Kajawèn, Balai Pustaka, 1938-07-23, #1667

Ăngka 59, Stu Wa, 25 Jumadilawal Jimawal 1869, 23 Juli 1938, Taun XIII

Kajawèn

[Iklan]

--- [0] ---

[Iklan]

--- [909] ---

Ăngka 59, Stu Kli,[1] 25 Jumadilawal Jimawal 1869, 23 Juli 1938, Taun XIII

Kajawèn

Kawêdalakên sabên dintên Rêbo lan Sabtu

Rêgining sêrat kabar punika ing dalêm tigang wulan...f 1.50, bayaranipun kasuwun rumiyin, botên kenging langganan kirang saking 3 wulan.

Juru ngarang administrasi Bale Pustaka, ing sawingkinging kantor palis, tilpun nomêr 1744 Bêtawi Sèntrêm.

Isinipun: Pangungsêt - Têtêpan Para Pangagêng ing Bali - Pralampita Panitisastra Prakawis Suka Kasêktèn dhatêng Durjana - Desa Mawa Cara, Nagara Mawa Tata - Mêncarakên Têtuwuhan Sarana Peranganing Wit - Angsal-angsal saking Kêkesahan - Kabar Warni-warni - Wêwaosan - Taman Bocah.

Pangungsêt

Nguja Gagasan.

Tiyang nguja gagasan punika sayêktosipun satunggiling kanikmatan, upaminipun: besuk yèn aku olèh lotre, arêp gawe omah sing gêdhe, sabên kamar tak dokoki radhio. Mêsthine manganku tak tata, sajrone sêsasi ora kêna olah-olah kang tumbuk, dadi apêse kudu duwe koki sing pintêr olah-olah. Bojoku kari tak angkruk-angkrukake. Ana kae kudu nganggo para nyai. Enake besuk yèn antuk lotre diparani dhewe nyang Bêtawi, nunggang sêpur bêngi, têkan Bêtawi nunggang taksi, mênyang kantor paktori, banjur muni: slamêt pagi, saya ini orang yang dhapêt lotri, dhengan sêgala sênêng ati, saya ambil sêndiri.

Kados makatên ngalunturing gagasan manawi dipun uja, botên kêraos manawi anggèning murwakanthèkakên ngantos kados andhêging gandrungmanis. Jêbul nyatanipun dèrèng tumbas lotre. Namung ing batos sampun kêraos sêgêr, dhasar wataking gagasan punika pancèn namung kêdah milih ingkang eca tuwin sakeca. Têmtunipun lăngka tiyang anggagas: sesuk aku mlaku-mlaku, banjur kêplindhês motor. Sawise motor mlindhês, banjur ana sêpedhah urut-urutan, mlindhêsi awakku kabèh.

Pangunandika ingkang nglêmpara sadaya wau, manawi dipun gagas panjang, pancèn namung damêl kapitunan: thok, apêsipun tiyang ingkang rêmên nguja gagasan punika gadhah watêk kêsèd. Kêsèding lair, katingal anggènipun lumuh nyambut damêl, inggih dados tiyang rêmên nganggur. Manawi dipun pêndhêtakên kabatosanipun, kêsèding batos punika inggih ingkang nguja gagasan wau, batosipun lumuh nyambut damêl ingkang yêktos.

Ingkang makatên wau, saking cariyosipun tiyang sêpuh, tumraping tiyang ngudi ngèlmi batos, ragi dipun sirik. Dene anggèning kasirik, prêlu kangge nyinau ngringkês dhatêng kabatosan, sampun ngantos balayangan dhatêng pundi-pundi, awit sanadyan namung gagasan, manawi dipun uja ugi sagêd awoh, wohipun wau warni kalih, satunggal angglewang dhatêng supe, saking sênêngipun lajêng rêngêng-rêngêng piyambak. Dene satunggalipun, manthênging èngêt, lajêng rumaos numpak sêpur dalu yêktos.

Sawêg cara cangkrimanipun, upami tiyang ambadhe, kalih punika sami lêpat.

Punapanipun.

Cêkruktruna.

--- 910 ---

Têtêpan para Pangagêng ing Bali

Tumrap kawontênan ing Bali punika adhakan dados wiraosanipun tiyang kathah, awit saking kathah ingkang elok-elok. Mirid cêcariyosan ing jaman kina, Bali punika inggih kêrêp kêcangking.

[Grafik]

Para pangagêng Bali punapadene para pangagêng nagari golongan Walandi lênggah ajèjèr-jèjèr.

Ing sapunika wontên kêparêngipun parentah, para pangagêng ing Bali sami katêtêpakên madêg piyambak. Ing dhawahing dintên nalika nêtêpakên wau mawi kawontênakên pahargyan agêng-agêngan. Para agêng wau sami mangagêm kaprabon jangkêp, ing ngriku katingal èdi-pènining pangagêman tuwin sêmuning tatacara Bali, punapadene têtingalan tuwin sêsaji ingkang mujudakên dêlês kêbalènipun.

Dhawahing pahargyan wau kasarêngakên kalihan tanggap warsa Bali, ingkang tumraping băngsa Bali dipun anggêp dintên ingkang sakalangkung mulya. Manggèning pahargyan wontên ing pura Bêsakih, satunggiling papan panggenan ingkang dipun aji-aji.

Ing sadèrèngipun miwiti pahargyan, para pandhitaning agami, ingkang dipun wastani padhandha tansah gumrumung mêmuji linut ing dupa kumêlun ingkang tanpa kêndhat, tuwin anjrahing sajèn maneka warni, adamêl singêring papan ngriku.

Sasampuning wanci, para pangagêng praja Bali ing Karangasêm, Klungkung, Bangli, Bulèlèng, Badhung, Tabanan, Gianyar tuwin Jêmbrana, sami lênggah satata wontên ing ngandhap, wontên sangajênging padhandha kanthi

--- 911 ---

angadhêp sajènipun piyambak-piyambak. Ing ngriku lajêng kapatrapan sumpah miturut adat cara Bali.

Sapragading sumpah, para pangagêng wau sami jumênêng, tuwan residhèn lajêng mêdhar sabda ingkang suraosipun aparing sumêrêp ing bab awrating padamêlanipun pangagêng nagari. Mugi sadaya sagêda tumindak sêsarêngan, ingkang sagêd murakabi dhatêng rakyat sadaya.

pangagêng Karangasêm amangsuli atas namaning para pangagêng Bali sadaya, ngaturakên panuwun dhatêng parentah anggèning kaparêng mangsulakên paprentahan raja-raja ing Bali.

Wusana lajêng sinaksèn ngunjuk sêsarêngan, saha kanthi ngucap kasugêngan dalêm kangjêng tuwan ingkang wicaksana saha Sri Bagendha Maharaja Putri tuwin darah oranyê nasao.

Sasampunipun punika lajêng bibaran, bidhal saking Bakasih[2] dhatêng Gianyar. Ing ngriku kawontênakên pahargyan têtingalan warni-warni tuwin kêmbul bujana.

[Grafik]

Gambar nginggil: para pangagêng Bali lênggah ing gêlaran nuju sami sumpah. Ngandhap: Pêdhandha Gde Manoeaba nuju maosakên sêrat sumpah.

Kawontênaning pahargyan ngriku sakalangkung rame, wontên ingkang warni têtingalan, wontên ingkang wujud sêsaji tuwin sanès-sanèsipun. Ing ngriku katingal arjanipun nagari Bali ingkang taksih wêtah caraning kabangsan, ingkang pantês dipun uningani ing băngsa ngamănca. Wusana wilujêng.

--- 912 ---

Wulang Sae

Pralampitaning Panitisastra Prakawis Suka Kasêktèn dhatêng Durjana (Tiyang Lampah Piawon).

Sambêtipun Kajawèn nomêr 58

[Pocung]

Ambêbêrung ngudung mung anggudèl bingung | bungah buwang wulang | sêsulanging ala bêcik | bênêr luput alacut cipta tan beda ||

yèn kêbacut kadudon sida kêdaud | adate tumindak | kaduk wani kurang dugi | adi guna dirgamane mring sasama ||

mupung durung yèn kêna kinèn mêmurung | pamuranging marga | muga dèn samnya ngawruhi | wirayating kang para janma utama ||

kawruh iku mêruhkên sarwa tumuwuh | wong urip nèng donya | dènnya mêsthi sami manggih | ing lêlakon ala bêcik bênêr lêpat ||

patut nyuluh bedane mrih nora worsuh | dadi duk ing donya | sonya bêbayaning urip | bungah susah bêgja cilaka apanggah ||

anggêr manut bênêr bêcik kang tinurut | sanadyan tumêka | pantaka papa kêpati | tanpa krasa mung sarwa suka tarima ||

krana laku bênêr lawan bêcik iku | kang măngka panggonan | karêping ngurip sajati | dèn upaya marang sadaya manungsa ||

dadi dunung pandoning ati sawêgung | mulane yèn janma | wus alaku bênêr bêcik | yèku tăndha kayêktèn têkan panggonan ||

nora klèru kêsluru manggon kang dudu | tuju jati paran | panêngraning bênêr bêcik | yèku aran sampurnaning kawêkasan ||

lire gadug lakuning ati wus kêtug | tan ana panggonan | kang kanggo gon malih-malih | mung dumunung nèng bênêr bêciking lampah ||

dene mau mungguh lungguhe ing kawruh | kanggone ing guna | ginawe goning wong urip | ingkang samnya dumadi ing donya uga ||

lawan mau ênggon kanggone ing laku | iku iya uga | kanggo gawening wong urip | nora kanggo gawening wong kang wus pêjah ||

marmanipun puntoning ati wong lumuh | ngumbar kasaguhan | ênggone nglakoni bêcik | sinêmayan yèn wis parêk ing pralaya ||

layak cucud | lêlucon lacut kêbacut | cat-cuting wicara | kêtrucut rucah ing nguni | wani nêmah panyamah janma kang pêjah ||

wus kêpatuh dhêmên gêguyon nalêtuh | lah sapa sing nanggap | sanggup gone laku bêcik | nganggo nganyang kaya nguyahi wong potang ||

ngira wêruh ing dina pati wèh tuduh | tindak ngulêr kambang | titahe angêlon-loni | pati iku praptane tanpa têngara ||

kadi pandung singidan dènnya tumanduk | tumindak limunan | manglimpe kang duwe panti | pangintene nganti satêkaning lena ||

yèn wus lampus salwir pêpêsthèn wus putus | tutup pintu tobat | ala bêcik nora bali | lamun ala salawase tulus ala ||

angalangut uwus nora nganggo puput | tanpa kêna owah | nora nganggo dèn wangêni | pedah apa awèh warah wong kang pêjah ||

ala ayu wus nora kêna linayu | wus wayu ing wayah | ewuh apa duk ing urip | anèng donya pagene kasonyan sêdya ||

endah lamun

--- 913 ---

urip nganti satus taun | patut yèn abota | nglakoni panggawe bêcik | bobote mung sapandurat prandene wrat ||

yèn pinetung timbanganing tikêl gulung | urip jroning donya | lan urip sajroning pati | tanpa watês tanpa petung tanpa wêkas ||

jaman lampus salawase tanpa uwus | wus ana pratăndha | kayêktèn kanggo pasêksin | durung ana wong warêg urip nèng donya ||

nadyan pikun wus tan têdhas sêrit timun | nanging ijèh jênak | ngrasa enak krasan urip | anèng donya ngimpi pati kipa-kipa ||

ngono iku saka sanyatane mêngku | pangaku rumasa | yèn mung sadhela wong urip | anèng donya mampir ngombe saclêgukan ||

yèn tinêpus lawan têtêping wong lampus | wus dudu ukuran | nora irib angèmpêri | nora nana kang kêna kinarya pama ||

mula lamun padha lumuh sumêdya yun | gawe kabêcikan | prasasat uripe mukir | krana urip kadarbe ing kabêcikan ||

yèn tan ngayuh gawe ayuning tumuwuh | iya iku uga | têtêp tan arêp mring urip | laku ala kukume kawêngku lena ||

liring lampus yaiku klumpuking laku | sakalir piala | gumolong dadi sawiji | panggêrbane kabèh banjur jênêng pêjah ||

pamanipun patêmoning ala mau | kaya ta pituna | rusak datan na pisakit | lan liyane kang klêbu labêt piala ||

kaya kang wus padha winirasèng wuwus | kawursitèng ngarsa | saksêrik lan wirang isin | panunggale mau golongan piala ||

wus kinumpul dadi sajuga pinikul | iku ingaranan | têtêp tumêka ing pati | tămpa siksa klumpuking laku piala ||

[Iklan]

dadi lampus iku pialaning laku | kang padha tinêmah | marma yèn ana wong muni | wani pati nora patut pinitaya ||

dening wuwus wose mung waton kawêtu | nanging kang sanyata | durung wanuh amêruhi | kang ingaran pati iku têgês apa ||

pama wêruh têgêsing pati tan tambuh | baya banjur ngrasa | sèwu pinuwunging ati | dene pati jêbul thukuling piala ||

awit emut saksêrik thithik tan ayun | aywa manèh rusak | lamun gêlêma nglakoni | yèn kênaa sajêge aja kapanggya ||

jangji tuhu sipat janma nyiji tuju | mêsthi padha uga | nora beda nunggal ati | tanpa ana kang datan nampik lêlara ||

măngkanèku têgêse wus mêsthi lumuh | ya marang piala | liring ala dèn arani | katêmahe tinêmu lêlara sukma || Badhe kasambêtan.

Pranata.

--- 914 ---

Tanah dalah Têtiyangipun

Desa Mawa Cara, Nagara Mawa Tata.

(Caranipun tiyang gadhah anak ing tanah Indramayu).

Paribasan kasêbut ing nginggil, wiwit kula taksih alit sampun asring mirêng, dene wosipun namung anyêthakakên satunggal-tunggaling panggenan ambêkta cara piyambak-piyambak.

Ing ngandhap punika kula badhe anyariyosakên tatacaranipun tiyang ing padhusunan bawah ondêr dhistrik Sliyêg, wêwêngkon Kabupatèn Indramayu. Dene ingkang badhe kula cariyosakên rumiyin bab caranipun tiyang gadhah anak (bayèn). Bayi ingkang nêmbe lair mêsthi têrus dipun namakakên, miturut kasênêngan utawi petanganipun piyambak-piyambak. Ing wêkdal punika sarana ngawontênakên wilujêngan alit-alitan (bancakan), ingkang ngêpang lare alit-alit. Dene tăngga têpalih, sami dipun êtêri brêkatan, brêkatan wau inggih botên sapintêna, malah lawuhanipun namung awujud kuluban, manawi tiyang ing ngrikunipun mastani rumbah. Punika namung gadhah sêdya kadosdene nyukani sumêrêp, yèn ing wêkdal punika pun anu gadhah anak. Tiyang ngriku amastani bêlehan.

Bayi umur pitung dintên, limrahipun sampun pupak, lajêng wilujêngan ragi agêng, sabab ngiras namakakên jabang bayi wau. Dados tumraping lare ing ngriku sami gadhah nama kalih, satunggal nama kalairan, kaping kalih nama umur pitung dintên, nanging ingkang limrah dipun angge, inggih punika nama ingkang kaping kalih.

Bayi ngumur kawandasa dintên, lajêng cukuran. Lah punika tumraping tiyang ingkang ragi kacêkapan, inggih gadhah damêl agêng-agêngan. Cukuran punika kenging kula perang dados tigang golongan.

a. Băngsa priyantun.

b. Băngsa santri.

c. Băngsa tiyang padhusunan limrah.

Tumraping cukuran putraning priyantun botên kula andharakên, amargi tata lan caranipun botên wontên ingkang nama nyalênèh. Dene cukuranipun băngsa santri, punika ing dalu ajatipun sarana maos barjanji, jabang bayi sampun kasadhiyakakên wontên ing têngah-têngah, kinubêngan para tamu ingkang dalu punika dipun ulêmi nênggani kajat wau. Bayi wau dipun dèkèk wontên ing baki utawi tampah, dipun lèmèki montên, lan sacêlakipun bayi wau sampun wontên cawisanipun lading panyukuran tuwin toya sêkar sataman kawadhahan ing wijikan. Yèn pamaosipun barjanji sampun dumugi srakal (inggih punika mangsanipun têtiyang ngadêg sadaya), jabang bayi dipun pêndhêt sabakinipun, lajêng têrus dipun idêrakên dhatêng para tiyang wau. Tiyang ingkang kalêrês kadhawahan idêran, botên talompe, cêg nyêpêng lading lajêng têrus nyukur pun jabang bayi, nanging namung sasrekan, gêntos dhatêng sanèsipun malih, inggih makatên, ngantos têpung gêlang. Yèn sampun têpung gêlang dèrèng

--- 915 ---

rampung panyukuripun, inggih lêstantun kaubêngakên malih, ngantos sarampungipun. Tumraping kajat ingkang kathah ulêm-ulêmanipun, trêkadhang dèrèng ngantos mubêng kêmput sampun sagêd rampung. Botên kasupèn ing nalika punika nyênyamikan saha sajèn-sajèn sampun cumawis. Yèn sampun rampung bayi kalêbêtakên, katampenan dening dhukunipun, têrus dipun sukakakên dhatêng êmbokipun. Sasampunipun dipun dongani lajêng mêdal wedang têrus kêpangan, lajêng bibar. Dene sajènipun dipun sukakakên dhatêng tiyang ingkang sakukuban ngriku kaanggêp pinunjul piyambak. Rambuting jabang bayi kaatos-atos sangêt, enjingipun têrus dipun pêndhêm, utawi kalarung dhatêng lèpèn.

[Iklan]

Tumraping cukuranipun tiyang dhusun ingkang limrah, inggih namung ngawontênakên wilujêngan saprêlunipun. Ananging ingkang kapetang cêkap, ing dintên têtêp umur kawandasa dintên, ing wanci enjing sampun rame suwaraning gamêlan, tiyang-tiyang ugi kathah ingkang sami dhatêng, wontên ingkang nyumbang, wontên ingkang prêlu namung rencang kemawon. Jam 8 enjing lare (bayi) dipun cukur dening dhukunipun, sarana dipun rubung dening têtiyang ingkang sami andhatêngi. Rambuting jabang bayi kaklêmpakakên, kawadhahan ing takir ingkang rinêngga-rêngga, takir wau katumpangakên ing satunggiling papan ingkang wujudipun kados amben-ambenan, lan mawi pikulan ing sabên pojokipun. Yèn sampun rampung pangrêngganipun, lajêng dipun pikul tiyang sakawan, kabêkta dhatêng lèpèn ingkang sampun katêmtokakên badhe kangge pambucalipun (panglarungipun), adatipun dhatêng lèpèn ingkang sakintên têbih saking panggenan ngriku, amargi pambêktaning rambut wau sarana dipun iring-iring ngangge tabuhan miturut kasênênganipun tiyang piyambak-piyambak. Ingkang limrah ngangge găngsa (monggang). Dene ingkang ngiring sadaya sanak sadhèrèkipun, tuwin ginarubyug dening kathahing lare ingkang sami ningali. Sawangsulipun saking ambucal rambut, lajêng sami ngêpang kajat (wilujêngan). Ing dintên punika ugi dipun wontênakên têtingalan manut sênênging tiyang ingkang sawêg gadhah damêl wau, upami: topèng, ringgit wacucal, lan sapanunggilanipun, makatên ugi ing dalunipun pisan. Dumugi enjing nêmbe bibaran. Samantên anèhipun tiyang gadhah bayi ingkang sampun asring kula sumêrêpi ing padhusunan bawah kasêbut nginggil.

Mashud.

Gadhingan, S.S. Jatibarang.

--- 916 ---

Kawruh Sawatawis

Mêncarakên Têtuwuhan Sarana Peranganing Wit.

Têtuwuhan punika ingkang kathah-kathah linta-lintu sari, namung sawatawis ingkang angsal sarinipun piyambak, inggih punika kacang cina, pantun lan sapanunggilanipun. Têtuwuhan ingkang linta-lintu sari punika manawi dipun tanêm, limrahipun dados wit ingkang botên ngêplêki êmbokipun utawi babonipun, inggih punika ingkang kawastanan malih, dene sababipun, amargi wiji wau sampun blastêran utawi botên murni, dados ngandhut wataking bapa lan êmbok.

[Grafik]

Wit-witan ingkang kasambung.

Supados tiyang badhe ambibit satunggaling sêsêkaran utawi wowohan punika angsal sêkar utawi wowohan ingkang lugu, punika kêdah ambibit sarana peranganing wit. Mênggah caranipun anggèning mêncarakên peranganing wit inggih punika:

1. nurus (stekken), | 2. mothèl (scheuren), | 3. wit andaging (knol), | 4. nyangkok (marcotteeren), | 5. mêndhêm (afleggen), | 6. nyambung (enten), | 7. anggathukakên (plakken), | 8. nyuthat (oculeeren), | 9. peranganing godhong (begonici), | 10. sarana oyod.

Mênggah pêprincènipun 10 prakawis ing nginggil punika kados ing ngandhap punika:

--- 917 ---

[Iklan]

1. Nurus (stekken).

Ingkang kawastanan nurus punika nanêm peranganing pang utawi wit ingkang botên ngangge dipun punapak-punapakakên ing sadèrèngipun. Botên sabên têtuwuhan punika kenging dipun turus.

Limrahipun ingkang kenging dipun turus punika têtuwuhan ingkang botên gadhah wiji, utawi ingkang wijinipun angèl thukulipun. Têtuwuhan ingkang kenging dipun turus upaminipun: pohung, tela, waru, luntas, kêmlandhingan, dhadhap, kelor, randhu, mawar, wora-wari, andong, sana, trêmbêsi, jarak pagêr, rosan, sêdhah, lan sapanunggilanipun. Nurus punika patrap ingang gampil piyambak, emanipun botên sabên têtuwuhan kenging dipun turus.

Perangan ingkang dipun turus punika botên kening kêsêpuhên sarta botên kenging kênèmên. Ingkang panurusipun mêndhêt perangan ingkang ragi sêpuh inggih punika: pohung, randhu, kelor, dhadhap, luntas, mawar, waru, kêmlandhingan, andong, trêmbêsi, jarak pagêr, lan sapanunggilanipun. Dene ingkang panurusipun mêndhêt perangan ingkang nèm inggih punika: tela rambat, panili, rosan, sêdhah, mrica, cabe, kênthang cêmêng, kangkung, markisah lan sanès-sanèsipun. Badhe kasambêtan.

Rutam (R.T. Adi Sumarta).

N.Scr. Purbalingga.

--- 918 ---

Rêmbagipun Garèng + Petruk

Angsal-angsal saking Kêkesahan.

I.

Garèng : Wah, Truk, lungamu kuwi rak mung rong minggunan, nanging rupamu têka katon sumringah, lan sajake katon... ayub-ayubên mêngkono.

Petruk : We, la, ora gênah, wong aruh-aruh kathik ngalor ngidul, dhisike aku diunèkake katon sumringah, iki rak gêgambarane wong sing waras wiris kae, nanging wusanane diarani: ayub-ayubên, hla iki rak gêgambarane wong sing karipan kênthêl kae.

Garèng : Wèh, kok iya mèmpêr wong sing karipan bangêt diunèkake karipan kênthêl. Awit lumrahe mripate pancèn iya sok ambalèbèk kênthêl. Ora, Truk, anggonku ngarani kowe iya sumringah, iya ayub-ayubên, kuwi wis bênêre, awit, wong rong minggu lawase kok mung dikon palêsir-palêsir, kathik disangoni manèh, dadi sajêrone rong minggu mau kowe mung dikon: dolan, sênêng-sênêng, mangan, turu, lan... nyang buri.

Petruk : Wayah, sing pungkasan iki ambok ora susah mèlu disêbut, ngênêg-ênêgi, Kang Garèng.

Garèng : Kowe kuwi pancèn iya wong sing pantês disêbut: ora kobêr pikirane, mulane sok banjur gêlêm ngrèmèhake nyang wajib. Wong nyang buri ora kêna mèlu disêbut, iki wajib nomêr wahid, Truk. Arêpa kowe sugih dhuwit, bisa palêsir-palêsir, main royal, lan main ropyan-ropyan, nanging yèn lali anggone nyang buri, apa ora bisa kalakon... ambêdhêdhêg. Apa sênêng kuwi. Wis, aja tungkul nyêlani rêmbug bae, rungokna, tak banjurne katêranganaku. Mara, Truk, ingatase sajêrone rong minggu mung dikon sênêng-sênêng, ora dikon nyambut gawe apa-apa, mêsthi bae yèn banjur bisa sumringah, awit bisa ngaso... pradan.

Petruk : Tobat-tobat, ana ngaso kathik ngaso pradan. Iki ngaso sing kêpriye, Kang Garèng.

Garèng : Iki ngasone priyayi, Truk. Dèk[3] ngasone wong lumrah, kuwi lèyèh-lèyèh nyang lincak, sinambi udud, ingsiyong, karo ngalamun, têgêse: anggagas sing ora-ora, nanging iya sing kêpenuk-kêpenuk kae. Seje karo ngasone priyayi, kuwi sarana plêsir-plêsir, royal-royalan ropyan-ropyan, mulane waragade iya sathekruk. Apa iki

--- 919 ---

ora pradan arane. Sing diprada kuwi: paningalane, sabab mriksani sing sêgêr-sêgêr, sing ora sathithik waragande.[4] Lidhahe, sabab dhahar sing nyamlêng-nyamlêng, malah uga mrada... têleke. Wis, wis, Truk, rungokna manèh. Kowe mau tak arani: katon ayub-ayubên, iki ora kêna dipaido, awit sadalan-dalan kowe mêsthine kêrêp karipan, jalaran saka nonton: pasar malêm kridhamataya, wayang wong, kêthoprak, lan sapiturute. Hla, têkane ing Batawi manèh, mung kèri pènsiyunane anggonmu têrus-têrusan karipan mau, mulane katone banjur kaya wong ayub-ayubên. Wis, Truk, saiki caritakna banjure anggonmu lêlungan. Layangmu lagi anu ngandhakake nalikane ana ing Pakalongan.

Petruk : Dina Jumuwahe suk tanggal 8, aku, adhimu Makne Kamprèt, apadene Bu Mar, budhal nyang Sêmarang, têkane ing Sêmarang kira-kira jam 11, Kang Garèng. Kala samono carane priyayi mono aku kèmêngan, yaiku: kapêtêngan pikir. Gèk arêp nginêp nyang ngêndi bae. Sabab sanyatane mono, ana ing Sêmarang, sadulur sathekruk, sobat sagrobag. Nèk salah siji ana sing diinêpi, liyane mêsthine banjur mrêngut dawa. Pungkasane aku kêtêlu banjur mondhok nyang hotèl, kang Garèng.

[Grafik]

Garèng : Pancène mono cocog karo atiku, Truk, sabab ana ing hotèl kuwi mêrdika, bisa sakrêsa-krêsa, arêp leha-leha, arêp jêlang-jêlangan, ora prêlu rikah-rikuh. Dadi iya kêpenak-kêpenuk, mung bae cara panêmune wong kuna, ana ing paran mung nyang hotèl bae kuwi, ora oleh ganjaran apa-apa. Seje yèn banjur mondhok-mondhok ing sanak sadulur, utawa mitrane, iki gêdhe ganjarane, Truk. Awit ing kono kêna disêbut: ambangun sêsanakan utawa mêmitran. Tumrape wong urip prêlu, mulane gêdhe ganjarane, Truk.

Petruk : Iki aku ngandêl bangêt, Kang Garèng, bab iki kowe mêngko bakal nêksèni dhewe bênêr lupute panêmu kuna mau. Cêkak aos, Kang Garèng, ing sarèhne aku kêtêlu kêpengin mêrdika kaya kandhamu mau, kalakon aku kêtêlu mondhok ing hotèl Bojong, Kang Garèng. Lagi dhog bae ana ing hotèl, aku banjur enggal-enggal tilpun nyang bêndara up jêksa ing Sêmarang. Ora watara [wata...]

--- 920 ---

[...ra] suwe aku diwangsuli mangkene: halo, dhisini up jaksah, aku pitakon cara Jawa kanthi ngoko mêngkene: Ês, so, kowe up jêksa, apa padha slamêt. Êmbuh, kala samono aku diarani sapa, nanging pitakonku mau diwangsuli mangkene: Nun inggih, wilujêng. Aku êmbuh ora wêruh apa ing kala tilpun mau, astane bêndara up jêksa sing kiwa ngasta tilpun, sing têngên banjur kanggo... nyêmbah. Nanging têtela bangêt yèn aku diarani wong liya sing bingkanane kae. Aku banjur pitakon manèh: bojomu lan anak-anakmu apa uga padha slamêt. Tăngga-tanggamu, pitik-pitikmu, êndhog, bèbèk, apa padha slamêt. Kiraku kala samono bêndara up jêksa mau banjur bisa nitik suwaraku. Awit sakala kuwi banjur nrêcêl anggone ngunèk-unèkake: Sêmbrana, kucing têlês, pitik gabrès, bèbèk, kowe iya, êndhog, cacing kalung. Kowe ana ing ngêndi, hèh, ana ing hotèl. E, hla dalah, sambêr sangabang. Hla, ana ing Sêmarang kathik mondhok ana ing hotèl, wis, mêngko sadhela aku têka mrono. Ora watara suwe, Kang Garèng, bêndara up jêksa iya banjur rawuh nyang hotèl têmênan. Lan ana ing kono iya maido bangêt nyang aku kêtêlu anggone mondhok nyang hotèl, ora ana ing bêskalan. Iki kang kalair, Kang Garèng, ing batos anjêtunge manawa sagajah abuh. Mara, apa iki ora nyuda mêmitran. Seje saupama têkaku têka banjur anjujug ana ing bêskalan, jalaran kêtêmu mau, prasaksat nganyarake utawa ambangun mêmitrane, kang anjalari mêmitrane saya rakêt. Mulane iya bênêr saupama banjur diunèkake: gêdhe ganjarane. Awit iki banjur aran ambangun katrêsnan.

Garèng : Kowe kuwi wong iya anèh-anèh mêngkono, ambok iya ora susah nilpun dara up jêksa...

Petruk : Anggonku tilpun dara up jêksa mau, awit aku kuwatir yèn kêprêgokan, jalaran aku niyat arêp nonton pasar malêm sing dianakake dening pakumpulan kridhamataya, kang dipangarsani dening bêndara wêdana kutha. Ing sarèhne aku têpung nyang ndara wêdana mau, iya banjur tak tilpun: Halo, dhi situ tuwan wêdhana. Aku diwangsuli mangkene: Bêtul, sini wêdhana. Aku pitakon manèh: Apah bêtul wêdhana, besuk malêm dhi pasar malêm adhah kongkurês kroncong. Wangsulane bêndara wêdana: Yah, bêtul, sapah dhi situ. Aku ethok-ethok ora krungu pandangune bêndara wêdana, nanging malah banjur pitakon mangkene: Apah yang mau turut kongkurus, ayu-ayu. Sêmune kala samono bêndara wêdana banjur priksa yèn sing tilpun kuwi aku, mulane banjur gumujêng sarta jangji arêp enggal-enggal nêmoni aku ana ing bêskalan.

Pawartos saking Rêdhaksi.

K. 172 Ing Surakarta. 17 Oktobêr 1931 dhawah 4 Jumadilakir Je 1862, wuku Kurantil.

K. 2447 Ing Purwadadi. A, Pn, 1 Siyam Je 1837 dhawah 27 Sèptèmbêr 1908. Stu, Pn, 4 Rêjêb Jimawal 1861 dhawah 26 Nopèmbêr 1930. Stu, Pa, 20 Rêjêb, Dal 1863 dhawah 19 Nopèmbêr 1932.

K. 338 ing Purwarêja. Manawi sampun sarêmbag, sagêd tampi pituwas.

--- 921 ---

KABAR WARNI-WARNI

(Pêthikan saking sêrat-sêrat kabar sanès).

TANAH NGRIKI.

[Grafik]

Dr. M. Priyohutomo. Dèrèng dangu punika ing kantor Bale Pustaka kêdhatêngan tamu saking nagari Walandi, inggih punika Dr. M. Priyohutomo, kacêtha ing gambar, Lector Universiteit ing Utrecht. Wontênipun Dr. M. Priyohutomo angajawi perlop 8 wulan, saha anjajah tanah ngriki pêrlu anjêmbarakên kawruhipun ing bab: basa, tanah lan bangsa.

Suda wêwahing kintunan barang dagangan saking Sêmarang. Miturut pêpetanganipun pabeyan Sêmarang, kintunan kopi langkung kathah tinimbang kalih taun ingkang sampun. Makatên ugi ing bab kintunan gêndhis, pinanggih tikêl kaping kalih tinimbang kintunan kala wulan Juni 1937, malah manawi dipun pandhing kalihan kintunan kala wulan Juni 1936, tikêlipun langkung 20.276.684 kg. Tumrap gaplèk ajêg kados kala taun 1937. Tumrap kintunan kapuk mindhak. Karèt pinanggih kêndho.

Badhe anjêmbarakên panyadenipun gêlaran kajang. Departement Economische Zaken badhe anjêmbarakên panyadening gêlaran kajêng damêlan Borneo. Papan ingkang kakintên prayogi dipun andhapi padagangan wau ing Jawi Wetan.

Wêdaling barang saking tanah Jawi tuwin Madura. Miturut katrangan saking Centraal Kantoor voor de Statistiek, gunggunging barang-barang ingkang kakintunakên saking tanah Jawi tuwin Madura wontên 228.200 ton, rêrêgèn f 19.700.000.-

Kasangsaran motor mabur ing Bandung. Sampun sawatawis dintên motor mabur Koolhoven pirantos kangge sinau nggêgana ingkang minggah saking Andir, Bandung, sasampunipun rampung sinau, lajêng ical botên kantênan. Wontên tiyang ingkang sumêrêp, motor mabur wau anggêgana ing antawising Talun kalihan Bumbulan, ing sacêlakipun rêdi Kancani, sakilèn Panandayan. Ingriku katingal cumlorot, lajêng botên katingal malih. Ingriku lajêng kakintên dhawah ing paradèn.[5] Golongan militèr lajêng bidhal madosi. Wontên malih ingkang ngintên dhawahing motor mabur wau wontên ing salêbêting laladan pasitèn 60 km pasagi ingkang botên dipun ênggèni ing tiyang.

Pamêdal mrica ing Têlukbêtung. Panenan mrica ing taun punika kathah sudanipun, amargi kathah wit ingkang sami pêjah, kabêkta saking bêntèring hawa. Nanging tumraping rêgi tamtu nyêngkrèk sangêt, jalaran saking kiranging pamêdal wau.

Wangsul saking Digul. Kapal Ophir sampun dumugi ing Surabaya ambêkta wangsulipun tiyang saking Digul kathahipun 42, cacah samantên wau ingkang 25 asli bucalan, ingkang 17 kulawarga. Sadaya wau sampun baparêngakên[6] wangsul dhatêng nagari wutah-rahipun piyambak-piyambak ing Surakarta, Ngayogyakarta, Bêtawi, Sêmarang, Klatèn, Blitar, Tulungagung, Bantên, Cirêbon tuwin Sumatra pasisir kilèn.

Gambar dalêm Prins Bernhard kangge reclame. Ing Salatiga wontên gambar dalêm Prins Bernhard dipun bêskup, amargi kangge reclame sigarèt. Gambar wau mujudakên Prins Bernhard lênggah wontên ing kantoran ngadhêp sigarèt merk speciaal. Ing salajêngipun taksih dados papriksanipun ingkang wajib, bab wau kenging kasêrêg utawi botên.

Lulus examen tumrap pamulangan luhur militèr. Tuwan Abdul Rachman, lulus pandadaran tumrap Kon. Militaire Academie ing Breda ing golongan infanterie.

Mriksa rêdi Kukusan. Ir. J.G.H. Ubaghs ing Pakaryan Pêlikan ing Bandung, sampun bidhal dhatêng Borneo, pêrlu badhe nitipriksa kawontênanipun parêdèn Kukusan. Kintên-kintên laminipun kalih wulan.

Paguyuban bakul ing Surakarta. Wontên wartos, para bakul ing pêkên agêng Surakarta (pêkên Harjonêgoro), badhe ngêdêgakên paguyuban bakul. Mênggah wosing kajêngipun badhe ngudi sagêd kêmayaran, upaminipun angsal sudan sewan, tuwin sanès-sanèsipun. Tatanan makatên wau pinanggihipun botên namung dipun condhongi ing golongan bakul tiyang siti kemawon, ugi dipun mathuki ing golongan toko-toko bangsa ngamanca. Saha badhe nanggulangi yêktos dhatêng tindaking para juru potang ingkang malêbêt ing pêkên-pêkên.

Katêtêpakên dados pangagêng sanatorium.[7] Dr. Oey Tjin Siang, gadhahanipun Mr. C. Laan, nama Anemaetco, ing Surabaya, dhawah saking gêgana wontên ing papan anggêgana ing Darmo. Motor mabur wau putung dados kalih, dene Tuwan Laan, ingkang nglampahakên, nandhang tatu rêkaos. Ing sacêlakipun papan kasangsaran ngriku wontên têtiyang sami main golf, lajêng sami mitulungi.

Katêtêpakên dados pangagêng sanatorium. Dr. Oey Tjin Siang, asistent ing C.B.Z. katêtêpakên dados Geneesheer-directeur Sanatorium Ngawèn ing Salatiga. Sanatorium punika griya sakitipun tiyang sakit paru. Ingajêng Dr. Oey Tjin Siang nate gêgayutan nyambut damêl ing Sanatorium Cisarua ing Bogor.

Papan anggêgana ing Surakarta. Pamilihing papan anggêgana ing Surakarta sampun angsal, ing Palur, kalêrês sawetan kitha, lampahan 5 mênit numpak auto. Papan anggêgana wau cêkap kangge anggêgana motor mabur Knilm. ingkang agêng piyambak. Ing sapunika sawêg kawaradinakên, mapar pasitèn ingkang mandhukul tuwin ngurug ingkang lêdhok.

B.P.H. Hadisuryo seda. Kala tanggal 15 Juli punika, B.P.H. Hadisuryo, ing Ngayogyakarta seda. Ing dintênipun Sabtu tanggal 17 kasarèkakên dhatêng Imogiri. Ingkang rawuh nguntapakên layon, sampeyan dalêm Ingkang Sinuhun Kangjêng Sultan, K.G.P.A.A. Prabu Suryodilogo. Utusan dalêm sampeyan dalêm Ingkang Minulya saha Ingkang Wicaksana tuwin utusan Mangkunagaran, tuwin pangagêng Walandi, militèr tuwin sanès-sanèsipun. Layon ginarubyug ing militèr saking bètèng tuwin saking Magêlang. Ingkang andhèrèk dumugi Imogiri prajurit dalêm karaton.

Sêsakit malaria ing Tanjungpriok. Jalaran saking tuwuhing sêsakit malaria ing Tanjungpriok, kaprayogèkakên supados botên wontên tiyang dolan dhatêng Tanjungpriok ing wanci dalu, amargi kasamarakên manawi dipun cakot ing lêmut malaria.

--- 922 ---

Tentoonstelling kapal ing Lembang. Awit saking rekadayanipun wêdana ing Lembang, Bandung, ing sabên taun ngawontênakên tentoonstelling kapal, pêrlu kangge ngajêngakên pamiyaran kapal. Ing wêkdal punika ugi ngawontênakên tentoonstelling, kathah ingkang rawuh anjênêngi tuwin dipun wigatosakên ingakathah. Tumrap ingkang sae mawi angsal ganjaran arta tuwin mêdali. Dene pameranging ganjaran tumrap: kapal deeleman, kapal grobagan, kapal momotan, kapal sewan, bêlo, kapal èstri tuwin kapal èstri sabêlonipun.

Inggah-inggahan. Kawrat kêkancingan saking Gupêrnur Jawi Têngah, M. Karsan, mantri pulisi klas 1 ing Kudus, Kabupatèn Kudus, Paresidhenan Japara Rêmbang, dados asistèn wêdana ing Paresidhenan Pêkalongan. Ngabèi Subagio ugi nama Purwosudarso, tijd. wd. Aib. gumadhuh kawêdanan Pathi, Paresidhenan Japara Rêmbang, dados wd. Aib. nindakakên padamêlan mantri pulisi Paresidhenan Japara Rêmbang. Mr. R. Sudibyo Malikulkusno, tijd. wd. Aib. gumadhuh asistèn residhèn Purworêjo, Paresidhenan Kêdu, dados wd. Aib. nindakakên padamêlan mantri pulisi Paresidhenan Banyumas.

[Grafik]

Pabrik damar lan terpentin. Kados ingkang sampun sumêbar ing bab pawartosipun ing tanah Gayo (Acèh), badhe kawontênan pabrik damar lan tertentin gupêrmèn, ngriki ngêwrat gambaripun pabrik wau, ingkang nêmbe-nêmbe punika sampun kabikak kalayan kaumumakên dening Tuwan H. van Lennep, directeur gouvernements-bedrijven. Pabrik punika ing sabên taunipun badhe sagêd ngêdalakên damar lan terpentin 2 yuta kilogram.

Postspaarbank. Ing salêbêtipun wulan Mèi kêpêngkêr, gunggunging arta ingkang kalêbêtakên wontên f 3.289.635.-, arta samantên wau ingkang asli titipan saking lare sêkolah wontên f 9.175.-. Arta ingkang dipun têdha wangsul wontên f 2.054.090.-. Dados arta ingkang sumimpên mindhak f 1.235.090.-.

Karibêdanipun padvinder Surya Wirawan. Pangarsaning Surya Wirawan pang ing Bêtawi gadhah atur dhatêng Residhèn Bêtawi, supados manawi tumindak damêl sapanunggilanipun kêparêngakên sêsarêngan ngantos kathah, amargi miturut anggêr-anggêr, lampah ingkang ngantos langkung saking 5 dipun anggêp arak-arakan, punika ginantungan ing paukuman. Bab punika sampun wontên dhawuh botên kaparêngakên, dene manawi badhe wontên tindak makatên, kêdah macak sêrat paturan rumiyin. Manawi botên tumindak makatên, dipun anggêp nêrak pêpacak bab 510 ing anggêr kaukum.

Balapan kapal ing Bandung. Benjing tanggal 30, 31 Juli tuwin tanggal 1 Augustus Preanger Wedloop Societeit ing Tegallega, Bandung, badhe ngawontênakên balapan kapal. Kajawèn punika kasarêngakên paargyan mèngêti adêging pakêmpalan wau sampun 40 taun. Tumraping Bandung, têtingalan balapan kapal, punika dados satunggiling têtingalan tiyang siti ingkang agêng piyambak.

Ingêsêr-ingsêran[8] guru. Dikun, alias Dwijamartana, kêpala guru vervolgschool ing Kêcêpit, dados kêpala guru vervolgschool ing Madura. Suyud, alias Wirosupadmo, kêpala guru vervolgschool ing Madura, dados kêpala guru vervolgschool ing Kêcêpit, sami Banjarnêgara.

Badhe lêlana dhatêng sajawining praja. Wontên wartos, benjing wulan Maart taun ngajêng, Mr. Muhammad Yamin badhe lêlana dhatêng Tiongkok, Philippijnen, Jêpan tuwin tanah Indu. Wigatosipun pêrlu kangge anjêmbarakên wawasan, kadosdene tindakipun Dr. Sutomo tuwin Dr. Sugiri.

Mangsa bêntèr ing taun punika. Gêgayutan kalihan wontêning jawah ing mangsa punika, miturut panitipriksa ing Koninklijk Magnetisch Meteorologisch Observatorium ing Bêtawi, dhawahing jawah sulaya kalihan padatan. Ing salêbêting wulan punika ukuraning toya jawah, ingkang lêrêsipun suda, malah pinanggih mindhak.

ASIA.

Olympiade botên saèstu wontên Jêpan. Miturut wartos, ministêr babagan tatatêntrêm praja Jêpan nêtêpakên, bilih pasamuwan Olympiade taun 1940 botên kawontênakên ing Jêpan. Kajawi punika ministêr wau ugi ngawontênakên pêpacak botên marêngakên para ahli ulahraga Jêpan nglêbêti ing Olympiade ingkang badhe kawontênakên ing taun 1940, nanging ing wêkdal punika Jêpan ngawontênakên têtandhingan tumrap kabangsan piyambak ingkang langkung agêng.

EROPA.

Nata Inggris têdhak Parijs. Miturut wartos saking Londen tanggal 20 Juli, Nata Inggris sakalihan sampun bidhal dhatêng Parijs nitih kapal Enchantress bidhal saking Dover, dumugi Boulogne jam 12.40, jam 1 bidhal dhatêng Parijs, dumugi Parijs jam 4.50. Ingriku dipun urmati ungêling mriyêm 101 rambahan saking bètèng Mont-Valarie. Wontên ing station dipun urmati ing wadya lautan asikêp sanjata, binarung musik lagu kabangsan Inggris God Save the King tuwin lagu kabangsan Prancis Marseillaise. Lebrun ngaturakên pambagya dhatêng sang nata, tuwin Madame Lebrun ngaturakên pambagya dhatêng pramèswari. Salajêngipun sami dhatêng Quai d'Orsay ngantos jam 5.20 sontên.

Ibu Nata Rumenie seda. Miturut wartos tanggal 18 wulan punika, Ibu Nata Rumenie, Pramèswari Marie, seda, wontên ing Sinaia. Raja Carol, Prinsen Elizabeth, Prins Michel, premier Myron Christea sami anênggani kala sedanipun.

Inggris mêling motor mabur. Ministêr babagan gêgana Inggris sampun andhawuhakên mêling motor mabur dhatêng Nuffield 1000 iji, awarni motor mabur pambujêng ingkang rikat sangêt lampahipun. Pabrik punika madêg ing Inggris. Miturut wartos, Lord Nuffield botên purun tampi ewahan tumrap padamêlan wigatos ingkang dipun tindakakên dening piyambakipun.

NAGARI WALANDI.

Ambêskup bènsin. Ned. Genootschap mêntas ambêskup bènsin, ingkang sampun kanthi palilah saking pangadilan ing Middelburgh, cacah 10.000 ton, ing kapal Mexico, ingkang layaran ngangge bandera Zweeden. Bènsin wau asli saking Mexican Eagle Coy. Bêskupan wau atas saking panêdhanipun Bat. Import Mij. Den Haag.

Mêwahi prajurit. Wontên wartos, parentah nagari Walandi badhe ngawontênakên wadya mriyêman-motor, cacah kawan golongan. Wadya punika badhe kadèkèk ing Naarden, Utrecht, Ede tuwin Den Bosch.

Kasangsaran motor mabur militèr. Miturut wartos saking Gilzryen, wontên motor mabur militèr 2 ingkang bidhal saking Suterberg tumbukan wontên ing gêgana. Kalih pisan sami rêmuk saha murub. Têtiyang ingkang wontên salêbêting motor mabur 4, ingkang 3 tiwas sanalika, ingkang satunggal tatu rêkaos. Juru anggêgana ingkang tiwas wau Van Overbeek, Van Offeren tuwin Manesse. Panggêgananing motor mabur wau kangge sinau.

--- 923 ---

Wêwaosan

Anakipun Tarsan.

Pêpiridan saking Buku Karanganipun Edgar Rice Burroughs.

1

Ing satunggiling dintên wontên kapal labuh wontên ing sungapanipun lèpèn Ogambi ing laladan Aprikah. Mênggah namanipun baita wau: Maryori. Têtiyangipun kapal wau wontên sawatawis ingkang numpak baita jungkung nilar baitanipun prêlu aniti priksa kawontênan sauruting lèpèn ngriku. Lampahipun baita jungkung wau mudhik, dados anrajang ilining lèpèn, amila têtiyangipun kapal anggèning nyambut damêl amêlahi baita mau, inggih kanthi sarosanipun sayêktos, awit ilining lèpèn Ogambi wau santêr sangêt. Sarêng lampahipun baita jungkung kirang langkung têbihipun sampun wontên tigang pal, ing măngka sauruting lèpèn botên wontên titikanipun punapa-punapa, salajêngipun nuntên nêdya wangsul malih dhatêng kapal Maryori kasêbut ing nginggil. Lampahing baita jungkung samangke nurut ilining toya, ingkang punika têtiyangipun kapal inggih lajêng botên prêlu amêlahi malih, kajawi namung sami ngèplè-èplè nyawang kawontênan ing sakiwatêngênipun lèpèn ngriku. Dèrèng ngantos dangu anggènipun sami lèyèh-lèyèh, dumadakan têtiyang kapal wau sami nyumêrêpi sawarni manungsa, ajêlih-jêlih nêdha tulung wontên pinggir lèpèn sisih lèr.

Salah satunggiling tiyang kapal wau, lajêng alok-alok makatên: E, ladalah, bangsane apa kang ngadêg anjêjêr bêngok-bêngok ana ing pinggir kae.

Juru mudhi amangsuli kanthi garundêlan makatên: Yèn disawang saka ing kene, èmpêr-èmpêre kaya wong kulit putih. Ayo, padha nyandhaka wêlahe, lan tumuli padha mêlahana nuju nyang pinggir kana kae.

Parentahipun juru mudhi wau inggih lajêng sami tumuntên dipun lampahi. Sarêng sampun cêlak ing pinggir, ing ngriku tiyang kapal sami sumêrêp satunggiling tiyang sakalangkung kêra, rambutipun madhul-madhul, kathik ing sêmu kadosdene namung rambut templekan kemawon. Badanipun ingkang sakalangkung kêra tuwin wungkuk namung katutupan ing cawêt kemawon. Luhipun carocosan wontên ing pipi ingkang kêmpong tuwin growal-growal sajak tilas sakit cacar. Tiyang punika lajêng wicantên pating bênthalit mawi basa mănca kalihan tiyang kapal wau.

Juru mudhi lajêng apitakèn: Sampèyan napa sagêd wicantênan basa Inggris.

Tiyang wau pancèn inggih sagêd wicantên basa Inggris, sanadyan anggènipun wicantên gêlagêpan sarta botên sae, kadosdene tiyang ingkang sampun dangu botên migunakakên basa wau. Mênggah wosing wicantênipun, tiyang wau anangis-nangis nêdha supados kabêktaa kesah saking tanah Aprikah ngriku. Tiyang wau lajêng kainggahakên wontên ing baita jungkung sarta nuntên kabêkta dhatêng ing kapal Maryori. Sarêng sampun wontên ing salêbêting kapal, tiyang wau lajêng anyariyosakên lêlampahanipun anggèning ngantos kados makatên punika. Miturut cariyosipun, anggèning wontên ing tanah Aprikah ngriku piyambakipun sampun watawis sadasa taun, lan salaminipun punika tansah nandhang cintraka lan sangsara. Nanging sabab-sababipun ngantos dumugi ing tanah Aprikah wau, piyambakipun botên purun cariyos ing sablakanipun. Miturut katêranganipun, jalaran saking gênging sangsaranipun wau, ngantos piyambakipun rumaos supe sadaya mulabukanipun ngantos lajêng krambyangan wontên ing tanah ngriku wau. Malah piyambakipun mêntala nyariyosakên, bilih dhatêng namanipun piyambak kemawon ugi sampun supe, amila ing samangke lajêng namung ngakên nama: Misèl. Sanadyan makatêna, jalaran saking malihing kawujudanipun, têmtunipun botên wontên tiyang ingkang badhe sumêrêp sintên sajatosipun tiyang wau. Awit warninipun ing samangke pancèn nyata beda sangêt kalihan ing kala rumiyin, bêbasanipun, ing samangke sanadyan ibunipun piyambak têmtu pangling. Mênggah sanyatanipun tiyang wau, botên sanès kajawi mitranipun sinarawèdi pun Rokop ingkang nama: Polwic.

Mênggah nyatanipun, sadasa taun ingkang kapêngêr, sasampunipun dados pambantunipun Rokop nindakakên lêlampahan awon, Polwic wau lajêng sagêd pisah kalihan Rokop. Nanging lêlampahanipun ingkang awon punika wohipun pinanggih sasampuning piyambakipun pisah kalihan Rokop wau. Salêbêtipun sadasa taun Polwic tansah nandhang sangsara ingkang tanpa upami, amila ing batos piyambakipun tansah ngêndhêm sêsêngitan ngantos rumasuk ing balung sungsum dhatêng Rokop, awit rumaosipun, inggih Rokop wau ingkang anjalari piyambakipun angsal bêbênduning Pangèran, sarta lajêng tansah manggih sangsara wau.

Sasampunipun pisah kalihan Rokop, Polwic lajêng lumajêng lumêbêt ing wana gung, jalaran ajrih manawi ngantos kacêpêng dening Tarsan. Nanging ing wusana piyambakipun dhawah ing tanganipun tiyang wanan, ingkang taksih purun nêdha sasamining manusa, nanging kêpalaning tiyang wanan wau angayomi ing piyambakipun, ingkang anjalari piyambakipun lajêng luwar saking bêbaya pêjah. Nanging mênggah sajatosipun, aluwung pêjah tumuntên katimbang lêstantun gêsang, awit salajêngipun, ngantos sadasa taun laminipun, [la...]

--- 924 ---

[...minipun,] Polwic tansah nandhang sangsara ingkang tanpa upami, amargi sabên dintênipun tansah dipun siya-siya tuwin dipun pisakit dening têtiyang wana ing ngriku. Kajawi punika piyambakipun lajêng kêcandhak ing sêsakit cacar, ingkang tilas-tilasipun tanpa kenging dipun icali. Jalaran saking sadaya wau, amila ing wusana wujudipun lajêng malih babar pisan. Rambutipun ingkang suwaunipun cêmêng lan kêtêl, sampun sami rontog sadaya, thukulipun malih namung satunggal kalih, ingkang ulêsipun sêmu abrit. Tangan lan sukunipun sami cengkrong, badanipun wungkuk, yèn lumampah moyag-mayig. Kajawi saking punika ugi sampun ompong babar pisan sabab saking pandamêling bandaranipun, malah jalaran saking anggènipun tansah siniya-siya wau, pikiranipun kemawon ugi sampun kathah sudanipun.

Wontên ing kapal Maryori ngriku, tiyang wau dipun pulasara lan dipun opèni sae-sae. Jalaran saking punika ing salêbêtipun sawatawis wêkdal, kakiyatanipun tiyang wau sampun wangsul sawatawis, nanging wujudipun inggih taksih ajêg kemawon, botên sagêd pulih kados wau-waunipun.

Mênggahing Polwic aliyas Misèl, botên ngêndhêm manah punapa-punapa, ngêmungakên gadhah sêngit ngantos dumugi ing balung sungsum dhatêng tiyang, ingkang dening piyambakipun piyambak tuwin Rokop nêdya kaprajaya inggih punika: Tarsan. Kajawi punika piyambakipun ugi ngêndhêm sêsêngitan dhatêng Rokop, awit kados ingkang sampun kacariyosakên ing nginggil, inggih Rokop punika ingkang dados jalaran piyambakipun dhawah ing sangsara makatên wau. Makatên ugi piyambakipun rumaos sêngit sangêt dhatêng pulisi ing pintên-pintên kitha, awit wontênipun ing kitha-kitha wau badhe kacêpêng, amila lajêng kapêksa kêdah tansah miruda. Langkung lih[9] piyambakipun rumaos sêngit dhatêng pranataning nagari, tuwin dhatêng tata têntrêming praja. Cêkakipun, dados sadaya kemawon piyambakipun ngrumaosi gadhah sêngit. Malah dhatêng têtiyang ingkang sami ngopèni tuwin mulasara dhatêng badanipun piyambak kemawon, piyambakipun inggih mêksa ngêndhêm sêsêngitan. Badanipun sakalangkung ringkih, amila botên kenging dipun pasrahi padamêlan, dene sêsrawunganipun, nyênyêngit botên andêmênakakên babarpisan, amila wêkasanipun tiyang wau inggih lajêng namung dipun kèndêlakên sapurun-purun kemawon.

Dene kapal Maryori wau sajatosipun gadhahanipun pakêmpalaning para among dagang sugih-sugih, kangge ngudi babagan kawruh ingkang lêbêt-lêbêt, amila salêbêtipun kapal ngriku dipun wontênakên laboratorium piyambak, inggih punika pirantos-pirantos ingkang kangge ngudi kawruh wau. Kathah para ahli kawruh ingkang sami tumut kapal punika, prêlunipun supados aniti priksa pamêdal-pamêdal ing Aprikah ingkang pantês kangge barang dagangan. Barang pamêdal punapa ingkang dipun kajêngakên, botên wontên tiyang satunggal-satunggala ingkang nyumêrêpi. Mênggah ingkang mragadi lampahing baita wau, para sudagar-sudagar sugih ing tanah Amerikah sisih kidul. Sasampunipun Polwic minggah ing baita ngriku, lampahing baita lajêng nurut pasisir tanah Aprikah, ngênêr dhatêng salah satunggiling pulo alit.

Sadumuginipun ing pulo ingkang dipun kajêngakên wau, kapal Maryori lajêng labuh ngantos sawatawis minggu laminipun. Ing sarèhning sabên dintênipun prasasat botên wontên padamêlan, langkung malih tanpa wontên punapa-punapa ingkang kenging kangge ngenggar-enggar manahipun, danguning dangu têtiyang kapal inggih lajêng sami rumaos botên bêtah. Amila têtiyang wau lajêng asring sangêt sami minggah ing dharatanipun pulo ngriku. Salaminipun punika Polwic aliyas Misèl, tansah kantun wontên ing kapal kemawon. Nanging danguning dangu inggih lajêng rumaos bosên, sarta ing wusana lajêng nêmbung dhatêng tiyang kapal supados dipun lilanana tumut minggah dhatêng dharatan. Panêdhanipun wau inggih dipun pituruti.

Mênggah pulo wau taksih rungkud sangêd. Wananipun ngantos mèh dumugi ing gisik sagantên, para ahli kawruh sabên dintênipun sami minggah ing dharatan tos[10] manêngah, mênggah ingkang dados pangajabipun, bokmanawi ing ngriku sagêd kalêksanan punapa ingkang sami kasêdyakakên wau, inggih punika manggih pamêdaling tanah ngriku ingkang awarni barang padagangan wau. Limrahipun têtiyang kapal wontên ing ngriku, sami mancing utawi bêbêdhag. Dene kala Polwic alias Misèl wau tumut minggah ing dharatan, para tiyang kapal kados padatanipun inggih sami mancing utawi bêbêdhag, ngêmungakên Polwic piyambak ingkang namung lumampah wongsal-wangsul wontên ing gisik, utawi linggih ngeyub wontên ing sangandhaping wit agêng.

Ing wêkdal punika sampun wanci siyang, têtiyang kapal sawêg sami nitipriksa angsal-angsalanipun anggèning sami ambêbêdhag, salah satunggal wontên ingkang sagêd pikantuk sima tutul, ingkang lajêng karubung ing para tiyang kapal sadaya wau. Dene Polwic ing kala punika sawêg tilêm wontên ing sangandhaping wit agêng. Ing sêmu tilêmipun wau sakèca sangêt, ngantos botên mirêng suwara punapa-punapa ing kiwa têngênipun papan ngriku. Dumadakan piyambakipun lajêng anjênggirat tangi saking anggènipun tilêm wau, awit angraos bilih wontên tiyang ingkang ujug-ujug nyêpêngi pundhakipun. Sarêng piyambakipun mêlèk sarta nyumêrêpi sintên ingkang nyêpêngi pundhakipun, kagèting manahipun tanpa upami. Awit ing ngriku wontên kêthèk bangkokan ingkang agêngipun ngungkuli manusa, ngadêg wontên ing sangajêngipun. Sampun têmtu bilih Polwic sakalangkung kamigilan sarta ajrih. Rumaosipun, botên sande têmtu badhe pinêjahan ing kêthèk bangkokan punika. Dene kêthèk bangkokan wau anggènipun nyawang dhatêng piyambakipun sajak kanthi titi sangêt. Polwis[11] ningali dhatêng para tiyang kapal ingkang saking ngriku têbihipun kirang langkung satus metêr, ing batos bokmanawi badhe nêdha pitulungan, nanging dumadakan kêthèk bangkokan wau narik pundhakipun malih. Polwic lajêng ngawasakên mripating kêthèk, lan ing ngriku kawistara, bilih kêthèk wau ing sêmu botên gadhah sêdya awon ing piyambakipun. Amila manahipun lajêng ayêm sawatawis, sarta lajêng mênyat saking papan patilêmanipun wau. Badhe kasambêtan.

--- 117 ---

No. 30, 23 Juli 1938, Taun IX.

TAMAN BOCAH

INGKANG NGÊMBANI: BU MAR

KAWÊTOKAKE SAMINGGU SAPISAN DENING BALE PUSTAKA BATAVIA-CENTRUM. RÊGANE SATAUN f 1.50 KÊNA KABAYAR SABÊN 6 SASI SAPISAN, BAYAR DHISIK. LÊNGGAHAN KAJAWÈN LÊLAHANAN.

DONGÈNGE BU MAR NALIKANE LÊLUNGAN.

Bocah-bocah, kowe rak wis padha maca layange Bu Mar dhèk tanggal 2 Juli, kang ngabarake manawa tanggal 5 bakal lêlungan nyang Jawa Têngah. Niyatku mung arêp saminggu, wusana kêkurangan wêktu kêpêksa diwuwuhi saminggu manèh. Nalika dina Sênèn tanggal 18 wis têkan ing Bêtawi kanthi slamêt. Dene pêrlop rong minggu mau dibagi 7, dadi plêk kaya kucing kae, mung pijêr kukud-kukud, banjur lunga manèh. Yèn kowe maca wawasane rama Petruk dhèk Sêtu buri ya mêsthine wis padha ngêrti bab parane Bu Mar sajroning rong minggu mau.

Pangkate saka Bêtawi anjujug mênyang Sragi (Pêkalongan), ing dalême wakmu, yakuwi pêrnah mbakyu lan kangmase Bu Mar. Wah ing kono Bu Mar sênêng bangêt, cah, hawane kêpenak, sanajan ta akèh mrutu, nyandhing kêponakan piarang-pirang, cacahe ana pitu. Sing wis sêkolah 6 mangka munggah kabèh. Awan bêngi tansah rame sarta anyênêngake, mungguh cara landaa mêngkono, ya gezellig bangêt kae.

Esuk umun-umun, bocah-bocah ya wis padha ngajaki badminton, ing pakarangane kono padha duwe baan dhewe. We la wong Bu Mar wiwit ngalih nyang Vliegveldlaan wis ora tau badminton, dadi ya banjur kalah bae, sarta sawise main badminton, awak sakojur lara kabèh.

Sore jam papat para kêponakan iya wis padha miwiti badminton manèh nganti têkan jam 6. Anggonku nginêp ana Sragi têlung bêngi, iya mung tansah sênêng-sênêng bae sarta banjur bisa têtêpungan karo para priyayi ing kono.

Dinane Jumuah tanggal 8 Juli wong têlu yaiku rama lan ibu Petruk apadene Bu Mar padha nêrusake nyêpur mênyang Sêmarang. Ana ing Sêmarang anjujug nyang hotèl cêdhak pasar Johar. Sorene jam 4 aku wong têlu padha sowan nyang dalême R.M. Suprapta ing Pandean Lamper kang jumênêng Beskal. Kuwi jare-jarene isih pêrnah paman. Ing kono aku wong têlu sawise diparingi wedang sacukupe, banjur diplêsirake mubêng kutha Sêmarang nganti warata, prasasat ora ana sing kliwatan, ing Pacinan, palabuhan, liwat gupêrnuran lan liyane, uga mênyang Makam Dawa.

Makam Dawa iku jarene tilas pakuburan, saiki wis didêgi omah gêdhong pirang-pirang lan uga park-park. Saka kono bisa wêruh sêgara, kutha Sêmarang, wah sêsawangan kang sarwa endah lan asri. Anggonku padha diplêsirake mubêng kutha kira-kira ana rong jam suwene, nuli dijujugake mulih nyang hotèl manèh. Ora suwe banjur tata-tata, budhal manèh pêrlu ndêlok pasar malêm. Dene papan panggonane pasar malêm mau ing sangarêpe pasar Johar.

Ing pasar malêm tontonane iya wêrna-wêrna, ana wayang wong, kêthoprak, dhogèr, sêtambul lan dolanan rupa-rupa. Aku banjur padha mlêbu ndêlok kêthoprak, pinuju lakon Ki Agêng Mangir. Durung nganti bubar, aku wong têlu kêsusu mulih jalaran wis sayah lan ngantuk, nanging ya wis mratani wêruh kabèh kaanane ing jêro pasar malêm.

Esuke jam 12, aku katêlu dipêthuk ndara Beskal manèh, gêdhe-cilike dihurmati dhahar. Barêng wis rampung lan cukup anggone padha lênggahan lan ngêndikan kira-kira jam[12]

--- 118 ---

[Grafik]

Ana noni jênêng Marie | dolan kucinge dijaki /kucing mlayu wira-wiri | Marie bungah ngguyu hi, hi ||

Ing sapinggir sagara | papane rêsik warata | sawangane cêtha ngegla | akèh bocah padha têka ||

____________________

[Lanjutan dari hlm. 117 : DONGÈNGE BU MAR NALIKANE LÊLUNGAN.]

papat aku kêtêlu padha budhal mbanjurake laku mênyang Kudus anjujug ing dalême Dokter Sutiyono.

Sorene aku padha ndêlok studio duwèke Tuwan Nitisêmito dhewe. Kowe rak wis padha krungu kang jênêng Tuwan Nitisêmito, ta cah, yaiku sawijing hartawan kang duwe pabrik rokok krètèk ing Kudus, studio mau durung rampung babar pisan, nanging wis diwiwiti. Dhèk aku mrana lagi kroncongan ana zangêrès-zangêrèse barang.

Ing sarèhne studio mau isih anyar, dadi palatarane tansah kêbak uwong kang padha ndêlok lan ngrungokake. Wah ing Kudus saiki mundhak rame. Ing Kudus iku ana têtunggangan kang anèh lan ora ing sabên panggonan ana, yaiku dhokar, rupane kaya grobag, nanging uga kaya krangkèng, mula ya diarani krangkèng, yèn ing Pêkalongan jênênge jarene engkling, nanging ya nganggo ban karèt. Jarene ora sêntosa, sok ana kacilakan, wis tau ana krangkèng kêsrèmpèt autobus banjur rusak, ambrol babar pisan.

Esuke aku padha ndêlok pabrike Tuwan Nitisêmito lan banjur têrus nyang omahe Tuwan Nitisêmito pêrlu ndêlok carane nggiling cêngkèh kanggo bumbu rokok. Wis ya cah, samene bae dhisik, besuk Sêtu ngarêp takbanjurne critaku.

B.M.

WIWITE TRÊNGGILING BISA NGRINGKÊL.

Ana luwing grêmêt-grêmêt saba ing padhas têlês, amarga ing kono akèh lumute. Ora suwe ana trênggiling mlayu-mlayu, mandhêg grêg ana sandhinge luwing. Luwing nyêdhaki karo takon: "Kowe kuwi mau geneya ta, ling, kok krênggosan kaya ngono.

Trênggiling nyauri kambi gligat-gligut kaya wong wêdi: "O, anu wing; aku iki mau mêntas kêprêgok uwong."

Luwing banjur cêlathu sajak karo nyêngèngès mêngkene: "O ... lah wong kowe ling, ling, la wong kowe, wong manungsa bae ndadak kok wêdèni, sing diwêdèni bae apane?"

Trênggiling nyêlani: "Ayah, la nèk dicêkêl rak cilaka aku."

Luwing calathu manèh: "La mung kaya ngono bae kok diwêdèni. Gene aku kiyi, anggêr digêpok wong banjur ngringkêl, kringkêl ngono, têka iya slamêt, malah dibuwang."

Pangrasane trênggiling gunême luwing mau bênêr bangêt, mulane banjur ditiru nganti saprene, trênggiling bisa ngringkêl.

Carum, Indramayu.

--- 119 ---

KALANTIPANING LANDHAK.

Ana ratuning macan lagi turu ing grumbul, ngimpi mangan wêdhus putih. Mangka pranataning ratu kono mau, impèn kudu didoradasihi. Amarga ratu mau tau ngimpi didhawuhi dewa yèn bakal ngratoni sagung kumêlip lan têmênan klakon ngratoni sagung kumêlip. Mula banjur dhawuh nyang sagunging ratu-ratu kewan balane. Mula si ratu macan nggolèki wêdhus putih. Barêng kêcandhak banjur kandha manawa dhèwèke ngimpi mangan wêdhus putih.

Barêng si wêdhus arêp dimangsa, ora gêlêm, nanging kêpriye manèh wong pranataning ratune. Wêkasane barêng sowan ratune si wêdhus putih kalah. Wis kêlakon, wêdhus dadi pakaning si macan.

Kacarita ana ratu landhak sing wêruh kaanan kuwi, ngrasa wêlas bangêt. Barêng wis entuk akal, banjur sowan ratune, ature: "Gusti, kawula nyadhang dêduka, dene kumapurun munjuk ingarsa panjênêngan. Manawi impèn dipun doradasihi, têmtu kathah kewan cidra. Awit manawi badhe mangsa punapa-punapa têmtu leneyan impèn. Saupami kados ratu sima kala wingi, rekanipun matur, manawi ngimpi nêdha menda. Tur dèrèng kantênan manawi ngimpi saèstu. Awit panjênêngan dalêm rak botên pirsa ta manahing kewan. Prayoginipun ing sapunika kêdah santun pranatan. Impèn ora kêna didoradasihi.

Pangandikane sang ratu: "Iya landhak, nanging dakpikire dhisik aturmu mau." Nanging barêng si landhak nyrantèkake dhawuhe sang ratu kok ora ana katrangane. Mula banjur sowan kanthi bungah, unjuke: "O, gusti pêpundhèn kula, kok lêrês impèn kêdah dipun doradasihi. Awit abdi dalêm kawula ngimpi, manawi kêdah anggêntosi panjênêngan, jumênêng ratu. Dene putra panjênêngan kêdah pun sedani, sapunika ugi."

Sang ratu bangêt kagète, mirêng ature landhak mau. Mangka panjênêngane trêsna bangêt marang putrane kakung mau. Mula pêpuntone ndhawuhake marang para abdi kabèh lan para karerehan: "Saiki pranatan disalini, ora kêna uwong matur, yèn ngimpi apa-apa, yèn matur, diukum kisas."

Wah kaya apa bungahe ratu landhak mau lan banjur matur nyang sang ratu, anggone matur yèn ngimpi bakal kudu nggêntèni ratu utawa potrane[13] sang ratu kudu disedani, kuwi mung kanggo srana, bèn salin pranatan.

Sang ratu nuli ngandika: "He, ratu landhak, nyata bangêt yèn kowe lantip, tak trima bangêt, dene kowe wis gawe têntrêmane[14] wong samene. He para ratu kewan kabèh, yèn kowe kêpengin lantip, ati landhak iku panganên, mêsthi bisa nyranani kowe dadi lantip."

Sri Sasanti.

ANGON-ANGON BOCAH.

[Grafik]

Bedaning ati bocah yèn nuju nganggo kang sarwa anyar, iku ketok ana ingh pasêmon. Kaya kang kacêtha ing gambar. Mêsthine bocah-bocah iya wis padha nglakoni.

--- 120 ---

PUCUNG.

1. Luwung mucung tinimbang atine bingung | ngalor ngidul ngetan | tan bisa têntrêm sathithik | ati susah wit donya nandhang rubeda ||

2. Rama ibu sabên dina kojah gupruk | ngandhake[15] pêrangan | Tyongkok Jêpang silih ungkih | rame dêdrêg bom-boman bêdhil-bêdhilan ||

3. Rame umyung suwara gêtêr gumuruh | akèh kêrusakan | maèwu-èwu wong mati | alah toblas kathik nggêgirisi tênan ||

4. Trima mungkur aluwung oraa kêrungu |[16] muwuhi pikiran | turne kanggo bocah cilik | anggêr mangan, nyandhang wutuh rak wis bungah ||

5. Seje rêmbug ayo kanca padha maju | luru kapintêran | kanggo sanguning ngaurip | kapintêran yêkti dadi pangayoman ||

6. Pintêr iku aja kaliru panêmu | pintêr apa-apa | ora kok mung dadi pyayi | kapintêran ing donya ta warna-warna ||

7. Warna catur garis sing gêdhe tinutur | sapisan nênukang | loro dadi among tani | kaping têlu bêbakulan sudagaran ||

8. Kaping catur bêburuh lan pondhong pikul | janji kanthi kalal | tan nêrak anggêr nagari | kabèh-kabèh anuju angupaboga ||

9. Nanging kudu linambaran ati jujur | trêsna ing sapadha | ywa dhêmên anggunggung dhiri | nora lana wong adigung adiguna ||

10. Setop dulu urean ta' dapat lanjut | ganti pekerjan | kami matur trima kasih | pada Bu Mar terutama teman kita ||

Si Gandês.

MANGSULI LAYANG.

Sumardi p/a B.L. Kartawirêja Tipès, Solo. Sukur bangêt, dene kowe arêp milu urun-urun ngisèni Taman Bocah rupa gambar lan liya-liyane karangan kang pêrlu tumrap bocah-bocah.

Sanyoto, Gondangdia, Batavia-Centrum. Karanganmu karo-karone wis daktampa kanthi bungah.

Srie, Kaligawan (Randublatung). Yèn kowe ngirimi karangan kanggo Taman Bocah, anggonmu ngadrèsi marang Redatie Kêjawèn, aja Panji-Pustaka. Yèn Panji Pustaka rak kalawarti Mlayu.

Tan Ottelien, Salatiga. Aku milu bungah bangêt, kowe lan adhimu Sing karo Hien padha munggah sêkolahe. Dadi kowe saiki lagi sinau têmbung lan aksara Jawa. We la kok pêngpêngan, ayake ya enggal pintêr, wong gurune kêsandhing.

South Huis, no. 217, Kroya. Pitêpunganmu wis daktampa kanthi bungah. O, South, sapa bae sing gêlêm milu lêlumban ing Taman Bocah, milu urun ngisèni karangan, iya kêna bae, anggêre karangane apik utawa prayoga kapacak. Dadi ora pilih-pilih sing langganan T.B. apa dudu. Sanajan kowe dhewe ora langganan, mung nunut mbakyumu bae, iya kêna milu urun-urun ngisèni.

Sudirno p/a Martowiyoto, hulponderwijzer, Sukarêjo (Kêndal). Aku bungah bangêt, kowe gêlêm mêrlokake ngirimi layang pitêpungan nyang Bu Mar lan nggatèkake anggonmu maca Taman Bocah.

S. Subiyati, G. Sentiong 419, Batavia-Centrum. Wela, wong omahe cêdhak, kok lagi saiki anêpungake karo Bu Mar. Nanging ya ora dadi apa, aku bungah kok kowe iya isih mêrlokake ngrimi layang nyang Bu Mar lan isih mêrduli nyang têtêmbungan Jawa.

Srihayu, Rêmbang. Karanganmu wis daktampa, isih dakpikir-pikir dhisik kêpacak utawa orane.

R. Yus, Schoolweg 38, Dêmak. Aja dadi atimu, karanganmu ora bisa kêpacak, awit kurang apik. Coba gawea manèh sing luwih apik, samono yèn kowe kobêr.

Handoyo, Paninggaran, Pêkalongan. Pancèn iya cuwa, wong wis munggah nyang klas 7, nanging banjur mêsthine kudu mlêbu nyang klas 6. Iya ora dadi apa Han, janji slamêt. Bokmanawa yèn kowe mêmpêng anggonmu sinau, sawatara sasi ing klas 6 banjur diunggahake mênyang klas 7 manèh. Karanganmu warna-warna wis kêtampan, kêtrima bangêt.

Wagiman, Bumirêjo, Malang. Aja pisan dadi atimu, karanganmu lêlucon ora bisa kapacak, jalaran kurang lucu. Coba ngirimana manèh sing luwih apik.

Sri Martiwi p/a R. Ngt. Padinahartoyo, Kauman Lor, Solo. Bangêt bungahku kowe kêpingin milu lêlumban ana ing Taman Bocah. Nanging yèn nulis adrèse Bu Mar manèh, aja ditulis kaya sing uwis, jalaran aku dudu Mevrouw Margono. Dadi yèn nulis adrès, iya cukup Bu Mar Vliegveldlaan 67, Batavia-Centrum.

Morrodmoddod, Surabaya. Kirimanmu prentbriefkaart wis daktampa, kêtrima bangêt. Dadi kowe ing wêktu saiki pinuju dolan nyang Malang. La kok sênêng têmên, ta. Salin hawa, salin sawangan sarta nyang panggonan kang kêpenak bangêt kanggo ngaso. Mêngko tanggal 1 Augustus miwiti sinau manèh, daksuwun-suwun sing luwih mêmpêng, bèn kêcêkêl examene.

Sudarsono p/a R.S. Hardiman, Pintudalêm str. 58, Pêkalongan. Aku wis tampa kirimanmu prentbriefkaart.

S. Harno, Gambuhan (Baluwarti), Surakarta. Karanganmu wis daktampa, nanging ora bisa kapacak, jalaran biyèn Bu Mar wus tau macak karangan mêngkono.

Sumaryo Brotosudirjo, L.L.H.I.S. Dêmak. Aku wis tampa layangmu pitêpungan, ora liya bangêt panrimaku.

Layang liya-liyane bakal dakwangsuli Sêtu Ngarêp.

Bu Mar.

--- [0] ---

[Iklan]

--- [0] ---

[Iklan]

--- [0] ---

 

---

1	Wa. (kembali) Wa.
2	Bêsakih. (kembali) Bêsakih.
3	Nèk. (kembali) Nèk.
4	Waragade. (kembali) Waragade.
5	parêdèn. (kembali) parêdèn.
6	kaparêngakên. (kembali) kaparêngakên.
7	Judul salah, tidak sesuai dengan isinya. (kembali) Judul salah, tidak sesuai dengan isinya.
8	Ingsêr-ingsêran. (kembali) Ingsêr-ingsêran.
9	malih. (kembali) malih.
10	ngantos. (kembali) ngantos.
11	Polwic. (kembali) Polwic.
12	Dilanjutkan pada hlm. 118 setelah tanda garis. (kembali) Dilanjutkan pada hlm. 118 setelah tanda garis.
13	putrane. (kembali) putrane.
14	katêntrêmane. (kembali) katêntrêmane.
15	ngandhakke. (kembali) ngandhakke.
16	Lebih satu suku kata: Trima mungkur aluwung ora kêrungu. (kembali) Lebih satu suku kata: Trima mungkur aluwung ora kêrungu.