih | kula lan Widiguna ||

216. sarta pinaring arta dhik-udhik (525) | kang ngrêbat kula lan Widiguna | ramanta sangêt sukane | Jayèngraga gumuyu | sukur sira karo pinaring | Si Sênu lan Si Surat | kon maju ingayun | nulya majêng anèng ngarsa | Jayèngraga anuduh marang Nuripin | bocah[72] wènèhêna ||

217. nyang si biung konên anggêlungi | karo pisan bae konên ngêmbar | kang lir ronggèng busanane | sigra ingirid masuk | mring dalême Ki Jayèngragi | ya ta Ki Jayèngraga | têrbange ginêmbrung | lêkas amaca sêlawat | lan wong akèh salalahu ngalaihi | wasalamu ngaleka ||

218. nulya talu barung bismillahi (526) | amana bismillahi amana | mana lilah gêr arame | têrbang gobyog abarung | ajêguran gumuntur atri | gumrêmbyêng agêmbrungan | abarung brêng brang bung | angguguk gêdhuging kêndhang | kêmpyang imbal atampèlan lan têrbang tri | sênggukan magak-magak ||

219. samya kagyat kang wong jalu èstri | wong sêdesa kadi ginugahan | tangi padha nonton kabèh | dhêrakalan lumayu | tua anom gêdhe lan cilik | rare nangis amothah | ting crêngèk kilayu | ginendhong nangis nèng dalan | anggawa bor upêt colok myang didimik | miwah êting daluang ||

220. miwah kang anèng dalêm lèr sami | mirud aningali ing kidulan | jalu èstri age-age | lumayu rêbut dhucung | mung kang anggêr kewala kari | tunggu têngga dandanan | lan kang sêpuh-sêpuh | raryalit gusis sêdaya | mring kidulan pêndhapa jêjêl apipit | jalwèstri yêl-uyêlan ||

221. wus antara dangu talunèki (527) | nulya suwuk amaca sêlawat | ngaring-aring sêdayane | ingonira winangun | kinang rokok wangèn lilinting | nipah kêlobot mênyan | srotong lan kêlukuk | rokok tanjung kapulaga | wedang kopi jênang widaran krak kêling | grubi ulêr-ulêran ||

222. santri saya kèh mèlu alinggih | samya rahab milu sêlawatan | wong tua bocah sêdene | Jayèngraga amuwus |

--- 1-2 : 143 ---

mring Nuripin lan Jalalodin | karo mêngko empraka | nuli gênti maju | Si Crêma lan Widiguna | kang liningan sêndika aturirèki | berag santri sêdaya ||

223. Jayèngraga angandika malih (528) | Nuripin pundhutên têrbang ingwang | si macan garongan kae | lawan mundhuta angklung | têka lima gêdhe lan cilik | mundhuta manèh têrbang | têlu êngkas gupuh | kang kinèngkèn sigra-sigra | mundhut têrbang titiga tan dangu prapti | kêlawan angklungira ||

224. wusnya katur marang Jayèngragi | nulya sinêntak macan garongan | ginêmbrang arum swarane | dadya trêbang pipitu | angklung gangsal kêndhang kêkalih | ingkang sami narêbang | Jayèngwèsthi mungguh | lan kang rayi Jayèngraga | Wiradhustha Suarja Kulawiryèki | gus Daud Amadasra ||

225. santri lilima ingkang ngangklungi | Widilêksana lan Tunjangkara | kang nabuh kêndhang karone | arumat sêdaya wus | Jayèngraga lêkas asingir | bawa maca sêlawat | lagu sêkar gadhung | swara ngêlik arum mêmbat | ya ilaha-ilaha ya ilalahi | ilalah Allah-Allah ||

226. sinauran swara kèh gora tri (529) | sarta lan têrbang pitu barungan | angklung lan kêndhang arame | angguguk imbal gêdhug | kêmpyang kipyah angklung angênthir | klung klung thur nut irama | pong ping pyèk prong[73] brung | thung thung dhah dhung grug bêng bung brang | pung pêk ping pêk pong bung pèng pèng tong ting tong gring | pêp pêp bah pung byang dhung brang ||

227. kang emprak Nuripin Jalalodin | sarwi nyêkêl sumbu mubyar-mubyar | mubêng kalangan anglètèr | sarwi angêmut sumbu | tênggok karo dèn barongoti | cicingklok cêcangklakan | pan surung-sinurung | brongot-binarongot gantya | dangu dènya bêng-ubêngan siring gêni | kêlangkung rahabira ||

228. lamun nuju tibane ing singir (530) | Jayèngraga ngêlik abarungan | wong pitu rêmpêg ungêle | arum runtung anuntung | lir salendro munya ngrarangin | kang senggolan kewala | lulut wilêtipun | singir dêling angêmanak | tan sarênti lapal bisahri rabingi | kad badan nurhul akla ||

229. payah badan badrabida kali[74] | mayujla-ana rat bihil akla | nusarkan wamagribane | ahlussamai kalu | umarkaban ahlan waulbi | soban nur ngijan ripta | tanpa mamis luhu | kil ngatil kus nius tahlan | wa la mar-ahul badrukarli kusnihi | bah jata tlubu akla ||

230. nulya kang santri kèh naurani (531) | tanpa rungwan barungan lan têrbang | sawiji tan ana gèsèh | kêlangkung gêr gumuntur | sinalahan sêlawat nabi | wasalalahu ngala- | ihi wasalamu | salalah ngala Muhammad | suwuk alon têrbangira angêpiping | bêng bêng bêng sèlèh têrbang ||

--- 1-2 : 144 ---

231. Jayèngraga nulya maca rawi | tumèmbêl patitis kir'atira | pasekat dawa cêndhake | sêmbada êmpuk mêntul | sajak yaman wus angêsèhi | wilête ambiola | ngêmandhang alandhung | anggalêndêm rum araras | santri ingkang ahli kir'at tyase ênting | myarsa pasekatira ||

232. wus bakda dènira maca rawi | nulya sasambèn udud anginang | winêton panganan malèh | inggih sakantunipun | saprandene misih prayogi | santri samya nyamikan | ing sasênêngipun | nulya lêkas bawa lêmpang | Allahu ya Allahu Allah ya rabi | na Allah kasbun Allah ||

233. tanggap barêng santri kèh nauri (532) | angantêp swara tan etang êrak | sêdaya samya rahabe | gumêr gumrumung ngandul | asauran gantya wus kadi | monggang lan lokananta | nganyut-anyut arum | Ki Cêrma lan Widiguna | samya emprak bêksa kêlana tinangkil | karone ikêt jingga ||

234. cathokan sêt nyonthong asisinthing | rambut pinuntir ngluwêr singsêtan | cawêtan sabuk sondhère | akawêng tali wangsul | pan andhèglèg ambapang ngibing | apasang pupu malang | ngingkrang gêdrug-gêdrug | aebat grudha anjingklak | sêblak larap narècèt mundur sêrisig | anglênggak langak-langak ||

235. tangan kipat-kipat ukêl tangkis (533) | jariji gêtêr ambuntut landhak | andhêngklang manthêng manthèngthèng | maju banyak salulup | anggêndingdang lambung klak-aklik | pacak gulu èjlègan | manggut-manggut nyunguk | angêmbyak akipyah-kipyah | kêplok tangan lêmpêng aniba ginonjing | akiprah gidrah-gidrah ||

236. Jayèngraga tyasira mèh kêdhik | sèlèh têrbang ambêksa kêlana | myat ing raka tyas jrih mêne | mupus mung nêrbang bêsus | angungkuli kang sêdayèki | ngapipir ngipat asta | imbal rangkêp baud | ngagêm si macan garongan | pan jumêngglung lir gong Siêm[75] mantug bêning | tan ana timbangira ||

237. aningali bungah sêdayèki | myat kang emprak lan ingkang narêbang | sauran tiba singire | angêlik tan akantu | bi aslabi arbab sodadi | kadis samsu pilibra | jihatan akalu | kulu wasirtu sarian | pi butuni tasarapat likamali | pi lumuriltungawal ||

238. naurani santri kwèh gora ngrik (534) | sru asêsêg ginobyog têrbangnya | pong brung brang brung bêng tung tung grèng | pêp pêp bah bah kur bah kur | nguk nguk bêbêb clong clung thur thur thir | tong ting thor bong pung pung brang | tanpa rungyan ubyug | Cêrmasana Widiguna | nyêkêl colok nyêngkêlang colok susumping | colok nyakot amubyar ||

239. rane surung-sinurung sisiring | bobrongotan pan bakar-binakar | kêlana pêrang rekane | atêlorongan sumbu | bar bêr mubyar apasêr gêni | gênti candhak-cinandhak | gya kinarya cundhuk | saengga lir pêngabaran | kang anonton ênting sukane kêpati | sumyak-sumyak gêrgêran ||

240. samya katêmbèn dènya ningali (535) | nulya suwuk amaca sêlawat | samya rèrèn sêdayane |

--- 1-2 : 145 ---

Jayèngraga gumuyu | ingkang raka gumujêng ririh | dhasare tukang bêksa | kinèn emprak baud | karya bungahing akathah | anglêgakên galihe para priayi | Ki Cêrma Widiguna ||

241. tinimbalan maju anèng ngarsi | pinaringan panganan sêgêran | rujak kopyor jruk kêproke | dèn galundhungkên nêlu | kang sawiji dipun isèni | arta sêjampêl soang | kang pinaring nuhun | mundur wangsul ing gènira | wus pinangan nulya kang pinindha ringgit | Si Sênu lan gus Surat ||

242. saking wetan padhang dèn obori (536) | ingiring para rare jêjaka | cingak wong nonton arame | ngaruhi guyu-guyu | oyêg kabèh samya anolih | bilah nganggo ronggengan | merok-merok ayu | ting balêkèr guligikan | ham hêm ramya nêbut bilah setan rajin | rajine pak Rajiah ||

243. nulya piak[76] mire nganan ngeri | pating kêcêmut acukikikan | kabèh marèngès andorès | saking suka andulu | kang pinindha ronggèng wus prapti | ngarsane ingawirya | mêpês sila panggung | Jayèngwèsthi mèsêm mulat | Jayèngraga gumujêng sukèng ningali | Kulawirya alatah ||

244. pan kinêmbar busananirèki (537) | sinjang parangrusak kêmbên jingga | rinenda pinrada adèn | singsêt ngawêng ing pungkur | apamêkan[77] mêndhala giri | wangkong wingking taliban | mancut adu mancung | tapih sipat polok tinap | asandhungan pêngasih nêrampad wuri | widi jênar gêbêgan ||

245. sêngkang uliran panunggul siji | pupur rinêmbug pêthak sumilak | cêthik asangsangan kace | gêmbaya brit kusta lus | gêlung sêdhêng bokoran jinggring | pinalipid ing sêkar | anggit magêr timun | tinirahan oncèn muncar | pinalangkan ing jungkat pênyu rinukmi | cundhuk mêntul tamèngan ||

246. Jayèngraga angandika aris | sapa ingkang andandani sira | apa ya si biung dhewe | Surati nêmbah matur | nyai Daya ingkang dandosi | mijil bêkta busana | saking jro sêdarum | panuwunipun bok inya | ia talah nini Daya dene apik | bisa karya yu warna ||

247. lah wis payo empraka kang bêcik (538) | kang liningan umatur sêndika | Jayèngwèsthi lon dêlinge | Si Jamal Jamil iku | konên emprak dhisik wong kalih | kang rayi nut ing raka | nulya ngandika rum | lah Jamal Jamil empraka | bêrkat sira sabating guru linuwih | ingong kang ngalap bêrkah ||

248. matur sêndika Ki Jamal Jamil | sarwi nuwun sela itêm wawrat | Jayèngraga suka tyase | gya kinèn mundhut watu | pan sakêndhil agêng wus prapti | dupa mênyan rinumat | adan lêkas gupuh | sajak Karang kêbuyutan | bismilahi hi amana bismillahi | amana mana lilah ||

249. sinauran gumuruh pra santri (539) | kadya bendrong sasra abarungan | gumêr gumêdêr arame | angklungira kêmruwuk |

--- 1-2 : 146 ---

têrbang umrês barungan singir | Ki Jamal Jamil emprak | lir ngalangi banyu | sela sagênuk ingangkat | rame antêb-ingantêban gênti-gênti | kadya kapuk salamba ||

250. kang ningali kêgawokan sami | sêdaya sami asuka-suka | Jamal Jamil mêndhêt rare | pasuson dipun rêbut | dèn agirkên rare nèng lampit | rare alit bêrangkang | dèn antêbi watu | mring wong ro balag balêgan | biung anjrit biang prie kuwe kyai | wong akèh jêlih samya ||

251. nanging rarene sangsaya aring (540) | gêlèntèran ingantêban sela | tan pitaya wong tuane | age-age rinêbut | wus karêbat dipun tangisi | nulya gêr samya latah | langkung ramenipun | Jamal Jamil dènya emprak | dènya bandhêm-binandhêm sakênanèki | rai wêtêng gigirnya ||

252. têrbang ajêguran manêngkêri | tinatab gobyog kaya bêdhaha | thung plêk thung plêk dhung brang dhung brèng | bêb bêb bah bah gur bah gur | pang pèng ping bêng kêtongting tong gring | grung grung byêg brang brung brung brang | klung klung klur klur thir thur | Jamal Jamil dènya emprak | saya rahab nêlaskên budayanèki | nulya agêgabusan ||

253. nuwun kalewang berang lan arit | bapang sinungan kinarya emprak | kang myat maras tyase kabèh | nulya bacuk-binacuk | myang amêcok garês pribadi | bat bêt datan tumama | ngali-ali kêthul | miwah dènya babrongotan | kang kinarya colok obor gêng kang gêni | rame bakar-binakar ||

254. Jamil kinarya têdhas ing gêni (541) | bêbêd sarual[78] kulambinira | udhêng rambut lan jenggote | pan dadya gêni murub | mulad-mulad abadan gêni | wong nonton eram-eram | langkung sukanipun | Jayèngwèsthi Jayèngraga | gung gumujêng ningali Ki Jamal Jamil | sêdaya sumyak-sumyak ||

255. bêbêdira Ki Jamal dèn athing- | athingakên ngoboran kinarya | anggorèng kacang kêdhêle | matêng samya inguntut | kulambinya anggembol warih | gênine ingoboran | karya godhog kimpul | matêng pinangan ing bocah | nulya nuwun linggis wêsi gilig kalih | sinungan kinaryemprak ||

256. sigra gêgabusan Jamal Jamil (542) | pênthung-pinênthung ing linggis samya | Jamal pinênthung raine | sru banene kumêpruk | bathuk pêcah tiba ing siti | gêtih adêladagan | kêlosodan mujur | pinindho ngantêban sela | sirah rêmuk balung rênyêk badanèki | ngalumpruk gobrah-gobrah ||

257. kang ningali cêp gêtun tan sipi | gumun samya manahe sumêlang | sêdaya pucat ulate | Jèngwèsthi manthuk-manthuk | gèdhèg-gèdhèg Ki Jayèngragi | Suarja Wiradhustha | myang Kulawiryèku | samya angungun sêdaya | prie kuwe mêngko akale Ki Jamil | agawe gêgawokan ||

258. Ki Jamil salin anuwun gêndhing (543) | sêkar gadhung kang landhung lon-lonan | pan mêngkana saurane | ulung asambêr ulung | ya maole si ulung mati | ngêlayung ya maola | roke pida yakun | Jayèngraga gupuh mojar |

--- 1-2 : 147 ---

mring gus Surat Sênu lah ngadêga singir | nuta Jamil kewala ||

259. matur sêndika kang sinungan ling | nulya ngadêg mring Jamil winulang | wus linuruban wangkene | Jamil nèng wurinipun | sarwi bêkta angklung kêkalih | kang jisim ingubêngan | sindhèn ulung-ulung | sambêr ulung ya maola | si ulung mati ngêlayung mole rokin | pida yakun mêngkana ||

260. sarêng ngêlik mêthit anjêlirit | alantik lir pulung kang pipitan | kadya nangisi isthane | mring bangke kang amujung | kang ningali samya kèh nangis | trêbang lirih satunggal | lan angklung têtêlu | lawan kêndhange satunggal | ukur jawil imbal angêpinjal bincil | kêmpyang nyampyêng pincatan ||

261. ting salêntik pang ping pêk pak pik pik (544) | tung plêk tung plêk tong ting bung pang pêng byang | nguk nguk dhung dhung thong thung thur thèr | kutugipun kumêlun | mayid obah nulya anglilir | lurube ingungkaban | Ki Jamal wus lungguh | ambêkane arênggosan | ingadhêpan ronggèng ro lawan Ki Jamil | Jamil lir wêlas mulat ||

262. nulya nyandhak bêndhe[79] lawan arit | Jamil ngucap èh ta bêndho sira | lan si arit bapang kuwe | lumakua sun utus | padha mèka dawêgan aglis | gya bêndho arit bapang | kesah rêbut dhucung | gumlothak kêtanggor cagak | Jamil angling bok dèn alon bêndho baring | lunga tan ngarah-arah ||

263. ginaguyu mring kang nonton sami (545) | tan adangu bêndho arit bapang | kalung dêgan anyêgandhèng | sarêng saking lèr kidul | praptanira asèlèh ririh | bêndho arit tumumpang | nèng dawêganipun | Ki Jamil wuwuse sugal | ora urus Jamal[80] banjur dèn parasi | sêbêle[81] buangana ||

264. nulya tangi bêndho lawan arit | ting galasrok marasi dawêgan | polah dhewe ras rès ras rès | kang myat suka gumuyu | dawêgan dèn inumkên aglis | dêgan sêkawan têlas | bêndho arit gupuh | ambuang sêpêt bubuhan | nulya Jamal wus bagas lir wingi uni | nuwun salin lagunya ||

265. dhênggung Bantên bawa saurnèki (546) | dênggung yahu daim dhênggung Allah | daim Allahu daime | sigra sinauran gur | brong prung prung brang dhêng thung thung thung gring | pyak pyak byêg pêp pêp bah bah | nguk grug bung thor thir thur | umrês barung lan sauran | Jamal Jamil aemprak nêlaskên gêndhing | gênti nganciki sirah ||

266. emprak pundhak kinarya cik-ancik | samya banting-binanting bag-bêgan | pra emprak tan kadya kie | kang nonton sakêlangkung | cukakakan hah hah huh hih hih | kapingkêl kêl kasêlak | pan kapêntut-pêntut | kathah kêthuh ngêbrok gènya | kaparicit arsa lunga bok dèn goni | milane anggadidak ||

267. wus antara kêsauran singir | suwuk maca sêlawat lahuma | sali wasalim ngalehe | lan wong kèh salalahu | ngalaihi wa asalami |

--- 1-2 : 148 ---

salalahu ngalaya | Muhamad cêp suwuk | samya rèrèn sangêt sayah | amêmangan kang sêgêr myang wedang kopi | Jamal Jamil ngandikan ||

268. anèng ngarsanira Jayèngwèsthi (547) | pinaringan ingkang sêsêgêran | sêmangka jêruk salake | srikaya lêmèt mêndud | wuwungkusan pipisan isi | arta sareal sewang | kang pinaring sampun | nuwun mundur ing gènira | asêsambèn sêdaya angaring-aring | nutug dhahar nyamikan ||

269. Ki Kulawirya amaca rawi | swara santak erak muluh rêmak | grawul mung buru wanthène | sêru rada mêrkutuk | nanging marang sastra pêtitis | maca lapal ruwia | wulingan kabibu | salalahu ngalehisam | wa hua ma kakalu ala nguyuni | ma ka tungun suratan ||

270. wusnya tamat dènya maca rawi (548) | Jayèngraga ngling suawi paman | paduka lajêng bawane | witipun Caranggantung | niba Pêtungwulung kang aris | sigra Ki Kulawirya | abawa swara sru | ya lai laha[82] ilolah | Muhammad[83] rasululahi |[84] Muhammad kabibolah ||

271. santri sêdaya naurani[85] | rêmpêk tan ana mênèhi sajak | angiud-iud[86] swara kèh | yèn nuju sèlèhipun | tinanggapan ronggèng ro ngêlik | ngalik-alik araras | nyamlêng nganyut-anyut | lir sundari kapawanan | lantik-lantik sumênut ambêlèr ati | wong samya sir kumêsar ||

272. wilêting sindhèn amulêt ati | lir tinutu tan kêna tinata | tetela lir èstri jiblès | sasolahe wèh wuyung | kabèh samya rêmên tyasnèki | cipta sami kedanan | mring gus Surat Sênu | Sênu dhasar putu dhalang | gus Suratin dhasar anake wong sugih | ginulang wasis bêksa ||

273. bêksa gambyong mêsês ronggèng kalih (549) | tan ana sor-sinoran wus rimbag | cangkêt-cangkêt kêkêcète | cat-catan kengisipun | lêntrêng kêsit mungsêr sisirig | kêclap larap anilap | lèngèk-lèngèk maju | jarija[87] kêjêr ling-lingan | mênthung uwêt andhêngklang gêndhewa gadhing | sèdhêt andhêdhêt ulat ||

274. pacaknya lir Srikandhi nèng kêlir | lan Drêsanala aparibawa | tandhing wilêt kalulute | ulêt lir kupu tarung | tan kuciwa baude sami | Ki Cêrma Widiguna | ambadhudi cucud | sarta sênggake imbalan | abêbanggèn prak-prak kêploke ngêdhasih | coronge mubyar-mubyar ||

275. ngêlik Pêtungwulung kumalinthing (550) | lir suling wratsari abarungan | kang tan sêlaya tutupe | ngalêp-alêp mlas-ayun | pan sêmbada sasolahnèki | sangkêp tangkêpe limpad | ilo ukêl cênthung | ukêl lêlathèn tasikan | inggêg jaja juwêt ngujiwat ngawêti | Jèngraga kêguguran ||

276. karêkuhan tyasnya widhag-widhig | dènyarsa ambêksa garêncêngan | jrih ing raka isin ngakèh | kadho-kadho angungun | saking sangêt dènya kêpengin |

--- 1-2 : 149 ---

Jayèngraga umêdal | totoya anguyuh | mring sor jambu ing gêdhogan | gus Suratin sigra bêkta cèrèt mijil | kang turas tinuruhan ||

277. tinakèn apa gêdhe ta iki (551) | inggih agênge botên kêjamak | ah ngajêng sangêt mêdhoke | Jèngraga sru gumuyu | sèlèhêna cèrètmu dhingin | mirêng Sênu sindhènya | ngêlik Pêtungwulung | cumêngkling bêning lir pendah | rêbab sêdhêng olèh santêne gumrining | Jayèngraga ambêksa ||

278. lan Suratin dènira angibing | pating karinggêk nèng pêpêtêngan | antara têlung gongane | lah wis payo anusul | cankingên[88] cèrète yèn lali | kasuwèn bok kênyanan | wangsul ing gyanipun | anutug dènya trêbangan | wusnya dangu kèndêl sinalahan sami | samyaso sêdayanya ||

279. Jayèngwèsthi angling mring kang rayi (552) | tutugêna manirarsa sunat | kang rayi inggih ature | kang raka nulya kondur | Jayèngraga ombèr tyasnèki | ngandika mring kang paman | kadospundinipun | putrandika kondur sunat | prayogine bubaran kewala sami | kula mantuk mêngetan ||

280. paman kalih kantuna nèng riki | mung suawi paman Kulawirya | kang paman alon saure | lah ia sakarêpmu | tutugêna ia prayogi | bubaran sakêrsanta | Jayèngraga muwus | pênêdipun abubaran | nulya Jayèngraga lan Kulawiryèki | samya kondur mêngetan ||

281. ronggèng roro Sênu gus Suratin | Cêrmasana lawan Widiguna | Widilêksana lan malèh | Tunjungkara puniku | Gandasana sami angiring | Nuripin Amadasra | gus Dawud tan kantun | kang nonton bubar sêdaya | wus mêngkana atata dènira linggih | anèng têngah pêndhapa ||

282. Jayèngraga angandika aris (553) | mundhuta trêbang gêndèr lan gambang | kêlawan kêndhang sulinge | kang kinarya gongipun | trêbang bae kang ora sirik | kang liningan sêndika | tan dangu prapta wus | thêng-thêng pinatut rêbabnya | nêming gêndèr sinênggrèng ngèk wus pakolih | nyamlêng nême araras ||

283. Jayèngraga mèsêm ngandika ris | sênggrèngên sêsêndhon pathêt sanga | dèn nutug lih-ulihane | Widiguna kang suluk | kang sinung ling sigra miranti | Cêrmasana angrêbab | Widiguna suluk | kang anggêndèr Gandasana | Tunjungkara pênêt tutupane suling | Widilêksana gambang ||

284. Kulawirya ingkang angêgongi (554) | gong trêbange si macan garongan | nulya lêkas sasêndhone | Cêrmasana abêsus | tutupira gêtêr amiwil | jariji anglir pendah | kalajêngking ngantup | akêsit lir anggang-anggang | kosok lamba amuput alus alari | yèn rangkêp rikat rata ||

285. Cêrmasana pacake amanjing | ngik-ingike ngèrèng lir garantang | kawat pakolih santêne | ngês wilêt manis arum | Gandasana gêndèr gumrining | sêrênge anyalupak | êmpuk ulêm arum | bêbêngkakane ngêmanak | pênabuhe ngapinjal pancêr mincati | sêmune lir Onêngan ||

--- 1-2 : 150 ---

286. Widilêksana panggambangnèki (555) | apik dhasar gambang dadi anyar | kayu rawan rum swarane | kalêrêsan pikantuk | grobog sêdhêng rongronganèki | placak paku kuningan | sêsênthêng pinuntu | apêsagi rarasira | pênabuhe narithil driji kumitir | galêbêg tan carukan ||

287. abot kiwa kêbat alêstari | thêr gêtêr lir kupu prêt-uprêtan | tan goling wiwilahane | macalang wilêtipun | baud bêsus anggunungsari | Tunjangkara[89] dènira | nyuling nganyut-anyut | tiupan pakolih jamang | wuluh tarang tua bobotsari tipis | mencok unyêranira ||

288. tan bêlero laras nora silir | mathis manis ènthèng swaranira | bêning cengkok tutupane | samya rêbut ngêsipun | kèh uninya amêmêlingi | sumêlèt athuthitan | paniupe landhung | anglir pulung kapipitan | pra niaga kang samya sêsêndhon ngênting | sarayuda sabêman ||

289. Jayèngraga angandika aris (556) | wanci punapa paman punika | Ki Kulawirya saure | pan iki bakda saur | durung bêdhug têlu kang wanci | sêtun sêtêngah tiga | Jèngraga amuwus | saenggane rong gêndhingan | apa kanti Cêrmasana matur aris | kados botên kasêsa ||

290. lah ya payo muni Lompongkèli | nuli Pêtungwulung ingkang mêmbat | nulya buka gêndhingane | êgong trêbang jumêngglung | pan ambaung lir gangsa yêkti | rêbab ngêcêk ngak-ngikan | gambang kumlunthung thur | suling mêrit atilêpan | gêndèr nal nil Widiguna angêndhangi | rara ciblon kosèkan ||

291. rarasnya rum nyundari ngrêrangin (557) | kang nabuh samya baudira |[90] adu wilêt yatmakane | ing gêndhing ngês-ngês bêsus | Cêrma Widi kalok pêsisir | niaga Wanamarta | kang komuk mumuruk | ronggèng ro Sênu lan Surat | sarêng ngêlik mêdêd lêmpêng Lompongkèli | saya wèh kalinglungan ||

292. dhasar wus ênggone anèng gêndhing | kang anabuh ambyantu tog-togan | rêmpêg mrih padha rasane | ronggèng sangsaya bêsus | pêngibinge dipun gêndhingi | kang myarsa nunjang-nunjang | lumayu andulu | asukup padha sêdhela | ing pêndhapa gêdhe cilik jalu èstri | apipit yêl-uyêlan ||

293. saya karênan ingkang ningali | Jayèngraga ngatipung pang pungan | sarwi alon andikane | paman supaminipun | punapinggih punika kenging | lamun dèn emprakana | kang paman gumuyu | patute bae ya kêna | dene[91] ora nganggo êgongnèki | namung trêbang kewala ||

294. wa mêngkana ing kono Nuripin (558) | Dawud Amadasra prie sira | kang sinung ling lon ature | sumangga kêrsanipun | langkung ajrih matur kumawi | Kulawirya lingira | kèh-akèh rinêmbug | wis payo têka empraka | ngarah apa mêngko manira labuhi | Jayèngraga alatah ||

--- 1-2 : 151 ---

295. nging yèn wontên dukane jêng kyai | ngong tan uning mangsa borong paman | Ki Kulawirya bêgènggèng | ya wis ana ing aku | kang nadhahi dukane kyai | kang putra dhasar kêrsa | ana kang ananggung | Jèngraga cucul rasukan | nyamping dhêsthar ingêlus ingkang alêngkin | ngusap-usap kumbaya ||

296. adan jumênêng lêkas angibing (559) | Kulawirya ngadêg asêrigak | Nuripin Jalalodine | kinèn anyêkêl sumbu | wong kêkalih lir ambadhudi | Jayèngraga ambêksa | pacake asaguh | bêksa panji nom Madura | miwir nyamping agêtêr jêmpol klak-aklik | atanjak kêbo mênggah ||

297. mêdhi kèngsêr ngalêsêd narisig | angikal ukêl asta ngrajungan | midak irama tindake | parigêl egol lambung | aluk-lukan ula ngêlangi | narèdhèt asigêgan | pacak jangga manglung | amênthang asta andhêngklang | pan aebat naga kabunton anolih | alaras riringgitan ||

298. kang ningali kathah samya linggih (560) | myat kang bêksa sêdaya asênggak | kêplok lir gêrah swarane | samya suka andulu | bêndarane kêrsa angibing | pasêmone awayang | lir Wirun abagus | sarira lurus ajênar | brêngos têpèn kêkêtugan lir minangsi | waja tètèsing toya ||

299. langkung bungah-bungah kang ningali | samya eram eraming kedanan | sakèhe kang nonton kabèh | micarèng jroning kalbu | dhuh bêndaraningong wong sigit | lae-lae saengga | mumundhuta mring sun | ngong rewangi raya-raya | numbuk bêntus datan etang kinarikid | tyas ingwang tan sumêlang ||

300. sangsaya berag dènira ngibing | ronggèng ro pêncar mubêng kalangan | kumpul prêpêt nindur age | sarwi anêngkah lambung | golang-galing linglingan liring | cêthik methok apasang | nampèl-nampèl pupu | Jèngraga lir pinagolan | jaja mungal manglunging jangga angliling | kadya grudha kapêlag ||

301. ebat kêclap kumalebat kêsit (561) | lir pêksimprit mêsat sing pêngundhan | alon akalangan kangsèn | kêjêr gambrêt aniup | mencok maring pêngundhan wêntis | ual[92] muwêr nèngarsa[93] | sisirig ngadhuyuk | mathêt ngalètèr tintingan | larap marang ngarsa nindur sarêng ngêlik | amanis gêtas rênyah ||

302. apupunton swara rum amanis | mirut kwèhning[94] ulon amemba | acamplêng mathis manise | datan mèlèd sêrambut | ngês wilête amêthêt ati | ati pêthot thêl gigal | gêlêng golong linglung | kairup langên kalangwan | Jayèngraga mênthang ukêl angêtibing | nangkluk klêk pacak jangga ||

303. wus adangu luar dènya ngibing (562) | nulya lênggah sêdaya atêrap | sinung wedang panganane | ngaso-aso sêdarum | amêmangan myang nginum kopi | nutug dènya nyamikan | Jèngraga amuwus | yèn wus aso sêsêndhonan | pathêt manyura Widiguna nyuluki | wusnya banjur gêndhingan ||

--- 1-2 : 152 ---

304. Pêtungwulung tibakna ginonjing | niaga[95] sigra pêpathêtan | nutug ulih-ulihane | dan buka Pêtungwulung | Jèngraga ngling paman suawi | Kulawirya agêpah | sabuke dèn ulur | ngiras sondhèr singsêt pisan | dhêstharira tinêtêpkên kacêp alis | nyamping cangcut serongan ||

305. kawêng sondhèr tali wangsul prêkis (563) | tandang saguh asinggah agagah | bêksa dhadhap kreta cèkèh | tanjak alaras maju | nyidhang mundur kicak narisig | majêng seblak tayungan | lajêng nrisig mundur | anampa manggêl amagang | ngingkrang nyidhang manggêl majêng anaricig | jêglig apacak jangga ||

306. Pêtungwulung aniba ginonjing | nulya kiprah ambêksa kêlana | pacak gulune aèjlèg | ronggèng ro angêrubut | nindur gêndhèng mungsêr sisirig | gulêt ulêt-ulêtan | mubêng maju mundur | lincak-lincak kicat-kicat | amatènggèng mathèngthèng lir Bima kunthing | manggêl thêk pacak jangga ||

307. nulya sampun dènira angibing | kêringêtira apêruntusan | lèrèn aso sêdayane | sêsambèn nyamuk-nyamuk | wusnya nutug amacit sami | Jayèngraga ngandika | dhunêna rêbabmu | kêndhonana kêndhangira | payo padha bubaran sêdhênge arip | kang liningan sêndika ||

308. angling malih amundhuta dhuwit (564) | têlung real paringna niaga | tan dangu praptèng ngarsane | gya pinaringkên sampun | pra niaga nêmbah nuwun sih | nyamikan binêrkatan | sigra samya mundur | Kulawirya apamitan | kang anonton wus bubar tan ana kari | mung Sênu lan gus Surat ||

309. ingkang datan kinalilan mulih | anata sarean nèng panirat | wus miranti saulêse | Jayèngraga duk wau | nèng panirat dènya aguling | Sênu lawan gus Surat | angêloni pupu | dangune akêlêsikan | Jayèngraga èsmu guyu angling ririh | sarwi narik pipinya ||

310. sira karo di manjuluk thithik (565) | samya mênjuluk dumugèng jaja | angêkêp lambung kalihe | ing kanan kerinipun | ronggèng roro dèn têtakoni | sarwi kinèn nêkêma | ing kagunganipun | ronggèng ro agaligikan | samya nêkêm rong têkêm panjangirèki | watês galêng kewala ||

311. sira iku wis padha nglakoni | kêlampokan lawan bocah-bocah | gêdhe êndi karo kie | ronggèng roro gumuyu | matur dèrèng tate dèn wori | maido Jayèngraga | apa munga aku | cêkèk bae uwis sira | gus Suratin matur inggih sampun mami | kang kêdugi ing manah ||

312. sami sutaning sudagar singgih | ingkang asih lir tiang kedanan | kewala kang sami dene | santri gih kathah wuyung | nanging datan kula langgati | namung rayi paduka | gus Kanjir kang sampun | putrane Ki Wiradhustha | yèn kang sêpuh mung paduka lawan malih | kiai Kulawirya ||

313. Jèngraga ngling paman lawan mami (566) | gêdhe êndi matur kang liningan |

--- 1-2 : 153 ---

gêng panjang paduka kie | kiai mung saêcu | yèn puniki saêcu luwih | kirang kêdhik sakilan | Jèngraga gumuyu | sapa manèh kang anggarap | matur sampun ora satêmêne maning | inggih namung punika ||

314. lah Si Sênu kaprie sirèki | aywa kumbi matura pêsaja | Sênu nêmbah lon ature | inggih kathah kang wuyung | mring kaula kedanan sami | santri myang sudagaran | kathah pawèhipun | sami ingriki kewala | mèh wêradin akathah kang sami brangti | inggih dhatêng kaula ||

315. kalih ki pêngulu Basarodin (567) | dipun kaluthuk namung sapisan | kapok kinêlampok malèh | Jayèngraga gumuyu | guligikan gêroyok angling | kadèkne kêlirikan | myat bocah rumucuh | bagus kang suluh wêdana | man pêngulu ulate angincih-incih | nora mambu wong tua ||

316. saliane ing kene kang êndi | Sênu umatur inggih kaula | nuju katimbalan nopèng | dhatêng kitha rumuhun | kinêrsakên dhatêng jêng kyai | dipati Wintês sowan | gêng ganjaranipun | busana arta kandêlan | bunton jêne kaula ngantos tri latri | tan sinung mêdal-mêdal ||

317. tuwin para putra sêntanèki | kathah kang kedanan mring kaula | mila wit kaula wade | gih sapikantukipun | tiang nistha ngling Jayèngragi | manira lan kakang mas | gêdhe êndi iku | umatur agêng paduka | angling malih iku pan goroh sirèki | lan sun gêdhe kakang mas ||

318. sarwa ngoncori kêlawan mami (568) | kêrana aku duk mêksih jaka | kangmas tumênggung sring mrene | kadhang sun kang lumêbu | anèng kana tan pisah mami | kongsi sêtêngah wulan | tan kalilan mantuk | mring wang kêrsa kêlampokan | pan pinêksa makênêng lagya sakêdhik | mopo aku tan kuat ||

319. mung sun kêmpit ing pupuku mipit | kanti angganjêl anèng wêlakang | linêlur pêgêl raose | badhe ia satuhu | matur namung kaot sakêdhik | sarwi gêlo ingogak | Jèngraga gumuyu | sapa kang ngluwihi kangmas | matur botên wontên sarwi anggêligik | ora têka blakaa ||

320. matur ngênthêt-ênthêt èsmu isin (569) | inggih wontên nglangkungi rakanta | agêngipun myang panjange | gêbal dalêm puniku | kaki Widiguna nglangkungi | anguwèr mring kaula | kongsi anyêngkêrung | Jèngraga gumuyu latah | anêmpuh byat dene putune pribadi | apa mèri wong kathah ||

321. jêr rupamu grêgêtakên ati | sira ro apa tan kangên mringwang | lan pirang dina lawase | tan kêtêmu maring sun | inggih wontên kalih dasa ri | Surat matur sêpasar | apan jrih kêlamun | tan wontên ingkang timbalan | ya dèn mrene kewala mêngko sun ganti | samya matur sumangga ||

322. ya ta wau myarsa swarèng pêksi (570) | kluruk ayam myang putêr Brênggala | Jèngraga kadho kêrsane | pênggalihira tanggung |

--- 1-2 : 154 ---

angandika mring ronggèng kalih | Sênu Suratin sira | têkêmên bae wus | cua ing wêktu tunggangan | nulya samya nat-nêt anêkêm-nêkêmi | sarwi ganti angaras ||

323. warastranya dangu dèn arasi | dènira makas wus waunira | Jayèngraga rongèh tyase | kumênyar angganipun | datan kêni dipun sayuti | mrêkinding bêdêdêngan | ngacêcêng sakujur | nuju ronggèng ro angaras | sangêt ngingsêp kumêjot nyoroti pipi | karone gubras-gubras ||

324. anggalêgêg ngudal-udal mijil | alêr-lêran nandho nèng landhungan | nora ucul panggêgême | Jayèngraga ambêkuh | ah êh ngêsês êm-êm sarya ngling | o o lah kêtiwasan | prie kuwe iku | dha-padha ngur dèn tamakna | ginaguyu ing ronggèng pating guligik | tungtas dènya dêrawas ||

325. kêkênthêlan anjêndhêl nèng rawis (571) | miwah kang kathah anèng landhungan | dèn kêsudi saptangane | kêbês kumbayanipun | pan wêrata lir dèn sêkuli | Jèngraga wungu nendra | anggêrêng gêgêtun | nyampinge adêlêmokan | èh Suratin mundhuta nyamping dèn aglis | kulambi sabuk dhêsthar ||

326. mring si biung kang kinèn gya prapti | busana katur nèng patadhahan | Jèngraga mring patirtane | Sênu Surat tut pungkur | marang kulah tinalang mili | kungkum siram jinabat | purujil mani wus | ronggèng ro kinèn anguma | angosoki kagungan landhunganèki | anglalar sariranya ||

327. nuli mêntas dènya asusuci (572) | salin busana sapangadêgan | patlêsan pinaringake | maring gus Surat Sênu | nanging Surat matur tan apti | nuwun panah kewala | sagêndhewanipun | lan êmprit kang muluk lêpas | sinaguhan pinaringan samya tampi | nêmbah nuwun kalihnya ||

328. Jayèngraga malbèng dalêmnèki | Sênu Surat wus cucul busana | datan winarna solahe | kang anèng lèr winuwus | kang jagongan pêndhapa sami | kang nutur kalanira | mring kidul andulu | kang emprak singir têrbangan | para tua manthuk-manthuk dèn kandhani | Ki Bayi tumut suka ||

329. angandika marang santri Luci | kaprie Luci sira tutura | kang emprak sapa kabèhe | Luci matur agupruk | kang rumiyin adhi Nuripin | lan Jajalodin emprak | asumbu-sinumbu | nuntên kenthol Widiguna | lawan Cêrmasana lucune kêpati | pan emprak cara buda ||

330. kuciwa tan mawi têkêsnèki (573) | dede emprak anopèng bêlaka | mêtènggèng thir anjêgègèh | Ki Bayi sru gumuyu | thir kêprie tuturmu Luci | matur tan sagêd nelad | badanya sakojur | gulu athoklak-thaklikan | têlorongan balêbêran pasêr gêni | rineka kêlana prang ||

331. nuntên sabat kalih Jamal Jamil | mêdalakên pangeram-eraman | têb-têban gabusan rame | mawi pêjah amujung | sirah pêcah ajur kang kulit | rahipun dêladagan | kang ningali gumun |

--- 1-2 : 155 ---

nuntên ronggèng kalih bêksa | anyindhèni tan adangu mayid tangi | mulya lir waunira ||

332. kathah rekanya bêndho lan arit (574) | kinèn mêndhêt dawêgan sêjanjang | bêbêde kinarya gorèng | kacang lan gembol banyu | damêl godhog uwi gêmbili | Ki Bayi suka-suka | winartan agumun | angling ya besuk kewala | lamun ana lêganing ati ing benjing | ya ta ing wayahira ||

333. wusing bêdhug têlu ingkang wanci | nulya amêdalakên ambêngan | rolas ambêng gêdhe-gêdhe | kêndhuri sêkul wuduk | ulamipun lêmbaran pitik | kêlawan sêkul kêpyar | kukuluban kudhu | sêkul golong pêcêl dhoan[96] | pêcêl ayam myang sajèn-sajèn petani | sêdaya linorodan ||

334. sêdaya kapang ngêpung kêndhuri (575) | ki pêngulu Basarodin donga | mumule lan sêlamête | dinongan sêdaya wus | gya binage ambêng wêradin | jaba jêro kawratan | jalu èstri sukup | tan ana kang kêliwatan | wusnya cinarikan binêktanan mulih | wus manjing wêktu pajar ||

335. kinênthongan ngumrês goprak muni | binêdhugan subuh wayahira | myarsa adan ing masjide | santri samya lumayu | gumarubyug salat ing masjid | Kyai Bayipanurta | angimani subuh | sawusira bakda salat | Kyai Bayi kondur dèn iring pra santri | lajêng lênggah mêndhapa ||

336. angandika marang ingkang rayi | Ki Panukma lawan Ki Panamar | katri lan Jayèngragane | padha dandana gupuh | parentaha sakèhing santri | prayoga jênêngana | ing paningkahipun | Ki Jamhur Sèh Amongraga | masjid gêdhe tatanên ingkang abêcik | kang rayi tur sêndika ||

337. dene sira kulup Jayèngragi (576) | ingkang kidul mangsa bodho sira | rampunge barang rakite | lan wong magêrsarimu | prayoganên ingkang angiring | marang ing kakangira | ing paningkahipun | kang putra matur sêndika | ngling mring garwa marenea sun tuturi | mijila ing pêndhapa ||

38. Mijil

1. sigra kang garwa Ni Kèn Malarsih (577) | lampahira alon | praptèng ngarsa amipit silane | jatmikane sêmune awingit | tingkah ngati-ati | ketange yèn luput ||

2. tekad tinawajuhkên ing ati | lumampah sapakon | tan purun ngrumiyini kêrsane | pan kumambang wisesaning laki | tan watak nisani | ing wuwus myang catur ||

3. solahbawa angganya sadêrmi | narah tan rumaos | andarbèni ing tyas sêndhêt sèdhèng | mung sumangga sakêrsaning laki | jrih durakèng akir | amanggih papa gung ||

4. pan mêngkono wong wadon prêmati | gêng bêgjane wuwoh | yekang kaya Malarsih anggêpe | anut runtut nora mêmalangi | muwuhi kamuktin | marang kakungipun ||

--- 1-2 : 156 ---

5. aningali mring garwa kiai | angandika alon | sutanira Ni Tambangrarase | paningkahe ia mêngko wanci | ngasar sangatnèki | Ahmade kang luhung ||

6. sutanira rêsikana nuli (578) | pêsajan kang munggoh | paesana lêlaradan bae | mung busana patutên kang bêcik | wiwida ywa mawi | cicithak cêcênthung ||

7. myang lêlatha pêpêtha thi-athi | iku aja nganggo | aywa kaya maksiat carane | apan cêgah ngèlmu tan pakolih | kapindho mênawi | dudu parêngipun ||

8. kang kinarsan Ki Sèh Amongragi | krana llah kemawon | malah karya mung sêmene kie | kaya-kaya nora amarêngi | bêcik anjurungi | ing sakêrsanipun ||

9. lan pênggawe ing sadina iki | kabèh abon-abon | rampungana apa ing adate | parabote wong amunggah haji | aja kongsi sisip | kukuranganamu ||

10. Ni Kèn Malarsih umatur inggih (579) | sêndika ing pakon | bêrkah tuan tan wontên kang kèthèr | sampun mirantos sêdaya sami | mung kantun kêndhuri | ingkang dèrèng rampung ||

11. ya wis mangsa bodhoa sirèki | saliring pakewoh | aywa nganti kukurangan kabèh | amung kari ing sêdina iki | tan mêmêkas malih | ia mumpung esuk ||

12. mundur saking ngarsa Ni Malarsih | ingiring pra wadon | pan anjujug ênggoning putrane | Ni Kèn Tambangraras kang piningit | apan wus tri ratri | catur dhahar turu ||

13. lir pradapa sinêmpal ngawêngi | lorod wênês ijo | angga-angga citra anglalêntrèh | trah turasing kang ngèlmu mawingit | rêpiting pangaksi | angganthêng ngunguwung ||

14. sarwa sêdhêng pangadêg rêspati | tan ana winaon | antêng adi wutuh jatmikane | rema kêbês mêntas dèn jamasi | jamusing waja lir | laring kumbang gêmpung ||

15. tasik wawalêran bae nipis (580) | pêsaja yèn tinon | sinjang seta limar sêmêkane | rasukan takwa sêmbagi kuning | pêngangge tan pati | wus masêm asêmu ||

16. ingkang ibu prapta ing gyanèki | Tambangraras anon | gupuh mingsêr mudhun saking gène | wus pinarak wau Ni Malarsih | angandika aris | adhuh atmajèngsun ||

17. timbalane pan ramanirèki | dhawuhe maringong | kinèn angrêsiki mring siranggèr | tan linilan trap paès pipidih | lêlatha thi-athi | cicithak cacênthung ||

18. pênjaluke Ki Sèh Amongragi | kêrsane mêngkono | aja kaya maksiat carane | mung krana llah bae dèn kêrsani | kapindhone lagi | kawingitan kalbu ||

19. dadya ramanira angrojongi (581) | sakêrsane winong | pan angrasa bêgja mring sira gèr | krama antuk ngulama trang ngèlmi | sru sukur ing Widi | ing pêndonganipun ||

--- 1-2 : 157 ---

20. sumpêg dhêdhêl tyas dening sirèki | mêngko wus cumêplong | lir punagi ya saking bungahe | yèn ta aja kêpagol ing kingkin- | nira Sèh Mongragi | kaya numbuk bêntus ||

21. pêsthi ngaturi para priayi | anggêdèkên dhayoh | nganggo bubakkawah tumpak ponjèn | mung pinupus utamaning ngèlmi | sunat maksiati | ngundakên têkabur ||

22. Tambangraras sangsaya awêning | tyasira sumorot | pan sumrowong mindhak mèntèr antèr | tar pepeka tyas mring maksiati | raosing tyas kadi | kacondhongan jumbuh ||

23. matur mring ibunira aririh (582) | kaula sayêktos | paminipun cinara pêngantèn | ingadesa kang limrah nglimrahi | mawi klênak-klênik | kula botên sukur ||

24. dados rubêd rubeda ing budi | badan kula mopo | katujunipun wontên ingkang rèh | kalêrêsan botên mawi-mawi | yèn mawia pêsthi | tan wande bêguguk ||

25. Ni Malarsih gumujêng ngling aris | dhuh sutèngsun babo | nora nyana yèn kabênêrane | manira sêngguh tyasira mutik | ing mêngko wus nunggil | dhenok sukur-sukur ||

26. mugi sira jinurung ing Widi | santosamu wuwoh | pira-pira nugrahan tibane | marang sira ilhame Hyang Widi | mênawa nyaloni | lukitaning luhung ||

27. ingkang putra matur nuwun mugi (583) | amanggiha yêktos | sabda ibu nastijaba mangke | pandonganing ramebu kapundhi | pan kaula dêrmi | anglampahi tuduh ||

28. Tambangraras ingaras bunnèki | sarya barêbêl loh | dhuh sutèngsun woding tyasku anggèr | ia-ia muga-muga nini | sinihana Gusti | Pangeran Kang Agung ||

29. nulya ngandika nuduh ing cèthi | Sumbaling sun kongkon | undangên si bibi Daya kae | nèng pajangan kang tunggu patani | wong tua bêrkahi | ika kang wus tau ||

30. amaèsi pêngantèn priayi | ya ninèkmu dhenok | pan sêlire dipati swargine | Wirasaba mulane si bibi | nèng kene nut kyai | dadi kadang katut ||

31. Tambangraras aturira inggih | kang tinuding gupoh | tan adangu Ni Daya praptane | munggwing ngarsane Ni Kèn Malarsih | angling mila bibi | wayahe puniku ||

32. ngalap bêrkah andika pahyasi (584) | laradan kemawon | datan mawi pêtha lêlathane | cêthak cênthung trap pidih tan mawi | mung angimpun alis | wulu puhunipun ||

33. ngênca kêncênging kêtêb malipit | ngilang wulu kalong | ingkang[97] ingarsa wurine | pinrih maya-maya kulit rimpi | rampinging pangaksi | supaya sumunu ||

34. tuwin sadadosipun ing mangkin | bibi mangsa borong | kula sampun pitaya pênêde | kang sumurup mring kêrsane kyai |

--- 1-2 : 158 ---

krana llah kang pinrih | ingkang mara sêmu ||

35. ni'mbok Daya pamuwuse inggih | sampun walangatos | kula angkah-angkah prayogine | Ni Malarsih nuduh mring Sumbaling | enggalna tumuli | sajèn-sajènipun ||

36. panggang tumpêng cara jênang abrit (585) | lan kêlapa uwos | gêdhang ayu suruh ayu jambe | gambir bako mênyan sarwa bêcik | lan juputa dhuwit | tindhihe nêm suku ||

37. warnan pasar iya kang mêpêki | ayam urip babon | klasa bangka anyar lan palèmèk | jarit kêkêmbangan bathik lurik | kang pêpak swarnaning | among aja kantun ||

38. lan godhong kluwih ginawe linggih | myang rujak carobo | dupa dian[98] sumêdên kang mèntèr | yèn ana kêlalènku Sumbaling | takona si bibi | ladènana gupuh ||

39. Ni Sumbaling aturira inggih | ngomèl sarwi jomblong | akèh têmên klênak-kalênike | kinumpulna kyèh pêngajinèki | ana rolas anggris | kêlamun dèn etung ||

40. mujur plèmèk bae yèn wis (586) |[99] dene mumah-mumoh | gitik trohi nyai Daya kuwe | gumujêng[100] duka Ni Malarsih | ora têka gêlis | pijêr akumrusuk ||

41. Ni Sumbaling pan kaya têmbaling | prentah maring wong-wong | kinèn mundhut pêpaking sêsajèn | tan adangu wus samêktèng sami | katuran ingarsi | kang bêkta adulur[101] ||

42. campur bawur myang sêkar tulya sri | sêtaman nèng bokor | Ni Malarsih arum andikane | kula tilar mangsa borong bibi | kula angrumati | karya lianipun ||

43. ni'mbok Daya turnya gih prayogi | mugi kang pitados | dan lumampah ingiring rencange | anjênêngi kèh kang nambut kardi | kang dèrèng ginêlis | kang uwus tinunggu ||

44. maring wisma mundhut jarit-jarit (587) | sinungkên pra wadon | wiar ciut wradin sêdayane | kang sêntana miwah mahêrsari[102] | kinaot pêparing | undha-usukipun ||

45. jalu èstri pan samya pinaring | pêsalin sabobot | têlas sinjang nêm kodhi kathahe | wiar ciut wus dinum jalwèstri | mêngkana kalaning | wontên wong mêrtamu ||

46. anak putu ing Wanamartèki | sêdaya punang wong | jalu èstri pan padha êmbyake | sumawana pêtinggi jalwèstri | samya nadar bêkti | ngaturkên pamunjung ||

47. mring Jêng Kyai Bayipanurtèki | dènira mêmanton | panggrahitanira sêdayane | pupungkasan dènya nambut kardi | putrèstri sawiji | dinama ingugung ||

48. kusung-kusung sami niatnèki | tangkêpe babyanton | samya amrih katon dhewe-dhewe | jalu èstri anyumbang pribadi |

--- 1-2 : 159 ---

katrimaa dening | sêkalianipun ||

49. ing jêng kyai tuwin mring jêng nyai (588) | kabèh pan mêngkono | tur tan ana pinardi sumbange | samya thukul nadare pribadi | kang sugih myang miskin | pan sami dènipun ||

50. ingkang nyumbang wiwit byar anggili | samya jodhon-jodhon | amêrabot sabobot pêngangge | kang tan duwe sakadarirèki | wong kang sugih-sugih | sêmua dinulu ||

51. jor-jinoran busana di-adi | rare pinarabot | pan rinukmi-rukmi pênganggene | samya bêkta panganan mawarni | nèng dhulang tup saji | bobokoran munjung ||

52. miwah jodhang sinarêbèt putih | myang jodhang ginodhong | ancak kodhok angkring lawan jolèn | samya ingênthilan bèbèk pitik | kang banyak kêbiri | wênèh ingkang wêdhus ||

53. ingkang kidang mênjangan myang sapi (589) | gudèl pêdhèt kêbo | sabên wong kang numbang bêbêktane | apangiring sêmbêlèhanèki | rekanira kadi | sêmayan sêdarum ||

54. kang panganan pangiringing èstri | ngarsa bêktèng bokor | sinamiran antakusumane | ingkang nampa rare busana di | kinarya di asri | pêngiriding laku ||

55. wênèh patadhahan kang sinamir | kang gawa pinrabot | pra rarèstri kang anampa kabèh | kang anyumbang samya ngangge kêling | jarijya li-ali | mirah intên tajug ||

56. kang mêksih nèm sêngkangan tulya di | pênunggul rinonyok | intên byur myang sêkar satamane | abra markata awarni-warni | jalu lawan èstri | mompyor mubra-mubru ||

57. palawija kinarya pêngiring (590) | ing wong lanang mêngko | kabèh samya kinalungan lawe | anyatukêl nadyan pitik siji | sinarimpung dening | ing lawe sagêmuh ||

58. ingkang ngirid rare jalêr sami | jêjaka mêrabot | prajuritan kotang bêludrune | abangkol mas sabuk cindhe abrit | bêbêt limar wilis | sinerong cinancut ||

59. akris landhean prasu pinodhi | pêndhok ngunir bosok | srual[103] sangklat abrit[104] panji-panjine | ikêt rendan jêplakan brèh kuning | anggagas mrêjurit | sarwi nuntun wêdhus ||

60. miwah kang rapekan golang-galing | udhêng gilig jarot | kotang sangklat ijo renda jêne | kris cara Balèn cara pangrukmi[105] | ukiran kêndhit tri | brêngos wulu lutung ||

61. borèh kuning garutan mêdèni | jadhug nuntun kêbo | wênèh jaka kulambi balênggèn | sikêpan[106] baludru lilincis | sabuk cindhe wilis | brêngos lèmèt angus ||

62. bêbêd polos ikêt jingga manis (591) | adu mancung pênyon | singsêtane githok mawi koncèr | pêndhok bunton kris landhean miling | bêsus ngêrik alis | sarwi nuntun lêmbu ||

63. pan sêdaya jêjaka kadyèki | samya marong-marong |

--- 1-2 : 160 ---

sarwa kêling sarwa rukmi kabèh | ing anake sudagar wong grami | wontên bêktèng pitik | anèng wurinipun ||

64. bapanira[107] pribadi pan sami | tan pae mêrabot | warna-warna saduwèk-duwèke | kang prajuritan kang cara santri | ingkang cara Bugis | cara Madurèku ||

65. êndi kang wus dèn ambah agrami | carane ing kono | pan tiniru-tiru pênganggene | pra sudagar samya anutugi | panganggenirèki | ancung rêbut unggul ||

66. datan carub sapangkatirèki (592) | babrayatan golong | kang sudagar sami sudagare | ingkang kria[108] samya krianèki | dhalang lawan gêndhing | niaga akumpul ||

67. kang blantikan pan sami bêlantik | tan ana uwor soh | sabangsane maju barêng gêntèn | kêrig lampit wong sadesa prapti | kang miskin tan isin | ing sakuatipun ||

68. datan etang mung godhong salêmpit | myang bêras satompo | kayu satikêl ingaturake | sami cipta marang jêng kiai | putrèstri sawiji | wêkasan mêmantu ||

69. mila samya darbe nadar sami | sakadare kang wong | wus mêngkono sêdaya kajate | datan ana kang tumambuh siji | wong kang sugih-sugih | lumampah adulur ||

70. dupi prapta pêlataranèki (593) | jalu èstri nyero | ingkang èstri lajêng mring dalême | dene pora[109] jalêr mring mêndhapi | samya bêkta anggris | sêdaya kinandhut ||

71. ambrêngangang nèng pêndhapa asri | busanane mompyor | samya akris cra panggudèl[110] mele | kèh ukiran sagolèk gêngnèki | krahèng rukmi wus lir | buta prang anggrêgut ||

72. Ki Murtala Ki Gopa Ki Pêthi | Ki Gandhang Ki Lundhong | Kyai Dêrmayuda Kyai Gobès | Kyai Imbakrêta Jagapati | Ki Bênthang Ki Kêcil | Ki Bapang Ki Kupu ||

73. Ki Jumêna Jêmpina Sêbagi | Ki Doplang Ki Polong | Kyai Jamblang Ki Bopong Ki Konthèng | Ki Balêndhang Ki Mêndhang Ki Canthing | Ki Brarêm Ki Brahim | Ki Kulur Ki Lêngkur ||

74. Kyai Padhangbulan Ki Sêntagi (594) | Kyai Singabarong | Kyai Mênthak Ki Kêblak Ki Cothèk | Kyai Pandhak Ki Galak Ki Klithik | Ki Kathik Ki Pathi | Ki Bathok Ki Bathuk ||

75. Kyai Jabang Ki Jubèr Ki Kadir | Ki Sembongdhungaron | Ki Trênggunêng Ki Gulêng Ki Sole | Kyai Mêrdi Ki Kulih Ki Wakil | Ki Pênggik Ki Sidik | Ki Gugut Ki Kêtul ||

76. Ki Jakrêndha lawan Ki Sumêndhi | Ki Gondrong Ki Sêndrong | Kyai Imayuda Kyai Gombrèng | Kyai Tajêm Ki Jênjèm Ki Mubin | Kyai Andhamohi | Kyai Jagasatru ||

77. pak Rajiah pak Rumiah tuwin | pak Kijah pak Borong | pak Budiah pak Klimah pak Mèdhèng | pak Salbiah pak Mirah pak Rajin | pak Imran pak Yasin | pak Garêm pak Rêmu ||

--- 1-2 : 161 ---

78. pak Banikêm pak Trikêm pak Kêmis (595) | pak Temas pak Drêbos | Ki Sampora Ki Jalipurane | Ki Jêpara Ki Sapura tuwin | Ki Tamam Ki Amin | Ki Panjangjiwèku ||

79. Ki Lawatan Ki Jugah Ki Tikyik | lan Kyai Malangbong | Ki Pangirat Ki Noja Ki Jaèt | Ki Budiman lan Kyai Baudin | Ki Banda Ki Kabir | Ki Bandhung Ki Canthur ||

80. Kyai Sokadana Ki Wardadi | Ki Bêkong Ki Bonong | Ki Pandaya Ki Baga Ki Kurnèn | Kyai Malangjiwa Malangsari | Kyai Purasari | Ki Putu Ki Mantu ||

81. Ki Sêkarpêthak Ki Kêmbangkuning | Ki Sawo Ki Suro | Ki Dadhapan[111] Ki Warga Ki Tompe | Ki Rumbaya Ki Candra Ki Widhig | Ki Garuta tuwin | Kyai Sapugarut ||

82. Kyai Jêbad lan Kyai Kasturi (596) | myang Kyai Salobog | Kyai Pusparana Ki Sêntagèn | Kyai Pusparaga Puspanjali | Kyai Talipranti | Kyai Talidatu ||

83. Kyai Puspajiwa Puspandhali | Kyai Taliwangkong | Talikapa Kyai Talirante | Kyai Talimonce Talikambil | Kyai Talisutri | Kyai Talitêmbung ||

84. Kyai Rêmbêt Kyai Pêt Ki Pêtri | myang Kyai Balongsong | Ki Pramada Ki Jadrêma Gambrèng | Ki Purwaka Purwangga Wiraki | Kyai Wiragati | Kyai Margaewuh ||

85. Prabadrana Prabajaya Kyai | Pratima Ki Gêdhong | Ki Jumiah Kyai Basiahe | Krêtisêdana Ki Sokanandi | Jumilah Ki Rubi | Ki Jamur Ki Ganjur ||

86. Kyai Galang Ki Kalang Ki Kalim | Ki Jongkang Ki Gonjong | Kyai Sutajiwa Kyai Pèrès | Ki Calura Ki Gombak Ki Mêrti | Ki Jukung Ki Konthing | Ki Dhapur Ki Dhampu ||

87. Kyai Banjayuda Ki Panjari (597) | Kyai Rênggaganggong | Kyai Anggadipa Anggathethe | Kyai Mara Kyai Muremori | limaran Ki Guling | Kyai Candhasampur ||

88. Kyai Rêban Ki Rêmbên Ki Rindhik | Ki Sembong Ki Songsong | Ki Mangkurah kêlawan Ki Gêbèl | Ki Panjala lawan Ki Panjalin | myang Kyai Walulin | Kyai Cakrawêdhuk ||

89. samya majêng matur gênti-gênti | nêmbah matur alon | kang punika kaula wiose | sumapala angaturi bêkti | konjuka jêng kyai | patumbasing apu ||

90. pan mêngkana aturira sami | jêng kyai nglingnya lon | ia bangêt tarimèngsun kabèh | muga-muga bêrkata kang kari | sêlamêting urip | kang padha rahayu ||

91. tinampanan pasumbangirèki (598) | sêdaya punang wong | kang rong real têlung real wênèh | matang real limang real nênggih | sêkêdhike sanggris | pra sudagaripun ||

92. magêrsari myang para pêtinggi | kang nyagak pat recon | samya ngaturakên pasumbange | ingkang nyuku ingkang jampêl tuwin | tigang sêka sanggris | kêdhike nyêtangsul ||

--- 1-2 : 162 ---

93. nulya sinugatan sêdayèki | para numbang kang wong | sarta bêrkatane nèng teboke | sêdangunya kang numbang nis prapti | tan beda turnèki | lan wangsulanipun ||

94. kang parèstri malbèng dalêm sami | mêrabot di kaot | sêkadare wong desa pamère | samyambêkta rare jalu èstri | mabusana rukmi | anak putu buyut ||

95. ingkang sugih ngangge jamang sumping (599) | kalung sungsun badhong | kalung dirham kokodhokan sêlpèn | kuku sima pinodhi rinukmi | myang kalung li-ali | lang-alang sakapung ||

96. kinanthèt têpung samya li-ali | myang mirah sabêton | kalung picis mas kang anggris cènthèl | binggêl kilat bau anting-anting | cundhuk suri rukmi | miwah srumbung kuncung ||

97. samya apipinggang apêpênding | slepe cathok kroncong | sarwa kêling kabèh pênganggene | sinjang kêmbên sêlendhang kulambi | sasênêngirèki | kewala pinatut ||

98. kang kumbaya êncit myang sêmbagi | putih kuning ijo | pandhan surat sêmboja limare | lurik rambutan lawan cêlari | dêraga walulin | palanging[112] myang pêlung ||

99. bèrêm daragêm patani tluki | solok lan balongsong | mur biludru kêsting kêstop cindhe | myang kang ngangge sêngkang warni-warni | mas samya angunir- | bosok sêpuh-sêpuh ||

100. sêngkang seta myang panunggul siji (600) | kang sêngkang têronyok | sêngkang taman[113] sêling mirahe | kang cêplok kêmbang rinaja wêrdi | kang sumbulan adi | srumbung gêdhah biru ||

101. apanunggul pipinggir pinodhi | myang kalpika kaot | intên mirah pan kathah dhapure | ngangge raja kaputrèn rarèstri | jalu panganggya di | raja kaputran nung ||

102. thèsèl pinarjuritan rarywa lit | sarwa lit anganggo | kris pêndhok mas cêrapang kirane | krahèng prasu miling dèn netrani | intên mirah abrit | kinotang baludru ||

103. cêmêng ijêm biru wungu abrit | èpèk ababangkol | srual panji-panji kèh warnine | jamang gagarudhan asusumping | samya bêbêd kêling | wida jênar arum ||

104. samya jèjèr lir wayang kalithik (601) | muwuhi sri tinon | sudagar kang prapta sêdayane | nyai Doplang nyai Jamblang tuwin | Ni Bênthang Ni Canthing | nyai Jagasatru ||

105. Ni Drêmayuda Ni Jagapati | Ni Gandhok Ni Bathok | Ni Jumêna lan Ni Jêmpinane | Ni Sêbagi Ni Kinjêng Ni Tikyik | Ni Blêndhang Ni Bêning | Ni Tala Ni Bungsu ||

106. bok Rajiah bok Tajêm bok Yasin | bok Imran bok Bobot | bok Trikêm bok Sêmangka bok Sondhèr | pêpak sêdaya para pawèstri | randha somah prapti | sugih miskin tan wun ||

107. lan bojoning kamisêpuh santri | kabèh samya rawoh |

--- 1-2 : 163 ---

matur gênti-gênti dhewe-dhewe | samya ngaturkên pasumbangnèki | mring Ni Kèn Malarsih | patumbasing apu ||

108. kang sareal rong real patanggris (602) | myang sinjang kemawon | wiar ciut samya kêling kabèh | miwah bojoning para pêtinggi | tuwin magêrsari | ngaturkên pisungsung ||

109. wus tinanggapan pasumbangnèki | tinarima kang wong | Ni Malarsih alon andikane | muga barêkata ingkang kari | kapindhone malih | ywa susah sêdarum ||

110. dene ngong tan mawi ngulêmi[114] | kabèh sanak ingong | samya matur sêdaya parèstrèn | botên susah pan kaula dêrmi | bêrkah paduka wit | sagêd atur-atur ||

111. sarta barkahipun jêng kiai | sawabipun kaot | Ni Kèn Malarsih arum dêlinge | alkamdu lilah kajate sami | nulya ingkang prapti | sira nyai Jambul ||

112. ngirid jodhang pat sinêrbèt putih (603) | linapis ing godhong | kang sajodhang wowohan isine | lah-olahan kang sajodhang malih | sajodhang kêrambil | kang sajodhang bumbu ||

113. sarwi ngiringakên lare alit | rolas amêrabot | kinêmbar sêdaya busanane | gêlang kilat bau jamang sumping | kêroncong pêpênding | kalung srumbung kuncung ||

114. samyambêkta bokor sêlaka lit | sinamir bludrijo | pan gumrudug kang ngiring wurine | samya mrabot kêling warni-warni | pan randhaning êncik | wasta êncik Jambul ||

115. têngah tuwuh wancinipun nyai | sajak mêksih dèn go | cara bojoning êncik prabote | sakêlangkung rahabing agami | asring mulang ngaji | rare sabên esuk ||

116. langkung sugih piambak nyaincik (604) | Jambul amêrabot | sinjang sarung sobanlah ngalèmbrèh | apan rasukan kêbayak sêtin | biru pinalêtik | ing kêmbang mas murub ||

117. kotang putih kancing rus mirah brit | kancing tangan karo | barlean hèr laut sanga sisèh | li-ali taota lawan lintring | mirah tulèn tuwin | sêrakit gêng tajug ||

118. akêrabu rus[115] barlian adi | gêlunge anyontong | cundhuk suri tumanggal tinrètès | intên kinêmalan mirah abrit | kace kumbaya brit | kusta dhasar alus ||

119. praptèng tarub Ki Bayi ngudhuni | malbèng wisma wong ro | parèstri sêdaya samya mire | Ni Kèn Malarsih mingsêr sarya ngling | lah ingriki bibi | lan kula alungguh ||

120. wus pinarak lan Kiai Bayi (605) | tata dènya lunggoh | nyai Jambul nêmbah tur salame | sêmbah kêpadha Allah jêng kyai | Ki Panurta gipih | rahab salamipun ||

121. sinauran ngalekum salami | nulya ngalih gupoh | marang Ni Kèn Malarsih salame | sêmbah kêpadha Allah jêng nyai | Malarsih nauri | ngalekum salamu ||

--- 1-2 : 164 ---

122. wusnya prênata ngumpulkên samir | ingkang rolas bokor | sarwi matur lah punika ni kèn | kula ngaturi patumbas sirih | lan malih nyaosi | tape kang sawungkus ||

123. Kyai Bayi lan kang garwa sarwi | gumujêng miraos | sampun susah-susah dados tyase | lintang namung donganipun bibi | lan tan mawi-mawi | ngulêmi sêdarum ||

124. Jambul matur he susah punapi (606) | bêrkah padukandon | sinung rijêki kamurahane | dening Allahu tangala paring | sawabe jêng kyai | tan kirang wus cukup ||

125. wawrat kula dhusun tiang alit | tan awalangatos | inggih saking jêng kyai dongane | mangsa sabên wulan darbe kardi | mung kantun puniki | jêng kyai mêmantu ||

126. Ni Malarsih gumujêng nampèni | ingkang rolas bokor | binuka isi ngrong real kabèh | gunggung kabèh sêlawe prah anggris | Ki Baywangling inggih | sangêt tarimèngsun ||

127. tuwin nuwun narimèng Malarsih | langkung suka karo | Kyai Bayi andonga amine | wabarakalahu palalihi | inggih mugi bibi | bêrkata kang kantun ||

128. kinèn nulya Malarsih anuding | mring Sumbaling gupoh | mêdalakên ambêng sugatane | sigra nuduh marang kang ngladèni | lan kinèn nampèni | jodhange Ni Jambul ||

129. rumat ingkang nampèni ngladèni (607) | tinata kang sugoh | Kyai Bayi alon andikane | bibi jêngandika kantun bukti | kula amanggihi | yèn wontên têtamu ||

130. matur inggih gya jêng kyai mijil | Ni Malarsih alon | lah wantinga bibi miwah kabèh | nulya sêdaya sami awijik | adan lêkas bukti | royom apikantuk ||

131. wus antara nutug dènya bukti | gya kinèn anglorod | ingundurkên ambêng rampadane | nulya cinarik marang pêmburi | wrata sêdayèki | rarywalit myang batur ||

132. lan bêrkatan tampah tedhok tampir | sampun pinirantos | Ni Kèn Malarsih alon dêlinge | sêdayane ingkang sami prapti | yèn wus sami bukti | mugi ingkang mujud ||

133. atugura banjur aywa mulih (608) | jroning gawe kono | padha bumènana dhewe-dhewe | myang rarywalit kang mênganggo sami | dimène nèng riki | aywana kang mantuk ||

134. krêpèn dolan padha rare cilik | samoa tinonton | amuwuhi srine jroning gawe | kang liningan tan sawalèng kapti | dhasar tyas kadwèki[116] | nêdyèng sami tugur ||

135. wus pinatah-patah sêdayèki | karyane pra wadon | pan binagèn cukup sêdayane | wusnya nutug aluaran bukti | bêrêkat pinaring- | akên marang batur ||

136. kinèn ngulihakên rencangnèki (609) | rumat sêdaya wong | nulya sami bubar andum gawe |

--- 1-2 : 165 ---

rare dolan sapurugirèki | ting sariwêt asri | srining kang pêndulu ||

137. gêdrah gumêdêr pating jalêrit | miwah kang dèn êmong | ingaringan sindhèn mrih lulute | rare kang rada gêdhe ambênthik | tujon cirak umbris | gangsingan arubung ||

138. kang tamburan kêndhangan dhêrindhil | tut-êntutan konthol | myang plêmbungan pitik pinidak thèt | mêksih samya ngangge-angge rukmi | ting pêncorong kadi | brana sinêbar byur ||

139. kèh kang nangga sêga anèng takir | sinambi guguyon | langkung suka tanpa rungyan rame | tan wus ucapên sakwèh rarywalit | kang sami dhatêngi | nunumbang adulur[117] ||

140. tiang jalêr dhatêng Kyai Bayi (610) | pra jalêr kemawon | ingkang èstri samyèstri kature | tan kaliru pisumbang kang prapti | ya ta Kyai Bayi | nèng pêndhapanipun ||

141. wontên tiang titiga kang prapti | sami ambêlowos | nanging mathis kabèh tapsilane | Kyai Bayi tanya sira ing di | matur kang sinungling | kaula ingutus ||

142. putranta jêng kiai dipati | maringakên uwos | kawan atus pitrah ing kathahe | mesa pitu lêmbu wolu nênggih | lan sêdasa kambing | bèbèk ayam nyatus ||

143. kang punika katura jêng kyai | pisungsung supados | dadosa lothung kemawon mangke | kagyat Bayipanurta nglingnya ris | sun narima inggih | mungguh ing Hyang Agung ||

144. nulya sinugata kinèn bukti (611) | wus nutug linorod | cinarik mring rencangira kabèh | pan wêrata tuwuk sêdayèki | nulya caraka tri | pamit nuwun mantuk ||

145. tan linilan kêdah adrêng pamit | wusana rinojong | nulya nêmbah lèngsèr sing ngarsane | ya ta kang nèng dalêm Ni Malarsih | mêngkana kalaning | wontên kang mrêtamu ||

146. Ni Malarsih ambagèkên nuli | kang tamu tinakon | karyanira kang liningan ture | utusane Jêng Kyai Dipati | Wirasaba nênggih | paring arta satus ||

147. dhawahipun dhêdhêmitan paring | patukoning lombok | sabab nora wèh wêruh marene | yèn awèha wêrung[118] marang mami | gone duwe kardi | sêdaya sun sangkul ||

148. Ni Malarsih jêtung aningali (612) | ing real sêkanthong | nora nyana kêdhatêngan gandhèk | narima mring rijêkining Widi | saèstu Ki Bayi | ing mangunahipun ||

149. wus tinampan arta mring Malarsih | anulya sinugoh | wusnya nutug nadhah sugatane | tan antara caraka nulya mit | ingandhêg tan kenging | sigra lèngsèr laju ||

150. Kyai Bayipanurta nimbali | mring kang garwa gupoh | praptèng ngarsa alon andikane | tampanana lagyana rijêki | paringe dipati | bêras patang atus ||

--- 1-2 : 166 ---

151. kêbo sapi suap[119] lan kêbiri | bumbu abon-abon | kangjêng kyai dipati paringe | calêngêpan bae apêparing | miwah kang tinuding | ngangge sarwa kluwuk ||

152. nora kêna sun andhêg dang mulih (613) | mung mangan sun sugoh | sapi wolu kêbo pitu kèhe | lawan bèbèk ayam myang kêbiri | kang garwa ngèsêmi | mring raka umatur ||

153. kaula mèh marêk nuntên kyai | animbali mringong | kula inggih mêkatên tan pae | wontên utusan èstri satunggil | kangjêng ki dipati | paring arta satus ||

154. ingaturkên arta satus ringgit | Ki Bayi anjomblong | gèdhèg-gèdhèg muwus uwe-uwe | dene akèh têmên aparing sih | de sun tan ngaturi | uninga malêbu ||

155. kang sêntosa lulusing kamuktin | kasuding[120] Hyang Manon | tinanjèhkên ing panarimane | muga-muga kangjêng ki dipati | winalês ing Widi | kabukaning ngèlmu ||

156. kang sêntosa lulusing kamuktin (614) | ing donya praptèng don | wusnya dodonga sukur ing tasbèh | subkan Allah ngala palalihi | rijeku apihi | wabil ngibadatun ||

157. wus mêngkana nulya animbali | ingkang rayi karo | Ki Panukma lawan Panamare | praptèng ngarsanira kang raka ngling | pasumbang kang prapti | kêbo lawan lêmbu ||

158. banyak bèbèk ayam swab kêbiri | pêragatên gupoh | sarupane ywa[121] olahên kabèh | iku sidhêkahe jêng kiai | dipati pêparing | ingon kaum-kaum ||

159. Ki Panukma bibisik kang rayi | wus rêmbag wong roro | alon matur kang rayi kalihe | lamun parêng kêrsane jêng kyai | pinragat sêpalih | sêpalih kang kantun ||

160. yèn sêdaya kathahên mubadir (615) | pinragat kêsompok | ingkang kantun kangge sêpasare | putra dalêm Mongraga mênawi | wontên nêring wingit | adikiran mulud ||

161. Ki Bayi wus parêng turirèki | umundur ari ro | rinampungan parentah nambêlèh | wus pinurak mring sakèhing santri | mring pawon dalidir | kang samya sung-usung ||

162. tangi malih kang anambut kardi | gumêrah ing pawon | ubrês umrês pan sinêngkakake | carub santri kaum nyai-nyai | lah-ulah ngramèni | kabèh bantu-bantu ||

163. banyu kayu[122] kayu-kayu tuwin | ingkang ambêlandhong | ting gêrathok blag blug prak prèk sruk srèng | srang srong krècèp-krècèp ting karêcit | mambu anyir gurih | lir gêrah gumuruh ||

164. kathah solahe kang ngrêratêngi (616) | gêgêlakan kang wong | para santri tan ana wangêne | amêmangan anggadho cip-icip | angiras nyênyangking | ambuntêl kêkêmul ||

165. akèh kêmlakarên[123] para santri | kuwarêgên gadho | gadho kalak saênggon-ênggone |

--- 1-2 : 167 ---

kalak daging tungtut lawan ati | ginjêl myang kikisi | pênthul sandhung lamur ||

166. pondhok kêbak kalak ting salêmpit | anèng renggang-renggong | mêntah matêng akèh meme dhèngdhèng | lir punagi agahan tan wigih | gagah wêgah ngaji | amung ngaji mumpung ||

167. ana santri sawiji kang sakit | andheprok nèng pawon | sèndhèn tumpang alêmpêng lêmpènge | pan andomble dalole mêndêlik | mlêmbung wêtêngnèki | mutah-mutah wurung ||

168. binabayang mring kancane santri (617) | ginawa mring pondhok | pan wus siang ing wanci têngange | Kyai Bayi nuduh santri Luci | kon ngingon-ingoni | mring wong-wong sêdarum ||

169. wus wêrata dènira ngingoni | jalwèstri kumroyok | wusnya nutug dènya nadhah kabèh | kongsi bêdhug andhêrêndhêng muni | nulya dèn kênthongi | salat wêtu luhur ||

170. Kyai Bayi salat maring masjid | angimami lohor | wusnya bakda bubar santri kabèh | Kyai Bayi kondur mring mêndhapi | pêpak kang para ri | Jayèngraga ngayun ||

171. miwah para lurah santri-santri | nèng ngarsa tua nom | angandika Ki Bayi dhawuhe | padha adandana[124] prayogi | sarerehanèki | ingkang mungguh-mungguh ||

172. ia saduwèk-duwèkirèki (618) | samya nganggo-anggo | tuwin padha muliha dèn age | matur sêndika sêdaya sami | mundur saking ngarsi | para pinisêpuh ||

173. tan wun sakenjing kang sami prapti | numbang lanang wadon | yèn wus numbang ing jro saulihe | lajêng numbang marang Jayèngwèsthi | sakadarirèki | mêngkana sêdarum ||

174. ya ta ingkang anèng dalêm wingking | kang lagya binonyo | Tambangraras badhe pinêngantèn | pinahyasan marang ingkang nini | sarira kinisik | pan lagya dèn lulur ||

175. ing bras têmu lan kêningar tuwin | asêm pupus laos | sinalusur lalar pênglulure | cèthinira Cênthini tan têbih | pan sakesuk uthi | ngladèni abikut ||

176. wusnya tutug pênglalarirèki (619) | kinèn sira gupoh | siram marang ing patirtan age | Ni Cênthini ingkang nglêladèni | ngosoki bêrêsih | sawusira adus ||

177. apasatan sinjang seta nuli | wangsul prapta ing gon | gya ingulik kinirab rikmane | pan winiwir jinêbadan amrik | rema mêmak wilis | apanjang ambakung ||

178. wus ingêjum kang ura sinuri | ingimpun sinerong | pan kinêlun sinêkaran oncèn- | oncèn anggitan gambir mêlathi | minangka pêmidih | bêbalunging gêlung ||[125]

179. padha bote lulungsèn nêngahi | pan mungsêr anggandhok | kinêlaban jinum pinalêthèk | surat-surat ing puspita kengis | lir sudama mingip | amimiak[126] mêndhung ||

--- 1-2 : 168 ---

180. nulya Cênthini kinèn maèsi (620) | sarwa di kinaot | nênggih badhe kinarya patahe | pinahyasan lir pangantèn yêkti | amawi pipidih | cicithak cêcênthung ||

181. lagya gêlungira ingkang uwis | sinarèhkên aso | ya ta Kyai Bayipanurtane | pan pinarak anèng ing pêndhapi | nyampingira kêling | sarung tabur-tabur ||

182. apêningsêt sindur amantêsi | apipinggang cathok | golok suasa mêrjan tasbèhe | arasukan jubah leja abrit | kotang kipêr putih | kancing mirah mancur ||

183. kuluk bathokan biludru[127] langking | ancêpe dhinoyong | kanigara rinenda balênggèn | acêripu samak unta abrit | rinenda ing pinggir | pan pinaku jamur ||

184. ingkang anèng ngarsa Ni Malarsih (621) | sinjang sêmbagi jo | asêmêkan sindur wêlakane | arasukan galêr konus putih | supe tajug siji | wuri kang ro mantu ||

185. Ni Turida alungguh rêspati | sinjang limar ijo | kasêmêkan udaraga adèn | rasukanira sêmbagi putih | kace kumbaya brit | kênarèn mas luru ||

186. gêlung sêdhêng lulungsèn tinitih | ing sêkar argulo | asusupe mirah intên sêlèn | kananira Ni Kèn Rarasati | sinjang cindhe wilis | kasêmêkanipun ||

187. plangi tumpal podhang nêsêp sari | pan rinenda mompyor | arja rasukan sêmbagi jêne | corakira kayu anyang rêmit | talêkêm mas adi | supe intên tajug ||

188. atêtasik sumilak arêsik (622) | agêlung kêkêndhon | pan atitih cêpaka lan rone | wingking tarap sakulawêrgèstri | pêngangge mawarni | samya mubra-mubru ||

189. Ni Sumbaling tapihe sêmbagi | mindho ibang pêlong | kêmbên sindur sêsêr li-aline | lang-alang sakapung kalih sisih | ngampil tas tan têbih | lan buntêlan rukuh ||

190. ki santri Luci dèn busanani | amubru amarong | wuwuh cèkèh abêsus mênjete | pan abêbêd kêling golang-galing | kopyah biludru brit | ikêt adu mancung ||

191. mencong prandene dèn kuwuk mlirit | jêplakan lir anthok | bathik bang ngarab têpèn pinggire | mèrèt ngarêp bae turut alis | klambi krêstin abrit | singsêtan asaguh ||

192. binalêngi ing renda sênyari (623) | linincis amompyor | bênik palunthungan gêdhe-gêdhe | sabuk cindhe wilis renda kuning | rangkêp kotang putih | bênike karêpu ||

193. anyothe golok balosong rukmi | têsbèh mote ijo | sinampirkên ing golok amoncèr | srual panji-panji kancing dasi | têkên cis cinèt brit | ngadhêp anèng pungkur ||

194. nulya ki pêngulu Basarodin | prapta anjêmperok | pan ingiring modin mêrêbote | Talabodin Nur Sukidin Jali | Pranaita tuwin | sarerehanipun ||

--- 1-2 : 169 ---

195. ing Pêkauman sêdaya ngiring (624) | samya amêrabot | saduwèke angêtog pêngangge | bathik lurik ingkang sugih kêling | golok kris rinukmi | angiring gumrudug ||

196. ingkang bêkta epok lante êcis | cêripu paidon | Kyai Amadiman Amadjubèr | Maddulah Amadkahar Madtahir | Amadjaelani | Madbadir Madênur ||

197. Amadkuramat Kapas Madkupi | Madlubi Madanom | Amadsraya Madduryat Madbae | Amadinsan Madrawi Madsupi | Madkabir Madsair | Madunus Madyusup ||

198. sami anggêrêbêg anèng wuri | wong sêlawe golong | Kyai Kampuh kawung kêtunggènge | sabuk wiwiron putih tinêpi | akris pêndhok putih | landhean ambêthut ||

199. arasukan sêmbagyalus abrit (625) | lorog blorong-blorong | têsbèh gênitri sèwu kathahe | dèn ubêdkên ing golok sumampir | binalongsong rukmi | pan minangka wêdhung ||

200. kotang putih kancing mirah abrit | sêbe krêstin ijo | ngawêng ngiwa nêngên ing pungkure | amung sêla gandar mêkah adi | nèng pundhak sumampir | kêthune ngêndhukur ||

201. pandhan binêthot agêng angêndhil | lir cangkoking keong | lêmungsire pinuntir angoncèr | mungsêr anjêprak nglèwèr nèng wingking | jembraking pipinggir | pan kinayu apu ||

202. andhap agêng Kyai Basarodin | lêmu anggêlombroh | jenggot panjang wus sumambêl wijèn | pan amêdhok aberok nglênggirik | nglambêrêk mêdèni | anglir balabudhur ||

203. Tabalodin Nursukidin jagi (626) | Pranaita kêthon | modin mêrbot sami pênganggone | dodot kawung kêmplang sabuk putih | kulambi sêmbagi | abrit kêthu biru ||

204. wong Kauman tan ana mênèhi | samya akêkêthon | ki pêngulu prapta pêndhapa ge | atur salam mring Jêng Kyai Bayi | wus tata alinggih | nulya ingkang rawuh ||

205. Ki Suarja wau ingkang prapti | kampuh genjong ijo | sabuk renda kuning byur gombyoke | dhuwung alandhean miling gadhing | ajubah sêmbagi | dadu corak ing lung ||

206. kotang putih kancing crêmèn rukmi | asêbe mur biron | kuluk kêstop srêbanipun jêne | acêripu têkên jolang abrit | têsbèh candhanagi[128] | lêlawêdan arum ||

207. pan ingiring sarerehanèki (627) | kria sêdaya wong | samya ngêtog busana pamère | anut basahan sarêban sami | pan awarni-warni | ing saundha-usuk ||

208. Ki Sêpura Ki Noja Ki Amin | Nongnong Bandabonong | Ki Budiman Taman Wrêgajaèt | Ki Wêrdadi Candratumpe Kabir | Baudin Pasari | Malangsari putu ||

209. Malangjiwa mantu Kêmbangkuning | Sêkarpêthak Bêkong | Ki Garuta Sura Sawo Kurnèn | Ki Baidin Canthur Bagawidik |

--- 1-2 : 170 ---

gumrudug angiring | kèhe têlung puluh ||

210. prapta sêdaya anèng pêndhapi | nêmbah tata lunggoh | pan atarap wong kria wurine | Kyai Bayi mèsêm aningali | sajake kang rayi | nulya ingkang rawuh ||

211. Wiradhustha kampuhira bathik (628) | parangrusak barong | sabuk renda putih klengkam jêne | dhuwung landhean gadhing sinêmi | wrangka ladrang kêndhit | pêndhok swasa mancur ||

212. arasukan kudhedhar nêlahi | sêbènira kêstop | biludru brit linincis kotange | kuluk cêmêng srêban krêstin abrit | binara mas ngrawit | têsbèh akik wungu ||

213. acêripu lapis biludru brit | rinenda wêwêngkon | pan ingiring sakèh rèhrèhane | wong kang bukak warung sêdayèki | Kyai Jagapati | Ki Mêndhang Ki Gugut ||

214. Drêmayuda Gopa Polong Kêcil | Pathi Singabarong | Imbakrêta Gandhang Canthing Konthèng | Ki Trênggunêng Jabar Jubèr Kadir | Gulêng Kulah Mêrdi | Gathik Sole Gathuk ||

215. tiang tigang dasa sêdayèki (629) | gumarudug golong | Wiradhustha prapta pêndhapa ge | nêmbah ing raka tata alinggih | kyai mèsêm mèksi | mring ari kang rawuh ||

216. Ki Panukma prapta kampuh kêling | pêlung bangun têlpok | arasukan kêlenthang binêsèt | sabuk renda kris landhean gigi | pêndhok suwasa di | têsbèh balung dhuyung ||

217. akotang kancing magori kêndhit | sibe[129] brit mantlas top | kuluk bêludru wilis balênggèn | srêban jênar pan binara putih | cripu sêngklat langking | pan rinenda wêngku ||

218. sarta ingiring rerehanèki | wong jagal ngon-ingon | sawarnining blantik sato iwèn | Kyai Rêban Jêbad lan Kasturi | Kyai Pusparagi | Rêmbên Talidatu ||

219. Pusparana Kyai Puspanjali (630) | lawan Taliwangkong | Puspajiwa Kyai Talimonce | Taliambên Talikêmbang Tali- | gundha Talisutri | miwah Talitêmbung ||

220. Kyai Talibanyak Talipranti | lawan Talibadhong | Talisêntagèn lan Taligodhèg | Talirante Kyai Pêt Ki Pêtri | Balongsong Prêmadi | Jadrêma Ki Gêmpung ||

221. tigang dasa rerehanirèki | samya amêrabot | praptèng pêndhapa nêmbah wus linggèh | Kyai Bayi ningali mring ari | suka tyasirèki | anuntên kang rawuh ||

222. Ki Panamar kampuh limar abrit | tumpal ijon-ijon | apaningsêt èpèk renda jêne | dhuwung alandhean cula miling | pêndhok bunton ngunir | têsbèh kinyang mancur ||

223. arasukan sêmbagyalus kuning (630a) | curak woh sêdhompol | kotang putih kancing mas sêrunèn | sêbe gambar Arab latar putih | kuluk êmur kuning | sêrêban gadhung byur ||

224. acêripu gêgêmukan kuning | pêsaja inganggo | sarerehanira ngiring kabèh |

--- 1-2 : 171 ---

samya ngangge kêling warni-warni | wong atandho sami | sêdaya tri puluh ||

225. Imayuda Sampora Cêlari | Wiragati Drêbos | Mrêtigala Kalang Guling Pèrès | Gombak Kêmbak Murah Mandra Dimpil | Pênjalin Walulin | Rêmbêt Condhong Sampur ||

226. Anggadipa Rêmbên Mara Rindhik | Guntang Ganggong Boyo | Sombong Songsong Mure Mori Gêbèl | Rêngga Muncar Angga Pura Kêling | Grago Rênggong Sêling | Ki Galêndhêng Dampu ||

227. nulya prapta ing pêndhapa nênggih (630b) | nêmbah tata lunggoh | tarap anèng wuri jèjèr linggèh | Kyai Bayi suka myat ing ari | samya amriayi[130] | nulya ingkang rawuh ||

228. Kulawirya kampuhe mênèhi | jingga pinaraos | pan rinenda mubêng myang barane | pan sagêblog èpèk renda putih | kris landhean rukmi | kraèng ngugut-ugut ||

229. kodhok kêsingsal cangcut acangcing | cèkèh-cèkèh cengkok | ngumbar kunca ngêdhèdhèr ambancèr | akulambi jubah limar wilis | biludru bangun jring | bordhir kotangipun ||

230. alancingan cindhe panji-panji | pinêrada porong | têsbèh sèwu jênangan sêlinge | ingubêdkên tinap amênthalit | kêthu putih ngêndhil | ambawang sêbungkul ||

231. gumungsir[131] lir uwêring bêkingking (631) | anjêprak wiwiron | ngoncèr panjang ngalèwèr wurine | pan dèn kayang mêngangge mrih mêncil | tan mambu ngulami | larasing bakikuk ||

232. pan dèn iring sarerehanèki | wong Kêtandhan golong | samya kêmbangan kabèb[132] dodote | akêkêthon kadya lurahnèki | jor-joran mawarni | kabèh têlung puluh ||

233. Ki Sêtana Witana Wiraki | Wiaga Ki Winong | Purwaka Purwangga Anggathethe | Prabadrana Prabajaya Rubil | Mangundrana Paris | Kêblak lawan Dhapur ||

234. Ki Pandhu Tarumpaka Wiragni | Ki Dèmês Sêlobog | Ki Pandêlêm Sumbrêng Kêbak Jolèn | Bamban Ekabawèn Mogapênggik | Bancang Wora-wari | Dhêmpêl Kuwêl Mandul ||

235. prapta anèng pêndhapa anuli (632) | nêmbah nulya lunggoh | Kyai Bayi angguguk guyune | langkung suka dènira ningali | mring kang rayi-rayi | sukur ing Hyang Agung ||

236. nulya ingkang pra sêntana prapti | samya amêrabot | Ki Sêbagi jumênêng lurahe | kulawarganira Kyai Bayi | misan mindho sami | prênah anak putu ||

237. kawan dasa ingkang kulit daging | kang tunggig[133] bêndhoyot | Ki Sêbagi praptèng pan nyampinge[134] | sarung lurik alus bugis abrit | jubah ginggang lurik | kotang bênik biru ||

238. kuluk biludru bang binalênggi | udhêng-udhêng ijo | têsbèh jênangan nyampir goloke | Ki Jumêna nyamping sutra gringsing | sabuke walulin | klambi krêstin wulung ||

--- 1-2 : 172 ---

239. kuluk bêludru wungu tinêpi (633) | udhênge kamanyon | têsbèh bathok nyampir ing goloke | cripu linapis sêngkêlat abrit | pra sêntana wuri | ngangge rêbut unggul ||

240. Kyai Panjangjiwa Ki Kalithik | Ki Cothak Malangbong | Ki Lawatan Ki Andhamohine | Ki Jêmpina Pandaya Panjari | Ki Jakrêndha Cikyik | Kyai Kinjêngkupu ||

241. Kyai Dhoplang Jamblang Bênthang Bênthik | Ki Bapang Balongsong | Ki Pangirat Krêtisêdayane | Kyai Sokadana Sokanandi | Ki Gêmblak Cêlari | Ki Kulur Ki Lêngkur ||

242. Kyai Jalipura Surantani | Ki Dhadhapangonjong | Onggantaka Onggandhua Sêlèn | Kyai Jongkang Padhangbulan Bêning | Ki Mangkurah Kunci | Kyai Jagasatru ||

243. Cakrawêdhug Ki Panjala Mubin (634) | Jalasutra Bobot | Ki Rumbaya Rumbaka Ki Bangèn | Ki Dokerok Jêmbangan Wêrdati | Ki Tawêng Cêraki | Kyai Dhampu Bandhung ||

244. sarêng prapta kêtêbing pêndhapi | samya lênggah lunggoh | Kyai Bayi suka sukur tyase | aningali sêntana mêpêki | kêraos kang galih | bêrêbêl ingkang luh ||

245. ketang sih kamurahaning Widi | rahmating Hyang Manon | rinêjêkèn sakulawargane | sawêngkoning ing Wanamartèki | sêdaya pinaring | rijêki Hyang Agung ||

246. anor dria anggrus ingkang galih | kumêmbêng waspanon | pira-pira sukur pêndongane | nulya para sudagar kang prapti | karèhing Jèngwèsthi | asarat malêbu ||

247. Kyai Tajêm Ki Jêngjêm Sumêndhi (635) | Ki Pratima Sêndrong | pak Rajiah pak Tijah pak Mèdhèng | pak Budiah pak Rumiah Rajin | Salbiah pak Wiji | Ki Cênthing pak Canthur ||

248. Ki Sêmirah pak Murah pak Kitri | pak Basiah Gombong | pak Jumilah Jumiah pak Pèrès | pak Kabirah pak Nakirah Kobis | pak Wijah pak Siti | pak Konthing pak Jungkung ||

249. pak Burerah Sujiah pak Suci | pak Parah Sêmangko | pak Sariah pak Tomas pak Bèsèr | pak Banikêm pak Trikêm pak Kêmis | pak Surêm pak Rimbi | pak Garêm pak Rêmu ||

250. samya ngangge sasênêngirèki | ting prêngangah mompyor | mung pak Rajiah tan pati ngangge | sarwa lungsêt kewala tur rêsik | sabuk wlulang langking | cathoke pêrunggu ||

251. praptèng pêndhapa samya ngabêkti (636) | tata samya lunggoh | nulya pra lurah santri praptane | sarerehanira santri-santri | pêngangge mawarni | ing sadarbèkipun ||

252. ingkang srêban dhêng-udhêngan tuwin | ikêt myang kêkêthon | sêcaraning ulama bêsuse | saduwèk-duwèk kang dèn simpêni | samya dèn anggèni | wanèh kang nênambut ||

253. ting bilunglung pan silih-sinilih | myang kang liron anggon | ana santri tan olèh nyinyilèh | jajah omah kawawuhanèki | mêksa datan olih | mupus nulya masuh ||

--- 1-2 : 173 ---

254. wênèh santri kaboyung ninilih | kabutoh mimisoh | wingi mula ninilèh tan olèh | kuawuhan kang wus luwih bêcik | myang sanak pribadi | cumpêt nora antuk ||

255. ih ya talah wong wus têpung bêcik (637) | tan ngandêl maringong | dene-dene tan katon aduwe | lir tumingal bangsat maring mami | panêdhaku nuli | gègèra kang rusuh ||

256. krêpèn[135] modar susah ole ngili | kêjaba mêngkono | iku kèlingan mring si mêngkene | padha dene mungguh Allah iki | jare murah asih | dene ki wak ingsun ||

257. tan pinaring kamurahan mami | de tan beda ingong | nêmbah muji ing rina wêngine | êndi ganjarane murah asih | adil tlênong tlêning | adile barênjul ||

258. kêdumêlan muring-muring sami | nangis anggêlolo | pan mêndhokol sabithi atine | nulya wontên santri kang nyilihi | lungsêt dèn tampèni | agupuh winasuh ||

259. pan kumêrab para santri-santri (638) | sarerehan golong | para lurah dadya pêngarêpe | Ki Murtala Murtaja Murjaki | bagus Jaelani | gus Soleman Yusup ||

260. gus Jamjani Arpami Tabrani | Belawi gus Unoh | gus Yahya gus Suhada gus Juhèr | gus Ngaripin Musin Mukin Yasin | Janodin Ngabidin | Sarapdin gus Jadun ||

261. gus Juakir Ngajujir gus Kanjir | Wajir Tamin Nahot | gus Tabyani Johari gus Jahèr | Bahri Bahwi Kanawi Tukrani | gus Tayib gus Brahim | gus Yunus gus Tamsur ||

262. gus Dawud Dulsungur Dulmudangi | Dulkabir Dulkaop | Dulkahar Duljalal Duljalalèn | Dulkami Dulkamid Ngabdulgani | Dulkamil Dulmuhyi | Dulsudur Dulgapur ||

263. Dulsukur Dulkulur lan Dulbasir (639) | Dultaksir Dulsuro | Dulmansur Duljabur Ngabduljaèt | Nurjani Nurngali Nurkamari | Nurani Nurbani | Nuriman Nursuhud ||

264. sarêng prapta para santri-santri | nêmbah tata lunggoh | apan nora jèjèr jêjêl bae | Kyai Bayi mulat ing pra santri | arahab tyasnèki | nulya ingkang rawuh ||

265. Jayèngraga kampuh cindhe abrit | pinarada mompyor | pan biludru burdiran èpèke | corak ing lung sinongkèt lo brêci | klengkam banyu manggis | ginombyok boliun ||

266. acêlana putih pinrada sri | kêpoh tundha mêdhok | mungsêr ngayu apu talibane | wêwalikan sindhêtan mêlipit | pirid lambung wingking | turut adu mancung ||

267. têpung mathis lan panêngênèki (640) | muwêr nyangkok keong | buntaring pasingsêtan lungsene | jèrèng lir laring walang walèri | acangcutan inggil | sanginggiling dhêngkul ||

268. kodhok kabêsèt anyatriani | sacêngkang angongkong | wiron sêmbulihan pêngasihe | sipat polok sandhungan amiwir | anggubah winangkis | seseronganipun ||

--- 1-2 : 174 ---

269. wêwalêran tan ana ngalêngkin | mêkar ambêdhodhok | ngumbar kunca winiru tap têpèn | ambêlarak nêrampad ing siti | panjanging kunca sri | tigang asta landhung ||

270. kris landhean tayuman sinêmi | kandêlan mas bunton | wrangka timaha pèlèt sêmbure | tan rasukan akokonyoh kuning | abadhong sungsun tri | tinatur mas tatur ||

271. binggêl kilat bau anting-anting (640a) | pamêkak bêbangkol | uncal rante mas udawalane | agêgongsor cêrapang pinodhi | atêkês mawingit | ajajamang sungsun ||

272. kinarang mêlok mêntul hèr thathit | sinalon kukupon | garudha ngrêm pamêkak wurine | arja sumping puspa krêna rukmi | ingoncèn mêlathi | myang gogombyong[136] dhuwung ||

273. apêpaès imbane pinirit | alungit mucuk dom | sugih liring kêsit iribane | brêngos kêtug têpèn lir minangsi | pasêmon aringgit | abagus lir Wirun ||

274. pan dèn iring sarerehanèki | kabèh para bagor | samya têkês kabèh susumpinge | gêlang kilat bau anting-anting | rapèk kunca kalih | bangkol akêkalung ||

275. borèh kunir srual panji-panji (640b) | kris pêndhok mas bunton | patra êmas mengkol ukirane | oncèn tibèng dhadha sêkar gambir | anggêrêbêg asri | tiang pitu likur ||

276. Cêrmasana Widiguna Widi- | lêksana Bintaro | Gandasana Gandatarunane | Gandabaya lawan Gandasanggit | miwah Gandasasi | Gandamara arum ||

277. Gandatênaya lan Gandawangi | miwah Gandamirong | Gandapurwa lan Gandarêsmine | Gandapuspita myang Gandasari | Gandapura dèwi | miwah Gandalayu ||

278. Gandarêtna lawan Gandalatri | Gandakria kang wong | Cêrmalaya Cêrmawiragane | Cêrmajiwa Cêrmasuta tuwin | Cêrmayasa kawi | Tunjangkara badhut ||

279. Ki Nuripin kinarsan ingkang sih (641) | kinampuhan jonggrong | abris[137] ukiran patra mengkole | sabuk sindur cêlanane kuning | binorehan kuning | sumping oncèn landhung ||

280. kopyah mathak rambute jumiwit | wangune apego | santri lugu cinara priayèn | nora santri nora amriayi | gundhul ambêlindhis | dhapure anyêpuk ||

281. rada sugih wulu Ki Nuripin | jenggote abrewok | kinanthilan cêpaka lan rone | lawan kinanthilan jangkrik gangsir | orong-orong bibis | koangan kuangwung[138] ||

282. myang wulu cangklakan dèn kanthili | yuyu walang gamboh | dhadha kinanthilan sambêr lilèn | gèdhèg-gèdhèg sukêr ting sêlênthik | bau malangkêrik | tan bisa ngêringkus ||

283. yèn sinapit ing yuyu anjêlih (642) | ginuyu pra bagor | prapta ing pêndhapa nêmbah kabèh | Kyai Bayi gumujêng ningali |

--- 1-2 : 175 ---

mring putra Jèngragi | ing busananipun ||

284. cara duk jamaning Kabu lêngkir | prabote mêngkono | cingak ingkang nèng mêndhapa kabèh | eram ningali mring Jayèngragi | sarwa angalami | Jawa Arabipun ||

285. ya ta wontên tamu ingkang prapti | kêkapalan rawoh | rencang rolas kêkapalan kabèh | nama Kyai Dêmang Purasani | ing Pagêrwajèki | wus nêcêp guguru ||

286. marang Kyai Bayipanurtèki | praptane agupoh | cinancangan sêdaya kapale | kèndêl anèng paregolanèki | wus kinèn tur uning | tinimbalan laju ||

287. ngangge prêjuritan amêthithing[139] (643) | mêrabot ajarot | sêdhêng têngah tuwuh ing umure | cèkèh cikat rikat amantêsi | bêbêd nagasari | sinerong cinancud ||

288. sabuk gêdhog biru bara kuning | apêthat bêbangkol | arasukan sikêpan lurike | kancing êmas nanasan angunir | kotang biludru brit | blênggi lincis mungguh ||

289. sarualira sêngkêlat abrit | panji-panji kaos | nyuriga kris sinampiran kace | tali bandhang tas Cina nèng kèri | ikêt modang putih | basunanda tudhung ||

290. srigak lir jaka nêdhêng birai | anulya praptèng gon | kang linggihan mingsêr samya mire | wusnya lênggah Dêmang Purasani | nulya majêng ngarsi | sumêmbah angujung ||

291. angandika aris Kyai Bayi | lah wus dika lunggoh | dene kula tan wèh uningane | niat ringkês kêndhuri sabithi | Dêmang Purasani | nêmbah nuwun-nuwun ||

292. inggih mirêng wêrti kala wingi (644) | mila kula gupoh | apan sarwi nguculi êtase | mêndhêt arta tiga wêlas ringgit | kaula nyaosi | pitumbasing apu ||

293. nulya tinanggapan sarwi angling | bangêt tarimèngong | tiang pintên rencang dika kabèh | Dêmang Purasani matur naming | kalih wêlas nênggih | lancaran agupuh ||

294. Ki Baywangling alkamdu lilahi | narimèng Hyang Manon | nulya sinugata sarencange | arta sinungkên ing santri Luci | kèn maringkên aglis | mring Malarsih wau ||

295. para kyai miwah santri-santri | tumingal agawok | Kyai Bayi agung mangunahe | samya pupuji sukur ing Widi | miwah ajrih asih | ya ta kang cinatur ||

296. wontên tiang wus sêpuh sêtunggil (645) | kaki-kaki reto | pan minantên ing sadesa kabèh | dhukuh Pucangan wismanirèki | wong Wanamartèki | jalu èstri takut ||

297. myang pêrapat dhusun kanan keri | punjunge mêrono | marang pundhèn dhukuh Pucangane | luluhure ing Wanamartèki | samya munjung bêkti | ngalap sawabipun ||

--- 1-2 : 176 ---

298. Kyai Wanaita wastanèki | wus pikun adheyog | kaprênah pan kaki ing awune | eang[140] uwa ibune Ki Bayi | mila tan ngaturi | saking maklumipun ||

299. wong wus tua mung tinui-tui[141] | ing mangkya ki jompo | yun uninga ing canggah ningkahe | kêjumutan sarwi dèn jagani | lumampah wus wigih | kêthuyuk-kêthuyuk ||

300. limar biru wus lungsêt kang nyamping (646) | rasukan kêmanyon | kuluk kropak wus kawak sêmune | udhêng ubêt pisan putih lami | têsbèhe gênitri | sabuk tali datu ||

301. prapta jroning paregolanèki | Ki Bayi duk anon | gupuh mudhun Ki Bayi ge-age | nyandhak astanira ririh sarwi | ki buyut ngarasi | mring Ki Bayi wau ||

302. mudhun sêdaya ingkang alinggih | sami angrêroyom | wus pinrênah ki buyut lênggahe | nulya sêdaya sami ngunjungi[142] | Ki Bayi ngling aris | sampean puniku ||

303. susah-susah pinarak mariki | wong wus sêpuh repot | kyai buyut Wanaita linge | mumpung aku ia mêksih urip | arsa wruha mangkin | ningkahe canggahku ||

304. Ki Bayi matur inggih utami (647) | sawabipun kaot | angling malih srawungan ing akèh | langkung sangêt sêpuhe kiai | pêpantaran tapis | wus ngajal sêdarum ||

305. jaman awal ing Pajang mêningi | wêruh duk patogog | cêr-ancêr pagêr kutha kojore | iba lamine wus kawak uwi | milane pinundhi | ing tiang sêdhusun ||

306. langkung rahmat sampean puniki | sarwi atanya lon | pintên yuswa paduka ing mangke | kyai buyut angling umur mami | taune sapriki | wus satus nêm likur ||

307. samyandhêku tumungkul kang myarsi | pitutur kinaot | ngungun tyase ngalap bêrkah kabèh | ya ta wus andungkap ngasar wanci | santri magêrsari | tan ana kang kantun ||

308. pêpak sêdaya ingkang dèn anti (648) | Ki Bayi lingnya lon | apa uwus prapta sakabèhe | samya matur têlas tana kari | jêng kyai ngling malih | Jèngraga sirèku ||

309. angirida kabèh para santri | banjura mêrono | marang kakangira Jèngwèsthine | manira laju marang ing masjid | lan pamanirèki | tuwin ki pêngulu ||

310. ingkang putra sêndika turnèki | Ki Bayi turnya[143] lon | èh Luci sira rumatên age | sêsanggan praboting munggah haji | Luci matur inggih | pan sampun sêdarum ||

311. Kyai Bayipanurta ngling malih | mring pêngulu alon | iki pa wus andungkap sangate | mêngko bakda ngasar sêdhêng akir | pêngantène prapti | ing paningkahipun ||

312. ki pêngulu matur aprayogi (649) | luhung nuntên bodhol | wusnya parêng budhal nulya lèngsèr | kyai buyut Wanaita ngarsi |

--- 1-2 : 177 ---

Ki Bayi angiring | ing wingking gumrudug ||

313. Jayèngraga animpang ing margi | sêdaya punang wong | praptèng pêndhapaning Jèngwèsthine | tan kaliru saurutirèki | jèjèr jêjêl pipit | dènira alungguh ||

314. kang lumampah ing masjid wus prapti | sêdaya agupoh | ngambil toya wulu sawarnine | binêdhugan wêktu ngasar manjing | Ki Bayi ngimami | anutug bakda wus ||

315. ya ta kang wontên kidul winarni | Amongraga dandos | sinaosan busana saking lèr | kalih pêtadhahan kêbak nyamping | clana kampuh tuwin | kulambi myang kêthu ||

316. wus arêsik sinaratan mawi | nyukur wulu kalong | nyai Daya juru pamarase | imba ingemba tanggal alungit | sêsajènya sami | nyai Daya untung ||

317. sira Ki Sèh Jamhur Amongragi (650) | dènira adandos | ngagêm sarwa seta sauyune | nyamping brêtis apaningsêt mori | rasukan cawêni | galêr galar konus ||

318. kuluk pêthak sarêbanya putih | sêbe seta mawor | têsbèh maniking toya aputèh | caripunya sinangkêlat putih | tan kêrsa mamangking | golok miwah dhuwung ||

319. pan solahing aolia wingit | tan karêm mênganggo | pêsaja wus kêrana'llah tulèn | wutuh aolianya awêning | sêmono prandening | sukur mubra-mubru ||

320. Amongraga cahyanya nêlahi | amanon yèn tinon | sabatira Jamal lan Jamile | pan kinêmbar karo sarwa langking | sapêngadêgnèki | pan samya wulung byur ||

321. Jayèngwèsthi pan akampuh bathik (651) | latar cêmêng ganggong | sabuk renda putih pan amèpèd | ngumbar konca cangcut mrak kasimpir | kampuh tundha apik | bagus mara sêmu ||

322. arasukan ginggang sutra putih | sêbe kêstop ijo | kotang akancing mirah selane | dhuwung landhean cula sinêmi | kandêlan mas adi | balewehan sêpuh ||

323. kuluk êmur jênar sêbe wilis | sinêkar argulo | pan magori Suleman têsbèhe | cêripunira rinenda kuning | kace kumbaya brit | lênggah anèng ngayun ||

324. tuwin para lurah santri-santri | kang samya adandos | wus samêkta ngangge sêkadare | pêpak sêdaya sampun miranti | nulya ingkang prapti | Panukma Panamur ||

325. pan ingiring para lurah santri (652) | wus tata alunggoh | nabda aris mring Jayèngwèsthine | kula ingutus ramanta kyai | kinèn angaturi | rakanta sang bagus ||

326. Jayèngwèsthi aturira aris | mring kang raka alon | pan punika wontên utusane | rama jêngandika angaturi | mring paduka mangkin | Mongraga lon muwus ||

327. inggih sumangga kêrsane yayi | adan nulya bodhol | sinongsongan ijêm sorot jêne |

--- 1-2 : 178 ---

santri tata ngurung-urung ngarsi | miwah kang ngêtêbi | garêbêg ing pungkur ||

328. ingkang anèng ngarsa Jamal Jamil | lan santri nêm golong | Jamal Jamil anabuh trêbange | ukur ngêbêm imbal kêmpyangnèki | kanêm bawa singir | lagone alandhung ||

329. singirira mung kalimah kalih (653) | ngalik-alik alon | sinauran lirihan wong akèh | pan gumrêmêng rêmpêg pawèh wingit | ngarsane kang singir | Jayèngraga bagus ||

330. jêjêl uyêl wong kang niningali | jalwèstri rêbut gon | pan sakesuk mula panontone | tumplêk lawan wong sadesa kêrig | pêrapate prapti | manca limanipun ||

331. kurang ombèr ing papan apipit | kèh bêthèk abojod | tan adangu wus prapta lampahe | anèng masjid agêng wus miranti | ing panggenan mungging | pangimanan ngayun ||

332. wus tinata jèjèr ingalinggih | uruting tua nom | tan balênjat apapak dhêngkule | ingkang lênggah kinèn lèr Kiai | Wanaita nênggih | nulya ki pêngulu ||

333. nulya Talabodin Nursukidin (654) | Pranaita mêrbot | murid Jaki lan santri Lucine | ingkang lênggah lèr wetan Kiai | Bayipanurtèki | nulya Ki Sèh Jamhur ||

334. Amongraga lênggah anèng ngarsi | kinubêng tua nom | lajêng kiwa têngên ing burine | sila bata apêpêt apipit | dalah ing surambi | ajêjêl supênuh ||

335. sawusira rèrèh ingkang linggih | sêdaya sakèh wong | dhêdhêp mênêng tan ana banene | nulya Kyai Bayipanurtèki | pamuwuse aris | mring kyai pêngulu ||

336. èh kyai pêngulu Basarodin | angrêsaya ingong | ningkahêna putraningsun Ni Kèn | Tambangraras lan Ki Amongragi | maskawinirèki | kur'an kang aplalu ||

337. nulya ki pêngulu angijabi | tangawudira lon | bismilahi rahman nirakime | ngusikum ngibadalah wanapsi | wabitak walahi | ankahtu wangindun ||

338. binta pulanin mintabi mahri (655) | kada pan mêngkono | ingsun ningkahakên maring Ni Kèn | Tambangraras lan Ki Amongragi | kêlawan mêskawin | kur'an ingkang agung ||

339. pakênira ngucap angabuli | Mongraga miraos | anrima kula ing paningkahe | Ni Kèn Tambangraras lawan mami | mêskawin kur'ani | ngalim ingkang agung ||

340. sarta amuruk ing awal akir | ahline katêmpoh | dadosa utang kaula mangke | ing dalêm donya rawuh ingakir | pêngulu nulya ngling | wa baraka'llahu ||

341. ngala kahèr wa bi palalihi | wise pan mêngkono | allahuma alipbinahume | kama alapta baenalmaki | walbardi wassalji | watin jangkêpipun ||

342. gya sêksi Talabodin jangjèni (656) | sarwi nyêpêng jêmpol | dika tampi jangji dalêm dene |

--- 1-2 : 179 ---

sêmangsane pakênira mangkin | aninggal mring rabi | tri taun ing laut ||

343. pitung sasi ing dharatan benjing | lia karyèng katong | tan trimane rabinira mangke | pêsthi pêgat tanpa talak sarwi | tinagih srikawin | Mongraga wus saguh ||

344. sêksi kalih satunggile kyai | Nursukidin gupoh | maca donga ngumur sabanjure | sinauran amin gêr prasami | wus paragat suci | ing paningkahipun ||

345. nulya Kyai Bayipanurtèki | sêsalaman gupoh | Amongraga ngabêkti salame | kinèn lajêng sarwi wus ajarwi | marêk èng[144] Kiai | Wanaita sêpuh ||

346. Amongraga umarêk ing kaki (657) | angujung ing pangkon | Kyai Buyut Wanaita age | andonga rabana-rabana pi | dunya kasanatin | wabil arli ratu ||

347. kasanatan wangadabanari | nulya ngrangkul gupoh | sarwi angaras-aras ulune | wus anduga tejaning aluwih | sawusnira nuli | salam mring pêngulu ||

348. tuwin dhatêng paman sêdayèki | pra tua kang munggoh | wus mêngkana anyimpar ênggone | pan ki buyut tansah sandhing linggih | mêngkana Ki Bayi- | panurta amuwus ||

349. aparentah marang santri Luci | lah mara dèn gupoh | ajokêna sarah sêsanggane | nulya santri Luci angabani | kang sêsanggan nuli | sinaoskên ngayun ||

350. kawan bokor gêng sinêrbèt putih (658) | pan sampun sumaos | tinampanan mring Nursukidine | Talabodin Pranaita jati | abikut authi | bukak sêrbètipun ||

351. ingkang kalih bokor gêdhang kuning | kang ro jambe suroh | sêlawat sêlawe real sisèh | dadya sèkêt kang sêlawe maring | pêngulu pribadi | kang sêlawe dinum ||

352. kang pitulas mring Ki Talabodin | Nursukidin wong ro | molung real sajampêl parone | kantun wolu Pranaita Jaki | sami pandumnèki | ngawan real rampung ||

353. tuwin jambe suruh gêdhang kuning | pandume mêngkono | kyai nuduh mring santri Lucine | kinèn mundhut ambêngan kêndhuri | sigra santri Luci | mundhut ambêngipun ||

354. ingusungan mring wong magêrsari (659) | slawe ambêng abot | pan gotong pat ambêng sawijine | sigra tinata ingkang kêndhuri | ing saetangnèki | tan ana kaliru ||

355. nulya dinonganan majêmuki | gumêr amin kang wong | ambata rêbah amin-amine | wus mêngkana angêpung kandhuri | anêlung puluhi | ngrongpuluh nyapuluh ||

356. amoloni ingkang angênêmi | samya nadhah dhokoh | santri cilik rusuh pêmangane | rêrêbutan iwak ngowak-awik | duduh pindhang takir | pan kapyuk-kinapyuk ||

--- 1-2 : 180 ---

357. dèn wut-awut sêga sakêndhuri | kinarya balang wor | samya kêlaprut sêga jangane | rare sèkêt tukar ting jarêlih | lian anyirati | kulambi myang kêthu ||

358. comot-comot pênganggene sami (660) | santri ting galêmbor | wuwuh rame kabèh santri akèh | sami misuh wanèh anggitiki | jarit olih nilih | kasiratan duduh ||

359. lagya ngangge pamèr sarwa bêcik | bagus mrih tinonton | têmahane abangêt isine | ingkang rada sugih mulih salin | wênèh ngunguconi | ana morod mantuk ||

360. guyu-ginuyu myang muring-muring | kathah solahing wong | tan cinatur ya ta wau Ni Kèn | Tambangraras kang ingapti-apti | kinusuma adi | busana pinatut ||

361. runtutipun ingkang mara suci | ngulama kinaot | binusanan seta sauyune | pan asinjang alus gênis putih | sandhungan pêngasih | sumèrèd ing pungkur ||

362. sinembongan seta pinêrmasi (661) | adining paraos | sawat jalêngut sibak cawine | citraning sêmèn parang taritis | dinrênjêman rêmit | gigion winêngku ||

363. pipiakan sarong ing pêngasih | caconthoking wangkong | talibane ingarsa amèpèd | ngawêng ing walikat pan pinirit | aturut maripit | têpung adu mancung ||

364. pasingsêtan pamêkak ingarsi | sinumpêd anyonthong | udhêt seta pinarada adèn | pan rineka sorot tutumpaling | kang mêndhala giri | pan kinayu apu ||

365. sungsun katri tinata rininggit | taptaping wiwiron | lêre mèpèt pan winiru têpèn | mijipuh kur-ukur mêdhok kêdhik | angêmbang undha sri | alandhung linuhung ||

366. buntal seta argulo inganggit (662) | puspa mara dalon | anggrèk wulan sêmboja mênure | mayang wingitan lan mandhakaki | sikatan saruni | sêmbulihanipun ||

367. muwêr pinasang ngawêng ing wuri | anangga caconthok | buntaring buntal kanan kerine | dadya uncal gumantung arakit | wida jênar aming | tungtung rêmu-rêmu ||

368. kalpika jumêrut mirah abrit | hèr laut sumorot | sêngkang pênunggul intên bumine | cundhuk mêntul hèr thathit nêlahi | tasik ngima nipis | sumilak sumunu ||

369. wusira binusanan rêspati | tan ana winaon | Ni Malarsih tyas sangêt ngungune | myat ing putra tanpa samèng jalmi | ya talah si bibi | bisa gawe rungrum ||

370. nulya Cênthini dèn busanani | sinjang cindhe ijo | sinembongan gadhung mêlathine | pinarada kinumudawati | las-alasan asri | buntal sêtaman rum ||

371. ingudhêtan pan mêndhala giri (663) | tumpal piniraos | winidan jênar gêbêgan adèn | kalpika tajug mirah lilintring | sêngkangira adi | sêkar sêtaman byur ||

--- 1-2 : 181 ---

372. langkung pelag Cênthini yu luwih | lir pêngantyan yêktos | wusnya binusanan Cênthini nèng | wurinira Tambangraras sang lir | wintang anyêlêki | ing wulan sumunu ||

373. tunggil teja kaot agêng alit | Cênthini katonton | pan angêpak wong sadesa yune | sawusira sang ro busana di | ya ta Ni Malarsih | malih rum amurus ||

374. lamun sampun wayah dika bibi | kula bêkta mring gon | anèng dalêm wus akir sangate | nyai Daya wuwusira inggih | sumanggèng karsèki | pan punika sampun ||

375. nulya binêkta mring dalêm ngarsi (664) | Tambangraras tinon | pan asukup tua nom myang rare | miwah kang anèng pawon ningali | samya tilar kardi | lumayu andulu ||

376. sami praptèng dalêm amiranti | nèng jrambahing kobong | kêlasa lus susun tri sinêrbèt | mamrik sinêbaran sarwa sari | nulya Luci prapti | tanya sampunipun ||

377. Ni Malarsih anauri aris | ia wus mirantos | santri Luci wangsul age-age | atur marang ing Kiai Bayi- | panurta ngling aris | mring Mongraga wau ||

378. tuwin mring kang sêpuh-sêpuh sami | sêdaya rumojong | nulya nuduh mring santri Lucine | kinèn budhalêna para santri | ingundhangan aglis | umangkat sêdarum ||

379. tinata jèjèr saurutnèki (665) | sêdaya wus bodhol | aprayoga ing lampah tatane | ulur ngurung-urung kanan keri | miwah kang ngêtêbi | garêbêg ing pungkur ||

380. miwah ingkang jalma niningali | gumêrah punang wong | jalu èstri pêpêt arêbut gèn | ingkang gendhong anak ting jalêrit | yêl-uyêlan sami | tanpa rungwan umyung ||

381. jêjêl nunjêl jujul papan pipit | kang jongkong-jinongkong | sawarnine pagêr jaro bêthèk | rubuh ingabyak wong niningali | lêbur kitrinèki | dèn ilês lir rumput ||

382. miwah wisma kang cêlak ing mêrgi | akèh omah dhoyong | kang ringkih rubuh êmpyak èmpère | nora kêna wong akèh sinapih | wong dodol ting jêrlih | wutah mawut-mawut ||

383. ya ta ingkang lumampah ingiring (666) | sinaroja ing wong | ingkang anèng ngarsaning pêngantèn | Jamal Jamil wong ro anêrbangi | pong pêk tong ting tong gring | dhung dhung bêng pung pung brung ||

384. santri nênêm ngêlik ngalik-alik | arum aruntut wor | sinauran ing wong sêdayane | pan arêmpêg satitahe muni | mung kalimah kalih | lon lêlah alandhung ||

385. Amongraga lampahe awingit | cahyane mêncorong | anêlahi pasamuan[145] kabèh | amiarsa lêlagoning singir | suhuling tyas dikir | sangsaya anganyut ||

386. tan rumasa nèng jaman donyèki | mung akerat manggon | apan wus nora kabere-bere | anumusi tyas kang niningali | kathah mrêbês mili | kapênêdên dulu ||

--- 1-2 : 182 ---

387. myat miarsa solahbawanèki (667) | tyase kèh mêrongkol | ngarak pêngantèn kaya kêpatèn | ting salênggruk wong kari ningali | saking tyas kêpengin | sangêt barêbêl luh ||

388. saking bungah-bungahe ningali | bêcik kang tinonton | Amongraga kinanthi astane | mring Ki Buyut Wanaita nênggih | lampahira ririh | kêthuyuk-kêthuyuk ||

389. Jayèngraga ambancèr nèng ngarsi | baguse katongton | kang tan wruh dèn arani pêngantèn | anèh dhewe sigit anjêlanthir | wong kang nom-nom èstri | kathah kang kêpoyuh ||

390. samya ngucap sru pating kêlikik | darapon kadulon | kang liniring runtuh ting garègèl | salendhange wudhar gêlungnèki | kêmbên tan ngopèni | kêndho tapihipun ||

391. datan ana mingkêm lathinèki (668) | kèh nyêngoh mêngongoh | ana ngathungi kinang iribe | rêracikan kinang suruh sêmprit | ngêgar-gar jêriji | ngêblongkên gumuyu ||

392. amung Jayèngraga kang pinêndir | rinêbot pandulon | sabab bagus dhewe sigit dhewe | kanthèt dhewe bancèr andhèwèki | wokaning parèstri | dêrodos angilu ||

393. Kulawirya solahe kinardi | lumaku tinonton | ginaguyu dene lir pênamèng | malah nosot thithik jroning ati | tan mandhani[146] ênthik | thikane wong bagus ||

394. tan wus ucapên kang niningali (669) | tan adangu rawoh | santri pangarsa kèndêl praptane | jibêg ngadêg ngêpung angubêngi | têpung gêlang pipit | nganti ingkang rawuh ||

395. pêngantyanya lagya praptèng kori | singir salin lagon | asrakal badru[147] ngalaenane | pan gumuruh swaraning asingir | mêksih ngadêg sami | asrakal anutug ||

396. prapta kèndêl satêngah mêndhapi | pan amangu ngantos | ing jro wisma nulya mapagake | bok Cênthini kinanthi nèng kori | nora kêna têbih | lan Ni Kèn Tambangrum ||

397. kanan ingkang ibu Ni Malarsih | wuri mantu karo | Nikèn Turida Rarasatine | namung nênêmipun bok Sumbaling | kang tumut jênêngi | kang sêdaya lungguh ||

398. Sèh Mongraga kang kering Ki Bayi | kananira munggoh | wuri Jayèngwèsthi Jèngragane | kanêm ki pêngulu Basarudin | kang sêdaya mêksih | ngadêg soring tarub ||

399. langkung tata tetela kaèksi (670) | kang nonton tan rusoh | plalah mêndhêt andha angadhêmpèl | andha têpung parik turut pinggir | mung katon rêrai | sukup andudulu ||

400. sangsaya sru gumêrah swaraning | asrakal dèn êtog | samya erak pinêksa swarane | miwah kang nonton cilik jalwèstri | sami tumut singir | sangsayèmbuh umung ||

401. samya majêng lampahira ririh | gathuking patêmon | satêngahing kori gêng panggihe |

--- 1-2 : 183 ---

antarane anèng jro lan jawi | gêgantalan gênti | ila-ilanipun ||

402. toyèng bokor sêkar sataman sri (671) | pan kinuman êndhog | tinibakên kumêprok pêcahe | wus siniram toyèng bokor nuli | tinètès toya tis | ingêmbun ping têlu ||

403. nulya kinèn nêmbah padèng laki | Tambangraras gupoh | mêndhak nêmbah sumungkêm sukune | sarwi ngaras dêlamakan iring | tuwin kanan kering | sawusnya alungguh ||

404. nulya tinarik astanirèki | mring kang ibu alon | sigra kinanthi wau astane | wus praptèng gon tata sami linggih | ki buyut nêngahi | kang sêdaya mêtu ||

405. ingkang kantun amung Jayèngragi | kinèn linggih kulon | cêlak mring kang raka pinêngantèn | jajar lênggah kilèn Jayèngragi | nuntên Amongragi | nuntên kyai buyut ||

406. nuntên Ni Kèn Tambangraras nuli (672) | Cênthini tan adoh | jèjèr wayang mêngkana patute | ingkang ibu nèng ngarsa kêpering | Turida Rasati | ro samyanèng ngayun ||

407. miwah pra bibi ua lan nini | anèng wetan kulon | samya rêrasan pating katuwèl | ia talah bêgja bok Cênthini | tinunggil alinggih | binusanan murub ||

408. dadi pêngantène bok Cênthini | pinaesan kaot | gêlung gambyong thinèrèkan jêne | apêpêtha lêlatha pipidih | coconthok anyênthing | cicithak cêcênthung ||

409. durung ngarti ngong têmantèn iki | iku apa mêngko | têmu lawan Jèngraga bakale | Jayèngraga dene anjêlkithit | samya guyu lirih | doh mokal yèn têmu ||

410. ukur dèn gawe ngasrèn-asrèni (673) | patah lanang wadon | pan mêngkana pêngucaping akèh | nuli lêladèn wedang nèng ngarsi | pra santri kang singir | asrakal wus suwuk ||

411. kantun santri nênêm Jamal Jamil | lilirihan lagon | arang bême ngapinjal kêmpyange | panêrbange myang singire ririh | kataman nabiyi | ya Rasullulahu ||

412. katam Muhammadun ngajam Ngarbi | sauran mêngkono | nulya bawane pakam lahumèn | ayatin mashuratin nasalki | tabu biha gadin | mashura puniku ||

413. swaranira pan angasih-asih | êmpuk mêntul alon | ngombak-ombak arampak sajake | panêrbangira ngapipir ririh | pong ping ping pêk ping ping | tong ting tong bêng pong brung ||

414. wus dumugi sarukuk kang singir (674) | samya kèndêl aso | sêdaya sinugatan wedang tèh | gula batu tangkuwèh ti kucing | manisan mêpêki | ting-ting satru arum ||

415. wusnya tutug nginum wedang sami | tan ana kalêson | nulya Kyai Bayipanurtane | angandika marang ingkang rayi | dèn kaparèng ngarsi | sun tuding gawemu ||

416. Ki Suarja lan Wiradhusthèki | Panukma pan amor | Kulawirya myang santri Lucine |

--- 1-2 : 184 ---

gupuh majêng ngarsane Ki Bayi | angandika aris | mêngko lamun wêktu ||

417. mung perlua bae salat mahrib | nulya balièng gon | pan rakitên kandhurine kabèh | mangsa bodhoa kanêm Si Luci | nulya bêdhug muni | mahrib dhêng ping têlu ||

418. nulya Ki Bayi salat mring masjid | bubar sêdaya wong | samya salat santri sêdayane | wong nonton wus mulih wênèh kari | santri jalu èstri | sanggon-ênggon wêktu ||

419. ingkang salat ngiras busanèki (675) | mung Jèngraga karo | Kulawirya samya cucul mulèh | ya ta Suarja Wiradhusthèki | Panukma Panamir | kang arêbut pêrlu ||

420. Kulawirya lawan santri Luci | sigra marang pawon | angundhangi mring magêrsarine | kasinomanira wus tinuding | pan rinakit-rakit | lam-ulamanipun ||

421. jèjèr tata kêndhuri pinarik | ambêngan bot-abot | têpung gêlang pinggir pêndhapane | tigang dasa ambêng kathahnèki | ancak gêng dèn bêki | gotong pat barêngkut ||

422. lam-ulaman tinata sinêling | ulam matêng wutoh | bêkakak wêdhus limalas kèhe | banyak bèbèk ayam lan kêbiri | wuwutuhan sami | kèhe tigang atus ||

423. kêjawi kang sinujèn sinapit (676) | rinêmpah kinendho | kang rinatêng binakar ginorèng | kang linêmbut ingagal sinuir[148] | ginodhog rinoti | kinukus sinayur ||

424. lam-ulaman pêpak sawarnaning | pêksi kewan êloh | samya ingolah kathah carane | cara Koja lawan cara kaji | cara Jawa bumi | mawarna kang sêkul ||

425. tumpêng wajar mêgana kabuli | anggi sêkul golong | sêkul punar kêpyur ura angèn | sêkul biru kêndhit lawan abrit | cêmêng gorèng gurih | loyang pulên wuduk ||

426. jangan mênir dhakoan lan tomis | asêm bobor loncom | cupang kalamuncang bênce bècèk | plêpah kuah[149] kare gile[150] gurih | ladha dhublêg tuwin | windu bubus munggul ||

427. padhamara jangan pindhang putih (677) | bêlkothok lan lotro | pindhang tangkar banyak banyar gêrèh | pindhang antêp kikil pindhang pitik | pindhang keong kijing | ece yoding sungsum ||

428. dene ingkang ulam dhèngdhèng ragi | dhèngdhèng kripik abon | abon êrmus lan abon wayange | dhèngdhèng panjèn paru miwah ati | abulusan sami | dhèngdhèng gêpukipun ||

429. dhèngdhèng age daging age ati | age gêndhon tawon | age lidhah lan age umbute | age gêbung age oyod linjik | êmpal êmpuk kisi | lan pal êmpuk duduh ||

430. êmpal tungtut limpa lawan ati | tak kapur kalêpon | ginjêl babad galêng lan sumpinge | babad tala lawan babad jarit | iso srêgan tuwin | glêpahing bol pêndul ||

431. gurung widhungan lan sarèn dhidhih (678) | blutak pênthul pusoh | êmpal sakêndhi-kêndhi gêdhene |

--- 1-2 : 185 ---

sawarnine kalak amêpêki | koyor lidhah gitik | rambak krupuk têrung ||

432. srundèng sêmaradana lan gêbing | sêrundhèng marios | srundèng botor srundèng gundhil dhêle | êndhog bêkamal dhog pindhang abrit | cêplok kamal tuwin | cêplok dadar sawut ||

433. dadar lêmpit dadar wolak-walik | lawan dadar lajon | dadar kobis lawan dadar ledre | cêplok madon lawan cêplok jêngking | cêplok gimbal blênyik | cêplok untup-untup ||

434. êndhog banyak grati lan mêliwis | pasiran dhog menthog | crubuk groto gorengan larone | gana tawon ênthung gêndhon gudhig | olan-olan gangsir | èbi lawan lur juk ||

435. bêsngèk wadêr bêsngèk tempe pitik (679) | lan bêsêngèk tawon | trinil trulèk bontot miwah burcèt | opor bèbèk banyak menthog grati | por landhak trênggiling | opor bajing gêndhu ||

436. bêkakak gembal bêkakak kancil | kidang lawan bêlo | pêdhèt gudèl lan mênjangan komprèng | kang ginorèng myang kang dèn bakari | wêwêtahan sami | lan balêbêt kênthus ||

437. gogorengan kathik lan gêlathik | pêking êmprit bondhol | manyar joan lawan gudhawane | sribombok myang cuwiun têrinil | lan guthilang tuwin | dêruk lan drêkuku ||

438. ayêm ati mênjangan lan masin (680) | lan lêmêngan egol | gêthik dara drêkuku lan burcèt | gêthik drigul gêmak bontot trinil | trulèk kathik glathik | myang bangbangan bubut ||

439. gorengan badhèr mrêmas lan lêntri | wirasoca lêndhong | tambra mèlêm arêng-arêng bancèr | gramèh bèkèl bêncolèng lan kêting | kèpèk wagal gilig | tawès cakul kutuk ||

440. sambêl gorèng otak jroan ati | brongkos sambêl lethok | sambêl urang sambêl jengkol pête | sambêl gorèng kara kobis pêtis | bêkothok bêlênyik | urip-urip kutuk ||

441. sambêl jintên wijèn lan kêmiri | sambêl bawang laos | sambêl santên kacang lan kêdhêle | sambêl kêluan[151] lêmpuyang tuwin | cabe mrica jahi | dhèngdhèng sambêl balur ||

442. sambêl tracam[152] congor pêcêl pitik (681) | lele umbut tawon | laron êndhog wadêr plèlèk gêpèng | rêmpah gorèng gotong sidhat sili | rêmpah ênthung jangkrik | grigit pêlus wêlut ||

443. gêcok bênêm bothok bêthik sanggring | kendho lawan gadhon | êtum jamur wuku lan polone | barat kênthos êndhog lot cêpagi | druju watu kuping | kukuluban gambuh ||

 

---

1	§ prayoginipun: murad. (kembali) § prayoginipun: murad.
2	riyah. (kembali) riyah.
3	murad. (kembali) murad.
4	§ kirang sawanda, katambahan: nya [watêsannya]. (kembali) § kirang sawanda, katambahan: nya [watêsannya].
5	kasliyo. (kembali) kasliyo.
6	Kurang satu bait. Kamajaya (1985): Murungakên ing kasidan | sabab pambaliking ngèlmi | maksih solaya tan saplak | cèwèng dening kanthètnèki | pan tan kenging sarênti | ing ngèlmi kalawan laku | sarengat lan makripat | wontên lampahe pribadi | yèn makripat kêdah santosa ing tekad || (Pupuh 355.18). (kembali) Kurang satu bait. Kamajaya (1985): Murungakên ing kasidan | sabab pambaliking ngèlmi | maksih solaya tan saplak | cèwèng dening kanthètnèki | pan tan kenging sarênti | ing ngèlmi kalawan laku | sarengat lan makripat | wontên lampahe pribadi | yèn makripat kêdah santosa ing tekad || (Pupuh 355.18).
7	§ prayoginipun: murad. (kembali) § prayoginipun: murad.
8	gaib. (kembali) gaib.
9	cahya. (kembali) cahya.
10	jumbuh. (kembali) jumbuh.
11	§ prayoginipun: murad. (kembali) § prayoginipun: murad.
12	§ prayoginipun: mendah. (kembali) § prayoginipun: mendah.
13	murade. (kembali) murade.
14	wiyung (dan di tempat lain). (kembali) wiyung (dan di tempat lain).
15	guwaya. (kembali) guwaya.
16	§ kirang 2 wanda, katambahan: jangji [ jangji sok]. (kembali) § kirang 2 wanda, katambahan: jangji [ jangji sok].
17	§ kirang sawanda, katambahan: wa [amrêbawani]. (kembali) § kirang sawanda, katambahan: wa [amrêbawani].
18	aliyangan (dan di tempat lain). (kembali) aliyangan (dan di tempat lain).
19	ahlul. (kembali) ahlul.
20	kuwat (dan di tempat lain). (kembali) kuwat (dan di tempat lain).
21	§ prayoginipun: darus. (kembali) § prayoginipun: darus.
22	iyèngsun. (kembali) iyèngsun.
23	Kurang satu suku kata: lillahi tangalallahu. (kembali) Kurang satu suku kata: lillahi tangalallahu.
24	Kurang satu suku kata: surat sujadawalnèki. (kembali) Kurang satu suku kata: surat sujadawalnèki.
25	ayun. (kembali) ayun.
26	ageyongan. (kembali) ageyongan.
27	lêpiyan. (kembali) lêpiyan.
28	wiyah (dan di tempat lain). (kembali) wiyah (dan di tempat lain).
29	Tambangraras. (kembali) Tambangraras.
30	ingandhêg. (kembali) ingandhêg.
31	§ prayoginipun: riringkêsan. (kembali) § prayoginipun: riringkêsan.
32	Nomor bait asli: 49, diganti menjadi 39 sesuai dengan urutannya. (kembali) Nomor bait asli: 49, diganti menjadi 39 sesuai dengan urutannya.
33	§ kirang sawanda, katambahan: a [anulya]. (kembali) § kirang sawanda, katambahan: a [anulya].
34	§ = mênyanga. (kembali) § = mênyanga.
35	sakulawarganipun. (kembali) sakulawarganipun.
36	§ prayoginipun: pelag. (kembali) § prayoginipun: pelag.
37	pajangan. (kembali) pajangan.
38	§ prayoginipun: tondhe. (kembali) § prayoginipun: tondhe.
39	§ prayoginipun: pratala. (kembali) § prayoginipun: pratala.
40	blonyo. (kembali) blonyo.
41	§ prayoginipun: kantu. (kembali) § prayoginipun: kantu.
42	§ prayoginipun: angganthêng. (kembali) § prayoginipun: angganthêng.
43	Lebih satu suku kata: astagpirllah alngalim min kulli. (kembali) Lebih satu suku kata: astagpirllah alngalim min kulli.
44	kêpang. (kembali) kêpang.
45	§ prayoginipun: kada [kadariyah]. (kembali) § prayoginipun: kada [kadariyah].
46	têkiyur. (kembali) têkiyur.
47	rowan-rowan. (kembali) rowan-rowan.
48	§ kirang 3 wanda, katambahan: kemawon. (kembali) § kirang 3 wanda, katambahan: kemawon.
49	§ godhong jarak: namaning bathikan. (kembali) § godhong jarak: namaning bathikan.
50	uwa (dan di tempat lain). (kembali) uwa (dan di tempat lain).
51	Imran. (kembali) Imran.
52	ngungkih. (kembali) ngungkih.
53	rowaa. (kembali) rowaa.
54	§ prayoginipun: rabil, punapa malih kirang 4 wanda, katambahan: ngalamini. (kembali) § prayoginipun: rabil, punapa malih kirang 4 wanda, katambahan: ngalamini.
55	ruwiya. (kembali) ruwiya.
56	parèstri. (kembali) parèstri.
57	kariyuk (dan di tempat lain). (kembali) kariyuk (dan di tempat lain).
58	angruwat. (kembali) angruwat.
59	§ prayoginipun: kriak [kriyak-kriyak]. (kembali) § prayoginipun: kriak [kriyak-kriyak].
60	§ kirang 3 wanda, katambahan: amangan. (kembali) § kirang 3 wanda, katambahan: amangan.
61	sathithik. (kembali) sathithik.
62	biyung (dan di tempat lain). (kembali) biyung (dan di tempat lain).
63	dede. (kembali) dede.
64	§ prayoginipun: a [angêtèprès]. (kembali) § prayoginipun: a [angêtèprès].
65	kuwatir. (kembali) kuwatir.
66	adheyang-dheyang. (kembali) adheyang-dheyang.
67	§ prayoginipun: mendahane. (kembali) § prayoginipun: mendahane.
68	§ prayoginipun: sasuwene. (kembali) § prayoginipun: sasuwene.
69	gêndring. (kembali) gêndring.
70	§ prayoginipun: pamrojol. (kembali) § prayoginipun: pamrojol.
71	kayuwanan. (kembali) kayuwanan.
72	§ kirang sawanda, katambahan: ro [bocah ro]. (kembali) § kirang sawanda, katambahan: ro [bocah ro].
73	§ kirang sawanda: prong. (kembali) § kirang sawanda: prong.
74	§ Têmbungipun Arab punika botên kalêrêsakên, namung miturut punapa kawontênaning babonipun kemawon. (kembali) § Têmbungipun Arab punika botên kalêrêsakên, namung miturut punapa kawontênaning babonipun kemawon.
75	Siyêm. (kembali) Siyêm.
76	piyak (dan di tempat lain). (kembali) piyak (dan di tempat lain).
77	§ prayoginipun: asamêkan. (kembali) § prayoginipun: asamêkan.
78	saruwal. (kembali) saruwal.
79	§ prayoginipun: bêndho. (kembali) § prayoginipun: bêndho.
80	§ prayoginipun: jamak. (kembali) § prayoginipun: jamak.
81	§ prayoginipun: sêpête. (kembali) § prayoginipun: sêpête.
82	ya la ilaha. (kembali) ya la ilaha.
83	§ kirang kawan wanda. (kembali) § kirang kawan wanda.
84	Kurang empat suku kata: Muhamadan ngabduhu rasulullahi. (kembali) Kurang empat suku kata: Muhamadan ngabduhu rasulullahi.
85	§ kirang sawanda, katambahan: a [anaurani]. (kembali) § kirang sawanda, katambahan: a [anaurani].
86	angiyud-iyud. (kembali) angiyud-iyud.
87	jariji. (kembali) jariji.
88	cangkingên. (kembali) cangkingên.
89	Tunjungkara. (kembali) Tunjungkara.
90	§ kirang sawanda, katambahan: ing- [ingkang]. (kembali) § kirang sawanda, katambahan: ing- [ingkang].
91	§ kirang 2 wanda, katambahan: têka. (kembali) § kirang 2 wanda, katambahan: têka.
92	uwal. (kembali) uwal.
93	nèng ngarsa. (kembali) nèng ngarsa.
94	§ kirang sawanda, katambahan: sa [sakwèhning]. (kembali) § kirang sawanda, katambahan: sa [sakwèhning].
95	§ kirang sawanda, katambahan: nya [niyaganya]. (kembali) § kirang sawanda, katambahan: nya [niyaganya].
96	dhowan. (kembali) dhowan.
97	§ kirang 2 wanda, katambahan: ana [ingkang ana]. (kembali) § kirang 2 wanda, katambahan: ana [ingkang ana].
98	diyan (dan di tempat lain). (kembali) diyan (dan di tempat lain).
99	§ kirang 2 wanda, katambahan: ingsun [ingsun mujur]. (kembali) § kirang 2 wanda, katambahan: ingsun [ingsun mujur].
100	§ kirang 1 wanda, katambahan: a [agumujêng]. (kembali) § kirang 1 wanda, katambahan: a [agumujêng].
101	§ prayoginipun: andulur. (kembali) § prayoginipun: andulur.
102	§ prayoginipun: magêr. (kembali) § prayoginipun: magêr.
103	sruwal (dan di tempat lain). (kembali) sruwal (dan di tempat lain).
104	§ langkung sawanda, kabucal: a. (kembali) § langkung sawanda, kabucal: a.
105	carapang rukmi. (kembali) carapang rukmi.
106	§ kirang sawanda, katambahan: a [asikêpan]. (kembali) § kirang sawanda, katambahan: a [asikêpan].
107	§ prayoginipun: bapakira. (kembali) § prayoginipun: bapakira.
108	kriya (dan di tempat lain). (kembali) kriya (dan di tempat lain).
109	para. (kembali) para.
110	crapang gudèl. (kembali) crapang gudèl.
111	Dhadhapan. (kembali) Dhadhapan.
112	§ prayoginipun: pêlangi. (kembali) § prayoginipun: pêlangi.
113	§ kirang sawanda: se- [sêtaman]. (kembali) § kirang sawanda: se- [sêtaman].
114	§ kirang sawanda, katambahan: a [angulêmi]. (kembali) § kirang sawanda, katambahan: a [angulêmi].
115	akêra burus. (kembali) akêra burus.
116	§ prayoginipun: kadyèki. (kembali) § prayoginipun: kadyèki.
117	§ prayoginipun: andulur. (kembali) § prayoginipun: andulur.
118	§ prayoginipun: wêruh. (kembali) § prayoginipun: wêruh.
119	suwap. (kembali) suwap.
120	kasubing. (kembali) kasubing.
121	§ prayoginipun: ya. (kembali) § prayoginipun: ya.
122	banyu. (kembali) banyu.
123	kêmlêkarên. (kembali) kêmlêkarên.
124	§ kirang sawanda, katambahan: kang [adandana kang]. (kembali) § kirang sawanda, katambahan: kang [adandana kang].
125	Setalah bait ini ada bait tambahan dalam Kamajaya (1985): Wèni tinrap tinata dènapti | pangulahira lon | wus ingangkah katêmu sêdhênge | nora mudhêng linus ing susuri | ing ukêl tan apik | gêlung sèntêg kukuh || (Pupuh 357.179). (kembali) Setalah bait ini ada bait tambahan dalam Kamajaya (1985): Wèni tinrap tinata dènapti | pangulahira lon | wus ingangkah katêmu sêdhênge | nora mudhêng linus ing susuri | ing ukêl tan apik | gêlung sèntêg kukuh || (Pupuh 357.179).
126	amimiyak (dan di tempat lain). (kembali) amimiyak (dan di tempat lain).
127	bêludru (dan di tempat lain). (kembali) bêludru (dan di tempat lain).
128	candhanadi. (kembali) candhanadi.
129	sêbe. (kembali) sêbe.
130	amriyayi. (kembali) amriyayi.
131	§ prayoginipun: lumungsir. (kembali) § prayoginipun: lumungsir.
132	kabèh. (kembali) kabèh.
133	§ prayoginipun: tunggil. (kembali) § prayoginipun: tunggil.
134	panyampinge. (kembali) panyampinge.
135	krêbèn. (kembali) krêbèn.
136	gogombyok. (kembali) gogombyok.
137	§ prayoginipun: akris. (kembali) § prayoginipun: akris.
138	kuwangwung. (kembali) kuwangwung.
139	§ prayoginipun: amêthinthing. (kembali) § prayoginipun: amêthinthing.
140	eyang (dan di tempat lain). (kembali) eyang (dan di tempat lain).
141	tinuwi-tuwi. (kembali) tinuwi-tuwi.
142	ngujungi. (kembali) ngujungi.
143	§ prayoginipun: nabda. (kembali) § prayoginipun: nabda.
144	§ prayoginipun: ing. (kembali) § prayoginipun: ing.
145	pasamuwan. (kembali) pasamuwan.
146	§ prayoginipun: madhani. (kembali) § prayoginipun: madhani.
147	§ prayoginipun: badrun. (kembali) § prayoginipun: badrun.
148	sinuwir. (kembali) sinuwir.
149	kuwah (dan di tempat lain). (kembali) kuwah (dan di tempat lain).
150	gule. (kembali) gule.
151	§ prayoginipun: kêluak/kluwak [kêluak]. (kembali) § prayoginipun: kêluak/kluwak [kêluak].
152	§ prayoginipun: trancam. (kembali) § prayoginipun: trancam.