Kajawèn, Balai Pustaka, 1930-05-10, #494

Ăngka 38, 11 Bêsar Taun Ehe 1860, 10 Mèi 1930, Taun V

Kajawèn

[Iklan]

--- [0] ---

[Iklan]

--- [583] ---

Ăngka 38, 11 Bêsar Taun Ehe 1860, 10 Mèi 1930, Taun V

Kajawèn

Kawêdalakên sabên dintên Rêbo lan Saptu

Rêgining sêrat kabar punika ing dalêm tigang wulan ... f 1.50, bayaranipun kasuwun rumiyin, botên kenging langganan kirang saking 3 wulan.

Juru ngarang - administrasi Bale Pustaka, ing sawingkinging kantor palis, tilpun nomêr 2791 - Wèltêprèdhên.

Tanahabang

[Grafik]

Gambar nginggil punika margi agêng ing Tanahabang kitha Wèltêprèdhên.

--- 584 ---

Bab Ringgit

Bathara Guru

Sambêtipun Kajawèn ăngka 37.

Sang Hyang Guru anggarwa Dèwi Uma, inggih Umayi (ing bab Dèwi Uma badhe kacariyos ing wingking). Pêputra Bathara Sambu, Bathara Brama, Bathara Endra, Bathara Bayu, lajêng pêputra malih Sang Hyang Wisnu.

Sasampunipun pêputra gangsal, Sang Hyang Guru lajêng têbih dhatêng garwa.

Nuju ing wanci sontên, ing langit kêtingal padhang rêsik, Sang Hyang Guru midêr-midêr kalihan garwa Dèwi Uma, nitih Lêmbu Andini, midêr-midêr ing gêgana. Nalika lampahing Lêmbu Andini dumugi sanginggiling sagantên saêlèr tanah Jawi, amarêngi nuju wanci candhikala, sulaking pêpadhang awarni jêne maradini jagad, katingal kados parada binabar. Ing ngriku Sang Hyang Guru kacaryan ing galih nguningani sêsawangan ingkang gumêlar ing jagad, saha ing sanalika ngriku kêtuwuhan cipta angkara lan garwa. Dèwi Uma botên kasamaran dhatêng ciptaning kakung, satêmah katingal sêmu rêngu ing galih, awit botên pantês, ingatasing dewa sêsêmbahanipun tiyang sajagad, kagungan cipta angkara tuwuh wontên ing purug, wusana atur pêpèngêt. Nanging Hyang Guru botên surud mungkaring galih, malah saya duka, garwa dipun candhak badhe dipun wasesa, nanging sang dèwi angoncati. Sang Hyang Guru piduwung ing galih, wusana lilih dukanipun. Salilihing duka, tuwuh wontên kaelokan, ing sagantên toyanipun mawalikan kados kinêbur. Sang Hyang Guru inggih sampun mangrêtos, bilih kaelokan wau kadadosan saking tumusaning panggalihipun angkara Sang Hyang Guru piyambak.

Nanging Dèwi Uma ugi taksih sêrêng ing galih saha matur: Dhuh pangeran guru laki kawula, dene nganyar-anyari, kagungan panggalih kados ambêking danawa. Ing sanalika punika Sang Hyang Jagatnata lajêng kagungan siyung kados danawa, labêt kenging upatanipun Dèwi Uma, saha lajêng ajêjuluk Sang Hyang Raddhuwakdha, kabêkta saking anggènipun asiyung.

Sang Hyang Guru sakalangkung kagèt ing galih saha nglênggêr anjêtung, ing batos rumaos lingsêm sangêt. Wusana lajêng kondur dhatêng kahyangan. Dene kaelokan ingkang pinanggih ing sagantên, lajêng awarni yaksa langkung agêng, saha dipun akên putra ing Hyang Guru, pinaringan nama Kala.

Sayêktosipun Sang Hyang Guru ing galih dèrèng marêm, sakonduripun dhatêng kahyangan, tuwuh dukanipun dhatêng pramèswari Dèwi Uma, jalaran tansah angèngêti anggènipun asêsiyung, saha kagungan putra warni danawa.

Sarêng Hyang Guru pinanggih ingkang garwa, lajêng kasêndhal ukêlipun, remanipun areyab-reyab, sampeyan dipun candhak kasungsang. Sang Dèwi sangêt anggènipun asêsambat, saha nyuwun ngapuntên. Nanging Sang Hyang Jagatnata saking sangêting duka ngantos botên kagungan wêlas dhatêng garwa, malah kawiyos pangandikanipun: [p...]

--- 585 ---

[...angandikanipun:] He Uma sira iku kêna sibênut musthikaning ayu, nanging rambutira reyab-reyab, pangêrikira kaya rasêksi. Ing sanalika ngriku Dèwi Uma kados kenging upata, lajêng santun sipat warni danawa èstri, lajêng dipun culakên.

Sang Hyang Jagatnata sarêng uninga ingkang garwa nêmahi kados makatên, sakalangkung wêlas ing galih, lajêng ngandika: Wis Uma, sira aja susah, narimaa bae, kang salin rupa rasêksi mung wadhagira bae, alusira iya isih dadi garwaningsun, dene wadhagira, pinasthi dadi jodhone Kala.

Ing ngriku Sang Hyang Guru langkung putêk ing galih, lajêng anyipta dhatêng Dèwi Laksmi, putranipun Hyang Caturkanaka, ugi lajêng kasambadan dumugi ing ngarsanipun. Dèwi Laksmi lajêng titis-tinitisan kalihan Dèwi Uma, alusipun Dèwi Laksmi pindhah dhatêng Dèwi Uma, alusipun Dèwi Uma pindhah dhatêng Dèwi Laksmi, Dèwi Uma lajêng kaparingan nama Bathari Durga, dene namanipun Uma kaparingakên dhatêng Dèwi Laksmi. Sasampunipun makatên, Bathari Durga lajêng kadhawuhan nusul dhatêng panggenan dunungipun Kala ing Nusakambangan.

Kawruh Sawatawis

Kalangkunganipun Satunggal-satunggaling Tiyang

Sampun dados kalimrahan, satunggal-satunggaling nagari punika têtiyangipun sami gadhah kalangkungan piyambak-piyambak ingatasing kagunan tuwin among dagang, tumrap Surakarta, Ngayogyakarta tuwin Pakalongan, têtiyangipun misuwur anggènipun dêdagangan sinjang, têtiyang Kudus sade sês krètèg, têtiyang Rêmbang misuwur kagunanipun kêmasa, Jêpara: ukir-ukiran. Sadaya wau kenging kagrêba ingatasing padagangan agêng.

Wontên malih ingatasing pakaryan alit, nanging sumrambah sangêt, ugi kêgolong adamêl misuwuring bangsanipun, kados ta tiyang Batawi misuwur manawi dados kusir, nanging bab wau tumrapipun ing jaman sapunika sampun botên patos katingal, awit sampun kêsuk sarêng wontên oto. Têtiyang Madura misuwur dados tukang cukur, punika sumrambahipun ugi dumugi pundi-pundi. Têtiyang Surabaya dados bêbau kapal, punika katingal, mèh sabên kapal ingkang gêgayutan kalihan pulo Jawi sami ngangge bêbau tiyang Surabaya, kados ta tukang bêsmi, mantrus, jongos tuwin sanès-sanèsipun. Têtiyang Bagêlèn misuwur anggènipun andon nyambut damêl wontên sanès nagari, punika sagêd nitik dhatêng kawontênanipun ing kantor-kantor, awis sangêt ingkang botên wontên punggawanipun tiyang Bagêlèn, tur ingkang dados golongan katingal: kathah, ingkang golongan alit ngêmbrah.

Para maos sampun kalintu tampi, dupèh tiyang Madura, drajatipun namung dados tukang cukur, kajêngipun [kajêng...]

--- 586 ---

[...ipun] botên makatên, namung mêndhêt kalimrahan ingkang kasumêrêpan ing akathah.

Dene mênggah wigatosing karangan punika, prêlu nyariyosakên kalangkunganipun satunggal-satunggaling tiyang ing nagari wau, awit ugi wontên patrap utawi antêp ingkang pantês dipun tulad ing golongan sanès, upaminipun bab kaprigêlanipun tiyang sêsadean, punika mikantuki agêng sangêt ingatasipun tiyang ngudi majênging padagangan upaminipun bakul sinjang, luwêsipun anggènipun tawi, sagêd nênarik manahipun tiyang ingkang badhe tumbas. Kaprigêlaning tiyang lêlados, adamêl rêsêpipun ingkang dipun ladosi. Makatên sapanunggilanipun.

[Grafik]

Kados para maos sampun kêrêp mrangguli tiyang Bagêlèn tukang sade jampi bangsaning oyod-oyodan, kewan-kewan sagantên, tuwin balung-balungan sapanunggilanipun. Mênggah kaprigêlaning têtawi dêdaganganipun, sagêd anênarik manah. Ing pangraos botên wontên sêsakit ingkang botên kenging dipun jampèni sarana dêdaganganipun jampi. Saking sagêdipun anggèning têtawi, sabên nuju dhasar ngantos dipun rubung ing tiyang kathah, dene ingkang sade tanpa kêndhat tansah nawèkakên dêdaganganipun, mawi ngandharakên cêcariyosan ingkang anèh-anèh, wontên ingkang mungêl makatên: [maka...]

--- 587 ---

[...tên:] Na, punika namanipun undhuk ayam, manawi dipun rimat tiyang ngingah ayam, ayamipun rêdèn, kalis ing ama. Manawi wontên ayam kêsit, sagêd tutut. Na, punika namanipun undhuk kapal, tiyang ingkang ngandhut punika, dipun suyudi ing kapal. Kapal bandhol sagêd tutut, prêlu sangêt dados kêkandhutanipun para panêgar. Saya malih tumraping sêsakit, jampinipun anggawil kemawon. Upaminipun wontên tiyang pitakèn: napa sade jampi ngêrês linu, wangsulanipun: na, punika jampinipun, sakit balung, encok, ngêrês linu, pêgêl, ngêlu. Tanggêl têmtu saras. Jalaran saking sagêdipun têtawi wau, tiyang kêtarik lajêng tumbas.

Mênggah sayêktosipun, tumrap tiyang dagang botên wontên awonipun angalêmbana dagangan ngantos langkung saking mêsthi, nanging ugi wontên awonipun manawi pangalêmipun atêgês apus, mila ingkang prayogi upami jampi kapêndhêt ingkang sampun umum kemawon, kados ta ngêlêm saening dayanipun têmulawak. Beda kalihan nyariyosakên kalangkunganing barang ingkang elok, upaminipun undhuk kapal, punika katariking manahipun tiyang, namung jalaran saking eloking wujud, awit undhuk kapal wau warninipun inggih angèmpêri kapal, măngka golongan kewan ing sagantên, tamtu kemawon tumrap tiyang ingkang botên mangrêtos inggih gumun sangêt.

Dene mênggah nyatanipun undhuk kapal punika lêrês kewan sagantên, wujudipun kados ing gambar, gêsangipun inggih limrah kados kewan sanès-sanèsipun, sami ajêjodhoan, nanging wontên anèhipun sakêdhik, ingkang ngandhut tigan kewan ingkang jalêr, inggih punika ingkang wêtêngipun agêng, mriksanana gambar kewan ingkang ngandhap.

Dados wêwarnèn ingkang limrahipun dipun anggêp elok wau, namung nama kewan limrah kemawon, wontênipun nganggêp anèh, saking dèrèng sumêrêp.

Wosipun karangan punika namung nyariyosakên ing bab kalangkunganipun tiyang ing satunggal-satunggalipun nagari, ing salêbêtipun tanah Jawi.

Kawontênan ing Dhigul

Para maos tamtunipun tansah kèngêtan dhatêng têtêmbungan Dhigul, saya malih tumrap ingkang gêgayutan kulawarga ingkang wontên ing nagari enggal wau, tamtu tansah gawang-gawangan anggambarakên wontên ing pangraos. Saupami kalaira, gadhah pitakenan, kadospundi kawontênanipun ing ngrika.

Mênggah kawontênanipun ing Dhigul wau, sampun kêrêp kawrat wontên ing sêrat-sêrat kabar, dene manawi nitik dhatêng pêpetanganing taun, sawêg laminipun [lamini...]

--- 588 ---

[...pun] kemawon, sampun sagêd ngawontênakên pangintên, bilih rungguting wana, ing sapunika sampun padhang, bêbadranipun ing sapunika sampun awangun kitha.

[Grafik]

Awon saening siti, kamirênganipun wontên ing pawartos warni-warni, wontên ingkang dipun wartosakên awon, wontên ingkang dipun wartosakên sae. Sadaya wau taksih dados pitakenan ing dalêm batos.

Dene nyatanipun, para maos sagêd anggalih piyambak, saawon-awonaning siti, manawi dipun upakara kanthi kawruh tuwin pamardi, inggih tamtu nuwuhakên piwalês, ingkang sumbut kalihan kangelanipun. Tăndha yêktinipun, gambar ingkang kapacak ing karangan punika, ingkang sisih têngên, gambaripun Tuwan Simun sarimbit kalihan putra, ing ngriku ngêtingalakên asiling siti ingkang dipun upakara, tela gantung agêng-agêngipun sakêndhil-kêndhil, labu sabayi longgor, waloh saklênthing-klênthing. Punika anandhakakên bilih sitinipun amikantuki. Dene tiyang ingkang rasukanipun lorèk, punika tiyang ing ngriku, dipun wastani băngsa Kaya-kaya, ingkang sampun dipun cêcumbu.

Gambar ingkang sisih kiwa, punika gambaripun têtiyang asli saking Sumatra tuwin Borneo, wontênipun ing Dhigul sami dados juru misaya ulam lèpèn, awit pancèn sami kulina dhatêng pakaryan makatên wau. Dene angsal-angsalanipun ulam, para maos sagêd ngintên piyambak, miturut wujud ing gambar, botên elok manawi dipun wastani agêngipun satiyang-tiyang.

Mirid pawartos ing nginggil punika, para maos lajêng sagêd anggalih dhatêng kawontênanipun ing Dhigul, têtela bilih ing ngrika punika pasitènipun inggih loh, pamisayan ulam inggih botên kirang, awit ing ngriku cêlak lèpèn agêng ingkang taksih awis dipun ambah ing tiyang.

Makatên ugi tumrap kawontênaning kabêtahan balegriya, kasarasan, katêntrêman, pangajaran, ugi sampun sami wontên.

--- 589 ---

Jagading Wanita

Têngkuwèh Jêram

Lumayan kangge imbêt-imbêt nyamikan.

Ing sadèrèngipun kula nyariyosakên pandamêlipun, bokmanawi panjênêngan sadaya sampun pirsa mênggah ingkang dipun wastani têngkuwèh wau. Limrahipun, têngkuwèh punika ingkang kadamêl baligo, raosipun eca.

Kajawi têngkuwèh ingkang kasêbut wau, wontên têngkuwèh malih, ingkang kadamêl taboling (kuliting) jêram, ananging botên sadhengah jêram ingkang kenging kadamêl têngkuwèh wau, kêdah milih jêram ingkang dipun wastani jêram gandhul. Mênggahing wujud sarta agêngipun sampun plêk kadosdene gandhul (tela gantung), namung wit saha ambêtipun ingkang beda. Dene kandêling taboling jêram wau ngantos 5 utawi 6 sèntimètêr.

Pandamêlipun: mundhuta jêram gandhul satunggal ingkang sampun sêpuh, nuntên dipun oncèki kulitipun ingkang ijêm, sampun kêkandêlên. Sasampunipun rêsik, nuntên kasigar, kabucalana isinipun. Sasampunipun makatên lajêng kairis-iris watawis sadriji-driji agêngipun. Manawi sampun rampung nuntên kaêkum ing toya ênjêt, dangunipun sadalu, sasampunipun makatên lajêng kakumbah ngangge toya wantah ingkang ngantos rêsik. Manawi sampun rêsik pangumbahipun, lajêng kagodhog mawi toya tawas ngantos umob. Sasampunipun makatên lajêng kasuntak ing kalo, prêlunipun supados tuntas. Ing sadangunipun irisan wau katuntasakên, anggodhoga toya gêndhis ingkang cuwèr kemawon. Sasampunipun irisan wau tuntas, lajêng kacêmplungna ing toya gêndhis wau, sarta lajêng têrus kagodhog, ngantos toya gêndhis wau malih dados litrêk-litrêk. Manawi sampun makatên, panggodhogipun lajêng dipun kèndêli, nuntên kaêntas sarta kaasrêpakên. Manawi sampun asrêp, nuntên kapêndhêtana satunggal-satunggal sarta katataa ing tampah ingkang kalemekan ing dlancang. Manawi sampun rampung panatanipun, lajêng dipun pe ngantos sagaringipun. Manawi sampun garing iris-irisan wau katingal bêning menginakên. Nuntên kawadhahan ing lodhong katutupa ingkang rapêt. Dene manawi katêdha raosipun eca, botên wulêd botên barang, ambêting jêram inggih ical.

Wusana ingkang minăngka panutuping karangan ing nginggil wau, mugi panjênênganipun ingkang sami kagungan wit jêram kados ingkang kasêbut ing nginggil, karsaa sami anyobi.

Pawiramiharja, guru bantu Kêrtêk.

--- 590 ---

[Grafik]

Sanadyan gambar ing nginggil punika tanpa katrangan, kados para maos sampun sagêd ngarang piyambak mênggahing kajêngipun.

--- 591 ---

Waosan Lare

Kapatèn Obor

IV. Pamujining wong tuwa mênyang anak.

[Kinanthi]

saungkure Jaka Subur | embokne bangêt prihatin | ora kêndhat mung anggagas | lakune anake kuwi | aja nemu sambekala | muga nemonana bêcik ||

wis ngono watêking biyung | mênyang anak mung mêmuji | cilik mula mung dikudang | anake bisaa bêcik | jangkane tansah dijangkah | têmbe bisaa nemoni ||

saya mungguh nyai dhukun | wis warăndha bangêt miskin | ora sanak ora kadang | uripe mêmêlas asih | yèn tumrape mênyang anak | bisane mung urun puji ||

dadi ora wur ya sêmbur | bokmanawa anumusi | nadyan biyèn ora ngudang | anake dadi priyayi | nanging barêng anyuwita | iya tansah amêmuji ||

uripe bok răndha mau | ketok anggone prihatin | bangêt ngêngurangi mangan | lan turune mung disambi | nanging mênyang pagawean | têtêp tansah bênêr bêcik ||

gone kurang mangan mau | niyat arêp anggêmèni | saka arêp urun anak | diênggo sêsangu ngabdi | yèn ta carane wong lumrah | iya digawe mragadi ||

awit wong ngawula iku | ora beda nandur pari | bisane olèh barêkah | saka amragadi dhisik | yèn lêstari tanpa sabab | enake katêmu buri ||

dene gone kurang turu | ora êmung nêdya arip | prêlu go sambèn gawean | anam-anam klasa cêthing | olèhe bisa lumayan | nadyan mung saka sathithik ||

yèn ing wayah bêngi nglêmbur | ana ngomah gêlik-gêlik | sêpi ora ana swara | mung kala-kala idu crit | idu ênggone anginang | mung sok krungu watuk lirih ||

anggone anglêmbur mau | nganti têkan têngah wêngi | nuli lèrèn lan anggagas | kang rasane kaya muji | batine yèn kêwêtua | kaya muni ngene iki ||

o alah muga anakku | katampana gone ngabdi | tak rewangi kurang mangan | kurang turu sabên bêngi | muga bisa kasêmbadan | kêcêdhak karo priyayi ||

anakku mung siji Subur | dadi anake wong miskin | andèkna duwe panjăngka | kapengin dadi priyayi | pujiku mung muga-muga | sasêdyane anêmoni ||

muga anakku Si Subur | têtêp pinaringan eling | didohna sabarang godha | sabar mulura ing ati | cêdhaka lan kuwarasan | muga larane ngêdohi ||

yèn anggagas ngono mau | sok têkan ing lingsir wêngi | banjur turu sawêtara | wis kêsundhul kluruk pitik | bang-bang ing wetan katara | nyai răndha nuli tangi ||

adus mênyang sumur byar-byur | ngilangake lungkrah arip | otot balung [ba...]

--- 592 ---

[...lung] dadi kuwat | nuli tata-tata mranti | gêgawane mênyang pasar | wayah awan lagi mulih ||

patrap sing mangkono mau | nganti tăngga sok ngruh-ruhi | nyai tiyang êmpun tuwa | ampun bangêt-bangêt mrêdi | têng karusakaning awak | bok gih malah dimi-êmi ||

bok răndha alon angguyu | karo amangsuli manis | o iya mungguh wong tuwa | ora kok niyat nglakoni | mung sabab saka kêgawa | awake wis ora bêcik ||

turu ora bisa tutug | mangan lêgi asin gurih | rasane kabèh wis kurang | ora pisan makolèhi | beda bangêt karo bocah | samubarang dadi daging ||

ana tanggane sing wêruh | ing bok răndha dhukun kuwi | saka mrihatini anak | gone arêp dadi pyayi | uwong mau bangêt ewa | sok kêwêtu gawe sêrik ||

bok narimah ênggih êmpun | anak kuli dados kuli | sanadyan dijăngka-jăngka | mundhak tiwas mati garing | mokal yèn kalampahana | Subur sagêd dados pyayi ||

aluwung pondhonga pikul | uwohe nuntên kêpêthik | botên ngrêrisak wong tuwa | kèn ngrencangi panas pêrih | tiwas-tiwas mung rêkasa | tuna ngrika tuna ngriki ||

uwong sing calathu mau | tăngga nanging rada sugih | mula duwe watêk ngina | mênyang wong sing nandhang miskin | ananging mungguh bok răndha | babarpisan ora mikir ||

sanadyan ing lathi nylêkut | ananging ora kalair | mung mangsuli karo bungah | o gih nak kula mung drêmi | anjurungi karêp bocah | buri kula botên ngrêti ||

rêrasan kang ngono mau | bok răndha kêrêp mrangguli | sabên-sabên mung diina | ketok bangêt diewani | dadi mungguhing bok răndha | tansah anduduk prihatin ||

[Grafik]

Ing sisih punika gambaripun Sang Mahatma Gandi (ing têngah), sawênèhipun panuntun băngsa Indhu ingkang misuwur ing jagad, nalika nuju sêsorah wontên sangajênging para sêtudhèn satunggiling universiteit.

--- 593 ---

Rêmbagipun Garèng lan Petruk

Bab Kasênêngan Wontên ing Batawi

Garèng: Wis, Truk, saiki caritakna anggonmu lêlayaran, kuwi kancamu sapa, munggahe ana ing ngêndi, lan nunggang apa.

Petruk: Yah, Rèng, sanadyan pitakon pisan, nèk diborong kuwi iya angèle arêp mangsuli, lagi rabi bae, nèk jênêng borongan, iya rêkasa le nglakoni, kaya ta: ngalap bakyune, adhine, maratuwane pisan, mara, apa kiyi ora sêtêngah mati sing nglakoni.

[Grafik]

Garèng: We, hla wong sêmbrana, omongane têka banjur ngrusak agama mêngkono. Iya wis, pitakonku tak gawene urut kayadene lênggahe dara-dara priyayi kang ladi jagong, awit saka sing lênggah nyang ngisor talang tumêkane sing lênggah nyang èmpèr jaba pisan. Pitakonku kang kapisan, mungguh kancamu lêlayaran kuwi sapa bae.

Petruk: Kajaba kănca-kănca kantor lan priyayi iya sawêtara, gunggung cacahe 50, iya ana manèh sing cacahe êmbuh aku ora wêruh, yaiku: lêmpêr, buras salawuhane, lompyah, jêruk kêprok, gêdhang, limun, banyu Lănda, banyu sumur ...

Garèng: Lo, lo, kok banjur ngrêmbug untal-untalan. Pitakonku kuwi kănca uwong, dudu lèkêr-lèkêran.

Petruk: Nèk rumasaku kuwi malah kănca sing prêlu bangêt, apa manèh saikine aku kiyi lagi brai ... mangan, bisaa mono nyang kantor aku kiyi rak arêp kalung ... cêthing.

Garèng: We, saya andlodog. Pitakonku kang kapindho: wong cacahe 50 mau banjur nunggang apa, apa nunggang prau jungkung, apa nunggang gèthèk.

Petruk: Nèk saka pangèstumu wong 50 mau, isih padha sênêng nyang makan bubur phanas-phanas, durung kêpengin arêp ngêndhat. La apa mèmpêr, ana pyayi-pyayi kathik dipadhakake sadulur-sadulur tukang mancing bae, dikon nunggang prau jungkung utawa gèthêk wis mêsthi bae tunggangane iya motor but, yaiku prau sing dilakokke sarana motor. Siji-dijine motor but, bisa isi wong sêlawe.

--- 594 ---

Garèng: Dadi wong sèkêt mau, iya nunggang motor but loro, wèh ya sênêng bangêt ane. Saiki pitakonku kang ăngka têlu: munggahe wong-wong sèkêt kuwi ana ing ngêndi.

Petruk: Rong dina sadurunge arêp padha lêlayaran, kabèh sing arêp padha melu, wis padha dijangji, jam sêtêngah wolu thèng kudu wis padha ngumpul ana ing pasar ikan. Sarta sing durung têka ing jam kang wus ditêmtokake mau, kêna mplongo, têgêse: mêsthi ditinggal.

Garèng: Mêngko sik, Truk, sarèh, sarèh, ing sarèhning aku kiyi durung pati anjajah ana ing Batawi, caritakna dhisik mungguh sing diarani pasar ikan kuwi, apa ya kaya pasar-pasar lumrah kae, yaiku papan pakumpulane para bakul-bakul, mung kacèke dodolane para bakul ing kono, dudu jarit, balapêcah, janganan, sêga gudhêg, nagasari, mêniran, mêndut, srabi inggris, nanging sarupaning iwak banyu, kaya ta: bandêng, tongkol, gramèh, wêlut, lele.

Petruk: Wiyah, wêlut lele kuwi rak wêton sawah utawa kali, balik sing didoli kono kuwi rak iwak wêton sagara. Mungguh sing diarani pasar ikan, kuwi sabenere palabuhan cilik, papan pakumpulane tukang misaya iwak, sing mentas padha têka saka anggone apèk iwak ana ing sagara, la, nang kono iwak-iwak olèh-olèhane padha didoli.

Garèng: Mêngko sik, Truk, jamane saiki kiyi wong jaman dhuwit, arêp apa bae kudu ambuwang dhuwit dhisik, sanadyan bakul sega, sing olèh-olèhane ora luwih saka sêtêngah rupiyah sadinane, kuwi nèk arêp dhasar nyang pasar iya kudu sêdhêkah sêbenggol tumêkane limang sèn. La, saiki mungguhe tukang-tukang misaya iwak mau, dodol dêdagangane iwak ana ing pasar ikan kono, apa iya ora diwajibake dikon sêdhêkah nyang sing baurêksa kono.

Petruk: Mêngko dhisik Rèng, rungokna tak caritani, kowe rak wêruh dhewe rêkasane wong golèk iwak nyang sêgara kuwi, ora ngêmungake toh nyawa bae, nanging lakune tansah manut kahanane masa, udan, angin, lan sapiturute, mulane yèn wis têka ing dharatan, ya ora bisa yèn banjur kudu ngidêr-idêrake iwake nyang ngêndi-êndi, têmtune iya wis kêsayahên, kang iku kudu dianani papan kanggo andhasarake olèh-olèhane iwak mau. Dene sing nganani ing bab iki wiwit wulan Oktobêr 1926 yaiku gemintê Batawi.

Garèng: Wèh, gêminte kuwi pancèn tak alêm awas têmênan, kok ora beda karo bangsaning gagak utawa kalong, kuwi iya banjur wêruh bae ngêndi panggonan sing ana pangan. Mara, kayadene pasar ikan, kuwi rak gênah bangêt, yèn dhuwite tansah mili, banjur: rêkiyêk, geminte sing nganani.

Petruk: Kowe aja guru-guru ngala-ala gêmintê, amrih gamblange tak caritani sawatara babade pasar ikan, ya iku mangkene: tumêkane sasi Oktobêr 1926, lawase kurang luwih 40 taun, sing ngadani pasar ikan, kongsi băngsa [băng...]

--- 595 ---

[...sa] Tionghwa cacahe têlung iji, jarene anggone migunakake dhuwite nyang kono kurang luwih f 200.000. Sing amborong iwak olèh-olèhane tukang-tukang golèk iwak, iya kongsi têlu mau, lan iya kongsi têlu iki sing banjur ngêdol iwake nyang liya-liya panggonan. Sapira bathine kongsi mau, kowe têmtune bisa ngira-ira dhewe. Kosok-baline, sapira olèh-olèhane tukang-tukang golèk iwak, hla, kuwi kowe nèk wêruh sida klêngêr, awit olèh-olèhane ora timbang sanyumlik-nyumlika karo kangelane. Apa manèh yèn kowe nyumêrêpi carane anggone amborong iwak-iwak mau, kuwi sarana dilelang. Dene lelange nyara jaman jamakjuja, rêgane barang ora saya munggah, nanging malah saya mêngkêrêt. Dadi nek tukang lelang duwe niyat arêp matèni tukang iwak mau, ya gampang bangêt. Kaya ta upamane mangkene: satumpukan iwak kakap ambêjajine rêga f 5, tukang lelang ujug-ujug angregani f 3, nèk durung ana sing gêlêm nuku, rêgane ya banjur diêdhun-êdhunake nganti ana sing gêlêm tuku. Dadi sing sanyatane rêga f 5 kuwi pungkasane bisa uga mung payu f 2- utawa kurang.

Garèng: We, hla, iya cilaka kêras têmênan, ana wong diopèli têka nganti brutu-brutune pisan.

Petruk: Iki durung, Rèng kajaba kaya sing wis dak kandhakake mau, isih ana manèh buntute. Ya iku mangkene: akèh-akèhe tukang golèk iwak, padha anjupuk porsêkot marang kongsi-kongsi kasbut ing ngarêp. Ing măngka ing kono ana pranatan: sapa sing utang, kudu ambayar kanggo waragade le nglelangake 25% saka pepayone.

Garèng: We, hla, saya brindhil, mengko sik, Truk, aku tak ora nglairake panêmuku dhisik, supaya aku bisa nimbang kanthi ati suci, caritakna sik kahanane barêng dianani ing gêminte.

Petruk: Iya Rèng, nanging ing sarèhning wêtêngku wis rada kruwak-kruwuk, liya dina bae tak dongèngake nyang kowe sing nganti gamblang.

Laku

Laku bênêr, tansah antêr nora gêtêr.

Laku salah, anyênyêgah ati bungah

Laku luput, yèn kêbacut dadi puput.

Laku jujur, tansah mulur kaya kênur.

Laku nylèwèng, kêna cènèng băngsa aèng.

Laku ala, karya ewa, nyuda rêga.

Laku ngiwa, tan sapira, nuntun siya.

Laku sèdhèng, sugih mèngèng, nora aèng.

Laku kliru, kang tinêmu nalar dudu.

Laku sandi, tansah niti ing pakarti.

Laku êdur, tansah mungkur barang jujur.

Laku juti, kongsi mati tanpa aji.

Laku dleya, barang sêja arang têka.

Karsana.

--- 596 ---

Pêthikan saking Sêrat-sêrat Kabar Sanès

Indhonesiah

I.S.D.P. saha P.S.I.

Kala dinten Ngahad ingkang kapêngkêr Indische Sociaal Democratische Partij pang Bêtawi minăngka mahargya dhawahipun tanggal 1 Mèi sampun ngawontênakên parêpatan umum manggèn ing gêdhung pêrmupakatan ing Gang Kênari. Ingkang dhatêng watawis wontên tiyang gangsal atusan, ingkang mêdhar sabda inggih punika Tuwan H.J. de Dreu warga rad kawula saha Tuwan Asik Natanêgara. Wosing rêmbag ngajêngakên kamardikaning pakêmpalan tuwin parêpatan, pambirating punalêsangsi saha èrêndhinês, icaling papan pambucalan ing Dhigul nginggil miwah icaling sanjata tumrap saindênging jagad tumuju dhatêng katêntrêman umum.

Sabibaring parêpatanipun I.S.D.P. lajêng gêntos P.S.I. ambikak parêpatanipun ngrêmbag bab mosinipun P.S.I. prakawis èrêndhinês. Ingkang mêdhar sabda Tuwan Cakraaminata. Kêkêncênganing parêpatan badhe ambudidaya icaling èrêndhinês ing tanah sabrang saha tanah-tanah partikêlir ing tanah Jawi ingkang têtela kirang sae kawontênanipun. Bab punika ugi badhe kalajêngaken dhatêng konpêrènsi pakaryan ing Genève.

Sarêng ing dintên wau ing panggenan sanès-sanèsipun ugi kawontênakên parêpatan tumuju icaling èrêndhinês, inggih punika ing Sumatra kidul (Rano, Kotabumi, Martapura, Palembang) dening Tuwan H. A. Salim, ing Sêlebês kidul, (Makasar, Pare-pare) dening Tuwan Sangaji, ing Surakarta dening Tuwan Dr. Sukiman, ing Pêkalongan saha Têgal dening Tuwan Suryapranata, ing Kraksaan dening Tuwan Wănda Sudirja, ing Pasuruan dening Tuwan Surawiyana, ing Surabaya dening Tuwan Natapuraya, ing Garut dening Tuwan Kartasuwirya, ing Ngayogya dening Tuwan Samsa Adriyawăngsa, ing Majênang dening Tuwan Rêksadiputra.

Bidhalipun Paduka Tuwan Gupernur van Sandick.

Saking Medhan, Aneta martosakên, kala dintên Ngahad punika Paduka Tuwan Gupêrnur van Sandick sampun bidal dhatêng nagari Walandi, kauntapakên dening pangagêng-pangagêng pangrèh praja, kabudidayan, padagangan tuwin sanès-sanèsipun.

Rêdi Krakatao.

Saking Pulo Panjang Aneta martosakên, rêdi Krakatao sêsampunipun kèndêl 24 dintên ing sapunika katingal ngêdalakên uwab malih, inggilipun ngantos 150 mètêr, sinarêngan udal saha sumêmproting toya saganten. Kamirêngan jêblosan kaping pintên-pintên.

Tanah-tanah Partikêlir.

Sampun katêtêpakên, ordhonansi ingkang ngêwrat katrangan badhe panumbasing tanah-tanah partikêlir Grootkamp, Makassar saha Hermendaal ing wêwêngkon Mèstêr Kornèlis tumrap prêlu umum.

Kadhigulakên.

Miturut kêkancingan ingkang kantun-kantun punika kasingkirakên dhatêng Dhigul:

1. Aji Mohamad Sanusi Manganco, umur 30 taun, tani, tilas warga saha propagandhis P.K.I, pangarsaning partè wau ing Buntah, ondêr apdhèling Luwuk, apdhèling Poso, paresidenan Mênadho, kalairakên saha wêkdal ingkang kantun-kantun punika manggèn ing Buntah.

2. Mohamad Malewo, watawis umur 27 taun, tilas guru ing pamulangan gupêrmèn tumrap lare pribumi ing Palu, apdhèling Dhonggalah, paresidènan Mênado, dagang, tilas propagandhis P.K.I. suwau ing Gorontalo, lajêng ing Petah, ondêr apdhèling luwuk, apdhèling Poso, paresidenan Mênadho, kalairakên ing Moudhu ondêr apdhèling Gorontalo, wêkdal ingkang kantun-kantun punika manggèn ing Petah.

Pos anggêgana.

Gêgayutan kalihan pranatan enggal ing bab lampahipun K.N.I.L.M. wiwit tanggal 17 Mèi punika, tumrap tiyang ing Sêmarang kaemutakên bilih wêkdal pamêndhêting sêrat-sêrat limrah saha sêrat-sêrat an-gêtèkên ingkang badhe kakintunakên mêdal pos anggêgana têtêp kados ingkang sampun-sampun. Wiwit tanggal 1 Mèi wau wontênipun lampah anggagana tumrap pos antawisipun Sêmarang - Bandhung kaicalan, sêrat-sêrat ingkang dhatêng Bandhung kakintunakên dhatêng Wèltêprèdhên, saking Wèltêprèdhên dintên punika udi lajêng têrus kakintunakên mêdal pos anggêgana dhatêng Bandhung, pangkatipun saking Wèltêprèdhên jam 4.15 sontên.

Wontênipun lampah anggêgana sabên dintên Salasa saking Wèltêprèdhên dhatêng Singgapura mêdal Palembang saha sabên dintên Kêmis saking Wèltêprèdhên dhatêng Palembang têtêp kados ingkang sampun-sampun.

Pamêndhêting sêrat-sêrat limrah saha sêrat-sêrat an-gêtèkên tumrap ing Sêmarang dhatêng Singgapura saha Palembang inggih punika sabên dintên Sênèn jam 8.40 enjing sarta sabên dintên Rêbo jam 8 enjing.

Sêrat-sêrat ingkang badhe kakintunakên dhatêng Wèltêprèdhên, pamêndhêtipun sabên dintên Rêbo jam 6.45 saha sêrat-sêrat an-gêtèkên sabên dintên Salasa jam 6 enjing, pamêndhêting sêrat-sêrat ingkang dhatêng Surabaya sabên dintên jam 9.30, tumprap sêrat-sêrat an-gêtèkên jam 9.15 kajawi ing dintên Ngahad saha dintên agêng.

--- 597 ---

Benjing malêm Ngahad tanggal 10/11 wulan punika, pakêmpalan Marsudi Bêksa ing Batawi, badhe anggêbyagakên lêlangên ringgit tiyang wontên ing Rangkasbêtung, saking ada-adanipun komite, inggih punika ingkang bupati ing Rangkasbêtung, patih, wadana, kapitan băngsa Tionghwa, para opsihtêr irigasi, tuwin dipun bantu pakêmpalan Kridha Mardi Utama ing Rangkasbêtung. Arta angsal-angsalanipun badhe kadarmakakên dhathêng Krakatao pon, tuwin sêkolah-sêkolahan kartini lan sasaminipun.

Kala malêm Ngahad tanggal kaping 3/4 wulan punika, pakêmpalan bêksa Kridhayatmaka ing Batawi anggêbyagakên lêlangên ringgit tiyang wontên ing griya kumidhèn ugi ing Batawi, lampahanipun Kăngsa Abên-abên, kathah ingkang sami mariksani. Saking wawasanipun satunggiling tiyang ingkang ningali, amastani inggih sampun wontên saenipun, nanging manawi dipun wawas kanthi taliti, ugi taksih kathah kêkiranganipun, kados ta: bab panganggening tonil namung sawarni. Wêdalipun Prabu Basudewa mawi dipun garubyug ing lare kêkalih, ingkang dèrèng sagêt anjogèd. Kiprahipun Kăngsa kêrongèhên. Sêmar kirang lêma, Petruk dèrèng kulina. Prêmadi langkung agêng tinimbang Cakilipun. Ngicalakên ngêsing cariyos, inggih punika gandrungipun Prêmadi dhatêng Rara Irêng, awit ing ngriku lajêng dipun ringkês kemawon. Wrêkudara kirang grêgêd saut, swara kalitên. Salêbêtipun wontên ing papan pawayangan, wontên ginêm ingkang nyêbal saking mêsthinipun, ngantos kamirêngan saking papan panggenan ningali, kados ta ing bab anglêrêsakên kalintuning lampah, tuwin sanès-sanêsipun.

Ing bab kêkiranganipun wau pinuji murih sêsêpuhing Kridhayatmaka andadosi saprayoginipun.

Asiah.

Mahatma Gandi kacêpêng.

Yalalpur, 4 Mèi (Aneta-Reuter). Sang Mahatma Gandi, panuntuning ebah-ebahan mogok, kacêpêng miturut artikêl 25 anggêr-anggêr taun 1827.

Bombai, 5 Mèi (Aneta-Reuter). Sang Mahatma sampun amiji Abas Liyabyi supados anggêntosi pakaryanipun jumênêng panuntuning ebah-ebahan. Ing Bombai kawontênaken parêpatan agêng, ingkang dhatêng wontên tiyang satus èwu. Naidhu, satunggiling wanodya juru ngrumpaka ngemutakên supados sami nglajêngna anggènipun mangun yuda botên kanthi paksa. Ing Karasi wontênipun margi-margi kajagi dening prajurit saha pulisi.

Bombai 5 Mèi (Spec. Bat. Nieuwsblad). Sasampunipun Sang Mahatma kacêpêng sadaya toko-tokonipun băngsa Indhu saha toko-tokonipun băngsa muslimin ingkang kathah lajêng sami katutup.

Lindhu agêng ing Birmah.

Rangun 5 Mèi (Aneta-Reuter). Kitha Rangun sampun katrajang lindhu agêng, andadosakên girisipun têtiyang ing ngriku. Gêdhong-gêdhong kathah ingkang nandhang karisakan, tiyang ingkang nandhang kasangsaran langkung saking 150, ingkang pêjah wontên 40.

Nata ing Kambojah.

Kajawi nata ing Siyam sakalihan garwa, kados ingkang sampun kawartosakên ing kabar kawat, kala tanggal 28 April punika, Nata Sisowatmonipong, raja ing Kambojah sampun tindak dhatêng Saigon. Sang nata kadhèrèkakên dening ministêripun gangsal, katampi kanthi sagunging kaurmatan.

Eropah.

Kumisi Simon.

Londhon, 3 Mèi (Spec. Bat. Nieuwsblad). Wontênipun kumisi Simon salêbêtipun tigang minggu punika ugi badhe rampung anggènipun damêl palapuran. Kumisi wau sampun kabangun kala ing taun 1927, warganipun sadaya wontên 7, dipun pangarsani dening Sir John Simon, kajibah nitipriksa kawontênanipun parentah ing Indhia Inggris, suka pamrayogi ing bab ewah-ewahan ingkang prêlu katindakakên, punapadene suka wêwaton kadospundi têtimbanganipun bilih kaparêngakên madêg mandhiri. Kumisi wau sampun kaping kalih tindak nitipriksa dhatêng Inggris, sampun mawan rêmbag kalihan sarjana saha ahli-ali[1] sawatawis ing Londhon, punapadene ing Kalkutah, Bombai, Madras tuwin sanès-sanèsipun.

Wangsulan saking Redhaksi

Lêngganan nomêr 3018. Sawarnining gambar ingkang cêtha, kenging dipun êwrat, sarananipun kêdah dipun klise rumiyin.

Lêngganan nomêr 3971 ing Kêrtasana. Manjungrung kenging kemawon. Ingkang angsal pituwas namung gambar.

R.r.M. Diyati. Karangan panjênêngan sampun katampan, nanging botên kapacak, kamanah kirang prêlu.

Tuwan K. ing Nganjuk. Karangan panjênêngan inggih sampun sami katampèn, nanging botên kapacak sadaya. Gambar ingkang kapacak mawi pilih-pilih, dene gambar ingkang kados panjênêngan ngandikakakên, kamanah botên sapintêna prêlunipun. Karangan bab kasarasan, ing Kajawèn sampun nyêkapi, botên kapacak.

Bab buku

Redhaksi Kajawèn sampun nampèni buku Rêrêpèn Langên Cipta 1 iji, saking Boekhandel S.M. Diwarno ing Ngayogya. Isi 16 kaca, aksara Jawi, sinawung ing sêkar macapat, rêgi f 0.20. buku wau isi rêrêpèn ing bab kawontênaning patamanan wiwit ing jaman purwa dumugi taman Sriwadari ing Surakarta.

Buku wau kasade dening ingkang ngêdalakên piyambak.

Redhaksi Kajawèn ngaturakên panuwun.

--- 598 ---

Wêwaosan

Cariyos Calonarang

Babon saking basa Kawi, kajarwakakên mawi sêkar macapat, dening Radèn Wiradat ing Surakarta.

5.

[Mêgatruh]

wus sinuguh sêga iwak manjung-manjung | lawuhan kang luwih-luwih | lawan inuman supênuh | sêsêgêran arum manis | woh-wohan kang anos-anos ||.

pêpanganan lêgi gurih sêdhêp nuntung | lumêr pulên lan kumripik | suka sagung kang sinuguh | marêm lêrem warêg aring | nutug katog nganti atop ||.

wusnya ngaso Kandhuruhan pamit wangsul | lapur dhatêng sri bupati | Êmpu Bahula tumutur | sang yogi wus anglilani | tandya sami mangkat bodhol ||

duta nata tan winuni anèng ênu | sampun malêbêt ing puri | munjuk ing kangjêng sang prabu | sawêlinge sang ayogi | wiwitan wasananing wos ||

Sri Èrlangga kalangkung suka jumurung | maringi sapalakarti | mring Êmpu Bahula laju | kinèn nglamar mangkat nuli | mring Girah ngupaya bojo ||

dipun atêr ing wadya sapantêsipun | enggale sampun dumugi | ing Girah dhukuhan agung | Êmpu Bahula gya linggih | ing ênggon sadhiyan dhayoh ||

Calonarang mêtu anêmoni tamu | muwus aris sêmu taklim | bagea sang nêmbe rawuh | sintên saha saking pundi | kula katambêt tanpanon ||

Sang Bahula saka ing salu tumurun | nglungsur basahaning jarik | lan mangsuli sabda alus | pambage paduka singgih | nuwun ulun kêdah ngasor ||

dene sowan kula punika nênuwun | mugi angsal sih sinudi | bok răndha malih amuwus | prayogi lênggah rumiyin | nuli lungguh bali ing gon ||

Sang Bahula alon dènira mitêmbung | mugi botên anjalari | rênguning panggalih mêsgul | minggêtakên srawungan sih | kang makatên sampun ngantos ||

yèn paduka rujuk kapanujon sarju | tuwin kang badhe nglampahi | pun Manggali kula suwun | dadosa semah salami | samantên wau yèn condhong ||

ulun pun Bahula ulah ngèlmi luhung | siswaning pandhita sêkti | ing Lêmahtulis kang kasub | botên langkung kula naming | mêmuji sagêd sinarjon ||

Calonarang dahat sru sukaning kayun | kayungyun bungahe sêmi | sêming sumèh sêmu anglut | ngalèngèh nganglèngkên angling | ngêlêd idu ngolot-olot ||

wusing tutug tanggap mangsuli sabda rum | dhuh inggih sang wiku sigid | kula sakalangkung nuwun | jêngandika anampar sih | dhatêng Manggali pun dhenok ||

namung mugi sampun kirangan pamêngku | awit pun Rêtna Manggali | prawan dhusun sangêt cubluk | kogung labêt mung satunggil | măngsa boronga kemawon ||

Sang Bahula takèn bab têtukonipun | randhèng Girah muwus gampil | sadhengah pêparingipun | jêr mung sarat tatakrami | botên kêdah repot-repot ||

ingkang prêlu mung sih jêngandika èstu | dhatêng pun Rêtna Manggali | Sang Bahula nuli angsung | sêdhah panglarang lan malih | sasrahan said lan tukon ||

ya ta wau sampun ing antara dangu | ngrantam angrukti piranti | wus kênthing dina tinamtu | nênggih panggihing pangantin | enggale sampun kalakon ||

mawi pawiwahan agêdhèn gêgêdhug | tan godhag jroning nêm ari | arungan lêlangên nutug | dhayoh kulawarga batih | lan kadang kang adoh-adoh ||

gulung guyup kasukan asri sêrawung | ting sriwêt rarya lit-alit | bungah-bungah wênèh udur | gumêdêr ting crêngèk nangis | tangèh lamun winiraos ||

duk anuju ing wanci sore mèh surup | Nyai Calonarang pamit | muwus marang mantunipun | arsa kesah ngaring-aring | maring pasetran sêsintron ||

lan kitabe parimbon sampun sinambut | putra mantu kinèn kari | têtêp têntrêma arukun | gya kesah ijèn bok nyai | ing sabên-sabên mangkono ||

mantèn lanang Bahula têtanya arum | marang Sang Rêtna Manggali | sarwi lêlendhotan lungguh | yayi sibu mênyang ngêndi | anggawa kitab parimbon ||

sabên sore lunga ijèn sajak prêlu | bêdhug bêngi lagi bali | yayi tutura satuhu | atiku bangêt kuwatir | mêngko nèk dibegal nguwong ||

miwah sato galak nyêgat ganggu-ganggu | yayi aku bangêt watir | Manggali ngingsêri lungguh | sarwi ngarêpake laki | adu dhêngkul timpuh megos ||

kula matur sayêktose sibu niku | nanging niki rêmbag wadi | sampun ngantos katarucut | kawêdhar ing sanès janmi | yêktos lo gih sampun omong ||

iya yayi aku ora bakal tutur | mosok aku ngudhal wadi | aku iki rak bojomu | mêsthi milu ngrêksa trêtip | priye barèsa mas ingong ||

inggih salêrêse sibu niku nêluh | numpêsi tiyang nêgari | milane wontên pagêblug | pêpêjah makêthi-kêthi | kathah kitha sami kothong ||

kitabipun puniku kalangkung ampuh | isi ngèlmi wrêni-wrêni | mila botên kenging kantun | ning niku wadi hlo wadi | sampun ngantos omong-omong ||

Sang Bahula ngungun sarwi manggut-manggut | lambe mlêcu sêmu wingwrin | wasana alon amuwus | dhuh yayi woding tyas mami | wong dalongèh moblong-moblong ||

ingsun yayi bangêt kapenginku wêruh | isine kitab kang mandi | yèn nuju kalimpe sibu | jukukêna ya wong kuning | ya ndhuk sadhela tak dêlok ||

inggih benjing yèn kalimpe kula grumut | wau ta sang mantèn kalih | lulus dènira nèng ngriku | wus antara dina malih | Manggali anilip alon ||

nyêlêr kitab nuju ibune katungkul | nuli ingaturkên laki | lakine suka ing kalbu | Êmpu Bahula gya pamit | lunga ethok-ethok mlancong || (Badhe kasambêtan)

--- [0] ---

[Iklan]

--- [0] ---

[Iklan]

--- [0] ---

 

---

1	ahli-ahli. (kembali) ahli-ahli.