Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 06: Pupuh 362–364)
1. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 01: Pupuh 001–023). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
2. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 01: Pupuh 024–039). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
3. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 01: Pupuh 040–057). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
4. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 01: Pupuh 058–073). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
5. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 01: Pupuh 074–087). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
6. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 02: Pupuh 088–107). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
7. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 02: Pupuh 108–125). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
8. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 02: Pupuh 126–142). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
9. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 02: Pupuh 143–158). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
10. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 02: Pupuh 159–174). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
11. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 03: Pupuh 175–190). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
12. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 03: Pupuh 191–207). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
13. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 03: Pupuh 208–223). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
14. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 03: Pupuh 224–238). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
15. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 03: Pupuh 239–256). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
16. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 04: Pupuh 257–272). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
17. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 04: Pupuh 273–281). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
18. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 04: Pupuh 282–293). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
19. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 04: Pupuh 294–308). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
20. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 04: Pupuh 309–321). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
21. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 05: Pupuh 321–332). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
22. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 05: Pupuh 333–349). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
23. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 05: Pupuh 350–352). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
24. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 05: Pupuh 353–355). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
25. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 05: Pupuh 356). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
26. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 06: Pupuh 357–358). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
27. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 06: Pupuh 359–361). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
28. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 06: Pupuh 362–364). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
29. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 06: Pupuh 365–367). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
30. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 06: Pupuh 368–372). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
31. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 07: Pupuh 373–376). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
32. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 07: Pupuh 377–382). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
33. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 07: Pupuh 383–384). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
34. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 07: Pupuh 385–388). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
35. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 07: Pupuh 389–403). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
36. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 08: Pupuh 404–427). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
37. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 08: Pupuh 428–443). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
38. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 08: Pupuh 444–456). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
39. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 08: Pupuh 457–477). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
40. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 08: Pupuh 478–506). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
41. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 09: Pupuh 507–526). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
42. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 09: Pupuh 527–547). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
43. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 09: Pupuh 548–567). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
44. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 09: Pupuh 568–583). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
45. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 09: Pupuh 584–599). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
46. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 10: Pupuh 600–607). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
47. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 10: Pupuh 608–614). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
48. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 10: Pupuh 615–618). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
49. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 10: Pupuh 619–626). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
50. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 10: Pupuh 627–637). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
51. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 11: Pupuh 638–651). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
52. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 11: Pupuh 652–665). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
53. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 11: Pupuh 666–671). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
54. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 11: Pupuh 672–678). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
55. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 11: Pupuh 679–690). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
56. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 12: Pupuh 691–694). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
57. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 12: Pupuh 695–703). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
58. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 12: Pupuh 704–707). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
59. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 12: Pupuh 708). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
60. | Cênthini, Kamajaya, 1985–91, #761 (Jilid 12: Pupuh 709–722). Kategori: Kisah, Cerita dan Kronikal > Sêrat Cênthini. |
Pencarian Teks
Lingkup pencarian: teks dan catatan-kakinya. Teks pencarian: 2-24 karakter. Filter pencarian: huruf besar/kecil, diakritik serta pungtuasi diabaikan; karakter [?] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau satu huruf sembarang; simbol wildcard [*] dapat digunakan sebagai pengganti zero atau sejumlah karakter termasuk spasi; mengakomodasi variasi ejaan, antara lain [dj : j, tj : c, j : y, oe : u, d : dh, t : th].
362. Asmaradana
1. Mangkana Sèh Amongragi | anèng tajug pamêlêngan | wus ngambil toyastutine | mring langgar nulya asunat | sukril wuluk tahyatal | masjidi rong rêkangat wus | gya tangat tahajul rolas ||
2. Rêkangat nêm salamnèki | ngangkat usalli tangatan | tahjudi rakangatine | lilahi tangala Allah | -hu akbar kabiran wal | -kamdulilahi kasirun | pasubkabanalah bukratan |[1]|
3. wa asilan lajêng inni | wajahtu wajhiya lila | -di paras samwatina-ne | walarli hadib musliman | wamamati mahyaya | hu wa ma ana minal mus | -rikina ngênêngkên napas ||
--- 6 : 105 ---
4. Napas tanapas nupusi | nalika tan manjing mêdal | tangat pinardikakake | muslim jroning cêngêngira | witing cêngêng tatkala | angkating têkbir anuju | ing lapal Allahu-akbar ||
5. Kamot sanapas kang aring | cêngêng datan kalimputan | wus ngalimputi ing date | dating asalat wus munggah | marang sipating salat | sipat êsa pocapan wus | marang ing Asmaning asal ||
6. Asmaning salat kagêntin | marang apngaling asalat | salat wujude Hyang Manon | mangkono ingkang wus kawas | wusira ka-antêngan | alon amaca Alkamdu | sawusing Patekah nulya ||
7. Surat Ikram awal akir | gumulung rolas rêkangat | yèn anuju kalimahe | wasjud waktarip punika | ing sabên sinujudan | sêsalam dadya nêm wujud | ing dalêm rolas rêkangat ||
8. Tridasa nêm sujudnèki | wus tanjèh arambah-rambah | praptèng nêm salam akire | tahyat amaca sêlawat | atasing Nabi kita | myang mring kulawarganipun | iptitahe tumaninah ||
9. Mênêng sanapas mangsuli | lir nênge takbirratulkram | angliling kasuciayane |[2] purnaning tigang prakara | sucine bangsa badan | sucine lesan lan kalbu | kalbu mukaranahira ||
10. Mukaranah manjing kalbi | kalbi umanjing ing lesan | lesan umanjing badane | bedaning Gusti kawula | kawula wus nalirah | lir sagara lawan alun | winaspadèng jroning napas ||
11. Napas kang tan manjing mijil | aring linandhung sakala | alon asalam nêngêne | trêtip sarta tumaninah | rikat asalam ngiwa | wus bakda ing tangatipun | nulya tatrap wiritira ||
12. Amupit ing isbat napi | nakirah utamasitah[3] | muta-awilah junune | panaul ing dalêm dad hak | sipat asih ing asma | asma ulkusnihi-nipun | makluk ingkang satariyah ||
13. Wus suhul muslim ing dhikir | triatus klimah sanapas | wusnya lan sanapas malèh | apan winot sakalimah | lailah ha ilalah | tinog mot sanapas landhung | bakda suhul wiridira ||
14. Andonga sukur ring Widi | gya tusmak tapakur ing Hyang |
--- 6 : 106 ---
anarima ing titahe | kandêl pangandêling Sukma | kang wujud bijaksana | nglimputi sakèhing makluk | ing bumi kasa kasapta ||
15. Têpakurira wus êning | asujud takrub mêminta | apura sakèh galate | ing sabên salat mangkana | pêrlu sênajan sunat | datan supe sujud takrup | yata Ki Sèh Amongraga ||
16. Wus purna tangatirèki | nulya linggar saking langgar | alon kondur mring dalême | yata kang anèng pêndhapa | Jèngwèsthi Jayèngraga | karsa sêsamuring dalu | ngandika mring Jamil Jamal ||
17. Payo ala nganggur Jamil | lêlagonan singir Jawa | sira empraka wong loro | kang liningan tur sandika | Jayèngraga ngandika | wawi paman awon nganggur | trêbange sami lèk-lèkan ||
18. Kulawirya anauri | ya prayoga mêngangguran | lan santri sapa kang mêksèh | matur gus Dawud Madiman | Amad-asra gus Nurya | kanca santri ingkang kantun | kados wontên tigangdasa ||
19. Nulya nyandhak trêbang sami | Jayèngwèsthi Jayèngraga | katri Ki Kulawirya-ne | Gandasana kang angêndhang | trêbang wus sinêntakan | kêndhang trêbang ginêmbrang wus | gumêmbrung Macan-garungan ||
20. Nulya bawa Jayèngwèsthi | ngêlik mêlung mêluk mêmbat | jêledrese jêlèdrese | kayu rasa awoh mirah | anulya sinauran | santri kathah gêr gêmuruh | sarta trêbang ajêngguran ||
21. Angguguk kêndhangirèki | wong sadesa kagyat myarsa | kêndhang trêbang pangguguke | sanès duk sore swaranya | gupuh kesah sami prapta |[4] kang wus nonton wangsul (n)dulu | jêjêl pandhapa sakala ||
22. Jalwèstri jêjêl apipit | nulya Jamal Jamil emprak | kalangan lir sandhang lawe | gulêd lir kêkêt bundhêlan | coronge mubyar-mubyar | surungan sumbu-sinumbu | tarêbang magênturan |[5]|
23. Jayèngraga langkung apik | ngapipir asta akipyah | imbal ngatimang kêmpyange | ngagêm si Macan-garungan | ngêsorkên sakèh trêbang | abêning gêndhung bêm gêmbrung | brang prung prung brang dhang tung tung brang ||
--- 6 : 107 ---
24. Ping pyêk ping pyêk pong ping pong gring | tung plêk tung plêk plak blang plak blang | plung plung blêng brung bêm pyang pyèng |[6] tong têk tong têng brung prung prung brang | byêg byêg grung gring grong gring byang | pêp pêp bah bah gur bah bah gur | gurnita swaraning trêbang ||
25. Nuli singir wuluh rawi | dening kukusing sanjata | lah tobata sauripe | mupung sira anèng donya | jaman kudhi upama | myat ing wuri sawah gunung | arahên olèh swarga |[7]|
26. Jayèngraga dènnya singir | piyambak lan Sênu Surat | amèpèt anèng wurine | tan koningan ing ngakathah | swara rum abarungan | runtut tan lacut sarambut | nganyut-anyut awilêtan ||
27. Lir suling dènpênêrusi | kang miyarsa ngrês tyasira | sambada lan parikane | swara ngasih-asih ngaras | lir tangising alara | lantik-lantik manis arum | anyundari kapawanan ||
28. Santri kathah naurani | tampaning singir lan bawa | uga sru uga lirihe | kadya gêndhing padhalangan | ambanjêt jêjanturan | sauran lir tibanipun | ing gêndhing ramya barungan ||
29. lajêng sêdalu (ng)gyan singir | gêgêntèn santri kang emprak | myang salin-salin lagone | nutug dènnya salawatan | yata kang anèng wisma | wus malbèng ing jinêm arum | turida lan pra wanodya ||
30. Samya ring cêlak tilam mrik | manggyan nèng èmpèr paningrat | ngiras ningali singire | salong kang maksih jro wisma | samya cuki dhakonan | mung cèthi Cênthini wau | kang tan têbih ing tangkêban ||
31. Kang anèng jro tilam-sari | sira Ki Sèh Amongraga | lan Nikèn Tambangrarase | kang raka aris ngandika | dhuh yayi mau sira | paran wus pakolèh turu | kang rayi matur anêmbah ||
32. Inggih pikantuk sakêdhik | wanci sontên saliyêpan | kang raka arum wuwuse | pan sarwi anarik jangga | ingêlus larapannya | sang dyah rara tyas kêmêpyur | ngaringêt jangga pungkuran ||
33. Ragi kêmêpyur ing galih | Amongraga waspadèng tyas | dhuh sarèhna tyas siranggèr | owêl tancêping imanta | têpakurirèng Sukma | brantanira maring ngèlmu | aywa kasêlan ing ala ||
--- 6 : 108 ---
34. Kaworan maksiyat yayi | maksiyat iku minangka | dadya raganing setan mor | yèn pinarêngkên Pangeran | sira kalawan ingwang | yèn wus krana Lah ing kalbu | tyas wantah tan kawoworan ||
35. Kang pitaya ngawal akir | sun iki wus wajibira | sirèku wus wajibingong | samangsa mangsaning sangat | tan ana antaranya | parlu talabul ing ngèlmu | mrih utamaning kasidan ||
36. Kang rayi marêm tyasnèki | manêmbah matur ing raka | inggih kawula wiyose | namung jrih sarèhne datan | tate cêlak ing priya | ing jaman dèrèng sumurup | lan dèrèng wontên tyas amba ||
37. Tan liyan kawula kapti | namung sih nugrahaning Hyang | bodho tumamèng ahline | kang mijil wuwulang tuwan | angêntas durakamba | kawula sêdya anglêbur | lan tapak dlamakan tuwan ||
38. Sèh Mongraga ngandika ris | ya yayi Alkamdulilah | muga palal de Hyang Manon | mring sira kalawan ilham | wiwinih kahidayat | kang rayi nêmbah umatur | mugyantuka bêrkah tuwan ||
39. Kang raka ngandika aris | yayi mungguhing ngagêsang | wajib mukmin lanang wadon | dèn-patitis salatira | aywa pot sabên dina | lan sabên wêngi kang prêlu | bangsa ati lesan badan ||
40. Parlu tri iku dènapik | kasdu takrul takyinira | aywa (m)buru cukup wae | kasdu kang bangsa ing badan | kang takrul bangsa lesan | [...] |[8] kalbu mukaranatuha ||
41. Yakin wruh prabedanèki | rêkangate luhur ngarsa | Mahrib Ngisa lan Subuhe | rong rêkangat tri rêkangat | [...] |[9] takrul lesan kir'atipun | wawacan ingkang pasekat ||
42. Dawa cêndhak kandêl tipis | agêng aliting aksara | parlu kang cêtha wacane | Patekah prêluning salat | dèntêntu wayahira | Luhur Ngasar Mahribipun | Ngisa Subuh wêktunira ||
43. Ywa Luhur yèn durung manjing | ywa Luhur yèn pot wayahnya | ing wayah ana watêse | Lohor pêcak ro ing siyang | kang Ngasar pêcak sanga | Mahrib suruping suryèku | pote sorote kang abang ||
--- 6 : 109 ---
44. Yèn wus (n)tèk sorot kang abrit | yeka manjing wêktu Ngisa | prapta ing têngah wêngine | wêktu Subuh antaranya | pajar gidib sorot bang | kasdu badan sujud rukuk | kang tatela ing antara ||
45. Sujud loro lèrèn linggih | iktidalira kang nyata | ngadêg lir ngadêg maune | ywa katimpah ing pratingkah | kaworan obah-obah | obahe sajabanipun | ing salat batal badannya ||
46. Mung obah salat pribadi | tan kêna liyane obah | lan malih tapakmu karo | ywa singsal kang kukuh napak | patinên jêmpolira | ywa mingsêd saking (ng)gènnipun | cêngêngêna badanira ||
47. Poma yayi ingkang suci | sucèkêna badanira | iya iku pratandhane | kalbu mukminin bitolah | ya wong kang êkas salat | ngêgungakên ing Hyang Agung | sadinane sawênginya ||
48. Lire mukaranah yayi | kang rêncang têgêsing lapal | kang barêng aja têlangke | kang lapal Alkamdulilah | têgêse sakèhing kang | puji kaduwe Hyang Agung | kang murba wisesèng jagad ||
49. Lan lapal rabil ngalamin | tanjèhna tyas têgêsira | Pangeran ing ngalam kabèh | rohman rahkim têgêse |[10] kang amurah ing donya | kang asih akeratipun | kalawan malih ing ngarsa ||
50. Malikiyao-midini | têgêse ratuning dina | kiyamat basa ing têmbe | sakèhing lapal kang awal | karya panggunggunging Hyang | wajib mukmin èstri jalu | ngunjukkên puji sêmbahnya ||
51. Ing sadina ing sawêngi | iyakanakbudu lirnya | amba nêmbah Tuwan mangke | langip ing badan kawula | wêdi amba ing Tuwan | wa iyakanastanginu | têgêse nênuwun amba ||
52. Pitulung Tuwan kang mugi | anguwatna agamamba | myang kang agama sakèhe | lapal ihdinasiratal | têgêse mugi Tuwan | tuduhna iman lan ngèlmu | nuli lapal mustakimma ||
53. Têgêse kang lêrês ugi | sarta Tuwan anuduhna | sadaya ing ngèlmu salèh | lapal siratal-ladina | an-ngamta ngalèhim-nya | mugi Tuwan sung pitulung | mulyane ilat kawula ||
54. Ngalèhim têgêsirèki | ing Tuwan anuduhêna | imaning pra Nabi kabèh | lan para wali sêdaya | kang asih maring Tuwan |
--- 6 : 110 ---
Tuwan kasihi sadarum | asiha Tuwan mring amba ||
55. Tuduhna marganing Nabi | sadaya para ambiya | lapal gèril-maklubi-ne | têgêse mugi dinohna | ing cipta ingkang liya | lir wong kapir Yahudi yun | kang sami tampi dêduka ||
56. Kang amungsuh Kangjêng Nabi | Musa kapir Yahudiya | amaido ing kitabe |[11] ing kitab Torèt punika | wong maido ing kitab | kapir sasat kapir nêngguh | ing kitab satus sêkawan ||
57. Lapal ngalèhim walalin | atas kang sinung kamulyan | lyan kang sami sasar kabèh | anungsung (n)Jêng Nabi Ngisa | maido lawan kitab | Injil kapir Nasraniku | kapir ing kitab sadaya ||
58. Sapa kang maido maring | Nabi sawiji prasasat | kapir mring pra Nabi kabèh | wajibe mukmin sadaya | iktidal mring Pangeran | mugi Gusti ingkang Agung | angapura ing atobat ||
59. Mangkono yayi dèn-eling | yèn sira mulya ing salat | yêkti mulya wêkasane | wajibing mukmin sadaya | Patekah mring Hyang Suksma | sadintên lawan sadalu | mali pitulas Patekah ||
60. Arukuk marang Hyang Widi | sarta tumaninahira | sadina lan sawêngine | samya mali pituwêlas | wajib iktidal ing Hyang | lawan tumaninahipun | samya wali[12] pituwêlas ||
61. Wajib sujud ing Hyang Widi | sarta lawan tumaninah | sadina lan sawêngine | mali tridasa-sêkawan | sêlaning sujudira | yayi wajibing alungguh | pitulas dalu lan siyang ||
62. Wajib tahyat mring Hyang Widi | lawan tumaninahira | ping sanga rina wêngine | wajib salam mring Hyang Suksma | sawêngi lan sadina | mali ping lima puniku | de parluning salat kèhnya ||
63. Sadina lawan sawêngi | kalih-atus kawandasa | punjul sêkawan kathahe | salat Subuh tigangdasa | langkung kalih dene kang | Luhur sèkêtnêm winuwus | Ngasar sèkêtnêm kathahnya ||
--- 6 : 111 ---
64. Patang puluhpat Mahêrib | lan malih ingkang winulang | sèkêtnèm Ngisa lan malèh | wajib mukmin tur ruruba | ing dalu lawan siyang | mring Pangeran ingkang Agung | têgêse tahyat akirnya ||
65. Kaping lima wajibnèki | alungguh lawan sahadad | kalimah kalih salame | rina wêngi kaping lima | lawan donga salawat | rahmad Nabi Muhammadun | raina wêngi ping lima ||
66. Nuwun sêlamêt dunyèki | akerat lan ingkang muga | mukmin agamislam kabèh | muga Tuwan ngapura-a | ing mukmin sadayanya | iku yayi kang kacukup | mukaranahing asalat ||
67. Yèn ta durung angawruhi | ing sidiking mukaranah | salate mung èstri bae | wa mangkana papangkatan | kèh-kèhe makluming Hyang | têlung prakara liripun | bangsa ngam êkas lan kawas ||
68. Kang muga sinungan yayi | palal ilhame Hyang Suksma | kawase tyasira mangke | yèn sira santosèng salat | hidayat sinung rahmat | yèku wêwaton linuhung | manut kang luhung waunya ||
69. Midak tapake kang dhingin | ing wuwuri kang wus tama | lire amidak tapake | tapake wong ahli swarga | tapake nèng jilidan | jilid kang kawuwus wau | satus-sakawan kang kitab ||
70. De yayi sorahing Kadis | sing sapa bêndu wong ika | mring wong alim sawijine | aprasasat bêndu marang | (n)Jêng Nabi Rasullolah | sing sapa bêndu mring Rasul | sasat bêndu marang Allah ||
71. Sing sapa bêndu ing Widi | (ng)gonne pêsthi nèng naraka | sing sapa ngujung maring wong | alim sawiji prasasat | ngujung (n)Jêng Rasullolah | sing sapa ngujung mring Rasul | sasat ngujung marang Allah ||
72. Sing sapa nêmbah ing Widi | (ng)gonne pasthi nèng suwarga | kang muslim rasa tokite | sapa asih mring wong Islam | sasat sih raganira | kang sêngit mring wong Islam wus | sêngit ragane priyangga ||
73. Yèn wong asih ing sêsami | asih ragane priyangga | kang sêngit [sê...]
--- 6 : 112 ---
[...ngit] mring wong Islame | sasat sêngit raganira | kocap kitab Adkiya | Ulumodin[13] juwahirru | kinèn atut asêsanak ||
74. Pakolih solate da-im | salat da-im iku apan | ya yayi trape mangkene | kang tan kèndêl dhikirira | panjing wêtune napas | wêtune napas lapal hu | manjing napas lapal Allah ||
75. Tan kandhêg raina wêngi | nadyan yayi sira nendra | aywa pêgat duk layape | lan satanginira nendra | sambunge kang hu-Allah | ing napas kang manjing mêtu | prihên lantih kalbunira ||
76. Lan amaca Kur'an adi | asalata andonga-a | sanadyan rarasan dene | mring mukmin myang sama-sama | pon[14] yayi aywa pêgat | da-immira mring Hyang Agung | yèku tekat kang kas kawas ||
77. Para Nabi para Wali | ya mangkono lakunira | tuladan kang wus minule | laku kang luwih utama | tandhane kinasihan | Kadis Juwahir pitutur | sing sapa mukmin kang kêras[15] ||
78. Sapocapan ing Hyang Widi | amaca-a Kur'an uga | kang bisa lohad murade | iya iku aprasasat | pocapan lan Hyang Suksma | kitab Insankamil wuwus | Kur'an akadiyat uga ||
79. Dene kitab sadayèki | Purkan wasta huluhiyat | basa huluhiyat lire | wahdad wakidiyat ika | satus-sêkawan kitab | iku Purkan namanipun | Kadise para anbiya ||
80. Denèng witing kang dumadi | yèku saking Nur Murmuhamad |[16] apan kathah jujuluke | kang nama êgar[17] Muhamad | ingkang rumiyin akyan | -sabitah jujulukipun | dene kaping kalihira ||
81. Ajujuluk ngadam-mukmin | [...] |[18] roh-ilapi kaping pate |[19] iman-mubin kaping lima | kakul-hasya ênêmnya | kanjul-kapi kaping pitu | badrul-ngalimu wolunya ||
82. Adam awal sanganèki | kalam kang kaping sadasa | dene kaping sawêlase | ajujuluk Rasullolah | roh-ramani pingrolas | nglam sahir têlulasipun | ngalam-kabir kawanwêlas ||
--- 6 : 113 ---
83. Jangkêp jujulukirèki | kitab Adkiya[20] asorah | sapa kang tan wruh juluke | ing (n)Jêng Nabi Rasullolah | Islame ora êsah | ing kitab Markum pitutur | mungguh bangêting sarengat ||
84. Salam limang wêktu nênggih | asal saking Nur Muhammad | johar-awal wiwinihe | roh-ilapi ingkang nyata | (n)Jêng Nabi Rasullolah | asale puniku nênggih |[21] saking sipat jalal jamal ||
85. Ya iradat karsèng Widi | wong mukmin kang wus ngulama | ngalap kusus ing murade | ing kitab Durat kalawan | kitab Talmisan ika | lan kitab Asanusiku | kitab Matakul-mubina ||
86. Kususing murad kang rasih | muktamat sidik ing nyawa | (n)Jêng Nabi Rasullolahe | ngalèhisalam kang nyawa | tan mêdal saking sipat | jalal jamal kalihipun | dene wêdale kang nyawa ||
87. Saking sipat kahar nênggih | lawan iptikar punika | sababe wus nunggal dene | ing maklukira Hyang Suksma | dene yayi kang sikap | manjing ing iptikar iku | lan kang manjing sikap kahar ||
88. Sipat kodrat iradati | ngilmu kayat lan kadiran | muridan lan ngaliman-e | kayan lawan wahdaniyat | sipat sanga punika | wajib mungguhing Hyang Agung | sipat kêkalih kang wênang ||
89. Nganyaring alam sêkalir | nora sung anyaring alam | kocaping dalil Kur'an-e | muni ing surat Anbiya | Ibrahim kalamolah | tatkalanira tinunu | lawan wong kapir samana ||
90. Tan tumama sarirèki | wulu salamba tan owah | iya itu pratandhane | kang alam tan angsung anyar | dene yayi kang sipat | manjing istigna puniku | kasugihaning Hyang Suksma ||
91. Sabab dening andarbèni | sipat kathahe sawêlas | kang wênang mung sipat roro | sipat istikar[22] istigna | mungguh asmaning Allah | karya ngalam sadayèku | nora wajib nora mokal ||
92. Kewala mung wênang ugi | mungguh Hyang Agung akarya | ing alam kabèh marmane | nama sugih Hu Tangala | tan kêna
--- 6 : 114 ---
kinaya-pa | karya sampêt ing sawêgung | pan ora ngalap manpangat ||
93. Beda lan makluk puniki | yèn kasap ngalap manpangat | sabab ngambong sariyahe | ana dene ingkang sipat | manjing maring istigna | sawêlas wajib Hyang Agung | sipat wujud kidam baka ||
94. Mukalapal lil kawadis | wal kyamu binapsi-ika | lan samak basar kalame | samingan lawan basiran | jangkêp mutakaliman | pan sawêlas ingkang masuk | marang ing sipat istigna ||
95. Nama Johar-awal nênggih | apan kinarya pratandha | kanyataaning Hyang Manon | kalamun Allah kawasa | pan ora ana ingkang | kinarya dadi rumuhun | pan namung Ênur Muhamad ||
96. Nyawa Rasul dènaranni | gêdhong latip pasimpênan | mung Allah kang murba dhewe | animpêni ing asya-a | kinèn sujud sakala | johar awal nora sujud | ngaku dadining priyangga ||
97. Johar-awal kinèn kardi | ngalam kabèh nora bisa | wus angrasa ing apêse | nulya sujud johar-awal | mring Allahu Tangala | kaping lima sujudipun | sasampunira mangkana ||
98. Kinarya dewa Hyang Widi | ingkang roh lawan sarira | wusnya balèg ing ruhyate | kinarya mukki[23] kabiban | jumênêng Nabiyullah | Muhamad Rasullolahu | salalahu ngalèhisalam |[24]|
99. Mulane yayi awajib | kita punika asalat | limang wêktu ing wajibe | ya bênêr yèn ana ucap | asalat karsa Allah | [...] |[25] kapir ya karsaning Allah ||
100. bênêr dadi luput yayi | sêbab durung wruhing kak kas | kudusi Kadis imrate | wangkote ing johar-awal | têtêp pratandha êngam | wêkasan nuli asujud | marang ing kêlaratullah ||
101. Saèstu dalil kang akir | kang dadya tulad utama | kêrana johar-awale | sawuse sujud Hyang Suksma | ginanjar gya kinarya | kabibu Rasullolahu | nabi panutup wêkasan ||
102. Mangkono kang wus wruhing lid | yayi sira wus ahli bab | sabobote wanodya nom | ing sapantaran tan ana | èstri kang
--- 6 : 115 ---
kaya sira | kinalilan ambukak buk | jilidan gêdhe wus palal ||
103. Tapsir Kur'an pan wus ramping | jamanira wus utama | nanging ta yayi dènwêroh | walêr sangkêre agama | tan kêna ginagampang | yèn kaprècèt dadi lacut | pêcat imane cat-catan ||
104. Kringga ganjaran donya kir | yayi dènwaspadèng tekad | kang wajib lawan mokale | mung kadasing Rasullolah | kang wus rasèh muktamad | minangka gagawaripun | wajibe Rasul titiga ||
105. Kang sidik amanat haglig[26] | yèku wajib sinantosan | iya têtêlu mokale | kang gidib kianat kitman | kang iku sininggahan | karana wong sugih ngèlmu | upamane kayu gurda ||
106. Rubuh dening ani-ani | wong kang wus kèh kawruhira | apês dening têkabure | poma yayi dènkawangwang | wajibing Rasullolah | yèku têtalining ngèlmu | kang rukuh aywa pepeka ||
107. Kang rayi sumungku ajrih | nêmbah sarya ngraup pada | alon mlas-asih ature | mring raka angêmu waspa | saking jrih sukurira | inggih kawula pukulun | saking barkah (n)Jêng paduka ||
108. Angsung ladhang ing ngarungsid | angsung panggih ing ngaical | lan asung gampiling ewoh | pêtêng tyas amba ing mangkya | sinung padhang nêrawang | têkabul amba ing wau | dèrèng uning ing wêkasan ||
109. Ing mangkya tuwan minihi | angoyod durakèng badan | suruping mirat logate | kang tartamtu ing kasidan | ing mangkya tyas kawula | rantas rêrêngkêding kawruh | tan sumêlang ing watêsan ||
110. Amba tan nêdya miyarsi | liyaning wuwulang tuwan | sanadyan dalil Kadise | yèn dèrèng dados karsanta | kalangkung jrih kawula | sumanggèng karsa sakayun | ngong kumambang ing wisesa ||
111. Angga kawula sadarmi | ing donya praptèng ngakerat | datan rumaos adarbe | darmi kawula tumindak | amba nut karsa tuwan | datan sumêlang salugud | punapa rèhing (n)Jêng tuwan ||
--- 6 : 116 ---
112. Kang raka ngandika aris | ya yayi Alkamdulilah | muga lulusa ikrare | sinung ilham ing Hyang Suksma | lan sarta kinuwatna | yayi ibadahirèku | lan têtêpe imanira ||
113. Kang rayi konjêm ngabêkti | ing raka sukur ing Suksma | alon matur ing kakunge | inggih mugi nastijaba | sabda tuwan ing amba | kawula kalangkung nuwun | narima amba ing tuwan ||
114. Yata ni cèthi Cênthini | sadangunira miyarsa | arêrasan bêndarane | manahe nora nalimpang | tinungge pangrungunya | mèh tan pae lan sang ayu | olih manpangat padhang tyas ||
115. Sèh Mongraga ngandika ris | yayi iku cèthinira | si Cênthini sasuwene | tan lunga-lunga nèng dagan | nora myat salawatan | sira tan anuduh-nuduh | bêtah angadhêp ing sira ||
116. Kang rayi matur ngabêkti | pan inggih rumiyin mila | pun Cênthini subrangtane | ing ngèlmi kang kinarêman | pan sampun tap-untapan | lawan kawula puniku | ngaos Kur'an miwah kitab ||
117. Wus tumindak ngaos Têpsir | sakêdhik maksih kuciwa | dèrèng parigêl murade | myarsakkên paduka mulang | mila punika anak | pan mindhak sumêrêpipun | kathah ingkang kacathêtan ||
118. Yèn mangkono iku yayi | ing sabên sira ngong wulang | konên angaji Têpsire | manira kang angsung murad | marang sira supaya | dhèwèke milu sumurup | sasat sira kang wèh wulang ||
119. Kang rayi umatur inggih | ngandika mring cèthinira | lan Cênthini sira mangke | kinarsan ngaji nèng ngarsa | ya sira pira-pira | pan katrima pandongamu | antuk idayat winulang ||
120. Cênthini matur ngabêkti | saking sajawining gubah | inggih bêndara ing sihe | kang dhumawah gêbal tuwan | nugraha kinalilan | kang abdi kalangkung nuwun | punapamba walêsêna ||
121. Sih bêndara maring dasih | tan sagêd amangsulêna | sarwi anundha sêmbahe | tan cinatur sadangunya | yata kang anèng pêndhapa |[27] ingkang trêbangan gumuruh | santri samyèmprak arahab ||
--- 6 : 117 ---
122. Mangkana wus bangun akir | bêdhug têlu dhêng wayahnya | Jayèngwèsthi lon dêlinge | payo sêdhênge bubaran | sayah sêdalu pisan | iku wus awal ing Subuh | pra santri matur sandika ||
123. Sadaya wus samya pamit | kang paman myang para lurah | santri anggawa brêkate | kang nonton wus samya bubar | sadaya asowangan | salong kêdhik ingkang kantun | lurah lèrèhan piyambak ||
124. Jayèngraga matur pamit | ing raka wus kinalilan | nulya kondur lan garwane | Nikèn Rarasati sigra | kinanthi astanira | sêlir tri umiring pungkur | lan parèstri rencangira ||
125. Dumugi wetan pêndhapi | kang rayi nulya ingaras | aras krêp kanan keringe | kang rayi ngêsah anêngkah | ambakna darbe karsa | wontên wong sadonya ngumbuk | andadak sadhengah-dhengah ||
126. Kang raka gumujêng angling | nadyan wong sadonya wiyah | ngrawati mataning kodhok | kang rayi sigra ingêmban | pan sarwi ingarasan | rinungrum ing srênggara rum | ririh lir sabdèng brêmara ||
127. Mangrêngih manguswa sari | Jèngwèsthi angling mring garwa | dêlêngên adhimu kae | lir wong katêmbèn anyaran | matur Nikèn Turida | dhasare radi kêbacut | rinta lir wong tan kaopan ||
128. Jayèngsèsthi[28] gumuyu ngling | ugungên wae rinira | brêkate wong anom mono | wau kang rayi Jèngraga | samarga priyêmbada | dhuh wong ayu mirahingsun | sangêt kangênku mring sira ||
129. Mêngko banjur wae yayi | anendra ing karasikan | kang rayi mopo ature | kang garwa dinugèng driya | mopone samudana | mondhong liniyaning bau | sarya ngisêp payudara ||
130. Praptèng palataranèki | Jayèngraga astanira | ragi angganjêl raose | kang kèri nangga pondhongan | astane ingkang kanan | lon analusur lambung |[29] prênahe kêndhit pungkuran ||
131. Wus tetela yèn turanggi | kagyat kang raka têtanya | lo apa sira iki kèl | angglong jaja kadhung ing tyas | kang garwa lon turira |
--- 6 : 118 ---
jrih ing raka èsmu (ng)guyu | inggih sawêg magut wulan ||
132. Kèndêl jumênêng pan mêksih | kang rayi anèng ngêmbanan | kang raka nauri alon | maune duk Ngasar ora | bêcak-bêcik kewala | dèn-goroh wae sirèku | sarwi ngaras payudara ||
133. Kang rayi rinêmih-rêmih | dangune pinriyêmbada | dadya gêgêtun galihe | rasa-rasa yèn wurunga | kulinaning asmara | gêla galih lir kêtunu | sêndhêt ature mring raka ||
134. Singgih wiwitipun mijil | kala ngajêngkên asrakal | mak prol tan nyana lamun kèl | sontên tan ana karasa | adat mawi antara | kraos pêgêl boyok lambung | punika lajêng kewala ||
135. Kang raka nauri aris | sarwi ngisêp wonga-wonga | lah kêpriye mono kiye | astane kering kang garwa | rumangkul jangganira | asta kanan kinèn ngakup | anêkêm kagunganira ||
136. Kinêpêl-kêpêl pinidih | sarwi ngêsês kalihira | sarta mèt iriban ing wong | Jèngraga sangêt dènnyarsa | kang garwa kagunturan | samya kadung kalihipun | kapalang dening lambaran ||
137. Alon kondur ing wismèki | ingêdhunakên kang garwa | maksih kang asta têngêne | kêkêt ing warastra maksa | kang raka lon lingira | senggane bok ngalang banjur | aran wong mêkruh kewala ||
138. Kang garwa umatur ririh | paduka marahi rêsah | kados kirang dintên malih |[30] kang raka ngling sapuluha | wong kaya mangkeneya | kang raywa ngling de puniku | si Giyah si Sikêm ana ||
139. Tiga pun Ragil anjêngil | liyane wontên kewala | rare prawan sadhengahe | dèrèng pringkilên tanggungan | senggane kinarsanan | sun pêthèk mati (n)jêngkêrung | sêmèntên niki mêmala ||
140. Sarwi gumujêng ningsêti | pangênêtirèng warastra | yèn ta pinêksa-a dene | mring raka narah[31] kewala | wite wis wingi mula | tyas wulangun mring sang bagus | ature asamudana ||
141. Kang raka sangêt tyasnèki | karsa rarasing wanita | ambêngkayang guguthule | kêncêng lir balêbês kalang | tyas mupus lon lingira | ya wis si Giyah wae wus | kang garwa gumujêng turnya ||
--- 6 : 119 ---
142. Pun Giyah puniku wingi | tingal kula mapag tanggal | wikan punika kang roro | pun Sikêm Ragil mênawa | datan amapag tanggal | kang raka solahe gupuh | sarwi angaras kang garwa ||
143. Ya wis uculêna yayi | sakêdhap arsa anggarap | anumpu sêlirku roro | kang garwa arasa-rasa | kang asta yèn ucula | ngêsês anguculkên gupuh | sarwi cinênêng nêt-nêtan ||
144. Wus lukar dènnya nêkêmi | nulya mijil Jayèngraga | sêlire masih nèng ngèmpèr | Jayèngraga angandika | maring ro sêlirira | ro kinayuk jangganipun | binêkta mring gandhok wetan ||
145. Wus prapta ing tilam kanthil | Jèngraga ngling lah wuda-a | Sikêm matur lah kula kèl | kogêl galihe Jèngraga | boyoke ginêrayangan |[32] ling duk kapan lèhmu masuh | matur winginipun siyang ||
146. Payo sira wae Ragil | age wuda-a sadhela | wus bêgjamu sira dhewe | Ragil nêmbah lon lingira | bêndara nuwun duka | kawulèwêd nggarap santun | Jèngraga atêbah jaja ||
147. Dadi kêjujur sun iki | èsmu muring-muring duka | kabèhane dilêlèngèng | (m)bok aja ajak-ajakan | agawe kêmlaratan | sarwi ginêrayang suku | lo dene ki dene ora ||
148. Matur sawêg sapuniki | hèh agoroh wae sira | mara êndi sun dêlênge | nulya nyunyunge ginagap | nyok asta kêtêlêsan | tinarik jingga kadulu | kipa-kipa gya tinoya ||
149. Ginuyu ing sêlir kalih | sarwi anuruhi asta | kang siji ngosoki bêrsèh | angling (ng)guyu-(ng)guyu duka | hèh kabèh kêna nglara | kêthèk oglèng padha buntut | sêlir loro thinothokan ||
150. Kêpadhil wong disêkait | lah ya uwis sira padha | ambungana bae sinèh | jumênêng sarwi angliga | agupuh sêlirira | samya nêkêm rêbut pucuk | samya ngaras sêsengokan ||
151. Sengok-sengok gênti-gênti | Jèngraga ngling lah wis aja | suwe-suwe nèk mêcothot | nulya lukar ing têkêman | Jèngraga sigra mêdal | nuduh punakawanipun | loro Sêtu lan Kadiman ||
152. Hèh bocah loro dèn-aglis | undangên si Sênu Surat | yèn isih ana ing kulon | gage kêbat lumayuwa | yèn kulon nora nana | jujulên ngomah dèn-gupuh | Sêtu Kadiman lumajar ||
--- 6 : 120 ---
153. Kalintangan[33] Jayèngragi | midêr-midêr nèng pandhapa | ambêdêdêng sasuwene | kaku apêgêl tyasira | anulya malbèng wisma | andhodhog kori wis masuk | nimbali mring garwanira ||
154. Sirèku apa wus guling | matur sawêg arsa nendra | layap-layap nulya kagèt | de-enggal têmên paduka | numpu roro sêlirnya | kang raka ngling wong kêjujur | yèn sira marahi beka ||
155. Mawi kula kados pundi | ngling ambêkuh hih kêtula | -tula padha buntu kabèh | tan ana kang kuwarasan | undangên kabèh padha | nulya tinimbalan sampun | sêlir têtiga gya mara ||
156. Jèngraga nudingi sarwi | wira-wiri nèng jêrambah | maksih nyêngkal dhodhogole | garwa matur pagujêngan | (ng)gêguyu mring kang raka | inggih paduka puniku | punapa mindhokkên têtak ||
157. Ngagêm cêngkal sêpêt aking | kang raka gumujêng suka | cêngkal iras nyêngkal bae | ginaguyu kêlikikan | mring garwa sêlirira | Jèngraga marang (ng)gèn lungguh | sarwi nyampinge liningkap ||
158. Byar ngalela anglênggirik | kêsorot padhange pandam | mêlêng-mêlêng amêncèrèt | lir bathok gêbêgan kawak | atêbêg titih antar | sumringah lir cinèt wungu | aluwung langkung samoa ||
159. Gèdhèg-gèdhèg para sêlir | kêpengin akêcêmutan | kang garwa nêntak guyune | ambakna duwe tênaga | ajodhèh tan sangkriban | kidhung liringe sang ayu | mrang pra sêlir kêlècêman ||
160. Jayèngraga ngandika ris | mring garwa pra sêlirira | ku ki anèh lan wong akèh | yèn wus angot ambêngkayang | tan bisa lêmês dhawak | kudu-kudu nganggo mêtu | yèn durung mêtu tan bisa ||
161. Sikêm angling bisik-bisik | samya gumuyu ampêdan | Jèngraga mèsêm tanya lon | kang sira gêguyu apa | umatur kang liningan | puniku pun Sikêm muwus | sanjangipun nini Kêdah ||
--- 6 : 121 ---
162. Pajar duk masih nèmnèki | bojonipun darbe karsa | ni Kêdah kêtanggêlan kèl | kang lanang kêdah amêksa | ni Kêdah darbe akal | darbèke kang lapang[34] kinum | ing toya mungkrêt lir lintah ||
163. Garwa gumujêng ngalikik | layak mêngkrêta lir lintah | katisên kamikêkêle | sêlir Sikêm Ragil Giyah | pan sarêng guyunira | ting guligik Sikêm muwus | senggane dèn-konokêna ||
164. Kinum ing banyu kang atis | dimène mari (m)bêngkayang | Jayèngraga sru guyune | mara cobanên manawa | yèn kaya dongèngira | gya mundhut toya prapta wus | ing bokor nulya kinambang ||
165. Gimuyu[35] kang para sêlir | sarwi anyawuki toya | samya (ng)guyang dhêdhogole | nglêgarang[36] lir kutuk ngambang | Rarasatyarsa lunga | kang raka ngling aja mundur | ngarah apa tan ana lyan ||
166. Wurung mingsêr Rarasati | anggêgujêng mring kang raka | aningali ing karsane | têtanya hèh priye Giyah | apa bisa ngalêmprak | umatur sarwi gumuyu | punika sangsaya kiyal ||
167. Dèn-silêp-silêpkên warih | malah molah kalobakan | lir dêlêg anèng ganggênge | botên lêmês malah mangkas | ngantos anyêp kulitnya | pan inggih sangsaya mulur | mèh jujul bokor punika ||
168. Sadaya akirig-kirig | nggêgilani yèn sinawang | gila kêpengin manahe | karêmênên dènnya (ng)guyang | sêlirira têtiga | toya srêp dados ngêtipun | kêsumukan ing warastra ||
169. Wau ta sadangunèki | ingkang lagya carêmêdan | Kadiman prapta banène | sigra ngêntas[37] Jayèngraga | jumênêng kètès toya | sadaya samya gumuyu | Jèngraga anulya mêdal ||
170. Panggih lan bagus Suratin | ngling (n)di si Sênu tan prapta | Kadiman umatur dèrèng | dhatêng sawêg katimbalan | ngandika lah enggala | kang kinèn sigra lumayu | gus Suratin tinimbalan ||
171. Anèng paningrat adhêmit | pasareyan kanthil rusban | têrtib gêdhong anèng ngèmpèr | wus anèng jro pagêdhongan | bisik-bisik [bi...]
--- 6 : 122 ---
[...sik-bisik] ngandika | Surat di-mrene wong bagus | sarwi kinèn anêkêma ||
172. Gus Suratin kinapithing | pipyalus ingarasan |[38] pan linênggak-lênggakake | ginulingakên ing rusban | tansah pinriyêmbada | dadya rêp-arêpan mujung | lathinira cinêcêpan ||
173. Gus Surat sêndhêt tyasnèki | dhuh wong bagus mirah ingwang | paran sira jaluk anggèr | sesuk yèn mapag pangantyan | sore ing wayah Ngasar | pêrabot ing sadhêmênmu | sun kang paring mring ing sira ||
174. Sarwi ingungkurkên aris | wastra rinantan tinaman | ing warastra ling ature | ywa dangu-dangu kewala | kawula sawêg susah | Jèngraga aris awuwus | susah paran sira mirah ||
175. Sun kang nglêjarkên sirèki | ywa kongsi kusut cahyanta | owêl manisira radèn | sira matura pêsaja | kang dadi wot tyasira | gus Suratin aturipun | sakit padharan kawula ||
176. Mulês sadintên tan mari | pan botên kèndêl wawratan | mila ywa dangu kemawon | yèn kenging nyuwun apura | maklum dalêm kewala | manawi têmahan saru | kawula jrih ing paduka ||
177. Jèngraga osiking galih | iki wong katula-tula | prasasat mapag tanggale | karsane iya jêg nora | kapriye kiyè mana | nulya banène si Sêtu | kang nimbali Sênu prapta ||
178. Ngandika mring gus Suratin | turona wae ywa lunga | mijil lampahira alon | panggih lan Sênu wuwusnya | kêsuwèn têmên sira | sarwi nothok bathukipun | dèn age sira mreneya ||
179. Wus prapta ing rusban kanthil | ing karsa ragi kasêsa | cinêcêp lathi pipine | gênti ing pangarasira | jinèjèr lan gus Surat | Sênu pinungkurkên wau | mungkur kumurêp pasangnya ||
180. Lumah kurêp wus miranti | winingkis wastra wus silak | tumanduk sêg warastrane | dèn-ongkongkên angganira | mrih dhanganing pamapan | anglêmpèt wangkong jinunjung | mongkrong mrih tadhah pagutan ||
181. Anyênthing lir gêmak laki | wus anjathok ing cathokan | pinadal nêt pandêdêle | maksih kabunton rêkasa | solahe lir kèkèyan [kèkè...]
--- 6 : 123 ---
[...yan] | brêbêt mêkênêng nulyanglud | mak hêk andhêngkèng[39] sêsambat ||
182. Adhuh pêjah kula mangkin | alon kewala bêndara | kalangkung sangêt sakite | mrêkinting kadya pêcaha | sabêne tan kadyeka | Jèngraga ngling wong kêsusu | lara thithik ngarah apa ||
183. Ginêlak panrêggirèki | pantog pok Sênu anggronjal | lir dènogak[40] warastrane | dhasar wus suwe (m)bêngkayang | amêlak siningsêtan | anggadêdêr dhasar kojur | kumêsar thêr akêjotan ||
184. Wus tungtas rasaning gati | warastra tan bisa obah | kasingsêtan ing pangadon | tinarik lukar tan kêna | maksih kêkah nèng papan | Jèngraga ngling lah wis Sêtu | aja kok kêncêngi lara ||
185. Tinarik mêksa ngêncêngi | ginuyu mring kalihira | sarwi matur (ng)gih kajênge | anjiyat sapindhah edhang | kawula malês mêksa | mila tan asuka mêtu | têgêse kenging awisan ||
186. Lir wong mampir (n)jaluk gambir | dene kalangkung sakêdhap | botên sêmantên sabêne | angling wong wis suwe mangkas | mulane gêgêlisan | ya sesuk wae sirèku | sun-jêthot[41] sadina pisan ||
187. Dangu prênèsan Jèngragi | miyarsa kêluruk ayam | sarta bêdhug têlu Suboh | pra santri kang samya adan | kidul lor kulon wetan | Jayèngraga tyas kêsusu | dènnya pèpèt wus luwaran ||
188. Sigra mring patirtan wong tri | jinabat nawètu huslah | minaljinabat ashare | parlan lilahi tangala | alahu akbar niyat | ngilangkên kadas kang agung | karana wênang asalat ||
189. Parlu pakoning Hyang Widi | dènnya siram gêgêlakan | kinalalar lare roro | wus suci dènnya jinabat | amundhut nyamping sigra | wus busana ngambil wulu | wong titiga ruruncungan ||
--- 6 : 124 ---
363. Pocung[42]
1. Surat Sênu anèng tajug adan Subuh | swarane araras | lagon Bantênan gumrining | asalatu kèrun min arum[43] ngêmandhang ||
2. Sawusipun adan gya sunat sadarum | pra santri kang salat | wong tuwa myang santri cilik | Jèngraga wus sunat anêthêkkên[44] kamat ||
3. Gya kamat wus Jayèngraga ngangkat prêlu | usali parêlas[45] | Subêki rêkangatèni | ada-an ima-man lillahi tangala ||
4. Gya Allahu akbar kabiran alkamdu | -lilahi kasiran | wa subkanalah bukratin | wa asilan nulya amaca Patekah ||
5. Sampunipun Patekah ing suratipun | pan Inna anjalna | sawusing Patekah akir | apan surat Watini wêwacanira ||
6. Nulya rukuk iktidal andonga Kunut | asujud ro tahyat | sarta sumaminah[46] têrtib | nulya salam bakda gya puji-pujiyan ||
7. Swara barung rêmpêg nganyut-anyut arum | sabawaning desa | kang barungan kang sarênti | ingkang lagya dhikir myang wus sêlawatan ||
8. Wênèh kang wus ngaji turutan gumrumung | anulya gya adan | sabawane desarja-di | wor krêngkèting pipikul sami pêpasar ||
9. Wêktu Subuh wong sadesa tanginipun | samya nambut-karya | malah bangun kèh kang tangi | olah ratêngan wênèh mangkat pêpasar ||
10. Kang (ng)galêpung ting gêrandhung myang kang nglêmbur | pandhe gêndhing sayang | tan sêpên raina wêngi | amêwahi sênênging desa raharja ||
--- 6 : 125 ---
11. Têka sêmu yèn Subuh kwèh swaranipun | bangun bang-bang wetan | barung ingon-ingon muni | jaran kêbo sapi bèbèk miwah ayam ||
12. Mrak manguwuh nyangungung prêkutut manggung | myang putêr bênggala | sikatan munya cing-go-ling | anèng kaywan kolik munya aklikikan[47] ||
13. Pêksi tuhu nèng gurda anggantêr asru | cocak kêkroyokan | kuthilang imbal kudhasih[48] | bèthèt jalak sauran menco kêpodhang ||
14. Swara umyung unine pêksi ambarung | swaraning pujiyan | kang pêksi lir angrakêti | kang amuji myang kadya tutuku jajan ||
15. Rare gumrah pangajine anèng tajug | gladhag kang angeja | alip jabar a jèrè i | a bêse[49] u ana kang ngaji turutan ||
16. Kul ya-ayu halkapirun la akbudu | -na ma tak buduna | wa la atum[50] ngabiduni | ma akbud wa la ana ngabidun ma nga ||
17. -batum wa la antum abidun ma akbud | lakum dinukum wa | -liya dini apan nênggih | kap lam pès kul ya jabar ya lip jabar a ||
18. Ya pèse yu lapalira kul ya ayu | ehe lam jabar ha | kap jabar kape jère pi | re pèse ru nun jabar na lam jabar la ||
19. Lip ngin jabar be bêse[51] bru[52] dal bêse du | ênun jabar êna | nulya ginêladhag ngaji | lapal halkapiruna la akbuduna ||
20. Min[53] jabar ma tengin jabar ta be bêse[54] bru[55] |[56] dal pès du nun jabar na |[57] ma takbuduna lan malih | angejah wau jabar wa lam jabar la ||
21. Alip ênun jabar a te min[58] pès tum |[59] wa la antum nulya |
--- 6 : 126 ---
ngin jabar nga be jèrè bi | dal pèse du nun jabar na lip ngin jabar ||
22. Be pèse bu dal pèse du wa la antum | ngabiduna ma ak | -but wawu jabar wa nênggih | lam jabar a lip jabar a nun jabar na ||
23. Ngin jabar nga bê jèrè bi dal pèse du | lapal wa la ana | ngabidun kêlawan malih | min[60] jabar ma ngin jabar nga be jabar ba ||
24. Te mim pès tum lapalira ma ngabatum | gya wau jabar wa | lam jabar la lawan alip | nun jabar an[61] te mim pèse tum anulya ||
25. Ngin jabar nga be jèrè bi dal pèse du | lawan nun jabar na | mim jabar ma alip a'in | jabar ak be pèse bu dal pèse du-nya ||
26. Wa la antum ngabiduna ma akabud[62] | lam jabar la êkap | mim pèse kum dal jèrè di | nun pèse nu kap mim pèse kum anulya ||
27. Wau jabar wa lam jèrè li puniku | lawan ya jabar ya | dal jèrè di nun jèrè ni | la kum dinukum wa liyadini tamat ||
28. Yata wau Jayèngraga wusnya Subuh | nimbali (m)bannira | Kartiraga praptèng ngarsi | Jèngraga ngling hèh ya bapa Kartiraga ||
29. Rèrèhamu wong magêrsari sêdarum | myang wong padhukuhan | sarupane jalu èstri | pan kêrigên kabèh kon tumandang karya ||
30. Pasang tarub lan mragata mesa lêmbu | wêdhus bèbèk ayam | dadakan sadina iki | rah-arahên sor Ngasar pêngantyan prapta ||
31. Wusa rampung[63] samêngko bapa dèncakup | Ki (m)ban Kartiraga | umatur mring Jayèngragi | inggih sampun kula artini[64] sêdaya ||
32. Tiyang dhusun taksih dèrèng wontên mantuk | lamun wontên karsa | ingkang dadakan kadyèki | sampun kantos dados timbalan abdinta ||
--- 6 : 127 ---
33. Bapa ya wus trapa karya mumpung esuk | aywa kêlayatan | ki (m)ban sandika turnèki | nulya mundur sing ngarsa sigra parentah ||
34. Tan adangu rèrèhanira kumêrut | wus prapta sêdaya | kantun anrapakên sami | cagak palang pring tarub blarak pinasang ||
35. Kusung-kusung kang masang tuwuhan têbu | rêjuna lan pisang | raja lawan cêngkir gadhing | Jèngraga ngling mring Madasra Amaddiman ||
36. Ya sirèku wong roro dene karyamu | sakèh pêpragatan | rampunga dening sirèki | kêbo sapi wêdhus miwah bèbèk ayam ||
37. Ingkang sinung wuwus sandika turipun | nulya malih nabda | mring Nuripin Jalalodin | kinèn karya kêmbar-mayang sakêmbaran ||
38. Lan sirèku Crêmasana lan kancamu | mêngko sore padha | yèn mapag pêngantèn prapti | panganggomu kabèh padha bagorana ||
39. Lah wis gupuh prentaha mring anak putu | kabèh padhalangan | kang liningan nêmbah amit | Jayèngraga ngandika mring para lurah ||
40. Hèh gus Dawud pêpêkên rèrèhanamu | mêngko bakda Ngasar | mapan sêlawatan dhikir | trêbang têlu bae kang padha arahab ||
41. Matur nuwun sandika ingkang tinuduh | sigra Jayèngraga | kondur mring dalêmirèki | ngandika mring garwa Rarasati sigra ||
42. Paran uwus nuduh batur kèn têtuku | apa kang tan ana | mupung pasar dhewe Paing | Nikèn Rarasati umatur sandika ||
43. Dèrèng nuduh kawula ngêntosi dhawuh | kang raka lingira | iya mupung esuk yayi | biyung Cerong bae konên mênyang pasar ||
44. Dhuwit wolung reyal kaya iku cukup | ngur para kuranga | mêngko gampang amuwuhi | wong wus sarwa ana mung ukur panganan ||
--- 6 : 128 ---
45. Lawan bumbu myang sajèn-sajèn puniku | yèki wruhanira | amantu midadarèni | wus bêgjane ipemu (m)bok Tambangraras ||
46. Karsanipun ramanta (n)Jêng Kyai nêngguh | sawising nèng sira | kakangira Sèh Mongragi | ing sadina sawêngi sorene paman ||
47. Gilir ulur para paman ngundhuh mantu | nulya mring Kauman | man Pangulu Basarodin | nuwun ngundhuh mantu mring sang pinangantyan ||
48. Alon matur sandika kang rayi gupuh | nuduh mring (m)bok inya | hèh biyung Cerong dènaglis | lah mênyanga pasar Paing tutukuwa ||
49. Gula bumbu pêpanganan sadayèku | apa kang tan ana | mangsa bodhoa sirèki | picis wolung reyal iki amboronga ||
50. Lah wis biyung umangkata mupung esuk | Ni Cerong gya mentar | mring pasar lan pêngantih tri | wus dinuga amborong warnining pasar ||
51. Tan adangu Ni Cerong dènnya têtuku | wus tan kaliwatan | myang kang mikul wus miranti | mulih ngirit ting karêngkèt buruh rolas ||
52. Praptèng ngayun wus tiniti tukonipun | Nikèn Rarasatya | ngandika marang kang bibi | lah inggih punika bibi Kulawirya ||
53. Kula sampun pasrah mring bibi sêdarum | kang dadiya kulmak | mandhegani nambut-kardi | rampungipun ing sêkul ulam panganan ||
54. Saliripun kalêthêk pawon puniku | kula wus pitaya | dhatêng pun bibi kêkalih | Nyai Kulawirya nauri sa-Allah ||
55. Nulya mundur ni Kulawirya nèm sêpuh | Jèngraga ngandika | marang padêkan[65] pawèstri | malêbuwa undangên si Nini Daya ||
56. Kang ingutus tan antara nuli rawuh | sira Nyai Daya | Jayèngraga ngandika ris | lah Ni Daya andika rèh wayah-(n)dika ||
--- 6 : 129 ---
57. Rakitipun ing pêpajangan puniku | inggih kang prayoga | nini pasanging tilam mrik | Nyai Daya nauri inggih putu-mas ||
58. Pênêdipun ngèmpêr sakêdhik tilam rum | pasang rakitira | ing dalêm agêng ingirib | tilaming sang pinangantyan sarwa seta ||
59. Alon muwus Jèngraga inggih puniku | nini aprayoga | sawiji (ng)gyan sarwa putih | rekanipun mangsa borong Nini Daya ||
60. Malih muwus mring garwa yayi sirèku | lah uwus dènenggal | mupung esuk dènagêlis | tur sêndika kang rayi nulya mêmajang ||
61. Sigra mêtu mring jawi pêndhapa lungguh | ing lante dêmangan | nyamping lurik Bugis langking | apaningsêt jingga sèrèt ijo dhulang ||
62. Sarwi kalung srêbèt putih gênis alus | pa-asatan rema | rema kêbês mêntas gunting | adhêsthar kumbaya cathokan kusta bang ||
63. Waja jamus anglaring kombang agêmpung | kumbala kêtogan | lèmèt têpèn lir minangsi | aliyangan èpèk têmbalo gêbêgan ||
64. Sêliripun satunggal angampil dhuwung | anèng keringira | lan rare parawan sunthi | ngampil lopak-lopak lawan pakêcohan ||
65. Linting alus nipah sata dhèdhès arum | sira Jayèngraga | tinêrap pra magêrsari | miwar para lurah santri nambut-karya ||
66. Pan gumuruh swaraning pawon kumrusuk | rinayap ing kathah | sarèrèhane pribadi | desa Magêrsari santri padhalangan ||
67. Kang nèng ngayun Kulawirya lan pra sêpuh | Sêmbagi Jumêna | myang sudagar magêrsari | samya damêl sajèn sapit abing rêmpah ||
68. Ingkang mupuh ulam sawênèh amarut | ngoncèki bêrambang | bumbu sate age arih | Jayèngraga pinarak sarwi gambangan ||
69. Nadyan nuduh ing karya sakaliripun | sinambi anggambang | gêtêr galêbêg kur jawil | Kulawirya ngêndhangi cangkêm dhêng-dhungan ||
70. Ngandika rum Jèngraga sarwi gumuyu | Crêmasana sigra |
--- 6 : 130 ---
mundhuta rêbab lan suling | gêndèr kêndhang payo gagadhon lirihan ||
71. Kang tinuduh tan adangu prapta ngayun | Ganda Widiguna | Widilêksana tan kari | Tunjangkara sampun samêktèng sadaya ||
72. Lingira rum kêndhangmu aturna gupuh | mring man Kulawirya | nulya ingaturkên aglis | angling malih lah Crêmasana ngrêbaba ||
73. Gêndèr iku Gandasana kang anabuh | si Tunjang nyulinga | Widiguna kang nyuluki | wis sênggrèngên rêbabmu pathêt manyura ||
74. Yèn sêndhon wus tutug banjur Kuwung-kuwung | Crêmasana sigra | rêbab tinênthêng[66] nêmnèki | gêndèr suling gambang tinabuh nêmira ||
75. Wus pikantuk nyamlêng sênêng grèngèk arum | gya mamèt manyura | tutupan gêtêr amiwil | ngulêr kèkèt panuduhe ngêmbat kawat ||
76. Cumênthong puk angatonggèng masang antup | jariji pat ganggang[67] | lir sikile lalêr kêsit | driji manis jênthik ting cêngkênuk rikat ||
77. Anglir sunguting kupu angingsêp madu | kosokane lamba | muput sègêgan lêstari | walikane rangkêp ngêcêk rikat rata ||
78. Pacakipun amanjing antêng tumungkul | dene Gandasana | anggêndèr grênêngan ririh | angathimil kumrining srênge nyalupak ||
79. Ngênuk-ênuk bêbêngkakane ulêm-puk | cengkoke clêmpungan | pancêr sandhungan mincati | angipinjal jêjêl nyêlani irama ||
80. Pacakipun lir Unêngan[68] sêmunipun | Tunjangkara dènnya | anyuling bêning cumlêring | anyaririt tulupane atilêpan ||
81. Ngêlong tutup papelon aliyu-liyu | Jèngraga anggambang | nêrithil asta kumitir | tan sulaya kiwa têngêne arikat ||
--- 6 : 131 ---
82. Kumalunthung narêthêg gêtêr glêbêg thur | pacake wiraga | aladak ang-Gunungsari | Widiguna suluk ngêliking manyura ||
83. Nganyut-anyut loyop pantês suluk bangun | sakèh kang miyarsa | sadaya karênan dening | Jayèngraga dènnya sasêndhon araras ||
84. Sawusipun tutug liyu-liyunipun | pathêt Sarayuda | sabêman gong nulya wiwit | gêndhing Kuwung-kuwung munya rum araras ||[69]
85. Kêndhangipun ajêg jêjêg lamba kukuh | ulêt wilêt samya | rêbut yatmakaning gêndhing | apan dangu dènnya ngês-ngês cengkokira ||
86. Gêndhingipun niba kêndhange angguguk | kipat akosèkan | bêm sêbah kêmpyang nêlampit | ambiyantu tan sulaya wilêtira ||
87. Wusnya dangu nêsêg tan antara suwuk | sigra Jayèngraga | ngasta rêbab pathêt ngêlik | ngik-ingiking tutup kosoke rangkêpan ||
88. Tutup bêsus kosok rangkêp rikat alus | eram kang amulat | sêmbada lan kang nyuluki | pan katongton Jèngraga kamuktènira ||
89. Ngandika rum mring rarèstri kinèn mundhut | sêrat Bratayuda | kawi kang kinèn gya prapti | Jayèngraga sèlèh rêbab mundhut sêrat ||
90. Pan anuju kang winiyak pupuhipun | kang sêkar Sardula | Wikidhriya[70] dènwiwiti | swara manis arum mêmbat wuluh rêmak ||
91. Ngadan talu mangsah manêngah tinêngguh | pêjah ning sura ka | kalih[71] pisan lajêngnèki | yeka tandyangambah[72] gunung saha bala ||
--- 6 : 132 ---
92. Ngambah têkèng sohini yeka sru[73] nêngguh | rata Nata Salya | pinanah lajêngirèki | mwang Wirayodha pêjah tanbismèng sira |[74]|[75]
93. Matya Karwa Krêtawarma lajêngipun | panmakarwanrata | mung sapada ngandika ris | Widiguna iki sira apalêna ||
94. (ng)Gonnên suluk ada-ada grêgêt-saut | iku dalil dhalang | layang Bratayuda kawi | nadyan padha kawi aja layang jarwa ||
95. Kurang mungguh tetela yèn dhalang dhusun | sanadyan dhusunna | yèn olèh yudanagari | dadi nyata sambada komuk ing dhalang ||
96. Dhalang iku pat prakara kudu gambuh | dhihin jêjanturan | kapindho gêndhing kêkawin | ping tri (m)banyol kaping pate sêsabêtan ||
97. Yèku kang wus pralêbda nyênyêt atutug | Widiguna turnya | mugi angsala pangidin | sawab bêrkah ing wuwulang (n)Jêng paduka ||
98. Inggih nuwun bêndara kawula sinung | wulang mrih pralêbda | Kulawirya ngêndika ris | iku priye lakune Sardula pira ||
99. Ingong durung pati omah kawi iku | namung uran-uran | daya kèha sapada thil | lamun maca nèng layang lumpuh[76] kewala ||
100. Naur wuwus Jèngraga inggih puniku | lampahe kang sêkar | Sardula wilangannèki | lampahipun sapada lingsa sangalas ||
101. Angkatipun nênêm ping ro nuli pitu | gunggung sapadanya | pitungdasa gangsal nênggih | ukaranya kang nêm ngangkat rong aksara ||
102. Ingkang pitu ukaranya mangkat[77] têlu | kêdah wiwicalan | angkating pada lingsèki | lamun gangsal dipunangkati satunggal ||
103. De yèn wolu pan sêkawan angkatipun | sênadyan kang sêkar | kidung macapat tan pahi | inggih sami yèn angkating wiwicalan ||
--- 6 : 133 ---
104. Manthuk-manthuk Kulawirya dèrèng surup | ah manira wêgah | nora têlatèn nitèni | payo padha klênèngan bae kapenak ||
105. Nanging iku ana kojahe kang muwus | yèn wong kalênèngan | nganggo kêndhang tan dèn-gongi | rada ora ilok ingaran kêmangga[78] ||
106. Bêcikipun nganggo gong ywa sêru-sêru | lirihan kewala | Jayèngraga mèsêm angling | apa nyata Widiguna mangonoa ||
107. Alon matur lêrês pangandikanipun | paman jêngandika | sami lan pituturnèki | jênatipun gêbal sampeyan pun bapa ||
108. Jênatipun kakang myang kang sêpuh-sêpuh | mastani kêmaga | mawi kêndhang tan dèn-gongi | tan amawi êgong sampun mawi kêndhang ||
109. Lingira rum yèn mangkono yèngsun mèlu | dhadhagane ala | lire kêmaga tan bêcik | lah ya mara (n)jumuka gong pêwayangan ||
110. Kang tinuduh mundhut gong kênong prapta wus | nuli Jayèngraga | angrêbab langkung rêspati | asêsêndhon sinulukan pathêt sanga ||
111. Wusnya nutug sêndhon lih-ulihanipun | apan lajêng buka | gêndhing sanga Gambirsawit | ingêgongan lêga tyase samya suka ||
112. Kabèh baut padha rasane nênabuh | rêrêming irama | adu wilêting malatsih | ukur jawil sajêjanturaning dhalang ||
113. Langkung runtut rasaning gêndhing pakantuk | dadya ngantak-antak | dangu dènnira anggêndhing | tan antara anêsêg gêndhinge munggah ||
114. Tan adangu saya gulêt wilêtipun | rêbut ngês kêsaman | nabuhe samya birai | rahab berak[79] rasa-rasa yèn uwisa ||
115. Sêsêgipun ngandhêlong anulya suwuk | nulya sêsêndhonan | rêbab lajêng ngêcèk ngêlik | suluk suling gambang gêndèr abarungan ||
--- 6 : 134 ---
116. Nganyut arum nutuk[80] lih-ulihanipun | pathêt Sarayuda | sabêman gong Wissirèki | Kulawirya ambêkuh gumuyu latah ||
117. Sarwi muwus iya talah wong nênabuh | lamun kabênêran | dhasar gêndhing Gambirsawit | panabuhe kur (n)jawil padha karasa ||
118. Ngêtog kayun raosing gêndhing anganyut | anyênyêt tan liyan | cipta saliyaning gêndhing | Widiguna ambèthêr ngilêr lêr-lêran ||
119. Apikantuk mathênguk tan ana ngantuk | beda yèn sêmbahyang | Jumungah watuke (ng)gigil | nganti bakda isih cakra[81] ambranahan ||
120. Gêr ginuyu niyaga myang santri (ng)guyu | matur Widiguna | kirang priksa ingkang mawi | lamun salat ting klêkêr gondhang kawula ||
121. Kêdah watuk anggigil cêgukan hak-huk | gatêl irungkula | ting gêriming kêdah wahing | kadhang sarêng ngêntut watuk wahing samya ||
122. Sangsaya sru kang gumuyu sadayèku | Jèngraga asuka | gumujêng pan sarwi angling | (ng)gih lêrês paman pun cêblung Widiguna ||
123. Pancèn kupur tan pinulung salatipun | jaga pakan nraka | Widiguna matur aris | inggih mung sok larisa kewala nrima ||
124. Lon amuwus Jayèngraga nulya nuduh | mring parêkanira | kinèn mundhut layang Panji | kang liningan sigra mundhut praptèng ngarsa ||
125. Wusnya katur kang sêrat winiyak gupuh | wau kinêbètan | kang pangguh pupuhirèki | sêkar Mijil nuju Panji Wangsèngsêkar ||
126. Kalanipun andêmon mring taman mong kung | nulya pupuh ngarsa | sêkar Sinom dènkêrsani | maos cengkok Sinom pangrawit araras ||
--- 6 : 135 ---
127. Swara muluk gêtas rênyah manis arum | alêpas napas tyas | wiwiting pada puniki | ungêlipun ingkang kagagas ing driya ||
128. lajêng sarone[82] kagunganing ki Salu | datan ana[83] bisa | matut amung Jayèngsari | lajêng kang bisa matut gêndhinging gambang ||
129. Lajêngipun ngajêng ing salukatipun | nulya kadyèng kuna | mila karaosing galih | pan dènangên-angên ing latri mangkana ||
130. Lon gumuyu Kulawirya sarwi muwus | ya talah anakmas | wus palale sarwi bêcik | maca ngaji anggêndhing anunggang jaran ||
131. Sarwa luhung ngêpènginakên sadarum | kadèk pra bênthètan | gumriwis padha ngunggahi | prawan lanjar randha ronggèng kèh kedanan ||
132. Dhasar bagus asugih putraning guru | wasis ing kabisan | ana kêdanan yèn ngaji | kang kêdanan maca kêdanan yèn têgar ||
133. Èsmu (ng)guyu Jèngraga lingira arum | sampeyan punika | (n)dadak ngumpak-umpak ati | nauri satêmêne bae kithinga ||
134. Tutug sikut nora (ng)gunggung dhasar lugu | mara Widiguna | kabèh kowe kono sami | bokmanawa ngong dènaranni angompak ||
135. Samya matur nun inggih sayêktosipun | Crêmasana turnya | inggih pun Widiguna sring | anggêgobra ngakên dados palawangan ||
136. Ngipuk-ipuk sring angsal pawèwèhipun | nyagak padintênan | wat-awat kinèn nimbali | malêbèng jro kinèn lumampah piyambak ||
137. Prèstri masuk duka dalêm lajêngipun | gumujêng Jèngraga | sarya ngling wis kênèng baring | kadèkne wong sring prapta matur sunundang ||
--- 6 : 136 ---
138. Kewuhan sumaur sun durung sumurup | Jawane di Guna | kang nêkakake bagêjil | wis kandhuhan akale si Widiguna ||
139. Ki Widiguna grênêng-grênêng amuwus | marang Crêmasana | bisa ngalakkên wong bêcik | ya dandanan bot-bote wong kêtagihan ||
140. Yèn ta kudhung bêndara sapa sing (ng)gugu | Crêmasana ngucap | lah ya yèn nuju wong bêcik | yèn kêtanggor wong ala bilai sira ||
141. Lamun iku wong landhêp gathêk sêk ampuh | singa kêlakona | bêndara gêrah dènèstri | pêsthi mêngko irungmu ngong-opèli plas ||
142. Widi (n)jumbul hih nora jamak wong iku | têka panastènan | padune tan ngong-ujuri | muring-muring andadak olèh dhadhakan ||
143. Sadaya sru gumuyu kang sami ngrungu | myat ki Widiguna | ulate malorok wêdi | Jayèngraga Kulawirya latah-latah ||
144. Gar-gêr umyung kang kinarsan anèng ngayun | Jèngraga ris nabda | paman puniku supami | natap gangsa pelog siyange kewala ||
145. Kang paman gumujêng ngling amanthuk-manthuk | arêmbug manira | ngarah apa wong wis lungse |[84] ya (ng)ko Asar bae suwuking gamêlan ||
146. Payo gupuh Widiguna sakancamu | ngusunga gamêlan | pelog si Alun-jaladri | pêparinge ki dipati Wanasaba[85] ||
147. Jare iku brêkatan bêtuwahipun | ing eyange swarga | têdhak dalêm pra bupati | ing Bintara gangsa saking Giripura ||
148. Inggih tuhu nanging ingkang maksih lugu | bonang kênong gangsa | inggih pun Alun-jaladri | ricikipun pêpak anèng Wirasaba ||
149. Wartinipun kangmas dipati kadyèku | kala duk kang eyang | kang ngwasani riciknèki | ki dipati nimbali gêndhing Jêpara ||
--- 6 : 137 ---
150. Tunggilipun kang wontên kangmas puniku | slendro pun Samodra | bonang kêndhang gong satunggil | asring pêcah botên kenging rinakitan ||
151. Milanipun gong dhudha salaminipun | sarêng dènnya yasa | ricikan Alun-jaladri | anauri ya wus mawane bintuwah ||
152. Lah dèn-gupuh niyaga lèhmu angusung | dènririh kewala | ywa gumluwèh kumawani | kang liningan matur sandika gya mentar ||
153. Tan adangu kang sung gangsane prapta wus | tata nèng pandhapa | sarta sajèn myang dupa mrik | wus samêkta niyaga pêpak sadaya ||
154. Lingira rum sarwi mundhut kêndhangipun | lah mara lêkasa | gêndhing lima bonang dhingin | ya pangrawit kang liningan tur sandika ||
155. Kang paman wus mapan anabuh kêdêmung | Jayèngraga ngrêbab | Widiguna kang ngêndhangi | Crêmasana kang (m)bonang pênêrusira ||
156. Jam sêpuluh dènnira anatapalu[86] | cumêngkling bonangnya | ricik barung nabuh sami | ing limane pan sumêntèg bême kêndhang ||
157. Pan jumêgur andule bisa gumuyu | wadone angombak | banyu sringe[87] lwih mawingit | ingkang myarsa kagyat tyasira naratab ||
158. Sinru arum angèbêki ing sadhusun | lir natab priyangga | pêngrasane jogannèki | prabawane Alun-jaladri yèn munya ||
159. Kang angrungu tan pangling suwaranipun | tan ana mêmada | unine Alun-jaladri | samya berag anggugah manah gambira ||
160. Ngantuk-antuk rarasira manis arum | Ki Bayi Panurta | kagyat atêtanya aris | jêg si Alun-jaladri kang muni ika ||
--- 6 : 138 ---
161. Garwa matur pan inggih ing swaranipun | botên wontên liyan | gangsa kadya Lun-jêladri | pan prênahe lêrês wismane Jèngraga ||
162. Sigra wau ki Bayi nimbali gupuh | mring Luci gya prapta | hèh Luci priksanên aglis | mring si Jayèngwèsthi dhisik takokêna ||
163. Dhine iku têka wani-wani nabuh | apa wis kalilan | mring kangmase Amongragi | lamun ora sêbabe wani anatab ||
164. Kang tinuduh santri Luci sigra mêtu | praptèng wismanira | Jayèngwèsthi santri Luci | matur kawula ingutus (n)jêng ramanta ||
165. Kinèn matur mring paduka milanipun | rinta Jayèngraga | natab pelog Lun-jaladri | punapa wus kinalilan ing rakanta ||
166. Yèn ta lamun dèrèng wontên karsanipun | rama jêngandika | wontên dukane sakêdhik | (n)jêng paduka kinèn mariksa rayinta ||
167. Ngandika rum hèh Luci ngong tan sumurup | pandugèngsun nora | dènlilani Sèh Mongragi | pêsthi karêpe dhewe nabuh gamêlan ||
168. Ya sirèku banjura bae sunutus | pan mundhak prayoga | sunkongkon sarta (n)Jêng Kyai | pêngarêpe yèn sun kang kongkon ing sira ||
169. Lah wis gupuh Luci mentara saking yun | praptèng Kajèngragan | anuju suwuk kang gêndhing | Luci prapta ingawe mring Jayèngraga ||
170. Na gawemu dene agupuh lakumu | santri Luci turnya | kawula ingutus dening | rakanta lan sarta rama jêngandika ||
171. Kinèn (n)dangu ing paduka marmanipun | anatab gamêlan | punapa wus dènlilani | mring raka jêngandika Sèh Amongraga ||
172. Lingira rum sarèhning sira dènutus | iya Ci matura | mring kakangmas myang (n)Jêng Kyai | yèn sun nuwun pangapuntên sêkaliyan ||
--- 6 : 139 ---
173. Myang maring Sèh Amongraga nuwun maklum | mung siyang kewala | mêngko yèn wus Ngasar mari | ngarah apa Ci wong sunat dhêdhèwèkan ||
174. Nambung wuwus Kulawirya Ci ngong tutur | lamun rada duka | mangsa bodhoa sirèki | Jèngraga ngling kados botên yèn duka-a ||
175. Ya mung iku aturku ya wis dèn-gupuh | Luci sigra mentar | sawingkingira ki Luci | Jayèngraga ngandika marang niyaga ||
176. Payo talu unèkna gêndhing Kalênthung | dan lêkas saksana | Alun-jêladri ngêrangin | myarsa gangsa wong sadesa lir kinêrab ||
177. Ciptanipun sadaya sami jêgipun | martamu anyumbang | jalwèstri kadi duk wingi | kaot mung wong kang kuwat-kuwat kewala ||
178. Èstri jalu samya busana amubru | prapta samya nyumbang | rarywa lit rinukmi-rukmi | ting saliri anggili kang lunga têka ||
179. Tangkêbipun wong nyumbang lir winginipun | priya mring Jèngraga | èstri mring Kèn Larasati | kang anyumbang nyareyal kang angrong reyal ||
180. Kêdhikipun nyêjampêl pan ora uwus | matur gantya-gantya | punika kula ngaturi | patumbasing apu namung sumapala ||
181. Ngandika rum inggih sangêt tarimèngsun | (m)bok ywa susah-susah | tan nêdya ngulêm-ulêmi | namung anglujêngi pangantèn praptanya ||
182. Samya matur kang liningan sadayèku | angangkah punapa | paduka agadhah kardi | bêrkahipun (n)Jêng Kyai Bayi Panurta ||
183. Gya sinuguh kang nyumbang sêdayanipun | myang ancak brêkatan | mangkana sadayanèki | ingkang anèng pandhapa para lanangan ||
184. Kang martamu samuwa pênganggenipun | matur mring Jèngraga | punika kula nyaosi | panumbasing apu sapala katura ||
185. Sumbangipun sareyal ngrong reyal nêlung | reyal Sênu Surat |
--- 6 : 140 ---
ingkang kinèn anampèni | ngandika rum ya bangêt tarimaningwang ||
186. Sadaya wus samya ingingonan sêkul | myang brêkatanira | Nuripin kang nglêladèni | pan mangkana kang anyumbang lunga prapta ||
187. Ênèm sêpuh lumrah samya bêsus-bêsus | miwah pra wadonan | lakune mêsês birai | ingkang tepos dadi nyênthing bokongira ||
188. Ingkang wungkul dadya (n)dêngkèng lampahipun | sadaya wiraga | kèh dol ayu adol sigid | Kulawirya mèsêm ningali wong kathah ||
189. Alon muwus lah ta wong urip puniku | yèn ana samuwan | angrungu gamêlan muni | sasolahe mulih tênaganing Buda ||
190. Alon matur alêrês paduka muwus | pan sadasa-dasa | titiyang Jawi dospundi | yèn gamêlan punika bintuwah Buda ||
191. Yèn pun Alun-jaladri wus mawenipun | mêkatên tanjêgnya | kang myarsa sami birai | nadyan nini-nini kaki-kaki berag ||
192. Milanipun kathah ngalap sawahipun[88] | mring gangsa punika | sakêdahipun (m)brêkati | sanès lawan pun Samodra tanjêgira ||
193. Adatipun yèn sinambut tiyang mantu | kêdhik ingkang nyumbang | pêngantèn sring pêgat mati | mila awis tiyang kang purun anyêlang ||
194. Lon amuwus eman awon tanjêgipun | unine tan lumrah | rarase gêdhe rum manis | têka duwe meda mangkono geneya ||
195. Inggih sampun ila-ila waunipun | gèdhèg Kulawirya | Jèngraga ngandika aris | Widiguna Crêmasana kabèh sira ||
196. Ya sirèku kancamu bagor sêdarum | mêngko wayah Ngasar | padha rapèka dènbêcik | borèh kuning nganggo cênthung têtêkêsan ||
--- 6 : 141 ---
364. Sinom
1. Mangkana Ki Jayèngraga | dènnira amangku kardi | katongton wibawanira | tan ana ingkang yom-yomi | sor sutaning bupati | dhasar ki putra ingugung | datan sinungan rêngat | sakarsane dènlilani | mring kang rama kalangkung sangêt sihira ||
2. Yèn putra Ki Jayèngraga | yèn kadang Kulawiryèki | pan ingugung alit mila | mila ladake ngèbêki | mung ladak tingkahnèki | labête ugunganipun | nanging putus piyambak | dhasar landhêp tyasirèki | ngèlmu bantas[89] ing kukum yudanagara ||
3. Andêle ing Wanamarta | pan amung awirya kalih | Jayèngraga Kulawirya | keringan ing kanan kering | patarèn angrampungi | pakèwêde ada dhusun | nadyan murading kitab | gathak-gathuk amêdhoti | watak kêras krawusan nanging wêlasan ||
4. Yèn kalêrêsan tyasira | kêcondhong lêga kang galih | paring sih tan sita-sita | mila sadaya jrih asih | maring sang Jayèngragi | miwah mring Kulawiryèku | mangkana wayahira | waktu Luhur pêcak kalih | samya kèndêl rèrèn marang masjid salat ||
5. Sadaya samya sêmbahyang | jalu èstri tan na kèri | namung niyaga kewala | ingkang kantun nèng pandhapi | wus antara kang sami | asalat Luhur bakda wus | wangsul sewang-sewangan | punapa garaping kardi | kang mring pawon mring kêbon kang mring pêndhapa ||
6. Jèngraga lan ingkang paman | Kulawirya lingira ris | kowe mau Widiguna | apa salat maring mêsjid | matur kasupèn yêkti | ki Crêmasana anjagur | dhasar wong kênèng lara | laline wiwit dhèk cilik | dinangu mring bêndara (n)dadak sêmbrana ||
7. Jèngraga mèsêm ngandika | ya Widiguna sirèki | Jumungahamu kewala | aja pot lyan sukêr sakit | kang kêrêng lèhmu mrêdi | kabèh wong rèrèhanamu | matur inggih sandika | Crêmasana anudingi | o nglêburi babon dimène[90] andhêndha ||
--- 6 : 142 ---
8. Ngandika mara unèkna | lirihan wae kang gêndhing | lima rêbab Kombangmara | Kêmbangmara[91] daradasih | muntap lawan pêngrawit | limang gêndhingan bae wus | kang sinung ling sandika | Crêmasana angrêbabi | asêsêndhonan pathêt lima rum araras |[92]|
9. Nulya mungêl Kêmbangmara | Alun-jaladri ngrêrangin | sakathahe kang miyarsa | jalwèstri tyase mong brangti | rêmpêg panabuhnèki | ukur jawil ngênut-ênut[93] | ungêle kang anglola | rêbab gambang lawan suling | sarancak ungêle kamot jroning kawat ||
10. Nganyut-anyut langkung raras | kasmaran ingkang miyarsi | lir mamrêsing karasikan | êngêse ngêkêsi ati | wèh wilêting malatsih | lir winulang ing wulangun | raosing tyas mangkana | saking nyênyêting kang gêndhing | nguyu-uyu ngrêrantêg dènnya gamêlan ||
11. Mangkana ing wanci Ngasar | Jayèngraga ngandika ris | suwukên gamêlanira | muni ladrangan nuli wis | singgahna kang miranti | Ladrang pêlayon den gupuh | nulya buka Ladrangan | pêlayon lima angrangin | dangu nêsêg ngandhêlong alon suwuknya ||
12. Wusnya kèndêl kang gamêlan | Kulawirya ngandika ris | lah wis padha singgahêna | panganan brêkatên mulih | para niyaga nuli | langusung[94] gamêlanipun | mring dalêm pasimpênan | wus têlas samya nèng ngarsi | ngandika rum wis padha muliha dandan ||
13. Kang liningan tur sandika | nêmbah mundur samya mulih | Jèngraga malih ngandika | kabèh sanak-sanakmami | padha dandana mulih | nganggoa kang sarwa luhung | saduwèk-duwèkira | kurmat pangantèn kang prapti | kang liningan matur sandika sadaya ||
14. Mangkana bubar sadaya | sudagar myang magêrsari | miwah santri ingundhangan | badhe sêlawatan dhikir | Kulawirya wus mulih | Jayèngraga maring tajug | asalat waktu Ngasar | lan para santri kang bumi | wusnya bakda kundur malêbèng ing wisma ||
--- 6 : 143 ---
15. Ningali langêning tilam | kalangkung dening rêspati | anilat ing jro rakitnya | ing têngah jinêm seta di | ingapit kanan kering | kang pinajangan kumêndhung | -kêndhung sri sinampiran | wastra sawarnining kêling | pan sarwendah sarta ganda rum angambar ||
16. Yata wau Jayèngraga | busana akampuh kêling | pêlung panji kalunglungan | talêpok banyu mas kuning | ing nganti langkung apik | kêpuh tundha ngayu-apu | amungsêr mêdhok atap | amulu pêksi sulisik | pangasihe sêsandhungan sêmbulihan ||
17. Sipat polok anêrampad | seronge cancutan inggil | kodhok kabêsèt asikat | sacêngkang kesis ing wêntis | mêkar ngongkong amiwir | walêran pawingkingipun | talibane ing ngarsa | amèpèt urut malilit | pirit têpung adu mancung pêpancutan ||
18. Kêkawêt ambokong sêmar | amathis nora ngalêngkin | bubuntaring pasingsêtan | anglaring walang wêlori | êkare miwir asri | rinèpèk rinda-mas murub | kunca landhung tri asta | anjèrèng winiru lêmit | ambêdhodhog anglir sandhanging manyura ||
19. Lancingan cindhe puspita | gubêg pinarada asri | rinenda kalengkam jênar | akris landheyan sinêmi | pêndhok bunton pinodhi | mirah sinêling intên byur | ajamang sungsun tiga | agêlang kana rinukmi | kêlatbau anting-anting têbah jaja ||
20. Badhong sungsun kêbo mênggah | pamêkak garudha kanin | lur-ulur naga karangrang | asumping ron tri rinukmi | karang-mêlok hèr thathit | sisir tumanggal intên byur | cundhuk kupon apitan | tinêngah argulo putih | ngudhar rema ingore pinara tiga ||
21. Kumbala têpèn kêtogan | anggamêng anglir minangsi | wida jênar gêgêbêgan | tuhu bagus Jayèngragi | lir ringgit munggeng kêlir | ingkang garwa èsmu (ng)guyu | sasmita mring kang raka | Jayèngraga amaguti | ing liringe ing rayi mèsêm ngandika ||
22. Sapuluh ta mangkonowa | jêr nora kêna pinikir | Nikèn Rarasati mojar | gumujêng anjiwit ririh | pan kurang tigang ratri | nudingi [nu...]
--- 6 : 144 ---
[...dingi] pra sêliripun | mèncêp megos Jèngraga | ambakna wong atêtawi | kêthèk oglèng sêranggon ajak-ajakan ||
23. Ginaguyu guligikan | mring garwa myang para sêlir | Sênu Surat pinaringan | busana kang sarwa rukmi | asinjang cindhe abrit | pinrada mompyor amurub | kinêmbar kalihira | ajamang rukmi sêsumping | nyangga grudha mungkur ngrêm lir pêtarangan ||
24. Acundhuk mêntul mutyara | wor godhining[95] garudha sri | akêkalung gêlang kana | kêlatbau anting-anting | pamêkak bangkol rukmi | tinarètès ing hèrlaut | wida pandhan gêbêgan | tasik sumilak arêsik | kris cêrapang pinatik mirah hèrkêmbang ||
25. Pan mangkana ing mandhapa | salong-salong kang wus prapti | para lurah santri kathah | prapta busana lir nguni | Kulawirya kang prapti | kampuh jingga tabur-tabur | pakonyoh mêmêntahan | alancingan cindhe wilis | pinarada renda satêbah gubêgan ||
26. Kris warangka kakêndhit ladrang |[96] landheyan cula sinêmi | pêndhok bunton ngunir-kawak | èpèk renda klengkam putih | agêlang kana rukmi | anting-anting kêlatbau | abadhong agêng dhudhan | sumping puspa krêna[97] rukmi | cundhuk jungkat tinarètès intên mirah ||
27. Ngudhal rema pupuntiran | tibèng sor walikat gilig | pan akuluk kanigara | baludru cêmêng binlênggi | rukmi pinodhi-podhi | ing mirah intên hèrlaut | ngalêpyur amarkata | nyuriga giyong sor bali | ginarèbêg rèrèhane wong Kêtandhan ||
28. Sami basahan sêdaya | dodote mawarni-warni | bathik modang sêmukiran | miwah sêmbagi bang kuning | kopyah kanigara brit | kuning ijo biru wungu | arenda seta jênar | miwah cêlana mawarni | samya nganggo badhong kewala sadasa ||
29. Golong sarèrèhanira | Kêtandhan tan ana mêncil | angumpul mring Kulawirya | nèng pêndhapa jèjèr linggih | anulya ingkang [ing...]
--- 6 : 145 ---
[...kang] prapti | Ki Suharjo kampuhipun | pan limar baru tigas | asabuk pathola abrit | alancingan cindhe wungu pinarada ||
30. Ngumbar konca[98] nora panjang | akris landheyan sinêmi | rasukan baludru rêkta | balênggèn kancing linêscis[99] | kotang putih tulya sri | rema asingsêt ginêlung | kuluk pêthak amayang | ingiring rèrèhanèki | sawarnine wong kriya lir lurahira ||
31. Samya rasukan sikêpan | basahan akopyah putih | panganggone warna-warna | bathik atanapi kêling | wus lênggah ing pêndhapi | jinèjèr rèrèhanipun | nulya Ki Wiradhustha | prajuritan nyamping bathik | parang rusak barong cinancut sarigak ||
32. Lancingan bludru bang renda | panji-panji kancing dhasi | abangkol kêncana nagan | nganggar curigan cra Bali | kris landheyan sinêmi | kandêlan suwasa mancur | wrangka sêmbur timaha | asongkok baludru langking | pan winêngku ing renda mas rurujitan ||
33. Ingiring rèrèhanira | para warungan kêlithik | sakèhing kang bukak anyar | kang munggeng rèrèhanèki | marang Wiradhusthèki | sadaya panganggenipun | samya aprajuritan | saduwèk-duwèke sami | bathik lurik sêmbagi kêling mawarna ||
34. Sadaya kopyah jangkangan | wus lênggah anèng pêndhapi | tinata rèrèhanira | nulya Panukma kang prapti | aprajuritan Bugis | arasukan toro landhung | ginggang sêtin lurik bang | cêlana lurik sêtin jring | sabêbênting cindhe wilis pinarêman ||
35. Pan èpèk bangkol kêncana | nganggar pêdhang suduk rukmi | dhuwung cinothe ing ngarsa | bate-bate cara Bugis | akancing mirah abrit | udhêng tabur-tabur wungu | têlangkupan pencongan | sadaya rèrèhanèki | kang wong jagal pan anggêr bêlantik kewan ||
36. Sawarnining ngon-ingonan | turangga myang kêbo sapi | wêdhus bèbèk banyak ayam | ingkang samya binêlantik | kabèh rèrèhanèki | sadaya pênganggenipun | cara Bugis sêdaya | tan
--- 6 : 146 ---
ana ingkang mênèhi | pênganggone undha usuk ingkang kuwat ||
37. Sêmbagi lurik cêlêpan | wus lênggah anèng pêndhapi | nulya Panamar kang prapta | sarèrèhanira ngiring | kampuh limar kêtangi | acêlana cindhe kupu | èpèke renda pêthak | ngumbar konca[100] kadhung siti | akris ladrang sinêmi pêndhok suwasa ||
38. Rasukan sêmbagi jênar | corèke kêmbang pinêthik | jubah landhung kotang pêthak | kancing kotang mirah abrit | srêban seta tulya sri | rinenda tap-tapan bagus | kuluk mantalsêtop bang | têsbèhnya akik sinampir | para tandha[101] kang ngiring rèrèhanira ||
39. Samya srêban bêbasahan | mawarna bathik sêmbagi | sutra kêling sasênêngnya | wus lênggah anèng pêndhapi | tinub rèrèhanèki | nulya ingkang sami rawuh | para jadhug sudagar | sarênti praptane (ng)gili | jor-jinoran panganggone murub mumpyar ||
40. Ing sacara-caranira | kêdah ngangah angungkuli | bêbêd myang kulambinira | sabuk lan ikêtirèki | pan ungkul ingungkuli | kêris kang curiga têlu | êmase tuwa-tuwa | wong tuwa nom limrah sami | ting prêngangah pêndhoke mas munggah ganja ||
41. Ngalêmpak sami sudagar | Pak Rajiyah ingkang prapti | angêtog pênganggenira | dènnira ngangge mênèhi | sobanlah nyampingnèki | sabuk mas tinali datu | klambi jubah rante mas | ngunir bosok masirèki | arangkêpan kotang sikêpan mur pêthak ||
42. Akancing êrus barleyan | asrêban pêthak ginodhi | pinalipit ing rante mas | anyothe golok rinukmi | tinarètès hèrgêni | barleyan pinasang batu | cêripu balongsong mas | cingak kang samya ningali | kang alungguh angingsêri pak Rajiyah ||
--- 6 : 147 ---
43. Kang ragi têbah (ng)gènnira | Ki Murtala abibisik | lan rowang kiwa têngênnya | eram samya (ng)gêguyoni | nora jamak kiyai | angêtog pênganggenipun | beda wingining ika | saiki lagi nêmêni | nora kaprah pênganggone wong sadesa ||
44. Anulya wau kang prapta | para bagor sadayèki | Crêmasana Widiguna | samya rapèk kunca kalih | polèng sutra sêmbagi | limar pêlangi myang pêlung | lancingan panja-panja | gêlang kêlatbau anting | anting sumping jamang samya têtêkêsan ||
45. Sabêbadhong[102] sungsun tiga | kris pêndhok landheyan rukmi | kang miskin jamang sumpingnya | walulang pinrada apik | anulya ingkang prapti | panêgar busananipun | bêbadan bêborèhan | sumping krang mêlok mêlathi | ikêt rendan jêplakan samya giligan ||
46. Panganggene warna-warna | bathik lurik miwah kêling | kathah kang nganggo cêrapang | punika rèrèhanèki | panêgar dhalang gêndhing | niyaga kumpulanipun | tunggil rèrèhanira | karèh maring Jayèngragi | pan wus pêpak sadaya anèng pêndhapa ||
47. Anuju wontên kang prapta | satunggil santri Nuripin | kampuh pêlung podhang-podhang | anyuriga cêrapang tri | kalung kalawan[103] kêrbin | drêbos anyangkêlit pistul | pêdhang suduk inganggar | pêdhang kra loke ngajrihi | mawi wêdhung gandhewa anggendhong panah ||
48. Arit bapang sinêngkêlang | golok pangot sinangkêlit | tamèng towok landheyannya | warêgu winênggik[104] abrit | kêthu koncèrirèki | ngêlèwèr lir umbul-umbul | panjang kasrahing lêmah | pupur kuning borèh kuning | brêngos wulu lutung panjange satêbah ||
49. Wus prapta anèng paningrat | kagyat kang samya ningali | Nuripin pênganggonira | Kulawirya animbali | mareneya Nuripin | sadhela sun arsa wêruh | Nuripin sigra mara | krengkangan tan bisa dhiri | pan kakèhan pêrabot abot kaliwat ||
--- 6 : 148 ---
50. Ngadêg-adêg[105] nora bisa | kangèlan solahirèki | ginaguyu ing wong kathah | jalwèstri suka ningali | Kulawirya angling nuding |[106] sarwi kêpingkêl gumuyu | wong ro glis tulungana | mèn bisa ngadêg Nuripin | tinulungan wong roro (n)jagani sama ||
51. Gya prapta ing ngarsanira | Kulawirya gumujêng ngling | dene ambarêngkut sira | kaya canthèlan sirèki | dene sarwa mêpêki | kaya wong dodolan dudu | jêg kaya wong nyênyêlang | jêg kaya wong dèn-titipi | matur raosipun lir dipun-pilara ||
52. Karsane putra paduka | ajêng mopo kawula jrih | (ng)gih pintên-pintên kinarsan | pinaring sih kawula lit | Kulawirya nganthuki | kapriye manèh sirèku | lan aku titip pêdhang | Jêpan gawanên Nuripin | Ki Nuripin anêbut astapirulah ||
53. Dospundi dènnya ambêkta | kawratên tan sagêd osik | Kulawirya latah-latah | sangkêlitên wae bêcik | matur sampun tan kênging | langkung kêncêng lambungipun | ah ora sêdhêng pisan | mêngko ngong-bênakke ugi | sinêngkêlangakên Nuripin braokan ||
54. Akêncêng sêrêt pinêksa | Nuripin ajêlih-jêlih | kasingsêtan wêtêngira | nyongat pêdhang sinêngkêlit | cègèh mlêthêt (m)bathithit | ambêgane kêmpas-kêmpus | Kulawirya lingira | sisan cèrètku Nuripin | gawakêna ngling Nuripin alah tobat ||
55. Gêr ginuyu ing wong kathah | (ng)guyu wêlas mring Nuripin | ngling malih wis maronoa | nèng paningrat (ng)gonmu malih | matur tan sagêt inggih | ingriki kemawon sampun | sampun tan sagêd obah | yèn obah lir dèn-gendholi | samya suka sakèh kang anèng pandhapa ||
56. Miwah parèstri kang prapta | tuwa nom myang rare cilik | sarwendah busananira | samya mrih amêncil bêcik | jor-jinor sor duk wingi | mangka mubru abra murub | jalu èstri sadaya | pêpak tan ana kang kari | ingkang samya badhe amapag pêngantyan ||
--- 6 : 149 ---
57. Anulya Ki Jayèngraga | mijil sing dalêmirèki | ingiring Sênu gus Surat | ngampil pawohan sês wangi | lir hyang-hyang mungging tulis | ingapit pêpatahipun | obah kang nèng pêndhapa | mingsêt trêpsila alinggih | Jayèngraga lênggah têngahing jèjèran ||
58. Wus tata dènnira lênggah | Jèngraga umatur aris | mring kang paman sadayannya | punapa sampun kang prapti | kang pra paman nauri | layake bae iya wus | dene tan manèh prapta | kang putra nauri inggih | nulya angandika marang Sênu Surat ||
59. Wadonan konên umangkat | sadaya ywa ana kèri | kang liningan sigra mentar | malbèng dalêm andhawuhi | mring Nikèn Rarasati | parèstri kinèn rumuhun | anulya ingancaran | sadaya umatur inggih | nulya bodhol gumrudug ing lampahira ||
60. Sawuse para wadonan | Jayèngraga ngancarani | sumangga paman umangkat | nulya bodhol sadayèki | sagolonganirèki | tan ana salyèng laku |[107] sakèhe kang lumampah | tan ana kusud sawiji | lir sinuntak donyane wong Wanamarta ||
61. Parèstri kang anèng ngarsa | prapta dalême Jèngwèsthi | kang wingking lagya umangkat | srining busana sarwa di | sanak kang aningali | sadhusun myang prapatipun | jalwèstri abusêkan | nèng pêlatar mangu pipit | langkung suka ningali para busana ||
62. Kasorotan ing suryandhap | ting pancorong ngujwalani | miwah mompyoring panganggya | lir sêkar sêtaman asri | mangkana Jayèngwèsthi | lênggah ing pêndhapanipun | lakampuh[108] latar pêthak | sawat lar sêmèn taritis | rasukan bêludru ijêm kotang pêthak ||
63. Akancing jaja tajugan | calana baludru langking | rinenda mas rurujitan | paningsêt kêlengkam kuning | dhuwung tinatur rênggi | akuluk pêthak sumunu | kang wus nèng ngarsanira | Ki Jumêna lan Sêmbagi | Ki Pangulu Basarodin sakêtibnya ||
64. Ki Nursukidin kalawan | Talabodin murid Jaki | lan mêrabot Pranahita | pra sudagar magêrsari | lan para lurah santri | golong [go...]
--- 6 : 150 ---
[...long] sarèrèhanipun | samya mrabot sêdaya | wau ta kang para èstri | ingkang samya amapag prapta sêdaya ||
65. Anulya kang rayi prapta | sarèrèhanira sami | kang raka mèsêm ngandika | dimrene yayi alinggih | sadarum ingkang prapti | ingancaranan alungguh | tata têpung akapang | sagêgolonganirèki | wusnya tata sinugata ing pawohan ||
66. Amadasra Amaddiman | katêlu si santri Luci | angatag sinomanira | mring pawon ngusung kêndhuri | sêkul nèng panjang giri | sarta lan rampadanipun | miwah ancak saratan[109] | langkung wrat gotong-pat sami | lawan kêndhi myang karoso tapakdara ||
67. Pan pae sajroning wisma | warata dènnya ngladèni | ambêng pan samya rinampad | wus cinarakakên sami | nulya sami wêwanting | ingkang tuturuh wiwisuh | wênèh angumbah tangan | kang ngloroni amapati | kang moloni ngrolasi sa-ambêngira ||
68. Nyêlawèni saambêngnya | kumpul samya santri alit | adan lêkas samya nadhah | rame swarane kang bukti | samya pikantuknèki | antaranira wus dangu | nutug dènnya anadhah | wus lorod ambêng cinarik | pan binage warata dènnyandum brêkat ||
69. Sinarangan tapak-dara | santri Luci anênggani | mring santri alit sadaya | ywa na rusuh Luci angling | bocah dêlêngên iki | sarwi ngagagi gêgêbug | sapa marahi gêdrah | rusuh pêsthi sun-gêbugi | iku ana sing rada gêdhe si Saja ||
70. Si Jênal Conal si Sawa | nadyan tindhihe rarywalit | lo aja na rurusuhan | mêsthi makan pukul iki | adat rusuh si Joprit | lah wis dumên barêkatmu | sing gêdhe ku anduma | sarta dèn-ungkuli gitik | santri tuwa mèsêm myat Luci tingkahnya ||
71. Santri cilik andum brêkat | bocah papat kang nuwani | andum brêkat padha bocah | kiwa têngêne wak uwik | amèk iwak pribadi | ana kang ngling aku durung | rare ora saranta | iri mèt iwak pribadi | ting sarewot tan asuwe rêrêbutan ||
--- 6 : 151 ---
72. Sêrakah cêngkah-cinêngkah | kacawuk cangkême jêmpling | pisuh-pinisuh tabokan | pyukan sêga srundèng ragi | ki Luci jêlah-jêlih | gêbuge pijêr anggantung | apa ta jêrku apa | wis adat têmên yèn juris | hus hus (ng)ko dakrangkèt kongsi modar-modar ||
73. Tan dèn-prêduli ing kathah | agêdrah pating jalêrit | akapyukan sêkul ulam | gêlaprut Ki santri Luci | lunga sarwi misuhi | kênèng tulah edan taun | ginuyu santri kathah | jèh[110] salah gawe si Luci | dhèwèke ya anglakoni dadi bocah ||
74. Ing pêndhapa wis luwaran | ing wisma kang lagya bukti | Mongraga lan ingkang garwa | Turida lan Rarasati | kêmbul sarêng abukti | myang pra wadonan sêdarum | samya anadhah eca | Mongraga tanpatuk[111] bukti | yèn cêlakan lan èstri tan pati rêna ||
75. Wus nutug dènnira nadhah | sadaya luwaran bukti | cinarikan andum brêkat | binage sampun waradin | brêkat sinung pêmburi | wus rêrêp sêdayanipun | wau Ni Rarasatya | umatur ing raka aris | kang punika bokayu lampah kawula ||
76. Anuwun sang pinangantyan | pangundhuh kawula mugi | ing karsa linggar mangetan | bêkti kawula ngurmati | Ni Turida nauri | ya yayi manira matur | marang sang pinangantyan | nulya nêmbah matur aris | pan punika aturipun ri paduka ||
77. Nuwun ing sang sêkaliyan | pangundhuhipun ngurmati | wilujêngipun paduka | sira Ki Sèh Amongragi | nauri rum amanis | inggih punapa sakayun | nulya kang rayi prapta | Jayèngwèsthi angaturi | mring kang raka umangkat têdhak mangetan ||
78. Sèh Mongraga lon lingira | pan inggih sumangga yayi | nulya pra èstri sêdaya | bodhol sing wisma umijil | sira Sèh Amongragi | jumênêng lan garwanipun | maksih busananira | tan ewah kadya duk panggih | gya umangkat sang ro akêkanthèn asta ||
--- 6 : 152 ---
79. Miranti pacaranira | songsong jajaran wus rakit | santri ingkang salawatan | kalimah kalih trêbang tri | sadaya kang umiring | ngrahabi sauranipun | gumuruh rêmpêg tiga | la ilaha ilalahi | Mukammaddun Rasullolah Allah Allah ||
80. Ingkang narêbang titiga | Jamal Jamil Jalalodin | sarwi singir ing gambyongan | santri salawe prah singir | kapyarsa langkung asri | lêlagone Sêkar-gadhung | wit badatlana pi rab | bingit ngatil arkamari | sinauran ing lailaha illalah ||
81. Mukamaddun Rasullolah | Allah Allah sadayèki | kalangkung sêmuwanira | miwah kang samya ningali | jibêg jêjêl apipit | prapat manca-limanipun | wus ngêrti wartinira | yèn pangantyaning (n)Jêng Kyai | putra ari angundhuh mantu sadaya ||
82. Dadya ngarak sabên dina | mangkana pangrungunèki | milamba nononton samya | jalwèstri myang rare alit | samya suka ningali | mring kang samya mubra-mubru | miwah kang para wirya | tuwin ningali pangantin | cahyanira sumilak kadi sasangka ||
83. Wau ta ing lampahira | Jayèngraga ambagusi | lumampah anèng ing têngah | dèn-iring pra bagor sigid | lir pendah wayang klithik | aborèh kuning sumunu | sondhèr kunca kanginan | miwir kadya bêksa rangin | lampahira anggambuh nèng Jayèngragan ||
1 | Lebih satu suku kata: pasubkanalah bukratan. (kembali) |
2 | Lebih satu suku kata: angliling kasuciyané. (kembali) |
3 | § Prayoginipun | mutawasitah |. (kembali) |
4 | Lebih satu suku kata: gé késah sami prapta. (kembali) |
5 | Kurang satu suku kata: tarêbang sru magênturan. (kembali) |
6 | Kurang satu suku kata: plung plung blêng brung bêm pyang pyang pyèng. (kembali) |
7 | Kurang satu suku kata: arahên olèh sawarga. (kembali) |
8 | Kurang satu gatra: 8u. Soeradipoera (1912–5): takyin kang abangsa kalbu (Pupuh 43.40.6). (kembali) |
9 | Kurang satu gatra: 7a. Soeradipoera (1912–5): ingkang patang rêkangat (Pupuh 43.41.5). (kembali) |
10 | Kurang satu suku kata, dan biasanya guru lagu a: rohman rahkim têgêsira. (kembali) |
11 | § Kalih gatra kacétak miring punika, ing Serat Centhini babon ingkang kalatinaken boten wonten. Punika pethikan saking Serat Centhini-Pisungsung. (kembali) |
12 | § Prayoginipun | mali |. (kembali) |
13 | § Kitab Ihya-a Ulumuddin karanganipun Imam Al Ghazali. (kembali) |
14 | pan. (kembali) |
15 | § Prayoginipun | kersa |. (kembali) |
16 | Lebih satu suku kata: yèku saking Nur Muhamad. (kembali) |
17 | § Prayoginipun | enur |. (kembali) |
18 | Kurang satu gatra: 8a. Soeradipoera (1912–5): roh ilapi kaping tiga (Pupuh 43.81.2). (kembali) |
19 | Soeradipoera (1912–5): roh rabani kaping pate (Pupuh 43.81.3). (kembali) |
20 | § Maksudipun: Ihya-a (Ulumuddin). (kembali) |
21 | Biasanya guru lagu u: nêngguh. (kembali) |
22 | § Prayoginipun | iptikar |. (kembali) |
23 | § Prayoginipun | mulki |. (kembali) |
24 | Lebih satu suku kata: salahu ngalèhisalam. (kembali) |
25 | Kurang satu gatra: 8u. Soeradipoera (1912–5): nora salat nadyan kupur (Pupuh 43.99.6). (kembali) |
26 | § Prayoginipun | tablig |. (kembali) |
27 | Lebih satu suku kata: yata kang nèng pêndhapa. (kembali) |
28 | Jayèngwèsthi. (kembali) |
29 | Kurang satu suku kata: lon-lon analusur lambung. (kembali) |
30 | Biasanya guru lagu e(o): malèh. (kembali) |
31 | nyarah. (kembali) |
32 | Lebih satu suku kata: ginrayangan. (kembali) |
33 | § Prayoginipun | Kalintingan |. (kembali) |
34 | lanang. (kembali) |
35 | Gumuyu. (kembali) |
36 | nglenggarang. (kembali) |
37 | mentas. (kembali) |
38 | Kurang satu suku kata: pipi alus ingarasan. (kembali) |
39 | § Prayoginipun | andengkèng |. (kembali) |
40 | § Prayoginipun | dèn-ogèk |. (kembali) |
41 | § Prayoginipun | sun-jenthot |. (kembali) |
42 | Variasi dari nama tembang: Pucung. (kembali) |
43 | § Prayoginipun | anum |. (kembali) |
44 | § Prayoginipun | anethek kèn |. (kembali) |
45 | § Prayoginipun | perlu |. [Sepertinya parelas sudah tepat]. (kembali) |
46 | § Prayoginipun | tumaninah |. (kembali) |
47 | § Prayoginipun | aklik-klikan |. (kembali) |
48 | § Prayoginipun | kedhasih |. (kembali) |
49 | § Prayoginipun | pèsé |. (kembali) |
50 | § Prayoginipun | antum |. (kembali) |
51 | § Prayoginipun | pèsé |. (kembali) |
52 | § Prayoginipun | bu |. (kembali) |
53 | § Prayoginipun | mim |. (kembali) |
54 | § Prayoginipun | pèsé |. (kembali) |
55 | § Prayoginipun | bu |. (kembali) |
56 | Lebih satu suku kata: Min jabar ma tan jabar ta bé bêsé bu. (kembali) |
57 | Lebih satu suku kata: dal pès du nun jèr na. (kembali) |
58 | § Prayoginipun | mim |. (kembali) |
59 | Kurang satu suku kata: Alip ênun jabar a té min pèsé tum. (kembali) |
60 | § Prayoginipun | mim |. (kembali) |
61 | jabar na. (kembali) |
62 | § Prayoginipun | ma'akbud |. (kembali) |
63 | Wus arampung. (kembali) |
64 | § Prayoginipun | artèni |. (kembali) |
65 | § Prayoginipun | padhekan |. (kembali) |
66 | thininthing. (kembali) |
67 | § Prayoginipun | nganggang |. (kembali) |
68 | § Prayoginipun | Onengan |. (kembali) |
69 | Bait ini tidak ada dalam Soeradipoera (1912–5). (kembali) |
70 | § Prayoginipun | Wikridhita |. (kembali) |
71 | § Prayoginipun | -lih | mila saking tembung | kalih | ingkang-kapisah | ka | kalebet gatra ngajengipun. (kembali) |
72 | § Prayoginipun | tandyangamah |. [Sudah benar: tandyangambah]. (kembali) |
73 | § Prayoginipun | swuh |. (kembali) |
74 | § Prayoginipun | mwang wirayodha payah tanbismèh sira |. (kembali) |
75 | § Pada 90-92 punika pethikan saking Brata Joeda Kawi pupuh 9 pada 1 (kapirsanana: Uitgave Leiden 1903 kaca 20-21). [Posisi asli catatan kaki ini disebelah catatan kaki untuk "kalih" di atas: bait 91, gatra 3]. (kembali) |
76 | lumuh. (kembali) |
77 | ngangkat. (kembali) |
78 | § Prayoginipun | kemaga | =kuciwa. Mriksanana pada 108 ing ngandhap. (kembali) |
79 | § Prayoginipun | bérag |. (kembali) |
80 | § Prayoginipun | nutug |. (kembali) |
81 | § Prayoginipun | cokro |. (kembali) |
82 | § Prayoginipun | saruné |. (kembali) |
83 | § Prayoginipun | -kat tan ana |. (kembali) |
84 | Biasanya guru lagu i: lungsi. (kembali) |
85 | § Prayoginipun | Wirasaba |. (kembali) |
86 | § Prayoginipun | mapan atalu |. (kembali) |
87 | § Prayoginipun | srengé |. (kembali) |
88 | sawabipun. (kembali) |
89 | § Prayoginipun | buntas | = telas. (kembali) |
90 | § Prayoginipun | dhemené |. (kembali) |
91 | Kombangmara (dan di tempat lain). (kembali) |
92 | Lebih satu suku kata: sêsêndhonan pathet lima rum araras. (kembali) |
93 | nganyut-anyut. (kembali) |
94 | angusung. (kembali) |
95 | § Prayoginipun | podhining | = inten las-lasan. (kembali) |
96 | Lebih satu suku kata: Kris warangka kêndhit ladrang. (kembali) |
97 | kresna. (kembali) |
98 | § Prayoginipun | kunca |. (kembali) |
99 | § Prayoginipun | linincis |. (kembali) |
100 | § Prayoginipun | kunca |. (kembali) |
101 | § Prayoginipun | tandho | = simpenan, cadhangan. (kembali) |
102 | Abebadhong. (kembali) |
103 | § Prayoginipun | kaléwang |. (kembali) |
104 | § Prayoginipun | winegig |. (kembali) |
105 | § Prayoginipun | Ngadeg-ngadeg |. (kembali) |
106 | Lebih satu suku kata: Kulawirya ngling nuding. (kembali) |
107 | Kurang satu suku kata: tan ana sulayèng laku. (kembali) |
108 | akampuh. (kembali) |
109 | § Prayoginipun | saradan |. (kembali) |
110 | hèh. (kembali) |
111 | § Prayoginipun | tanpantuk |. (kembali) |