Cênthini, H. Buning, 1922, #105 (Jilid 01: Pupuh 32–35)

32. Gambuh

1. Sèh Mongraga lingnya rum | wajib kang darbe wisma puniku | angimami makmun kewala ngong yayi | Jayèngwèsthi turira rum | prayogi kakang kemawon ||

2. bênêr tan bênêr iku | wajib pun kakang tiyang asêpuh | Amongraga mèsêm nauri aririh | mênawi kathah kang luput | satêmah dadi gêguyon ||

3. Jayèngwèsthi umatur | inggih kang botên-botên winuwus | mangke dalu kawula babari ngilmi | Sèh Amongraga gumuyu | gya jumênêng saking lunggoh ||

4. lajêng usali parlu | cêtha ing têmbung myang kiratipun | Jayèngwèsthi Jayèngraga gya usali | tuwin sadaya kang makmum | wusnya Sèh Mongraga gupoh ||

--- 163 ---

5. nulya maca alkamdu | awalira surat Kulyakayu | surat Idajaa ing akirirèki | ulêming swara amêntul | kang makmum kabèh andongong ||

6. Jèngwèsthi lan rinipun | tumèmbêl bênêr ukaranipun | Amongraga tumaninahe atartib | tahyat akir iktidalun | nulya salam nêngên alon ||

7. asalamu ngalekum | warahmatullah wabarakatu | asaluka alpahojabil janati | fatakhunasrul islamu | nulya salam ngiwa alon ||

8. asalamu ngalekum | warahmatullah wabarakatu | asaluka najata wamanarnari | walngafyadin dalkisabu | bakda salat lênggah timpoh ||

9. nulya pujianipun | langkung rahab sadaya kang makmum | wusnya tutug pêpujian lajêng dhikir | wus dhikir andonga rajuk | Jayèngraga nasib alon ||

10. ngêlik sêdhêng swara rum | bêning gumrining alêmpêng êmpuk | alahu wasali wasalim ngalèhi | fagpirlana warkimnahu | waliman wakulu rêko ||

11. tamat pandonganipun | nulya salawat salaman wau | lajêng sunat bakda ngangkat sunat wabin | tigang salam apatakur | pamawasira waspaos ||

12. sampuning dhikir suhul | mungguh Pangeran ingkang wus jumbuh | ing dat sipat asma myang apêngalnèki | pagut napi isbatipun | ing dalêm kak tan kaledhon ||

13. wusnya mangkana wau | wanci manjing wêktu ngisanipun |

--- 164 ---

nulya Jamal Jamil kinèn angadani | wus adan sunat sadarum | Amongraga maksih kinon ||

14. angimami puniku | Amongraga mopo pinêksa wus | apan laju ngimami nulya usali | agya Patekah alkamdu | awal surat kang winaos ||

15. Surat Jumungah nêngguh | nulya Surat Manafèk akiru | tumaninah tartibe sarwa utami | dumugi ing salamipun | bakda pêpujian royom ||

16. dhikirira asêngkut | wusnya nulya andonga kaplahu | Jayèngraga tansah berag dènnya nasib | kang amin rahab kalangkung | sampuning salawat kang wong ||

17. sarta sêsalaman wus | dènnya sunat bakda ingkang makmum | nulya mundur mudhun pra santri lit-alit | kantun sang wirya katêlu | sunat witri tasbèh ing gon ||

18. sampurna tangatipun | lajêng manggèn kewala nèng tajug | tata katri dènnya lêlênggahan sami | para garwa anèng pungkur | acadhang yèn ana pakon ||

19. Jamal Jamil akumpul | lan Nuripin Jalalodin tan wus | lawan santri-santrine piyambak sami | Jayèngwèsthi ngandika rum | marang ingkang garwa alon ||

20. hèh Turida sirèku | apa wus gawe sêkul sananjung | matur dèrèng sawêg dipun rêratêngi | sakêdhap êngkas mèh sampun | dhêdhaharan wus mirantos ||

21. iya saosanamu | saanane ladèkna kang mungguh | lan tekone rinta gawanên mariki | satenongane [sa...]

--- 165 ---

[...tenongane] dèn gupuh | kang rayi matur wus saos ||

22. Rarasati agupuh | angladèkkên patehan mangayun | Turida wus nămpa dhulang tutup saji | karangkangan praptèng ngayun | Turida lan rayi gupoh ||

23. ingkang nata ing ngayun | pisang mas jambu kalampok arum | salak pakèl kuwèni durèn lan manggis | pijêtan dhuku kêpundhung | srikaya lan pêlêm dodol ||

24. nanas kêrêtan têbu | sêmăngka jingga katela gantung | miwah olah-olahan kang adi-adi | răndha kèli rara mêndhut | pipis tuban pipis kopyor ||

25. campora lêmpèt pasung | gantal lêmpêr lan sêmar tinandhu | plèrèt gêmpol apêm kocor rujak kawis | clorot jênang pathi sagu | juwadah lan jênang dodol ||

26. wus sumaji sadarum | munggwing piring lêlancaran jêpun | Jayèngwèsthi alon dènnya ngacarani | suwawi kakang sang bagus | karana Allah kemawon ||

27. sang tamu lingira rum | sangêt yayi ing panrimaningsun | botên sagêd amangsuli gênging kang sih | kang rayi alon turipun | kang botên-botên rinaos ||

28. kawula pan wus saguh | amadhangkên kakang ribêdipun | sêlot-sêlotipun mangke sêdhêng wêngi | mugi sêsambèn rumuhun | rayinta gyanipun sugoh ||

29. nulya samya amundhut | dhêdhaharan ing sakarsanipun | Amongraga mung pisang saulêr êthil | dhinahar nugêl ping pitu | gutuk [gu...]

--- 166 ---

[...tuk] tugêl dènnya atob ||

30. Jayèngwèsthi ngling kalbu | ora jamak cicike wong iku | layak mingkup ususe amung sadami | mung gêdhang saulêr tuwuk | dèn onjot-onjot ing atob ||

31. Jayèngwèsthi tan antuk | dènnya sêsambèn nyamikanipun | Jayèngraga dhahar bikut maratani | tan winuwus dangunipun | Jayèngwèsthi lingira lon ||

32. marang ing garwanipun | hèh ta yayi gonmu ngliwêt mau | liwêt tămbra gajihe ayam kabiri | pariksanên lamun uwus | nuli ladèkna ing kono ||

33. gya pinariksa sampun | rimat sadaya saosanipun | Ni Turida rêrasan lan Rarasati | anèng wisma ting kacêmut | samya ngungunira karo ||

34. Turida ris amuwus | iya talah dhayoh kae langkung | jêtmikane aruruh apik acicik | wong mangkono kae patut | dadia pripehan munggoh ||

35. lawan salaminipun | Kyai Jayèngwèsthi lan bojomu | dhêdhayohan ora kaya dhayoh iki | rahabe rakêt sadulur | ora mambu têmbe tumon ||

36. tan asisi gènipun | kaya ana kalêthêking kalbu | bêbatangan bae badhe besuk dadi | iya paripehanamu | Rarasati matur alon ||

37. kados inggih puniku | lêrês pambatang paduka tuhu | ing watawis tamu punika wus wasis | yèn mangke rêrasan ngilmu | sun pêthèk rakanta kawon [ka...]

--- 167 ---

[...won] ||

38. pun tamu ingkang unggul | katawis tajêm polatanipun | sinagahan sêmunipun angecani | Turida mèsêm lingnya rum | layake iya mangkono ||

39. lah payo marang ngayun | yèn kasuwèn bok sêlak pinundhut | para sêlir ingirid majêng mangarsi | anămpa rampadanipun | dharan pinire saking gon ||

40. bucu dinèkèk ngayun | liwêt tămbra angalênga kumyus | jangan pindhang sungsum kare cara santri | brongkos sambêl gorèng mangut | basêngèk pitik lan opor ||

41. pes-pesan tămbra palung | pindhang angsaran kalalèn agung | gêgorengan bontot burcèt lan gulathik | johan dêrkuku cuwiyun | gangsir êmprit pêking bondhol ||

42. dhèndhèng age bêtutu | êndhog bêkamal pindhang carubuk | babad galêng sêrêgan lan kalak ati | sujenan karupuk têrung | srundèng êmpal ragi abon ||

43. sate pal êmpuk duduh | miwah lalaban karai timun | sambêl lethok lombok kêncêng lawan pêtis | kaceme lan pare wêlut | têmupoh kacang galeyor ||

44. wus sumaos ing ngayun | kèndêl kang garwa sarwi akêbut | Jayèngwèsthi alon dènnya ngacarani | sumăngga kakang têturuh | nulya wijik toyèng bokor ||

45. wusnya wêwanting wau | kang garwa lan rayi datan kantuk | samya kêmbul kalima dènira bukti | Amongraga [A...]

--- 168 ---

[...mongraga] pulukipun | sawohing tanjung kang ijo ||

46. kinêpêl-kêpêl dangu | nganti atos bundêr lir binubud | tinakêra gutuk puluk lan kang rayi | ulam myang karupuk têrung | kang dhinahar lan têmupoh ||

47. dènira dhahar sêkul | liwêt tămbra namung patang jumput | langkung tamban pamamahe ngati-ati | anganti salêmbutipun | tan akêcap ngêlêd alon ||

48. Jayèngwèsthi andulu | sasmitanira sinamun-samun | osiking tyas dhasare wong iki apik | cicike saking kêpatuh | maune kêrêp anglowong ||

49. nadhah saking kabutuh | sunat bae tan pati akudu | ngur dhèk awan rada kèh kalongirèki | ing samêngko ukur-ukur | mung saêndhog ayam cebol ||

50. Jayèngwèsthi arangu- | rangu dènnya nadhah mung andulu | tamu lamun kraos dènira abukti | sêdhêng bumbune asêngkut | myat ing tamu milu kêndho ||

51. Jayèngraga asêngkut | dènnya nadhah kokoh cekoh bikut | rap-urapan myang jangan salin-sumalin | winratan ulam sadarum | nganti kasundhulan atob ||

52. pan taksih kokohipun | pêtis rinêmêd lan abon rêmus | Jayèngwèsthi muwus alon mring kang rayi | êntèkna aja kasusu | mati pitikmu anjomblong ||

53. Jayèngraga gumuyu | ginuyu mring garwa kangbok ayu | pan sadaya dènnya nadhah angêntèni | samana wus samya nutug [nutu...]

--- 169 ---

[...g] | Mongraga kinèn têturoh ||

54. sarêng dènira wisuh | nulya linorod ambêng nèng ngayun | wus tinampan para sêlir anyariki | mring pamburi sadaya wus | Jamal Jamil samya golong ||

55. dènnya nadhah asêngkut | Jalalodin Nuripin ngathêkul | nora tau mangan lawuh kang kadyèki | samya angêndhoni sabuk | mènthèh-mènthèh lambung mêdhok ||

56. sampun panglorodipun | dhêdhaharan tinata ing ngayun | Jèngwèsthi ngling sumăngga panulak amis | Mongraga muwus kalangkung | narimèng sih trus ing batos ||

57. Jayèngwèsthi amundhut | jêram kêprok binêlah kaujur | Amongraga mundhut rambutan satunggil | Jayèngraga cêg kasusu | kang kêtan kolak nora pot ||

58. Jayèngwèsthi gumuyu | dene jêjodhangan sira iku | bisa mrênahakên ênggoning lêlêgi | kukuh gandare kêrismu | kêncêng tan kêna binêthot ||

59. kang rayi sru gumuyu | sarwi matur langkung kêmbanipun | botên mangsêg lamun tan mangan lêlêgi | lamun kang olah bok ayu | sadhengahipun kemawon ||

60. sagêd andugi bumbu | kalêrêsan tan wontên kang kadung | dados kathah eca raose kang bukti | Ki Jayèngwèsthi gumuyu | pintêr agênah sirangko ||

61. Amongraga amuwus | inggih lêrês rayinta puniku | lamun sarwa sêdhêng bumbunipun ugi | raose sangêt anuntung | kaot [ka...]

--- 170 ---

[...ot] piyambak saajon ||

62. Jayèngraga gumuyu | ambodhokkên paduka puniku | dene lêrês anggèn kula amastani | raka ngling andêlna iku | olèh babah gêgêm gacon ||

63. Jayèngwèsthi amuwus | marang Amongraga wacana rum | inggih talah tan nyana kakang winasis | tan kêni ngakên balilu | kacihna gène mêmaos ||

64. patitis kiratipun | lêrês panjang nênggih cêlakipun | Amongraga saurira arum manis | têtela kang wus linuhung | sayêktine botên enjoh ||

65. botên namung puniku | kewala tungkul pangulah têmbung | Jayèngwèsthi nauri pan sarwi kumbi | angalingi kawruhipun | tan kenging ngakêna bodho ||

66. eca rêrasan dangu | sinambi dhahar nyamikanipun | apikantuk dènira angimbir-imbir | nrasèhkên raosing ngilmu | Mongraga kinarubut ro ||

67. Jayèngwèsthi amuwus | mring Turida sira lan adhimu | wis tilarên maring wismanira sami | nanging sira aywa turu | manira lagya têtakon ||

68. Nuripin bae tunggu | cèrèt ing anglo dimèn kinêbut | Kèn Turida mundur lan Kèn Rarasati | Mongraga lêga ing kalbu | tyasnya lêjar mari rikoh ||

69. Jayèngraga umatur | mring Amongraga têmbungira rum | ngong nênuwun apitakèn kang sayêkti | kang pundi wujuding ngilmu | tan papan tan tulis rêko ||

70. kula salaminipun | dèrèng manggih murad kang gumathuk | ngilmu kothong tanpa [ta...]

--- 171 ---

[...npa] papan tanpa tulis | mugi paduka sung tuduh | wujudipun kang samêngko ||

71. Mongraga mèsêm muwus | yayi de anèh têmên puniku | ingkang tinakokkên sawujuding ngilmi | tan papan tan tulis iku | kang kothong ingkang tinakon ||

72. èwêd ngilmu puniku | pan sumăngga yayi ingkang sêpuh | Jayèngwèsthi nauri sumăngga mugi | wontêna pituduhipun | pangudènipun pitakon ||

73. inggih supayanipun | padhang narawang ing manahipun | pan punika gêgambènipun ing ngilmi | kula inggih dèrèng mangguh | wujuding ngilmu kang kothong ||

74. Mongraga lingira rum | langkung utama ngilmu punika |[1] yèn tan gèsèh ing rahsa tanggaping kalbi | yèn kapalan trang kapaung | lir kinjêng tanpa soca non ||

75. dene sajatinipun | ngilmu tanpa papan tulis wau | inggih Kuran lan kitab-kitab sayêkti | sêmune tanpa sadarum | puniku pinurih coplok ||

76. saking jilidanipun | yèn bisa coplok ngalih ing kalbu | unining kang Kuran wus apil ing galih | myang kitab apil kacakup | nyamlêng coplok wus ngalih gon ||

77. kewala anèng kalbu | kalbu wus wujud ngilmu kang agung | tan kêna sat tyas wus pangawak jaladri | mring papan tulis tan ngingus | tanpa gawe wus tan kanggo ||

78. yayi inggih puniku | ngilmu tanpa papan tulis iku | dene lamun wong salang surup ing tampi | amangeran dhèwèkipun [dhè...]

--- 172 ---

[...wèkipun] | dhèwèke awake bobrok ||

79. mung ngangèl-angèl wuwus | wuwusira ngaku-aku mêngku | kang puniku kapalantrang kawruhnèki | mila kêdah mring sumurup | yèn kacocol dados gecol ||

80. Jayèngraga tumungkul | tyasira kêkandhanganing kawruh | graitane pundhês tan thukul samênir | tan nêdya mawali kawruh | malah tyas mundhak cumêplong ||

81. panarimanya antuk | wêwatêsane kawruh kang luhung | Jayèngraga ngrêpèpèh umatur aris | datan anyana salugut | coploking ngilmu ngalih gon ||

82. manggon ana ing kalbu | inggih sangêt kasinggihanipun | dèrèng wontên para pandhita kang alim | ingkang nyampurnakkên kawruh | ingkang jarwani mangkono ||

83. ingkang sampun tartamtu | tan kenging nalimpang saking ngriku | inggih wontên tiyang ahli raos angling | tunggil kang paduka wuwus | mêngku angaku Hyang Manon ||

84. sangêt kalêsikipun | sumăngga kakang kala rumuhun | duk paduka tamian Ki Tatasati | ing pangraos kula sampun | ing mangke atêmah cebol ||

85. Jayèngwèsthi amuwus | mring kang rayi wis manira mèlu | ing kawruhe kakangira Amongragi | wusira ywa ro ing kawruh | ciptanên nugraha rawoh ||

86. Jayèngwèsthi ausul | maring Amongraga sualipun | duk wang-uwung durung ana bumi langit | Allah nèng ngêndi gènipun | myang

--- 173 ---

duk karya jagad kono ||

87. langit lan malihipun | kang thukulan kang gumrêmêt iku | miwah gunung sagara lan kali-kali | kang pundi sayêktosipun | maune lawan samêngko ||

88. Jayèngwèsthi asêngkut | mathênthêng wadi pitakènipun | yèn wong tembre-tembre arang kang ngawruhi | nadyan para kaum-kaum | kajaba oliya yêktos ||

89. Amongraga duk ngrungu | pan gumuyu jro wardayanipun | patakone apa baya amung iki | kang binuntêl kang kinandhut | Mongraga nauri alon ||

90. mênggah basa puniku | duk wang-uwung kabèh durung wujud | bumi langit saisine durung dadi | punika apan latakyun | kun ingkang ana ing kono ||

91. lagi ora puniku | lan lagi-lagi nanging-nanging kun | durung-durung ngalokat wilayat gaib | tri gaib ajibul guyub | gaib uluwiyah rêko ||

92. gaib luwiyahipun | gaib tigang prakawis puniku | pan kalangkung ngilmu puniku arêmit | wit tanpa karana iku | tan ajali abadi pon ||

93. gaibul guyub iku | pasthi amor tan katon dinulu | gaib uluwiyah punika wus pasthi | têtêp nèng sajroning limut | pêtêng-pêtêng datan katon ||

94. gaib uwiyah iku | pasthi têtêp nèng pêpadhangipun | padhanging pêpadhang tanpa aling-aling | naranthang tan lamuk-lamuk | sêmonoa pan tan katon ||

95. punika muradipun | dene [de...]

--- 174 ---

[...ne] ingkang kak kakekatipun | sanyantane pan bumi kalawan langit | langit budi jatinipun | bumi ngakal kang sasajatos |[2]|

96. măngka duk wangwungipun | sadurunge bumi langit wujud | sadèrènge inggih wontên ngakal budi | budi kita kang satuhu | tuhu ananing Hyang Manon ||

97. anane kang kadulu | tan kêna yèn dinalih dinulu | yèn ta dèrèng maujud akal lan budi | mênêng mêmênêng puniku | ênêng-ênêng pana wus pon ||

98. punika jatinipun | nyatane nyata kawruh wus putus | Jayèngwèsthi trustha manahe kajatin | kalangkung dènira ngungun | sapandurat tan miraos ||

99. yêktine mung puniku | kang ginêgêm ing salaminipun | ing têmahe mêngko ana kang jawabi | kalihe osiking kalbu | wong iku tuhu kinaot ||

100. lawas gon ingsun nganthut[3] | durung ana kang bênêr salugut | panjawabe mung wong iki kang patitis | dêlênge kadya balilu | tan nyana wus wignyèng batos ||

101. pintên banggi wak ingsun | mênawa sagêd ambatang ulun | Jayèngwèsthi Jayèngraga saurnya ris | êntèk wus tan wontên kantun | kang anèng gêgêdhoh ingong ||

102. sun dugi dèrèng putus | pun kakang dene pindha balilu | tan andipe kalamun sampun linuwih | Ki Amongraga sumaur | pan kalangkung sukur ingong ||

103. yayi gènira gunggung | narima saking sih Hyang Agung |[4] kang liningan kalihe samya suka jrih | angling kakang pan satuhu [satu...]

--- 175 ---

[...hu] | botên anggunggung ragèngong ||

104. apan sayêktosipun | tan wontên lir pun kakang satuhu | pan wus datan petungan kang praptèng ngriki | sawiji tan wontên wêruh | nênggih poncote kemawon ||

105. têbih lan kang puniku | suprandene sadaya datan wruh | Amongraga gumuyu nganthètkên malih | anglambangi ing pangawruh | puniku pan maksih adoh ||

33. Kinanthi

1. nênggih basa kang puniku | sarak sarengating Nabi | Mukhamadinil Mustapa | Wasalalahu Ngalèhi | muhtamat daliling Kuran | ing kadis lawan kudêsi ||

2. ijêmak kiyas lan kusus | paedah kurmat ing Widhi | punika kêdah santosa | ling-aling gendholan dalil | kang mukarab ngilmu sarak | kaplau ingkang utami ||

3. sarengat tarekatipun | kakekat makripat nênggih | kamot ing dalêm sarengat | sarengat goning kadadin | wong kang aral băngsa riyah | mupangat sinung rijêki ||

4. pan ngilmu kakekat iku | yèn tilar sarak kasarik | kasirik kasurang-surang | kasingkang-singkang kawingking | ewa punika jamanan | ing jaman kalih prakawis ||

5. nanging ing jaman ngam iku | lan jaman êkas puniki | lamun jaman mukmin êkas | kêdah ngapilakên dalil | sawirasane ing kitab | kêdah paham anglampahi ||

6. mangunah jalaranipun | saking apil dalil kadis | iman sarta linampahan | sunat pêrlune tan gingsir |

--- 176 ---

asih ing wêktu palilah | rosa sêmbahyang angaji ||

7. punika wahyuning jamhur | Saridin ulama mupit | ing jaman ngam-ngam utama | tumama ing wahyu sukci | sukcine manungsa êngam | binagèn nugraha adil ||

8. dene dalil lan madêlul | mrih kandêlnya mring ling-aling | tapakurirèng Hyang Suksma | dadya tangating ngabêkti | wajibing rasul pan tiga | kang sidik amanat tablih ||

9. sidik bênêr têgêsipun | amanat kapracayèki | tablih ingandêl têgêsnya | mokaling rasul pan katri | kang sidik kiyanat kikmat | gidib goroh têgêsnèki ||

10. kiyanat palacidra dur | kikmat ngumpêt têgêsnèki | punika ingkang supaya | kawangwang ing siyang ratri | kabiru mulki gaiban | agung karatoning gaib ||

11. nênggih basa kang puniku | tan ngangge tèdhèng satugi | galèthèke kang sanyata | nyata-nyatane sayêkti | ya ta wau Sèh Mongraga | rayi kalih dèn bisiki ||

12. gathuk-gathuk adu bathuk | tumungkul kang rayi kalih | tyasnya padhang anarawang | lir cintaka minta riris | ris rêrasan ngilmu rasa | wus tan na rahsaning ngilmi ||

13. liring bêbisik puniku | pamêdhare ngilmu gaib | kang linarangan nèng sarak | tan kêna kawijil angling | kang wus pupus ngalih titah | lah puniki yayi kalih ||

14. yayi mung ênêng manêngkung | antara ing pitung sasi | mênêng budi mênêng solah | mênêng nendra mênêng bukti | mênêng

--- 177 ---

ngucap mênêng gănda | mênêng myarsa mênêng mèksi ||

15. datan ika iki iku | blêg plêng gêmplung blêng wus ênir | lowong buntu tan pinăngka | sajroning blêng amung siji | wiji-wijining kasidan | sida dadining aurip ||

16. wijining wiji puniku | tumanêm ing pitung sasi | wijining nukat wilayat | duryat martabad san kamil | wijine ing kadadian | asênêd ing pitung sasi ||

17. sajroning pitung sasi wus | kamurahaning Hyang Widhi | pan ing dalêm satus dina | palaling Hyang mratandhani | thikil wijining oliya | nurbuwah waliolahi ||

18. ywa kandhêg pratondhèng ngriku | lajuning dadi ngadadi | ing dalêm wus pitung wulan | utama kang sangang sasi | jatine wisik tri kêcap | namung aku iya urip ||

19. aku tan loro têtêlu | iya prasèjèn dumadi | urip tan kêna ing pêjah | punika yayi kang pasthi | wêkas-wêkasan kasidan | sida-sidaning kadadin ||

20. kang wang-uwung lan kang ngilmu | tanpa papan tanpa tulis | wus putus rampung sampurna | kabuntu ing pitung sasi | punika mulyaning tekad | tuwin kamulyaning ngilmi ||

21. putus palêsthaning kawruh | wus sampurna thêl kinunci | tutup wus datan kabuka | kang mantêp dènnya angunci | Jayèngwèsthi Jayèngraga | sarêng myarsa brêbês mili ||

22. ngraos tanpa bukti tuwuk | sêgêr tan anginum warih | rasa nikmat kanikmatan | wus padhang dulwèng sawiji | kalih sarêng ngrangkul pada [pa...]

--- 178 ---

[...da] | mring Mongraga awotsari ||

23. sarya ris ing aturipun | dhuh kakang sadulur mami | ing dunya praptèng akirat | manjinga sabat wak mami | ing paduka dene tuwan | kang sung padhanging tyas mami ||

24. jêng rama kang ngukir ingsun | tan angsung ngilmu ginaib | tuwan katêmbène prapta | mring kawula anètèsi | ngilmu kangge akir awal | marmamba gêguru yêkti ||

25. tan kumêdhap ing pandulu | mung tuwan guru ngong yêkti | gumujêng Sèh Amongraga | sarwi awacana manis | mugi Hyang anêksènana | saking karsanira kalih ||

26. darma bae raganingsun | nuduhkên ngilmu wit saking | bêgjane yayi kalihnya | saking sih nugrahèng Widhi | aparing ngilmu sanyata | kawula kang dadi margi ||

27. ya ta kalih matur nuwun | tumungkul osiking galih | sun têtêdha ing Pangeran | aywa tanggung awak mami | gon ingsun angèstupada | mugi pinarêngna benjing ||

28. panggiha lawan bok ayu | mugi Hyang gampilna benjing | wangkale bok ayuningwang | arsaa mring wong puniki | paran malih ingupaya | pungkasan mung kari iki ||

29. têka mangkana jro kalbu | kacatur pan mèh sawêngi | dènnya gunêm ngilmu rasa | ya ta sêdhênge samya rip | Jayèngwèsthi lon ngandika | marang Ki Santri Nuripin ||

30. sira timbalana gupuh | Nikèn Turida kon mijil | kang liningan sigra mentar | tan dangu kang garwa prapti | sira mundhuta gêlaran | kajang [ka...]

--- 179 ---

[...jang] sirah ingkang suci ||

31. kang garwa sandika mundur | mundhut pasareyan aglis | tan dangu prapta anămpa | lajêng tinata miranti | lore cakêt pangimanan | klasa batu dèn gêmbèsi ||

32. ingukup pan marbuk arum | kajang sirah têlu alit | gêguling loro kunthingan | singêb kampuh sêmèn putih | wus tata matur ing raka | Jayèngwèsthi turira ris ||

33. sumăngga wus wanci bangun | paduka lêlêson arip | Amongraga rum lingira | inggih sakalangkung yayi | ing mangke manawi arsa | kawula tilêm yèn arip ||

34. yayi prayogi umangsuk | ing dalêm asare arip | Jayèngwèsthi aturira | kawula kalilan gingsir | maklum paduka kewala | kawula mundur mring panti ||

35. nulya lèngsèr kalihipun | mring wisma lan Jayèngragi | praptaning dalêm alênggah | ngandika marang kang rayi | yayi rasaning tyas ingwang | seje wingi lawan mangkin ||

36. kawruh ingkang rungkud-rungkud | lan kang bundhêt-bundhêt kêlit | margane gèsèh rêrasan | simpangan adugi-dugi | ing saiki wus sinungan | dêling tan samar ing kapti ||

37. ora anyana sarambut | palaling Hyang ingkang prapti | ginanjar ing kamurahan | sira kalawan wak mami | Jayèngraga aturira | inggih kasinggihan ugi ||

38. kawula samantênipun | sangêt prabedane yêkti | wau lawan sapunika | wontên kaotipun ugi | kawula

--- 180 ---

lawan paduka | kaot paduka wus sidik ||

39. kang raka alon amuwus | ya wus padha uga yayi | mung kaot bangêt kewala | ing dalêm jati wus sami | payo seje winicara | mungguh Ki Sèh Amongragi ||

40. yèn wus jênak ing tyasipun | nèng kene katur kiyai | sukur yèn ana karsanya | jêng kyai mring Amongragi | yèn tan ana prayoganya | umatur dadia krami ||

41. ajodho lawan bok ayu | sira dongakêna mugi | ilanga budine wangkal | sukur thukula pribadi | kang rayi matur noraga | inggih kadospundi malih ||

42. nulya ngling mring garwanipun | myang kang rayi Rarasati | karone padha sun wêkas | yèn sira sabên kapanggih | lan bok ayumu dèn bisa | supaya lêjaring kapti ||

43. kang garwa rayi wotsantun | wus mangkana Jayèngragi | pamit mundur kondur ngetan | kalilan wus lèngsèr mijil | lan garwa myang sêlirira | Jayèngwèsthi minggah guling ||

44. Ki Jayèngraga kang kondur | rêrêb nèng paningrat jawi | lindhuk kang rayi cinandhak | lungayanira pinithing | pinidih ingaras-aras | adhuh bêgja têmên mami ||

45. atêmu kumalaningsun | sapêt sadina sawêngi | kadya tan panggih sawarsa | maring sira masku ari | kang rayi ngêsah amiwal | mangke ta sampun pinidih ||

46. karsaningong dèrèng wêruh | dene anyar têmên iki | punika wontên pun Giyah | Si Sikêm lawan Si

--- 181 ---

Sati | dumèh-dumèh yèn pêtêngan | niku nyêngoh aningali ||

47. kang raka gumujêng nambut | kang rayi pinondhong aglis | kang rayi anut kewala | kondur mangetan dèn iring | ing sêlirira têtiga | Wagiyah Saikêm Sati ||

48. kang rayi tansah rinungrum | kinuswa-kuswa samargi | wus prapta ing dalêmira | lajêng tumamèng jinêmrik | ing dalu tan winursita | mangkana wus gagat enjing ||

49. tinabuh bêdhug dhêng subuh | Jamal Jamil Jalalodin | Nuripun atoya kadas | nulya adan galik-galik | sadaya sami asunat | myang santri lit marang masjid ||

50. araras pujianipun | Amongraga asêsuci | sawusnya siram akadas | nêlaskên sunat tarêtib | Jayèngwèsthi prapta kadas | wusnya ngambil toyastuti ||

51. sunat kalih rêkangat wus | anêthêk kinèn ngamati | Nuripin sigra akamat | Amongraga angimami | nulya ngangkat pêrlunira | takbirira apatitis ||

52. pasekat Patekahipun | êmat kasar tan kalêmpit | sakathahe ing Patekah | pêpitu dipun kawruhi | sawuse maca Patekah | surat sujadawalnèki ||

53. Surat Kasar akiripun | barukut kalawan tarbib | tumanêm kang tumaninah | suci kang tigang prakawis | suci badan suci lesan | kaping tiga suci ati ||

54. kang suci badan liripun | salate Sèh Amongragi | lamun ngadêg sukunira | bênggange tan sêdhêng kucing | adêge kêncêng [kê...]

--- 182 ---

[...ncêng] tan obah | akadya adêging alip ||

55. ana rungon tan rinungu | ana tingal tan ningali | ana swara tan ingucap | ana gănda tan ngambêti | ana rasa tan rinasa | kang tumèmpèl ăngganèki ||

56. kang gumrêgêt kumalulur | kang agatêl cumalêkit | kabèh tan ana rinasa | ikraming badan tan osik | nuju ing lapal sujadah | sipating iman wujudi ||

57. wusing ngadêg nulya rukuk | tungkuling bathuk asami | sipat dhêngkul lêrêsira | palêngkuking rukuk nênggih | utawa pangadêgira | ajêjêg pan kadya alip ||

58. abênêr la-ulanipun | lan adêging lêngên kalih | tangan mêgar marêp keblat | nulya sujud sèlèh rai | tangan papak lawan sirah | pan kadya êmin kang akir ||

59. alungguh kang suku timpuh | tangan tumumpang ing wêntis | pan kadya ehe lungguhnya | antarane sujud kalih | adêging kunut apêngal | sucining lesan patitis ||

60. cêtha ing wêwacanipun | utama swarane bêcik | sucining ati kalawan | mukaranahira êning | mangkono salat nugraha | kuwasa Sèh Amongragi ||

61. dènira asalat subuh | andungkap tahyat kang akir | tartib samya tumaninah | tan kasêlan-sêlan dening | tingkah sajatining salat | nulya salam nganan ngering ||

62. bakda salat lajêngipun | pêpujian langkung asri | adhikir rêmpêg arahab | wus dhikir andonga sukril | tinumpa-tumpa [tinumpa...]

--- 183 ---

[...-tumpa] utama | mrih mufakat ingkang muslim ||

63. sawusnya pandonganipun | salawat salaman sami | uyêl samya ngalap brêkah | marang Ki Sèh Amongragi | santri sadaya wus bubar | samya mudhun saking masjid ||

64. sang wirya kalih akantun | tapakur suhuling dhikir | tanjèhing fanaolfana | tan kalingan wus kalingling | linglung panggut kajumbuhan | loro-loroning atunggil ||

65. tan pae paesanipun | kawula kalawan Gusti | nèng sajroning kaênêngan | onênge ênêng kang êning | pawore tunggal kaanan | anèng anane pribadi ||

66. dènira suhul bakda wus | pajar byar hyang arka mijil | lajêng wêktu tangatloka | akasud ing pangabêkti | lokate rolas rêkangat | nêm salam sampun barêsih ||

67. mangkana sabakdanipun | sêsalaman lan kang rayi | Jayèngwèsthi aturira | kados sadalu tan guling | Amongraga lon lingira | inggih pakantuk sakêdhik ||

68. apan layaping alungguh | gumujêng Ki Jayèngwèsthi | sarya ngling Nuripin sira | timbalana Jayèngragi | kang liningan sigra mentar | nulya Ni Turida prapti ||

69. anom padhaharan ngayun | patèhan lan wedang kopi | lèmpèng bang juwadah jênang | puthu mayang lan sêrabi | ledre isèn palèrèt sat | carabikang abang putih ||

70. lêmpêr lan sêmar tinandhu | bakaran pisang matêng wit | gêmblong

--- 184 ---

lan dhèndhèng bakaran | gêpukan dhèndhèng sinapit | ya ta Jayèngraga prapta | atur salam angabêkti ||

71. nulya kang rayi tumuntur | angirid rampadan asri | kang raka ngling iku apa | bok ipe kang sira irid | Nikèn Rarasati turnya | saos dhahar mumpung enjing ||

72. kang raka gumujêng muwus | lah mara ladèkna ngarsi | Nikèn Turida agêpah | sêkul ulame rinakit | sinarêng lêladènira | sêkul janganan mawarni ||

73. cinaosakên mangayun | dhaharan thinarik-tharik | tinata kang sêkul ulam | liwêt angêt sêkul gurih | lêmbaran lan pindhang tămbra | opor bèbèk bêsngèk pitik ||

74. myang pes-pesan tămbra palung | bothok jambal lawan masin | palpuk abon sêsujenan | dhèndhêng age srundèng ragi | sambêl lethok lan lalaban | lombok kêncêng lawan pêtis ||

75. carubuk karupuk têrung | wus tata dènira saji | matur sampun mring kang raka | Jèngwèsthi ngaturi wijik | kêmbul ngawirya têtiga | wusnya atêturuh wijik ||

76. wus lêkas nadhah katêlu | sami pikantuk abukti | Jayèngraga dhokoh nadhah | kang raka anggung anglirik | sinamur adhahar ulam | panadhahe Amongragi ||

77. asêngkut ragi pikantuk | lawan sabên akèh iki | kêpêlipun sawidara | pinidih kongsi angintip | sarwa tamban gènnya nadhah | pamamahira aririh ||

--- 185 ---

78. karsa maratani lawuh | nyapisan ukur nyacuwil | yèn alum tan mawi sêga | yèn sêkul tan mawi daging | sabên dhahar sapulukan | gutuk pit atob kêkindhil ||

79. kantun sakêpêl adangu | kinêpêl kewala nganti- | anti mring rayi kalihnya | pikantuk dènira bukti | dhasar sadalu tan nendra | Jèngwèsthi micarèng ati ||

80. iku drêmba-drêmbanipun | dene gêlêm maratani | angambil kang ulam-ulam | nyajimpit lir wong cip-icip | krowaking sêkul samada | sabithining bocah bayi ||

81. atobe bae dharudhut | wit muluk atob ping kalih | tyasira rumaos lêpat | duk kêmbul kalih kang èstri | Ki Amongraga tan rêna | mangkana osiking galih ||

82. wusana alon umatur | sumăngga ingkang dumugi | Mongraga nauri sabda | inggih yayi wus dumugi | anulya sami wijikan | ambêng linorod cinarik ||

83. sêkul lorodan wus dinum | warata jalu lan èstri | Jamal Jamil tinuwukan | Ki Nuripin Jalalodin | dhaharan tanatèng[5] ngarsa | awêtah dèrèng dinimik ||

84. Jayèngwèsthi lon umatur | sumăngga punika manis | Amongraga lon lingira | atobe dadya pangarsi | inggih sangêt ing panrima | mung wedang satêngah cangkir ||

85. Jayèngwèsthi mundhut timun | watang mung sairis tipis | lah payo ta Jayèngraga | mara sun badhe sirèki | apa kang dèn karsakêna [karsakê...]

--- 186 ---

[...na] | juwadah jênang sêrabi ||

86. kang rayi suka gumuyu | inggih pan namung sêrabi | kang raka ngling jarku apa | kêna têmên dèn arani | anutug dhahar nyamikan | ya ta ingkang rayi kalih ||

87. Jayèngwèsthi ris umatur | mring raka Sèh Amongragi | paran ing karsa paduka | punapa nuntên apanggih | inggih kalawan jêng rama | Amongraga muwus aris ||

88. kewala dhatêng anurut | punapa karsanta inggih | yèn èstu pinanggihêna | lan ramanta sun umiring | yèn kinèn kèndêl sumăngga | ing rèhan ta sun turuti ||

89. Jayèngwèsthi lon umatur | inggih prayogi pinanggih | dhumatêng kiyai bapa | mila kang wau tur mami | yèn tuwan kasora mringwang | pasthi sun andhêg nèng ngriki ||

90. kangjêng rama yêktinipun | mangke têmahan wak mami | kasor lan tuwan satêngah | lajêng ganjar ngilmu gaib | dadya mangke raganingwang | mring paduka wus ambalik ||

91. pan badhe kulangge sawung | mêngsah lan rama jêng kyai | gumuyu Sèh Amongraga | datan nêdya awak mami | mring jêng kyai amungsuha | nêdya guru yèn marêngi ||

92. kadarmanira kang wau | marma nis prapta ing ngriki | wus kasêdya puruhita | dhumatêng ramanta nênggih | nrasèhkên ngilmu kang nyata | gumujêng Ki Jayèngwèsthi ||

93. sarya ris dènira matur | kantuna ngong atur uning | inggih dhatêng kangjêng rama | ya tenggal dènnya lumaris | Jayèngwèsthi Jayèngraga | katiga santri Nuripin [Nuri...]

--- 187 ---

[...pin] ||

94. Sèh Amongraga kang kantun | nahan ta ingkang lumaris | kocapa kang anèng langgar | kang lagya mêmulang santri | sira Ki Bayi Panurta | duk lênggah nèng masjid alit ||

95. amêmulang para putu | miwah kaponakan sami | tan wontên santri kang liyan | dene santri agung sami | ngaji anèng masjid bêsar | ingkang mulang para katib ||

96. tuwin santri agung-agung | ngulama miwah muadin | nênggih lawan kancanira | nahan ta Kiyai Bayi | lan kang garwa sami mulang | Kuran atanapi tapsir ||

97. marang para anak putu | tan wontên ingkang lyan santri | Tambangraras tumut mulang | sinjange cawêni putih | kêmbêne gadhung walaka | rasukan sêmbagi kuning ||

98. kalpika kalih amurub | samya barleyan nèng jênthik | asêngkang cêmêng kewala | panunggul barleyan dami | gumêbyar anèng wadana | kadya mêthotêna galih ||

34. Mêgatruh

1. sarawungan lan kèn rara cahyanipun | nèng wadana lir sêsiring | soroting netra abarung | kuwung rêbut paran sami | bêburon aliru ênggon ||

2. tangèh lamun rinêngga kusuma ayu | tuhu musthikaning èstri | jêtmika ulat aruruh | graitèng sêmu awingit | dhasar wus limpad ing kawroh ||

3. nanging têbih sang rêtna ningali kakung | nênggih wit dènira saking | subrata karêm ing ngilmu | ngupaya kakung prayogi | ingkang wus putus ing batos ||

4. lan nêngênkên [nêngê...]

--- 188 ---

[...nkên] sang dyah wirasating kakung | ing rapli lawan maknawi | marma akèh ingkang rawuh | satriya para ngulami | sang dyah myat tan wontên condhong ||

5. saking dene tan kalbèng wirasatipun | besuk ingsun karsa laki | mênawi wontên wong kakung | sugih ngilmu sih ing èstri | kang tan karêm maring wadon ||

6. nikèn rara yèn ningali mring wong kakung | kadya ningali wong baring | wah ewa sukêr andulu | pangrasane kadi jis-jis | sêngit mring wong lanang dhayoh ||

7. lamun maring santana myang kang wus wanuh | lir ningali rare bênthik | tan măntra-măntra salêmut | nèng jro sare nora ngimpi | sajêge duk maksih beyong ||

8. kongsi mendro-mendro malah lungse sêpuh | tan na birainirèki | mung barai marang ngilmu | buntase mring dalil kadis | kataming Kuran kinaot ||

9. pan wus inggil sang rara pangaosipun | ngungkuli kang rayi kalih | ngaji tapsir agung-agung | tapsir bahwi baelawi | jalalèn murade wus wroh ||

10. lawan kitab gêng-agêng sampun kacakup | tan ana bab kang kalêmpit | ngungkuli kaum pangulu | pambudine dalil kadis | lapal makna murad raos ||

11. sabobote èstri pan sampun linuhung | nanging tan kawêntar ahli | sabab tan watak dora dur | mring kang para santri-santri | amung mring kang rayi karo ||

12. asring kandhih kang rayi ing kawruhipun | jomblahe madlul lan dalil | ijêmak kiyas wus putus |

--- 189 ---

nanging raose kang galih | tyasnya kadho dèrèng manggon ||

13. mung cêcadhang mênawa na sih Hyang Agung | pinaringan guru yêkti | ingumpêt datan winuwus | sangêt dènira akunci | mung pasrah maring Hyang Manon ||

14. nadyan ibu rama datan ana wêruh | nênggih kang basa puniki | ing karsane sang dyah ayu | kalangkung dènira wingit | gyan nutupi tan marojol ||

15. marma ingkang rama kalangkung angugung | dhasar putrèstri satunggil | wasis ing sabarang kawruh | ya ta samana Ki Bayi | kagyat wau dènira non ||

16. duk praptane kang putra kalih nèng ngayun | Jayèngraga Jayèngwèsthi | anulya sinapa gupuh | ana karyanira kalih | gati praptèng ngarsaningong ||

17. ingkang putra tur sêmbah alon umatur | kawula atur udani | ing jawi wontên têtamu | arsa marak tuwan nênggih | dalu nyipêng wismaningong ||

18. santri têbih saking Karang wismanipun | taruna langkung apêkik | jêtmika wingit asêmu | manis têmbunge patitis | ing pandugi ulun kados ||

19. dede wijiling alit katarèng sêmu | manis têmbunge aririh | kawistarèng tindak-tanduk | mèsêm sira Kyai Bayi | myarsa ture putra karo ||

20. yèn mangkono timbalana ngarsaningsun | pan ingsun arsa udani | warnane kang sira gunggung | lan apa ing mau ratri | pan wus kabrengkal ing kawroh ||

21. kothonge lan anane myang isinipun | kang putra matur [ma...]

--- 190 ---

[...tur] wotsari | sampun kaculik ing dalu | lan amba taksih pradondi | dèrèng wontên ingkang kawon ||

22. ulun ingkang ngrika taksih salang surup | Ki Bayi gumuyu bêlik | apa tan kaculik iku | iya basa ingkang iki | kang pêpungkasan saking ngong ||

23. ingkang putra nêmbah aris aturipun | pan kawula bèbèr nanging | ing ngrika pan botên ayun | ingaranan taksih têbih | winastan lamak kemawon ||

24. kang akarya punika pundi gènipun | lan malekat kang nèng langit | inggih pintên cacahipun | amba pan dèrèng udani | tuwan dèrèng mulang mring ngong ||

25. mila amba tinakenan mingak-minguk | kang rama gumujêng malih | sarêng miyarsa turipun | wusana ngandika aris | basakêna sira karo ||

26. têka kagawokan basa kang puniku | sun duga dhayohirèki | gêgamane iya amung | kang binuntêl saking Kawis | kinarya mêdèni cebong ||

27. ingkang putra kalih aris aturipun | paduka dèn ngati-ati | mêmêdosi ingkang tamu | yèn kasor ngisin-isini | paduka pan sampun kalok ||

28. satêmahe kasor mring santri angunthul | mindhak nawarkên ing wingking | kang rama angling gumuyu | tuturmu dhayohirèki | sadurunge ingsun wêroh ||

29. êmbuh kasor ingong lawan unggulipun | nanging tyas sun lêgawa sih | yèn unggul sun lila muruk | lamun kasor ngong

--- 191 ---

minta sih | raosing tyas anaronthong ||

30. akèh tamu kang brêngga rowa ing kawruh | tan nêdya ingsun praduli | sêmune dhayohmu rujuk | payo timbalana aglis | manira pan arsa wêroh ||

31. Nikèn Rara Tambangraras nambung wuwus | ngandika marang kang rayi | thole dhayohira iku | têkane marene iki | apa dhasar barang obrol ||

32. langar arsa ngayoni jêng rama iku | dumèh-dumèh santri Kawis | paran tan kulak pangrungu | yèn jêng rama kalok saking | ing tanah kang adoh-adoh ||

33. liwat saking kumaki kang prapta iku | kang rayi umatur aris | kakang bok sayêktosipun | botên anggunggung wak mami | sayêktinipun kemawon ||

34. kula kangbok mring têtamu sampun kêthur | tan kenging dipun totohi | puniku upaminipun | pun adhi kalawan mami | sami ambênce kemawon ||

35. sayêktose iba ta ing kathahipun | ngulama kang praptèng ngriki | pungkas dening kula sampun | tan susah konjuk kiyai | mung puniku raganingong ||

36. ngraos kasor marmenggal ngaturi wêruh | dhatêng ing rama jêng kyai | mèsêm kang raka sang ayu | ana karasa ing ati | myarsa ture rayi karo ||

37. sajroning tyas kaya ta agea wêruh | paran ta warnanirèki | ingkang ambêbarang ngilmu | kang rama angatag malih | marang ingkang putra karo ||

38. payo enggal timbalana [timbala...]

--- 192 ---

[...na] ngarsaningsun | tangginas kang putra kalih | tan adangu nulya pangguh | Amongraga dèn dhawuhi | ingandikan rama gupoh ||

39. ya ta enggal Sèh Amongraga tut pungkur | wau ta Kiyai Bayi | maksih lênggah ngèmpèr tajug | anak putu ingkang ngaji | wus kinèn bubar gumuroh ||

40. nikèn rara manjing wisma lan kang ibu | ngrakit sêdhah wohan sami | sudhiya sugatanipun | ya ta Amongraga prapti | ingirid kang putra karo ||

41. sarêng prapta Ki Bayi kurmat tumurun | ngurmati wau kang prapti | kasmaran mulat ing tamu | ing solah jêtmika wingit | lan cahyanipun mancorong ||

35. Asmaradana

1. Sèh Amongraga nulya glis | tur sambah[6] angaras pada | Bayi Panurta ge-age | dènira anyandhêk asta | sigra binêkta lênggah | wus tata dènira lungguh | putra kalih jajarira ||

2. Ki Bayi rêsêp ing galih | ningali ing tamunira | jêtmika wingit sêmune | pan ora angumbar tingal | tumungkul dènnya lênggah | Ki Bayi wêlas andulu | angartika jroning nala ||

3. wong iki sêmune lantip | nanging tan katarèng netya | awadi ing pasêmone | sun watara ing dêduga | dudu wong pandarakan | pantês wijiling amêngku | solah bawane katara ||

4. têka mangkana ing galih | dangune dènira mawas | wasana ngandika alon | anak teja sulêksana | ujare santri Karang | apa ta Karang ing dhusun | apa Karang

--- 193 ---

kaagêngan ||

5. tur sêmbah kang sinung angling | yêktos Karang kaagêngan | nanging santri lit kemawon | marmamba marêk ing tuwan | sumêdya puruhita | arsa nrasèhakên ngilmu | saking ing ribêd kawula ||

6. tiyang sêpuh anilari | ing ngilmu kasêlak pêjah | dèrèng uninga surupe | duk nèng Karang pan kawula | takèn kang wus utama | tuwin dhatêng kyai guru | manah amba dèrèng padhang ||

7. marmamba anumpal kèli | sowan dhatêng ing paduka | Ki Bayi guguk gujênge | sarêng miyarsa turira | aris wijiling sabda | dene ing Karang ta kulup | ênggone wong kang utama ||

8. kewala malih wak mami | iya lamun kadugia | kajaba tuntunan bae | pirabara yèn pun bapa | bisa amadhangêna | ing ruwêde tyas sirèku | langkung saking bêgjanira ||

9. nuwun ingkang sinung angling | Ki Bayi sigra angatag | mring Santri Luci kang kinon | animbali garwanira | lan samaptaning gantyan | tangginas ingkang ingutus | malbèng wisma wus apanggya ||

10. lan garwa wus dèn dhawuhi | mring Santri Luci tangginas | Luci ambêkta gantène | sapraptaning masjid lênggah | anèng keringing raka | gantènira apan sampun | sinaosakên ing ngarsa ||

11. Ki Bayi wacanèng rabi | nyai sira bagèkêna | mring anakira ta kiye | ngong bangêt rêsêp tumingal | marang atmajanira | mèh uga ingsun andulu | lawan karo anakira ||

12. kang garwa angacarani | anak andika [a...]

--- 194 ---

[...ndika] katuran | wilujêng ing sarawuhe | Mongraga nuwun turira | langkung kalinggamurda | ing sihira kang dhumawuh | asih marang kawlasarsa ||

13. lir pinêthêt ingkang galih | sira Bok Bayi Panurta | sarêng miyarsa ature | manahira gêgolongan | kadadak trêsnanira | marang tamu ingkang rawuh | kocapa Kèn Tambangraras ||

14. adangu dènira ngintip | anèng gribiging pandhapa | kang nèng nglanggar ngegla bae | katon salir solahira | ya ta kusuma rara | ana karasa ing kalbu | baya wus karsaning Suksma ||

15. yèn badhe ajatukrami | sira dyah osiking nala | dene amêncês wong kae | pasang sêmune prasaja | bênêr riningsun samya | pangemane mring wong iku | angalêm kang lagi prapta ||

16. angêntèk têmên wong iki | wirasate tan agothang | ingsun têtêdha ki dhayoh | nglêgakna tyase jêng rama | muga rama tulusa | asihe mring dhèwèkipun | ingkang sêmune jêtmika ||

17. pirabarane ta ugi | ana sih ganjaraning Hyang | raganingsun salawase | sakèhe kang sami prapta | angguyoni maringwang | tyas ingsun ora salugut | tan pisan niyata krama ||

18. mung dulu ki dhayoh iki | gêmpal raosing wardaya | upamane raganingong | tinari pinaringêna | marang ki dhayoh ika | pirabarane katèngsun | yèn purun anglakonana ||

19. têka mangkana jro ngati | sang rara angêmu waspa |

--- 195 ---

dadya rongèh sasolahe | sasmitane palaling Hyang | marang Kèn Tambangraras | jodho awal akiripun | ya ta kang eca pinarak ||

20. nèng langgar sira Ki Bayi | angatag mring garwanira | nyai dene kongsi kasok | apa nora ko sugata | kang garwa aturira | inggih sadangune sampun | ngantosi kang pangandika ||

21. Bayi Panurta nganthuki | Ni Rubiyah sigra mentar | marang wisma ngrakit age | sawarnane kang sugata | sêkul ulam nyamikan | amawarna ulamipun | tumrap nèng piring rampadan ||

22. dhêdhaharan warni-warni | nèng piring jêpun lancaran | samapta nèng jodhang warèng | kang putra Kèn Tambangraras | wau tumut anata | wusnya winêdalkên gupuh | Santri Luci kang ngrêrămpa ||

23. kalawan Santri Nuripin | sapraptane anèng langgar | pan lajêng sinaosake | sêkul pêthak lan wêtahan | nèng panjanggiri pradan | jangan kluwih sêptanipun | kinêla asêm pêdhêsan ||

24. bêtutu bêsêngèk pitik | dhèndhèng gêpuk lan gorengan | êmpal ragi dhèndhèng age | dhèndhèng panjèn lan sujenan | babat galêng sêrêgan | por bèbèk pepesan palung | rêmpah sidhat bothok jambal ||

25. gorengan kathik gulathik | lidhah ati lawan limpa | barongkos lan sambêl gorèng | sambêl kêmiri lan kacang | tum gadhon cêplok dadar | abon lan karupuk têrung | lombok kêncêng pêtis banyar ||

26. lalaban kacang karai [kara...]

--- 196 ---

[...i] | terong kacipir lan kara | kunci lêmpuyang têmu poh | wus amêpêg anèng ngarsa | sira Bayi Panurta | nulya nandukkên mring tamu | anuwun kang sinung ujar ||

27. nulya lêkas awêwanting | adhahar kêmbul wong tiga | Ki Bayi saambêng dhewe | nadhah lawan ingkang garwa | nutug dènira dhahar | Mongraga kapêksa tuwuk | ngecani sarak mèt ing tyas ||

28. akokoh jangan sakêdhik | imbuh sêkul sakaluwak | adangu dèn onjot-onjot | tan dhahar ulam mung jangan | kewala lan lalaban | têmu poh sadangunipun | angantun dènnya luwaran ||

29. ngantêp dènnya atob ririh | Ki Bayi micarèng nala | wong iki apa dhasare | apa gawe samudana | pasang sêmuning wănda | tan duwe watak kumlungkung | gajêg watake pasaja ||

30. nora mangan kêlah-kêlih | iya amung mangan jangan | kang kinokohan kalonge | sêga sapongge watara | kaya wus lantèh tapa | wus tutug linorod gupuh | pinaringkên panakawan ||

31. nulya dhaharan mangarsi | pisang mas sêmăngka jingga | jambu bang putih jruk kêprok | pêlêm salak lan rambutan | manggis kalayan duryan | lan năngka kapundhung dhuku | srikaya juwadah jênang ||

32. kêtan kolak lawan pipis | tuban bantal lan sampora | răndha kèli kèci lêmèt | lêmpêr pasung tape mayang | êbrêm cucur rêngginang | mêndut lan sêmar tinandhu | cariping tumpi

--- 197 ---

walangan ||

33. wus tata kêbak nèng ngarsi | Ki Bayi alon lingira | payo anggèr saanane | supaya dadya pangusap | aywa ataha-taha | kang liningan matur nuwun | kapundhi ingkang pasihan ||

34. Ki Bayi ngandika malih | marang putra kalihira | sirèku dadak lir dhayoh | amiwitana dhaharan | têpa-têpa anèng wang | yèn lagya têmbene têmu | misih wigih duga-duga ||

35. kang putra gupuh nyarani | sumăngga punika kakang | sihipun ramanta mangke | sêdyanipun kapasuka | lêgawèng tyas sih marma | Mongraga noragèng wuwus | pan inggih yayi sumăngga ||

36. Ki Bayi gumuyu sarwi | amundhut satunggal jêram | pinêcah dhinahar age | nulya samya sarêng ngalap | nyamikan sasênêngnya | Amongraga mundhut dhuku | satunggal thil pinalêkah ||

37. dhinahar kalangkung ririh | anulya Ki Jayèngraga | mundhut kêtan kolak kokoh | Jayèngwèsthi mèsêm mulat | ingkang rayi alatah | kang rama gumujêng muwus | apa ingkang sira sabda ||

38. umatur Ki Jayèngwèsthi | putra paduka Jèngraga | pan kenging kawula pêthèk | dènnya nadhah kêtan kolak | kang rama angandika | pan cilik mula adhimu | doyanane kêtan kolak ||

39. tan wus dènnya mêmênuhi | nutug sêsambèn nyamikan | ya ta wus janji wêktune | luhur pan samya asalat | Ki Bayi dadya imam | sadayanya samya makmum | Malarsih lan putranira ||

40. Tambangraras [Tambang...]

--- 198 ---

[...raras] lawan cèthi | Cênthini Sumbaling miwah | ingkang makmum sadayane | wus antara dènnya salat | paragad bakdanira | sêsalaman sadaya wus | kang makmum mudhun mangandhap ||

41. sang wirya wangsul gyan malih | anèng surambining langgar | dharan maksi pêpak andhèr | kang kalong wus sinulaman | anyatur batal karam | myang riba sunat lan pêrlu | cêgah pakon kang rinasan ||

42. mangkana sadangunèki | sinambi dhahar nyamikan | andungkap wêktu ngasare | nulya samya asêmbahyang | tan owah makmumira | ing wêktu ngasar bakda wus | sira Ki Bayi Panurta ||

43. mudhun saking langgar aris | sawi[7] alon angandika | dèn padha tanak lungguhe | sun arsa siram sadhela | putra matur noraga | nulya kondur mring wisma gung | Ki Bayi sawusnya siram ||

44. nimbali garwanirèki | pinarak anèng jarambah | sarta putranira Nikèn | Tambangraras anèng ngarsa | Ki Bayi lon lingira | kae santri kang martamu | dhayohmu Ki Amongraga ||

45. sadangune sun tingali | pasang sêmune jêtmika | awênês wêning cahyane | salamine ngong tamiyan | santri kang wus utama | tan kadyèki lêgawèngsun | cipta lir gyan ngong ayoga ||

46. sukur yèn sayêkti inggil | ngilmune wus surup ing kak | lir tuture nakmu karo | nadyan ora mangkonoa | sun caloni ngulama | Ni Malarsih lon amatur | inggih dhatêng kasinggihan ||

--- 199 ---

47. ing sêmu samya mangguti | ing putra ibu lan rama | mapan tunggil kalêthêke | kewala tyas tan kawêdhar | andhêdhêr panênêdha | dhaupe dhêdhayohipun | sathithik dadya dhadhakan ||

48. têka mangkana ciptèki | Ki Bayi malih ngandika | mêngko olaha kang adèn | ulam lawan pêpanganan | ora dumèh yèn kathah | sathithik yèn sarwa luhung | dhayohmu iku utama ||

49. kaya wijiling amukti | ati-atinên kang sarwa | prayoga pasugatane | Malarsih matur sandika | mangkana wayahira | kang surya wus tunggang gunung | Ki Bayi wangsul mring langgar ||

50. wanci manjing wêktu mahrib | lajêng sami minggah salat | Nuripin Jamal Jamile | Jalaludin Luci samya | amêndhêt toya kadas | Santri Luci kang adan wus | sadaya samya asunat ||

51. Ni Rubiyah makmum sami | lan kang putra Tambangraras | ana ing gandhok masjide | lêt rana kajang jêjêtan | kang lèr pawèstrènira | cèthi Cênthini tan kantun | Sumbaling myang pra wadonan ||

52. Cênthini tan kêna têbih | langkung karêm ing agama | marma dyah langkung gêng sihe | mring bok Cênthini anunggal | ing budi pakarêman | tan kêna sah siyang dalu | wusnya kang sami asunat ||

53. manjing kinèn angamati | Ki Bayi kang dadya imam | ngangkat pêrlu usaline | tibane takbir asantak | wus usali sadaya | pan ilham pamananipun | Patekah sajak bintara ||

54. grawul-grawul angunani | sawuse Patekah [Pa...]

--- 200 ---

[...tekah] maca | pan Surat Kulyakayune | kang akir wusing Patekah | pan Surat Idajaa | dumugi ing bakdanipun | ibtitah lajêng pujian ||

55. wus pêpuji lajêng dhikir | wus dhikir donga rajukna | anumpa donga luhure | anasib Ki Jayèngraga | swara landhung amêmbat | buntas lêga pan anglangut | kang amin amin ya Allah ||

56. wus bakda pêrluning mahrib | samya sunat bakdiyatan | Ki Bayi Amongragane | Jayèngwèsthi Jayèngraga | nanjèhkên suratira | wabi nêm rêkangatipun | tri salat tapakur ing Hyang ||

57. asujud takrul ing Widi | poting mahrib manjing ngisa | kinèn angadani mangke | nulya adan yat-ayatan | Nuripin Jamil Jamal | Jalaludin lan Luci wus | wong lima pan sarêng adan ||

58. wusnya sunat sadayèki | Ki Bayi alon lingira | marang Amongraga kinèn | angimami pêrlu ngisa | hèh anak Amongraga | majua ngimami pêrlu | gêntos sun makmum kewala ||

59. Amongraga nuwun ajrih | ngling aris aywa sumêlang | ingsun lilani dhèwèke | wusana matur sandika | majêng Sèh Amongraga | angimami ngangkat pêrlu | usalinira pasekat ||

60. usali parlalisai | arbanga rakangatina | adakan imam mankable | yattan lillahi tangala | alahu akbar nulya | tasbih sarta wajahipun | patitis maca Patekah ||

61. êmat kasare tarampil | sakathahe kang kawruhan | myang sastra kandêl tipise |

--- 201 ---

têtela tan musabiyat | jais wajiblajinnya | swaranira amlasayun | ngalêp-alêp angumandhang ||

62. nuju kalimah wêwalin | tumèmbêl kandêl êladnya | ngandhêlong landhung ulone | sêdhêng trape mukaranah | prênah gênahing talak | sajak yahman nganyut-anyut | ayat sawuse Patekah ||

63. Surat Jumngah awalnèki | akire wusing Patekah | Surat Munapèk ayate | tartib sarta tumaninah | karênan kang makmuman | sadaya tyase tuwajuh | sukur nikmat dènnya salat ||

64. wusnyantara tahyat akir | asalaming bakdanira | asarèh pêpujiane | nulya dhikir napi isbat | arahab mrih sapangat | ing dhikirira wus suhul | bakda dhikir maca donga ||

65. Jayèngraga kang nasibi | dhasar bêsus ahli swara | ingêntul-êntul sajake | sawusnya donga salawat | samya asêsalaman | kumarubut sadaya wus | samya sunat bakda ngisa ||

66. nulya bubar kang makmumi | kantun kang para ngawirya | nganyutkên surat witire | bakda sunat trap wiritnya | isbandi satariyah | tanjèhing suhul wus junun | sira Ki Sèh Amongraga ||

67. dènira kasud ngantuni | dèrèng pot tapakurira | pana ing dalêm layape | liyêp marang kalênyêpan | tanpa dharat wus komplang | pangguting tingal panaul | pantoging tyas kajumbuhan ||

68. tan minăngka minangkani | ing napi kalawan isbat | cêngêng linuwar ikrame | rasa-rasa yèn [yè...]

--- 202 ---

[...n] luwara | saking sru kawimbuhan | ing rahmat nikmating kalbu | sabakdane wiridira ||

69. nulya sujud tan nasari | sujud takrul panalăngsa | minta apura dosane | angirigakên bidêngah | giwar saking maksiyat | nimpangi tyas kang têkabur | kibir angas mring Pangeran ||

70. tobat nasoka sru tokit | waspanya drês marayawan | kalingling kaluputune | mangkana ikraling nala | mumêt maring Pangeran | linairkên jroning takrul | kang muga Gusti Pangeran ||

71. kang kuwasa anjumbuhi | kang lantip ing kaelokan | didohana amba mangke | ing cipta riya sumêngah | kiparat ing sasama | ywa kasêlan ing pandulu | pamandêng amba ing tuwan ||

72. mangkana Sèh Amongragi | wus purna dènira kawas | lon anjunjung wadanane | wus mulyèng jaman muayan | ya jaman kalumrahan | lumrah sajabaning wêktu | iya jaman saban-saban ||

73. wus bakda Sèh Amongragi | nulya marêk anèng ngarsa | mingsêr kang rayi kalihe | wus tata dènira lênggah | Ki Bayi angandika | mring Luci sira dèn gupuh | manira pundhutna sêga ||

74. mring Nyai Muni Malarsih | sapraptanira ing wisma | pan sampun dhinawuhake | Nikèn Malarsih agêpah | anuding cèthinira | Sumbaling Cênthini gupuh | samya anămpa rampadan ||

75. Ni Malarsih anèng ngarsi | sapraptanira ing langgar | kang bucu sinaosake | nèng panjanggiri paradan | rampad piring lancaran | piring samya pradan [prada...]

--- 203 ---

[...n] luhung | ulamnya tan pati kathah ||

76. pes-pesan tămbra têngiri | bothok jambal mangut utak | bakaran angsaran klalèn | basêngèk opor kambangan | masin ayêm mênjangan | ragi panjèn êmpal duduh | dhèndhèng gêpukan gorengan ||

77. prit gangsir kathik gulathik | dhèndhèng age ati lidhah | srêgan limpa rêmpah gadhon | lombok kêncêng pêtis banyar | cokak kalawan kecap | lalaban sêmăngka timun | têmu poh terong lan kacang ||

78. sêsambêlan amêpêki | Ki Bayi alon ngandika | lah payo wêwanting age | nulya sami wêwijikan | Jèngwèsthi Jayèngraga | katri Sèh Amongragèku | Ki Bayi ambêng piyambak ||

79. dyan lêkas samya abukti | pikantuk dènira nadhah | Jèngraga dhokoh akokoh | duduh barongkos anglênga | nêmên lir buka siyam | winaratan ulamipun | Sèh Mongraga dènnya nadhah ||

80. kêpêl sawidara bungkik | mung pikantuk nêm pulukan | pan gutuk kêpêl atobe | kantun sakêpêl angantaka |[8] antak nganti luwaran | Ki Bayi wruh ciptèng kalbu | nulya wijik aluwaran ||

81. Jayèngraga maksih bukti | dènnya kokoh katanggungan | kasêsa luwaran mangke | Jèngwèsthi mèsêm lingira | bok kang alon kewala | ngong antèni ywa kasusu | kang rayi gumujêng nabda ||

82. paduka ngling angêntosi | ngêntosi kèndêl kewala | namung botên wijik bae | kang raka ngling jêr karosan [ka...]

--- 204 ---

[...rosan] | madhani têlung buka | Ki Bayi gumujêng muwus | dhimu iku cilik mula ||

83. brongkos duduh dèn doyani | dhèk cilik bêbêde ilang | dèn urupkên ramês brongkos | pan sarêng gumujêngira | mèsêm Ki Amongraga | nulya sami atêturuh | ambêngira cinarikan ||

84. pinaringakên pawingking | Jamal Jamil tinuwukan | Nuripun Jalaludine | Sumbaling Cênthini nunggal | anglorodakên dhahar | wong kêkalih sarêng mundur | wangsul anămpa dhaharan ||

85. tinata Nikèn Malarsih | kang kalong wus sinulaman | pêpak sarwa adèn-adèn | wusnya anata dhaharan | Malarsih dhinawuhan | kinèn mundur mring wisma gung | nulya mundur manjing wisma ||

86. wusana wangsul angintip | lan kang putra Tambangraras | ya ta kang samya alunggoh | sira Ki Bayi Panurta | lon wijiling wacana | murwani pitakènipun | marang Ki Sèh Amongraga ||

87. sêdhênge rêrasan ngilmi | ing wanci mèh sirêp janma | anak Mongraga yêktine | ingkang dadi pêrlunira | pêpanggih lan pun bapa | lah mara wêdalna gupuh | kang dadi sumêlangira ||

88. babing basa kang piningit | dununge ana lan ora | apan sayêkti anane | warăngka manjing curiga | curiga manjing wrăngka | yèku kosokbalikipun | suksma manjing marang badan ||

89. badan manjing mring suksmèki | lan cacahing malaikat | nabi wali ing cacahe | apa iku anak ingwang | kang dadi

--- 205 ---

ribêdira | pirabara raganingsun | yèn bisa amadhangêna ||

90. iya marang ing sirèki | Amongraga aturira | kawula nuwun pan dede | paduka wuwus punika | pan taksih basa swara | kewala pan dèrèng jumbuh | taksih kabar yakin sarak ||

91. sarengat kabiru yakin | nganasir mungguhing Allah | maksih rambatan dalile | madêlul ijêmak kiyas | kathah jêjulukira | maha sukci maha luhur | maha mulya Hyang Wisesa ||

92. punika pan maksih ngilmi | pan dèrèng abadan tunggal | kajêng kawula yêktine | icala nama kawula | roro-roroning tunggal | kewala lawan Hyang Agung | punika ulun upaya ||

93. kalamun ngamungna nênggih | puniku kang tuwan ucap | taksih kathah ling-alinge | dèrèng kumpul lan Pangeran | dadya manah taksih was | ing Kawis sampun angumbuk | sabên wong anom mangkana ||

36. Sinom

1. tan susah amba umarak | dhatêng ing paduka inggih | marmamba marêk ing tuwan | kawarti saking ing Kawis | paduka sampun sidik | nênggih basa kang puniku | jêtung Bayi Panurta | sarêng miyarsa turnèki | sapandurat datan kêna angandika ||

2. yêktine amung punika | agême Kiyai Bayi | nadyan lambang jêr pungkasan | sirahing suluk sakalir | wusana angling aris | Ki Bayi lah mara gupuh | jawaban kang pratela | sakèhing ujarku iki | apa rampak lawan kawruhe wong kana ||

--- 206 ---

3. mangkana Sèh Amongraga | matur mring Kiyai Bayi | wondene timbalan tuwan | basa kang paduka pingit | dununge ana yêkti | punika jirim kang mujud | jirim jriyah karijah | inggih anane sakalir | pan asyaka jiriman sèistidêlal ||

4. punika ananing aral | kawula kawula yêkti | tan kuwasa gadhah purba | lir sarah anèng jaladri | tan kêna rasa tunggil | gusti têtêp gustinipun | kwula têtêp kawula | tan kêna silih-sinilih | mung angandêl wujude kang sipat murah ||

5. wondene dununge ora | kita punika ngandhêmi | tan nêdya myat ing Pangeran | wujude ingkang saiki | atokida puniki | wus angandêl ing Hyang Agung | tan arah ênggon ora | kăntha warnambu rasèki | tanpa dunung nanging dunung tan dunungan ||

6. tan kêna kinaya ngapa | punika têtela mungkim | kumpule ana lan ora | jomblah tan mungkim pijirin | jirin wus têtêp mungkim | mungkim ngadam bakdal wujud | bakdal ngadam punika | mungguhing dalil kadisi | ingkang lêrês murad kang kadya punika ||

7. wondene kang salang sêrap | ing graita dèn wastani | anane ana ing kita | rinêngkuh wujuding Widhi | tan tunggal tinunggaling | datan ana kang nyakuthu | êkaking dhèwèkira | piyambak tan ana kalih | anging ora wiwitan ora wêkasan ||

8. punika botên sakeca | karantên kita puniki | dèrèng binuka dening

--- 207 ---

Hyang | kuwasa nampik amilih | liripun nampik milih | kamirahaning Hyang Agung | murah karana dunya | rijêki sandhang lan bukti | taksih amilala enak lan kapenak ||

9. angrasa sakit sakeca | bênêr luput owah gingsir | gingsir maring kaelokan | kapengin sampurnèng urip | kasusu bungah ati | atine akudu-kudu | kudu ngaku Hyang Suksma | gèsèh tekade tan nunggil | ngilmi êkak tekad ngam abăngsa riyah ||

10. dados pèndhèking paningal | copèt tan rambatan ngilmi | ngilmi kak kêdah kas tekad | anampik tan melik pingil | pingil dunya puniki | melik pingil mung salêmut | langkung kagêngên brăngta | sêpele dipun kedani | botên timbang lawan kamulyan akirat ||

11. Ki Bayi micarèng nala | rada balero ing galih | dene kêkalih muradnya | dènnya muradi kang dhingin | dèrèng pati nyurupi | dene murade kang kantun | satêngu nora gagal | wus tumanêm tyas kadyèki | wusananya dèn arani kaluputan ||

12. manthuk-manthuk pan rinasa | rasa surasaning ngilmi | ya ta lon dènnya ngandika | tutugna gèr kang patitis | Mongraga matur aris | dene kang paduka wuwus | nênggih ingkang curiga | manjing ing warăngkanèki | elokipun warăngka manjing curiga ||

13. punika pralambangira | suksma manjing badannèki | lan badan manjing ing suksma | inggih salat jatinèki |

--- 208 ---

wontên ing dalêm takbir- | ratul ekram campuhipun | manjinge suksmèng badan | badan manjing ing suksmèki | nalikanya ing ngriku campuring karsa ||

14. minăngka sakèthèngira | lawang ati sanubari | binuka kalawan ekram | mikrad munajatu batil | lêstari panjingnèki | suksma maring badanipun | măngka punika badan | umanjing maring suksmèki | yèn wus kuning ing dalêm ekraming salat ||

15. minăngka sakèthèngira | pambukaning roh ilapi | binuka kalawan salat | kusta daim ismu ngalim | lêstari panjingnèki | badan maring suksmanipun | sukma pan wus kapurba | maring badan sabakdaning | badan sagêd anêmbadani ing suksma ||

16. dene ingkang salah tămpa | kang salang surup ing ngilmi | tan gêguru kumabisa | anggêpe kita puniki | dinalih badannèki | manjing maring suksma luhung | sirna wujuding badan | wus badan suksma sakalir | ora ana badan mung suksma kang ana ||

17. obah osik solah tingkah | ing siyang kalawan ratri | ing karsa karsaning suksma | tingkah tingkahing suksmèki | badan wus dèn tambuhi | badan suksma sajêgipun | tan ana wêwatêsan | ing awal tumêkèng akir | gih punika tiyang kasliyo ing tekad ||

18. murungakên ing kasidan | sabab ambalik ing ngilmi | maksih sulaya tan saplak | cèwèng dede kanthètnèki |

--- 209 ---

pan tan kenging sarênti | ing ngilmi kalawan laku | sarengat lan makripat | wontên lampahe pribadi | yèn makripat kêdah santosa ing tekad ||

19. mapan wus sêdya anyungap | mring pribadining Hyang Widhi | pan sêdya moring asyaa | wus muslim marang Hyang Widhi | kêdah makatên ugi | lamun tan makatên ribug | Ki Bayi tyas cawêngah | sumêrêp murad kêkalih | pan ginêgêt-gêgêt sangsaya karasa ||

20. Ki Bayi alon lingira | tutugna manèh nak mami | Mongraga alon lingira | de cacahing malekati | padhanging tingal jati | wontên tingaling Hyang Agung | luhung ingkang wus limpad | winahyu rahayu budi | sinung cahya kalomot dening malekat ||

21. tan takdir sawiji rupa | malekat punika gaib | nglimputi sakèhing rupa | rupa-rupaning cahyèki | cahya sasmita wingit | wêwarah sadèrèng wujud | pan datan kawanguran | namung kang kinarsan dening | Hyang Maha Gung kang asipat bijaksana ||

22. kewala ingkang kinarsan | idayatullah minihi | idayat cahya malekat | punika sajatinèki | dene nabi lan wali | para nabi cacahipun | sajabare ing Kuran | wali sajère Kurani | mukmin êkas saêpèse Kuran kèhnya ||

23. yêktine nabi punika | walburhanu anbiyaki | inapi dati alaka | kang jirah bil mukjijati | pratandhaning pra nabi | karêm ing dat sartanipun | mêdale kang mukjijat | burhanu waliyollahi [waliyo...]

--- 210 ---

[...llahi] | anapi sipating alaka karijal ||

24. biramatika punika | pratandhaning para wali | pra wali karêm ing sipat | mêdal karamatirèki | walburhanu mukminin | waanapi apêngalu | alaka karijatan | mangunahi pratandhaning | mukmin ingkang êkas karêm ing apêngal ||

25. lan mêdal mangunahira | ingkang pangkat tri prakawis | sajatinira punika | wujuding ratu kakiki | ratu ajaman nabi | sih nugrahaning Hyang Agung | wahyu cahya nurbuwat | ing kanabeyan pinasthi | sinung rahmat kamulyan dunya akirat ||

26. ratu jaman waliyollah | sih nugrahaning Hyang Widi | wahyu cahyaning idayat | ing kawalèn kang pinasthi | sinung rahmat ing akir | ratu jamaning mukminun | inggih nugrahaning Hyang | wahyu cahya letulkadri | kang mukmin kas pasthi sinung rahmat dunya ||

27. dene kang salah tampinya | malekat nabi lan wali | mukmin êkas anèng badan | datan marojol sadêmi | cahya mukjijat tuwin | karamat mangunahipun | anèng badan sadaya | badan wujud malekati | wujud nabi wali mukmin anèng badan ||

28. punika botên sakeca | anggêpe ngangas-angasi | botên tèyèng ing kasidan | kang tan jomblah tekadnèki | kawruh punika nilip | mlèsèt kajangkêlok rubuh | lah punika sumăngga | sarèhning murad kêkalih | akêkirih satunggalipun pêpalang ||

29. kirih punika [puni...]

--- 211 ---

[...ka] upama | wowohan jambu kang manis | tan mawi oncek-oncekan | kewala lajêng binukti | pêpalang saupami | wowohan duryan kang arum | kêdah angarah-arah | wruh jêjuringaning êri | pinalêkah yèn dèrèng mlêthèk rêkasa ||

30. ngilmi kang paduka ucap | lêrês sayêktine yakin | namung salayaning tekad | wus sami nabon pribadi | Ki Bayi duk miyarsi | tyasnya lêjar manthuk-manthuk | saya sumêrêp gamblang | katêgor tyase Ki Bayi | wus kacupan tan gulawat mawalana ||

31. Mongraga pambatangira | sakawruhe dèn wastani | gênahe satunggal-tunggal | malah ragi dèn undhaki | inginggahkên kang ngilmi | Ki Bayi ajumbul-jumbul | mendah dèn telakêna | parandene Kyai Bayi | pangraose wus panggih lawan Pangeran ||

32. ya ta glis angrangkul madya | sarya ngling dhuh anak mami | ya pagene sira nyawa | wus nyêkêl ngilmu pêrmati | kongsi prapta ing ngriki | adoh-adoh sira jujug | sayêktine manira | mung iku buntêlan mami | arinira karone durung ngong warah ||

33. ngong wèhi basa punika | miwah kang para bupati | kang samya ngungsi maringwang | sun wèhi ngisore têbih | têmah tibèng sirèki | mèh tan ana karyanipun | ing Karang panjêlanah | wartinira iku kaki | yèn ing kene ngilmu iku gêgêdhongan ||

34. aywa ingkang mungguh kaya | kang sira ucapkên [uca...]

--- 212 ---

[...pkên] nênggih | yèn pun bapa sumurupa | lagyèku buntêlan mami | parandene tyas mami | nalăngsa iki katèngsun | Amongraga turira | basa kang puniku nênggih | sayêktine kawula sampun uninga ||

35. marma gêpah amba marak | ing tuwan punapa sami | murade lawan kawula | nênggih basa kang piningit | wusana tuwan sêpi | Ki Bayi malih angrangkul | dhuh bêndara sutèngwang | pan pun bapa wus ambalik | wak manira siranggèr kang madhangêna ||

36. nênggih basa kang punika | umatur Sèh Amongragi | inggih tan kenging yêktinya | yèn tan asrah jiwa ragi | lan malih botên kenging | yèn kajarwa ing lyanipun | kajawi kang wus padha | angalap punika kenging | Ki Panurta andhêku ing wuwusira ||

37. pan arsa asrah prasêtya | kathah-kathah Kyai Bayi | lingira mring Amongraga | ya ta mangkana anuli | anyimpar maring jawi | nulya mijil saking tajug | kilèning pangimanan | anèng ngisoring kumuning | Kyai Bayi Panurta madhêp ing keblat ||

38. Sèh Amongraga atangad | sarêkangat salam nuli | tapakur ngêningkên tingal | ing gaibira Hyang Widhi | amancat ing tarêki | mijang lêpasing pandulu | plêng komplang sanalika | ing jaman sapta tinarki | alam kamil misal lawan alam ajsam ||

39. ping sakawan alam arwah | kapitu gaibe katri | wakidiyat lawan wahdat | akadiyat [akadi...]

--- 213 ---

[...yat] sami gaib | isim sajroning gaib | ing ngriku dènira suhul | bêning tan kacamboran | pinalal pana ing takdir | tan kalêmpit ing tingal tan kumalêndhang ||

40. wruh pêpêsthèning asyaa | myang ganjaraning kamrêki | siksa ganjaraning dabah | mangkana dènira mupit | tan pae anjumbuhi | tarêkinira tanajul | akadiyat wahêdat | wakidiyat gaib akir | alam arwah alam ajsam alam misal ||

41. alam insan kamil luwar | wus bakda tanajul tarki | wus mulya jaman wentehan | mangkana Sèh Amongragi | nalikanya nèng wuri | Ki Bayi maksih tumungkul | sêsangat antaranya | dhêkukul konjêm ing siti | Ki Sèh Amongraga alon wuwusira ||

42. lah wus tuwan tumawanga | prayogi sami alinggih | sira Ki Bayi Panurta | gupuh dènira atangi | tingkahe ing pamisik | timpuh iyung abên dhêngkul | mathis tan ana obah | janjine angalap janji | janji sêtya tuhu ing dunya akirat ||

43. Ki Bayi asrah prasêtya | kasanggêman ya ta nuli | winisik basa sampurna | sarêng miyarsa Ki Bayi | sênggruk-sênggruk anangis | nangis cumêplong ing kalbu | manah padhang narawang | ngraos tuwuk tan abukti | pangraose wus anèng sangisor aras ||

44. ambalik sami sakala | akrama mring Amongragi | mèh-mèh kaya ngabêktia | saking tan nyipta kêkalih | mung mangsuk guru yêkti | Ki Bayi aris [a...]

--- 214 ---

[...ris] turipun | rayi dalêm kalihnya | sumăngga ing karsa sami | ingkang mugi wontêna sih wulang tuwan ||

45. inggih kang basa punika | Mongraga umatur aris | gih putranta sakalihan | sampun kawula wêjangi | ing ratri kala wingi | kalih wus sami sumuhut | matur alkamdulillah | kawula dados wuragil | sakalangkung panrima kula satitah ||

46. Amongraga pan wus wikan | ing dalêm pêpancènnèki | Ki Bayi lan putranira | Jayèngraga Jayèngwèsthi | beda ganjarannèki | Ki Bayi ganjaranipun | sih kamulyan ing dunya | kang putra ganjarannèki | pan cêcalon ganjaran mulyèng akirat ||

47. kuwawi ngilmi makripat | de Ki Bayi Panurtèki | kaidayat ngilmi sarak | sarengat utamèng urip | Mongraga matur aris | paduka ingkang akusut | tapakur maring Allah | lan tangat kalaning wêngi | lawan ngagêngêna salat pêrlu kala ||

48. ywa pêgat andarus mulang | ing kitab Kuran amardi | ing jaman pêkir kasihan | Ki Bayi noraga ajrih | wulangnya Sèh Mongragi | Mongraga malih umatur | sumăngga maring langgar | Ki Bayi ana ing wingking | praptèng langgar mingsêr kang rayi kalihnya ||

49. wus tata dènira lênggah | Ki Bayi langkung noragi | Jayèngwèsthi Jayèngraga | mulat mring Sèh Amongragi | cahyane ngulama di | sênêning guwaya mancur | cêcangkoking awirya | ngusuma sêmune wingit | pan katara pasang tejaning [teja...]

--- 215 ---

[...ning] oliya ||

50. kang putra kalih tyasira | bungah amarwata siwi | aningali mring kang rama | antuk nugraha jinatin | ing kasampurnan nunggil | samyangsal wêjanging guru | Ki Bayi lon dikanya | marang putranira kalih | sira padha wus sinuci ing paningal ||

51. kang putra aris turira | mring rama gumuyu sami | paduka andangu marang | kawula lawan pun adhi | inggih sampun pinaring | marang ing putranta nêngguh | basa ingkang punika | paduka amba sisani | ingkang rama mèsêm lêga ing tyasira ||

52. ngling malih mring Amongraga | ibunta punapa kenging | mirsa ing basa punika | Amongraga matur aris | punika botên kenging | èstri ripak wadhahipun | yèn tan kadi ni dara | Murtasiyah garwèng Sarip | inggih mindhak amêwahi kang duraka ||

53. susah-susah makatêna | sok têmên-têmêna ugi | gènnya palakramèng tuwan | pasthi ing têmbe pinanggih | ya ta bok sori Bayi | dènira ngintip wus dangu | anèng kajang jêjêtan | pinalêthèk mrih udani | lawan ingkang putra Nikèn Tambangraras ||

54. apan wus sasontên mila | Tambangraras lan bok sori | cèthi Cênthini tan têbah | dènira sami angintip | katon sasolahnèki | kang samya rêrasan ngilmu | Ki Bayi duk winêjang | wong roro sarêng umijil | sapraptane Ki Bayi sangêt noraga ||

55. ni sori lan Tambangraras | tyas sukur bungah tan sipi | Tambangraras sadangunya [sa...]

--- 216 ---

[...dangunya] | myarsakkên rêrasan ngilmi | gêtun dene nyaplêki | ing ngilmu osiking kalbu | kabèh raosing driya | ing murad basaning tapsir | ora gothang kang liningkên Amongraga ||

56. tuwin dènira umiyat | Tambangraras mring Mongragi | sapraptaning pamisikan | cahyanira angindhaki | kilah-kilah mawingit | ing sênênira sumunu | wênês manis sumilak | tumeja astra bawani | pan sangsaya mêdhar kabagusanira ||

57. Nikèn Tambangraras rantas | tyasira tumpês katapis | kadaud dahat karantan | runtuh tyasira mawêrdi | tan paja arudatin | katêmbènira awuyung | priyang uyanging driya | andrawayan waspa mijil | manah bêbêg jujul kajala ing driya ||

58. priyayi kang lagi prapta | pratamèng ngilmu kajatin | Tambangraras ling ing driya | ki dalêm bisa karya gring | paran bisa wak mami | lumadèng pada angèstu | mring ki dalêm kang memba | nyudama purnamasidhi | dhuh ki dalêm dalêma ing Wanamarta ||

59. têka mangkana linging tyas | tan kawawa anyabili | saking kandhuhaning brăngta | tan lyan kacipta ing galih | pan namung Amongragi | kang mocot jêjêt jêjantung | ngrêrajang sinjang goyang | puyêngan sajroning galih | nanging taksih angêkêr ing sangkribira ||

60. dadya angganya jêtmika | tan owah dènira linggih | astanira aleyangan | ing gapit kajang galamit | pinalêthèk rong nyari | dulur sarya săngga janggut | mangkana

--- 217 ---

Tambangraras | angingkut tyas ingkang wingit | pinapankên tapakurirèng Hyang Suksma ||

61. ya Allahu subkanallah | he Allah Kang Maha Sukci | kang mugi Gusti Pangeran | kang agung kang anglimputi | kang sipat murah asih | sayêkti amba nênuwun | muga pinarêngêna | ki dalêm kalawan mami | ing pangajap amba tuwan nêkanana ||

62. mangkana ekraling driya | nalika amuntu budi | alayap ing palinggihan | panaul ciptanya êning | tan ana kang udani | mring sang rara dènnya kasud | Nikèn Malarsih miwah | cèthi Cênthini tan uning | yèn bêndarinara[9] lagya suhul ing Hyang ||

63. sêsangat dènira ekram | kêncêng cêngêngira ngingkis | amêpês napas mrih awas | wus bakda datan katawis | ya ta bok sori Bayi | dènira ngintip wus dangu | lan putra Tambangraras | kumênyut sarêng miyarsi | ing wuwuse wau Ki Sèh Amongraga ||

64. lamun èstri datan kêna | ngalap ngilmi kang piningit | abot muwuhi duraka | yèn dèrèng gingsir kang budi | osikira bok Bayi | lêga dene kakungnya wus | namung Ni Tambangraras | tumungkul barêbês mili | sênggruk-sênggruk lajêng mantuk malbèng wisma ||

65. kang ibu pan wus uninga | yèn putra sangêt prihatin | lajêng manggihi kang raka | Ki Bayi kagyat duk uning | miyat ing garwa nuli | sinapa lajêng sinêndhu | garwa majêng tan wangwang | matur bêbisik awadi | sawusira garwa lajêng mantuk wisma ||

--- 218 ---

66. ya ta Ki Bayi Panurta | jêtung dangu datan angling | miyarsa aturing garwa | langkung putêk jroning galih | sinamun sangkribnèki | wus dadan[10] katarèng sêmu | Mongraga ris aturnya | mring rama Kiyai Bayi | tuwin maring Jayèngwèsthi Jayèngraga ||

67. utamine kalakuan | ing pana tigang prakawis | wajib sami ngawruhana | pananing dat kang satunggil | pana kang kaping kalih | pananing sipat puniku | pana kang kaping tiga | pananing apngal jangkêp tri | pananing dat têgêsipun yêktinira ||

68. tan ana wujud kang liyan | namung wujuding Hyang Widhi | sadaya wujuding Allah | pana sipat têgêsnèki | sakathahe kang urip | tan liyan Allah kang mujud | tan wontên ingkang kuwat | tan wontên ingkang udani | ing asyaa kang maujud anging Allah ||

69. têgêse pana apêngal | tan wontên panggawe mosik | kabèh panggawening Allah | punika ingkang kalingling | ing siyang lawan ratri | Ki Bayi saya sumurup | kang putra kalihira | nuwun-nuwun wus mangêrti | matur malih sira Ki Sèh Amongraga ||

70. dene tekad pêpungkasan | pan inggih kalih prakawis | saregat lawan makripat | manut takdiring kang ngilmi | yèn sarengating ngilmi | ing tekad kêdah tuwajuh | kang santosa ibadah | sumungkêm ing pêrlu wajib | anglampahi cêgah pakoning Pangeran ||

71. punapa janjining sarak | aywa kongsi anggêgampil | purun-purun karya wênang |

--- 219 ---

ngêlongi kukum kang wajib | pungkase mung sawiji | tan kenging pot salatipun | amung sawiji rahab | ing wêktu pêrlu lan wajib | andêdarus ing kitab kalawan Kuran ||

72. nrasèhkên ijêmak kiyas | sarta sêdya angantêpi | dèn toh jiwa dèn angrasa | wirang yèn tan anglampahi | dene kang kaping kalih | makripat ing tekadipun | kêdah eklas ambirat | ing misil karana lair | tan praduli lir khaki fayahkal dunya ||

73. dèn kirigakên sadaya | sêmbahyang ngaji tan sudi | tan kapengin majêmukan | tan kadêrêng nyandhang bukti | tan kapengin kamuktin | nendra rajah tamah nginum | tan praduli sadaya | pan namung dating Hyang Widhi | kang kaèsthi majênun mungguhing Allah ||

74. punika tekad utama | cangcalan cêcalon dadi | ing kasidan pinardika | kang ăngga saengga kitri | muyêk tumruna adi | tan wontên lèng-olèngipun | bêbèsèr wong ngayangan | punika ingkang upami | salah siji ingkang aywa apêpeka ||

75. Ki Bayi angling noraga | inggih kasinggihan ugi | tyas kula sangsaya padhang | narawang datan kalêmpit | rumaos tekad sisip | ing ngilmi kula kang wau | mangke wus angsal barkah | winulang jatining ngilmi | inggih mugi kinuwatna dening Allah ||

76. sarta sawabe pun anak | kang tansah kawula pundhi | lah kapriye kowe padha | kulup apa kaya mami | matur kang putra

--- 220 ---

kalih | inggih ing manah saèstu | tan pae lan paduka | indhakipun manah wêning | andharadhag tyas kawula lir pinilar ||

77. wus samya suka pirêna | datan mamang ing pangèsthi | Mongraga ngling kamdulillah | Allah ingkang nêmbadani | lulus santosèng ngilmi | karimbag ing tekadipun | ya ta malih ngandika | mring rama lan rayi kalih | lamun parêng paduka sami kondura ||

78. kawula arsa iktikhap | tangan palilahing ratri | anuwun maklum paduka | mugi paduka lilani | Ki Bayi Panurta ngling | inggih sumăngga aplahu | payo kulup alinggar | madal pasilan umijil | ingkang putra kalih umatur sandika ||

79. nulya mêdal katrinira | Santri Luci angêludi | pinire ingkang dhaharan | dènnya têtêbah wus brêsih | nulya mundhut paguling | kajang sirah klasa batu | tinata anèng langgar | sira Ki Sèh Amongragi | mring patirtan sêsuci sawusnya kadas ||

80. mring langgar tangat palilah | tan cinatur solahnèki | ya ta Ki Bayi Panurta | nèng wisma lan putranèki | Jèngraga Jayèngwèsthi | Ki Bayi alon amuwus | tanya èsmu sungkawa | mring kang garwa Ni Malarsih | priye mau tutugêna tuturira ||

81. lan sutanta Tambangraras | dene ora na kaèksi | kang garwa matur prasaja | putra paduka pan lagi | atangat ing awêngi | sasontênira andulu | ngintip lawan kawula |

--- 221 ---

malêthèk kajang rong nyari | aleyangan salêr gapiting jêjêtan ||

82. kawula inggih kadyeka | samya sêdya anênêlik | myarsa gyan paduka bantah | lan tami Sang Amongragi | uning sasolahnèki | paduka pan jinatèn wus | putranta Tambangraras | kalêsêdan dènnya linggih | kados lamun wuru myat tamu utama ||

83. sarêng paduka ngandika | ibunta punapa kenging | mênggahing basa punika | tamu dalêm matur aris | sayêkti botên kenging | sampun wontên anggêripun | asal bêkti ing priya | apan ta sarêng miyarsi | putra tuwan sênggruk-sênggruk akaruna ||

84. lajêng mantuk maring wisma | anumpa tangatirèki | sapunika dèrèng kêndhat | putranta kandhuhan kingkin | sumăngga gyan anggalih | putra paduka puniku | saèstu wus kantênan | brangti mring Sèh Amongragi | mugi-mugi kagaliha putra tuwan ||

85. langkung saking kawlasarsa | sajêge dèrèng nglampahi | samênir mikir mring priya | sawêg punika mong wingit | bok sori Kèn Malarsih | umatur sarwi rawat luh | sira Bayi Panurta | myarsa aturing garwèki | tumut ngondhok-ondhok wêlas marang putra ||

86. wusana aris ngandika | marang putranira kalih | lah kapriye kulup sira | ing rêmbugira kang bêcik | kewuhan ing tyas mami | gyan sun mijilakên wuwus | Jayèngwèsthi turira | ingkang kapanggih tyas mami | prayogine [pra...]

--- 222 ---

[...yogine] tuwan jarwaa prasaja ||

87. karana Allah kewala | botên wontên awonnèki | wêwinih sampun kasamyan | yèn ta mawia kêkêlir | dangu kadhang mênawi | salayèng karsa angantun | utami kang balaka | katingal paduka wus nir | tan sumêlang malah kawistara wantah ||

88. lah mara adhi Jèngraga | mungguhing pikirièki | kapriye prayoganira | mrih lêstari rêmbug iki | Jèngraga matur aris | kewala kawula tumut | ing nalar kang balaka | têmbung prasaja prakati | sampun adat watak ngulama kranalah ||

89. kang rama tyasnya wus lêjar | myarsakkên aturing siwi | wusana alon ngandika | iyèngsun nurut sirèki | yèn wus padha ngrêmbugi | sun têmbunge mêngko esuk | matur inggih prayoga | yèn paduka wus marêngi | pan sadalu dènira arêrêmbagan ||

90. wanci wus akir ijabah | manjing pajar subuh gidib | myarsa swarane wong adan | ing langgar Ki Jamal Jamil | nulya samya mring masjid | jalu èstri samya subuh | mung Nikèn Tambangraras | subuh ing wisma pribadi | wusnya adan sadaya sami asunat ||

91. wusnya sunat nulya kamat | Sèh Mongraga angimami | ngangkat usali parêlan | subêki rakangatèni | adakan imammani | lillahi tangala alhu | akbar tasbih kabiran | alkamdu lillahi kasir | ran pasubkanalah bukratan wasilan ||

92. lajêngira maca wajah | ani wajahtu wajihi [wa...]

--- 223 ---

[...jihi] | yaaliladi pa aran | samawati wa al arli | kanipan muslimini | ya mahyaya wamamatu | ilahal musrikina | nulya takbir kang makmumi | Amongraga pasekat Patekahira ||

93. wacan sawuse Patekah | sasurat sudawalnèki | akire wusing Patekah | surat kasar kang kinardi | panjang wêwacannèki | ing sujada mawi sujud | dangu pangadêgira | tumaninahira tartib | ingkang makmum sadaya sami arahab ||

94. datan ana kang kuciwa | pratingkahe kang ngimami | kang salat antaranira | prapta ing tahyat kang akir | slawat atasing nabi | myang atas kulawargèku | tumaninah ibtitah | nulya salam awal akir | bakda salam pêpujian sêsarêngan ||

95. nganyut-anyut swara rampak | wus pujian nulya dhikir | lêlagon lajêng asantak | ambata rêbah kapyarsi | wus kawan atus dhikir | numpa donga limang wêktu | anasib Jayèngraga | swaranira rum amanis | wusnyandunga salawat asêsalaman ||

96. miwah kang samya asalat | ing masjid mangu mangarsi | ing mangu kang dadya imam | kêtib Kiyai Mukidin | gilir lan talak bodin | kang salat ing masjid agung | sabên kang dadya imam | Ki Pangulu Basarodin | kadhang Kyai Bayi Panurta piyambak ||

97. swaranira sêsauran | anglagya rame adhikir | wênèh sawêg pêpujian | myang lagyandunga anasib | piniyarsa mêwahi | asri [a...]

--- 224 ---

[...sri] sênêning desa gung | sabên kang kuwat-kuwat | santana sudagar sugih | nadyan pipit masjid piyambak-piyambak ||

98. wêktu subuh mahrib ngisa | rame swarane sarênti | warata sadesa pisan | kathah sabawaning santri | tuwin yèn nuju sasi | Ramêlan tarwèhanipun | sagêgolonganira | karsanira Kyai Bayi | satus tarwèh sajrone ing Wanamarta ||

99. tan wus arjane kang desa | ya ta kang salat ing masjid | sira Ki Sèh Amongraga | wus bakda subuh anuli | tangat loka akasil | nêm rêkangat tri salam wus | dhikir tapakur ing Hyang | mupit dènira awirid | sawusira luwar saking pasuhulan ||

100. nuli samya lêlênggahan | lan rama myang ingkang rayi | Jayèngwèsthi Jayèngraga | wus wau bakda kang nganti | dhêdhaharan gya sumaji |[11] Sumbaling Cênthini wau | kang ngladèni ing ngarsa | patèhan myang wedang kopi | gêmblong lèmpèng wajik juwadah lan jênang ||

101. ledre isèn lawan bikang | puthu gêdhang mayang cangkir | glali sutra jênang caca | surabi lan kupat monjit | bakaran pisang kuning | bakaran dhèndhèng ginêpuk | wus tinata nèng ngarsa | Sumbaling cèthi Cênthini | mundur sami bêkta tup saji karangan ||

102. Luci kang têngga cèrètnya | uthi anepasi gêni | mangkana Sèh Amongraga | aris matur mring Ki Bayi | punapa wus kaèsthi | masalah èmênging kalbu | mênawi wontên ingkang | karaos mêlang ing galih | inggih mugi paduka

--- 225 ---

anglairêna ||

103. miwah ta putra kalihnya | punapa sampun anunggil | manawi salayèng karsa | tuwin kirang sêrêpnèki | prayogi kang kawijil | karana Allah aplahu | gyan tuwan sarasehan | lan putranta yayi kalih | ing jujuge kang ujar wau punika ||

104. Ki Bayi aris saurnya | botên anggèr gih sayêkti | apan tan mamang samêndhang | ujar punika wus êning | sayêktine nak mami | ibunta duk panggih mringsun | ya ta mêdhar pasaja | saliring solah sakalir | saraose sira Ki Bayi Panurta ||

105. andhêku Sèh Amongraga | myarsa lingira Ki Bayi | putra kalih nambung sabda | mangrêpa aturirèki | kathah-kathah minta sih | mring Amongraga mlasayun | ya ta Sèh Amongraga | umatur marang Ki Bayi | pan amêdhar nênggih sajarahing lampah ||

106. asal-usule wus jarwa | nênggih duk risakirèki | nagari ing Sokaraja | wus jinarwakakên sami | Ki Bayi duk miyarsi | lawan putra kalihipun | anjêtung ngêmu waspa | sadangunira alinggih | saking dene ngungun myarsa tuturira ||

107. sadaya ciptaning nala | tan bodho kêncêng tyas mami | nyata wijiling awirya | trah kusuma dana warih | turasing amartapi | ngulama abăngsa luhur | nulya nutugkên rêmbag | ya ta Ki Sèh Amongragi | anuruti yèn wus panggih kadangira ||

108. samangke langkung lênggana | Ki Bayi ngêmu waspa ngling | tanapi putra [pu...]

--- 226 ---

[...tra] kalihnya | aturnya angasih-asih | yèn ta lamun wus panggih | sakarsa rinta puniku | tan ketang mung sadina | ing panggih tilarên gampil | mung wêlasa mring rayinta lir kukila ||

--- [0] ---

[2 halaman kosong]

 

---

1	Biasanya guru lagu u: puniku. Bandingkan: wau (Cênthini, Kamajaya, Pupuh 351.75.2; Cênthini, Soeradipoera, Pupuh 32.75.2). (kembali) Biasanya guru lagu u: puniku. Bandingkan: wau (Cênthini, Kamajaya, Pupuh 351.75.2; Cênthini, Soeradipoera, Pupuh 32.75.2).
2	Lebih satu suku kata. Bandingkan: bumi ngakal kang sajatos (Cênthini, Kamajaya, Pupuh 351.97.5); bumi ngakal kang sêjatos (Cênthini, Soeradipoera, Pupuh 32.97.5). (kembali) Lebih satu suku kata. Bandingkan: bumi ngakal kang sajatos (Cênthini, Kamajaya, Pupuh 351.97.5); bumi ngakal kang sêjatos (Cênthini, Soeradipoera, Pupuh 32.97.5).
3	ngandhut (Cênthini, Kamajaya, Pupuh 351.102.1; Cênthini, Soeradipoera, Pupuh 32.102.1). (kembali) ngandhut (Cênthini, Kamajaya, Pupuh 351.102.1; Cênthini, Soeradipoera, Pupuh 32.102.1).
4	Kurang satu suku kata. Bandingkan: narima saking sihing Hyang Agung (Cênthini, Kamajaya, Pupuh 351.106.2; Cênthini, Soeradipoera, Pupuh 32.106.2). (kembali) Kurang satu suku kata. Bandingkan: narima saking sihing Hyang Agung (Cênthini, Kamajaya, Pupuh 351.106.2; Cênthini, Soeradipoera, Pupuh 32.106.2).
5	tinatèng. (kembali) tinatèng.
6	sêmbah. (kembali) sêmbah.
7	sarwi. (kembali) sarwi.
8	Lebih satu suku kata: kantun sakêpêl antaka. Bandingkan: kantun sakêpêl angantak (Cênthini, Kamajaya, Pupuh 354.80.4); kantun sakêpêl angantak- (Cênthini, Soeradipoera, Pupuh 35.80.4). (kembali) Lebih satu suku kata: kantun sakêpêl antaka. Bandingkan: kantun sakêpêl angantak (Cênthini, Kamajaya, Pupuh 354.80.4); kantun sakêpêl angantak- (Cênthini, Soeradipoera, Pupuh 35.80.4).
9	bêndaranira. (kembali) bêndaranira.
10	datan. (kembali) datan.
11	Lebih satu suku kata. Bandingkan: dhêdharan gya sumaji (Cênthini, Kamajaya, Pupuh 355.100.5; Cênthini, Soeradipoera, Pupuh 36.100.5). (kembali) Lebih satu suku kata. Bandingkan: dhêdharan gya sumaji (Cênthini, Kamajaya, Pupuh 355.100.5; Cênthini, Soeradipoera, Pupuh 36.100.5).