Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 3-4: Pupuh 064–065)

Judul
Sambungan
1. Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998. Kategori: Arsip dan Sejarah > Galeri.
2. Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 1-2: Pupuh 001–026). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
3. Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 1-2: Pupuh 027–035). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
4. Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 1-2: Pupuh 036–038). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
5. Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 1-2: Pupuh 039–042). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
6. Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 1-2: Pupuh 043–047). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
7. Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 3-4: Pupuh 048–053). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
8. Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 3-4: Pupuh 054–057). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
9. Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 3-4: Pupuh 058–063). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
10. Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 3-4: Pupuh 064–065). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
11. Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 3-4: Pupuh 066–084). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
12. Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 5-6: Pupuh 085–108). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
13. Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 5-6: Pupuh 109–123). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
14. Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 5-6: Pupuh 124–137). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
15. Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 5-6: Pupuh 138–160). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
16. Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 5-6: Pupuh 161–187). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
17. Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 7-8: Pupuh 188–207). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
18. Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 7-8: Pupuh 208–228). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
19. Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 7-8: Pupuh 229–248). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
20. Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 7-8: Pupuh 249–264). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
21. Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 7-8: Pupuh 265–280). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini.
Citra
Terakhir diubah: 31-05-2022

Pencarian Teks

Lingkup pencarian: teks dan catatan-kakinya. Teks pencarian: 2-24 karakter. Filter pencarian: huruf besar/kecil, diakritik serta pungtuasi diabaikan; karakter [?] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau satu huruf sembarang; simbol wildcard [*] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau sejumlah karakter termasuk spasi; mengakomodasi variasi ejaan, antara lain [dj : j, tj : c, j : y, oe : u, d : dh, t : th].

64. Dhandhanggula

1. wismanira Ki Sèh Amongragi | uwus purna salirira dadya | tan kanta[1] pêndhak dinane | mung kawan dintên rampung | wus tan ana labêting kardi | sinampun[2] sumilak |[3] tan kara[4] lamun |[5] pagrian anyar kinarya | kitri-kitri tan ana ngalum-alumi | lajêng sêkar mêrdapa ||

2. Kulawirya lawan Jayèngragi | bakda loka wus anèng grianya | ingubêngan sêdayane | lamun ana kêliru | tuwin ingkang dèrèng prayogi | pan wus sêdayanèka | tan ana kang saru | Kulawirya kêgawokan | arêrasan kalih lumampah ngidêri | kêlawan Jayèngraga ||

3. ia talah jroning gawe iki (361) | barang sinambut nora rêkasa | wit mantu kanti saprene | tangkêpe wong sêdarum | kang anumbang munjung kêndhuri | sabên dina tan kêndhat | miwah bau suku | dhangan rikat tur prayoga | doh ing majad sun rêrasan ia saking | bêgjane Tambangraras ||

4. Jayèngraga anauri aris | inggih lêrês bakyu ingkang bêgja | sawab saking mangunahe | Ki Sèh Mongraga luhung | paman pan puniku kang mawi | kados puniki paman | wisma kang rinamut | tan nyana sagêd glis dadya | apan têbih majade takêring kardi | tan sampun tigang wulan ||

5. kados ta puniku kitri-kitri (362) | tan ana lum asêgêr kewala | malah sungut prêdapane | lah botên ta puniku | tetelane mangunahnèki |

--- 3-4 : 97 ---

Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 3-4: Pupuh 064–065): Citra 1 dari 38

putrandika Mongraga | karya elokipun | Ki Kulawirya anabda | ia talah wus nora kêna pinikir | labêting ulama kas ||

6. angling malih wau Jayèngragi | he lah lêrês paman kêkirangan | mung bakuponipun dèrèng | paman prayogi sinung | anaur[6] manira lali |[7] ia mêngko andadak | dadine bêsesuk | ya ta Ki Bayipanurta | lagya angêploki daranira gambir | kang bêblês ingawiat ||

7. apan sabên enjing sajêgnèki (363) | wong sêdesa pisan Wanamarta | kang dadi kêbungahane | anggêtak dara mabur | sru ngang-ngangan sawangan muni | kang jodhon kang bayakan | samya muluk-muluk | kinêplokan-kinêplokan | lamun nuju pêksi pradangga mimiling | darane byar anglarap ||

8. salang tiup mawut dènya wiwrin | ambyar ura mawur asasaran | arêbut dhucung udhune | ana nilap mêndhuwur | bêblês amblês katon sabibis | cat kaksi uga ilang | mêmêt nyamut-nyamut | kang duwe dara asuka | miwah lamun kang dara nuju pinêndir | ing pêksi alap-alap ||

9. atilapan wat-wêt angindhani (364) | wong sadesa swarane gumêrah | samya alok lere-lere | yèn muput nilap mudhun | dara mencok bakuponèki | kang duwe bungah-bungah | dèn kudang lir sunu | pan mangsana wong sêdesa | sabên enjing apan wus dadya kamuktin | anglawatakên dara ||

10. lamun sontên wanci asar ngakir | kabungahanira ngundha-undha | layangan glathik êmprite | jêprah panjêr amuluk | barung umyung mawi sêndari | angèrèng kapawanan | dadya srining dhusun | awor swaraning kitiran | sarta unining gamêlan angrêrangin | suraking lare dolan ||

11. myang bangingèhing kuda sarênti (365) | kapyarsa ring pêrapating desa | lamat-lamat gong unine | nganyut-anyut kêrungu | dhasar munggul kêtêb kang kitri | sêmbada swabawanya | desarja gêng kubuk | sênêning dhusun apraja | wong amanca samya anêbut nêgari | kêrajan Wanamarta ||

12. tan wun ucapên srining desa di | ya ta Jêng Kyai Bayipanurta | wuse ngêploki darane | lajêng mring wisma baru | santri Luci lawan Nuripin | ngiring bêkta lantaran | lan salêpanipun | kyai myat putra rinira | angling malih apa wus suwe sirèki | matur duk bakda luka ||

13. sarwi samya midêr niningali | dene kie ia wus prayoga | tan ana kuciwa kabèh | kitrine tan ana lum | sêgêr bae banjur abêcik | putra ri nuwun turnya | sabda sampean wus | nulya ki pêngulu prapta | kadya sabên kang mêrtamu lan kang èstri | samya bêkta dhêdharan ||

14. lajêng nusul mring Kiai Bayi (366) | nulya para ari ingkang prapta | Suarja Wiradhusthane | Panukma lan Panamur | lajêng nusul kewala sami | ningali rakit wisma | samya cipta gumun |

--- 3-4 : 98 ---

Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 3-4: Pupuh 064–065): Citra 2 dari 38

ilang labêting dhudhukan | miwah kitri tan ana alum sawiji | lir lami wus sawarsa ||

15. Kyai Bayi angandika aris | wis ayo padha maring pêndhapa | sêdaya sumangga ture | praptèng pêndhapanipun | wus atata dènira linggih | ki sèh luhung Mongraga | garwa sakucumbu | umarêk prapta ingarsa | ingkang rama samya ngingsêri kang linggih | miwah kang para rayat ||

16. Ni Malarsih lawan nyai[8] Bayi (367) | nata dharan piambak-piambak | Sumbaling lawan cèthine | samya ngladèni ngayun | santri Luci nepasi gêni | anglone mongah-mongah | wedang pinrih sêpuh | Ki Bayi alon ngandika | payo padha sêsarapan mumpung enjing | enak angêt-angêtan ||

17. kaya sabêne bae abêcik | kêmbul wis kono padha wisuha | gupuh kang liningan kabèh | samya sarêng awisuh | lah wis ayo bismillah bukti | nulya sami anadhah | aroyom pikantuk | kêmbulan lawan wong kathah | santri Luci Nuripin lan Jamal Jamil | myang lurah santri kapang ||

18. samya nutug tuwuk kang abukti (368) | nulya luaran awiwijikan | kinèn ambagi ambênge | gya dinum bêrkatan wus | jalu èstri sampun wêradin | gantya ingkang dhêdharan | kinêkêt ingayun | angling payo mêmangsêgan | sapêkolèh apa sasênêngirèki | wowohan juadahan ||

19. samya nyênyamikan sêdayèki | Kyai Bayi alon angandika | hèh Wirya dhèk wingi kae | sapa kang duwe manuk | kang sinaut lap-alap kêni | matur Ki Kulawirya | inggih pêksinipun | rinta pun kakang Suarja | angandika iku daramu kang êndi | apa si ganjur megan ||

20. matur dede pan inggih pun panjing | angling malih pindhone kang dara | luput kongsi bundhêl suwe | sapa kang duwe manuk | pêsthi ujar awake kawin | dèn cêngkrêm alap-alap | Kulawirya matur | pêksi ngong pun kaladuta | inggih botên wontên labêtipun kawin | saras-sèrès kewala ||

21. botên bodhol wulune sêtunggil (369) | bundhêl cinangkrêrêm botên pasah | Ki Bayi gumuyu linge | bêgja têmên sirèku | pa mulane têguh kang pêksi | Kulawirya turira | inggih yêktosipun | kula nyoba Jamil Jamal | kèn nyarati têguh supaya tan kêni | sinaut alap-alap ||

22. samya nolih sêdaya kang linggih | Kyai Bayi ngling malih prayoga | padha anelad sarate | sêdaya sarêng muwus | samya takèn sarating pêksi | jêng kyai andikanya | gus Jamal Jamilun | tulunga amrih manpangat | karya tulus sukaning sêsami-sami | Jamil matur sêndika ||

23. inggih gampil saratipun nênggih (370) | apan inguntalan lancêng pêthak | balêndok gêbang lan malèh | jamur lot jamur paku | insa Allah têguh kang pêksi | sarating pêksi kewan | pan puniku têguh | Ki Kulawirya anabda | kang pêngulu Basar anganèh-anèhi | akèh wong gêtak dara ||

24. kang pêngulu gêtak bèbèk grati[9] | kabèh menthoge samya kalangan |

--- 3-4 : 99 ---

Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 3-4: Pupuh 064–065): Citra 3 dari 38

niku punapa sababe | lir dara nglawat muluk | ki pêngulu mèsêm nauri | inggih pun adhi Jamal | Jamil akalipun | kula dhihdhih dhedhewekan | nuntên menthog kula dipun sêsarati | wikana kang kinarya ||

25. nanging punika cacade kêdhik (371) | lamun botên wontên adhi Jamal | menthog mêksih mènthèk-mènthèk | pan datan sagêd mabur | sanès lamun wontên dhi Jamil | menthog sagêd anglawat | lir dara amuluk | dugi kula sosopakan | dene botên sagêd awèd ibêrnèki | sangêt cuaning manah ||

26. Kulawirya gumuyu nauri | mathêm têmên kang pêngulu Basar | mring Jamal Jamil mitrane | akèh paedahipun | sêkarêpe dipun turuti | Ki Bayi lon ngandika | ya wong mono yèn wus | kacondhongan barang kêrsa | nora nana karone sumêlang ati | dahat taha-tinaha ||

27. matur inggih kêsinggihan ugi (372) | angling malih Ki Bayipanurta | mring putra Sèh Mongragane | mênggah raosan ngèlmu | sios wurungipun kêdadin | inggih kadi punapa | ing wiwinihipun | Sèh Mongraga aturira | apan inggih kêdah uninga ing uwit | pan sêdasa prêkara ||

28. inggih wajib punika ngyêktèni | sabab gêr-ugêr dadya pratandha | saèstu tan kenging wèng-wèng | inggih ingkang puniku | sawab pêrlu wiwinih ngèlmi | kang sêdasa prêkara | nênggih kang rumuhun | witing ngèlmu pan sahadat | de rusaking ngèlmu tan anut ing nabi | agama Rasululah ||

29. ingkang kaping kalih witing urip (373) | inggih takyun liring takyun nyata | anyatakên ing bêcike | ingkang mungayan kusus | de kang dadya rusaking urip | munkir ing pêtakonan | rahayu ing tuwuh | kaping tiga witing pêjah | mapan ajal witing ajal kang ngawruhi | purnaning sangkan-paran ||

30. rusaking pati tan angsal tuding | pituduhing guru ingkang wus man | kaping pat witing imane | mung panarimanipun | liring panarima lêstari | tan ana mêlang ing tyas | muhung ring Hyang Agung | rusaking iman pan halat | lacut mencle pêncêlutanira kangsil | inggangsal witing pa[10] ||

31. mapan inggih sukur maring tokid (374) | liring tokid tekad kang sêntosa | dening rusaking tapane | aloba mamah-mumuh | tyas kumêlab manggung kuatir | kaping nêm witing amal | nênggih eklasipun | liring eklas tan pepeka | rusaking amal punika tanpa ngèlmi | kang wajib lan kang mokal ||

32. kaping sapta witing laku nênggih | apan niat liring niat ingkang | kasdu kang tana kêndhate | rusakipun ing laku | ingkang tanpa sêdyaning ati | ping wolu witing salat | kang krana'llahipun | liring krana'llah tan susah | pan rusaking salat rubedaning ati | ping sanga witing swarga ||

33. apan anut ing kabar kang yakin | liring kabar yakin pan sarengat | dalil kadis ijmak kyase | rusaking swarga nêngguh | pan suala[11] wawalan budi |

--- 3-4 : 100 ---

Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 3-4: Pupuh 064–065): Citra 4 dari 38

sêdasa witing nraka | tan anut ing Rasul | lire tan anut analak | rusaking nêraka mênang jangkêpnèki | kang myarsa suka rêna ||

34. Kyai Bayi angandika aris (375) | iku padha rasakna prayoga | urip kudu wruh uwite | ana geonganipun | sengga jala wruh pupusnèki | ahlia pira-pira | anggeyong mêriku | sêdaya kang anèngarsa | samya matur nuwun kasinggihan ugi | pratikêling agêsang ||

35. angling malih Jêng Kiai Bayi | iku besuk ing malêm Jumungah | anakmas ing pêngalihe | arahku mêngko dalu | akataman ing malêm Kêmis | nuli malême Jumngah | dikiran maulud | de sarèhning kana rupak | ya kêjaba nèng pêndhapa bae ngriki | kurmat nabi sêlawat ||

36. samya umatur inggih prayogi (376) | angandika lah wis Jayèngraga | mêngko ing bakda ngisane | rêmbugên lan pamanmu | timbalana pra lurah santri | kang putra tur sêndika | myang para rinipun | lah uwis padha bubaran | samya nêmbah lèngsèr saking ngarsa mijil | pêngulu samodinya ||

37. parèstrine samya tan akari | Jêng Kyai Bayi kondur ing wisma | Sèh Mongraga lan garwane | marang panêpènipun | Ni Sumbaling lawan Cênthini | angatag kancanira | kinèn akêkêlud | sêdaya wus rinumatan | wus mêngkana ya ta kawuwusa santri | ing wanci bakda ngisa ||

38. ing wismanyar sami pinêranti (377) | ginêlaran lampit myang kêlasa | myang pandam kêrêp jèjère | bantal-bantal atêpung | sinêbaran kang bungah ramping | sêkar anjrah jêrambah | ingkang campur bawur | Ki Bayi bakdanya salat | pan pinarak lan kang putra Sèh Mongragi | nèngriku ing wismanyar ||

39. nulya ingkang putra lan para ri | ki pêngulu lawan pinitua[12] | lurah-lurah sêdayane | wus tata dènya lungguh | Kyai Bayi ngandika aris | lah pêngulu bismillah | wiwit tata darus | ki pêngulu gya têkabal | lahu minkum mina waminkum ya karim | santri kèh barung ramya ||

40. langkung gumuruh swaraning ratri | umyang mabyungan sru tanpa rungwan | swaraning santri sakèhe | dangu dènira darus | pan wus angsal tigang jus nuli | lèrèn sami nyamikan | eca samya nutug | wusnya dènya wewedangan | Jêng Kiai Bayi angandika aris | mring putra Sèh Mongraga ||

41. wawi nakmas andika wiwiti (378) | wit kataman surat kadsaminga | ing tigang jus upamine | lajêng ing candhakipun | jus tabarok candhake malih | kaping tiga jus ngama | ing saturutipun | Mongraga tur[13] sêndika | nulya wiwit jus saminga apatitis | pasekat kiratira ||

42. datan mawi tuladha angaji | kadya wus apil musakap kur'an | tan inang kandêl tipise | myang panjang cêndhakipun | kang mad lajim wajib lan jais | miwah têsjid lan kasar | tan ana kêliru |

--- 3-4 : 101 ---

Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 3-4: Pupuh 064–065): Citra 5 dari 38

sêmbada lan swaranira | ngalêp-alêp ulêm êmpuk rum amanis | sêdhêng srune ririhnya ||

43. sajak Yaman pemuling klawêrsin (379) | ulon wilêt larasing biola | kang myarsa lir runtuh tyase | layu-layu anganyut | sêkathahe pra santri-santri | kang sami ahli kirat | manahe awêlu | rumaos datan kêduga | ngaos kur'an tan ana èmpêre kêdhik | kang kadya Sèh Mongraga ||

44. wus antara dangu praptèng akir | surat iklas winaos ing kathah | ping tiga lajêng ratibe | dikirira gumuruh | sêdayanya rahabe sami | wuse dikiran donga | gantya nasibipun | bakda kataman sêlawat | alêlagon nulya sêsalaman sami | pragat kèndêl sêdaya ||

45. sinulêdan pandam wus wêradin (380) | samya ngaso-aso sayahira | Ki Bayi rum andikane | mara Luci dèn gupuh | kêndhurimu wêtokna sami | santri Luci asigra | nata ambêngipun | panganan wus binêrkatan | ambêng sêkul tumpêng golong lan kêbuli | pulên wuduk lan punar ||

46. Luci Nuripin sarewangnèki | rumat dènira tata ambêngan | umatur wus sêdayane | Ki Bayi lon amuwus | hèh pêngulu Ki Basarodin | lah sira doanana | ya majêmuk Rasul | kajat manira sung dhahar | amumule jêng pra wali jêng pra nabi | jêng pra ratu sêdaya ||

47. mule luhur saking jalu èstri (381) | lan mumule luhuring pra janma | ing sanusa Jawa kabèh | lawan sêlamêtipun | anak êmas sang pinangantin | lan sêlamêting brayat | kabèh anak putu | ing sêdesa Wanamarta | ki pêngulu sigra wau andongani | Rasul majêmuk mulya ||

48. ambata rubuh amining santri | wusnya katam kêndhuri dinongan | samya mapan pangêpunge | ingacaranan sampun | samya wijik lajêng abukti | rame dènira nadhah | samya sêngkud-sêngkud | dhasar kêcut sore mula | saking sangêt rahabe dènira dhikir | langkung pikantuk nadhah ||

49. antara wus dangu dènya bukti | nulya samya wêwanting luaran | kêndhuri samya binage | wêradin pandumipun | ambêntoyong kèh bêrkatnèki | nulya samya pamitan | linilan sêdarum | bubaran sêdayanira | Kyai Bayi angling marang lurah santri | kabèh sira karia ||

50. ana kene ya aja na mulih (382) | padha mêlèka natas raina | karo Luci Nuripine | kang liningan umatur | sêdayane anyêndikani | Kyai Bayipanurta | lan Mongraga kondur | kang rama malêbèng wisma | Tambangraras amêthuk kang raka sarwi | manêmbah ngaras pada ||

51. sang dyah lungayanira tinarik | sarwi manis arum wuwusira | ya wus sun tarima ni kèn | payo padha andulu | marang pajungkungan panêpin | nulya kering Ni Tambang- | raras lan kucumbu | wus prapta ing pamêlêngan | lajêng maring patirtan mèt toyastuti | katrine wusnya kadas ||

--- 3-4 : 102 ---

Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 3-4: Pupuh 064–065): Citra 6 dari 38

52. malbèng tajug samya tangat aglis (383) | rolas rêkangat dadya nêm salam | pêragat sunat tasbihe | ngangkat sunat tahajud | kalih wêlas rêkangat malih | sawusira nêm salam | katrap wiridipun | asuhul marang Pangeran | liyêp-layap jênêk prasanak ing pati | patitising paningal ||

53. datan kalêmpit ing agal alit | padhang tan kumalêndhang samêndhang | wus sêsangat panyungape | sawusira akasud | Sèh Mongraga lawan kang rayi | wungu dènya kulina | wau Sèh Mongluhung | jamhur Mongraga ngandika | yayi Ni Kèn Tambangraras babing kadis | kang sinihan ing Suksma ||

54. Abubakar Umar Usman Ali (384) | lawan malih Hyang Agung sihira | mring wong mati prang sabile | lan mati sahid iku | miwah marang ing para wali | kabèh kang sami bengat | rosa salat tasjud | tuwin kang asalat luka | langkung asih mungguh Hyang Kang Maha Suci | mring mukmin kang samya kas ||

55. kang sugih ngèlmu rosa ngabêkti | sih Hyang Agung ngluwihi manusa | kang mati sabilulahe | ngapura dosanipun | anèng donya prapta ing akir | pacangan gêganjaran | wong mangsid ing ilmu | kitab lulbab wus angucap | manusa kang padha rosa-rosa dikir | yèku luwih utama ||

56. apan laillaha illalahi | Muhammadun rasullulahi sam | tinimbang lan prang sabile | mukmin kang bingat iku | rosa salat lan rosa dikir | myang rosa andêdonga | andongakên iku | sapêpadhane wong Islam | ingkang atut sasanak rahayu budi | badane dadi mulya ||

57. kitab lulbab kang wus rasèh yayi (385) | angandika Jêng Nabi Muhammad | he umat ingsun sakèhe | sing sapa ingkang kasud | salat luka ing wêktu enjing | nalika dina Jumngah | sadurunging bêdhug | ia ing patang rêkangat | rêkangat kang dhihin wêwacanirèki | patekah kang sêdasa ||

58. nulya ping sêdasa ayat kursi | lawan kulya ayu ping sêdasa | kulhu ping sêdasa malèh | lan palak ping sêpuluh | ping sêdasa surat binasi | rêkangat pindhonira | tana bedanipun | gumulung kawan rêkangat | bakda maca astag pirulah hal ngalim | ping pitung puluh papat ||

59. lawan sêlawat atase nabi (386) | ia kaping pitung puluh papat | adikir napi isbate | utama kèngsi[14] sèwu | yèn wus rampung dikirirèki | atasbèh ping sêdasa | nulya sujud takrub | jêng nabiulah ngandika | ganjarane padha lawan aprang sabil | ia ping pitung dasa ||

60. lan sinami ganjaranèki |[15] Jêng Nabi Ibrahim ganjaranya | lawan pinêpêt mêrgane | ing kêmlaratanipun | pan binirat repoting budi | binuka mêrga mulya | kasugihanipun | kajate duk anèng donya | pan wus têmtu tinêkan dera Hyang Widi | barang kang dadya kajat ||

61. dinoh pitung puluh èwu sikir (387) | tênung têluh upas tan tumama |

--- 3-4 : 103 ---

Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 3-4: Pupuh 064–065): Citra 7 dari 38

rahayu donya kerate | apan ginanjar luhung | wong kang salat luka ing enjing | sunat limang prêkara | luka kang rumuhun | sunat wabin kapindhonya | ping tri winal witri rakaatal witri | tahajud ping sêkawan ||

62. kaping lima sunat tasbih yayi | iku padha gêdhe paidahnya | namung luka pêngarêpe | iku yayi dèn kasud | nêmbah muji marang Hyang Widi | dèn narima ing titah | sihe Hyang Maha Gung | kang garwa matur anêmbah | inggih mugi lulusing bêrkah kapundhi | dunya praptèng akerat ||

63. akiring ratra[16] wus pajar gidib (388) | adat swabawaning jing-enjingan | pêksi asauran rame | kang adan nganyut-anyut | sri sarênti angalik-alik | Sèh Mongraga sagarwa | katri lan kucumbu | sawusira samya kadas | manjing tajug lajêng adan Sèh Mongragi | swara arum araras ||

64. miwah nyai-nyai lan parèstri | sêdaya samya makmum Mongraga | ing tajug wingking panêpèn | wusing sunat sêdarum | Sèh Mongraga ngadêg ngamati | lajêng ngimami ngangkat | amaca tangawud | niat usali parêlan | subêki rakangatèni imamani | pan lilahi tangala ||

65. Allahu akbar iptitahnèki | akbar kabiran walkamdulilah | ing kasiran ing lajênge | pasubkanalah buk |[17] ratan wa-a silani ini | watu wajêhira |[18] liladi patarus | sama wati wala arla | kanipan wamusliman tama-anamin | nal musrikina ina ||

66. salati wanusuki anuli (389) | wamahyaya wama mati lilah | ing rabil ngalamin age | wuse patekahipun | apan surat sujada mawi | adêge sinujudan | wangsul adêgipun | akire wus apatekah | surat kasar adangu wawacanèki | kêlangkung tumamanah[19] ||

67. wusing kunut praptèng tahyat akir | sabakdaning salat pupujian | parèstri arum swarane | manis lir rêbab barung | angriringik mêrit jêlirit | nyênyête awilêtan | ulêt nganyut-anyut | arêmpêg nyamlêng tan ura | mêmbat landhung lir dêmung dèn panêrusi | swarèstri rum araras ||

68. dêlah dikir lêlagon amanis (390) | miwah dikir santri keri kanan | samya sarênti swarane | wus samya bakda subuh | Sèh Mongraga mêksih amuji | akasut tangat luka | garwa lan kucumbu | wau Ki Bayipanurta | nèng pêndhapa sarta saosan sumaji | dhêdharan jing-enjingan ||

69. nulya ingkang putra kalih prapti | miwah ki pêngulu myang pra kadang | samya prapta sarayate | sarwi bêkta pakintun | sêkul ulam dharan mawarni | atap sila nèngarsa | kadya sabênipun | Sèh Mongraga sawusira | tangat luka nulya mijil lan kang rayi | marêk marang pêndhapa ||

70. ingkang lênggah saya angingsêdi | wus prayoga dènya tata lênggah |

--- 3-4 : 104 ---

Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 3-4: Pupuh 064–065): Citra 8 dari 38

kinêkêt dhêdhaharane | Ki Bayi lon amuwus | lah wis payo paran inganti | padha amêmadhangan | ia mumpung esuk | mara ta kono wisuha | kang liningan agupuh samya wêwanting | adan lêkas anadhah ||

71. nutug dènira samya abukti (391) | jalu èstri tan ringa anulya | luaran ambêng binage | barêkat sêdaya wus | gantya kang dhêdharan mangarsi | samya anyênyamikan | mamangsêgi nutug | Ki Bayi alon ngandika | mring kang putra miwah marang para ari | mêngko malêm Jumungah ||

72. adikiran mulud kurmat nabi | sesuk ing wayah bakda Jumungah | kakangira pangalihe | bênêr tanggal ping têlu | mungguh sangat ahmade lingsir | wayah bakda Jumungah | apa ya tan luput | prie kowe kono padha | apa bênêr etungku ahmade lingsir | samya matur sêdaya ||

73. inggih lêrês ahmadipun lingsir (392) | Ki Wirya ngling dospundi kang Basar | mêngko kaya biyèn kae | etunge bliwar-bliwur | ki pêngulu mèsêm nauri | lagi luput sêpisan | tan wande wus-uwus | gumuyu Ki Kulawirya | kang pêngulu Basar tan nganti patitis | sèjèn donga[20] ruah ||

74. lapaling donga ya nora titis | mung swara bae gumrêmêng ngombang | tan karuhan kalimahe | ki pêngulu gumuyu | pedah napa donga kêndhuri | sok mungêla kewala | inggih sampun rampung | Ki Bayi gumuyu nabda | ia bênêr maningan Ki Basarodin | saking pahaming donga ||

75. samya gumuyu sêdayanèki (393) | angguguyu mring pêngulu Basar | Ki Bayi lon andikane | bagenên nyamikanmu | nulya samya bubaran mulih | agêpah kang liningan | kang pangandika num[21] | nulya sami aluaran | Sèh Mongraga tumama marang panêpin | lan Ni Kèn Tambangraras ||

76. tan cinatur siang nulya ratri | bakda ngisa ing malêm Jumungah | Kyai Bayipanurtane | anèng pêndhapa lungguh | santri Luci lawan Nuripin | samya ngrukti dènira | badhe dikir mulud | sêdaya wus rinumatan | nulya ingkang putra kalih samya prapti | pêngulu lan pra kadang ||

77. miwah pra sêntana magêrsari | para lurah santri samya prapta | angirid sarerehane | dhatêngira andulur | samya bêkta obor lan êting | anglir konang satêgal | upêt miwah sumbu | wus samya praptèng pêndhapa | atanapi obore wong niningali | tan ana bosênira ||

78. sawusira samya tata linggih (394) | santri Luci ngatag kasinoman | kinèn nyaoskên ladène | sêkar lan konyohipun | pawohane gembol tapsirih | patehan myang panganan | ambanjêng nèngayun | wuse sumaji sêdaya | Kyai Bayipanurta ngandika aris | lah wis payo bismillah ||

79. wiwitana sira Jayèngwèsthi | lan adhimu Jèngraga singira | ya mêngko sun milu bae |

--- 3-4 : 105 ---

Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 3-4: Pupuh 064–065): Citra 9 dari 38

kang putra sêndika wus | amimiti[22] sêlawat dikir | lêlagon sajak Arab | ambiola pemul | sinauran santri kathah | rame santri swarane gumuruh atri | suwuk maca sêlawat ||

80. rambah-rambah gêgêntenan singir (395) | tuwin gantya kang maca ruwia | para lurah sêdayane | antaranira dangu | nutug dènya arawi singir | praptèng akir sêlawat | suwuk sêdaya wus | nulya kêndhuri pinasang | ambêng sêkul panganan sarya di-adi | kalih wêlas ambêng wrat ||

81. tuwin ambêng panganan gêng sami | dènira tata wus pinaryoga | Ki Bayi lon andikane | wus bismillah pêngulu | donganana lir sabênèki | kurmat nabi kêlawan | mumule luluhur | lan slamête wong sêdesa | matur inggih ki pêngulu Basarodin | gupuh lêkas andonga ||

82. sinauran amin para èstri (396) | ambal-ambalan ambata rêbah | wuse nutug pandongane | Ki Bayi lon amuwus | wus pintanên kabèh hèh Luci | matur sampun samêkta | ing sapetakipun | lah wus kono payo padha | ngêpung ambêng ia mirani-mirani | gupuh ingkang liningan ||

83. samya têpung angêpung kêndhuri | sêdaya wus samya wiwijikan | dan lêkas nadhah sakèhe | rame pating kêriuk | dhasar samya sayah adikir | tandange rosa-rosa | athêkul lir kaul | kumaroyok yêl-uyêlan | tanganira lir bèbèk dèn pêpakani | nutug sasuwenira ||

84. aluaran ambêng gya binagi (397) | wus wêrata sêkul lan panganan | ambêntoyong barêkate | sawusira kadyèku | samya pamit linilan mulih | kabèh barêng bubaran | mundur saking ngayun | Ki Bayi malêbèng wisma | Sèh Mongraga kondur mring panêpèn wingking | pinêthuk garwanira ||

85. Ni Kèn Tambangraras lan kucumbi | tundhuk lajêng samya mring patirtan | sami mèt toyastutine | sawusira awulu | katri mangsuk ing tajug sami | atangat ing palilah | têsbih lan tahajud | sabakdanira atangat | wus mêngkana luaran dènira mupit | asalam mring kang garwa ||

86. sarta paring salam mring kucumbi | lênggah akalihan ingkang garwa | Sèh Mongraga lon dêlinge | kawruhana sirèku | wong tumitah ing lam donyèki | kudu wêruh ing asal | andikaning Rasul | ing sapa kang wruh sarira | aprasasat iku yayi wruh ing Widi | kadwi iku parentah ||

87. tan kêna ora kudu ngawruhi (398) | kang tan wêruh tan wruh ing kamulyan | kitab ahka mudin lire | kang samya rêbut kawruh | pêrlu êndi ngawruhi dhiri | lan ngawruhi Hyang Suksma | yêkti kang rumuhun | angawruhi ing sarira | kang wus kasêbut ing dalil kadis yayi | wit ananing manungsa ||

88. saking kodratira ing Hyang Widi | pan wus katartanton ing kukumah | dinadèkên ing[23] kitab kie | saking toya kang anduk |

--- 3-4 : 106 ---

Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 3-4: Pupuh 064–065): Citra 10 dari 38

mêtu ing iga wêkasan yayi |[24] lan saking tulang dhadha | kocap wartanipun | ing kitab ijadul-ngibad | subkana watangala Hyang Maha Suci | nitahakên manusa ||

89. purwa paguting manikêm yayi (399) | bengating rasa èstri lan pria | nalikèng kono dadine | akadiat lan takyun | durung arah ênggonirèki | kantha warnambu rasa | durung anèng dunung | nanging pèsthi ananira | nukat haib[25] ing dalêm patpuluh ari | gaibul guyub ranya ||

90. alamipun alam laut yayi | pêtêng-ingapêtêng sêsananya | pêtêng ing kalbu jatine | praptèng antaranipun | ing patang puluh ari malih | wahdat kun hiha gyanya | undêr-undêripun | kun hi gaib uluiah | mêksih samar tan pêtêng tan padhang kalbi | malakut alamira ||

91. ping tri kawan dasa dina malih (400) | wakidiat kun ayah pan lagya | rah kêmpêl nèng panggonane | gaib uwiah iku | asêsana padhanging kalbi | nat[26] pan alamira |[27] ping pat patang puluh | dina alam arwah lagya | daging kêmpêl alam jabarut mêngkoni | ing dalêm patang alam ||

92. gaib sububun ia mêngkoni | ia ing alam patang prêkara | alam arwah têtêngahe | watêse gaib têlu | kang wus kocap ing mau yayi | praptèng patpuluh dina | ngalam ajêsam wus | gatra nanging durung cêtha | ing pênggawe saking kodrating Hyang Widi | mêrtabating manungsa ||

93. ping nêm patang puluh dina singgih | ngalam mis[28] ing kono nalika | wus cêtha kabèh gatrane | lanang lan wadonipun | nanging têksih akêkêt sami | ping sapta kawan dasa | dina malihipun | ngalam insan kamil ranya | wus sampurna mêrtabating manusèki | wus pisah antaranya ||

94. umuring mêrtabat iku yayi (401) | pan rong atus patang puluh dina | ing[29] sangang sasine | punjul sêpuluh dalu | sarat sipat manungsa dadi | anulya tinulisan | wêwatêsing umur | cêndhak dawa wus kinarya | miwah bêgja cilaka sugih lan mêskin | gêng alit luhur andhap ||

95. mulus cacad ala lawan bêcik | wus nèng duryat kodrating Pangeran | tan wuwuh kurang wus pêsthèn | nèng jro garbaning biung | praptèng mangsa ing sangang sasi | manungsa binabaran | kadhang kirang langkung | kang dangdan[30] sinaosan | ingkang kocap ing kitab tasrèh puniki | sirah iku sinungan ||

96. saubênge myang têngah sinungi (402) | cacahing bêbalung kawan dasa | dene kang anèng kupinge | jaga nampani runggu[31] | sinung pitu balungirèki | lan saubênging grana | sapêngisoripun | saubênge mukanira | sarta lan kang saubênging gulu nênggih | sinung balung cacahnya ||

--- 3-4 : 107 ---

Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 3-4: Pupuh 064–065): Citra 11 dari 38

97. apan tigang dasa langkung kalih | sêsakaning gulu pan sinungan | pan pipitu balung kèhe | bêbalung ilam wujud | namanira lan cacah malih | balung nèng ula-ula | kèhe pan patlikur | ginêbag sêdayanira | kang bêbalung rong atus wolu kèhnèki | sinungan otot samya ||

98. ingkang tanpa êrah kèhirèki (403) | pitung atus langkung pitung dasa | de otot kang mêtu gêtèh | astha tus pitung puluh | kang kawêngku jro badan iki | ngasib etar ngilalat | otot lan bêbalung | cacahe jroning sarira | sèwu sangang atus sangang puluh katri | gêbagane sêdaya ||

99. sabên-sabên manungsa sawiji | jroning badan tinêngga malekat | sèwu sangang atus malèh | sangang puluh têtêlu | kang sêtêngah kaol mung siji | malekate punika | kêbubuhan tunggu | nèng jro badaning manuswa | wusing mangsa mêtu saking ibunèki | turun mring alam dunya ||

100. barêng nalikaning panjingnèki | lan wêtune duk nginul nèng dunya | sinungan nugraha dene | pangucap lan pêngrungu | pêningal lan pêngambunèki | budi wus pinêpakan | nalikaningriku | pinaès paèsan nikmat | pira-pira kanikmatan yèn winilis | kanikmating manungsa ||

101. kang umadêg kang kêlawan urip (404) | pan kinarya punjuling sêsama | kang tumitah dunya kabèh | mula undhang jêng Rasul | padha sira sukur ing Widi | rèhning sinungan nikmat | pira-pira agung | kinarya kacèk sêsama | katujune beda lawan kêbo sapi | unta kuldi andaka ||

102. iku samya kêdhik nikmatnèki | ia pantês nora micaraa | mung manungsa kèh nikmate | milane wajibipun | kudu sukur nikmat donyèki | pêparinging Hyang Suksma | kang narimèng tuwuh | ewa mêngkono tan kêna | yèn pêsthining ala dilalah kudu nir | ihtiar tan[32] ana ||

103. milane beda-bedèng sêsami (405) | dene ingkang kurang ihtiarnya | yêkti kelangan drajate | kaya ta paminipun | panas adhêm tilêm lan aking | osik mênêng upama | iku rupanipun | adhêm ngilangakên panas | panas ngilangakên adhêm miwah osik | ngilangkên ênêngira ||

104. ala ngilangakên maring bêcik | bêcik ngilangakên maring ala | kabèh ing sapêpadhane | êndi ênggoning kurup | pan ihtiar iku pamilih | lamun miliha ala | ala kang tinêmu | nora kêna winicara | yêkti sato kewan pêpadhane yayi | marmane kang manungsa ||

105. amiliha tabiat kang bêcik | ujaring dalil yêkti kêpanggya | jro dalil kono rasane | ywa pepeka ing kawruh | yèn pepeka sasar pinanggih | dèn amrih kêdadean | panrimanirèku | besuk yayi Tambangraras | yèn pinarêng ing sira kêlawan mami | suhuling karasikan ||

106. aywa kongsi singsal imanèki (406) | ing kono ênggone bote coba |

--- 3-4 : 108 ---

Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 3-4: Pupuh 064–065): Citra 12 dari 38

yèn wiwal wurung kêdadèn | geyongana dèn kukuh | mring ragane ngèlmu sêjati | jatine kaanan dat- | ira kang maha gung | ywa kêtiup ing dadakan | basa dadakan nênggih puniku iblis | têkanyar ngangah-angah ||

107. Tambangraras myarsa sabdèng laki | lir pinantèk tyasira sêntosa | pratisthèng kawruh pêpêsthèn | tan kalêmpit saluluta |[33] kêcap ucap kêcakup kapti | matur saha wotsêkar | ngraup padèng kakung | mugi saèstu antuka | bêrkah tuan wijajah kojah mèngêti | sung padhang ing amamak ||

108. datan nêdya mèmèngèng[34] ingling (407) | ya ta ing wêktu[35] ijabah | pajar gidib antarane | kèh swabawaning bangun | gantêr putêr Bênggala muni | pêrkutut munya raras | anduduk kêlayu | kikèring kate bêkisar | kolik akik kantu tuwu amêlingi | gumyah kêluruk samya ||

109. sang mong luhung angandika aris | babo yayi mring patirta kadas | mumpung awal utamane | dyah tan lêngganèng kayun | lan kucumbu cèthi Cênthini | tan têbih nèng wurinya | samya mèt toyastu- | ti ri sawusira kadas | Sèh Mongraga adan swara sawêtawis | arum alêp ngêmandhang ||

110. nulya sabên ing tajug pra santri (408) | santri sarênti kang tangi adan | pating karêlik swarane | apan wus adatipun | sabên wêktu subuh swabawi | sri-asari desarja | rumruming krajan gung | Malarsih lan pra wadonan | samya nglaras samya makmum mring Mongragi | kêlangkung rahabira ||

111. ya ta prapta bakda subuh enjing | Sèh Mongraga sabakdaning loka | samya mijil lan garwane | marêk ing ramanipun | Ki Bayi wus anèng pêndhapi | sêsaosan samêkta | andhèr anèngayun | gya kang putra kalih prapta | Jayèngwèsthi lan kang raka Jayèngragi | pêngulu lan pra kadang ||

112. lan sêrayat kadya sabênèki (409) | sêdaya samya bêkta punjungan | lajêng tinata dharane | wus tata anèngayun | Kyai Bayi ngandika aris | mêngko bakda Jumungah | kabèh rerehamu | kon banjur angiringêna | pêngalihe kakangira Amongragi | mêngetan mring wismanyar ||

113. samya umatur sêdaya sami | angling malih payo sèsèmèkan | mumpung parêk rijêkine | kang liningan agupuh | samya nyandhak wantingan wijik | adan lêkas anadhah | aroyom pikantuk | anutug sêdayanira | wus antara ambêngan kinèn anyarik | sigra dinum barêkat ||

114. sêkul pêpanganan wus binagi | wis padha mulih ya parentaha | rerehanmu dhewe-dhewe | sêndika nulya mundur | Jayèngraga Kulawiryèki | tan mundur mêksèngarsa | Ki Bayi lon muwus | sirèku tan mèlu mentar | lah wis sira milua banjur ngrewangi | bakyumu tata-tata ||

115. samya matur sêndika para ri (410) |

--- 3-4 : 109 ---

Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 3-4: Pupuh 064–065): Citra 13 dari 38

angling malih marang garwanira | Rubiah rakitên age | gêgawane anakmu | mumpung esuk ruktinên nuli | Luci Nuripin sira | kabèh sakancamu | ladènana nyainira | gupuh Ni Malarsih mundur sarwi nuding | Jèngraga Kulawirya ||

116. payo padha rewangana mami | dangdan-dangdan sigra kang liningan | samya malbèng dalêm gêdhe | Ki Bayi tumut mangsuk | Sèh Mongraga marang panêpin | Kêlawan garwanira | ya ta ingkang ibu | kang lagya ngrukti babêktan | lan Jèngraga Kulawirya jalu èstri | samya numpa dangdanan ||

117. Cênthini lan Sumbaling ngladèni (411) | ngalêmpakakên kagunganira | Tambangraras pêpancène | barang sêdarbèkipun | lia gawan saking bunèki | kèh warnining dangdanan | kabèh sarwa saput | sabarang pan pinêpêkan | roa ringkês samya rangkêp sêdayèki | kêlangkung kathahira ||

118. nulya kinèn samya angungsungi | marang mêngetan ing dalêm anyar | santri Luci Nuripine | jalu èstri abikut | mikul gèndhong ngindhit anyangking | manggul wênèh andhabyang | liwêran asêlur | ingkang nata anèng wetan | Jayèngraga Kulawirya jalu èstri | tan dangu ingkang prapta ||

119. Jayèngwèsthi lan garwanirèki | sawusira mring kilèn mêngetan | samya adhokoh ing gawe | pra jalu angkat junjung | kang parèstri majang tilam mrik | Cênthini anggêgênah | pan pinitayan wus | goning sakèhing kagungan | sêdayane manut tudinging Cênthini | prênahe kang dangdanan ||

120. nèng gêdhongan kilèn wetan tuwin (412) | abrag-abrag miwah sisimpênan | grobog pêthi kothak kêpèk | sêdaya wus dinunung | kobong têngah sinarwa putih | tan ewah lir waunya | sarerekanipun | sauyun seta sêdaya | kanan kiri patani seta ingapit | kokobong garenjengan ||

121. mêksih saking kilèn tan ngewahi | traping sêdaya ing patilêman | kêkawal myang gubah cindhe | lir tan ngalih gènipun | namung kaot wiarirèki | ripak dalêm kang wetan | Ni Malarsih wau | mêngetan ing lampahira | lan Ki Bayi alon dènira lumaris | ningali pasang reka ||

122. wus miranti gênah sêdayèki (413) | malah saya mundhak pelagira | tumrap nèng wismanyar pae | Malarsih lon amuwus | pan wus rumat dènira ngrukti | pasang rakiting pajang | myang dangdananipun | Ni Kèn Turida turira | inggih sampun purnama sêdaya sami | Cênthini kang mêmatah ||

123. paran tudingipun bok Cênthini | punika kang sampun pinitayan | ing putra paduka ni kèn | kang ibu ngling ya sukur | ia layak dèn pitayani | wong wus tyas tan sêlaya | kêcondhongan kalbu | kaya wus kêrsaning Suksma | Ni Kèn Tambangraras pinaringan kanthi | Cênthini cèthinira ||

124. uwong mono êbèng sun titèni (414) | ing pêpancèn bêcik lawan ala | kaya Si Cênthini kuwe | beda dhèk cilikipun |

--- 3-4 : 110 ---

Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 3-4: Pupuh 064–065): Citra 14 dari 38

langkung cengkre bêngis nênangis | marang bokayunira | tansah anjêjagur | mêngko sungkême kalintang | nanging thithik mambu sanake jêng kyai | inggih kyai punika ||

125. pun Cênthini kaprênah punapi | lan Ki Bayi alon wuwusira | sanak mindho jêge bae | putune kaki Sampur | prênah tua lan eang mami | sutanta Tambangraras | ngua prênahipun | mring Cênthini ngong angakang | wus pinêsthi kang Cênthini dadi kanthi | kanthine Tambangraras ||

126. iki apa ora wus miranti | yèn ijih ana kang kukurangan | liane duwèke dhewe | Malarsih lon umatur | inggih sampun saput pêranti | anjawi yèn wontêna | ing panuwunipun | amba tan rumaos gadhah | anauri prie manèh wong sisiwi | kèh kêdhik maring anak ||

127. mundhak bêcik tilam anèngriki (415) | wisma kadya wus kanggonan lawas | gumrining ing pandulune | putra ri samya matur | inggih lêrês mindhak prayogi | Jèngraga ling lirihan | mring paman gumuyu | jêng kyai lingira apa | dera guyu Kulawirya matur aris | putranta Jayèngraga ||

128. rêraosa owêl yèn marèni | rêbab mungêl suling lawan gambang | papathêtan suluk gêndèr | mandah ing patutipun | tan kuciwa dhasar wus mapik | Ki Bayi angandika | ah akalmu iku | kang putra jrih sinasmitan | angling malih lah wis dangdana kang bêcik | yèn wus bakda Jumungah ||

129. rerehamu kabèh jalu èstri (416) | kaya sabêne padha ngaraka | mring kakanta pêngalihe | nganggoa sarwa luhung | apan kari sêpisan iki | ing laku panas padha | anganggoa payung | kang putra matur sêndika | dene sira Malarsih aywa sirèki | amijil bar Jumungah ||

130. ngruktènana karyaa kêndhuri | apa samêktane ingkang rumat | Luci nyêmbêlèha gudèl | loro bae wus cukup | Nuripin lan rerehanèki | kabèh ywa Jumungahan | nèng pawon bae wus | ladènana nyainira | latar tarubana watês latar nuli | wèhana tutuwuhan ||

131. ia bênêr tuwuhanirèki | wis kêsusu tan bisa andadak | Ki Wirya matur wus akèn | ing mangke bêdhug sampun | lah ya sukur tujune kardi | Luci Nuripin sigra | mundur karya tarub | rinayap wong pêdhukuhan | maro karya anêmbêlèh dadèn gêni | jalwèstri olah-olah ||

132. mêksih anèng pawone Ki Bayi (417) | ubêkan kang samya olah-olah | têtarub adang gêgorèng | Kulawirya acakut | pêparentah kang nambut kardi | watak tan têlatenan | kang wigih dèn krawus | anyandhak sêbarang karya | balêdhog pring nyêblokên cagak nalèni | asêngkud sêdayanya ||

133. pêlag bêlandar cagak pring ori | kang anam janur samya ginêlak | kang wus ingunggahkên age | samya tinutusan wus | ingkang ngambil tuwuhan prapti | lajêng sami pinasang | nèng sakaning tarub | santrine Ki Kulawirya |

--- 3-4 : 111 ---

Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 3-4: Pupuh 064–065): Citra 15 dari 38

praptambêkta kêmbar mayang pan sêrakit | sinungkên wus tinampan ||

134. tan antara têtarub wus dadi (418) | ginêbêran ginêlaran kasah | wanci sapisan ing gawe | rêngngrêng[36] sêkala singub | Jayèngraga sigra anuding | Jalalodin dèn enggal | warahên sêdarum | jalwèstri wong Wanamarta | mêngko bakda Jumungah banjura ngiring | ngarak mring sang pêngantyan ||

135. konên nganggo-anggo sarwa bêcik | sêkadare ia kang prayoga | matur sêndika gya lèngsèr | Ki Bayi lon amuwus | sêdhêng padha dangdana mulih | putra ri tur sêndika | samya mundur mantuk | Malarsih matur ing raka | lamun parêk kaula andhèrèk[37] sêmangkin | mêdali bar Jumungah ||

136. ingkang kula pitadosi wingking (419) | inggih pun bibi Daya kewala | tan sumêlang sêdayane | lah ya karêpirèku | nulya kondur kyai lan nyai | lajêng susuci siram | ing wanci mèh bêdhug | samya dangdan Jumungahan | Ni Malarsih mring panêpèn amanggihi | kang putra sêkalihan ||

137. samya kinèn busana sarwa di | sarta sung busana nèng pênampan | piniliha sakêrsane | kang putra matur nuwun | gya piningkêr[38] kang putra kalih | kondur marang ing wisma | angladèni kakung | wau Ki Sèh Amongraga | ngagêm sarwa seta tigas alus gênis | sêrban udhêng pêsaja ||

138. miwah kang garwa tan pae putih | sauyun seta lir panggihira | Cênthini tansèngarsane | nglêladèni abikut | gêm-agêman myang barut wangi | sawusira mêngkana | sang ro marêk ngayun | alênggah anèng pêndhapa | Kyai Bayi ningali kang putra kalih | Mongraga Tambangraras ||

139. Kyai Bayi gupuh dènya mijil (420) | abusana pamèr Jumungahan | lir jêjaka sawangane | Malarsih anèng pungkur | lan pra wadon kathah ingiring | Ki Bayi lon ngandika | marang Sèh Mongluhung | suawi pan sampun siang | apan sarêng lampahe èstri nèng wingking | samya asêsongsongan ||

140. praptèng masjid agêng tan asari | uluk salam sinauran kathah | parèstri nèng panggonane | asunat sukril wulu | lan sunat tahyatal masjidi | santri ngaji gumêrah | mêksih prapta kantun | panganggene warna-warna | kang ngluwihi kang sêdhêng kang ukur rêsik | sêdaya apamèran ||

141. anêngahi bêncèt dèn bêdhugi (421) | barung kang bêdhug adhêrandhangan | wor santri kang darus rame | antara bêdhugipun | sinalahan suwukirèki | cêp mênêng tan angucap | sêdaya aminggu | nulya ngadêg para kadang | Ki Suarja Wiradhustha lan Panukmi | Panamar Kulawirya ||

142. yat-ayatan adan barung asri | asru swara rum landhung arampak | tan sarênti angkatane | wus dènya adan wau | nulya sunat sêdaya santri | gupuh Ki Jayèngraga | anyandhak cis sampun | ingalang majêng mangetan | mangkat mangasiral kang miarsi wingwrin |

--- 3-4 : 112 ---

Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 3-4: Pupuh 064–065): Citra 16 dari 38

sêmbada swara santak ||

143. wusnya mangasiral andongani (422) | tinampanan ing amin sêdaya | gumêr swaraning santri kèh | tamat pandonganipun | Sèh Mongraga nampèni êcis | luk salam minggah kutbah | malbèng langse gupuh | Jèngraga maca sêlawat | kaping tiga nulya kang kutbah nauri | salam kaping sêpisan ||

144. nulya Jayèngwèsthi adan ririh | gumarênggêng sawusira adan | Mongraga maca kutbahe | kutbah daka tinêmbung | sajak Arab manis mlas-asih | pasekat kiratira | panjang cêndhakipun | patitis marang kalimah | kang miarsa rêmên tyase tan kêdugi | mikrate aksaranya ||

145. wus antara kutbah praptèng akir | katam gya donga lingidil Islam | lajêng tulak bilaine | santri sêdayanipun | tanggap santri barungan amin | wus puput donganira | Kulawirya gupuh | maca sêlawat akamat | nulya Kyai Bayipanurta ngimami | atakbiratul ikram ||

146. nulya sêdaya samya usali (423) | sarta mawi sawiji mubalah | anggêmbor sru[39] têkbire |[40] wusnya têkbir sêdarum | cêp tan ana walang kang sisik | imam maca patekah | swara muluh rêmuk | tungtung anggêrathul mêmbat | nuju lapal walala landhung angapik | lir pêksi bêr mêdal pang ||

147. wusing patekah suratirèki | hal ataka hadhi suga siah | wusing patekah akire | sabikis suratipun | nulya prapta tahyatira kir | asalam bakda salat | pupujian laju | dikire abata[41] rêbah | langkung rahab tri atus sawusing dikir | anumpa donga tama ||

148. Jayèngraga ngêtog dènya nasib (424) | swara ngêlik untas angêmandhang | tampan-tinampan agêntèn | samya anasib urut | para kyai-kyai nasibi | sawusira mêngkana | sêlamatan Rasul | samya angadêg sêdaya | sêsalaman mubêng têmu gêlang sami | ramya swaraning kathah ||

149. kumarubut dangu kêmputnèki | sawusira wêrata salaman | nulya atata lungguhe | kêndhuri apêm maju | rolas ambêng wus dèn dongani | sawuse ingaminan | apêm nulya dinum | winêratan lan sêlawat | picis kênthang apêm lan apêm sawiji | jalwèstri wus wêrata ||

150. sawusira mangan apêm sami (425) | samya miranti lir sabênira | tan kaliru ing prênahe | Ki Bayi ngandika rum | lah bismillah mangkat tumuli | kang liningan sêdaya | sêndika turipun | sigra bodhol sêdayanya | pra lerehan sudagar lan magêrsari | ulur rumiyin ngarsa ||

151. kèh warnane pênganggene santri | murub muncar lir sêkar sêtaman | ngangge saduwèk-duwèke | jor-jinor rêbut luhung | sawawrate judhug desèki | prapta ing tarub wetan | kang lumampah ngayun | anglulurung keri kanan | magêrsari lir pagêr ngarêpkên mêrgi | sami ajèjèr wayang ||

--- 3-4 : 113 ---

Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 3-4: Pupuh 064–065): Citra 17 dari 38

152. tuwin jêjêl janma aningali | samya ngêrti yèn kari sapisan | Tambangraras pêngarake | mila wong nonton timbun | nora kêna winêngkang pipit | uyêl arêbut papat[42] | mandah yèn aseub | panas prandene anjirap | datan etang panas kêburu ningali | abungah ing tontonan ||

153. angrangkêpi kang jèjèr ingarsi (426) | wit saking masjid dumugèng wisma | kang jèjèr nonton jêjêle | sang pinangantyan luhung | lagya mangkat saking ing masjid | parèstri kang nèngarsa | têksih mawi rukuh | pêkêna sêdayanira | Tambangraras lan kang ibu Ni Malarsih | pan samya sinongsongan ||

154. miwah Turida lan Rarasati | lan pra ipe nyai-nyai samya | pêpayungan sêdayane | kang ngiring gumarudug | tua anom myang rare alit | ngangge putrèn kaputran | kabèh mubra-mubru | ingarsa santri sêlawat | kang narêbang Jamal Jamil Jalalodin | kalimah dwi kewala ||

155. kêmbar mayang ngapit anèngarsi (427) | ing wingking sang pinangantyan pria | lan Ki Bayipanurtane | myang putra kalihipun | sinongsongan miwah pra ari | sêdaya pêpayungan | anggarêbêg pungkur | mêngkana ing lampahira | para santri kang sêlawatan wus prapti | nèng tarubing wismanyar ||

156. kêpung kupêng sap-sapan jèjèr tri | salin lagon slawatan asrakal | sarwi anganti adêge | tan dangu nulya rawuh | prèstri kèndêl ing kori lêmpit | dadya mêthuk ing raka | tan antara tundhuk | kinèn nêmbah ngaras pada | toyèng bokor sinotyèkên padèng laki | gya Ni Kèn Tambangraras ||

157. akêkanthèn tumamèng wismèki (428) | lênggah nêng jêrambah ngarsèng tilam | parèstri lênggah tatandhèr | kang anèng tarub agung | têpung gêlang kang[43] apipit | rangkêp tri dhêdhêsêkan | lèbèr latar ngayun | nèng sor kitri pantha-pantha | santri Luci agupuh[44] ngabani Nuripin | mêdalakên sugata ||

158. pawohan myang patehan mangarsi | wêradin dalah kang pantha-pantha | anèng pêlataran kilèn | sawuse nginang nginum | nulya mêdalakên kêndhuri | rolas ambêng wrat-awrat | kinêpung nèng tarub | rolas ambêng malih marang | kang pêpanthan wus ingetang sêdayèki | Ki Bayi lon ngandika ||

159. lah wis donganana Basarodin (429) | kajat manira mumule marang | jêng para nabi saprene | lan mule ing luluhur | saking jalêr lan saking èstri | sêlamêting pêngantyan | lan sêlamêtipun | nak putu ing wong sêdesa | Wanamarta sigra pêngulu dongani | rasul majêmuk mulya ||

160. ingaminan sêdayaning santri | kumêrut rame abata[45] rêbah | antara dangu dongane | sawusira pangulu | andongani Ki Bayi angling | payo padha kêpunga | mirani ambêngmu | sag-sêg lah mara bismillah | kang liningan sêdaya umatur inggih | sami awiwijikan ||

--- 3-4 : 114 ---

Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 3-4: Pupuh 064–065): Citra 18 dari 38

161. adan lêkas nadhah santri-santri (430) | para lurah myang para sudagar | kumaroyok kèh swarane | kumrêpyêk krak kumriuk | aseropan pating karêcip | sêp sêp sêp kêcap-kêcap | prêk rambak kêrupuk | barung balung srundèng kacang | kumêrapyak kadya gêdhèg dèn thèthèli | gumrah bawaning kathah ||

162. nutug kaecan dènira bukti | luaran nulya ambênganira | kinèn andum bêrêkate | wêradin sêdaya wus | jalu èstri sarêng anyarik | winadhahan ing ancak | sêkul ulam munjung | bêrêkate langkung kathah | mèh tan kêlar bote ginawa wong siji | kabèh abungah-bungah ||

163. santri cili[46] rêbutan kêndhuri | gêdrah kapyukan sêkul lan ulam | gêlaprut upa raine | klilipên matanipun | kênèng duduh lombok anjêmpling | samya sabêt sapitan | sêlat-sêlèt umyung | kang gêtihên untunira | kang mimisên anangis pating jêlêrit | samya ilês-ilêsan ||

164. mêmarahi mring kang dhêkêt santri (431) | santri tua rusuh kaya bocah | rêbutan bêrkat pandume | dadya sêdaya sampun | kang nèng latar kilèn sor kitri | nêm pantha kêkêpungan | kabèh milu rusuh | gumêdêr udrêg barêngan | ting barêngok tangtangan pating jarêlih | samya akakêrêngan ||

165. susudukan sru bithi-binithi | wênèh gêlut kang têndhang-tinêndhang | sabêtan sapit abinge | rusuh pisuh-pinisuh | alok surak acêrik-cêrik | samya lir prangan desa | gora sru gumuruh | jêng kyai kagyat miarsa | iki ana apa banene ting jrêlih | kaya wong kêkêrêngan ||

166. sarwi tindak gupuh sêdayèki (432) | aningali yèn santri kêrêngan | angling e e priye kuwe | Kulawirya sru muwus | hoyah-hoyah hus hus hus santri | cêmplon singgang sayadan | sapa gawe rusuh | bubar kang samya kêrêngan | aningali mring Ki Kulawirya ajrih | pisah bo kadumêlan ||

167. Kulawirya mêksih tudang-tuding | de ku setan pak Kada wong gêrang | sapa rewange abithèn | matur kalih pak Sêtu | wiwitipun santri rarywalit | nuntên mlembak pak Kada | nuntên mèh sêdarum | tan kongsi dinum rêbutan | santri kathah jaguran rêbat kêndhuri | kang sangêt mung pak Kada ||

168. dhasar edan pak Kada kêpadhil (433) | jêjêlên bugêl cangkême pisan | tan dèn marèni bandhole | jêng kyai ngandika rum | lah wis aja sira srêngêni | mêsakake mêningan | padha rêbut puluk | hèh Luci dêlêngên sapa | kang tan olèh bêrêkat wèhana nuli | bêrêkat sapandumnya ||

169. Luci gêpah wus samya sinungi | Kulawirya mèsêm garunêngan | adat têmên kyai kuwe | yèn wong srêngên mring batur | nuli santri glis dèn iloni | Ki Bayi lon lingira | payo bali lungguh | nak putu rerehanira | padha sayah konên mulih sêdayèki | rada wus akir ngasar ||

170. wus kinèn kabèh bubaran mulih (434) | nulya sarêng dulur wêdalira |

--- 3-4 : 115 ---

Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 3-4: Pupuh 064–065): Citra 19 dari 38

sudagar magêrsarine | lurah santri wus mêtu | mulih soang-soangan sami | kang lênggah nèng taruban | putra ri nèngayun | Ki Sêbagi lan Jumêna | Jêmpina lan ki pêngulu Basarodin | Ki Bayi lon ngandika ||

171. iki padha wus kêlakon sami | luar ing nadar sêkadarira | mring pulunanira ni kèn | bocah sêlaminipun | nora kêna tinari laki | awangkot wangkal sugal | tan kêna rinapu | mèh kasèp wayahing mangsa | gawe susah sanak wong tua prihatin | myat marang Tambangraras ||

172. mêngko wus olèh parmaning Widi | pinaring jodho pria utama | saking pêndongamu kabèh | kêlakon sêdaya wus | kurmat samya asih ing siwi | wus sêdhêng aywa susah | majêmukan esuk | kêndhurèn madhang kêmbulan | kapindhone sêmune Sèh Amongragi | jêge tan pati rêna ||

173. dulu kang wong kêrêp-kêrêp bukti (435) | yèn ta aja ta maklum wong tua | nora bêtah suwe-suwe | tan pati doyan sêkul | namung doyan micara ngilmi | lungite mêksih brangta | kêlangkung mong wuyung | kang liningan atura[47] | inggih kados putranta mêksih gêng kingkin | katarèng solahbawa ||

174. Kyai Bayi angandika malih | nanging nora pisan kas kewala | sesuk ya padha kêndhurèn | kêlawan anak putu | para lurah bae kon prapti | lawan kang tua-tua | kamitua ywa wus | sarupane bundhêl desa | padha timbalana kang pêpêkan enjing | putra ri tur sêndika ||

175. nulya ingkang putra Sèh Mongragi (436) | mijil sing wisma marêk ing rama | samya amingsêr lênggahe | Ki Bayi lon amuwus | wawi sami ngasar mèh ngakir | Sèh Mongraga turira | sumangga tumutur | sêdaya umaring[48] salat | maring masjid alit anganyari bêkti | ngibadah wêktu ngasar ||

176. Ni Malarsih lan putra parèstri | amakmum mring masjid alit anyar | sarwa cèkli gèn parèstrèn | wusnya samya awulu | sami salat wêktu ngasari | sira Sèh Amongraga | kinèn majêng ngayun | ngimami Mongraga nulya | ngangkat pêrlu têkbir sêdaya usali | wus têrtib tumaninah ||

177. praptèng patang rêkangat kang akir | tahyat sêlawat nulya asalam | lajêng pupujian rirèh | dikir tan pati sêru | dalah donganira kur muni | bakda asêsalaman | sêdayèstri mudhun | samya malêngèng[49] wisma |[50] Kyai Bayi mêksih lênggah anèng masjid | lan putra arinira ||

178. Ni Malarsih nèng wisma alinggih (437) | lan kang putra mantu kalihira | Ni Daya lawan pra ipe | Malarsih lon amuwus | Tambangraras dèn têtakèni | dhuh ni kèn putraningwang | sun tanya satuhu | sira walèha pêsaja | apa sira uwus bakda dukul nini | katrêsan ing katrêsnan ||

179. Ni Kèn Tambangraras matur aris |

--- 3-4 : 116 ---

Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 3-4: Pupuh 064–065): Citra 20 dari 38

ibu paduka tanyèng kaula | kang kadyèbu wuwusake | putranta sang Mong luhung | datan mulang ingkang kadyèki | siang ratri winulang | suraosing ilmu | pêtitising kawruh tama | kalêpasan ing tyas mawas ing kajatin | jatmikane panunggal ||

180. panuksmane ngèlmi ganal alit (438) | lukitaning kata katanêman | tinamua kêdadène | babare ing aluhung | sampurnaning ngèlmu donya kir | waluyèng kêwalehan | pangarasing laku | kaula suka pirêna | langkung rahmat sinung wruh kawruh sêjati | tan tuwuk dinêrêsan ||

181. inggih kadya tuwuk tanpa bukti | bungah tanpa langêning asandhang | raosing tyas kadumugèn | lan kaping kalih ibu | pan kaula dèrèng mêngêrti | masalah ing pratingkah | kang paduka wuwus | ing manah datan kabuka | raosipun tyas mantuk lir wingi uni | myat pria tan punapa ||

182. langkung ngungun kang ibu ningali (439) | mring kang putra Ni Kèn Tambangraras | tyasnya sangêt gêgêtune | wusana ris amuwus | kadipundi-pundi[51] punika bibi | inggih wayah andika | dados dèrèng atut | tatakramaning akrama | ingkang mawa punapa puniku bibi | botên dhêngêr sêtuma ||

183. sangêt sumêlang kaula bibi | wrate rèhning tiang anak-anak | inggih kadospundi malèh | kêwatos dèn kabanjur | lamun wontên godhaning eblis | uga karone kêmba | pisah durung atut | sarwi kumêmbêng kang waspa | mêksih angling kirang-kirang kang kadyèki | kathah kang tundha bema ||

184. nyai Daya wruh Malarsih kingkin | anglêlêjar aris aturira | kang botên-botên rinampe | tan prayogi dinarus | inggih lêrês tiang sisiwi | ningali datan majat | ing salimrahipun | pêngantèn wus kawan dasa | dina langkung tan carêm sacaraning sih | têmtu kang tua susah ||

185. nanging botên putranta puniki (440) | yêkti tan kenging winor ing kathah | têbih saking brèsèt bêrèt | pan sujanma linuhung | wus man maring nugrahan jati | sêjatining olia | tan kenging winuwus | nyuda kurmat tan paedah | kadipundi bok anak ingriku sami | punapa tan lêrêsa ||

186. atur kula mring nyai Malarsih | anauri pra ipe sêdaya | lêrês pun bibi ature | Malarsih malih muwus | langkung triman bobolèhi[52] | bibi sami dodonga | mring kang[53] agung | kang mugi pinarêngêna | ing carême atut runtute sakapti | pun Ni Kèn Tambangraras ||

187. saurmanuk sêdayanya sami (441) | inggih punika ingkang prayoga | tiang sêpuh pandongane | tan wontên kêndhatipun | mrih rahayu puji mring siwi | mugi kakèn-kakèna | ninèn-ninèn rukun | pra nyai sami turira | pan mêngkana ya ta ing wanci mahêrib | dangdan musêla salalat[54] ||

--- 3-4 : 117 ---

Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 3-4: Pupuh 064–065): Citra 21 dari 38

188. Jamal Jamil adan ngalik-alik | tuwin lir sabên ing wayahira | santri samya dan sarêntèn | ing wêktu manjing pêrlu | Sèh Mongraga ingkang ngimami | kang makmum sêdayanya | langkung rahabipun | anutug wêktuning salat | praptèng bakda ngisa purna wêktunèki | Kyai Bayipanurta ||

189. mudhun saking masjid lan putra ri (442) | marang ing dalêm anyar alênggah | putra ri jalu èstrine | tata samya nèngayun | Ni Sumbaling lawan Cênthini | naosakên dhaharan | mawarna sêdarum | tumrap nèng piring lancaran | lah-olahan wowohan kang manis-manis | wus andhèr anèngarsa ||

190. Kyai Bayi angandika aris | payo kono padha nyênyamikan | la nganggur sapakolihe | samya matur anuwun | angling malih mring Amongragi | mênggah ingkang ngaranan | sampurnaning kawruh | liripun kadya punapa | alon matur sira Ki Sèh Amongragi | kadis èngêt kaula ||

191. jroning kitab tambihul apilin (443) | pangandikaning jêng Rasululah | kawan prêkawis wus rasèh | iman lan tokidipun | kang makripat lan Islamnèki | sampurnaning kang iman | lawan tokidipun | makripat kêlawan Islam | anèng kitab durat lawan bayan tasdak |[55] sêmarakandhi witnya ||

192. iman pangèstu maring Hyang Widi | kêdah ngèstokakên ing asalat | tokid tan ngloro tingale | namung sawijinipun | ywa[56] maha gung datan kêkalih | kêdah anunggil salat | makripat liripun | kang awas marang Hyang Suksma | kêdah ngawasakên salat kang sêjati | Islam kasucining Hyang ||

193. kêdah nucèkakên salatnèki | malah wong kang wus uningèng Islam | sèstu Hyang anucèkake | maring sawiji maklum | sarta parêng tan kenging srênti | wor tan kênaning pisah | parêkan dohipun | pan sampun ingakên tunggal | ing panunggal tan wontên kaula Gusti | sinama sami lidnya ||

194. beda tan beda kaula Gusti (444) | paminipun pun[57] lan kaotan | Gusti anèng kaulane | yèn tan sagêd kadyèku | sanès jinis kaula Gusti | Gusti-Gusti kewala | langgêng ananipun | kula kaula kewala | têtêp ngaral bangsa riah apêsnèki | tan kêna ngaya apa ||

195. bedanipun kaula lan Gusti | makluk yèn rinusak pêsthi rusak | beda lan Gusti yêktine | Pangeran Kang Maha Gung | tan kantênan pipinggirnèki | gênge tanpa wêkasan | lêmbut tan kêjumput | kang aran Islam punika | dipun rosa angaji ing dalil kadis | ing kitab kalih wêlas ||

196. kitab sitin lan sêmara kandhi (445) | bayan tasdik sail lawan sujak | ilah miwah mukarane | juair kidayatun | sukbah miwah mustahal nênggih | adkia jangkêpira | kalih wêlasipun | punapa prentah kang kocap | anèng kitab prayogi dipun lampahi | sami saking ing kur'an ||

--- 3-4 : 118 ---

Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 3-4: Pupuh 064–065): Citra 22 dari 38

197. dalil madlul kadis lan kudisi | ijêmak kias lan lapal makna | murad rasa sih kanthète | pan tunggil asalipun | saking kur'an punika nênggih | marga ris kang utama | agung kang linuhung | dalil pangandikaning Hyang | madlul pangalaping dalil maring kadis | kadis kang pangandika ||

198. inggih pangandikaning jêng nabi (446) | kudsi pangalaping kadis marang | ing kias pan pênulare | para waliulahu | sami matut ngèlmi agami | ingkang aran ijêmak | ngèlmu kang wus kusus | mupakat ratu sêkawan | kangjêng imam Sapingi imam Kambali | lawan Maliki imam ||

199. kaping sêkawan imam Kanapi | sintên ingkang tan purun ngambaha | ingilmi sêkawan lire | yêkti kapir puniku | datan antuk manut ing nabi | katrècèt undurira | agamane kupur | mila kang sami tawap tyas | ata darus kang nêdya ahli muslimin | prawira ing agama ||

200. Kyai Bayi manthuk-manthuk angling | sarwi angathung nêkêm panganan | cêriping gêdhang suwene | wus pinutung ping têlu | dèrèng dipun dhahar sakêdhik | pijêr ngraoskên murad | sampurnaning kawruh | mara ta padha rasakna | rèhning sami ahli sarake jêng nabi | Muhammad kang mustapa ||

201. kudu mring kitab rolas kang apil (447) | surasaning kitab linampahan | rampung ing kauripane | sêdaya matur nuwun | inggih kados punapa malih | lamun tan talabula | ingèlmi kang luhung | Kulawirya aturira | ing mangke wus angsal pathokan pra mati | miradipun anakmas ||

202. langkung sêkeca raosing kapti | apan inggih sênadyan ngèlmi hak | saking riku pinangkane | apan cêkap sêdarum | kawruh datan wontên kalêmpit | ing kitab kalih wêlas | Ki Bayi amuwus | iku yan-yanane uga | yèn wong alim tan kêna kudu nêtêpi | ing kitab kalih wêlas ||

203. pan tumunjêm tyase sêdayèki (448) | hajat anêtêpi ngaji kitab | winantu pinrih pahame | Ki Bayi lon amuwus | nyamikane padha cinêmil | mara ta kono padha | ngoyog-oyog janggut | yèn wus nyênyamik bubaran | kang liningan sêdaya jalu lan èstri | samya nadhah dhêdharan ||

204. ingkang sapta wowohan angambil | miwah kang sapta olah-olahan | aroyom tan ana wênèh | sabiantu akêmbul | langkung suka Kiai Bayi | ningali ting kucapah | wus samya anutug | sêdaya awiwijikan | ngêsud tangan ting tarècèt wus barêsih | kang udud wênèh nginang ||

205. sira ki pêngulu Basarodin (449) | mêndhêt jram kêprok papat lan nangka | srabi rangin sarywajare | brêkat bae thithik wus | gêcok wadok jaluk lih-ulih | dhèhèm Ki Kulawirya | pêngulu anjumbul | ingèsêman ingakathah | Kulawirya latah-latah sarwi angling | kang ngulu nora jamak ||

206. adat têmên tan tinggal pakolih | makêm nyangkrêrêm lir bèthèt grudha | anucuk angibêrake |

--- 3-4 : 119 ---

Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 3-4: Pupuh 064–065): Citra 23 dari 38

sru gumuyu sêdarum | Kyai Bayi gumuyu angling | bok karpèkne mêningan | wuwuhana iku | thithik-thithik wratanana | Ni Malarsih sigra mêwahi mratani | pêngulu bungah-bungah ||

207. e ya dene mundhak akèh iki (450) | gih nuwun nyai alkamdulillah | Malarsih gumuyu linge | di mrono ywa tumungkul | ambêkamu anggigilani | kaya macan sêngguran | Ki Wirya amuwus | wong mènèk olèh tataran | baya ngipi pela-pelu mau bêngi | lèh bêrkat dhèdhèwèkan ||

208. Kyai Bayipanurta ngling malih | sira iku layak padha sayah | payo wus bubaran mulèh | matur sumanggèng kayun | sawusira salaman sami | santri Luci agêpah | nulêd êtingipun | nèngarsa mrih padhang marga | nulya kondur Ki Bayi lawan Malarsih | ingiring kucumbinya ||

209. Sèh Mongraga akurmat umiring | marang natar lawan garwanira | praptèng ing lawang korine | kang rama ngling gih sampun | aprayoga wangsul ingriki | kewala alayapa | ing wismanira rum | sira Ki Sèh Amongraga | matur nuwun Ki Bayi mêngilèn mulih | sêdaya asoangan ||

210. Sèh Mongraga jumênêng anganti (451) | ngling payo yayi tumamèng wisma | sarwi kinanthi astane | Cènthini tansèng pungkur | praptèng dalêm kalihan linggih | kang dhêdharan tinata | malih anèngayun | patehan sampun jinogan | mring Cênthini Sèh Mongraga ngandika ris | yayi sira tanyaa ||

211. paran dira takokên[58] yayi | yèn ana kang kalêmpit drianta | takoknèngsun kalirake | kang rayi nêmbah matur | inggih lamun tuan lilani | kaula nuwun wulang | ring sêjatosipun | kang wuwus wau punika | iman tokid makripat Islam punapi | wontên sêjatinira ||

212. mugi amba tuan sêjatèni (452) | kang raka ngling ia yayi ana | kakekate basa kuwe | iman badanirèku | kêranane badanirèki | ia ingaran iman | badan iku wujud | wiwinih marang ngèlmi kak | aprêsasat ya uga dating Hyang Widi | iku jatining iman ||

213. de hakekating tokid sêjati | tokid iku apan budinira | kêranane budi rêke | ingaran tokid tuhu | budi iku ngèlmu sêjati | wiwinih maring nur hak | cahya ingkang luhur | aprêsasat ia uga | budinira sipat ing Hyang Maha Suci | iku tokid jatinya ||

214. de hakekating makripat yayi (453) | makripat ikun[59] elingira |[60] krana elingira kuwe | ingaran makripatu | eling iku ênur kang jati | wiwinih mring suhud hak | ing kasidanipun | prêsasat iku ya uga | elingira asmaning Hyang Kang Linuwih | ku jatining makripat ||

215. hakekat ingkang Islam puniki | Islam iku pupusmu kang wus man | krana pupusira lire | ingaran Islam tuhu | pupus iku suhud kang yêkti |

--- 3-4 : 120 ---

Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 3-4: Pupuh 064–065): Citra 24 dari 38

wiwinih marang mutlak | ing pêpêsthènipun | yèku prêsasat ya uga | pupurira apêngalira Hyang Widi | iku jatining Islam ||

216. iku yayi wadining kang ngèlmi | datan kêna kinusus ing sarak | salang surup ing tampane | mila yayi dèn maklum | maring ngilmu aywa kalêmpit | wau ta ninèn[61] Tambang- | raras matur nuwun | pan inggih bêrêkah tuan | kados botên wontên kang wulang kalêmpit | dados kêkancing iman ||

217. ia yi[62] sukur ing Hyang Widi (454) | payo tangat yayi ing palilah | kang garwa rahab ature | nulya sami tuturuh | mring patirtan mèt toyastuti | Cênthini tansèng wuntat | samya akadas wus | mring masjid anyar asalat | tahjud rolas rêkangat nêm salamnèki | tasbih rolas rêkangat ||

218. nêm salam wus nulya patrap wirid | arambatan guyêr satariah | isbandiah jalalahe | barjah akusni junun | awiwinih kajatirèki | dènyarsa titigasan | panggrantêsing kahyun | bengatira binangêtan | antaranya sèwu kalimah kapusthi | winotên ing sanapas ||

219. wus panaul suhuling Hyang Widi (455) | tumama ring jaman kajumbuhan | nalikèng kono ênênge | sawusira ambuntu | ing kalêsan mring isbat napi | napak muta awilah | tumurun ing kalbu | supanèng muta wasitah | mawantahing muta nakirah aririh | la mojuda ilallah ||

220. Sèh Mongraga bakda dènya mupid | ingkang garwa mêksih dèrèng tuntas | dènira bengat suhule | ingkang raka angantu | luarira dènya alatip | kang garwa tan rêkasa | pangikaling nupus | ing kêjêp wus kajênêkan | tan prabeda salasilahing amupid | mapad panaul pana ||

221. luar dènira ikram miwiti (456) | sambunging napas wus tan rêkasa | tanggaping kalihmah sarèh | lapal Allah lawan hu | mulih malih ing klimah kalih | Sèh Mongraga tumingal | mring garwa jumurung | wus pintêr narik kanêngan | tan kêslangso pamapaning isbat napi | kang raka wus pitaya ||

222. kumandêle kang rayi mring ngilmi | sawusira luar katrinira | kang raka aris wuwuse | payo yayi tumurun | marang wisma layaping ratri | kang garwa tan lênggana | tumutur ing kakung | cèthi Cênthini tan têbah | praptèng wisma tumamèng tilam seta di | umatur Tambangraras ||

223. amba matur ing tuan lilani | nuwun pantog ingèlmi kang nyungap | ing samudra pribadine | mugi tuan sung rampung | kang tan mawi wêrana gaib | sêjatining wanita | sêjatining kakung | sêjatining Hyang Mamulya | nyataning hak punika ingkang punêndi | kang raka lon lingira ||

224. marang Ni Kèn Tambangraras aris (457) | kêbênêran dènira atanya | sun arsa-arsa lawase | patanyanmu kadyèku | pan idayat dening patitis |

--- 3-4 : 121 ---

Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 3-4: Pupuh 064–065): Citra 25 dari 38

yayi sira pyarsakna | sun wêjang sirèku | dening sêjatining Allah | lan sêjatining lanang jatining èstri | yayi sira tampaa ||

225. sêjatining Allah iku siji | kang mêngkoni ana lawan ora | sadurunge sauwise | sêpala sêgala gung | kapurba kawisesèng siji | sijining ana ora | durung lawan sampun | sêpala lawan sêgala | yèku yayi sijining isbat lan napi | datan napi tan isbat ||

226. apan nora durung nora uwis (458) | nora sêpa lan ora sêgala | tan ana tan ora rêke | tan suwung datan mojud | liring loro roning asiji | siji-siji bêlaka | tan kurang tan wuwuh | roroning napi lan isbat | ya roroning Rasul lan Muhammad yèki | roroning èstri pria ||

227. nir karoning jênênging jalwèstri | ilang arane napi lan isbat | miwah lan sapêpadhane | roroning tunggal iku | apan tunggal dadi sawiji | wiji siji amêncar- | akên ing tumuwuh | kang kagêpok kang kêtingal | iku saking purnaning ro maring siji | siji Allah tangala ||

228. siji iku tan isbat tan napi | datan kantha warna ambu rasa | tan arah tan ênggon angèng | pêsthi kêwasanipun | anglimputi tur maha suci | amurba amisesa | maring ro puniku | lirning ro kun payakunya | lire siji dhewe dhèwèke pribadi | yèku yayi jatinya ||

229. dening jatining lanang sêjati (459) | yèku Rasul rasa ingkang mulya | suksmaning roh iku ni kèn | pan nubuah[63] ing ênur | nur Muhammad ingkang ginusthi | tan asum maring ora | latip jatinipun | yèku napi tanpa isbat | lagi êkun durung kapindho sih suci | Rasul jatining lanang ||

230. ana dene sêjatining èstri | yèku Muhammad ingkang minulya | Muhammad insaniahe | nugraha kang linuhung | nugrahaning urip puniki | tanasub maring ana | kaananirèku | yèku isbat tanpa napya | pan payakun wus kapindho sihing Widi | yèku jatining kênya ||

231. ya mulane lapal Allah yayi (460) | aksarane pan amung titiga | alip êlam lan ehe[64] | iku pasêmonipun | Allah Rasul Muhammad yayi | alip mungguh ing Allah | lam mungguh ing Rasul | ehe mungguh ing Muhammad | sampurnaning lam ehe jumênêng alip | mor[65] purnaning tunggal ||

232. Allah alip mutakalim wakid | Rasul aksara êlam jaidah | Muhammad he hu akate | iku sampurnaning nip |[66] sênyatane ngèlmu sêjati | jati-jatining kang Hyang | sêjatining kakung | sêjatining wadon ia | apan Rasul ingong Muhammad sirèki | wore sirèngsun ya Hyang ||

233. Allah sênêt nèng sajroning pati (461) | Rasul Muhammad sênêt jroning gêsang |[67] urip kang kaanan kie |

--- 3-4 : 122 ---

Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 3-4: Pupuh 064–065): Citra 26 dari 38

urip iki kawibuh | pan kawêngku ing dalê[68] pati | pati pan amisesa | ing urip sawegung | kabèh ginantungan rusak | utamaning urip kang pra sanak pati | matia mumpung gêsang ||

234. sapa kang ngeling-eling[69] pati | ingkang bisa mati jroning gêsang | tinetah supaya tètèh | titah ing Hyang Maha Gung | kudu eling ing dalêm pati | pêtitis ing kasidan | uripe linuhung | sabab uripe pra sanak | lawan pati urip tan kênaning pati | yèku dating Hyang Suksma ||

235. têtêlu iku roroning tunggil | datan kêna pinae paeka | tan kêna ngaran rorone | tan kêna ngaran têlu | datan kêna ingaran siji | Allah ngaranan Muhammad |[70] Muhammad ran Rasul | Rasul ingaranan Allah | kang wus bisa uripe pra sanak pati | Allah kang sipat rahman ||

236. iku yayi pêtakonirèki (462) | sêjatining lanang lan wanodya | sirèku lan ingong kie | tan prabeda kadyèku | Allah Rasul Muhammad yayi | Muhammad ia sira | Rasul ia tèngsun | purnaning roroning tunggal | lanang wadon yèku Hyang Kang Maha Suci | sira lawan manira ||

237. sêjatining lanang lawan èstri | sêjating èstri apan lanang |[71] kêrana mêngkono lire | èstri anèng jro kakung | kakung anèng sajoning[72] èstri | Muhammad Rasullulah | kang tumrap ing sêbut | Rasul nèng jroning Muhammad | Muhammad nèng sajroning Rasululahi | tan beda roning tunggal ||

238. Tambangraras winêjang ing laki (463) | sanalika tyasira wus purna | padhang tan sumêlang lire | dria wus pupus putus | tungtas mêntas dèn jêjatèni | tinêkan ing sakaptya | kumandêl ingèlmu | wus gigal dharatan donya | tan tinisnan mung pêpaèsing Hyang Widi | widagdèng wadi tama ||

239. cêpol tyasira kang wingi-wingi | tan wiwinga wus kandhih kandhêhan | ing tyas sirna wêranane | mung ngèlmu kang sêtuhu | dadya gegeyonganing budi | badane wus tan jiwa | jinarwan sêjatu | jatining Hyang èstri pria | Tambangraras sêkala kêlawan laki- | nira Sèh Amongraga ||

240. cinarêman patêmbayaning sih (464) | lir cêmpaka wungkul sinatpada | praptèng mangsa sêkalihe | sari mêkar ing bangun | kaididan padhêming tistis | linungiding brêmara | mangrungruming tanjung | Tambangraras katêtêsan | tyasira tis angèsthi jatining ngèlmi | minulyèng rasa purba ||

241. kapurbèng laki purbaning Widi | rêkasèng rasa ngêsah swuh ikram | trap bengat satariahe | dyah sanalika kantu | lina nèng pakulinan mupid | rasèng tyas amêrtiga | rong dum maring ngèlmu | saduman rasaning pria | mèpu Hyang maring dating maha suci |[73] tan ara ring panduman ||

242. rasa kang pêngrasa karasèki | datan wiwal anèng kawiridan | wus tampi wulang waune | dangu dènira kantu |

--- 3-4 : 123 ---

Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 3-4: Pupuh 064–065): Citra 27 dari 38

pananing sih nugrahèng Widi | Sèh Mongraga tan samar | muriganing kahyun | layape ing garwanira | tan kasêlan ring hawa awaking eblis | pananing ngèlmu rasa ||

243. cèthi Cênthini wruh ing wêwadi (465) | mring patirtan mariksa hèr lukak | samya ingêbèr toyane | badhe pasiramipun | sêkalihan bêndaranèki | ya ta ingkang kulina | anèng jinêm arum | luaran dènya asmara | mijil saking pêgulingan pan sêrimbit | randhat maring patirtan ||

244. Ni Cênthini gupuh angladèni | nampa sinjang anèng pêtadhahan | sêsaosan pasatane | sinèlèh anèngriku | Ni Cênthini sigra lumaris | mêngilèn tur uninga | mring kang rama ibu | andhodhok[74] kori winêngan | nuju dèrèng guling pan lagi amikir | kang putra kang dadya tyas ||

245. praptèngarsa Cênthini matur ris (466) | lamun putra Ni Kèn Tambangraras | sampun katêrasan mangke | ramebu kagyat muwus | ya sukur alkamdulilahi | gugahên bibi Daya | Cênthini dèn gupuh | Ni Daya wus tinimbalan | praptèngarsa Malarsih mèsêm turnya ris | bibi wayah andika ||

246. Tambangraras wus pinagut ing sih | tinêmbayan atut palakrama | mangsa boronga adate | sarat katrêsan ing rum | mugi bibi priangga prapti | mêngetan sung ajampya | mring wayah kawlas-hyun | Ni Daya aris turira | lamun parêng prayogi kewala enjing | wus adatipun enjang ||

247. inggih mangsa boronga pun bibi (467) | lah wis Cênthini sira wangsula | dèn age sira kêsuwèn | ya wis bangêt sukurku | nulya mundur mêngetan malih | praptèng têpi patirtan | kêbênêran wuwus | sang ro dènira asiram | Ni Cênthini saos pasatan wastra di | tinumpa nèng pênampan ||

248. sawusira mawastra aririh | tumama malih nèng pêsarean | kang raka ris andikane | yayi sira ywa korup | gêgêdhène godhaning eblis | ro[75] ênggon kang tinênggan | setan akukuwu | kang dhihin nèng jroning sahwat | kaping kalih nèng jroning sêkarat yayi | pambêganing[76] setan |[77]|

249. pamurunge prawiraning urip | yèn kêjorong karêma mring sahwat | sewotên setan godhane | mrih lalièng Hyang Agung | pamurunging sampurnèng pati | bariwuting sêkarat | kêrakêting dudu | duka cipta salah tampa | lura-luru mrih kaliru ing pangiksi | tanyaa ing nêraka ||

250. ulama kang wus man maring ilmi (468) | panglinglinge mring Hyang Maha Mulya | ingugêr lawan tokide | siang dalu kêdulu | daliling Hyang Kang Maha Suci | karya titah manungsa | lawan satrunipun | setan satruning manungsa | wakolihi man insi jèdis sabilis | sayatin kasru janat ||

251. pangandikaning Hyang iku yayi | sing sapa mênang prang lawan setan | yêkti gêdhe ganjarane | rahayu nèng swarga gung | ing dunya kir sinung mulyadi |

--- 3-4 : 124 ---

Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 3-4: Pupuh 064–065): Citra 28 dari 38

iku yayi kang wus man | sabab wus sumungku | mring Allah Rasul Muhammad | yèku mau sucine iman sêjati | tokid makripat Islam ||

252. sampurnaning yèku dadi daim (469) | namung daimira maring Suksma | aywa sah sanalikane | nadyan mêna[78] turu | salat sahwat sêkarat tuwin | mung daim kang minulya | ring Hyang Kang Maha Gung | sira Ni Kèn Tambangraras | pan minulyakakên ing laki Mongragi | wus mardikèng mukmin kas ||

253. wanci wus gagat bangune enjing | putêr agêtêr dara bêkuran | sauran sulindhit bèthèt | prêkutut duduk layu | manggung ngungkung nglangut amanis | esthanira rêrasan | rarase sang ayu | ingkang tinêmbayèng pria | ing ratriki jalak menco angêcuwis | carita carêmêdan ||

254. iba-iba rêkasaning gati (470) | kaya wong ngaji jaya wus tapa | têguh tinata jumêprèt | uligan sajêgipun | durung wêruh rasaning jurit | dhasar kutha sêntosa | rêpit tutup pintu | prêjurit prapta misesa | karêkuhe kêpagol kêbunton dening | akunci tan wèh marga ||

255. sulindhit bèthèt lir guguyoni | putêr bênggala lir suka rêna | sukur pacarênme[79] ni kèn | pêksi dara ambêkur | bungah lir pitutur kang èstri | mara ta wruhanira | kae bêndaramu | kurên rarasing karsikan | payo kurên karênaning pulang titih | darèstri parepehan ||

256. tuwu wantu-wantu lir ngundhangi | kolik klikikan mabur bar-bêran | lir sung wêwarta wadine | Tambangraras katras rum | gêmak mêlung lir mêmaoni | si kolik agêtêman | manuk ora urus | angèbrèg gawe wêwarta | nadyan bungah bok binatin malah criwis | mring cabak saya crawak ||

257. kate bêkisar cakikèr muni (471) | cinggoling srigunting asusitan | lir mumungu sang ro ni kèn | ing wanci bangun subuh | aywa jênêk kulinèng mamrik | mênawa kêdrawasan | ngakirakên wêktu | owêlên wêktu ijabah | mrak manguwuh lir bêbantu amangsiti | nyangungong cohung ngakak ||

258. ajag-jagan nèng payon angalih | wau Sèh Mongraga lan kang garwa | angling payo yayi ni kèn | mumpung awal asubuh | kang rayi tan lêngganèng tuding | sarêng mijil akadas | Cênthini tan kantun | marang masjid samya salat | praptèng bakda subuh ing wanci byar enjing | sang ro tumamèng tilam ||

259. tan cinatur langêning pulang sih (472) | sabab puniku kandha ulia | saru yèn kinarya wadhèh | ya ta wau kang ibu | ngrukti titigasanirèki | sakèh kang ila-ila | sêdaya rinamut | sarta lan kêndhurinira | nyai Daya sampun rêracik[80] jampi | pêntil dêlima pêthak ||

260. ingurêk[81] ingisenan ganthi | mêsoyi pucuk lawan majakan | kapulaga pala cêngkèh | isining cubung wulung | mrapat lawe wênang ginodhi |

--- 3-4 : 125 ---

Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 3-4: Pupuh 064–065): Citra 29 dari 38

sawuse ingubêdan | pan pinipis lêmbut | slasih irêng jinantonan | myang pon-êmpon pathining kêtêmu giring | ring bathok pauyupan ||

261. tuwin kang tapêl unthuking cacing (473) | lan awuning klaras pisang êmas | wilungsungan ula cabe | pala cêngkèh kumukus | mrica sulah êndhoging êmprit | cangkang dhog yam têmbean | gya pinipis lêmbut | lêngkang sunthi pyun bênggala | wus rinukti sêdaya adatirèki | wong mêntas katêtêsan ||

262. wus linakywan lampahing kang jampi | siniraman ing sêkar sêtaman | susunira bok[82] ni kèn | kang olah Ni Daya wus | pagêbêsan ingkang duwèni | miwah sajèn mawarna | Ni Daya sêdarum | nulya kêndhuri pinasang | rolas ambêng lawan rolas ambêng malih | pêpanganan mawarna ||

263. samya tinimbalan sêdayèki | putra kalih miwah para kadang | pêngulu miwah modine | lurah myang kamisêpuh | bundhêl desa sêdaya sami | ambrubul sami prapta | pra santri adulur | gumridig lajêng kewala | nèng pêndhapa kilèn dènya tata linggih | du dhêngkul kêpung kapang ||

264. santri Luci matur ing jêng kyai (474) | punika sampun prapta sêdaya | Ki Bayi lon andikane | bismilah lah pêngulu | donganana sêlamêtnèki | nakira pinangantyan | wus atut aruntut | wajibing wong palakrama | tyas sun uwus ilang sumêlanging ati | tan ana kang dadya tyas ||

265. kang samya myarsa nglinge jêng kyai | samya bungah sukur suka rêna | pêngulu sêndika ture | anulya donga rajuk | slamêt pinatawil ngumuri | turun sih maskumambang | kunut lan sri lulut | kabula têmu sêdana | ingaminan gumuruh swaraning santri | rame ambata rêbah ||

266. puput dènira donga bêsuki (475) | Ki Baywangling mara kono padha | amangana dhewe kabèh | Luci kae santrimu | santri cili[83] nèhana sami | kêndhuri kang wêrata | jaba masjid mangu | aywa na kang kêliwatan | matur sampun jawi binagèn pribadi | tan wontên kêliwatan ||

267. lah wis padha lêkasana bukti | nulya samya kumaroyok nadhah | pating kucapah wong akèh | ing jawi pan gumuruh | santri padha rêbut kêndhuri | rame têndhang-tinêndhang | ajagur-jinagur | dènira arêbut bêrkat | surak gar-gêr lir ngabên sawung de[84] tohi | santri kang kêkêrêngan ||

268. tan wun ucapên ramening santri (476) | kêndhuri wus samya binarêkat | bubaran ingkang kêndhurèn | sêmana sang linu[85] | laminya nèng Wanamartèki | pan sampun tigang wulan | sang brangta nèngriku | mindhak rahmate kang desa | tulus kang sarwa tinanêm kang tinêmpil | balêbah murah pangan ||

269. murah sandhang barang kang pinicis | wohing kitri kèh bèsèr malangsa | beda lawan duk waune |

--- 3-4 : 126 ---

Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 3-4: Pupuh 064–065): Citra 30 dari 38

janma saya kèh wuwuh | bêbrayatan kang samya prapti | malah angêlar dhadhah | jêjêl wismanipun | têpung angubêngi desa | desarja gung lir wastra gadhung tinêpi | kubênge kang wismanyar ||

270. winêtara limang atus luwih | wuwuhe wong kang sami gigria | Sèh Mongraga mangunahe | tyasing janma rahayu | datan ana masiat budi | samya rahab agama | wong kang wau-wau | kang salat pêndhak Jumungah | mangke dadya rahab samya anêtêpi | ing limang wêktu salat ||

271. barang têtanduran tulus wilis (477) | pala gumantung pêndhêm kêsimpar | sawah pêgagan palêstrèn | tan ana amanipun | olèng-olèng lan walang angin | ilang ama mêmangsa | nir singkêling tandur | wong sêdesa suka rêna | datan ana kang cua kuciwèng galih | lumrah samya rêrasan ||

272. mêngkana pêngucaping wong sami | ya talah desa ing Wanamarta | lan biyèn bangêt kacèke | saha kêdudu-dudu | saya rêja êloh jinawi | amurah sandhang pangan | tulus kang tinandur | tan ana ama sêtuma | lêmah lincad saiki kèh dadi gasik | mabuk mawur binubak ||

273. saking sangêt sawabe jêng kyai (478) | ana nauri nging iku êndhak | lagi pêndugaku dhewe | iku mêngunahipun | ia Sèh Mongraga kang mawi | mara ta titènana | ya jêng kyai guru | biyèn lan samêngko beda | sêlawase duwe mantu Sèh Mongragi | seje sajaking desa ||

274. pêsthi ika kang mawa muwuhi | wahananing desa sarwa owah | wêwah byah kêmurahane | sêbarang kaliripun | siti kitri sandhang lan bukti | bêkti maring agama | gumati ing wêktu | padha trape wong sêdesa | isèn-isèn ing desa Wanamartèki | kèh andhaking[86] ulama ||

275. pocapane wus ngumum sakèhing (479) | padha pupuji mring Sèh Mongraga | luwih luhung mangunahe | mulane kang ramebu | maring putra mantu langkung sih | anoning putra kara | dènya krama runtut | miwah sagunging sêntana | atanapi wau ingkang rayi kal |[87] Jèngwèsthi Jayèngraga ||

276. langkung samya sukanirèng galih | ya ta wau Ki Bayipanurta | duk lênggah lawan mantune | garwanira tan kantun | Tambangraras tasah[88] nèng wuri | ya ta nimbali sigra | kalih putranipun | Jayèngwèsthi Jayèngraga | atanapi pêngulu lan para ari | Suarja Wiradhustha ||

277. Ki Panukma lan Panamar tuwin | Kulawirya lawan pra sêntana | Basarodin samodine | lurah santri sêdarum | bundhêl desa para pêtinggi | magêrsari sudagar | kamisêpuhipun | kabèh sami tinimbalan | datan ana kêliwatan santri siji | aglar prapta ingarsa ||

278. tan kêliru lêlinggihanèki (480) | santri Luci mêdalkên sugata | gembol lawan tap sirihe |

--- 3-4 : 127 ---

Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 3-4: Pupuh 064–065): Citra 31 dari 38

miwah patehanipun | tèh manisan lan wedang kopi | rampadan pêpanganan | wradin sêdaya wus | kêndhuri sêkul panjangan | Kyai Bayi ngling payo padha awijik | agêpah kang liningan ||

279. nulya dhahar eca nutug sami | langkung dènya darbe[89] kadang | myang mring sakulawargane | nadhah samya pikantuk | langkung royom ramening bukti | wus nutug dènya nadhah | ambêng nulya dinum | kang sêkul miwah panganan | samya binarêkat sêdaya wêradin | warêg mangan ambrêkat ||

280. santri Luci ngatag kang ngladèni (481) | panjang piring ingundurkên samya | myang kang kêkêlud barêsèh | wusnya nginang audud | Amongraga umatur aris | mring kang rama yèn arsa | ngêlih namanipun | Jayèngwèsthi winastanan | nama amba kaula sungkên pun yayi | Jayèngrêsmi prayoga ||

281. Kyai Bayi suka anjurungi | miwah ingkang pra kadang sêntana | jumurung amatutake | kang sinung nama langkung | sukanira sajroning galih | Ki Bayi lon ngandika | marang ing sêdarum | kabèh padha ngèstrenana | ing karsane anakmas Sèh Amongragi | Jèngwèsthi ngalih aran ||

282. winastanan mangke Jayèngrêsmi (482) | padha ngumumêna wong sêdesa | Jèngwèsthi ran Jèngrêsmine | sêdaya saurmanuk | bêbarêngan gumuruh atri | jêng kyai malih nabda | hèh Luci dèn gupuh | jênang jênêngan wêtokna | santri Luci sigra ngatag kang ngladèni | ambêng jênang pinasang ||

283. angling mring pêngulu Basarodin | donganana kabul slamêt mulya | Jayèngrêsmi sêlamête | sêndika ki pêngulu | andongani kabula suki | ingaminan gumêrah | pêndonganira wus | kang jênang nèng takir ponthang | gya binagi pinetak sampun wêradin | suru janur tulisan ||

284. samya nyuru jênang caca manis | santri cili[90] gumêdêr rêbutan | samya gêlaprut raine | sawusira anutug | nulya pamit linilan sami | ya ta samya bubaran | soang-soang mantuk | sira Ki Sèh Amongraga | lan[91] ingkang garwa sakucumbunèki |[92] kondur mring dalêm wetan ||

285. Kyai Bayi kondur sing pêndhapi (483) | malêbèng wisma lan nyainira | tan ucap wau siange | prapta ing wêktu surup | Sèh Mongraga asalat mahrib | garwa lan kucumbinya | ing bakda ngisa wus | laju tumamèng ing tilam | Amongraga amijilkên sabda jati | pitutur mring kang garwa ||

65. Mijil

1. apan sarya winêjang ingilmi | sêdaya wus winot | sapangawikanira kakunge | winêjangkên marang ingkang rayi | dhasar sang dyah lantip | ing sasmita putus ||

2. kêtadhahan sawêjanging laki | marang sang lir sinom | mila sang dyah kêlangkung sungkême |

--- 3-4 : 128 ---

Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 3-4: Pupuh 064–065): Citra 32 dari 38

rinêngkuh guru pangeran yêkti | nadyan pati urip | kasrah maring kakung ||

3. lamine sinung wis[93] pribadi (484) | tan pisah anèng jro | ingkang rama tan tega yêktine | kêpering lèr wetan wismanèki | nging ladosan mêksih | saking ibunipun ||

4. langkung sinungga-sungga sru dening | sihing ibu among | lir suwita kang ibu ambêke | dening mantu ambêke tyas êning | nor anjayèng kapti | ingilmu wus putus ||

5. pan sêdaya wong Wanamartèki | asih mring sang anom | ua paman miwah para ipe | pan sêdaya ngalap kawruh jati | mring Sèh Amongragi | binabaran kawruh ||

6. ingkang lagya kurên nèng tilam mrik | akaroron raos | Tambangraras aris ingature | mring kang raka Ki Sèh Amongragi | masalahing ngilmi | tur sêmbah sumungku ||

7. ya tuanku sang utamèng lirning (485) | kang tulus sih among | kang punêndi mêrga sêjatine | mêngke nguni pênggawe kang luwih | aywa tanpa gati | amba nuwun sinung ||

8. tuduhêna ingkang sayêkti[94] | ring pangulahing don | supaya tan kongsi tanpa gawe | lampah ingkang utamèng aurip | krananipun êndi | sampurna ing tuwuh ||

9. dan lingira Ki Sèh Mongraga ris | yèn sira yun mêngko | uninga ing mêrga sêjatine | patèkêna sariranirèki | yaktya manggih urip | lamun bisa lampus ||

10. de kang aran pati iku yayi | anor ing Hyang Manon | anor ingkang samêkta samine | kang nor bukti kang nor maring juti | kang nor ing sêsami | kang nor nginum turu ||

11. kang nor maring rajah tamah tuwin (486) | nor ing luba mumoh | yèku mati jroning urip rêke | badan budi mring hawa dèn lali | muhung Hyang Suksma di | dinulu linuru ||

12. dudu luru midêr anguliling | aminta sihing wong | yèn antuk dèn rêraga polahe | yèn[95] olih mangke amuriring | ing pênggawe dèn prih | sagone kadulu ||

13. mapan rêke kang ingaran pati | pan dudu mêngkono | de kang aran pati sêjatine | angawruhi ing sarira tèki | dèn têkèng ayêkti | wruh ing mêrga ruhur ||

14. kang wus nyatèng sêjatining dhiri | pênggawe kang kaot | mêrga iku apa pandungkape | wau mentar wus têkèng nêgari | durung aningali | sang ratu kêtêmu ||

15. anging iku pan pênggawe luwih (487) | kang têka ing kono | anirnakên saliring pênggawe | kang aran sarira kang wus taki | aywa tan kêliling | punika margayu ||

16. ia iku kang ingaran pati | patining wong kaot | kang wus awas tan uwas anggane | yèku pati patitising urip |

--- 3-4 : 129 ---

Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 3-4: Pupuh 064–065): Citra 33 dari 38

wus prasanak pati | uripe linuhung ||

17. yogya tatakinên kang sayêkti | aywa amirangrong | nyatakêna sapa lêlêkane | mapan sarira iki kalih[96] | karo dèn kaliling | aja na kang kantun ||

18. roh lan jasad iku tunggal dhiri | dhirining Hyang Manon | pan jumênêng kêlawan dhèwèke | ananira ênêng ingkang êning | rampunging pangiksi[97] | pamêksaning laku ||

19. laku lakonana taki-taki (488) | kêlanggêngan jumboh | wus tan ana kakange adhine | langgêng maha sucinirèng Widi | tan kêcampur dening | kêrsa ingkang huru ||

20. namung kêrsa kewala pribadi | pandulu dinulon | lir andulu paesane cêrmèn | apan tan lyan kang tumingal sami | mung dhawakirèki | tan sêlayèng kahyun ||

21. bukak larangan kang wus rinêpit | pingitan ginêdhong | kang kinunci ingilmu papake | mung datira sêjatining sêksi | apan anêksèni | ing pribadinipun ||

22. pribadine panunggaling puji | puji kang sêjatos | jatining Hyang iku panunggale | tunggal ajal tunggal abadnèki | wusing sêsasiki | tan ana sisiku ||

23. têgêsing ajal puniku wiwit (489) | wiwitan kawaos | tanpa krana mungguh ing anane | lire abad tan ana ngarèni | tan wit tan mêkasi | ananira iku ||

24. samya tan ana ingkang dhingini | tana ngarèni pon | anging ananira juga dhewe | tunggal kaananira Hyang Widi | mulyèng sadat jati- | ning Hyang Kang Maha Gung ||

25. ingkang sêksi kêlawan pribadi | tan ana wujud ro | nanging ananira purba dhewe | angarani arane pribadi | purba aranèki | purba wujudipun ||

26. purba rupa purba ing pakarti | purba ajal rêko | purba abad purba kêjatène | purba tunggal purbaning sih jati | jatine wus siji | mung angga kitèku ||

27. angganira iku sadat jati (490) | jatining tan anon | jatining sêksi rupanta kuwe | anêksèni anane pribadi | basa jênêng yayi | dating Hyang Maha Gung ||

28. kang tan kantha warnambu raswèki | tan arah tan ênggon | datan kêna dinuga wujude | kinayapa jroning tekang ati | sabab iku napi | tan kêna winujud ||

29. dene isbate Hyang iki yayi | kang dat sipat rêko | lan apêngal iku têlu lire | êdating Hyang ananira tèki | sipating Hyang Widi | ahlinirèng ilmu ||

30. apêngaling Hyang uripirèki | samya isbat manggon | iku ingkang pêsthi ing anane | asmaning Hyang jênênging kang latap |[98] milane kitèki | ingakên Hyang Agung ||

--- 3-4 : 130 ---

Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 3-4: Pupuh 064–065): Citra 34 dari 38

31. sabab kita amrat isbat napi (491) | ing patêmon jumboh | paekane tan ana paene | asmaning Hyang napi ingkang pêsthi | nakirah ing Widi | mungguh ing Hyang Agung ||

32. aran kita iki napi jinis | parbedaning roro | napi jinis mungguh kita kiye | napi nakirah mungguh ing Widi | yèku tan sarênti | suhuling Hyang Agung ||

33. ingkang gua garba wêwah wêning | tan samar sumrowong | ngilminira akathah unggahe | saha sêmbah matur maring laki | nuwun kang punêndi | ing kakekatipun ||

34. kakekating dunya kang utami | kang raka lingnya lon | kakekating dunya iku ni kèn | apan patang prêkara kang dhihin | pamuwus kang manis | aywa kongsi saru ||

35. kapindhone nêtêpi agami (492) | Islam lanang wadon | kaping têlu kang bangêt wêdine | maring Allah Kang Amaha Suci | kaping pat kang bêcik | ngamale kang sukur ||

36. ngamal puasaning badan yayi | acêgah wiraos | pêngucap kang sia-sia kuwe | lan puasaning nêptu dèn kèsthi | cêgah sumngah kibir | myang suka gumuyu ||

37. cêgah warêg turu nginum bukti | de puasaning roh | cêgah cipta kang ala nêlèmpèng | lawan malih puasaning budi | cêgah nêpsu sirik | bangsa kewanipun ||

38. bangsa setan jajalanat eblis | cêgah kang mêngkono | dening puasaning rahsa ni kèn | pan acêgah tingal kang anilib | kang tan patut kèksi | sirik lawan suwung ||

39. Tambangraras tyasira mawrêdi (493) | anut ing sêpakon | tan kumêlab salilab kalbune | matur mugi tuan lajêngnèki | têpangipun nguni | wuwulang kang wau ||

40. Sèh Mongraga angandika aris | kawruhana ing ko | pamusthining sêmbah puji rêke | panunggale lan nabiulahi | tunggal dat sipati | asma apngalipun ||

41. ananira rupanira iki | aranira rêko | pênggawenira obah osike | apan nabi Allah kang akiki | muntalèking Widi | sêmbah pujinipun ||

42. yèku pamusthining kang sêjati | aywa doh kang manon | pêningalira ingkang mawèntèh | sira lan kang murba wisesèki | tana antarèki | panunggaling wujud ||

43. tunggal solahbawa muna-muni (494) | apan wis mêngkono | kang tan wêruh adoh pangidhêpe | saking kadohan kewala wiwrin | kawêran ing eblis | anduduga dudu ||

44. tan wruh yèn Suksma ana ing dhiri- | nira kang wong-winong | Hyang Aruhur tan kêna wiange[99] | kêrsaning ro roroning asiji | sêjatining puji | muji dhawakipun ||

45. basa dhawakira iku jati | jatining Hyang Manon | cipta kang tan kasêlan riptane | ripta kang tan kasêlan ing budi | budi tan kaslan ing | angên-angênipun ||

--- 3-4 : 131 ---

Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 3-4: Pupuh 064–065): Citra 35 dari 38

46. angên-angên tan kaslan ciptèki | pat iku wus jumboh | suhul têtêp tinêtêpan kangsèn | kang mêngkono pawore sêjati | tan dumèh wus bakit | akèh ngilmunipun ||

47. tan dumèh wus tapa wus angaji (495) | sêmbahyang linakon | tapaa dèn kongsi kaya gosèk | ngaji dèn kadi jalak gulathik | sêmbahyang dèn kongsi | bênjut bathukipun ||

48. lamun dhompo pangulahing tokid | tan têkèng sêjatos | lir cicitho sêparan-parane | mubêng kèngêl muwuhi pênyakit | tan mencok ing titis | ibêre baliwur ||

49. ti-atinên yayi ing kêjatin | kang murung lêlakon | pangrusaking kêjatèn ya ni kèn | patang prêkara iku dèn eling | ingkang dhihin kibir | sumngah jubriyèku ||

50. kaping kalih tan ngandêl ing dalil (496) | kadis pinaido | ping tri ambukak larangan gèbrèh | kang wus linarangan dalil kadis | jamak kiasnèki | tan akunci kalbu ||

51. ping pat goroh pala cidra nilib | ywa pepeka kono | ingkang garwa anuwun ature | amituhu pituturing laki | linakon anggusthi | pamusthining kalbu ||

52. bakda dènya panggusthining ngilmi | minulyèng karongron | satêngahing sênggamèng gatine | pan winulang ngilmi rasa jati | tibaning purbèng sih | tan pêcat lan ngilmu ||

53. suhuling asmaragama nênggih | limang prêkarènggon | ingkang dhihin asmarayogane | pêngalaping pagawe raswèki | saking tulang sulbi | Adam ing sêkahyun ||

54. ping kalih asmaranala nênggih | pêngalaping raos | saking tyas kang suci pawiose | kaping tri asmaratantra nênggih | ngalaping raswèki | saking rupaning hyun ||

55. ping catur asmarajuita di (497) | pêngalaping raos | saking sêdayanipun asline | kaping lima asmaraturadi | pêngalapirèki | saking roh raswèku ||

56. patêmone Hyang Kang Maha Suci | raswane roh kono | dadya Rasullulah kèh juluke | patêmone Rasul maring sulbi | patêmoning sulbi | apan maring sungsum ||

57. patêmoning sungsum apan maring | balung maring otot | patêmoning otot maring gêtèh | patêmoning gêtèh maring daging | patêmoning daging | wujud ngilmu ênur ||

58. suhud Muhammaddayah ayani | sabitah têtêp jro | anèng ing dalêm lokil mahpule | wus winêdhar surasaning ngilmi | rampung sakalirning | ngilmuning akasut ||

59. kawarnaa kang tansah mong rêsmi (498) | pinarak karoron | anèng tilam sari lan garwane | sabakdaning salat ngisa sami | Ki Sèh Amongragi | gagas cipta bangun ||

60. sanityasa umandhêg rasaning | suksma sadya kepon | mèh lali ya ing toh jiwanggane | miwah ayuning garwa tan kèksi |

--- 3-4 : 132 ---

Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 3-4: Pupuh 064–065): Citra 36 dari 38

mêhêng mangrênggêpi | sang dibya mangungun ||

61. kawistara dènira malatsih | de mêhêng wirangrong | sampun kawan dasa ri lamine | tan milalu tadhah lawan guling | tan kaur pêpanggih | lawan rama ibu ||

62. kadang warga wangwang mring Mongragi | kang lagyèsmu wirong | samya maklum ing pahêman mêne | namung garwa kang mupid ing laki | rèhning wus salirning | tumpaking pêmuruk ||

63. dadya tan pati juwêt ingkang ling (499) | panjating tyas kepon | yèn ta kadya pêngantèn jamake | sêdhêng mangulah langêning sari | mamrês ingarêsmi | anêlaskên kahyun ||

64. saprandene sang ayu tar wiwrin | ing tyas tan kumêjot | saking dening subrangtèng ngilmine | tinataskên patitisèng Widi | tan lêledèng kapti | sangêt gênging sukur ||

65. tan kêna sah nut sakarsèng laki | sabên tan kêna doh | siang dalu sapari-polahe | cèthinira Cênthini tan kari | sêsaosan mêksih | kadya sabênipun ||

66. ing nalika ya ta Sèh Mongragi | kang nandhang onêng bot | sapta ri sapta dalu lamine | kapti kapêtêk ngantan mawingit | pananira lêsning | lênglut anèng tajug ||

67. amancada lan catur prêkawis (500) | tingalira jumboh | sipat jamal jalal lan kamale | sipat kahar ingkang anglimputi | pêmbuntuning budi | komplang suwung gêmplung ||

68. nir tan ana pancabayèng kapti | lêngêng ing Hyang Manon | wus tan ana majad ing jêrone | dadya lingling ngling tyasirèng kamil | kagyat duk miat ing | wau sang dyah ayu ||

69. tumingal ing raka swuh kang galih | sumungkêm ing pangkon | pan mêngkana sang dyah panêrkane | paran ingkang dadya luput mami | sangêt dhosèng[100] laki | tan wande papa gung ||

70. rèhning dèrèng kawêdhar kang wingit | tanggap katêlangso | Ni Kèn Tambangraras graitane | baya kêduwung akramèng mami | dene darbe dasih | ya maring katèngsun ||

71. èsmu merang sang dyah langkung ajrih (501) | ngingsêr saking ênggon | saha sêmbah tangi ing pangkone | tan atêbih tumungkul awingit | tan arsa mulat ing | pasuryaning kakung ||

72. ya ta pitung dina dènya wingit | witing wêktu suboh | tanpa wêktu laminya tan mèngèng | dadya tan kêcap sêgu tan osik | nir kamanungsaning | tanalyèng tanajul ||

73. wêktu subuh luhur lan ngasêri | mahrib ngisa towong | pan wus koyup ing kala panane | dadya angluari purba jati | angandika aris | marang garwanipun ||

74. dhuh mas mirah kang asawang rukmi | kumala di kaot | dèn kêpara ingarsèngong kene | baya tuhu sarining rêtna di | ambêk ta ing laki | mirah jawatèngsun ||

75. praptèng pitung wêktu de tan gingsir (502) | bukuh ing palunggoh | sang lir puspita atur sêmbahe |

--- 3-4 : 133 ---

Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 3-4: Pupuh 064–065): Citra 37 dari 38

saha majêng mring ngarsaning laki | pinapag ing liring | pan sarwi anggayuh ||

76. jarijinya panuduh pinidih | saha ngandika lon | aywa kaduk tampa nahing anggèr | sarèhning sun mênêng masku ari | mêngko sun tuturi | mirah jiwaning rum ||

77. sayêktine sun arsa apamit | mring sira masingong | marang Nayaganda ing banjure | arsa wikan wêkas-wêkasaning | kulon wetan yayi | êlor lawan kidul ||

78. aywa dadi wode tyasirèki | andasihkên ingong | dipun tulus sihira nah anggèr | pan wus mêngkono karsèngsun yayi | pan arsa nglanglangi | ing wong ahli wuyung ||

79. poma yayi wêkas sun sirèki | ing sapungkur ingong | mênawa na Hyang Suksma kêrsane | pinundhut ingsun ajal dina kir | sirèng sun lilani | kramaa sirèku ||

80. ngulatana kakung kang prayogi (503) | ingkang bagus anom | kang utamèng ing sastra ta rêke | nora kêna babo ginagampil | ia wong akrami | tuwin wong guguru ||

81. ya mulane guguru[101] yayi | milih janma kaot | datan kêna singa wonga anggèr | kang kalêbu ing catur prêkawis | têmên gêmi muklis | wêkêl ingkang wungkul ||

82. ia iku kang prayoga yayi | kang wênang ginuron | guru laki tan ana bedane | tiwasing guru badan tan kari | sagone[102] kêcangking | dèn dhadhunga katut ||

83. sarêng myarsa dyah sabdaning laki | sumaput kang panon | lir katujwèng sela prênajane | dadya bawur paningalirèki | anglir dèn lolosi | sang dyah tulangipun ||

84. lir pinusus bayu mring wiati (504) | sungsum balung otot | sirna kabèh pêsat ing anggane | mênggah-mênggah aturirèng laki | dhuh panutan mami | sêksènana ulun ||

85. datan mantra-mantra yèn angipi | malihèng pandulon | amba anut tuan sêparane | ajur kumur-kumura ing mêrgi | tan sêdya gumingsir | nadyan têkèng lampus ||

86. trênyuh myarsa Ki Sèh Amongragi | myat kang garwa ngepon | sang dyah luluh prasêtya ature | Sèh Mongraga angandika aris | astanira sarwi | narik jangga pungkur ||

87. yayi dèn kêparèngarsa mami | pyarsakna ling ingong | dèn narima dèn waspada ni kèn | andang pira tyasira kalêmpit | sira lawan mami | mami lan Hyang Agung ||

88. sira datan andulu èng kami (505) | wus sinung pandulon | maring Hyang Kang Maha Suci ni kèn | dadya sira tan pae lan mami | mulyaning dat jati | tar wangwang sawêgung ||

89. krana kabèh iku sajabaning | êdating Hyang Manon | yèku mahluk yayi sêdayane | tingal nilib pênggodhaning eblis | amblês anèng kapti | kapitèng tyas dudu ||

--- 3-4 : 134 ---

Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 3-4: Pupuh 064–065): Citra 38 dari 38

90. têguhêna yayi tyasirèki | dating Hyang anèng jro | jinêmira kasucianane | upamane angganira yayi | wastra lus seta di | cinitrèng jalêngut ||

91. wit winasis rèngrèngan rêspati | trusane tan dhompo | rapêt datan nilib tembokane | lilin putih wêdêlane langking | mung kewala nganti | ing babaranipun ||

92. pambirating citra ingkang rêmit (506) | liline linorod | nêtês kabèh adining pênggawe | pantês kagêm ing sri narapati | liring narapati | sang Hyang Kang Maha Gung ||

93. yèku wangsule awon mring bêcik | bathikan linorod | lêwih lara kinira majade | rasaning wedang kang molak-malik | babaraning wali | linorod papa gung ||

94. panase kang lêwih saking gêni | yèn mungguha abot | lêwih saking watu wukir bote | wong kang bisa tinggal kadonyèki | sabab iku sirik | asih ing sisiku ||

95. kang kumandêl sira ing Hyang Widi | sinung sih kinaot | datan ana tinimbang padhane | pasajèng sun pamit ing sirèki | mung sira kang sun prih | babare ing besuk ||

96. bok mênawa na nugrahèng Widi (507) | mring sira masingong | pupusên ing drianira ni kèn | kapindhone sun arsa ngulati | ring arimu kalih | jalwèstri kawlas-hyun ||

97. tan wruh lamun manggih pati urip | anandhang rarêmpon | rêbut urip sêparan-parane | pisah lan manira kawlas-asih | baya datan lami | gèn ingsun angruruh ||

98. Ni Kèn Tambangraras tan bisa ngling | mingsêk-mingsêk alon | marawayan drawayèng pipine | lumuntur lir turasan waspèki | kang raka ngarihi | sarwi ngupi[103] luh |[104]|

99. surat ingkang nugraha mranani | lir wulan angayom | sasontên mila ngimur garwane | Amongraga rumakêt ing rabi | rinubanan ing sih | kadya mas tumimbul ||

 


§ prayoginipun: kanti. (kembali)
§ prayoginipun: sinaponan. (kembali)
Kurang satu suku kata: sinaponan sumilak. (kembali)
§ prayoginipun: kêtara. (kembali)
Kurang satu suku kata: tan kêtara lamun. (kembali)
§ kirang sawanda, kawêwahan: i. (kembali)
Kurang satu suku kata: anauri manira lali. (kembali)
Kyai. (kembali)
brati. (kembali)
10 § kirang sawanda, kawêwahan: na [napa]. (kembali)
11 suwala (dan di tempat lain). (kembali)
12 pinituwa. (kembali)
13 § kirang sawanda, kawêwahan: ma [matur]. (kembali)
14 § prayoginipun: kongsi. (kembali)
15 Kurang satu suku kata: lan sinami ganjaranirèki. (kembali)
16 § prayoginipun: ratri. (kembali)
17 Kurang satu suku kata: pasubêkanalah buk. (kembali)
18 Kurang satu suku kata: wajahtu wajêhiya. (kembali)
19 § prayoginipun: tumaninah. (kembali)
20 § kirang sawanda, kawêwahan: dê [dêdonga]. (kembali)
21 § prayoginipun: rum. (kembali)
22 amiwiti. (kembali)
23 § langkung sawanda, kabucal: ing. (kembali)
24 Lebih satu suku kata: mêtu iga wêkasan yayi. (kembali)
25 gaib. (kembali)
26 § prayoginipun: nasrut. (kembali)
27 Kurang satu suku kata: nasrut pan alamira. (kembali)
28 § kirang sawanda, kawêwahan: -al [misal]. (kembali)
29 § kirang 2 wanda, kawêwahan: jangkêp. (kembali)
30 § kirang sawanda, kawêwahan: a [adangdan]. (kembali)
31 § prayoginipun: rungu. (kembali)
32 § kirang sawanda, kawêwahan: da [datan]. (kembali)
33 § prayoginipun: salulut. [Lebih satu suku kata, dan biasanya guru lagu u: tan kalêmpit salulut]. (kembali)
34 § kirang sawanda, kawêwahan: a [amèmèngèng]. (kembali)
35 § kirang kalih wanda, kawêwahan: nira [wêktunira]. (kembali)
36 ngêngrêng. (kembali)
37 § langkung sawanda, kabucal: an. (kembali)
38 § prayoginipun: pinêngkêr. (kembali)
39 § prayoginipun: sêru. (kembali)
40 Kurang satu suku kata: anggêmbor sêru têkbire. (kembali)
41 § prayoginipun: ambata. (kembali)
42 § prayoginipun: papan. (kembali)
43 § kirang sawanda, kawêwahan : si [kongsi]. (kembali)
44 § langkung sawanda, kabucal: a. (kembali)
45 § prayoginipun: ambata. (kembali)
46 § prayoginipun: cilik. (kembali)
47 § kirang sawanda, lêrêsipun: aturira. (kembali)
48 umiring. (kembali)
49 § prayoginipun: malêbèng ing. (kembali)
50 Kurang satu suku kata: samya malêbèng ing wisma. (kembali)
51 § langkung 2 wanda, kabucal: pundi. (kembali)
52 § kirang sawanda, kawêwahan: am [ambobolèhi]. (kembali)
53 § kirang 2 wanda, kawêwahan: maha. (kembali)
54 § langkung sawanda, kabucal: la. (kembali)
55 § prayoginipun: tasdik. (kembali)
56 § prayoginipun: Hyang. (kembali)
57 § kirang sawanda, kawêwahan: jul [punjul]. (kembali)
58 § kirang sawanda, kawêwahan: ak [takokakên]. (kembali)
59 § prayoginipun: iku pan. (kembali)
60 Kurang satu suku kata: makripat iku pan elingira. (kembali)
61 § prayoginipun: ni kèn. (kembali)
62 § kirang sawanda, kawêwahan: ya [yayi]. (kembali)
63 § prayoginipun: nurbuah. (kembali)
64 § kirang sawanda, kawêwahan: ne. (kembali)
65 § kirang sawanda, kawêwahan: a [amor]. (kembali)
66 § prayoginipun: idhup. [Biasanya guru lagu u: iku sampurna idhup]. (kembali)
67 Lebih satu suku kata: Rasul Muhammad sênêt jro gêsang. (kembali)
68 § prayoginipun: dalêm. (kembali)
69 § kirang sawanda, kawêwahan: a [angeling-eling]. (kembali)
70 Lebih satu suku kata: Allah ngaran Muhammad. (kembali)
71 Kurang satu suku kata: sêjatining èstri apan lanang. (kembali)
72 sajroning. (kembali)
73 Kurang satu suku kata: mèpu Hyang maring dating kang maha suci. (kembali)
74 andhodhog. (kembali)
75 § prayoginipun: rong. (kembali)
76 § prayoginipun: pambegalaning. (kembali)
77 Kurang satu suku kata: pambegalaning setan. (kembali)
78 § kirang sawanda, kawêwahan: wa [mênawa]. (kembali)
79 § prayoginipun: pacarême. (kembali)
80 § kirang sawanda, kawêwahan: a [arêracik]. (kembali)
81 § kirang sawanda, kawêwahan: an [ingurêkan]. (kembali)
82 § kirang sawanda, kawêwahan: êm [êmbok]. (kembali)
83 § prayoginipun: cilik. (kembali)
84 § prayoginipun: dèn. (kembali)
85 § kirang sawanda, kawêwahan: hung [linuhung]. (kembali)
86 § prayoginipun: undhaking. (kembali)
87 § prayoginipun: kalih. [Kurang satu suku kata, dan biasanya guru lagu i: atanapi wau ingkang rayi kalih]. (kembali)
88 § prayoginipun: tansah. (kembali)
89 § kirang 2 wanda, kawêwahan: sanak. (kembali)
90 § prayoginipun: cilik. (kembali)
91 § prayoginipun: lawan. (kembali)
92 Kurang satu suku kata: lawan ingkang garwa sakucumbunèki. (kembali)
93 § kirang sawanda, kawêwahan: ma [wisma]. (kembali)
94 § kirang sawanda, kawêwahan: a [asayêkti]. (kembali)
95 § kirang sawanda, kawêwahan: tan. (kembali)
96 § kirang sawanda, kawêwahan: kê [kêkalih]. (kembali)
97 pangèksi. (kembali)
98 § prayoginipun: latip. (kembali)
99 wiyange (dan di tempat lain). (kembali)
100 dosèng. (kembali)
101 § kirang sawanda, kawêwahan: ang [angguguru]. (kembali)
102 § prayoginipun: sanggone. (kembali)
103 § prayoginipun: ngusapi. (kembali)
104 Kurang satu suku kata: sarwi ngusapi luh. (kembali)