Cênthini, Soeradipoera, 1912–5, #998 (Jilid 5-6: Pupuh 085–108)

SERAT TJENṬINI

Babon asli saking kitha LEIDEN ing nêgari Nederland.

KAWÊDALAKÊN KALIAN WRAGADIPUN

Bataviaasch Genootschap van Kunsten en Wetenschappen

ING NÊGARI BÊTAWI.

JILID V-VI.

Kalêrêsakên dening Radèn Wirawangsa, kabyantu ing M. Ardja Widjaja.

Kaêcap ing kantor pangêcapanipun firma RUYGROK & Co., BÊTAWI 1914.

--- [5-6 : 2] ---

[...]

--- 5-6 : 3 ---

85. Wirangrong[1]

1. Sèh Mongraga ngandika ris (1) | marang Ki Arisbaya lon | yèn mêngkono paman manira yun | pan arsa udani | têlênging Kêbarehan | payo paman Arisbaya ||

2. muga tuduhna wak mami | marang prênahing kêdhaton | Risbaya turira sêndika wus | tumindak lumaris | mring wana Kêbarehan | tan kari Ki Jamil Jamal ||

3. mêngalèr mêlipir wukir | lêmpat-lêmpiting lêlêmpong | prapta pêkayangan têlêngipun | Kêbarehan wingit | kèh têluh taragnyana | sawulu-wuluning wana ||

4. pan dadi setan myang bêlis | rumab sambang lêlês jorong | tuwêk jêjanggitan blêkêthuthur | thongthongsot pipidhir | lêlêmbut jajalanat | menje kalunthung thethekan ||

5. bajangkêrèk olang-aling (2) | anja-anja lan bêbêthoh | cicir myang kêmangmang ilu-ilu | kêblak banaspati | tulah gêladrah lekrang | antu grêgês tulah braja ||

6. mêngkana Sèh Amongragi | nèng paseban rawa rumbot | lire pawêrangkan rawa rumbut | nulya ngalèr malih | wana ing Kêrabyakan | tambak calêrong bêbêngan ||

7. rawa Pakuwon awingit | lêrês têlênging kêdhaton | langkung wingitira labêtipun | kêdhaton kang wus nis | wontên saka satunggal | agêng nèng têngahing rawa ||

8. kinubêng wit cangkring-cangkring | myang druju gabus lan mendhong | sobrah dukut rawa ganggêng tunjung | biru putih kuning | toyanya wêning maya- | maya nyarong kadya kaca ||

9. Sèh Mongraga kawan ratri (3) | nèng Kuwon têlêng kêdhaton | wana Kêbarehan lamun surup | swara lir yêksa ngrik | myang sima agêluran | kadya surak mawurahan ||

10. umyung swara sru goratri | muring lêmud lawan jengklong | golongan pêpanthan angrêgunuk | salumbung gêngnèki | lumampah awêwêngan | jêjagoan kêkêboan ||

11. kumêrab amyang titinggi | pacêt lingsêng ris-iris poh | bêlatung kêpinjal sêmut latu | caplak lalêr wilis | mabyungan tanpa rungwan | ulêr sawêr ting sêlasar ||

12. kêtunggèng myang kalajêngking | kêlabang lan babak-salo | tuma tumpa-tumpa uyêl timbun | angrèb ngêsèt ngintip | gumrêmêt pal-êmpalan | wêl-wêlan sabodhag-bodhag ||

13. Jamal Jamil kirig-kirig (4) | cêbrik sarwi atêtakon | marang Arisbaya marmanipun | kèh kang gigilani | dêdulon nora kaprah | sukêr jênês jêjêmbêkan ||

14. Arisbaya anauri | sarwi bisik-bisik alon | têlêng Kêbarehan gih puniku | wus adat kadyèki | kabèh pan brêkasakan | rupa sawiahing rupa ||

15. rawa ing Pakuwon nguni | tilas kêdhaton anjêmblong | Sang Ratu Mahraja Sasrabau | katêlah samangkin |

--- 5-6 : 4 ---

malah angkêr kêliwat | tan kenging kambah ing janma ||

16. yèn ta sampuna wong èdi | bêndarandika nèng kono | amêsthi yèn gagrag kari balung | kewala ngalithik | dika mangsa suwea | sêkêdhap netraning sirna ||

17. gêtih dagingira gusis (5) | pinangan ing porang potho | tan kari samêrang dalah sungsum | balung kari aking | kang sato mara pêjah | jilma mara jilma pêjah ||

18. dhêlêg-dhêlêg Jamal Jamil | anjomblong ulate cêlom | karo pundirangan myarsa tutur | tyasnya samya miris | ya ta Sèh Amongraga | nèng Pakuwon pêkarêman ||

19. kèh swarane sabên ratri | pating jalêrit kadya wong | jalwèstri nom tua sru gumuruh | lir wong ngalih-alih | usung-usung dandanan | durung gambuh panggenanya ||

86. Gambuh

1. samya gègèr gumuruh (6) | setan mêmêdi lawan lêlêmbut | kêblak anggas têluh tulah braja cicir | janggitan lan ilu-ilu | thethekan thongthongsot gonggo ||

2. bêbêthuh blêkêthuthur | gidrah gêladrah ludrêg kalunthung | wèl-wèl lêthêk kulekah lengkrah pipidhir | budhur binglêng lêngêr saput | rumab anja-anja jorong ||

3. mêngkana swaranipun | payo kabèh padha lunga gupuh | ngungsi paran awêdi têmên nèng ngriki | ana tumbal kang linuhung | lah payo gage ambolos ||

4. tan bêtah akukuwu | anèng kene awak rêmak rêmpu | nora kuat bêbalung lir dèn lolosi | ting jarêlih nguwuh-uwuh | payo padha ngalih ênggon ||

5. gumêdêr swaranipun | sawusira praptèng kawan dalu | Sèh Mongraga nabda mring Arisbayèki | êndi malih kang dinulu | kang angkêr-angkêr ing kono ||

6. Arisbaya umatur (7) | datan wontên malih mung puniku | ing Pakuwon tilasing têlênging puri | wingit pribadi kêlangkung | Sèh Mongraga lajêng menggok ||

7. mêngetan marang gunung | gunung Watulakar wastanipun | punthuk alit anèng pipinggiring rawi | praptèng nginggil wontên watu | lir blandar lagya cinathok ||

8. sêdalu anèngriku | samya bubar-bubar dhêmitipun | ingkang saking Pakuwon akesah malih | samya jrih marang kang rawuh | sêdaya anglès alolos ||

9. Sèh Mongraga amuwus | payo paman Arisbaya mudhun | lan kang êndi mêrgane ingkang abêcik | karsèngsun kewala laju | dalane ingkang mêngulon ||

10. mring gua Kalak tèngsun (8) | Ki Arisbaya alon umatur | inggih ardi Sèdhèng punika ing mangkin | mêngidul jog Selakarung | nuntên mêngilèn kemawon ||

11. Risbaya wusnya matur | Sèh Mongraga anulya tumurun | lèngsèr saking wana Kêbarehan nênggih | ardi Mèdhèng menggok ngidul | praptèng Selakarung aso ||

12. pan punthuk Selakarung | apan gua Srêboja[2] ingriku | Sèh Mongraga alon dènya ngandika ris | paman Arisbaya uwus | wangsulèngriki kemawon ||

--- 5-6 : 5 ---

13. pan manirarsa laju | marang Kalak mung tuduhna tèngsun | Arisbaya umatur sarwi norragi | lamun parêng sang abagus | sêparan tan nêdya adoh ||

14. Sèh Mongraga amuwus (9) | ya wus bangêt paman tarimèngsun | samya andum sêlamêt lunga kang kari | Arisbaya lon umatur | inggih kaula rumojong ||

15. nulya salaman gupuh | Arisbaya amêngkul dhêkukul | gantya asêsalaman Ki Jamal Jamil | wus samya andum rahayu | Arisbaya kantun ing gon ||

16. laju ing lampahipun | saking Selakarung jujur gunung | lêlêmpitan jurang pèrèng lêmah miring | nusup rêkêding wana gung | mêngalèr anungsung sunglon ||

17. sungloning samudra gung | ngêlojok sabêngawan gêngipun | lir narmada tukung kêlangkung jronèki | kadhang sinabrangan prau | kadhang nut kewala menggok ||

18. ing Klathak wastanipun (10) | ngalèr ngilèn lampahe andarung | tan ana dirgamèng wanadri kaèsthi | anasak gêlagah rayung | kang ruwêd ing wana bondhot ||

19. prapta ing ardi Puthut | tanah wana Sidakêrsa nêngguh | kalih ratri dènya rêrêm anênêpi | sawusnya nulyenjing laju | lampahe andudukwuluh |[3]|

87. Dudukwuluh

1. Sèh Mongraga andarung lampah lêstantun | nut tirah ardi Sakêthi | ardi Bungkak ardi Bahu | ardi Lètrèk ardi Kunci | ardi Papag ardi Tekong ||

2. ardi Patra ardi Gita ardi Bêruk | ardi Kêrên ardi Cawik | ardi Dhangdhang ardi Prumpung | ardi Lunjar ardi Dadi | ardi Sanga ardi Torong ||

3. ardi Anggamaya ardi Karangulu (11) | ardi Bodhèh ardi Mrunggi | mêrga nut ngidêri gunung | prapta ing Kalak Mongragi | tumamèng gua amanggon ||

4. langkung sangêt karênan dènya andulu | pasang rakiting gua sri | lir paseban singub-singub | gua Kalak tinon wingit | majêng ngetan mujur ngalor ||

5. wiaripun pêngalore pêcak satus | wiare pêngilènèki | apan pêcak pitung puluh | pinggir lir langse ngalêngkin | angayu apu wiwiron ||

6. lêlangiting paseban pan inggilipun | sangang dhêpa winêtawis | wiwarane wiaripun | pêcak kawan dasa nênggih | têngah kori watu togog ||

7. ing paseban rakite lir wong mêmantu | lir gubah ngalèmbrèh asri | tuwuhan pisang lan têbu | cêngkir samya karang putih | gatra tumemplok ing gêbyog ||

8. karang putih barêsih lir gula batu (12) | pêthak sumilak gumrining | sêdaya rurupanipun | kang lir ulam jroan daging | sangkêp saulaming kêbo ||

9. kang sumêlap kang cumanthèl myang gumantung | warna-warna lir sayêkti | ambêngan pênak bubucu | panggang sumêlap athêrik | myang asahan lir susugoh ||

10. samya watu karang pêthak sêdayèku | ya ta Ki Sèh Amongragi | sakêlangkung sukèng kalbu | ningali rekaning rakit | rakit lir lagya mêmanton ||

--- 5-6 : 6 ---

11. nèng gigilang sela langking dènya lungguh | pinggir lèr pisan gyanèki | ing dhampèng rong anyêkêdhung | wus rêrêm Sèh Amongragi | nulya tumamèng marang jro ||

12. jroning gua kèh kèsi-kèsi kadulu (13) | wiaripun winêtawis | apan pêcak kawan atus | kilèn sapêngetanèki | godhage mujur mêngulon ||

13. pêngidule pêcak satus pitung puluh | rolas dhêpa inggilnèki | Prabadalêm wastanipun | ingapit pagêr kêkêlir | kiwa têngên mujur ngalor ||

14. kang sagodhag kilèn pêtamanan agung | kang godhag wetan song putri | Prabadalêm têngahipun | dene sakilèning kori | jêmbangan carat mêncorong ||

15. isi toya kêbak apan tundha têlu | satundha jêmbangan katri | nyalowok ngubêngi lambung | kang satundha malih katri | dadya pitu gêng sawios ||

16. Sèh Mongraga siram nèng jêmbangan agung | tan labêt têlêsing warih | asêgêr sariranipun | nging tan têlês dening warih | srêp ayêm angganya raos ||

17. langkung rahmat raose sariranipun (14) | pirêna nikmating kapti | Jamal Jamil datan adus | awak kêbês dening warih | têlês rambute kumocor ||

18. sêprandene gêrah uyang raosipun | panas rungsang angganèki | Mongraga mèsêm andulu | mring wong roro Jamal Jamil | ing sasmita wus kêraos ||

19. nulya mring taman kilèn asri dinulu | reka-rekane lir kitri | samya jinêmbangan nglajur | kang lir gagarmayang rakit | ana kang kadya paidon ||

20. kang lir pendah kursi lawan payung agung | kang kadya gênthong kalênthing | miwah kadya sumbul wakul | ana lir kurungan pêksi | ana kang kadya garêbong ||

21. samya sela pêthak maya-maya mancur (15) | ingayêngan sêdayèki | sangkêp sining taman santun | gumilap pating parêlik | samya ngrêrênyêp amompyor ||

22. miwah kang lir gangsa sêrancakanipun | kathah kang kadya tup saji | tuwin lir palangka payung | nulya Ki Sèh Amongragi | mucung lampahe mêngulon ||

88. Pocung

1. ya ta wau nabrang kali mili ngidul | pan sapanggêlangan | jrone kang lèlèpèn alit | wiarira apan amung salumpatan ||

2. nulyandulu rakiting wisma lir tajug | ingapit balumbang | alit pêsagi botrawi | ingubêngan kakêmbangan jinêmbangan ||

3. pan ingayun wrana gapura palêngkung | lir rinênggèng patra | patrapan anut pipinggir | winastanan puniku ing Pêsanggaran ||

4. anèngriku Sèh Mongraga wolung dalu (16) | atangat palilah | ing dalu tahjud lan tasbih | amunajat salat mualat kiparat ||

5. pan sumungku kêlangkung dènira nekung | anèng Pêsanggaran | tokid mansyuh ing Hyang Widi | anêlaskên suhulira mring Hyang Suksma ||

6. sawusipun anutug dènya sumungku | Ki Sèh Amongraga | nulya angayêngi malih | wontên ingkang kapyarsa muni lir gêntha ||

7. tinarutus ing lèr wetan prênahipun | nut têpi lalean[4] |

--- 5-6 : 7 ---

tigang tikung pan kêpanggih | apan tètèsing tirta kang tibèng toya ||

8. saking luhur tumètès clêrènging ranu (17) | cumêngkling lir gêntha | mèsêm Ki Sèh Amongragi | Jamal Jamil ngucap jawane ngêmandhang ||

9. tètèsipun kang muni lir gêntha tuhu | Ki Sèh Amongraga | anapis taman tulya sri | kang sêngkêran kabèh mêncorong lir gêdhah ||

10. nulya wangsul mring têngah jêrambahipun | wontên karang saka | kadya tambining kang wringin | agêngira cinakêpan gangsal dhêpa ||

11. kang bing kidul karang gêng-agêng kadulu | ingkang kadya kothak | gêrobog kêmbu myang pêthi | ting jinggêlêg mèpèt ing pinggir atata ||

12. nginggilipun kamar agêng tilam arum | apan inggilira | saking jêrambah wêtawis | kawan dhêpa yèn minggah mêdal ing andha ||

13. andhanipun agilig kadya galugu (18) | sendhe pojok wetan | tar mawi tataran kêdhik | lus kewala mompyor lir galugu gedhah ||

14. duk andulu Mongraga ciptaning kalbu | kêlangkung sukèng tyas | dangu tumênga mênginggil | iku paranbaya panggonaning apa ||

15. lawang luhur ingapit lir payung agung | mancur amarkata | rênyêp lir gedhah sinuji | têka ngêndi mêrgane bisa amunggah ||

16. baya iku kang sumendhe lir galugu | nèng pojok ing wetan | dene tan tutug mênginggil | kadung kurang sadêdêg têka ing lawang ||

17. ya ta wau Sèh Mongraga kêrsanipun | amanjat ing andha | wus puput ing andha nginggil | kadung kirang inggilipun salunjakan ||

18. astanipun gagap-gagap kang mêndhukul (19) | myang kêrowok ingkang | kinarya gondhelan nginggil | nulya antuk cêlo[5] kan[6] ingayatan ||

19. kang mêndhukul ginujêngan mancad gupuh | Mongraga wus munggah | praptèng satêpining kori | myang rakiting anjurudêmung tyasira ||

89. Jurudêmung

1. ya ta wau Sèh Mongraga | karênan dènya andulu | gua nginggil lir tilam rum | tumamèng jro patilaman | rênggane kumêndhung-kêndhung | lir pinajang lèk murwendah | samya gumêbyar umancur ||

2. ingapit ing gagarmayang | kêlangkung asri dinulu | karang mêncorong lir murub | awor gêbyaring sêsaka | sangkêp rêngganing jinêm rum | sumbul kang kêndhi pratula[7] | kasur guguling krang ulu ||

3. lêlangitan ingkang têngah (20) | tulyendah lir payung agung | wiwiron tundha tri luhung | myang kang anèng keri kanan | kêndhaga lante tutunggul | sangkêp ingkang upacara | samya gumêbyar sêdarum ||

4. mêngilèn ujuring kamar | jêrambah kang pinggir kidul | karang mundri kadya gênuk | drês katètèsan ing toya | saking nginggil tuking ranu | kêbês rêmbês umês toya | katandho ilining ranu ||

5. ambêlik anèng jêrambah | Sèh Mongraga sukèng kalbu | cipta jênak anèngriku | tumingal langêning kamar | ngunandika jroning kalbu |

--- 5-6 : 8 ---

baya ingkang karya tilam | sujanma ingkang linuhung ||

6. punjul sêsamining gua | gua tan ana kadyèku | kaya[8] langêning pandulu | wau Ki Sèh Amongraga | nèng kamar dènya sumungku | priangga ngêningkên tingal | tan kacambor ing pandulu ||

7. anungge maring Hyang Suksma (21) | anjamak kasraning wêktu | dadya nora wêktu-wêktu | ing dalêm sêlikur dina | mupid wiridira mansuh | tanjèh ing wêktu ijabah | wus tan aroro pandulu ||

8. layap cêngêng kalêngêngan | kang cipta rasa wus luyut | wilayat gaibul huyub | kumplang plêng tan kumalêndhang | mulyèng wang-awang wung-uwung | tan wêwêngkon datan tuang | judhêg cuthêl thokthêl munthu ||

9. tan kêjêp liêp tan kêdhap | ewuh murading asuhul | tan kêna dinugèng kalbu | yèku jaman ing kahnêngan | mênêng sêkalir tan mojud | tan sirna tan kawistara | mung Hyang Sukama Kang Maha Gung |[9]|

10. anèng jaman kaelokan (22) | kewala pribadinipun | wus langgêng nora sakuthu | mêngkana Sèh Amongraga | jênêk dènira manêkung | lepya wus tan kawêranan | angga lir kayu katunu ||

11. santri ro Ki Jamil Jamal | tan sagêd minggah mêndhuwur | anèng sor kewala mupus | pan sasuka-sukanira | kêlamun kêrasa lêsu | mêdal mring jawi ngupaya | wowohan kêtela gantung ||

12. tan pati ana nyamikan | ing gunung Kalak pan suwung | mung pring pirang-pirang dhapur | tan ana lyaning wit-witan | namung sawiji pring apus | ardi ingkang keri kanan | akathah nyamikanipun ||

13. ardi Lawa ardi Buntal | ardi Kêmbang ardi Pagut | ardi Wire ardi Brayut | ardi Bunar ardi Pada | ardi Sanggar ardi Têruh | ardi Wênang ardi Simbar | ardi Candha ardi Puguh ||

14. anjajah Ki Jamil Jamal (23) | tulatên angundhuh-undhuh | nangka kêwèni kêlayu | nanas bêndha pisang kidang | suwêg uwi gadhung walur | gowok kêtos lan widara | lo wilada têbu sawur ||

15. apan kangsi[10] patang dina | angubêngi gunung-gunung | ngambil wowohan ingundhuh | kang matêng-matêng pinangan | karone suka ing kalbu | tan eling tunggu bêndara | Ki Jamal alon amuwus ||

16. Jamil ayo maring gua | lamum[11] bêndara andulu | mring manira lan sirèku | mênawa winastan minggat | sumaur ya payo wangsul | mring gua ngadhêp bêndara | kang mirangrong among kayun ||

90. Wirangrong

1. ya ta wau Sang Mongragi (24) | nèng gua Kalak amanggon | wus sêlikur dina anèngriku | luaran Mongragi | asiram nèng patukan | sêgêr angga mari lupa ||

2. sawusnya siram anuli | Mongraga tumurun alon |

--- 5-6 : 9 ---

prapta ing jêrambah kêrsanipun | malbwèng ing song putri | gogodhag ingkang wetan | mêdal saking lèr mêrginya ||

3. ngandika mring Jamal Jamil | lah payo malbèng mêrono | samya tur sêndika sigra laju | marang ing song putri | tumama ing wiwara | arêpit rakiting gua ||

4. lawanging gua lir ruji | ruji karang amêncorong | tan sêdhêng dinuga langkung ciut | korining song putri | mêngkana Sèh Mongraga | umasuk sêdhêng kewala ||

5. Ki Jamal Jamil tan kenging (25) | masuk samya sêsak karo | tan kêna pinêksa dadya kantun | wong roro nèng jawi | pan anganti kewala | ya ta Ki Sèh Amongraga ||

6. myat langêning gua putri | sangkêp saliring pêrabot | rajakapuntrendah[12] rekanipun | kang kadya tilam mrik | angapit kêmbar mayang | sumbul kêlawan pratula ||

7. parsikan kasur guguling | reka gêtrane lir yêktos | kêndhaga kêkawal karang ulu | poponjèn lan pêthi | nginggil têngahing tilam | lir payung agung sajuga ||

8. sumilak putih nêlahi | kabèh mêncorong sri tinon | sira Sèh Mongraga nulyandulu | wontên kori malih | malang lawanging gua | patute kadya salêpa ||

9. nulya linêbêtan aglis (26) | sumusup sarwi angesot | pan kalih landhean têbihipun | butule kang kori | apan anjog mêngandhap | wiar godhaging gêdhongan ||

10. tan pae ingkang kaèksi | rakiting tilam kinaot | sangsaya murwendah langênipun | kaputrèn mêpêki | nulyana malih lawang | arêpit pipit lêmpitan ||

11. kadya gubah angalêngkin | sigra linêbêtan mring jro | nut wironing karang siluk-siluk | têkukaning mêrgi | anjog malih mêngandhap | wiar godhaging jêrambah ||

12. tan prabeda rakitnèki | tilam sangsaya di kaot | mubyaring parêngga sri dinulu | lir maniking warih | sabên sawiji tilam | lir payung agung kêmbaran ||

13. wontên karang anêritis (27) | ing luhur pinggir kang kulon | kumucur toyanya tètèsipun | tibèng sor lir grimis | kirih ngalèn lir talang | cêlowok dadya bêbêngan ||

14. balumbang alit ambêlik | Sèh Mongraga duk siranon | tirta ingantara sukèng kalbu | ngambil toyastuti | salat nèng karang kamar | ambengatkên tangatira ||

15. pan tigang ari tri ratri | dènya nênêpi nèng kono | tana katingalan jroning nêkung | ing sasmita tunggil | tan ewah kadya saban | têrate tuwuh ing tawang ||

16. anungge langgêng tan gingsir | ing sasmita wus anggathok | ing cipta tan mangmang trus ing kalbu | mêngkana Mongragi | sawusira tri dina | luar saking pajungkungan ||

17. asiram pêrês nèng bèji (28) |

--- 5-6 : 10 ---

toya tilasing rêraos | sawusnya asiram kêrsanipun | tumulya umijil | cipta laju kewala | tan giris andarung lampah ||

91. Girisa

1. ya ta Ki Sèh Amongraga | wus mijil saking jro gua | prapta ing jawi kêpanggya | mring santri ro Jamil Jamal | Mongraga alon ngandika | lah payo laju kewala | ngalor nut paraning kêrsa | santri ro matur sêndika ||

2. nulya wontên janma prapta | satêngah kêpara tua | saking dhukuh Wanasêkar | Sèh Mongraga lon ngandika | kisanak ngêndi wismanya | lawan sapa aranira | umatur ingkang liningan | kaula pun Lokasraya ||

3. marêk kula ing paduka (29) | duk punapa anèng gua | alon dènya angandika | manira santri ngumbara | amoyang sêparan-paran | Jamal Jamil nambung sabda | kula sojar ingandika | gih wakane Lokasraya ||

4. apan wus sêlikur dina | ngubêk jroning gua Kalak | prèhpun adate ing Kalak | pundi kang dadya manpangat | Lokasraya naur sabda | adate kang kêlampahan | sêdaya dadi pratandha | uwuk lan angsale karya ||

5. yèn masuk sajroning gua | apadhang tan mawi pandam | barang rurupan katingal | tandha lamun kinalilan | luar tyase kang asusah | yèn tiang tan angsal karya | gua pêtênge kaliwat | obor kadhang asring pêjah ||

6. dene kang anggêr[13] prayoga (30) | pupundhèn ing gua Kalak | apan sêkawan panggenan | kang dhihin jêmbangan carat | ping kalih ing pêsanggaran | ping tiga ing kamar dalêm | ing song putri sêkawanya | pan samya dadya ngalamat ||

7. yèn jêmbangan gêng akêbak | adus atawa kêramas | barang kajate glis prapta | lan malih ing pêsanggaran | kucur balumbang bak toya | kaline mili bantaran | têmtu enggal kang sinêdya | yèn tan manggih bêgja asat ||

8. pucêt sakèhing rurupan | lan malih ing kamar dalêm | yèn tiang kang bisa munggah | yêkti gêng nugrahanira | kèh tiba lajêng prêlaya | ingkang tan sinungan bêgja | dene ingêsong putrika | kang sêdhêng atawa longgar ||

9. lujêng sasêdyane têka (31) | yèn tiang datan kalilan | pêsthi sêsak sariranya | lêngêne mangsa sêdhênga | de lampah dika punika | kêlangkung angsal nugraha | Mongraga mèsêm ngandika | paman donga pakênira ||

10. manira iki supaya | olèh sawabing sasmita | wus paman rika karia | andum waluya kewala | manirarsa alêlana | nuruti paraning kêrsa | tan wruh wêkasaning lampah | umatur ingkang liningan ||

11. lamun parêng ingkang kêrsa | ngong aturi mring wismamba | kaula atur sugata |

--- 5-6 : 11 ---

angling ya wus sun tarima | gya pinaring sêsalaman | myang Jamal Jamil salaman | Lokasraya myat Mongraga | lir mas tumimbul ing toya ||

92. Maskumambang

1. gya umangkat wau Ki Sèh Amongragi (32) | pan angalèr ngetan | nut awan ardi Sakêthi | Lokasraya tuduh mêrga ||

2. tigang èdhèng dènira atuduh mêrgi | nèng ardi Salumbat | raryan Mongraga lingnya ris | wus paman rika balia ||

3. anèng kene kewala pan wus utami | rika tuduh mêrga | Lokasraya matur aris | inggih kang mêrgi punika ||

4. lamun wontên mêrgi sisimpangan ngarsi | nyidhat ngilèn ngiwa | sampun paduka mêrgèni | kang nêngên kewala ngetan ||

5. anjog ardi Bêlah ngêncêng ngalèr mangkin | mêrgi gêng kang kambah | tiang pêpasaran sami | Sèh Mongraga angandika ||

6. bangêt tarimèngsun mring pakênirèki | saksana umangkat | lan santri ro Jamal Jamil | kapungkur ingkang tinilar ||

7. Sèh Mongraga mahawan ing wana wukir (33) | nabrang kali Kêrta | nut tirah-tirahing wukir | jujurang sêngkan sinangkan ||

8. ardi Curak ardi Purak ardi Mangir | ardi Surawana | ardi Jaya ardi Lusi | ardi Burat ardi Dara ||

9. ardi Singat ardi Putat ardi Kili | ardi Watukapa | ardi Susur ardi Putri | ardi Bêrèk ardi Setra ||

10. ardi Ragang ardi Borang ardi Cicil | ardi Sukadana | ardi Kamal ardi Jubris | ardi Kawat ardi Sarang ||

11. pan adarung lampahe Sèh Amongragi | pan samêrga-mêrga | guardi kèh dèn ampiri | gua Prècèt gua Wawal ||

12. gua Karas gua Kakas gua Riris | myang gua Saroja | gua Gonjak gua Têlik | gua Tasik gua Sulang ||

13. gua Kolor gua Sêmbèr gua Titis (34) | gua Padhangbulan | gua Tèlèng gua Kingking | gua Traya gua Gatra ||

14. praptèng ardi Bêlah Ki Sèh Amongragi | aso samya raryan | byar enjang umangkat malih | lampahe lir pêksi nila ||

93. Dhandhanggula

1. prabaning hyang surya duk umijil | mabang ngujwala sumirat ingrat | andipani ron rumêmbe | prêdapa lung mabangun | sumaringah katrangan dening | hyang aruna sumunar | nêrawung sawegung | kèsi-kèsining kanangrat | gambiraya lir wadya pinatuk ing sih | kabinang ing narendra ||

2. parintising bun tumamèng sari | sari ruru sinrang ing sadpada | panjrah kêtêp nèng têpi we | sêndhang lwah-lwah ing parung | tirta wêning maya mêlangit | alangên tiningalan | myang pêksi munya rum | jêgigèring sata wana | mrak manguwuh nyangungong anèng pang garing | dêruk munya sauran ||

3. kapyarsa sri swarèng pêksi-pêksi (35) | mawurahan lir samya nêmbrama | mring sang mahawan marang ke |

--- 5-6 : 12 ---

pupujèng arjèng laku | miwah sato kewan wanadri | kabrasat asaksakan | mangsit roangipun | aywana wani nukarta | mring janma di kang lagya alêlana nis | nastapa brangtèng Suksma ||

4. Sèh Mongraga ing lampah lêstari | anabrang ing lèpèn kali Bêndha | ardi Bayangan sukune | manjat malih ingayun | praptèng pucak ardi Sêngami[14] | nginggil wontên têlaga | Madirda ranipun | bungase watu pêlatar | tuwin watu canthèng watu kênthèng langking | pèrèng jurang lorodan ||

5. kiwa têngên ing ardi Sênggami (36) | kinubêng ing ardi lit-alitan | lêt jujurang èrèng-èrèng | ardi Gêdhog ardi Puh | ardi Ambên ardi Cêmêthi | nulya ardi Tataban | ardi Palon nêngguh | kandhane kang kuna-kuna | prêtapane Arjuna ardi Sênggami | madhepok ing Andongbang ||

6. Sèh Mongraga karênan umèksi | ing têpining têlaga Madirga[15] | anyarong wêning toyane | wontên gigilang agung | anèng ranu kêparèng pinggir | kalembakan ing toya | koplak-kaplikan sru | lir kêploking tandhak raran[16] | ingayoman wrêksa gêng trênggulun bibis | ngarongkob sagayuhan ||

7. Sèh Mongraga nèng gilang tri ratri (37) | samya anglangi angiras siram | enggal nganting busanane | sawusnya anèngriku | Sèh Mongraga ngidêri têpi | ning têlaga Madirda | kêlangkung kayungyun | nulya minggah mring prêtapan | ing Andongbang anèng sapucaking wukir | Rêtawu kang asrama ||

8. sela kumalasa gêng amagir | sri kinubêng ing sêkar sêtaman | mirir mrik arum gandane | kathah swaraning manuk | samya rêbut wowohan sami | pêrkutut acêngklungan | manggung ukung langu | Sèh Mongraga nèng Andongbang | kawan dalu sumungku suhuding Widi | anêrang-nêrang cipta ||

9. wusnya kawan dalu anèng wukir (38) | nulya tumurun saking prêtapan | laju kewala lampahe | ngalèr ngetan nut gunung | wus kapungkur dhusun Sênggami | praptèng dhusun Wiraka | wontên wong mêmacul | Ki Jamal Jamil têtanya | lah kang pundi pêrnahe ardi Dalêpih | sinauran Kêdhatwan ||

10. datan kenging ngriki ginagampil | saksat angoko tan mawi krama | sampun dika gluwah-gluwèh | Ki Jamal mèsêm manthuk | gih apuntên dika kiai | kang pundi ing Kêdhatyan | manirarsanjujug | nauri inggih punika | nanging ingkang ngatos-atos yèn kêsarik | owêl mêksih taruna ||

94. Sinom

1. sira Ki Sèh Amongraga | laju lampahira aris | saking ing dhusun Wiraka | ngidul ngetan mring Dalêpih | wana ing Pilangputih | anarêcêl ardinipun | mêrgi sungil silukan | lêlêmpong sukuning ardi | ardi Gawar ardi Rêngu ardi Tantra ||

2. ardi Suwak ardi Girang (39) | ardi Cênthung ardi Upih | ardi Kopyah ardi Groah[17] |

--- 5-6 : 13 ---

ingkang cêlak ing Dalêpih | cêlangaping bênawi | ing Dalêpih sirahipun | kêdhung Grunggung sibêkan | gugulune kang bênawi | pan ingapit ardi Jalak ardi Pasah ||

3. arumpil karang kêrakal | cucuri rangah angêri | ardi Jamak kang minangka | sakèthènge ing Dalêpih | wus langkung ardi kalih | ing Tirêban wananipun | nut têpining bêngawan | kang kilèn dènya mênginggil | prapta ing calêrèng Dêlpih Sèh Mongraga ||

4. kinubêng ing ardi anak | ardi Gajah ardi Kuning | ardi Tundha ardi Rujak | ardi Babal ardi Putri | ardi Kêkêp ardi Brit | ardi Dangdang ardi Gêlung | praptèng pakêming arga | Sèh Mongraga aningali | buron wana wêtara ngêbêki arga ||

5. sato gêng jibêg kumêrab | buron alit pênuh pipit (40) | susun timbun nèng kêkaywan | sangkêp sèsining wanadri | kêkayon tan rupa wit | gêbèl dening kêthèk lutung | wauwa wêrangutan | luak trênggalung trênggiling | wrêgul rase kuwuk garangan jêlarang ||

6. apêpanthan tan caruban | myang kidang mênjangan kancil | kikik wawar ajag yungyang | mesa lawung dhanu nunggil | macan bêlacan singsing | gogor sênggrut samya ngumpul | wirog wraha lan landhak | bajing cirurut myang pithi | jêjêl jibêg supênuh swara ruhara ||

7. tan kèksi siti kèbêkan (41) | ing sato kewan wanadri | mêngkana Sèh Amongraga | rêgu tyasira tan wingwrin | myat godhaning pangèksi | laju tumama mring ranu | anèng sela gigilang | Jamal Jamil tansèng wuri | samya marêp ngidul ngilèn dènya lênggah ||

8. sêkala ardi swabawa | jumêglug gumlêgêr ping tri | sigra buron wana sigra | lir Hyang Kala Durga angrik | buron kang alit-alit | angabyag ambyur ing ranu | samya anyirat toya | sarta swaranya gora ngrik | lir udan drês sinêmèni mawurahan ||

9. sakwèh kênas buron atas | mrih godha anggigilani | sêjatine brêkasakan | awarni sato gêng alit | ya ta Sèh Amongragi | angipatakên rubiru | mêgêng napas sêsangat | ngusap walikate kèri | nir swuh sirna tan ana labêting godha ||

10. nora na kari samêndhang (42) | pulih lir duk wingi uni | Jamal Jamil arêrasan | bênêr jare kang nuturi | luwih amamêdèni | ing Dêlpih prêbawanipun | baya dhanyang lulurah | marentah sakèhing pidhir | bêthuh dhuruk kèh gogodha mring wong brangta ||

95. Asmarandana

1. wau Ki Sèh Amongragi | nênggak anêngan nèng sela | gigilang têngah calêrèng | cêngêng sawêngi rong dina | dènya angikis dria | luar dènira têpakur | sukur ing Hyang Maha Mulya ||

2. wontên sasmita kaèksi | têrate mêkar sumringah | anèng têngahing calêrèng | maya-maya kawistara | tyas nuksma ing sasmita | têwakup narimèng kalbu | luyut paningal mawantah ||

--- 5-6 : 14 ---

3. mangkana Sèh Amongragi (43) | rêsêp dènira tumingal | ing Delpih botrawining we | kêlangkung wêning toyanya | lir tan ana toyanya | têlêsing udaling ranu | katiungan ing selarga ||

4. nyêkêdhung singub ngaubi | marang sêpalihing sêndhang | sumingêb atis toyane | ulam gêng-agêng liwêran | sangkêp warnaning ulam | myang ulam ing samodra gung | samya gantya manjing mêdal ||

5. Ki Jamal Jamil ningali | kêrikil sadhasar toya | awarna-warna tulise | krêsna seta pita rêkta | dadu myang kapuranta | ijo biru miwah wungu | tuwin ingkang mancawarna ||

6. mancur kaujwalèng warih | sêndhang krikile sosotya | gêng alit samya mêncorong | wong roro angum ing toya | gogo kêrikil sotya | krikile samya lumayu | kêsit tan kêna cinandhak ||

7. kang anèng êntasan pinggir (44) | jinuput mring Jamil Jamal | milar krikile mêncolot | mring calêrèng mor ing kathah | ginagap datan kêna | wong roro samya gumuyu | sarwi mojar garundêlan ||

8. bilah ngakokakên ati | iki apane kang mawa | lir urip ana matane | wêruh yèn arsa cinandhak | kumalepat akêbat | kangsi gêbibir tan antuk | ah payo wus padha mêntas ||

9. gya rasuk bêbêd kulambi | Sèh Mongraga mèsêm mulat | mring wong roro lan dêlinge | lah payo mangkat mahawan | midêr-midêr ngasrama | santri ro sêndika gupuh | umangkat Sèh Amongraga ||

10. ngayêngi ardi Dalêpih (45) | pan tanah wana ing Pilang- | putih Dêlpih têlatahe | salêbak sukuning arga | sangkêp kang sêkar-sêkar | sumrik mirir gandanya rum | rumêmês araras dria ||

96. Mijil

1. sang wingit myat asrining[18] wukir | kèh kitri nêdhêng woh | pisang sinang suluh ing uwite | isthanira lir cadhang binukti | tuduh raos manis | marang sang marlêsu ||

2. supayane rêrêm tyas mangun sih | labêting kêwahyon | lir mêngkana pra wowoh isthane | nanging Ki Sèh Mongraga tan ngèsthi | mring raos angikis | kalising pênyatu ||

3. namung Jamal Jamil kang ngucêmil | tansah ngundhoh-undhoh | wowohan kang matêng-matêng pinèt | laju dènya ngayêng Sèh Mongragi | ya ta aningali | gua gêng arêngu ||

4. lêlêmpènge ing ardi Dalêpih (46) | ingkang kidul kulon | kadya cangkêming buta patute | sela kêbo pan sundhul ing nginggil | jèjèr nêm angapit | kadya untunipun ||

5. kanan keri balêdhuking ardi | lir pipi yèn tinon | nginggil gua sela munggul gêdhe | magir kadya irunging rasêksi | gumuk sela putih | kiwa têngênipun ||

6. kadi netrane Hyang Kala runtik | anguyab jagad wor |

--- 5-6 : 15 ---

taru lata rawudan dhukute | simbar pakis wisamarta wiring | jêjalèn pênjalin | lir wok bris anjêmbrung ||

7. Sèh Mongraga mèsêm myat ing ardi | rakite mêngkono | lir ringgiting dhalang buta gêdhe | Kumbakarna mêndhêm ing pratiwi | pupucaking ardi | lir makuthanipun ||

8. gya tumamèng jro gua Mongragi (47) | karênan tumonton | kadya cêthak têlak sayêktine | kanan keri sela gêng adharik | kadya bam sayêkti | pasang patutipun ||

9. jrambah sela kasap têngah mêrgi | mulu ngetan ngulon | kadya ilat madal bam rakite | ing laklakan wontên kang kaèksi | sela lus amundri | satilam gêngipun ||

10. rakit langse tilam sela langking | lir gubah sinerong | sela êbam ambêlik toyane | gua Jatha ratu kênya puri | Dalêpih kinanthi | marang Ratu Kidul ||

97. Kinanthi

1. sêjarah ratu lêlêmbut | Ratu Widanangga Dêlpih | ngêdhaton ing gua Jatha | Ratu Kidul kang sisiwi | ngêdhaton anèng Tunjungbang | sami ratuning dhêdhêmit ||

2. putra dadya marunipun (48) | Ratu Kidul Ratu Dêlpih | puniku patutanira | lêlêmbut Prabu Ngin-angin | kinarya sirna dening Hyang | Ratu Kidul gumantya ji ||

3. kramantuk ratu linuhung | Panêmbahan Senapati | Ingalaga Ngèksiganda | mulyakên agama nabi | winahyu sura jayèng prang | kang sinêmbah ing Matawis ||

4. Ratu Dêlpih Ratu Kidul | kagarwa Jêng Senapati | dadyèbu maru lan putra | rumêksa wahyuning aji | tah-têlatah nusa Jawa | ing dharatan Ratu Dêlpih ||

5. ing samodra Ratu Kidul | samya rumêksèng narpati | Senapati Ingalaga | awayuh prayangan pêri | ratu-ratuning lêlêmbat | ing dharatan ing jêladri ||

6. apan wus ubayanipun (49) | prapta ingaluri-luri | narendra ing tanah Jawa | satrahe Jêng Senapati | mêksih dadya garwanira | tan pae pangrêksanèki ||

7. mangsuli caritanipun | ya ta Ki Sèh Amongragi | nèng sajroning gua Jatha | dènya nênêpi nêm ratri | nênêgês ngêningkên cipta | prapta ing wêkasan jati ||

8. luaran dènya manêkung | ngandika mring Jamal Jamil | lah payo laju kewala | matur sêndika umiring | wus linggar saking ing gua | ngalor ngetan anut wukir ||

9. ardi Suwêng ardi Sêrung | ardi Burêng ardi Bêdhil | ardi Ngok ardi Warangan | ardi Ponjèn ardi Cakri | ardi Rob ardi Pêngantyan | ardi Kitha ardi Bathil ||

10. ardi Grabah ardi Kêthu | ardi Wangsa ardi Kaki | ing Cêmpurung ardi Gêwak | ardi Krêsna ardi Abrit | mudhun ardi Sêkarjingga | kapungkur ardi lit-alit ||

--- 5-6 : 16 ---

98. Pangkur

1. praptèng tunggangan bêlumbang (50) | ing bêlumbang kêndhiting Pringgadani | tanah Pancodlur ranipun | ing Gandasuli wetan | mangkat sing bêlumbang manjat ardi Lawu | mêdal ing Cêmarawayang | ing Bukur pêngarip-arip ||

2. dêdêr ing jurang mangungang | watu goling lire wot ogal-agil | Jamal Jamil grigah-griguh | kidih-kidih anapak | gagrunêngan bilah prie kie iku | jurang jro tan lumrah-lumrah | wod dèn ciki golang-goling ||

3. mandah apa kacêmplunga | Jamal bêkus buh-êmbuh kang dera ngling | wus kêlangkung ing wot watu | praptèng Pangaribaya | manjat malih ing Marcukundha mindhuwur | ing watu srêngenge prapta | jangkêp tundha pitu kori ||

4. kèndêl anèng Pakêlengan (51) | wusnya raryan arsa nètèr mênginggil | gya prêbawa ardi Lawu | tirêp tidhêm sêkala | pan jumêgur swabawane ardi Lawu | baskara tan kawistara | pêtêng dhêdhêt anglimputi ||

5. laban thathit aliwêran | gumaludhug dhêgdhêr wawar wor riris | mêsês bayubajra lesus | angêdêd maputêran | nêmpuh parang jurang jro sigrong gumrunggung | sumruwung asru grêng-grêngan | sumiut[19] pancawora writ ||

6. gênjot jatjêt bumi kontrag | lindhu pêtak rag rêg arga grak-agrik | rigung agra guntur kêtug | pêpangol sela gêmpal | sol wrêksa pang sêmpal kapêrapal pupul | sru kasrêging angin gora | gara-gara rèh kagiri ||

7. gêlap kumupak mabungkak (52) | ngakak anglir panjriting nagagini | pêcut pacalita[20] lacut | pracandha mawalikan | pan kumucak muncrat têlaga jumêgur | mahagni ing palirangan | kumukus mulêk nampêki ||

8. ganda rus sangit sumêngak | siwat-siwut balêdhèg amblêbêgi | dhêgdhêr gêdhor mawa ladhu | lêlêdhok anggêladhag | tanpa rungyan gora-godha swuh gumuruh | pêpêdhut mangampak-ampak | têdhuh dhèdhèt erawati ||

9. kumêrud kang rungkad larad | lèn swara sru lir janma surak jurit | kulon lor wetan myang kidul | gumêrah anêrambah | barung ruging arga gogrog sru gumêbrug | bragbrêg orêg agêg-gêgan | bumi gănjit gonjang-ganjing ||

10. kadya cêpol gumalimpang (53) | ron-ron rontog mambrak panjrah ing siti | ardi Lawu lir sinêrtu | binirat ing Hyang Kala | ngamah-amah ingrat tar gawêra ngêjur | Sèh Mongraga tyas tan wangwang | wêwêngkon durmaningarsi ||

99. Durma

1. sangsaya sru têtêruhing bancabaya[21] | sakêdhap tan ngêndhani | swara byung barungan | jumêbrèt abrêtbrêtan | sumêlèt gumrêbêg angrik | sindhung prakêmpa | kapita tang pratiwi ||

2. lir tinawu têlagardi makêburan | watu kol kumba timbis | mêtyagni akatar | lèn paloning parbata | pucak thêl bêntur samyardi | byuha ruhara | pok wukir mogak-magik ||

3. bumi bêlah watu cêplok sing bantala (54) |

--- 5-6 : 17 ---

kajêblès ing wiati | lir gêlap sayuta | malêdug anggalêpang | lirna kang kayu-kayu wit | jadhêl kabrungkah | rungkad kerid ing angin ||

4. siwat-siwut sumêbut kadya sêsawat | sabêtan samya sêbit | bat-bêt ababitan | bongkoting wit tan bangkat | bangêt kabuncang ing angin | datanpa rungyan | bantala ngawiati ||

5. ing akasa balêdhèg gêludhug gêlap | bubungkak tan ngêgopi | ring prêtala arga | gugrag barubuh bubrah | kasrambah prahara tarik | angantariksa | lir pangriking rasêksi ||

6. mèwu-èwu barêng gro sakêthi yuta | gumlêgêr manêngkêri | ngêbêki bawana | ngumandhang anèng tawang | mina sato wana pêksi | brusah bur buah | kabrasat mêsat posit ||

7. kumarutug nyêblok saking ngawang-awang (55) | sato kewan wanadri | lir udan mangambak | sungsun atumpa-tumpa | myang udan sela kêrikil | udan wrêksa swal | barung adrês dan riris ||

8. miwah jawah wêlirang murub kataran | tumpêr wangwa kaywaking | yayah lir kiamat | kairup angin topan | barat pangruat sêkalir | bajra pênjara | ngasut ngebat-ebati ||

9. makêtêring buana kabina-bina | Jamal Jamil drêmimil | gumêtêr plok-plokan | sira Ki Jamil Jamal | rumasa tan manggih urip | Sèh Amongraga | ngikis tyasira wingit ||

10. luyut lêngut tan kêjêp dènira layap | sang monêng tyasnya êning | kongsi tigang sangat | danguning gora-godha | tan antara riris aris | sirna byuh ilang | anggambuh lir winuni ||

100. Gambuh

1. tan ana labêtipun (56) | sakêdhik kang ron mirungga runtuh | miwah ewah-ewahe sêdayanèki | tan ana singsal salêmut | bumi kayu watu wutoh ||

2. Mongraga luar ing kung | Jamal Jamil bingar ulatipun | alon angandika marang santri kalih | lah payo manjat mindhuwur | maring arga Dalêm kono ||

3. sêndika aturipun | nulya mangkat lon-lonan wong têlu | langkung arga rêpat kêpanasan nênggih | arga Dièng gya manguntur | praptèng arga Dalêm manggon ||

4. pan kongsi tigang dalu | anèng arga Dalêm pan sumungku | bakda subuh umangkat manjat mênginggil | ngidul ngilèn inggahipun | mring arga Dumilah kaot ||

5. korinya sungsun têlu (57) | ing bantal lêngên ping kalihipun | satru tapa lan kawirêja kang kori | praptèng pêkayanganipun | arga Dumilah minanon ||

6. pucak sela binatur | sinanggar ing wrêksa tekang tajug | anèng riku Sèh Mongraga kalih ratri | karsanira laju-laju | angayêngi kang wêwêngkon ||

7. ing pawukiranipun | lêbak punthuke ing ardi Lawu |

--- 5-6 : 18 ---

wus mêngkana umangkat lampahira ris | nulyana pêthi[22] kadulu | jalak gadhing niup mencok ||

8. colot-colot nèng ngayun | pan sajodho mibêr rêbut dhucung | lamun têbih jalak gadhing angêntèni | isthanya lir tuduh-tuduh | mêrga simpangan kang menggok ||

9. ya ta wau tinurut | jalak gadhing wruh paraning laku (58) | datan têbih tan cêlak kang jalak gadhing | munggah tumurun tinurut | cipta tan watir kêslangso ||

10. kêrsanira ing kalbu | mring kawah Candradimuka nêngguh | saking arga Dumilah kang jalak gadhing | sêparan kewala tinut | amêgat mêrga mêngisor ||

101. Mêgatruh

1. praptèng kawah Candradimuka alungguh | anèng sela mandragini | ing kuna pirantinipun | duk maksih jaman dewarsi | ênggon pasiksan ing kono ||

2. yèn wus santi makidhupuk[23] anèngriku | ing asela mandragini | sigra cinêmplungkên gupuh | mring kawah kang molak-malik | lêbur tanpa dadi tinon ||

3. Sèh Mongraga dènya nênêpi tri dalu (59) | sawusnya gya mangkat malih | umanjat ngetan mindhuwur | maksih jalak gadhing prapti | anggrêmani lampahnya lon ||

4. sêdya mring karang pawidadarèn nêngguh | ardi Mayang dèn ayêngi | kawah Candradimuka gung | atêpung sukuning ardi | Dumilah kang kidul kulon ||

5. saubênge arga Mayang sêdayèku | ing pawidadarèn wingit | sakèhe kang dukut kruwut | samya angambar mrik wangi | tan ana ganda kang awon ||

6. sukêt-sukêt lang-alang gêlagah rayung | kaywan gêng alit mawangi | lir tilam ingukupan rum | kasilir maruta mirir | lir jêjêbadan marbuk wor ||

7. prapta ingkang wêkas kilèn wastanipun | ing Cakrakêmbang tulyasri | sangkêp sawêrnining santun | nagasari widasari | puring patramênggalandong ||

8. parijatha manisrêja rêjasa gung | atata marik mêripit | ngubêngi sela sanggar gung | sanggar Ginêng ranirèki | Mongraga nèng kono manggon ||

9. anèng sanggar Ginêng namung kalih dalu (60) | bakda subuh lajêng malih | ingkang sinêdya ing kalbu | ing Pêthaprêlaya ardi | mucung jalak gadhing katon ||

102. Pocung

1. anèng ngayun jalak tuduh mêrga ayu | Jamal Jamil ing tyas | lir janma si jalak gadhing | yèn wus tutug si jalak anuli ilang ||

2. lampahipun nulya prapta kang jinujug | ing Pêthaprêlaya | nèngriku namung saratri | laju ngidul ngetan marang Tinjomaya ||

3. mung sêdalu laju mring Cêmarasèwu (61) | mudhun malih ngetan | marang ing têlaga pasir | sêdalu gya mring tlaga Sandi sêdina ||

4. jalak pingul tansah tuduh mêrgèngayun | wangsul malih manjat | saking dhukuh Gandasuli | gya ing Selabanthèng ing Cêmaralawang ||

5. lampahipun menggok ngilèn mêrgi ciut | rumpil mung sêtapak | trêjunging jurang abambing | sêdyanira mring gua Sigala-gala ||

6. nèng mêrgyèwuh pipitan kang watu-watu |

--- 5-6 : 19 ---

pangol ginocèkan | nulyanon dhampèng andhêmping | padhas putih sela gêlur wastanira ||

7. Jamal jumbul wong roro kandhêg ing laku | ningali pragalba | sêkawan samya garoti | mamah padhas nèng dhampèng pating kalemprak ||

8. ciptèng kalbu iku paran marmanipun (62) | macan doyan padhas | athemol lir mangan daging | sami kagyat mulat ing janma manusa ||

9. asru gugup pakewuh pêlayunipun | tan ana simpangan | sor jurang jro nginggil ardi | dadya mèpèd muringis ngisis siungnya ||

10. Sèh Amongkung tar wangwang mahawan laju | sima tan nukarta | mung gêrêng-gêrêng muringis | Jamal Jamil tyase pyang pyang maskumambang ||

103. Maskumambang

1. wus kêlangkung gyaning sima kang garoti | kangsi dadya gua | yèn nuju wuku sawiji | galungan pêrasi sima ||

2. Jamal Jamil lumampah sarwi anolih | aningali sima | lumaku ngetan nut mêrgi | lunga prapta gênti mara ||

3. dulur lima dulur nêm agênti mêrgi | marang Selapasah | ing arga Gêlur garoti | padhas kang kinêmah-kêmah ||

4. lamun nora galungan têrkadhang-kadhing (63) | marang Selapasah | siji roro datan pati | kaya yèn wuku galungan ||

5. ya ta Amongraga lampahira ririh | wus ombèr kang mêrga | luklukan manjat sakêdhik | tantara anulya prapta ||

6. anèng gua Sigala-gala Mongragi | wiwaraning gua | abuwêng lir lènging bêdhil | winêtara kawan dhêpa ||

7. majêng ngidul ngetan ngongkang jurang trêbis | ngarsèng kori gua | sela gêng-agêng namung tri | sela kandhêm sela gajah ||

8. sela pakan minangka tutup nganglingi | kang pama wêrana | jèjèr sumbul lan sela tri | kang kêkaywan pakis galar ||

9. arèn majêr tan awoh amung sauwit (64) | sira Sèh Mongraga | tumama mring gua wingit | jro kêncêng datan jlêgodhah ||

10. datan pati kaot wiare lan kori | lir lènging sênjata | lêbêtira winêtawis | saonjotan wirangrongan ||

104. Wirangrong

1. alêmpêng sumingêb wingit | jrone mujur ngalor ngulon | pan sela kewala sêdayèku | sela blêg lan siti | ing kanan keri kathah | gêng alit têrusan gua ||

2. kang sadhêpa wiarnèki | tan petungan ting pêlongo | Ki Sèh Amongraga anèngriku | apan pitung ratri | angandhas nèng pantogan | lawange katon sabendha ||

3. tan ana toya saprintis (65) | sumuk panas lir dèn obong | Ki Sèh Amongraga sru sumungku | sukurirèng Widi | nikmat tyas kajinêkan | nèng gua Sigala-gala ||

4. agorèh Ki Jamal Jamil | tan tahan grah lir ginodhog | tansah manjing mêdal sêdyanipun | angupaya warih | tan antuk mung wowohan | manisrêja parijatha ||

--- 5-6 : 20 ---

5. tan patya kèh angsalnèki | sawusnya ngundhuh-undhuh woh | masuk jroning gua cêlak pintu | ingkang ragi isis | yèn kajêron tan kuat | panas grah kadya pinanggang ||

6. mêngkana wus pitung ari | Mongraga dènira manggon | luar sing gwanira arsa mêtu | pangguh santrinèki | aris dènya ngandika | lah payo laju lêlampah ||

7. samya matur sêndika glis (66) | mijil lampahira alon | wangsul mêrginira pinggir trêjung | jurang jro abambing | prapta ing Selapasah | wetaning song wontên singa ||

8. pipitu uluring mêrgi | tumingal jalma kaprêgok | kandhêg lampahira sima nêkuk | wangsul ngetan malih | wus ombèr asarsaran | laju lampahe Mongraga ||

9. wangsul arga Dalêm malih | dènya minggah ngonjot-onjot | sarira kalêswan karsanipun | ngaso ngaring-aring | anèng sela pundhutan | sagênuk pitu tumpukan ||

10. bundêr sela alus laki[24] | nèng kumlasa mujur ngulon | sumendhe Mongraga akrang ulu | ing sela kang mundri | jrambah sor sumayana | undhakan sela bêlabak ||

105. Bêlabak[25]

1. Sèh Mongraga layap nèng sela pundhutan (67) | ênggone | Jamal Jamil wruh bêndarane kuwahyon | anggane ||

2. Jamil Mojar Jamal karia sêdhela | nèng kene | manira yun ngambil wowohan kang matêng | yèn olèh ||

3. rika dhewe tunggua kang lagya nendra | bêcike | Jamal manthuk pan sarwi amêmêtêki | padane ||

4. tan adangu sakêdhap dènira layap | nulyage | angandika Si Jamal[26] mau nèng êndi | parane ||

5. alon matur pun Jamil kesah ngupaya | sêdyane | ngambil wowoh kang matêng mênawi angsal | ing mangke ||

6. dangu dènya anganti maring Ki Jamil | suwene | kang inganti-anti tan antara prapta | lampahe ||

7. angsal wohing parijatha manisrêja | kan pange | Sèh Mongraga mèsêm ningali Ki Jamil | gupuhe ||

8. Jamil matur punika woh manisrêja (68) | tunggile | parijatha kang matêng kang lagya nyadham | sêgêre ||

9. Sèh Mongraga narima lampahing santri | gugupe | woh ing manisrêja kang dhinahar kêdhik | sarate ||

10. wusnya dhahar santrinya kinèn amangan | karone | samya sêgêr sarira bi[27] anjuru |[28] dêmunge ||

106. Jurudêmung

1. ya ta wau Sèh Mongraga | kêrsanya kewala laju | santri ro tansah ing pungkur |

--- 5-6 : 21 ---

ing arga Dalêm wus prapta | rarywan sakêdhap awêktu | bakda salat gya umangkat | mêngalor mring pucakipun ||

2. arga Tiling kang sinêdya (69) | ing arga Dalêm tumurun | praptèng lêlêngkèhing gunung | pan langkung ing marga pasar | nulya wit manjat mindhuwur | arêsik tan ana kaywan | mung lang-alang glagah rayung ||

3. kèndêl anèng sela canggah | kawit andêdêr mindhuwur | rumambat watu susulur | koryarga Tiling titiga | sela canggah sela lumur | ing sela gêsêng katrinya | saya nênggêl sêngkanipun ||

4. kèndêl nèngriku Mongraga | kêparag gêng prêbawa gung | panasing surya kêlangkung | cêlak saking pucak arga | sadungkapan inggilipun | sumuk sangêt ambêrandang | sor panasing agni murub ||

5. Jamal Jamil datan kuat | nèng sela gêsêng samyambruk | tan bisa manjat mindhuwur | Sèh Mongraga wlas tuningal[29] | gya dodonga ing Hyang Agung | mèt toya mum gya istika | katrima pandonganipun ||

6. santrinya sêkala saras (70) | datan panas raosipun | gya jalak gadhing kadulu | wus samya lêga tyasira | andulu mring jalak pingul | angling suwe datan prapta | gus jalak gadhing wus rawuh ||

7. sanalika gya katingal | mêrgane manjat mindhuwur | pêpangol gujêngi watu | nètèr angubêngi pucak | kèndêl anèng sela luluh | watêsanipun ing pucak | saisinya wus kadulu ||

8. sela itêm blêg sêdaya | wutuh alus anglulumut | tan kêna tinapak lunyu | jalak gadhing lincak-lincak | asung mêrga kang tan lunyu | tinurut pêrêt mêrganya | praptèng têtaraking gunung ||

9. kêkaywan pucaking arga | jati jêmpina lan kêpuh | kusambi talok trênggulun | pan arga Tiling punika | nênggih pakayanganipun | Hyang Pramèsthi Giri Nata | marma angkêre kêlangkung ||

10. arga Tiling pêkarêman (71) | jilma mara jilma lampus | sato pêksi niup[30] lampus | pan tan kêna ingambaha | kêjawi kang wus linuhung | winênang munggah ing arga | kang tan trang giris tyasipun ||

107. Girisa

1. mêngkana Sèh Amongraga | nèng arga Tiling nêm dina | ngêningkên tyas kang kawawas | wusanane sanalika | nulyana sasmitaning Hyang | jagad komplang tan katingal | sêgarardi sèsiningrat | surya sasi pon tan ana ||

2. mung padhang tan kumalêndhang | aningali dhawakira | lan garwa Ni Tambangraras | tingaling dalêm sasmita | sarju roroning atunggal | nèng tirahing têrate bang | wusnya pagut byar wèntèhan | Sèh Mongraga sukuring Hyang ||

3. nulya ngling mring Jamil Jamal (72) | payo tumurun sing arga | santri ro matur sêndika | nulya umangkat lon-lonan | nut paraning jalak dênta | tumurun lêngkèh kang wetan | manjat malih maring arga | Pamênang sêratri siang ||

--- 5-6 : 22 ---

4. nulya mudhun saking arga | arga Bayu inganjatan | praptèng pucak sêdalu gya | tumurun malih sumêngka | mring pucak arga Sêdewa | sêdintên sêdalu sigra | mêngandhap pan ngalor ngetan | ing lêlêngkèh malih minggah ||

5. pucak arga Candhirêngga | tri ratri nulya mahawan | tumurun kêndhit tunggangan | laju tumurun sumêngka | arga Rimbi pucakira | sêdalu nulya umangkat | tumurun lajêng sumêngka | arga Kalithi pucaknya ||

6. tri ratri sigra mêngandhap (73) | sumêngka malih mring arga | arga Aji kalih dina | tumurun lêngkèh sumêngka | arga Bintulu sêdina | pan wus kajajah sêdaya | nulya tumurun Mongraga | ngilèn nut lêngkènging[31] arga ||

7. arga Tiling sukunira | têmbing kawah Palirangan | tumurun mring gunung anak | mring ardi Sukuh myang Tambak | kèh brahala rêca-rêca | rakit-rakite lir pura | tilas talêsing kêliran | labêt cêpuri kêdhatyan ||

8. pilaring kori pinatra | wiwindon ukir-ukiran | kèh rineka samya sela | blumbang binotrawi patra | gapura rinaja wêtha | ingukir bintulu praba | caritane puranira | Sang Aprabu Brajadênta ||

9. Brajamusthi gunung Tambak (74) | dening Pringgadani pura | kêdhatonya Sri Arimba | lan ari ran Prabakesa | kadang pan sami rasêksa | sawiji Arimbi kênya | ya ta wau Sèh Mongraga | kalih ratri gya umangkat ||

10. mêngidul mring ardi Tambak | samya kathah ardinira | lan Sungkuh tan pati beda | sêdintên sêdalu sigra | ngidul ngetan jurang sêngkan | mring Pringgadani sinêdya | praptèng pucaking aldaka | arêrêp mung kalih dina ||

11. têmbing kidul lambung arga | sela gêng lir gunung anak | ing sela rimbag wastanya | munggul nginggiling jujurang | têngah malêkah lir bêngkah | angudal jurang toyanya | gumrajag sru kumêrangsang | kali Bandhul sirahira ||

12. byar enjing laju kewala | sêdya wangsul mring bêlumbang | tumurun pèrènging jurang | raryan nèng lorog cêlangap | nèng sela Brajamusthika | langkung gêng mèh jujul jurang | ing kuna kêpêlanira | sira Sang Prabu Tutuka ||

13. lir gajah andhêkêm jurang (75) | kêkalih mèh sami gêngnya | ran sela Pêra[32] kesa | sang monêng mulat kacaryan | seyub kêtawingan jurang | ajênak dènira lênggah | Sèh Mongraga ngling prayoga | santri matur lir kukila ||

108. Dhandhanggula

1. lon ngandika Ki Sèh Amongragi | paran wus tapis arga sêdaya | ing gunung Lawu pucake | Jamal Jamil umatur | kados sampun tan wontên kari | pupunthuk pawukiran | pucak ardi Lawu | lêlêngkèh lêmpong lêlêbak |

--- 5-6 : 23 ---

kaidêran wêradin bubucu wukir | kidul sapêngalèrnya ||

2. ya ta wontên wong sawiji prapti | saking kidul tumurun ing jurang | angênêr gati lampahe | murugi ing gwanipun | ingkang lagya eca alinggih | dèn adhêp santrinira | nèng ngandhap tumungkul | kang sêdya mara gya prapta | anut lungguh sêmune andingkik-dingkik | asandi abipraya ||

3. anèng sela Prabakesa linggih (76) | sarwi amangku kudhi têrantang | polèng kênthing pênganggene | ing wayah têngah tuwuh | pan kêpara lingsir sakêdhik | kêthu sinjang puntiran | ngaluwêr lir unthuk | ing cacing nyakot kiongan[33] | athi-athi marênthêl gimbal ing sumping | jenggot mèh ngangkat gimbal ||

4. sabuk talidatu tasbèh kranthing | mawi kathok kayu tutup rasa | nging mêksih nganggo jarite | wayah sêdhêng agêntur | mangkya dèrèng lagya anitik | dhepok samangsa-mangsa | dènira anggêntur | anggrit kêlèng nèng pakuman | Sèh Mongraga atajêm jatmika wingit | Jamil Jamal duk mulat ||

5. marang ingkang lagya prapta linggih (77) | sarwi bisik-bisik arêrasan | wong iku pego wangune | yèn ta ajaa kêthu | patut wor lan Widigunèki | bagor ing Wanamarta | mandah dening bêsus | mara bêdhèk iku ajar | sêprandene rada tua ambêsusi | susumping iku apa ||

6. Jamal gumuyu gêligik ririh | dudu sumping iku rambut gimbal | nadyan mêngkonoa kae | rada gawe dol bagus | sor kang sumping gajah angoling | mandah duk nonomanya | pêthèkku ambêsur | Mongraga mèsêm sasmita | ingkang lagya prapta rumakêt umèksi | alon dènya manabda ||

7. anêmbrama kawih ngasih-asih (78) | tigas kawuryan rèh katambêtan | atur raharjèng pagute | saking têmbe andulu | sapa sintên sinambat ing sih | wingking pundi sananta | kang sinêdyèng ngayun | Sèh Mongraga rum ngandika | manirèki tan pinangka tan wruh ngarsi | lir kinjêng tanpa sotya ||

8. mêndhang kêbaratan tanpa siring | apanêngran gus santri kewala | kaulaning Hyang kèh lire | balik paman sirèku | ngêndi padhukuhaning wingking | sapa sintên sinambat | paman parabipun | kang liningan aturira | mênawi wontên kang sudi amastani | pun wasi Wrêgasana ||

9. kang misesa Totor wana wukir (79) | ing ardi Lawu para gocara | ajar ingkang ajur ajèr | janggan gêluntung puthut | ing Talwiring pangendhang mami | Ki Jamal nambung sabda | ih kalinganipun | andika puniku ajar | sinauran Wrêgasana anganthuki | ênggèh mêkotên uga ||

10. atêtanya malih Jamal Jamil | pintên kathahe pucaking arga | Wrêgasana lon saure | punapi dèrèng mriku | anginggahi pucaking ardi | Lawu sêdayanira | nauri gih sampun | nanging dèrèng wruh namanya | Wrêgasana nauri pucaking ardi | cacahe gangsal wêlas ||[34]

--- 5-6 : 24 ---

11. ingkang kidul sapta pucaknèki | arga Dalêm lan arga Dumilah | arga Pêthaprêlayane | arga Mayang patipun | arga Cakrakêmbang lan malih | ing arga Tinjomaya | de kapitunipun | arga Rêpatkêpanasan | pucak ingkang lèr wowolu kèhirèki | lianing ardi anak ||

12. pêkarêman agêng arga Tiling (80) | arga Sêdewa arga Pamênang | myang arga Candhirênggane | sêkawan arga Bayu | arga Rimbi arga Kalithi | arga Aji pitunya | lan arga Bintulu | dene kang agêng priangga | pan pipitu kidul titiga kang inggil | arga Dalêm Dumilah ||

13. arga Pêthaprêlaya jangkêp tri | ingkang têmbing lêngkèh lèr sêkawan | arga Tiling inggil dhewe | kêlawan arga Bayu | arga Rimbi arga Kalithi | pupucak gangsal wêlas | sami angkêripun | sakèhing wasi jêjanggan | sami karêm pucak pribadi-pribadi | wangsite pinakêman ||

14. Jamal Jamil andrêmimil malih (81) | kang dipun pakêm puniku napa | pra ajar janggan wasine | cantrik gocara cêthut | kawruhe kang dipun bêthithil | punapa beda-beda | miwah saminipun | ki wêwasi Wrêgasana | anauri kantênan beda sayêkti | wukir desa nêgara ||

15. bangsa ardi pêkarêmanèki | kamuktène totor nèng panggritan | pala poga[35] kang ginape | tan kadya wong prajèku | abojana sarwa binukti | sakèhing dêdagingan | woh dami kinukus | Sèh Mongraga angandika | kadipundi kawruhe wong ahli ardi | manira yun wikana ||

16. Wasi Wrêgasana matur aris | mila tan wruh rasaning dagingan | miwah ulam sêdayane | wohing dami kinukus | dèn olaha sadhengahnèki | tata ardi tan kengang | pala kang pinuluk | pêndhêm gumantung kêsimpar | sawontêne lianipun wohing dami | tuwin ulam-ulaman ||

17. rêsi ingkang wus samya linêwih (82) | tranging cipta sidiking paningal | uning sadèrèng winalèh | uningèng Jawata Gung | kang tumurun ing siang ratri | alêlantaran dina | wuku kang lumaku | Jamal Jamil nambung sabda | kadipundi pawukon pinuthi-puthi | kadya mring kitab Kur'an ||

18. Wasi Wrêgasana lon nauri | niku lantaraning kawaspadan | ngaurip awon pênêde | wit wuku têlung puluh | pêndhak Dite wuku sêtunggil | Ngat Paing wuku Sinta | gêdhonge nèng ngayun | dewane Yamadipatya | suku kobok toya umbul-umbul ngarsi | gagak wit kêndhayakan ||

19. Dite Wage wuku Landêp nênggih (83) | Hyang Mahdewa kayu kêndhayakan | nori gêdhong nèng ngarsane | suku kokobok ranu | Dite Manis kang wuku Wukir | Maha Yêkti dewanya | gêdhonge nèng ngayun | suku wingking kobok toya | manukipun manyar kayu nagasari | Dite Pon kang gumantya ||

20. wuku Kurantil Anggara Kasih | Bêthara Langsur gêdhong lumumah | kayu ingas ingarsane |

--- 5-6 : 25 ---

umbul-umbul nèng ngayun | kobok toya suku ing wingking | manuke sulindhitan | Dite Kliwonipun | wuku Tolu kang atampa | Sang Hyang Bayu kobok[36] suku ing wingking | bul-umbul gêdhong ngarsa ||

21. kayu trênggulun branjangan pêksi (84) | Dite Paing Gumbrêg Sang Hyang Cakra | gêdhong minêb ing wurine | kobok toya ingayun | kayu gurda yam alas pêksi | Dite Wage Wariga | Hyang Asmara luhung | sulastri pêksi kêpodhang | Dite Kliwon Wrigagung Hyang Pancarêsi | gêdhong bèthèt cêmara ||

22. Dite Êpon ing Anggara Kasih | Julungwangi Hyang Sambu dewanya | umbul-umbul ingarsane | toya jêmbangan ngayun | wit cêpaka kuthilang pêksi | Dite Kaliwon Sungsang | gêdhong mlumah ngayun | dewane Bêthara Gana | umbul-umbul ngarsa suku kobok warih | nori kayunya tangan ||

23. Dite Paing Galungan gumanti (85) | Hyang Kamajaya anangga toya | umbul-umbul nèng ngarsane | kayu tangan puniku | manuk bidho nulya aganti | Dite Wage Kuningan | bêtharendra nêngguh | kayunya jayakusuma | pêksi urang-urangan gêdhong nèng wuri | umbul-umbul nèng ngarsa ||

24. Dite Manis ingkang wuku Langkir | Bêthara Kala kayunya ingas | cêmara sol sêtunggile | pan gêmak pêksinipun | Dite Êpon Anggara Kasih | kang wuku Mandhasia | Brama dewanipun | gêdhonge anèng ingarsa | kayu asêm pêlatuk-bawang kang pêksi | gya Dite Kaliwonya ||

25. Julungpujut Hyang Gurêtna[37] nênggih | ngarêpkên ardi pêksi prit-bawang | pan rumbuyut kêkayone | gya Dite Paingipun | wuku Pahang Hyang Tantra nênggih | amandhi kris liligan | kobok toyèng pungkur | cocak kayu kêndhayakan | Dite Kliwon Kruwêlut Hyang Wisnumurti | astanya ngagêm cakra ||

26. toya ing jêmbangan anèng ngarsi (86) | sasêpahan kayu parijatha | Dite Paing wuku Mrakèh | amunggul gêdhongipun | umbul-umbulira ambalik | tigaron kayunira | nora duwe manuk | Dite Pon Gara Kasihan | wuku Tambir Hyang Siwah gêdhong nèng nginggil | parênjak kayu upas ||

27. Dite Kliwon Mêdhangkungan tampi | Hyang Basuki kayune pêlasa | gêdhong nèng nginggil pungkure | we wuri pêksi pêlung | Dite Paing Maktal gumanti | dewane Sang Hyang Cakra | umbul-umbul ngayun | gêdhonge ana ingarsa | manuk ayam alas kayu nagasari | Ngat Wage Wuye tampa ||

28. Hyang Kuwera gêdhong lumah ngarsi (87) | kayu êtal manuke kêpodhang | kris liligan ingarsane | gya Dite Manisipun | cakragatra wuku Manahil | mangku tumbak liligan | toyèng bokor pungkur | tigaron pêksi sêpahan | Dite Êpon Prangbakat Anggara Kasih | dewane Sang Hyang Bisma ||

29. suku ngarsa akobok ing warih | wit tirisan pêksi rang-urangan |

--- 5-6 : 26 ---

Dite Kaliwon balane | Bêthari Durga rêngu | gêdhongira anèng ingarsi | manuke ayam alas | cêmara kang kayu | Dite Paing wuku Tampa | Sang Hyang Singajalma gêdhonge nèng wingking | wuni pêksi kêpodhang ||

30. Dite Wage wuku Wayang Tampi (88) | Dèwi Êsri lungguh gêdhongira | toyèng jêmbangan ngarsane | kayu cêpaka arum | pêksinira yam alas nuli | Dite Manis kang Tampa | kang wuku Kulawu | Hyang Sêdana kayu êtal | pêksi nori tumbak liligan nèng wingking | gêdhonge anèngarsa ||

31. toya ing jêmbangan anèng wuri | Dite Êpon Anggara Kasihan | Dukut Hyang Sakri dewane | kris ligan anèng pungkur | sarwi manggul gêdhong winuri | pandhan pêksi yam alas | Dite Kliwonipun | selardi Hyang Antaboga | lawan Nagagini ngarêpakên candhi | wit wijayakusuma ||

32. pêksinipun puniku pan gogik (89) | sampun jangkêp wuku tigang dasa | wuku nêm Anggara Kasèh | Kurantil Julungarum | Mandhasia kêlawan Tambir | Prangbakat Dukut nêmnya | Dite Pon sêdarum | ingetang rumêksèng mangsa | lawan bêncèt panca dhêstha ing Kurantil | Sad Sadha Julungambar ||

33. kasapta ing Mandhasianèki | duwi astha ing Tambir lampahnya | tri nawa ing Prangbakate | catur dasa ing Dukut | jangkêp nênêm wuku Gra Kasih | etang taun pasaran | pintên Paingipun | kalih warsa Pon sawarsa | Wage kalih warsa Kliwon[38] kalih | manisipun sawarsa ||

34. pangayuhing taun lan mangsèki | awit sèrèn eka sad Ponira | sèrèn dwi sapta ing Wage | anulya sèrènipun | ing tri astha Kaliwonèki | sèrèning mangsa marang | pêpêkênanipun | ing catur nawa Manisnya | asèsèrèn kang mangka pasaranèki | panca windu Paingnya ||

35. kumpuling etang lan dintênèki (90) | taun Dal Dite Gumbrêg Paingnya | kalih warsa gya taun Be | Galungan wukunipun | Sukra Paing jangkêp rong warsi | Je Buda Pon sawarsa | wuku Julungpujud | Jimawal Tumpak Wagenya | Julungwangi nulya Ehe ing Kurantil | Soma Wage jangkêpnya ||

36. kalih warsa nulya taun Alip | Kêmis Kaliwon wuku Langkirnya | Jimakir Tumpak Kliwone | pan Wuye wukunipun | jangkêpipun ing kalih warsi | nulya malih gumantya | ingkang taun Wawu | ing wuku Landêp punika | ing Anggara Manis jangkêpe sawarsi | etang mangsaning warsa ||

37. Kanêm Kapitu Sadha Kasèki (91) | patang puluh siji dinanira | Dhêstha Karo tri likure | Kalimaning Kawolu | ngênêm likur dina winilis | Kapat lawan Kêsanga | sami lima likur | Kasêpuluh lan Katiga | apan sami pat likur dina winilis | tumbuk Kawolu Kapat ||

38. pan pinetang wuku lan mangsèki | Jamal Jamil nambung atêtanya | dospundi bab taliwangke |

--- 5-6 : 27 ---

ngong dèrèng patos surup | warigapak lan warigamis | dene mawi prabeda | kang samyetang wuku | kula dèrèng pati cêtha | sira wasi Wrêgasana anauri | ngriki kang wus kêlampah ||

39. taliwangke wuku nêm kèhnèki (92) | kawit kanêm Warigalit ika | Kuningan Kuruwêlute | Wayang jangkêp nêmipun | sami Dite Wage puniki | lan rangkêpe ingetang | dina pasaripun | ing Paing Budandêpira | Kaliwone Warigapak kang winilis | ing Wage Sukra Ningan ||

40. Pon ing Rêspati Lute narêngi | ing Kaliwon sumaye punika | ing Manis Anggara Yange | jangkêp nênêm ingetung | Jamil Jamal nambungi angling | yèn tanah kula ngrika | pangetanging wuku | Warigamis Tumpak Lutnya | dene sanès lan etang dika ingriki | etange Warigapak ||

41. manira tanya malih ki wasi | pintên wuku ingkang ringkêl jalma | Wrêgasana lon saure | lilima kathahipun | wuku Sinta ingkang rumiyin | Soma Pon ringkêl jalma | Warigalitipun | Soma Kliwon ringkêl jalma | wuku Langkir Soma Paing ringkêl jalmi | wuku Tambir ingetang ||

42. anèng Soma Wage ringkêl jalmi (93) | Bala Soma Manis ringkêl jalma | jangkêp gangsal Paringkêle | sabên Soma yèn nuju | dina Aryang ringkêle jalmi | ringkêl panunggilanya | nênêm kathahipun | Aryang Wrukung Paningronya | Uwas Mawulu Tungle jangkêp nêmnèki | Ariang ringkêl jalma ||

43. pan Wurukung ringkêl sato nênggih | Paningron ringkêl pêksi punika | Uwas kang ringkêl iwake | Mawulu ringkêl wuku | Tungle ringkêl godhong jangkêpi | ringkêl si wa lata ba | gih puniku wau | Sinta Warigalitira | Langkir Tambir Bala jangkêp nênêmnèki | Soma Aryang sêdaya ||

44. Wrukung ringkêl sato wukunèki (94) | kang wuku gangsal nuju ju ma wa | Wukir lan Julungwagine[39] | kêlawan Julungpujut | Maktal Wayang jangkêpirèki | Dite Wrukung sêdaya | gya paningronipun | ringkêl pêksi wuku gangsal | kang ingetang ku su ma[40] wu ku anênggih | Kurantil Sungsangira ||

45. Pahang Wuye Klawu gangsalnèki | Paningron nèng Tumpak sêdayanya | gantya was ringkêl manuke | apan la wa ma ma wu | Landêp Warigagungirèki | Mandhasia kêlawan | Mêndhangkungan Wugu | nèng Buda Uwas sêdaya | nulya gantya Mawulu kang ringkêl wiji | ta ga ku ma du gangsal ||

46. wuku Tolu lan Galunganèki | Kuruwêlut Manahil Dukutnya | jangkêp lilima wukune | kabèh Soma Mawulu | nulya Tungle ringkêl ronèki | gu ku ma[41] prang wa | Gumbrêg kang rumuhun | Kuningan Mrakèh Prangbakat | Watugunung jangkêpe gangsal winilis | Soma Tungle sêdaya ||

47. sampun jangkêp ringkêl nêm prêkawis (95) | apan wontên malih kang ingetang | ingaranan kala Dite | nèng wuku tri wa ka wu | Warigagung ing Dite Manis | nuju Aryang jagurnya | lawan Kuruwêlut |

--- 5-6 : 28 ---

Dite Wage was jagurnya | wugu Dite Pahang Aryang Jagur nênggih | jangkêp wuku titiga ||

48. walêr sangkêr malih saprêkawis | wuku sêtunggil nuju Galungan | nênggih dhungulan wastane | tigang dintên puniku | Dite Soma Anggaranèki | dewa kala tri dina | ringkêl gung puniku | ringkêling para jawata | lamun nuju Galungan ing tigang ratri | minggu tan ana obah ||

49. sakèhing jawatèng awiati (96) | miwah para jawatèng bantala | jawatèng samodra dene | dewaning kutu-kutu | walang taga tan ana kari | ing dalêm tigang dina | sumêne aminggu | ingaran dhêndham kukudan | barang karya tan bêcik kêna ing sarik | pangapêsing jawata ||

50. apan kêna soting jawata di | kasabêt ing ila-ila dina | papa mala citrakane | sapudhêndhanira gung | sami walêr sangkêr puniki | apan sangêt priangga | iku sangar agung | tinimbang lan ringkêl jalma | taliwangke kala Dite datan sami | mêksih angkêr dhungulan ||

51. sangêt dhêndhan kukudan puniki | inggih yèn nuju wuku Galungan | Dite Soma Anggarane | Dewa Kala adhungul | datan kenging dipun gêgampil | Sèh Mongraga sukèng tyas | myarsetanging wuku | sêsorah pakêming ajar | kabudayaning kabudan kang pinuthi[42] | pêpasthèn winaskitha ||

52. Jamal Jamil atêtanya malih (97) | kadipundi bab lampahing lintang | wuluh lawan walukune | kang parêng mangsanipun | bêncèt lawan wukunirèki | punapa manut surya | punapa nut wuku | Ki Wêwasi Wrêgasana | anauri lampahing lintang kêkalih | wuluh walukunira ||

53. tanggalipun myang surupirèki | anèng dintên sawiji tan ewah | sabên ing Soma Manise | tanggal myang surupipun | sami angsal wuku mangsèki | lampahe ring-iringan | wuluh lan waluku | lintang wuluh dènya tanggal | Soma Manis ing mangsa karo marêngi | dwi astha ing tambirnya ||

54. Soma Manis Mêdhangkunganèki (98) | nulya pêndhak Soma Manisira | lintang waluku tanggale | nuju katiganipun | ing tri nawa Prangbakatnèki | Soma Manising Bala | dene surupipun | lintang wuluh nuju mangsa | ingkang siji kasapta Mandhasiyèki | Soma Manis wukunya ||

55. Julungpujud pêndhak Soma Manis | lintang wuluku[43] ing surupira | anuju mangsa karone | parêng mangsaning wuku | duwi astha ing tambir nênggih | wuluku surupira | lan tanggaling wuluh | puniku pan sêsarêngan | sontên lintang wluku surup bêdhugnèki | lintang wuluh atanggal ||

56. Sèh Mongraga angandika aris | rika tutugêna apêpajar | ujaring pawukon kabèh | Wrêgasana asaguh | sêmu langguk ciptaning galih | dinuga puruita | marang dhawakipun | Jamal Jamil samya mojar | kakang ajar kula andika jarwani | Padangon padewanya ||

--- 5-6 : 29 ---

57. miwah sêngkan turunaning Êsri (99) | lawan candranya ywa kaliwatan | sadaya nèh jarwakake | Wrêgasana amuwus | inggih sampun andika watir | dewa ingkang lumampah | wolu gantya laku | Êsri Endra Guru Yama | Lodra Brama Kala Uma jangkêpnèki | Sri rêjêki wardinya ||

58. Endra samar Guru karêp nênggih | Yama singlu loroning atunggal | Lodra gêtih pasêmone | Brama gêni liripun | Kala murka Uma pawèstri | Dewa Kala punika | yèn nuju lumaku | marêngi wuku Galungan | inggih sabên Galungan ing tigang ari | Dite Soma Anggara ||

59. anèngriku dhungule tri ari (100) | kang kula ucap wau punika | mila dhungul supayane | Dewa Sri mantukipun | maring Sinta Ditene Paing | Padangon sêsanganya | kawit saking dangu | jagur gigis lan kerangan | nohan wogan tulus wurung lawan dadi | pan wus jangkêp sêsanga ||

60. dangu watu jagur macan nênggih | gigis bumi pan kerangan surya | nohan rêmbulan wêrdine | wogan ulêr puniku | tulus banyu wurung pan gêni | dadi kayu punika | jangkêp kang ingetung | sêdaya amawa watak | Jamil tanya lampahe ta kadipundi | Wrêgasana wuwusnya ||

61. inggih mangke pinetang rumiyin (101) | sêngkan turunan puniku gangsal | kang rumiyin srigatine | sami gumarangipun | nulya cèlèng-têmbalung nênggih | tumuntên kuthilapas | gya suajagipun | jangkêp gangsal kang ingetang | nulya jabung wuku yèn kula ingriki | sanès lan kapujanggan ||

62. yèn pujangga dènya amastani | kalajaya bumi petangira | wuku tigang dasa kabèh | pan pinara sêpuluh | nêlu-nêlu sadumanèki | siang dalu rumêksa | ing jayaning wuku | pitung dintên gênti mara | sabên-sabên wuku kang lumaku nênggih | punika petangira ||

63. jabung wuku kala jaya bumi | kang rumêksa ing jagad pracima | wetan bênêr wuku trine | pan Mêndhangkunganipun | Sungsang sela ardi jangkêp tri | Bêthara Mahadewa | Mahdèwi puniku | pasar[44] kutha perak | langse seta kuntul santên kang jêladri | sastra ha na ca ra ka ||

64. jabung wuku kala jaya bumi (102) | kang rumêksa ing jagad duksina | kidul bênêr wuku trine | Gumbrêg Pahang lan Wugu | Sang Hyang Sambu Swagnyana Dèwi | Paing pasaranira | swasa kuthanipun | pan ulung bang pêksinira | langse rêkta ludira punang jêladri | sastra da ta sa wa la ||

65. jabung wuku kala jaya bumi | ingkang rumêksa anèng purwèngrat | kulon bênêr kulon trine | Landêp Kuninganipun | Wuye Kamajaya lan Ratih | Êpon pasaranira | êmas kuthanipun | pan kêpodhang pêksènira | langse pita madu jêladrinirèki | sastra pa dha ja ya nya ||

66. jabung wuku kala jaya bumi (103) |

--- 5-6 : 30 ---

kang rumêksa ing jagad utara | ing lor bênêr wuku trine | Mrakèh Klawu Wrigagung | Sang Hyang Wisnu Bêthari Êsri | Wage pasaranira | wêsi kuthanipun | pêksi dhandhang pêksinira | langse wulung nila kang punang jêladri | sastra ma ga ba tha nga ||

67. jabung wuku kala jaya bumi | kang rumêksa jagad madyantara | têngah ngandhap wuku trine | Krantil prangbakatipun | Mandhasia Hyang Bayu Umi | Kaliwon pasaranya | prunggu kuthanipun | apan gogik pêksinira | langse mancawarna wedang kang jêladri | sastra ji ro lu pat ma[45] ||

68. jabung wuku kala jaya bumi | kang rumêksa jagad ngantariksa | nginggil bênêr wuku trine | Kruwêlut Wayangipun | Wriga surya Surèngganadi | sastra nêm tu lu nga[46] lang | nêngguh jabung wuku | kala jaya bumi ingkang | rumêksèngrat kidul wetan kang wuku tri | wuku Wukir kêlawan ||

69. wuku Langkir lan wuku Mênahil[47] (104) | Hyang Kuwera sastra narasonya | nèng kidul wetan prênahe | gantya kang jabung wuku | kala jaya bumi anênggih | ingkang rumêksèng jagad | kidul kilènipun | wuku tri Julungwanginya | Tambir Dukut Sang Bêthara Maha Yanti[48] | sastranipun gandhea ||

70. jabung wuku kala jaya bumi | kang rumêksa jagad lèr kilènya | apan titiga wukune | Tolu lan Bala nêngguh | Julungpujud Hyang Siwah nênggih | nurwiti sastranira | gantya jabung wuku | kala jaya bumi ingkang | rumêksa ring jagad êlor wetan nênggih | apan wuku titiga ||

71. sinta maktal galungan puniki (105) | hyang Pritanjala sastranya bya bya | tamat sêdaya kuthane | ingkang samya ingetung | jabung kala jaya ing bumi | yèn wus waspadèng etang | wuku têlung puluh | sêdayane kinawruhan | dadya ruat mala citrakaning urip | kêdah paham angetang ||

72. langkir wukir lan wuku manahil | kidul wetan jagad ênggonira | wuku gumbrêg lan pahange | kidul bênêr gènipun | Julungwangi Tambir Dukuti | kang kidul kilènira | Wuye Landêpipun | Kuningan Tolu lan Bala | kilèn bênêr Julungpujud anênggani | lor kulon prênahira ||

73. Warigagung lan wuku Marakih | lan Kulawu lor bênêr gonira | Sinta Maktal Galungane | lor wetan prênahipun | Mêndhangkungan lan sela-ardi | Sungsang wetan gonira | Kurantil lan wuku | Prangbakat Mandhasianya | nèng pratala Kuruwêlut Wayang nênggih | Warigalit ing tawang ||

74. jangkêp etang wuku tri dadèsi[49] (106) | dinum sêdasa aniga-niga | anênggani ing prênahe | watêking jabung wuku | ing prang apês ungguling jurit | nêrak apês jayanya | kang ngênggèni unggul | puniki etanging lampah | wuku ingkang katurunan ing srigati | pipitu kathahira ||

75. wuku tolu lawan Julungwangi | Wukir Marakih lan Wuye ika | Wugu lan Watugununge |

--- 5-6 : 31 ---

jangkêp pitu ingetung | gya arèsan ingkang winilis | apan wuku lilima | nênggih kang rumuhun | Gumbrêgan lawan Julungan | Mandhasian Galungan Dukut anênggih | jangkêp gangsal ingetang ||

76. nulya wrêga-gêmête winilis (107) | awit Dite Paing wuku Sinta | Dewa Sri Tungle dangune | Sinta Soma Ponipun | Endra Aryang dangu marêngi | Soma Pon ringkêl jalma | nulya Sintanipun | Anggara Wage punika | Dewa Guru Wrukung dangu Sinta nênggih | Buda Kaliwonira ||

77. kala Paningron dangu ngêkêli | Sinta ing Rêspati Manisira | Lodra uwas ing jagure | Sinta ing Sukranipun | Paing Brama mawulu gigis | sêngkaning asu ajag | Sinta Tumpakipun | Pon Kala Tungle kerangan | turunipun sapi gumarang anênggih | jabung ing wuku Sinta ||

78. jaya bumi nèng lèr wetan nênggih | majêng ngidul ngilèn pitung dina | sampun nêrak kala gêdhe | gantya ing Landêpipun | Dite Wage Uma marêngi | Aryang anuju wogan | Landêp Soma Kliwun | Dewa Sri Wurukung Wogan | nulya wuku Landêp ing Anggara Manis | Dewèndra Paningronya ||

79. tulus nulya Landêp Buda Paing (108) | Dewa Guru uwas wurung ika | apan nuju taliwangke | Landêp Rêspatinipun | Êpon Uma mawulu dadi | Landêp Sukra Wagenya | Lodra Tungle dangu | cèlèng-têmbalung sumêngka | Landêp Tumpak Kaliwon dewanirèki | Brama Aryang Jagurnya ||

80. turuning kuthilapas mring bumi | jabung wuku Landêp kilèn gènya | marêp mangetan bênêre | ing pitung dintên sampun | anêrajang kala tan bêcik | gantya wuku wukirnya | Dite Manisipun | Dewa Kala wurukungnya | apan gigis nuju sêngkaning srigati | wukir Soma Paingnya ||

81. Uma paningron kerangan nênggih (109) | wukir ing Anggara Pon punika | Dewa Sri uwas nohane | wukir Buda Wageku | Endra wogan mawulunèki | wukir ing rêspatinya | Kliwon Dewa Guru | anuju Tungle tulusnya | nulya wuku Wukir ingkang Sukra Manis | Yama aryang wurungnya ||

82. nulya wukir ing ri Tumpak Paing | Dewa Endra Wurukung dadinya | turuning asu ajage | jabung wuku anêngguh | kala jaya bumi ing wukir | wontên ing kidul wetan | pitung dintên sampun | purun amurugi kala | gantya wuku Kurantil Dite Pon nênggih | anuju Dewa Brama ||

83. Paningron dangu sêngkanirèki (110) | sapi-gumarang mêsat mring wiat | kurantil Soma Wagene | Kala ing uwas jagur | Kurantil ing Anggara Kasih | anuju Dewa Uma | mulu gigisipun | kurantil Buda Manisnya | Dewa Êsri Tungle Kerangan anuli | Krantil Kêmis Paingnya ||

84. Dewa Endra aryang nohan nênggih | Kurantil ing Sukra Pon punika | guru Wurukung nohane | Krantil Tumpak Wageku | Dewa Yama Paningronèki | tulus tumurunira | ing cèlèng têmbalung |

--- 5-6 : 32 ---

jabung wuku Kurantilnya | anèngandhap majêng nginggil pitung ari | sampun murugi kala ||

85. gantya Tolu Dite Kliwon nênggih | Dewa Lodra uwas wurung ika | sêngkaning kuthilapase | Tolu ing Soma Madu | Dewa Brama mawulu dadi | Sang Srigati tumêdhak | pawon dènya nurun | tolu Anggara Paingnya | Dewa Kala nuju tungle dangu nênggih | Tolu Buda Ponira ||

86. Dewa Uma aryang jagurnèki (111) | Tolu ing Rêspati jagurira | Dewa Sri Wrukung gigise | Tolu Sukra Kaliwun | Endra ningron keranganèki | Tolu Tumpak Manisnya | nuju Dewa Guru | marêngi uwasing nohan | jabung wuku Tolu lèr kilèn gènèki | pan majêng ngidul ngetan ||

87. pitung dintên pitung dalu nênggih | sampun purun amurugi kala | gantya gya wuku gumbrêge | ing Dite Paingipun | Yama mawu[50] woganèki | sêngkaning asu ajag | gumbrêg somanipun | Lodra Pon Tungle tulusnya | turunipun sapi-gumarang mring bumi | gumbrêg Gara Wagenya ||

88. Dewa Brama aryang wurung nênggih (112) | gumbrêg Buda Kliwon Dewa Kala | Wurukung nuju dadine | Gumbrêg Rêspati Madu | Uma Paningron dangunèki | gumbrêg Sukra Paingnya | ing Sri uwas jagur | Gumbrêg Tumpak Dewa Endra | amarêngi mawulu anuju gigis | jabung wuku Gumbrêgnya ||

89. anèng kidul bênêr gènirèki | pitung dina ywa murugi kala | gantya wuku Wrigalite | ing Dite Wage Guru | nuju Tungle Kerangan nênggih | sêngkan cèlèng mring wiat | Warigalitipun | Soma Kliwon Dewa Yama | aryang nohan marêngi kang ringkêl jalmi | turuning kuthilapas ||

90. Warigalit ing Anggara Manis | Dewa Lodra ing wurukung wogan (113) | nuju sêngkan Srigatine | ing Warigalitipun | Buda Paing Brama marêngi | paningron tulusira | Warigalitipun | Rêspati Pon Dewa Kala | uwas wurung nuju taliwangke nênggih | Warigalit ing Sukra ||

91. Wage Uma ing mawulu dadi | Warigalit Tumpak Kaliwonya | Dèwi Sri tungle dangune | nênggih kang jabung wuku | Warigalit anèng inginggil | ing pitung dintên aywa | murugi kala gung | gantya wuku Wrigagungnya | Dite Manis Endra aryang jagur nênggih | Kala dite punika ||

92. wuku Warigagung Soma Paing | Dewa Guru wurukung gigisnya | turun ing asu ajage | ing Warigagungipun | Anggara Pon Yama marêngi | ing paningron kerangan | nuju sêngkanipun | Sapi-gumarang mring wiat | Warigagung ing Buda Wage marêngi | Lodra ing uwas nohan ||

93. Wrigagung Rêspati Kliwonèki (114) | Dewa Brama ing mawulu wogan | Wrigagung Sukra Manise | kala ing tungle tulus | Warigagung ing Tumpak Paing | Uma aryang wurungnya | ingkang jabung wuku |

--- 5-6 : 33 ---

Wrigagung nèng lèr gènira | majêng ngidul pitung ari pitung ratri | aywa murugi kala ||

94. gantya ingkang wuku Julungwangi | Dite Êpon sri wrukung dadinya | Julungwangi Soma Wage | Endra paningron dangu | turunipun cèlèng mring bumi | Julungwangi Anggara | kasih Dewa Guru | uwas jagur sêngkanira | ing kuthila-êpas mêsat maring langit | wuku Julungwanginya ||

95. Buda Manis Dewa Yama nênggih (115) | amarêngi mawulu gigisnya | tumurun ing srigatine | ing paturon gènipun | Julungwangi Rêspati Paing | Lodra tungle kerangan | Julungwanginipun | ing Sukra Pon Dewa Brama | aryang nohan ingkang wuku Julungwangi | ing Tumpak Wagenira ||

96. Dewa Kala wrukung wogan nênggih | jabung wuku Julungwanginira | apan anèng kidul kilèn | majêng lèr wetanipun | pitung dintên ing pitung ratri | sampun murugi kala | tan pênêd tinêmu | gantya ingkang wuku sungsang | Dite Kliwon Umaningron tulus nênggih | sungsang Soma Manisnya ||

97. Dewa Êsri uwas wurung nênggih (116) | wuku sungsang Anggara Paingnya | Endra mawulu dadine | su-ajag sêngkanipun | sungsang Buda Êpon marêngi | Guru tungle dangunya | gumarang tumurun | sungsang Rêspati Wagenya | Dewa Yama aryang nuju jagur nênggih | sungsang Sukra Kliwonya ||

98. Dewa Lodra ing wurukung gigis | wuku sungsang ing Tumpak Manisnya | Bramaningron kerangane | anênggih jabung wuku | sungsang wetan ênggonirèki | ing dalêm pitung dina | sampun purun-purun | nrajang kala tan prayoga | gantya wuku galungan ingkang gumanti | ing Dite Paingira ||

99. Dewa Kala uwas nohanèki | galungan ing Soma Pon punika | kala mawulu wogane | wuku galunganipun | ing Anggara Wagenirèki | kala tungle tulusnya | sêngkaning têmbalung | puniku dhungulanira | Dewa Kala tigang dintên andhunguli | Dite Soma Anggara ||

100. Galungan ing Buda Kliwon nênggih (117) | Dewa Uma aryang wurung ika | turuning kuthilapase | galungan Kêmis Madu | Dewa Êsri wurukung dadi | sêngkan ing srigatika | ing galunganipun | Sukra Paing Dewa Endra | ningron dangu galungan Tumpak Ponèki | Guru uwas jagurnya ||

101. jabung wuku ing galungan nênggih | nèng lor wetan ngidul ngilèn rêpnya | aywa murugi kalane | gantya kuninganipun | Dite Wage Yama marêngi | mawulu gigisira | ing kuninganipun | ing Soma Kaliwonira | Dewa Lodra ing tungle keranganèki | ningan Gara Manisnya ||

102. Dewa Brama aryang wurung nênggih (118) | kuningan ing Buda Paingira | Kala wurukung wogane | asu ajag tumurun | kuningan Rêspati Pon nênggih | marêngi Dewa Uma | ing paningron tulus | sêngkaning sapigumarang | kuningan ing Sukra Wage dewanèki | Êsri uwas wurungnya ||

--- 5-6 : 34 ---

103. apan nuju taliwangke nênggih | kuningan ing Tumpak Kaliwonya | Endra mawulu dadine | pan jabung wukunipun | kuningan nèng kilèn gènèki | apan majêng mangetan | pitung dintên sampun | purun amurugi kala | gantya wuku langkir ingkang Dite Manis | Guru tungle dangunya ||

104. ingkang wuku Langkir Soma Paing | Dewa Yama aryang jagurira | anuju ringkêl jalmane | Langkir Gara Ponipun | Dewa Lodra wurukung gigis | langkir Buda Wagenya | Dewa Brama nuju | paningron keranganira | turunipun cèlèng têmba[51] mring siti | langkir Kêmis Kliwonya ||

105. Dewa Kala uwas nohanèki (119) | nuju sêngkaning kuthila-êpas | Langkir ing Sukra Manise | Dewa Uma mawulu | wogan turunipun srigati | tumurun pêdaringan | wuku langkiripun | ing Tumpak Paing punika | Dewa Êsri tungle nuju tulusnèki | jabung wuku langkirnya ||

106. anèng kidul wetan gyanirèki | majêng ngalèr ngilèn pitung dina | sampun murugi kalane | gantya mandhasiyèku | Dite Êpon Endra marêngi | nuju aryang wurungnya | mandhasianipun | ing Soma Wage Gurunya | amarêngi ing wurukung nuju dadi | mandhasiyèng Anggara ||

107. Kaliwone ing Anggara Kasih (120) | Dewa Ya[52] paningron dangunya | Mandhasya Buda Manise | Dewa Lodra was jagur | Mandhasia Rêspati Paing | Brama mawulunira | gigis sêngkanipun | kang asu ajag mring tawang |[53] Mandhasia ing Sukra Pon Kala nênggih | tungle nuju kerangan ||

108. turun sapi-gumarang mring siti | Mandhasia ing Tumpak Wagenya | Uma ariang nohane | nênggih kang jabung wuku | anèngandhap majêng manginggil | ing pitung dintên aywa | murugi kala gung | gantya Julungpujutira | Dite Kliwon Êsri wrukung woganèki | Julungpujut ing Soma ||

109. Manis Endraningron tulus nênggih | Julungpujut Anggara Paingnya | Dewa Guru was wurunge | kang wuku Julungpujut | ing Buda Pon Yama marêngi | ing mawulu dadinya | wuku Julungpujut | ing Rêspati Wage Lodra | tungle dangu cèlèng sumêngka mring langit | Julungpujut ing Sukra ||

110. Kliwon Brama aryang jagurnèki (121) | turunipun ing kuthila-êpas | mring siti Julungpujute | ing Tumpak Manisipun | Dewa Kala wurukung gigis | sêngkan ing srigatika | nênggih jabung wuku | Julungpujut ênggènira | nèng lèr kilèn majêng ngidul ngilèn nênggih | ing dalêm pitung dina ||

111. aywa nêrak ing kala tan bêcik | gantya pahang Dite Paing tampa | Umaningron kerangane | kang wuku pahangipun | ing Soma Pon dewanya Êsri | marêngi uwas nohan | wuku pahangipun | Anggara Wage Dewèndra | mulu wogan pahang Buda Kliwon nênggih | Guru tungle tulusnya ||

--- 5-6 : 35 ---

112. wuku pahang ing Rêspati Manis (122) | Dewa Yama aryang wurungira | pahang ing Sukra Painge | Dewa Lodra wurukung | dadi nuju turunirèki | su-ajag mring bantala | wuku pahangipun | Tumpak Êpon Dewa Brama | ningron dangu gumarang mêsat mring langit | jabung ing wuku pahang ||

113. anèng kidul marêp ngalor nênggih | pitung dintên ywa murugi kala | gantya wuku kruwêlute | ing Dite Wagenipun | Kala uwas jagur marêngi | kala Dite punika | wuku Kuruwêlut | ing Soma Kaliwonira | Dewa Uma mawulu anuju gigis | wuku Kuruwêlutnya ||

114. ing Anggara Manis Dewa Êsri (123) | amarêngi ing tungle kerangan | Kruwêlut Buda Painge | Dewèndra aryang jagur | nohan Kuruwêlut Rêspati | pon Guru wrukung wogan | wuku Kuruwêlut | Sukra Wage Dewa Yama | ningron tulus cèlèng tumurun mring siti | wuku Kuruwêlutnya ||

115. ing Tumpak Kaliwon amarêngi | Dewa Lodra uwas wurung ika | sêngkan ing kuthilapase | jabung wuku kruwêlut | anènginggil lêrês gènèki | apan majêng mêngandhap | pitung dintên sampun | purun amurugi kala | gantya wuku marakèh ing Dite Manis | Brama mawulu dadya ||

116. tumuruning Srigati mring bumi | tumêdhakira anèng ing taman | marakèh Soma Painge | Kala ing tungle dangu | Marakèh Anggara Ponèki | marêngi Dewa Uma | aryang nuju jagur | Marakèh Buda Wagenya | Dewa Êsri marêngi wurukung gigis | kang wuku Marakèhnya ||

117. ing Rêspati Kaliwonirèki (124) | Dewa Endra paningron kerangan | Marakèh Sukra Manise | Guru was nohanipun | wuku Mrakèh ing Tumpak Paing | Yama mawulu wogan | su-ajag mindhuhur | jabung wuku marakèhnya | nèng lèr lêrês majêng ngidul pitung ari | aywa murugi kala ||

118. gantya ingkang wuku tambir tampi | Dite Pon Lodra tungle tulusnya | turun sapigumarange | Tambir Soma Wageku | Brama aryang wurung marêngi | ringkêl jalma punika | wuku Tambiripun | ing Anggara Kasihira | Dewa Kala wurukung anuju dadi | Buda Manis Tambirnya ||

119. Uma ing paningron dangu nênggih (125) | Tambir ing Rêspati Paingira | sri uwas nuju jagure | Tambir Sukra Ponipun | Dewa Lodra mawulu gigis | Tambir Tumpak Wagenya | nuju Dewa Guru | ing tungle keranganira | sêsêngkaning cèlèngtêmbalung mring langit | jabung wuku Tambirnya ||

120. anèng kidul kilèn gènirèki | majêng ngalèr ngetan pitung dina | aywa nêrak kala gêdhe | awon ingkang tinêmu | gantya Mêndhangkunganirèki | Dite Kaliwon Yama | aryang nohanipun | turuning kuthila-êpas | kang wuku Mêndhangkungan ing Soma Manis | Lodra Wurukung wogan ||

121. nuju sêngkanira ing Srigati | Mêndhangkungan Anggara Paingnya | Brama paningron tuluse |

--- 5-6 : 36 ---

ing Mêndhangkunganipun | Buda Êpon Kala marêngi | uwas nuju wurungnya | Mêndhangkunganipun | ing Rêspati Wagenira | Dewa Uma mawulu anuju dadi | kang wuku Mêndhangkungan ||

122. ing Sukra Kaliwon Dewa Êsri (126) | tungle dangu wuku Mêndhangkungan | nuju ing Tumpak Manise | Endra ariang jagur | jabung wuku Mêndhangkungan ing | nèng wetan lêrês gènya | majêng ngilèn nêngguh | pitung dintên ywa nêrajang | kala gêdhe gantya maktal Dite Paing |[54] Guru wrukung gigisnya ||

123. turunipun su-ajag mring siti | wuku Maktal ing Soma Ponira | Dewa Yama paningrone | kerangan sêngkanipun | kang sapigumarang mring langit | wuku Maktal Anggara | Wage dewanipun | Lodra nuju uwas nohan | wuku Maktal ing Buda Kaliwonèki | Brama mawulu wogan ||

124. wuku Maktal ing Rêspati Manis (127) | Dewa Kala tungle tulusira | Maktal ing Sukra Painge | Uma ariang wurung | wuku Maktal Tumpak Ponèki | sri wurukung dadinya | nênggih jabung wuku | nèng lèr wetan ênggènira | majêng ngidul ngilèn pan ing pitung ari | sampun murugi kala ||

125. gantya ingkang wuku Wuye tampi | Dite Wage nuju Dewa Endra | paningron dangu turune | ingkang cèlèngtêmbalung | Wuye Soma Kaliwonèki | guru uwas jagurnya | kuthila mindhuwur | nuju taliwangkenira | Wuye Gara Manis Brama wulu gigis | turuning Srigatika ||

126. tumêdhak nèng kandhang dèn ênggoni | wuku Wuye Buda Paingira | Lodra tungle kerangane | kang wuku Wuyenipun | ing Rêspati Êpon marêngi | Brama ariang nohan | Wuye Sukranipun | Wage Kala wrukung wogan | wuye Tumpak Kaliwon Uma marêngi | paningron tulusira ||

127. jabung wuku Wuye gènirèki (128) | wontên kilèn lêrês majêng ngetan | sapta ri sapta ratrine | ywa nêrak kala agung | gantya ingkang wuku Manail | ing Dite Manisira | Êsri uwas wurung | Manail Soma Paingnya | Dewa Endra mawulu dadi marêngi | sêngkaning asu ajag ||

128. Manail ing Anggara Ponèki | Dewa Guru tungle dangunira | turun sapigumarange | wuku Manailipun | Buda Wage Yama marêngi | ariang jagurira | kang Manailipun | Rêspati Kaliwonira | Dewa Lodra wurukung anuju gigis | ing wuku Manailnya ||

129. amarêngi ing Sukranya Manis (129) | Dewa Brama paningron kerangan | Manail Tumpak Painge | kêlawan nohanipun | pan jabunging wuku Manail | nèng kidul wetan gènya | pitung dintên sampun | purun amurugi kala | gantya wuku Prangbakat Dite Pon nênggih | Uma mawulu wogan ||

130. Prangbakating Soma Wagenèki | Dewa Êsri ing tungle tulusnya | sêngkan cèlèng-têmbalunge | wuku Prangbakatipun | amarêngi Anggara Kasih | Endra aryang wurungnya | nuju turunipun |

--- 5-6 : 37 ---

kuthilapas mring bantala | Prangbakating Buda Manis Guru nênggih | ing wurukung dadinya ||

131. sêngkaning Srigati maring langit (130) | Prangbakating Rêspati Paingnya | Yama paningron dangune | wuku Prangbakatipun | amarêngi Sukra Pon nênggih | Lodra uwas jagurnya | ing Prangbakatipun | Tumpak Wage Dewa Brama | amarêngi mawulu anuju gigis | jabung wuku Prangbakat ||

132. anèng ingandhap nuju mênginggil | pitung dintên ywa murugi kala | kêlawan aywa mèmènèk | agantya ingkang wuku | Bala Dite Kaliwonèki | Kala tungle kerangan | Bala Soma Madu | Dewa Uma aryang nohan | wuku Bala nalika Anggara Paing | Dewa Sri wrukung wogan ||

133. tumuruning asu ajag nênggih | wuku Bala ing Buda Ponira | Endra paningron tuluse | anuju sêngkanipun | ing sapigumarang mring langit | Bala ing Rêspatinya | Wage Dewa Guru | marêngi uwas wurungnya | wuku Bala ing Sukra Kaliwonèki | Yama mawulu dadya ||

134. kang wuku Bala ing Tumpak Manis (131) | Dewa Lodra ing tungle dangunya | jabung ing wuku Balane | nèng lèr kilèn gènipun | pitung ari ing pitung ratri | aywa murugi kala | tan bêcik tinêmu | gantya kang wuku Wugunya | Dite Paing Brama aryang jagur nênggih | Kala Dite punika ||

135. wuku Wugu ing Soma Ponèki | Dewa Kala wrukung gigisira | Wugu ing Anggara Wage | Dewa Uma anuju | ing paningron keranganèki | marêngi turunira | kang cèlèng-têmbalung | Wugu Buda Kaliwonya | Dewa Êsri uwas nohan amarêngi | sêngkaning kuthilapas ||

136. wuku Wugu ing Rêspati Manis (132) | Dewa Endra ing mawulu wogan | tumuruning Srigatine | tumêdhak anèng lumbung | wuku Wugu ing Sukra Paing | Guru tungle tulusnya | Wugu Tumpakipun | Pon Yama aryang nohanya | jabung wuku Wugu nèng kidul sapta ri | gantya kang wuku Wayang ||

137. Dite Wage Lodra wrukung dadi | wuku Wayang Soma Kliwonira | Brama paningron dangune | Wayang Anggara Madu | Bala uwas jagur marêngi | taliwangke punika | wuku Wayangipun | pan ing Buda Paingira | Dewa Uma anuju Mawulu gigis | sêngkaning asu ajag ||

138. wuku Wayang Rêspati Ponèki | Dewa Êsri ing tungle kerangan | turun sapigumarange | ing wuku Wayangipun | Sukra Wage Endra marêngi | ariang nohanira | Wayang Tumpak Kliwun | Guru ing wurukung wogan | ingkang jabung wuku Wayang anènginggil | apan majêng mêngandhap ||

139. apan pitung dina pitung ratri (133) | sampun purun amurugi kala | gantya wuku Kulawune | Dite Manis anuju | Dewa Yama paningronèki | tulus ing Kulawunya | Soma Paingipun | Lodra uwas ing wurungnya | wuku Kulawu Anggara Ponirèki | Brama mawulu dadya ||

--- 5-6 : 38 ---

140. Kulawu ing Buda Wagenèki | Dewa Kala tungle ing dangunya | sêngkan cèlèng-têmbalunge | ingkang wuku Kulawu | ing Rêspati Kaliwonèki | Uma aryang jagurnya | nuju turunipun | kuthilapas mring bantala | ingkang wuku Kulawu ing Sukra Manis | sri wurukung gigisnya ||

141. amarêngi sêngkaning Srigati (134) | ing Kulawu Tumpak Paingira | Dewa Endra paningrone | kerangan jabung wuku | Kulawu nèng êlèr gènèki | majêng ngidul lêrêsnya | pitung dintên sampun | purun amurugi kala | gantya wuku Dukut Dite Ponirèki | Dewa Guru was nohan ||

142. wuku Dukut ing Soma Wageki | Dewa Yama ing mawulu wogan | Dukut Anggara Kasihe | Lodra ing tungle tulus | wuku Dukut ing Buda Manis | Brama aryang wurungnya | ingkang wuku Dukut | ing Rêspati Paingira | Dewa Kala wurukung anuju dadi | turuning asu ajag ||

143. wuku Dukut Sukra Ponirèki | Dewa Endra paningron dangunya | sêngkan sapigumarange | Dukut Tumpak Wageku | êsri uwas jagurirèki | jabung wuku Dukutnya | kidul kilènipun | apan majêng ngalèr ngetan | pitung dintên sampun purun amurugi | kala yèn kasêngkala ||

144. gantya wuku Watugunung nênggih (135) | Dite Kaliwonya Dewa Endra | mawulu nuju gigise | ing wuku Watugunung | dina Soma Manis marêngi | Guru tungle kerangan | ingkang Watugunung | ing Anggara Paingira | Dewa Yama nuju aryang nohan nênggih | wuku Watugunungnya ||

145. ing Buda Pon Dewa Lodranèki | anuju wurukung woganira | kang wuku Watugununge | Rêspati Wagenipun | Dewa Brama paningronèki | tulus tumurunira | kang cèlèng-têmbalung | selardi Sukra Kliwonya | Dewa Kala ing Uwas wurung marêngi | sêngkaning kuthilapas ||

146. wuku Watugunung Tumpak Manis (136) | dewanira Endra kang lumampah | nuju mawulu dadine | marêngi turunipun | kang Srigati marang ing bumi | anèng lêsung tumêdhak | nênggih jabung wuku | Watugunung anèng wetan | majêng ngilèn pitung dintên pitung ratri | sampun murugi kala ||

147. sampun jangkêp wuku tri dasèki | lampahing wuku Wrêgagêmêtnya | inganggêrakên lampahe | Jamal Jamil gumuyu | sarwi angling angumpak dhiri | nora jamak kang ajar | ujare ambubruk | prasasat dhalang awayang | paham kabèh boya wus luput ing lali | dhasar pintêr kang ajar ||

148. Wasi Wrêgasana ambêdhidhig | mathêm munthuk mèsêm sarwi mojar | inggih kadospundi malèh | tiang wus damêlipun | anèng wukir wuku pinikir | lamun tan mêkatêna | tan sagêd anggêntur | tanpa damêl anèng arga | yèn tan wruha pangulah lampahing budi | kabudayan kabudan ||

149. panglêpasing tyas marang Hyang Widi (137) | kamulyaning marcapadèng dibya | sampurna ing dêlahane |

--- 5-6 : 39 ---

pratisthaning pênggayuh | tang tar giuh mara[55] pangaksi | waskitha ing kasidan | sasêdyaning kayun | têtêse ing panitisan | Jamal Jamil anjawil têtanya malih | mring Wasi Wrêgasana ||

150. manira tanya kakang wêwasi | mungguh candranya ing paringkêlan | wuku tigang dasa kabèh | nèh jarwakên sêdarum | tumbuk sangar lan tumbuking sri | sampun tanggêl pêpajar | kang gêmêt sêdarum | Ki Wêwasi Wrêgasana | anauri lah inggih punika gampil | patanyandika mringwang ||

151. wuku Sinta patining wong awig (138) | sêmunira lintang karainan | watêke sarèh budine | sêbarang tyase lêsu | têngah tuwuh manggih bilai | ruate gêdhang saba | kang suluh sêtundhun | sakèhing arès-arèsan | salianing dagingan lan wohing dami | pêndhêm gumantung simpar ||

152. sêlawate pan sêlikur picis | wuku Landêp mina pringga pêjah | surating raditya lire | atêrang manahipun | amadhangi sêsami-sami | bilai kêrubuhan | ing wrêksa puniku | jalaranipun tandrêman | ruatipun maja têlung puluh iji | lawan arès-arèsan ||

153. sêlawate patang kèthèng nênggih | candraning wuku wukir ringkêlnya | lêsu wana sato lire | gunung asri kadulu | pinaranan ambêbayani | adigung adiguna | angèl budinipun | bilai kinaniaya | ruatipun kêlapa sêtabonèki | pat gluntung lan aresan ||

154. sêlawate apan limang picis (139) | wuku kurantil dhangdhang angurag | nuju ewuhan sêmune | tan lana budinipun | amêmènèk bilainèki | jalaran kèh cidranya | pangruatanipun | nanas sakuncunge sapta | lan arèsan tindhih pitung kèthèng nênggih | wuku Tolu candranya ||

155. pasarean sakèh wuku nênggih | lêngkawa kukuwung sêmunira | apan kagêdhèn angkuhe | bilaine kasiung | jalarane ajaga ati | pangruate sêmangka | wutuhan pipitu | res-aresan pinêpêkan | wuku Gumbrêg patining wrêksa anênggih | gêtêr patêr sêmunya ||

156. watak wong tinuku abanèki (140) | lumaku ingajèn wicaranya | kabêlabag bilaine | jalarane kumingsun | ruate bênêman gêmbili | sêpuluh lan aresan | pan sêlawatipun | kawan kèthèng aywa kirang | wuku Warigalit apan jalma mati | tan kantèn sandhang pangan ||

157. sêmune kèh sandhang panganèki | bilainira apan kaambat | jalaran murka karêpe | apan pangruatipun | nênggih pisang graita kuning | sêtundhun laresan[56] |[57] apan tindhihipun | patang kèthèng ingkang anyar | wuku Warigagung mina lodan mati | kêtug lindhu sêmunya ||

158. apan abot sêsangganirèki | bilainira apan kabanda |

--- 5-6 : 40 ---

sumakèhan jalarane | dene pangruatipun | pan puniku dangdangan uwi | ingêdang wuwutuhan | aresan tan kantun | limang kèthèng ingkang anyar | Julungwangi lumpuhing banthèng anênggih | sarwa rum bar-abirnya ||

159. kèh kang asih kèh ngalamatnèki (141) | bilaine cinabak[58] ing macan | jalaran lumuh asihe | dene pangruatipun | apan durèn pitung galinting | lawan ares-aresan | kucing tindhihipun | sungsang jakawuru tiba | mega mêndhung sêmune pêtêngan atin[59] | kawêsèn bilainya ||

160. jalarane wrêngkêng ruatnèki | jagung ontong pan puluh arèsan | sêpuluh kèthèng tindhihe | Galungan lata pruthul | andhap asor kalulun budi | bilaine tukaran | cêla jalaripun | ruate jêram gêng papat | lan aresan sangang kèthèng tindhihnèki | ingkang wuku Kuningan ||

161. pring anggagar nuju teja nênggih (142) | sêmunira sêlamêt budinya | apan kamuk bilaine | jalaran gêminipun | apan nênggih ruatirèki | sêtundhun pisang êmas | lan aresanipun | sêlawat nêm picis kênthang | nulya wuku Langkir lare andawani | urip sarya oyodan ||

162. sêmunira wangkot budinèki | bilaine apan tutukaran | jalaran kadurjanane | dene pangruatipun | apan bêndha nênêm gêlintir | nêm kèthèng lan aresan | kang pêpak sêdarum | ingkang wuku Mandhasia | apan ringkêl mina tinilar ing warih | kayu agung sêmunya ||

163. dadi pangaubaning sêsami (143) | nora kêna atut lan sêsanak | anadene bilaine | apan kêna ing siung | jalarane cekre[60] ing budi | dene pangruatira | jambu kluthuk satus | kêlawan ares-aresan | sêlawate satak kèthèng datan luwih | wuku Julungpujutnya ||

164. kathah lara sambang rimpung nênggih | mego[61] jodhog lêngkawa sêmunya | watêke bêrèt bêlere | bilaine katêluh | jalarane apan gumampil | pangruatipun pisang | bêcici sêtundhun | kang sinang lawan aresan | sêlawate nêm kèthèng wuku anênggih | Pahang kèh manuk kêna ||

165. sêmunira pan anuju ati | watêkipun apanas atenan | anadene bilaine | kinaniayèng satru | jalarane asalah kardi | dene ruruatira | jambu klampok satus | pitung kèthèng lan aresan | nulya wuku Kuruwêlut kapas agring | toya wêning jêmbangan ||

166. sêmunira wong sêlamêt ati (144) | bilaine kêna ing sênjata | jalaran pintêr budine | ruatanipun têbu | irêng patang lonjor nêm picis | sawarnaning aresan | wuku Mrakèhipun | ringkêle baron asêmpal | ing liwawar damar agung amêrapit | padhangantèn[62] elingan ||

--- 5-6 : 41 ---

167. kabêlabak bilainirèki | kêpara ngarêp jalaranira | anadene pangruate | apan kêmiri satus | lan aresan gih satus picis | ingkang wuku Tambirnya | upas lawan racun | lêsu lupa sariranya | têgêsipun tan sarju budinirèki | blai kenging pasangan ||

168. jalaran kêdhèp ujarirèki (145) | anadene ruruatanira | pan timun watang sêlawe | tindhihipun dom satus | lawan pangot waja sêrakit | kang wuku Mêndhangkungan | baya ngurag nêngguh | nèn-unèn barung sêkatya | sêmunipun adêrês sora yèn angling | bilai kasudukan ||

169. jalarane kudu-kudu nênggih | ruatane kêlayu sêtampah | kang pêpak aresanane | tindhih picis sêpuluh | nulya malih wuku gumanti | Maktal macan alupa | apan lesus agung | awor angin pancawora | têgêsipun wantêr angên-angênèki | bilaine atukar ||

170. kagêdhèn akal jalaranèki | ruatane manggis tigang dasa | nêm kèthèng lan aresane | Wuye pasangan manuk | gêtih tinub ing ruman nênggih | wor kukusing sundawa[63] | ing pasêmonipun | cugêtan ati punika | jalarane saking pakewuhirèki | dene pangruatira ||

171. apan kacang dhungdhungan anênggih (146) | ênêm têkêm lan ares-aresan | anadene titindhihe | pitung kèthèng puniku | gantya ingkang wuku Manail | apan wiji kêpapas | lawan lintang agung | amor mungsuh sêmunira | tansah jaga-ajaga atinirèki | dene bilainira ||

172. apan kawêsèn puniku nênggih | ingkang dadya jêjalaranira | kêdhuwurên pênggayuhe | pangruate kapundhung | sêtampah lan aresanèki | sangang kèthèng Prangbakat | kayu wringin iku | sêmpal dening aliwawar | pasêmone wêsi katèn purasani | kakon atèn watêknya ||

173. bilaine pan mèmènèk nênggih (147) | jalaran tyas ngadi-adi ika | pan rambutan pangruate | lawan aresanipun | sêlawate wêsi gêligin | wuku Bala pêndhita | angluwe puniku | sarwa tibèng sela mangsa | asring karya gora-godha watêknèki | katêluh kênèng upas ||

174. jalar kagêdhèn nêptu tan bêcik | pangruatipun kara sêtampah | lan aresan pitung kèthèng | nulya kang wuku Wugu | pan kaluyu kêrahan nênggih | patine padha roang | akasa wang-uwung | sêmu jêmbar budinira | bilaine kacuwik jalaranèki | pan saking lêngusira ||

175. pangruatipun kimpul sêtampir | lan aresan sêdasa kèthèngnya | dene kang wuku Wayange | ringkêl pasêmonipun | patining andaka wanadri | pratanggapati ika | mega kang lumaku | watak jêmbar budinira | bilaine pan kêna cidra puniki | mênga daulatira ||

176. pangruatipun pêlêm sêtampir (148) |

--- 5-6 : 42 ---

ingkang manis-manis lan aresan | sêlawate wolung kèthèng | ingkang wuku Kulawu | apan inggih rabia malih | wèt dening wêwayuhan | pêksi dewata gung | kumpule bun tibèng sêndhang | apan srêpan ing rêmbug kumpuling bêcik | blai kênèng wisaya ||

177. jalaranipun sring srêpanèki | ruate waluh loro ingêdang | jro ginulan myang rosane | pat kèthèng tindhihipun | wuku Dukut ringkêl candraning | apan kitri tinata | ingkang sukêt tunggul | asri larangan dipatya | pasêmone akumêt bubudènèki | blai kuthah ludira ||

178. anèng rana têngahing ajurit (149) | jalarane cukêng puguhira | ruat ing pare wêlute | wuwutuhan kinulub | sêtampir lan aresanèki | nêm kèthèng tindhihira | wuku Watugunung | patining wrêksa narendra | apagêra jaba gêrah uripnèki | blai kinaniaya ||

179. jalarane kawigaran budi | pangruate apan pisang raja | sêtundhun kang suluh jêne | kêlawan pisang gabu | sêtundhun lan mundhu kang kuning | miwah ares-aresan | kang pêksi sêdarum | pêndhêm gumantung kêsimpar | sêlawate picis kênthang satak sawi | ruate citrakanya ||

180. sampun jangkêp wuku tigang dasi (150) | Jamal Jamil gawok dènya mulat | mring ki wêwasi pahame | têrang pawukonipun | Jamil nambung sabda mring wasi | kula kêlangkung eram | paham dika wuku | nging kêdhik têksih sumêlang | babing taliwangke etang dika sisip | wrigapak dika lêpat ||

181. kula miarsa Kyai Sebagi | ing Wanamarta ragi pujangga | alim aresik etange | sami sêdayanipun | taliwangke ing warigamis | pan wus pinêlanggêran | taliwangkenipun | pan ana ing dina uwas | wasing wrigalit nèng Rêspati Pon nênggih | kruwêlut Kliwon Tumpak ||

182. pan mêkotên wuruke Kiai | Sêbagi mring kula wus mupakat | pra majusi ujum kabèh | kang sami muthi wuku | sampun limrah yèn warigamis | ki wasi Wrêgasana | sêmu rada milu | mring kawruhe Jamil Jamal | ki wêwasi Wrêgasana èsmu ering | mring kang ahlul tirakat ||

183. Sèh Mongraga angandika aris (151) | kae wasi ngong tanya ring dika | mungguh palêpasaning rèh | kang muhung mring maha gung | wasisthaning pratisthèng wèsthi | asthagina ginagap | panganggêping kalbu | budi wadining wong buda | kabudayan kang patitis ing panitis | tusthaning kawaskithan ||

184. kang kinantha-kantha ingaurip | ayun sumurup ing kêdadean | jarwaa kêjatènane | ginêng-ginênging gunung | dunungêna panuksmèng jati | ki wasi Wrêgasana | tyasira katuju | ing sêmu pagut kêrasa | mêdhar jarwa ki ajar ing Pringgadani | mijilkên sabdotama ||

 

---

1	Titik awal : Sêrat Tjenthini Jilid V-VI, op. cit., 203 hlm. (kembali) Titik awal : Sêrat Tjenthini Jilid V-VI, op. cit., 203 hlm.
2	Sraboja (dan di tempat lain). (kembali) Sraboja (dan di tempat lain).
3	Biasanya guru lagu o. (kembali) Biasanya guru lagu o.
4	laleyan (dan di tempat lain). (kembali) laleyan (dan di tempat lain).
5	§ kirang sawanda, kawêwahan: wo. (kembali) § kirang sawanda, kawêwahan: wo.
6	[cêlowokan]. (kembali) [cêlowokan].
7	pratala (dan di tempat lain). (kembali) pratala (dan di tempat lain).
8	§ prayoginipun: karya. (kembali) § prayoginipun: karya.
9	Lebih satu suku kata: mung Hyang Suksma Kang Maha Gung. (kembali) Lebih satu suku kata: mung Hyang Suksma Kang Maha Gung.
10	kongsi (dan di tempat lain). (kembali) kongsi (dan di tempat lain).
11	lamun. (kembali) lamun.
12	rajakaputrendah. (kembali) rajakaputrendah.
13	§ prayoginipun: angkêr. (kembali) § prayoginipun: angkêr.
14	Sênggami. (kembali) Sênggami.
15	§ prayoginipun: Madirda. (kembali) § prayoginipun: Madirda.
16	§ prayoginipun: raras. (kembali) § prayoginipun: raras.
17	Growah. (kembali) Growah.
18	§ kirang sawanda, kawêwahan: kang. (kembali) § kirang sawanda, kawêwahan: kang.
19	sumiyut (dan di tempat lain). (kembali) sumiyut (dan di tempat lain).
20	§ prayoginipun: pracalita. (kembali) § prayoginipun: pracalita.
21	§ prayoginipun: pancabaya. (kembali) § prayoginipun: pancabaya.
22	pêksi. (kembali) pêksi.
23	makidhupuh. (kembali) makidhupuh.
24	§ prayoginipun: langking. (kembali) § prayoginipun: langking.
25	§ limrahipun sêpada-padanipun nêm larik. (kembali) § limrahipun sêpada-padanipun nêm larik.
26	Jamil. (kembali) Jamil.
27	§ prayoginipun: bisa. (kembali) § prayoginipun: bisa.
28	Kurang satu suku kata: samya sêgêr sarira bisa anjuru. (kembali) Kurang satu suku kata: samya sêgêr sarira bisa anjuru.
29	tumingal. (kembali) tumingal.
30	niyup (dan di tempat lain). (kembali) niyup (dan di tempat lain).
31	lêngkèhing. (kembali) lêngkèhing.
32	§ kirang sawanda, kawêwahan: ba [Pêraba]. (kembali) § kirang sawanda, kawêwahan: ba [Pêraba].
33	kiyongan (dan di tempat lain). (kembali) kiyongan (dan di tempat lain).
34	Mulai bait ini diterapkan nama-nama bukit di sekitar gunung Lawu dan dilanjutkan kejelasan mengenai pawukon, paringkelan, padewan, palintangan, dsb. (kembali) Mulai bait ini diterapkan nama-nama bukit di sekitar gunung Lawu dan dilanjutkan kejelasan mengenai pawukon, paringkelan, padewan, palintangan, dsb.
35	boga. (kembali) boga.
36	§ kirang sawanda, kawêwahan: ko [kêkobok]. (kembali) § kirang sawanda, kawêwahan: ko [kêkobok].
37	§ Guritna? (kembali) § Guritna?
38	§ kirang kalih wanda, kawêwahan: ugi. (kembali) § kirang kalih wanda, kawêwahan: ugi.
39	Julungwangine. (kembali) Julungwangine.
40	Teks asli ada tanda tanya (?) pada akhir kata ini: ma(p?). (kembali) Teks asli ada tanda tanya (?) pada akhir kata ini: ma(p?).
41	§ kirang kalih wanda, kawêwahan: lawan. (kembali) § kirang kalih wanda, kawêwahan: lawan.
42	pinusthi. (kembali) pinusthi.
43	waluku (dan di tempat lain). (kembali) waluku (dan di tempat lain).
44	§ kirang kalih wanda, kawêwahan: lêgi. (kembali) § kirang kalih wanda, kawêwahan: lêgi.
45	§ angka Jawi: ga, lê, ngya, ma-miring tuwin ma-kurung. (kembali) § angka Jawi: ga, lê, ngya, ma-miring tuwin ma-kurung.
46	§ angka Jawi: pasangan-da (utawi sastra swara: é) la, pa-palya, ya. (kembali) § angka Jawi: pasangan-da (utawi sastra swara: é) la, pa-palya, ya.
47	Manahil. (kembali) Manahil.
48	§ prayoginipun: Yêkti. (kembali) § prayoginipun: Yêkti.
49	dasèki. (kembali) dasèki.
50	§ kirang sawanda, kawêwahan: lu [mawulu]. (kembali) § kirang sawanda, kawêwahan: lu [mawulu].
51	§ kirang sawanda, kawêwahan: lung [têmbalung]. (kembali) § kirang sawanda, kawêwahan: lung [têmbalung].
52	§ kirang sawanda, kawêwahan ma [Yama]. (kembali) § kirang sawanda, kawêwahan ma [Yama].
53	4. (kembali) 4.
54	4. (kembali) 4.
55	§ prayoginipun: marang. (kembali) § prayoginipun: marang.
56	§ prayoginipun: lan aresan. (kembali) § prayoginipun: lan aresan.
57	Kurang satu suku kata: sêtundhun lan laresan. (kembali) Kurang satu suku kata: sêtundhun lan laresan.
58	§ prayoginipun: tinêbak. (kembali) § prayoginipun: tinêbak.
59	§ utawi: ati. (kembali) § utawi: ati.
60	§ utawi: cengkre. (kembali) § utawi: cengkre.
61	§ prayoginipun: mega. (kembali) § prayoginipun: mega.
62	§ prayoginipun: padhang atèn. (kembali) § prayoginipun: padhang atèn.
63	§ utawi: sêndawa. (kembali) § utawi: sêndawa.